ETK L LET

M VE BEDEN D L

ZM R YKSEK TEKNOLOJ ENST TS PS KOLOJ K DANI MA VE REHBERL K B R M

leti im Nedir?
leti im; duygu, d nce veya bilgilerin akla gelebilecek her yolla ba kalar na aktar lmas d r. Bu srecin amac ; anla lmakt r.

Ba ka bir tan ma gre; Bizim ba kalar n ba kalar n n da bizi anlamas sreci olarak tan mlanmaktad r. Do an Ccelo lu ise ileti imi; ki birim aras nda bir biriyle ili kili mesaj al veri i olarak a klam t r. leti im sadece insana zg bir olay de ildir.

NSANLARDA LET

nsan, jest ve mimikleri kullanan geli mi refleks ve igdlerinin yan s ra dili de iine alan ok karma k renilmi davran larla ileti im yapan yegane varl kt r.

Davran lar;
*do u tan gelen *gelip geici * renilmi olarak e ayr l r. renilmi davran lar bireylerin toplum iinde do duktan sonra i ve d evrelerinden gelen uyar c larla etkile im sonucu edindikleri nisbeten kal c davran lard r.

Bunlar ikiye ayr l r;

a) Toplumca arzu edilen davran lar, b) Toplumca arzu edilmeyen davran lar.

Toplumca arzu edilen davran larda da uyum gsterme iste i sz konusudur.

nsan etkile im dinami ini a klamada be temel varsay m ne srlmektedir:

 1) leti im kuramamak imkans zd r. Hibir ey yapmamak dahi anlaml bir mesaj olu turur ve ileti ime girer.  2) leti imin ierik ve ili ki dzeyleri vard r. li ki dzeyi ierik dzeyine anlam verir. Ki i retmeninden kalem isterken farkl , arkada ndan isterken farkl cmleler kuracakt r. kisinde de anlam ierik ayn d r.  3) Mesaj al veri indeki dizinsel yap anlam olu turur. Kurulan cmlede ykleme en yak n kelime vurgulanmak isteniyor demektir.  4) Mesajlar szl ve szsz olarak iki tiptir. erik ileti iminde szl mesajlar, ili kiyle ilgili tutum ve tercihlerdeki anlat mda ise szsz mesajlar etkili olurlar. Mant ksal mesajlar szl, duygusal mesajlar szsz olurlar.  5) leti imi kuran ki iler e it veya e it olmayan ili ki iindedir

Do ru Bir ekilde Anla lmak steniyorsa;

1. Ba lang ok nemlidir. 2. leti im bir bilgi al veri i de ildir. 3. leti im ki iye de il ki ilere yap l r. 4. leti im, szl ve szsz ileti im i aretleriyle bir btndr.

leti imde Amaca Ula mak in;

Ne sylemek istiyorum? Ne zaman sylersem, kar mdaki ki inin ileti im kaynaklar a k olur? Nerede hangi ortamda ileti imi ba latmam yerinde olur? Sorular cevapland r lmal d r.

BEDEN D L
Yukar daki zellikler ileti imin szl ve szsz elemanlardan olu an bir btn oldu unu gstermektedir. Beden dili insanl k tarihi a s ndan en eski ileti im arac m zd r. Beden dili duygu ve d ncelerimizin yans mas d r.

nsan hayat boyunca o unlukla fark nda olmaks z n gnlk beden dilini son derece etkili olarak kullan r. Ancak bedenini, kelimeleri kontrol etti i gibi kontrol edemez. Bedenimiz olaylara veya durumlara kar ok daha fazla kendili inden tepkiler verir. Gerek duygu ve d ncelerimizi kelimelerin arkas na gizlemek belki mmkndr, ama beden dilimizi gizlememiz ok kere mmkn de ildir, beden esast r.

Davran

m z i dnyam z etkiler

nsan n merkezini kullanma biimini ve temel beden duru zelli ini tan man n sa lad en nemli yarar, yaln zca evredeki ki ileri do ru de erlendirmek de ildir. Bu zelliklerin fark nda olmak, ki inin kendi hayat nda ok temel de i ikler yapar. nsanlar byk o unlukla ilerinden geldi i gibi davrand klar n d nrler. Oysa yak n zamanda yap lan ara t rmalar, nsanlar hissettikleri gibi davranmaktan ok, davrand klar gibi hissettiklerini ortaya koymu tur.

