11 Duyarl L K Analizi 1

SAKARYA
NVERSTES
YNEYLEM ARATIRMASI - I
Yrd. Do. Dr. zer UYGUN
1/36
Yneylem Aratrmas - I
SAKARYA
NVERSTES
Yneylem Aratrmas - I erik
Duyarllk Analizi Optimallii etkileyen deiimler
2/36
SAKARYA
NVERSTES
Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi
Duyarllk Analizi (Optimallik Sonras Analiz):
Eer orijinal modelin parametrelerinde baz deiiklikler meydana gelirse optimal zm deiecek midir? Problemin zm tamamen bozulmadan yeni optimum zm hesap edebilir miyiz?
3/36
SAKARYA
NVERSTES
Modeldeki deiimin sonucu drt balk altnda toplanabilir: 1. 2. 3. 4. Mevcut zm deimez, Mevcut zmn olurluluu bozulur, Mevcut zmn optimallii bozulur, Mevcut zmn hem olurluluu hem optimallii bozulur.
4/36
SAKARYA
NVERSTES
Modeldeki deiimin sonucu drt balk altnda toplanabilir: 1. Mevcut zm deimez, Herhangi bir ilem yaplmaz. 2. Mevcut zmn olurluluu bozulur, Dual simpleks uygulanr. 3. Mevcut zmn optimallii bozulur, Primal simpleks uygulanr. 4. Mevcut zmn hem olurluluu hem optimallii bozulur. Primal ve Dual simpleks uygulanr.
5/36
SAKARYA
NVERSTES
Duyarllk analizi 3 kategoriye indirgenebilir:
1. Ama fonksiyonu katsaylarnn (cj) deimesi sadece optimallii etkileyebilir. 2. Sa taraf deerlerindeki (bj) deiimler sadece olurluluu etkileyebilir. 3. Ama fonk. ve sa taraf deerlerindeki deiimler hem optimallii hem olurluluu etkileyebilir.
6/36
SAKARYA
NVERSTES
1. Ama fonksiyonu katsaylarnn (cj) deimesi sadece optimallii etkileyebilir. Optimallik bozulursa optimallie ulancaya kadar (veya yeni zmn optimallii snrsz olduu grlnceye kadar) yeni tabloya primal simpleks uygulanr.
7/36
SAKARYA
NVERSTES
2. Sa taraf deerlerindeki (bj) deiimler sadece olurluluu etkileyebilir. Olurluluk bozulursa olurluluk tekrar elde edilinceye (veya yeni zmn olursuz kald grlnceye) kadar yeni tabloya dual simpleks uygulanr.
8/36
SAKARYA
NVERSTES
3. Ama fonk. ve sa taraf deerlerindeki deiimler hem optimallii hem olurluluu etkileyebilir. Eer hem optimallik hem de olurluluk bozulduysa olurluluk gzard edilerek nce primal simpleks daha sonra dual simpleks uygulanr. Aslnda bu, 1. ve 2. ilemlerin srasyla uygulanmasdr.
9/36
SAKARYA
NVERSTES

Optimallii Etkileyen Deiimler
A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse:
Temelde olmayan deikenlerin ama fonksiyonu satrnn (zj cj) yeniden hesaplanmas gerekir;
1. Y = CBB-1 dual fiyat vektr hesaplanr. 2. Temelde olmayan xjlerin tm iin zj cj = YAj cj hesaplanr.
10/36
SAKARYA
NVERSTES

A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse:
Bu ilemlerin sonucu iki durum ortaya kabilir;

1. Optimallik bozulmamsa mevcut zm ayn kalr, ancak ama fonksiyonu deeri (Z) deiir. 2. Optimallik bozulmusa optimallii salamak iin primal simpleks yntem uygulanr.
11/36
SAKARYA
NVERSTES

A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse: rnek: Max Z = 3.X1+2.X2+0.X3+0.X4+0.X5+0.X6 X1 + 2X2 + X3 =6 2X1 + X2 + X4 =8 -X1 + X2 + X5 =1 X2 + X6 = 2 X1, X2, X3, X4, X5, X6>=0 Z = 3X1 + 2X2 yerine Z = 5X1 + 4X2
12/36
SAKARYA
NVERSTES

A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse: rnek: Optimum Tablo

Temelde deil
Temel Z X2 X1 X5 X6
X1 0 0 1 0 0
X2 0 1 0 0 0
X3 1/3 2/3 -1/3 -1 -2/3
X4 4/3 -1/3 2/3 1 1/3
X5 0 0 0 1 0
X6 0 0 0 0 1
zm 38/3 4/3 10/3 3 2/3
XB = (X2, X1, X5, X6)T = (4/3, 10/3, 3, 2/3)T

