GEM ACENTEL ETM

.M.E.A.K DENZ TCARET ODASI

LE VAPUR DONATANLARI VE ACENTELER DERNE

TARAFINDAN MTEREKEN HAZIRLANMITIR AUSTOS 2007

NSZ
ABye uyum mktesebat erevesinde, gemi acentelerinin mevzuat ve uluslararas denizcilik kurallarna uygun olarak dzenli ve verimli bir ekilde faaliyet gstermelerini salamak, etkin hizmet temini iin gerekli olan yksek dzeyde bir profesyonel eitim ve denetim gelitirmek, mali yaplar itibariyle salam ve istikrarl gemi acentelerinin almasn tevik etmek, yeterlik artlarn ve hizmet esaslarn belirleyerek, izin belgelerini dzenlemek amacyla, T.C.Babakanlk Denizcilik Mstearlnca hazrlanan Gemi Acenteleri Hakknda Ynetmelik, 31/10/2005 tarih ve 25982 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmi olup, sz konusu bu ynetmelikle, gemi acentelii yapan veya yapacak olan kii ve kurululara baz kurallar getirilerek, bu kurallar erevesinde gemi acenteleri mesleklerini icra etmeleri art getirilmitir. Gemi Acenteleri Ynetmelii ve buna bal olarak kartlan Gemi Acentelii Eitim Ynergesince, Gemi Acentelii Mesleki Eitim Seminerlerinin dzenlenmesi ve gemi acente firmalarnda alan personelin de bu seminerlere katlarak eitim almalar gerekmektedir. Eitim seminerlerinde, gemi acentelii mesleini icra eden kii ve kurulularn grevlerinde etkili ve verimli almalar iin gerekli olan acentelik mesleini ilgilendiren tm konular ilenecek olup, bu konulara kaynak tekil edecek ve meslein zn ieren ders notlar, eitim seminerlerine katlacak kiilere ve gemi acentelerine yardmc olabilmek amacyla Odamzca hazrlanarak kitap haline getirilmitir. Hazrlanan bu kitabn tm gemi acentelerine ve alanlarna faydal olmas dileiyle sayglarm sunarm. . Metin KALKAVAN MEAK Deniz Ticaret Odas Ynetim Kurulu Bakan

NDEKLER

BRNC BLM 1.1 GEM ACENTES NEM VE ACENTELK TARH 1.2 ACENTELK KAVRAMLARI GREV ve SORUMLULUKLAR 1.2.1 Gemi Acentelii 1.2.2 Temsilcilik 1.2.3 Gemi Acentelik Hizmetleri 1.2.4 Gemi Acentesinin Grevleri 1.2.5 Gemi Acentesinin Ykmllkleri 1.2.6 Gemi Acentesi Gemi Kaptan likileri 1.2.7 Gemi Acentelik letmecilii ve Disiplin 1.3 GEM ACENTELK MESSESES ( LETMES ) 1.4 GEM ACENTELK LETMES OFS DZEN 1.4.1 Yerinin Bulunduu Yer 1.4.2 Yerinin Yaps 1.4.3 letiim 1.4.4 Bilgisayar 1.4.5 nternet 1.4.6 Personel Alma 1.4.7 letme Muhasebesi 1.4.8 Nakit Ak 1.4.9 Proforma Acente Harcamalar Pusulas 1.4.10 Nihai Harcamalar Faturas 1.5 ACENTENN TEMSL OLUNAN K LE LKLER 1.5.1 Giri 1.5.2 Olaylar Olduu Gibi Bildirmek 1.5.3 Acente Donatan ve Navlun likisi 1.5.4 Atamaya Gre Acentelik Trleri a- Armatr Acentesi b- Kirac Acentelii ba Gemiyi Sefer Esasyla Kiralayan Tarafndan Atama bb Gemiyi Zaman Esasyla Kiralayan Tarafndan Atama c Koruyucu Acentelik 1.5.5 Acentenin Masraf likileri a Zaman Esasl Gemi Kiracsnn Masraflar b Donatana Ait Masraflar c Ykleyici veya Alcnn Masraflar d Nihai Harcamalar Faturas e Tediye Hesabnn Tutulmas f Acente Harcamalar Pusulas 1.6 GEM ACENTELK HZMETLER CRET TARFES ( 8 Ocak 2004 Tarih ve 25340 Sayl Resmi Gazete

1.6.1 Proforma Fatura Tanzimi a Uraksz Geen Transit Gemiler b Liman Urakl Gemiler KNC BLM 2.1 GEM TANIMI GEM TPLER ve GEM LMLER 2.1.1 Gemi Tanm 2.1.2 Gemi Tipleri 1- Kuru Yk Gemileri ( Dry Cargo Ships ) A) Dkme Yk Gemileri ( Bulk Carriers ) B) ok Maksatl Gemiler ( Multipurpose Ships ) C) Konteyner Gemileri ( Container Ships ) D) Ro-Ro Gemileri ( Ro-Ro Ships) E) Souk Haval Gemiler ( Refrigerated Vessels ) 2 Tankerler ( Tankers) 3 Dier Gemiler ( Miscellaneous Ships) 2.1.3 Gemi na, Gemi lmleri 2.1.4 Yklerin Snflandrlmas Gemiyle Tanan Ykler 2.1.5 Konteyner , Konteyner Tipleri NC BLM 3.1 ACENTELK YNETMEL ve GEM ACENTELER ETM YNERGES 3.1.1 Gemi Acenteleri Hakknda Ynetmelik ( 31.10.2005 tarih ve 25982 sayl Resmi Gazete ) 3.1.2 Gemi Acenteleri Eitim Ynergesi ( 5 Mart 2007 tarih ve 6542 sayl Bakan onay ) DRDNC BLM 4.1 ACENTE ve OTORTE ( Resmi Makamlar ) LKS 4.1.1 Acente 4.1.2 Acentenin Rutin ve lemleri 4.1.3 Gemilerin Limanlarmza Geli ve Gidilerinde Yaplacak lemler, Bavurular, Bavuru Formlar a) Byk Kabotajdaki Gemiler aa) Gemilerin Yabanc Limanlardan Trk Limanlarna Gelilerinde ab) Gemilerin Bir Trk Limanndan Yabanc Limanlara Gidilerinde ac) Gemilerin Bir Trk Limanndan Dier Bir Trk Limanna Gelilerinde ad) Gemilerin Bir Trk Limanndan Dier Bir Trk Limanna Gidilerinde b) Kk Kabotajdaki Gemiler ( Dahili Tama ) ba) Gemilerin Geliinde bb) Gemilerin Gidiinde

4.1.4 Gemi Geli Gidi Kontrolleri, Formlar, Dokmanlar 4.1.5 Gemilerin Boazlara Gelilerinde Uyaca Kurallar a) VTS Uyum Kurallar ( SP1 SP2 Raporlar ) b) Gmrk ve Sahil Salk Kontrolleri c) Yolcu Gemilerinin Ayrcalklar 4.1.6 Uraksz Gei Yapan ( Transit ) Gemilerin Geilerinde Yaplacak lemler 4.1.7 Resmi Makamlar ile lgili lemler a) Liman Bakanl b) Sahil Gvenlik ve Sahil Salk dareleri c) Ky Emniyeti Genel Mdrl ( Fenerler daresi ) d) Gmrk dareleri e) Konsolosluklar f) Dier Resmi Makamlar BENC BLM 5.1 ACENTE ve LMAN LETMELER 5.1.1 Limanlar ve Liman letmeleri a) Gemi Geli Gidilerinde Liman letmeleri ile likiler b) Boaltma Yapacak Gemilerle lgili Yaplacak lemler, Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar c) Ykleme Yapacak Gemilerle lgili Yaplacak lemler, Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 5.1.2 Klavuzluk 5.1.3 Rmorkrclk 5.1.4 Geminin Yanama ve Kalkmasnda Liman letmeleri Program Toplantlarna Katlm 5.1.5 Ykleme ve Boaltmada ilik, Puantaj Hizmetleri 5.1.6 Survey Kurum ve Kurulular, Surveyrler 5.2 ACENTE ve DOKMANTASYON 5.2.1 Gemi hbarlar Bildirimler a) hbarlar ( ETA / ETS ) b) Hazrlk Mektubu ( Notice of Readiness ) c) Olaylar izelgesi ( Statement of Fact ) d) Zaman izelgesi ( Time Sheet ) 5.2.2 Gemi Dokmanlar a) Gemi Geli Gidi Evrak b) Operasyon Evrak 5.2.3 Yk ile lgili Dokmanlar a) Konimento b) Ordino / Stiker c) Yk Manifestosu d) zet Beyan e) stif Plan ( Stowage Plan )

5.3 ACENTE ve BOAZLAR ANAKKALE VE STANBUL BOAZ DARELER 5.3.1 Trk Boazlarnn Corafi Yaps 5.3.2 Uluslar aras Anlamalar, Kanun ve Tzkler 5.3.3 Boazlar Gemi Trafik ve Emniyet Gzetleme Hizmetleri 5.3.4 VTS / Raporlar / Formlar Grev ve Sorumluluklar ALTINCI BLM 6.1 ACENTE VE GEMYE VERLEN HZMETLER 6.1.1 Acente 6.1.2 Gemiye Verilen Hizmetler a) Gemiye Yakt kmali b) Gemiye Kumanya kmali c) Gemiye Yedek Para Verilmesi d) Gemiye Su kmali e) Gemiden Atk Alnmas f) Gemi Sertifikalarnn Sre Uzatm 6.1.3 Gemi Personeline Verilen Hizmetler a) Hasta, Yaral ve Kazazede Tayfalar b) lm c) Tayfa Giri klar d) Gemi ve Tayfa Mektuplar e) Kaptan Avans YEDNC BLM 7.1 NAVLUN SZLEMELER VE ACENTENN NAVLUN SZLEMELERNDEN DOAN SORUMLULUKLARI SZLEME RNEKLER SEKZNC BLM 8.1 OLASI ve LEMLER HZMETLER 8.1.1 Deniz Hukuku a) Giri b) Kaptan c) Gemi Jurnali d) Tatann Ykleme Grevi ve Doru Beyan da) Ykleme Yeri db) Ykleme Harcamalar dc) Ykn Gverteye stifi dd) Boaltma ve Teslim 8.1.2 - Konimento a) Tanm

b) Anmsatmalar c) Konimentonun erii 8.1.3 Yk Eksiklii ve Fazlal 8.1.4 Deniz Raporu 8.1.5 Avarya ( Mterek Avarya ) 8.1.6 - Srveyrler a) Klas Srveyi b) Liman Srveyi c) Kaza Srveyi d) Yk Srveyi 8.1.7 Gemi Mrettebat a) Gemi Adam b) Armatr Acente likisi c) Mrettebatn lkesine Dn d) Gemiden Firar e) Kaak Yolcular DOKUZUNCU BLM 9.1 EVRE ve DENZLER KORUMA 9.1.1 Genel Koruma ve Denizleri Koruma 9.1.2 evre Koruma Kurum ve Kurulular 9.1.3 evre Koruma ile lgili Mevzuat ONUNCU BLM 10.1 LMAN GEM GVENL ve GEM DENETMLER 10.1.1 Uluslar aras Gemi ve Liman Tesisleri Gvenlii Kodu ( ISPS Code) 10.1.1.1- Hangi Gemi ve Ky Tesisleri ISPS koda dahildir? 10.1.1.2- darenin Yetki ve Sorumluluklar 10.1.1.3- ISPS Temas Bilgileri 10.1.1.4- darenin Tannm Gvenlik Kurulularna Devredebilecei Yetkiler: 10.1.1.5- Gemiler iin ISPS Sorumluluklar 10.1.1.6- Limanlar iin ISPS Sorumluluklar 10.2 ULUSLAR ARASI GEM EMNYET YNETM KODU ( ISM KODU ) 10.2.1 Ama 10.2.2 Kodun Gemi Tiplerine Gre Yrrle Girme Tarihleri 10.2.3 ISM Belgeleri ve Geerlilik Sreleri 10.3 BAYRAK DEVLET KONTROLLER 10.3.1 IMO ve Bayrak Devletleri : 10.3.2 Bayrak Devletlerinin Yasal Sorumluluklar : 10.3.3 Bayrak Devletlerinin crai Sorumluluklar : 10.3.4 dare Namna grev yapan onayl kurulularn sorumluluu :

10.4 LMAN DEVLET KONTROL ( PSC PORT STATE CONTROL ) 10.4.1 Liman Devleti Kontrol Neden Yaplr : 10.4.2 Liman Devletlerinin Sorumluluklar : ONBRNC BLM 11.1 SERTFKALAR ve RNEKLER 11.1.1 Bir Ticaret Gemisinde Bulunmas Gereken Sertifikalar 11.1.2 Sertifikalarn braz Edildii Yerler 11.1.3 Gemilerde Bulunan Sertifikalarn Anlam ONKNC BLM 12.1 ACENTELK LE LGL BELL BALI MEVZUAT FHRST

BRNC BLM 1.1 GEM ACENTES NEM VE ACENTELK TARH 1.2 ACENTELK KAVRAMLARI GREV ve SORUMLULUKLAR
1.2.1 Gemi Acentelii 1.2.2 Temsilcilik 1.2.3 Gemi Acentelik Hizmetleri 1.2.4 Gemi Acentesinin Grevleri 1.2.5 Gemi Acentesinin Ykmllkleri 1.2.6 Gemi Acentesi Gemi Kaptan likileri 1.2.7 Gemi Acentelik letmecilii ve Disiplin

1.3 GEM ACENTELK MESSESES ( LETMES ) 1.4 GEM ACENTELK LETMES OFS DZEN
1.4.1 Yerinin Bulunduu Yer 1.4.2 Yerinin Yaps 1.4.3 letiim 1.4.4 Bilgisayar 1.4.5 nternet 1.4.6 Personel Alma 1.4.7 letme Muhasebesi 1.4.8 Nakit Ak 1.4.9 Proforma Acente Harcamalar Pusulas 1.4.10 Nihai Harcamalar Faturas

1.5 ACENTENN TEMSL OLUNAN K LE LKLER

1.5.1 Giri 1.5.2 Olaylar Olduu Gibi Bildirmek 1.5.3 Acente Donatan ve Navlun likisi 1.5.4 Atamaya Gre Acentelik Trleri c- Armatr Acentesi d- Kirac Acentelii ba Gemiyi Sefer Esasyla Kiralayan Tarafndan Atama bb Gemiyi Zaman Esasyla Kiralayan Tarafndan Atama c Koruyucu Acentelik 1.5.5 Acentenin Masraf likileri a Zaman Esasl Gemi Kiracsnn Masraflar b Donatana Ait Masraflar c Ykleyici veya Alcnn Masraflar d Nihai Harcamalar Faturas e Tediye Hesabnn Tutulmas f Acente Harcamalar Pusulas

1.6 GEM ACENTELK HZMETLER CRET TARFES ( 8 Ocak 2004 Tarih ve 25340 Sayl Resmi Gazete 1.6.1 Proforma Fatura Tanzimi a - Uraksz Geen Transit Gemiler b - Liman Urakl Gemiler

HAZIRLAYAN Ruhi Duman Emin Eminolu

1.1 GEM ACENTES NEM VE ACENTELK TARH

Denizcilik sektrnn , ok nemli ve vazgeilmez bir roln sorumluluunu stlenmi olan acentelik mesleinin , kapsaml bir tanmnn yaplmam olmas , acentelik konusunda kavram karklna ve kanlmaz problemlerin de zaman zaman gndeme gelmesine neden olmutur . -Acentelik tanmnn doru ve tam yaplmas ile, acentelik mesleinin ve sektrdeki rolnn nemi ve vazgeilmezlii anlalacak , ayn zamanda acentenin de , mesleki hayatnda uymak zorunda bulunduu ve ticari i yaam sresince i klavuzu niteliini tayan grev ve sorumluluklarnn da belirlenmesinde yardmc olacaktr. -Acentenin tanm veya grev ,sorumluluk ve ykmllklerin belirlenmesi iin , ncelikle acentenin vazgeilemez , tayinini zorunlu klan nedenleri , tarihi sre ierisinde aratrma ile balamak doru yntem olaca inancndayz . En eski ve hala en arlkl ticaret yolu denizdir , acentelik meslei de , deniz yolu kadar eski olmasa bile 14yy son 15yy balarnda ihtiyaca cevaben zorunlu olarak , dnya denizcilik sektrnde mesleki yerini almtr. Bu dnemde bir limandan yklemi olduklar mallar takas etmek zere bir baka limana urayan gemi ve kaptanlar , bir sonraki seferde kolayca talep ettikleri mallarn pazar aratrmasn yapmak , mal tedarik ederek yklemeye hazr hale getirilmesini temin etmek zere arkalarnda temsilciler brakmak zorunda kalmlard. te gemi ve kaptan adna vekil tayin edilen bu ilk temsilciler , ilk liman / gemi acenteleridir. htiyaca cevap vermek zere doan bu meslekten zamanla yine ihtiyaca cevap vermek zere simsarlk (broker) kiralama ( charter ) tanker kiralama gibi zel bir bilgi birikimini ve belirtilen dallarda uzmanl gerektiren yeni denizcilik sektr kavramlar ile birlikte , kayna acentelik olan ancak uzmanlk gerektiren mesleklerin douuna neden olmutur . Yelkenli gemiler yerini buharllara , buharllar yaktl makinelere , makinelerin gnmz ihtiyalarna cevap verebilmesi iin ok hzl hale gelmesi ile acentelik kavram da eski zamanla mukayese edilemeyecek dzeyde farkllklar gstermi ,hzla gelien dnyada grev ve sorumluluklar artarak dnya ve ulusal denizcilik sektrnde, gemi ile ticaretin yapld blgelerde adres olarak yerini almtr. Acente , tayin edilerek bir bakasnn vekilidir ama grev yapt karasular veya limanlarda tayin edilmi kii veya kuruluun geici bir sre ile ta kendisidir . Ksaca geminin armatr tayin etmise , geici armatr kiracs tayin etmise , geici kiracs konumunda dr . Acente , yurtdndan belki ilk kez lkeye giri yapan yabanc uyruklu bir gemi ve kaptan ile ilk temas eden kii veya kurulu olarak , lkeyi temsil etme ve lke hakknda bir yabancya ilk temasta verilen grnt itibariyle ok nemli bir tantm ayrca gemi armatrne de lkedeki uygulama ve kanunlar en doru ekilde aktarmakla , gnll bir tantm elisidir . Trkiye de Gemi Acenteleri Gemi acentesi, gemi donatann (malik donatan veya kirac donatan) bir limanda ya da bir tama blgesinde ( layn;hat ) temsil eden kii veya kurulutur. nc kiilere ve kurululara kar donatann hak ve karlarn korur. Bu hizmeti karlnda da hizmet creti (acente komisyonu) alr. Gemi acentesi bir ticaret aracsdr. Donatann / kaptann yetkilendirmesi sonrasnda liman iletmesi, liman bakanl, salk idaresi, fener idaresi, polis gibi kurumlar nezdinde geminin ilerini takip eder. Gemi acentelik hizmeti vekalet ilikisi iinde srdrlr. Bu balamda donatan ya da donatann vekili olarak kaptan, vekalet ilikisi erevesinde geminin urak yapaca limanda acente atar; yahut acentelik szlemesi ile bu ba kurulur. Gemi acentesi, donatann / kaptann yerel limandaki temsilcisidir.

10

Osmanllar dneminde bir toplumun can damarn tekil eden ulatrma hizmetlerini, zellikle de deniz ticaretini yabanclar yrtmekteydi. D tamalarla uraan gemi acentelerinin neredeyse tamam yabancyd. 1880lerde, gemi acentelii yapan tek Trk, kaytlara gre, Ali Hilmi Efendi idi. Ali Hilmi Efendi irketi Hayriye mdryd. 1800l yllarda yabanc denizcilik kumpanyalarnn mekan Galata ve evresi idi. Bu kumpanyalar stanbul limanna dzenli seferler (posta seferleri) yapmaktayd. 1890l yllarla birlikte yk ve yolcu hareketinin hzlanmas zerine stanbula sefer yapan 28 yabanc denizcilik kumpanyas Kasm 1902 ylnda bir araya gelerek Ecnebi Seyr-i Sefain Kumpanyalar Dersaadet Bahriye Odas ad altnda rgtlendi. Dersaadet Bahriye Odasnn yeleri stanbul balantl deniz tamacl yapan yabanc armatrlerdi. Bu kumpanyalarn 8 tanesi ngiliz, 5 tanesi Yunan, 3 tanesi Fransz, 3 tanesi Rus, 2 tanesi Alman, birer tanesi de Bulgar, Macar, Avusturya, Romen, Belika, talyan ve Hollanda denizcilik kumpanyasyd. 1900l Yllarn Dersaadetinde yabanc denizcilik kumpanyalarna acentelik hizmeti veren kii ya da kurulular unlardr. A. Pironcoff, Seager & Joly, Agelasto, Sfezzo & C., James La Fontaine, Bogdan De Jugovich,Georges Schrimpf, S&W Hoffmann, Theodoridi & C, Alfred C. Silley, M. Isaakides, A.Foresti, M.Coumaki, A. Kanavaloff, Charles Dechaud, J.W.Whittall &C.,E.C.Bartoro, Foscolo Mango &C.,Theo N. Curmusi,M.Barauna, G.Danezi, Doros Brothers, Timothee Reboul, A.Seymery, A.Tchaikowsky, Gilchrist Walker & C., ve F.Heald & Rizzo. Cumhuriyetimizin kurulmasndan sonra yaplan bir ok yeni dzenlemelere paralel olarak sz konusu Oda nn isminde de deiiklikler yaplm ve srasyla, Ecnebi Seyr-i Sefain irketleri ve Armatrleri Cemiyeti, Vapur Donatanlar ve Acenteleri Cemiyeti ve son olarak da Vapur Donatanlar ve Acenteleri Dernei isimlerini almtr. 105 yllk bir gemie sahip olan Vapur Donatanlar ve Acenteleri Dernei Trkiyenin etki ve ilgi alan olan deniz ve denizcilik bilgisini iktisadi, ticari, sosyal ve kltrel ilikilerini, yelerinin ihtiya ve beklentilerini, birlik ve btnlk iinde hedefine ulatrmay baarmtr. Dernein amac, denizlerimiz, deniz kaynaklarmz ve denizciliimiz konularnda gemi acentelik mesleini icra eden yelerini grev ve sorumluluk konularnda aydnlatmak, ynlendirmek ve zendirmektir. Bu meslei icra eden kii ve kurululara, gemi acentelii ve temsilcilii, kavramlar, sorumluluu, tutum ve davranlar, ofis ve personel alma dzeni, muhasebe kaytlarnn tutulma ekli, harcamalar, proforma fatura dzenlenmesi ve nihai hesaplama sistemi ile ilgili bilgiler sunmaktadr. yelerine sunmu olduu bu hizmetler yannda, uzun yllara yaylm olan tecrbelerine dayanarak kazand edinimlerini, bu vesile ile sizlerle paylamaktan da byk bir onur duymaktadr.

1.2 ACENTELK KAVRAMLARI GREV ve SORUMLULUKLAR

Acente kavram, TTK 116. maddesine gre ; Bir mukaveleye dayanarak muayyen bir yer veya blge iinde daimi bir surette ticari bir iletmeyi ilgilendiren akitlere araclk etmeyi veya bunlar o iletme adna yapmay meslek edinen kimseye ACENTE denir eklinde tarif edilmitir. Her trl acentelik bu madde zerinde birletirilmitir. Esas itibariyle acentelik ilevleri yasa da belirtilen ekilde olmakla birlikte, birok meslek gruplarna ayrlmaktadr. Bata Gemi Acentelii Sigorta Acentelii, - Seyahat Acentelii, - Havayolu Acentelii, - Oto Acentelii - Sat

11

Acentelii gibi birden ok ticari acentelik gruplar saylabilir. Ancak her bir acentelik birbirinden ayrlmaktadr.

1.2.1 Gemi Acentelii

Gemi Acenteleri, deniz tat ve aralar ile yolcu ve yk tamalarnda, gemi sahibi, kaptan, ileticisi ve/veya kiracs nam ve hesabna nc kii ve kurululara kar hak ve menfaatlerini tayin edilen blge iinde koruyan ve bunun karlnda cret alan kii ve kurululardr. Gemi Acentelii sorumluluk ieren ok nemli bir meslek koludur. hmal ve istismar asla affedilemeyecek kadar kendine zg bir meslektir. Geminin sahibi, kaptan, ileticisi ve kiracs, ilerinin takip edilmesi ve kaptanna yardmc olmas iin ykleme ve boaltma limannda kendi acentesini seme ve tayin etme zgrlne sahiptir. Genel anlamda bir iin, verilmi bir grevin o i ve/veya grevi veren kii veya kuruluun adna TTK'nun ilgili hkmleri uyarnca yapabilme yetkisinin bir baka kiiye veya kurulua, kuruma tannabilme hakkdr.

1.2.2 Temsilcilik
Gemi acentesi, ayn zamanda temsilci demektir. Trk limanlarna gelen ve bayrak tayan deniz tat ve aralarnn yolcu ve yk tamalarnda, gemi sahibi, kaptan, ileticisi ve kiracs nam ve hesabna nc kii ve kurululara kar hak ve menfaatlerini o bayrak lkesi adna temsil etme yetkisine sahiptir. Bu da meslein en onurlu yan olup "gvenilirlilik" esasna dayanr. Bu temsilcilik srasyla; Gemi kaptann, Geminin kendisini, Geminin armatrn, Geminin kiracsn, Geminin iletmecisini, Geminin merkez acentesini, Geminin bulunduunuz lkedeki ana acentesini,

temsil eder.

1.2.3 Gemi Acentelik Hizmetleri

Gemi acentelik hizmetleri, Trk limanlarna gelen her trl deniz tat ve aralarnn yolcu, yk, bakm / onarm, srvey, ikmal, personel deiiklii, ykleme / boaltma, klavuz / rmorkr alma vb. ilemlerinin ilgili kurulu ve birimler nezdinde ifasn ve Trkiye Cumhuriyeti yasalarnn n grd kurallarn noksansz uygulanmas ve bu ilerle ilgili her trl bilginin zamannda doru ve noksansz olarak gemi sahibi, kiracs, ileticisi ve gemi kaptanna bildirilmesidir. Acentelik, bir hizmet veya servis sektrdr. Temsilcilik hakknn kullanlmas demektir, bir baka kii veya kuruluun yapmas gereken resmi veya zel ilerin o kii veya kurulu adna en iyi ekilde yaplabilmesi iin baka kii veya kurulularn tayin edilmesidir.

1.2.4 Gemi Acentesinin Grevleri

(1)

TTKda, her ne kadar acentelik konusu tarif edilmi ise de, gemi acentesi olarak apayr bir grevi bulunmaktadr. Gemi acentelerinin grevi her zaman iin geminin karlarn korumaktr. Bu, geminin en ksa srede ve en az masrafla ilerini bitirmesini de kapsar. Bunlar srasyla:

12

Gemi gelmeden evvel Boaz Trafik kontrollerine, Liman Bakanlklarna, Sahil Salk Tekilatna, Emniyet Tekilat ve Gmrk Tekilatna geminin eni, boyu, geldii liman, yk, yanaaca liman vb gibi bilgileri vermek, Geminin geliinde salk, emniyet ve gmrk kontrollerini yapmak ve yaptrmak, Ykleme ve boaltmalar iin liman iletmelerine mracaatta bulunmak, rhtm ve barnma cretlerini yatrmak, yanamasyla ilgili klavuz ve rmorkr talebinde bulunmak, Gemide bulunan ykn alcs veya ykleyicisine geminin tahliyeye veya yklemeye hazr olduunu zamannda bildirmek, Gemi yanamasn, tahliye veya ykleme ile ilgili program, ykleyici-alc ve liman iletmeleri arasnda i koordinasyonunu salamak, Ykleme ve boaltmalarla ilgili Olaylar izelgesini tutmak ve ilgililere imzalatmak, Yakt alma, onarmlar, gemi ynetimi, tayfa deiiklikleri, yolcular, gemi gereleri, yedek paralar, teknik ve denizcilik yardm ve tbbi yardm dzenlemek. Terminal Operatrlerinin, stevedorlarn, puvantr ve dier tm yklenicilerin faaliyetlerini, olabilecek en iyi almay elde etmek ve geminin bir an evvel gnderilmesini salamak amac ile dzenlemek ve koordine etmek. Armatr, Liman hakknda ve geminin sevkiyatn muhtemelen etkileyecek alma koullarndan dzenli olarak ve zamannda haberdar etmek. Gemi limandaki ykleme veya boaltma iini bitirdikten sonra liman idaresinden, gmrkten gidi izinlerini almak, Ykle ilgili istatistik bilgilerini temin etmek, yk rezervasyonlar ve yer tahsislerini rapor etmek. Sefer ve varlarn, navlun oranlarn aktarmak ve navlun tarifeleri ve deiikliklerini bildirmek. Geminin liman ve salk rsumunu, fener ve tahlisiye cretlerini zamannda yatrmak, Geminin gidii iin liman, salk, emniyet ve gmrk kontrollerini yapmak ve yaptrmak, Ykleme yapan Gemilerin ykle ilgili zet Beyan n Gmrk daresine tescil ettirmek, Gemiye yklenen ykn konimentolarn tanzim ederek yk sahiplerine vermek, Geminin Trk Boazlarndan gemesi iin Boaz Trafik Kontrol stasyonlarna geecek geminin bilgilerini vermek,

Bu hizmetlerini yerine getiren acenteler, yaplan hizmetin karln, tarife hkmleri gereince geminin net tonilatosu zerinden alnan cret ile salarlar. (1) Yukarda belirtilen hususlar, bir gemi acentesinin asli grevi olup, 6762 Sayl TTK, 4458 Sayl Gmrk Kanunu, 5682 Sayl Pasaport Kanunu, 2548 Sayl Salk Resmi Kanunu ve 618 Sayl Limanlar Kanunu hkmlerine tabidir.

1.2.5 Gemi Acentesinin Ykmllkleri

Gemi acentelii faaliyetini gsteren kii ve kurulular, ncelikle Trk denizciliinin uluslararas dzeyde onurunu, saygnln, menfaatlerini, iktisadi ve ticari itibarn korumak ve Trkiye Cumhuriyeti yasalar ile uluslararas anlamalara gre denmesi gereken vergi, resim, harlarn denmesini salamakla ykmldr. Acente: Gemi gelmeden evvel liman masraflarn, acentelik ve dier cretleri, gemi sahibi, ileticisi, kiracs veya genel acentesine bildirerek mutabakat salamakla, Gemi sahibi, ileticisi, kiracs veya genel acentesi ile salanan bu mutabakata gre gemi limana gelmeden evvel pein olarak hesabna havale ettirmekle, Acente, gemi limandan kalkn mteakip ksa srede liman masraflarn karmakla, varsa kullanlmayan bakiye tutar geciktirmeksizin iade etmekle, ykmldr.

1.2.6 Gemi Acentesi Gemi Kaptan likileri

Acente; kendisini temsil edecek olan gemi ve kaptann gemi gelmeden evvel telefon veya telsiz balantsyla aramaldr. Kaptana, gelecei liman ve blge ile ilgili bilgiler verilmeli ve istekleri

13

sorulmaldr. Ayrca, gemide nemli bir sorun olup olmad da renilmelidir. Bu scak ilgi sonunda gemi kaptanna "kendi lkesine, kendi evine gelmi" hissi yaratlmaldr. Geminin limana geldiinde, firma sahibi ve st ynetici olarak gemiye gitmeli ve kaptanla grmelidir.

1.2.7 Gemi Acentelik letmecilii ve Disiplin

Her sektrde olduu gibi, gemi acentelik sektrnde de bilgi ve disiplinli alma n planda tutulmaldr. alma hayatnn ana kurallarndan biri de bilgi ve disiplindir. Gemi acentelik mesleini icra eden her kurum ve kurulu: ini ok iyi bilmeli, ini 24 saat takip etmeli, i bilen elemanlarla almal, arkadalarna, iverenlerine, vekiline saygl olmal, Gemi kaptanna ve gemiye kar kendisini, bal bulunduu kuruluu dolaysyla lkesini iyi temsil etmeli, Gemi kaptannn, gemi direinde asl bayraa ait lkeyi temsil ettiini unutmamal, Giyimi ve davranlaryla sayg uyandrr nitelikte olmal, inde dakik olmal ve iini ertelememeli, Bal ve ilikide bulunduu resmi daireler ve zel kurulularla ok iyi diyalog iinde olmal, Gler yzl ve disiplinli olmal.

Gemi Acentelii, sorumluluk ieren ok nemli bir meslektir. hmal ve istismar asla kabul edilemez. En kk bir hata, gemi sahibi, iletmecisi ve kiracsna byk zararlar verebilir. Yukarda da belirtilen esaslara bakldnda, ortak bir tek nokta vardr. O da disiplin ve ii iyi bilmektir. i bilmek ve takip etmek son derece nemli olmakla birlikte, alt personelin veya yardmc elemanlarn da iin ileyi safhalarn, nerede, ne zaman, nasl hareket edeceini bilmesi gerekir. Bunun iin alt ve yardmc personele, departman kadrolarna sk sk hizmet ii eitimler vermek son derece nemlidir. alanlarn srekli eitimleri, bilgi ve teknoloji ile donatlmaldr. Kurum Yneticilerinin de aadaki hususlara dikkat etmesi gereklidir : Kurumda alan personelin sevk ve idaresine hakim olmak, Yaplacak iin, nasl yaplacann bilgisine sahip olmak, in akn uygun ve doru bir ekilde planlamak, in aknda olumsuzluklarla karlamamak ve annda mdahale edebilmek iin gerektiinde 24 saat takip etmek. Bilgi ve teknoloji vastasyla alan personelin hizmet kalitesini ykseltmek

Meslein en nemli ve hassas ynlerinden biri de sayg ve sevgi kavramdr. Kurumda alt ve st personel arasnda uygulanacak sayg ve sevgi faktrlerinin i ile ilgili birimlere kar da uygulanmas gerekir. Bunun iin klk ve kyafete, diksiyona, hal ve tavrlara, davranlara gereken zeni gstermek zorunludur. Bir gemiye klacak ve o geminin kaptan ile bir diyalog iine girilecekse gemiye kan kii, tm zeni gstermekte ykmllk tamaldr. in en nemli yan, kaptann, sadece gemisini idare eden bir kii deil geminin gnderinde tad bayran lkesini temsil eden bir kii olduunun ve o lkenin Cumhurbakan sfatnda bir ahsiyet olduunun unutulmamasdr. Bu nedenle, gemi acentelik meslei, bilgiye, disipline, sayg ve sevgiye, kyafet ve diksiyona, tutum ve davrana zen gsterilmesi gereken ve gvenirlilik esasna dayanan onurlu bir meslektir.

14

1.3 GEM ACENTELK MESSESES ( LETMES )

Acentelikte, nemli olan acentenin mterileri iin ne yaptdr. Bir Gemi Acentesi etki yaratan bir kii veya ey; ticarette bir bakas iin hareket eden olarak tanmlanmaktadr. Bu tanmn en nemli ksm, etki yaratan ifadesidir. Gemi yneticisi acenteye, kendi karlarn gzeten ve talimatlarn alan ve onlar iyi ve krl sonuca eritiren kendi varlnn bir uzants olarak bakar. Acentelik ii yapacak olan herkes iin saduyu, nce hizmetlerini vermeye balayaca limandaki gemi operasyonunu planlamak ve gerekletirmek sonra da gemi yneticilerinin karlarna en iyi ekilde hizmet edilmesini salamak iin onlarn adna etkin olacak kapasiteyi yaratmak olacaktr. Bu, gemileri ve ykleme boaltma gereksinimlerini anlamak iin yalnzca teknik beceriyi deil, bir geminin limanda donatana en ekonomik maliyetle sonulanan bir kal sresini salamak iin nc taraflar etkileyebilmeyi de icap ettirecektir. Acentenin bu lt karlayabilmesine gre, her acentenin piyasadaki yansmas da farkl olacaktr. Bu cmleden olarak, acentenin en nemli grevlerinden biri de beklenen i frsatlarn analiz etme, bu bilgisine sezgi ve yaratclk becerisini ekleme ve iyi bir pazarlama ve sat tekniine sahip olmasdr. Gnmzde, artan rekabet artlar altnda bir gemi yneticisine ( donatan, gemi kiracs veya ileticisi ) gvenli bir hizmetle birlikte daha dk maliyetlerle i frsatlar yaratmak, mteri memnuniyetine sreklilik kazandrmak gerek gemi yneticisinin gerekse acentenin varln srdrmesinin balca unsurudur. Acentelik mesleinde pazarlama sadece bir birimin ii olmayp irketin tm alanlarnn bir btn olarak sergileyebilecei ve ayn zamanda sergilemesi gereken bir faaliyettir. Bir gemi acentesinde, santral memurunun telefonda hitap eklinden e-posta veya faks ile gnderilen bir mesajdaki ifadeye, gemi dokmanlarnn dzgn, hatasz ve zamannda verilmesinden gemi operasyonunu planlanan zamanda bitiren ekibe, gemi, gemi ileticisi ve mterilere hatasz, zamannda ve anlamalara sadk kalarak hazrlanan hesaplamalara, navlun tahsilat ve transferi ile ilgilenen kiilere kadar yaplacak titiz almalar, tm alanlarn sorumluluunda olup bu sorumluluun bilinli bir ekilde tanmas gerek gemi ileticisinin gerekse mterinin memnuniyetini arttracak, pazarlama faaliyetlerine kuvvetle etken olacaktr. Gemi acentesi ayn zamanda deien dnya koullarn ve yk hareketlerini, ekonomik, politik olaylar yakndan takip etmek ve daima gncel olaylarn iinde olmak zorundadr. Bunun iin de ticaret ve deniz ticareti ile ilgili dergi, kitap ve gazeteler vazgeilmez unsurlar olarak grlmelidir. Kesinlikle reklm verilmeli, ancak reklm arac dikkatle seilmelidir. Kullanlmas dnlen ticaret dergilerinin olas mteriler tarafndan gerekten grleceinden emin olmaya allmaldr.

1.4 GEM ACENTELK LETMES OFS DZEN 1.4.1 Yerinin Bulunduu Yer
Acente, zaman ile yartndan, iyerinin bulunduu yer alma dzeninin verimlilii asndan ok nemlidir. Bir acentenin iyeri, gemilere, liman iletmelerine ve rhtma ne kadar yakn olursa, hizmet de o kadar verimli olur. Acente alanlar, alma performanslarn srdrebilmek iin iyerinin bulunduu yere gnde 24 saat, haftada 7 gn eriilebilir durumda olmaldr. Bir acente ofisinin yeri, zmn sadece bir ksmdr. Normal olarak tm gemiler limana varlarnda karlanr. Bu durumda acente alanlarnn da ulam konusu byk nem arzetmektedir. Bu sebeple acente alanlarlarnn evi limana ne kadar yakn olursa o kadar iyi sonu alnr.

1.4.2 Yerinin Yaps

Acentelik, gnde 24 saat, haftada 7 gn esasyla allmas gereken bir hizmet sektrdr. Her an ve her zaman yaplacak talebi ve gereksinimi karlama imknna sahip rgtsel bir yapya sahip olmaldr. Bunun iin ulam ve ihtiyaca gre personel says byk nem tamaktadr.

15

Baz byk irketlerde, gemi ve yk trafiinin younluuna gre gemiye kan memurlarn srekli bulundurulduu iyerinde vardiya sistemiyle alma zorunlu hale gelebilir. Bu sebeple iverenlerin i hacmine paralel olarak gemiye kan veya gemi operasyonu ile bilfiil ilgilenen personelini dnml olarak altrmas gerekmektedir. Buna bal olarak da her i yerinde gece veya hafta sonu ve resmi tatil gnlerinde alma esaslar ile alacak kiileri belirleyen cetvellerin bulunmas allm bir uygulamadr. Ayrca i yeri merkezi de, faks, telefon, elektronik posta ve benzeri yollar ile gelen bilgileri alma ve ilgililerine iletme asndan bir s olarak kullanlmaldr.

1.4.3 letiim
Acentelik mesleinin ilk art, bilgi iletiiminin srekli akn salamak ve ada denizciliin gereksinimleri iin kritik talimatlar ve bilgileri nakledebilecei ve alabilecei donanma sahip olmaktr.. Acente iletmesi iin olaylara hzl yant, ada teknoloji ve iletiim donanmnn ve tiplerinin dikkatli renilmesini gerektirir. Gnmzde, e-posta ve faks en ok tercih edilen iletiim aracdr. Ayrca, son derece gelitirilmi cep telefonlar sayesinde, gnn her saatinde haber almak ve haber vermek olana vardr. Gelen mesajlarn, sadece normal iyeri saatlerinde deil, haftann 7 gn izlenmesi gereklidir. Acente gemiler iin talimatlar almak zere her zaman hazr olmaldr ve geminin ynetimi, seyri ve seferi ile ilgili bilgileri hem geminin yneticisine hem de bir sonraki urak limanna zamannda iletmelidir. Uydu iletiimi sayesinde birok geminin telefon, faks ve e-posta ile iletiim kurma olanaklar vardr. Bu olanaklar, karadaki ofislerin de ayn eriime sahip olmas anlamna gelmektedir. GMDSSnin (Global Maritime Distress and Safety Sistem) tam uygulanmas, karada seyyar (cep) telefonlarnnn, neredeyse evrensel kullanmyla birlikte, acente ile gemi arasndaki balanty tamamyla deitirmitir. Bu teknolojik ilerlemeler, gemideki i gnnn karadaki normal iyeri saatleriyle alakas olmamasna ramen, gnde 24 saat tm iletiim imknlarn salamaktadr. Bu durumda acente gndz veya gece, gnn her saatinde istekleri yantlamaya hazr olmak zorundadr.

1.4.4 Bilgisayar
Gemi tamacl bilgisi, yerel konularda uzmanlk ve sorun zme yetenekleri insana ait nitelikler olmakla beraber gnmzde bilgisayarlar kullanmak ada i yaamnda nemli bir rol oynamaktadr. ada bir Gemi Acentesinin, fakslar ve e-postalar gnderip alabilen bilgisayar sistemi iletiim merkezi olmaldr. Baz youn limanlar aras tarifeli tamaclkla ilgili yk bilgilerinin elektronik ortamda gnderilmesi gerekir. Birok tarifeli tamaclk hatt yneticisi acenteye manifestolar, bu yolla gndermektedir. Acente, sadece bir tua dokunarak bu bilgiye almaktadr. Ayrca Liman acenteleri yine bilgisayarn bir tuuna basmakla Proforma Acente Masraflar karabilmektedir.

1.4.5 nternet
nternet, aratrma ve bilgi toplama ve bilgiye kolay ve abuk eriim asndan bir niteliindedir.. kaynak

Gnmzde denizcilik irketlerinin, gemi acentelerinin, yakt-kumanya ikmalcilerinin ve dier tedariki firmalarn internet sitelerinden firmalar hakknda veya hizmet verdikleri liman hakknda kolaylkla bilgi alnmaktadr. Bir gemi acentesinin de internet aracl ile kendi firmasn tantmas kanlmazdr.

1.4.6 Personel Alma

Gemi Acentelii iinin zel nitelii, normal saatlerin dnda kalan ve her trl iklim artlar altnda almay gerektiriyor olmasdr. Yaz, k ve frtnal gnlerde sabahn kr karanlnda gemiyi karlamak, yanamasn salamak, ykleme veya tahliyesini balatmak bilgi, beceri, abukluk ve dayankllk ister. e talip olan kiiye bu durum kesinlikle anlatlmaldr.

16

Acente ii iin seilen kiiler, normal alma koullarnn dnda baka bir alma koullar ile kar karyadr. Bu da tahammln tesinde baz eylerin fazlasna muhta olacaktr. Gemi Kaptanlarnn, zellikle bugnn baz byk gemilerinde, ounluu mutlak tecrit ortamnda uygulanmak zorunda olan snrsz sayda sorumluluu bulunmaktadr. Limandaki bir gemiye kan acente personelinin, en azndan bir kaptan sorumluluklarnn bazlarndan kurtarabilmi olmas yaplabilecek en nemli acentelik grevlerinden biri olduu gibi kaptann dolays ile gemi sahibi veya ileticisinin memnuniyeti salanm olacaktr. Eer bu baarlacaksa o zaman gemiye kan memur ok yksek derecede gven telkin etme kabiliyetine sahip olmak zorundadr.

1.4.7 letme Muhasebesi

Gemi Acentesi, kendi acentelii altnda limana gelen gemilerle ilgili masraflar iin her zaman fatura karl deme yapmaldr. Muhasebe grevlileri maliyet hesaplarn belirlemek iin gemi harcamalarn gemi adlarna gre ayrmaldr. Masraflarn doru olmasna azami dikkat edilmelidir. Maliyet kaytlarnn ve sefer dosyalarnn tutulmasna, harcamalarn buna gre yaplmasna zen gsterilmelidir. Gemi acentesinde harcamalara ait faturalar, acente cretlerinin eklenmesi ile birlikte tamamlanr. Ttemsil olunan kiiye nihai acente harcamalar faturas ile birlikte, tahakkuk eden maliyetlerin ve nceden gnderilen parann gerek maliyetleri at durumlarda, veya parann alnmad zamanlarda acente lehine bakiye alacan bir zeti bildirilmelidir. Dviz alverilerinde karlalan maliyetler daima hesaba katlmaldr. Acentenin ald parann borcu yerel para birimi cinsinden karlamasn salamak, acente masraflarn deyen tarafn sorumluluudur. Baka para birimlerine dntrrken karlalan herhangi bir maliyet, veya banka masraf iin havalelerden dlen cretler, temsil olunan kii hesabnadr.

1.4.8 Nakit Ak
Her kurumun bir nakit ak program vardr. Gemi acentelii konusunda nakit ak daha da nem arzeder. Zira limana gelen geminin rsumlarn demek ihmale gelmeyen nemli demeler arasnda bulunur. Bu bakmdan nakit aknn dier iletmelerden daha dikkatli olarak programlanmas gerekir. Bu nakit ak, sadece muhasebe veya finans ile ilgililere braklmamal, acente operasyonunu ynetenler tarafndan da dikkatle takip edilmelidir.

1.4.9 Proforma Acente Harcamalar Pusulas

Bir acentenin, Liman Acentesi olarak hareket etmek iin atanma emrini almasndan sonra ilk grevi, liman ura srasnda neyi kimin deyeceini belirlemektir. Bu konuda dikkate alnacak iki husus vardr: 1. Liman harcamalar ve/veya ykleme boaltma masraflar iin donatan ve kirac arasnda herhangi bir ayrm olup olmayacann belirlenmesi 2. cretini deyen acente atayannn, istenen acente cretini kabul edeceini ve haberleme ve ulam masraflarn, denizcilik ileriyle ilgili memurlarn fazla mesaileri ve dier gerekli genel giderler gibi baz harcamalar iin deme yapacan onaylamas Acente harcamalarn deme sorumluluu normalde iki taraftan birine der. Bunlar; 1. Eer gemi sefer esasl kirada altrlyorsa donatan, 2. Eer gemi zaman esasl kirada iletiliyorsa, gemi iletme yklenicisi (kirac) tarafndan denir. Acente sfatyla atanma emri kimden alndysa, liman masraflarnn karlanmasnda onun sorumlu olduunu kabul etmek olaandr. Atamalarn, her bakmdan asl donatan onlarm gibi hareket eden iletmeci irketler tarafndan yaplm olduu durumlar da bulunabilir. Byle bir durumda masraflarn kimin hesabna olacann teyidi alnmaldr.

17

Acente olarak atama emrinin alnmas ve liman masraflar iin kimin sorumlu olduunun belirlenmesi zerine, proforma acente harcamalar faturasnn hesaplanmas byk nem tar. Bu, tahakkuk etmesi olas bilinen masraflarn kalemlere ayrlarak dkm yaplm bir beyan formu olacaktr. Bunun bir rnei aadaki gibidir: Liman rsumu, Rhtm ve barnma creti, Yedekte ekme cretleri, Klavuz ve rmorkr cretleri, Resmi ve dier vergiler (fener ve salk resmi), Acentelik creti, Gemiyle ilgili dier giderler,

olarak hazrlanr. Hesaplanan proforma acente harcamalar faturas acente atayanna yazl olarak faks veya epostayla kendiliinden gnderilmelidir. Proforma fatura tutarn kapsamak zere acenteyi atayandan avans olarak para talep edilmelidir. Acente, tayin edilmeyi kabul ederken lkesindeki acente tarifesinin uygulanmasnn yasal zorunluluk olduunu muhakkak bildirmelidir. Bu durum, proforma tutarn almak iin, iin iine yasalar girdiinde, acente harcamalar karlnn alnmasn kolaylaacaktr. Bazen gemi kaptan, personeli veya kendi harcamalar iin avans isteyebilir. Byle bir talep geldiinde acentenin durumu derhal onu acente olarak atayanna bildirmesi ve ondan onay almas gerekir. Tm donatanlar kaptanlaryla mkemmel ilikilere sahip deildir. Bu yzden acenteler nakit avanslar iin temsil olunan kiiden zel yetki elde etmeyi alkanlk haline getirmelidir. Liman acentesi, onu atayana gndermi olduu proforma faturann bedelini isteme hakkna sahiptir. Gemi liman terk etmeden evvel talep edilen parann gelmi olmasna dikkat edilmelidir.

1.4.10 Nihai Harcamalar Faturas

Geminin liman urann bandan sonuna kadar, hem hizmetlerin hem de ikmallerin gereklemesi, tm almlarnn kaydedilerek cretlerin tahakkuku kesinlemi olmaldr. Acentenin, atayan ile varm olduu mutabakata uygun olarak harcamalar yapmas ve buna uygun olarak masraflarn karm olmas ok nemlidir. Temsil olunan kiiler iin yaplan tm harcamalara ait faturalarda, servis hizmetleri, ikmaller ve yaplan dier taleplerde kaptan tarafndan onay imzasnn bulunmas ok nemlidir. Tm faturalar acentenin eliyle geminin Kaptan ve Donatanna hitaben dzenlenmeli ve geminin ad yazlmaldr. Birok donatan, acente harcamalarna ait masraf faturasn olabildiince abuk almak ister. Gemi acentesinin, geminin kalkn mteakip ksa zamanda tedariki firmalar tarafndan dzenlenen faturalar alp atayanna gndermesi ve mutabakat salamas gerekir. Ayrca, donatanndan avans alnm ve kan hesap sonunda donatanna borlu kalnm ise, kalan para ksa zamanda iade etmelidir.

1.5 ACENTENN TEMSL OLUNAN K LE LKLER 1.5.1 Giri

Acentenin nem srasna konmu grevlerinin banda temsil ettii kii ve kurumlarla olan ilikileri gelmektedir.. Bunlar srasyla: 1) in elde edilmesi,

18

2) Para tahsisinin / demenin gvenceye alnmas Acente, geiminin dayana olan bu eleri ncelikle gvenceye almaldr. Bu nedenle, Acente ile temsil olunan kii ilikisinin kuvvetli bir ekilde kurulmasna byk zen gsterilmelidir. Ticari iliki ou kez tm ilikiler iinde en iyi olandr. Nedeni ise, taraflarn hi biri dierinin yaptklarn karlksz kabul edemez. Temsil olunan kii, Acenteden corafi uzaklkta yerleik ve bu yzden yerel deiiklikler, eilimler ve gelimeler hakknda bilgi destei iin ona baml olabilir. Bu bamllk hibir zaman ktye kullanlmamal, temsil edilen kiinin acentelik kurumunun geim kayna / dayana olduu unutulmamaldr.

1.5.2 Olaylar Olduu Gibi Bildirmek

Gemi acentesi, temsil ettii gemiyle ilgili ilerin akndan ve gelimelerden donatann haberdar etmek iin mesajlar ekmelidir. Bu, temsil olunan kiinin ilerini idare etmek iin verilen bilgi akndan memnun kalacaktr. Verilen bu bilgi akndaki masraflardan asla kanlmamaldr. Ayrca, kaptann donatanna acente hakknda ters bir rapor gndermek iin bir nedeni olmasna asla frsat verilmemelidir. Acente, temsil olunan kiinin gz ve kuladr. Temsil olunan kiiyi, gemi kendi sorumluluunda kald srece, oluan tm olaylardan tam bilgi sahibi tutmak acentenin balca sorumluluudur. Acente atanma emrini ald andan itibaren temsil olunan kiinin geminin tahmini var tarihi, rhtma yanamas, yk ilemleri ve tahmini kalk tarihi dahil, geminin urak limanndaki almalar iin beklenen gelimeler konusundaki bilgilerini srekli gncel tutmaldr. Temsil olunan kii, (gemi ileteni) acentenin vermi olduu bu bilgilerle geminin bir sonraki seferini programlayabilme imkan salar ve gelecekteki ykler iin hazrlk yapabilir. Geminin varndan nce acente, atayanndan liman girii, yanama yeri ve yk ilemleri ile ilgili hazrlk yapmas iin geminin tahmini var tarihini mutlaka almaldr. Alnan bu bilgiler, yerel liman idaresine ve yk terminaline iletilmelidir. Buna karlk onlar da liman giri saati, yanama yerinin hazr oluu ve yk ilemlerinin tamamlanmasnn beklendii tarih hakkndaki bilgileri vereceklerdir. Acente, bu bilgileri temsil ettii kiiye derhal aktarmaldr. Olaylar deitike tahminler de deiecektir ve bunlar srekli ilgili taraflara ve temsil olunan kiiye mutlaka annda ve doru olarak aktarlmaldr. Gemi urak limanna vardnda, belirli bilgiler olaylara dayanan gerekler haline gelir ve bunlar ortaya ktka temsil olunan kii ve kurulua aktarlmaldr. Bu bilgiler normalde aadakileri ierir: Var tarihi / saati. Eer gemi limana giri iin akta demirlediyse demirleme tarihi / saati. Demir alma tarihi / saati, (eer gemi demirlediyse) Limana giri tarihi / saati. Geminin yanama tarihi / saati ve yeri. Kaptann hazrlk mektubunu sunduu tarih / saat. Hazrlk mektubunun kabul edildii tarih / saat. Yk ilemlerinin balad tarih / saat. Bu andan itibaren ykle ilgili olaylar olutuklarnda, ykn niteliine ve ykn allma trne bal olarak saat ve saat veya gn ve gn ayrntlaryla, doal olarak aktarlmaldr. Yk ilemlerinin tamamland tarih / saat. Yk belgelerinin gemiye teslim edildii, geminin kalka hazr olduu tarih / saat. Geminin rhtmdan ayrld tarih / saat. Geminin limandan kt ve ak deniz seyrine balad tarih / saat. Ykleme yapldysa konimentoya uygun olarak, boaltma yapldysa boalan ykn arlna uygun olarak yklenen veya boaltlan ykle ilgili ayrntl bilgi. Bir sonraki limana tahmini var tarih / saati

eitli aamalarda bu bilgilerin hemen tm temsil olunan kiiye iletilmi olsa bile kendisini gelimelerden haberdar tutmak iin bir liman urann sonunda bilgilerin tamamn ieren bir Olaylar

19

izelgesi ile sonulandrlmaldr. Birok ticari gemi seferinde ve acente atayanlarn birou iin Olaylar izelgesi geminin yanama yerinden ayrlmasndan hemen nce doldurulmas ve kabul ettiini gstermek iin kaptana ykleyici / alcya imzalatlmas gerekir. Bu bilgiler donatanlar veya gemi ileticileri tarafndan liman urann kira szlemesine uygun tamamlanp tamamlanmadn hesaplamak iin kullanlacaktr. Bu bilgiler olumu olabilen dispe veya srastaryay hesaplamakta kullanlacaktr. Ayrca, geminin ykleme / boaltma ilemini tamamlamasndan sonra alnm olan talimatlara uygun olmayan ekilde yk noksanl veya fazlal kabilir. Bu konuda gerekli nlem alnabilmesi iin durumun iverene derhal bildirilmesi gerekmektedir.

