ALBANIAN UNIVERSITY

FAKULTETI I ARKITEKTURES DHE INXHINIERIVE DEPARTAMENTI I ELEKTRONIKES TIRANE

DETYRE :

ANALIZA E QARQEVE LINEARE ME METODA TE NDRYSHME.

PUNOI STUDENTI :

PRANOI:
PROF.DR.

JURGEN METALLA
Tirane 2011

PIRRO CIPO

Analiza e qarqeve me ane te ligjeve te Kirchhoff-it dhe Ligjit te Ohm-it

1. Vendosim nyjet ne qark : n=4 2. Vendosim kahet e rrymave ne deget e qarkut : m=4 3. Llogaritim numrin e ekuacioneve te pavarur qe do te shkruajm ne baze te ligjit te pare te Kirchhoff-it (LIK) : (n-1)= 4-1= 3 ekuacione linearisht te pavarur.

4. Llogarisim numrin e ekuacioneve qe do te shkruajme ne baze te ligjit te dyte te Kirchhoff-it (LIIK) [m-(n-1)]= 4-(4-1)= 1 ekuacion linearisht i pavarur.
J2

5. Shkruajme ekuacionet:

0,5Vx

J1=2A , E=3V, R1=4ohm, R2=2ohm, R3=6ohm

Per nyjet ,zbatojme ligjin e pare (LIK) : K1

R1

R2
+ Vx

3
R3

N1 N2 N3

-J1 +I1 +J2 = 0 -I1 +I2 -IE = 0 -I2 -J2 +I3 = 0

I1 +J2 = J1
J1

K2

K3

Per konturet ,zbatojme ligjin e dyte (LIIK) : K3 -E +R2I2 +R3I3 = 0 R2I2 +R3I3 = E

Shenim zevendesojme : J2=0,5I3R3

6. Ndertojme ekuacionet ne baze matricore:

rendi 4x4

[ ]

[ ]

7. Pasi te zvendesojme vlerat e parametrave dhe burimeve qe veprojne ne qark, marrim ekuacionet matricore :

[ ]

[ ]

8. Per zgjidhjen e sistemit , perdorim rregullin e Kramer-it(Cramer):

ndertojme percaktorin e sistemit:

Gjejme rrymat:

Rrymat ne deget e qarkut, llogariten me formulat e meposhtme:

Ne baze te ligjit te pare (LIK) kemi qe Kontrrollojme llogaritjen e rrymave: .duke verifikuar me LIK,per nyjet 1,2 dhe 3 :

J2 = J1 - I1 = 2 (-2,5) = 4,5 A

N1

-J1 +I1 +J2 = 0 -2 +(-2,5) + 4,5 = 0 -IE I1 +I2 = 0 -(-0,5) (-2,5) + (-3) = 0 -I2 J2 +I3 =0 -(-3) -4,5 + 1,5 = 0

e vertete

N2

e vertete

N3

e vertete * Llogaritjet jane te rregullta.

9. Llogaritim tensionet e degeve : U1 = R1I1 = 4 x -2,5 = -10 [V] U2 = R2I2 = 2 x - 3 = -6 [V] U3 = R3I3 = 6 x 1,5 = 9 [V] UJ1= R1I1 + E = -10 + 3 = -7 [V] UJ2= -R1I1 - R2I2 = -(-10) (-6) = 16 [V] 10. Llogaritim fuqine qe zhvillohet ne rezistore : P1 = U1I1 = -10 * - 2,5 = 25 [w] P2 = U2I2 = -6 * -3 = 18 [w] P3 = U3I3 = 9 * 1,5 = 13,5 [w] 11. Llogaritim fuqine qe zhvillojne burimet :
J1

Kahjet e verteta te rrymave.

J2

R1

R2

3
R3

Duke patur parasysh kahun e rrymes ne burimin e tensionit nyja duhet te shkoje nga nyja negative ne ate pozitive te burimit te tensionit,gjejme se:

PE = E * IE = 3 x -0,5 = -1,5 [w] PJ1 = UJ1 * J = -7 * 2 = -14 [w] PJ2 = 4,5 * 16 = 72 [w]
Shuma e fuqive qe japin burimet ne qark, eshte :

Pburim=PE +PJ1 + PJ2 =(-1,5) + (-14) + 72 = 56,5 [w]

Shuma e fuqive qe shpenzojne rezistoret ne qark eshte :

Pkonsum=P1 +P2 +P3 = 25+18+13,5 = 56,5 [w]

Duke krahasuar shumen e pare me shumen e dyte shohim qe ka vend bilanci I fuqive, pra shuma e fuqive qe japin burimet ne qark eshte e barabarte me shumen e fuqive qe shpenzojne rezistoret e lidhur ne qark.