Can s k lan bir insan n ka lar at k, yz as k, omuzlar d k ve ileti ime kapal d r. Hepimiz s k s k sebepsiz bir can s k nt s ya ar z. Oysa ok kere ka lar m z att m z, yzmz ast m z ve omuzlar m z d rp, ileti imimizi kapatt m z iin can m z n s k ld n d nmeyiz. nsan hangi duygular hissetmeye ba larsa, bir sre sonra beden kimyas nda meydana gelen de i ikler sebebiyle o ynde davran lar sergilemeye ba lar.

leti imde ilk dakika nemlidir

Kar kar ya gelen iki ki i aras ndaki ilk etkile im, ileti im srecinin nemli bir belirleyicisidir. Bu etkiyi yaratan faktrler, kar la an ki inin beden dilinden kulland kelimelere ve ki inin ta d btn aksesuarlardan iinde bulundu u fizik ortam nesnelerine kadar geni bir da l m gsterir. te btn bu faktrlerin bile kesi alg layan ki inin de erlerinde bir yer bulur ve o ereve ierisinde yorumlan r. Alg layan ki isel zellikleri ve toplumsal normlar ile kal pla m olan yarg lar, etkile im verilerine ba l olarak ileti imin ilk an nda bir karar verdirir ve insan kar s ndaki ki iye zihninde bir etiket yap t r r. Bu karar olumlu veya olumsuz olabilir

Duru undan hi ho lanmad m, Bak n sevmedim, Bir gr te kan m s nd , lk grd mde vuruldum, Ben onu grd m an i e yaramaz oldu unu anlam t m gibi de erlendirmeler o ki i ile geli ecek ileti imin temelini olu turur. Yaln z bu kararlar m z her zaman bylesine a k ve bilinli olmayabilir. Ki i bunlara bilin dzeyine kartsa da, kartmasa da, ilk alg lar m z n olu turdu u yarg n n, ileti im biimimizde ve o ki iye atfetti imiz de erde nemli bir rol oynad bilinir.

Beden Dilinin leti ime Etkisi

Etkili ileti im becerilerinin insan ya am ndaki yeri ve nemi, sa l kl ve uzun sreli ili kiler sz konusu oldu unda tart lamaz. leti imin etkinli ini sa layan en nemli unsur ise beden dilidir. Beden dili sayesinde kar n zdakinin davran lar ndan d ncelerini anlayabilece inizi biliyor muydunuz?

Davran bilimcilerin vcut hareketlerinin ileti imdeki etkinli ini fark etmeleri ve beden dili zerindeki ilk ara t rmalar 1970li y llara rastlar. Henz ok yeni diyebilece imiz bu bilimsel ara t rmalar sonucu elde edilen bulgular ise az msanmayacak kadar ok ve bir o kadar da nemli.

Neden mi?

NK; Bilimsel ara t rmalara gre bir mesaj n toplam etkisinin yakla k %7sini szel (sadece szckler), %38ini sesli (ses tonu, sesin ykselip alalmas ve di er sesler) ve %55ini de szel olmayan eler olu turmaktad r. Beden dilinin insan ili kilerindeki neminin fark edilmesi zerine bu konuda ki isel geli im seminerleri verilmeye, hatta baz okullarda ders olarak okutulmaya ba lanm t r.

Bireyler aras ndaki gr ayr l klar n n temelinde bilginin farkl alg lan , yorumlan ve kullan biimlerinin oldu u biliniyor. Beden dili ise bu ayr l klar en aza indirmenin yollar ndan sadece biri ama en etkili olan . Tabii ki beden dili de kltrlere gre farkl l k gsterebiliyor, mesela kafay iki yana sallayarak yapt m z hay r hareketi Bulgaristanda evet olarak alg lan r. Bir kltrn beden dilini bilmemenin bedeli de size sorulacak soruya gre de i ir, ama bunun iin uyulabilecek en gvenli kural; Romada Romal lar gibi davranmakt r!

leti imde bir mesaj gnderen oldu u gibi bir de alan ki i var. leti imin etkile im halini alabilmesi iin mesaj n gnderildi i ki inin de bilgiyi verilmek istendi i haliyle alg lamas n sa lamak gerekiyor. Bu da etkin dinlemeyi gerektiriyor.