1.5.3 Acente Donatan ve Navlun likisi

Tayann nam ve hesabna denecek olan, yolcu ve ykn tanmasna ilikin cretlerin tamamdr. Navluna, deniz tamasna ilikin her trl srarj ve ek gelirler dahildir. Navlun ve dier gelirlerle ilgili, iin ileyii ve ak bakmndan tayc ve acentenin ayr ayr grev ve sorumluluklar vardr. Bunlar, uluslararas anlamalara gre belirlenmi kurallardr. Bu kurallara gre: a.) Taycnn Grevi. 1.) 2.) 3.) 4.) 5.) Acentenin grevini, tayc tarafndan yazl olarak iin gereklemesi ile ilgili dokmanlarla birlikte gerekli tm belgeleri salamak, Tayc, geminin yanama liman iin acente faaliyetlerini etkilendii geminin programlar, uranlacak limanlar ve denizyolu politikas ile ilgili bilgileri tam ve zamannda bildirmek, Navlun tarifelerine gre yaplan anlamalar, navlun ve dier masraflarn tahsilat ile ilgili anlamalarn tm art ve koullarn uygulanmas iin acenteye yazl olarak bildirmek, Acentenin tahsil edilmi navlunlardan yeterli paras yoksa gemi masraflarn karlamak zere acentenin talep ettii bedeli avans olarak gndermek, Navlun anlamasna gre grevlerini yerine getirmede, acentenin kt niyetli ihmali veya hatasyla veya bu yolla olumadka acente tarafndan iyi niyetle verilen talimat herhangi bir Banka, Simsar veya dier bir kiinin neden olduu zarar yznden taycya kar sorumlu tutmamak.

b.) Acentenin Grevleri 1.) Tayc tarafndan temin edilen tarifelere gre navlun ve dier masraflar hesaplamak ve bu tr tarifelerin veya dier navlun anlamalarnn tm art ve koullarn uygulamada dikkat ve gayreti gstererek, taycnn navlun hesaplamalar ve dokmantasyonu kontrol etmek, Navlun ve ilgili hesaplarn tahsilat, taycya ait tm navlunlar ve dier cretleri, taycnn isteyebilecei srede taycya gndermek, (Banka masraflar taycnn hesabna aittir.) Sefer sonunda ( veya belirtilen dnemlerde ) navlun tahsilat ve dier gelir-gider hesab ve raporlarn ksa srede taycya bildirmek. (Acente, varsa gemi alacan da bu hesaptan dme hakkna sahiptir.)

2.) 3.)

1.5.4 Atamaya Gre Acentelik Trleri

Acenteyi tayin eden tarafa gre acentelikler de eitlenmekte, bu eitlilik iinde baz fonksiyonlar farkllamaktadr. Acente, atama emrini ald tarafa bal olan sorumluluklarnn bilincinde olmaldr. Bu gemi donatan, ileteni, kiracs olabilir. Esas olan acente, onu atayan ve cretini deyen kimseye kar sorumludur.

20

Buna gre acentelikler aadaki ekillerde tanmlanmaktadr.

a) Armatr Acentesi
Acentenin atanmas, ou kez sefer esasna dayanan bir tamada gemi donatan tarafndan yaplr. Bu tr atama, en yaygn atanma eklidir. Donatan tarafndan atanan acente, donatann nc kiilere kar karlarn kollamakla ilgili grevleri yerine getirecektir. Bunlar; 1. Geminin yanamas iin tm liman hazrlklarnn yaplmas, 2. Geminin limandaki harcama hesaplarnn kartlmas, 3. Mrettebat ve geminin i ileriyle ilgili tm konular, ierir Kira szlemesinin artlarna bal olarak, yk ilemlerinin hazrlklarn yapmaktan da sorumlu olabilir. Acenteden, ykleyici / alclarla toplantlar yapmas ve onlar gemiyle ilgili gelimelerden ve yk ilemlerinin tahmini biti tarihlerinden haberdar tutulmas beklenecektir. Liman urann bandan sonuna kadar acente, donatann tm olaylardan ve etmenlerden haberdar etmelidir.

b) Kirac Acentelii
Kirac acentelii, geminin kiralanma ekline gre kendi iinde ikiye ayrlr. ba) Gemiyi Sefer Esasyla Kiralayan Tarafndan Atama bb) Gemiyi Zaman Esasyla Kiralayan Tarafndan Atama ba) Gemiyi Sefer Esasyla Kiralayan Tarafndan Atama Gemiyi sefer esasyla kiralayanlarn istei zerine donatan tarafndan tayin edilen acentenin atanmasna ska rastlanmaktadr. Bu takdirde, kira szlemesinde atanacak acentenin ad belirtilmekte ve atama donatan (ki acente cretini deyen odur) tarafndan yapldnda Kirac Acentesi denilmektedir. Kirac Acentesi nde, her ne kadar kirac tarafndan istenmesine ramen creti donatan tarafndan denir. Kirac tarafndan acente tayin ettirmenin birok nedeni vardr. Bunlarn en nemlisi, kiracnn gemiyle ilgili gelimelerden yakndan ilgilenmesi ve haberdar olmasdr. Kiracnn bunu takip etmesi iin personel ve bu personelin maliyeti gibi birok eyi iine alan giderlerin kendi kasasndan bir ey kmadan donatana bu masraf yklemek istemesidir. Bu atamadan hem kendisi, hem de atamay yaptrd acente kazanl kar. Burada en nemli konu, mesleinin ehli bir acentenin, geminin limanda kald sre iinde tayin eden kiracyla atayan donatan arasndaki nemsiz kar atmalarnda tarafsz bir ekilde baa kmasdr. Bununla birlikte, byk bir atma alannn ortaya kt durumlar olabilir. Byle bir durumda, i kontrolden kmadan nce sezilmeye allmaldr. Bu gibi durumlarda acentenin tek hareket tarz, bir ikilemle bir tarafta donatana kar grevi, dier yanda tayin eden kiracya ball karlatnda, her iki tarafa da olaylar skunetle aklamaktr. bb) Gemiyi Zaman Esasyla Kiralayan Tarafndan Atama Zaman esasl kira szlemeleri tm limanlarda acenteleri kiracnn atayaca ve demelerini yapacan deimeksizin art koar. Bir acente, gemiyi zaman esasyla kiralayan tarafndan atandnda en nemli konu, gemi personeli ve gemi ihtiyalarn gidermede verilecek hizmetin yaplmasdr. Szleme esasnda, geminin zaman esasl kiracsyla yaplmtr. Acente, zaman esasl kiracnn donatanla uyumazlk iinde olabilecei alanlar olduundan haberdar olmaldr. ounlukla anlamazlklar:

21

Gemi donanmnn durumundan, Mrettebat uyumazlklarndan, Klaslama ve dier mecburi belgelendirmelerden, Geminin genel elverililiini ieren olaylardan

kmaktadr. Eer bu gibi hizmetler oluursa acente, szlemesinin kiracyla olduunu unutmamak zorundadr. Bu gibi durumlarda donatana kendi acentesini atamas tavsiye edilmelidir. Allm durumlar erevesinde, zaman esasl kiracnn atad acentenin gemiyi ve donatann ilerini idare etmemesi iin bir neden yoktur. Zaman esasl kiraclardan bir atama emri alndnda acente, kimin neyin demesini yapacan akla kavuturmaldr. Zaman esasl kira szlemesi altnda olsa bile liman / rhtm rsumu, klavuzluk, yedekte ekme, vb gibi tm normal harcamalar zaman esasl kiracs demek zorundadr. Donatan da onarm ve donanm servisleri, mrettebat meseleleri, kaptan avans dahil geminin dorudan kendisini ilgilendiren eyler iin deme yapmak zorundadr. c Koruyucu Acentelik Koruyucu acente deyimi, Denetleyici Acente olarak ta anlr. Her iki ifade de aklama gerektirmeyecek kadar aktr. Deniz tamaclnda byle bir atama yaygndr. Geminin zaman esasl kira sresinde, donatan dorudan kendisine kar szlemeye dayanan ve sorumlulukla bal olarak bir acente atar. Koruyucu acenteyi donatann atamasnn nedeni, kendi kontrol altnda olmad bir liman uranda donatann karlarn korumaktr. Kira szlemesiyle ilgili herhangi bir anlamazlkta donatan temsil etmesi, mrettebatn gemiden ayrlp lkesine dnmesi, salk kontrol, donatann hesabna saylan ikmaller gibi geminin iileriyle ilgili gereken ilerle acentenin ilgilenmesidir. Belirli tr yklerin sevkiyatlarnda, zaman esasl ve sefer esasl kiraclar ykleme / boaltmada neden olunan hasarlar gidermekle de sorumludur. Koruyucu acente bu gibi hasarlar belirlemek iin srveyr atamas, zaman ve/veya sefer esasl kiraclarla karlalan konularn veya kusurlarn giderilmesi iin sorumlu tutulur. Benzer ekilde, acente, ykle ilgili tazminat talepleri olduunda, karlarn korumak zere donatan temsil edecek, gerekli olduu ekil ve zamanda P & I Kulb temsilcilerini haberdar edecek ve davet edecektir. Btn bu iler iin Koruyucu Acentenin atanmas yaygn olup bu hizmetler karl cretinin acentelik tarifelerinde belirtilen cret esas zerinden alnmas esastr.

1.5.5 Acentenin Masraf likileri

Acentenin, ou kez kendi temsil ettii kii dndaki taraflar iin de harcamalar yapmas zorunlu hale gelebilir. Atama emrinin zaman esasl bir gemi kiracsndan geldii zamanlarda, gemi personeli ve gemi ihtiyac iin yaplan masraflar, ait olduu kurumlara blnmelidir Yaplan bu masraflarn blnmesi iki taraf arasndaki anlamaya baldr. Bu kalemlerin neler olduunu, atama emrini verenden renmelidir. a Zaman Esasl Gemi Kiracsnn Masraflar Normalde zaman esasl kira dnemi boyunca liman uraklaryla ilgili masraflar kapsar. Bunlar: Boaz, Kanal, Nehir, Rhtm, skele, Aidat Yedekte ekme, Klavuzluk, Fener ve salk resmi, Gemi Yakt, Acentelik creti,

22

Ykleme Boaltma cretleri.

gibi masraflardr. b Donatana Ait Masraflar Bu harcamalar, geminin iletilmesinin genel masraflar olup geminin iileriyle ilgili harcamalar olup, Kaptan Avans, Seyahat, Otel, Doktor gibi Mrettebat Masraflar, Gemi ihtiyac iin gerekli olan yakt, kumanya ve malzemeler, Bakm ve Onarm Masraflar Geminin Mektuplar,

gibi harcamalar kapsar. c Ykleyici veya Alcnn Masraflar Gemi ile tanan her trl yk ile ilgili olarak ykn gemiye yklenmesi ve/veya gemiden boaltltlmas iin ykleyicinin veya alcnn demesi gereken ykleme, boaltma, terminal cretleri gibi cretler vardr. Ykleyici / alcnn kendileri bu cretleri liman iletmelerine deyebilecei gibi ou zaman gemi acentesi aracl ile demeyi tercih ederler. d Nihai Harcamalar Faturas Geminin liman urann bandan sonuna kadar, hem hizmetlerin hem de ikmallerin gereklemesi iin tm almlarnn kaydedilerek cretlerin tahakkuku kesinlemi olmaldr. Acente iin, atayan ile varm olduu mutabakata uygun olarak harcamalarn yaplmas ve buna uygun olarak masraflarnn karlm olmas ok nemlidir. Acente, ayn gemi iin yukarda bahsedildii zere hem donatan acentesi ( Koruyucu Acente ) hem de kirac acentesi olabilir. Ancak nihai masraf faturas dzenlenirken her bir atamann faturas ayr ayr ve atayan kii adna dzenlenmelidir. Ayrca aksi kararlatrlmam ise tm harcamalar toplu halde atayan tarafa tek bir fatura halinde sunulmaldr. e Tediye Hesabnn Tutulmas Her geminin mutad olan masraflar vardr. Bunlar, liman, pilot, romorkr, salk, fener, birlik ve oda aidatlar gibi giderlerdir. Ayrca geminin ihtiyac olan giderler de kacaktr. Bunlar da, personel giderleri, kumanya-malzeme, bakm onarm vb gibi giderlerdir. Acente bu giderlerle ilgili demeleri fatura karl yapmal ve muhasebe kaytlarnda ayr bir hesap amal ve gemiyle ilgili tm giderleri bu hesapta toplayarak takip etmelidir. Yine yukarda bahsedildii zere gemi iin gemi donatan veya gemi kaptannn istei zerine yaplan her trl harcama iin gemi donatan veya gemi kaptanndan yazl onay alnmaldr. ok nemli olan bu husus ileride, yaplan harcamalar konusunda acente ile donatan / kirac veya kaptan arasnda herhangi bir ihtilafn olumasn nler. f Acente Harcamalar Pusulas Acente harcamalarna ait pusulalar srasyla acente faturasna yazar. Anlama gerei acentelik tarifesine gre acentelik hizmet cretini de ilave eder ve temsil olunan kii adna faturasn karr. Bu fatura, geminin liman ura srasnda tahakkuk eden ve tedarikilerin ayr ayr faturalaryla belgelenmi tm masraflar ve cretlerini gsteren, kalemlere ayrlarak dkm yaplm bir nihai faturadr. Bu fatura, szleme yapt mallar ve hizmetler iin onu atayana kar hazrlanan son belgedir. Liman masraf geminin liman ura iin gerekli hizmetlere ve satn alnanlara uygun olarak nc taraflara paralarn tamamen dendii anlamna gelir.

23

1.6 GEM ACENTELK HZMETLER CRET TARFES ( 8 Ocak 2004 Tarih ve 25340 Sayl Resmi Gazete Sanayi ve Ticaret Bakanlndan :
Gemi Acentelik Hizmetleri cret Tarifesine likin Tebli ( Ticaret : 2004/1 )
Ama Madde 1 Bu Tebliin amac, Trkiye Karasularnda, i sularnda ve nehirlerinde sefer yaparak yk ve yolcu tayan veya Trk Boazlarndan geen deniz tat ve aralarnn acentelik hizmetlerini ifa eden Gemi Acenteleri nin hizmet cret tarifesinin belirlenmesidir. Kapsam Madde 2 Bu Tebli hkmleri, Trkiye Cumhuriyeti Yasalarna gre kurulmu ve Deniz Ticaret Odalarna kaytl olarak faaliyet gsteren gerek ve tzel kiilerin verdikleri acentelik hizmetleri cretlerinin asgari dzeyini belirler. Yasal Dayanak Madde 3 Bu Tebli eki tarifeler, Deniz Ticaret Odalar tarafndan 5590 sayl Kanun ve 2567 sayl Kanunla deiik 5nci maddesinin (p) bendi gereince hazrlanmtr. Tanmlar Madde 4 Bu Teblide geen tanmlar; a) Navlun: Tayann nam ve hesabna denecek olan, yolcu ve ykn tanmasna ilikin cretlerin tamamdr. Navluna, deniz tamasna ilikin her trl srsarj ve ek gelirler dahildir. b) Yk: Genel olarak deniz, hava, kara ve demiryolu ile bir yerden dier bir yere tanabilen her eit nesne ve emtiadr. c) Konteyner: Bir tama kab olup, silindirik, dikdrtgen veya kare prizma eklinde zel tasarml, ykleme/boaltmalarda srat ve zaman tasarrufu salayan bir kap veya kutuyu, d) Gemi Acentesi: Deniz tat veya aralar ile yolcu ve yk tamalarnda, gemi sahibi, kaptan, ileticisi ve kiracs nam ve hesabna nc kii ve kurululara kar hak ve menfaatlerini tayin edilen blge iinde koruyan ve bunun karlnda cret alan kii ve kurulular, e) Gemi Acentelik Hizmeti: Trk limanlarna gelen her trl deniz tat ve aralarnn yolcu, yk, bakm/onarm, srvey, ikmal, personel deiiklii, ykleme/boaltma, klavuz / rmorkr alma vb. ilemlerinin ilgili kurulu ve birimler nezdinde ifasn ve Trkiye Cumhuriyeti Yasalarnn n grd kurallarn noksansz uygulanmas ve bu ilerle ilgili her trl bilginin zamannda doru ve noksansz olarak bildirilmesini, Koruyucu Acentelik Hizmeti: Tama mukavelesi hkmleri gereince tayin edilen acenteye ilaveten, gemi donatan, kaptan veya ileticisinin, gemi adna yaptrmak istedii hizmetler iin tayin edilen gemi acentesinin yapaca i ve hizmetler, f)

g)

cretler : 1) Acentelik creti:

24

Gemi Acentelii Hizmeti yapan kii ve kurululara, yaptklar hizmetlere kar bu tarifenin ekinde bulunan taban cretlerinden az olmamak zere gemi sahibi, kaptan, ileteni veya kiracs tarafndan denecek creti, 2) Gzetim creti: Acentelik ve koruyucu acentelik hizmetlerine ek olarak, gemi ilemlerinin ilgili kurulu ve birimler nezdinde acente tarafndan takip edilmesi, yerine getirilmesi, iin hzlandrlmas, en ksa sre iinde ve salimen eyann tahliyesi ve yklemenin salanmas, evrak ilemlerinin yaplmas, ykn teslim alnmas ve teslim edilmesi, eyadaki eksiklik veya fazlalklarn takibi karl, deniz tat ve aralarnn sahibi, kaptan, ileteni veya kiracs (acentelik cretini deyen kii ve kurulular) tarafndan denen creti, 3) Primaj creti: k limannda yklemede gsterilen ihtimama karlk, navluna ek olarak yk sahibi (navlun deyeni) tarafndan denen creti, 4) Dier Hizmet cretleri: ( Sadece stanbul ve/veya anakkale Boazndan geen gemilere uygulanr ) i) Personel Gzetimi: Sefer yapan deniz tat ve aralarn personel deiiklii, hastal veya izine kmasnda, acente tarafndan yaplan vize harc, karlama, otel, vasta, doktor, hastane, ila vb gibi yaplan masraflara ek olarak bu Tebliin ekinde bulunan tarifeye gre gemi sahibi, kaptan, kiralayan veya ileticisi tarafndan denen creti, ii) Transit Gemi Aksam ve Malzeme Aktarma creti: Donatan, kiracs veya ileticisi tarafndan deniz tat ve aralarnn ihtiyac iin gnderilen gemi aksam ve malzemenin deniz tat ve aralarna verilmesini, bu hizmetlerin yerine getirilmesi iin yaplan masraflara ilave olarak ekte bulunan tarifeye gre donatan, kaptan, kiracs veya ileticisi tarafndan denen creti, iii) Gemi Kaptanna Verilen Nakit Avans: Donatan, kiralayan ve ileticisi tarafndan gemi kasasna gnderilen parann acente tarafndan gemiye verilmesi, yaplan masraflara ek olarak gemi sahibi, kaptan, kiralayan veya ileticisi tarafndan acenteye ekli tarifede belirtilen cretin denmesini, tanmlar. Ykmllk Madde 5 Gemi acentelii faaliyeti gsteren kii ve kurulular, ncelikle Trk denizciliinin uluslararas dzeyde onurunu, saygnln, menfaatlerini, iktisadi ve ticari itibarn korumak ve Trkiye Cumhuriyeti. yasalar ile uluslararas anlamalara gre denmesi gereken vergi, resim, harlarn denmesini salamak ve bu Teblie gre alnmas gereken taban cretleri tatbik etmekle ykmldr. cret ve Masraflarn Tahsili Madde 6 Trkiye limanlarna sefer yapan veya Trk Boazlarndan geen gemilerin acentelik, koruyucu acentelik, komisyon, primaj, gzetim, liman cretleri ile dier masraflarn tamamnn, pein olarak gemi acentelii yapan kii ve kurulularn hesabna gelmesi zorunludur. Trk limanlarna tarifeli veya dzenli sefer yapan gemilerin liman masraflar, 1567 sayl Trk Parasnn Kymetini Koruma Hakkndaki Kanun ve bu kanuna bal 32 sayl Kararn Grnmeyen Muameleler Teblii hkmleri uygulanr. Taban cretler Madde 7 - Bu Teblie ekli cetvellerde gsterilen miktarlar, taban cretlerdir. Alnacak cretler, bu Teblide belirtilen cetvellerdeki cretlerden aa olamaz. Bu Teblide gsterilen cetvellerdeki cretlerin altnda hizmet satanlar hakknda bu Tebliin 10nci maddesinde belirtilen cezai meyyide uygulanr. cretlere Dahil Olmayan Giderler Madde 8 Her tarife cetvelinde belirtilen cretler, tanmlarda belirtilen i ve hizmetlerin karldr. Deniz tat ve aralarnn yk, yolcu ve eyaya ilikin vergi, resim, har, pul ve zorunlu giderleri ile bu

25

tat ve aralarn makine, tehizat, malzeme ve personeline mevzuata uygun olmayan durum ve hallerde denmesi gereken giderler, navlun tahsili ve havale giderleri, acentelik cretine dahil deildir. Uygulama alan Madde 9 Bu Tebli, kabotaj seferleri dnda, Trkiye karasularna, limanlarna, tersanelerine, i sularna ve nehirlerine gelen, anakkale ve stanbul Boazlarndan geen her trl deniz tat ve aralarna uygulanr. Cezai Hkmler Madde 10 Gemi acentelii faaliyetinde bulunan kii ve kurulular, bu Teblide belirtilen esaslar ile ekte sunulan taban cret tarife cetvellerini uygulamakla ykmldr. Bu Tebli ekinde belirtilen taban cretlerden aa hizmet satlamaz. Bu uygulama dna kan kii ve kurulular; a.) 213 sayl VUK 8 ve 19. maddelerine aykr hareket etmi saylacaklar ve ayn kanunun cezai meyyideleri ile, b.) 5590 sayl Kanunun 74 ve 77 nci maddelerine istinaden Deniz Ticaret Odalar tarafndan, c.) 1567 sayl Trk Parasnn Kymetini Koruma Kanununun 1 inci maddesine istinaden yaymlanan 32 sayl Kararn 21nci maddesi uyarnca; cezalandrlacaktr. Yrrlk Madde 11 Bu Tebli hkmleri ve ekinde belirtilen cret cetvelleri, yaym tarihinden itibaren yrrle girer. Bu Tebliin yrrle girmesiyle, 14.1.1994 gn ve 21818 sayl Resmi Gazete de yaymlanan Gemi Acentelii Hizmetleri cret Tarifesi ile, buna ek olarak yaymlanan 2 Nisan 1994 tarih 21893 sayl ve 21 Austos 2000 tarih 24147 sayl Resmi Gazetelerde yaymlanan deiiklikler yrrlkten kaldrlmtr. Yrtme Madde 12 Bu Tebli hkmlerini Sanayi ve Ticaret Bakan yrtr.

TARFE NO: 1 ACENTELK HZMETLER Liman ve/veya karasularndaki gemiler iin

Geminin tonilatosu N.T. Her urama iin baz cret A.B.D. Dolar 300 500 750 975 1200 1450 1700 2100 75 65 55 40 25

0 500 e kadar 501 1000e kadar 1001 2000 'e kadar 2001 3000 'e kadar 3001 4000 'e kadar 4001 5000 'e kadar 5001 7500 'e kadar 7501 10000 'e kadar 10001 20000 beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 20001 30000 beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 30001 40000 beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 40001 50000 beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 50001 elli binden yukar, beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak

a) Yukardaki baz cret geminin liman ve/veya karasularnda ne sebeple olursa olsun 5 ( be dahil) takvim gnne kadar kal iindir. b) Geminin 5 (be) gnden fazla kalmas halinde 5 (be) gnden sonraki 3 () gnlk her dnem ve kesri iin baz cretlere % 25 (yirmi be) eklenir. c) Geminin eya ve yolcu hizmetlerinin ayn liman alan ierisinde baka baka yerlerde yaplmas (geminin kendi imkanlaryla ayn rhtm boyunca yer deitirmeleri dnda) ilk yer deitirme iin baz crete % 10 (on) ve bundan sonraki yer deitirmeler iin baz crete % 5 (be) eklenir.

26

d) Donatanlarca istenecek zel denetim ve hizmetler dnda; mterek ve hususi avarya, atma, karaya oturma, yangn, kurtarma-yardm, havuzlama, onarm gibi hizmetlerin yaplmas halinde baz cretlere % 25 (yirmi be) eklenir.

e) Yalnz yolcu gemileri iin baz cretten % 40 (krk)'a kadar indirim yaplabilir. TARFE NO: 2 KORUYUCU ACENTELK HZMETLER Liman ve/veya karasularndaki gemiler iin :
Geminin tonilatosu N.T. 0 - 500 e kadar 501 - 1000'e kadar 1001 - 2000 'e kadar 2001 - 3000 'e kadar 3001 - 4000 'e kadar 4001 - 5000 'e kadar 5001 - 7500 'e kadar 7501 -10000 'e kadar 10001 - 20000 beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 20001 - 30000 beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 30001 - 40000 beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 40001 - 50000 beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 50001 elli binden yukar, Her urama iin baz cret A.B.D. Dolar 150 250 375 488 600 715 850 1050 38 33 28 20 13

a)Yukardaki baz cret geminin liman ve/veya karasularnda ne sebeple olursa olsun 5 (be dahil) takvim gnne kadar kal iindir. b) Geminin 5 (be) gnden fazla kalmas halinde 5 (be) gnden sonraki 3 ()er gnlk her dnem ve kesri iin baz cretlere % 25 (yirmi be) eklenir. c) Donatanlarca istenecek zel denetim ve hizmetler dnda; atma, karaya oturma, yangn, kurtarma-yardm, havuzlama, onarm gibi hizmetlerin yaplmas halinde baz cretlere % 25 (yirmi be) eklenir.

TARFE NO : 3 ACENTELK HZMETLER anakkale ve stanbul Boaz'ndan geen gemiler iin

Geminin tonilatosu N.T. Bir Boaz' dan bir gei iin baz cret A.B.D. Dolar 100 145 170 200 230 280 320 15 10 5 5 5

0 - 1000 'e kadar 1001 - 2000 'e kadar 2001 - 3000 'e kadar 3001 - 4000 'e kadar 4001 - 5000 'e kadar 5001 - 7500 'e kadar 7501 - 10000 'e kadar 10001 - 20000 'e kadar beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 20001 - 30000 'e kadar beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 30001 - 40000 'e kadar beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 40001 - 50000 'e kadar beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 50001 ' den yukar

27

A- Bu baz cret hangi yne olursa olsun bir Boaz dan bir gei iindir. B- Trk Boazlar ndan transit geen gemilerin geiinde, ilk tayin edilen acentenin tam olarak dedii rsum ve cretlerin, si, geminin dnnde acente deiiklii olmas halinde, dn acentesine dekont edilir. Dn acentesi dekont edilen bedeli tayin edilen ilk acenteye demekle ykmldr. C- Refakatle Trk Boazlarn Geen Gemiler a) Boylar 300 mtye kadar olan gemiler; Acentelik baz cretine ilaveten bu acentelik cretinin % 25i, b) Gemi ve deniz aralarnn yedekte ekilmesinde; Acentelik cretinin % 50si, c) Boylar 300 mt yi geen veya zel izinle geen gemiler; Acentelik baz cretine ilaveten bu acentelik cretinin % 75i, D- Limanda kaln uzamas sebebiyle transit pratikas, serbest pratikaya dnen gemilerden, (iki boaz olarak) acentelik cretinin % 25i ayrca alnr.

TARFE NO: 4 KORUYUCU ACENTELK HZMETLER anakkale ve stanbul Boaz'ndan geen gemiler iin
Geminin tonilatosu N.T. Bir Boaz' dan bir gei iin baz cret A.B.D. Dolar 50 73 85 100 115 140 160 8 5 3 3 3

0 - 1000 'e kadar 1001 - 2000 'e kadar 2001 - 3000 'e kadar 3001 - 4000 'e kadar 4001 - 5000 'e kadar 5001 - 7500 'e kadar 7501 - 10000 'e kadar 10001 - 20000 'e kadar beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 20001 - 30000 'e kadar beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 30001 - 40000 'e kadar beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 40001 - 50000 'e kadar beher 1000 NT ve kesri iin ek olarak 50001 ' den yukar

Bu baz cret hangi yne olursa olsun bir Boaz dan bir gei iindir.

TARFE NO:5 GZETM HZMETLER Liman ve/veya karasularndaki gemiler iin

Ykleme ve boaltma A) DKME EYA : a) Kat Eya ( Maden cevheri, mineraller, hurda, pik demiri, kmr, kei boynuzu, hayvan yemi, kspe, imento, kilinker, ponza, suni gbre, mucur.) I- 0 - 10000 tona kadar II- 10001 - 20000 tona kadar III- 20000 tondan yukar ksm iin b) Tahl ve Tohumlar : Buday, arpa, yulaf, avdar, pirin, msr, ayiei, soya fasulyesi, f. I- 10000 tona kadar A.B.D. Dolar / Metrik TON

0.15 0.10 0.05

0.10

28

II- 10001-25000 tona kadar III- 25000 tondan yukar ksm iin c) Bakliyat : Bakla, brlce, fasulye, mercimek, nohut I- 0 - 5000 tona kadar II- 5000 tondan yukar ksm iin d) Ham petrol, akaryakt : I- 15000 tona kadar II- 15001-35000 tona kadar III- 35000 tondan yukar ksm iin e) LPG ve LNG Gazlar : I- 0 15000 tona kadar II- 15000 tondan yukar ksm iin f) Kimyevi maddeler (Petrol rn olanlar dahil) arap, zeytinya, melas, yemeklik sv ya, madeni ya, donya. B) DKME OLMAYAN EYA : (Aada saylanlar) a) Tahl ve un, suni gbre, eker, imento, pirin, irmik, kei boynuzu, mineraller, mermer blok. I- 20000 tona kadar II- 20000 tondan yukar ksm iin b)Taze meyve ve sebze, narenciye, dondurulmu gda c) Bakliyat ve Tohumlar d) Kat ve Demir elik mamul ile yar mamulleri : Sa levha, kangal demir, profil, ktk demir, inaat demiri, firkete demir, filmain, her trl boru, rulo sa, gazete kad, rulo kat, kat hamuru. I- 0 - 5000 tona kadar II- 5001 - 10000 tona kadar III - 10000'den yukar ksm iin e) Aa kt ve tomruk. I- 0 - 3000 tona kadar II- 3001 - 5000 tona kadar III- 5001 tondan yukar ksm iin C) BO KONTEYNER VE BO TREYLER (ABD/DOLARI/ADET) D) CANLI HAYVANLAR (ABD Dolar / Adet) : a) Kk ba b) Byk ba E)DER EYA, KIRKAMBAR OLARAK TAINAN YKLER F)KONTEYNER NDE TAINAN TM YKLER (YUKARIDAKLER DAHL) : I-Ykleme ve/veya boaltma cretlerinin tayan tarafndan denmesi halinde II-Ykleme ve/veya boaltma cretlerinin ykleyici ve/veya alc tarafndan denmesi halinde

0.075 0.045

0.30 0.15 0.040 0.030 0.015 0.15 0.05 0.15

0.15 0.05 1.00 0.60

0.25 0.15 0.10 0.50 0.35 0.10 10.00 0.05 0.15 0.60

1.00 0.60

29

G) OTOMOBL, JEEP, PKAP, PANELVAN, MNBS, MDBS (ABD Dolar / Adet) Ykleme ve/veya boaltma cretlerinin tayan, ykleyici ve/veya alc tarafndan denmesi halinde : 0 - 50 adete kadar 51 - 300 adete kadar 301 ve zeri H) RO - RO GEMLERLE TAINAN VE KEND KENDNE YRYEBLEN TEKERLEKL PALETL VASITA VE MAKNALARI ( abd Dolar / Uzunluu zerinden beher metre iin : 3.00 5.00 3.00 1.50

I)Yukardaki belirtilen baz cretlere gre hesaplanacak toplam gzetim cretinin 150.- (yz elli) ABD Dolar'ndan az olmas halinde, gzetim creti 150.- (yz elli) ABD Dolar olarak uygulanr.

TARFE NO: 6 KOMSYON

Komisyon creti sadece 1 numaral tarifedeki acentelik cretine ek olarak 5 numaral tarifedeki ( F, H) blmleri iin uygulanr. A) Eya i) Ykleme (Ykleme komisyonu, ykleme limanndan konimento zerinde belirtilen nihai var limanna kadar olan navlun zerinden alnr.) ii) Boaltma Navlun Haslatnn Yzdesi 5,0

2.5

B) Transit Eya
i) Ykleme ii) Boaltma 2.5 1.5

Trkiyede satlan bilet

Bedelinin yzdesi C) Yolcu Tamas 12.5

TARFE NO: 7 PRMAJ

Navlun Haslatnn Yzdesi A) Akdeniz ve Karadeniz limanlar iin B) Cebelitark ve Svey dndaki Limanlar iin 5.00 3.00 ( F, H)

a) Primaj creti 1 numaral tarifedeki acentelik cretine ek olarak 5 numaral tarifedeki blmleri iin uygulanr. b) Ancak konimento bana alnacak primaj tutar 3.500.-ABD Dolar ile snrldr.

TARFE NO: 8 DER HZMET CRETLER

( Bu maddedeki hizmetler stanbul ve/veya anakkale Boazndan Geen Gemiler iin uygulanr. )

30

1- Yedek para: Yurt dndan gelip, gemiye teslim edilen yedek para ve/veya malzemenin, her bir gnderici iin arl zerinden, kilo bana 1.00 ABD Dolar hizmet creti acenteye denir. Hizmet creti, teslim masraflarna ek olarak, gei veya urak bana, en az 150.-ABD Dolar ve en fazla 500.-ABD Dolar olarak uygulanr. 2- Bunker kmali: Bunker ikmali ve slop hizmeti nezaret creti yaplmas halinde uygulanr. 100.-ABD Dolar hizmetin gemi demirdeyken

3- Trk Boazlarndan gei srasnda katlan ve ayrlan kii bana: (masraflara ilaveten) ABD Dolar 1 - 2 kii Beher fazla kii 4- Tbbi Hizmetler: Beher hasta bana (Masraflara ilaveten) 5- Kaptan avans: Verilen para miktar zerinden % 1, minimum (Masraflara ilaveten) ---- / ----40 75 25

50

31

1.6.1 Proforma Fatura Tanzimi

a - Uraksz Geen Transit Gemiler in Proforma Fatura Tanzimi GEM ADI GRT NRT : TBN ( TO BE NOMINATED ) : 10943 : 6152

MASRAF TR

NGLZCE KARILII ( DISBURSEMENTS )

USD

AIKLAMA

Sahil Shhiye Rsumu Fener ve Tahlisiye creti Klavuzluk creti anakkale Klavuzluk creti st Boaz Deniz Ticaret Odas Aidat Komnikasyon , Kolaylklar Motor Masraf Acentelik creti Resmi Tarife TOPLAM

Sanitary Dues Light and Life Saving Dues Pilotage Fee - Dardanelles Pilotage Fee Bosphorus Chamber of Shipping Fee Communication and Facilities Motorlaunch expenses Agency Fee (as per Official T.) TOTAL

372,00 1.674,00 1.512,00 1.512,00 10,00 100,00 120,00 Kullanlrsa If any 1.120,00 6.420,00 htiyari - Optional htiyari Optional

b - Liman Urakl Gemiler in Proforma Fatura Tanzimi GEM ADI GRT NRT BAYRAI TAHLYE MKTARI URAK LMANI : TBN : 9.529 : 6.035 : YABANCI : 10.715 mton Tomruk : DERNCE
NGLZCE KARILII ( DISBURSEMENTS )

ANAKKALE BOAZI GE MASRAFLARI CANAKKALE STRAIT UP AND DOWN PASSAGE

MASRAF TR USD AIKLAMA

Fener creti Klavuzluk creti ( Giri/k) Vapur Donatanlar ve Ac.Dernek Aidat

Light Dues Pilotage Fee ( in / out ) Contribution to Maritime Assoc

1.232,00 1.232,00 10,00 560,00 3.242,00

Acentelik creti ( Resmi Tarife) Agency Fee(As per Official Ta) TOPLAM TOTAL

32

DERNCE LMAN MASRAFLARI - DERNCE PORT CALL EXPENSES :

MASRAF TR NGLZCE KARILII ( DISBURSEMENTS ) USD AIKLAMA

Sahil Shhiye Rsumu Fener Rsumu Liman Rsumu Klavuzluk creti Romrkr creti Demirleme creti Palamar creti Morinbot creti Gmrk Mesai creti Kat Atk creti Deniz Ticaret Odas Aidat Deniz Ticaret Odas Oda Pay Vapur Donatanlar ve Ac.Dernei Aidat Taksi Masraflar Motor Masraf Komnikasyon Masraflar Nezaret creti ( Resmi Tarife ) Acentelik creti ( Resmi Tarife ) Pul, Posta ve Dier Kolaylklar TOPLAM GENEL TOPLAM

Sanitary Dues Light Dues Port Dues Pilotage Fee Tugboat Fee Anchorage Fee Berthing Fee Mooringboat Service Fee Customs Overtime Collecting Garbage Chamber of Shipping Service Fee Contribution to Chamber of Shipping Contribution to Maritime Association of Shipowners and Agents Taxi cab expenses Motorlaunch expenses Communication Fee Attandance Fee ( Official Tariff ) Agency Fee ( Official Tariff ) Postage & Petties, Facilities TOTAL GRAND TOTAL

2.414,00 1.094,00 49,00 1.600,00 2.616,00 400,00 700,00 165,00 300,00 265,00 150,00 400,00 40,00 300,00 150,00 200,00 2.772,00 1.700,00 300,00 15.615,00 18.857,00 Kullanlrsa / If any Maksimum

Not : Klavuzluk ve Rmorkr Hizmetleri, Milli ve Dini Bayramlarda %50 zaml olarak verilir.

33

KNC BLM 2.1 ACENTELK YNETMEL ve GEM ACENTELER ETM YNERGES

2.1.1 Gemi Acenteleri Hakknda Ynetmelik ( 31.10.2005 tarih ve 25982 sayl Resmi Gazete ) 2.1.2 Gemi Acenteleri Eitim Ynergesi ( 5 Mart 2007 tarih ve 6542 sayl Bakan onay )

HAZIRLAYAN Vapur Donatanlar ve Acenteleri Dernei

34

2.1.1 GEM ACENTELER HAKKINDA YNETMELK ( 31.10.2005 Tarih ve 25982 Sayl Resmi Gazete )
Ynetmelik Ulatrma Bakanlndan: Gemi Acenteleri Hakknda Ynetmelik BRNC BLM Ama, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar Ama Madde 1 Bu Ynetmeliin amac; gemi acentelerinin mevzuat ve uluslararas denizcilik kurallarna uygun olarak dzenli ve verimli bir ekilde faaliyet gstermelerini salamak, etkin hizmet temini iin gerekli olan yksek dzeyde bir profesyonel eitim ve denetim gelitirmek, mali yaplar itibariyle salam ve istikrarl gemi acentelerinin almasn tevik etmek, yeterlik artlarn ve hizmet esaslarn belirleyerek, izin belgelerini dzenlemektir. Kapsam Madde 2 Bu Ynetmelik, 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayl Trk Ticaret Kanununa gre kurulmu ve Deniz Ticaret Odalarnda kayd bulunan ve gemi acentesi olarak faaliyet gsteren gerek ve tzel kiiler ile bunlarn personelini kapsar. Dayanak Madde 3 Bu Ynetmelik, 10/8/1993 tarihli ve 491 sayl Denizcilik Mstearlnn Kurulu ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararnamenin 2 nci maddesinin deiik (g) bendine dayanlarak hazrlanmtr. Tanmlar Madde 4 Bu Ynetmelikte yer alan, dare: Denizcilik Mstearln, Gemi acentesi: Yaptklar anlamalar ile, gemi sahibi, kaptan, ileteni veya gemi kiralayan nam ve hesabna yk/yolcu toplayan ve gnderen, bilgi veren, bir geminin alm/satm veya kira akdinin hazrln yrten ve gerekletiren, sahasna giren tm hizmetleri gren ve temsil ettii gerek ve tzel kiilerin nc kii ve kurululara kar haklarn koruyan ve bu kiiler ve kurululara kar ykmllklerini yerine getiren ve kazan amacyla hareket eden ticari iletmeleri, Sorumlu mdr: Acentelik sahasna giren her trl ileri ve hukuki ilemleri, acentelik yetki belgesi sahibi olan gerek veya tzel kiilik adna yapmak ve gemi acentesi unvann kullanma hakkn haiz personeli, Gemi acentesi yetkili personeli: Liman, gmrk, sahil salk ve emniyet idareleri ile gemi acentesinin merkez iyeri ve ubelerinde gemi acentesi sorumlu mdr adna i ve ilem takibi yapmak zere grevlendirilen personeli, Acente anlamalar: Tarifeli sefer yaplan hatlar iin, gemi sahibi, ileticisi veya kiralayan tarafndan verilmi vekaletnameleri veya akdedilmi szlemeleri, Tarifesiz sefer yapan gemiler iin, gemi sahibi, kaptan, ileticisi ve kiralayan tarafndan yaplm mukaveleleri, faks, elektronik posta gibi iletiim aralar ile veya dorudan verilmi vekaletnameleri, Tali acentelik: Gemi sahibi, kaptan, ileticisi veya kiralayan tarafndan geminin acentesi olarak tayin edilen merkez acentesi nam ve hesabna verilen acentelik hizmetlerini, Sicil: Gemi acente ve ubeleri ile ilgili personelin dare tarafndan belirli usul ve esaslarda tutulan kaytlarn, Gemi: Ad, tonilatosu ve kullanm amac ne olursa olsun, denizde ve i sularda krekten baka bir aygtla yola kabilen deniz aracn, leten: Geminin mlkiyeti kendisine ait olsun ya da olmasn, bir geminin zilyetliine sahip ve gemiyi teknik ve/veya ticari adan altran gerek veya tzel kiiyi, Bilgisayar sistemi: Mstearlk merkez ve tara birimlerini kapsayan yerel veya geni alan a ile birbirine bal entegre bilgisayar sistemini, Deniz Ticaret Odalar: stanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Blgeleri Deniz Ticaret Odas ile Mersin Deniz Ticaret Odasn, ifade eder.

35

KNC BLM Yetki Belgesi ve Nitelikler Yetki belgesi Madde 5 Gemi acenteleri, Trk Ticaret Kanunu hkmleri sakl kalmak kaydyla, dare tarafndan verilecek alma izni ve bu erevede dzenlenecek Gemi Acentelii Yetki Belgesi ile faaliyet gsterirler. Yetki belgesi almak isteyen gerek ve tzel kiiler, EK-1de yer alan Bavuru Formunu doldurmak ve EK-2de belirtilen listede yer alan belgeleri forma eklemek suretiyle dareye bavururlar. Bu bavurular dare tarafndan bir ay ierisinde sonulandrlr ve aranan koullar tayanlara yetki belgesi verilir. Yetki belgesi format idare tarafndan belirlenir. Yetki belgesi alacaklarda aranan nitelikler Madde 6 Yetki Belgesi almak iin; a) Gerek kiilerin: 1) T.C. vatanda olmalar, 2) Medeni haklar kullanma ehliyetine sahip olmalar, 3) Taksirli sular ve aada saylan sular dnda, tecil edilmi hkmler hari olmak zere hapis veyahut affa uram olsalar bile Devletin ahsiyetine kar ilenen sularla, basit ve nitelikli zimmet, ihtilas, irtikap, rvet, hrszlk, dolandrclk, sahtecilik, inanc ktye kullanma, dolanl iflas gibi yz kzartc sutan veya kaaklk, resmi ihale ve alm satmlara fesat kartrma, Devlet srlarn aa vurma sularndan hkml bulunmamalar, b) Tzel kiilerin: 1) 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayl Trk Ticaret Kanununda belirtilen irketlerden olmas ve usulne uygun kurulmu bulunmas, 2) irket ana szlemesinde gemi acentelii faaliyetinin belirtilmi olmas, 3) irket kurucu ortaklarnn, ynetim kurulu yelerinin, sorumlu mdrn ve varsa mdr yardmcsnn, bu maddenin (a) bendinin (3) numaral alt bendinde yer alan cezalar ve sulardan hkml olmamas, zorunludur. Gemi acentesi yetkili personelinin nitelikleri Madde 7 Gemi acentesi yetkili personelinin, a) Bu Ynetmeliin; 1) 6 nc maddesinin (a) bendinde aranan artlar tamas, 2) 17 nci maddesi uyarnca gemi acentesi yetkili personeli olma hakkn kazanm olmas, 3) 18 inci maddesi uyarnca adna kimlik belgesi tanzim edilmi olmas, b) En az lise veya dengi okul dzeyinde bir okulu bitirmi olmas, gereklidir. Sorumlu mdr Madde 8 Gemi acentelerinin merkez iyerlerinde sorumlu mdr altrlmas zorunludur. Sorumlu mdr olarak atanacak personelde aadaki nitelikler aranr: a) Bu Ynetmeliin 6 nc maddesinin (a) bendinde aranan artlar tamak. b) Sicile kaytl olarak en az yl sreyle gemi acentesi yetkili personeli unvanyla alm bulunmak. Adna acentelik yetki belgesi dzenlenen kiiler, sorumlu mdrlk grevini kendilerinin yrteceini beyan etmeleri halinde, bu kiilerin de yukardaki fkrada belirtilen artlar haiz olmalar gerekir. Gemi acenteleri, sorumlu mdre yardmc olmak zere iyerlerinde ayrca mdr yardmcs altrabilirler. Ancak, atanacak mdr yardmcs da sorumlu mdr olabilme artlarn haiz olmaldr. yerinin nitelikleri Madde 9 Gemi acentelii faaliyetlerinde bulunabilecek nitelikte bir i yeri olmas ve bu i yerinin faaliyetlerini srdrebilecei nternet balantl bilgisayar, telefon ve faks gibi hizmete uygun haberleme aralar ile donatlm olmas zorunludur. ubeler Madde 10 Gemi acenteleri, yurt iinde ve yurt dnda srekli veya geici ubeler aabilirler. Yurt iindeki her bir ube iin ayr olarak, dare tarafndan hazrlanan Gemi Acentesi ube Yetki Belgesi verilir. Sorumlu mdr istihdamna ilikin zorunluluk hari olmak zere, gemi acentelerinde aranan art ve kurulu esaslar kurulacak ubeleri iin de geerlidir. Ancak, ubelerde en az bir gemi acentesi yetkili personeli altrlmas zorunludur. ubeler; levhalarnda, antetli katlarnda, mhr ve kaelerinde bal olduklar merkezi belirtirler.

36

NC BLM Sorumluluk, Yasaklar ve Denetim Sorumluluk Madde 11 Gemi acenteleri; a) Uluslararas denizcilik kurallarna, kanun, ynetmelik ve ilgili dier mevzuata uygun hizmet verilmesine, i ahlak ve mesleki drstle uymak zorundadrlar. b) Gemi Acentelii Yetki Belgesi olmayan acenteleri tali acente olarak atayamazlar. Tali acentenin sorumluluu merkez acentenin verdii vekaletname ile snrldr. Gemi acentelerinin sahipleri veya mdrleri, tzel kiilerin yetkili yneticileri; bavuru formu ve ekleri ile yetki belgelerinde yazl hususlarda meydana gelecek deiiklikleri, deiiklik tarihinden itibaren otuz gn iinde dareye yazl olarak bildirirler. Yasaklar Madde 12 Gemi acenteleri; a) Yetki Belgesi almadan veya belgedeki yazl koullara aykr olarak acentelik yapamazlar. b) Kimlik belgesiz sorumlu mdr ve mdr yardmcs ile gemi acentesi yetkili personeli altramazlar. c) Geree aykr ve yanltc tantma ve reklam yapamazlar. d) Faaliyetlerinde haksz rekabet yaratacak ilemlerde bulunamazlar. e) Temsil ettikleri gemilere ynelik dorudan veya dolayl olarak; her ne surette olursa olsun klavuzluk, rmorkrclk ve palamar hizmetlerini ve ayrca acentelik szlemesinde belirtilmedike ykleme ve boaltma hizmetlerini, kendi nam ve hesaplarna veremezler. Liman iletmecilii yapan kurulular; kendilerine ait veya orta olduklar yahut tayin ettikleri acenteler dndaki dier acentelerin, limanlarnda serbeste acentelik faaliyetlerinde bulunmalarn engelleyemezler. Denetim Madde 13 dare, yetkili klaca personeli vastasyla gemi acentelerini bu Ynetmelie uygun hareket edip etmedikleri hususunda her zaman denetleme yetkisine sahiptir. Denetimler sonucunda bu Ynetmelik hkmlerine aykr fiilleri tespit edilen acenteler hakknda 14 nc madde hkmleri uygulanr. Ayrca dare, bu acenteler hakknda hazrlad, tespit edilen fiil ve buna gre yaplan ilem sonucunu ieren dosyay, 1/6/2004 tarihli ve 5174 sayl Kanun gereince mesleki ceza ve meyyidelerin uygulanmas iin kaytl bulunduklar deniz ticaret odalarna gnderir. DRDNC BLM Yetki Belgesi ptali ve Sonular ptal Madde 14 Gemi acentelerinden; a) Yetki belgesi zerinde tahrifat yapt, bavuru formu veya ekli belgelerden herhangi birinde Yetki Belgesi alabilecek ekilde yanl ve yanltc bilgiler beyan ettii tespit edilen acentelere darece ihtarda bulunulur ve bavuru sahibi gerek kii veya tzel kiilerin temsilcileri hakknda gerekli kanuni ilem yaplmasn teminen durum adli mercilere bildirilir. htarn gereklerini on drt gn iinde yerine getirmeyen acentelerin yetki belgeleri iptal edilir. b) Durumlar aadaki artlardan birine uygun olanlarn yetki belgesi iptal edilir. 1) Bu Ynetmeliin 6 nc maddesinde belirtilen artlar sonradan kaybedenler. 2) Bu Ynetmeliin; 11 inci maddesinin birinci fkrasnn (a) bendine aykr hareket edenlerden, bu husus ihtar edildikten sonra ayn bent hkmn yeniden ihlal edenler. Dier hkmlerine aykr hareket edenlerden, bu husus ihtar edildikten sonra otuz gn iinde gereini yerine getirmeyenler. 3) Son bir yl iinde ten fazla ihtar alanlar. 4) Deniz ticaret odalar tarafndan yelikten geici olarak karlanlar. 5) Kendi rzas ile faaliyetine son vereceini dareye bildirenler. Yeniden faaliyet Madde 15 Bu Ynetmeliin 14 nc maddesinin (b) bendinin (1), (2) ve (3) numaral alt bentlerinde belirtilen durumlardan dolay yetki belgesi iptal edilen acenteye, iki yldan nce yeniden acentelik yapma izni verilmez. Bu sre sonunda yeniden yetki belgesi almak isteyenlere, bu Ynetmelikte belirtilen ilk defa yetki belgesi alnmas hkmleri aynen uygulanr. Faaliyetten men

37

Madde 16 Yetki belgesi almadan faaliyet gsteren gemi acenteleri ile bu Ynetmelik uyarnca yetki belgesi iptal edilen acentelerin faaliyetleri, ilgili liman bakanlnn talebi zerine mahallin en byk mlki amiri tarafndan derhal durdurulur ve haklarnda gerekli kanuni ilem yaplmasn teminen durum adli mercilere bildirilir. BENC BLM Sertifika Program ve Kimlik Belgesi Sertifika program Madde 17 Gemi acentesi yetkili personeli olmak isteyen adaylarn, ylda en az bir defa alacak eitim seminerlerine katlmalar ve bu eitim sonunda yaplacak snavda baarl bulunmalar arttr. Bu suretle yaplacak snavda baarl olanlara dare tarafndan sertifika verilir. Bir gemi acentesi iletmesinde gemi acentesi yetkili personeli olarak alanlar, ylda en az drt defa dzenlenecek yenileme eitimlerine, sertifika tarihinden itibaren drt yl geirmemek kaydyla en az bir defa katlmalar zorunludur. Daha sonraki yenileme eitimlerine katlabilme sresi, son alnan eitimden itibaren drt yldr. Bu fkra uyarnca yaplacak eitim programlarna katlmad tespit edilenlerin kimlik belgeleri yenilenmez. Sorumlu mdr ve mdr yardmclar hakknda da bu fkra hkm uygulanr. Eitim programlarnn hazrlanmas, sresi, uygulamas, snav komisyonunun teekkl, cretlendirme ve snava ilikin usul ve esaslar ile dier hususlar Gemi Acentelii Eitim Komisyonu tarafndan belirlenir. Komisyon tarafndan belirlenen sertifika eitim program ve snav, Deniz Ticaret Odalar tarafndan yrtlr. Gemi Acentelii Eitim Komisyonunun tekili ile alma usul ve esaslar dare tarafndan belirlenir. Kimlik belgesi Madde 18 Bu Ynetmelik hkmleri uyarnca sorumlu mdr, mdr yardmcs veya gemi acentesi yetkili personeli olma hakkn kazananlardan, sicile kaytl olarak bir gemi acentesi iletmesinde alanlara; grev yaptklar acente iletmesi adna acentelik faaliyetlerini yrtme yetkisi verildiini gsteren darece onayl ve fotorafl bir kimlik belgesi verilir. Kimlik belgesinin sresi drt yldr. Sresi biten kimlik belgeleri, dare tarafndan ilgililerin mracaatlar halinde yenilenir. Bir gemi acentesinde alan sorumlu mdr, mdr yardmcs veya gemi acentesi yetkili personelinin herhangi bir nedenle grevinden ayrlmas veya grevinin sona ermesi halinde, kimlik belgelerini grev yaptklar acenteye teslim etmeleri zorunludur. lgili acenteler tarafndan bu kimlik belgeleri dareye veya acentenin bulunduu yere en yakn liman bakanlna en ge yedi gn iinde teslim edilir. Bu Ynetmeliin 8 inci maddesinin ikinci fkras kapsamnda bulunanlardan sorumlu mdrlk grevi sona erenlerin yukardaki belirtilen srede kimlik belgelerini dorudan dareye veya acentenin bulunduu yere en yakn liman bakanlna teslim etmeleri arttr. Bu madde uyarnca kimlik belgesini iade edenlerin; a) Sertifika sahipleri iin en son katldklar yenileme eitimine katlma tarihinden, b) lk defa sertifika alanlar iin ise sertifikay teslim aldklar tarihten itibaren, drt yl gemi olmas halinde, yeniden kimlik belgesi almak iin yaptklar bavurular ancak yenileme eitimine katlmalar halinde deerlendirilir. ALTINCI BLM eitli ve Son Hkmler Sicil Madde 19 dare tarafndan gemi acentelerinin, ubelerinin ve sorumlu mdrler, mdr yardmclar ile gemi acentesi yetkili personelinin dzenli olarak sicilleri tutulur ve sicil numaras verilir. Gemi acenteleri ile ubelerinin sicil numaras yetki belgesinde, sorumlu mdrler ve mdr yardmclar ile gemi acentesi yetkili personelinin sicil numaralar ise kimlik belgelerinde gsterilir. Gemi acentelii yetki belgesi alm olan gemi acentelerinin ticaret unvanlar ve darece gerekli grlen dier sicil bilgileri darenin nternet sitesinde yaymlanabilir. Acente bilgi sistemi Madde 20 Gemi acentelerinin darenin bilgisayar sistemine veri giriinde bulunabilmeleri iin, mracaatlar halinde dare tarafndan kendilerine kullanc kodu ve ifre verilebilir. Bunlarn ticaret unvan ve vergi numaralar bilgisayar sistemine tantlr ve ayrca bu kiilerin isim ve vergi numaralarn ieren liste darenin ilgili birimlerine duyurulur. Gemi acentelerinin bu madde uyarnca bilgisayar sistemine veri girii yapacaklar konularn kapsam ve uygulamaya ilikin dier usul ve esaslar dare tarafndan belirlenir. alma esaslar ve gemi acenteleri cret tarifesi

38

Madde 21 Acentelik anlamalarnda, 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayl Trk Ticaret Kanununun 118 inci maddesi hkmlerine gre, tekel alannn yer ve blge kapsamnn kesin olarak belirlenmesi gereklidir. Aksi yazl olarak kararlatrlm olmadka, bu tekel alanlarnda; ayn ilem iin gemi sahibi veya ileten, her bir gemisi iin birden fazla acente tayin edemezler. Ancak, bir gemiye ynelik farkl trlerde acentelik hizmeti verilmesi gerektii hallerde, her farkl acentelik hizmeti iin bir acente olmak zere, birden fazla acente tayin edilebilir. Gemi acenteleri verdikleri acentelik hizmetlerinde, belirlenen ve onaylanan gemi acentelii hizmetleri cret tarifesi hkmlerine uymak zorundadrlar. Gemi ve tanan eya/yolcuya ilikin her trl vergi, resim, har, pul giderleri ile gemi ve ykn mevzuata uygun olmamas nedeniyle denmesi gereken giderler, navlun tahsili ve havale giderleri, donatan, iletmeci veya kaptann onay alnmak suretiyle donatan, iletmeci ve gemi personeli adna yaplan her trl deme acentelik cretine dahil deildir. Gemi acenteleri ilgili mevzuatna gre tutmaya mecbur olduklar ticari ve kanuni defterlerini acentelik vekaletname ve szlemelerini, acentelik hizmetleri kapsamnda yazdklar ve teslim aldklar mektup, faks, elektronik posta, telgraf ve benzeri belgelerle dzenledikleri fatura, makbuz ve masraflarna ilikin belgelerin asllarn ve rneklerini zel kanunlardaki hkmler sakl kalmak kayd ile be yl sre ile muhafaza etmeye; bunlar darenin merkez denetim elemanlar ile yetkili memurlarna gstermeye; bunlarn incelenmesine, denetlenmesine izin vermeye ve gerektiinde yazl istek zerine, bunlar dareye ibraz etmeye mecburdurlar. Gerek kii olarak hizmet veren gemi acenteleri, grdkleri hizmet karlnda elde edecekleri her trl gelir iin temsil ettikleri kii ve kurulular adna ilgili mevzuatna gre gerekli belgeyi dzenlemek zorundadr. Bu kiilerin yaptklar hizmet karlnda baka bir irket veya kii fatura, makbuz veya benzeri belge dzenleyemez. Yetki belgesi ve kimlik belgesi cretleri Madde 22 darece dzenlenecek olan gemi acentelii yetki belgesi, gemi acentelii ube yetki belgesi ve kimlik belgeleri karlnda alnacak cretleri gsteren tarife ile demeye ilikin dier hususlar, dare tarafndan belirlenerek duyurulur. Geici Madde 1 Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihte faaliyette olan gemi acenteleri, bu Ynetmeliin yrrlk tarihinden itibaren bir yl iinde bu Ynetmelik hkmlerine gre yetki belgesi almak zorundadrlar. Geici Madde 2 Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihte bir gemi acentesi iletmesinde sorumlu mdr, mdr yardmcs veya acente yetkili personeli olarak grev yapanlarn haklar sakldr. Bu kiiler, talepleri zerine gerekli bilgi ve belgeleri ibraz etmek kaydyla sicile kaydedilir. Geici Madde 3 Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihden nce; a) En az lise veya dengi okul dzeyinde bir okulu bitirmi olmak kaydyla denizcilik ile ilgili kamu veya zel kurulularda veya bir acente yannda en az yl mesleki deneyim sahibi olanlar, b) Denizcilik eitimi veren bir yksek renim programndan mezun olmak kaydyla en az bir yl sreyle mesleki deneyim sahibi olanlar, bu hizmetlerini belgelendirmi olmak ve bu Ynetmeliin 6 nc maddesinin (a) bendinin (3) numaral alt bendinde belirtilen artlar haiz olmak kaydyla, bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten itibaren bir yl iinde dareye mracaatlar halinde sorumlu mdr olma hakkn kazanrlar. Bu madde uyarnca bavuruda bulunacaklarn bavuru ekli ile bavuru dilekelerine eklemeleri gereken bilgi ve belgeler, bu Ynetmeliin yrrlk tarihinden itibaren bir ay iinde dare tarafndan belirlenerek duyurulur. Yrrlk Madde 23 Bu Ynetmelik yaym tarihi itibariyle yrrle girer. Yrtme Madde 24 Bu Ynetmelii Denizcilik Mstearlnn bal olduu Bakan yrtr.

