BLMSEL ARATIRMA YNTEMLER

1. BLMSEL ARATIRMA VE ZELLKLER Bilimsel aratrma, sistematik veri toplama ve analiz etme srecidir. Baz bilimsel aratrmalar, kuram (teori) retmeyi ya da var olan kuramlar snamay amalamaktadr. Kuram, bir olguyu aklamaya, kestirmeye ve/veya kontrol etmeye yarayan ilikili ilkeler btndr. rnein, renme olgusunu aklayan kuramlar arasnda bilisel renme kuramn ve davransal renme kuramn sayabiliriz. Kuram retmeyi ve/veya snamay hedefleyen bilimsel aratrmalara, temel aratrma ad verilmektedir. Yukarda rnek olarak verilen kuramlardan davransal renme kuramndaki dllendirme ilkesini sorgulayan bir aratrma, temel aratrma zellii gstermektedir. Kuramlar, bilimin yap talardr. Kuramlarla ilikileri erevesinde ele aldmzda bilim, yeni kuramlar retmeye ve var olan kuramlar snamaya yarayan sre olarak tanmlanabilir. ok eitli bilim dallar vardr ve bu dallar genel olarak iki grupta toplanmaktadr: fen bilimleri ve sosyal (toplumsal) bilimler. Konumuzu oluturan sosyal bilimler, toplumsal olaylar ve insanlarn toplumsal ynlerini incelemektedir. Sosyal bilimlerin belli ballar; antropoloji, eitim, ekonomi, psikoloji, siyaset bilimi ve sosyolojidir. Toplumsal olaylar ve insanlarn toplumsal zellikleri ok karmak bir yapya sahiptir; bu nedenle de, sosyal bilimlerde genellenebilirlii yksek kuram oluturmak ok zordur. Baz bilimsel aratrmalar uygulamaya ynelik neriler oluturmay amalamaktadr. Bu tr bilimsel aratrmalara, uygulamal aratrma ad verilmektedir. Yukarda, kuramsal aratrmalara rnek olarak verilen davransal renme kuramndaki dllendirme ilkesi konusunu, uygulamal aratrma biimine u ekilde dntrebiliriz: bir anasnfnda, kk grup almalar srasnda kullanlan iki farkl dllendirme ynteminin etkiliklerinin karlatrlmas.

2. BLMSEL ARATIRMALARININ AAMALARI 1. Problemi Grme Gzlem ve Aratrma Konusunun Belirlenmesi 2. Aratrma Problemini Tanmlama 3. Konuyla likili Kaynaklarn Taranmas 4. Hipotezlerin Yazlmas 5. Aratrma Yntem ve Modelini Belirleme 6. Verilerin Toplanmas ve Analizi 7. Aratrmann Sonulandrlmas ve Aratrma Raporunun Yazlmas

Problemi Grme Gzlem ve Aratrma Konusunun Belirlenmesi Bilimsel Yntem en gereki problem zme yoludur. Bu erevede, problemin tespit sreci de en nemli aamalardan biri olarak ifade edilebilir. Salanan doru bak, yani problemin doru tespit edilmi olmas zm iin ilk arttr. Aratrma konusunun doru tanmlanmas srecinde ilk yaplmas gereken, doru gzlem, deerlendirme ve ardndan genel bir inceleme ile kaynak taramas, uzmanlarla grme gibi yntemlerin kullanld deerlendirme ilemidir. Aratrma Problemini Tanmlama Konu erevesi belirlendikten sonraki aama, aratrma konusuyla ilgili olarak zlmek istenen problemi, dier bir deyile, aratrma amacn ortaya koymaktr. Problem; kuramlardan, daha nceki aratrmalarn bulgularndan ve/veya kiisel gzlemlerden yola karak oluturulabilir. rnein, Aratrma teknikleri dersinde kullanlan rnek aratrma trnn ders renme dzeyi zerine etkisi ne kadardr? eklinde bir problem ortaya konabilir. Problem ortaya konduktan sonra, bu problemin nemi de tartlr. Problem, kuramsal adan ve/veya uygulama asndan nemli olmaldr. Bir aratrma problemi belirlerken, her eyden nce, problemin aratrlabilir zellikte olmasna dikkat edilmelidir. Aratrlabilirlik, problemin veri toplama ve analiz etme yoluyla incelenebilecek zellikte olmasdr. kinci olarak; problemin aratrmacnn aratrma becerileri, kaynaklar, zaman vb. zelliklere uygun olmasna zen gsterilmelidir.

