PLAXIS PAKET PROGRAMI

BLM 3 PLAXIS PAKET PROGRAMI

3.1. Geoteknik Problemlerin zm: 3.1.1. Sonlu Elemanlar Yntemi : Diferansiyel denklemlerle ifade edilen mhendislik problemlerinin analizi iin

gelitirilen nmerik bir zm yntemidir. Srekli bir ortam sonlu elemanlara blnerek denklemler bir eleman iin yazlr ve

integre edilirek sistem denklemleri elde edilir. Sonuta srekli bir ortam iin gz nne alnan diferansiyel denklem lineer bir denklem

takmna indirgenir.

ekil 3.1 Sonlu Eleman

PLAXIS PAKET PROGRAMI

Avantajlar :

Avantajlar : alnabilir, olur, Btnleik problemlerin [gerilme ekil deitirme (statik) + konsolidasyon (dinamik) Seilen birincil bilinmeyenler (yer deitirme, akm potansiyeli vs) ile bunlara Bilgisayar yardm ile zlebilir (Hz + optimizasyon olana), Gelitirilen sonlu eleman formlasyonu bir ok probleme uygulanabilir, Karmak geometri, ykleme, snr koullar ve malzeme durumu dikkate

baml ikincil bilinmeyenler (gerilme, ekil de., akm miktar, hz vs) birlikte ele alnm

gibi] zmnde kolaylk salar.

Dezavantajlar :

edilebilir,

Bilgisayar yardm ile zlebilir (bellek ve cpu hz+ bilgisayara bamllk), Yaklak bir yntemdir, yeterli eleman ile gerek zme ok yakn sonular elde

Sonlu Eleman Ynteminde Analiz Admlar :

Eleman seimi ve ortam elemanlara ayrma, Yaklam modeli (veya fonksiyonu) seimi, Malzeme bnye davran, Eleman denklemlerinin elde edilmesi, Eleman denklemlerinin birletirilerek sistem denklemlerinin elde edilmesi, Sistem denklemlerinin zlerek birincil bilinmiyenlerin bulunmas,

PLAXIS PAKET PROGRAMI

Birincil bilinmeyenlerden ikincilbilinmiyenlerin hesaplanmas, Sonularn yorumu.

1.

Eleman Seimi :

Probleme Uygun Eleman Tipi Seilir :

Belirlenen esas (birincil) bilinmeyene gre bir boyutlu, iki boyutlu ve boyutlu

elemanlar seilir, Eri yzeyler iin erisel elemanlar seilir, Gerekli serbestlik derecesi dikkate alnr.

Eleman Tipleri :

ekil 3.2 Eleman Tipleri

PLAXIS PAKET PROGRAMI

2. Yaklam Modeli (ekil Fonksiyonu) :

Bu admda bilinmeyenlerin ortamda dalmn veren bir ekil fonksiyonu seilir, Eleman dm noktalar, eleman blgesinde bilinmeyen bykln (rnein yer

de.) dalm eklini tanmlamak zere matematiksel bir fonksiyon yazmak iin stratejik noktalar salar, Polinomlar veya seriler bu amala kullanlabilir :

u=dm noktas bilinmeyenleri (veya serbestlik derecesi) zm

:

yanlz

dm

noktalan

iin

gerekletirilir,

ekil fonksiyonu zm ortamnda bilinmiyenler yannda ortam geometrisini (genel

koordinatlar) de ifade etmekte kullanlabilir. Buna izoparametrik yaklam diyoruz. 3. Yer Deitirmeler : Dzlem ekil deitirme hali 3 dm noktal gen eleman iin deplasman fonksiyonu :

ekil 3.3 gen Eleman

PLAXIS PAKET PROGRAMI

4. ekil Deitirmeler :

5. Malzeme Bnye Davran (Gerilme ekil Deitirme likisi):

PLAXIS PAKET PROGRAMI

6. Sonularn Yorumu : Sonlu elemanlar yntemine gre zm gerekletiinde ok sayda veri elde edilmi olur. Bu bilgiler bilgisayarda depolanabilir veya kada yazdrlabilir. zlen problemin boyutuna gre elde edilen tm bilinmeyenlerin yazdrlmas uygun olmayabilir. Bunun iin veriyi uygun ekilde ileyerek zm ortamnda kritik noktalarda grafik ve tablolar elde etmemizi salayan bilgisayar yazlmlar gelitirilmitir. Bu yazlma post processor (grafik ilemci) denir. 3.1.2. Geoteknik Mhendisliinde Sonlu Elemanlar Yntemi :

Dikkat edilmesi gereken noktalar :

1) Balang gerilme durumu, 2) Elasto-plastik malzeme, 3) Drenajl-Drenajsz davran

PLAXIS PAKET PROGRAMI

Efektif gerilme analizi Boluk suyu basnc 4) Anizotropi 5) Karmak snr ve balang koullar

Balang : Plaxis'te kullanlan iaretleme sistemleri ve baz temel prosedrler

Burada

tanmlanacaktr. rneklerde mende bulunan balklar veya belirli Windows balklar talics olarak yazlmtr. Klavyedeki tular veya ekrandaki yaz btanlarna baslmak istenildiinde, bu tuun ismi veya butonu keli ayra iinde belirtilmitir, rnein <Enter> tuu.