39

EK-1 BAVURU FORMU

T.C. BABAKANLIK DENZCLK MSTEARLIINA (Deniz Ticareti Genel Mdrl ) Gemi Acentelii Yetki Belgesi verilmesi iin gerekli belgeler ekte sunulmu olup, gereini arz, tarafmdan dzenlenen bu bavuru formundaki bilgilerin doru ve eksiksiz olduunu beyan ederim. ..../..../......... Ad, Soyad ve mza

YETK BELGES STEYENN Ticaret nvan Adresi yeri Tel No: Fax No: SORUMLU MDRN Ad ve soyad Doum Tarihi Tahsili Hizmet Yllar ve Yerleri GEREK KNN VEYA TZEL KLN KAYITLI OLDUU ODANIN Ad Kaytl Olduu Grup Kayt Tarihi Kayt No Evvelce Yetki Belgesi alnm ise, Alnd tarih ve No.su Ekler: ( Talep edilen belgeye ilikin olmak zere Ek:2de yer alan listede saylan bilgi ve belgeler, ilgisine gre eklenecektir.)

EK-2 I. GEM ACENTEL YETK BELGES N BAVURANLARDAN BAVURU FORMU EKNDE STENEN BLG VE BELGELER: 1- Firmann kuruluunun yaymland Ticaret Sicili Gazetesi. 2- Ticaret Sicili Gazetesinde yaymlanan gerek kii veya tzel kii yneticilerinin noter onayl nfus kad rnekleri.

40

3- Gerek kii veya tzel kiilii temsile yetkili yneticilerin imza sirkleri. 4- Gerek kii, tzel kii kurucu ortaklar ve tzel kiilii temsile yetkili yneticilerin Cumhuriyet Savclndan alacaklar iyi hal belgeleri. 5- Yetki Belgesi sresince gemi acentelii yapmasna elverili bir bronun; ara, gere ve haberleme aralarnn noter kanalyla taahht edildiini gsterir belge. 6- Merkez ve/veya ubeler iin ilgili belediye bakanlndan alnm iyeri ama izin belgesinin onayl rnei. 7- Merkez ve/veya ubeler iin i yerine ait kira szlemesi veya tapusunun noter onayl rnei. 8- Yetki belgesi ve kimlik belgesi cretlerinin yatrldn gsteren banka dekontu. 9- dare tarafndan gerekli grlecek dier bilgi ve belgeler. II. SCLE KAYIT VE KMLK BELGES BAVURUSU N GEREKL BELGELER A. lk Defa Gemi Acentesi Yetkili Personeli Olarak Greve Balayacaklar in: 1 - Dileke, ( Acente araclyla iletilecektir.) 2 - Cumhuriyet Savclndan alnacak sabka kayd belgesi, 3 - Onayl nfus czdan rnei, bavurularda T.C. Kimlik Numaras aranacaktr. 4 - kametgah belgesi, 5 renim durumunu gsterir belgenin onayl rnei, 6 - 3 adet (4.5 x 6) boyutunda renkli fotoraf, 7 17 inci madde uyarnca verilen sertifika belgesinin onayl rnei , 8 - dare tarafndan gerekli grlecek dier bilgi ve belgeler.

B. Ynetmeliin 8 inci Maddesi Kapsamnda lk Defa Sorumlu Mdr Olarak Greve Balayacaklar in: 1 - Dileke, ( Acente araclyla iletilecektir.) 2 - Cumhuriyet Savclndan alnacak sabka kayd belgesi, 3 - Onayl nfus czdan rnei, bavurularda T.C. Kimlik Numaras aranacaktr. 4 - kametgah belgesi, 5 renim durumunu gsterir belgenin onayl rnei, 6 - 3 adet (4.5 x 6) boyutunda renkli fotoraf, 7 - Geriye dnk son 36 aylk dneme ait SSK bordrosu,

41

8 Mracaat tarihi itibariyle son yla ait grev yapt acente iletmelerindeki hizmet sresini, grev unvann belirtir ilgili firma ya da firmalarn kaeli ve yetkili imzal yazlar.

2.1.2 Gemi Acenteleri Eitim Ynergesi ( 5 Mart 2007 Tarih ve 6542 Sayl Mstearlk Onay ) GEM ACENTELER ETM YNERGES
Birinci Blm Ama - Kapsam Dayanak - Tanmlar Ama Madde 1- Bu ynergenin amac; gemi acentelerinin mevzuat ve uluslararas denizcilik kurallarna uygun olarak dzenli ve verimli bir ekilde faaliyet gstermelerini salayacak, etkin hizmet temini iin gerekli olan yksek dzeyde bir profesyonel eitim ve denetimi gelitirmek zere Gemi Acenteleri Eitim Komisyonunun kuruluu, alma usul ve esaslar ile alnacak eitimleri ve snavlarda uyulacak esaslar belirtmektir. Kapsam Madde 2- Bu ynerge, 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayl Trk Ticaret Kanununa gre kurulmu ve 31.10.2005 tarih ve 25982 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Gemi Acenteleri Hakknda Ynetmelik e uygun olarak faaliyet gsteren Gemi Acentelerinin personelini kapsar. Dayanak Madde 3- Bu ynerge, ilgili mevzuat hkmleriyle 31 Ekim 2005 tarih ve 25982 sayl Resmi Gazete de yaynlanan Gemi Acenteleri Hakknda Ynelmelik in 17 nci Maddesine dayanlarak hazrlanmtr. Tanmlar Madde 4- Bu Ynergede yer alan a) Mstearlk : Denizcilik Mstearln, b) Ynetmelik : 31.10.2005 tarih ve 25982 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Gemi Acenteleri Hakknda Ynetmelii, c) Gemi Acentesi : Yaptklar anlamalar ile bir geminin, sahibi, kaptan, ileteni veya kiralayan nam ve hesabna yk / yolcu toplayan ve gnderen, bilgi veren, bir geminin alm / satm veya kira akdinin hazrln yrten ve gerekletiren, sahasna giren tm hizmetleri gren ve temsil ettii gerek ve tzel kiilerin nc kii ve kurululara kar haklarn koruyan ve bu kiiler ve kurululara kar ykmllklerini yerine getiren ve kazan amacyla hareket eden ticari iletmeleri, d) Yetkili Personel : Gemi acentesinin merkez iyeri ve ubelerinde grevli; liman, emniyet, gmrk, sahil salk ve ky emniyet idarelerinde gemi acentesi adna i ve ilem takibi yapan personeli, e) Sorumlu Mdr : Acentelik sahasna giren her trl ileri ve hukuki ilemleri, acentelik yetki belgesi sahibi olan gerek veya tzel kiilik adna yapmak ve gemi acentesi unvann kullanma hakkn haiz personeli, f) Komisyon : Gemi Acentelii Eitim Komisyonunu, g) Snav Komisyonu : Deniz Ticaret Odalar tarafndan yrtlecek eitim seminerleri sonunda yaplacak snavlarn stats ile soru ve deerlendirmelerini yapacak olan ve Acentelik Eitim Komisyonu tarafndan teekkl ettirilecek olan komisyonu, h) Deniz Ticaret Odalar : stanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Blgeleri Deniz Ticaret Odas ile Mersin Deniz Ticaret Odasn, i) Sicil : Gemi acente ve ubeleri ile acente yetkili personelinin Mstearlk tarafndan belirli usul ve esaslarda tutulan kaytlarn, fade eder.

42

kinci Blm Eitim Komisyonun Kurulmas, alma Usul ve Esaslar ile Komisyonun Grev ve Yetkileri Kurulu alma Usul ve Esaslar Madde 5- Gemi Acentelii Eitim Komisyonu, yedi asil ve yedi yedek yeden oluur. Bu yelerin dalm aadaki ekildedir : a.) Denizcilik Mstearlndan asil ve yedek ye, b.) MEAK Deniz Ticaret Odasndan asil ve yedek ye, c.) Mersin Deniz Ticaret Odasndan bir asil ve bir yedek ye Komisyon yelerinden Kamu kurumu temsilcileri Denizcilik Mstearl Deniz Ticareti Genel Mdrl, meslek kurulular temsilcileri ise Deniz Ticaret Odalar Ynetim Kurullar tarafndan seilir. Komisyon yelerinin grevi 4 yldr. Grev sresi dolan yeler yeniden grevlendirilebilir. Herhangi bir nedenle boalan yelik iin kalan sreyi tamamlamak zere en ge bir ay iinde ayn usulle grevlendirme yaplr. Komisyona, Denizcilik Mstearl asil yelerinin, kendi aralarndan seecekleri bir ye Bakanlk eder. Bakan Yardmcl grevi, Deniz Ticaret Odalar asil yelerinin kendi aralarndan seecekleri bir ye tarafndan stlenilir ve Bakann bulunmad hallerde toplantlara bakanlk eder. Komisyon ayda bir olaan olarak toplanr. Gerekli grd hallerde Bakan veya ( 4 ) yenin imzal talebi ile olaanst toplant yaplabilir. Toplantda kararlar, oy okluu ile alnr. Komisyonun Grev ve Yetkileri Madde 6- Komisyonun grev ve yetkileri unlardr : Temel olarak ulusal Gemi Acentelii meslek standardnn, kabul grm uluslararas standartlar paralelinde gelitirilmesi amacna uygun eitim programlarn yapmak, Programlar dorultusunda dzenlenecek Eitim Seminerlerinin mfredatn oluturmak, bununla ilgili eitim dokmanlarn bastrtmak, yaynlatmak Eitim seminerlerinin sresinin tespiti ile uygulama programlarn yapmak, Eitmenlerin seimi hususunda kriterleri belirlemek ve eitmenlerin seimini yapmak, Eitim seminerleri sonunda yaplacak snavlara ilikin usul ve esaslar belirlemek, Snav komisyonunu teekkl ettirmek, Eitim seminer ve snav cretlerini belirlemek, Deniz Ticaret Odalar tarafndan yrtlecek olan eitim seminerlerini ve snav uygulamalarn denetlemek, Snav komisyonlar tarafndan Eitim Komisyonuna iletilen snav sonularn Mstearla iletmek, nc Blm ETM PROGRAMLARI Esaslar Planlar Eitim Esaslar Madde 7- Gemi Acentelii Eitimi, 31.10.2005 tarihli ve 25982 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Gemi Acenteleri Hakknda Ynetmeliin 17. Maddesi hkmleri uyarnca yaplr. Eitim ve snav programlar, bu Ynergenin 8. ve 9. maddelerde belirtilen ekillerde Deniz Ticaret Odalar tarafndan yrtlr. Bu eitimler ; a) Eitim Seminerleri b) Yenileme Eitimi Seminerleri olmak zere iki ayr ekilde planlanr. Seminerler sonunda tanzim edilecek belgeler Mstearlk tarafndan onaylanarak katlmclara verilir.

a) b) c) d) e) f) g) h) i)

43

Eitim Seminerleri Madde 8- Eitim Seminerleri, ylda en az bir kere alr. Gemi acentesi yetkili personeli olmak isteyen adaylarn bu seminere katlmalar ve bu eitim sonunda yaplacak snavda baarl bulunmalar arttr. Snavda baarl olanlara, Mstearlk tarafndan onayl ve fotorafl, Yetkili Acente Personeli olma hakk veren bir sertifika verilir. Yenileme Eitim Seminerleri Madde 9- Yenileme Eitim Seminerleri ylda en az drt defa dzenlenir. Yenileme Eitim Seminerlerine sicile kaytl kiiler katlr. Eitimler sonunda katlmclara Deniz Ticaret Odalar tarafndan onayl katlm belgesi verilir. Yenileme Eitim seminerlerine katlarak katlm belgesi alan sicile kaytl kiilerin , sertifika aldklar veya son alnan yenileme eitim semineri tarihinden itibaren drt yl iinde en az bir defa bu eitime katlmalar zorunludur. Yenileme eitimlerine katlanlarn listesi Mstearla bildirilir. Eitim programlarna katlmad tespit edilenlerin kimlik belgeleri yenilenmez. Eitim Programlarn Almas, Tarih, Sre ve Yeri Madde 10- Eitim Seminerleri, ylda en az bir kere olmak zere Deniz Ticaret Odalar tarafndan, ihtiya duyulan blgelerde yaplr. Eitim Seminerleri, seminerlerin balang tarihinden en az iki ( 2 ) ay ncesinde Deniz Ticaret Odalar tarafndan Merkez ve ubeleri ile Liman Bakanlklarnda ve Deniz Ticaret Odalar ve Mstearlk web sitesinde ilan edilir. Eitimler, Pazartesi Cuma olmak zere be gn srer. Cumartesi gn snav yaplr. Deniz Ticaret Odalar, belirleyecekleri asgari katlmc aday saysna ulalamamas durumunda en yakn blgeyi veya blgeleri birletirerek seminer yerlerini deitirebilir..Bu deiiklik seminer balangcndan en ge 10 gn nce yukarda belirtilen ayn yerlerde ilan edilir. Madde 11- Yenileme Eitim Seminerleri, ylda en az drt defa olmak Deniz Ticaret Odalar tarafndan, ihtiya duyulan blgelerde yaplr. Eitim Seminerleri, seminerlerin balang tarihinden en az iki ( 2 ) ay ncesinde Deniz Ticaret Odalar tarafndan Merkez ve ubeleri ile Liman Bakanlklarnda ve Deniz Ticaret Odalar ve Mstearlk web sitesinde ilan edilir. Yenileme Eitim Seminerleri, hafta ii veya hafta sonu olmak zere iki gn yaplr. Seminer konular, Komisyon tarafndan belirlenir. Deniz Ticaret Odalar, belirleyecekleri asgari katlmc aday saysna ulalamamas durumunda en yakn blgeyi veya blgeleri birletirerek seminer yerlerini deitirebilir..Bu deiiklik seminer balangcndan en ge 10 gn nce yukarda belirtilen ayn yerlerde ilan edilir. Seminerlere Katlacaklardan stenilen Belgeler Madde 12- Eitim Seminerine katlacak adaylarn ; a - renim durumlarn gsteren belge ( diploma ) fotokopisi, b - 2 adet 4,5 x 6 ebadnda beyaz zemin zerine son alt ayda ekilmi fotoraf, c - 1 adet nfus czdan fotokopisi, d - 19. maddede belirtilen cretlerin dendiini gsteren makbuz veya banka dekontu, Yenileme Eitimi Seminerlerine katlacak adaylarn ise; a - Acente Kimlik Belgesinin fotokopisi b-19. maddede belirtilen cretlerin dendiini gsteren makbuz veya banka dekontu, ile birlikte, eitim seminerlerinden nce, ilan edilen eitim yerindeki kayt merkezlerine kayt yaptrmalar arttr. Eitmenlerin belirlenmesi Madde 13- Seminerlerde eitmen olarak grev alacak kiiler

44

Denizcilik eitimi veren yksek retim kurumlarnda retim grevlisi olarak grev yapanlar, denizcilik ve gemi acentelii alanlarnda uzmanlam personel ile ilgili kamu kurum ve kurulularnda grev yapan uzman personel arasndan Eitim Komisyonu tarafndan belirlenir. Drdnc Blm Snavlar - Baarnn llmesi Sertifika - cretler Snavlar Madde 14- 10. Maddede belirtildii ekilde, mesleki yeterlilik dzeyinin gelitirilmesi iin Deniz Ticaret Odalar tarafndan yrtlecek Eitim Seminerlerinin sonunda yaplan snavlarda , a) b) c) d) Komisyon tarafndan acentelik eitim mfredatna uygun olarak soru bankas oluturulur. Snavlar yazl olarak yaplr, Snav sorular Snav Komisyonu tarafndan soru bankasndan seilir. Snav sresi Snav Komisyonu tarafndan belirlenir. Baarnn llmesi Madde 15- Eitim Seminerleri sonunda yazl olarak yaplan snavlar, Snav Komisyonu tarafndan deerlendirilir . Deerlendirme 100 puan zerinden yaplr. Adaylarn baarl saylabilmeleri iin en az 70 puan almalar zorunludur. Geer puan alamayan adaylar baarsz saylrlar. Snavda baarsz olan adaylar, tm artlar ve belgeleri yeniden yerine getirmek kaydyla ikinci ve sonraki Eitim Seminerlerine katlma ve tekrar snavlara girme hakkna sahiptir. Snavlarn tamamlanmasn mteakip, Snav Komisyonu, bir tutanakla deerlendirdikleri snav sonularnn sertifika tanzimine esas belgeleri Mstearla iletilmek zere Eitim Komisyonuna gnderir. Eitim Seminerlerine Devam Madde 16- Eitim Seminerlerine devam arttr. Devamszl 1 gn aan adaylar snavlara katlamazlar. Bu kiilerin yatrdklar cret de iade edilmez. Snav Sonularnn lan Madde 17- Eitim Semineri snav sonular, eitimin yapld merkezdeki Snav Komisyonu tarafndan, snav gnn izleyen gn iinde Eitim Komisyonuna bildirilir. Eitim Komisyonu snav sonularn, Deniz Ticaret Odalar ile Mstearln web sayfalarnda yaynlanmak zere bu kurululara gnderir. Snav sonularna gre komisyon tarafndan hazrlanacak raporun Mstearla sunulmasn mteakip Mstearlk, baarl olanlarn belgelerini bir ay iinde tanzim eder ve gnderir. Sertifika ve Katlm Belgesi Madde 18- Eitim Seminerine katlp baarl olanlara, Mstearlka onayl ve fotorafl, Acente Yetkili Personel sertifikas verilir. Yenileme Eitim Seminerlerine katlan kiilere, eitim seminerleri sonunda Odalar tarafndan onayl bir katlm belgesi verilir. Deniz Ticaret

Eitim creti Madde 19- Eitim Seminerlerine ve Yenileme Eitim Seminerlerine katlm cretlidir. Her bir seminer iin denecek cret miktar, Eitim Komisyonu tarafndan belirlenerek alan seminer program ile birlikte adaylara ve katlmclara duyurulur. Seminer cretleri, seminerlere kayt ncesinde duyuruda belirtilen hesaba yatrlr. Kiinin sonradan seminere katlmamas halinde alnan seminer creti iade edilmez. Beinci Blm eitli ve Son Hkmler

45

Sertifika ve Katlm Belgelerini Kaybedenler Madde 20- Eitim Seminerlerinden alnan sertifika veya Yenileme Eitim Seminerlerine katlm belgesini kaybedenlerin, belgenin kayp edildiini belirten bir dileke ile Eitim Sertifikalar iin Mstearla katlm belgeleri iin Deniz Ticaret Odalarna mracaat etmeleri halinde, belgeleri yenilenir. Yrrlk Madde 21 Bu Ynerge Mstearln onay ile yrrle girer.. Yrtme Madde 22- Bu Ynerge Denizcilik Mstearl tarafndan yrtlr.

46

NC BLM 3.1 GEM TANIMI GEM TPLER ve GEM LMLER

3.1.1 Gemi Tanm 3.1.2 Gemi Tipleri 1- Kuru Yk Gemileri ( Dry Cargo Ships ) A) B) C) D) E) Dkme Yk Gemileri ( Bulk Carriers ) ok Maksatl Gemiler ( Multipurpose Ships ) Konteyner Gemileri ( Container Ships ) Ro-Ro Gemileri ( Ro-Ro Ships) Souk Haval Gemiler ( Refrigerated Vessels )

2 Tankerler ( Tankers) 3 Dier Gemiler ( Miscellaneous Ships) 3.1.3 Gemi na, Gemi lmleri 3.1.4 Yklerin Snflandrlmas Gemiyle Tanan Ykler 3.1.5 Konteyner , Konteyner Tipleri

HAZIRLAYAN Ali Yavuz

47

3.1 GEM TANIMI GEM TPLER VE GEM LMLER 3.1.1 Gemi Tanm
Baz farkllklarla ticaret gemisi, yk ve yolcu tamaya yarayan yzen kutulardr. Bu kutular su geirmez perdelerle yk tama blmlerine ayrlmtr. Geminin yapsnda makineler, yakt ve su iin tanklar, portular, seyir alanlar ve personel kamaralar bulunmaktadr. Gemi ve ticaret gemisi ile ilgili olarak; T.T.K. Madde 816- Tahsis edildii gayeye uygun olarak kullanlmas, denizde hareket etmesi imkanna bal bulunan ve pek kk olmayan her trl tekne Gemi, Denizde kazan elde etme maksadna tahsis edilen veya fiilen byle bir maksat iin kullanlan her gemi, kimin tarafndan ve kimin nam ve hesabna kullanlrsa kullanlsn Ticaret Gemisi, 4922 sayl Denizde Can ve Mal Koruma Hakknda Kanun Madde Ide A) Denizde krekten baka aletle yola kabilen her araca, ad, tonilatosu ve kullanma amac ne olursa olsun, Gemi, B) Menfaat salamak kastiyle denizde kullanlan her gemiye Ticaret Gemisi, C) On ikiden fazla yolcu tayan her ticaret gemisine Yolcu Gemisi dir. eklinde tarifleri yaplmtr.

3.1.2 -Gemi Tipleri

Gemiler esas olarak ana snfa ayrlrlar. 1 Kuru Yk Gemileri ( Dry Cargo Ships ) 2 Tankerler ( Tankers) 3 Dier Gemiler ( Miscellaneous Ships)

1. Kuru Yk Gemileri
Bu snf gemiler kat ykleri tamak zere ina edilmilerdir. Alt grup olarak; A) Dkme Yk Gemileri ( Bulk Carriers ) B) ok Maksatl Gemiler ( Multipurpose Ships ) C) Konteyner Gemileri ( Container Ships ) D) Ro-Ro Gemileri ( Ro-Ro Ships) E) Souk Haval Gemiler ( Refrigerated Vessels ) A) Dkme Yk Gemileri 250 ile 250.000 ton arasnda tama yapabilen yaln gemilerdir. ncelikle maden cevheri, kmr, tahl ve gbre benzeri ykleri tamak iin kullanlrlar. Ambarlar kendinden trimli self-trimming olarak ina edilen bu gemilerin hzl ykleme - boaltma yapabilmelerini temin etmek zere ambar azlar mmkn olduunca byk tutulmutur. Orta ve kk dkmeci gemiler ( 40.000 dwt altndaki gemiler ) uvall, paketlenmi kereste ve elik yklerini tayabilirler. Genel olarak yk donanm bulunmayan (gearless) dkmeci gemilerin, orta ve kklerinde yk donanmnn bulunmas gemi sahibine ok byk esneklik salamaktadr.

48

Dkme yk tayan gemi sahiplerine yk ynnden avantaj salamak zere OBO-Ore / Bulk / OilMaden Cevheri / Dkme (tahl,gbre v.b.) / Petrol tr ykleri tayan gemiler ina edilmitir. B) ok Maksatl Gemiler Bu tip gemiler konvansiyonel gemilerin modern halefleridir ve dkme ambalajl ykler, konteyner ve kark ykleri ayn kolaylkla tayabilen gemilerdir. 5.000 25.000 dwt arasnda, genellikle geni ambar azl, ift gverteli ( tween decker ), ar yk veya konteynerleri kaldracak kapasitede ( 30 / 35 ton SWL Safety Working Load - Emniyetli alma Yk ) kreynleri olan gemilerdir. C) Konteyner Gemileri Kysal sefer yapan kk konteyner gemilerinden, okyanus ar seferler yapan, ok hzl ve ok byk (11. 000 TEU ) llere varan bu gemiler sadece konteyner tamak zere yaplmlardr. Genel olarak Uluslararas Standartlar rgt ( ISO _ International Standarts Organization ) tarafndan belirlenen 20 veya 40 feet uzunluundaki konteynerleri ykleyip boaltrlar. Konteyner gemilerin byklkleri tayabildikleri TEU (twenty foot equivalent units ) adediyle belirtilmektedir. Baz konteyner gemilerinde soutmal konteynerler (frigofrik konteyner) iin elektrik balant ular mevcuttur. D) Ro - Ro Gemileri Bu tip gemiler zellikle yrtlerek gemiye yklenebilen ve boaltlabilen ykler iin uygundur. rnein; otomobiller, kamyonlar, treylerler ve paletli i makineleri benzeri aralar terminallere istiflenerek ok ksa sreler iinde Ro-Ro gemilerine yklenebilirler. Sz konusu yklerin var limanlarndaki boaltlmalar da yine ok ksa srelerde yaplabildiinden gemilerin liman sreleri asgari seviyededir. Ro/Ro gemilerinin byklk ls park metre -lane meters olarak belirtilmektedir. Byklk ls olarak belirtilen park metre, 2,5 ile 3,5 metre geniliindeki hatlara ka adet aracn park edilebileceini gsterir. Ro-Ro gemilerinin mmkndr. hareketli gverteleri dolaysyla, ykseklikleri farkl aralarn tanmas

Ro/Ro gemilerinin kapaklarnn yerleri ( ba-k-borda ), genilik, boy ve ykseklikleri de nemlidir. Kapaklar ar tonajlar tayacak kapasitede ina edilirler. RoRo gemileri; yolcu ve ara tayan feriler, tren ferileri, otomobil tayclar, otomobil ve kamyon tayclar olmak zere kullanm amalarna bal olarak snflara ayrlmlardr. E) Souk Haval Gemiler ki veya daha fazla gverteli, tama srasnda gda maddelerinin bozulmamas iin ambarlar istenilen scaklkta tutulabilen gemilerdir. Tama sresini azaltmak amacyla yksek sratli (22-23 knots) ina edilirler. Tanan yklerin ( et, st, peynir, meyva, sebze, balk, v.b.) evre etkilerinden en az etkilenmesi iin ambar azlar kk tutulmu ve vinleri hzl alacak ekilde yaplmtr.

2 - Tankerler
Sv ykleri tamak zere ina edilen bu tip gemiler nehirlerde tanan en kk barlardan, 500-600.000 dwtluk ok byk ham petrol tayclar ULCC (Ultra Large Crude Carrier ) kapsar. Tankerler ham petrol, petrol rnleri (benzin, mazot v.b.), kimyasal maddeler, LPG (Liquid Petrleum Gas), LNG ( Liquid Natural Gas), yemeklik ham yalar, araplar, su v.b. birok sv ykleri tayabilirler. Ancak tanacak yklere bal olarak tank yaplar, pompa sistemleri deiiklikler gstermektedir.

49

3 - Dier Gemiler
zel yatlar ve sava gemileri haricinde her trl geminin yer ald bu balk altnda; Kruvaziyer / Yolcu Gemileri Feriler Rmorkrler Kablo Gemileri Kurtarma Gemileri Buz kranlar Tarak Gemileri Petrol Sondaj Kuleleri

saylabilir.

3.1.3 - Gemi na - Gemi lmleri

Herhangi bir gemiyi ifade ederken aadaki ller nemlidir. Tam Boy ( Lenght Overall- L.O.A ) Geminin en uzun boyu. En ( Beam ) Geminin en geni yeri. Geminin ektii su ( Draft ) Geminin yaz su ykleme hattndan gemi omurgasna ( Keel ) olan mesafedir. Gros Tonilato ( Gross Tonnage GT ) stisnalar hari (tuvaletler, banyolar, dek altlar ) geminin btn yerlerinin kadem kp olarak hacminin 100e blnmesiyle elde edilen hacim ls. ( 1 tonilato=100 kadem / ft kp=2,83 m3 ). Net Tonilato ( Nett Tonnage- NT ) Gros Tonilatodan yaama ve seyir yerleri, makine daireleri, tankerlerde pompa dairesi, donki ve kazan dairesi karlarak elde edilen ldr. Dier bir deyile geminin kazan getiren yerleridir. ( VergiTonu / Rsum Tonu ) Dedveyt Tonaj ( Deadweight Tonnage Deadweight All Told DWAT) Geminin yaz ykleme hattnda tayabilecei azami yk, yakt, su ve dier gemi ihtiyalarnn toplamdr. Dedveyt Tonaj 2240 libre(1016 kg) bir ton olmak zere ifade edilir. Dedveyt Kargo Kapasite ( Deadweight Cargo Capacity DWCC) Geminin DWAT lsnden yakt, su, yedek para, yalama ya, kumanyann karlmasyla elde edilen l olup, gemi kiralamalarnda ok nemlidir. Deplasman Tonaj ( Lightweight Displacement Tonnage- LTD ) Geminin bo arldr. Draft survey hesaplarnda ve gemi hurdaya ktnda skm ncesi deer hesabnda ok nemlidir.

Tonilatolarn tarifinde kullanlan yaz ykleme hatt ve benzeri dier ykleme hatlar geminin ba, k ve vasatnda boyal markalar olup Ykleme Snr Hatlar ( Plimsol Marks ) olarak adlandrlrlar. Bunlar; TF Tropikal Tatlsu Tropical Freshwater F - Tatlsu Freshwater T - Tropical S - Yaz Summer W - K Winter WNA K Kuzey Atlantik Winter North Atlantic

50

3.1.4 - Yklerin Snflandrlmas, Gemi le Tanan Ykler

Gemi ile tanan ykler cinsine, ambalaj ekline ve ykleni tarzna gre ok eitli gruplara ayrlr. 1- Dkme Ykler ( tahl, kmr, maden, dkme svlar v.b.) 2- Ambalajl Ykler ( sandk, karton, torba,varil, kutu, bidon v.b.) 3- Birletirilmi Ykler ( konteyner, palet, sapanlanm yk v.b. ) 4- elik Ykler ( ktk demir, ray, inaat demiri, profil demir, rulo sa, levha sa v.b. ) 5- Ambalajsz Ykler ( i makineleri, vagon, kamyon, otomobil, konstrksiyon malzemesi v.b. ) 6- Kereste Yk ( tomruk, biilmi kereste v.b.) 7- Soutulmu ve Dondurulmu Ykler ( sebze, meyva, balk, et, st, v.b. ) 8- Canl Hayvan ( kesim, kmes, ss, vahi hayvanlar ) 9- Tehlikeli Ykler ( yanc, patlayc, zehirli ykler ) 10- Akaryaktlar ( ham petrol, petrol rnleri ) 11- Kimyasal Ykler ( asitler, zararl-zararsz kimyasal maddeler ) 12- Svlatrlm Gazlar ( LNG, LPG )

3.1.5 Konteyner, Konteyner Tipleri

Yk ellelemeyi en aza indirerek zamandan tasarrufu salamak, ekonomik tamacl gerekletirmek , hasarlanma ve alnma risklerini yok etmek zere konteyner tamacl sratle gelimitir. Gelien konteyner tamacl ile; a- Limanlarda hzl ykleme-boaltma gerekletirilerek gemilerin limanda kalma sreleri azaltlm, dolaysyla gemilerin ekonomik kullanlmalar salanmtr. b- Konteynerler standart olarak ina edildiklerinden deniz, demiryolu ve kara tamaclnda kolayca kullanlabilmekte dolaysyla kombine tamaclk gerekletirilebilmektedir. c- Tama sresinin ksalmas tama maliyetinin dmesini salamtr. d- Konteynerin kendisi bir ambalaj olduundan ambalaj masraflar azalmtr. Konteynerlerin yap malzemesi olarak elik, aliminyum, kontraplak ve fiberglas kullanlmaktadr. ok eitli tip ve lde imal edilen konteynerlerden en ok kullanlanlar:

51

D ller ( En-ykseklik-boy (ft) ) 8x8x20 8x8x40 8x8,5x20 8x8,5x40

Kapasite ( Ton ) 18 24 20 25

Konteyner tipleri, Ak Konteynerler : Normal konteynerlere smayan ykleri tamak iin n ve arka yzeyleri kapanabilir, dier yzeyleri ak konteynerlerdir. Bu tip konteynerlerle konstriksiyon malzemeleri, tekerlekli aralar, kazan, makine ve jeneratr gibi zel ykler tanr. Havalandrmal Konteynerler: Konteyner iindeki ykleri rutubetten korumak iin havalandrma tertibatl olan konteynerlerdir. Gerektiinde normal kuru ykler de bu konteynerlerle tanabilmektedir. Yarm Konteynerler: 4 feet yksekliinde yaplm bu konteynerler az yer kaplayan ar ykler iin kullanlmaktadrlar. Bu konteynerlerle elik sa, boru, varil rulo sa v.b. ykler tanmaktadr. Tank Konteyner: Sv yklerin tanmas iin kullanlmaktadrlar. Bu konteynerlerle kimyasal maddeler, sv yiyecekler ve baz gazlar tanmaktadr. st Ak Konteynerler: Normal konteynerlere smayan baz zel ykler yklenir. Ayrca st ak olduundan yk hem kapandan hem de stnden yklenebilir. Yksek Konteyner : 9,5 feet yksekliinde yaplm olan bu konteynerlere hacimli ykler ( buzdolab, mobilya,hal v.b. stove faktr yksek olan ykler ) yklenir. Dkme yk Tayan Konteynerler: Dkme yklerin ( tahl, un, eker, gbre, kmr v.b.) tanmas iin kullanlan bu tip konteynerlerin kenarlar da zel olarak takviye edilmitir. Soutulmu Yk Tayan Konteynerler: Reefer konteynerler diye bilinen bu tiplerde soutulmu ykler ( et, balk, st v.b. ) tanmaktadr. Yukarda saylan konteynerlerden baka zel amalar iin yaplm; iftlik hayvan konteynerleri, sebze konteynerleri, otomobil konteynerleri gibi konteynerler de kullanlmaktadr.

52

DRDNC BLM 4.1 ACENTE ve OTORTE ( Resmi Makamlar ) LKS 4.1.1 Acente 4.1.2 Acentenin Rutin ve lemleri 4.1.3 Gemilerin Limanlarmza Geli ve Gidilerinde Yaplacak lemler, Bavurular, Bavuru Formlar a) Byk Kabotajdaki Gemiler aa) Gemilerin Yabanc Limanlardan Trk Limanlarna Gelilerinde ab) Gemilerin Bir Trk Limanndan Yabanc Limanlara Gidilerinde ac) Gemilerin Bir Trk Limanndan Dier Bir Trk Limanna Gelilerinde ad) Gemilerin Bir Trk Limanndan Dier Bir Trk Limanna Gidilerinde b) Kk Kabotajdaki Gemiler ( Dahili Tama ) ba) Gemilerin Geliinde bb) Gemilerin Gidiinde 4.1.4 Gemi Geli Gidi Kontrolleri, Formlar, Dokmanlar 4.1.5 Gemilerin Boazlara Gelilerinde Uyaca Kurallar a) VTS Uyum Kurallar ( SP1 SP2 Raporlar ) b) Gmrk ve Sahil Salk Kontrolleri c) Yolcu Gemilerinin Ayrcalklar 4.1.6 Uraksz Gei Yapan ( Transit ) Gemilerin Geilerinde Yaplacak lemler 4.1.7 Resmi Makamlar ile lgili lemler a) Liman Bakanl b) Sahil Gvenlik ve Sahil Salk dareleri c) Ky Emniyeti Genel Mdrl ( Fenerler daresi ) d) Gmrk dareleri e) Konsolosluklar f) Dier Resmi Makamlar

HAZIRLAYAN Cengiz Diviliolu Yavuz Tarku

53

4.1 ACENTE VE OTORTE ( Resmi Makamlar ) LKS 4.1.1 Acente

Halen yrrlkte bulunan TTK (Trk Ticaret Kanunu ) nun Sekizinci Blm ACENTELK ileri hakknda hkmleri ierir.Kanunun 116 maddesi, umumi olarak acentelii ; Ticari mmessil, ticari vekil, sat memuru veya mstahdem gibi tabi bir sfat olmakszn bir mukaveleye dayanarak muayyen bir yer veya blge iinde daimi bir surette ticari bir iletmeyi ilgilendiren akitlerde araclk etmeyi veya bunlar o iletme adna yapmay meslek edinen kimseye acente denir. eklinde tarif etmitir. Kanunun 116-134.c maddeleri zel olarak acentelik ilerini dzenlemeye ynelik olarak tanzim edilmitir. Yine Kanunda, arac, mukaveleli ve vekil ( memur ) acenteler olarak snflandrlmtr. Kanunun 119. Maddesi de umumi olarak Acentenin Salahiyetlerini, Acente, araclkta bulunduu veya akdettii mukavelelerle ilgili her trl ihtar, ihbar ve protesto gibi hakk koruyan beyanlar mvekkili namna yapmaya ve bunlar kabule salahiyetlidir. Bu gibi mukavelelerden kacak ihtilaflardan dolay acente mvekkili namna dava aabilecei gibi kendisine kar da ayn sfatla dava alabilir. Bu hkmlere aykr olan artlar muteber deildir. ifadeleriyle belirlemitir. Burada ana izgiler ierisinde ksaca tanmlanan acentelik ilerinin, konumuza esas tekil edecek ksm mnhasran, Gemi Acentelii dir ve burada ksaca acente tabiri ile ifade edilen ; Vekili bulunduu kaptan veya temsilcisi olduu armatr namna, bulunduu limana gelen veya giden gemilerin her trl acentelik hizmetlerini yerine getiren, yasal olarak kurulmu ve gemi acentelii yapmaya yetkili kii veya ortaklara ait firmadr. Acente, yukarda belirtildii gibi, kanunda snrlar izilen , ticari bir iletmeyi ilgilendiren akitlerde araclk ederken veya bunlar o iletme adna yaparken, devlet otoritesi ile kar karyadr ve iin gerekli kld resmi makamlarla yakn bir iliki iinde alr. Acenteliin ifasnda nemli bir yer tutan bu resmi makamlar, aada bir balk altnda geni olarak incelenecektir.

4.1.2 Acentenin Rutin ve lemleri

Acentenin rutin i ve ilemleri genel olarak ; acentesi olduu gemilerin limana geli ve gidilerinde, Gmrk, Liman, Polis, Sahil Salk, Ky Emniyeti, Konsolosluk balantl ilerle, rhtm ve iskelelere yanap kalkma, ykleme - boaltma ilerini ifa etmek, konimento ve manifesto tanzim etmek, teslim ordinosu vermek, gemilere ait mutat masraflar demek, geminin talep edilen ihtiyalarn karlamak, gerektiinde onarm ilerini yaptrmak,manifesto noksan veya fazlas ykleri takip etmek ve neticelendirmek, aktarma (transit) yklerin ait olduu limanlara sevk etmek, yolcu ilemlerini yapmak, bulunduklar blgede yk aratrmas yapmak, donatan veya gemi ileticisinden ald talimata gre navlun tahsil etmek, tahsilat ve tediyelere ait hesap izelgeleri dzenlemek ve gemiye ait dier ilerde gemi sahibinin talimatlar dorultusunda hareket etmek olarak sralanabilir.

4.1.3 Gemilerin Limanlarmza Geli ve Gidilerinde Yaplacak lemler, Bavurular, Bavuru Formlar
Kabotaj Tanm : Kabotaj bir devletin kendi limanlar arasnda yolcu ve yk tama hakkdr. Kabotaj Hakk : 19.04.1926 tarihli ve 815 sayl kanunun 1.ci maddesi gereince Trkiye sahillerinin bir noktasndan dierine yk ve yolcu alp nakletmek ve sahillerde, limanlar dahilinde veya evresinde ekme ( rmorkrclk ) ve klavuzluk veya hangi mahiyette olursa olsun tm liman hizmetlerini yapmak yalnzca Trk Bayran tayan milli gemilere ait olan haktr. Yabanc bayrakl gemiler, Trk limanlarna, ancak yabanc limanlardan aldklar yk ve yolcular indirebilirler ve buralardan yalnzca yabanc limanlar iin yk ve yolcu alabilirler.

54

Bylece,Trk bayra tayan gemilerle Trk limanlar arasnda yaplan tamalara Kk Kabotaj , Uluslararas sularda Trk limanlarndan ecnebi limanlara ve ecnebi limanlardan Trk limanlarna yaplan tamalara da Byk Kabotaj denir. Bu tamalar yapan gemilere,Trk limanlarnda, aada detaylandrlarak anlatlan farkl gmrk ve liman ilemleri uygulanr.

a) Byk Kabotajdaki Gemiler : aa) Gemilerin Yabanc Limanlardan Trk Limanlarna Geliinde ;
1- Limann bal bulunduu Liman bakanlna 24 saat ncesinden geminin geli bildirimi ( ek.1 Gemi Geli Bilgi Formu ) yaplr ve yanama ordinosu alnr. Bilgi formuna ek olarak : a- Atk Bilgi Formu b- Balast Suyu Raporlama Formu c- Geminin P & I Polie kopyas d- Son Devlet Liman Kontrol Formu A ve B e- ISPS gerei olan ve limana vartan nce geminin urad son 10 liman da ieren bilgi formu A ve B f- Gemilerin Bildirim Formu g- Trk Bayrakl gemiler iin n Srvey Yazs Geminin kaptan veya armatr tarafndan imzalanm ve mhrlenmi olarak sunulur. 2- Gemi klavuz ve rmorkre tabi ise, ilgili limana ait Klavuzluk ve Rmorkr idarelerine bavurularak, klavuz ve rmorkr talebi yaplr. 3- Giri Gmrk Mdrlne 24 saat nceden bavuruda bulunularak geli bildirimi yaplr. Geminin zet Beyan ilemleri yaplarak boaltma msaadesi alnr. 4- Gmrk Muhafaza Mdrlne 24 saat nceden bavuruda bulunularak geli bildirimi yaplr ve en az 6 saat ncesinden geminin geli kontrol iin randevu alnr. 5- Sahil Salk idaresine 24 saat nceden gemi ile ilgili bavuru yaplarak geli bildirimi yaplr ve en az 6 saat ncesinden geli kontrol randevusu alnr. 6- Tm yukardaki ilemlere paralel olarak, geminin ykleme ve/veya boaltma yapaca liman idaresine bavurularak geminin geli bildirimi yaplr.Yanama onay alndktan sonra, geminin orijinal manifestolar, yk plan ile birlikte liman idaresine verilerek posta talebinde bulunulur. 7- Devlete ait TCDD ve TDI limanlar iin liman iletmesine tahliye veya ykleme liman ilemleri iin depozito yatrlr. zel limanlarda halihazrda bu uygulama yoktur. 8- Emniyet 5. ube Mdrlne gemi geli bildirimi yaplarak, geli kontrol talebi yaplr. Geminin mrettebat ve varsa yolcu listeleri verilir. Gemi limana geldiinde nce sahil salk merkezi grevlisi gemiye gelir, geminin Q bayrann ekili olup olmadn kontrol ederek gemiye girer, gemide bulac bir hastalk olup olmadn ve gemide hasta olup olmadn kontrol eder. Salk grevlisi kontroln bitirip gemide hasta veya bir hastalk olmadn tespit ettikten sonra gmrk muhafaza ve emniyet 5.ube ( polis ) ekipleri gemiye girerler. Polis gemide bulunan mrettebat ve varsa yolcularn hviyetlerinin tespiti iin gemi adam czdanlarn ve pasaportlar tespit ve kontrol eder. Polis gemide yurda girileri yasak ve sakncal bir kimse olup olmadn kontrol eder. Gmrk muhafaza ekipleri gemide mevcut eyay, yklemesi ve/veya boaltmas yaplacak eya ile gemide transit ilem yaplacak eyann ve evraklarnn kontroln ve onayn yaparak ayrca gemide kaak yk ve eya olup olmadn kontrol eder, Geli Kontrol zaptn tanzim eder. Gmrk kontrol gemi rhtmda yanak vaziyette iken tamamlanm ve tahmil tahliyeye hazr halde ise , ilem yaplacak mhrl olan ambarlarn mhr koparlr, ilem yaplmayacak ambarlar mhrl olarak geldi ise mhrl olarak aynen braklr. Mhr yoksa mhr tatbik edilerek geli kontrol zaptna ilenir.Tahliye ve/veya ykleme izin belgesi gemide veya limanda grevli gmrk muhafaza memuruna verilerek ykleme veya tahliyeye balanlr.

55

Gemide yolcu var ise muhafaza refakatinde yolcu salonunda gerekli ilem ve kontrolleri yaplr.

ab) Gemilerin Bir Trk Limanndan Yabanc Limanlara Gidiinde ;

1- Liman Bakanlna, gerekli gidi bildirimi (Ek.1- Gemi Gidi Bildirim Formu ) geminin kalkndan en az 6 saat ncesinden yaplr. Geminin kalk evraklar tamamlanarak yola elverililik belgesi alnr. 2- Sahil Salk Mdrlnden, salk rsumu yatrlarak salk kontrol belgesi alnr. 3- k veya gerekiyorsa Giri Gmrk Mdrlklerinden Tatlara Mahsus Gidi zin kad alnr. 4- Gmrk Muhafaza Mdrl ne geminin gidi bildirimi yaplr ve gidi kontrol iin talep yaplr. 5- Emniyet 5. ube Mdrlne gidi bildirimi yaplarak, gidi kontrol iin gemi tayfa ve yolcu listeleri verilir. 6- Gemi, klavuz ve rmorkr alacak ise, ilgili limana ait klavuzluk ve rmorkr idaresine talep yaplr. 7- Gemiye girecek yolcu var ise, Yolcu Salonu Gmrk Mdrlnde ve poliste pasaport kontrolleri yaptrlarak, Gmrk Muhafaza memuru nezaretinde geminin hareket edecei gn gemiye binileri salanr. 8- Fener rsumu, fener idaresine ( Ky Emniyeti Genel Mdrl ) yatrlarak makbuzu alnr. 9- Amerikaya gidecek gemiler iin, Amerikaya giri iin Amerikan konsolosluu ile ilgili gerekli bavurular ve ilemler yaplr. Bu ilemlerin tamamlanmasndan sonra, polis ve gmrk kontrol yaplarak gemi hareket eder. Gemi limanda ykleme yapm ise, ykleyici veya yk ilgililerinin talimatlarna gre konimentolar ve buna dayanlarak yk manifestosu hazrlanr, gemi kaptanna ve gmrk muhafazaya gerekli nshalar verilir.Tahliye liman acentesi iin yeteri kadar manifesto, kaptan veya posta ile gnderilir. Konimentolar, ykleyici veya yk ilgililerince verilen talimata gre imza karl belirtilen ilgililere teslim edilir veya gnderilir. hra manifestolar ve gmrk beyannameleri geminin hareketinden sonraki 48 saat iinde limann bal bulunduu k Gmrk Mdrlne tescil ettirilir ve bir adet manifesto gmrk Muhafaza Mdrlne teslim edilir.

ac) Gemilerin Bir Trk Limanndan Dier Bir Trk Limanna Geliinde
1Limann bal bulunduu Liman bakanlna 24 saat ncesinden geminin geli bildirimi ( ek.1 Gemi Geli Bilgi Formu ) yaplr ve yanama ordinosu alnr. Bilgi formuna ek olarak : a- Atk Bilgi Formu b- Balast Suyu Raporlama Formu c- Geminin P & I Polie kopyas d- Son Devlet Liman Kontrol formu A ve B e- ISPS gerei olan ve limana vartan nce geminin urad son 10 liman da ieren bilgi formu A ve B f- Gemilerin Bildirim Formu g- Trk Bayrakl gemiler iin n Srvey Yazs Geminin kaptan veya armatr tarafndan imzalanm ve mhrlenmi olarak sunulur. 2- Gemi klavuz ve rmorkre tabi ise veya alacak ise, ilgili limana ait klavuzluk ve rmorkr idarelerine bavurularak, klavuz ve rmorkr talebi yaplr. 3- Boaltma yaplacak ise ,Giri Gmrk Mdrlne 24 saat nceden bavuruda bulunularak geli bildirimi yaplr. Geminin zet Beyan ilemleri yaplarak boaltma msaadesi alnr 4- Ykleme yaplacak ise, k gmrk mdrlne 24 saat nceden bildirim yaplarak ykleme msaadesi alnr. 5- Gmrk Muhafaza Mdrlne 24 saat nceden bavuruda bulunularak geli bildirimi yaplr ve en az 6 saat ncesinden geminin geli kontrol iin randevu alnr. 6- Gemi bir Trk limanndan geldii iin nce Gmrk Muhafaza memuru, tespit kontrol iin gemiye gtrlerek tespit zapt tamamlanr.lem gemi rhtmda yanak iken yaplmsa,

56

ilem yaplacak ambar mhrleri sklerek zapta ilenir ve gmrkten alnan boaltma ve/veya ykleme izin kadnn liman veya gemide grevli Gmrk Muhafaza memuruna verilerek boaltma ve/veya ykleme ilemine balanlr. 7- Geli gmrk kontrolnde gmrk muhafaza kontrol memuru tarafndan tasdik edilen orijinal tahliye manifestolar giri gmrk mdrlne gtrlerek 24 saat iinde tasdik ettirilir. 8- Tm yukardaki ilemlere paralel olarak, geminin ykleme ve/veya boaltma yapaca liman idaresine bavurularak geminin geli bildirimi yaplr. Yanama onay alndktan sonra, geminin orijinal manifestolar, yk plan ile birlikte liman idaresine verilerek posta talebinde bulunulur. 9- Devlete ait TCDD ve TDI limanlar iin liman iletmesine tahliye veya ykleme liman ilemleri iin depozito yatrlr. zel limanlarda halihazrda bu uygulama yoktur. 10- Emniyet 5. ube Mdrlne gemi geli bildirimi yaplarak, geli kontrol talebi yaplr. Geminin mrettebat ve varsa yolcu listeleri verilir. 11- Bir nceki limanda ilem gren Gemi Salk Belgesi alnarak Sahil Salk Merkezine verilir.

ab) Gemilerin Bir Trk Limanndan Dier Bir Trk Limanna Gidiinde
1- Liman bakanlna, gerekli gidi bildirimi geminin kalkndan en az 6 saat ncesinden yaplr. Geminin kalk evraklar tamamlanarak yola elverililik belgesi alnr. 2- Sahil Salk Mdrlne, salk rsumu yatrlr, salk belgesi vize ettirilir veya duruma gre yenisi alnr. 3- k veya gerekiyorsa Giri Gmrk Mdrlklerinden Tatlara Mahsus Gidi zin kad alnr. 4- Gmrk Muhafaza Mdrlne geminin gidi bildirimi yaplr ve gidi tespit kontrol iin talep yaplr. 5- Emniyet 5. ube Mdrlne gidi bildirimi yaplarak,gidi kontrol iin gemi tayfa ve yolcu listeleri verilir. 6- Gemi klavuz ve rmorkre tabi ise,lgili limana ait klavuzluk ve rmorkr idaresine talep yaplr. 7- Gemiye girecek yolcu var ise,Yolcu Salonu Gmrk Mdrlnde ve poliste pasaport kontrolleri yaptrlarak, gmrk muhafaza memuru nezaretinde geminin hareket edecei gn gemiye binileri salanr. 8- Fener rsumu, fener idaresine ( Ky Emniyeti Genel Mdrl ) yatrlarak makbuzu alnr. 9- Gemi limandan ecnebiye ykleme yapm ise,ykleyici veya yk ilgililerinin talimatlarna gre konimentolar ve buna dayanlarak ykleme manifestosu hazrlanarak gemi kaptanna ve gmrk muhafazaya gerekli nshalar verilir.Tahliye liman acentesi iin yeteri kadar manifesto, kaptan veya posta ile gnderilir. Konimentolar, ykleyici veya yk ilgililerince verilen talimata gre imza karl belirtilen ilgililere teslim edilir veya gnderilir. 10- hra manifestolar ve gmrk beyannameleri geminin hareketinden sonraki 48 saat iinde limann bal bulunduu k Gmrk Mdrlne tescil ettirilir ve bir adet manifesto gmrk Muhafaza Mdrlne teslim edilir. Bu ilemlerin tamamlanmasndan sonra, polis ve gmrk kontrol yaplarak gemi hareket eder.

b) Kk Kabotajdaki Gemiler ( Dahili Tama )

Kabotaj ( dahili ) tamalar, Trkiye Limanlar ve skeleleri Arasnda Deniz Tatlaryla Yaplan Ykleme, Tama ve Boaltmalarda Gmrk Gzetim ve Denetimi Usul ve Esaslarna likin Teblie, uygun olarak yaplr.

ba) Gemilerin Geliinde ;

1- Limanda herhangi bir ykleme boaltma ilemi yapmayacak gemiler iin, geminin limana geliinden en az 24 saat ncesinden Liman Bakanlna bildirim yaplr.