13/36
SAKARYA
NVERSTES

A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse: rnek: XB = (X2, X1, X5, X6) CB = (C2, C1, C5, C6) = (4, 5, 0, 0) Y=(y1, y2, y3, y4) = CBB-1 (y1, y2, y3, y4) = (4, 5, 0, 0)
2/3 -1/3 0 0 -1/3 2/3 0 0 -1 1 1 0 -2/3 1/3 0 1
Y = (y1, y2, y3, y4) = (1, 2, 0, 0)

14/36
SAKARYA
NVERSTES

A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse: rnek: Optimal tabloda =0 olan Z3-C3 ve Z4-C4n yeni deerlerini hesaplayalm. Temel X1 X2 X3 X4
ZJ-CJ=YA-CII
1 0 YA-CII = (1, 2, 0, 0) 0 0
0 1 0 - (0, 0) 0
Z X3 X4 X5 X6
-3 1 2 -1 0
-2 2 1 1 1
0 1 0 0 0
0 0 1 0 0
X5 0 0 0 1 0
X6 0 0 0 0 1
zm 0 6 8 1 2
(Z3-C3, Z4-C4) = (1, 2)

15/36
SAKARYA
NVERSTES

A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse: rnek: (Z3-C3, Z4-C4) = (1, 2)
Deerler non-negatif olduundan Xj zm deerleri deimez ancak Z ama fonksiyonu deeri deiir.
Yeni ama fonk. deeri: Z = 5X1 + 4X2 = 5(10/3) + 4(4/3) = 22 Z deeri 38/3ten 22ye ykseldii iin bu deiiklik olumludur.
16/36
SAKARYA
NVERSTES

A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse: rnek 2: Yeni ama fonksiyonu Maks. Z=4X1+1X2 XB = (X2, X1, X5, X6) CB = (C2, C1, C5, C6) = (1, 4, 0, 0) Y=(y1, y2, y3, y4) = CBB-1 (y1, y2, y3, y4) = (1, 4, 0, 0)
2/3 -1/3 0 0 -1/3 2/3 0 0 -1 1 1 0 -2/3 1/3 0 1
Y = (y1, y2, y3, y4) = (-2/3, 7/3, 0, 0)

17/36
SAKARYA
NVERSTES

A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse: rnek 2: Yeni ama fonksiyonu Maks. Z=4X1+1X2
ZJ-CJ=YA-CII
1 0 YA-CII = (-2/3, 7/3, 0, 0) 0 0 (Z3-C3, Z4-C4) = (-2/3, 7/3)
0 1 0 - (0, 0) 0
18/36
SAKARYA
NVERSTES

A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse: rnek 2: Yeni ama fonksiyonu Maks. Z=4X1+1X2 (Z3-C3, Z4-C4) = (-2/3, 7/3)
Non-negatif deer olduundan Primal Simpleks uygulanr. Yeni Z deeri de deiecektir.
Yeni ama fonk. deeri: Z = 4X1 + 1X2 = 4(10/3) + 1(4/3) = 44/3
19/36
SAKARYA
NVERSTES

Temel Z X2 X1 X5 X6 X1 0 0 1 0 0 X2 0 1 0 0 0 X3 -2/3 2/3 -1/3 -1 -2/3 X4 7/3 -1/3 2/3 1 1/3 X5 0 0 0 1 0 X6 zm 0 44/3 0 4/3 0 10/3 0 3 1 2/3
20/36
SAKARYA
NVERSTES

Temel Z X2 X1 X5 X6 X1 0 0 1 0 0 X2 0 1 0 0 0 X3 -2/3 2/3 -1/3 -1 -2/3 X4 7/3 -1/3 2/3 1 1/3 X5 0 0 0 1 0 X6 zm 0 44/3 0 4/3 0 10/3 0 3 1 2/3
21/36
SAKARYA
NVERSTES

Temel Z X3 X1 X5 X6 X1 0 0 1 0 0 X2 1 3/2 1/2 3/2 1 X3 0 1 0 0 0 X4 2 -1/2 1/2 1/2 0 X5 0 0 0 1 0 X6 zm 0 16 0 2 0 4 0 5 1 2
Z deeri 38/3ten 16ya ykselmitir.