Genel Modelleme zellikleri

Analiz edilecek her yeni proje iin ilk olarak geometri modelini oluturmak gereklidir. Noktalardan, izgilerden ve hcrelerden oluan geometri modeli gerek bir problemi temsil eder. Bir geometri modeli, farkl zemin tabakalarn, yapsal elemanlar, ina aamalarn ve ykleri kapsamaldr. Problemin sonularn etkilememesi iin seilen modelin snrlar yeterince geni olmaldr. .Geometriyi oluturan ana bileen aada daha detayl olarak aklanmaktadr. Noktalar:

izgilerin balang ve bitiini olutururlar. Noktalar ayn zamanda ankraj, nokta kuvvetler vb. iin lokasyonlarn belirlemede kullanlr. izgiler:

PLAXIS PAKET PROGRAMI

izgiler geometrinin fiziksel snrlarn, model snrlarn, geometrinin sreksizliklerini, farkl tabakalarn,ayrmn veya ina aamalarn belirlemekte kullanlr. Bir dorunun farkl fonksiyonlar ve zellikleri olabilir. Hcreler:

Hcreler her taraf izgilerle kapatlm alanlardr. PLAXIS geometri izgilerinin girilmesiyle oluturulmu hcreleri otomatik olarak tanr. Hcre ierisinde zemin zellikleri homojendir. Bu yzden, hcreler zemin tabakalarn oluturan paralar olarak dnlebilir. Hcrelere gelen etkiler hcre ierisindeki btn elemanlara etkir. Geometri modeli oluturulduktan sonra, sonlu elemanlar modeli geometri modelinin ierisindeki hcre ve izgilerin bileimine bal olarak otomatik olarak oluturulur. Bir sonlu elemanlar anda, tip bileen ayrt edilebilir , bunlar aada aklanmtr. Elemanlar:

An oluturulmas srasnda, hcreler gen elemanlara ayrlrlar. PLAXIS' te varsaylan gen eleman 15-dml elemandr. Ek olarak, 6-dm noktal gen elemanlar mevcuttur. Kullanc ayn sonlu elemanlar anda 15- dm noktal elemanlarn 6dm noktal elemanlara nazaran daha detayl ve daha esnek fakat bu elemanlara gre hesabn ok daha fazla zaman aldn bilmelidir. Dm Noktalar:

15-dm noktal genler 15 dm noktasndan, 6-dm noktal genler ise 6 dm noktasndan oluur. Elemanlar zerinde dm noktalarnn dalm ekilde gsterilmitir. Sonlu elemanlar hesab esnasnda, deplasmanlar dm noktalarnda hesaplanr. Dm noktalar yk-deplasman erilerini oluturmak iin nceden seilebilir. Gerilme noktalar:

Deplasmanlarn tersine, gerilmeler dmler yerine her bir Gauss-noktasnda (veya gerilme noktalar) hesaplanmtr. ekilde grld gibi 15-dm noktal gen eleman 12 gerilme noktasna sahiptir ve ekilde gsterilen 6-dm noktal gen eleman 3 gerilme noktasna sahiptir. Gerilme noktalar gerilme izlerini veya gerilme ekil deitirme erilerini oluturmak iin nceden seilebilir.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

ekil 3.4 Gerilme Noktalar ve Dm Noktalar

Giri Yntemi :

PLAXlS 'de giri fare ve klavyenin kombinasyonu ile yaplr. Genellikle drt tip giri yaplabilir: Geometrik nesnelerin girii Yaznn girii Deerlerin girii Seimlerin girii (rnein bir zemin tabakasnn izimi) (rnein bir proje ismi girmek) (rnein zemin arln girmek) (rnein zemin modelini semek)

Fare genellikle izim ve seim amal kullanlr, oysa klavye yaz ve deer girmek iin kullanlr. Geometri Nesnelerinin Girii

Geometri modelinin oluturulmas noktalarn ve izgilerin girilmesine dayanr. Bu, izim blgesinde fare ile yaplr. Menden veya ara ubuundan birok geometri cismine

PLAXIS PAKET PROGRAMI

10

ulalabilir. Birok geometri nesnesi izgi izilerek elde edilir. izgi, izim blgesinde sol fare tuuna, basarak gerekletirilir. Sonuta , ilk nokta oluturulmu olur. Fareyi hareket ettirerek ve sa tklayarak yeni bir nokta oluturulur ve bylece ilk noktadan ikinci noktaya bir izgi oluur. izgi sa fare tuunu tklayarak bitirilir.