57

Salk belgesi 24 saat iinde Sahil Salk Merkezine verilerek pratika ilemi yaplr 2- Ykleme-boaltma ilemi yapmak zere limana gelip rhtma yanaacak gemiler iin, a. 24 saat ncesinden liman bakanlna bildirim yaplarak yanama ordinosu alnr. Gemi klavuz ve rmorkre tabi ise, rmorkr ve klavuz talep yazs, yanama ordinosu ile birlikte klavuzlua verilir. b. Liman iletmesine bildirimde bulunulur ve tahliye edilecek ykler iin dahili tama manifestosu ( kabotaj beyannamesi ) ykleme yaplacaksa, ykleme izin belgesi verilir ve posta talebi yaplr. Devlet limanlar ( TCDD ve TDI ) iin gemi / gemi acentesi veya yk sahibi tarafndan liman masraflar iin depozito yatrlr. c. Geminin salk belgesi 24 saat iinde Sahil Salk Merkezine sunulur.

bb) Gemilerin Gidiinde ;

1- Liman Bakanlna, geminin kalkndan en az 6 saat ncesinden bildirimde bulunularak sefer evraklar tamamlanarak, yola elverililik belgesi alnr. 2- Gemi klavuz ve rmorkre tabi ise, ilgili limana ait klavuzluk ve rmorkr idaresine klavuz ve rmorkr talebi yaplr. 3- Salk belgesi vize ettirilir veya duruma gre yenisi alnr. Gemi geldii yne doru rotasyon deitirirse yeni salk belgesi almak mecburiyetindedir. 4- Fener creti yatrlarak makbuzu alnr. 5- Ykleme yaplm ise manifesto veya dahili tama beyannamesi tanzim edilir ve liman iletmesi, gemi kaptan ve gidecei liman acentesi iin yeteri kadar manifesto verilir. 6- Konimento tanzim edilerek ykleyicinin talimatna gre ilgililerine imza karl teslim edilir. Dahili tamalar genellikle FO ( Free in / out ) esasna gre yapldndan, devlet limanlarna depozito genellikle ykleyiciler veya alclar tarafndan yatrlr. zel limanlarda ise tarifelerine gre ilem yaplr. Baz hallerde gemi sahibi veya acentesi bu ilemleri kendisi yapmakta ve bilahare navlun ile birlikte tahsil yoluna gitmektedir. Bu ilemler tayan ile tatan arasnda varlan mutabakata gre yaplr. Gmrk Kanununa ilikin Gmrk Ynetmeliine gre; yalnz Trk limanlar arasnda sefer yapan ; Devlet daire ve messeseleri ile askeri birlikler, belediyeler, iktisadi devlet teekklleri ve sermayesinde devletin itiraki bulunan ofis, kurum ve irketlerin, hangi tonajda olursa olsun sahibi olduklar deniz tatlarndan, b.) Yukarda belirtilenlerden baka gerek ve tzel ahslara ait olup, 600 ( alt yz dahil ) GROS tonilatodan fazla, dzenli sefer yapan ve acenteleri bulunan gemilerden, manifesto aranmaz ve bunlarla tanan kabotaj eyas gmrk denetlemesine tabi tutulmaz. (ihbar veya pheli durumlar haritir.) a.)

4.1.4 Gemi Geli / Gidi Kontrolleri , Formlar / Evraklar, Raporlar

Gemi Geli Kontrol : Gemi kaptanna liman kontrolleri iin gerekli olan evraklar geminin limana geliinden nce bildirilmi olmaldr. Buna gre gemi kaptan gerekli evraklar kontrolde hazr eder. Bu evraklar a- Tayfa ve Yolcu Listeleri b- Kaptan Beyan - Mrettebat Eya Listesi ( Crew Declaration List ) - Gemi Eya ve Malzeme Listesi ( Store List ) - Geminin yakt miktarn gsteren liste ( Bunker List ) c- Limanda tahliye edilecek yk manifestosu d- Transit ( eer varsa ) yk manifestosu ve konimentolarn kopyas e- Tm Gemi Sertifikalar dr Bir geminin limana geliinden 24 saat nceden Liman Bakanlna, Gmrk Muhafaza Mdrlne, Gmrk Giri k Mdrlklerine, Emniyet 5. ube ( Deniz ) Mdrlne, Sahil Salk Mdrlne geli bildirimi yaplr. Bu bildirimler her bir resmi idareye matbu formlar ile yaplr. Bu bildirimlere, idare tarafndan talep edilen gemi ve yk ile ilgili evraklar, ek yaplarak sunulur.

58

Bu bildirimler dorultusunda limana gelen gemi bu idarelerin grevli memurlar tarafndan aada sraland ekilde kontrole tabi tutulur. Gemi limana geldiinde ilk kontrol Sahil Salk memuru tarafndan yaplr. Memur geminin salk bildirim formunda geminin kaptan tarafndan beyan edilen bilgileri kontrol eder, yannda getirdii deftere geminin salk ile ilgili kaytlarn iler, hasta kimse bulunup bulunmadn ve/veya gemide salgn bir hastalk veya tehlikesi olup olmadn renir. Bu bilgiler dorultusunda geminin bir nceki ( en son ald ) salk karnesini alarak yeni ( sar kart da denilen ) Salk Belgesini ( Healt Inspection Card ) verir. Gemi direinde ekili Q ( sar ) bayran indirterek kontroln tamamlam olur. Bu ilemden sonra Emniyet 5.ube grevlisi polis memuru gemi mrettebat ve yolcularla ilgili sorgulamasn yapar ve kontrol zaptn tanzim ederek, gemide bulunanlarn gemi adam czdan ve pasaport kontrollerini yapar, zapt kaptan ve acenteye imzalatr. Kontrol bilgileri dorultusunda gemide bulunan mrettebat ve yolcular iin shore pass denilen geici karaya k izin kad tanzim eder. Mrettebatn Gemi Adam Czdanlar ve pasaportlar , kasada muhafaza etmesi iin gemi kaptanna teslim edilir. Emniyet 5.ube sorgulamasndan sonra, en nemli sorgulama olan ykle ilgili Gmrk Muhafaza memurlarnn sorgulamas balar. Bu sorgulama Gmrk daresinin Soru Kad / Quastionaire formu zerinden ve kaptan beyanna dayal olarak yaplr ve Acente/Gemi Kaptan / Gmrk muhafaza memuru tarafnda imzalanp tasdik edilir. Gemi kaptanndan, yk tahliye edilecekse, bu ykle ilgili orijinal manifesto istenir ve kontrol edilerek tasdik edilir. Bundan baka, bir dier Trk liman veya ecnebi limana tahliye edilmek zere gemide yk mevcut ise Transit Manifestosu talep edilir.Trk limanlarna ve yabanc limanlara ait olan manifestolar ayr ayr kontrol ve tasdik edilir. Kaptan, gemide mevcut kumanya ve malzeme ile ilgili Store List , Mrettebat ve yolcularn beyana tabi eyalarn ieren Crew Declaration List ve gemi yakt miktarlarn gsteren Bunker List i verir. Gmrk muhafaza grevlileri bu belgelere dayanarak Geli Yakt ve Kumanya lemleri Formu nu tanzim eder ve acente / gemi kaptan / Gmrk Muhafaza memuru tarafndan imzalanr. Gemi kaptanna, gemisinde beyannn dnda herhangi bir yk veya kaak eyann bulunup bulunmad, mhr altnda olan yer ve mahallerin neresi olduu tekrar sorulur ve mhrlenecek yerler varsa mhrleme ilemine geilerek, Geli Kontrol ve Sorgulama tamamlanm olur. Ambar Mhrleri : Gemiler yurt dndan bir Trk limanna girilerinde, yukarda 4.1.3 blmde bahsedilen geli kontrol ve arama ilemi tamamladktan sonra , bulunduu limana boaltaca yklerin bulunduu ambar veya ambarlar eer mhrl ise bu mhrler gmrk muhafaza memurlar tarafndan sklr ve dier mhrl ambarlar olduu gibi braklr ve bu ilem kontrol zaptna ( Soru Kad ) ilenir. Eer ambarlar mhrsz olarak gemi limana gelmi ise, boaltma yaplacak ambarlarn dnda, iinde baka limanlara yk olan ambarlar mhrlenir ve bulunulan limana ait boaltma yaplacak ambar veya ambarlar alarak tahliyesine msaade edilir. Geminin bulunduu limana ait yklerin tahliyesinden sonra ambar iinde dier limanlara ait yk kaldnda ve/veya ayni ambar veya ambarlara, ecnebiye ykleme yapldnda, bu ambarlarda kalkta mhrlenerek kontrol zaptna (Soru Kad ) ilenir. Bu mhrleme ilemlerinde, her ambara ka adet ve nerelere mhr tatbik edildii, hangi mahallerin mhrlerinin skld ve sklen mhr adeti, gemide ka adet toplam mhr olduu bu geli gidi kontrol zabtlarnda ( Soru Katlarnda ) belirtilir. Geminin Trk limanlarndaki yk tamamen boalncaya kadar bu ilemler tekrarlanr. Ambar Bo Aramalar: Geminin Limanda boaltma yapt ambar veya ambarlarnda hi yk kalmadnda ve buraya yeni bir yk alnmadnda, bu ambarlarn gmrk muhafaza memurlarnca Bo Aramas denilen kontrol yaplr. Bunun amac, Tamamen boaltld beyan edilen ambarda kaak bir eya bulunup bulunmad ve ambarda boalmam, unutulan bir yk olup olmadnn kontrol,

59

Ambarn bo aramasnn tamamlanmasyla, mhrsz kalmas salanarak ambarn mteakip limanda alaca yk iin ambarn temizlenmesine ve yke hazrlanmasna olanak salanmasdr.

FORMLAR :

60

Form :1 Sahil Salk Denetleme Formu

DERNCE SAHL SALIK DENETLEME MERKEZ TABPLNE ..../.../2007

Acenteliimize bal aada bilgileri yazl olan gemimiz../../2007 Tarihinde liman.iskelesine gelecektir. Geminin gerekli ilemlerinin yaplmasn arz ederim. GEM LE LGL BLGLER

GEMNN ADI BALAMA LMANI TR ALT TR KATEGORS BAYRAI ARI ARET IMO/LR NO TEKNIK KUTUK NO BIR ONCEKI SEFERINDEKI ACENTESININ ADI BIR ONCEKI SEFER DURUMU BIR ONCEKI SEFER TARIHI NET TONU GROSS TONU TONAJ SERTIFIKASININ VERILDIGI TARIH TONAJ SERTIFIKASININ VERILDIGI LIMAN GELDIGI LIMAN GELDIGI LIMANDAN CIKIS TARIHI GELECEGI TARIH BOGAZ GECTIGI TARIH GIDECEGI LIMAN GIDECEGI TARIH ACENTE ADI DONATAN ADI KAPTAN ADI TAYFA ADEDI YOLCU/DIGER ADEDI YUK CINSI YUK TIPI YUK MIKTARI ATIK TURU SON TAHLIYE TARIHI TAHLIYE YERI TAHLIYE BELGE NO

ACENTE KAE VE MZA

61

Form: 2 Deniz Salk Bildirimi

SALIK BAKANLII HUDUT VE SAHLLER SALIK GENEL MDRL

DENZ SALIK BLDRM

(lke d limanlardan gelen gemi kaptanlar tarafndan ibraz edilecektir)

MARITIME DECLARATION OF HEALT

(To be rendered by the masters of ships arriving from ports outside the Territory)

Liman ad /Port of Geminin Ad / Name of ship Uyruu / Nationality Net Tonu / Net registered tonnage

Tarihi /Date....

Geldii Yer /F

Gittii Yer / To
Kaptann ad Master's Name

Deratizasyon yahut istisna Deratting or exemption Yolcu says Number of passenger

Vesikas / Certificate ..............................................Verildii yer / Issued at.............................................................. Kamara Cabin

................. Gverte ............... Mrettebat says

Deck Number of Crew

Yolculuk balangcndan tbaren uranlan limanlarn listesive her birinden kalk tarihleri List of ports of call from commencement of coyage with dates of departure

SALIK SORULARI
HEALT QUESTIONS

Seyahat esnasnda* gemide veba, kolera, sar humma veya iek vakas veya phesi oldumu. Ek cetvelde tafsilat veriniz
1Has there been on board during the voyage* any case or suspected case of plague, cholera or yellow fever? Give particulars in the Schedule (on reverse of form). Seyahat esnasnda* fare ve sanlar arasnda veba vakalar veya phesi oldumu? Yahut bunlar arasnda anormal lm oldumu? Has plague occured or been suspected among the rats or mice on board during the voyage,* or has there been an abnormal mortality among them? Seyahat esnasnda* gemide, kazadan baka surette lm kaydedildimi? Ek'i cetvelde tafsilat veriniz Has any person diedon board durng the voyage* oherwise thanas a result of accident. Give particulars in Schedule Gemide bulac olduundanphe ettiinizhastalk vakas var m ? Veya seyahat esnasnda* oldu mu? Ek'li cetvelde tafsilat veriniz ?

2-

3.

4-

Is there on board or has there been during the voyage* any case of disease which you suspect to beof an infections nature? Give particulars in Scheule Gemide imdi hasta var m ? Ek'li cetvelde tafsilat veriniz s there any sick person on board now ? Give particulars in Scheule.

62

Not 5Note

Gemide tabib bulunmad takdirde kaptan u belirtileri bulac hastaln varlndan phe ettirecek ekilde kabul etmelidir. Halsizlik ile birlikte birka gn sren veyahut bezelerin imesiyle beraber ate, ateli veya atesiz her trl hd deri dkntleri, belirli takatsizlikle beraber ar ishal, atele birlikte sarlk. In the absence of a surgeon the Master should regard the following symptoms as ground for suspecting the existence of disease of an infectious nature. Fever accapanied by acute skin rash or eruption with out fever, severe diarhoeawith symptoms of collapse, juandice accokpanied by fever.

6Gemide bir hastaln bulama ve yaylmasn kolaylatracak baka artlarn varln biliyormusunuz Are you aware of any other codition on board witch may lead to infection or the spread of disease Bu bildiri ve ekli cetveldeki bilgi ve cevaplarn, bildiime ve inandma gre doru ve hakikate uygun olduklarn beyan ederim I hereby declare that the particulars and answers to the question given in this Declaration of Healt (Including the Schecule) are true and correct to the best of my knowledge and belief mza (Gemi Tabibi)......................... Countersgned (Shp's Surgeon) mza (Kaptan)........................................ Tarih Date (*) Seyahat balangcndan beri drt haftadan fazla gemise son drt hafta hakknda bilgi vermek yeterlidir. (*) If more than four weeks have elapsed since one voyage began f will suffice to give particulars for the last four weeks. Signed (Master)

63

Form: 3 n Srvey Formu

T.C. BABAKANLIK DENZCLK MSTEARLII STANBUL BLGE MDRL ZMT LMAN BAKANLIINA

GEM ADI : ARI ARET : MO NO : GROSS TON : GEM TP : GEMNN LMANA GEL TARH VE SAAT YANAACAI SKELE : TAHMN LMANDA KALI SRES BAVURU TARH VE SAAT SON N SURVEY TARH VE LMANI

: : : :

Yukarda ismi ve zellikleri belirtilen geminin n Srvey'inin yaplmas iin gerekli ilemlerin balatlmas hususunu arz ederim.

MZA GEM DONATANI/ACENTASI

NOT : 1) Bu form sadece uluslararas sefer yapan Trk bayrakl gemiler iin doldurulucaktr. Kabotaj seferi yapan gemiler iin doldurulmasna gerek yoktur. 2) Gidecei Liman ksmna Emre gre, gibi ibareler yazlmayacak, hangi limana gidecekse o liman ismi yazlacaktr. 3) Tahmini Limanda Kal Sresi ksm, yanalacak iskeleden alnacak bilgiye gre doldurulucaktr.

64

Form: 4 Shore Pass Tutana

PROTOCOL
With a view to issuing Show Passes to the crew members of the ....................................................... Flag ship named ...................................................................................... now in berth in the port of ............................... , and of which ................................................................................................... Are the agents it is necessary to have the Seaman Certificates and Passports of the Ship's Personnel collected with the ship's master, therefore the ship's personnels shall be required not to leave the Port City and to be present alltogether on board upon the departure of the ship , otherwise responsibility shall devolve upon the ship master together with the agents. The present protocol has been drawn up and signed by ourselves to the effect that the above matters have been explained to the master through the Agent's interpreter.

TUTANAK

Acenteliini . inin yapm olduu limanna yanak bulunan. Bayrakl isimli gemi personeline SHORE PASS verilebilmesi icin; Personelinin Gemi Adam Czdanlar ve Pasaportlar gemi kaptannda toplanaca , Gemi Personeli Liman ehrini terk etmeyecei, Gemi kalknda gemi personeli tam olarak gemide hazr bulunaca , aksi takdirde Yasal sorumluluu gemi acentes ile birlikte gemi kaptanna ait olduu Tercman acente vastas ile kaptana anlatldna dair i bu tutanak tarafmzdan tanzimle birlikte imza altna alnd / /2007

Polis Memuru (IMMIGRATION)

Gemi Acentesi (AGENT)

Gemi Kaptan (Master )

65

Form: 5- Personel Listesi

GEMININ ADI BAYRAGI / CAGRI ISARETI GROS TONU /TEKNIK KUTUK NO BAGLAMA LIMANI MAKINE GUCU GEMININ CINSI DONATAN NO 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ADI VE SOYADI GOREVI YETERLILIK SIC.NO VE LIMANI D.YERI CUZDAN NO

. .. LMANINDAN.. LMANINA HAREKET EDERKEN YUKARIDA YAZILI GEM ADAMLARININ GEMDE BULUNDUUNU VE SEFERE KATILACAKLARINI BEYAN EDERM. ./../2007

Form: 6 Gmrk Mesai Dilekesi :

66

Takip no:

GMRK MDRLNE

FRMAMIZ TARAFINDAN / /2007 TARHNDE MDRLNZDEN GERCEKLESTIRILECEK AAIDAK LEMLER MESAI SAATLERI DISINA TASACAGINDAN ILGILI PERSONELLERIN MESAI ISLEMLERI N GREVLENDRLMESN ARZEDERM / /2007 SAYGILARIMIZLA

MESA HARCNDE TALEP EDLEN HZMET : ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------FRMA VERG NO : FRMA NVANI GMRKLEME FRMA NVANI (--------------------------------------------------) : :

GMRKLEME VERG NO : (-------------------------------------) GM.M.ADI SOYADI : TEL NO GSM NO : :

67

Form: 7- Gemi Gidi Formu

GEM GD BLDRM LMAN BAKANLIINA KOCAEL GEMNN Ad

Bayra Cinsi Gros Tonu Net Tonu D.W.T. Balama Liman IMO Numaras ar areti Gidecei Liman;tarih ve saat Ykn Geldii lke ve Liman Boaltaca Ykn Cinsi ve Miktar Ykledii Ykn Cinsi ve Miktar Ykn Gidecei lke ve Liman Yanc ve Patlayc Ykn Cins ve Miktar Limanda Yapt lem Aklama : Yukardaki bilgilerin doruluunu beyan ederim. Acente/Kaptan Tarih ve mza Mhr Not: Gemi gidi Bildirimi,tarifeli sefer yapan gemiler hari btn gemiler,kalkndan 6 saat nce Liman bakanlna bildirilir. : : : : : : : : : : : : : : M/ : :

68

Form: 8 Gemi Geli Bildirim Formu

GEM BLG FORMU SHIP INFORMATION FORM

AAIDA ADI VE DETAYLARI YAZILI GEMYE ORDNO VERLMESN ARZ EDERZ.
KOD CODE
A) B) C) D) E) F) G) H) I) J) K) L) M) N) O) P) Q) R) ADI NAME BAYRAI FLAG ARI ARET CALL SING IMO NUMARASI IMO NUMBER TP TYPE GROSS TONAJI GROSS TONNAGE NET TONAJI NET TONNAGE TAM BOY LOA MAX DRAFT MAX DRAUGHT NA YILI BULD YEAR KLASI CLASSIFICATION SOCIETY YK CARGO GEL TARH VE LMANI ETA KALKI TARH VE GD LMANI ETD YANAACAI LMAN ARRIVAL PORT SON AKDENIZ LMAN DEVLET KONTROL YER VE TARHLAST PORT MEDITERRANEANM STATE CONTROL DATE & PLACE ARMATR YADA LETMEC FRMA OWNER OR OPERATOR ACENTA BLGLER ( ADRES , TEL , FAX ) AGENT DETAILS

GEM SHIP DATE:

NOT:AKDENIZ(MEDITERRANEAN) MOUYA ASAIDAK LKELER DAHLDR RDN,MISIR,FAS,CEZAYIR,TUNUS,ISRAIL,LUBNAN,MALTA,KIBRIS,TURKIYE

69

Form: 9 Kk Kabotaj Tutana

TUTANAK

Gn saat .de bulunan Trk Bayrakl,. Net , Gros tonluk;stanbul Limanna kaytl daresindeki M/.. isimli geminin dahili sefere geeceine dair bal . acenteliinin Mdrlmze yapm olduu . gun ve . Kaytl dilekesine istinaden Gmrk Muhafaza Grev ynetmeliinin 24.Maddesi gereince geminin aramas yaplmak zere aada isimleri yazl grevlilerce gemiye gelindi.Gemi kaptanndan geminin kontrolne ilikin evraklar istenildi. Alnan beyan mektubundan gemi ihrakiyesinin ksmen yerli,ksmen transit olduu anlalm olup, akaryakt beyannn ve gemi seyir jurnalin tetkik ve tatik ilemlerinden transit fuel oiltransit motorin .. transit makine ya ve...yerli fuel ol . yerl motorn .yerl makine ya olduu anlalm ve uygunluu grlmtr. Tetkik ve tastik ilemlerine mteakip geminin genel aramasna geildi.Gemi ambarlarnn bo olduu grld.Geminin girilebilir, klabilir, grlebilir yerlerinde yaplan aramada yurda girmesi kmas yasak nevide eya ve maddeye rastlanmam olup,tm bu ilemlerin yaplnda gemiye ve personeline zarar verilmemitir. bu tutanak ilerideki ilemlere esas olmak zere gemi salonunda 4(drt) nsha olarak tanzim edilerek imza altna alnd. .Saat:

Gmrk Muhafaza Memuru

Acente Memuru

. Gemi KAP.

. . GEMISI CRK.BASI

70

Form : 10 Liman Denet Raporu

T.C. BABAKANLIK
DENZCLK MSTEARLII

STANBUL..BLGE MDRL

ZMT Liman Bakanl

DENET RAPORU (Inspection Report) GEM DETAYLARI (Ships Details)
GEMNN ADI Name of ship BAYRAI Flag Of ship BALAMA LMANI Home port CNS Type Of ship ARI ARET Call Sign TAM BOY (M) LAO(m) EN (M) Breadth (m) DERNLK (M) Depth(m) SU EKM (M) Draft (m) SCL NUMARASI Registry Nr. DONATAN Owner IMO NR. IMO Nr. GROS TONAJI Gross Tonnage NET TONAJI Net Tonnage DWT Dwt ANA MAKNE GC Main Engine Power HIZI Speed NCEK BAYRAI Previos Flag of Ship

GVENLK DETAYLARI (Safety Details)

SAYI Number KURTARMA BOTU Rescue Boat CAN FLKASI Life Boat CAN SALI Life Raft CAN SMD Life Buoys CAN YELE Life Jacket KAPASTE Capacity CAN KURTARMA ARA VE DONANIMLARI Lfe Saving Appliances YANGIN TECHZAT VE DONANIMLARI Fre Fithting Equipments MUHABERE TECHZAT VE DONANIMLARI Telecommunucation Equipments SEYR GVENL Safe Of Navigation YK VE STABLTE Cargo and Stability IYI IYI IYI IYI IYI

YK DETAYLARI(Cargo Details)
YK CNS Kind of Cargo MEVCUT YK Existing Cargo BOALTILAN Unloaded GELD YER Arrival Port YKLENEN Loaded GTT YER Next Port

YAKIT DETAYLARI(Bunker Details)

YAKIT CNS Kind Of Bunker MEVCUT (Ton) Existing (Tons) ALINAN (Ton) Purchased (Tons) TOPLAM (Ton) Total (Tons)

KUMANYA VE TATLI SU (Provision &Fresh Water)

KUMANYA (Provision) YETERLI TATLI SU (Fresh Water) YETERLI

SEYR DETAYLARI(Sailing Details)

GELD LMAN, TARH VE SAAT Arrival Port,Date &Time GDECE LMAN, TARH VE SAAT Destination Port,Departure Date & Time / /2006

71

GEM SERTFKALARI (SHIPS CERTIFICATES) SERTFKALAR (CERTFCATES) BELGE NO (CERTFCATE NUMBER VERLD LMAN (PORT OF ISSUANCE) BT TARH (DATE OF EXPIRE)

T
M G E M L E R

A
L L S H I P S

YK GEMS (CARGO SHIPS)

EK BELGELE R ADDITION AL CERTIFIC ATE

DER (ANOTHE R)

DENZE ELVERLLK BELGES (CERTFCATE OF SEAWORTHINESS) GEM TASTKNAMES (SHIPS REGISTER CERTIFICATE) KLAS (CLASS) FRBORD BELGES (INTERNATIONAL LOAD LINE) TONAJ BELGESI (INTERNATIONAL TONNAGE MEASUREMENT CERTIFICATE) GEM ADAMLARI DONATIMINDA ASGAR EMNYET BELGES) (SAFE MANNING DOCUMENT) PS SULAR LE DENZ KRLENMESN NLEME BELGES (SEWAGE POLLUTION PREVENTION CERTIFICATE) ULUSLAR ARASI DENZ KRLLN NLEME BELGES (INTERNATIONAL OIL POLLUTION PREVENTION) GVENL YNETM SERTFKASI-S.M.C. (SAFETY MANAGEMENT CERTIFICATE) UYGUNLUK BELGES-D.O.C. (DOCUMENT OF COMPLIANCE) TIBB SERTFKA (MEDCAL CERTFCATE) YK GEMS EMNYET BELGES (CARGO SHIP SAFETY CERTIFICATE) YK GEMS RADYO EMNYET BELGES (CARGO SHIP SAFETY RADIO) YK GEMS NA EMNYET BELGES (CARGO SHIP SAFETY CONSTRUCTION) YK GEMS TEHZAT EMNYET BELGES (CARGO SHP SAFETY EQUIPMENT) ULUSLAR ARASI ZEHRL DKME KMYASALYKLER TAIMA BELGES-ICOF (INTERNATIONAL CERTIFICATE OF FITNESS FOR KMYASAL ULUSLAR ARASI DKME TEHLKEL KMYASAL YKLER CHEMICAL TAIMA BELGES-ICOF CHEM(INTERNATIONAL CERTIFICATE OF FITNESS FOR THE CARRIAGE OF ULUSLAR ARASI DKME TEHLKEL SIVI GAZLARI LKT GAZ TAIMA BELGES-ICOF GAS(INTERNATIONAL LIQUIFIED CERTIFICATE OF FITNESS FOR THE CARRIAGE OF ULUSLAR ARASI DKME SIVI GAZLARI TAIMA GASES BELGES-ICOF GAS (INTERNATIONAL CERTIFICATE OF FITNESS FOR THE CARRIAGE OF LIQUIFIED GASES IN BULK) YOLCU YOLCU GEMS EMNYET BELGES GEMS (PASSANGER SHIP SAFETY) PASSANGE R SHIPS KARGO TEHLKEL YK TAIMA UYGUNLUK BELGES GEMS D:O:C: FOR SHIP CARRYING DANGEROUS GOOD DKME TAHIL YK TAIMA UYGUNLUK BELGES GENERAL D:O:C: FOR SHIP CARRIAGE OF GRAIN CARGO CARGO SHIPS MUAFYET (SOLAS) (EXEMPTION) MUAFYET (MARPOL) (EXEMPTION MUAFYET (I:L:l.) (EXEMPTION P&I CERTIFICATE

....IZMIT......LMANINDAN ................................................LMANINA HAREKET EDECEK OLAN YUKARIDA DETAYLARI BELRTLEN GEMYE AT BLGLERN DORULUUNU TASTK EDERZ. WE HEREBY APPROVE THE NFORMATON ABOUT VESSEL WHOSE DETALS GVEN AND WHCH WLL DEPART FROM....................PORT END ARRVE AT.......................................... PORT. ......./....../2007 ACENTA YETKLS (AUTORZED AGENT) KONTROL EDEN ( INSPECTOR ) .GEMS KAPTANI (MASTER OF M/V .. )

72

Form: 11 Ky Emniyeti ve Gemi Kurtarma

KIYI EMNYET VE GEM KURTARMA LETMELER GENEL MDRL GELRLER EFL / ZMT Gemi Ad Bayra Net Ton ars Acente kodu : Geli Liman : Gidi Liman : deme ekli Kara Boaz Giri zmit Liman Giri : : : :

: : :

Yukarda verilen geminin fener cretinin tahsilini arz ederim.

73

Form: 12 Hazrlk Mektubu ( Notice of Readines )

NOTICE OF READINES
Messrs,

This is to notify you officially that vessel M/V

under my

Command has arrived in your port on . and s ready to Load cargo of ............... kilos ............................................................................................................ As per clauses and Conditions of the covering charter party.

Your very Truly

MASTER OF M..

TENDERED: ...26.../..06.../2002...HRS..12:30.. ACCEPTED:........./......../2002......HRS.............

74

Form: 13 Hareket zin Dilekesi

GMRK MDRL

ACENTELMZE BALI BULUNAN AAIDA NTELKLER YAZILI GEMMZ LMANLEMLERN TAMAMLAMI OLUP ,LMANDAN HAREKET EDEBLMES N GEREKL OLAN HAREKET ZN KAIDININ TARAFIMIZA VERLMESN ARZ EDERZ.

GEMNN ADI BAYRAI KAPTAN ADI NET TON YUKU GD LMANI GIDI TARH OZET BEY. NO

: M/ : : : : : : :

SAYGILARIMIZLA,

75

Form: 14 Gmrk Muhafaza Mdrl st Yazs

TC BABAKANLIK Gmrk Mtearlg zmit Gmrk ve Muhafaza Bamdrlg SAYI : B.02.1.GUM.1.12.11.00.06GMH-100 / GEBZE KONU : Kontrol Evraklar

GMRK MDRLNE

Mdrlmz Kontrol Ksm Amirliince kontrol yaplan ..Acentalna bal Bayrakl M/ isimli gemiye ait Kontrol Evraklar yazmz ekinde gnderilmitir.
Bilgi ve gereini arz ederiz.

EKLERI: ======= EK-1. SORGU KAIDI ( adet) EK-2. YAKIT VE KUMANYA FORMU ( EK-3. MANFESTO( adet) adet)

__________________________________________________________________________ Gebze Gmrk Muhafaza Mdrl Ayrntl bilgi iin : Kont.Ks.Amirlii Yeni Yldz Mah.Fatih Cad.Dilovas/GEBZE Tel: 0262 7542403 FAKS:02627542404

76

Form : 15 Gemi Kalk Yakt Bildirimi

T.C. BABAKANLIK
GMRK MSTEARLII GMRKLER MUHAFAZA GENEL MDRL .............Gmrkler Muhafaza Mdrl
Sra No.: Tarih :

GD YAKIT VE KUMANYA LEMLER FORMU 1. TABLO : GEMYE LKN BLGLER

1. Gemi Ad 2. Acentas 3. Sefer No.

4. Bayra 5. Gidecei yer 6. Kumpanyas

2. TABLO : YAKIT VE KUMANYAYA LKN BLGLER

1.Bu limana geliinde (geli kontrolde ) tesbit edilmi yakt ve yaglar Milli ( M ) Yabanc ( Y ) Miktar Cinsi 2. Gidi kontrolde tesbit edilen yakt ve yalar Milli ( M ) Cinsi Yabanc ( Y )

Miktar

F.OIL MOTORIN M.YAGI F.OIL MOTORIN M.YAGI

3. Bu limana yakt / ya alp almad, alm ise grlen belgenin cinsi numara ve tarihi 4. Bu limanda kumanya alp almad ,alm ise grlen belgenin cinsi ile numara ve tarihi 5. Bu limana gelite dzenlenen Yakt Ve Kumanya ilemleri formunda kaytl mhrlerin salam olup olmad; salam deilse nedeni 6. Gidi nedeniyle, Yakt/Kumanya tatbik edilen veya fek edilen mhr olup olmad; varsa adedi,numaras ve yerleri 7. Gidi Yakt / Kumanya tesbitinin gemideki defterlere,ilgili belgelere uygun olup olmad, deil ise dzenlenen tutanan tarihi 8. Dier hususlar :

Gmrk Muhafaza Kontrol Amir ve Memurlar

Acenta Memuru

Kaptan veya Vekili

77

Form : 16 Gemi Gidi Polis Evra

GD KONTROL ZABIT VARAKASI

SAILING CONTROL DOCUMENT Geminin Ad Vessels Name Tonaj Tonnage Tayfa Adedi Number of crew Gidi Liman Destination Kalk Tarihi Date of sailing Acentes Name of Agents IZMIT : Bayra Flag NRT/ GRT :

Yolcusu

Kontrol saati : Control Hours : STAR DENZCLK VE TC.LTD.T. MER AA MH.CEML KARAKADILAR CAD.EKSILER ISHANI NO:23 KAT:4

Yukarda ad yazl geminin tarihinde iskelesine geldii Ve ton kilo tahliye,ykledii, gemide kaak olarak hi kimseninVe eyann bulunmad kaptann da beyanndan anlalarak ibu zabt varakas gemi salonunda tanzim edilipmza altna alnd. Gemi klavuz kaptan idaresinde gn saat hareket etti.

As also certified by the master it is recorded herewith that above mentioned vessel have arrived To the berth/ port of.......................on............/.........../................and discharged loaded her cargo of................. .................m tons ................kilo..............................and no any smuggled person and / or After preparing and signing this document at ships saloon vessel sailed under the command of Pilot...........................on........../.........../............at....................hours.

Control Police Kontrol Polisi

Agent Acenta

Master Kaptan

78

Form : 17- Gemilerin Bildirim Formu

GEMLERN BLDRM FORMU REPORTING FORM

KOD GEM DATE: CODE SHIP A) ADI/ BAYRAI/SICIL LIMANI/CAGRI ARET/MO NO./MMSI NO. B) NAME /FLAG/CALL SIGN GEM SAHB/ADRES SHP OWNER/ADRES C) VARI LMANI/TAHMN VARI ZAMANI (PORT(S) OF DESTINATION/ESTMATED TME OF ARRVAL) KARASULARINA TAHMN VARI ZAMANI ESTMATED TME OF ARRVAL TO TERRTORAL WATERS AYRILI LMANI/(TAHMN)AYRILI ZAMANI *

D)

E) F) G)

DEPARTURE PORT/(ESTMATED)TME OF DEPARTURE GEMDEK TOPLAM K SAYISI TOTAL NUMBER OF PERSONS ON BOARD YKLE LGL DETAYLI BLGNN ELDE EDLEBLECE YERN ADRES VE LETM BLGLER ADRESS AND COMMUNICATIONS FROM WHICH DETALED INFORMATION ON THE CAR KARGO BLGLER CARGO(ES) INFORMATIONS TEKNIK ADI/BIRLESMIS MILLETLER NO/SINIFI(IMDGIBC-IGC-BC)/MIKTARI(MT)/KONUMU(TANK NO)PAKETLENM HALDEK DER ZARARLI MADDELERN TANINMA NUMARASI ** TECHNICAL NAME/UN NUMBER/CLASS(IMDG-IBC-IGCBC)/MIKTARI(MT)LOCATION(TANK NO)/IDENTFCATON NUMBER OF OTHER HARMFUL SUBSTANCES ARE BEING CARRIED IN PACKAGED FORM MALI SORUMLULUK BELGE TURU/BELGE NO/GECERLILIK SURESI/AZAMI TAZMN LMT FINANCIAL REPONSIBILITY CERTIFICATE KIND/CERTIFICATE NO/VALIDITY DATE/MAX.COMPENSATION FORM GARANTORUN ADI/ADRES/LETM BLGLERTELEKS-FAKS-TELEFON GUARANTOR NAME/ADRESS/COMMUNICATION INFORMATION-TELEX-FAX-TEL BIR LIMANA,KIYI TESISINE VEYA DEMIR YERINE UGRAMADAN TURK SULARINDAN GECEN GEMI(EVET/HAYIR)

H) I)

J)

K)

L)

VESSELS PASSING TURKISH WATER WITHOUT ENTERING PORTS,SHORE/SEA FACILITIES AND ANCHORAGE AREAS(YES/NO) *SAAT-GUN-AY-YIL ARALARINDA BOSLUK BIRAKILMADAN YEREL ZAMAN OLARAK SSSSGGAAYY SEKLINDE YAZILIR (RNEK:08.06.2005,SAAT0900 LT 0900080605 SEKLINDE YAZILIR) *TIME-DATE-MONTH-YEAR WILL B WRITTEN WITHOUT EMPTY SPACE IN LOCAL TIME LIKE THIS TTTTDDMMYY (EXAMPLE:08.06.2005,0900LT WRITEN LIKE THIS 0900080605) **EGER BIRDEN FAZLA KARGO BULUNUYORSA HEPSI AYRI AYRI I1/,I2..SEKLNDE MADDELER HALNDE YAZILACAK **IF MORE THAN ONE KIND OF CARGO(I/)WILL BE WRITEN FOR EACH KIND LIKE I1/,I2/

79

Form : 18 Gemi Geli Polis Evra zmit Krfezine gelen Trk ve Yabanc Bayrakl Gemilerin Geli Kontrol Zabt Varakasdr. CONTROL DOCUMENT FOR THE FOREING FLAG VESSELS THAT ARRIVES TO IZMIT BAY
Geminin Ad Vessels Name Tonaj Tonnage Tayfa Adedi Number of Crew Geminin Tipi Type of Vessel Hangi Limandan Geldii Vessel coming from Hangi Limana Gidecei Next port of destination Ykn cinsi ve miktar : Kind and guantity of the cargo Ykleyicisi Shippers Name Alcs Recevers Name Kontrol Liman / Yeri Control port / Place Acentas Name of Agents Geli Tarihi Date of arrival : : : : Bayra Flag Gross Yolcusu Number of passengers :

Net: :

: :

Dileke Trh / Says : Date of Rep./Number Kontrol Saati Control hours :

Yukarda ad yazl geminin limanna / iskelesine yk, boaltaca/Ykleyecei, Gemide kaak olarak kimsenin ve eyann bulunmad kaptannda beyanndan anlalm olup, tayfalarn Pasaport ve liman czdanlar muteber olduundan gemi personelinin ehri gezebilecekleri ancak izinsiz olarak zmit Belediye hududu haricine gidemeyecekleri Gemi Kaptanna bildirilmek suretiyle i bu zabt varakas gemi Salonunda tanzim edilerek imza altna alnd. As also certified by the Master it is recorded herewith that aboe mentoned vessel arved to the port/beta of ...............................fo rloading/unloading operations and no any smugged person and/or good s exstng on board.Since all crew passports and sea-mans books are valid informed Master that crew can visit the city but not allowed to leave izmit Municcipality area without abtaining a permission from the authorities. Prepeared and signed at ships saloon by the followings underwrten. Kontrol Polisi Contol Police Acenta Agent Kaptan Master

80

Form : 19 Gemi Geli Yakt Bildirim Formu

T.C. BABAKANLIK
GMRK MSTEARLII GMRKLER MUHAFAZA GENEL MDRL ..........Gmrkler Muhafaza Mdrl
Sra No.: Tarih :

GEL
YAKIT VE KUMANYA LEMLER FORMU 1. TABLO : GEMYE LKN BLGLER
1. Gemi Ad 2. Acentas 3. Sefer No. 4. Bayra 5. Geldii yer 6. Kumpanyas

1. Geli kontrolde tespit edilen yakt ve yalar Cinsi Milli ( M ) Yabanc ( Y ) Miktar

2. TABLO : YAKIT VE KUMANYA LEMLERNE AT BLGLER

2. Yakt ve kumanya tesbiti; gemideki deftere ve beyana Uygundur X Uygun deildir

3. Uygun deil ise dzenlenen tutanan tarih ve saati 4. Yakt / Kumanya iin daha nceki limanlarda tatbik edilmi mhr var ise; tatbik eden idare, adedi,numaras,yerleri ve mhr numaras 5. Yakt / Kumanya ilemleri nedeniyle , bu limanlarda fek edilen ( sklen ) mhr var ise; adedi, numaras, yerleri ve nedeni. 6. Geminin limana geliinde yakt/kumanya ilemleri nedeniyle tatbik edilen mhr var ise; adedi, numaras, yerleri ve nedeni. 7. Dier hususlar : Gmrk Muhafaza Kontrol Amir ve Memurlar Acenta Memuru Kaptan veya Vekili

81

Form : 20 Gemi Geli Soru Kad

T.C. BABAKANLIK GMRK MSTEARLII Gmrkler Muhafaza Genel Mdrl Enforcement zmit Gmrkler Muhafaza Bamdrl Enforcement . Gmrk Muhafaza Md. Republic of Turkey Prime Ministry Undersecretarat of Customs, General Directorate of Customs zmit Regional HQ of customs ............... Customs Enforcement Directorate

GELIS/GIDIS

Gemi Ad
(The name of vessel)

SORU KAIDI / QUESTIONNAIRE Beyan Tarihi ve Saati

(The date and time of declaration)

Geminin Bayra
(The flag of vessel)

Mrettebat Says
(The number of Crew)

Geminin Kaytl Liman

(The port of vessel is recorded)

Yolcu Says
(The number of passenger)

Kaptann Ad
(The name of captain)

Mhr Adedi
(The number of seal)

Net Tonu
(Net Tonne)

Demir Yeri
(Anchorage)

Sefer Says
(The voyage number)

Acentesi ve Adresi
(Agent of Vessel)

1.lk defa hangi limandan kalktnz hangi limanlara uradnz?

The name of the first port you depart from,and the names ofthe ports you called on?

2.Bu limana yk ve yolcu karacak msnz ?

Will you discharge any passengers and cargo ?

3.Bu limandan yk ve yolcu alacak msnz ?

Will you have the passengers and cargo from this port ?

4.Baka limanlara karacanz yk ve yolcular bildiriniz ?

please declare the passengers and cargo which will be dismissed at the other port ?

5.Bu limanlara karacanz veya bu liman vastas ile baka

limanlara aktarma ve trnasit edeceiniz eyadan manifestoya kaydedilmeyen eya var m ?Varsa cins ve miktar,marka ve numaralarn bildiriniz. Is there any merchandise that was not declared in the manifest and of which will be unloaded in this port or will be transshipped and transitted to other ports via this port ?If any ,please type its quantity,type,brend and number

6.Ykleriniz arasnda barut,dinamit,harp mhimmat ve yasak

olan harp silahlar ile uyuturucu ve psikotropik maddeler var m? Is there any gun-powder,dynamite,ammunition forbidden war weapons and narcotic drugs and psychotrophic substances in your cargo?

7. Petrol veya petrol trevi ieren sv atnz var m?Bu tr bir at en son nerede boalttnz?
Is there any waste containing pertoleum oil or petroleum derivates?Where have you dispose waste in question recentiy?

8.Ayrca beyan etmek istediiniz bir husus var m?

Is there any thing else to declare?

82

KUMANYA (Food stuf) 9.(Dahili sefere kacak milli gemilerdeki vergilendirilmesi

gereken akaryakt ve kumanya burada beyan edilecektir. Also, only Turkish Flaged Vessels which will move to national voyage from international voyage should be declared their food and fuel

TRANST YAKIT

F/OL D/OL L/OL

Soru Kadn Teslim alan Gmrk Muhafaza Grevlisi

Customs Enforcement Officer to whom questionnaire will be handed over Yukardaki bilgilerin doruluunu beyan ve taahht ederim I accept that the information above - mentioned is true .

Acenta Yetkilisi Gemi Svarisi veya yerine bakan The name of agent .......... Captain or substitute IKITA DARECE DOLDURULACAK Gmrk likisiz Belgesi
The document given by customs administration for departing vessel

.........

FILL IN WHEN DEPARTNG BY ADMINISTRATION

Liman likisiz Belgesiz

The document given by the port offoce for departing the vessel

Sahil Shhye
The Document given by sanitary office

83

Form : 21 Gemi Geli nbildirim - Form A PREARRIVAL INFORMATION TO BE PROVIDED BY SHIP'S INTENDING TO ENTER PORT OF .............................. FORM A
1) International Shp Securty Certificate (ISSC) or Interim ISSC Issuing Authority Dates of Issue and Expire : :

2) The current security level of the ship : 1 3) The security levels in the previous ten calls at port facilities : Port name Port Security Level Date of Arrival / Departure PORT NAME LEVEL ARRIVAL DEPARTURE 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 4) Any special or additional security measure taken by the ship in any previous port where it has conducted a ship/port interface during the period covered by previous ten calls at port facilities. a) Measures taken while visiting a port facility located in the territory of a state which a Contracting government. is not

b) Any Declarations of Security that were entered into with port facilities or other ships 5) Confirmation that appropriate ship security procedures, were maintained during any ship-to-ship activity during the period covered covered by previous ten calls at port facilities. a) Measures taken while engaged in a ship-to-ship activity with a ship flying the flag of a State which is not a Contracting Government. b) Measures taken while engaged in a ship-to-ship activity with a ship flying the flag of a Contracting Government but not required to comply with the provision of chapter X1-2 and part A of the ISPS Code. c) In the event that persons or goods rescued at sea are on board, all known information about such persons or goods, including their identities when known and the results of any checks run on behalf of the ship to establish the security status of those rescued. Agent Name/Company Date of completion Ship stamp and signature

84

Form : 22 Gemi Geli nbildirim - Form B

PREARRIVAL INFORMATION TO BE PROVIDED BY SHIPS INTENDING TO ENTER PORT OF .................................... FORM B ( BU FORM, FORM A'YA LAVE OLARAK STENEBLECEK BLGLER ERR. GEREKRSE STENECEKTR.)
Other practical security related information ( not details of the ship security plan) 1.Information contained in the Continues Synopsis Record (CSR) 2.Location of the ship at the time the report is made. 3.Expected time of arrival of the ship in port. 4.Crew list. 5.General description of cargo abord the ship. 6.Passenger list. 7.Information regarding who is responsible for appointing the members of the crew or other persons currently employed or engaged on board the ship in any capacity on the business of that ship. 8.Information regarding who is responsible for deciding the employment of the ship. 9.In cases where the ship is employed under the terms of charter party(ies), who are the parties to such charter party(ies)

85

Form : 23 Deniz Ticaret Odas NavlunPay deme Bildirim Formu

STANBUL VE MARMARA,EGE,AKDENZ,KARADENZ BLGELER

STANBUL & MARMARA,AEGEAN,MEDITERRANEAN,BLACKSEA REGIONS

DENZ TCARET ODASI

CHAMBER

OF SHIPPING

DENZ TCARET ODASI KESNT BLDRM CETVEL ( TRK LMANLARINDA ELLELEME YAPAN YABANCI BAYRAKLI / YABANCILARA KRAYA VERLM TRK BAYRAKLI GEMLER N ) TURKISH CHAMBER OF SHIPPING DECLARATION ON SHARING ( FOR FOREIGN FLAG / CHARTERED BY FOREIGNERS TURKISH FLAG VESSELS,HANDLING IN TURKISH PORTS YABANCI RKET ADI Name of company YABANCI RKETN ACENTA VEYA TEMSLCS Agen and / of representative of foreign shipowner : : : : : YKLEME LOADING : : : : BOALTMA UNLOADING :

ADRES
Address

GEM ADI
Name of vessel

BAYRAI
Flag
GROS TONU

GRT
YKLEME VE BOALTMA BLGLER LOADING AND UNLOADING INFORMATION MALIN CNS Knd of cargo MALIN MKTARI ( TON ) Quantty of cargo ( Ton ) MALIN GELD VEYA GDECE LMAN / LKE Port of orgin / Destination HAREKET LMANI Departure port HAREKET TARH Departure date NAVLUN FATI ( $ / TON ) Freight ( $ / TON ) TOPLAM NAVLUN MKTARI ( $ ) Total amount of freght ( $ ) TOPLAM NAVLUN MKTARININ % 04 TUTARI 4 per thousand of total amount of freght BNDE DRT ODA PAYI TUTARI ( TL ) Chamber's share of 4 per thousand ( TL ) DVZ KURU ( MB DVIZ ALI ) Foreign currency rate ( Turksh Central Bank's cunency rate ) YKLEME VE BOALTMANIN TOPLAMI Total amount of loadng / unloadng

: : : : :

$ $ $ TL TL TL ACENTE / AGENT

$ $ $ TL TL

YOLA ELVERLLK BELGES NO

TARH / DATE

86

( Y.E.B. NO)

KAE - MZA / STAMP - SIGNATURE

NOT *TL

: 5174 sayl kanunun 26.maddesi gereince navlun cretleri 15 gn iinde denmedii takdirde gecikme cezas uygulanacaktr. : Turksh Lira

NOTE : Accordng to artcle 26 of law no:5174,f the costs of freght are not pad wthn 15 days,penalty wll be charged

87

Form : 24 Deniz Ticaret Odas Aidat Bildirim Formu

ISTANBUL & MARMARA,AEGEAN,MEDITERRANEAN,BLACKSEA REGIONS

STANBUL VE MARMARA,EGE,AKDENZ,KARADENZ BLGELER

DENZ

TCARET

ODASI YABANCI BAYRAKLI VE TRK BAYRAKLI GEMLERN

CHAMBER OF SHIPPING

TRK LMANLARINDAK LMAN ADATI VE YABANCI BAYRAKLI YOLCU GEMLERNDEN ALINAN NAVLUN CRETNN DENZ TCARET ODASI BLDRM FORMU

RKETN ACENTES VEYA TEMSLCS GEM ADI BAYRAI GROS TONU ( GRT ) GEM CNS YOLA ELVERLK BELGE NO HAREKET LMANI HAREKET TARH LMAN ADATI ( YTL ) YABANCI BAYRAKLI YOLCU GEMS NAVLUN CRET ( YTL ) : ...............................................

88

Form : 25 Gemi Yanatrma Klavuz Kaptan Talep Formu

TCDD DERINCE LIMAN ISLETME MUDURLUGU GEMI YANASTIRMA KLAVUZ KAPTAN TALEP FORMU

ACENTELIGINI YAPTIGIMIZ LIMANINIZ..NOLU RIHTIMINA YANASACAK OLAN . BAYRAKLI MV . ISIMLI GEMI . TARIHINDE SAAT DARICA PILOT MEVKIINDE HAZIR OLACAKTIR.BELIRTILEN SAATE GORE HAZIRLIGINIZIN YAPILARAK GEREKLI KILAVUZ KAPTANIN GEMIDE BULUNDURULMASI HUSUSUNDA; GEREN EMRLERNZE ARZ EDERZ. SAYGILARIMIZLA, FORMUN VERL TARH: FORMUN VERILIS SAAT :

89

Form : 26 Gemi Ykleme ve Boaltma Talep Formu

Gemi Ykleme ve Boaltma TALEPNAMES Liman Mdrl DERNCE

GEMNN : Ad ve Armatr Bayra Gros Tonalitosu Rusum Tonalitosu Boyu Cektii su Acente Ad : M/V : : : : : :

1 - Acenteliimize bal ad ve evsafi yukarda yazl gemi .. tarihinde saat. limannza gelecektir .. hamule. dur. Limannza ............................bu yke ait tastikli orijinal manifesto ile (3)Trkce kopyas ve iki nsha kargo plan iliiktir. 2 - Yukarda ad yazl gemiye limannzdan ........................hamulenin miktar ve ambar durumlar sayfann arkasnda gsterilmitir.3 3 - Ambar kapaklar ............................aclacak ve kapatlacaktr. 4 - Geminin ar vinc donanm tarafmzdan yaplacaktr. 5 - (+).............................................................................................

Yukarda yazl geminin........................hususunda a)TCDD letmesi Liman ve skeleler Tarifesi hkmleri ile liman ve iskelelere mtealik sair mevzuatn takibini; b)Gnn 24 saatinde devam edebilecek alma saatlerinize uymay: c)Limannzn ykleme-boaltma kapasitesine gre ykleme veya boaltma vastas bulundurmay ve aksi taktirdeMdrlnzn kendi kapasitesine uygun ykleme ve boaltmay temin hususunda alaca tedbirleri kabul ve bunlara aitbilcmle cret ve masraflar demeyi: )darece zaruret grld hallerde gemi ve vastann ykleme ve boaltma yerlerinin deitirilmesi ve ykleme-boaltma kapasitesini arttrma bakmndan alacanz her trl tedbirleri peinen kabul ve taahht ederim. EKLER:

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------(+)Vasta talebi,cer hizmeti tatl su verilmesi,klavuzluk ve romorkor ileri...vs.gibi Liman idarelerinden istenecek her trl hususat i sahipleri tarafndan bu maddede yazlr.

90

Form : 27 Deniz ube Personel k Bildirimi

DENZ LMANI UBE MDRLNE DERNCE IKI

Acenteliimize bal TURK Bayrakl M/. isimli gemi IZMIT Limanndan Limanna ..//2007 Gn Saatsularnda hareket edecektir. Ek listede bulunan TC uyruklu gemi personellerinin yurttan k ilemlerinin yaplmas hususunu emir ve msaadelerinize arz ederiz.

Sayglarmzla

E K : 2 Adet Personel Listesi

91

Form : 28 Deniz ube Personel Giri Bildirimi

DENZ LMANI UBE MDRLNE DERNCE GR

Acenteliimize bal .. Bayrakl M/.. isimli gemi ..Limanndan .Limanna giri yapmtr. TC uyruklu gemi personellerinin yurda giri ilemlerinin yaplmas hususunu emir ve msaadelerinize arz ederiz.

