Professional Documents
Culture Documents
3 Versiyonu
Ayd nlatma hesaplamas iin Yaz l m standard
El kitab
12. Bask 2006 Byk bir titizlikle metin ve resim zerine al ld . DIAL, yazarlar ve evirmenler meydana gelebilecek olas bir yanl bilgi ve sonular yla ilgili olarak ne adli bir sorumluluk ne de herhangi bir ykmll stlenebilirler. Mevcut yay n n telif hakk korunmu tur. Btn haklar sakl d r. Bu kitapta bahsedilen Software (yaz l m) ve Hardware (donan m) tan mlar genellikle kaydedilmi rn tan mlar d r ve yasal hkmlere ba l d rlar. DIAL GmbH, DIALux Software nin kullan m yla ba lant l olarak ne ki ilerden ne de maddi hasardan sorumludur. Program ve dokmantasyonlar byk bir titizlikle yap lm t r, ama buna ra men maalesef hatalar meydana gelebilmektedir.
rn Tan m : Microsoft, MS, Windows, Windows NT, Win32, ABD ve di er lkelerde Microsoft Corporation un kaydedilmi rn tan mlar d r. Adobe, Acrobat Reader, Adobe Systems, INC in kaydedilmi rn tan m d r. POV-Ray POV-Ray yksek kalitede bilgisayar grafikleri elde etmek iin kullan lan bir ara olan Persistence of Vision Raytracer ( n izleme) in k saltmas d r. POV-Ray telif hakk sakl olan cretsiz bir yaz l md r. Yani, biz mellifler program zerinde tm telif ve haklar na sahiptir. Fakat cretsiz kullanman za msaade edildi inde lisans n zda belirtilen ko ullara tabidir. Lisans , Windows POV-Ray i bytp Help mensn kullanarak veya Alt+B ile ve ilgili butonu seerek grntleyebilirsiniz. POV-Ray Hakk nda LET M B LG S
Lisans ara t rmalar email yoluyla yap labilir; ltfen ekip liderinin halihaz rdaki e mail adresi iin POVRay web sitesini ve bu dokman n online kopyas n http://www.povray.org/ adresinde ziyaret ediniz. (Maalesef adrese s k s k gnderilen spam emailler dolay s yla de i tirmesk zorunda oldu umuzdan burada yay nlayam yoruz.) A a daki mektup adresi yaln zca resmi lisans i i iin ve sadece emailin mmkn olmad durumlarda kullan labilir. Teknik destek sa lam yoruz. Gncellenmi srmleriyle cd gndermeyece iz. Ltfen para gndermeyiniz. Nas l destek olabilece iniz konusunda bilgi edinmek istiyorsan z ltfen: POV-Team C/O Hallam Oaks P/L PO Box 497 Williamstown, Victoria 3016 Australia Adresine yaz n z. MESA Copyright (C) 1999-2003 Brian Paul Tm haklar sakl d r.
AKS YAZILI OLARAK BEL RT LMED MDDETE TEL F HAKKI SAH PLER VE/VEYA BA KA AHISLAR YAZILIMI "OLDU U G B ", A KAR VEYA ZIMNEN, SATILAB L RL VEYA HERHANG B R AMACA UYGUNLU U DA DAH L OLMAK ZERE H B R GARANT VERMEKS Z N DA ITMAKTADIRLAR YAZILIMIN KULLANIMI VEYA D ER ARIZALAR (VEYA VER KAYBI OLU MASI, YAZILIMIN YANLI HALE GELMES , S Z N VEYA NC AHISLARIN ZARARA U RAMASI) YZNDEN OLU AN GENEL, ZEL, DO RUDAN YA DA DOLAYLI HERHANG B R ZARARDAN, BYLE B R TAZM NAT TALEB NDEN BRIAN PAUL SORUMLU TUTULAMAZ. Warenzeichen: Microsoft, MS, Windows, Windows NT, Win32 sind eingetragene Warenzeichen der Microsoft Corporation in den USA und anderen Lndern. Adobe, Acrobat Reader sind eingetragene Warenzeichen von Adobe Systems, INC. "POV-Ray ", "Persistence of Vision", "POV-Team " and "POV-Help" are trademarks of the POVTeam . Any other trademarks referred to herein are the property of their respective holders.
Genel bak
DIALux 4.3 e ho geldiniz ! Bu elkitab DIALux ile h zl ve etkin al may amalamaktad r. E er Windows programlar yla nceden al t ysan z DIALux program na ba lamak g olmayacakt r. DIALux program n renmede, DIAL s k s k e itim vermektedir. Bunlarla ilgili bilgiyi www.dial.de internet adresinden ya da 0049 2351 1064 360 telefon numaras ndan renebilirsiniz. Yenilikleri ve gncellemeleri internet adresimizden alabilirsiniz.. Sayfalarda DIALux fonksiyon tan mlar n greceksiniz.
o o o o o
Dzen yard m e itli ayd nl k ye inlikleri iin hesaplama yzeyleri S zmalar Grnm ayar yapmak
Kurulum
DIALux kurulumu ok basittir. DIALux program n istedi iniz maksada gre e itli kurulum seenekleriyle kurabilirsiniz. Ltfen kurulum ncesi tm pencereleri kapay n ve aktif olan tm Virs taray c lar n deaktif hale getirin.
CD den kurulum
DIALux program n CD den yklemek isterseniz DIALux CD yi yerle tirin. Bundan sonra otomatik olarak ekrana Ho geldiniz kacakt r. Buradaki ynergeleri takip ediniz. Kurulum program bilgisayar n zda Microsoft Internet Explorer 5.5 versiyonunu tespit ederse sizden st versiyonu yklemenizi isteyecektir. Bunun iin uygun olan versiyonu ykleyiniz.
I kl k bilgilerinin kurulumu
PlugIns hakk nda
DIALux her defas nda I kl k bilgileri olmadan gnderilmektedir. reticinin kl k bilgileriyle ilgili PlugIns leri proje ortaklar m zdan alabilirsiniz. Bu PlugIns leri proje ortaklar m z n internet sayfalar ndan ya da I kl k bilgileri CD sinden temin edebilirsiniz. Proje ortaklar n n telefon numaralar n ve adreslerini www.DIAL.de internet adresinde PlugIns/Katalog ba l alt ndan bulabilirsiniz ya da DIALux program n n yklemeyiniz ayd nlatma a ac na t klayarak bulabilirsiniz. Burada retici ve adres bilgilerine ula abilirsiniz (bkz. Sayfa 32).
PlugIn yklendikten sonra bunu ift t klayarak ba lat n (ncesinde mutlaka DIALux program n sonland r n). Bundan sonra kurulum program ve talimatlar ekrana belirecektir. Ekrandaki bu ynergeleri izleyin. Kurulum sonras DIALux program n yeniden ba lat n. Bundan sonra I kl k a a zerinde yeni bir PlugIn belirecektir (bkz. Sayfa 32). PlugIn i ift t klamayla DIALux program zerinden al t rabilirsiniz. PlugIn i retici CD sinden kurulum yapmak isterseniz CD yi yerle tirin. Normal artlarda Ho geldiniz penceresi kacakt r. Buradaki ynergeleri takip etmeniz gerekir. (DIALux program n nceden sonland r n z). E er ba lama ekran belirmezse Windows Explorer al t r n ve CD deki PlugIn dizinini de i tirin. PlugIn i ift t klay n. Geriye kalan her ey otomatik olarak gerekle ecektir.
birtak m rnek verileri ve de DIALux lamba demo Plugln leri birlikte vermektedir.
DIALux Light
DIALux 3.1 Versiyonu oldu undan beri DIALux Light Asistan da bulunmaktad r. Bu asistan sayesinde h zl ve etkin bir ekilde Ayd nlatma planlamas yap labilmektedir. Bu asistan sayesinde DIALux program yla daha az al anlar tm yaz l m bilmeksizin al abilirler. Kurulum sonras DIALux Light Asistan program n di er DIALux ikonunun yan nda grebilirsiniz. Asistan ift t klamayla al t r n z. E er DIALux program n ba latt ysan z DIALux Light Asistan n Men Veri Asistan da bulabilirsiniz.
Ba lama sonras DIALux Light sizi Ho geldiniz ekran yla kar layacakt r. Burada sonraki ad mlar anlat lacakt r. Bilgileri okuduktan sonra ltfen Sonra ya t klay n.
Proje bilgileri penceresinde m terilerinizin verilerini ve bilgilerini giriniz. Her ikisi daha sonra bilgisayar dkmnde kacakt r.
Proje bilgileri
Veri giri i penceresinde sol tarafta yer geometrisini belirlemi olacaks n z. DIALux Light dikdrtgen bir yer izecektir. Kutuyu L-oda ekline getirdi inizde DIALux Light size L formunda oda gsterecektir. ekilde verilecek olan a,b,c ve d kenar uzunluklar na dikkat ediniz. Sayfan n sounda tavan n ,duvar n ve yerin yans tma arpan n de i tirebilirsiniz. Ayarlanm olan duvar yans tma arpan tm duvarlar iin geerli olacakt r.
veri girdileri
Kataloglar a bir t klamayla retici PlugIn kar n za kacakt r.Burada kullanmak istedi iniz kl k sein ve aktarmak iin PlugIn i t klay n. Ard ndan PlugIn i kapat n. DIALux Light seilmi olan kl k sa st tarafta gsterecektir. (En son kullan lan kl k standard olarak gsterilir.)
PlugIn a rma
Ki isel Veribankas
Hesaplama ve Sonular penceresinde DIALux Light yans tma arpan na gre ihtiyac n z olan kl klar istenilen ksal ayd nl k do rultusunda bildirecektir. I ksal ayd nl Planlanan Em e girin. Odaya kadar ula an kl k hesaba kat lmayacakt r. Kutucuklara yatay ve d ey de er girmekle kl klara ve duvara mesafe vermi olacaks n z. Tm de erleri iste inize gre girdikten sonra Hesaplama penceresine t klay n. DIALux Light hesaplamay ba latacakt r.
Hesaplanm sonu
Sonular vermek kutusunda bir kt alabilir ya da PDF belgesi olarak kaydedebilirsiniz. Bunun iin ilgili kutucu u t klay n. Kutucuklar n stnde, kt sembolnn yan nda gerekte ka kt ald n z grebilirsiniz. rne in bir genel bak istedi inizde zet i t klay n. M terinize tm verileri gstermek istedi inizde tm kt lar aktifleyin.
Sonular n verilmesi
DIALux Light en sonda kapan diyalo u verecektir. DIALux Light program n kapad ktan sonra hesaplanan Sonu 3D-Rendering olarak DIALux program nda kacakt r. Burada Veri saklama n n alt na hesaplama sonular n belge eklinde kaydetme olana bulacaks n z.
Asistanlarla al ma
DIALux program yla ilk defa al yorsan z ve CAD programlar yla ilgili tecrbeniz yoksa size tavsiyemiz Asistanlar yard m yla ilk projelerinizi hesaplaman zd r. Deneyimli kullan c lar bu blm geebilirler.
Kurulum sonras nda DIALux her defas nda HO GELD N Z penceresini karacakt r. Bu pencerede farenin sol tu uyla DIALux Asistan n t klay n. E er HO GELD N Z penceresini gremiyorsan z Men de Dosya Asistan t klay n.
S radaki rnekle size Asistan n fonksiyonlar hakk nda bilgi vermek istiyoruz. L-form oda yararl dzlem zerinde 500 lx kl k alan
Resim20 Asistanla al ma
Oda ls
Oda lsn ve oda yksekli ini girin. Duvar sembolize eden ufak harfler izim ncesinde ve tan t mda gsterilecektir.
Yans tma arpan n ,yararl dzlem ve bekleme faktrn kararla t r n. DIALux standard na leri ye t klayarak da devam edebilirsiniz.
Resim22 Asistanla al ma
I kl k retici seimi
I kl k seme ekran nda veri bankas n t klayarak kurulu PlugIn leri a rabilir ya da ki isel veri bankan z ba latabilirsiniz. Bir ka demo ayd nlatmalar ki isel veri bankan zda olacakt r. Ki isel veri bankan zda favori kl klar n z ykleyebilirsiniz. Bylelikle h zl bir eri im sa lam olursunuz.
Bir PlugIn filitre fonksiyonu sein ya da burada oldu u gibi ki isel veri bankan zda istedi iniz kl t klay n ve aktar n. Bundan sonra Kapat t klay n.
Resim24 Asistanla al ma
I kl k seimi
DIALux
kl klar gsterir.
Resim25Asistanla al ma
Montaj yksekli i
Resim26 Asistanla al ma
I kl k miktar iletimi
Etkinlik derecesi metodunda DIALux gerekli miktardaki kl klar ayd nl k iin bulacakt r. Odadan s zan kl k hesaplamada gz ard edilecektir.
Tamam t klay n. DIALux hesaplamaya ba layacakt r ve hesaplanan sonucu grsel olarak sunacakt r.
Hesaplanan sonular n kt s n almak iin Tek ka t kt ya t klay n. Bylelikle a a daki zeti tm nemli detaylar yla tek bir sayfada greceksiniz.
DIALux yzeyi
DIALux Windows XP stilinde bir yzeye sahiptir. Ikonlar n dinamik ayar ,yeni ve geni k lavuzu sayesinde kullan c ynlendirilen ekranlarla art k al malar n daha da kolayla t r yor ve daha da h zland r yor.
DIALux yzeyi ana al ma alanlar nda toplanmaktad r ( drei. ) CAD penceresi Denetmenli proje yneticisi K lavuz Bu( drei ) al ma alan ayd nlatma donan mlar na DIALux 4.1 ile etkin ve toplu bir bak planlamas getirmektedir. Her bir alanda yaz l mdaki fonksiyonlar a rabilir ve objelerle al abilirsiniz. Proje yneticisi denetmeni ve ilgili tm dallar iermektedir (Proje, mobilya, kl klar, kt lar)
CAD Penceresi
Cetvel
3D grnm ve zet grnm yan ve ngrnmleri interaktif planlamada grebilirsiniz. CAD penceresi interaktif ayd nlatma plan iin hizmet vermektedir. Farenizle odan n d cephesini ya da standart soka evirebilir, zoom layabilir, yana do ru itebilir ya da dola abilirsiniz. PAN ya da itiniz farenizin orta butonuyla hizmetinizdedir. Zoom fonksiyonu tekerlekli fare ile mmkndr.
DIALux program nda farenin sa butonu ok nemlidir. aretlenen objeler, program modlar ya da al ma alanlar nemli fonksiyonlar yla hizmetinizdedir.
Ayr ca i ya da d oda objelerini itebilir, leklendirebilir, evirebilir ve i aretleyebilirsiniz. Farenin sa butonuyla Men y a rabilir ve CAD penceresini istenilen modda aabilirsiniz.