Yaz ve Deerlerin Girilmesi

Dier yazlmlarda olduu gibi, programda deer ve yaz girii yaplmas gereklidir. Giriler alan yaz kutularnda yaplr. Belirli konular iin eitli yaz kutular alan pencerelerde gruplanmtr. stenilen yaz veya deer klavyede yazlabilir, daha sonra <Enter> veya <Tab> tularna baslr. Sonuta, girilen deer kabul edilir ve sonraki yaz alanna geilir. Hollanda gibi baz lkelerde ondalk virglle tanmlanr. Yaz kutularnda ve tablolarda gzken bu gsterim ekli lkenin iletim sistemine gre deiir. Deerler girilirken ondalk ayrmna dikkat edilmelidir. Birok parametre iin varsaylan deerler mevcuttur. Bu varsaylan deerler baka deer girilmeden <Enter> tuuna basarak kabul edilebilir. Bylece penceredeki btn giri alanlar <OK> butonuna ulaana kadar girilebilir. <0K> butonuna basmak btn deerleri onaylar ve pencereyi kapatr. Alternatif olarak, fareyi kullanarak bir dier giri alannn seimi, input deerinin kabul edilmesiyle sonulanr. Fare ile <OK> butonuna sol tulayarak onaylayabilirsiniz. Pencereyi kapatmadan nce <Esc> tuuna basmak veya <Cancel> butonunu sol tklamak girii silecek ve varsaylan deerleri kabul edecektir. Yaplan Seimlerin Girilmesi

Seimler aada akland gibi yuvarlak butonlar, onay kutular veya combo box ile yaplabilir.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

11

ekil 3.5 Combo Box

ekil 3.6 Yuvarlak Butonlar

ekil 3.7 Onay Kutular Yuvarlak butonlar:

Yuvarlak butonlu bir pencerede yalnz tek bir madde aktif olabilir. Aktif seim, maddesinin karsndaki beyaz yuvarlak ierisinde siyah bir nokta ile gsterilir. Seimler sol fare butonunu beyaz yuvarlaa tklayarak veya klavyede yukar ve aa ok tularn kullanarak yaplr. Seimlerin birinden dierine geerken, eski seim silinmi olacaktr. Yuvarlak butonlu pencere ekil 3'te gsterilmitir. ekil 3'teki seime gre boluk suyu basnc dalm Pore pressure distribution parametresi genel su seviyesine Generalphreatic level ayarlanmtr. Onay kutular:

Onay kutulu bir pencerede bir veya birden fazla madde seilebilir. Seimler beyaz kare ierisinde siyah bir kontrol iareti ile gsterilir. Seim beyaz kare iine sol fare butonunu

PLAXIS PAKET PROGRAMI

12

tklayarak veya klavyede boluk tuuna basarak yaplr. onay kutulu rnek ekilde gsterilmitir.

Combo Box:

Combo Box nceden tanmlanm seenek listesinden istenilenin seilmesi iin kullanlr. Combo Box'lu bir pencere rnei ekilde gsterilmitir. Combo Box'un sandaki V ok fare ile sol tklandnda, seenekleri gsteren bir liste grnr. Esasnda, combo box radyo butonu grubu ile ayn ilevi grr fakat daha kompaktr. Giri Dosyasnn Yaps

Plaxis'te giri mmkn olduunca mantkl dzenlenmitir. Windows ortam ekranda bilgilerin dzenlenmesi ve sunulmas iin birok yol salar. Referans oluturabilmesi iin input ile ilgili yapsal bilgiler aada verilmitir.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

13

ekil 3.8 Sayfa Kontrol ve Arasayfalar

Sayfa kontrol ve ara sayfalar:

ara sayfaya sahip sayfa kontrol rnei ekilde gsterilmitir. Bu ekilde Mohr-Coulomb zemin modelinin parametrelerini girmek iin ikinci sayfasn aktif etmek gerekecektir. Ara sayfalar tek bir pencereye smayan byk miktardaki deiik tipteki verileri idare etmeye yarar. Ara sayfalar uygun sayfay sol tklayarak veya klavyede <Ctrl><Tab>' kullanlarak aktive edilir. Grup kutular:

Grup kutular, balkl dikdrtgen kutulardr. Ortak yanlar olan giri bilgilerini bir araya toplamak iin kullanlr. ekilde, aktif sayfada Stiffness, Strength ve Alternatives isimli kutu grubu mevcuttur.

Program Balatma

Data dosyalarnn kayt edildii ayr bir klasr amas nerilir. PLAXIS Start Mensnden veya Windows iin PLAXlS program grubundaki Plaxis input ikonuna ift tklayarak balatlabilir. Kullancya yeni bir problemi tanmlamas veya daha nceden tanml bir problemi amas iin opsiyon verilir. kinci seenek seilmi ise, program dorudan son kullanlan drt projeyi listeler. Listenin banda gzken more files maddesini seerek daha nce tanmlanm listede bulunmayan baka bir projeyi seebilirsiniz.