Sayglarmzla

E K : 2 Adet Personel Listesi

92

Form : 29 Deniz ube Gemi Geli Bildirimi KOCAEL EMNYET MDRL DENZ LMANI UBE MDRLNE DERNCE

GEL
GEMNN ADI GEMNN BAYRAI GELD LMAN GELECE TARH YKN CNS YANAACAI LMAN GDECE YER VE TARH ARI ARET : : : : : : : : M/V

YUKARIDA ZELLKLER BLDRLEN GEMNN GEL LE LGL LEMLERNN YAPILMASINI EMR VE MSAADELERNZE ARZ EDERZ SAYGILARIMIZLA,

93

Form : 30 Klavuzluk ve Rmorkaj Hizmet Talep Formu

KILAVUZLUK VE ROMORKAJ HZMET TALEP VE TAAHTNAMES DENZ KILAVUZLUK A../MED MARINE A.. MTEREK TEEBBSNE

Tarih

*Talep sra no:....................... GEMNN ; ADI CAGRI ISARETI BAYRAGI GROS TONU GELDIGI LIMAN TAM BOYU HALIHAZIR DRAFTI TIPI YUK CINSI ACENTANIN: ADI : ADRESI : FARURA KESILECEK YERIN; NVANI : ADRESI : TALEP EDILEN HIZMET; KILAVUZLUK : ROMORKAJ : PALAMAR : Acentelgmze bagl olup . .tarh, saatte . nlerinde olmas beklenen ve .tesisi iskelesine Yanasacak . demiryerine demirleyecek olan yukarda zellikleri belirtilen gemimize klavuzluk/rmrkaj/palamar Hizmetlerinin verilmesini talep ediyoruz. Talebimiz gerei irketlerinizin uygulad Hizmat Tarifesi hkmleri ile Liman ve skelelerin Ynetmelik,talimat vesair tatbikini ngiltere Birleik Krall ekme artlar(United Kingdom Standard Towage Condition)nun tatbikini irketler nezninde oluan hizmet Hizmet cretlerini demeyi ve i bu talepnamede bahis hizmete ait,Birliinizce fatura kesildikten sonra fatura adresi deitirmeyeceimizi Taraflar arasndaki ihtilaflarda stanbul Mahkeme ve icra Dairelerinin yetkili olduunu kabul ve taaht ederiz. mza pul,mhr : : : : : : : : : TELEFON VE FAKSI : VERGI DAIRESI VE NO: Tarih :

TELE FON VE FAKSI : VERGI DAIRESI VE NO:

*Talepname Numaras ilgili Klavuzluk stasyonu tarafndan doldurulacaktr. ACENTA NOTU: Hizmet Talep ve Taahtnamesi ile Liman Baskanl Ordinosu ncelendi;gzden geirildi. Kontrol eden Kontrol tarihi ve Kontrol Sra no KARAR : : : : SONU:

MERKEZ OPERASYON MDR

94

Form : 31 Dahili Seferden Harici Sefere Gei Tutana

TUTANAK
.././2007 gn saat ./. ..iskelesinde bulunan, Trk bayrakl, .netgros tonluk, stanbul limanna kaytl . idaresindeki . isimli geminin harici sefere geeceine dair bal olduu . gemi acenteliinin mdrlmze yapm olduu ././2007 gnl sayl dilekesine istinaden Gmrk Muhafaza Grev Ynetmeliinin 24. maddesi gereince geminin kontrol ve aramas yaplmak zere aada isimleri yazl grevlilerce gelindi. Gemi kaptanndan geminin kontrolne ilikin evraklar istendi. Alnan beyan mektubundan gemi ihrakiyesinin ksmen yerli, ksmen transit olduu anlalm olup akaryakt beyannn ve gemi seyir jurnalinin tetkik ve tasdik ilemlerinden .. kg transit motorin . kg transit makine ya ve .kg yerli motorin ... kg yerli makine ya olduu anlalm ve uygunluu grlmtr. Tetkik ve tasdik ilemlerine mteakip geminin genel aramasna geildi. Gemi ambarlarnn bo olduu grld. Geminin girilebilir klabilir grlebilir yerlerinde yaplan aramada yurda girmesi ve kmas yasak nevide eya ve maddeye rastlanmadndan gemi harici sefere geirilmitir. Tm ilemlerin yaplnda gemiye ve personeline zarar ve ziyan verilmemitir. bu tutanak ilerideki ilemlere esas olmak zere gemi salonunda (4) nsha olarak tanzim edilerek imza altna alnd ././2007saat ../. .. gemisi

GM. MUH. KONT. MEM.

GM. MUH. MEM.

ACENTE MEM.

GEM KAPTANI

ARKI BAI

95

Form : 32 Balast Suyu Rapor Formu

96

97

Form : 34 Denet Formu

T.C. BABAKANLIK DENZCLK MSTEARLII STANBUL..BLGE MDRL ZMT Liman Bakanl DENET RAPORU (Inspection Report) GEM DETAYLARI (Ships Details)
GEMNN ADI Name of ship BAYRAI Flag Of ship BALAMA LMANI Home port CNS Type Of ship ARI ARET Call Sign TAM BOY (M) LAO(m) EN (M) Breadth (m) DERNLK (M) Depth(m) SU EKM (M) Draft (m) GVENLK DETAYLARI (Safety Details) SAYI KAPASTE Number Capacity KURTARMA BOTU Rescue Boat CAN FLKASI Life Boat CAN SALI Life Raft CAN SMD Life Buoys CAN YELE Life Jacket YK DETAYLARI(Cargo Details) YK CNS MEVCUT YK Kind of Cargo Existing Cargo SCL NUMARASI Registry Nr. DONATAN Owner IMO NR. IMO Nr. GROS TONAJI Gross Tonnage NET TONAJI Net Tonnage DWT Dwt ANA MAKNE GC Main Engine Power HIZI Speed NCEK BAYRAI Previos Flag of Ship

CAN KURTARMA ARA VE DONANIMLARI Lfe Saving Appliances YANGIN TECHZAT VE DONANIMLARI Fre Fithting Equipments MUHABERE TECHZAT VE DONANIMLARI Telecommunucation Equipments SEYR GVENL Safe Of Navigation YK VE STABLTE Cargo and Stability

IYI IYI IYI IYI IYI

BOALTILAN Unloaded

GELD YER Arrival Port

YKLENEN Loaded

GTT YER Next Port

YAKIT DETAYLARI(Bunker Details) YAKIT CNS MEVCUT (Ton) Kind Of Bunker Existing (Tons)

ALINAN (Ton) Purchased (Tons)

TOPLAM (Ton) Total (Tons)

KUMANYA VE TATLI SU (Provision &Fresh Water) KUMANYA (Provision) YETERLI SEYR DETAYLARI(Sailing Details) GELD LMAN, TARH VE SAAT Arrival Port,Date &Time

TATLI SU (Fresh Water) YETERLI GDECE LMAN, TARH VE SAAT Destination Port,Departure Date & Time

/2006

GEM SERTFKALARI (SHIPS CERTIFICATES)

98

SERTFKALAR (CERTFCATES) T A L M L G S E H M I P L S E R DENZE ELVERLLK BELGES (CERTFCATE OF SEAWORTHINESS) GEM TASTKNAMES (SHIPS REGISTER CERTIFICATE) KLAS (CLASS) FRBORD BELGES (INTERNATIONAL LOAD LINE) TONAJ BELGESI (INTERNATIONAL TONNAGE MEASUREMENT CERTIFICATE) GEM ADAMLARI DONATIMINDA ASGAR EMNYET BELGES) (SAFE MANNING DOCUMENT) PS SULAR LE DENZ KRLENMESN NLEME BELGES (SEWAGE POLLUTION PREVENTION CERTIFICATE) ULUSLAR ARASI DENZ KRLLN NLEME BELGES (INTERNATIONAL OIL POLLUTION PREVENTION) GVENL YNETM SERTFKASI-S.M.C. (SAFETY MANAGEMENT CERTIFICATE) UYGUNLUK BELGES-D.O.C. (DOCUMENT OF COMPLIANCE) TIBB SERTFKA (MEDCAL CERTFCATE) YK GEMS EMNYET BELGES (CARGO SHIP SAFETY CERTIFICATE) YK GEMS RADYO EMNYET BELGES (CARGO SHIP SAFETY RADIO) YK GEMS NA EMNYET BELGES (CARGO SHIP SAFETY CONSTRUCTION) YK GEMS TEHZAT EMNYET BELGES (CARGO SHP SAFETY EQUIPMENT) ULUSLAR ARASI ZEHRL DKME KMYASALYKLER TAIMA BELGES-ICOF (INTERNATIONAL CERTIFICATE OF FITNESS FOR KMYASAL THE CARRIAGE OF NOXIES DANGEROUS CHEMICALS IN BULK) CHEMICA ULUSLAR ARASI DKME TEHLKEL KMYASAL YKLER TAIMA BELGES-ICOF CHEM(INTERNATIONAL CERTIFICATE OF L FITNESS FOR THE CARRIAGE OF DANGEROUS CHEMICAL IN ULUSLAR ARASI DKME TEHLKEL SIVI GAZLARI TAIMA LKT GAZ BELGES-ICOF GAS(INTERNATIONAL CERTIFICATE OF FITNESS LIQUIFIED FOR THE CARRIAGE OF DANGEROUS LIQUIFIED GASES IN ULUSLAR ARASI DKME SIVI GAZLARI TAIMA BELGES-ICOF GASES GAS (INTERNATIONAL CERTIFICATE OF FITNESS FOR THE CARRIAGE OF LIQUIFIED GASES IN BULK) YOLCU YOLCU GEMS EMNYET BELGES GEMS (PASSANGER SHIP SAFETY) PASSANG ER SHIPS TEHLKEL YK TAIMA UYGUNLUK BELGES KARGO D:O:C: FOR SHIP CARRYING DANGEROUS GOOD GEMS GENERAL DKME TAHIL YK TAIMA UYGUNLUK BELGES D:O:C: FOR SHIP CARRIAGE OF GRAIN CARGO CARGO SHIPS MUAFYET (SOLAS) (EXEMPTION) MUAFYET (MARPOL) (EXEMPTION MUAFYET (I:L:l.) (EXEMPTION P&I CERTIFICATE

BELGE NO VERLD (CERTFCATE LMAN NUMBER (PORT OF ISSUANCE)

BT TARH (DATE OF EXPIRE)

Y K GEMS (CARGO SHIPS)

EK BELGELER ADDITIONAL CERTIFICATE

DER (ANOTHER)

....IZMIT......LMANINDAN ................................................LMANINA HAREKET EDECEK OLAN YUKARIDA DETAYLARI BELRTLEN GEMYE AT BLGLERN DORULUUNU TASTK EDERZ. WE HEREBY APPROVE THE NFORMATON ABOUT VESSEL WHOSE DETALS GVEN AND WHCH WLL DEPART FROM....................PORT END ARRVE AT.......................................... PORT. ......./....../2007 ACENTA YETKLS (AUTORZED AGENT) KONTROL EDEN ( INSPECTOR ) .GEMS KAPTANI (MASTER OF M/V .. )

99

4.1.5 Gemilerin Boazlara Gelilerinde Uyaca Kurallar

a) VTS Uyum Kurallar SP 1 SP 2 Raporlar

Trk Boazlar Blgesinde seyir, can, mal ve evre emniyetinin salanmasna amacna ynelik olarak gemi ile ilgili makamlarn ( TBGTHDB) iletiimini salamak zere gemi kaptan veya acentesi tarafndan istenecek bilgiler ve ykmllkler, Trk Boazlar Deniz Trafik Tz nn 6. Maddesinde Trk Boazlar nda Rapor Sistemi (TBRAP) bal altnda toplanmtr. Buna gre ykmllkler ; Madde 6 a) Seyir Plan-1 : Tehlikeli yk tayan gemilerle, 500 GT ve daha byk gemilerin kaptan, donatan yada acentalar stanbul Boaz yada anakkale Boaz'na giriten en az 24 saat nce, Trafik Kontrol Merkezine yazl olarak ekli IMO standartlarna gre dare'ce belirlenmi Seyir Plan I vereceklerdir. Trafik ayrm eritleri iinde seyretme gl olan gemiler Seyir Plan I Raporunu 25 inci Maddede belirtilen sreler iinde vereceklerdir. Marmara Limanlarndan kalkacak tehlikeli yk tayan gemilerle, 500 GT ve daha byk gemiler ise Seyir Plan I'i kalklarndan en az 6 saat nce vereceklerdir. b) Seyir Plan-II: (SP-I)'i vermi olan ve teknik bakmdan gemisinin 5inci maddeye uygun durumda olduunu saptayan gemi kaptanlar, stanbul veya anakkale Boazna giriten 2 saat nce, yada 20 mil kala (hangisi nce gerekleirse) VHF ile Trafik Kontrol stasyonuna ekli IMO standartlarna gre, darece belirlenmi Seyir Plan II'yi vereceklerdir. Gemiler Seyir Plan-II'yi verdikten sonra, Trafik Kontrol stasyonu tarafndan verilecek bilgiyi gz nnde tutarak hareket edecekler, Seyir Plan II'yi verdiklerini ve Boaz trafii ile ilgili aldklar bilgiyi jurnallerine yazacaklardr. c) Mevki Raporu: Boazlar'a girecek boyu 20 metre ve daha byk gemiler, Boaz girilerine 5 mil kala VHF ile giri tarafndaki Trafik Kontrol stasyonuna kendilerini tantacak bilgileri ieren, ekli IMO standartlarna gre darece belirlenmi Mevki Raporunu vereceklerdir. d) arma Noktas Raporu: stanbul Boaz ve anakkale Boaz'ndan gei yapan boyu 20 metre ve daha byk gemiler, VHF ile ilgili Trafik Kontrol stasyonuna ierii IMO standartlarna uygun arma Noktas Raporunu dare'ce belirlenmi mevkilerde vereceklerdir. eklinde ifade edilmektedir. Trk Boazlarnda haberleme dili ngilizcedir, bu nedenle aada SP-1 ve SP-2 raporlar ngilizce olarak verilmitir. zellikle tehlikeli yk tayan gemilerde SP-1 Raporlarnn 48 saat nceden idareye verilmesi, gemi planlamalarnda kolaylk salamakta olup, idare tarafndan istenmektedir. ANNEX-A -------NAME OF REPORT : SP1 FROM : SHIP/AGENT/OWNER TO : VTS CENTER - CANAKKALE + ISTANBUL SP 1 REPORT FORM Designator Information Required A SHIP'S NAME, CALL SIGN, FLAG, IMO No, MMSI No B DATE AND TIME (UTC) C REPORTING POSITION (LAT/LONG) F CONTINUOUS MANOEUVRING SPEED (in knots including decimals) G PORT OF DEPARTURE H DATE, TIME AND POINT OF ENTRY INTO VTS AREA (UTC) I PORT OF DESTINATION J REQUEST PILOT (YES/NO)ISTANBUL STRAIT/MARMARA SEA/CANAKKALE STRAIT O FORWARD AND AFT DRAFT, MAX AIR DRAFT (AT THE ENTERANCE) P CARGO (TYPE AND QUANTITY) Q DEFECTS/DAMAGE/DEFICIENCIES/OTHER LIMITATING REASONS R DESCRIPTION OF DANGEROUS, NUCLEER AND POLLUTANT GOODS(UN NO/NAME/CLASS/QUANTITY) T SHIP'S AGENT TAX NO / MASTERS NAME+SURNAME:

100

UW X

SHIP'S TYPE / SIZE / : ..... LOA / BEAM / DWT / GRT / NRT / DOUBLE or SINGLE HULL/ BUILT YEAR : ..... NUMBER OF CREW /PASSENGER ON BOARD : ..... / ..... P&I CLUB CERTIFICATE OF ENTRY, CLUB NAME + POLICY NO. + VALID FROM .... TO .... DATES LAST PSC DATE AND PLACE : R.O.B OIL/FUEL(FO/DO/LO) AT THE TIME OF ENTRY TO TRAFFIC SEPARATION SCHEME: ...

Gemi kaptanlar, Trk Boazlar giriine 20 mil kala SP-2 raporlarn VHF ile trafik kontrol merkezlerine vermek zorundadrlar. SP-2 raporlarnda gemi kaptanlarnn vermekle ykml olduklar bilgiler aadadr. SP 2 REPORT FORM: Designator Designator A SHIP'S NAME, CALL SIGN, FLAG, IMO NO, MMSI NO D SHIP'S POSITION (BEARING AND DISTANCE) H DATE AND TIME OF ENTRY INTO THE TURKISH STRAITS J REQUEST PILOT (YES OR NO)ISTANBUL STRAITMARMARA SEA CANAKKALE STRAIT T SHIP'S AGENT / REPRESENTATIVE Q DEFECTS/DAMAGE/DEFICIENCIES/OTHER LIMITATING REASONS .

b) Gmrk ve Sahil Salk Kontrolleri

Sahil Salk Kontrolleri : Gemilerin Boazlara gelilerinde Sahil Salk Kontrolleri, Ege Denizinden anakkale Boazna giri yapan gemilere, anakkalenin 7-8 mil gneyindeki Karanlk Liman blgesinde ; Karadenizden stanbul Boazna giri yapan gemilere ise Kavak mevkiinden nce ve gemiler seyir halinde iken yaplr. Boazlara giri yapan ve seyir halinde olan gemi sratini 5-6 mile drr ve hava eer engel deil ise, Sahil Salk botu gemiye yanar. Hem geminin geiini engellememek ve hem de zaman kaybetmemek asndan yaplan bu ilemde, geminin bir zabiti aada listelenen evraklarla ( asl veya fotokopi ) birlikte bota inerek ierdeki grevliler vastasiyle geminin salk kontrol ilemini tamamlar. 1969 INTERNATIONAL TONNAGE CERTIFICATE DERATTING EXEMPTION CERTIFICATE 2 (TWO) COPY OF CREW LIST LAST PORT CLEARANCE ( SAILING PERMISSION ) LAST 10 ( TEN ) PORTS CALL LIST SHIPS STAMP ( GEMI MUHURU )

Yabanc limanlardan gelerek boazlara giri yapan tm gemiler, boaza girmeden nce gndz SARI ( Q ) karantina bayran ekmek, geceleri ise sar bayrak yerine ( karantina fenerlerini ) yakmak zorundadrlar. Bu bayra ekmeyen gemilere ceza tahakkuk ettirilir. Salk kontroln tamamlayan gemiler gndz sar bayran indirir ve gece de karantina fenerlerini sndrrler. Sahil Salk daresi botu hava muhalefeti veya herhangi bir sebeple almad zaman gemi acenteleri, gemilerin geli ynlerine gre salk bildirim formunu doldurarak ilgili Salk daresine ( anakkale veya Bykdere ) gndermekle sorumludurlar Gmrk lemleri : Boazlardan transit geen gemiler iin VTS merkezlerine gnderilen SP-1 formu, ayn ekilde Karaky Gmrk Muhafaza Mdrlne de faks ile gnderilmektedir. Eer transit bir gemi ile harhangi bir nedenle temas kurulmas durumunda ( personel deiimi, hasta k, arzadan dolay ekip giri k vb.gibi ) veya bir Trk limanndan gelerek boazlardan k yapmas veya bir

101

Trk Limanna gitmek zere giri yapmas halinde ilaveten anakkale Gmrk Muhafaza Mdrlne de dileke ile bildirimde bulunulmas gerekmektedir. c) Yolcu Gemilerinin Ayrcalklar Yolcu gemileri Boazlardan Salk lemi yaptrmadan direkt olarak gemektedirler. Ancak geminin acentesinin ilgili Sahil Salk daresine Salk Bildirim Formunu verme zorunluluu vardr. Yolcu gemileri Boazlardan, zellikle anakkale Boazndan, Boaz ift tarafl dahi geie kapal olsa anakkale VTS merkezi tarafndan en fazla 1 veya 2 saat geciktirme ile ( o da boazdan gei yapan LNG tankeri veya byk gemi veya yedekli bir geminin Nara burnu dnn beklemek iin yaplmakta, karlama olmamas iin) ayarlama yaplarak kapal olan Boaza alnarak klavuz kaptanl olarak geiine msaade edilmektedir. Boazdan geilerde maximum 15 knot hz srati yolcu gemilerine de uygulanmakta, bu hz aan her trl gemi VTS merkezi tarafndan nce uyarlmakta, bu uyarya uymayanlara tzk ihlali raporu VTS merkezi tarafndan tanzim edilerek Liman Bakanlklarna gnderilmekte ve para cezas tahakkuk ettirilmektedir. Yolcu gemilerinin gmrk ilemleri, dier gemiler iin yaplan bildirimlerde bulunularak yaplr.

4.1.6 Uraksz Gei Yapan ( Transit ) Gemilerin Geilerinde Yaplacak lemler

Uraksz ilem yapan bir transit geminin gei ilemini bilmek her acentenin renmesi gereken ilk i olup, zellikle bu konudaki inceliklere dikkat etmek, acentenin mterisine verdii memnuniyeti arttrma yannda, kendisini de ho olmayan olaylara kar korumak olur. Aada herhangi bir basit tam transit ( Akdeniz/Karadeniz/Akdeniz gei yapan ) gemi iin yaplacak ilemler adm adm verilmitir. Gemi leticisinden geminin geii ile alakal acentelik teklifi verilmesine dair talep yazs alnr. Bu yazda, geminin detaylar, iletenin ve armatrn detaylar yannda tanacak ykn bilgisi, urak limanlar, takribi gei tarihleri ( k ve dn ), gei esnasnda istenebilecek servislerin detay vs bilgisi bulunur. Alnan mesaja dayanarak, kar tarafa mesajn alndn teyid eden ve bu konuda gstermi olduu ilgiye teekkr eden ksa bir cevap yazmak gerekir. Bu yantn verilmesinin de mesaj almndan itibaren 1 saati gememesine zen gsterilmelidir. Alnan bu bilgilere dayanlarak geminin proforma faturas hazrlanr ve boaz geii ile ilgili bilgiler, acentenin banka detaylar ve ofis alma saatleri d telefon numaralar dahil irtibat detaylar verilir. Proforma fatura hazrlanrken oluabilecek masraflar aadaki ekilde zetlenebilinir. 1- Fener creti 2- Shhiye creti 3- Boazlar Klavuz creti 4- VDA Dernei alnds 5- Motor servis creti 6- Dier oluabilecek masraflar 7- Acentelik creti Bu aamada, Fenerler daresi, Sahil Salk Mdrl, ve TD ile temasa geilerek bu geminin daha nceki geileri ile alakal herhangi bir denmemi cret olup olmadnn kontrol edilmesi, gemi geii esnasnda problem yaanmasnn nne geilmesine neden olur. Fener ve Shhiye cretleri iki ynl olarak tahsil edilir. Bu nedenle seferlerine Karadenizden balayan gemiler 6 ay iinde dn yapmalar halinde dn haklarn kullanacaklarndan, Fener ve Shhiye cretleri ona gre hesaplanr. Ayrca ilk knda geminin Fener ve Shhiye cretini tam yatran acente ile temas ederek, dedii cretlerin kendimiz tarafndan yatrlacan bildirmemiz ve acentenin fatura hazrlayarak denen fener ve shhiye cretleri makbuzlar ekli olarak tarafmza yollamasn istemeliyiz. Gei masraflarnn hesaplanmas srasnda, geminin detaylar Lloyds List veya muadili herhangi bir kuruluun verdii gemi lmne uyup uymad kontrol edlir, eer bir fark varsa

102

ITC (1969) sertifikasndan suret istenilerek ona uygun hesaplama yaplr. Yaplacak hesaplamalarda eer tanker iin proforma fatura hazrlyorsak, klavuzluk cretinde yanc farknn, SBT dm gros tonunun, 250 metre zeri tankerse refakat rmorkr cretinin gz nne alnmas gerekir. Proforma faturada belirtilen cretlerin gemi geii yaplmadan nce tarafmza denmesi gerekir. nk Boaz geileri ile ilgili cretlerin gemi geiinin ardndan hemen denmesi gerekir. Ayrca gemi acentesi olarak acentelik tarifesinde de belirtildii gibi, oluacak cretleri pein almalyz, unutmamalyz ki gemi acentesi kredi veren bir kurum deildir. Genellikle transit gemi acentelii nominasyonlar dn seferini de kapsadndan, hesap verirken buna dikkat etmemiz gerekir. Ayrca eer geminin sadece tek ynde acenteliini yapyorsak, fener cretinin yanl beyan verilmeden ( Baz acenteler dn acenteliini yapmayacaklar iin, gemi transit sefer dnnde yapmayacaktr eklinde beyan vermektedir.) tam transit olarak yatrlmas, dn acentesine fatura edilmesi basiretli bir gemi acentesinin davran olur. Yine ayrca meslektamza da olan saygmz gsterir. nk fener cretlerini idare sadece bir kere yarm olarak tahsil ettii iin, dn seferinde dier acente gereksiz olarak tam (gidii / dn) fener creti demek zorunda kalr. Ayrca hem gemi kaptanna ve hem de gemi ileticisine, geminin geii ile ilgili faydal bilgiler nceden verilmelidir. Bu bilgiler iinde, geminin gei srasnda uyaca kurallar, VTS irtibat bilgileri, klavuz alma kurallar, personel deiikliinde uyulmas gerekenler, para teslimi, yakt, kumanya vs teslimlerindeki prosedrler, evre kirliliine kar alnmas gereken nlemler, ceza oluabilecek durumlar ve cezalarn yaklak miktarlar, Sahil Salk Mdrlnn gemilerle temas noktalar ve hazrlanmas gereken evraklar, acentenin 24 saat irtibat kurulabilecek detaylar, arama kurtarma, salvage konusunda genel bilgiler verilmelidir. nk acil bir durum olduunda, gemi ileteni saat farkndan dolay bilgiye zamannda ulaamayabilir. Bizim acente olarak grevlerimizin iinde mmkn oldukca iveren sormadan bilgiyi verme eilimimiz olmaldr. Boyu 300 metreyi aan, hava draft 54 metreden fazla olan veya yedekli gei yapacak gemiler ve boaz kapatmal gemiler iin gei artlarnn belirlenmesi amacyla sefer balamadan nce Kyi Emniyeti Genel Mdrlne gerekli mracaatlarn nceden yaplmas gerekmekte olup, gemi sefere balamadan, boazlardan geip geemeyecei, ve cretlerin hesaplanmas gemi ileticisinin sefer maliyetlerinin gerekci olarak hesap etmesine yardmc olur. Gemi Kaptanndan alm olduumuz SP-1 raporu gemi geiinden; tehlikeli yk tayan gemiler iin 48 saat, dier gemiler iin 24 saat nceden yetkili VTS merkezlerine Faks ile gnderilir. Ayn Faks, stanbul ve anakkale Boazlarndan bize hizmet veren tali acentelere de iletilir ki, onlarn da gemiyi takip etmeleri salanr. SP-1 raporunun ieriinde herhangi bir deiiklik olursa ( gelide gecikme, urak limanlarda deiiklik vs ) VTS merkezlerine dzeltme mesaj faks ile gnderilir. SP-1 raporu kaptan beyan olduundan eksik bilgilerin tamamlanmas gemi kaptanndan istenilmeli acente yorum yapmamaldr. Alnan SP-1 Raporunu gemi kaptanna teyid edip, boazda oluabilecek gecikmeler, trafiin hangi ynde ak olup olmad, varsa tayfa deiiklii, yakt ikmali, yedek para, kumanya, posta vs teslimleri, sv / kat atk almlar vs gibi gemi ile temas yaplacak durumlarn gncellenmi bilgileri gemi kaptanna ve gemi iletenine tekrar bildirilir. Ayrca gemi kaptannn tayfa vs deiiklii iin hazrlayaca evraklar varsa tekrar hatrlatlmaldr. Geminin gei bilgileri ve gei esnasnda yaplacak iler yazl olarak, Istanbul Emniyeti Deniz ube Mdrl ( elden teslim ediliyor ), Karaky Gmrk Muhafaza Amirlii ( SP-1 faks ile yollanyor ), Hudut ve Sahiller Salk Genel Mdrl ( dileke faks ile gnderiliyor ), Istanbul Liman Bakanl ( dileke faks ile gnderiliyor ) makamlarna dileke ile gemi geiinden 1 gn nceden yaplr. Geri Gmrk kanununda dilekelerin 3 saat nceden verilmesi lazm dese de dilekelerin bir gn nceden hazrlanp ilgili makamlara verilmesi her zaman faydaldr. Eer dileke ibrazndan sonra geminin gei bilgilerinde herhangi bir deiiklik olursa oluan deiiklikler ilgili makamlara yazl olarak tekrar yaplr.

103

Gemi ileticisine ve gemi kaptanna gei ile ilgili gecikmeler vs konusunda bilgiler zaman geirilmeden haber verilir. nk boazlardan geite bir gecikme olacaksa, var limannn da liman postalararn ona gre ayarlamas gerekir. Ayrca eer gemi ykten dyorsa, kiralama szlemesi tekrar yenilenebilir veya geminin seferi iptal edilebilir. Eer geminin, gemi kaptan veya gemi ileteninin herhengi bir nedeniyle boazlarda beklemesi gerekiyorsa, hem gemi kaptanna ve hem de gemi ileticisine, boazlardan transit gei yapacak gemilerin transit vasflarn kaybetmemeleri iin 48 saatden fazla demirde kalamyacaklar ve ayrca 72 saati geen gemilerden de demir cretinin Denizcilik Mstearl tarafndan alndn cret detaylar ile birlikte hatrlatmamz gerekir. Gemi geilerinin armatre bildirilmesi esnasnda bilgileri eksiksiz vermemiz gerekir. Lakin bu bilgilerin hazrlan srasnda gemi kaptanndan gelen bilgilerle ( Gemi kaptanlar her zaman yollamayabilir ), VTSden elde etiimiz bilgileri ve boazlarda gemileri bizim admza takip eden tali acenterden gelen bilgileri karlatrp vermeliyiz. Unutmayalm ki bize acente nominasyonu veren firma ile, gemi kaptannn veya gemi ileticisinin salayaca faydalar birbirleriyle rtmeyebilir. Zaten acente olarak nomine edilmekle, bize iveren firmann haklarn takip etmemiz grevi de verilmitir. Gemi geilerinde verilecek bilgiler arasnda geminin boaza var, eer boaz giriinde bir gecikme yaanmsa nedeni, boaza giri ve k saatleri, pilot bini ve k saatleri, eer gemiye herhangi bir temas yaplmsa, ( tayfa deiimi, yakt, kumanya teslimi vs. ) saatleri ile detaylar, gidecei limana olacak eta, gemi ileteninin takip etmemizi istedii dier bilgiler, varsa refakat rmorkrlerinin kullanm saatleri bildirilir. Ayrca gei esnasnda gemi armatr vs tarafndan baka bir acente tarafndan yaplm olan her hangi bir temas varsa, bunlarn da tali acentemiz, Gmrk Muhafaza Polis vs nezdinde aratrlp, olas gecikmeler gemi iletenine bildirilmelidir. Gemi geiini mteakiben, gemi armatrne gncellenmei masraflar belirtir, proforma fatura gnderilmesi gerekir. Eer eksik tahsil edilmi cretler varsa, gemi ileteninden bu cretlerin tekrar istenmesi gerekmektedir. Gemi geiinden sonra cretlerin denmesi, geminin boaz giriinden itibaren Fenerlerde 8 takvim gn, Shhiyede 3 i gn, ve Klavuzlukta deme ihbarnn acenteye tebli edilmesine mteakiben 8 takvim gndr. Bu nedenle bu cretlerin deme bavurular ivedilikle son gne kalmadan yaplmaldr. denecek cretlerin, tarifeye uyumlu olup olmad acente tarafndan kontrol edilerek denmelidir. Ayrca klavuzluk faturalarnn ekinde bulunan pilot billeri ile faturalarn kontrol edilmesi, pilot billerinde kaptan kaesi olup olmadnn kontrol edilmesi gerekir. Ayrca eer geminin SBT dlm gross tonu varsa, klavuzluk creti hesaplamasnn buna uygun yaplp yaplmadnn, tehlikeli eya fark alnp alnmadnn da kontrol edilmesi gerekir. Gemi hesaplamalarnn doru ve eksiksiz yaplmas iin acente iinde muhasebe blmne yaplan masraflar ve hizmetlerin detaylar devaml olarak bildirilmeli ve gemi dosyalarnda bu bilgiler zet olarak bulunmaldr. Bizim tavsiyemiz, gemi dosyalarnn kayt etmeyi kolaylatrc olarak, dosya kapaklarnda yaplan hizetler iin kolay kayt yaplacak bir biim yaplmasdr. Bu hem operasyon hem de muhasebe blmnn ilemlerini kolaylatrr. Ayrca hesaplarn kmasn mteakiben bunlarn operasyon blmnce kontrol edilmesi hata orann minimuma indirir. Gemi hesaplar kartlrken, her bir fatura iin ngilizce karl ve hesaplama yntemi ayrca acente tarafndan yaplmaldr. Hesaplar karken sefer ile alakal olmayan ( tayfa giri k, CTM vs. ) ayr balk altnda gsterilmelidir. Ayrca eer herhangi bir bakiye varsa bu da hesaplamalarda gsterilmelidir. Gemilerin boaz geileri transit dnlerinde, yukardaki uygulamalar aynen yaplmakla beraber, sadece Fener ve Shhiye cretleri gidi ve dn olarak yatrldndan bu cretleri tekrar yatrmamamz gerekir. Hi bir zaman unutmamaz gereken bir konu da gemi gei raporlamalarnda, kar tarafn hibir ey bilmedii varsaylarak, bilgiler tam ve ak olarak verilmelidir. Ayrca devaml gei yapan gemilerde personelin deiebilecei gz nne alnarak, her seferinde boaz geii ile ilgili bilgiler noksansz verilmelidir. Dier acentelerle olan ilikilerimizde, bize yaplmasn istemediimiz herhangi bir eyi bakasna yapmamamz gerektiinin farknda olmamz gerekir.

104

4.1.7 Resmi Makamlar

a) Liman Bakanl : 615 sayl Limanlar Kanunu ile kurulan limanlarda deniz trafii ve gvenliinin salanmas iin, alma ve ykmllkleri liman tzk ve ynetmelikleri ile belirlenen, Denizcilik Mstearlna bal olarak alan devletin liman otoriteleridir. b) Sahil Gvenlik, Sahil Gvenlik Komutanl, bir deniz corafyas zerinde yer alan lkemiz evresindeki tm denizlerimizde, stanbul ve anakkale Boazlarmzda gvenlii salamak, ulusal ve uluslar aras hukuk kurallar uyarnca hkmranlk haklarna sahip olduumuz denizlerde, bu hak ve yetkilerin Deniz Kuvvetleri Komutanl'nn genel sorumluluu dnda kalanlarn kullanmak, deniz yolu ile yaplan her trl kaakl nlemek ve izlemek amacyla 9 Temmuz 1982 ylnda 2692 sayl yasa ile kurulmu bir gvenlik kuvvetidir. Sahil Gvenlik Komutanl na 2692 sayl yasa ile tevdi edilen grevler ; Sahil ve karasularmz korumak, gvenliini salamak, Denizlerimizde can ve mal emniyetini salamak, Deniz ve kylarda grlecek babo mayn, patlayc madde ve pheli cisimler iin gerekli tedbirleri alarak, ilgili makamlara iletmek, Deniz seyir yardmclarnn alma durumlarn izlemek, grlen aksaklklar ilgili makamlara iletmek, Karasularmza giren mltecileri, yanlarnda bulunabilecek silah ve mhimmattan arndrmak ve bunlar ilgili makamlara teslim etmek, Deniz yolu ile yaplan her trl kaaklk eylemine mani olmak, Gemi ve deniz aralarnn telsiz, salk, pasaport, demirleme, balama, avlanma, dalglk ve bayrak ekme ile ilgili kanunlarda belirtilen hkmlere aykr eylemlerini nlemek, Su rnleri avcln denetlemek, Deniz kirliliini nlemek maksadyla denetimler yapmak, Su alt dallarn denetleyerek, eski eser kaaklna engel olmak, Trk arama kurtarma sahasnda, uluslararas arama ve kurtarma szlemesi ile ulusal arama kurtarma ynetmeliinde belirtilen esaslar dahilinde arama kurtarma grevlerini yerine getirmek, Yat turizmi faaliyetlerini denetlemek, Emredildiinde Deniz Kuvvetleri Komutanl emrinde lke savunmasna katkda bulunmaktr. c) Ky Emniyeti ( Fenerler ) Bakanlar Kurulunun 12 Mays 1997 tarih ve 97/9466 sayl karar ile, 08/06/1984 tarih ve 233 sayl Kanun Hkmnde Kararname hkmlerine tabi olarak ve sz konusu Kanun Hkmnde Kararname hkmleri erevesinde Kamu ktisadi Kuruluu olarak faaliyette bulunmak zere kurulmutur. Yksek Planlama Kurulunun 6/8/1997 tarih ve 97/T-34 sayl karar ile onaylanan ve 30 Eyll 1998 tarih ve 23479 sayl Resmi Gazetede yaynlanarak yrrle giren Ky Emniyeti ve Gemi Kurtarma letmeleri Genel Mdrl Ana Statsnde faaliyet alann belirleyen 4.madde deitirilerek, 12/02/2006 tarih ve 26078 sayl Resmi Gazetede aadaki gibi yaynlanmtr Madde 4: Ky Emniyeti Genel Mdrlnn amac denizlerimizde ve karasularmzda seyreden Trk ve yabanc bayrakl gemilerin seyir gvenliine yardmc olmak, seyir emniyeti ve gemi kurtarma ile ilgili her trl hizmetleri yapmak, tekel alan ierisinde can kurtarma (tahlisiye) hizmetleri yapmak ve bunlarla ilgili cihaz ve tesisleri kurmak.iletmek ve bunlarn her trl bakm,onarm,yenileme ve donatmlarn salamak olup, faaliyet konular aada gsterilmitir. 1.Trkiye kylarnda kurulmu ve kurulacak gvenli seyre ilikin sistem ve tesisleri,fenerleri, radyofarlar, deniz iaretlerini,sis ddklerini ve benzeri seyir emniyeti ile ilgili her trl cihaz ve tesisleri kurmak tekel eklinde iletmek.

105

2.Karadenizde ile Feneri ile Karaburun Feneri arasndaki Trk karasular ile Ege denizinde,Bozcaada ve Gkeada (mroz) sahilleri de dahil olmak zere Baba burnu ile Saroz krfezinde Kemikli mevkii arasnda kalan Trk karasularnda ve bu iki snr arasndaki Karadeniz ve anakkale Boazlar ve Marmara denizinde;kurulmu ve kurulacak olan can kurtarma (deniz-kara tahlisiye) istasyonlarn tekel eklinde iletmek ve kazaya urayan (harp ve yardmc gemiler hari) 300 Rsum tonilatodan yukar gemilerin ve yklerin kurtarma ve yardm ilerini tekel eklinde olmak zere,btn denizlerde gemi kurtarma,yardm ve eki (cer) ilerini yapmak. 3.Klavuzluk.rmorkrclk,palamar ve balkadam hizmetlerini yapmak.letmecilik esaslar erevesinde batk kartmak,karttrmak. 4.Trk boazlarnda tekel eklinde olmak zere, denizlerimizde ve karasularmzda seyir emniyetine ynelik Gemi Trafik Hizmetleri Sistemini kurmak,kurulmu .bulunan Trk Boazlar Gemi Trafik Hizmetleri (TBGTH) Sistemini Denizcilik Mstearl adna iletmek, bu sistemin hizmetle ilgili tm ihtiyalarn karlamak ve bu amaca ynelik gerekli yatrmlar yapmak, gerektiinde ileride kurulacak gemi trafik hizmetleri sistemlerini Denizcilik Mstearl adna kurma, kurdurma, iletme, ilettirme. kontrol etme, denetleme ve belgelendirme hizmetlerini yapmak. 5.Denizlerimizde ve karasularmzda gvenli seyre ynelik kurulmu ve kurulacak olan sahil telsiz istasyonlar, Otomatik Tanmlama Sistemi, dGPS ve benzeri sistemlere ilgili her trl yatrm yapmak ve tekel eklinde iletmek. 6.Seyir emniyeti, gemi kurtarma ve deniz gvenlii ile ilgili hava, deniz ve kara vastalarn temin etmek ev bu vastalarn her trl bakm.onarm,yenileme ve donatmlarn salamak. 7.Yaplan hizmetlere karlk; fener, tahlisiye, deniz haberlemesi, klavuzluk, rmorkrclk, palamar, balkadam gibi tarifeye dayal hizmet cretlerinin tahakkuk ve tahsilini yapmak gemi kurtarma ve dier hizmetlerle ilgili cretleri tahsil etmek. 8.Ama ve faaliyet alanlarnda yerli ve yabanc ortaklklara katlmak, yeni ortaklklar kurmak veya kaldrmak. Yurt iinde ve yurt dnda ube istasyon ve sair tesisler amak, her trl anlamalar yapmak, ipotek tesis ve terkin etmek, her trl tat tanr ve tanmaz mal ile hizmet kiralamak 9.Verimlilik ilkesi dorultusunda faaliyetlerin yrtlmesi, gelitirilmesi ve tantlmas iin kaynaklar salamak ve artrmak. 10.Gerektii hallerde messeseler, iletmeler kurmak veya kaldrmak, bunlarla ilgili gerekli ilemlerde bulunmak,bal ortaklk ve messeselerin bteleriyle fiyat tarife ve yatrmlarnn genel ekonomi ve denizcilik politikalarna uyumunu salamak. 11.Faaliyet amalar ile ilgili her trl eitim konularnda ve ihtisas alanlarnda dnya standartlarna uygun personel yetitirilmeye ynelik tedbirleri almak, eitim tesisleri kurmak, kurdurmak ve tesisleri iletmek veya ilettirmek, danmanlk hizmeti vermek, gerektiinde yurt ii veya yurt dndan bu amalar dorultusunda danmanlk hizmeti almak. 12.lgili Bakanlka verilecek dier grevleri yapmak. Madde 7 de belirtilen cretlerin tahsilinde Fenerler ve Tahlisiye cretleri Tarifesi ad altnda dzenlenmi tarife uygulanr.Tarifede olan deiiklikler derhal ilan edilir. Fener ve tahlisiye cretlerine esas olan hizmetler aada gsterilmitir. A) Fenerler : Fener cretlerine esas olan hizmetler, fenerler, radyofar, sis ddkleri,kl - ksz amandralar, geit amandralar ve umumiyetle fener hizmetlerine giren veya benzeri bulunan hizmetlerdir. Gemiler 10 eit fener cretine tabidir : 1- Transit sefer creti.

106

2- anakkale Boazndan giri creti. 3- anakkale Boazndan k creti. 4- stanbul Boazndan giri creti. 5- stanbul Boazndan k creti. 6- Liman veya iskelelere giri creti. 7- Liman veya iskelelerden k creti. 8- Liman snrlar iinde alan gemilerin yllk creti. 9- Trk Limanlar ve iskeleleri arasnda alan 100 300 NT na kadar (300 NT hari) Olan Trk bayrakl gemilerin yllk creti. 10- Yat kayt belgesi alan gemilere uygulanacak cret. B) Tahlisiye : Tahlisiye cretlerine esas olan hizmetler, tahlisiye motor veya sandallar, roket istasyonlar ve umumiyetle tahlisiye hizmetlerine giren veya benzeri bulunan hizmetlerdir. Gemiler 3 eit tahlisiye cretine tabidir : 1- Transit sefer creti. 2- stanbul Boazndan giri creti. 3- stanbul Boazndan k creti. 01.09.2005 tarihinden itibaren geerli olan Fener ve Tahlisiye cretleri Tarifesi aadaki gibidir: Tablo 1: Yabanc Bayrakl Ticaret Gemileri 800 Net Tona cret Tipi kadar ABD Dolar a anakkale Boaz ndan giri 0,18 b anakkale Boaz ndan k 0,18 c Karadeniz Boaz ndan giri 0,18 d Karadeniz Boaz ndan k 0,18 e Liman ve iskelelere giri 0,16 f Liman ve iskelelerden k 0,16 Tahlisiye creti ( Beher Net Ton iin ) a stanbul Boaz ndan giri b stanbul Boaz ndan k

800 Net Tondan yukar ABD Dolar 0,09 0,09 0,09 0,09 0,08 0,08

0,09 0,09

Tablo 2: Yabanc Bayrakl Yolcu Gemileri cret Tipi a anakkale Boaz ndan giri b anakkale Boaz ndan k c Karadeniz Boaz ndan giri d Karadeniz Boaz ndan k e Liman ve iskelelere giri f Liman ve iskelelerden k Tahlisiye creti ( Beher Net Ton iin ) a stanbul Boaz ndan giri b stanbul Boaz ndan k 800 Net Tona kadar ABD Dolar 0,144 0,144 0,144 0,144 0,128 0,128 800 Net Tondan yukar ABD Dolar 0,072 0,072 0,072 0,072 0,064 0,064

0,072 0,072

107

Tablo 3: Trk Bayrakl (Kabotaj Hari ) Gemiler 800 Net Tona cret Tipi kadar ABD Dolar a anakkale Boaz ndan giri 0,144 b anakkale Boaz ndan k 0,144 c Karadeniz Boaz ndan giri 0,144 d Karadeniz Boaz ndan k 0,144 e Liman ve iskelelere giri 0,0896 f Liman ve iskelelerden k 0,0896 Tahlisiye creti ( Beher Net Ton iin ) a stanbul Boaz ndan giri b stanbul Boaz ndan k

800 Net Tondan yukar ABD Dolar 0,072 0,072 0,072 0,072 0,0448 0,0448

0,072 0,072

Tablo 4: Transit Gemiler Boazlardan transit geen gemilerden tahsil edilecek olan fener ve tahlisiye cretleri, Montreux Szlemesi hkmlerine tabi olup aadaki katsaylar ile arplarak hesaplanr. Gidi Dn 800 NRT ye kadar 800 NRT den fazlas iin Tahlisiye creti ( Beher Net Ton iin ) Gidi Dn Beher N.R.T iin A.B.D Dolar 0,338646 0,169323

A.B.D Dolar 0,08063

d- Sahil Salk dareleri Lozan Anlamas Montreaux Szlemesi erevesinde kuruluu tamamlanan, Dnya Salk rgt Anayasas'nn 21 ve 22.ci maddeleri uyarnca hazrlanm ve 6368 sayl Yasayla onaylanm Uluslararas Salk Tz ve Umumi Hfzshha Kanunu ile grevleri ekillenmi Hudut ve Sahiller Salk Genel Mdrlnn tm kara hudut kaplar, limanlar ve havalimanlarnda rgtlenmesiyle hizmetleri srdren kamu idareleridir. Bu dareler,yukarda bahsi geen szlemeler erevesinde hazrlanan Gemi Salk Resmi Kanununun 1.maddesi ; Trk limanlar arasnda seyreden, yabanc lke limanlarndan Trk limanlarna gelen, Trk limanlarndan yabanc lke limanlarna giden veya Boazlardan transit geen gemiler hakknda bu Kanun hkmleri uygulanr hkmne bal olarak Gemi Salk resmi altnda bir cret alrlar. Trk limanlarnda, 1 inci madde kapsamna giren gemilerden, her net tonu zerinden alnacak salk resmi, Salk ve Sosyal Yardm Bakanl tarafndan, Dileri ve Maliye bakanlklarnn grleri alnmak suretiyle hazrlanacak ve her mali yl banda yrrle konulacak tarifeyle dzenlenir. Kabotaj hakkna sahip gemilere, Trk limanlarna gelen zel yatlara, yalnz turist tayp baka ticari ilemlerde bulunmayan turist gemilerine ve bilimsel aratrma yapan gemilere, bu salk resmi, ayn tarifede belirlenecek ekilde zel indirimli olarak uygulanr. Bu salk resmini, Trk limanlar arasnda ileyen gemiler ile Trk limanlarndan hareket eden gemiler, ilk hareket ettikleri limanlarda; yabanc lkelerden gelen gemiler ise ilk uradklar limanlarda derler. Boazlardan transit geen gemilerden tahsil edilecek olan salk resmi, Montreux Szlemesi hkmlerine tabidir. 2007 yl iin ilan edilen serbest ( urakl ) gemilerden alnacak salk resmi tarifesi aadadr.

108

Gemi Tipi a- Tam cret ( Ticari gemilerden ) b- Kabotaj hakkna sahip gemilerden c- Trk limanlarna gelen zel yatlardan d- Turist gemilerinden e- Bilimsel aratrma yapan gemilerden

Net Ton bana alnacak cret YTL 0,56 0,17 0,17 0,17 0,17

Boazlardan transit geen gemilerden tahsil edilecek olan salk resmi, Montreux Szlemesi hkmlerine tabidir. Salk resmi, aadaki gibi hesaplanr : Sabit Katsay ( 0,0604 ) X Amerikan Dolar Al Kuru X N.R.T Transit gemilerin alt ay iinde transit olarak gittikleri ynden geri dnmeleri halinde yeniden resim alnmaz. e- Gmrk daresi lemleri Gem gelmeden once Derince TCDD Liman gibi devlet limanlar hari, zel iskelelerde zel iskele msadesi iin limann bal olduu gmrk mdrlne ( ek.2 ) de grld gibi, ekinde Liman Bakanlndan alnan ordino, limann liman kabul yazs ve geli kontrol soru kad ve tahliyelerde yk manifestosu eklenerek mracaat edilir. Ancak, bu izin genellikle gemi gelmeden nce alnd iin, soru kad genellikle eksik olarak muracaat edilir ve bunun yerine ( ek.1 ) de grlen acente taahhtnamesi dileke ekinde verilir. Yan iskele izni diye bilinen zel izin alnr. ( ek.2 ) Geminin limana geliini mteakip, gmrk muhafaza memurlaryla yaplan gel gmrk kontrolunun tamamlanmasndan sonra, acente tarafndan soru kad gmrk mdrlne teslim edilir. Bu mracaattan sonra limann bal oldugu gmrk muhafaza mdrl ( ek.3 ) de grlen rnek st yaz ve eklerini acenteye elden verir. Ekindeki geli kontrol evraklar ile ilgili gmrk mdrlne gidilerek mdrden veya muavininden havale alndktan sonra evrak kayda gidilir. Evran kayda girmesini mteakip acente grevlisinin bilgisayarda girmi olduu zet beyanla tescil memuruna gidilir ve zet beyan onaylatlarak bir nshas armatr ve alclara vermek zere alnr ve ilem tamamlanr.

109

EK:1 Acente Taahhtnamesi

GMRK MDRLGNE GEBZE

ACENTELGMZE BAGLI RUS BAYRAKLI M/V KOTLAS SML GEMNN GEL RESM TATIL GUNLERNN DIINA RASLADIGINDAN MDRLGNZCE VERLMEKTE OLAN SKELE MSADELERNDE TARAFIMIZDAN OLUTURULAN SLEM DOSYASINDA ORJINAL MANIFESTO VE ZMT MUHAFAZA MUDURLUGU TARAFINDAN YAPILAN SORGU KAGIDI GEMNN MESA SAAT HARICINDE YAPILACAGINDAN GEMNN GELMESNE MTAKIP 4458 SAYILI GK 34.MADDE GEREGNCE GEREKLI KONTROLLER YAPILARAK RESM TATIL GNNN BTM OLAN MESANN BALADIGI LK MESA BTMNE KADAR SZ KONUSU BELGELERN FOTOKOPISINI BRAZ EDECEGMZ TAHAHUT EDER.

AKSI TAKDIRDE GK DAN DOGAN TUM HUKUMLU SORUMLULUGU KABUL ETTIGIMIZI BEYAN EDERZ.

SAYGILARIMIZLA,

110

Ek : 2 Yan skele zin Dilekesi

PETRO KIMYA IHTISAS GMRK MDRL GEBZE Acenteliimize bal M/V AYGAZ 5 gemisi ile aada firma nvanlar yazl

firmaya (firmalara) ait konimento no, miktar, cinsi ve nvan yazl yklerin MDRLNZ denetimindeki AYGAZ iskelesinden YKLEME yapacaktr. Ad geen gemide baka bir firmaya yk yoktur. Firmamzn, Ba Mdrlkte 05.01.2007 tarh 364 kayt sayl dosyamz mevcut olup gerekli ilemin yaplmas hususunu emir ve msadelerinize arz ederiz.

EKLER : ------EK-1.Liman ordinosu EK-2..Lman Yazs EK-3.SORU KAGIDI

B/L NO YK CNS VE MKTARI

Sayglarmzla,

FRMA ADI(CONSIGNEE)

1- LPG 1649.939 MT DOKME

TPRA A..

111

Ek : 3 Kontrol Evraklar st Yazs

TC BABAKANLIK Gmrk Mtearlg zmit Gmrk ve Muhafaza Bamdrlg

SAYI : B.02.1.GUM.1.12.11.00.06GMH-100 / KONU : Kontrol Evraklar GMRK MDRLNE GEBZE

GEBZE

Mdrlmz Kontrol Ksm Amirliince kontrol yaplan STAR GEM Acentalna bal TC Bayrakl M/V NAZLI AKAR isimli gemiye ait Kontrol Evraklar yazmz ekinde gnderilmitir.
Bilgi ve gereini arz ederim.

EKLERI: ======= EK-1. SORGU KAIDI (1 adet) EK-2. YAKIT VE KUMANYA FORMU ( 1 adet) EK-3. MANFESTO( adet) _________________________________________________________________________ Gebze Gmrk Muhafaza Mdrl Ayrntl bilgi iin : Kont.Ks.Amirlii Yeni Yldz Mah.Fatih Cad.Dilovas/GEBZE Tel: 0262 7542403 FAKS:02627542404

112

f- Emniyet Pasaport ubesi lemleri Emniyet Pasaport ube, limana gelen yerli ve yabanc bayrakl gemilerde bulunan mrettebat ve yolcularn pasaport ve gemi adam czdanlarn kontrol eder, kacak yolcu veya mrettebat olup olmadn aratrarak, yurda giri veya k yapacak olan mrettebat ve yolcularn tespitini yapar. Bu iemler iin acente tarafndan, gemi gelmeden once dileke ile emniyet pasaport ubeye mracaat edilerek bilgi verilir. Gemi geli kontrolnde, ubece grevlendirilen bir polis memuru alnarak gemiye kontrole gidilir. Gemi yabanc bayrakl ise memurdan personel says kadar shore pass alnr. Trk bayrakl gemi se 2 adet personel listesi memura onaylatlarak czdanlar alnr. Eer yabanc bayrakl gemide Trk personel varsa pasaportlar alnarak n bir dilekeyle personelin yurda giri deniz liman ubeden yaplr. Kalkta da Liman Bakanlndan onayl liste alnarak n dilekeyle yurttan k ilemi yaplr . g- Konsolosluk likileri zellikle yabanc bayrakl gemilerle gelen yabanc uyruklu gemi adamlarnn pasaport ilemleri, gemi kaptannn seferi ile ilgili herhangi onay bavurusu, gemide yaralanma veya lm-doum gibi durumlarda, geminin bal olduu lke konsolosluu ile yaplmas gerekli olan iler, hem o lkenin kanun ve ynetmeliklerine ve hem de geminin bulunduu lkenin kanun ve ynetmeliklerine gre dzenlenmesini gerektirdiinden, ciddiyetle ele alnmas gerekli ilikileri kapsar. Konsoloslukla olan ilikiler her olaya ve talebe gre eitlikler gsterdiinden, acenteler her durumun zelliine gre hareket etme ve konular en iyi ekilde aratrp renerek neticelendirmelidirler

113

BENC BLM 5.1 ACENTE ve LMAN LETMELER 5.1.1 Limanlar ve Liman letmeleri a) Gemi Geli Gidilerinde Liman letmeleri ile likiler b) Boaltma Yapacak Gemilerle lgili Yaplacak lemler, Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar c) Ykleme Yapacak Gemilerle lgili Yaplacak lemler, Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 5.1.2 Klavuzluk 5.1.3 Rmorkrclk 5.1.4 Geminin Yanama ve Kalkmasnda Liman letmeleri Program Toplantlarna Katlm 5.1.5 Ykleme ve Boaltmada ilik, Puantaj Hizmetleri 5.1.6 Survey Kurum ve Kurulular, Surveyrler 5.2 ACENTE ve DOKMANTASYON 5.2.1 Gemi hbarlar Bildirimler a) Ihbarlar ( ETA / ETS ) b) Hazrlk Mektubu ( Notice of Readiness ) c) Olaylar izelgesi ( Statement of Fact ) d) Zaman izelgesi ( Time Sheet ) 5.2.2 Gemi Dokmanlar a) Gemi Geli Gidi Evrak b) Operasyon Evrak 5.2.3 Yk ile lgili Dokmanlar a) Konimento b) Ordino / Stiker c) Yk Manifestosu d) zet Beyan e) stif Plan ( Stowage Plan ) 5.3 ACENTE ve BOAZLAR ANAKKALE VE STANBUL BOAZ DARELER 5.3.1 Trk Boazlarnn Corafi Yaps 5.3.2 Uluslar aras Anlamalar, Kanun ve Tzkler 5.3.3 Boazlar Gemi Trafik ve Emniyet Gzetleme Hizmetleri 5.3.4 VTS / Raporlar / Formlar Grev ve Sorumluluklar
HAZIRLAYANLAR Cengiz Diviliolu Yavuz Tarku

114

5.1 ACENTE ve LMAN LETMELER 5.1.1 Limanlar ve Liman letmeleri

a) Gemi Geli Gidilerinde Liman letmeleri ile likiler b) Boaltma Yapacak Gemilerle lgili Yaplacak lemler, Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Gemi boaltma limanna gelmeden nce, ykleme limanlarndan, ykn tahliyesi ile ilgili tm belgeler rnein manifestolar, kargo planlar, varsa yk analizi ile ilgili belgeler v.b. gnderilmi ve boaltma liman acentesinin eline gemi olmaldr. Bu hususta zaman zaman gecikmeler olumakta ve manifestonun zamannda gelmemesi nedeniyle boaltma ilemlerine balanamamaktadr. Bu nedenle boaltma liman acenteleri, ykleme liman acenteleri ile temasta bulunabilmeli ve byle bir gecikmeyi zamannda nleyerek belgelerin eline gemesini salamaldr. Manifesto ve kargo plan ve dier gerekli yk evraklar acenteye ulatnda derhal manifestodaki ykler incelenir ve kargo planna gre ykn tahliye plan ve ka posta ile allabilecei tespit edilir. Tehlikeli yk tahliyesi olacaksa buna ait tehlikeli yk ( IMCO ) manifestosu istenir. General kargo ykleri iin,ncelikle boaltlacak ykler tespit edilir ve bunun iin shifting gerekli olup olmadna baklr, gverte yk varsa bunun ncelikle tahliyesi iin, yanc, parlayc ve patlayc ykler varsa bunlarn emniyetle tahliyesi iin gerekli tedbir alnr. Ayrca, seperasyonlu ykler ve parti ykler iin gerekli tespit almas yine nceden yaplr ve geminin en seri ve emniyetli ekilde ve geciktirilmeden limanda tahliyesini tamamlamas ve limandan ayrlmas salanmaldr. Yukardaki tespitler yapldktan sonra buna bal olarak bir boaltma plan hazrlanr ve gemi limana geldiinde Gemi Kaptan ve boaltma liman grevlileri ile birlikte boaltma plan zerinde mutabakata varlarak, boaltmaya hangi ambarlardan ve ka posta ile balanacana karar verilir. Burada dikkat edilen husus, ykn fazla olduu ve zaman alacak yklerin bulunduu ambarlardan tahliyeye balamak ve birden fazla ambar tahliyelerinde boaltmann eit zamanl olarak bitmesini salayacak ekilde plan yaplarak tek ambara kalma denilen zaman kaybettirici bir durumu engellemektir. Bu ilemlere paralel olarak, manifestoda belirtilen ykn veya yklerin alclarna ulalarak geminin geli saati bildirilmeli ve geminin limana yanat ayrca bildirilmeli ve yklerini bir an nce teslim almalar iin organizasyon yaplmaldr. rnein supalan tahliyelerde, kamyon veya dier nakliye araclarnn nceden temini vb gibi. Tayann Konimentoyu serbest brakma talimatndan sonra, alclara teslim ordinosunun verilerek gmrk ilemlerinin tamamlattrlmas salanmal ve takip edilmelidir. Yaplan bu hazrlklar geminin tahliye yapaca limann yetkilileri ile paylalmal ve geminin varndan bir gn nce Gmrk idaresinden boaltma msaadesi alnmaya allmaldr. Ykn boaltlaca liman iletmesine, boaltlacak ykn boaltma artlar bildirilmelidir. Liner veya fio boaltma artlar gibi. Geminin limana yanamasnda gmrk kontrol ilemleri geciktirilmeden yaplp, tamamlanmaldr. Boaltma sresince, gemi,liman ve acente arasnda irtibat devaml salayacak bir eleman bulundurulmaldr. Yal havalarda, yatan etkilenecek ykler varsa veya boatmann arkasndan slaklktan zarar grecek ykleme yaplacaksa,gemi kaptanna da bilgi verilerek boaltma yaptrlmamaldr. Boaltma bittiinde tamamen boalm ambar/ambarlar varsa, ambar bo aramas yaptrlarak ambarda kalan unutulan herhangi bir yk olup olmadnn kontrol salanmaldr. Acente, geminin boaltma ilemleri tamamlanr tamamlanmaz derhal geminin limandan ayrlmas iin gerekli kontrol ve ilemlerini tamamlamaldr. Gemi kaptanna, limana geldiinde limann ileyii ve dikkat edilmesi gereken hususlar ve posta alma saatleri hakknda bilgi verilmelidir.

