Tmleyen (komplementer) (Tmleyen) Yntemi le Hexadecimal Saylarn karlmas Hexadecimal saylar 15 ve 16 olmak zere iki adet tmleyen (komplementer)e

sahiptir Bu iki Tmleyen (komplementer) yardm ile karma ilemi gerekletirmek iin ; 1) Hexadecimal Saynn 15 Tmleyen (komplementer)i her basaman Fsaysndan karlmas ile bulunur 2) Hexadecimal Saynn 16 Tmleyen (komplementer)i 15 Tmleyen (komplementer)e 1 eklenerek bulunur eklinde Hexadecimal saylarn Komplementeleri bulunur

Hexadecimal (Onaltlk) saylar Tmleyen yardmyla karmak iin; 1) kan saynn 15 veya 16 Tmleyen (komplementer)i bulunur 2) Ana say ile kan saynn15 veya 16 Tmleyen (komplementer)i toplanr 3) Toplam sonunda bir elde olumusa sonu pozitiftir; a) lem 15 Tmleyen (komplementer) yardm ile yaplyorsa oluan elde en sadaki basamak ile toplanarak gerek sonuca ulalr b) lem 16 Tmleyen (komplementer) yardm ile yaplyorsa oluan bu elde dikkate alnmaz 4- Toplam sonunda bir elde olumamsa sonu negatiftir; a) lem 15 Tmleyen (komplementer) yardm ile yaplyorsa gerek sonu toplam sonucunun 15 Tmleyen (komplementer)idir b) lem 16 Tmleyen (komplementer) yardm ile yaplyorsa gerek sonu toplam sonucunun 16 Tmleyen (komplementer)dir

__________________

2 2 5 2 1TAMAMLAYICI (KOMPLEMENTER) ARTMET Say sistemlerinde direkt karma yaplaca gibi Tamamlayc (Komplementer) yntemiyle de karma yaplabilir Tamamlayc (Komplementer) yntemiyle karma ilemi aslnda bir toplama ilemidir Bu ilemde bir st basamaktan bor alnmaz Her say sistemine ilikin iki adet tmleyen (komplementer) bulunabilir Bunlar; r say sisteminin tabann gstermek zere 1 r-1 Komplementer 2 r Komplementer olarak gsterilebilir Taban yerine konduunda bu iki tmleyen (komplementer) Binary(kilik) saylarda 1 ve 2 Tmleyen (komplementer), Decimal(Onlu) saylarda 9 ve 10 Tmleyen (komplementer) adn alr r-1 Tmleyen (komplementer) n haneli bir tamsay ksm ve m haneli bir kesiri bulunan r tabannda bir N pozitif say iin: r-1 Komplementeri = rn-r-m-N olur r Tmleyen (komplementer) n haneli bir tamsay ksm bulunan r tabannda bir N pozitif say iin , N in r Komplementeri = rn- N eklinde bulunur Not:

Binary saylarda kolay bir yntem olarak 2 ye tmleyen 1e tmleyene 1 eklenerek elde edilebilir 2ye tmleyen = 1 e tmleyen+1 Bire-Tmleyenle karma: Bir Binary(ikilik) saynn 1 Komplementeri basite her bir bitin tersinin alnmas ile bulunur ki Binary(kilik) sayy 1 Tmleyen (komplementer) yardm ile karmak iin; a) kan saynn 1 Tmleyen (komplementer)i bulunur 1 Tmleyen (komplementer) bulunurken kan say ile karlan saynn basamak saysnn eit olmas gerekir b) karlan say ile kan saynn 1 Tmleyen (komplementer)i toplanr c) En byk deerlikli basamakta elde 1 oluursa bu ilem sonucunun pozitif olduu anlamna gelir d) Doru sonuca ulamak iin elde 1 buradan alnarak en kk deerlikli basamakla toplanr e) Eer elde 1 olumamsa sonu negatiftir doru cevab bulmak iin sonu terslenerek yazlr

kiye-Tmleyenle karma: Binary saynn 2 Tmleyen (komplementer)i o saynn 1 Tmleyene (komplementer) 1 eklenerek bulunur 2 Tmleyen (komplementer)= 1 Tmleyen (komplementer)+1 ki Binary sayy 2 Tmleyen (komplementer) yardm ile birbirinden karmak iin; a) kan saynn 2 Tmleyen (komplementer)i bulunur kan say ile karlan saynn basamak saylar eit olmaldr b) karlan say ile kan saynn 2 tmleyen (komplementer)i toplanr c) Eer toplama ilemi sonucunda en yksek deerlikli basamakta bir elde olumusa kan sonu pozitiftir, elde atlarak gerek sonuca ulalr d) Toplam sonucunda bir elde olumamsa sonu negatiftir kan sonucun tersi alndktan sonra 1 eklenerek gerek sonuca ulalr