Proje yneticisindeyken Farenin sa butonuyla odaya t klad n zda 3D grnm ya da zet grnm seebilirsiniz. Birden fazla CAD penceresi a ksa bunu Menden Pencere yi t klay n z. Resimler tmden a ld ysa TAB tu uyla ekran n kenar ndaki grntler de i tirilebilir. Ayn anda farkl pencerelerle al ma yksek znrlkteki ekran kartlar ve grafik kartlar yla mmkndr. Odaya bir obje konulduysa buna farenin sa butonuyla bir men eklenebilir. Ye il eksende evirme noktas
Mavi eksende evirme ekseni Objenin kayd r lmas Resim37 Ba lam mensnde i aretlenen obje evirme noktas aktiflendiyse noktada bulunan d eyicideki obje t klayarak evrilebilir. K rm z nokta k rm z eksenin etraf nda, mavi nokta mavi eksenin etraf nda ve ye il nokta ye il eksenin etraf nda dn sa lar. Objenin ki isel koordinat sisteminin oldu una dikkat ediniz. Objeyi ok a t klayarak ve ekerek yerinden k m ldatabilirsiniz. K rm z eksende evirme ekseni
Proje Yneticisi
Proje yneticisi ayd nlatma plan n z h zl bir ekilde gerekle tirmenizi sa layacakt r. Ayd nlatma plan n zdaki her bir elementi i aretleyebilir ve bunlar n zelliklerini denetleyicide grebilir ve de i tirebilirsiniz. Proje yneticisi denetmeni ve ilgili tm dallar iermektedir (Proje, mobilya, kl klar, kt lar)
Das Projekt, hier BEW Wermelskirchen olarak adland r lan projede planlayan n ad n ve adresini, m terinin tm odalar , d cepheleri, sokaklar ve kl klar ynetmektedir. I kl k listesindeki tm kl klar n n gsterilmekte oldu u bu projede planlad n z PlugIn den Kullan seiniz. Burada planlamada daha kullan lmayan alternatif kl klar ynetebilirsiniz. Bir oda ,oda s n rlama alanlar n (yer,tavan,duvarlar) yararl dzlemi, mobilya ve kl k dzenini alt obje olarak kullan r. D cephe alt obje olarak yer elementlerini, mobilya ve kl k dzenini iermektedir. Bir sokak alt obje olarak Otoyol elementlerini (Otoyol ve yol izgileri, park izgileri, yaya yollar n , ye il izgileri, bisiklet yollar n ve acil durum ve Acil durum izgileri) ve kl k sokak dzenini iermektedir. (((Parkstreifen, Gehwege, Grnstreifen, Radwege und Notfallspuren))) Elementlerden birini i aretleyin (Farenin sol butonuyla) Bylelikle denetleyicinin zellikleri
I kl k seme
I kl k semesi iin bir dal yap mevcuttur. Bu yap y Proje yneticisinin iindeki I kl k seme yi t klayarak grebilirsiniz.
I kl k seimi
Kurulmu olan PlugIn ler DIALux 4.1 taraf ndan otomatik olarak tan n r ve yeniden kuruluma ihtiya yoktur. Bu eski
versiyon PlugIn ler iin de geerlidir. PlugIn leri amak iin ift t klay n z. Bir PlugIn i mendeki kl k seme den de aabilirsiniz. Proje ortaklar m z n kurulmam olan PlugIn lerini dal yap n n a a lar nda bulabilirsiniz. Kurulmam bir PlugIn i ift t klayarak Explorer penceresi a lacakt r ve kl k reticisinin internet sayfas a lacakt r. Baz reticiler kl k yklemelerine ya da tm bir PlugIn i yklemeye izin vermektedir.
I kl klar Ki isel veri Bankas na aktarmak iin Import tu una basarak kay tlardaki bir ve birden ok ULD , *.ldt (Eulumdat), *.ies ya da *.cib dosyalar kullanabilir. Bir kl k projeye eklendiyse Proje Yneticisindeki I kl k listesinde belirecektir. Farenin sa butonuna t klayarak bu kl k veribankas na kopyalanm olur.
Resim41 DIALux 4.3 al mas esnas nda Explorer ba lam mens DIALux 4.1 arka planda al yorsa Windows-Explorer la istenen I kl k kay tlar n arayabilir ve bunu gncel DIALux projesine ya da ki isel veribankan za ekleyebilirsiniz(dosyaya sa t klay n). Windows-Explorer da LVK tan t m kacakt r.DIALux u formatlar destekler:
Eulumdat (ldt) CIBSE TM14 IES (her varyasyonda) LTLi PDF (reticiye zg Format) Plugln Lambalar Bir kl k seildikten sonra Plugln nin baz kl klar yklenmi Plugln kl klar n n a lmas n ve lamba reticisinden uygun olan lambay seme olana n sunmaktad r. Lamba Plugln halihaz rda tm teknik datalar , fotometrik datalar dahil olmak zere ve bekleme faktrlerini temin etmektedir. E er bir kl k Plugln buna imkan vermiyorsa DIALux ten lamba seimi de ba lat labilmektedir. I kl n teknik zellikler sayfas nda lamba i aretinden sonra noktayla birlikte donan m yzeyi bulunmaktad r. Bu alt r ld zaman kullan c yklenmi olan tm Plugln kl klar n n listesini elde etmekte ve bunlardan birini seebilmektedir ve de kl k iin iin uygun olan donan m bulmaktad r. DIALux Versiyon 4.3
Resim 42. DIALux ten bir Plugln lambas n n al t r lmas Plugln lambas yklenmemi se kullan c yaln zca DIALux lambalar ndan demo Plugln yi aabilir. I kl k reticisinin bunu kaydetmesi durumunda baz arama kriterleri Plugln lambas na aktar labilmektedir. unlar olabilir : Uygun lamban n n ILCOS- Lkodu, ayakl n performans , gerilim v.b.Plugln lambas kl a uygun malzemeleri temin eder. Kullan c , kendi ihtiyac iin uygun olan lambay (ya da lambalar ) seer.Bunlar standart lambalar , zel k renkleri , bilhassa beklemeye dayan kl olmayan lambalarya da kendine has zellikleri olan di er lambalar.Lambalar kl kar n LVK sini de i tirecek teknik datalar tedarik ederler. Bu durum rne in reflektr lambalar nda, LVK n n de i tirilmesine izin verilmeyen reflektr lambalar iin kl klarda sz konusudur , nk rne in ne eklenen fazladan bir cam mevcutsa LVK nin devralmas kabul edilmez.Fakat normal rnlerde kullan c k da l m n belirleyebilmektedir , rne in bir ayd nlat c da bir spot ya da bir flood reflektrnn dereye girip girmedi ini.
Kullan c bir ya da birden fazla lambay kl a devredebilir. yleki , rne in bir kl k tasnifinde spot ve flood reflektrlerini kar t rmak ya da iki farkl k rengini ayn s ralamada kullanmak mmkndr.Seilmi olan lamba kl kta mevcut olan lambay silebilir yahut onu tamamlayabilir.
Mobilya dal yap s yedi e it alt kay da ayr lm t r. Mobilya dal yap s tan t m penceresini DIALux te e itli yerlerde konumlayabilirsiniz. Mobilyay bir dosyadan ba kas na ta yabilir ya da kopyalayabilirsiniz. Ayn ekilde yeni bir dosya aabilirsiniz ve eskisini silebilirsiniz. Sz konusu yaz l mda ya da dosyada sa a t klad n zda bunu yapabilirsiniz. Versiyon 4.3 ten itibaren mobilyalar m3d format nda saklanmaktad r. Bylelikle mobilya datalar n n di erleriyle de i tirilmesi olduka kolayla maktad r. m3d datalar mobilyan n yan nda mobilya dal yap s iin Preview iermektedir. Tabiki SAT-format kullan m n za sunulmaya devam etmektedir.
. Texturlar bir dosyadan ba kas na ta yabilir ya da kopyalayabilirsiniz. Ayn ekilde yeni bir dosya aabilirsiniz ve eskisini silebilirsiniz. Sz konusu yaz l mda ya da dosyada sa a t klad n zda bunu yapabilirsiniz. Alt dosyadaki k renkleri ve renk filtreleri materyal
zellikte de ildirler. Onlar n i levleri de tarif edilmi tir. Resim 45 Renk dal yap s .
k renkleri blmn-
Seilmi olan Textur iin denetleyicide bir tan t m gsterilecektir. Yans tma arpan Textur daki RGB de erleriyle Import sonras karar verilecektir. De eri istedi iniz ekilde de i tirebilirsiniz. Burada nemli olan Textur daki gerek boyutlar vermektir. DIALux boyutlar 1 X 1 m standard nda vermektedir. rne in bir bina cephesi foto rafland ve Textur olarak import edildiyse binan n gerek boyutlar n n (uzunluk ve ykseklik) verilmesi gerekir. Bir Textur bir yzeye ekildikten sonra da zerinde al ma yap labilir (leklendirme, evirme,...). Eksi uzunluktaki bir girdi (rne in 0,4m) texturu eksi uzunluktaki eksenle yans t r. Fakat bu sadece yzey opsiyonlar olarak olas d r, texturun kendisi iin de il.
kt dal yap s
kt semesi iin de bir dal yap mevcuttur. Bunu kt ya t klayarak aabilirsiniz
Resim46 Tab kt
ya da ilgili ikonun k lavuzundan aabilirsiniz. Belirtilen ka t sembolne t klay n. E er bu belirte grnmyorsa kt n n al nabilmesi iin hesaplaman n gerekle mi olmas gerekir.
Resim47 kt yap s
Bir kt n n ekranda izlenebilmesi iin ilgili sembole ift t klay n. e itli kt lar n ayn anda grnmesi iin farenin sa butonuyla kt sembolne t klay n ve yeni pencerede a sein. Tm kt lar ekranda grebilirsiniz. Checkbox taki yaz c sembolyle olan kt lar u ekilde bask ncesi grlebilir. Dosya kt ya da Dosya Sayfa grnts
3D-Rendering CAD yi ayarlanm olan izleyici pozisyonunu kt iin ayarlayacakt r. 3D Rendering ayn zamanda *.jpg resim dosyas olarak da kaydedilebilir. Bunun iin Rendering istenen grnt do rultusu yakalan ncaya kadar evrilmelidir. Sonra Men de unlar seilmelidir: Dosya Export CAD grn JPG olarak kaydet... Sie knnen das 3D Rendering auch als *.jpg Bilddatei abspeichern. Hierzu drehen Sie das Rendering so, dass es die gewnschte Blickrichtung darstellt. Danach whlen Sie im Men Datei Exportieren CAD Ansicht als JPG speichern... Burada Rendering i kaydetmek iin bir liste ve bir veri ismi seebilirsiniz.
K lavuzda bir sembole t klay n. lgili fonksiyon a lacakt r. oda ayd nlatmas n n zerinde durdu unuzda oda girdi opsiyonlar kar n za kacakt r. E er K lavuz penceresi gittiyse DIALux 4.1 de Men den K lavuz pencereyi gster fonksiyonunu t klayarak yeniden K lavuzu grebilirsiniz.
Denetleyici
Denetleyici, i aretlenen objeyi CAD-grn nde ya da Proje Yneticisindeki zellikleri incelemenizi sa lar. Burada varolan zellikleri de i tirebilirsiniz. Baz de erler gri olarak verilmi tir. Bunlar de i mezler (ya da burada de i mezler).
Resim51 aretlenen odadan n Property Page Yukar da i aretlenen odalar n zelliklerini grmektesiniz. Yans tma arpan zelliklerini global bir ekilde de i tirmek iin t klay n. Dikkat! Burada duvarlar n yans tma arpan birlikte de i tirebilirsiniz. Her bir duvar n yans tma arpann de i tirmek istedi inizde ilgili duvar i aretleyin ve denetleyiciden zellikleri de i tiriniz. Denetleyicinin her bir dikkate al n z. kl k ve kl k dzenini ay rt etti ini
kl k dzenlemesi ve bunlar n
kl klar
kl k dzenlemelerinin Pozisyon u
kl klar
Bu fonksiyon a r ld ktan sonra Oda geometrisi ki isel olarak de i tirilebilecektir. Her llendirme Yer elementleri ve hesaplama dzlemleri iin geerlidir.
Duvarlara t klayarak bunlar interaktif olarak CAD grnmnde paralel kayd rabilirsiniz. Oda koordinatlar n t klad n zda bunlar oda ierisinde istedi iniz yere kayd r labilir. Arzu etti iniz bir duvar n bir taraf na farenin sa butonuyla t klay n. Ba lam mens kacakt r ve Nokta ilavesi yapabileceksiniz.
Ba ka Oda koordinatlar n Property Page e ilave edebilir ya da silebilirsiniz. Bunun iin ilgili kolona t klamal ve ard ndan Koordinat eklemek ya da Koordinat silmek i semelisiniz. Burada koordinatlar numerik olarak da verebilirsiniz. Uzunluk ve Geni lik ile de maksimum lmleri girebilirsiniz. Her uzunluk bunun ard ndan nispet oranlarda aktar lacakt r. DIALux n yukar daki rnekte ( ekil 56) sol a a daki kl klar koordinatlar n kabul edilmesinden sonra gstermedi ini ya da hesaplamad na dikkat ediniz. DIALux bir kl n bir odan n iinde mi yoksa d nda m oldu unu anlar. D taraftaki kl klar gz nnde bulundurulmaz. Oda yeniden bytlecek olursa kl k otomatik olarak yeniden ilave edilecektir. D grnmn yer elementleri ayn ekilde ett edilmektedir. Bunlar d grnme eklemek iin yer elementleri sa t klanarak Proje Yneticisinden, K lavuz dan ya da Mobilya dal yap s ndan ilave edilebilir.
DIALux 4.1 de hesaplama dzlemleri istenilen ekle getirilebilir.Hesaplama dzlemindeyken sa t klanarak oday istedi iniz ekle getirebilirsiniz. rne in bir poligonal Task Area zerinden K e yaz masas elde edebilirsiniz.
Resim60Men Ayarlar
Genel Opsiyonlar
Genel Opsiyonlar mens ayarlanabilir 5 li ekran mensn kar r. Standart de erlerde Oda lm, Yans tma arpan , yararl dzlem vs. ayarlar lkelere gre de i tirebilirsiniz. Bu da her girdi iniz kayd lkelere gre tek tek de i tirmekten kurtarmaktad r. DIALux her lkenin normlar n ve kaidelerini bilmektedir. Ayarlar buna gre yap lmaktad r. Not: Bylelikle DIALux dil ayar n de il ayar de erlerini de i tirmi oluyorsunuz. Alternatif olarak de erleri tek tek de girebilirsiniz.
Standart de erler
Global in alt nda projelerinizin kay tl oldu u dosyalar bulursunuz. Dil i de i tirerek DIALux st dzleminin dilini de de i tirmi olursunuz. DIALux stansdard olarak i letim sisteminin diliyle ba lar. rne in: Windows i letim sisteminiz Almanca ise DIALux de ba lang ta Almanca ba lar. Geici olarak ngiliz meslekta lar n za bir ey anlatmak iin dili ngilizce ye ayarlamak isterseniz Dil in alt nda ngillizce yi seiniz. Bundan sonra DIALux kapat n ve yeniden balat n. Dil imdi ngilizce dir. Almanca ya dn analog olarak gerekle ir. Global in alt nda Ba lama zelliklerini, Hesaplama zelliklerini (metre cinsinden ya da Amerikan cinsinden) ve ayd nlatmac l k byklklerini (Avrupa ya da Amerika) kararla t rabilirsiniz.