115

Tahliye baladktan sonra, tahliye edilen yk miktarn sabah ve akam dzenli olarak ve tahmini boaltma biti ve geminin hareket zaman ( ETC ve ETS ) ile boaltma esnasnda oluan ve olaylar izelgesine ( Statement Of Fact ) a ilenecek olan olay, hasar, arza, yamur zamanlarn ve buna bal duraklamalar armatr veya kiraclara bildirilmelidir. Yukardaki genel hususlara ilaveten, boaltma yapacak gemi ve ykne gre yaplmas zellik gsteren ve acentenin dikkat etmesi gereken iler vardr. rnein, KONTEYNER GEMLERnde manifesto hem dolu, hem bo konteynerler iin ayr ayr bulunur. Ayrca bir CONTEINER LIST bulunur. Bu, manifesto ekinde, dolu ve bo konteynerlerin numara, dara ve dolu arlklarnn ayr ayr belirtildii listedir. Ayrca, Yanc, parlayc, yakc ve patlayc ykler bulunduran konteynerler iin ayrca IMCO Conteiner List ( tehlikeli yk bulunduran konteyner listesi) bulunur. Bu tr ykler ayr yerlerde istiflenerek tahliyesi yaplr. Tankerlerde ise, hortum balama ve skme zamanlar ve balastlama ve tank ykama ile ilgili zaman tespitleri hassasiyetle takip edilmeli ve zamannda gemi armatr veya kiracsna bilgi verilmelidir. c) Ykleme Yapacak Gemilerle lgili Yaplacak ler, Dikkat Edilecek Hususlar Dkme dnda kalan ykler iin; Bir gemi acentesi, acentesi tayin edildii bir geminin ykleme iin gelecei limanda ncelikle yklenecek olan yklerin ykleyicilerini tespit ederek onlarla temasa geerek ve yk ordinolarn tetkik ederek yklerin cinsi,arl, hacmi, tahliye limanlarna gre bir listesini hazrlamaldr. Bu liste, gemi limanda ise dorudan, daha limana ulamam ise e-posta, telex veya telsiz ile gemi kaptanna bildirilerek geminin ykleme plan ( Cargo plan ) istenmeli ve hangi ykn hangi sra ile hangi ambara alnaca renilmeli ve bu bilgiler ykleme yapaca limann stevedoruna gemi gelmeden nce aktarlmaldr. Gemi limana geldiinde yk alaca ambar veya ambarlar bo olarak geldi ise, geli kontrolnde bo aramas yaplmal ve yklemeden nce ambarlar temizlenip yke hazrlanmaldr.Ykn zelliine gre gerekli ambar hazrlklar gemi kaptan ile koordine edilerek yklemeden nce hazr hale getirilmelidir. ( Cebri veya elektrikli havalandrma fanlar, varsa soutucular, blmelerin hazrlanmas vs. gibi ) Ambarlarn hazrlanmas iin gerekli malzemenin gemide mevcut olup olmad daha gemi limana gelmeden gemi kaptanndan renilmeli, mevcut deilse derhal temin edilerek geminin limana geliinde hazr tutulmaldr. zel itina isteyen ykler iin ambar temizlii ve ambarn yke hazrlanmas ii bittikten sonra ambarlarn durumu ykleme balamadan nce ykleyicilere gsterilerek ambarn yke uygun olduuna dair onaylar alnmaldr. Hatta baz hassas ykler iin bu onayn bir survey raporu ile belgelenmesinde fayda vardr. Geminin ykleme limanna gelii ve rhtma yanaaca zaman en az 24 saat ncesinden gerekli hazrlklar yapmalar iin ykleyicilere bildirilir. Bir gecikme olmamas iin ykleme msaadesi geminin yanamasnn bir gn ncesinden gmrk idaresinden alnm olmaldr. Ykn durumuna gre her gn istenilecek posta talepleri liman idaresine bir gn nceden bildirilmeli ve bu arada yklemenin LINER veya FIO gibi artlar yazl halde bildirilmelidir. Ykleme yapacak posta adedi ve postalarn ykleme kapasitesine gre yklerin gemi bordasnda hazr edilmesi iin gerekli organizasyon yaplmal ve buna gre ykn biti ve geminin limandan ayrl zamanlar nceden gemi armatr veya verilmise mteakip liman ihbar adreslerine bildirilmelidir. Liman idaresi ile yaplan grmelerde, yklemede kullanlacak ykleme ekipmannn uygunluu tespit edilmeli, yanl ekipman kullanlmas engellenmeli ( rulo katlarn tel sapanla, uvall ykn kanca kullanlarak yklenmesi gibi ) ilave temini gerekli techizat veya ekipman derhal temin edilmelidir.

116

Paket, torba ve uvall ykler iin kullanlan sapan veya palet stlerine ,hasar verecek fazla sayda yk vurulmas engellenmelidir. Belli bir sayda tertip edilen sapan ve paletlerle daha salkl ve kolay puantaj yapma imkan da olumu olacaktr. Yklemede muhakkak bir kar puantaj yaplarak, ykleyici ve liman puantrlerinin puantaj, kamyon kamyon veya sapan sapan karlatrlarak mutabakat salanmal ve yaplabiliyorsa yk bitiinde her hangi bir ihtilafa meydan vermemek asndan, her vastadaki ykn gemiye yklenmesinin ardndan puantajlar karlkl imzalanarak ( liman ve ykleyici puantr ve gemi ) Gemi Kaptan ve Acenteye verilmelidir. Hasarl ykler gemiye yklenmemeli, geri gnderilerek ykleyiciden salamlar istenmelidir. Liman iisinin yapt hasarlar annda tespit edilmelidir. Eer bu hasarl ( rezervli ) yklerin gemiye ykletilmesi israr edilirse, ykleme ordinosuna rezerv ( hasar ) kayd konularak ve puantajlarda gstererek yklenmelidir. Acente puantrleri gvenilir ve iinin ehli kiilerden seilerek i esnasnda kontrolleri salanmaldr. Islaklktan zarar grecek olan yklerin yklenmesi sresince azami dikkat ve takip gsterilerek, yamurdan slanmasn nlemek asndan gemi ve liman ile devaml temasta olmal ve byle bir durum olumasnda derhal gerekli tespit ve srveyler yaplmal veya yaptrlmaldr. Yamurdan oluan duraklamalar ve ambar ama kapamalar takip edilerek tespit edilmeli ve statement of fact a geirilmelidir. Dkme ykler iin ; Tahl yklemelerinde, yklemeden nce ambarlarn temizlenmi olduu tespit edilerek gerekli ilalamalarn yaplm olduu, yk surveyrlerinden ambarlarn temiz ve bceksiz olduuna dair raporlarn alnm olmasna dikkat edilmelidir ve ykleme onay belgesi alnmaldr. Ykleme balamadan nce ve sonras Draft Survey ler yaptrlmaldr. Dkme ykler iin gerekli Zirai Karantina Belgeleri Gemi Kaptanna teslim edilmelidir. Maden yklemelerinde, dier yklerde ambar temizlii iin gsterilen titizlik gsterilmeyebilir. Ancak bu tr ykler yklenmeden nce ambarda tanm bir evvelki ykn bilinmesinde fayda vardr. nk seramik ve fayans imalatnda kullanlan kaolin yknn az miktarda bir kmr tozuyla bile tm imalat etkileyecek neticelere sebep olduu gibi, birbirinden etkilenen maden ykleri de bulunmaktadr. Bu tr ambarlarn iyi ykanarak temizlenmesi ve yk srveyrlerinden ambarlarn yklemeye msait olduuna dair rapor alnmas gereklidir. Dkme ykler iin Trimming ( haplama ) denilen geminin ba ve ka veya sancak iskele yatmasn, kayan yklerin kayganln nlemek iin ba ve k draftlar geminin seyrine uygun hale getirmek gerekir. Bunun iin yklemenin yapld liman idaresi ile gerekli ii ve ekipman temini edilmelidir.

5.1.2 Klavuzluk
Klavuzluk hizmetleri lkemizde, limanlara giri-k yapan gemilerle, Boazlardan Trk limanlarna gelen veya Trk limanlarndan hareketle Boazlardan kan ve Boazlardan uraksz gei yapan gemilere verilir. Bu hizmetlerin bir ksm mecburi klavuzluk olarak, bir ksm ihtiyari klavuzluk hizmeti olarak verilir. Bu sebeple klavuzluk hizmetlerini iki balkta ele alabiliriz. 1- Trk Boazlar Klavuzluk Hizmetleri 2- Liman Giri k Klavuzluk Hizmetleri 1- a ) Boazlardan Uraksz Gei Yapan Gemiler : TDI ( Trkiye Denizcilik letmeleri ) TEKEL indedir Karadeniz veya Ege Denizinden giri yapp hibir limana uramadan Boazlardan gei yaparak dier yne doru Ege ve Karadenize kan uraksz gemiler Boazlardan gei yaparken Montr anlamas artlarna gre kaptan veya armatrn talebine gre ( ihtiyari olarak ) Klavuz Kaptan alrlar. Yani Klavuz kaptan almakla ykml deillerdir.

117

Bu tr gei yapan gemiler, klavuz kaptan talepleri olup olmadn, acenteleri vastas ile en az 24 saat ncesinden bildirimde bulunmakla ykml olduklar SP1 raporlar ile VTS merkezlerine bildirirler. Klavuz talebinde bulunarak klavuz hizmeti alan gemilerin klavuz hizmeti cretleri, SP1 raporu ile talebi yapan acentelerine bildirilerek tahsil edilir. Boazlarda klavuzluk hizmetleri Trkiye Denizcilik letmeleri (TD) tarafndan verilmekte olup, hizmetlerle ilgili cret tarifeleri Vapur Donatanlar ve Acenteler Dernei ve TD tarafndan ilan edilir. Ancak, Boazlardan yedek ekerek geen gemiler Trk Boazlar Tzne gre zel artlara tabi olarak geer ve mecburi klavuzluk hizmetlerine tabi olurlar. 1- b ) Boazlardan Urakl Gei Yapan Gemiler : TDI TEKEL indedir. Ege veya Karadenizden Marmara Denizi Limanlarna uramak zere giri yapp Boazlardan geen veya bu limanlardan hareketle Ege ve Karadenize kmak zere Boazlardan gei yapan gemiler mecburi klavuzlua tabidirler. Bu gemiler Boazlardan geerken klavuz almakla ykmldrler. Klavuzluk hizmeti cretleri ( a ) kknda belirtildii gibi SP1 bildiriminde bulunan acentesine bildirilerek tahsil edilir. 2 a ) TCDD ve TD Limanlar Giri - k Klavuzluk Hizmetleri : Bu kurulularn TEKEL indedir. Trk Limanlarna giri k yapan 1000 gros ton ve zerindeki Trk Bayrakl gemiler ile 150 gros ton ve zerindeki yabanc bayrakl gemiler klavuz almakla ykmldrler. zel limanlarn hizmet vermeye balamas ile klavuzluk ve rmorkr hizmetleri de yeni bir stat kazanmtr. TCDD ve TD Limanlar ile zelletirilmi devlet ( TCDD ve TDI ) limanlarnda klavuz ve rmorkr hizmetleri liman iletmeleri tarafndan, gemiye verilen tm dier hizmetlerle birlikte verilmektedir. Acenteler, bu limanlara liman hizmetleri ile ilgili taleplerini yaparken, Liman letmesi Mdrlklerine ekte (Ek 1) grlen Pilot Servis Motoru, Murinbot ve Rmorkr Talebi ve Taahhtnamesi ni doldurarak Klavuz ( Pilot ) ve Rmorkr talebinde bulunurlar ve bununla ilgili demeyi %10 depozitosu ile birlikte pein olarak Liman letmesine derler. 2 b ) zel Limanlar Klavuzluk Hizmetleri : zel Limanlarn faaliyete balamas ile ve Trkiye Denizcilik letmelerinin ( TD ) bir ok alanda TEKEL hakkn Denizcilik Mstearlnn dzenleme ve iznine bal olarak zel kurululara brakmas ile bir ok blgede zel KILAVUZLUK ve RMORKRCLK hizmeti verilmeye balanmtr. Hizmet artlar ve tarifeleri Denizcilik Mstearl tarafndan belirlenen bu kurulular Trkiye genelinde devletin TEKEL alan dnda kalan alanlarda hizmet vermeye balamlardr. Acenteler, Liman Bakanl ordinosu ile birlikte Klavuzluk ve Rmorkaj Talep ve Taahhtnamesi doldurarak zel klavuzluk kurulularna bavurur ve hizmeti alrlar. Hizmet bedeli, geminin acentesi tarafndan, fatura ibrazn mteakiben ilgili irkete denir. Hizmet bedeli klavuzluk hizmet tarifesine gre tahakkuk ettirilir.

118

Ek 1 - Pilot Servis Motoru, Murinbot ve Rmorkr Talebi ve Taahhtnamesi KILAVUZLUK VE ROMORKAJ HZMET TALEP VE TAAHTNAMES

Tarih

DENZ KILAVUZLUK A../MED MARINE A.. MTEREK TEEBBSNE *Talep sra no:....................... GEMNN ; ADI CAGRI ISARETI BAYRAGI GROS TONU GELDIGI LIMAN TAM BOYU HALIHAZIR DRAFTI TIPI YUK CINSI ACENTANIN: ADI : ADRESI : FARURA KESILECEK YERIN; NVANI : ADRESI : : : : : : : : : : Tarih :

TELEFON VE FAKSI : VERGI DAIRESI VE NO:

TELE FON VE FAKSI : VERGI DAIRESI VE NO:

TALEP EDILEN HIZMET; KILAVUZLUK : ROMORKAJ : PALAMAR :

Acentelgmze bagl olup . .tarh, saatte . nlerinde olmas beklenen ve .tesisi iskelesine Yanasacak . demiryerine demirleyecek olan yukarda zellikleri belirtilen gemimize klavuzluk/rmrkaj/palamar Hizmetlerinin verilmesini talep ediyoruz. Talebimiz gerei irketlerinizin uygulad Hizmat Tarifesi hkmleri ile Liman ve skelelerin Ynetmelik,talimat vesair tatbikini ngiltere Birleik Krall ekme artlar(United Kingdom Standard Towage Condition)nun tatbikini irketler nezninde oluan hizmet Hizmet cretlerini demeyi ve i bu talepnamede bahis hizmete ait,Birliinizce fatura kesildikten sonra fatura adresi deitirmeyeceimizi Taraflar arasndaki ihtilaflarda stanbul Mahkeme ve icra Dairelerinin yetkili olduunu kabul ve taaht ederiz. mza pul,mhr

*Talepname Numaras ilgili Klavuzluk stasyonu tarafndan doldurulacaktr. ACENTA NOTU: Hizmet Talep ve Taahtnamesi ile Liman Baskanl Ordinosu ncelendi;gzden geirildi. Kontrol eden Kontrol tarihi ve Kontrol Sra no KARAR : : : : SONU:

MERKEZ OPERASYON MDR

119

5.1.3 Rmorkrlk
Limanlarda rmorkaj hizmetleri, klavuzluk hizmeti ile birlikte verilen tamamlayc bir hizmettir. Limanlarda, klavuzluk hizmetleri gibi Liman Tzne gre rmorkaj hizmetleri mecburiyeti vardr. TCDD ve TDI limanlarnda TEKEL hakk nedeni ile hizmetler liman hizmetleri ile birlikte liman kuruluu tarafndan verilir. Ayn klavuz hizmet taahhtnamesinde rmorkaj talebi de geminin grosuna gre yaplm olur. Klavuzluk hizmeti verilen limanlarda 2000 gros ton st tm gemiler rmorkr almakla ykmldrler. zel limanlarda ve tekel alannn dnda kalan liman alanlarnda rmorkaj hizmetleri zel kurulular tarafndan verilmekte ve denizcilik mstearl tarifeleri zerinden cret tahakkuk ettirilmektedir. zel limanlarda bu hizmetler iin Liman Bakanl ordinosunun verilmesinin ardndan, klavuzluk talebi ile birlikte geminin gros tonuna gre rmorkr talebi yaplr. Hizmet bedeli, geminin acentesi tarafndan, fatura ibrazn mteakip ilgili irkete denir.

5.1.4 Geminin Yanama ve Kalkmasnda Liman letmeleri Program Toplantlarna Katlm

Sadece,TCDD ve TDI limanlarnda uygulanan bir yntem olup, limana gelecek olan gemilerin programlanmas iin limann yapt toplantya, gemi acenteleri ve alclarn hatta gemi sahiplerinin katlmna ak olan ve haftann her i gn belirli saatlerde yaplan toplantlardr. Bu toplantlarda gemiler geli gn ve saatine, iinde bulundurduklar ykn zelliine gre deerlendirilerek rhtmlara yanatrma zamanlar programlanr. Bir nevi rhtm yanamas kesin rezervasyonudur.

5.1.5 Ykleme ve Boaltmada ilik, Puantaj Hizmetleri

Bugnk uygulamada, TCDD ve TDI limanlarnda, kendi szlemeli ve sendikal liman iileri altrlmaktadr. iler, liman idaresi tarafndan oluturulan liman postalar halinde alrlar. Postalarn banda Formen denilen sorumlular ayrca postalarn banda Posta Balar olur. Bunlar sadece ykleme veya boaltmaya hazr hale getirilmi gemi ambarlarndan ykn boaltma ve tahliyesinde gnde 08.00 - 16.00 / 16.00 - 24.00 / 00.00 - 08.00 saatleri arasnda 3 vardiya olarak alrlar. Bunlarn dnda bu limanlarda, gemilerin ykleme ve boaltmalarnda zaman kazanmak, oluabilecek yk hasarlarn en aza indirmek, yk istifine yardmc olmak ve ambarlar yklemeye hazr hale getirmek iin gemi sahibi veya acente tarafndan, liman iletmesinin ii postalarna ilaveten Munzam i ( Extramen ) denilen ii temin edilip kullanlir. Munzam ii ve Formen, liman idaresinin yeterli posta veremedii durumlarda ve liman postasnn yapmad, ykn ambarn uzak kelerine tanmas, istiflenmesi, ambarlarn yke hazrlanmas, boaltmada istif tahtalarnn toplanmas, ambardaki uzak mesafedeki yklerin ambar azna, kana altna getirilmesi, yk balarnn zlmesi vb. ler ve gerektiinde posta oluturarak tahliyeye yardmc olunmasna yardm etmek zere oluturulurlar. zel Limanlarda byle bir durum hi yoktur. zel limanlarda genellikle liman iilii anlamal mteahhit firmalar tarafndan yaplmakta ve 08.00 20.00 / 20.00 08.00 saatleri aralnda kurulan postalarla alma yaplmaktadr. Tm ii talepleri mteahhit tarafndan talep edilen miktarda karlanmaktadr.

5.1.6 Survey Kurum ve Kurulular, Surveyrler

Limanlarda,nceki blmlerde geni olarak anlatlan ykleme ve boaltma ilemleri srasnda, ykn zellii, yklenme veya boaltmada gsterilmesi gereken itina nedeniyle bunlarn tespit edilmesi ve oluabilecek hasarlarn hem nlenmesi ve hem de tespit edilmesi bakmndan, bu alanda alan beynelmilel olarak kabul grm survey kurum ve kurulularndan yaralanlr. Bu tespitleri yapan kurum grevlilerine srveyr ad verilir. Srveyrler bu ilerini tamamen tarafsz ve hibir etki altnda kalmakszn ifa etmekle ykmldrler.

120

5.2 ACENTE ve DOKMANTASYON 5.2.1 Gemi hbarlar ve Bildirimler :

Gemi Acentelik mesleinin en nemli hususlarndan biri de Gemi hbarlar ve bildirimlerdir. Gemi acentesi, armatr ile yaplan mutabakat sonunda, limana gelen geminin ykle ilgili ykleme/boaltma artlarn taycdan almak ve bu artlara gre hareket etmekle ykmldr. Bunlar, yaplan iin ispatna dayandrlmas, resmiyet kazandrlmas gereken dokmanlardr. Bu dokmanlar acente, armatr, ykleyici / alclar iin nemli ve gerektiinde ispat mecburiyeti olan vesikadr.
Bunlar srasyla:

a) hbarlar ( ETA / ETS ) Kiralanm bir geminin sahibi ve/veya acentesi tarafndan, geminin ykleme ve boaltma yapmak zere limanda olaca gn ve saatin, nceden gerekli hazrlklarn yaplabilmesi iin kiracya yaplan bildirimlerdir. Gemiler, bir tama mukavelesine bal olarak ykleme ve boaltma ilemleri iin limanlara tahmini varlarn bildirmekle ykml olurlar. Bunlara var ihbarlar ad verilir. Ykleyici ve alcdan geminin emin bir ekilde yanamas iin rhtm ve iskelenin yerini bildirilmesi istenir. Bu ihbarlar 7 gn, 5 gn ve 72 48 24 saat tahmini ETA ( Estimated Time of Arrival ) ve 12 saat ve baz durumlarda 6 saat kesin (Definite Time of Arrival ) ihbar olarak gnderilir. Acenteler aldklar bu ihbarlar derhal ilgililere, alclara/ykleyicilere ve liman idarelerine bildirirler. Liman bakanlndan yanama, gmrkten ykleme/boaltma izinleri alnr, yanama ile ilgili klavuz ve rmorkr talepleri yaplr. Gemi limana geldiinde derhal ykleyici/alcya hazrlk mektubu (Notice of Readiness) verilir. Bununla beraber acente, geminin boaltma ve yklemesinin tahmini biti zamann ETC ( Estimated of Completion ) ve geminin tahmini kalk saatini ETS ( Estimated time of Sailing ) ayn ekilde gemi armatr, kiracs ve varsa dier ilgililerine bildirir Bu ihbarlarn zamannda yaplmam olmas veya hi yaplmamas tama anlamas artlarnn yerine getirilmemi olmasn dourur ve geminin yknn hazrlanamamas veya limanlarda programa zamannda alnamamas gibi ciddi maddi kayplarla neticelenebilir. Bu nedenle bu ihbarlarn ciddiyetle takip edilmesi gerekir. b) Hazrlk Mektubu Notice of Readiness ( NOR ) : Kiralk gemilerde, gemi kaptannn, kiracya imza karl verdii ve geminin geli gn ve saatinin yer ald ve btn imkanlar ile ykleme veya boaltmaya hazr olduunu bildiren bir mektup olup, kirac ile kiralayan arasnda, kira szlemesinin maddelerinin ilerlik kazanmas ve hukuki bir geerlik kazanmas asndan nemli bir evrak hviyetindedir. Hazrlk mektubunda ; Hazrlk mektubunun alnd saat ve tarih Hazrlk mektubunun sunulduu tarih ve saat Hazrlk mektubunun kabul edildii gn ve saat haneleri ayr ayr doldurulur ve kiraclar tarafndan mhrlenip imzalanr. Bylece kira szlemesinin ( C/P ) hkmleri ilerlik kazanmaya balam olur. mzalanan hazrlk mektubunun bir sureti gemi kaptanna teslim edilir dier bir suret gemi armatrne gnderilir, bir suret de kiracda kalr. Gemi kaptan imzal ve kaeli NOR kendisine verilmeden limandan ayrlmak istemeyebilir. Kirac NORu imzalamaktan imtina edebilir. Bu durumda acente

121

aadaki aklamalar ( remark ) koyarak hazrlk mektubunu imzalayp kaptana verebilir. Ancak, bu hususta yetkili klnm olmas tercih edilen bir durumdur. Acente veya kirac / alclar temsilcisi olarak ( I have received as agent only on behalf of charterers / receivers ) teslim aldm erhi konularak, Szlemede ( C/P) buna ait bir madde var ise buna dayanlarak veya szleme maddelarine atf yaplarak ( I have received as per C/P ) C/P hkmleri geerli olacak ekilde teslim aldm erhi konularak, Ancak en uygunu , Alclarn / kiraclarn kabul etmemesi nedeniyle sadece acente olarak teslim alnmtr ( I have received as agent only due to not accepted by receivers ) erhi konularak kaelenmesi ve imzalanmasdr.

c) Olaylar izelgesi Statement of Fact ( SOF ) : Geminin bir limana geliinden ( Klavuz istasyonuna varndan ) limandan ayrlp, klavuzun pilot mevkiinde kna kadar olan olaylar, ykleme ve boaltma zamanlarn ve bu srede her ne sebepten olursa oluan durular tespit eden zabttr. Genellikle ekte sunulan form halinde kullanlr. Burada kutucuklar iinde istenilen tm bilgiler acente tarafndan doldurulur ve olaylar hanesinde, ykleme ve boaltma sresince oluan tm olaylar saat saat ayr ayr belirtilir. Kirac ve/veya mmessilleri ( alclar ), acente ve kaptan tarafndan imzalanr ve kaelenir. Statement of Fact starya ve srstarya hesab iin yaplan time-sheete esas tekil eder. d) Zaman izelgesi ( Time-Sheet ) :

Ykleme ve boaltma iin kullanlan starya sresini hesaplamak zere tanzim edilen bir zaman cetvelidir. Tama anlamas artlarna gre, geminin limana var, ykleme ve boaltmaya hazr olduunu bildiren hazrlk mektubunun verili ve kabul, ykleme veya boaltmann fiilen balad, devam ettii ve bittii, bu srede varsa oluan ve starya zamann durduran durularn tarih ve saatlerini gsterir. Yani, tama mukavelesine gre staryann balayaca tarih, gnlk ykleme veya boaltma miktar ve buna gre gerekli zaman ile, kullanlan zaman, netice olarak oluan dispe ve demuraj miktarlarn gsterir. Statement of fact time-sheetin dayana olup, bunun zerinden time- sheet hesaplamas yaplr. Bu blmde ad geen tabirlerin anlamlar : ISTARYA : Kiralayan ile kirac arasnda yaplm olan anlamada belirtilen, ykleme veya boaltma mddetine istarya veya astarya denir. SRASTARYA ( Demuraj ) : Ykleme veya boaltma iin verilen astarya sresinin almas durumunda oluan zaman ve bu kaybedilen zamana karlk kirac tarafndan, gemi sahibine denen bir gecikme tazminatdr. DSPE : Srastarya veya demuraj kart olarak dispe ( Despatch ) terimi kullanlr. Yaplan tama mukavelesinde demuraj ve dispe zerinden balant yaplmsa, kiracnn ykleme ve boaltma srelerinden daha az bir zamanda ykleme ve boaltmay tamamlamas ve gemiyi serbest brakmas durumunda bu sefer gemi sahibinden kiracya denen bir mkafat tazminatdr. Genellikle dispe miktar demuraj miktarnn yars kadar olur.

5.2.2 Gemi Evrak :

a) Gemi Geli Gidi Evrak ( Arrival / Sailing Documents )
Bunlar srasyla: a) b) c) d) Kaptan Hazrlk Mektubu Kargo Manifestosu, Kargo Plan, Kaptan Beyan Mektubu,

122

e) f) g) h)

Gemi Personel Listesi, Yolcu Listesi, Transit Eya Listesi, Yakt, Su ve Kumanya Listesi,

b) Operasyon Evrak (Operation Documents)

Limana gelen bir gemi iin gemi acentesi tarafndan hazrlanmas gereken dokmanlar: a) b) c) d) e) f) g) h) ) j) Kargo Plan, Ykleme / Teslim Ordinosu, Puantaj Listesi, Konimento, Konimento Talimat, Zaman izelgesi, Faks e-posta hbarlar, Protesto Mektuplar, Deniz Protestosu Harcama Listesi

nemli Not : Gemi acentesinin, gemi kaptanndan almas gereken bilgiler ok nemlidir. Acente, mmkn olduu kadar bu bilgileri yazl almaldr. Bunlar: a) Geminin var limanna olan zaman. Gemi iin zaman ok nemlidir. Geminin ykleme / tahliye yapmas iin ykleyici / alclara ihbarlarn yaplmas, gmrkten izin alnmas ve geminin hazr duruma getirilmesi gerekmektedir. b) Gemide mevcut olaylarn zamannda bilinmesi, gerektiinde gerekli tedbirin alnmas bakmndan nemlidir. Geminin gelii, pratika ve gmrk kontrolnn yapl ksa zamanda gemi sahibine bildirilmelidir.

5.2.3 Yk ile lgili Evrak :

a) Konimento ( Bill of Lading ) Ksaca ( B / L ) olarak yazlr. Konimento, Kaptan veya gemi sahibi veya acentesi tarafndan ykn gemiye yklendiine dair verilen belgedir. eitli ekilde konimentolar olup, arkasnda yazl maddeler ( konimento artlar ) ykn hangi koullar altnda tanacan ve tama artlarn belirler. Konimento, ykleyici firmann konimento talimat beyanna ve gemi kaptan tarafndan tasdik edilmi olan ykleme ordinosuna veya mates receipt e gre tanzim edilir. Konimento bir Tama Senedi / Tama Belgesidir. Milletleraras Ticaret Odas, Uluslararas yaplan ticaretle ilgili mallarn satlmas, tanmas, sevkiyat ve dier artlar (konimento ile ilgili artlar), Milletleraras Ticaret Odas (ICC) tarafndan belirlenen usul ve esaslar erevesinde; bir maddenin amalarna ynelik olarak, taraflarn talep ve talimat zerine veya bizzat kendi adna ilem yapan Amir Banka nn akreditif artlarna balanan vesaik karlnda yaplmaktadr. Aksi kararlatrlm olmadka gemiye mal ykletenin isteine bal olarak konimentolar emre, emrine, nama veya hamiline olarak dzenlenir.

Konimento; a) Tayann ad ve nvan, b) Ykleyicinin ad, ticari nvan ve adresi, c) Kimin emrine yklendii, d) Alcnn ad, ticari nvan ve adresi, e) Kaptann ad ve soyad, f) Geminin ad ve tabiiyeti,

123

g) Ykleme liman, h) Tahliye liman, ) Gemiye yklenen ykn cinsi, ls,, say veya tarts, markas veya dnda belli olan durum ve mahiyeti, j) Ykleme ve tahliye artlar ( Liner terms, FO vs.) k) Navlun deme yeri ve art, l) Tanzim olunduu yer ve tarihi, m) Ka nsha olarak tanzim edildii, n) Kimin tarafndan ve ne sfatla imza edildii, bilgilerini ierir. Konimento ile ilgili 1968 Brksel Protokolyle tadil edildii ekliyle Lahey Kurallar: Madde 5 Gndericinin taycya, ykleme srasnda kendisi tarafndan verilen markalar, saylar, miktar ve arlkla ilgili bilgilerin doruluunu garanti ettii kabul edilecektir. Bu bilgilerin doru olmamas nedeniyle taycnn maruz kalabilecei tm zarar, ziyan ve masraflar gnderici tarafndan tazmin edilir. b) Ordino / Stiker Adndan da anlalaca gibi, tayann var limannda orijinal konimentoyu alarak karlnda alcya ykn teslim edilmesi iin vermi olduu belgedir. (Ek.1 ) Alc bu belge ile ykn ambardan eker. Ordino zerinde, manifesto tescil tarih, numaras, ordinoyu veren acentenin mhr ve yetkili imzas ile gmre tescil ettirilen manifestoda / zet beyanda kendisine ayrlan hanedeki btn bilgiler bulunur. Ordino bir asl bir suret olarak tanzim edilir. Asl nsha alcya verilir. Sureti, alcdan alnan cirolu, kae ve imzal bir nsha orijinal konimento ve varsa navlun makbuzu sureti ile birletirilerek, ykleme liman ve konimento numaras srasna gre dosyasnda muhafaza edilir. Ordinolar zerinde ciro yaplamaz. Kayb halinde ilgili gmrkten yazl msaade ve onay getirilmeden yeniden bir ordino verilmez. Ek.1 Ordino / Stiker rnei

STAR DENIZCILIK VE TICARET LTD.STI OMERAGA MAH CEMIL KARAKADILAR CAD.EKSILER ISHANI
NO:23 KAT . 4 IZMIT/KOCAEL TEL:0262 3315101-02 FAX:0262 3315100

E-MAIL:stardnz@mynet.com & stardenizcilik@stardenizcilik.com :2007/358 WEB:stardenizcilik.com

GEMI ADI BAYRAK : M/V CINE : TURK SEFER NO: /2007

SERI NO

KONSIMENTO NO :3 YUK : RULO SAC

MANIFESTO SIRA NO: MIKTARI TESCIL NO: BOSALTMA LIMANI:KIZILKAYA ASLI HUKMUNDEDIR. 8 ADET 64.800 MT

MANIFESTO TESCIL TARIHI : YUKLEME LIMANI: ROMANYA

IS BU KONSIMENTO ALICI NUSHASIDIRYUKARIDA BELIRTILEN ESYANIN SOMAL SAC TESLM EDLMES BLGLERNZE RCA EDERZ

124

c) Yk ( Kargo ) Manifestosu Gemide mevcut ykn konimento srasna gre sralanm yk listesidir. Manifestoda, konimento zerindeki btn bilgiler tam ve eksiksiz olarak gsterilir. Her sayfann para adedi ile ton-kilo toplam yaplr. Bu toplam mteakip sayfann bana geirilmek suretiyle son sayfann altnda genel yekun gsterilir. Her boaltma liman iin ayr manifesto yaplr. Bir manifesto sayfasna birden ok limana boaltlacak ykler yazlmaz. Bu dokman, ykleme liman acentesi tarafndan yapld gibi, gemi kaptan tarafndan da tanzim edilmektedir. Tanzim edilen manifestolar; gemi kaptanna, boaltma liman acentesine, gemi sahibine, liman iletmesine ve gmre verilir. Bu dokman, gittii limanda gmrk idaresine beyan edilen ve verilen evraktr. Bu evrak zerinde: a) Geminin ad, b) Kaptann ad, c) Ykleme liman, d) Tahliye liman, e) Konimento No., f) Ykleyici, g) Alc, banka ve ihbar adresi, h) Marka ve numaras, ) Maln cinsi ve mahiyeti, j) Maln kilosu, k) Tama art, bilgilerini ierir. d- zet Beyan Gmrk ilemlerinin bilgisayar ortamnda yrtlmesi amacyla gelitirilen yazlma ksaca BLGE ( Bilgisayarl Gmrk Etkinlikleri ) ad verilmitir. Bilgisayar Sistemi Bulunan Gmrk darelerinde Yrtlecek lemlere likin Ynetmeliin 3.c maddesinde yaplan tanma gre zet beyan tayc veya acentesi tarafndan dzenlenen, tamaya veya tama konusu eyaya ilikin bilgilerin yer ald form u ifade etmektedir. Gmrk lemlerinin balangc zet beyanla, bir baka ifade ile yk manifestosu ile olmaktadr.Yine bir baka deyile yk manifestosu zerindeki bilgilerin elektronik ortamda aktarld bir beyandr . Gmrk mevzuat uyarnca, yabanc bir lkeden gelen trenler, dier kara tatlar, gemiler ve hava tatlarnn Trkiyeye getirecekleri eya iin, ilgilileri tarafndan gmre zet beyan yani ( Yk Manifestosu ) verme mecburiyetleri bulunmaktadr. Deniz tatlar iin ilk gmrk kontrolnden itibaren en ge 24 saat iinde, yine hava tatlar iin hava limanna indiklerinden sonra 24 saat iinde zet beyann verilmesi gerekmektedir. Bilgisayar ortamnda zet beyan doldurabilmenin ilk art, gmrk idaresi tarafndan verilen kullanc kodu ile zel ifreye sahip olmaktr. Kullanc kodu almak iin yetkili gmrk idaresine bavurmak gerekir.

125

zet Beyann nasl doldurulaca ve bilgisayar ortamnn nasl kullanlaca Gmrk Mstearlnn EWB sitelerinde hem yazl olarak ve hem de video ortamnda olmak zere detayl bir biimde anlatlmaktadr. e) stifleme Planlar Stowage Plan ( Kargo Plan ) Gemiye yklenen ykn, gemi ambarndaki yerini gsteren bir emadr. Bu plana gre geminin gittii limanda hangi maln ncelikle boalmas gerektiini veya baka bir limana ait yk olup olmadn gsteren nemli bir belgedir. Ekler : 1. Hazrlk Mektubu 2. Statement of Fact 3. Time-sheet 4. Konimento ( Bill of ladding ) 5. Yk Manifestosu ( Cargo Manifest )

5.3 ACENTE ve BOAZLAR, ANAKKALE ve STANBUL BOAZ DARELER 5.3.1 Trk Boazlarnn Corafi Yaps :
Hereyden nce Trk Boazlarnn tanm ile balayp, daha sonra ksa tarihsel gelimeler ile Trk Boazlarnn anlatmna devam etmemiz neticesinde Trk Boazlarnn bugnk durumunu en gzel ekilde gz nne getirmi olacaz. Yanl bir kan olarak dzeltmek gerekir ki, Trk Boazlar sadece Istanbul ve anakkale Boazlarn deil ayrca Marmara Denizini de kapsamakta olup, Marmara Denizi nden kast transit gemi iin kullanlan gei hattdr. Neticede Marmara denizi bir i deniz olarak, tamamnn Trk Boazlar ierisinde tutulmas doru deildir. Toplam olarak Trk Boazlarnn boyu 164 deniz mili olup, bunun 17 deniz mili Istanbul boaz, 37 deniz mili anakkale boazdr. Istanbul Boaznn en dar yeri Anadolu Hisar ve Rumeli Hisar aras 698 metre, en geni yeri Kuzey girii olup 3600 metredir. Istanbul Boaznda derinlik trafik hattnda genel olarak 30/60 metre arasnda deimekte olup, en derin yeri 110 metredir. Ayrca Istanbul Boaznda bulunan kprlerden dolay azami gemi ykseklii (air draught) 58 metre olup, ykseklikleri 54 ile 58 metre arasnda olan gemiler iin, Denizcilik Mstearlndan zel izin alnmaldr. Ayrca Istanbul Boaznda genelde Mart aynda olmak zere, sonbahar ve ilkbahar aylarnda youn sis gzlemlenmekte olup, ortalama ylda 11 /12 gn etkilenmektedir. zellikle Saryer, EmirganKanlca, Kanlca Rumeli Hisar arasnda arpma, Emirgan, Bebek, Kurueme civarnda karaya oturma riski, aknt ve boazn corafi yapsndaki dnler nedeniyle, olumaktadr. anakkale boaznn en dar yeri anakkale-Kilitbayr aras 1200 metre, en geni yeri Gney Girii olup 3600 metredir. anakkale Boaznda derinlik trafik hattnda genel olarak 50/80 metre arasnda deimekte olup, en derin yeri 104 metredir. anakkle Boaznda genelde Mart aynda olmak zere sonbahar ve ilkbahar aylarnda youn sis gzlenmekte olup, boaz trafiini ortalama ylda 6 / 7 gn etkilemektedir. zellikle, Nara, anakkale-Kilitbayr civarnda arpma, Nara ve Kepez civarnda karaya oturma riski, aknt ve boazn corafi yapsndaki dnler nedeniyle olumaktadr. Istanbul ve Canakkale boazlarnda iki eit aknt olup, kuzeyden gneye giden aknt yzeyden, Gneyden-Kuzeye giden aknt yzeyin altndan gemekte olup, zellikle Istanbul Boaznn baz yerlerine bu akntlar birbirlerine kararak, denizde seyir asndan dikkatli olmay gerektirmektedir. zellikle Istanbul Boaznda aknt gc baz gnlerde 6 deniz milini bulmaktadr. Bu iki tip akntnn nedeni, Karadeniz ile akdeniz arasndaki tuzluluk farkndandr. Her ne kadar boazn anadolu tarafnda bulunan tarihi Dardania ehrinden dolay, Dardanelles ismi zellikle Trkiye dnda anakkale Boaz yerine, mitolojiden gelen Bosphorus ismi Trkiye dnda Istanbul Boaz yerine daha youn olarak kullanlmasna ramen, bizim anakkale ve stanbul boazlar olarak kullanmamz daha doru olacaktr.

126

5.3.2 Boazlar, Uluslararas Anlamalar, Kanun ve Tzkler

Boazlarla ilgili antlamalarn balangc 1774 de imzalanan Kk Kaynarca Antlamas olup bu anlama ile Trk boazlarndan geilerinde Rus ticaret gemilerine serbestlik salanmtr. Ruslara salanan bu imtiyaz 1798 ve 1805 de Rusya-Osmanl ittifak antlamalaryla, Rus sava gemilerine Boazlardan serbest gei hakk ve ayrca Yabanc Sava Gemilerinin Trk Boazlarndan zoraki gemeye almalar durumunda, Boazlarn her iki lke donanmalarnca savunulmas kararyla daha da geniletirilerek 1807 Osmanl Rusya Savana dek devam ettirilmitir. Daha sonra 1809 da ngiltere ile imzalanan anakkale antlamasyla da Boazlar Yabanc sava gemilerine kapamay Osmanl devleti taahht etmitir. 1829 Edirne antlamas ile Rusya Boazlardan Ticaret gemilerini serbest geirme hakkn tekrar elde etmi, daha sonra 8 Temmuz 1833 tarihinde Rusya ile osmanl devletleri arasnda imzalanan Hnkar skelesi Antlamasnn gizli maddesine gre, Rusya bir saldrya urarsa Osmanl devlet Boazlar kapatma karar almtr. 8 yl iin imzalanan bu antlama 13 Temmuz 1841 ylnda toplanan Londra konferansnda tekrar ele alnmtr. Osmanl Devleti, ngiltere, Fransa, Prusya, Avusturya ve Rusyayla yaplan Londra Konferansn sonucunda Boazlarn Ynetimi Osmanl devletinde kalmas, ayrca bar zamanlarnda boazlar ticaret gemilerine ak, sava gemilerine kapal olaca kararlatrlmtr. Bu antlama, her ne kadar Krm Sava srasnda Osmanl Devleti Mttefiki olan Fransa ve ngiltere donanmalarn boazlardan geirerek Krm bombalamalarna izin vermesine ramen 24 Temmuz 1923 de imzalanan Lozan antlamasna kadar devam ettmitir. Lozan Boazlar Szlemesi ile Trkiye nin hkmranlk haklar kstlanmtr. Neticede Boazlar askerden arndrlarak, sava gemilerine gei serbestlii verilmi, bar dneminde, Trkiyenin tarafsz olmas da bar dnemi saylm, yabanc ticaret gemilerine gei serbestlii salanmtr. Hatta Trkiyenin taraf durumda olduu sava zamannda bile yabanc lke sava gemilerine, Trkiyenin sava yapt lkelere yardm etmemeleri kaydyla Boazlardan geilerinde serbestlik salanmtr. Gen Trkiye Cumhuriyeti, hkmranlk haklarn byk lde kstlayan Lozan szlemesinin deiimi iin 1933 Londra silahszlanma konferansnda konuyu gndeme tam ve sonunda Montr szlemesi 1923de Lozanda imza edilmi olan Boazlarn Tabi Olaca Usule Dair Mukavelename nin yerine gemek zere 20 Temmuz 1936 tarihinde svirenin Montr ( Montreux ) ehrinde imzalanmtr. Montr szlemesinde imzas olan lkeler, Bulgaristan, Fransa, ngiltere, Hindistan, Yunanistan, Japonya, Romanya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birlii, Yugoslavya ve Trkiyedirler. Montr antlamas 29 maddeden ibaret olup, ana hatlar ile zetlemek gerekirse; Boazlar Trkiyenin ynetimine braklacaktr, Bar zamannda, Ticaret gemileri, bayraklar ve ykleri ne olursa olsun serbest gei hakk salanacaktr. Sava zamannda ise eer Trkiye tarafsz kalm ise ticaret gemileri bar zamanndaki gibi geebilecektir. Eer Trkiye savata ise, yalnz tarafsz devletlere ait ticari gemiler, dmana yardm etmeme artyla gei yapabileceklerdir. Bar zamannda askeri gemiler ( Denizaltlar hari ) Trkiyeye en az 15 gn nceden bildirerek, Montr antlamasnda belirtilen miktarlar amadan gei yapabileceklerdir. kinci dnya sava srasnda Sovyetler Birliinin, Trkiyenin Montr Szlemesine uymad ynndeki klar ve sava sonras Trkiyeye verdii notalar karlnda, Trkiyenin uluslararas platformda olayn grlmesi konusundaki israrl duruu neticesinde Montr Antlamas gnmze kadar geerliliini korumu ve halen yrrlktedir. Montr imzaland zamandaki deniz trafii ve gemilerin boylar ile gnmzdeki ticaretin boyutlar ve gemilerin llerindeki gelimeler, Montr Antlamasnda belirtilen kurallarn kapsamnda Boazlardan geecek gemiler iin yeni bir dzenlemeye gidilmesi gerekliliini ortaya koymutur. Ayrca, Boazlarda meydana gelen ve yllarla orantl olarak artan deniz kazalarnn, evreyi, deniz trafiini, ve Boazlar evresinde yaayan 20 milyona yakn insann hayat ile birlikte, ticareti Boazlardan geen gemilere bal komu lkeleri tehdit etmee evam etmesi gibi hakl sebeplerle konu bir ok defa uluslararas gndeme oturmu olup, Trkiye Cumhuriyetinin gstermi olduu hakl sebepler zellikle Uluslararas Denizcilik rgt (IMO) tarafndan da kabul edilmi olup 24 Kasm 1994 tarihindeki IMO 63. dnem toplantsnda Trk Boazlar ve Marmara geii ile ilgili kurallar ve tavsiyeler belirlenmitir. Lakin, bata Rusya olmak zere, uygulamalara yaplan itirazlar ve Trkiye Cumhuriyetinin Emniyetli Gei konusundaki hakl ek istekleri neticesinde konu her IMO toplantsnda hararetle tartlmaktadr.

127

5.3.3 Boazlar Gemi Trafik ve Emniyet Gzetleme Hizmetleri

Daha nce Trkiye Deniziclik letmeleri Bnyesinde Faaliyetlerde bulunan Ky Emniyeti Genel Mdrl 12.5.1997 tarih ve 97/9466 sayl Bakanlar Kurulu Kararyla, ayr bir iletme olarak KIYI EMNYET VE GEM KURTARMA LETMELER GENEL MDRL ad altnda faaliyetine devam etmi olup, 2003 ylnda Trk Boazlar Gemi Trafik Hizmetleri, 2005 ylnda da Telsiz letme Mdrlnn ( Trk Radyo ) katlmasyla hizmet alann geniletmi ve bir btn hale getirmitir. Kurumun ismi 2007 ylnda KIYI EMNYET GENEL MDRL olarak deitirilmitir. Ky Emniyeti Genel Mdrlnn Faaliyet Alanlar : Yksek Planlama Kurulunun 6/8/1997 tarih ve 97/T-34 sayl karar ile onaylanan ve 30 Eyll 1998 tarih ve 23479 sayl Resmi Gazetede yaynlanarak yrrle giren Ky Emniyeti ve Gemi Kurtarma letmeleri Genel Mdrl Ana Statsnde faaliyet alann belirleyen 4.madde deitirilerek, 12/02/2006 tarih ve 26078 sayl Resmi Gazetede aadaki gibi yaynlanmtr: Madde 4: Ky Emniyeti Genel Mdrlnn amac denizlerimizde ve karasularmzda seyreden Trk ve yabanc bayrakl gemilerin seyir gvenliine yardmc olmak, seyir emniyeti ve gemi kurtarma ile ilgili her trl hizmetleri yapmak, tekel alan ierisinde can kurtarma ( tahlisiye ) hizmetleri yapmak ve bunlarla ilgili cihaz ve tesisleri kurmak.iletmek ve bunlarn her trl bakm, onarm, yenileme ve donatmlarn salamak olup, faaliyet konular aada gsterilmitir. 1.Trkiye kylarnda kurulmu ve kurulacak gvenli seyre ilikin sistem ve tesisleri,fenerleri, radyofarlar, deniz iaretlerini,sis ddklerini ve benzeri seyir emniyeti ile ilgili her trl cihaz ve tesisleri kurmak tekel eklinde iletmek. 2.Karadenizde ile Feneri ile Karaburun Feneri arasndaki Trk karasular ile Ege denizinde, Bozcaada ve Gkeada ( mroz ) sahilleri de dahil olmak zere Baba burnu ile Saroz Krfezinde Kemikli mevkii arasnda kalan Trk karasularnda ve bu iki snr arasndaki Karadeniz ve anakkale Boazlar ve Marmara denizinde; kurulmu ve kurulacak olan can kurtarma ( deniz-kara tahlisiye ) istasyonlarn tekel eklinde iletmek ve kazaya urayan ( harp ve yardmc gemiler hari ) 300 Rsum tonilatodan yukar gemilerin ve yklerin kurtarma ve yardm ilerini tekel eklinde olmak zere, btn denizlerde gemi kurtarma, yardm ve eki (cer) ilerini yapmak. 3.Klavuzluk, rmorkrclk, palamar ve balkadam hizmetlerini yapmak.letmecilik esaslar erevesinde batk kartmak, karttrmak. 4.Trk Boazlarnda tekel eklinde olmak zere, denizlerimizde ve karasularmzda seyir emniyetine ynelik Gemi Trafik Hizmetleri Sistemini kurmak, kurulmu .bulunan Trk Boazlar Gemi Trafik Hizmetleri (TBGTH) Sistemini Denizcilik Mstearl adna iletmek, bu sistemin hizmetle ilgili tm ihtiyalarn karlamak ve bu amaca ynelik gerekli yatrmlar yapmak, gerektiinde ileride kurulacak gemi trafik hizmetleri sistemlerini Denizcilik Mstearl adna kurma, kurdurma, iletme, ilettirme. kontrol etme, denetleme ve belgelendirme hizmetlerini yapmak. 5.Denizlerimizde ve karasularmzda gvenli seyre ynelik kurulmu ve kurulacak olan sahil telsiz istasyonlar, Otomatik Tanmlama Sistemi, GPS ve benzeri sistemlere ilgili her trl yatrm yapmak ve tekel eklinde iletmek. 6.Seyir emniyeti, gemi kurtarma ve deniz gvenlii ile ilgili hava, deniz ve kara vastalarn temin etmek ve bu vastalarn her trl bakm, onarm, yenileme ve donatmlarn salamak. 7.Yaplan hizmetlere karlk; fener, tahlisiye, deniz haberlemesi, klavuzluk, rmorkrclk, palamar, balkadam gibi tarifeye dayal hizmet cretlerinin tahakkuk ve tahsilini yapmak gemi kurtarma ve dier hizmetlerle ilgili cretleri tahsil etmek.

128

8.Ama ve faaliyet alanlarnda yerli ve yabanc ortaklklara katlmak, yeni ortaklklar kurmak veya kaldrmak. Yurt iinde ve yurt dnda ube istasyon ve sair tesisler amak, her trl anlamalar yapmak, ipotek tesis ve terkin etmek, her trl tat, tanr ve tanmaz mal ile hizmet kiralamak. 9.Verimlilik ilkesi dorultusunda faaliyetlerin yrtlmesi, gelitirilmesi ve tantlmas iin kaynaklar salamak ve artrmak. 10.Gerektii hallerde messeseler, iletmeler kurmak veya kaldrmak, bunlarla ilgili gerekli ilemlerde bulunmak, bal ortaklk ve messeselerin bteleriyle fiyat tarife ve yatrmlarnn genel ekonomi ve denizcilik politikalarna uyumunu salamak. 11.Faaliyet amalar ile ilgili her trl eitim konularnda ve ihtisas alanlarnda dnya standartlarna uygun personel yetitirilmeye ynelik tedbirleri almak, eitim tesisleri kurmak, kurdurmak ve tesisleri iletmek veya ilettirmek, danmanlk hizmeti vermek, gerektiinde yurt ii veya yurt dndan bu amalar dorultusunda danmanlk hizmeti almak. 12.lgili Bakanlka verilecek dier grevleri yapmak. Kurulu; bu ama ve faaliyetlerini dorudan doruya ve messese, bal ortaklk itirak ve dier birimleri eli ile yerine getirir. Kuruluun ama ve faaliyet konular Yksek Planlama Kurulu karar ile deitirilebilir. Resmi gazetede yaymlanan yukardaki faaliyet alan dorultusunda Ky Emniyeti Genel Mdrlnn grev ve sorumluluklar aadaki gibi belirtilmitir. Trk Boazlar Gemi Trafik Hizmetlerinin Grev ve Sorumluluklar Trk Boazlarndaki deniz trafiini her trl evre artlarnda, gece ve gndz devaml olarak yksek bir hassasiyet ile izlemek, Servis ve sorumluluk alanndaki deniz trafiinin emniyetini salamak, arttrmak, Gemi seyir emniyetini, gemi kaptannn sorumluluunu esas alarak, etkin bir ekilde salamak, arttrmak, Sorumluluk sahasndaki deniz trafiinin trafik grntsn tesis ve idame ettirmek ve bu bilgileri gerekli durumlarda gemilere aktarmak, bu amala kullanlacak seyir bilgilerini hassasiyetle lmek ve kaytlar tutmak, Deniz trafii ile ilgili tm ses, veri, ve grntlerin kaydn yapmak, gerektiinde yeniden gstermek, Trk Boazlarnda deniz trafii ile ilgili olarak ulusal ve uluslararas mevzuatlarn uygulanmasn idare adna takip etmek, Kaza vukuunda, etkin bir ekilde ve sratle mdahale edilmesini salamak, can ve mal gvenlii, deniz kirlenmesi ve dier ekonomik kayplar asgariye indirmek ve trafiin en ksa zamanda gvenle devamn salamak, Gei yapan gemilerle ve blgeyle ilgili kayt ve bilgileri ynetmelikler erevesinde ilgili kurum ve kurululara aktarmak, Kaza riskini asgariye indirmek iin, gemi kaptanlarnn seyir ile ilgili kararlarna yardmc olabilecek gerekli bilgileri zamannda temin etmek, acil durumlarda gerekli uyar, tavsiye ve talimatlar vermek, Komu GTH merkezleri ile karlkl bilgi al veriinde bulunarak, daha etkin bir trafik organizasyonu ve ynetiminin yaplabilmesini salamaktr.