Genel zellikler

Yeni bir proje tanmlanacaksa ekilde gsterilen genel zellikler 'General settings' penceresi alacaktr. Bu pencere iki sayfadan oluur. Birinci sayfada geerli proje iin

PLAXIS PAKET PROGRAMI

14

eitli zellikler verilmelidir. Dosya ad burada girilemez, dosya ad sadece projeyi kaydedereken girilebilir. Kullanc aklamalar 'Comments' kutusuna detayl bir aklama girebilir veya problemin bal olarak ksa bir aklama da girebilir. Balk nerilen bir dosya ad olarak kullanlr ve ktlarda gzkecektir. Aklamalar kutusu analizler hakknda detayl bilgi saklamak iin uygun bir yerdir. Ayrca, analizlerin ve elemanlarn tipi belirtilmelidir. stee bal olarak dinamik kuvvetlerin pseudo-statik simlasyonu iin ayr bir ivme deeri belirtilebilir .

ekil 3.9 Genel zellikler-Proje Sayfas

kinci sayfa ekilde gsterilmitir. Length, Force and Time n esas birimlerine ek olarak, geometri modeli izim blgesine sacak ekilde izim blgelerinin minimum boyutlar burada verilmelidir. Eksen takmnn x-ekseni sa yn ve y-ekseni yukary gsterecek ekilde dzenlenmitir Sol(Left) deeri modeldeki x-koordinatnn en dk deerini verir.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

15

st(top) modelin en st noktasn veren y-koordinatdr. Sa (Right) en yksek x- koordinat ve Alt (Bottom) en dk y-koordinatdr.

ekil 3.10 Genel zellikler-Dimension Boyutlar Sayfas Geometri Modelinin Oluturulmas

Genel zellikler girildiinde ve <OK> butonunu tklandnda ana pencere alacaktr. Bu ana pencere ekil 9'da gsterilmitir. Ana pencerenin nemli bir ksm ksaca belirtilmi ve burada tantlmtr.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

16

ekil 3.11 Giri Programnn Ana Penceresi

. Ana men: Ana men ara ubuundaki btn seenekleri ve baz sk kullanlmayan ek seenekleri ierir. . Ara ubuu (Gene!): Genel ara ubuunda kaydetme, yazdrma, yaknlama gibi genel uygulamalar iin butonlar mevcuttur. Ayn zamanda PLAX!S paketinin dier programlarn (Calculation, Output, Curves) balatacak butonlara sahiptir. . Ara ubuu (Geometri): Geometri ara ubuu geometri modelini oluturma ilemine yarayan butonlara sahiptir. Butonlar ara ubuunda soldan saa takip edildiklerinde geometri modeli tamamlanacak ekilde dzenlenmitir. . Cetveller:

PLAXIS PAKET PROGRAMI

17

Sol ve st izim blgesinde, cetveller geometri boyutunun direkt olarak grntlenmesini salayan fiziksel koordinatlar belirtirler.

. izim Blgesi : izim blgesi geometri modelinin oluturulduu izim sayfasdr. izim blgesi ayn zamanda bir izim program olarak da kullanlabilir. izim alannda noktalardan oluan grid, izimi kolaylatrmak ii dzenli aralklarla ayarlanmtr. . Orijin: Eer fiziksel orijin verilen boyutlarn aralnda kk bir ember ile gsterilir ve zerinde x ve y eksenleri belirtilir.

Manual Input :

Fare ile izim istenilen hassasiyeti vermiyor ise Manual input blmnden geometri girii yaplabilir.x ve y koordinatlarnn deerleri aralarnda bir boluk braklarak girilebilir. Seilen noktaya yeni bir koordinat girmek iin de Manuel input kullanlr. . Fare Pozisyonu : Fare pozisyonu farenin bulunduu noktay hem fiziksel koordinat olarak hem de pixel deeri olarak verir. Yukarda belirtilmi nesneler istenmemesi halinde View mensnden kaldrlabilirler. Her iki ara ubuu iin butonlarn ismi ve fonksiyonu fareyi ilgili butona gtrp birka saniye sabit tutulduunda grntlenebilir. Butonun altnda kk bir kutuda ipucu belirecektir.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

18

ekil 3.12 Proje Oluturma Penceresi

3.1.3. Input Uygulama Program 3.1.3.1. Proje Oluturma / Proje Ama Penceresi Bu pencerede iki seenek mevcuttur.Bunlar NEW PROJECT(YEN PROJE) ve

EXISTING PROJECT(VAROLAN PROJELER) seeneklerdir. New Project Seenei

Yeni bir proje oluturmak istendiinde bu seenek iaretlenir. Existing Project Seenei

Daha nceden oluturulmu projeler yeniden almak isteniyorsa bu seenek iaretlenir. Bylece daha nceden oluturulmu projeler zerinden dzeltmeler, kontroller ve eksikler tamamlanabilir.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

19

Dier bir seenek ise projelere uzun yoldan ulamdr. Fakat bu yolla daha nceden oluturulmu tm projelere ulalabilir. Bu seenei kullanmak iin More Filesseenei tklanr. Ekrana projelere ulam salayan bir pencere kar. Bu pencere vastasyla istenilen projeye ulalabilir. 3.1.3.2. Genel Ayarlar Arayz Genel Ayarlar Arayz / Project Sekmesi