Bir mesaj gnderirken oldu u kadar al rken de beden dilimizle kar m zdakine tepki veriyoruz. Birini dinlerken ba m z onaylama anlam nda yukar a a sallarsak kar m zdakine onu anlad m z , anlatt klar yla ilgilendi imizi ve devam etmesini istedi imizi sylemi oluyoruz.

Mimiklerin, jestlerin ve di er vcut hareketlerinin en etkili kullan mlar n bize sunan ki iler politikac lar ve stand up gsteri yapanlard r. Bir gsteriye gitti inizde sizi en ok etkileyen nedir d ndnz m? Tek ki ilik tiyatroya gittiyseniz zellikle de tarz komedi ise, ayn esprileri bir arkada n za yapmay denediniz mi? Sizin kahkahalarla gld nz bir espriye sadece bir tebessmle kar l k verebilirler ya da glmeyebilirler. Bunun sebebi sahnedeki profesyonelin ayn zamanda beden dilini ok iyi kullanmas d r.

Beden Dilinin eleri

Beden Duru u; li kide oldu u ki iyi do rudan kar s na alan ve dik bir beden duru una sahip bir ki i, mesaj nda gvenli bir zellik katm olacakt r.

Do rudan Gz li kisi; Gzlerin konu tu u dil her yerde ayn d r. (Herber) Bir ki iye konu urken dikkat edilecek en nemli noktalardan biri, nereye bakt n zd r.

Mesafe ve Bedensel Temas; leti imde en nemli olan ey do ru ili ki kurmakt r. Bu konuda dikkat edilmesi gereken, jestleri konu madaki eksik kelimeleri tamamlayacak bir ara olarak kullanmamak, yani yabanc dile hakim olmayan birinin ifadesini elleriyle tamamlamas gibi bir duruma d memektir.

 Jestler ve Mimikler

Jestler ve mimikler di er ki ilere grsel sinyaller gnderen hareketlerdir. Bizim bir jestten sz edebilmemiz iin yap lan hareketin bir ba kas taraf ndan grlmesi ve ya ad m z duygu ve d nceyle ilgili bir bilginin kar m zdaki ki iye iletilmesi gereklidir. Asl nda her bir jest, d nce ve duygu rn oldu u iin do al olarak bu zelliklerini bar nd r r.  Yz kaslar n n anlat m amal kullan m mimikleri; ba , el, kol, ayak, bacak ve bedenin kullan m da jestleri olu turur.

 Jest ve mimikler "esas" ve "ikincil" olarak ayr l r. Esas jest ve mimikler, d nce ve duygular m z destekleyen, onlar somutla t ran hareketlerimizdir. rne in, sohbet s ras nda gz k rpma, ba sa lama, kollar ama gibi i aret ve hareketler iletmek istedi imiz ve programlad m z bir mesaj ieren jestlerdir.  te yandan kendili inden gelen ve hi beklemedi imiz bir anda bizi yakalayan esneme ve hap rma gibi durumlarda bile jest sz konusudur. Esas olarak anlat ma katk da bulunmayan ve kendili inden refleks olarak ortaya kan bu hareketlere ikincil jest ve mimik denir.

Bu i tepkilerle ortaya kan ikincil jestler, ortam n zelliklerine gre giydirilmeye ve ekillendirilmeye ba larsa esas jestlere dn mesi ortama, ki inin iinde bulundu u ve birlikte oldu u ki ilere kar tak nmak istedi i tavra ba l d r. Bu jestlerin baz lar n bast rmak, baz lar n da en a k biimde de ortaya koymak e ilimi vard r. E er istemedi i halde e i camlar am sa ve bundan rahats z oluyorsa,ki inin hap rmas ok daha farkl olur. A k, net ve mmkn oldu unca iddetli olan hap r k art k ikincil jest olmaktan kar.