TBGTH Sisteminde Verilen Hizmetler Bilgi Hizmeti Seyir Yardm Hizmeti Trafik Organizasyon Hizmeti

129

TBGTH alanndaki deniz trafii radar, AIS, kapal devre televizyon kameralar, ENC, VHF cihazlar (RT, DSC, DF) kullanlarak izlenir. TBGTH ayrca, katlmc gemileri ilgilendiren seyir yardmclar bilgilerini, seyre etki edecek tehlikeleri ve olas gemi hareketlerini deiik kaynaklardan elde eder. TBGTHnin ana amac seyir emniyetini arttrarak, deniz evresinin ve insan hayatnn korunmasdr. TBGTHnin iletiminde, Boazlardan gei yapan gemi saysn azaltmak veya arttrmak amalanmamtr. Amalar erevesinde TBGTH, ana hizmet salamaktadr. Bunlar bilgi hizmeti, seyir yardm hizmeti ve trafik organizasyon hizmetidir. Bu hizmetlere ek olarak TBGTH, Trk AAKKMne de arama ve kurtarma operasyonlarnda yardm salamaktadr. TBGTH sistemini btn kullanclara tantmak iin detayl bilgi ieren ve Trke / ngilizce olarak Kullanc Rehberi baslm ve datlmtr. Ayrca IALA nn ( Uluslararas Seyir Yardmclar ve Fenerler Otoriteleri Birlii ) nn resmi internet sitesinde sistemin tantm yaplmaktadr. Bilgi Hizmeti Deniz Trafii bilgisi Gemilerin dier gemilere gre mevki bilgisi Bilgi verilen gemiye gre dier gemilerin mevkileri, rota ve yere gre hz bilgisi Dier gemilerin olas hareketlerinin bilgisi Denizcilere uyarlar Hidro-Meteorolojik bilgi Seyir yardmclarnn durumu hakknda rapor edilen bilgiler TBGTH tarafndan gerekli grlen dier bilgiler

Seyir Yardm Hizmeti Seyir yardm hizmeti zor seyir ve meteoroloji koullarnda, gei srasnda arza veya bir eksiklik sz konusu olduu durumlarda, gemi kaptan tarafndan talep edildiinde veya TBGTH operatr tarafndan gerekli grldnde verilir. TBGTH operatr gemilere aadaki bilgileri salayarak gemi kaptannn, gemisinin seyir emniyetiyle ilgili kararn oluturmasna katkda bulunabilir:

TAD iinde gemilerin emniyetli seyir yapabilmelerini salamak iin pozisyon bilgisinin aktarlmas evresindeki dier gemilerle ilgili bilgi verilmesi Oluabilecek tehlikeli durumlarla ilgili uyarlar

Seyirle ilgili yardmn balangc ve sonu ( tarih/saat ), gemi ve TBGTH tarafndan ak bir ekilde mutabakatla kayt altna alnmaldr. Trafik Organizasyon Hizmeti Geminin Seyir Plan, stanbul ve anakkale Boazna giri izni, tarihi ve zaman, Geminin seyir planndaki olas bir deiiklik, Boazlara giri yapmadan nce gemilere Trafik Ynetim Planyla ilgili gerekli operasyonel bilgiler, Boazlardaki tm gemilere Trk Boazlar Deniz Trafik Dzeni Tzne gre operasyonel bilgiler, SP1/SP2 raporlar TBGTH nin verecei trafik dzenleme hizmetinin ana kaynadr. Bu raporlarn zamannda ve doru olarak verilmesi deniz trafik organizasyonunun verimliliini arttracaktr.

130

SEYR YARDIMCILARI HZMET Trkiye kylarna ilk kez fener konulmas 1856 yllarna rastlar. O tarihte Osmanl Devleti ile Franszlar arasnda yaplan bir imtiyaz szlemesi sonunda Fener hizmetleri "Fenerler darei Umumiyesi Mdrl" nam altnda yrtlm ve daha sonra 3302 sayl kanunla Fenerler daresi hkmete satn alnarak 1.1.1938 ylnda Denizbanka balanmtr. 30 Haziran 1939 tarihinde ve 3633 sayl kanunla Deniz Bank ilga edilerek 1.7.1939 tarihinde teekkl eden Devlet Denizyollar ve Devlet Limanlar iletmesi Umum Mdrlkleri tekilat ve vazifesine alnmtr. 4517 sayl kanunla Devlet Limanlar Umum Mdrl nn kaldrlmas ve vazifenin 12.1.1944 tarihinden itibaren Devlet Denizyollar ve Limanlar Umum Mdrl"ne verilmesi zerine Ky Emniyeti letmesi, Fenerler ve Cankurtaran nam ile bu tekilata balanmtr. 1.3.1952 tarihinde ve 5842 sayl kanunla Devlet Denizyollar letmesi Umum Mdrl ilga edilerek Denizcilik Bankas T.A.Ona intikal etmi ve Fenerler ve Cankurtaran Tekilat olarak ad geen banka bnyesinde bir iletme hviyeti almtr. Denizcilik Bankas T.A.O.17.6.1982 tarih ve 2680 sayl kanunun verdii yetkiye dayanlarak Bakanlar Kurulunca 10.10.1983 tarihinde TDEK (Trkiye Denizcilik Kurumu) adn alm, bnyede bulunan bankaclk bal ortaklk olarak ayr bir Genel Mdrlk haline getirilmitir. Trkiye Denizcilik Kurumu da 8.6.1984 tarih ve 233 sayl kanun hkmndeki kararname ile Trkiye Denizcilik letmeleri (T.D.) olmu, tersaneler de ayr bir Genel Mdrlk altnda toplanmtr. 12.5.1997 tarih ve 97/9466 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile tm seyir yardmclarnn, kurtarma yardm ve tahlisiye hizmetlerinin tek at altnda topland "Ky Emniyeti ve Gemi Kurtarma letmeleri Genel Mdrl" kurulmutur. lkemiz kylarnda Ky Emniyeti Genel Mdrl uhtesinde deiik tip ve zelliklerde 417 deniz feneri olmak zere 507 seyir yardmcs bulunmaktadr. CAN KURTARMAYA YNELK FAALYETLER : Denizlerde arama ve can kurtarma hizmetleri vermek, Ky Emniyeti Genel Mdrlnn ana statsnde belirtilen ana grevlerden biridir. KEGM bu hizmeti ; 20 temmuz 1936 Montr Szlemesinden gelen ykmllkler, 1979 Denizde Arama ve Kurtarma Uluslar aras Szlemesi, 12.12.2001 tarih ve 24611 sayl resmi gazetede yaynlanan Trk Arama ve Kurtarma Ynetmelii madde 5 g) fkrasna gre Sahil Gvenlik Komutanl ile yaplm olan 17.05.2002 tarihli protokol ve haziran 2004 tarih ve 710/04 sayl mutabakat hkmlerine gre yrtmektedir.

lgili ulusal mevzuatmzda, Organizasyon ve koordine sorumluluu Denizcilik Mstearlna ( 2.9.1997 tarih ve 979916 sayl Trk Arama ve Kurtarma Ynetmelii Md.4-k ) Karadenizde ile Feneri ile Karaburun Feneri arasndaki Trk karasular ile Ege denizinde, Bozcaada ve Gkeada ( mroz ) sahilleri de dahil olmak zere Baba Burnu ile Saroz Krfezinde Kemikli mevkii arasnda kalan Trk Karasularnda ve bu iki snr arasndaki Karadeniz Boaz, anakkale Boaz ve Marmara Denizinde; kurulmu ve kurulacak olan can kurtarma (deniz-kara tahlisiye) istasyonlarn tekel eklinde iletmek grevi Ky Emniyeti Genel Mdrlne verilmitir. .( 6.8.1997 kabul tarih ve 97T34 numaral Ky Emniyeti Genel

131

Mdrl Ana Stats Md.4 Yksek Planlama Kurulu 15.01.2006 tarihli ve 2006/T-3 karar deiiklii ve Ulusal Arama Kurtarma Plan) Ayrca tm deniz aralar da imkanlar nispetinde kurtarma operasyonlarna itirak edeceklerdir. (10.6.1946 tarih ve 4922 sayl Denizde Can ve Mal Koruma Hakknda Kanun Md. 14, 15, 16)

Trk Arama ve Kurtarma Ynetmeliinde; Arama ve Kurtarma, hava ve deniz vastalarnn, karada, havada, su stnde ve su altnda tehlikeye maruz kalmas hallerinde, bu vastalardaki ahslarn, her trl ara, zel tehizat veya kurtarma birlikleri kullanarak aranmas ve kurtarlmas ilemi olarak tarif edilmitir.

KEGM Can Kurtarmaya ynelik hizmetleri cretsiz vermektedir. GEM KURTARMA HZMETLER Kurulu, 12.05.1997 tarih ve 9466 Bakanlar Kurulu Karar ile Trkiye Denizcilik letmeleri A..'den ayrlm olup, Kamu ktisadi Teekkl statsnde ve "KIYI EMNYET VE GEM KURTARMA LETMELER GENEL MDRL" ad altnda hizmetlerine devam etmekte ve kurtarma hizmetleri Kuruluun Gemi Kurtarma ve Tahlisiye Hizmetleri Dairesi Bakanl birimleri tarafndan verilmektedir. Can, mal, seyir ve evre emniyetini; konuyu dzenleyen mevcut mevzuat ve uluslar aras anlamalar, Deniz Hukuku Kurallar ve Kurulu Ana Statsnn 4.Maddesi erevesinde, karllk ve verimlilik ilkeleri dorultusunda salamaktr. Bu kapsamda verilen hizmetler aadaki gibidir. Karadenizde ile Feneri ile Karaburun arasndaki Trk Karasular ile Ege Denizinde,Bozcaada ve mroz sahilleri de dahil olmak zere Bababurnu ile Saroz Krfezinde Kemikli mevkii arasnda kalan Trk Karasularnda ne bu iki snr arasndaki Karadeniz ve anakkale Boazlar ve Marmara Denizinde ve Karaburun ile Foay birletiren hattn iinde bulunan zmir Krfezinde kazaya urayan (Harp ve Yardmc gemiler hari) 300 Rsum Tonilatodan yukar gemilerin ve yklerin Kurtarma Yardm ilerini tekel eklinde olmak zere btn denizlerde Gemi Kurtarma ve Yardm ileri yapmak. Aktif ve Pasif Refakat, eki (cer) ve Rmorkaj hizmetlerini yapmak Batklar karmak. Dalglk hizmetlerini yapmak. Deniz aralarnn her trl bakm, onarm, yenileme ve donatmlarn salamak

5.3.4 VTS / Raporlar / Formlar Grev ve Sorumluluklar

VTS : Trk Boazlar Gemi Trafik ve Bilgi Sistemi, ngilizceden ksaltlm VTS ( Vessel Traffic Service ) olarak adlandrlmaktadr. VTS in ileyii hakknda ayrntl bilgi almak iin Trk Boazlar Deniz Trafik Dzenini incelememeiz gerekmekte olup, resmi gazetede yaynlan biimine gre aada verilmitir. TRK BOAZLARI DENZ TRAFK DZEN TZ Bakanlar Kurulu Kararnn Tarihi : 8/10/1998 No : 98/11860 Dayand Kanunun Tarihi : 14/4/1925 No : 618 Yaymland R.Gazetenin Tarihi : 6/11/1998 No : 23515 Mk. Yaymland Dsturun Tertibi : 5, Cild : 38, S: Birinci Blm Ama, Kapsam ve Tanmlar Ama ve kapsam Madde 1 Bu Tzk, Trk Boazlar'nda seyir, can, mal ve evre gvenliini salamak amacyla deniz trafik dzenlemesini gerekletirmek iin hazrlanm olup Trk Boazlar'nda seyir yapacak tm gemileri kapsar.

132

Tanmlar ve ksaltmalar Madde 2 Bu Tzkte geen; a) dare: Babakanlk Denizcilik Mstearl, b) Trk Boazlar: stanbul Boaz, anakkale Boaz ve Marmara Denizi'nden gemilerin gei alan ile bu alan evreleyen ky eridi, c) Mevzuat: Trkiye'nin taraf olduu uluslararas andlamalar, Trk Yasalar, Tzkleri ve Ynetmelikleri, d) Trafik ayrm eridi iinde seyretme gl olan gemiler: Tam boyu 150 metre ve daha byk olan yada su ekimi 10 metre ve daha byk olan gemiler ileteknik durumlar bakmndan bu Tzkte ngrlen trafik ayrm eridi ierisinde seyretme gl olan gemiler, e) Gemi: Denizde krekten baka bir arala yola kabilen her trl ara, f) Urakl gei yapan gemi: Seferi, Trk Boazlar'ndan bir liman, yada iskeleye varmak yada uramak zere planlanm gemi ile uraksz geii bozulan yada uraksz geiini bozan gemi, g) Uraksz geen gemi: Seyri Trk Boazlar'nda bir liman, iskele yada biryere uramamak zere planlanm ve bu husus gemi kaptan tarafndan Trk Boazlar'na giriten nce Trk Makamlarna bildirilmi olan gemi, h) Uraksz geiini bozan gemi: Uraksz gei yaparken, kaptan tarafndan uraksz geiten vazgetiini bildiren gemi, i) Uraksz geii bozulan gemi: Trk Boazlar'nda atma, karaya oturma, baka bir deniz kazasna karma gibi tehlike sebepleriyle ve mevzuat gereince hakknda Trk dari yada adli mercilerince aratrma, soruturma yada kovuturma yaplmas gereken gemi, j) Derin su ekimli gemi: En byk su ekimi 15 metre ve daha byk olan gemiler, k) Byk gemi: Tam boyu 200 metre ve daha byk olan gemiler, l) Toplam yedek boyu: Yedek eken rmorkrn ba ile yedeklenenin k arasndaki, yada iten rmorkrn k ile itilenin ba arasndaki tam yolla alma srasndaki uzunluk, m) stanbul Boaz Kuzey snr: Anadolu Fenerini, Trkeli Fenerine birletiren izgi, n) stanbul Boaz Gney snr: Ahrkap Fenerini, Kadky nciburnu/Mendirek Fenerine birletiren izgi, o) anakkale Boaz Kuzey snr: Zincirbozan Fenerinden geen boylam, p) anakkale Boaz Gney Snr: Mehmetik Burnu Fenerini, Kumkale Fenerine birletiren izgi, r) Gndz: Gnein douundan batna kadar geen sre, s) Gece: Gnein batndan douuna kadar geen sre, t) TBRAP: Seyir Plan-I ve II ile Mevkii raporu ve arma Noktas Raporunu kapsayan Trk Boazlar Rapor sistemi, anlamnda kullanlmtr. KNC BLM Genel Hkmler Trafik ayrm dzeni ve snrlar Madde 3 Trk Boazlar ile yaklamalarnda, Ek 1'de belirtilen ve Denizde atmay nleme Szlemesinin (COLREG 72) 10 uncu Kuralna gre, dzenlenen ve IMO tarafndan kabul edilen trafik ayrm dzenleri tesis edilmitir. Trk Boazlar'nda uygulanacak trafik ayrm dzeninin snrlar aada gsterilmitir. Kuzeyde: 41 16'N 41 21'N 41 21'N 41 14'N Gneyde: 028 55'E 028 55'E 029 16'E 029 16'E

Noktalarn birletiren alann Kuzey snr.

133

4005'N 4002'N 3950'N 3944'N 3944'N

02611'E 02555'E 02553'E 02555'E 02609'E

Noktalarn birletiren alann Gney snr. Trafik kontrol merkez ve istasyonlar Madde 4 dare, trafik ayrm dzeninin uygulanmas, denetlenmesi ve rapor sisteminin ilerlii iin, Trafik Kontrol Merkez ve stasyonlar kurar. Trk Boazlar'ndan geecek gemilerin teknik durumlar ve bildirimleri Madde 5 stanbul ve anakkale Boazlar'na girecek btn gemiler, a) Bayran tadklar lkenin mevzuatna ve uluslararas kurallara gre denize elverili olacaktr. b) Gemi kaptanlar 6 nc Maddenin (b) bendinde belirtilen Seyir Plan II'yi vermeden nce, gemilerin teknik bakmdan aada belirtilen koullara uygun olduunu saptayacak ve bu durumu jurnallerine yazacaklardr. 1) Ana yrtme makine ve yardmclar alr durumda olacak ve her an manevraya hazr bulundurulacaktr. 2) Acil durum jeneratrleri her an devreye girebilecek durumda olacaktr. 3) Ana ve yedek dmen donanm ile pusula ve radar normal alr durumda olacaktr. 4) Kpr st pervane devir says, dmen ve pervane dn as gstergeleri alr ve klandrlm durumda olacaktr. 5) Seyir fenerleri, gemi dd alr durumda ve kpr st tehizat tamam durumda olacaktr. 6) Kpr st ile ba, k, dmen ve makine dairesi arasndakiler bata olmak zere, tm gemi i haberleme sistemleri ve alarmlar iler durumda olacaktr. 7) VHF cihaz veya cihazlar iyi alr durumda olacaktr. 8) Ildak ve iyi durumda en az bir drbn, kpr stlerinde, gece ve gndz her an kullanma hazr olacaktr. 9) Irgat ve donanm alr durumda ve her iki demir fundaya hazr olacak, banda personel bulundurulacaktr. 10) Gemilerde ba ve kta kullanlmaya hazr birer yedekleme halat ve elinceleri ile roket tfei ve savlolar bulundurulacak, tehlikeli yk tayan gemilerde ise, bunlara ilaveten ba ve k tarafta birer zel yedekleme tel halat kullanlmaya hazr bulundurulacaktr. 11) Gemi, manevray ve dmen tutmay olumsuz etkileyecek kadar kl olmayacak ve hibir gemi Trk Boazlar'na girilerinde baa trimli olmayacaktr. 12) Gemi, olanaklar elverdii srece pervanesi tamamen su dzeyinin altnda kalacak ekilde trimlendirilmi olacak ve zorunlu hallerde su dzeyinin stnde kalan pervane kanad ksm pervane apnn % 5'ini gemeyecektir. 13) Gemi, kpr stnden bakldnda, pruva ve ilerisindeki alannn kolayca grlebilecei biimde trimlendirilmi ve yklenmi olacaktr. 14) Bu Tzk ve Tzk ile ilgili notik neriyatlar ve son dzeltmeleri yapm Trk Boazlar'na ait seyir haritalar gemide bulundurulacaktr. 15) Gemiler, Gemiadamlarnn Eitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartlar Hakkndaki Uluslararas Szlemeye (STCW/7895) uygun personelle donatlm olacaktr. 16) Gemiler olas bir kaza veya yangn durumunda, mdahale ve mcadele iin gerekli nlemleri alarak, uygulanacak plan ve programlar hazrlayacak, bununla ilgili ekipman alr durumda bulunduracaklardr. Yukarda saylan koullar tamayan gemilerin kaptanlar, Trafik Kontrol Merkezine durumlarn bildireceklerdir. dare, bildirimde bulunmas gerektii halde bulunmad saptanan gemiler iin de 7 nci maddenin ikinci fkrasnda belirtilen ilemleri uygulayacaktr. Trk Boazlar'nda Rapor Sistemi (TBRAP) Madde 6 a) Seyir Plan-1 : Tehlikeli yk tayan gemilerle, 500 GT ve daha byk gemilerin kaptan, donatan yada acentalar stanbul Boaz yada anakkale Boaz'na giriten en az 24 saat nce, Trafik Kontrol Merkezine yazl olarak ekli IMO standartlarna gre dare'ce belirlenmi Seyir Plan I vereceklerdir.

134

Trafik ayrm eritleri iinde seyretme gl olan gemiler Seyir Plan I Raporunu 25 inci Maddede belirtilen sreler iinde vereceklerdir. Marmara Limanlarndan kalkacak tehlikeli yk tayan gemilerle, 500 GT ve daha byk gemiler ise Seyir Plan I'i kalklarndan en az 6 saat nce vereceklerdir. b) Seyir Plan-II: (SP-I)'i vermi olan ve teknik bakmdan gemisinin 5inci maddeye uygun durumda olduunu saptayan gemi kaptanlar, stanbul veya anakkale Boazna giriten 2 saat nce, yada 20 mil kala (hangisi nce gerekleirse) VHF ile Trafik Kontrol stasyonuna ekli IMO standartlarna gre, darece belirlenmi Seyir Plan II'yi vereceklerdir. Gemiler Seyir Plan-II'yi verdikten sonra, Trafik Kontrol stasyonu tarafndan verilecek bilgiyi gz nnde tutarak hareket edecekler, Seyir Plan II'yi verdiklerini ve Boaz trafii ile ilgili aldklar bilgiyi jurnallerine yazacaklardr. c) Mevki Raporu: Boazlar'a girecek boyu 20 metre ve daha byk gemiler, Boaz girilerine 5 mil kala VHF ile giri tarafndaki Trafik Kontrol stasyonuna kendilerini tantacak bilgileri ieren, ekli IMO standartlarna gre darece belirlenmi Mevki Raporunu vereceklerdir. d) arma Noktas Raporu: stanbul Boaz ve anakkale Boaz'ndan gei yapan boyu 20 metre ve daha byk gemiler, VHF ile ilgili Trafik Kontrol stasyonuna ierii IMO standartlarna uygun arma Noktas Raporunu dare'ce belirlenmi mevkilerde vereceklerdir. Gvenli seyir yapma yeteneini kaybeden gemiler Madde 7 Trk Boazlar'na girmeden nce, seyir cihaz arzalar da dahil olmak zere herhangi bir teknik nedenle gvenli seyir yapma yeteneini kaybeden gemiler; telefon, faks yada VHF ile durumlarn Trafik Kontrol Merkezine bildireceklerdir. Trafik Kontrol Merkezi; birinci fkra uyarnca bildirimde bulunan gemiye ve durumu 5 inci Maddenin son fkrasna uyan gemiye srvey ve onarm ileriiin demirde bekleyecei yeri en ksa zamanda bildirecektir. Srvey ve onarm ileri ve elde edilen sonular hakknda bilgi verilen Merkez, bu bilgileri deerlendirerek ya geminin olaan gei yapabileceini yada gvenli geiiin belirli tedbirler alnmak suretiyle gei yapabileceini ilgili geminin kaptanna bildirir. Klavuz kaptan iareti Madde 8 Trk Boazlar'ndan klavuz kaptan alarak geen gemiler gndzleri (H) sancan ekeceklerdir. Uraksz gei iareti Madde 9 Trk Boazlar'ndan uraksz gei yapan gemiler seyirde ve demirde, gndzleri (T) sancan ekeceklerdir. Geceleri de ufkun her yerinden grlebilen bir yeil fener gstereceklerdir. Uraksz geiini bozan yada uraksz geii bozulan gemi (T) sancan ve yeil fenerini gstermeyecektir. Uraksz geen gemilerin demirleme artlar Madde 10 Trk Boazlar'ndan uraksz gei yapan gemiler, zorunlu gereksinimlerini karlamak zere, Trafik Kontrol Merkezinden izin almak artyla 23 nc Maddede gsterilen demirleme yerlerine ilgili kurulularn gzetimi altnda serbest pratika almakszn 48 saat kalabilirler. Bu sre iinde, gemilerde; lm, hastalk, gemi adam deiimi, izin veya acenta temas, yakt, kumanya ikmali, arza onarm ve benzeri zorunluluk hallerine ilikin faaliyetler icra edilebilir. 48 saatten fazla limanda kalmak isteyen uraksz gei yapan gemiler, gsterilen demir yerlerine demirleyip, serbest pratika almak zorundadr. Demirlemek suretiyle uraksz geiini bozan gemilere emniyet, gmrk ve dier mevzuatn gerektirdii denetim ve ilemler uygulanr. NC BLM stanbul ve anakkale Boazlar'ndan Gei Gei iin alnacak nlemler Madde 11 Gemi kaptanlar, stanbul ve anakkale Boazlar'ndan geinceye kadar kpr st, harita kamaras ve krlanglara grevlilerden bakasnn girmesini nleyecek ve grevlilerin kumanda etme, evreyi izleme ve gzlemlerini zorlatrmayacak gerekli nlemleri alacaklardr. stanbul ve anakkale Boazlar'nda seyreden gemilerde, ana makine kontrol istasyonu, makine dairesinde veya dnda da olsa ana makinenin banda yetkili personel bulunacaktr. stanbul ve anakkale Boazlar'nda seyreden gemilerde, dmen elle tutulacak ve dmen tutmak iin otomatik pilot aygt kullanlmayacaktr. Yedek dmen donanm her an kullanlmaya hazr olacak ve banda grevli bulunacaktr. Dmen tutma feneri Madde 12 Kpr stleri pruva gnderinden 150 metreden daha uzak gemilerle, kpr stleri pruvann dnn gzle rahata denetlemeye uygun olmayan vasftaki gemiler, geceleri pruvalarnda

135

yalnzca kpr stlerinden grlecek biimde siperlenmi, beyaz renkten baka renkte k gsteren bir dmen tutma feneri tayacaklardr. Hz Madde 13 Gemilerin stanbul ve anakkale Boazlar'ndan gei hz karaya gre saatte 10 deniz milidir. Ancak dmen dinleme yolu elde edilemediinde, Trafik Kontrol stasyonuna bilgi verilerek atma ve atmay nlemeye ve evreye zarar verici dalgalar yaratmamaya zen gstererek bu hz alabilir. Yetien gemi Madde 14 stanbul ve anakkale Boazlar'ndan gei yapan gemiler, zorunluluk olmadka nlerinde seyreden gemiyi gemeyeceklerdir. a) stanbul ve anakkale Boazlar'ndan ayn istikamette gei yapan gemiler, aralarnda en az sekiz gomina mesafe brakacaklardr. Trafik Kontrol Merkezi gemi tipini gznne alarak bu mesafeyi artrabilir. b) stanbul ve anakkale Boazlar'nda seyretmekteyken herhangi bir nedenle hzn azaltacak gemiler, arkalarndan gelmekte olan gemilere yol vereceklerini nceden bildireceklerdir. c) Kendi makine gcyle dk yol yapan gemiler, kendi trafik ayrm eritlerinin mmkn olan en sancak tarafnda seyderecekler ve daha hzl giden gemilerin kendilerini gemelerine izin vereceklerdir. d) stanbul ve anakkale Boazlar'nda nden giden yava, gemiyi gemek zorunluluu duyan bir gemi, byle bir geii yapmadan nce, Trafik Kontrol stasyonundan blgedeki trafik durumunu renecek ve durum elverili ise, ndeki gemiyi durumdan haberdar edecektir. ndeki gemiyi gei manevras, tek rotadayken gerekletirilmeye alacaktr. e) stanbul boaz'nda Vaniky ve Kanlca arasnda, anakkale Boaz'nda Nara ve Kilitbahir Burnu arasnda nde seyreden gemi geilmeyecektir. Gei srasnda kaza ve arza Madde 15 stanbul ve anakkale Boazlar'ndan geerken kaza, arza, zorunlu demirleme gibi bir nedenle uraksz geii bozulan gemi, Trafik Kontrol stasyonuna hemen bilgi vererek tavsiye ve talimat isteyeceklerdir.lgili Trafik Kontrol stasyonunca kendilerinin ve evrenin gvenliini salayacak nlemler tamamlandktan sonra klavuz kaptan alacaklar ve geiin tamamlanmas iin ngrlenleri yerine getireceklerdir. Kumanda altnda olmayan gemi Madde 16 Denizde atmay nleme Szlemesinde tanm yaplan "kumanda altnda bulunmayan tekne" ile "manevra kabiliyeti snrl tekne"nin stanbul ve anakkale Boazlar'ndan gemesi darenin zel iznine baladr. Bir gemi, stanbul ve anakkale Boazlar'ndan geerken "kumanda altnda bulunmayan tekne" konumuna derse, gemi kaptan derhal bu durumu Trafik Kontrol stasyonuna bildirecek ve kendilerine verilen talimata uyacaktr. Yedekleme Madde 17 Gvenli seyir salamak iin bir gemi yada cisim, Trk Boazlar'ndan yalnzca o ie uygun ve yeterli ekme kuvvetinde olan rmorkr yada rmorkrlerle veya yedekleme iin uygun ekilde donatlm olan ve rmorkr zellii tad IMO standartlarna gre belgelenmi gemiler tarafndan yedeklenerek ekilebilir. a) Yedekleme halat, stanbul ve anakkale Boazlar'na girmeden nce uygun biimde ksaltlacaktr. b) dare gerekli grdnde, toplam yedek boyu 150 metre ve daha ok olan gemilerin ve yedeinin rotalarn koruyabilmeleri iin nlemler alacaktr. c) Yedekte ekilen gemilerde ve cisimlerde, yedek halatnn herhangi bir nedenle kopmas durumunda, hemen yerine verilecek yeterli salamlkta birhalatla, bu halat verecek yeterli sayda gemiadam bulanacaktr. d) Mmkn olabildii takdirde yedekte ekilen gemide pervane altrlacak ve dmen tutulacaktr. stanbul ve anakkale Boazlar'ndan kalkan gemiler Madde 18 stanbul ve anakkale Boazlar'ndaki rhtm, iskele ve demirleme yerlerinden kalkan gemiler, Trafik Kontrol stasyonuna kalklarn nceden bildirecekler ve durum hakknda bilgi alacaklardr. Bu gemiler trafie katlabilmek iin trafiin neta olmasn bekleyeceklerdir. Trafik ayrm dzeninden ayrlma Madde 19 Trk Boazlar'nda trafik ayrm dzeni iinde seyretmekteyken, rhtmlara veya iskelelere yanama, amandralara balama, demirleme, geri dnme,arza, olaanst durum ve

136

benzeri nedenlerle trafik ayrm dzeninden ayrlmas gereken gemiler, bu durumu Trafik Kontrol stasyonuna ve varsa yakn evrelerindeki gemilere duyuracaklardr. Trafiin geici olarak durdurulmas Madde 20 Trk Boazlar'nn btnnde yada baz ksmlarnda deniz trafii, a) Mcbir sebeplerle, b) atma, karaya oturma, yangn, kamu gvenlii, evre kirlenmesi gibi tehlike durumlarnda, c) Kpr/tnel inaat, sondaj vb. sualt ve su st almalar gibi kamu yararna yaplan byk inaatlarda, d) Gei trafiini aska almay gerektiren ciddi ve beklenmedik seyrsefer tehlikelerinde, darece geici olarak durdurulabilir. dare bu durdurmann imkan nispetinde ksa srmesi iin gerekli nlemleri alacaktr. Geiin durdurulmas veya balatlmas, ilgili Liman Bakanl ve Trafik Kontrol stasyonlarnca gemilere ve ilgililere duyurulacaktr. Trk Boazlar'nda trafiin geici olarak durdurulmasndan sonra almas zerine, bekleyen gemilerin Trk Boazlar'na girileri, trafik akn hzlandrmak iin Trk Boazlar Rapor Verme Sistemi'ne gre tespit edilen gei srasna ve gemilerin niteliklerine gre belirlenerek gemilere ve ilgililere duyurulur. Trafik ayrm eritleri iinde seyretme Madde 21 Trk Boazlar'nda seyreden: a) Uraksz gei yapan veya trafik ayrm dzenine katlan veya daha sonra trafik ayrm dzeninden ayrlacak gemiler trafik ak ynne uygun trafik eridi iinde seyretmek zorundadr. b) Trafik ayrm eridi iinde seyretmeye gl olan gemiler iin dare gvenli geii salayacak gerekli nlemleri alr. c) Bu maddenin (b) bendinde belirtilen gemiler haricindeki gemilerden, trafik ayrm eritlerine uymayanlar IMO'ya ve bayrak devletine bildirilir. Derin su ekimli gemiler Madde 22 Trk Boazlar'nda gei yapan derin su ekimli gemiler, geceleri ufkun her ynnden grnen dikey bir doru zerinde krmz fener, gndzleri ise yine ufkun her ynnden grnen silindir biiminde bir iaret gstereceklerdir. Trk Boazlar'nda seyreden dier gemiler, derin su ekimli gemilerin manevralarn kstlamayacak ve yeterli bir seyir alan brakacaklardr. Trk Boazlar'nda seyreden dier gemiler, Trafik ayrm dzeninin kesime ve kavak noktalarnda, bu dzen iinde seyreden derin su ekimli gemilerin yolundan kacaklardr. Demirleme yerleri Madde 23 Trafik dzeninin uygulanabilmesi bakmndan demirlemek isteyen gemilerin demirleme yerleri aada belirtilmitir. a) stanbul Boaz Kuzey Girii demirleme yerleri (Ek2)'dedir. b) stanbul Boaz Gney Girii demirleme yerleri (Ek3)'dedir. c) anakkale Boaz Kuzey Girii demirleme yerleri (Ek4)'dedir. d) anakkale Boaz i, Karanlk Liman demirleme yeri (Ek5)'de dir. e) anakkale Boaz Gney Girii demirleme yerleri (Ek 6)'dadr. dare demirleme yerleri iin tahsisli demirleme mevkileri tesis edebilir. a, b, c ve d bentlerinde saylan demir yerlerine klavuz kaptanla demirlenir ve kalklr. Gemiler, belirtilen demirleme yerlerinde saldklar zaman demirleme yeri alannn snrlar dna tamayacak ekilde demirleyeceklerdir. Bu demirleme yerlerinin sahilden itibaren 2.5 gominas iinde demirlemek yasaktr. Sakl hkmler Madde 24 Bu blmde yer alan hkmler, stanbul Liman ve anakkale Liman ile ilgili mevzuat hkmleri sakl kalmak zere, her iki Boaz iin degeerlidir. DRDNC BLM Trk Boazlar in Ortak Hkmler Trafik ayrm eridinde seyretme gl olan gemiler Madde 25 a) Boylar 150200 metre ve/veya su ekimleri 1015 metre arasnda olan gemiler SP1 raporunu Trk Boazlar'na girmeden en az 24 saat nce, Boylar 200300 metre ve/veya su ekimleri 15 metreden daha byk olan gemiler SP1 raporunu Trk Boazlar'na girmeden en az 48 saat nce; Trafik Kontrol Merkezine vereceklerdir. b)Boylar 300 metre ve daha byk olan gemilerin donatan yada ileticisi tarafndan, seferlerin planlanmas aamasnda dareye, gemi nitelikleri ve yk hakknda bilgi verilecektir. Trafik

137

Kontrol Merkezi ve gerektiinde dare, gemiler hakkndaki bu bilgilere dayanarak, gemilerin boyutlar ve manevra yetenei de dahil btn zelliklerini, Trk Boazlar'nn morfolojik ve fiziksel yapsn, mevsim artlarn, can, mal ve evre gvenliiyle deniz trafiini gz nnde bulundurarak, Trk Boazlar'ndan gvenli bir geii salamak iin gerekli olan artlar ve varsa tavsiyelerini ilgili geminin donatanna, iletenine yada kaptanna bildirir: bahse konu gemilerden gei iin gerekli artlar tayanlar en az 72 saat nceden SP1 Raporunu vereceklerdir. c) Trafik Kontrol Merkezi, (a) ve (b) bentlerinde belirtilen gemiler ile tehlikeli yk tayan gemilerin gvenli gei yapmasn salamak zere nlem alr, gerekli grd durumlarda belli bir blgede trafik ayrm eritleri iinde seyretme kuraln askya alabilir. d) Tehlikeli yk tayan; (a) ve (b) bentlerinde belirtilen niteliklere haiz bir gemi; stanbul Boaz'na Kuzey'den girdiinde Boazii Kprs'n, Gney'den girdiinde Hamsi Burnu-Fil Burnu hattn geene kadar; anakkale Boaz'nda ise, nde giden geminin Nara Burnu blgesini terketmesine kadar ayn nitelikte baka bir gemi Boazlar'dan ieri alnmaz. Nkleer gle yrtlen, nkleer yk veya atk tayan, tehlikeli ve/veya zararl yk veya atk tayan gemiler Madde 26 Trk Boazlar'ndan Gei Yapmak steyen a) Nkleer gle yrtlen gemiler, b) Nkleer yk veya atk tayan gemiler, c) Tehlikeli ve/veya zararl yk veya atk tayan gemiler, seferlerinin planlanmas aamasnda ve 72 saatten az olmamak kouluyla, ilgili mevzuat uyarnca dareye tadklar yk hakknda bilgi verecek, geminin IMO standartlar ve ilgili dier uluslararas anlamalarda ngrlen kurallara uygun nitelikte olduunu ve ykn uygun ekilde tandn gstermek zere bayrak devleti tarafndan dzenlenen belgeleri ileteceklerdir. Birinci fkrada belirtilen gemilerin kaptanlar, darenin, gemilerin Trk Boazlar'ndan gvenli geilerini salamak zere bildirecei gei koullarna uymakla ykmldrler. Sz konusu gemiler, uluslararas dzenlemelerde ngrlen ekil ve usule uygun olarak yklerini tayacaklar, gndz (B) sanca ekecekler, gece de ufkun her yerinden grlebilecek bir krmz fener gstereceklerdir. Klavuz kaptan alma Madde 27 Trafik kontrol merkezince Trk Boazlar'ndan uraksz gei yapacak gemilere can, mal, seyir ve evre gvenlii bakmndan klavuz kaptan almalar nemle tavsiye edilir. Usulsz balama ve demirleme Madde 28 Trk Boazlar trafik ayrm dzeninde seyrederken, bildirimi dnda, izin almakszn rhtm ve iskelelere yanaan, amandralara balayan, demir yerlerine demirleyen gemiler, ilgili Liman Bakanl'nca salanacak klavuz kaptan ve rmorkrlerle kaldrtlr. Bu i iin yaplan giderler ilgili geminin donatan, ileteni yada acentasndan alnr. Trafik ayrm dzeni iinde, byk bir tehlike durumuyla karlalmadka demirlenemez. Byle bir tehlike nedeniyle trafik ayrm dzeni iinde demirlemek zorunda kalan gemiler, durumu hemen trafik kontrol istasyonuna bildirirler.dare, klavuz kaptan ve rmorkr/rmorkrler salayarak, gemiyi trafik ayrm dzenini neta edecek biimde, emniyetli bir demir yerine kaldrtr. Bu iiin yaplan giderler ilgili geminin donatan, ileteni yada acentasndan alnr. evre kirtelme yasa Madde 29 Trk Boazlar'ndan geen gemiler, evre kirlenmesine kar mevzuatla saptanm btn nlemleri eksiksiz almakla ykmldrler. Yelkenle ve krekle seyir yasa Madde 30 Trk Boazlar'nda trafik ayrm dzeni iinde yelkenle, krekle seyretmek, yzmek ve avlanmak yasaktr. Ancak sportif amal yelken, krek ve yzme yarlar idarenin iznine tabidir. Bildirim ykmll ve rapor Madde 31 a) Trk Boazlar'nda trafik ayrm dzeni iinde seyreden gemilerin kaptanlar, gemilerinde ba gsteren bulac ve salgn hastalklar, lm ve yaralanma gibi olaylar Trafik Kontrol stasyonuna bildirmek zorundadr. b) Trk Boazlar'nda yanl seyreden yada kurallara uymayan gemileri gren klavuz kaptanlar, gemi kaptanlar ve kamu grevlileri bu gemileri derhal Trafik Kontrol stasyonuna bildirecekler ve 24 saat iinde yazl bir rapor vereceklerdir.

138

c) Klavuz kaptanlar, klavuzlamakta olduklar gemilerde meydana gelen deniz kazalarn ve rotalar zerinde seyir gvenlii bakmndan saptadklar sakncal hususlar, derhal Trafik Kontrol stasyonuna bildirecekler ve 24 saat iinde yazl bir rapor vereceklerdir. BENC BLM stanbul Boaz Deniz Trafik Ayrm Dzenine likin Kurallar Snrlar Madde 32 stanbul Boaz deniz trafik ayrm dzeninin snrlar; Kuzeyde; (1) 41 16'N 028 55'E (2) 41 21'N (3) 41 21'N (4) 41 14'N 028 55'E 029 16'E 029 16'E noktalar.

Gneyde; Bykekmece Bababurnu'nun gney kerterizinde 2 mil uzaklktaki mevkiile Yelkenkaya Fenerini birletiren izgiler arasnda kalan deniz alandr. Hava ekimi Madde 33 stanbul Boaz trafik ayrm dzenine uygun olarak gei yapan gemiler, boaz kprlerinin seyir gvenli ile ilgili ikaz aklarna zen gstereceklerdir. stanbul Boaz'ndan, hava ekimi 58 metre ve daha yksek olan gemiler gemeyecektir. Hava ekimi 54 metre ile 58 metre arasnda olan gemilere, rotalarn korumalar iin, darenin gerekli grd sayda ve gte rmorkr elik edecektir. Yerel deniz trafii Madde 34 Kuzeyde Trkeli Feneri'nden, Anadolu Feneri'ne ekilen ve gneyde Ahrkap Feneri'nden, Kadky nciburnu Mendirek Feneri'ne ekilen izgiler arasndaki alanda, Boazn karlkl iki kys arasnda aykrolarak gei yapan, iskeleler aras seyreden ehir hatt gemileri ile dierdeniz aralar trafik ayrm eritlerini enksa yoldan geecekler; Karadeniz'den Marmara ve Marmara'dan Karadeniz ynnde seyreden gemilerin yollarndan kacaklar ve bu gemilere apariz vermeyeceklerdir. Ancak, atma olasl varsa, gemiler Uluslarararas Denizde atmay nleme Szlemesinin ilgili hkmleri uyarnca gerekli nlemleri alacaklardr. Aknt Madde 35 a) stanbul Boaz'nda st aknt iddeti 4 mil/saat'in stne ktnda yada Lodos nedeniyle orkoz akntlar olutuunda manevra hz10 mil/saat ve daha aa olan tehlikeli yk tayan gemiler, byk gemiler ve derin su ekimli gemiler Boaz'a girmeyecek ve aknt iddetinin 4 mil/saat ve altna dmesini veya orkoz akntlarnn ortadan kalkmasn bekleyeceklerdir. Ancak, yukardaki gemilerin dnda kalan gemiler isterlerse geilerini Trafik Kontrol Merkezinin tonajlarna uygun olarak ngrecei rnorkr/rmorkrleri alarak yapabilirler. b) stanbul Boaz'nda st aknt iddeti 6 mil/saat'in stne ktnda yada Lodos nedeniyle kuvvetli orkoz akntlar olutuunda hz ne olursa olsun tehlikeli yk tayan gemiler, byk gemiler ve derin su ekimli gemiler stanbul Boaz'na girmeyecek ve aknt iddetinin 6 mil/saat'in altna dmesini veya kuvvetli orkoz akntlarnn ortadan kalkmasn bekleyeceklerdir. c) darece, akntlarla ilgili durumlar, gemilere ve ilgililere duyurulur. d) Aknt iddetinin veya dzeninin normale dnmesi zerine, Trafik Kontrol Merkezince, bekleyen gemilerin Boaz'a giri sras, bu gemilerin en ksa zamanda Boaz'dan gemelerini salamak iin, TBRAP'a gre tespit edilen gei srasna ve gemilerin niteliklerine gre belirlenerek gemilere ve ilgililere duyurulur. Gr uzakl Madde 36 darece, stanbul Boaz'nda gr uzaklnn azalmasyla ilgili durumlar, gemilere ve ilgililere duyurulur. a) stanbul Boaz'nn herhangi bir blgesinde gr uzakl 2 mil ve altna dtnde, Boaz'dan geen gemiler, radarlarn srekli ve iyi resim verecek biimde ak tutacaklardr. ki radar bulunan gemilerde, bir radar klavuz kaptann kullanmna verilecektir. b) stanbul Boaz'nn herhangi bir blgesinde gr uzakl 1 mil ve altna dtnde, deniz trafii uygun grlen tek yne ak tutulacak ve kar yne kapatlacaktr. Bu srada, tehlikeli yk tayan gemiler, byk gemiler ve derin su ekimli gemiler stanbul Boaz'na girmeyecektir.

139

c) stanbul Boaz'nn herhangi bir blgesinde gr uzakl yarm milve altna dtnde stanbul Boaz gei trafii iki yne de kapatlacaktr. d)stanbul Boaz'nda gr uzaklnn seyre elverili duruma gelmesi zerine Trafik Kontrol Merkezince, bekleyen gemilerin Boaz'a giri sras, bu gemilerin en ksa zamanda Boazdan gemelerini salamak iin, TBRAP'a gre tespit edilen gei srasna ve gemilerin niteliklerine gre belirlenerek gemilere ve ilgililere duyurulur. Klavuzluk hizmetleri Madde 37 stanbul Boaz'nda klavuzluk hizmetleri aadaki ekilde yaplacaktr. a) stanbul Boaz geii yapacak gemiler; 1) Karadeniz tarafnda: Klavuz kaptan alma yeri: 41 15, 15N29 07', 94E mevkiidir. Hava ve deniz artlarna bal olarak bu mevkii ile Hamsi Liman Feneri'ni Fil Burnu Feneri'ne birletiren izgi arasnda, Gney ynl trafik eridinin mmkn olduunca sancak tarafndan yaplr. Klavuz kaptan kartma yeri: 41 14' , 48N29 09' , 52E mevkiidir. Hava ve deniz artlarna bal olarak bu mevkii ile Hamsi Liman Feneri'ni Fil Burnu Feneri'ne birletiren izgi arasnda, Kuzey ynl trafik eridinin mmkn olduunca sancak tarafnda yaplr. 2) Marmara tarafnda: Klavuz kaptan alma yeri : 4055' , 28N2858' , 75 E mevkiidir. Hava ve deniz artlarna bal olarak bu mevkii ile Fenerbahe Feneri'nden geen enlem arasnda Dikkatli Bulunulacak Blge ve Kuzey ynl trafik eridinin mmkn olduunca sancak tarafnda yaplr. Klavuz kaptan kartma yeri: 4056' , 52N2854' , 70E mevkiidir. Havave deniz artlarna bal olarak bu mevkii ile Fenerbahe Feneri'nden geen enlem arasnda Dikkatli Bulunulacak Blge ve Gney ynl trafik eridinin mmkn olduunca sancak tarafndan yaplr. b) Limana gelen ve giden gemiler; 1) Karadeniz tarafndan limana gelen gemiler, seyir halinde iken yanama manevrasna elverecek yeterli uzaklkta, boaz klavuz kaptanlarn kartp, liman klavuz kaptanlar alacaklardr. 2) Marmara tarafndan limana gelen gemiler, liman klavuz kaptanlarn Marmara tarafndan stanbul Boaz geii yapan gemilerle ayn yerde alacaklardr. 3) Limann, stanbul Boaz dnda kalan bir yanama yerine Liman snrlar dndan gelen gemiler, seyir halindeyken liman klavuz kaptanlarn yanama manevrasna elverecek yeterli mesafede alacaklardr. 4) Yukardaki gemiler demirlemilerse, liman klavuz kaptanlarn demir yerlerinde alacaklardr. c) darece, deniz trafii ve seyir gvenliinin gerektirdii hallerde, klavuz kaptan alma ve kartma yerlerinde deiiklik yaplabilir ve ilgililere duyurulur. Trk Limanlarna uram yada urayacak gemilerin emniyet ve gmrk denetimleri Madde 38 stanbul Boaz'nda, trafik ayrm eritleri iinde emniyet ve gmrk denetimleri yaplamaz. Ancak, gerekli grlen durumlarda emniyet ve gmrk denetimleri gemiye kacak grevlilerce klavuz kaptan alma yerlerinde, geminin gidecei limana kadar yolda, limanda veya kendilerine ayrlm demir yerlerinde yaplr. Salk denetimleri Madde 39 stanbul Boaz'nda salk denetimi klavuz kaptan alma yerlerinden hemen nce veya seyir gvenliini etkilemeyecek yerlerde yaplr. Bu mevkiler Trafik Kontrol Merkezince belirlenir ve gemilere bildirilir. Acenta ile buluma yerleri Madde 40 stanbul Boaz'nda seyreden gemiler; demir yerleri dnda acenta ile temas yapamazlar. Ancak zorunlu hallerde, Trafik Kontrol stasyonlarndan izin alnarak, kendi trafik ayrm eritlerinin en sancak tarafnda, trafik ayrm dzenine uyarak ve seyir artlarn bozmadan; a) Gneyde 1 saati amayacak ekilde, Kumkap Barnak Feneri'nden geen boylamn batsnda, b) Kuzeyde 15 dakikay amayacak ekilde; Hamsi Liman ile Fil Burnu'nu birletiren izginin kuzeyinde acenta temas yapabilirler. ALTINCI BLM anakkale Boaz Deniz Trafik Ayrm Dzenine likin Kurallar Snrlar Madde 41 anakkale Boaz deniz trafik ayrm dzeni snrlar; Kuzeyde:

140

(1) 40 37'N (2) 40 27'N Gneyde: (1) 40 05'N (2) 40 02'N (3) 39 50'N (4) 39 44'N (5) 39 44'N

02711'E, 02709'E,

02611'E 02555'E 02553'E 02555'E 02609'E

Noktalarn birletiren izgiler arasnda kalan deniz alandr. Yerel deniz trafii Madde 42 anakkale Boaz'nn karlkl iki kys arasnda aykr olarakgei yapan, iskeleler aras seyreden ehir hatt gemileri ile dier deniz aralar trafik ayrm eritlerini en ksa yoldan geecekler; Ege'den Marmara'ya ve Marmara'dan Ege'ye seyreden gemilerin yollarndan kacaklar ve bu gemilere apariz vermeyeceklerdir. Ancak, atma olasl varsa, gemiler Uluslararas Denizde atmay nleme Szlemesinin ilgili Hkmleri uyarnca gerekli nlemleri alacaklardr. Aknt Madde 43 a) anakkale Boaz'nda st aknt iddeti 4 mil/saat'in stne ktnda, manevra hz 10 mil/saat ve daha aa olan tehlikeli yk tayan gemiler, byk gemiler ve derin su ekimli gemiler Boaz'a girmeyecek ve aknt iddetinin 4 mil/saat ve altna dmesini bekleyeceklerdir. Ancak, yukardaki gemilerin dnda kalan gemiler isterlerse geilerini Trafik Kontrol Merkezi'nin tonajlarna uygun olarak ngrecei rmorkr/ rmorkrleri alarak yapabilirler. b) anakkale Boaz'nda st aknt iddeti 6 mil/saat'in stne ktnda hz ne olursa olsun tehlikeli yk tayan gemiler, byk gemiler ve derin su ekimli gemiler anakkale Boaz'na girmeyecek ve aknt iddetinin 6 mil/saat'in altna dmesini bekleyeceklerdir. c) darece, akntlarla ilgili durumlar, gemilere ve ilgililere duyurulur. d) Aknt iddetinin veya dzeninin normale dnmesi zerine, Trafik Kontrol Merkezince, bekleyen gemilerin Boaz'a giri sras, bu gemilerinen ksa zamanda Boazdan gemelerini salamak iin, TBRAP'A gre tespit edilen gei srasna ve gemilerin niteliklerine gre belirlenerek gemilere ve ilgililere duyurulur. Gr uzakl Madde 44 darece, anakkale Boaz'nda gr uzaklnn azalmasyla ilgili durumlar, gemilere ve ilgililere duyurulur. a) anakkale Boaz'nn herhangi bir blgesinde gr uzakl 2 mil vealtna dtnde, Boazdan geen gemiler, radarlarn srekli ve iyi resim verecek biimde ak tutacaklardr. ki radar bulunan gemilerde, bir radar klavuz kaptann kullanmna verilecektir. b) anakkale Boaz'nn herhangi bir blgesinde gr uzakl 1 mil ve altna dtnde, deniz trafii uygun grlen tek yne ak tutulacak ve kar yne kapatlacaktr. Bu srada, tehlikeli yk tayan gemiler, byk gemiler ve derin su ekimli gemiler anakkale Boaz'na girmeyecektir. c) anakkale Boaz'nn herhangi bir blgesinde gr uzakl yarm mil ve altna dtnde anakkale Boaz gei trafii iki yne de kapatlacaktr. d) anakkale Boaz'nda gr uzaklnn seyre elverili duruma gelmesi zerine Trafik Konkrol Merkezince, bekleyen gemilerin Boaza giri sras, bubu gemilerin en ksa zamanda Boazdan gemelerini salamak iin, TBRAP'a gre tespit edilen gei srasna ve gemilerin niteliklerine gre belirlenerek gemilere ve ilgililere duyurulur. Klavuzluk hizmetleri Madde 45 anakkale Boaz'nda klavuzluk hizmetleri aadaki ekilde yaplacaktr. a) anakkale Boaz geii yapacak gemiler: 1) Ege tarafnda: Klavuz kaptan alma yeri : 40 00' 45N26 08' , 15E mevkiidir. Hava ve deniz artlarna bal olarak bu mevkii ile Kumkale Fenerinden geen boylam arasnda,Kuzey ynl trafik eridinin mmkn olduunca sancak tarafnda yaplr. Klavuz kaptan kartma yeri: 40 01', 55N26 08, 20E mevkiidir. Hava ve deniz artlarna bal olarak bu mevkii ile Kumkale Fenerinden geen boylam arasnda, Gney ynl trafik eridinin mmkn olduunca sancak tarafnda yaplr.