Bu arayzde proje ile ilgili genel ayarlamalar yaplmaktadr. Proje ile ilgili yaplan genel ayarlamalar drt ana balk altnda toplanmtr. Bunlar Project (Proje), Comments (yorumlar), General(Genel), Acceleration (vmelendirme) eklindedir.

ekil 3.13 New Project Seenei Project

Proje genel ayarlamalarnn yapld ve baz ayarlarn da durumunun gsterildii ayar baldr. Project bal ad altnda yaplan ayarlar:

PLAXIS PAKET PROGRAMI

20

. File Name(Dosya Ad): Daha nceden oluturulmu dosyalar iin bu ksmda ilgili dosyann ad yazlmaktadr. Yeni oluturulacak dosyalar iin bu alanda hibir ibare bulunmaz. . Directory(Dosyann Adresi): Daha nceden oluturulmu dosyalar iin bu ksmda ilgili dosyann kaytl olduu adres ismi (Bilgisayarda kaytl olduu klasr,dosya ad vb.) yazmaktadr. Yeni oluturulacak dosyalar iin bu alanda hibir ibare bulunmaz. . Title(Balk):Bu ksma projeye verilen balk yazlr. Comments

Bu ksma , projeyle ilgili unutulmas muhtemel noktalar , yorumlar ve benzeri bilgiler yazlr. General

Genel ayarlar bu balk altnda yaplr. Bu balk altnda yaplan ayarlar: Model(Model): Analizi yaplacak olan sistemin doru modellenmesi ok nemlidir. Plaxis paket programnda iki adet modelleme seenei mevcuttur. Bunlar Plane Strain (Dzlemsel deformasyon) ve Axisymmetry (Eksenel simetri)

modelleme seenekleridir.

ekil 3.14 General penceresi Plane strain modelleme seenei :Dzlemsel deformasyon yapan sistemleri modellerken kullanlr. Bu gibi sistemlerde ilgili yapnn bir birimlik ksm zlr.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

21

Axisymmetry modelleme seenei:Eksenel simetri sistemleri modellerken bu seenek kullanlr. Elements(Elemanlar):Elemanlarn dm noktas says bu balk seenek mevcuttur. Bunlar 6 node ve 15 node seenekleridir. altnda seilir. ki

ekil 3.15 Elements Penceresi

15 node daha hassas bir zm yaplmasna olanak salar. Fakat zm 6 node seeneine gre daha uzun srer.

Genel Ayarlar Arayz / Dimensions sekmesi grnm aada gsterilmektedir. Bu arayzde

Bu sekmenin seilmesiyle oluan arayz

lmlendirme ile ilgili genel ayarlar yaplmaktadr. lmlendirme ayarlar balk altnda toplanmtr. Bunlar Units(Birimler),Geometry dimension(alma alan boyutlar) ve Grid(Izgara) eklindedir.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

22

ekil 3.16 General Settings

Units

Birimlerin ayarland ksmdr. parametrede birim ayarlamas sz konusudur. Bunlar Lenght , force ve time parametreleridir. Lenght(Uzunluk):Uzunluk birimi seimi iin kullanlr. Force(kuvvet):Kuvvet birimi seimi iin kullanlr. Time(Zaman):Zaman birimi seimi iin kullanlr. Geometry Dimension

Input uygulama programnn daha ncede belirtildii gibi sistemi modellerken ve snr artlarn belirlerken kullanlmaktadr. Dolaysyla bu modellemeyi bir alma alan ierisinde gerekletirmemiz gerekmektedir.Plaxis paket programnn kendine zg bir alma alan sz konusudur. Bu alma alannn llerini ; Left, Right, Top, Bottom kutucuklarna gireceimiz deerlerle belirleriz. alacamz alann genilii, left-

PLAXIS PAKET PROGRAMI

23

right deerleri arasndaki mesafe, ykseklii ise bottom-top deerleri arasnda kalan mesafedir.

ekil 3.17 Geometri Oluturulmas

Grid

Sistemin modellendii alma alanna da,bize yardmc olan zgaralar vardr. Izgaralarn ara mesafesi bu ksmda ayarlanr. ki ayarlama sz konusudur,bunlar Spacing (Nokta aral) ve Number of intervalis(ara says) balklar ad altnda yaplr. Spacing(Nokta aral): Nokta araldr. Bir nokta dier noktaya , bu aralktan daha yakn bir aralkta yaklaamaz. Eer ki daha yakn bir aralkta yaklamas istenirse , bilgisayar o noktay st ste getirir. Number of intervals / (Ara says): Bu seenek , nokta araln (spacing) grnmeyen zgaralara bler. rnein , buraya 2 deeri yazlrsa ve nokta aral da 1m ise grnmeyen nokta aral 0.5 olur.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

24

3.1.3.3. Input Program Ksayol Tular Geometri Line

Geometri Line (geometri izgisi) ksa yol tuu sistemin geometrisini oluturmak iin kullanlr.Aada Geometri Line ikonu gsterilmitir.

