TC NKILAP TARH VE ATATRKLK DERS DNEM DEV

SVAS KONGRES VE NEM

29 Austos'ta Erzurum'dan Sivas'a hareket edilir. Dahiliye Nezareti, 29 Temmuz'da Sivas Valisi'ne, "Mustafa Kemal ve Rauf Bey'in stanbula gnderilmeleri" iin emirler vermitir. Harbiye Nezareti'nin, kolordu kumandanlklarna tebligat yapt da bildirilir. Ama bu emirleri yazanlar da, alanlar da, bu emrin yerine getirilemeyeceini bilirler. Fakat brokrasinin aciz durumda kald zamanlar, kendi kendini aldatarak oyalamas bir gelenektir. Mustafa Kemal, kendisinin stanbula yollanmas hakknda yazmalarn dosyalar doldurduu Sivas yolundadr. 2 Eyll 1919'da Sivas'a varlr. Sivas Kongresi, 4 Eyll 1919'da saat 14'de Sivas Lisesi salonunda alr. Bilindii gibi, bu kongreye 2122 Haziran'da, Amasya Genelgesi ile karar verilmitir. O tarihten beri, kongreye ye gndermeleri iin vilayetlere haber gnderilmektedir ama stanbul dahil ancak 31 ye gelmitir. Kongre aldnda hava karktr. Rauf Bey'in de aralarnda bulunduu baz delegeler, Mustafa Kemal'i reis setirmeme gayreti iindedirler. Bunun yannda, baz delegeler de milli istiklal deil, bir yabanc devletin himayesini (manda) istemektedirler. Hatta bu himayecilik fikri, Amasya Genelgesi'ne imza koyan Rafet Bey'i bile sarmtr. Bu arada bir yandan da Elaz Valiliine ve Sivas vali ve kumandanlna tayin edilen Ali Galip'in, ngilizler ve Krtlerin desteiyle Sivas'a baskn yapmak, kongreyi datmak, ncleri tutuklamak niyetinde olduu haber alnr. Cidden tehlikeli, korkulu gnler yaanr. Ancak Ali Galip, stanbul'ca saf d braklr. ngilizler ve Krtler de Halep ynne kaarlar. Sivas'ta derin bir nefes alnr. Kongre'nin ald bu kark havaya ramen Mustafa Kemal, 3 oy farkla reis seilmitir. lk gn sren sekil veya duygu tartmalarna ramen 4. gn konuya girilebilmitir. Erzurum Kongresi'nde alnan kararlar, bu kongreden de geirtilebilmitir: "Vilayet-i arkiye Mdafaa-i Hukuk Cemiyeti" yerine, "Anadolu ve Rumeli Mdafaa-i Hukuk Cemiyeti", "Vilayet-i arkiye" yerine "Vatanin Btn" gibi szler konularak Cemiyet, btn Trkiyenin tekilat halini almtr. Kongre, btn Trkiyeyi temsil eden bir kongre haline gelmitir. Bir temsil heyeti seilir. Bir de "Misak- Milli"nin ilk esaslarna ekil verilmitir ki, bu misal, milli direni ve mcadelenin hedef ve snrlarn tespit etmektedir. Milletin, kendi kaderini kendi tayin etmesi ve kendi snrlar iinde kaytsz, artsz bamszlk davasnda birlesen bu milli misak gr, ileride, stanbulda toplanacak Mebusan Meclisi'nde, bir milli yemin olarak ilan edilecektir.

