Milli Hassasiyetler ve Utan Trkiyenin yakn siyasi tarihinin phesiz en byk utanlarndan biridir 6-7 Eyll..

nsanln snfta kald; iddetin, fkenin ve vandalizmin, saduyuyu ve asgari lekte insani tavr allar yerle bir ettii kocaman kara bir lekedir. Birlikte yaama iradesine indirilmi byk ve bir o kadar gaddar darbedir. Bu nedenle aradan yarm asr akn bir zaman getikten sonra hl kolektif bellekte mahcup bir yerlerde, birok madurunun zihninde canl ve bir o kadar yaralaycdr. Dnden bugne 6-7 Eyll olaylarnn sebepleri, nasl tertip edildii, tm bu olup bitenlerde dnemin devlet grevlilerinin ve hkmetinin pay uzun uzadya tartld. Ortaya ok hazin, tyler rpertici itiraflar, deifre olan planlar, tanklklar kt. Nihayetinde tm bu korkun olaylarn hkmetin de dahil olduu ama sonra kontrol edemedii bir tertip olduu anlald. Su stne kan bunca bilgi, belgeye ramen olaylar milli refleks, milli hassasiyet olarak aklayan siyasi aktrler ve gruplar da eksik olmad maalesef. Devletin yanl yapmayacana iman edenler; gayrimslimleri vatandatan saymayanlar, canlarnda, mallarnda gz olanlar, olup bitenleri arptmaya devam etti. Peki 1955in eyllnde yaanan utan gnleri, siyasi platformda hangi erevede tartlmt ve tartmalarn dayand zemin o gnden bugne ciddi bir deiiklik gsterdi mi? erii nedeni ile dorudan bugn ilgilendiren bu sorularn yantn bulmak iin ncelikle 6-7 Eyll sonrasnda TBMMdeki tartmalara ksaca bakmak gerekli. unu peinen not deyim; benim bu aktarmmda amacm kiilerle deil; paradigma ile uramak. Tarih 13 Ocak 1956. 6-7 Eyll olaylarnn zerinden drt ay akn zaman gemitir. Hkmetin hadiselerdeki pay zerine yansmalar yurt dna kadar uzanan ayialar mevcuttur. Ayrca geen srede soruturmalardan die dokunur bir sonu kmamtr. Bunun zerine Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve Cumhuriyeti Millet Partisi (CMP), iktidardaki Demokrat Partiye (DP) kar beraber hareket etme karar almtr. Yaanan hadiseler ile ilgili dnemin babakan ve i ileri bakan hakknda soruturma almas meselesi 1956n ocanda meclis gndemine gelmitir. Grmelerde nerge sahibi Mehmet Hazer yerine CHPli Nvit Yetkin sz alr ve olayla ilgili pheleri aktarr. Tahmin edilebilecei gibi hkmet savunma hattnda etkindir ve iddialar hemen yalanlar. Grmeler devam eder; daha sonra krsye gelen Osman Blkba, olaylara kolluk kuvvetlerinin mdahale etmemesinden yola karak Trk zabtasn atalete mahkum eden kuvvet ve sebep nedir? diye sorar. Blkbann ima ettii az ok bellidir; ona gre hkmet, emir yolu ile kolluk kuvvetlerinin hareketsiz kalmasn temin etmitir. Bu srada arkadan Gmhane milletvekili Halis Tokdemirin sesi ykselir: Milliyet duygusu. Yanl okumadnz Tokdemir, polisin lkenin gayrimslim yurttalarna kendini daha vatanda gren birilerinin saldrmasna mdahale etmeme gerekesi olarak milliyet duygusunu ne sryor. Her trl vandalizme ak ek sunan ve ancak etnik adan Trk ve dinen Mslmanlarn sahip olabilecei bir eit milliyet duygusu. Dahas da var. Yine ayn konuma srasnda DPli Urfa milletvekili, muhalefet vekillerine Menderes ile grlecek hesabnz varsa ahsyla grn, vatan ve millet menfaatlerini ayak altna almayn diyor. 6-7 Eyll olaylar ile hkmetin ilgisinin soruturulmasnn vatan ve millet menfaatlerine aykr olduunu bylece reniyoruz. Dnemin babakan Menderesin savunmas da ayn ereveye uygun. Menderes, meclis krssnde nce olaylarda kan dklmemesini, milli uur ve vatanseverlik hislerine balyor sonra da hadiselere mdahale etmeyen polisi, askeri u szler ile savunuyor: Polis kuvvetleri elbette milli heyecann tesiri altnda kalmlardr. Elbette, polis kuvvetleri de, bu memleketin evlad olan askeri kuvvetlerimiz mensuplar da bu cemiyet iinde yasamakta olmalar dolays ile tahasss ve heyecan dalgalarnn vicdanlarnda akislerini tamaktadrlar. Yoruma dahi gerek yok Nihayetinde nerge reddediliyor ve babakan ile i ileri bakan hakknda tahkikata gerek duyulmuyor.

Tm bu tablodan muhalefetin, iktidarn aksine 6-7 Eyll olaylar konusunda evrensel insan haklarnn inenmesine dair ciddi bir znt iersinde olduu ve hkmeti, 6-7 Eyll konusunda sktranlarn hepsinin gerekten yaananlardan insanlk namna utan duyduu sonucu da kmyor. Zira olaylarn ncesinde muhalefetin, Rum aleyhtarln kkrtabilecek bir ok beyanatta bulunduu, kendilerine yakn gazetelerin de bu konuda desteki bir ilev grd rahatlkla sylenebilir. Muhalefete byk lde rahatszl hissedilen ey, hadiselerin kontrolden karak Trkiyenin d dnyadaki itibarn zedelemesi ve elini zayflatmas.. Muhtemelen yamalanan, yklan dkkanlar, evler, yaklan kiliseler, dayaklar hatta tecavzler ikinci srada. Bir de iktidar kavgas eklenince mecliste mesele byle tartlm. Belki bunlar sz konusu olmasa bahsedilen mnakaa dahi olmayacak. Gnmzde de vaziyet ne yazk ki ok farkl deil. Kendini hakiki Trk ve Mslman, ylmaz vatansever grenlerin, yle olmadklarna inandklarna reva grdkleri saldrgan muamele, hibir insani hassasiyet ve demokratik-hukuk nosyonu ile aklanamaz. Hele kolluk kuvvetlerinin srekli yinelenen bu hukuk d tecavzlere seyirci kalmas ve bu ekilde olanlar zmnen desteklemesi iler acs. Yetki sahiplerinden hesap soranlara 6-7 Eyll sonrasnda defansa geenlerin kulland sylem ile mukabele edildiine de ahidiz. Zira meseleye bakta hakim olan paradigma, ayn hastalkl yerden besleniyor. Gstergeler ortada; son yllarda Trkiyede Trabzondan stanbula, Mersinden Sakaryaya ahit olunan bir ok toplumsal iddet ve lin olayna resmi grevlilerin ayn minvalde yorumlar yapt ise hafzalarda (lin giriimlerine gzel tepki, milli refleks diyen emniyet mdrleri, valiler vs..) ayet gelecek yllarda benzer tablolar ile karlamak istemiyorsak kendimize hukuku ve gvenlii, milli hassasiyetlere gre eip bkmeyecek, madurlar gz altna alp saldrganlarn srtn svazlamayacak resmi grevliler bulmamz gerekiyor! G. Grkan ztan