Global
CAD penceresinde tm CAD pencereleri iin arka plandaki renklerini de i tirebilir ve kt almay belirleyebilirsiniz. Standart grafik kart srcsn deaktif etmek ve Mesa srcsne de i tirmek iin olanak vard r. yi bir grafik kart n z varsa bu de i tirme ok nemli de ildir. Grafik iplerinin OnBoard oldu u bilgisayarlarda gvenli grafik moduna (Mesa srcs) de i tirme avantaj sa layabilir. De i tirme ancak DIALux n 3D gsterimindeki kmede ya da 3D tan t m ndaki noksanl kta anlaml d r. DIALux n de i tirmeden sonra yeniden ba lat lmas gerekti ini hat rlay n z. E er eski bir bilgisayarla al yorsan z tel kafes model ayar n hareket halindeyken aktifleyiniz. Bylelikle hesaplama zaman ndan tasarruf edecek ve DIALux ekran nda herhangi bir titreme olmadan al abileceksiniz. Not: Yukar daki ayar standart olarak aktif haldedir. Bilgisayar n z iyi donanm durumdaysa deaktifleme fonksiyonunu kullanman za de ecektir. Checkbox lar arac l yla koordinat oklar n 3D de grlebilir hale getirebilirsiniz. Ayn ekilde DIALux 4.1 deki Kuzey okunun snmesini sa layabilirsiniz
CAD-Penceresi
DIALux te st dzleminde Doku lar n kullan m olas l vard r. Modern grafik kartlar Mipmapping i desteklemektedirler. Bu fonksiyon Doku detaylar n yak n ve uzak mesafede iyi gstermektedir. Malesef eski grafik kartlar bu fonksiyonu desteklememektedir. Bunun iin donan m n h zland r lmas gerekir.
ekilde fayans Dokusu kar duvarla k yasla kt bir biimde verilmektedir. n planda Doku kusursuzdur. Sonraki ekilde MipMapping fonksiyonu a lm t r. Akmalar n ve arka planda hatas z bir ekilde verilmi tir.
kt ekran nda yaz boyutlar n ve izgi kal nl grlmektedir. Ek olarak taban sat r bulunmaktad r. Buraya irketinizin logosunu ekleyebilirsiniz. irket logonuz iin Logo daki -nokta butonuna t klay n ve dosya dan Logonuzu sein. DIALux Bitmaps (BMP) ve JPG dosyalar n aar.
Resim65Genel Seenekler - kt
Son penceredeki Kullan c ya kendi ad n z ve adresinizi yaz n z. Buras her projede kar n za kacakt r.
Kullan c
zelle tirme fonksiyonuna Men de Dosya Ayarlar Sembol ve klavye zelle tirme a r larak en s k kulland n z sembolleri seebilirsiniz. Fonksiyon a r larak ayn zamanda sembolleri de i tirebilirsiniz. Farenin sol butonuyla kullan lmayan fonksiyonu de i tirme dzlemine gtrn. htiyac n z olan fonksiyonu da istenen yere getiriniz. DIALux standart Windows k sayollar n (Shortcuts) desteklemektedir.Klavye kombinasyonlar yard m yla da bunu yapabilirsiniz.
Resim69Yeni Proje eklenmesi Kullan c . Verileri ikinci ekranda kar n za kmaktad r. Buradaki bilgiler Option ayarlar ndan al nmaktad r. nc ekranda Adres ve drdnc ekranda proje detaylar bulunmaktad r. Bu detaylar ayn zamanda kt n n kapak ka d nda kar n za kacakt r.
DIAlux 4 ek olarak Bulundu u yer de ileri bir formda bulunmaktad r. Bu Kartotek gne in durumunu gn hesaplamas nda onaylar. Buraya listede bulunmayan uzunluk,geni lik lleri, Zaman ve Yaz vakit ayarlar n de i tirebilirsiniz(bkz.blm DIALux te gn hesaplamalar ). Deaktif bir yaz vakti k vaktini temsil etmektedir. Verilerinizi buraya kaydedebilir ve istedi iniz ekilde kullanabilirsiniz.
konum
Resim72 Ba lang ekranl proje a lmas ya da Men den Dosya t klamayla a n z. A ile kay tl proje ift
Aktif minyatr grnmdeyken Windows Explorer DIALux 4 projesinin grafiklerinin tan t m n gstermektedir.
Grnm evirme
3D-Grnm
Genel
DIALux 4 deki yenilik ekleme plan metodu dur. Burada bekleme plan ayarlar nda EN 12464-1 und CIE 97 ile desteklenirsiniz. I kl k dzeni bekleme parametresiyle bekleme de eri ve yeni de er optimalle ebilir. Kullan c ayn zamanda bekleme de erini global olarak kl kla ilgili yerine odan n standart de eri olarak da kullanabilir. I k planc s EN12464 tan t ayd nlatma planlamas iin bir bekleme plan da ayarlamaya te vik edilmektedir. I k planc s ayn zamanda ayd nlatma planlamas ve bir bekleme plan ayarlamaktad r. DIALux 4 k plan ak na entegre edilmi tir ve otomatik olarak al r.
Asistan
Klasik metodda Bay Stockmar n Bekleme faktr Teori ve Uygulama k 6-2003 Tablo 1 referans de erleri olarak bulunmaktad r. Kullan c bunun haricindeki bekleme faktrlerini de Edit alan na koyabilir. Seilen bir kl n ard ndan kullan c bunu istedi i bir yere yerle tirebilir. Ayn zamanda kl klar n teknik detaylar na da eri im sa layabilir.
Resim83 Konumland r lm
Lamba ak m ve dzeltme faktr kl k adedinde etkisi zerinde vard r. Bunlar burada ayarlan r.
DIALux utilisation factor metodunda bir CIE saklamaktad r. Bylelikle gerekli miktardaki kl klar iletilebilecektir. Ayd nl k dzeyinin beklenen yeni de eri ve bekleme de erleri gsterilmektedir. Ayn zamanda odan n tamam n n yeni de eri ve bekleme de eri gsterilecektir. Kullan c kl k dzenini toplam planlamaya toplayabilir. Bu durumda de erler olacakt r nk odada ba ka bir kl k dzeni bulunmamaktad r.
kt da bekleme faktr imdiye kadarki gibi e itli kt sayfalar yla hat rlat lacakt r. rne in buradaki Bekleme plan sayfas nda oldu u gibi.
Kullan c kesin bekleme plan metodlar n semedike DIALux kullan m nda da herhangi bir de i iklik olmayacakt r. Klasik metod da ayn ekilde yeni odan n kurulumunu ilk ba ta semektedir.
Oda ya da d cephe iin evre artlar belirlenir. Burada kullan c u durumu seebilir: temiz, normal ve kirli. Ayn zamanda Trilux kitab n n Plan yard mc s 12464 deki ok temiz i kullanabilir. Oda bekleme aral burada ortaya konulur. Bir kl k seiminden sonra kullan c bunu istedi i yere konumland rabilir. Ayn zamanda kl n teknik detaylar na eri ebilir. Bu Property Page basit metodla zde tir.
Resim87 e itli
e itli I k k (LEO, Light Emitting Object) ve kl klar, her LEO iin ayr olarak lamba seimine ve dzeltme faktrne ayarlanabilir.
Basit metodda oldu u gibi beklenen ayd nl k dzeyinin yeni de eri ve bekleme de eri gsterilir. Bunun haricinde genel odan n yeni ve bekleme de eri gsterilir. Kullan c bu kl k dzeni katk s n genel planlamaya ilave eder. Bu durumda de erler odada kl k dzeni olmad ndan zde olur.
Resim88 Varolan
Property Page de Bekleme faktr bu kl n e itli parametrelerine ayarlar. Bir kl n birok LEO su oldu unda bunlar da tek tek parametrelenebilir.
Property Page de kullan c kl k dzenini bekleme faktrne gre optimize edebilir. I kl k reticisi bu kl klar iin ULD veri bekleme parametrelerini tan mlam sa, bu kl k tipi Edit alan nda lamba tipinin alt na i lenecektir. Bekleme faktr evre ko ullar na (Raum Property Page de tan ml ),, Montaj yksekli ine (Oda endeksinde tan ml ) ve letim sresi Betriebsdauer (an dieser Stelle einzugeben) ve lambakl k bekleme aral na (burada tan mlan r) ba l d r. I kl k reticisi parametre girmediyse kullan c DROP Down listelerinden CIE rnekleri alt ndan kl k tipi ve lamba tipini seebilir. Kullan c ba ka faktrler kullanmak istedi inde alt k s mdaki blme faktrlerini Checkbox tan i aretleyebilir.
Kullan c n n seti i bekleme faktrlerinden (LLWF ve/veya LWF) Lamba tipi ya da kl k tipi Kullan c tan ml da a lacakt r. Planc faktrleri ve dip notlar buraya yazabilir. Planc Property Page de bekleme de erlerini ve yeni de eri ayn zamanda toplam ayd nl k kurulumunu grebilir. Bu durumda bekleme plan n daha minimale optimalize eder. Di er bir dzende toplam ayd nlatma dzeyi oda de erlerini de i tirecektir.
Burada optimal say daki ara t rma istenen toplam ayd nl k dzeyi odaya verilecektir. Bu CAD de de izlenebilir. Farkl artlara maruz kalmak (kirlenme, farkl yanma sreleri,...) bekleme faktrndeki CAD kl klar ayd nlat r ve al ma dzeni anlamland r r. Bekleme faktrlerini Men Grn ya da mendeki CAD penceresinden gsterebilirsiniz.
Ya da ilgili fonksiyonun a r r.
kt da da iletilen bekleme faktr belgelenir. Burada Bekleme plan kt olarak DIAlux te a r labilir.
Oda dzlemleri nde tavan n, uvar n ve yerin ayd nlatma zelliklerini kararla t rabilirsiniz. Duvar n yans tma zelliklerini de i tirirken tm duvarlar de i tirdi inize dikkat edin.
Oda yzeyleri
Dzenleme DIALux 4.1 de yenidir ve Kuzey hizas iin y eksenini kararla t r r. Oda iin yap lan Kuzey hizas d cephe iin de ayarlan r. Bunu kolayca tan mlayabilmek iin y koordinat n n Kuzey ok u koordinat kayna yak n na getirmek gerekir.
Resim100Duvar
ismin zellikleri
kinci ekranda Materyal in alt nda duvar materyal zelliklerini girebilirsiniz. Bylece yans tma arpan da de i ecektir. Alternatif olarak bunu yans tma arpan nda da verebilirsiniz.
Resim101 Duvar
materyal zellikleri
ayet bir duvara Doku i lendiyse Doku ekran nda Doku zelliklerini girebilirsiniz (bkz. Sayfa 80 ). Raytracer Opsiyonlar nda duvar n zelliklerini DIALux Raytracer ile girebilirsiniz.
Oda elementlerini kullanabilmek iin nce Mobilya dal yap s n a n z. Oda elementlerini i aretleyiniz. DIALux tm elementleri tan t mda gsterecektir. Bunlar 3D grnm Drag and Drop ya da zet grnme ekebilirsiniz. Oda elementlerini ayn zamanda zet grnmde de ett edebilirsiniz. Oda elementlerinin leklendirmesinde zet grnm daha kolay olacakt r. Fareyle leklendirebilir ve evirebilirsiniz.
DIALux a a daki oda elementlerini kullanman z iin olanak sa lar. Bunlar ayn zamanda birle tirilebilir. Bir oda elementi di eri taraf ndan kesildi inde DIALux, kesilen bu k sm hesaba katmayacakt r.
Resim104Odalarda al mak
DIALux 4 n gelmesiyle Kubbe oda elementi km t r. Kapsaml olan tavan formlar daha da ilerlemi tir. Bu sayede Kubbe tavan yapmak mmkndr.
Kubbe
Mobilya eklemek
Mobilya eklemek
Mobilyalar oda elementleri gibi Drag & Drop ya da Property Page ile eklenir.
Standard yap
Dikdrtgen prizma lmlerini bir raf taban oluncaya kadar de i tirebilirsiniz. Burada Property-Page i kullan n z.
Boyutlar n de i tirilmesi
Ard ndan raf taban n kopyalay n ve do ru yere kayd r n. Yksekli in (Z-eksen) uygun getirilmesi gerekir.
Bundan sonra d duvarlar haz rlay n ve do ru yere kayd r n Sonra d duvarlar ve raf tabanlar n farenin sa butonuyla i aretleyin. Birle tirme hesaplama iin ok nemlidir. Di er trl DIALux her yzeyi ayn hesaplar ve kaplanm alanlar ierisindeki grnmeyen yzeyleri de hesaba katmak zorunda olurdu.
Export fonksiyonunun Mobilya kaydet sekmesini a rarak Mobilya y kaydedersiniz. Bu size mobilyay farkl bir projede kullanman z sa lar.
Kaydedilen mobilyan z mobilya yap s nda greceksiniz. (bunun gncellenmesi gerekir. Gncelleme iin Proje yneticisinde bir yap dan di erine gein ve tekrar ayn mobilya yap s na gelin). Buradan Drag and Drop ile her zaman CAD pencersine iletebilirsiniz. (bkz. Sayfa 154)
Pencere ve kap lar sadece duvarlara konumland r labilece inden, kap ekildeki gibi otomatik olarak d ey konumland r lacakt r. Bu objeler otomatik olarak do ru konumlan r.
Doku ekleme
Drag & Drop ile eklemek
Projelerinize Drag & Drop ile Doku ekleyebilirsiniz.
Renk Doku yap s nda istenen Doku ya da rengi sein ve istenen dzleme farenin sol butonuyla s k tutup CAD da b rak n. Renk ya da Dokular istenen reel dzlemlere(mobilya, oda, pencere, kap ) konulabilir. Hesaplama dzlemleri herhangi bir Doku konulamaz. Bir objenin ierisine (oda ya da mobilya) Dokudaki ayn renkler sa lanacakt r. rne in: Odan n bir duvar ndan bir tu la dokusunu ekti inizde tm duvar dokuyu bu ekilde olacakt r. Ayn renkte olmas art yla bu mmkndr. Shift tu una ayn anda basarak fareyle gsterilen dzlem ilgili doku ya brnecektir. Bu rne imizde sadece bir duvar vard r. Strg tu una ayn anda basarak dzlemin tamam ayn doku ya brnecektir. Bu rne imizde tm duvarlar, tavan ve yerler vard r.
Konumland r lm Dokularla al ma
Sonradan konumland r lm dokular dzeltilebilir.