Ba ile selam vermek veya el sallamak gibi hareketlere esas jestler denir. Esas jestler ba lang tan biti lerine kadar ileti imin bir paras d rlar. Esas jestlerle ikincil jestleri ay rt etmek iin kendi kendimize u soruyu sorabiliriz; E er ben yaln z olsayd m bu hareketi yapacak m yd m? Cevab m z Hay r ise bu hareketimiz esas jesttir. Cevabimiz Evet ise hareketimiz kendili indendir ve ikincil jestler grubuna girer.

Ses Tonu, iddeti ve Konu man n Ak c l

Ses tonunun kullan lma biimi, szl ili kinin hayati bir paras d r. Tek heceli bir kelime, rne in "git" kelimesi, syleni biimine ba l olarak pek ok anlama gelebilir. "Git" vard r, "seni bir daha grmek istemiyorum" anlam na gelen; "git" vard r, "kal, hi gitme anlam na gelen.

 nsanlar aras ili kilerde ya anan en kk gerginlik, kendini nce ses tonunda ortaya koyar. Byk o unlukla gndelik ili kilerde canl , ne eli, enerjik bir ses tonu, insanlar zerinde olumlu etki b rak r. Ancak ortada bir gerginlik ve sorun varsa ses tonunun yumu ak ve sakin olmas at may nler ve i birli ini kolayla t r r.  Monoton, dinleyende b kk nl k yaratan, kolayca dikkatin da lmas na sebep olan bir konu ma slubuyla ki i ortaya ne kadar orjinal fikirler koysa da ikna edici olmakta glk ekecektir.  Sert ve kesin konu ma biimi, o unlukla dinleyenlerde savunuculu a sebep olur ve rahats zl k do urur. Ayr ca sesine zr diler gibi bir ton veren ki ilerin, kar s ndakiler taraf ndan istekleri kolayca geri evrilir veya syledikleri nemsiz olarak grlr.

Beden dilimizin en belirgin ve en keskin anlamlar yzmzde sakl d r. nsan d ncesinin, duygu ve yz ifadesi aras ndaki do rudan ba lant y engelledi i ve ynlendirdi i sylenebilir. Mutluluk, korku, fke, hayret, znt ve tiksinti gibi duygusal ifadelerin aktar lmas nda btn kltrlerde ortak yz ifadelerinin kullan ld bilinmektedir.

nsan n kendisini ifade etmesinde en duyarl ve etkili organ ellerdir. Ellerin nemi; son derece duyarl hareket ve hissetme becerisine sahip olmas ndan de il, ayn zamanda el ve beyin aras ndaki kar l kl ba lant lar n zenginli inden kaynaklanmaktad r. Ellerin kullan lmas yla, konu ma esnas nda kelimelerden ok onu sunu eklinin, yani beden dilinin ne kadar nemli oldu u ortaya konulur

nsanlar n oturma ekilleri, o andaki duygu ve d ncelerini yans tmas a s ndan nemlidir.
Koltu a ili mi kalkmaya haz r, endi eli ve s k nt l oturma biimi, tart maya dnk oturma biimi, a rl n koltu a verildi i estetik oturma biimi, kendisine fazla gvenir ekilde yay larak oturma biimi ve gvenli koltu u kaplayarak oturma biimi gibi birok oturma ekilleri vard r. Oturma ekilleri yan nda, farkl oturma dzenleri de vard r. Kar kar ya rekabeti ifade eden oturma dzeni, doksan derecelik a yapacak ekilde masan n k esinde birbirine yak n oturma dzeni, masan n dz kenar nda yan yana samimi oturma dzeni ve kar l kl en u k elerde ili kiyi en alt dzeye indiren oturma dzenleri gibi oturma dzenleri vard r.

Ki iler ile aram zdaki ili kilerde bedensel temas nemlidir.

Sar lma, pme, kucaklama gibi davran lar ailedeki bireyler aras nda kar l kl sevgi ve gveni art r c davran lard r. Bunun tam tersine, yabanc ki ilerle veya kar cinsten olan ki ilerle mesafeli bulunmakta da yarar vard r.