ANALIZA E QARKUT ME ANEN TE METODES SE POTENCIALEVE TE NYJES

(M.P.N)
J2
0,5Vx

Numri i nyjeve n = 4 Numri i ekuacioneve qe shkruaime shtetur ne LIK , per kete metode eshte:
J1

R1

R2
+ Vx -

3
R3

(n-1)= 4-1 = 3

ek. linearisht te pv

Nga skema shohim se : V0 = 0 V2 = E kjo eshte nyja jone referuese per lehtesi ne perllogaritje merret me potencial 0 . ; V1 = ? ; V3 = ?
S ziemens)

Vlerat e perueshmerise (perueshmerine e shenojme g dhe njesia matese jane:

[ ] [ ]

per te 3 resistoret

[ ]

Shkruajme ekuacionet per nyjet 1dhe 3 dhe llogaritim potencialet:

Nyja 1 :

-J1 +I1 +J2 =0

I1 +J2 = J1

) ( ( ) ) [ ]

Nyja 3 :
( )

- I2 -J2 + I3 = 0
( ) ( ) ( ) [ ]

Pasi gjetem tensionet llogarisim rrymat e degve te qarkut :

[ [ ]

Rrymat jane te njejta me ato te gjetura me ligjet e Kirchhoff-it dhe Ligjit te Ohm-it.

ANALIZA E QARKUT ME METODEN E RRYMAVE KONTURORE (M.RR.K)

Numri i kontureve te pavarura, numri i rrymave konturore te panjohura, llogariten me formulen. Me anen e (LIIK).

J2

0,5 Vx

IK1

[m-(n-1)] = 4-(4-1) = 1

ek. te panvarur

Zgjedhim nje kontur te pavarur, dhe dy rryma konturore, me kahet e treguar ne figure :

R1

R2
+ Vx

3
R3

J1

I1 = J1-J2 I2 = IK3-J2 I3 = IK3 J2= 0,5R3*IK3 IK2=J1 dhe IK1=J2

E
IK2 IK3

Konturi 3 :

Rrymat ne dege jane :

*Rrymat dolen te barabarta duke ju referuar rezultateve me metodat e mesiperme. Llogaritja e qarkut me metoden M.RR.K. te modifikuar Konturi 1:

Konturi 2 :

Konturi 3 :

Ekuacione ndihmese : dhe

Ekuacioni matricor ka trajten :

| |

| | | |

| |

| |

| |

Percaktori sistemit eshte :

| |

| |

| |

| |

Rrymat konturore llogaritur sipas formulave te Kramerit:

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

| |

Rrymat e degve llogariten duke ballafaquar kahjet e rrymave ndihmese konturore dhe kahjeve te rrymave te degve te zgjedhur fillimisht.

Tensionet ne burimin J1 dhe burimin e varur.

Rrymat ne dege jane :

*Rrymat dolen te barabarta duke ju referuar rezultateve me metodat e mesiperme.

ANALIZA E QARKUT ME ANE TE TEOREMES SE TEVENINIT DHE NORTONIT

Te llogaritim rrymen I3 = ? ne degen e rezistences ,me anen e Teoremes se Teveninit: ,

1) Ne qarkun e dhene ne figuren e mesiperme, heqim degen me rezistence

me qellim qe te llogaritim tensionin e punimit pa ngarkese. ET = ? .Perdorim metoden M.P.N.

J2=0,5V3

J2

Nyja 2 Nyja1

R1

R2

Nyja 3

3
+ R3

J1

ET
-

Skema pa ngarkesen R3

J1=2A Nyja 0

2) Llogaritim ET = ? per te gjetur potencialin e nyjes 1, shkruaj ekuacionin per kete nyje

( )

( )

* ( )

3) Llogarisim rrymen e lidhjes se shkurter ILSh = IN te barabarte me rrymen e Nortonit, duke lidhur shkurt nyjet (shiko qarkun e meposhtem) Perdorim metoden M.RR.K.

Burimi i varur nga V3 nuk ekziston me

Gx

Nyja 2
IK1

Nyja 1

R1 4

IK1

R2 2

Nyja 3 Lidhja e shkurter ILSh ne vend te R3

R3 6

J1=2A J 2

IK2

E3

ILsh

Nyja 0

4) Llogarisim rezistencen e teveninit (te hyrjes ne formule):

5) Qarku ekuvalient i Teveninit, per rastin tone, paraqitet ne figuren e meposhtme

RT

Nyja 2

ET

I3

R3

Nyja 1

Rezistenca e hequr me pare , R3

6) Nga qarku ekuivalent llogaritim rrymen ne degen me R3 , pra :

ANALIZA ME MJEDISIN PSPICE E QARKUT TE DHENE

J2

Nyja 2

1
Nyja 1
J1

R1

R2

Nyja 3

3
R3

Nyja 0

Qarku nuk ka nevoje per nje nyje te re per llogaritjen e burimit te varur .Bejme tani llogaritjen ne mjedisin pspice. Informacioni per nyjet dhe deget e qarkut sipas programit PSPICE
* Llogaritja e qarkut me programin Pspice V 2 0 DC 3V Is 0 1 DC 2A Gx 1 3 3 0 0.5 R1 1 2 4ohm R2 2 3 2ohm R3 3 0 6ohm .op .end

Rezultati nga programi :

i(v) v(3) v(1) v(2) i(r3) p(r3) i(r2) p(r2) i(r1) p(r1) p(is) i(is) p(v) +500,000m +9,000 -7,000 +3,000 +1,500 +13,500 -3,000 +18,000 -2,500 +25,000 +14,000 +2,000 -1,500

New Simulation >NOTE: CIRCUIT: * LLOGARITJA E QARKUT ME METODEN PSPICE .CIR >NOTE: DATE: MON JUN 06 21:43:32 2011 > >****** MORE OUTPUT ****** >NOTE:

Te dhenat nga programi vertetojne te dhenat e analizuara me metodat e ndryshme:

JURGEN METALLA