Arzu etti iniz objeyi CAD da sein. Property Page de kartotekte doku devam iin Dzlemler i greceksiniz. rne in dokunuzda ters konumlanm olan objenin ilgili dzlemini sein ve kartotekteki Doku rotalan r ve/veya byklkleri de i tirilir. Burada kayd rma da mmkndr.
Doku silmek
Bir Dokuyu bir objeden doku yap daki sigiyi seerek uzakla t rabilirsiniz. Obje tekrar kk rengine brnecektir.
hesaplan r. Byklk ve standart boyut 1 x 1 m olacakt r. Her iki de er sizin tarf n zdan kontrol edilmeli ve dzeltilmelidir. Alternatif olarak Men den Dosyai Import fonksiyonundan Doku dosyalar seilebilir. Burada Dosya seme penceresiyle Dokular bir dizine kopyalanabilir.
Online katalog
DIALux online kataloglar ndan kl k verilerini eklemeyi sa lamaktad r. Bu, kurulu olan PlugIn lerin al mas yla ayn d r. Bir online katalo u ift t klayarak at n zda ilgili sembol kl k yap s nda kacakt r. Bundan sonra online katalog a lacak ve retici internet sayfas ndan DIALux projesine kl klar eklenecektir. Bylece srekli gncelleme yapabileceksiniz.
Resim127Online-Katalog al t rmak
Tekli
kl klar
Tekli kl klar Drag & Drop olarak kl klardan ya da proje yneticisinden odaya eklenebilir. Bunun iin kl klar yap dan odaya getiriniz. Fareyi b rakt n zda kl k konumlanacakt r. (X ve Y koordinatlar ) Drag & Drop sayesinde de odaya konumland rabilirsiniz. I kl k reticilerinin baz lar ileride PluIn gnderecek ve bunlar da Drag & Drop ile konumlanabileceklerdir.
Resim128 Tekli
kl klar n eklenmesi
K lavuzda Tekli kl k ekle t kland nda denetleyicide Property Page a lacakt r. CAD de Rubberband dzen olarak gsterilecektir. Property Page ierisinde ilk de erler yaz l d r ve Property Page in alt nda Ekle ve ptal buton u vard r. Property Page de I kl k ile kl klar konumland rabilirsiniz.
Yukar daki listede projede kulland n z kl klar t pk nceden kullan lan kl klar gibi grebilirsiniz. Montaj sekmesiyle de e itli montaj ayarlar yapabilirsiniz.
I kl klar n teknik verilerini de i tirmek iin bunlar n odaya eklenmeleri gerekir. lgili kl k dzeni iinde kl klarla ilgili dzeni Proje yneticisinde bulacaks n z. Bunlar i aretleyin. Bylelikle kl klar n teknik verileri de i mi olacakt r. CAD ierisindeki kl klar i aretledi inizde i aretlenen kl k de erleri de de i mi olacakt r.
I kl klar n dzeni
DIALux kl klar hedef den I kl klarda yard mc niz. nlar n aar.Mende Grnm nlar fonksiyonunu bulabilirsi-
Resim132 I kl k hedef nlar n n a lmas Eklenen kl klarda C0 oku (k rm z izgi) kacakt r. Bu ok C0 dzeyi ve sar izgi k yans ma a s Gamma= 0 kacakt r. Genel olarak C0 kl k dzeyleri X ekseni do rultusunda olacakt r. Buran n dnmemi olmas gerekir. DIALux ile kl n LVK s hacim model olarak kar n za kar. Bu zellikle asimetrik kl klarda konumland rmak iin do rudur.
kl klar
I kl klar n LVK s iin Mendeki Grnm 3D I k da t m gsterimi a r l r ya da sembollerden ilgili ikon seilir. DIALux te kl klar n dzenlemesi koordinat girdileriyle denetleyicide takip edilebilir. Noktasal ayd nlatma fonksiyonu 3D grnmde kullan labilir. Noktasal ayd nlatma
fonksiyonu tek tek kl klar istenen dzlemlere getirir. Bunun iin bir kl i aretleyin ve Men den al ma Noktasal ayd nlatma ya t klay n ya da sembollerden ilgili ikonu seiniz. DIALux te kl k dzenlemesi sadele tirilmi tir. C0 dzenlemesi fonksiyonun yan nda , Gamma0 noktasal ayd nlatma opsiyonel olarak Maksimum ksal ye inlik (Imax) do rultulmu olur ayr ca C90 Gama 0 a gre . Yap land rman n di er kompleks tavan formu da geni letilmi tir. imdi kubbe tavanlar yap labiliyor.
Bir kl k tan m iin bunu yap n z. NOT: I kl k dzeni ierisinde her bir kl k seim filtresi seiniz. Bunu u ekilde yap n: Men CAD Seim filtresi Tek li kl klar.
Resim135 Tekli
kl klar n seimi
I kl k i aretlendikten sonra odadaki yer stnde (ya da mobilyada) Noktasal ayd nlatma ya t klay n.
I kl k dzlemleri eklemek
I kl k dzlemleri K lavuzdaki fonksiyondan ya da L i kl k dzlemleri ekleyin ya da I kl k dzlemleri iin asistan dzlem dzeni seiniz. E er bir oday sa fare butonuyla i aretlenirse oda mens a lacakt r. Burada ayn zamanda I kl k ekleme dzlem dzeni seiniz. Asistanda tm neli parametreler ard k olarak sorgulan r. I kl k dzlemlerini kullan n. Buras denetleyicideki kl k dzlemleri Property Page de Ekleme ve Koparma butonu bulunmaktad r.
kl k alanlar n n eklenmesi
Ekleme butonuna basmadan nce dzlem dzenindeki CAD Rubberband butonuna t klay n z. stenen parametreyi Property Page ierisine nceden ya da sonradan ekleyebilirsiniz. Haz r bir kl k dzleminde al madan nce buray yap ya da CAD ierisinde i aretleyiniz. CAD deki bir dzlemde bir
kl klar
Dzlemde tek bir kl kla al mak isterseniz Seme filtresini kapat n z. ( resim135). u filtreler seilebilir (soldan): I kl k dzenlerine izin verme ya da engelleme seimi Dndrlebilir kl k paralar na izin verme ya da engelleme seimi Mobilya ya izin verme ya da engelleme seimi Oda dzlemleri ve oda elementleri izin verme ya da engelleme seimi Pencere, kap ve hesaplama dzlemlerine izin verme ya da engelleme seimi Hesaplama noktalar na izin verme ya da engelleme seimi
n manipule edilmesi
Resim 138 de bir yzey dzeninde de i tirilen bir kl k grlmektedir. Seme filtresi tek bir kl semeye izin verir. Bu rne in bir kl k dzeninde bir dzenleme cismi nlay c s iin mant kl bir seenektir. Denetleyici de kl k dzlemleri zelliklerinde kl k dzlemlerini dzenleme ve lmleme e itlerini seebileceksiniz.
kl k alanlar n n konulmas
CAD zet grnmde kl k dzlemine e itli al ma ve ekleme erevesini grrsnz. D taraftaki siyah k sa izgili Simetrik ierik dzen eklini seiniz. Orta erevede D k eden d k eye seimi ve i k rm z erevede I kl k ortas ndan kl k ortas kacakt r. Sonra kl klar n lmleri ve ba lama-durma noktas de i ecektir. I kl k dzlemi geni letmesini fareyle yapabilirsiniz. Bunun iin farenin sa butonuna t klay n z. (yap da ya da CAD da). Bir izginin ya da k e koordinat n n ekilmesiyle mobilyalarda oldu u gibi geni letmeler e itlenir. Burada kl k say s n n ve byklklerin sabit kalmas na dikkat ediniz.
kl klar
Bir dzenin kl klar sonradan de i mektedir. Yukar da grnd dzlemlerin silinmesine gerek kalmadan kl klar de i ir.
Resim143 Dzen ve
kl klar n rotasyonu
Rotasyonunun de i mesi gibi genel dzlemin rotasyonu numerik ve grafiksel olarak dzlemdeki tm kl klar da de i ir. Bir kl k rotasyonunun dzleme eri mesi iin bunun tek tek seilmesi gerekir. Tek li rotasyonlar senkronize edebilirsiniz.
I kl k izgilerinin eklenmesi
I kl k izgileri asistan ya da serbest olarak konumland r l rlar. Bir izgi eklendikten sonra uzunluk, pozisyon ya da a de i ir.
Fareyle arp y izginin ortas na ekti inizde a ve uzunluk pozisyonunu de i tirmi olursunuz. Mavi noktalar kl k band n serbeste konumland r r. Uzunluk ve a ayn anda de i ebilir. leklendirme ve evirme art k nemli de ildir.
I kl klar dzeni rotalanmad nda CO kl klar n kl k band ekseni gsterilir. (Ba lama noktas ndan son noktaya kadar).
I nlar n dzenlenmesi
Dzendeki her bir kl CAD dzeni arac l yla i aretleyiniz. Bylece dzen ierisinde rotasyon da de i ir. I kl klar n pozisyonu sabit kal r. Bunun yan nda Noktasal ayd nlatma y da kullanabilirsiniz. (bkz. I kl klar n dzenlenmesi).
Resim147 Tekli
Soldan ikinci ikon bir dzen ierisindeki kl klar n seimini yapar. NOT: Tek li kl klar Tek li kl k dzen de bulunur.
I kl k emberi eklemek
u an iin I kl k emberi dzeni asistan bulunmamaktad r. Fonksiyonlar imdiye kadar tarif edilenlerle ayn d r.
kl k emberi
Ba lama a s 0 orta noktan n sa dan ilk kl n n paralel X eksenine r aral yla konumland rmas n gsterir. A > 0 matematik olarak pozitif olarak saat yn tersini gsterir. A lar rotalanmad nda her kl k radiyal olarak d a do ru gsterilecektir.
I kl k pozisyonunu de i tirmek
Bir kl n koordinatlar Proje yneticisinde i aretlemeyle de i ir. Property Page ierisinde koordinat dzlemleri a lacakt r.
dzeltmeleri girmek
Montaj yksekli i
Eklemli
kl klar
DIALux 4.1 oldu undan beri bilgisayar destekli kl k planlamas n en son mekanik kl k zellikleriyle kullanabilirsiniz. 3D kl k modellerri eklemleriyle dzenlenebilir. (Projektr, Kardan sistemleri, ayd nlatma projektr, kurulabilir sokak ayd nlatmalar ). retici eklemleri maksimum evrilebilir a l ve ad mlamal eklem olarak tan mlamaktad r.Yap lmas gereken kl klar t klamak ve ilgili yne do ru evirmektir. Bu numerik ve grafik olarak da al r.
kl klar
Soldan nc ikonu t klad n zda evrilebilir kl k paralar kacakt r. Bu ikonu aktiflediyseniz CAD grnm kl k eklemde istenen pozisyona farenizle evirebilirsiniz ya da ilgili Property Page e numerik olarak rotasyonlayabilirsiniz.
Resim153 Fareyle
kl k eklemini evirmek
Serbest
kl k dzenlemeleri
Sie platzieren Leuchten im DIALux te kl klar tekli, emberde, izgi ya da dzlemde konumland r labilir. Bunlar DIALux 4.1 te grupland r labilir, geometriksel ve/veya elektriksel olarak birle ebilirler. Arzu etti iniz kl k dzenini yeni bir kl dzenine i aretleme yaparak ba lam mensn kullan n.
kl k dzenleri
Bunlar sonradan ett edilebilir, isimleri de i tirilebilir pozisyonlar de i tirilebilir,konumland r labilir/rotalanabilir ya da kkeni modifiye edilebilir.
Resim156 Yeni
kl k dzenleri etd
Ba lam mensnden toplam kl k dzenini kopyalayabilir ve yeni ekleyebilirsiniz. E er tek li kl klar yeni kl k grubundan almak isterseniz serbest kl k dzenlerini ay rman z gerekir. uftrennen. Markieren Sie anschlieend die jeweiligen Leuchten(anordnungen), die entfernt werden sollen und ffnen Sie das Kontextmen dieser. Rufen Sie dann die Funktion Aus Leuchtengruppe entfernen auf.
I kl k dzenlerinin dzenlenmesi
Ba lam mens
do rultulmu I kl k alan
I kl k geometrisinin hesaplanmas Kullan c istek zerine hesaplamada kl k geometrisini gz nne al r. Bu kl k kurulumlar nda ok nemli de ildir. Geni letilmi dolayl ya da dolays z nlamada as l kl k kendi glgeleme nin gze al nmas yla kl k geometrisi art olur.
Kumanda gruplar
Tan m
Kumanda gruplar ; rne in Dim de erleri bir kl k dzenlemesi ierisindeyken kumanda gruplar olarak tan mlan rlar.
Talep
stenilen kl klar kumanda gruplar alt nda toplanabilirler. Tek li kl klar bir dzen ierisinde kendi aralar nda da toplanabilirler. Tm k grnm toplamda hesaplanabilir ve sonu k grnm zerinde aktif olarak de i tirilebilir.
kl k grnmn eklenmesi
I kl k grnm ekleme
kl k grnme ekleme
Property Page I k grnm, kl k grnmnn ve yard m ayd nlatmas tan mlar n ierir. Bunlar n istedi iniz ekilde zelle tirebilirsiniz. DIALux 4.1 deki di er bir yenilik kl k grnmlerini ve yard m ayd nlatmalar n ve tavan n ilk yans mas n lt. LG 12 yi hesaplamas d r. Bu zelle tirmeler Property Page de Checkbox lar ierisinde I k grnm olarak ele al nabilir.
I kl k grnm
Gn faktrleri kartote i gne i, gn hesaplamas na ekler. Denetleyici ierisinde gn n ayarlayabilirsiniz. Gn n gz nne al aktif hale getirdi inizde bu projenize yans yacakt r. Checkbox deaktif halde olursa oda daha nceden hesaplanacakt r. Bir odan n tm k grnmleri ayn anda hesaplanabilir.
Gn
ayd nlatmas
Dimm de erleri
Dimm de erleri
Kullan c CAD grnm ierisinde verilmi olan dimm de erlerini grlebilir yapabilir ve bunlar Property Page ierisinde ynetebilir. konlar arac l yla menden dimm de erleri a labilir ya da kapat labilir. Ok sembolleriyle k grnmleri yeterli miktarda bulundu u srece a l p kapat labilir.
E er kl klar ok say da k kt lar yla (LEO s)kullan l rsa, dimm de erleri her bir LEO iin ayr olarak ayarlan r.Property Page de kontrol gruplar k alanlar iinde , LEO lar tek olarak dimm de erlerine sahip olurlar. Bu dimm de erleri kontrol gruplar n n dimm de erleriyle arp l r. rnek : Kontrol grubu %100 dimm yap l rsa , bu kontrol grubunda bir kl k ayr olarak do rudan ve dolayl olarak bir k kt s d r. Direk olarak yay lan k kt s snmeli , dolayl olan yanmal d r. Ayarlar : Kontrol grubu : % 100 I k kt s do rudan : % 0 Toplam : %100 I k kt s dolayl :% 0 Toplam : %100 * % 0 = 0 I k kt s dolayl : % 100 Toplam : %100 * %100 = % 100 Dolayl k % 50 ye dimm yap l rsa , bu durumda ya kontrol grubunda ya da k kt s n n ayarlar nda unlar grlebilir : Ya : Toplam : % 50 * % 100 = % 50 Ya da : Toplam : %100 * %50 = % 50
DIALux Property Page ierisindeki I k rengi sadece POVRAY iin kullan labilir. Raytracer ierisinde renkleri RGB ye gre ayarlayabilirsiniz.