Stat ve varl k gstergesi olan davran lardan da sz edebiliriz.

Eskiden stat; beyaz sakallar ve ya ile orant l iken, imdilerde ise ba kalar na aktaracak bilgi, de er, duygu ve d ncelere sahip olmak veya maddi ynden gl olmakla orant l d r. Bu sebepledir ki; moda a s ndan inout uygulamalar varl kl kesimler aras nda yayg nd r.

Yalan syleyen bir insan beden dilini kontrol etmekte glk ekmektedir. Yalan s ras nda; ellerini silkeledi i, yzne gzne de dirdi i, gzlerini s k s k kar dakinden ka rd ve bu tip hareketlerinde bir art gzlendi i bilinmektedir.

leti im Analizi 1. evrenizdeki insanlar n hangi benli i kulland n bulmay deneyin. 2. Paralel ileti imler kurmaya al n, kar n zdaki ki i ile ayn benlik dzeyinde konu un.

Daha yi Bir leti im Kurmak in;

apraz ileti imlerinizin fark nda olun. Zaman zaman kar n zdaki ki i bekledi iniz tepkinin d nda bir tepki verebilir ve ileti im benlik dzeyleri farkl la abilir. Siz bunun fark nda olursan z kendinizi de i en duruma gre ayarlayabilirsiniz. rtl ileti im ile veya ayn anda birden ok benlik halini ieren bir mesaj ile kar la t n zda uygun benlik dzeyini kullanabilmek iin kar n zdaki ki inin beden dilinden yararlanabilirsiniz.

ETK N LET

M VE D NLEME

Sa l kl ve etkin bir ileti imin iyi dinleyiciler ile kendi duygular n samimi ve drst ifade eden ki ilere ihtiyac vard r.

Etkin Dinleme Sylenenlere ilgi gsterir. Gerek sorunun ne oldu unu duyana kadar yarg da bulunmaz. Konu tu u ki i ile gz temas kurar. Sylenenleri anlay p anlamad n kontrol eder. Kar s ndakinin beden dilini anlamaya al r. S ras n bekler, anlad n d nd eyin hemen stne atlamaz.

Etkin Dinleyicinin zellikleri

Daha nemlisi, etkin dinleme sonucu kar m zdaki ki inin ya ayaca rahatl k, onun bizim verece imiz neriye uyum gsterme ihtimalini artt r r.

Bu nedenle sonucu art rmak iin; Kar m zdaki ikayetlerini veya onu huzursuz eden konular sylerken onun yzne bakarak dinlemek, Uygun aral larla ba n sallamak, ve anl yorum, evet gibi ilgiyi gsteren k sa geri bildirimlerde bulunmak. Daha uzun bo luklarla kar m zdaki ki inin syledi inin tekrarlamak. SONUTA; Ki iler yarg lanmad klar iin ba lang ta sylemeyi d ndklerinin daha fazlas n syler, Kendileri ile ilgili temelde yatan esas sorunun fark na varabilir, Kendi sorunlar na zm bulabilir, Ya anm ve bitmi bir olay ile ilgili olarak zmszl kabullenir,

Etkin Dinleme le Kazan lan zellikler

Anla ld m duygusunu ya ar, kar s ndaki ki iye olumlu duygular besler, Amalar a an bir ey sylediklerinde, bunu fark edip kendilerini dzeltebilir, Kar s ndaki ki iyi dinlemeye ve anlamaya haz r duruma gelir.

Sonu olarak,
insanlarla daha iyi ili kiler kurabilmek iin; ncelikle beden dilini iyi kullanmak, ayr ca; kar m zdakinin yans tt ki ili i oldu u gibi kabul edip, ona seim hakk tan yarak, asla utand rmayarak, zaman zaman vg ve onay vererek, yard m etmesine olanak sa layarak ve onu iyi dinleyerek bu ili kiyi daha da geli tirebilece imiz a kt r

KAYNAKLAR
"Bedenin Dili" Zuhal ve Acar Balta " leti imde Beden Dili Nikolay Sorokin "The Body Language Alan Pizze  leti im at malar Ve Empati stn Dkmen