22/36
SAKARYA
NVERSTES

B. Kst katsaylar deiirse: rnek: Ama fonksiyonu Maks Z = 4X1 + X2 iken (son yaptmz rnee gre), 2 nolu i boya faaliyetinin hammadde kaynaklarndaki 2 ve 1 tonluk kullanmlar yerine 4 ve 3 tonluk kullanmlar olsun. Bu durumda optimum zm etkilenecek midir, aratralm.
23/36
SAKARYA
NVERSTES

B. Kst katsaylar deiirse: rnek:

Modelin eski kstlar: X1 + 2X2 + X3 =6 Modelin yeni kstlar: X1 + 4X2 + X3 =6
2X1 + 1X2
-X1 + X2 X2
+ X4
+ X5
=8
=1 + X6 = 2
2X1 + 3X2
-X1 + X2 X2
+ X4
+ X5
=8
=1 + X6 = 2
X1, X2, X3, X4, X5, X6>=0
X1, X2, X3, X4, X5, X6>=0

24/36
SAKARYA
NVERSTES

B. Kst katsaylar deiirse: Temel rnek: Z

Maks Z = 4X1 + X2ye gre Optimum tablo sadadr.
X3 X1 X5 X6
X1 0 0 1 0 0
X2 1 3/2 1/2 3/2 1
X3 0 1 0 0 0
X4 2 -1/2 1/2 1/2 0
X5 0 0 0 1 0
X6 0 0 0 0 1
zm 16 2 4 5 2
CB = (C3, C1, C5, C6) = (0, 4, 0, 0) Y=(y1, y2, y3, y4) = CBB-1 ifadesinden; (y1, y2, y3, y4) = (0, 4, 0, 0)
1 -1/2 0 0 0 1/2 0 0 0 1/2 1 0 0 0 0 1
Y = (y1, y2, y3, y4) = (0, 2, 0, 0)

25/36
SAKARYA
NVERSTES

Modelin yeni kstlar: X1 + 4X2 + X3 2X1 + 3X2 + X4 =6 =8
B. Kst katsaylar deiirse: rnek:

Y = (y1, y2, y3, y4) = (0, 2, 0, 0) Z2-C2 = 4y1 + 3y2 + y3 + y4 1 Z2-C2 = 4(0)+3(2)+1(0)+1(0)-1 = 5
-X1 + X2
X2
+ X5
=1
+ X6 = 2
X1, X2, X3, X4, X5, X6>=0
Bu deer 0 olduundan (maks iin) optimallii etkilemez, zm ayn kalr.

26/36
SAKARYA
NVERSTES

B. Kst katsaylar deiirse: rnek: A ve B hammadde kullanmlar 2 ve 1 yerine 2 ve 1/4 olursa zm etkilenir mi?
Y = (y1, y2, y3, y4) = (0, 2, 0, 0) olarak bulunmutu Z2-C2 = 2y1 + 1/4y2 + y3 + y4 1 Z2-C2 = 2(0)+1/4(2)+1(0)+1(0)-1 = -1/2 Bu deer negatif olduundan (maks iin) optimallik bozulur, primal simpleks uygulanmaldr.
27/36
SAKARYA
NVERSTES

C. Yeni bir faaliyet (deiken) eklenirse:
A ve B`nin birlemesiyle hem ama hem kst deiir, optimallik deiebilir.
28/36
SAKARYA
NVERSTES

C. Yeni bir faaliyet (deiken) eklenirse: rnek: Orijinal RMC modelinde, d boyann daha ucuz bir markasn retmek isteyelim. Bu yeni boyann her bir tonu iin A ve B ham maddelerinin her birinden 3/4'er ton kullanlacak olsun. Yeni boyann ton bana kar 3/2 (1000$)dr. 3. kst oluturan i boyann d boyaya gre talebinin en ok bir ton fazla olmas artna yeni boya ilave edilerek durum deerlendirilmelidir. X7, yeni boyann retim miktarn (ton olarak ) gstersin.
29/36
SAKARYA
NVERSTES

C. Yeni bir faaliyet (deiken) eklenirse: rnek: Maks Z = 3X1 + 2X2 + 3/2X7 X1 + 2X2 + 3/4X7 6 2X1 + 1X2 + 3/4X7 8 -X1 + X2 - X7 1 X2 + 0X7 2 X1, X2, X7>=0
30/36
SAKARYA
NVERSTES

C. Yeni bir faaliyet (deiken) eklenirse: rnek: 1) X7 faaliyetinin optimum tablodaki ama katsays:
Y = CBB-1
Temel Z X2 X1 X5 X6 X1 0 0 1 0 0 X2 0 1 0 0 0 X7 X3 1/3 2/3 -1/3 -1 -2/3 X4 4/3 -1/3 2/3 1 1/3 X5 0 0 0 1 0 X6 0 0 0 0 1 zm 38/3 4/3 10/3 3 2/3
CB = (C2, C1, C5, C6) = (2, 3, 0, 0) 2/3 -1/3 0 0 Y=(y1, y2, y3, y4) = CBB-1 (y1, y2, y3, y4) = (2, 3, 0, 0) -1/3 2/3 0 0
-1 1 -2/3 1/3
1 0 0 1
31/36
Y = (y1, y2, y3, y4) = (1/3, 4/3, 0, 0)