Konuyla likili Kaynaklarn Taranmas Problem ortaya konduktan sonra, konuyla ilikili kaynaklar taranr; elde edilen kuramsal bulgulara ve aratrma bulgularna dayal bilgiler bir araya getirilerek kaynak taramas yaplr. Kaynaklar, problemle en az ilikili olandan en ok ilikili olana doru, dier bir deyile, genelden zele doru ele alnmaldr. Bu alma hipotezin yazm iin nemlidir. Hipotezlerin Yazlmas Hipotez, aratrmacnn aratrmaya balamadan nce, n gzlemlerden, olaylarn

irdelenmesinden, kaynak incelemeleri ve tecrbelerden yola karak yrtlen tahmin olarak ifade edilebilir. statistiksel anlamda hipotez bir veya daha fazla ana ktle hakknda ileri srlen, doru ya da yanl olmas mmkn olan iddia veya ifadedir. Hipotez testi bir hipotezin doruluundan veya yanllndan %100 emin olmak iin deil, belli bir lde hatay ierecek ekilde yaplr. Zaten snrl bilgiden verilecek kararda hata pay vardr. Hipotez kavram ileride daha detayl bir ekilde incelenecektir. Aratrma Yntem ve Modelini Belirleme Bu aamada, aratrmann trne gre verilerin nasl elde edilecei ve bu srete uygulanmas gereken esaslar bilimsel metotlara oturtulur. Bu alma sonunda veri elde etmede kullanlacak yntem aka belirtilir. Ayrca, verilerin hangi ana ktle ierisinden, hangi yntemle, ne kadar olaca gibi veri elde edilecek rneklem grubunun belirlenme sreci de bu alma kapsamndadr. Bu srete aratrmann tr temel kriterdir. Aratrma trleri kendi ierisinde farkl ekillerde snflanabilmekle birlikte temel olarak u ekildedir; 1. Aratrma dzeyine gre a. Kuram reten aratrmalar Temel aratrmalar b. Teknoloji reten aratrmalar Uygulamal aratrmalar Temel Aratrmalar: Mevcut bilgi veri tabann geniletmek ve bilinmeyenleri ortaya karmak amacyla yaplr. Uygulamal Aratrmalar: lemsel trde aratrmalar daha ok Ar-Ge olarak bilinen iyiletirici ve problem zc trde aratrmalardr.
3

2. Aratrmann amacna gre a. Nedir-nasldr? b. Neden? 3. Veri Toplama yntemine gre a. Anket yntemi b. Gzlem yntemi c. Grme yntemi d. Deney yntemi e. Tarama yntemi f. Belgesel tarama g. Bilgi tarama Verilerin Toplanmas ve Analizi a- Veri toplama aralar Veri Toplama Aracn Belirleme Veri Toplama Aracn Oluturma Veri Toplama Aracn Deneme (n Uygulama ) Geerlik almalar(Faktr Analizi) Gvenlik almalar (Uzman Gr Alma)

b- Veri toplama Belirlenen rneklemden belirlenen bilimsel yntemleri kullanarak gerekli verilerin toplanmas srecidir. Veri toplama iin gelitirilen ara kadar veri toplamada kullanlan yntem de nemlidir. c- Evren ve rneklem Evren: Aratrma sonularnn genellenecei hedef kitle, nfus veya bykl ifade eder. rneklem: Hedef kitleyi (evren) temsil zelliine sahip, bilimsel yntemlere uygun olarak seilmi, aratrmac tarafndan zerinde allan grubu ifade eder. rneklem seimi;
4