Geometri line ksa yol tuu ile ekil olutururken koordinatlar fazla ksratl deilse direkt olarak koordinat noktalar olarak Mouse ile yakalanabilir. Fakat ksratl noktalar iin koordinat tablosu ksayol tuu aada gsterilmitir.

Beam

Beam (kiri) ksayol tuu sistem ierisinde kiri oluturmak iin kullanlr.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

25

Bu ikon kullanlarak kaz kenarlarna kiriler yerletirilebilir.

ekil 3.18 Beam Modellemesi Beam Hinge

Beam Hinge(Kiri mafsall) ksayol tuu kiri ularnda mafsal oluturmak iin kullanlr. Bu tuu kullanmak iin en az iki adet kiriin u uca gelmesi gerekmektedir. Bu tu tklandktan sonra ilgili dm noktas seilir. Hangi kiriin ucunda mafsal olumasn istiyorsak o kiriin ucuna tklarz.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

26

Geogrid

Geogrid ksayol tuu sistem ierisinde geotekstil malzeme oluturmak iin kullanlr.

Interface

nterface (arayz) ksayol tuu toprak malzeme ile yap arasnda arayz oluturmak iin kullanlr.

Node-To-Node Anchor

Node-To-Anchor(dm noktasna tutturucu) ksayol tuu sistem ierisindeki elemanlar arasnda , dm noktasndan dm noktasna bir balama (tutturma) yapar.

Fixed End Anchor

PLAXIS PAKET PROGRAMI

27

Fixed end anchor (sonu sabitlenmi tutturucu) ksayol tuu ile sistem ierisindeki elemanlarn sonu sabitlendirilmi olarak tutturulmas iin kullanlr.

Tunnel

Tunnel (tnel) ksayol tuu tnel dizayn edilmesi iin kullanlr.

Standart Fixities

Standart fixities (standart snr artlar) ksayol tuu sistemin standart deimezliklerini tanmlamak iin kullanlr.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

28

Bu tu kullanldktan sonra sistem aadaki hale gelir.

ekil 3.19 Standart Fixities

Prescribed Displacements

Prescribed Displacements (tanmlanan deplasman) ksayol tuu ile sistemin tanmlanan deplasman deerine gre zm yaplmas istenir.

Moment Fixity(Beams)

PLAXIS PAKET PROGRAMI

29

Moment fixity(kiriler iin moment snr artlar) ksayol tuu kirilerin moment deimezliini tanmlamak iin kullanlr. Bu ksayolu uygulamaya geirmek iin en az iki kiriin u uca gelmesi gerekmektedir. nce ksayol tuu uygulamaya geirilir ve tklanr.

Distributed Load-Load System A

Bu tu sisteme yk uygulamak iin kullanlr.

Distributed Load-Load System B

Bu tu sisteme yk uygulamak iin kullanlr.

Point Force- Load System A

PLAXIS PAKET PROGRAMI

30

Bu ksayol tuu sisteme noktasal yk uygulanmas iin kullanlr.

Point Force- Load System B

Bu ksayol tuu sisteme noktasal yk uygulanmas iin kullanlr.

Material Sets

Bu ksayol tuu ile malzeme ayarlar girilebilinmektedir.

Material Sets Mensnn Kullanlmas

PLAXIS PAKET PROGRAMI

31

ekil 3.20 Malzeme Ayarlar Bu men sistemi modellemenin nemli bir paras olan malzemelerin belirlenmesi ve belirlenen malzemenin parametrelerinin girilmesi ileminin yapld ksmdr. nce kullanacamz malzemeleri belirlememiz gerekir. Plaxis programnda drt tip malzeme vardr.BunlarSoil&Interfaces(toprak&arayzler),Beams(kiriler),Anchors(tutturucular), Geogrid(geotekstil malzemeler) olarak tanmlanabilir. Malzemenin seimi set type ksmndan yaplmaktadr. Malzeme seildikten sonra New tuu uygulamaya geirilirse ekranda aadaki pencere oluur ve zellikler bu pencerede girilir.

ekil 3.21 Malzeme zellikleri

PLAXIS PAKET PROGRAMI

32

a) Malzeme zelliklerinin belirlenmesi /General sekmesi -Identification:Malzemeye verilen isim bu ksmda girilir. -Material model: Malzemenin hangi modele uyduu bu ksmda belirlenir. Plaxis paket programnda yedi adet malzeme modeli mevcuttur.

ekil 3.22 Malzeme Modeli

Material type :Malzemenin tipi bu ksmda belirlenir. Plaxis paket programnda drt adet malzeme tr vardr.

ekil 3.23 Calculation Type Comments :Malzeme ile ilgili yorum ve notlar buradaki bo alana girilir. General properties:Bu ksmda malzemenin kuru (dry) ve slak (wet) birim hacim arlklar girilir. Permeability: Bu ksmda malzemenin X ve Y dorultusundaki permeabilite katsaylar girilir. b) Malzeme zelliklerinin Berirlenmesi / Parameters Sekmesi

PLAXIS PAKET PROGRAMI

33

Parameters sekmesi seilirse ekrana aadaki pencere gelir. Bu ksmda ilgili malzemenin parametreleri gelir. ve c gibi malzemenin dayankl ile ilgili parametreler ile E ve v parametreleri bu ksmda girilir.