I k rengi
Resim14 Bir
CAD-penceresi
Property Page A kl k odadaki a kl k da t m ayar n yapar. A kl k dzenleyici istenen pozisyona kayd r ld ktan sonra Uygula butonuna bas n z. Bylelikle 3D Rendering iin ayar n z gncellemi olacaks n z.
leri Ayarlar da CAD tan t m ndaki ayd nlatma zaman n etkileyebilirsiniz. Check box lar arac l yla grnmlerini topluca optimize edebilirsiniz.
Yedek Ayd nlatma dzenli ayd nlatma planlamas na iletilir. Bo altma ayd nlatmas planlamas DIALux ayd nlatma dzeni ierisinde yrtlebilir ve yard m ayd nlatmas saptanabilir. Yard m durumu ve Yard m ayd nlatmas dzenli olarak Ayd nlatma planlamas nda kullan ld iin I k planc s n n i i azalt labilir. Bu durumda birok kl a konumland rma yapabilir ve yard m ayd nlatmas ndaki kl klara destek verir. Yard m ayd nlatmas ndaki kl klar dzenli hesaplamalara dahil edilmezler.Yine de bu kl klar konumland r l r ve kt lara geer. Bylece i lemeye ba lat labilirler. Kullan c kl klar normal, yard m ya da her iki durum olarak seebilir. I letim sresi ve ksal ak yard m iin gereklidir. I kl k dimmlerinin yard m iin gn nda gz ard edilmeleri mmkn de ildir. Yard m ayd nlatmas dzeni ayarlamas iin kullan c istenen oday i aretlemeli ve sa butona t klayarak kl k dzeni semelidir.
Kullan c yard m ayd nlatmas n ngiltere iin haz rl yorsa bunu K lavuz 12 ye gre yapmal d r. Bu otomatik olarak ayarlanacakt r. (Global opsiyonlar, UGR SHR ve Ayd nlatma ili kisi) Kullan c her k ekilme dzlemi iin yard m ayd nlatma seim yapabilir.
Her kl k ve k ekilme dzlemi iin bir kl k veri ka d yard m ayd nlatmas nda kullan labilir. Bu veri ka d yard m ayd nlatmas LEO iin nemli bilgiler ierir. lk grafik fizyolojik kama ma s n r n gsterir. Bu grafikte maksimum ayd nl k de erleri EN 1838, Tablo 1 gsterilmi ve 2 izimle ayd nl k de erleri alak yer ve engebeli yer olarak gsterilmi tir. Bu iki grafik/tablo istenen ayd nlatma iin kl k montaj n n aral klar n gsterir. (rne in 1 lx). Duvara apraz, aprazdan apraza, aprazdan eksene eksenden eksene, eksenden duvara birok montaj seenekleri (2m den 5m ye) vard r.
Veri ka d
Yard m yollar iin bo altma ayd nlatmas Um Yard m yollar iin bo altma ayd nlatmas iin kullan c bir veya birden ok yard m yollar hesaplama alanlar n eklemelidir. Yard m yolu koordinatlara gre editlenebilir ya da fareyle yap labilir.Sa butona t klayarak noktalar eklenebilir. Kal nl k 2m olabilir.
ka yolu etd
Dzlem yere konumland r lm t r. Kullan c burada serbesttir. Yard m yolu alan(lar) eklendikten sonra bir kl n seilmesi gerekir. Yard m yolunda sa butona t klayarak kl k dzenine her bir kl k dzenlemesi eklenebilir. Maksimum aral ktaki ilk kl kla di er kl klar hesaplama ve konumlama iin kullan l r. Kullan c yard m yolu noktalar nda kl klar n konumland rmalar n seebilir. E er
kl klar n
Grselle tirme
Antipanik ayd nlatman n bir alan n hesaplamak iin kullan c mobilyalar katmamal d r. Anti panik alan nda sa a bas lmak suretiyle anti panik ayd nlatmas n n tasnif edilmesi iin ayd nlatma dzenleri optimal hale getirilir.Seilen kl k kendi lm k ak m do rultusunda tan mlan r (Tab acil ayd nlatma ) ve bunu takiben en iyi aral k b rak larak yerle tirilir.
Bu
Yard m
DIALux Version 2.0 SDK PlugIn de ayd nlatma verilerinin (ULD)birok k ekilme dzlemleri zerinden yap ld n syler.Bu LEO lar ayn zammanda yard m olarak an l rlar. Yard m yard m ayd nlatmas nda kullan l r. Normal kl klar genelde ak pack lerle ya da merkezi bataryalara ba l al r. Bu sebepten yard m durumunda dzenli k da t m hesaplamalara dahil edilir. I ksal ak de i ik olabilir. DIALux 4.1 de tek bir kl k kullan labilir ve yard m ayd nlatmas olarak tan mlanabilir.
Denetleyici
Kullan c kl n yard m ayd nlatma hesaplamas na dahil olup olmad n tan mlayabilir. Ya da bunu normal ayd nlatma olarak tan mlayabilir. I ksal ak ve i letim sresi kullan c taraf ndan ayarlanabilir. Yard m ayd nlatmas planlan r. k da t m n n de i ik LDC leri iin
DIALux 4.1 de gn
hesaplamas
DIALux gn hesaplamas n destekler. Art k gn hesaplamalar projenize de yans yabilir. Gn etkisi i ve d grnm ierisinde hesaplanabilir. De i ik gkyz modelleri (a k, kapal , az bulutlu) ve direk gne hesaplamalarda dikkate al n r. Bunun haricinde yer, zaman ve dzenleme de hesaplamada dikkate al nacakt r.
Genel
4.versiyondan itibaren DIALux gn n hesaplayabilmektedir. Bunun iin zel bir mod gerekmemektedir. D grnmde gno hesaba kat labilir fakat i grnmde pencere ya da at penceresi hesaplamada etkilidir. DIN 5034 ve CIE Publication 110 baz al nmaktad r. Gk kubbe yere, zamana ve saate gre dzlem parametreler alt nda blnr. Direk gne n kullan sekmesinde gne de k kayna olarak hesaba dahil edilmektedir. Hesaplama u ekildedir: Tm dzlemler iin gk ( ve d ) 1. Tm dzlemler iin gk ( ve d ) 2. Tm dzlemlere direk gne hesaplamas 3. I kl klara direk gne hesaplamas (varsa) 4. Endirek para hesaplamas DIALux i ve d hesaplama aras nda farkl l k gstermez. Tm dzlemler iin ma de i tirme kullan l r. DIALux le bir gn hesaplamas yap lmak istendi inde ilgili I k grnmnn olmas gerekir.
CIE- smi
Orta gkyz Averaged Intermediate Sky Nakamura, Oki et al taraf ndan geli mi . Uzun periyodlu lmler sonucunda olu mu tur, orta hava durumunu a klar Hay r 1
Tan m
Bulutsuz Gkyz
Hay r 3 Krochmann
Evet 8 Krochmann
I k grnmleri
DIALux projenize k grnmleri eklemenizi sa lar. Farenizin sa butonuna t klayarak ya da ba lam mensnden ekleme yapabilirsiniz. I k grnmlerinde kl klar tek ya da kumanda gruplar dimm de erleriyle sa lan r. Ayn zamanda gn da ayarlanabilir.
kl k
Gn
hesaplamas
Bir proje ortaya yeni konulduysa pozisyonun yerkrede konumland r lmas gerekir.
Kullan c burada istedi i ehri seebilir. DIALux tm k talar n ehirlerini uzun listeler halinde vermektedir.
Bunlar n uzunluk v, geni lik ve zaman ayarlar yap lm t r. Farkl ehirler de eklenebilir.
Oda ya da d grnmler iin yn Kuzey den verilmektedir. Bunun kolay tan nmas iin kuzey ok u koordinat kkenini gsterir. Oda da pencere ya da at penceresi planlanm olmas gerekir. Bunlar kolayl kla bir izgi ya da dzlem olarak konumlan rlar. Sa butona t klayarak izgi boyunca kopyala fonksiyonunu seiniz.
Resim211 Gn
faktrlerinin ayarlanmas
Pencere ve at penceresi nemli parametreleri ayarlat r. DIALux herzamanki gibi standart de erleri haz r edecektir.
Resim212 Gn
faktr
Bir k grnmn gn yla hesaplamak iin gerekli olan hesaplama opsiyonlar gn na aktar lmal d r. Checkbox ierisinde Gn arpan n hesapla aktiflendi inde u ayarlar yap lacakt r: Gkyz kapal gkyz modeli Gne yok I kl klar dikkate al nm yor Kullan c sonu olarak grnt grecek ve bu durumdaki gn arpan n kullanabilecek. Kullan c e er di er pozisyonlardaki gn arpan n renmek istiyorsa ilgili hesaplama dzlemlerine ya da noktalar na ekleme yapabilir. S rada kullan m dzlemini gryorsunuz. Gn arpan ilgili pozisyonlardad r. Dmin, Dmax und Dm olarak verilenler yzdeliktir.
de er grafi i
nlem
dolays z ayd nlatma odada do ru zamanl simulasyonu sa lar. Bunun iin OpenGL li bir grafik kart na ihtiya vard r. Pencere ya da at penceresinden gelen ayd nl k ehir, oryantasyon, geometri, tarih ve zaman la hesaplan r.
Denetleyici de yukar da solda iki kayd rma dzenleyicisi bulunur. Bunlarla do ru zaman ve saat de i ir ve odan n ayd nlatma sreci simule olur.
3D Grnmde al mak
3D Grnm ayar
Planlama sonular n n yorumlanmas iin planlanan bir grnmde dola abilirsiniz. Gzetleyici pozisyonu odan n iinde durabilir. Bu, mobilyal geni odalardaki planlama iin mant kl d r.
Obje seimi: Bu mod seildi inde seme filtresinden ayr olarak objeleri t klayarak i aretleyebilirsiniz. Grnm bytme-kltme: CAD penceresinde farenin sol butonuyla s k ca tutun ve hareketle bytp kltn. Bunu CTRL + + ya da CTRL + - ile de yapabilirsiniz. 3D grnm evirmek iin farenin sol butonuna t klay n ve hareket ettirin. Kayd rmak: E er 3 butonlu bir fareniz varsa, orta buton bu fonksiyonu yerine getirecektir. Grnmde gezmek: o Farenin sol butonuna t klay n ve ileri-geri hareket ettirin.
Sol buton + CTRL Yukar , a a , sola ya da sa a gideceksiniz. Fakat nakma yn de i meyecektir. sol buton + Shift tu u yerinizde durursunuz ve etraf n z izleyebilirsiniz.
E er kameran zla yanma mesafesini 3D grnmde de i tirmek istiyorsan z fare modundaki Zoom (byte) ikonunu sein. Zoom yaparken ayn zamanda CTRL tu una da bas n z.
3D grnmde istenen noktay t klad n zda bu noktayla ilgili hesaplama sonular kar n za kacakt r.
3D grnm ayarlamas
DIALux ile 3D Rendering grafik verisi olarak export edilebilir. Bir resme grnm eklemek iin 3D bir grnme (i oda,d oda ya da sokak) ihtiyac n z vard r. Bu seildikten Men den Dosya Export CAD grnm JPG olarak kaydet... seilir.
Bir pencere a lacak, bir dizin ve bir resim in veri ismi istenecektir. Resmin boyutu 1024 x 768 pixeldir ve JPEG format nda kaydedilir. Bir grnm dosyas n yksek kalitede istedi inizde unlara dikkat edin: o Planlamay srdrn ve istenen perspektif iin CAD ayarlay n o kt y de i tirin ve 3D Rendering i a n z.
Rendering in export edilmesi iin ynergeleri a n z.(rne in:Word, Excel, Resim ett etme program ...). DIALux 3D kt s nda resmin zerini farenin sol butonuyla t klay n z, s k tutun ve resmin konulmas n istedi iniz yere ekiniz.
Resim dosyas Bitmap olarak 2000 x 2000 pixelde kay tl d r. stedi iniz ekilde zerinde al ma yapabilirsiniz.
Ayd nlatma
Resim225Yanl renkler
kl k
ekildeki Toolbarlar, grnm ve pencereler e itli grmleri sa lar. Bunlar soldan sa a do ru: 3D-Standart grnm a zet grnm a Sayfa grnmn a nden grnm a Toplam grnm zoom la nceden /sonradan giden k grnmlerini gster Dimm de erlerini CAD de gster Bekleme plan faktrlerini CAD de gster Proje yneticisini aktifle A lan pencereleri st ste a A lan pencereleri yanyana a Ayarlar Sembol zelle tirmesi zerinden daha birok sembol ortaya koyabilirsiniz. (bkz. Sayfa 47).
Resim227 e itli grnmlerde al ma Yukar dakinin ayn n unu yaparak sa layabilirsiniz: nce drt pencereyi a n ve st ste Pencere yi t klay n z.
X le pencereyi kapat n z.
Grnmler aras de i im
Grnmleri kaydetmek
3D grnmde DIALux Versiyon 4.0 3D CAD kamera perspektifini tu kombinasyonlar na kaydeder. evirme ve Zoom lama CAD grnm ile istenen pozisyon CTRL + Say ile kaydolur. Alt + Say ya basarak grnm otomatik olarak a l r. Bu ekilde 10 grnme kadar kay t yapabilirsiniz. Bunun ayn s n CAD ba lam mensnden ya da Men den CAD kamera pozisyonu ndan kay t edebilirsiniz.
Kamera grnm eski hale getir kay tl grnmleri aar. Bu komutu CAD grnm ba lam mensnde ya da Men CAD al t r ile de yapabilirsiniz.
Pozisyonlar n yeniden
Bir yap n n Z ekseninde de i iklik yaparken CTRL tu una bas n z. Bu tu u s k ca tutun ve farenin yap n n pozisyon arp s na t klay n. Ykseklik de i ene kadar CTRL tu unu tutun. Tu u b rakt n zda X ve Y eksenleri de i ebilirler. In der 3D-Ansicht zeigt der Schnittpunkt der drei Positionierungslinien den Ort des Positionskreuzes, projiziert auf die Bodenflche.
una bas n z
Shift
Resim237 A ayar
Objelerin evrilmesi
Objeler evrilmeden nce i aretlenmelidirler. Bundan sonra numerik olarak Poperty Page de ya da grafik olarak CAD grnmde de i ebilecektir. Fareyle evirme eksenlerindeki eksen evirme noktas n t klay n z. evirme iin de bir yatay ve d ey yakalama hatlar sistemi bulunmaktad r.
me me il d me ye il ekseni evirir.