SAKARYA
NVERSTES

C. Yeni bir faaliyet (deiken) eklenirse: rnek: 1) X7 faaliyetinin optimum tablodaki ama katsays:
Temel Z X2 X1 X5 X6 X1 0 0 1 0 0 X2 0 1 0 0 0 X7 X3 1/3 2/3 -1/3 -1 -2/3 X4 4/3 -1/3 2/3 1 1/3 X5 0 0 0 1 0 X6 0 0 0 0 1 zm 38/3 4/3 10/3 3 2/3
Z7-C7 = (3/4)y1 + (3/4)y2 - (1)y3 + (0)y4 - 3/2 =(3/4)(1/3)+(3/4)(4/3)-(1)(0)+(0)(0)-3/2= -1/4 Z7-C7= -1/4
optimallik bozulmutur.
32/36
SAKARYA
NVERSTES

C. Yeni bir faaliyet (deiken) eklenirse: rnek: 2) X7ye ait optimal tablo kst katsaylar stunu:
Temel Z X2 X1 X5 X6 X1 0 0 1 0 0 X2 0 1 0 0 0 X7 -1/4 X3 1/3 2/3 -1/3 -1 -2/3 X4 4/3 -1/3 2/3 1 1/3 X5 0 0 0 1 0 X6 0 0 0 0 1 zm 38/3 4/3 10/3 3 2/3
2/3 -1/3 0 0 B-1A7 = -1/3 2/3 0 0 -1 1 1 0 -2/3 1/3 0 1
3/4 3/4 -1 0
1/4 = 1/4 -1 -1/4

33/36
SAKARYA
NVERSTES

C. Yeni bir faaliyet (deiken) eklenirse: rnek:

Temel Z X2 X1 X5 X6 X1 0 0 1 0 0 X2 0 1 0 0 0 X7 -1/4 1/4 1/4 -1 -1/4 X3 1/3 2/3 -1/3 -1 -2/3 X4 4/3 -1/3 2/3 1 1/3 X5 0 0 0 1 0 X6 0 0 0 0 1 zm 38/3 4/3 10/3 3 2/3
34/36
SAKARYA
NVERSTES


Temel Z X2 X1 X5 X6 X1 0 0 1 0 0 X2 0 1 0 0 0 X7 -1/4 1/4 1/4 -1 -1/4 X3 1/3 2/3 -1/3 -1 -2/3 X4 4/3 -1/3 2/3 1 1/3 X5 0 0 0 1 0 X6 0 0 0 0 1 zm 38/3 4/3 10/3 3 2/3
35/36
SAKARYA
NVERSTES


Temel Z X7 X1 X5 X6 X1 0 0 1 0 0 X2 1 4 -1 4 1 X7 0 1 0 0 0 X3 1 8/3 -1 5/3 0 X4 1 -4/3 1 -1/3 0 X5 0 0 0 1 0 X6 0 0 0 0 1 zm 14 16/3 2 25/3 2
Z deeri 38/3ten 14e ykselmitir.

36/36
SAKARYA
NVERSTES
TEEKKRLER
SORULAR!
ouygun@sakarya.edu.tr
37/36

11 Duyarl L K Analizi 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

11 Duyarl L K Analizi 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SAKARYA

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I erik

Duyarllk Analizi Optimallii etkileyen deiimler

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

Duyarllk Analizi (Optimallik Sonras Analiz):

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

Duyarllk analizi 3 kategoriye indirgenebilir:

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

Duyarllk analizi 3 kategoriye indirgenebilir:

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

Duyarllk analizi 3 kategoriye indirgenebilir:

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

Duyarllk analizi 3 kategoriye indirgenebilir:

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse:

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse:

Bu ilemlerin sonucu iki durum ortaya kabilir;

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse: rnek: Optimum Tablo

X3 1/3 2/3 -1/3 -1 -2/3

X4 4/3 -1/3 2/3 1 1/3

zm 38/3 4/3 10/3 3 2/3

XB = (X2, X1, X5, X6)T = (4/3, 10/3, 3, 2/3)T

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

Y = (y1, y2, y3, y4) = (1, 2, 0, 0)

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

(Z3-C3, Z4-C4) = (1, 2)

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

A. Ama fonksiyonu katsaylar deiirse: rnek: (Z3-C3, Z4-C4) = (1, 2)

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

Y = (y1, y2, y3, y4) = (-2/3, 7/3, 0, 0)

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

1 0 YA-CII = (-2/3, 7/3, 0, 0) 0 0 (Z3-C3, Z4-C4) = (-2/3, 7/3)

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

Yeni ama fonk. deeri: Z = 4X1 + 1X2 = 4(10/3) + 1(4/3) = 44/3

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi

Yrd. Do. Dr. zer UYGUN

Yneylem Aratrmas - I Duyarllk Analizi