Hedef kitleyi temsilen rneklem belirleme prosesinin deiik yollar vardr. nemli olan husus seilen rneklemin hedef kitle veya evreni mmkn olduunca iyi bir ekilde yanstabilmesidir. rneklem trleri; Eleman rnekleme: Basit tesadfi rnekleme (Oransz-Kazandibi) Tabakal rneklem (Oranl-Aure)

Kme rnekleme: Oransz kme rnekleme (Ankaradaki okullar) Oranl kme rnekleme (A.O. Sosyo-ekonomik duruma gre ayrmas)

d- Deiken Trleri Baml Deiken (Olgu):Veri toplanan kiinin ya, cinsiyet, milliyet, eitim, meslek gibi nemli farkllklarn gsterir. Bamsz Deiken (Yarg): Veri toplanan kiinin bir konu hakknda gr, kanaat ve deerlendirmelerini gsterir. Aratrmalarda genellikle bamsz deikenlerden elde edilen veriler deerlendirilir. e- Verilerin Analizi (EK: Veri Analizinde Karar Sreleri) Analiz programlarn tanma ve kullanma. Analiz programlar ve SPSS. 1. Betimsel ve tarama tr aratrmalarda frekans, yzde ve aritmetik ortalama gibi genel eilim ve dalm lleri kullanlr. 2. Gruplar aras desenlerde baml deiken zerinde etkisi gzlenecek deiken saysnn tek veya ok olmasna gre t-testi, tek ynl varyans analizi veya dier ANOVA ve MANOVA trleri kullanlr. Aratrmann Sonulandrlmas ve Aratrma Raporunun Yazlmas Aratrma planlanan ekilde gerekletirildikten sonra, aratrmann verilerinin analizi sonucunda elde edilen bulgular yazlr ve bu bulgularn yorumlar yaplr. Bilimsel aratrma srecinin son aamasnda ise aratrma raporu hazrlanr. Aratrmalar aratrma zeliine bal olarak

deimekle birlikte genellikle aadaki ana blmlerden ve eitli alt blmlerden olumaktadr. Son yllarda en yaygn kullanlan raporlatrma biimi yledir: I. GR Problem Kaynak Taramas nem Hipotezler II. YNTEM MATERYAL METOD Evren ve rneklem Aratrma Modeli Verilerin Toplanmas ve Analizi III. BULGULAR IV. TARTIMA veya SONU VE NERLER Bulgularn Yorumu Snrllklar neriler

3. VER ANALZNDE KARAR SRELER Verilerin analizinde aratrma trne gre, frekans, yzde ve aritmetik ortalama gibi genel eilim ve dalm lleri ile deikenler aras ilikilerin sorguland nemlilik testleri erevesinde deerlendirme yaplarak aratrmada kullanlacak veri analiz yntemi belirlenir. Bu balamda nemlilik testlerinin bilinmesi ve karar verme srecindeki etken deikenlerin yorumlanabilmesi nemlidir. Temel Kavramlar: Evren: Bir bilimsel almada btn temsil eden toplum rneklem: Evreni temsilen almaya alnan deneklerin oluturduu az sayda birey ya da kk topluluktan oluan grup Veri: Deneklere ait zellikler (Grup, ya, cinsiyet, boy, arlk, uyku verimi vb.) Varyans: Ayn deney niteleri arasndaki farkllklarn karesi