Sivas Kongresi, 12 Eyll 1919'da almalarna son verdi. Kongre, Erzurum prensiplerine yeni bir ey ilave etmedi. Beliren eitli eilimlere ramen, sonunda, onlar zedelenmeden koruyabildi. Milli Hareket'e milli bir boyut verdi. Milli bir merkez oluturuldu. Mustafa Kemal, bu milli hareketin, yetkili oncusu olarak seilmiti. Sivas Kongresi almalarnn sonunda, bir beyanname beyannamede, Kongrede alndan 10 karar yer almaktayd: yaymland. Bu

30 Ekim 1918 tarihinde ve mtareke imzaland sradaki snrlar dahilinde kalp, ezici bir slam ounluunu barndran topraklar iindeki Osmanl Topraklar, hibir suretle blnmez bir btn oluturur. Osmanl Topluluunun btnl, milli bamszln salanmas, saltanat ve hilafet makamnn dokunulmazl iin Kuvay-i Milliye'yi yetkili ve milli iradeyi hakim klmak esasi kesindir. Vatanin neresinde olursa olsun bir igale ve Rumluk, Ermenilik tekili gibi giriimlere birlik halinde kar konulmaldr. Aznlklarn hak stnln salayacak veya siyasi hakimiyeti bozacak esaslar reddedilir. Hkmet bir d bask karssnda topraklarnn herhangi bir parasn brakmak zorunda kalrsa, buna kars btn tedbirler alnr ve kararlar verilebilir. Bamszlk ve milliyet esasna uyan d iktisadi ve teknik yardmlar kabul edilir. Merkezi hkmet, milli iradeye tabii olmaldr, Milli Meclis toplanmaldr. Anadolu ve Rumeli Mdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurulmutur. Cemiyet'in bir temsil heyeti kurulmutur.

29 Austosta Erzurum'dan Sivas'a hareket edilir. Dahiliye Nezareti, 29 Temmuz'da Sivas Valisi'ne, "Mustafa Kemal ve Rauf Bey'in stanbula gnderilmeleri" iin emirler vermitir. Harbiye Nezareti'nin, kolordu kumandanlklarna tebligat yapt da bildirilir. Ama bu emirleri yazanlar da, alanlar da, bu emrin yerine getirilemeyeceini bilirler. Fakat brokrasinin aciz durumda kald zamanlar, kendi kendini aldatarak oyalamas bir gelenektir. Mustafa Kemal, kendisinin stanbula yollanmas hakknda yazmalarn dosyalar doldurduu Sivas yolundadr. 2 Eyll 1919'da Sivas'a varlr. Sivas Kongresi, 4 Eyll 1919'da saat 14'de Sivas Lisesi salonunda alr. Bilindii gibi, bu kongreye 21-22 Haziran'da, Amasya Genelgesi ile karar verilmitir. O tarihten beri, kongreye ye gndermeleri iin vilayetlere haber gnderilmektedir ama stanbul dahil ancak 31 ye gelmitir. Kongre aldnda hava karktr. Rauf Bey'in de aralarnda bulunduu baz delegeler, Mustafa Kemal'i reis setirmeme gayreti iindedirler. Bunun yannda, baz delegeler de milli istiklal deil, bir yabanc devletin himayesini (manda) istemektedirler. Hatta bu himayecilik fikri, Amasya Genelgesi'ne imza koyan Refet Bey'i bile sarmtr. Bu arada bir yandan da Elaz Valiliine ve Sivas vali ve kumandanlna tayin