ekil 3.24 Parameters sekmesi c) Malzeme zelliklerinin Belirlenmesi / Interfaces Sekmesi Interfaces sekmesine tklanrsa ekrana aadaki pencere gelir. Bu ksmdada malzeme ile ilgili bilgi girilir.

ekil 3.25 Interface sekmesi

PLAXIS PAKET PROGRAMI

34

d) Oluturulan Malzemenin Grlmesi Parametreleri girilerek oluturulan kum zemin malzemesinin grnm aada mevcuttur.

ekil 3.26 Malzeme Ayarlar Generate Mesh

Generate Mesh (a oluturma) ksayol tuu modellenen sistemde a oluturmak iin kullanlr. Program a oluturma ilemini tamamladktan sonra ekrana aadaki gsterilen pencereyi getirir.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

35

ekil 3.27 Generate Mesh

Oluturulan a grldkten sonra update tuuna tklanarak a bilgileri kayda alnr ve programn hafzasnda kalr. 3.1.3.4 Input Program Menleri Input programnn ana menleri ; File (dosya), Edit (dzen), View (grnm), Geometry (geometri), loads (ykleme), metarials (malzemeler), Mesh (a), Inital (balang), Help (yardm) menleridir. File Mens

Bu men dosyalama ilemleri iin kullanlr. Mennn alt balklar aada gsterilmitir.

ekil 3.28 File Mens . New komutu : Yeni bire plaxis dosyas ama iin kullanlr. . Open komutu: Daha nceden oluturulmu bir plaxis dosyas amak iin kullanlr. . Save komutu : Plaxis dosyasn kaydetmek iin kullanlr. . Save As komutu : Plaxis dosyasn farkl bir ad ile kaydetmek iin kullanlr.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

36

. Print komutu: kt almak ilemleri iin kullanlr. . Work Directory komutu : Plaxis program ierisinde bir alma dosyas mevcuttur. Yaplan almalar genelde bu dosyaya kaydedilir. Bu men ile alma dosyasna ulalabilinir. . General settings komutu : Genel ayarlar pencerisine ulamak iin kullanlr. . Exit komutu : Programdan kmak iin kullanlr. . Import komutu : D ortamdan dosya amak iin kullanlr. Edit Mens

Dosya dzenleme ilemleri iin kullanlr. Mennn alt balklar aada gsterilmitir.

ekil 3.29 Edit mens . Undo komutu : Yaplan ilemleri geri almak iin kullanlr. . Copy komutu : Kopyalama ilemleri iin kullanlr. View Mens

Grnm ayarlarnn yaplmas iin kullanlr.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

37

ekil 3.30 Edit mens . Zoom In komutu : Projenin grnmn bytmek iin kullanlr. . Zoom Out komutu : Projenin grnmn kltmek iin kullanlr. . Table komutu : Koordinat tablosunun ekranda grnmesini veya grnmemesini salar. . Rulers komutu : Ekrandaki alma alannn boyutlarn gsteren yatay ve dikey uzunluk cetvellerinin ekranda grnmesini veya grnmemesini salar. . Crosshair komutu : aretleme imlecinin ucunda koordinat ekseni izgisinin grnmesini veya grnmemesini salar. . Grid komutu : Izgara noktalarnn ekranda grnmesini veya grnmemesini salar. . Axes komutu : X-Y koordinat eksenlerinin ekranda grnmesini veya grnmemesini salar. . Snap to grid komutu : aretleme imlecinin zgara noktalarna kilitlenmesini veya kilitlenmemesini salar. . Point numbers komutu : Sistemdeki noktalar zerinde nokta numaralarnn grnmesini veya grnmemesini salar.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

38

. Chain numbers komutu : Beam ve geotekstil malzemelerinin zerinde malzeme numaralarnn (her bir zincir iin ayr numara) grnmesini veya grnmemesini salar. Geometry Mens

Sistemin geometrisini oluturmak iin kullanlr.

ekil 3.31 Geometry Mens Loads Mens

Sistemdeki yk ayarlamalarnn yaplmas iin kullanlr .

ekil 3.32 Loads Mens

PLAXIS PAKET PROGRAMI

39

Materials Mens

Malzemelerin ve parametrelerin belirlenmesi iin kullanlr.

ekil 3.33 Materials Mens

Mesh Mens

A oluturma ayarlamalarnn yaplmas iin kullanlr.

ekil 3.34 Mesh Mens Initial Mens

Girilen ilk parametreler sonucunda sistemde ilk gerilmelerin (balang durumunun) grnmesi iin kullanlr. Men tek bir komuttan olumaktadr.