4. NEMLLK (HPOTEZ) TESTLER nemlilik testleri hipotezleri test etmek iin yaplr. Bu yzden bazen nemlilik testi yerinehipotez testi de denmektedir. 4.1. Hipotez Testi ile lgili Kavramlar 4.1.1.Sfr hipotezi ve alternatif hipotez statistikte kullanlan iki tr hipotez vardr. H0 Farkszlk hipotezi, Sfr hipotezi, H1 Alternatif hipotez, Seenek hipotez Test sonucunda Ho kabul edilirse H1 rededilir. Ho red edilirse H1 kabul edilir. Hipotezler tek ynl (one-sided) ya da ift ynl (two-sided) olarak kurulabilir. Tek ynl hipoteze rnek; H0: =20 ya da H0: =20 H1: <20 H1: >20 ki ynl hipoteze rnek; H0: =20
7

H1: 20 ddia her ne olursa olsun sfr hipotezi her zaman eitlik olarak yazlacaktr. 4.1.2. I. Tip ve II. tip hatalar Bir hipotez testi sonucunda iki tip hata yapma riski vardr; Gerekte doru olan bir sfr hipotezinin reddedilmesidir buna 1. tip hata denir. Gerekte yanl olan bir sfr hipotezinin kabul edilmesi durumudur buna 2. tip hata denir. Bir hipotezin gerekte doru olup olmadn bilmek iin ana ktlenin tm elemanlarnn lme tabi tutulmas gerekir. Bu ise ou kez mmkn olmadndan ve ya tavsiye edilmeyen bir yol olduundan hata yapma riski daima olacaktr. Hipotez testlerinin daha gvenilir olmas iin hatalarn en aza indirilmesi gerekir. Ancak bu kolay bir i deildir. Byle durumlarda hangi tip hatann daha nemli olduuna karar vermek gerekir. rnek: Bir ilacn zehirleme tesiri yapmad iddia edilmektedir. Ho: lacn zehirleme tesiri vardr. 1.tip hata: lacn zehirleme tesiri var iken Ho reddedildi. Yani ilacn zehirleme tesiri olmadna karar verildi. Sonu: lacn zehirleme tesiri yok diye hastaya verildi ve hasta zehirlendi. 2.Tip hata: lacn zehirleme tesiri yok iken Ho kabul edilerek ilacn zehirleme tesiri olduuna karar verildi. Sonu: la hastaya verilmedi zehirleme olmad. Belki tedavi sresi biraz gecikti. 4.1.3. nem seviyesi Yanlma dzeyi / nemlilik seviyesi, doru sfr hipotezinin reddedilmesi (Tip I hata) olup buna denir ve genellikle 0.05 ve ya 0.01 olarak alnr. 4.1.4. Testin gc Bir testin gc yanl olan bir H0 hipotezinin reddedilmesi olarak tarif edilir. Yani, Testin gc=1-p(II. Tip hata)=1- Grld gibi II. Tip hata ihtimali ne kadar klrse testin gc o kadar artar. rnek hacmi nnin bymesi nn klmesine sebep olacandan, n bydke testin gc de artacaktr.
8

Bazen bir hipotez birden fazla test ile kontrol edilebilir. Bu durumda bu testlerden en gls tercih edilmelidir. 4.2. Hipotez Testinin Aamalar Bir hipotez testi ana hatlaryla drt aamada gerekletirilir: 1) Sfr ve alternatif hipotezlerin oluturulmas 2) Test istatistiinin hesaplanmas 3) Karar modelinin kurulmas 4) Karar verme Bu aamalar aada aklanmaktadr. 4.2.1. Sfr ve alternatif hipotezlerin oluturulmas Aadaki tabloda testin ynne gre eitli ana ktle parametreleri iin sfr ve alternatif hipotezlerin nasl kurulduklar gsterilmitir. Testin yn ki ynl test Tek ynl test Parametre Ortalama() H0: = 0 H1: 0 Oran(p) H1: p= p0 H1: p p0 Ortalamalarn fark( 1- 2) H0: 1= 2 H1: 1 2 Oranlarn fark(p1-p2) H1: p1= p2 H1: p1 p2 Sa kuyruk Sol kuyruk H0: = 0 H1: > 0 H1: p= p0 H1: p> p0 H0: 1= 2 H1: 1> 2 H1: p1= p2 H1: p1> p2 H0: = 0 H1: < 0 H1: p= p0 H1: p< p0 H0: 1= 2 H1: 1< 2 H1: p1= p2 H1: p1< p2

* 0 ve p0 parametrelerin rneklemeden nce farz edilmi olan spesifik deerleridir.( 0 =250, p0=250 gibi.)