Objeler kendi koordinat kkenlerine gre evrilirler. Bu, eksenin kayd rma arp s ve kesim noktas ile gsterilir. Daha fazla objeler i aretlendi inde orta nokta dikdrtgen prizma ierisinde evirilir.
Objelerin leklendirilmesi
Objeler bir, iki ya da eksende leklendirilirler. Bu, Property Page ya da CAD de gerekle ir. CAD de leklendirme modunu de i tirmek iin objenin ba lam mensnden leklendirme yi seiniz.
3D grnmde X, Y ya da Z ynlerindeki objelerin ynlerini leklendirmek iin t klay n ve ekin. aretli olan k e
noktalar n t klay n. Bylece ayn anda 3D de yapm olacaks n z. 2D grnmlerinde tek bir boyutta leklendirilebilir.
Objeleri birle tirmek iin ba lam mensnden Birle tir sekmesini seiniz. Objeleri kay t etmek iin Men den Dosya Export Mobilya kay t et . i seiniz. nemli! DIALux mobilya yap da u uzant daki mobilyalar kabul eder: ...\DIALux\Furniture\.... Kullan c Furniture dizininden farkl dizinler ekleyebilir. reticiden SAT Fileformat (*.SAT) mobilya dosyalar n ald n zda Furniture dizininden vazgeip DIALux kullanabilirsiniz. (bkz. Sayfa 73)
Alt
Kk grafik olarak tan mlamak iin : Alt tu una t klay n.Objenin koordinat arp s n hareket ettirdi inizde sadece obje de il, btn koordinat kayna de i ecektir. Bir ykseklik de i imi, hareket ya da yatay ve d ey hatlar yakalama sistemi SHIT ve CTRL tu lar yla yap labilir. Bu objeleri kaydedin. Ard ndan yeni tan mlanm koordinat kayna kaydedilecektir.
Denetleyici de Property Page dzlemler listesini grebilirsiniz. Bir dzlemi i aretleyiniz. (burada dzlem 19) CAD bunu izgilerle evreleyecektir. Property Page in sa nda bir materyal, yans tma arpan ya da bir renk seebilirsiniz. ... d mesine basarak dzlem isminin arkas nda sol Listbox ta bu de i tirilebilir.
Bir al mada hesaplama sonular n n sa lanmas iin Checkbox ta Sonular ver i Hesaplama da seiniz.
Denetleyici den alternatif izgi do rultmalar n , kopyalar n tam say lar , aral ve son kopyan n pozisyonu verilebilir.
Dzenleme Yard m
ok e itli objeler planlamada topluca konumlanmas ya da d ey-yatay olarak konumlanmas armonik bir aranjman iin nemlidir. DIALux 4.1 te bu fonksiyonu ba lam mens ya da Men den Ett Do rultma ve da t m gerekle tir den yapabilirsiniz.
konumlama ve da tma
konumlama ve da tma
Hesaplamalar yrtmek
DIALux e mobilya yap hesaplama dzlemlerini ekleyebilirsiniz. Bunun iin Hesaplama dzlemleri ni de i tirin ve ilgili objeyi Drag and Drop ile CAD penceresine gtrnz.
Hesaplama dzlemleri
Hesaplama dzlemlerinde ayd nlatma llr. Bunlar sadece k da t m n glgelemede nlemezler. Ayn zamanda kullan m dzlemlerini, hem ire okuma dzlemleri gibi normlar da tan mlarlar. Bu rnekte oldu u gibi hesaplama dzlemi saydam bir bir dzlem olarak da kar. Saydam olarak kan dzlem, hesaplama sonular n iletir. te yandan dzlem grnmez olur. Ve sonu vermez. Hesaplama dzlemi de i tirilebilir. (bkz. Ett modu)
S k t rma
Mobilyalar s k t r ld nda bu DIALux 4.1 de otomatik olarak sanal dzlemlerde ayarlanacakt r.
al ma alanlar
al ma alanlar iki para dzleminden olu ur. Bu dzlemler DIN 5035 T7 ve EN 12464 olarak tan ml d r. Bir al ma alan (Task Area) ve bir evre alan ndan (Surrounding Area) ibarettirler. Her iki dzlem poligonal olarak sa t klamayla de i ir. (Dzlem etd). unlar geerlidir: o Her iki dzlem ayn alandad r. o al ma alan evre alan ierisindedir. kt lar Iso izgilerini ve gri basamak gsterimlerini her iki dzlemde, de erler grafi i ve tablo olarak tek tek gsterir.
Hesaplama noktas
Hesaplama noktalar hesaplama sonular n verir. D ey ve yatay hesaplama sonular kart l r.
D ey hesaplama noktalar (sa resim) rotalanmaz. Yukar dan gelen hesaplarlar. llen ayd nlatmad r. Yatay hesaplama noktalar (sol resim) Z ekseninde rotalan r. Dzlem ve yar silindirik ayd nlatmay lerler. Bunun iin Property Page ierisinde Tip in seilmesi gerekir. Serbest hesaplama noktalar (ortada) istenen eksende rotalanabilirler. Ok ynndeki ayd nlatma olarak hesap ederler. lgili kt da (hesaplama noktalar listesi) tm tipler verilmi tir. Ayd nl k, tip ve e it olarak s n fland r lm t r.
Her gruba minimal, maksimal ve orta de er hesap edilmi tir. Hesaplama noktalar merdiven ve duvar levhalar iin idealdir.
UGR hesaplamalar
DIALux UGR hesaplamalar nda ilerletilmi tir. DIALux UGR kt lar : 1) Direkt kl kta olan kl klar UGR Tablosu retmektedirler. u standartlar vard r: CIE, CIBSE TM10 ya da NB. ( 0,25 ya da 1 Spacing to height ratio (SHR) ) 2) Standart odalar iin tek bir sayfa kt verilmektedir. Bu kt ierisinde drt UGR de eri bulunmaktad r. 3) Kullan c UGR gzetleyicisini al ma yerlerine konumlar. UGR de erleri unlara tabidir: a. Gzetleyicinin pozisyonu ve bak do rultusu b. Kullan lan tm kl klar c. I kl klar n pozisyon ve rotasyonu d. Mobilya glgeleme ve yans tmalar 4) UGR hesaplama yatay ve d ey hatlar sistemi istenen de erde UGR de erleri - ve dzleme konulabilir. Hesaplama analog olarak UGR gzetleyicisinde gerekle ir. Kullan c kt olarak lokal yans tma problemati ini istenen yere konumlar. kt larda Nokta 1 iin ilgili tablolar vard r. Nokta 2 ve Nokta 3 iin UGR de erleri verilmi tir. Nokta 4 Iso izgilerini ve gri basamak gsterimini de er grafikleri ve tablolar gibi gsterir. De erler 10 ve 30 aras ndad r. Yksek ve alak de erler <10 ve >30 olarak gsterilir.
Objeler numerik olarak Property Page de odada konumlan r. Girdi koordinatlar ve byklkler hesaplama dzlemlerine konumland r l rlar.
D ayd nlatmalar
Yer elementleri
Bir yer elementi d grnme eklenebilir. Bir yer elementi istenen yksekli e d grnmde gsterilir.
Yer elementlerinin eklenmesinden sonra drtgen bir form olu acak ve ykseklik 0,0 m olacakt r. Bir yer elementi ykseklik, st yzey ve yan yzeylerden olu ur. Objenin zerine sa t klayarak form de i tirilebilir. (bkz. Ett modu). Denetleyicide hangi yzeylerden meydana geldi i grlr. Tek tek seilen yzeyler varyasyonlara gidecek ve bunlar kt lara yans yacakt r. Bir yer elementinde bir deli in olmas di er yer elementleriyle kendini farkettirir. Yukar daki resimde seilen yer elementleri ye il imen zerinde ve gri yer elementlerinde di er trl delikler olacakt . imen zerinde hesaplama sonular olmayacakt .
D grnmler
DIALux te d ayd nlatmalar planlanabilir. oda ayd nlatma planlamas nda artlar tan ml d r. Nach dem Start von DIALux 4.1 ba lat ld ktan sonra yeni Y ld z ekran n greceksiniz.
Yeni d proje yi t klay n z. DIALux ba lat lacak ve bo d grnmler kacakt r. Bir projede i, d , ve sokak planlamalar ayn anda bulunabilirler.
bo grnm
Proje yap s nda d grnm odaya oturtulmu tur. D grnmde yer elementleri mobilya ve kl klar obje olarak bulunacakt r. Odada tavan, duvar ve yer bulunacakt r. Yer elementleri kendi k teknik zelliklerine ve st yzey hesaplama sonular na sahiptirler. Di er yer elementleri planlamada mobilya yap dan eklenebilir.
Bodenelemente knnen beliebig polygonal geformt sein (siehe: Fehler! Verweisquelle konnte nicht gefunden werden.). Wird in der Property Page Rechenraster die Checkbox Ergebnisse ausgeben aktiviert, werden zu der Flche entsprechende Ausgaben generiert. Mbel und Leuchtenanordnungen knnen wie in der Innenbeleuchtung platziert werden.
Anstrahlungen
Auch um Anstrahlungen von Objekten, Gebuden oder Fassaden zu realisieren, beginnt man die Planung mit einer Auenszene. Auf einem Bodenelement kann ein zu beleuchtendes Objekt platziert werden. Berechnungsergebnisse der beleuchteten Flche kann man entweder direkt abfragen indem man bei der beleuchteten Flche die Checkbox Ergebnisse ausgeben whlt
Men
Ekle
Yeni grnm
Standart sokak
Projenizi Sokak h zl planlama asistan taraf ndan da hesaplatabilirsiniz. (bkz. Asistanla al mak).
Burada soka n her bir elementini ve bunlar n zelliklerini tan mlayabilirsiniz. Devam sekmesiyle bir sonraki ad ma geersiniz.
Planlamaya dahil olan otoyol elementlerini seiniz. Sokak kuru ve slak evre ko ullar iin seilebilir. Bu sadece U0 slak iin gereklidir. Sokak ad ve bekleme faktr bu sayfada dzenlenir. Bir sonraki pencereye sokak iin tek tek ya da kombinasyonlu de erlendirme alanlar konur. Fotometrik talep iin sokak tan mlamas kombinasyonlu de erlendirme alan ayd nlatma s n f n seiniz. Yenilikler iin : EN13201.
Seim butonuyla ayd nlatma s n f asistan al t r l r. Bunun iin kann der Beleuchtungsklassen-Assistent gestartet werden. Bunun iin bkz. Ayd nlatma s n f n n asistana iletilmesi Her bir element iin de erlendirme alanlar ve ilgili de erlendirme s n flar seilmelidir.
I kl k dzeni sayfas ndan bir kl k seip bir dzen ierisinde konumland rabilirsiniz. Dzenleme parametresini fotometrik talep ncesi optimize edilmesi gerekir. Ayd nlatma s n f ve durumu optime edilecek parametreyi verir. Kullan c hangi dzen de i keninin optimize edilece ine karar verir. Bunlar rne in k nokta aral , k nokta yksekli i, do rultma a s d r. Di er de i kenler de ayn anda optimalle tirilebilir.
Sonda bir kapan ekran kacakt r. Yandaki Checkbox aktifleyin. Sokak hemen hesap edilecektir.
Tamam butonuna bast ktan sonra sokak projeniz haz r olacakt r. Bundan sonras n manuel olarak ett edebilirsiniz.
Sokak Proje yneticisinde i aretlendi inde genel ayarlar kacakt r. Denetleyici ad , tan m , bekleme ya da planlama faktr n ayd nlatma durumuna aktaracakt r. Ayd nl k durumu manuel olarak girilebilir ya da asistanla kararla t r labilir. Sokak projeniz standart olarak A1 tan ml bir ayd nlatma durumunu gsterecektir.
Seimler
Ayd nl k durumu Avrupa komitesinin CEN/TR 13201-1 teknik normlar na uygundur. Sokak ayd nlatmalar n n tan m n sa lar. Hangi ayd nlatma durumunu kullanaca n z bilemedi inizde Asistan butonuna t klayarak ad m ad m gidebilirsiniz.(bkz. Resim 250)
Ho geldiniz ekran
Ana kullan c n n ortalama h z n drt seenek aras ndan seerek sabitleyebilirsiniz. Her ad m Devam t klayarak onaylay n z.
Tipik h z
Ana kullan c lar Ana kullan c lar ve teki kullan c lar penceresinde belirleyiniz.
DIALux sokak projenizin Ayd nl k durumu nu asistan n tamamlamas sonras nda gsterecektir.
Ba lat lan asistan otoyol elementleri eklini istedi iniz ekilde gznnde bulunduracakt r. rne in tipik otoyol nermeleri kacak amma yaya yolu olmayacakt r. Property Page de Bekleme plan metodu ile kullan c bekleme faktrn ara t rabilecektir.
Standart sokak e itli otoyol elementlerinden olu uyorsa, bunlar denetleyicide Dzenleyici i aretlenmi sokakta proje yneticisine eklenebilir, s n fland r labilir ya da silinebilir. S n fland rmak iin otoyol elementini i aretleyin ve bunu s ras yla yukar ya da a a oklarla gtrn. (bkz. Resim 293 ).
Opsiyonel olarak sokak elementlerini Men kak elementleri .... den ekleyebilir
Ekle
So-
Proje
Her bir otoyol elementi CAD ve Proje yneticisinde i aretlenebilir. Denetleyici istedi iniz her otoyol elementinin zelliklerini de i tirir.
Bir otoyolu i aretleyiniz. Bylece zellikleri de i tirebilirsiniz: Otoyolun eni: 4,00m Yol izgileri: 2 Yol izgileri eni: 2,00m Property Page de Sokak kaplamas kl k katsay s n e itlendirir. kaplamay ve ksal
DIALux gzetleyiciyi otomatik olarak EN gre hedefleme yapacakt r. Gzetleyici de erlendirme alan n n 60m ortas nda ve 1,5 m yerden ykseklikte olacakt r. Standart olarak her yol izgisinin gzetleyicisi vard r. Bu gzetleyici sr ynn izler. Gzetlemenin evrilmesi mmkn de ildir. Property Page de Dzlemler; materyalleri, dokular ve Raytracer Seenekleri ni ayarlar. Birok ayar grntlemede etki eder fakat hesaplama sonucunu vermez.
dzlemler
Standart ayarlamada orta, park ve ye il izgilerin de erlendirme alanlar yoktur. Bunlar sokak elementlerinde proje yneticisinin iindeyken i aretlenir ve farenin sa butonu t klanarak De erlendirme alan n ekle opsiyonu seilir.