Help Mens

PLAXIS PAKET PROGRAMI

40

Program hakknda bilgi ve program kullanrken zorlanlan konular hakknda yardm almak iin kullanlr. 3.1.3.5. Calculations Uygulama Program Input uygulama program ile modellenen ve parametreleri belirlenen sistemde ilk gerilmeler (Initial conditions) ve sonlu elemanlar a (General Mesh) oluturulduktan sonra plaxis proje dosyas (Plaxis Project File) herhangi bir isimle bilgisayarn belleine kaydedilir.Calculations uygulama program altrld zaman karmza Select Project(proje se) penceresi ve Calculations uygulama program arayz kar.

ekil 3.35 Calculations program Calculations uygulama program drt sekmeden olumaktadr.

Bu ksmda hesaplama tipleri (Calculations type) zerinde durulacaktr. Plaxis deki hesaplama tipleri iki ayr grupta toplanmtr. Bunlardan birincisi sistemin davran ile ilgili , ikincisi ise ykn durumu ile ilgilidir.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

41

ekil 3.36 Calculations Program 3.1.3.6. Output Uygulama Program Output uygulama program , Calculations uygulama program ile zmlenen sistemde eitli sonularn istenebildii programdr.Output uygulama program ile sistemdeki deformasyonlar , gerilmeler , burkulmalar vb. bilgiler grafiksel olarak grlebilir. 3.1.3.7. Curves Uygulama Program Curves uygulama program , zmlenen sistemde eitli erilerinin elde edilebilecei programdr. Program ierisinde farkl renklerde ayn anda bir ok eri gsterilebilir. 3.1.3.8. Plaxis Paket Programnda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Spacing

Plaxis paket programnda iki dm noktas birbirine spacing deerinden daha fazla yaklaamaz. rnein spacing deeri 0.005 yada daha kk bir deere eitlenmelidir. Fakat bu yaplsa bile genede problem oluabilmektedir. Bu durumda ise spacing aral iki dm noktas arasndaki deere eitlendikten sonra , bu dm noktalarndan birisi girildikten sonra , ikinci o alana yeterince zoom yapldktan sonra girilmelidir. Phase

Calculations uygulama programnda bir evre (phase) henz hesaplanmamsa aadaki gibi grnr.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

42

ekil 3.37.1 Hesaplanmam Evre

ekil 3.37.2 (Hesaplanm Evre) Calculations program(phase) Grld gibi hesaplanmam evrede mavi bir ok belirmektedir. Hesaplanm evrede ise yeil bir onaylama iareti ve gri bir bant belirmektedir. Eer hesaplanm bir evre tekrar hesaplanmak isteniyorsa yukardaki evrenin zerine iki defa tklanr. Bylece evrenin yannda mavi bir ok belirir ve artk hesaplamaya hazr hale gelmitir.

PLAXIS PAKET PROGRAMI

43

PLAXIS PAKET PROGRAMI

44

BLM 4 PLAXIS UYGULAMALARI

4.1. Sonlu Elemanlar Metodunun Diyafram Duvara Uygulanmas

3m

8m 50 kPa

3m

6m

10 kPa

0.0 m 1. Kaz 2. Kaz YASS 3. Kaz -6.0 m -4.0 m -1.5 m -2.0 m Payanda

Diyafram Duvar ?

ekil 4.1 Plaxis de Oluturulan eklin llendirilmesi izelge 4.1 Malzeme Parametreleri E

PLAXIS PAKET PROGRAMI kN/m2 Soil Wall 30 000 3.0E7 0.3 0.18 27.5 kN/m2 10 kN/m3 20/19 24

45

EA kN/m2 Strut 1.5E6

LSPACING m 1

Diyafram duvar derinlii bata 12 m seilmitir. Malzeme modeli kum iin Mohr-Coulomb , diyafram duvar iin Lineer Elastik seilmitir.

ekil 4.2 Plaxis Programyla Diyafram Duvar ve Payandann Outurulmas , Yklerin Girilmesi

PLAXIS PAKET PROGRAMI

46

ekil 4.3 Sonlu Elemanlar Ann Grntlenmesi

ekil 4.4 Yeralt Su Seviyesinin Grntlenmesi

PLAXIS PAKET PROGRAMI

47

ekil 4.5 Boluk Suyu Basncnn Grntlenmesi

ekil 4.6 Efektif Gerilmelerin Grntlenmesi

PLAXIS PAKET PROGRAMI

48

ekil 4.7 Plaxis de Analiz Sonucu Elde Edilen Grnt

ekil 4.8 Yatay Deplasmann Grntlenmesi

PLAXIS PAKET PROGRAMI

49

ekil 4.9 Dey Deplasmann Grntlenmesi

ekil 4.10 Toplam Deplasmann Grntlenmesi

PLAXIS PAKET PROGRAMI

50

ekil 4.11 Duvar Arkasnda Oluan deplasmann Grntlenmesi

ekil 4.12 Duvar Arkasnda Oluan deplasmann Grntlenmesi

PLAXIS PAKET PROGRAMI

51

ekil 4.13 Duvar Altnda Oluan Deplasman

Deplasman deerleri ok kk olduu iin , seilen duvar derinliimiz (12 m) gvenlidir.

stee bal olarak PLAXIS program datalar OUTPUT mensndeki REPORT GENERATION ikonu yardmyla alnabilir.