4.2.2. Test istatistiinin hesaplanmas Hipotez testinde ikinci adm uygun bir test istatistiinin seimi ve hesaplanmasdr. Bu test istatistii ana ktleden alnan basit ans rneinden hesaplanm istatistik tipidir ve H0 hipotezinin doru veya yanl olma ihtimallerinin tespiti iin kullanlr. Her rnek istatistiinin kendine has bir rnekleme dalm vardr. Byle bir dalm byk rnekler iin (n30 veya np5 durumunda) normal dalma yaklatrlabilir. Ana ktle deerlerinin normal dalm gstermesi durumunda veya ana ktlenin en azndan tek modlu ve olduka simetrik olmas halinde, kk rnekler iin, student t (t-testi) dalmndan faydalanlabilir. Bylece rnek istatistiinin rnekleme dalm normale yaklatrlabiliyorsa test istatistii olarak Z deeri; student-t deerine yaklatrlabiliyorsa test istatistii olarak t deeri alnr. Z veya t deerlerinin hesaplanmas ise aadaki genel formlle yaplr. Z (veya t) = (istatistik-parametre)/standart hata rnek istatistiinin rnekleme dalm Z veya t dalmlarna yaklatrlamyorsa, byle durumlar iin zel test istatistii hesaplama metotlar gelitirilmitir. 4.2.3. Karar modelinin kurulmas Karar modeli test istatistiinin hesaplanan deerinin hangi blgeye dmesi halinde H0 hipotezinin kabul veya reddedileceini gsteren bir emadr. Bu emada H0 hipotezi iin kabul blgesi ve red blgesi olmak zere iki blge vardr. Test istatistiinin red blgesine dme ihitimali nem seviyesine eit, kabul blgesine dme ihtimali ise 1-ya eittir. Kabul ve red blgelerini ayran deerlere kritik deerler denir. Kritik deerler rnek istatistiinin dal tipine gre zel olarak hazrlanm tablolardan tespit edilir. Karar modeli, testin ynne gre farkl ekilde kurulur. Test iki ynl ise red blgesi karar emasnn her iki tarafnda da eit ekilde yer alr. Test tek ynl ise yani dalmn sadece bir ucuyla ilgileniliyorsa red blgesi ya dalmn sa ucunda(sa kuyruk testi) veya dalmn sol ucunda(sol kuyruk testi) yer alr. rnek istatistiinin normal dalm gstermesi halinde karar modeli emalar aadaki gibi gsterilir.

10

ki ynl test iin; Kritik deerler: =0.05 iin Z/2 =1.96 =0.01 iin Z/2 =2.58

(Tek ynl sa kuyruk testi iin) Kritik deerler: =0.05 iin Z =1.645 =0.01 iin Z =2.33

(tek ynl sol kuyruk testi iin) Kritik deerler: =0.05 iin -Z =1.645 =0.01 iin -Z =2.33