Analog olarak bir de erlendirme alan sa butona t klayarak silinebilir ya da ad de i tirebilir. Yeni EN de i ik otoyol elementlerini birarada kullan r. Asistan da bu ilgili Checkbox lardaki seimlerle mmkndr. Serbest planlamada e itli ad mlar nemlidir. DIALux her dzlem iin (orta, park, ye il izgi) bir de erlendirme alan koyar. rne in bisiklet yolu ve yaya yolunu ayn de erlendirme alan nda istiyorsan z varolan de erlendirme alan n siliniz. Sonra her iki otoyol elementini seiniz ve SHIFT ile t klay n z. Sonra i aretli objede sa t klay n ve De erlendirme Alan na ekle sekmesini seiniz. Otoyol elemeti iin de erlendirme alan n z olacakt r.
Proje yneticisinde De erlendirme alan n seiniz. Denetleyici de Property Page Hesaplama yatay ve d ey hatlar sistemi kacakt r.
Yatay ve d ey hatlar sistemi otomatik olarak EN13201 ile ortaya kacakt r. Checkbox ta Otomatik seilirse hesaplama noktas n n I k nokta aral say s kacakt r. Normu olan yatay ve d ey hatlar sistemi istedi inizde bunu X ve Y do rultular na geirin. Bunun ncesinde Checkbox Noktalar aktiflenmi olmal d r. Dikkat : Sonular Norm EN 13201 e gredir .
Ayd nlatma s n f
Burada Ayd nlatma s n f n ortaya koyabilirsiniz. Ayd nlatma s n f ya listeden seilecek ya da Avrupa Norm CEN/TR 13201-1 dan a r lacakt r. Ayd nlatma s n f fotometrik istekleri sokak ayd nlatma planlamas na dahil eder. Bunlar n haricinde ayd nlatma s n flar sokak durumlar n d ey ve yar silindirik Ayd nlatma y seer. (bkz. EN13201 1, blm 6.4). EN13201-2 normlar na gre kullan c unlara dikkat etmelidir: Yatay ayd nl k; Yar kresel ayd nl k; Yar silindirsel ayd nl k; D ey ayd nl k. D ey ayd nl k hep hesaplan r. Baz lkelerde yar kresel ayd nl k ve yatay ayd nl k hesaplamalar istenmektedir. Tablo 4 deki CEN/TR 13201-1 alternatif A s n flar S s n flar iin yrtlmektedir. Yatay ayd nl k: Hesaplama noktalar otoyol yzeyi ierisinde olmal d r. Yar kresel ayd nl k: Hesaplama noktalar otoyol yzeyi ierisinde olmal d r. Yar silindirsel ayd nl k: Hesaplama noktalar otoyol 1,5 m yzeyi ierisinde olmal d r. Yar silindir ayd nl k bak a s na gre de i ecektir. D ey kenarlar sa a da ana hareket do rultusunu yaya geidine paralel getirir. D ey ayd nl k: Hesaplama noktalar otoyol 1,5 m yzeyi ierisinde olmal d r. D ey kenarlar sa a da ana hareket do rultusunu yaya geidine paralel getirir.
Asistan a r n z. (bkz Resim 303). Ba lama sonras Ho geldiniz ekran yla kar lanacaks n z.
Ho geldiniz ekran
Tipik h z
Kabul edilen trafik kat l mc lar Ana kullan c ve teki kullan c lar penceresini tan mlarlar. Her ad m Devam ile do rulay n z.
n seersiniz.
Motorlu ara trafi ini seiniz sekmesini motorlu aralarla ilgili bir ey oldu unda seiniz.
Motorize trafik
eli me
Navigasyon zorlu u
kl
n seiniz.
evre ayd nl
Asistan kapan diyalo unda ayd nlatma s n f n gsterir. Asistan sonland nda hesaplama yatay ve d ey hatlar sistemi DIALux taraf ndan ele al nacakt r.
Kapan ekran
Men Ekle I kl k dzeni Sokak dzeni Proje yneticisinde sokak i aretlendikten sonra seilmelidir
DIALux 4.3 sokak kl klar iin nemli konumland rma parametrelerini sunar. nce reticinin PlugIn ini sein ve bunu kl a konumland r n. Sokak dzenlemesine ekle seildikten sonra kl listenizden seebilirsiniz.
I kl k
Property Page I kl k
kl k seimini sa lar.
Property Page Direk / D eyici de d eyicini spesifik zellikleri girebilir ve direk dzenlemesini tan mlayabilirsiniz.
Resim 319 d eme uzunlu unu gsterir. Orta kl k yzeyi sokaktaki ksal merkezi ve direk otoyol ayak noktas na aral k verir. Ayr ca Direk dzenini sa layabilirsiniz. I kl k aral klar n optimalize etmek iin Property Page Optimizasyon sekmesini seiniz. Dzenleme tipi kl klar n
De erlendirme alan nda planlanan k tekni i otoyol byklklerini girebilirsiniz. Property Page ayd nlatma s n f n minimal de erlerde ekler. Di er de erleri optimize etmek istedi inizde istenen s n r de erlerini giriniz. Optimizasyon al t r butonuyla optimizasyonu al t r rs n z. Dikkat: Birok parametreyi ayn anda optimize ederseniz hesaplama zaman birka dakika srebilir.
DIALux tm parametrelerin seim ve direk aral n , k nokta yksekli ini ve e imi hesaplar. Checkbox parametreleri aktifler ya da deaktifler. Optimasyonun amac maksimum k nokta yksekli ini, minimal k nokta yksekli ini ve/veya minimal e im a s n bulmay sa lar. Optimasyon dzen konumland ktan nce ya da sonra yrtlebilir.
De erleri burada girebilir ve minimum, maksimum ad mlar parametrelere i leyebilirsiniz. I kl k dzenini sokak projenize eklemek iin Ekle butonuna bas n z. Ba lam mensnde kl k dzenlerini yeniden optimize edebilirsiniz. Bunun iin farenizin sa butonuyla sokak dzenlerini Proje yneticisinde i aretleyiniz.
dzen optimizasyonu
I kl k dzeni de erlendirme alan nda tan ml d r. Birden fazla kl k ekledi inizde de erlendirme alan bunu iki kl k aras nda rnekteki gibi gsterecektir. (Resim 324) Resimdeki kl klar hesaplama alan n tan mlarlar.
Dzenin ba lang noktas nda de erlendirme alan Direk dzen Uzunluk kayd rmas nda de i ir. Denetleyici kl k dzeninin teknik verilerini gnderir. (bkz. I kl k dzeni).
3D sokak grnm di er projelerde oldu u gibi evirilebilir, zoomlanabilir, dola labilir ve *.jpg olarak kaydedilebilir. Not: Rendering Ayd nlatma da l m n verir fakat kl k da l m n vermez.
zet grnmde de erlendirme alan /hesaplama yatay ve d ey hatlar sistemi oto yol elementleri ve kl k gsterilmektedir.
Resim327 Soka
d dzene eklemek
Her bir otoyol elementini ve kl k dzenini t pk sokak projesi gibi ett edebilirsiniz. Tm otoyol elementlerini d grnmde yer elementleri olarak yerle tirebilirsiniz.
Resim330 kt ayar
Global Ayarlar
Global kartote i k teknik ayar byklklerini Amerikan sistemine evirebilir.
kt lar
Hesaplama sonular n n izlenmesi DIALux 3D grnml hesaplanm odalar gsterir.
Proje kt lar n bir hesaplama ncesinde ya da sonras nda grebilirsiniz. Hesaplama sonular na ba l olmayan kt lar hemen grebilirsiniz. rne in: Proje kapak ka d , I kl k adet listesi, kl k koordinatlar , mobilya koordinatlar , zet grnm vb. o u kt n n nceden hesaplanm olmas gerekir. Byle bir kt a ld nda ve kt grnmyorsa DIALux bunun hesaplanm olup olmad na bakacakt r. Proje yneticisinde istenen sayfay ift t klay n CAD penceresinde bu grnecektir. DIALux iki kt aras nda ekran ve yaz c iin kt lar ayr ayr gsterir. Ekran kt s sonular n ve bilgilerin do rulu unu Layout ve sayfa byklklerin k s tlanm olup olmad na bakar. Uzun tablolar scroll edilerek izlenebilir.
Pencere kenarlar nda evirme direkleri bulunmaktad r. Farenin orta butonuna basarak scroll sayesinde navigasyon sa lan r. Bask nizleme sayfalar n kt lar n n al m yap lmadan nce izlemeyi sa lar. DIALux WYSIWYG, What you see is what you get destekler. Bask nizleme iin Menden Dosya Sayfa grnm t klay n z.
Burada teki kt lar alabilirsiniz. ok kt almak istedi inizde ard arda gnderin. rne in Sayfa 1-30, Sayfa 31-55. hard diskiniz 128 MB n zerindeyse buna gerek yoktur.
kt sonular n k s tlamak
Proje yneticisi kt sonular n k s tlayabilir. at e ikleri kt sonucunu istemeyece iniz bir rnektir. Bunun iin Sonu ver alan n inaktif hale getiriniz. kt yap da bu alan kar n za kmayacakt r.
kt Ayarlar
Birok kt iin ayar yapabilirsiniz. Bunun iin ilgili kt n n kt yap s n ve Denetleyici de Property Page ierisinde de i tirilmesi gerekir.
Resim337 kt ayarlar
Ayarlar da de i iklikleri ele almak istedi inizde Grnm gncelle yi aktifleyiniz. Bu butona t klad n zda gerekli de i iklikler kt penceresinde yap lacakt r. 3D-Rendering kt s gzetleyici poziyonunda ortaya kacakt r. Bu de i iklik CAD de yap lm t .
DIALux te di er kt lar
DIALux, DIALux 4 deki ilavelerden beri hep vard . Kumanda gruplar ve kl k grnmleri bu sayede kt olarak vermektedir. Hesaplama yatay ve d ey hatlar sistemi DIALux kt lar nda verilmektedir. kt yap daki kl k grnm zetini a n ve kt yatay ve d ey hatlar sistemi ayarlar n a n z. Grnm gncelle butonuna t klad n zda DIALux gncellenmi hesaplama yatay ve d ey hatlar sistemi kt penceresini aacakt r.
Resim339 I kl k grnmn kt s
I kl k veri ka tlar Design tamamen de i tirilmi tir. Redim ve metinin yan nda iki diagram da eklenmi tir. Birden fazla olan kl klar seilebilir ve k ayr lmalar hari tutulabilir. I kl klar DIN, BZ, UTE, CIE, NBN normlar nda ve CIE Flux Code olarak gsterilebilir.
I kl k diagram
I kl k diagram yeni bir geli imdir. I ksal kl k katsay s da t m n , kl klardaki projektr a s n belirler.
kl k diyagram karar
Fotometrik
I kl klar n ayd naltmalar tablo eklinde verilmektedir. Property Page ierisinde Gamma a lar ve C dzeyleri girilebilir.
Resim342 I kl k tablosu
lk olarak hiyerar iye yksekten yani projenizden ba lay n. Projenizi kt yap s nda i aretleyin. Burada Proje1. Bir standart semek istiyorsan z Listbox tan bir Ad seiniz. Listeden isted iniz standartlar kutucuklar i aretleyerek sa layabilirsiniz. Listede alt hiyerar ideki elerin oldu una dikkat ediniz. rne in Iso izgilerini (E) seti inizde bu alt hiyerar iye dahil olacakt r. Alt hiyerar iyi seebilir ve buna farkl bir standart koyabilirsiniz. rne in Oda1 iin tam kapsaml dokman seebilirsiniz. teki odalar bundan etkilenmez nk nceki proje k sa dkmantasyon olarak kullan lm t r. A a do ru kt dizini bundan etkilenir. Burada opsiyonel olarak her kt yap s iin obje seebilirsiniz. Tan ml olan kt standartlar n ayar olarak sonraki program ba lamas iin kullan labilir. Listbox tan Ad sein ve Standart olarak se sekmesini t klay n z. Listbox ta bu tan m parantez iinde Standart olarak duracakt r. Tan ml bir Standard silmek iin Sil i seiniz. Farkl bir standart setikten sonra silinmi olan standart olmayacakt r.
yazd rabilirsiniz. Tm istedi iniz ayarlar yapt ktan sonra Men den Dosya Export kt lar PDF olarak kaydet e t klay n z.
Bir dosya ismi olu turman z ve PDF dosyalar iin dizin yapman z istenecektir. Dosyan n kaydedilmesi zaman n z alabilir. PDF dosyas n bu ekliyle m terinize gnderebilirsiniz. kt lar h zl bir ekilde adrese ula r ve de i tirilemezler.
Metin ve tablolar da bu ekilde yapabilir ya da Fare CTRL + C de i tir CTRL + V di er programlara kopyalanacakt r.
DXF De i tirme
DIALux 4.1 ile DXF izimlerini import kl k planlamas na aktarabilirsiniz. Kapat lacak olan DIALux planlamas nda oda geometrisi, oda elementleri, kl k ve mobilyalar CAD iziminizde ett edebilirsiniz.
DXF-Import
o o o Drtgen bir oda haz rlay n. zet grnmleri de i tirin. Men den Dosya Import DXF Dosya. Asistan ilgili DXF dosyas n soracakt r.
o o o
stenilen dosyay okutun. Ayar a amas nda 2 alan lmlerini toplam izim ierisinde greceksiniz. (Binan n boyutu). Planlama kayna dnya koordinatlar sisteminde 0.00/0.00/0.00 seilmeli ya da koordinat sistemi import edilen izim ierisinde kullan lmal d r. Alan iin kullan lan a rl k noktas n izimlerde seilmelidir.
DXF odas na ekildikten sonra odan n k elerini fareyle Oda geometrisini ett et ile K lavuz da aktif hale getiriniz.
DXF-Export
Ayd nlatma plan nda DXF format export edilebilir.
Resim356 DXF-Export
Resim357 DXF-Export
Layer ekran
Resim358 DXF-Export
Seenekler ekran
Export edilecek alan belirleyebilirsiniz.Kullan lm olan DXF dosyalar n imdi kullanmak daha mant kl olacakt r. Opsiyonel olarak kl klar adet numaralar , say ve tan m olarak kullanabilirsiniz. Liste daha sonradan CAD izimde kar n za kacakt r.
Raytracer
DIALux Raytracing Raytracer POV-Ray program n gerekle tirir. E er programda POV-Ray de F1 e basarsan z POV-Ray yard m kacakt r.
Arka plan
DIALux otomatik olarak Setuplar n z ve nemli POV-Ray kurulum dosyalar n z hard diskinize kaydedecektir. Raytracer al t r l r al t r lmaz yaz l m otomatik olarak kurulacakt r. Setup POV-Ray 3.6 standart versiyonu kuracakt r. Bu cretsiz yaz l m n bilgilerini www.povray.org dan renebilirsiniz. POV-Ray mutlaka DIAL de POV-Ray Versiyonun de i tirilmi olmas gerekir. DIALux Program dizini pvengine.exe ile a l r. (rne in: C:\Program\DIALux\pvengine.exe). POV-Ray Proje dosyas (*.pov) ift t klanarak POV-Ray aplikasyonu ve DIALux Proje dosyas bundan sonra a lmayacakt r.