edilen Ali Galip'in, ngilizler ve Krtlerin desteiyle Sivas'a baskn yapmak, kongreyi datmak, ncleri tutuklamak niyetinde olduu haber alnr. Cidden tehlikeli, korkulu gnler yaanr. Ancak Ali Galip, stanbul'ca saf d braklr. ngilizler ve Krtler de Halep ynne kaarlar. Sivas'ta derin bir nefes alnr. Kongre'nin ald bu kark havaya ramen Mustafa Kemal, 3 oy farkla reis seilmitir. lk gn sren sekil veya duygu tartmalarna ramen 4. gn konuya girilebilmitir. Erzurum Kongresi'nde alnan kararlar, bu kongreden de geirtilebilmitir: "Vilayet-i arkiye Murafaa-i Hukuk Cemiyeti" yerine, "Anadolu ve Rumeli Mdafaa-i Hukuk Cemiyeti", "Vilayet-i arkiye" yerine "Vatanin Btn" gibi szler konularak Cemiyet, btn Trkiyenin tekilat halini almtr. Kongre, btn Trkiyeyi temsil eden bir kongre haline gelmitir. Bir temsil heyeti seilir. Bir de "Misak-i Milli"nin ilk esaslarna sekil verilmitir ki, bu misal, milli direni ve mcadelenin hedef ve snrlarn tespit etmektedir. Milletin, kendi kaderini kendi tayin etmesi ve kendi snrlar iinde kaytsz, artsz bamszlk davasnda birlesen bu milli misak grs, ileride, stanbulda toplanacak Mebusun Meclisi'nde, bir milli yemin olarak ilan edilecektir. Sivas Kongresi, 12 Eyll 1919'da almalarna son verdi. Kongre, Erzurum prensiplerine yeni birsey ilave etmedi. Beliren eitli eilimlere ramen, sonunda, onlar zedelenmeden koruyabildi. Milli Hareket'e milli bir boyut verdi. Milli bir merkez oluturuldu. Mustafa Kemal, bu milli hareketin, yetkili oncusu olarak seilmiti. Sivas Kongresi almalarnn sonunda, bir beyanname yaymland. Bu beyannamede, Kongrede alndan 10 karar yer almaktayd: 30 Ekim 1918 tarihinde ve mtareke imzaland sradaki snrlar dahilinde kalp, ezici bir slam ounluunu barndran topraklar iindeki Osmanl Topraklar, hibir suretle blnmez bir btn oluturur. Osmanl Topluluunun btnl, milli bamszln salanmas, saltanat ve hilafet makaminin dokunulmazl iin Kuvay-i Milliye'yi yetkili ve milli iradeyi hakim klmak esasi kesindir. Vatanin neresinde olursa olsun bir igale ve Rumluk, Ermenilik tekili gibi giriimlere birlik halinde kar konulmaldr. Aznlklarn hak stnln salayacak veya siyasi hakimiyeti bozacak esaslar reddedilir. Hkmet bir d bask karssnda topraklarnn herhangi bir parasn brakmak zorunda kalrsa, buna kars btn tedbirler alnr ve kararlar verilebilir. Bamszlk ve milliyet esasna uyan d iktisadi ve teknik yardmlar kabul edilir. Merkezi hkmet, milli iradeye tabii olmaldr, Milli Meclis toplanmaldr. Anadolu ve Rumeli Mudafaa-i Hukuk Cemiyeti kurulmutur. Cemiyet'in bir temsil heyeti kurulmutur.

Sivas Kongresi Kararlar

Madde 1 Milli snrlar iinde vatan bir btndr, ayrlamaz Madde 2 Her trl igal ve mdahaleye kar, millet birlik olarak kendisini mdafaa ve mukavemet edecektir. Madde 3 stanbul Hkmeti, dardan gelecek bir bask karsnda memleketimizin herhangi bir parasn terk mecburiyetinde kalrsa, vatann bamszln ve btnln temin edecek her trl tedbir ve karar alnmtr. Madde 4 Kuvayi Milliyeyi tek kuvvet tanmak ve milli iradeyi hakim klmak esastr. Madde 5 Manda ve himaye kabul olunamaz. Madde 6 Ayn gaye ile milli vicdandan doan cemiyetler Anadolu ve Rumeli Mdafaa-i Hukuk Cemiyeti ad altnda birletirilmitir. Madde 7 Milletimiz ada gayelerin byklne inanr ve teknik, snai ve iktisadi durumumuzu ve ihtiyacmz takdir eder. Madde 8 Mukaddes maksad ve umumi tekilat idare iin kongre tarafndan bir Heyet-i Temsiliye seilmitir.

KAYNAKA : 4 Oxford nteraktif Ansiklopedi 5 www.ataturk.net 6 ataturk.yargitay.gov.tr 7 www.sivas.gov.tr