11

rnek istatistiin farkl dala sahip olmas veya dal eklinin bilinmemesi durumlarnda farkl karar emalar benzer ekilde kurulabilir. 4.2.4. Karar verme Testin ikinci aamasnda hesaplanan test istatistiinin deeri, karar modelindeki kabul blgesine dm ise H0 hipotezinin nem seviyesinde kabul edilmesine karar verilir. Bu durumda H1 alternatif hipotezi reddedilmi olur. Bunun aksi olarak test istatistii deerinin red blgelerine dmesi halinde H0 hipotezi reddedilerek H1 hipotezinin kabul edilmesine nem seviyesinde karar verilir. H0 hipotezinin kabul edilmesi anaktle parametresinin gerek deeri ile sfr hipotezinde belirtilen spesifik deer arasndaki farkn istatistiki adan nemsiz olduu anlamna gelir. Bu durum sembolik olarak p> eklinde ifade edilebilir. Benzer ekilde farkn istatistiki adan nemli olmas durumu ise (H0n reddedilmesi durumu) p<eklinde sembolize edilebilir. Mesela, =0.05 nem seviyesinde yaplan bir testte, test istatistiinin deeri karar modelindeki red blgesine dm ise bu deerin istatistiki adan %5 nem seviyesinde nemli olduu anlamna gelen p<0.05 ifadesi kullanlr. Yani H0 hipotezinin belirttii ifadenin gerekte doru olmas halinde reddedilmesi ihtimalinin 0.05ten daha kk olduu anlalr. Karar vermede zel bir durum vardr. Hesaplanan test istatistiinin deeri tam kritik deere eit kabilir. Bu durumda ya nem seviyesi deitirilerek bir karara varlr veya rnek hacmi bytlerek test yeniden yaplr.

12

4.3. Uygun Test Seimi Bir aratrma iin birden fazla uygun istatistiki test olabilir. Byle bir durumda en rasyonel testi semek gerekir. Hangi testin tercih edilmesi yolundaki bir kriter testin gcdr. Bir istatistiki testte H0 hipotezi gerekte doru iken H0n reddedilmesi ihtimali ne kadar kk olursa, bu testinde o kadar iyi olduu anlalr. Buna paralel olarak H0 yanlken H0n reddedilmesi ihtimalinin byk olmas da testin iyi olduuna iarettir. A ve B testlerinin her ikisi iinde H0 doruyken, H0n reddedilmesi ihtimalinin ayn olduunu farz edelim. Bu durumda hangi test iin H0 yanlken red ihtimali fazla ise onu tercih etmek gerekir. Bununla beraber bir istatistiksel testin seiminde testin gcnden daha baka kriterler de vardr. Bunlar iinde anaktleden alnm rnee ait skorlar, rnein alnd anaktlenin yaps, deikenin lek veya lm tipleri nemli kriterlerdir. Bu kriterlere gre nasl seim yaplmas gerektii aada anlatlacaktr. 4.4. statiksel Model Anaktlenin yaps rnekleme usul belirlenmi ise bir istatistiksel model tespit edilmi demektir. statistiksel model ve gerekli lek tipi testin nemli iki unsurudur. Bir test ancak belirli artlar altnda geerlidir ve bu artlar model ve lek belirler. Bazen zel bir istatistiksel modelin artlarnn mevcut olup olmadn test etsek de ou zaman bu artlarn mevcudiyetini farz ederiz. statistiki modelin bu artlarna testin faraziyeleri denir. Faraziyeler ne kadar az veya zayf olursa nihai kararlar o derece genel olur. En gl testler en kuvvetli veya en yaygn faraziyelere sahip olan testlerdir. nemlilik testleri en genel anlamda ikiye ayrlr: 1- Parametrik testler 2- Parametrik olmayan testler Parametrik testlerde ham veriler zerinden ortalama, varyans gibi ltler elde edilerek ilemler yaplr. Parametrik olmayan testlerde ise ham veriler sralanr ve sra numaralar verilir. lemler bu sra numaralar zerinden yaplr. Ana ktle parametreleri hakknda herhangi faraziyelere dayanmayan testlere Nonparametrik testler denir.
13

Parametrik testler, parametrik olmayan testlere gre daha gl testlerdir. Fakat kullanlabilmeleri iin baz varsaymlarn salanmas gerekir.