Temel ayarlar
RGB de erleri kl k rengi olarak tan mlan r. Men den Dosya Export seilmeli ve alt menden CAD grnml POV-Ray hesapla sekmesi seilmelidir. Kullan c Endirek hesaplama , kl l k ayar und Resim ayar n tan mlamal d r.
H zl ayar
Resim16 POV-Ray H zl ayar / Raytracing iin temel ayarlar
H zl ayar kartote inde unlar yapabilirsiniz: Resim zellikler: Burada resim uzunluk ve geni lik ayarlar n yapabilirsiniz. Byk bir resim hesaplama zaman n uzat r. K e dzl : Bu fonksiyon k eleri dzeltir. r: Duvarlar. Dokular bir izgiylr ekildikten sonra aktif olmas gerekir. Bu fonksiyon bitmi olan resimlerde yap lmal d r. nk hesaplama sresi buna dahildir. Sadece kenarlar de il, ayn zamanda geometrik objeler ve glgeleme de dzeltilir.
Resim366
POV-Ray li k e dzl
Autobumpmaps: st dzlem yap lar olan dokular kullan l r. rne in bir tahtaya Autobumpmaps einen 3D efekti kullanarak grnm verebilirsiniz. Dokular A k-Koyu bilgilerini Doku yukar -a a -derin olarak kararla t r r. Bumpmap Doku gri de erlerden al n r. Bumpmap Dokular direk Pov-Ray iine i lenebilir. Bu ekliyle renklere ba l olmadan Bumpmap Dokular olu turabilirler. Ayd nlatma ayarlar : I kl k s n fland rma ile kl klar n tek tek mi yoksa topluca m hesaplanmas n istedi iniz ortaya konulmu olacakt r. Her bir kl k hesaplama zaman n uzatacakt r. Bu seenek olmadan LVK kl k alanlar taraf ndan izlenecektir. Uzun alan ayd nlatmalar nda reel olmayan resimler kacakt r. Her pixel ayd nlatma zerinde da lacakt r. Ufak ayd nlatmalarda bu ok fazla sorun olmaz. Dolayl hesaplama da endirek ayd nl k sonucu verecektir. Bir ayd nlatma blnmesi ne kadar yksekte olursa, hesaplama sresi o kadar uzayacakt r. Bu fonksiyon basit bir Radiosity zerinden gerekle ir. dolayl hesaplama olmad nda objeler siyah olacakt r. Resimlerin kalitesi artacakt r. D grnmlerde yans ma olaca ndan bu fonksiyonu gz ard ediniz. Proje ayar yapmak: Render olan resimler (Bitmap *.bmp) otomatik olarak POV-Ray zerinde burada bulunacakt r: C:\Program\DIALux\Raytracer\Raum 1\...bmp Di er ayarlar da mmkndr: Checkbox lar aktiflenerek r. Oda d duvarlar saydam olabilir.
Resim ayarlar :
Her istenen boyut ayarlanabilir. Resim lmleri pixel olarak verilmi tir. Resim kesitleri 4:3 zerinden verilir. POVRay bunu de i tirebilir. znrlk 640 x 480 Pixel seilerek gerekle ir.
Resim367 POV-Ray
Resim ayar
Dolayl hesaplama:
H zl ayarlar ierisinde Endirek hesaplama teki dolayl hesaplama parametreleri iin ayarlanabilir.
Resim368 POV-Ray
Endirek hesaplama
Checkbox ta Radiosity uygula endirek hesaplamalar a p kapat r. Count I nlar n say s Sn ve yeni radiosity de eri hesapland nda COUNT tan mlanm olacakt r. 35 verilmi olan de erdir. Maksimum de er orijinal Pov-Ray ist 1600, DIALux Versiyonda 35.000 dir. Bu de er ok d k ayarland nda do al olmayan
efektler ve ayd nl k lekeleri olu acakt r. Bu de er ne kadar yksek olursa hesaplama o kadar uzayacakt r. 1000 zerindeki de erler zaman al r. Error bound Bu parametre tam bir hesaplamay gerekle tirir. Bu tan ml de er ikili, st ste olan hesaplamalar tolare ediler. 1.8 default de eri do rulu u gsterir. De er ne kadar d k olursa, grntleme de o kadar tam ve yava olur. Pretrace Bu de er Mozaik Bloklar Radiosity hesaplamalar nda gsterir. De erler 0.0 ile 1.0 yzde olarak resim byklklerindedir. Default de erler 0.08 balang de eriyle 0.4 son de eri aras ndad r. Grey threshold Bu de er yans yan n rengini renkli yerlere verir. E er beyaz k renkli bir yzeye gelirse n dalga boylar yans r. Bu da ye il bir duvardan yans yan beyaz n, ye il olarak yans mas demektir.
resim gri duvarl odalar gstermektedir. Tavan ve yer de gridir. Tam ortada beyaz k saan bir projektr bulunmaktad r. lk resimde Grey threshold 0 de eri verilmi tir. Yans yan k ye il ve endirek ayd nlatma dzlemleri doygun ye il rengi yans t r. kinci resimde de er 0,5 tir ve bu sebepten renk doymu lu u daha azd r.nc resimde Grey threshold de eri 1 dir ve dolayl ayd nlatma yzeyini gri olarak verir. Halbuki ye il olmas gerekirdi.
I kl l k ayar
I kl l k ayar kartote inde grnmn koyu mu yoksa a k m oldu una bak l r. Ne kadar ok kl k varsa grnm o kadar a k olacakt r. Burada denemeniz gerekecektir. Resimde yapaca n z en ufak ayarlar n etkisini greceksiniz.
Resim370 POV-Ray
Parlakl k ayar
Raytracers yeni versiyonu (POV-Ray 3.6) kumanda gruplar ndan gerekle tirecektir.
k renklerini
Yans ma yerler iin %5 %10 ve cam iin %10 olmal d r. Cam saydaml %30 olmal d r.
%15
Program kurulmad ysa kurulum gerekle ecektir. DIALux kurulumuyla POV-Ray hard diske geecektir. Farkl sorular iin C:\Program\POV-Ray ya da http://www.povray.org internet sayfas na bak n z.
Resmi *.bmp format nda basabilir, farkl bir programa ya da resim program na aktarabilirsiniz.
Kenar dzeltmeleri
Kenar dzeltmeleri DIALux ierisinde yap labildi i gibi POV-Ray ierisinde de ayarlanabilir. DIALux belli bir dzeltme yaparken POV-Ray iste inize gre dzeltme yapar. Burada DIALux etraf ndan gerekle tirilen *.pov POV-Ray ierisine yklenmelidir. nemli: DIALux *.POV dosyalar DIAL Version POV-Ray de okunabilir. Burada rnek grmektesiniz. Resim 1 Raytracing olmayan bir kenar dzeltmeyi, Resim 2 DIALux ayarl bir resmi gstermektedir. Resim 3 te kenar dzeltmesi belirgin bir ekilde kltlm tr. Bu sadece ok ince Dokulardaki byk uzakl klar iin gereklidir. Hesaplama zaman h zl olacakt r. De er ne kadar d k olursa dzeltme o denli kuvvetli olacakt r. Manipule de erini POV-Ray Editfeld ierisinde verebilirsiniz. (Resim 376). Art i areti a olarak verilmi tir. Burada +a0.001 noktan n oldu una ve virgln olmad na dikkat ediniz.
Resim375 K e dzeltmesi
DIALux POV-Ray Editor ba lang c C den yap l r.(C:\Programme\DIALux). ift t klayarak pvengine.exe dosyas n a n z. Orijinal POV-Ray ile DIALux *.pov dosyalar yla al amazs n z. DIALux le al mak iin Men den Dosya Odosya A . Seiniz. Burada *.pov dosyas n aray n ve proje dizininde kay t yerini sein. *.pov dosyas haricinde di er dosyalar da vard r. Bu bilgileri rnek olarak POV-Ray de Doku ve objeler verilebilir.
Resim formatlar
DIALux ve POV-Ray yap lm olan resimleri 4:3 formatlar nda gsterir. Bu televizyon, monitr ve projektr iin
do ru ayard r. Birok modern Laptop farkl sayfa dizinlerinde al r. rne in 16:9 ve 16:10 en s k znrlkteki laptop ve plazma televizyonlard r. *.pov dosyas POV-Ray Editor e yklendikten sonra Camera ya POV dosyas olarak i lenecektir. Bu girdi sa yukar da bulunacakt r. Men de Search yaparak da Camera y arayabilirsiniz. Kullan lan kamera n n alt nda Sa Vektr grebilirsiniz. Burada <1.3333,0,0> yaz l olacakt r. 1.333 hesaplanm olan dizinin 4:3 oran d r. 16:9 resmi 1.7777 ya da 16/9 ile yaz lmal d r. (r: right <16/9,0,0>). nemli olan resim boyutunun Editr format yla uyu mas d r. Burada Format 4:3 ve 800x600 pixel znrl gryorsunuz. Ykseklik 600 Pixel de duracaksa, bu kenar uzunlu uyla arp lmal d r. rnekte: 600 x 16/9 = 600 x 1,7777 = 1066.
Edit alan nda +w ve +h jeweils direk say de erlerini bulacaks n z. w burada width ve da height k saltmalar d r.
Kamera tipleri
PR e itli kamera tiplerini tan r. En enteresan olanlar Sperical ve e Cylinder perspektifli olanlard r. PR yard m da kamera tipleriyle ilgili yard m a ula acaks n z. PR standart perspektif kamera kullanmaktad r. Camera alan nda *.POV dosyas kamera de erlerini manipule eder. camera { location CAMLOCATION // ba lang varyasyonu belirlenir right <16/9,0,0> // Kamera sa vektr up <0,1,0> // Kamera yukar sky <0,1,0> // Gkyz vektr angle 77 // Kamera a l a s look_at CAMLOOKAT // Kamera bak a s }
Y X
Z
right (right vector)
image plane
Resim 380 kamera konumland rmas iin nemli olan byklkleri ve vektrleri vermektedir. zeigt die Gren und Vektoren, die bei der Platzierung der Kamera wichtig sind. Aus DIALux heraus werden Blickrichtung und Position der Kamera so bergeben, wie sie auch in der 3D Ansicht des DIALux eingestellt sind. Her kamera e idine gre girdiler de farkl olabilir. Tam daire bir grnm iin kamera d ey silindir tipindedir. Bunun iin Silindir 1 e t klay n z. Angle alt nda 360 derecelik bir bak a s elde etmi olursunuz. Burada nemli olan resmin uygun olmas d r. rne in 5000 x 600 sayfa dizinlerinde 8.3333 den 1 e gitmelidir. Resim 180 a yla hesaplanacakt r.
Animasyonlar
POV-Ray ile grnm animasyonlar gerekle ir. A a daki veriler kamera a ve pozisyon ayarlar d r: #declare CAMLOCATION=<1.5,1.7,2.6>; #declare CAMLOOKAT=<6.4,1.7,-7.6>; Bu sat rlar a a daki ekran karacakt r:
Kamera ykseklik ekseninde evrilecektir. Bu sebepten bir odada her yn grebiliriz. Rota<0,clock*360,0> evirmeyi ykseklik ekseninde tutar. Dikkat: DIALux te Z ve Y eksenleri de i tirilmi tir. Clock bir sayat r ve 0 ile 1 aras nda hesaplan r. Clock tan m PR dosyas nda bulunmaktad r. Bunun a lmas iin Ini dosyas n ift t klay n z. A lan Ini dosyas nda zme, kenar dzeltmeleri ve ad mlama animasyon eklinde verilecektir. rne in: [320x240, Animation] Width=320 Height=240 Antialias=Off Initial_Frame=1 Final_Frame=25 Initial_Clock=0.0 Final_Clock=1.0 Ini de i mesi sonras nda POV-Ray kapat l r ve tekrar a l r. Yeniden ba latma ayar sol yukar daki Drop Down List ierisinden seilmelidir. [320 x 240 No AA] kopyalan r ve Ini dosyas na eklenir. Bunun ard ndan kare parantezleri ierisindeki metinler de i ir. Metinler POV-Ray Settings i seer. Initial_Frame ve Final_Frame toplamda hesaplanan resimleri verir. Bu rnekte 25 tane vard r. Initial_Clock ve Final_Clock de i tirilmeden al nmal d r.Avrupa da 25 Frame saniyede PAL formattad r. 10 saniyelik bir film 250 Frame den olu ur. (Resimler). Bu rnekte 25 frame PAL video olarak kodlanm t r. nceleri *.POV dosyas olarak <0,clock*360,0> evirme girilmi tir. Initial_clock=0 ten Initial_clock=1 e kadar kamera 360 dn yapacakt r. Bir resim 360:25 derecede olu ur. Kamera kendi etraf nda dnmelidir.
Kamera
0/0 Translationsweg
Her remin ard ndan Run ikonu ard arda hesaplanmal ve al ma dizinine kopyalanmal d r. stenen bir animasyon program yla film *.avi, *.mpg, gibi formatlarda izlenebilir. VirtualDub yaz l m n cretsiz olarak http://www.virtualdub.org/index internet sayfas ndan indirebilirsiniz. Animasyon iin kamera ayarlanabilir. Bunun iin POV dosyas ve ini dosyas de i tirilmi olmalar gerekir. Bu basit rnekte de i tirilen dosya kullan lm t r. Pov dosyas Cameralocation X de eri olarak clockvariable olarak verilmi tir. #declare GAMMA=1.4; #declare AMBIENTLIGHT=0.0; #declare LIGHTCORRECTIONVALUE=1.0; #declare CAMLOCATION=<1.23+clock*11,1.15,3.11>; #declare CAMLOOKAT=<12.4,1.5,-1.0>; DIALux te nceleri 3D Pozisyonu clock variable olarak ayarlanm t . Clock=0 olmas X pozisyonunun 1.23m yi verir. Clock 25 ad mda 0 dan 1 e sayacakt r. X ilk ad mda 1.23m ten 1.23m e geecektir. 1.23m + 1/25 x 11m = 1,67m. Son X pozisyonu: 1,23m + 25/25 x 11m = 12,23m olacakt r.
#declare GAMMA=1.4; #declare AMBIENTLIGHT=0.0; #declare LIGHTCORRECTIONVALUE=1.0; #declare CAMLOCATION=<1.17863+clock*11,1.14597,3.1329>; #declare CAMLOOKAT=<12.368,1.56088,-1.02524>; global_settings {
ambient_light AMBIENTLIGHT assumed_gamma GAMMA tonemapper { low_value 1e-005 high_value 0.8 } } camera { location CAMLOCATION right <1.33333,0,0> up <0,1,0> sky <0,1,0> angle 77 look_at CAMLOOKAT translate -CAMLOCATION rotate<0,180*clock,0> translate CAMLOCATION } Bu rnekte evirme 180 azalt lm t r ve ikinci rnekteki evirme hareketi eklenmi tir.
Yard m
POV-Ray bilgilerini F1 tu una basarak ya da www.povray.org internet sitesinden alabilirsiniz.