Parametrik testlerden t veya F testleri gl faraziyeler altnda yaplr. Faraziyelerin geerli olmas halinde en gl testler parametrik testlerdir. Parametrik istatistiksel model iin aadaki artlarn salanmas gerekir. 1. Gzlemler bamsz olmal. Yani rnei oluturmak iin ana ktleden alnan birimler nyargsz seilmelidir. Bir birimin skoru baka birimi etkilememelidir. 2. Gzlemler normal dalm gsteren bir ana ktleden ekilmi olmal. 3. Ana ktle varyanslar ayn olmal(veya zel durumlarda ana ktle varyanslar bilinmelidir). 4. (t testi iin ayrca ) Deikenler en azndan bir aralk lekte olmaldr. Bylece skorlar zerinde aritmetik ilemlerin yaplabilmesi mmkn olacaktr. 5. (F testi iin ayrca ) Normal veya e varyansl ana ktlelerin ortalamalar stun ve/veya satrdan doan etkilerin dorusal bilekeleri olmaldr. Yani etkiler toplanabilir olmaldr. Bu artlar parametrik istatistiksel modelin elementleridir. Bir istatistiksel analizin performans yolunda varyanslarn eitlii kuram hari dier kuramlar genellikle test edilmez. Aksine onlarn varl kabul edilir. Varl kabul edilen bu kuramlarn doruluk veya yanllklar parametrik test vastasyla varlan ihtimal ifadesinin anlamllk veya anlamszln belirler. Bu artlarn varlna inanldnda verileri analiz etmek iin t veya F gibi parametrik bir istatistiksel test seilmelidir. Byle bir seim optimal yani uygun seimdir. nk H0n gerekte yanl olmas halinde reddedilmesi iin en gl test parametrik testtir. Ancak yukardaki artlar gereklemiyorsa ne yaplacak? Yani ana ktle normal dalma sahip deilse ve/veya lek, bir aralk lek kadar gl deilse ve/veya ana ktle varyanslar eit deilse ne olur? Parametrik testlerin faraziyelerinin salanmad durumlarda istatistiksel bir karara varabilmek iin eitli non-parametrik testler gelitirilmitir. Bir non-parametrik istatistiksel test, rnein alnd ana ktle parametreleri iin zel artlara ihtiya duymaz. Bir ok non-parametrik test gzlemlerin bamszl ve dalmn sreklilii gibi belirli faaliyetlere sahip olmakla beraber bu faraziyeler parametrik testlerdekilere gre daha az ve daha zayftr. Ayrca non-parametrik
14

testler parametrik testler iin ihtiya duyulduu kadar gl leklere gerek duymaz. ou nonparametrik test zayf leklerdek i(nominal ve ordinal lekler) verilere uygulanr. Nonparametrik testlerin parametrik testlere gre avantaj ve dezavantajlar u ekilde sralanabilir: Avantajlar 1. Ana ktlenin nasl bir dalm gsterdiini bilmek gerekmez. 2. Ana ktle dalmnn ekli kesin olarak bilinmedike n=6 kadar kk rnek hacimleri iin non-parametrik testler kullanlr. 3. Birka farkl ana ktleden alnm gzlemlerin bir araya getirilmesiyle oluturulmu rnekler zerinde ilem yaplabilen non-parametrik testler vardr. Bu gibi verileri kullanabilen hibir parametrik test yoktur. 4. Snflama ve sralama leklerindeki verilere parametrik testler uygulanamad halde non-parametrik testler uygulanabilir. 5. Non-parametrik testler uygulama ve renme bakmndan parametrik testlerden daha kolaydr. Dezavantajlar 1. Parametrik istatistiksel testin salanmas durumunda non-parametrik modelin uygulanmas bir ksm verinin israfna ve bilgi kaybna sebep olur. 2. Ayn artlar altnda parametrik test parametrik test, non-parametrik testten daha gldr. 3. Ayn rnekleme iin uygulandnda farkl non-parametrik testlerden farkl sonular ortaya kabilir.

15