141

2) Marmara tarafnda: Klavuz kaptan alma yeri : 40 25',70N26 44', 15E mevkiidir. Hava ve deniz artlarna bal olarak bu mevkii ile Gelibolu Fenerinden geen boylam arasnda, Gney ynl trafik eridinin mmkn olduunca sancak tarafndan yaplr. Klavuz kaptan kartma yeri: 40 25', 05N26 44', 10E mevkiidir. Hava ve deniz artlarna bal olarak bu mevkii ile Gelibolu Feneri'nden geen boylamarasnda, Kuzey ynl trafik eridinin mmkn olduunca sancak tarafnda yaplr. b) Limana gelen ve giden gemiler; 1) anakkale Boaz dndan Limana gelen gemiler, boaz klavuz kaptanlarn, anakkale Boaz geii yapan gemilerle ayn yerde alacaklardr. Bu gemiler seyir halindeyken yanama manevrasna elverecek yeterli uzaklkta, boaz klavuz kaptanlarn kartp, liman klavuz kaptanlarn alacaklardr. 2) Limann, anakkale Boaz dnda kalan bir yanama yerine Liman snrlar dnda gelen gemiler, seyir halindeyken, liman klavuz kaptanlarn yanama manevrasna elverecek yeterli mesafede alacaklardr. 3) Yukardaki gemiler demirlemilerse, liman klavuz kaptanlarn demir yerlerine alacaklardr. c) darece, deniz trafii ve seyir gvenliinin gerektirdii hallerde, klavuz kaptan alma ve kartma yerlerinde deiiklik yaplabilir ve ilgililere duyurulur. Trk Limanlarna uram yada urayacak gemilerin emniyet ve gmrk denetimleri Madde 46 anakkale Boaz'nda, trafik ayrm eritleri iinde emniyet ve gmrk denetimleri yaplamaz. Ancak, gerekli grlen durumlarda emniyet ve gmrk denetimleri gemiye kacak grevlilerce klavuz kaptan alma yerlerinde; geminin gidecei limana kadar yolda, limanda veya kendilerine ayrlm demir yerlerinde yaplabilir. Salk denetimleri Madde 47 anakkale Boaz'nda salk denetimi, Ege'den girite ve klavuz kaptan alma yerlerinden hemen nce veya seyir gvenliini etkilemeyecek yerlerde yaplr. Bu mevkiler Trafik Kontrol Merkezince belirlenir ve bildirilir. Acenta ile buluma yerleri Madde 48 anakkale Boaz'nda seyreden gemiler; demir yerleri dnda acenta ile temas yapamazlar. Ancak zorunlu hallerde, Trafik Kontrol stasyonlarndan izin alnarak kendi trafik ayrm eritlerinin en sancak tarafnda, trafik ayrm dzenine uyarak ve seyir artlarn bozmadan, 1 saati amayacak ekilde Kanldere ve Karanfil Fenerlerini birletiren hattn gneyinde acenta temas yapabilirler. YEDNC BLM eitli Hkmler Tzk hkmlerinin bir ksmndan ayrk tutulan gemiler Madde 49 Sava gemilerine, yardmc sava gemilerine ve ticari amala kullanlmayan dier devlet gemilerine bu Tzk hkmlerinin 5, 9, 10, 11, 12,15, 21, 25, 26, 27, 31, 38, 39, 46, 47 ve 51 inci maddeleri ve 6 nc maddenin(a) bendi uygulanmaz. zgr gei hakk ve masum gei hakk Madde 50 (Mlga : 22/3/1999 - 99/12660 K.) Tzk hkmlerine aykr davran Madde 51 Tzk hkmlerine aykr davrand saptanan gemi kaptanlarna ve gemi adamlarna ilgili mevzuatn gerektirdii hkmler uygulanr. Yrrlkten kaldrlan hkmler Madde 52 23.11.1993 tarih ve 1993/5061 sayl Bakanlar Kurulu Kararyla yrrle konulan "Boazlar ve Marmara Blgesi Deniz Trafik Dzeni HakkndaTzk" yrrlkten kaldrlmtr. Yrrlk Madde 53 T.C. Anayasa'nn 115 nci ve 3046 sayl Bakanlklarn Kurulu ve Grev Esaslar Hakkndaki Kanunun 37 nci Maddesi ile 618 sayl Limanlar Kanunun 2 nci Maddesine dayanlarak hazrlanan ve Danty'ca incelenmi olan bu Tzk hkmleri Resmi Gazetede yaymland tarihte yrrle girer.

142

Yrtme Madde 54 Bu Tzk Hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr. EK I TRAFK AYIRIM DZENLER stanbul Boaz Kuzey Yaklamas stanbul Boaz stanbul Boaz Gney Yaklamas ve Marmara Denizi anakkale Boaz anakkale Boaz Gney Bat Yaklamas

EK1.1 STANBUL BOAZI KUZEY YAKLAMASI lgili Harita: Trk deniz haritas 1811 (INT3758), 1993 basml Not: Bu haritada Avrupa datumu esas alnmtr. Trafik Ayrm Dzeninin tanmlanmas

143

(a) Aadaki mevkiileri birletiren hatlarn snrlad KuzeyGney ynlbir trafik ayrm blgesi tesis edilmitir. (1) 4120'.50N, (2) 4120'.00N, (3) 4113'.60N, 2909'.90E 2912'.50E 2907'.98E

(b) Yukardaki (a) paragraf ile verilen ayrm blgesi ile aadaki mevkileri birletiren hat arasnda Kuzeydou ynl trafik iin bir trafik eridi tesis edilmitir. (4) 4115'.80N, (5) 4114'.10N, (6) 4113'.36N, 2916'.90E 2910'.00E 2908'.55E

(c) Yukardaki (a) paragraf ile verilen ayrm blgesi ile aadaki mevkiileri birletiren hat arasnda Gney, Gneybat ynl trafik iin bir trafik eridi tesis edilmitir. (7) 4119'.40N, (8) 4114'.70N, 2902'.00E 2907'.20E

144

(9) 4113'.80N,

2907'.50E

145

EK1.2 STANBUL BOAZI lgili Haritalar: Trk deniz haritalar 2921 (INT3756), 1993 basml;2921A, 1992 basml; 2921 B, 1992 basml Not: Bu haritalarda Avrupa datumu esas alnmtr. 1. stanbul Boaz'nda ters ynl gemi trafiini birbirinden ayrmak maksadyla trafik eritleri tesis edilmitir. 2. stanbul Boaz trafik eritlerinin tanmlanmas: Trafik eritleri Kuzeyde Anadolu feneriRumeli fenerini birletiren hat ileGneyde Ahrkap feneriKadky nci burnu mendirek fenerini birletiren hat ve aada koorninatlar verilen trafik eritleri d snrlar arasnda kalan deniz alandr. 3. stanbul Boaz trafik eritleri: (a) Aadaki mevkiileri birletiren hat trafik eritleri orta hattdr. 3. 41 13'.60N, 29 07'.98E 10. 41.12'.18N, 29 06'.83E 11. 41 10'.88N, 29 05'.08E 12. 41.09'.38N, 29 03'.53E 13. 41 08'.92N, 29 03'.53E 14. 41.07'.38N, 29 05'.00E 15. 41 07'.21N, 29 05'.00E 16. 41.06'.38N, 29 03'.81E 17. 41 06'.00N, 29 03'.67E 18. 41.04'.98N, 29 03'.65E 19. 41 04'.53N, 29 03'.17E 20. 41.03'.10N, 29 02'.60E 21. 41 01'.55N, 28 59'.91E 22. 41.01'.40N, 28 59'.80E 23. 41 00'.15N, 28 59'.75E (b) istanbul Boaz trafik eridi Dou snr 24. 41 00'.00N, 29 00'.06E 25. 41.01'.10N, 29 00'.07E 26. 41 01'.50N, 29 00'.20E 27. 41.03'.10N, 29 02'.96E 28. 41 04'.50N, 29 03'.33E 29. 41.04'.97N, 29 03'.92E 30. 41 06'.05N, 29 03'.85E 31. 41.06'.35N, 29 04'.00E 32. 41 17'.20N, 29 05'.40E 33. 41.07'.40N, 29 05'.35E 34. 41 08'.85N, 29 03'.89E 35. 41.09'.48N, 29 03'.84E 36. 41 10'.80N, 29 05'.20E 37. 41.11'.67N, 29 06'.78E 38. 41 12'.30N, 29 07'.20E 6. 41.13'.36N, 29 08'.55E (c) stanbul Boaz trafik eridi Bat snr 9. 41 13'.80N, 29 07'.50E 39. 41.12'.30N, 29 06'.63E 40. 41 12'.00N, 29 06'.00E 41. 41.10'.51N, 29 04'.50E 42. 41 09'.52N, 29 03'.29E 43. 41.09'.03N, 29 03'.27E 44. 41 07'.48N, 29 04'.62E 45. 41.06'.25N, 29 03'.50E 46. 41 05'.13N, 29 03'.53E 47. 41.04'.92N, 29 03'.40E 48. 41 04'.57N, 29 02'.94E 49. 41.04'.13N, 29 02'.85E 50. 41 02'.97N, 29 02'.07E 51. 41.01'.73N, 28 59'.73E 52. 41 01'.29N, 28 59'.45E 53. 41.00'.30N, 28 59'.42E

146

EK 1.3 STANBUL BOAZI GNEY YAKLAMASI VE MARMARA DENZ lgili Haritalar: Trk deniz haritalar 2923 (INT3754), 1991 basml; 293, 1990 basml; 295 (INT3752), 1988 basml Not: Bu haritalarda Avrupa datumu esas alnmtr. Trafik ayrm dzeninin tanmlanmas. (a) stanbul Boaz trafik eridi orta hattnn devam olan bir hat tesis edilmitir. (23) 4100'.15N, 2859'.75E (54) 4059'.53N, 2859'.73E

147

(55) 4058'.80N, 2859'.44E (b) Aadaki mevkiileri birletiren hatlarn snrlad bir trafik ayrm blgesi tesis edilmitir. (55) 4058'.80N, 2859'.44E (56) 4057'.53N, 2858'.63E (57) 4057'.78N, 2858'.11E (c) (58) 40 56'.10N,2857'.00E merkez olmak zere 1,5 gomina yarapl daire eklinde bir saknlacak blge ile aadaki noktalar birletiren hatlarn snrlad, dikkatli bulunacak blge tesis edilmitir. (71) 4058'.21N, 2857'.22E (57) 4057'.78N, 2858'.11E (56) 4057'.53N, 2858'.63E (81A) 4056'.83N, 2900'.06E (81) 4055'.00N, 2900'.06E (67) 4054'.70N, 2858'.55E (68) 4053'.78N, 2857'.15E (76) 4042'.20N, 2738'.09E (59) 4054'.30N, 2855'.40E (65) 4055'.58N, 2854'.82E (71A) 4056'.83N, 2854'.23E (d) Aadaki mevkiileri birletiren hatlarn snrlad bir trafik ayrm blgesi tesis edilmitir. (59) 4054'.30N, 2855'.40E (60) 4052'.40N, 2852'.10E (61) 4044'.20N, 2738'.09E (62) 4026'.00N, 2645'.25E (63) 4045'.42N, 2738'.09E (64) 4053'.90N, 2852'.10E (65) 4055'.58N, 2854'.82E (e) Aadaki mevkiileri birletiren hatlarn snrlad bir trafik ayrm blgesi tesis edilmitir. (66) 4051'.50N, 2900'.31E (67) 4054'.70N, 2858'.55E (68) 4053'.78N, 2857'.15E (69) 4051'.95N, 2858'.00E (f) Yukardaki (a), (b), (c) ve (d) paragraflarnda tanmlanan trafik ayrm blgeleri / hat ile aadaki mevkiileri birletiren hat arasnda Marmara Denizi'nde, anakkale Boaz istikametinde bir trafik eridi tesis edilmitir. (53) 4100'.30N, 2859'.42E (70) 4059'.50N, 2859'.39E (71) 4058'.21N, 2857'.22E (72) 4055'.89N, 2852'.09E (73) 4047'.40N, 2738'.09E (74) 4026'.50N, 2645'.25E (g) Yukardaki (d, (c), (b) ve (a) paragraflarnda tanmlanan trafik ayrm blgeleri/hat ile aadaki mevkiileri birletiren hat arasnda Marmara Denizi'nde, stanbul Boaz istikametinde bir trafik eridi tesis edilmitir. (75) 4025'.50N, 2645'.25E (76) 4042'.20N, 2738'.09E (77) 4050'.39N, 2852'.07E (78) 4052',90N, 2855'.92E

148

(h) stanbul Boaz'n geip zmit Krfezi'ne seyredecek tekneler yukardaki (e) paragrafnda tanmlanan trafik eridi ve yukardaki (c), (e) paragraflarnda tanmlanan trafik ayrm blgeleri ile yukardaki (d) paragrafnda tanmlanan trafik ayrm blgesi ve aadaki mevkiilerden geen hat arasnda tesis edilmi gneydou trafik eridini takip ederler. (78) 4052'.90N, 2855'.92E (79) 4051'.50N, 2856'.57E (i) Gney ve Dou Marmara ile zmit Krfezi'nden gelerek stanbul Boaz'na seyderecek tekneler iin (e) parafrafnda tanmlanan trafik ayrm blgesi ile aadaki mevkiileri birletiren hat arasnda bir trafik eridi tesis edilmitir. (80) 4052'.00N, 2901'.73E (81) 4055'.00N, 2900'.06E

149

150

EK1.4 ANAKKALE BOAZI lgili Harita : Trk deniz haritas 212 (INT3750), 1991 basml Not: Bu haritada Avrupa datumu esas alnmtr. 1. anakkale Boaz'nda ters ynl gemi trafiini birbirinden ayrmak maksadyla trafik eritleri tesis edilmitir. 2. anakkale Boaz trafik eritlerinin tanmlanmas: anakkale Boaz trafik eritleri Gneybatda Mehmetik Burnu Fenerini, Kumkale Burnu Fenerine birletiren hat ile Kuzeydouda Gelibolu Fenerini ardak Fenerine birletiren hat arasnda ve aada koordinatlar verilen anakkale Boaz trafik eridi d snrlar arasnda kalan deniz alandr. 3. anakkale Boaz trafik eritleri: (I) anakkale Boaz orta hatt ve Gney ktaki hattn devam olan trafik ayrm eridi (a) anakkale Boaz Orta Hatt: (62) 4026'.00N, 2645'.25E (82) 4024'.05N. 2641'.65E (83) 4022'.83N, 2640'.21E (84) 4020'.90N. 2638'.55E (85) 4018'.62N, 2635'.88E (86) 4013'.40N. 2627'.80E (87) 4012'.11N, 2623'.50E (88) 4011'.63N. 2622'.95E (89) 4009'.00N, 2623'.40E (90) 4008'.55N. 2623'.31E (91) 4008'.15N, 2623'.09E (92) 4004'.25N. 2618'.54E (93) 4002'.59N, 2615'.45E (b) Orta hattn devam olan Trafik Ayrm Blgesi: (93) 4002'.59N, 2615'.45E (120) 4001'.52N, 2611'.18E (125) 4001'.28N, 2611'.41E (126) 4001'.90N, 2614'.32E (II) anakkale Boaz trafik eridi Dou snr: (94) 4000'.99N, 2611'.70E (95) 4001'.10N. 2615'.01E (96) 4001'.90N, 2617'.22E (97) 4007'.70N. 2623'.48E (98) 4008'.90N, 2623'.70E (99) 4009'.50N. 2623'.95E (100) 4011'.84N, 2623'.62E (101) 4013'.10N. 2628'.90E (102) 4016'.90N, 2634'.35E (103) 4018'.10N. 2636'.30E (104) 4020'.50N, 2639'.18E (105) 4023'.65N. 2642'.04E (75) 4025'.50N, 2645'.25E (III) anakkale Boaz trafik eridi Bat snr: (74) 4026'.50N, 2645'.25E (106) 4024'.45N, 2641'.20E (107) 4023'.20N, 2639'.25E (108) 4021'.30N, 2637'.82E (109) 4019'.10N, 2635'.45E (110) 4014'.50N, 2627'.88E (111) 4013'.12N, 2625'.55E (112) 4012'.46N, 2623'.31E (113) 4012'.02N, 2622'.50E (114) 4011'.39N, 2622'.19E (115) 4008'.73N, 2623'.10E (116) 4008'.42N, 2622'.91E (117) 4005'.60N, 2618'.95E (118) 4002'.67N, 2613'.24E (119) 4002'.00N, 2611'.03E

Trk Boazlarnda haberleme dili ngilizcedir, bu nedenle aada SP-1 ve SP-2 raporlar ngilizce olarak verilmitir. zellikle tehlikeli yk tayan gemilerde SP-1 Raporlarnn 48 saat nceden idareye verilmesi, gemi planlamalarnda kolaylk salamakta olup, idare tarafndan istenmektedir. ANNEX-A -------NAME OF REPORT : SP1 FROM : SHIP/AGENT/OWNER TO : VTS CENTER - CANAKKALE + ISTANBUL

151

SP 1 REPORT FORM Designator Information Required A SHIP'S NAME, CALL SIGN, FLAG, IMO No, MMSI No B DATE AND TIME (UTC) C REPORTING POSITION (LAT/LONG) F CONTINUOUS MANOEUVRING SPEED (in knots including decimals) G PORT OF DEPARTURE H DATE, TIME AND POINT OF ENTRY INTO VTS AREA (UTC) I PORT OF DESTINATION J REQUEST PILOT (YES/NO)ISTANBUL STRAIT/MARMARA SEA/CANAKKALE STRAIT O FORWARD AND AFT DRAFT, MAX AIR DRAFT (AT THE ENTERANCE) P CARGO (TYPE AND QUANTITY) Q DEFECTS/DAMAGE/DEFICIENCIES/OTHER LIMITATING REASONS R DESCRIPTION OF DANGEROUS, NUCLEER AND POLLUTANT GOODS(UN NO/NAME/CLASS/QUANTITY) T SHIP'S AGENT TAX NO / MASTERS NAME+SURNAME: USHIP'S TYPE / SIZE / : ..... LOA / BEAM / DWT / GRT / NRT / DOUBLE or SINGLE HULL/ BUILT YEAR : ..... W NUMBER OF CREW /PASSENGER ON BOARD : ..... / ..... X P&I CLUB CERTIFICATE OF ENTRY, CLUB NAME + POLICY NO. + VALID FROM .... TO .... DATES LAST PSC DATE AND PLACE : R.O.B OIL/FUEL(FO/DO/LO) AT THE TIME OF ENTRY TO TRAFFIC SEPARATION SCHEME: ...

Gemi kaptanlar trafik boazlarn giriine 20 mil kala SP-2 raporlarn VHF ile trafik kontrol merkezlerine vermek zorundadrlar. SP-2 raporlarnda gemi kaptanlarnn vermekle ykml olduklar bilgiler aadadr. SP 2 REPORT FORM: Designator Designator A SHIP'S NAME, CALL SIGN, FLAG, IMO NO, MMSI NO D SHIP'S POSITION (BEARING AND DISTANCE) H DATE AND TIME OF ENTRY INTO THE TURKISH STRAITS J REQUEST PILOT (YES OR NO)ISTANBUL STRAITMARMARA SEA CANAKKALE STRAIT T SHIP'S AGENT / REPRESENTATIVE Q DEFECTS/DAMAGE/DEFICIENCIES/OTHER LIMITATING REASONS Hudut ve Sahiller Salk Genel Mdrl HSSGM Trkiyenin taraf olduu uluslararas szlemeler ve anlamalar ile Trkiye Cumhuriyeti Kanunlar, Kararnameleri, Tzkler, Ynergeler Ynetmelikler ve Genelgeler le belirlenmi grev ve sorumluluklar dahilinde grevini ifa eder. HSSGMnn tabi olduu uluslararas antlama ve szlemelerin ana balklar aadadr. Lozan Bar antlamas Montreux Boazlar Szlemesi Denizde Arama ve Kurtarma Uluslararas szlemesi (1979) ve 20.3.1985 tarihli ve 3171 sayl Kanun Milletleraras Denizde Can Emniyeti Szlemesi (Solas-1974) Gemi Adamlar Eitimi Belgelendirilmesi ve Vardiya standartlar Hakknda 1978 Uluslararas Szlemesi (STCW) Uluslararas Salk Tz Marpol antlamas Barcelona Konvansiyonu

152

Cenazelerin Nakli antlamas llerin Nakline Dair Uluslararas antlama Avrupa Birlii ile TC arasnda Topluluun Halk Sal Alanndaki Eylem Programna (20032008) Trkiyenin Katlm Hakkndaki Mtabakat Zaptnn Onaylanmas hakknda Karar.

HSSGM, Montreux szlemesinde de belirtildii gibi Transit gemilerle fiziki olarak Istanbul Boaznn Karadeniz Giriinde ve anakkale Boaznn Ege Giriinde temas ederek gemileri salk denetimine tabi tutarlar. Bu denetimler esnasnda gemilerden istenilen belgeler aadadr. Uluslararas Tonaj Sertifikas (ITC-1969) fotokopisi Geerli Farelerden stisna Sertifikas (Deratting certificate) fotokopisi Tayfa Listesi (ki adet) Gemi Salk Denetim Formu (Maritime declaration Of Health) Gemi Tesicl Sertifikas Fotokopisi (Registration certificate) Medical certificate Fotokopisi (Mevcut ise) Kalklan Son Limanda Alnan Kalk zin Belgesinin Fotokopisi Kargo Manifestosu (iki suret)

Grevli memurlar HSSGM ait teknelerle gemileri denete tabi tutarlar. Bu denetler, oldukca abuk olarak yaplmakta olup, gemilerin evraklarnda eksiklik olmamas halinde, gemilerin geilerine herhangi bir gecikme vermeden yaplmaktadr. Gemilerin denetimlerden kanmas, cezay meyyideye tabi olup, hem geminin geiinde gecikmeye neden olabilecek, hem de parasal ceza denmesi sonucunu ortaya karacaktr. Bu nedenle gerekli nemi gsterip acentelik yaptmz gemilere durumu izah edip geminin geliinde salk denetimi iin evraklarn hazr tutulmas salanmaldr. Hibir zaman unutulmamaldr ki, transit ve limana urak yapan gemilerde ilk temas sadece HSSGM ait grevli personel tarafndan yaplmal ve yaplan denetim neticesinde gemiyle temas etmekte salk asndan bir sorun olmad anlaldktan sonra dier grevliler, klavuz, Gmrk memuru, Acente, Pasaport Polisi, Liman Bakanl Grevlileri vs., gemiyle temas etmelidirler. HSSGM ayrca gemide oluabilecek her trl salk sorunu ile alakal olup, bu durumlarda konunun ivedilikle HSSGM merkezlerine bildirilmesi gereklidir. Ayrca Sar Humma, iek vs alar da HSSGM merkezlerinde creti karlnda yaplarak, gemicilere a kart verilir ki uluslararas geerlilii vardr. Gemilerin Boazlardan geii esnasnda Salk Resmi ad altnda ve geminin ITC-1969 sertifikasnda belirtilen Net Tonu zerinden hesap edilen cret alnr. Salk Resmi iki ekilde hesaplanr. a) Transit gemiler iin Detaylar Montreux szlemesine dayanr. Trk Boazlarndan transit geen her gemi iin tahsil edilir. denen cret, geminin boazlardan 6 ay iinde transit olarak dnmesi halinde de geerlidir. Transitden ama, geminin Trk Limanlarna uramadan veya Trk Karasularnda 48 saatten fazla kalmadan veya herhangi bir kaza vs durumuna karmadan veya yolcu indirip bindirme yapmadan yabanc bir limandan gelip, yabanc bir limana Trk Boazlarndan gidilmesidir. Transit Pratikann hesaplanmas aadaki gibidir. $ 0.0604 x NRT = $ Transit Salk Resmi b) Serbest Pratika Gemiler Trk Limanlarndan / Limanlarna gelen / giden, Trk Karasularnda 48 saatden fazla demirde kalan, yolcu deitiren, herhangi bir kaza vs gibi durum dolaysyla, ilgili liman Bakanlndan hareket zin belgesi alan, geii esnasnda yolcu deiiklii yapan gemileri kapsamaktadr. Serbest Salk resmi, ayn rotada birden fazla Trk Limanna urak yaplmas halinde sadece ilk limanda denir. Ancak rota bozulmalarnda, bozulan her rota iin ayrca serbest salk resmi alnr. rnein, Gemimiz Mersin , zmir ve Istanbula urad, Mersin de denen Serbest Salk Resmi creti, ayn rotada olmalar neticesinde hem zmir ve hem de Istanbul iin geerlidir. Ayrca, geminin Marmara Limanlar dnda urayaca Trk Limanlarna gidiinde Boaz geii varsa, hem boaz gei, hem de liman ura iin salk resmi denir. rnein, gemi nce Istanbula sonra Trabzona urad, dnde gemi boazlardan geerek Svey kanalna gitti. Bu durumda Istanbulda denen Salk resmi, Trabzon iin de geerlidir. Ancak Trabzon dn iin ayrca bir kez daha Boazlar Serbest Salk Resmi tahsil edilir.

153

Serbest Salk Resmi, geminin net Tonu nun her gemi iin ayr birleenlerin arplmas sonucu elde edilen Amerikan Dolar cinsinden miktardr. Ticari Gemilerden : $ 0.56 x NRT Kabotaj Gemileri, zel yatlar, Turist ve Bilimsel Aratrma gemileri : $ 0.17 x NRT Hudut ve Sahiller Salk genel Mdrl ile Bono Szlemesi yaplarak, Transit gemilerin shhiye cretleri, gemi geiinden sonra denebilinir. Transit Gei Yapan Gemiler in verilecek Bildirimler Gemi acenteleri, transit gemilerin geileri iin aadaki resmi dairelere bildirimde bulunmak zorundadrlar. Bu bildirimler yazl olarak gemi gelmeden nce yaplmaldr. Ayrca yaplan bildirimlerde gemi gelii srasnda oluabilecek deiiklikler ivedilikle bildirim yaplan resmi dairelere yine yazl olarak yaplmaldr. Acente olarak, bildirim yaplacak resmi daireler grev alanlar durumuna gre aadaki ekildedir. 1234567VTS Merkezleri Gmrk Muhafaza Mdrlkleri Emniyet Deniz ube Mdrlkleri HSSGM Merkezleri Liman Bakanlklar Gmrk Mdrlkleri evre Koruma Mdrlkleri

154

ALTINCI BLM

6.1 -

ACENTE VE GEMYE VERLEN HZMETLER

6.1.1 Acente 6.1.2 Gemiye Verilen Hizmetler a) Gemiye Yakt kmali b) Gemiye Kumanya kmali c) Gemiye Yedek Para Verilmesi d) Gemiye Su kmali e) Gemiden Atk Alnmas f) Gemi Sertifikalarnn Sre Uzatm 6.1.3 Gemi Personeline Verilen Hizmetler a) Hasta, Yaral ve Kazazede Tayfalar b) lm c) Tayfa Giri klar d) Gemi ve Tayfa Mektuplar e) Kaptan Avans

HAZIRLAYAN Yavuz Tarku

155

6.1 ACENTE ve GEMYE VERLEN HZMETLER 6.1.1 Acente

Acentenin tanmn tekrar yapmak gerekirse; Bakas adna hareket etmek zere grevlendirilen kii veya firmadr diyebiliriz. Baka bir deyile, acente kendisini grevlendiren, kirac, armatr, veya gemi operatr olarak her trl durumu muhakeme ederken, i verenin asndan konulara yaklamas gerekmektedir. Gerekte, bizi grevlendiren ahs veya firmaya acentelik grevini ifa ederken, kendimizi onlarn yerine koymamz, ve nasl davranlmak isteniyorsak ayn ekilde davranmamz gerektii kural unutulmamaldr. Herhanki bir ekilde iverenle temasmz esnasnda; Eer bu gemi benim gemim olsayd, neleri bilmem gerekirdi diye dnp, kar tarafa dersimizi tam olarak alp cevap vermemiz gerekir, Bu bilgileri verirken, btn olaslklar gzden geirmemiz gerekir ve kardakinin, acente olarak beni nomine etmesi neticesindeki katma deer kazanc ne olacak diye dnp, bize i verenin gz kula ve beyni olarak hareket ettiimizi gstermeliyiz. Denizcilikde srprize yer yoktur, srprizden kastmz, olumlu ve olumsuz srprizlerdir. rnek vermek gerekirse; Gemi gelmeden nce tahmini operasyon detaylarn mmkn olduunca geree yakn vermeliyiz ve operasyon detaylarn devaml olarak gnde en az bir kere tercihen sabah ve akam olmak zere iki kere gncellemeliyiz. Eer geminin kalkn ayn 5 i olarak verip, geminin kalk ayn 10 u olursa, armatrn daha sonra urayaca limana ge giderek i kaybna neden olacaktr. Eer gemi ayn ikisinde biterse, armatrn beinde kalkacak diye redettii baz ileri almasna engel olur, ayrca gidecei limanlardaki operasyonlarda da gecikmelere sebep olabiliriz. Hi bir zaman unutmamak lazdr. Denizcilikde vakit nakitdir, eer gemi on dakika erken kalkacaksa, on dakika erken kalkmaldr. Belki 10 dakikalk gecikme Sez kanalnda Konvoya girmesine engel olcak ve bylece en az yarm gne mal olacaktr. Gemi kiralamalarnn gnlk olarak hesapland dnlrse verilen zarar ortadadr. Normal olarak bir geminin opersayonunu aadaki emada verildii ekilde zetleyebiliriz;

Her zamana aklmzda bulundurmak gerekir ki iyi bir operasyonunun ana damar KOMUNIKASYON dur.

Inquiry / Appointment Terminal ve Liman Kontrol et Btn gerekli liman bilgilerini topla. Proforma D/A

2. Var
Gmrk, polis, liman bakanl, shhiye vs. Dokumantasyon Operasyon Prosedrleri Var Detaylarn Gerekli yerlere bildir

Nominasyon konfirmesi

3. Kalk
Gmrk, polis, liman bakanl, shhiye vs. Operasyon prosedurlerini tamamla Statement of facts/ bill of lading / manifest Kalk Detaylarn Gerekli yerlere bildir

Masraflar iste/tahsil et

Geminin operasyonu

Servis salayclara deme

Gemi hesaplarnn hazrlan Ve kapatlmas

156

Yukardaki ilem silsilesinde kendi kendimize sormak gerekirse, acente tarafndan bir geminin nominasyonu alnd zaman, ve bu nominasyonu gemiye vereceimiz hizmetlerin sat olarak dnrsek, bizce ne zaman vereceimiz servisi satm olduumuzu varsayarz. Nominasyonun veriliini, geminin yanamasn, geli kontroln yaptmz zaman m, yoksa geminin limandan kalk m ? Buna verilecek en doru cevap, btn evraklarn istenilen yerlere yollanmasnn bitimi ve muhasebe kaytlarmzda bakiyenin 0 olarak gzkt zamandr diye genelleme yapabiliriz. Lakin, Trkiyede btn bu ilemler bittikden sonra, gmrn at eksiklik ve fazlalk takibatlar, sigortann hasar tazmini nedeniyle aaca davalar vs ile geminin urann tamamlanmas daha uzun seneler de srebilecei iin, her ne kadar bakiye 0 olsa da bu tip konular iin acente olarak tedbirimizi gemi kalkmadan almamzn her zaman faydas olacaktr. Her ne kadar, gemi operasyonu esnasnda acente ofisi tarafndan salanan belgeler, bir dzen gsteriyor olsa bile, gemiyle direkt temas eden acente memurlarnn firmann vitrini olduunu her zaman hatrlamalyz. Netice de Boarding Clark olarak adlandracamz acente memurlarnn, klk kiyafetinden, bilgi yeterliliine ve ayrca davranlaryla da acenteyi temsil ettiklerini hi bir zaman unutmamalyz. Bunlarn yannda geminin istedii hizmetlerle ilgili demelerden kimin sorumlu olduu, ve acente olarak hangi servisleri ne kadar crete yapacamz konusunun aydnlanm olmas bir artdr. Bu nedenle gemiye kacak acente memurunun gemiye kmadan nce aadaki konularda bilgisinin tam olmas gerekir; Acente kimin iin alyor, nominasyon kimden ve ne araclyla geldi ? Gemi nereye yanaacak, cargo operasyonunun detay nedir ? Gemi ne ykleyecek / boaltacak, ne ekilde ykleme / boaltma yaplacak ? Operasyon ne kadar srecek, fazla mesaide alma olacak m ? Operasyon ne zaman balayacak, hangi saatlerde ara verilecek ? Yakt, yedek para, kumanya, p, sv atk bertarafna ihiyac varsa ne zaman servis verilecek, servis detaylar ve fiyatlar konusunda bilgim var m? Posta, Kurye vs varm, gemiye ilk kda yanmda m? Ykleme ve boaltma ile alakal, zel ekipman, stma, soutma, balast ayar, survey ihtiyac / detay durumlar nedir, varsa ne ekilde ayarlamalar yaplmtr? evre koruma ile ilgili limana zg yerel uygulamalar nedir, gemi personelinin uymas gereken kurallar nelerdir? Gemi personeline, ehri gezdiklerinde dikkat etmeleri gerekenlerle alakal bilgi, harita vs yanmda m? Gemi nereden geliyor, nereye gidiyor? Armatr temsilcisi, ykleyici / alc temsilcisi, otoriteler, port state kontrol gemiye gelecekler mi, geleceklerse ziyaret saatleri nedir? Hangi hizmetleri biz deyeceiz, hangi hizmetleri gemi kaptanndan tahsil edeceiz, veya geminin armatrne, kiracsna vs ayr fatura edeceiz? olarak

Acente ak;

KOMNKASYON szcnn anahtar olduunu unutmamamz gerekir. Eksik bilgi

Mteri memnuniyetsizliine, Kaybna Geminin, evrenin ve kendimizin emniyetsizliine, Kk problemlerin abukca bymesine vs. neden olabilir.

Bu nedenle, karmzdakiyle yaptmz kominikasyondan nce, dersimizi tam olarak alarak, her trl olaslklar gz nne alnarak, eksiksiz bilgi akn zamannda yapmamz gerekir. Bir eyi asla unutmamamz lazm, Sz Uar Yaz Kalr, yaptmz btn bilgi akn, eksiksiz, gzel bir dille yazl olarak yapmamz gerekmektedir. rnek olarak vermek gerekirse, gemi kaptanyla telefonda operasyon detaylar konusunda konuulup, operasyonun ne ekilde yaplaca kararlatrld. Telefon konumas biter bitmez, hemen gemiye, telefon grmemize istinaden diye balayarak, konuma detaylarn yazl olarak iletmeliyiz ki, eer bir yanl anlalma varsa, batan bunu tesbit etmee yardmc olur. Ayrca konu hakknda alakal blmler de yazda kopya konularak, onlarn da konuya vakf olmalar salanr.

157

Gemiye kan acente memuru ayrca gemideki hiyerarinin ne ekilde olduu konusundada bilgi sahibi olmas gerekmektedir. Gemilerdeki alma dzeni aa yukar btn gemilerde (yolcu gemileri hari ki onlarn ayrca Hotel, Tur Operasyonu vs gibi blmleri de vardr ) aadaki gibidir.

MASTER Commanding Officer of the vessel Radio Officer

Deck Department Chief Officer Second Officer
Third Officer(s)

Engine Department Chief Engineer First Engineer

Second Engineer Third Engineer(s)

Stewards Department Chief Steward Stewards Messmen

Boatswain Electrician(s) Able Bodied Seamen Oiler(s) Ordinary Seamen wiper(s)

Gemi kalkmadan nce verilen servislerle alakal gemi kaptanndan servis alndsna kae ve imza almalyz. Aldmz bu imzalarn karlnda verilen hizmetin faturalama ilemi yaplacaktr. Bylece, gemi ileteni fatura aldnda bize cretlerin ne ile alakal olduu konusunda soru sormaz ve bizim de zaman kaybmz nlenmi olur. Ayrca gemi iletenine vekaleten, kaptann imzalad belgeler cretlerin tahsili konusunda kabilecek ihtilaflarda ana delil olarak dnya mahkemelerinde kullanlmaktadr. Ayrca gemiye verilecek hizmetlerin cretleri detayl olarak gemi ileticisine ve gemi kaptanna bildirerek, fiyat konfirmasyonularn ve hizmetin verilmesi onayn yazl olarak almalyz.

6.1.2 Gemiye Verilen Hizmetler

Gemilere ykle ilgili hizmet dnda geminin ileyii ile alakal hizmetler de acente tarafndan organize edilerek karlanr. Bu hizmetler geminin emniyetli bir ekilde operasyon yapmas iin gerekli olup, sorunsuz olarak karlanmas iin acentenin planl bir ekilde hizmet vermesi gerekir. Gemiye verilen Hizmetlerin Ana hatlar aadaki gibidir. c) Gemiye Yakt kmali Kmrle alan buharl gemiler devrinin kapanmas ve gemilerin genel de dizel makine ile almalar neticesinde, gemilere yakt olarak akaryakt ikmali yaplmaktadr. Eskiden bu tip yakt ikmalleri acenteler araclyla yaplrken, gnmzde genelde uluslararas yakt brokerleri araclyla yakt teslimleri yaplmaktadr. Yakt teslimatlarnda koordinatr grevini halen acente yapmaktadr.

158

Gemilerin ihtiyalar genelde Fuel Oil veya Gas Oil olmaktadr. Ayrca yaktlarda evreyi etkileme vs gibi nedenlerle siparilerde slfr oranlar vs eklinde detayl yakt zellikleri bildirilir ki eer yaktn zellikleri, gemi operatrnn kriterlerine uymuyorsa nceden durumu ivedilikle gemi operatrne ve kaptanna bildirmek gerekir. Bu nedenle bu grevi laykyla yaparken dikkat etmemiz gereken konularn bazlarn aadaki gibi zetleyebiliriz. Geminin/Armatrn siparii ile akaryakt ikmalcisinin gemiye verecei mamul zellikleri ayn mdr? Geminin yakt almndan sonraki su ekimi, yklemeden sonra ulaaca seviyenin operasyon yapt limandaki derinlikle uyumas gerekmektedir. Bu durumun, gemi kaptan ile tartlmas gerekmektedir. Yakt ikmali yapan firmalarn Gmrk Muamelesinin yaplmas esnasnda acenteden istedikleri talepnamelere acentenin yakt bedeli demesinden sorumlu olmadna dair ekleyecei bir cmle, ileride yakt tedarikcisi ile, yakt sipari veren arasnda olabilecek kanuni ihtilaflarda acentenin sorumluluk almamasna neden olacaktr. Baz durumlarda, Gemiye verilen yakt miktar ile, acentenin Gmre verdii talepnamede yazan miktar arasnda az veya ok (genelde yazlan miktardan, kapasitenin yanl hesaplanmas vs gibi sebeplerle) fark olmas durumunda, bu durumu ilgili gme yazl olarak bildirmek gerekir. Aksi takdirde Gmre kar acente de sorumlu duruma der. Yakt miktarlar, gemi kaptanndan yazl olarak istenmelidir. Her zaman yakt lmleri konusunda tecrbe sahibi, ve yeterlilii olan en az bir firmann mesai saatleri harici kontak detaylar dahil bilgisi hazr olmaldr. Gemi kaptan ile yakt tedarikcisi arasndaki verilen yaktn miktar konusundaki ihtilaflarda, geerli lmler bu tip survey firmas tarafndan ivedilikle yaplmaldr. Yakt gemi tankeri ile tedarik ediliyorsa, gemi kaptanna yakt barcnn hangi saatde geminin yannda olmasnn istedii sorulur ve gelen cevaba istinaden yakt tedarikcisi firma ile yaktn verilecei saat vs konusunda mtabakata varlr. Gemiye yakt tankerinin detaylar, telefon numaras, bulunduu VHF kanal, yakt pompalama kapasitesi vs dahil bilgi verilir. Ayrca eer yakt demir mevkiinde verilecekse, takribi yakt ikmal blgesi detaylar gemiye ve yakt tankerine bildirilir. Eer yakt kara tankeri ile verilecekse, geminin bulunduu liman iletmesi ile yakt siparii vermeden nce temasa geip, bu tip yakt ikmalinin yaplp yaplamayaca teyidini almalyz. Ayrca bundan doabilecek ve gemi iletmesinin demesi gereken cretler de gemi ileticine detayl olarak bildirilmelidir. Yakt teslimi srasnda evre kirliliini engelleyici her trl tedbirin alnmas gerektii hem yakt ikmalcisine hem de gemi kaptanna hatrlatlr. Gemi kaptan eer yakt numunelerini postalamak istiyorsa, bu rneklerle ilgili gemi kaptan tarafndan fatura hazrlanmas gerektii ve yakt numunesinin uluslararas standartlarda kurye firmalarnn tama koullarna uygun paketlenmesi gerektii hatrlatlr. Bu tip yakt numunelerinin uluslaras kurye vastas ile postalanmas durumunda genelde alc firmann Kurye Firma ile antlamasn belirten hesap numaras ile gnderimi temin edilir. Bylece acentenin kurye creti demesi gerekmez. Kk kabotajda bulunan bir gemiye transit yakt ikmali, yrrlkdeki Gmrk Kanununun ilgili maddeleri gereince yaplamaz. Bu nedenle trk bayrakl gemilere yakt ikmali yaplrken, verilecek yakt byk veya kk kabotajda kullanacandan emin olmamz gerekir. Yakt ikmallerinde, yakt yaplacak limannn veya demir sahasnn uygulama prosedrleri gerei, gerekli otoritelere, Gmrk Muhafaza, Liman letmeleri, VTS vb gibi mercilere yazl haber vermek gerekmektedir. Ayrca gemiye verilen yaktlar iin hazrlanm beyannamelerin bir nshalar gemiye braklmaldr. Bu konuda hem yakt tedarikcisi firmaya hem de gemi kaptanna durumu hatrlatmaldr. nk; gemi geli ve gidi kontrolleri esnasnda grevli Gmrk Muhafaza memuru tarafndan hazrlanan soru katlarnda geminin var ve kalkndaki yakt durumu sorgulanmakta ve gemiye verilen akaryaktn detaylar beyannamelerden kontrol edilerek sorgu katlarna kayt edilmektedir. Beyannamelerin gemide olmamas durumunda gemi kalklarnda gecikmeler yaanabilinir. d) Gemi Kumanya kmalleri Gemi zerinde alan gemi personeli ve yolcularn kumanya ikmalleri, kumanya firmalar (Ship Chandlers) tarafndan salanr. Her ne kadar genelde geminin bu tip ihtiyalar gemi acentesi araclyla karlansa da gnmzde zellikle uluslararas kumanya irketlerinin youn kullanm ve

159

internet ortamnda servis veren firmalara ulamn kolay olmas sebebiyle acentelerin kumanya salama konusundaki grevleri gittikce azalan ekilde de olsa halen devam etmektedir. Yk Gemisi ileticileri genelde iki ayr ekilde gemi kumanyasnn ne ekilde gemiye verilecei uygulamas yapmaktadrlar; Gemi leticisi tarafndan ya uluslararas kumanya tedarikcisi firmalar, ya gemi acenteleri, ya da geminin urak yapt limandaki mahalli kumanya tedarikcileri tarafndan, gemi kaptannn bildirdii ihtiya listesine, personelin sendikal haklarnn ya da alma kontratlarnn detaylar erevesinde, en ekonomik ekilde gemiye temin edilebilecek limanda sefer sreleri de gz nne alnarak gemi iletici firmann satn alma departman araclyla karlanr. Gemi ileticisi firmalar, gemi personelinin kontratlar, sendikal haklar erevesinde gemi personelinin gnlk iae bedellerinin, sefer sresi gz nne alnarak gemi kaptanna kumanya bedeli nakit olarak denir ve gemide personel tarafndan kurulan alm komisyonu tarafndan gemi kaptan bakanlnda satn alnr.

zellikle yolcu gemilerinde, gemiye verilen kumanyann belirli standartlara uymas ve istenilen kumanyann bazlarnn Trkiyede bulunmamas problemleri nedeniyle, yurt dndaki uluslararas firmalar tarafndan kumanya ikmalleri yaplabilir ki bu durumda kumanya karayolu, denizyolu veya hava yoluyla yollanabilir. Bu durumda gemi ileticisi firmaya, gnderilecek kumanyann hangi evraklar eliinde, hangi ekilde ve en ge geli zamann bildirmek gemi acentesinin grevleri arasndadr. Acente araclyla kumanya almlarnda acentenin dikkat etmesi gereken baz hususlar aadaki gibi zetlenebilinir. allacak kumanyac firma seiminde titiz davranmak gerekir. htiya duyulan kumanyann kalitesi, fiyatlar ve tedarik sresinin ksal gibi kriterler mukayese edilmelidir. Ayrca, allacak firmann tecrbe sahibi olmas ve kumanyac diline hakim olmas gerekmektedir. Verilecek kumanyalar iin Gmrk Muamelerinin tam ve eksiksiz olarak yapldndan emin olmalyz. Ayrca, kumanya ile alakal Gmrk Beyannamesi, gmrkden onayl fatura vs gibi belgelerin birer suretlerinin gemide her zaman bulundurulmas gerekir ki, gemiye gelen grevli memurlar veya gidi sorgusu srasnda ibraz yrrlkdeki gmrk kanunlar gerei gereklidir. Gemiye verilecek kumanyann ayrntl fiyat listesi, gemi ileteninin talimatna bal olarak onaylanmak zere gemi ileticine ve/veya gemi kaptanna yollanr. Yazl teyid alnmasn mteakiben, kumanya tedarikine gidilir. zellikle ISO sertifikasna sahip acentelerde, kumanya teslimi ve almna ait kurallar detayl olarak da belirtilmi olup, bu durumda firmalarn Kalite Klavuzlarnn takip edilmesi gereklidir. Kumanya iinde bozulabilir durumda olanlarn tama esnasnda bozulmamas iin gerekli nlemler alnmas gerekmektedir. Bu nedenle geminin geliine gre herhangi bir beklemeye neden vermeden kumanyann hazrlanmas gerekir. zellikle demir mevkiinde ve transit geen gemilere varilen kumanya teslimleri iin kullanlan acente motorlarna yklemenin, geminin gelmesine ok yakn zamanda yaplmas gerekir, aksi takdirde bekleme esnasnda mallarda bozulma meydana gelebilir. Kumanyann teslim saati ve para ba azami arlk gemi kaptanna bildirilmelidir. Bylece, gemi personelinde kumanya teslimatndan sorumlu tayfann kumanya teslimi esnasnda gemide bulunmas salanr. Ayrca kumanyann gemiye yklenmesi srasnda gerek grlebilecek ekipman hazrl gemi tarafndan yaplabilir. zellikle ar kumanya teslimlerinde, gemiye kumanyann ne ekilde ykleneceinin belirlenmesi lazmdr. El yardmyla m, gemi vinciyle mi yoksa rhtm vinci mi kullanlacaktr? Vinlerin kapasiteleri, yklenecek kumanyay kaldrabilecek limitlerde olmaldr. Kumanya teslimlerinde, teslimin delili olarak detayl listelere, irsaliye ve faturalara gemi kaptanndan kae ve imza alnarak, teslimatn yapldnn kant olarak gemi hesaplar yaplrken kullanlr. Ayrca herhangi bir ihtilaf annda delil olarak da kullanlr.

c ) Gemiye Yedek Para Verilmesi ve Tamir leri Gemiye verilen ve gemiden alnan her trl yedek para grevli Gmrk Mdrlkleri tarafndan denetime tabidir. Eer yurt dndan yedek para gemiye gnderilecekse, alc olarak Gemi Ad ve acentesinin belirtilmesi, ayrca verilecek parann Transit olduunu beyan etmek gerekir. Gelen paralarla birlikte Mal faturas ve eki Listesinin beraber gnderilmesi gerekir. Ayrca bu evraklar para gelmeden nce acente tarafndan ykleyici, gemi, veya gemi ileticisi tarafnda acenteye

160

bildirilmelidir. Para teslimlerinde, gmrk formalitelerinin srebilecei tahmini zaman, para gnderilmeden gemi ileticisine ve gemi kaptanna bildirilerek, geminin paray deilde parann gemiyi beklemesi eklinde hazr edilmesi gerekmektedir. Paralarn, gemiye verilmesi acente sorumluluunda olduundan, bu paralarn gemiye teslimi esnasnda hasarlanmas, denize drlmesi vs gibi durumlarla karlaldnda kendi tedbirimizi almak iin, sigorta yaptrlmas zaruridir. Gemiye verilecek ve acente tarafndan temini istenilen paralar iin, geminin istedii zelliklerde yedek parann temini gereklidir. Eer muadili yedek para temin edilecekse, gemiden muhakkak bu konuda onay alnmaldr. Aksi takdirde telafi edilmesi g zarar ve mteri / donatan menuniyetsizlii ile karlalr. Gemiye herhangi bir para verildiinde, gemi kaptanndan veya dier yetkili gemi personelinden, verilen parann hangi durumda ( krk, salam vs ) ka adet ve ne zaman verildiini belirten Package Control Form eklinde harlanm bir evraa kae ve imza alnmaldr. d) Gemiye Su kmali Gemilerin ileyileri iin her zaman tatl su ( Fresh Water ) ihtiyac bulunmaktadr. Bu ihtiya gemide bulunan personel ve yolcularn gnlk ihtiyalarn karlamalar yannda, geminin almas esnasnda ihtiya duyulan su ile birlikte, ambar ve tank temizliinde kullanlan su ihtiyacna kadar geni bir yelpaze izmektedir. Gemiler seferleri esnasnda, en az bir sonraki urak yaplacak limana kadar su ihtiyacn karlayacak ekilde su stoklarn, geminin su tanklarnda saklar. Gemiler ihtiya duyduklar su stoklarn iki ekilde tedarik ederler. Deniz suyundan gemide bulunan artma sistemi marifetiyle Uradklar limanlardan, rhtm balants veya su tankerleri marifetiyle

Deniz suyundan elde edilen suyun dnm maliyetinin fazla olmas ve artm makinelerinin bakm maliyetlerinin fazla olmas gibi sebeplerle, gemiler genelde su ihtiyalarn uradklar limanlarda yapmaktadrlar. Bir ok limandaki rhtmlarda gemilerin su ihtiyalarn gidermek iin tatl su balant vanalar bulunmaktadr ve genelde bu vanalara balanan hortumlarla gemiler ihtiyalarn karlarlar. Lakin, tatl su balants olmayan durumlarda su ikmali kara veya deniz tankerleri ile gemilere yaplr. Ayrca demirde bekleyen gemilere de tatl su ikmali deniz tankerleri ile salanr. Bir ok limanda su ikmali, liman iletmesinin tekelindedir. Bu durumda gemilere su ikmali vermeden nce, suyun ne ekilde ve kimin tarafndan verilecei konularnn akla kavuturulmas gerekir. Bunlara ek olarak liman ura yapacak gemilere su ikmali konusunda gerekli bilgiyi vermek, ( su fiyat, ne ekilde ve miktarda ) ve geminin su alp almayacan sormak, gemi geldiinde hazr olmamz salayacaktr. Gemilere su ikmali yaplrken dikkat edilecek ana husular aadaki gibidir. Verilecek suyun kayna belli midir ve geminin istedii zelliklerle uyumakta mdr? Kalitesini gsterir sertifikas var mdr? Gemi ileticisi ve/veya gemi kaptanna suyun fiyatn bildirdik mi, ayrca istenilen suyun miktar ve fiyatnn kabul edildiine dair gemi ileticisinden yazl onaymz varm ? Geminin su ikmali yapacan, Gmrk, Polis, Liman Mdrl, VTS ve Liman Bakanlklar gibi gerekli mercilere yazl olarak bildirdik mi ? Suyun ne ekilde ( rhtmdan, deniz tankeri ile vs ) verileceini, suyun verilmesi esnasnda kullanlacak hortumlarn kimin tarafndan salanaca ( gemi veya liman ), eer tarafmzdan hortum salanlmas sylenmise, kullanlacak hortumun su iin kullanlacandan emin miyiz, ka metre hortum gerekecek, hortum balant manifoltlar, hem gemiye ve hem de su kaynana uyumlu mu gibi sorulara cevap bulmamz gerekecektir. Gemi kaptan ile suyun hangi gn hangi saatte ve hangi kapasitede ( m3/saat ) verilecei konusunda mtabakata varld m? Su ikmali deniz tankeri ile yaplacaksa, deniz tankeri ve gemiye birbirlerinin pozisyonlar, hangi VHF kanalnda bekleyeceklerini bildirdik mi? Ayrca gemi kaptanndan deniz tankerinin hangi tarafa ( iskele/sancak vs ) yanaaca konusunda bilgi alnp, su tankerine gerekli bilgiler verildi mi?

Ayrca, gemiye su verilirken, suyun cretini ne ekilde ve kinden tahsil edeceimizin akla kavuturulmas gerekir.

161

e) Gemiden Atk Alnmas Gemilerde eitli nedenlerle kat, sv ve gaz halinde atk meydana gelir. Atklar, ykten kaynaklanan atklar ve geminin ileyiinden kaynaklanan atklar gibi eitli nedenlerle olabilir. Marpol 73/78 Gemilerden Kaynaklanan Kirlilii nleme Uluslararas Konvansiyonunda zellikle denizleri korumaya ynelik alnmas gereken tedbirler belirtilmitir. Marpol Konvansiyonu 17 ubat 1973 tarihinde imzalanm olup 1978 tarihinde baz deiikler ile alakal protokol neticesinde, 1973 ve 1978 protokollerinin kombinasyonu olarak 2 Ekim 1983 tarihinde yrrle girmi ve bu antlamaya imza atan lkeler tarafndan uygulanmaya balanmtr. Marpol ile alakal Trkiyede konuyla alakal olan merci Denizcilik Mstearldr. Gemilerden kaynaklanan kirliliin nlenmesi konusunda gemi acenteleri olarak, gelecek nesillere daha temiz ve yaanlabilecek bir evre brakmak iin elimizden gelen gayreti gstermeli ve acenteliini yaptmz gemilere konu hakknda ayrntl bilgi vermeliyiz. Ayrca, yine acenteliini yaptmz gemilere, evrede kirlilik yaratan kaynaklar ve herhangi bir kirlilii vakit geirmeden gerekli makamlara bildirmeleri konusunda hatrlatmada bulunmalyz. Konuyla alakal ynetmeliklere aada deineceiz. Gemilerden atk alm, liman snrlar iinde yanak vaziyette yaplmas yannda ayrca transit geen gemilerde ve demirdeki gemilerde deniz vastalar marifetyle, bu konuda yetkilendirilmi firmalar veya resmi devlet kurumlar tarafndan yaplr. Gemilerden Atk alnmas ile ilgili ynetmelik 26/12/2004 tarih ve 25682 nolu Resmi Gazetede yaynlanm olup, metin aadaki gibidir. Gemilerden Atk Alnmas ve Atklarn Kontrol Ynetmelii BRNC BLM Ama, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar Ama Madde 1 Bu Ynetmeliin amac; Trkiye'nin deniz yetki alanlarnda gemilerin normal faaliyetlerinden kaynaklanan atklarn deniz ortamna verilmesinin nlenmesi amacyla gemilerden; atklarn alnmas, depolanmas ve bertaraf tesislerine tanmas ile ilgili ilemlerin yaplmas ve bu amala limanlarda kurulmas ve iletilmesi gerekli olan atk kabul tesisleri ve atk alma gemilerine ilikin usul ve esaslar dzenlemektir. Kapsam Madde 2 Bu Ynetmelik hkmleri; Trkiye'nin deniz yetki alanlarnda bulunan gemileri, bu alanlarda bulunan limanlarda yaplmas gerekli atk kabul tesislerini, atk alma gemilerini ve atklarn bertaraf tesislerine tanmasn kapsar. Dayanak Madde 3 Bu Ynetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayl evre Kanunu, 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayl evre ve Orman Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 9 uncu maddesi, 10/8/1993 tarihli ve 491 sayl Denizcilik Mstearlnn Kurulu ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararnamenin 2 ve 7 nci maddeleri ile 24/6/1990 tarihli ve 20558 sayl Resm Gazete'de yaymlanarak taraf olunan Denizlerin Gemiler Tarafndan Kirletilmesinin nlenmesi Hakknda Uluslararas Szlemesi (MARPOL 73/78 Szlemesi) hkmlerine dayanlarak hazrlanmtr. Tanmlar Madde 4 Bu Ynetmelikte geen; Bakanlk: evre ve Orman Bakanln, Mstearlk: Denizcilik Mstearln, Atk: Gemilerin normal faaliyetleri sonucunda ortaya kan MARPOL 73/78 EK-I kapsamnda bulunan petrol ve petrol trevli kat ve sv atklar (sintine suyu, kirli balast, sla, slop, ya vb.), MARPOL 73/78 EK-II kapsamnda bulunan zehirli sv madde atklar, MARPOL 73/78 EK-IV kapsamnda bulunan pis sular ve MARPOL 73/78 EK-V kapsamnda bulunan p atklarn, Atk Alma Gemisi: Denize elverililik belgesinde atk alma faaliyeti iin tescili yaplan ve bu Ynetmelikte tanmlanan atklar almak, tamak ve atk kabul tesislerine vermek amacyla faaliyet gsteren gemileri,

162

Atk Kabul Tesisi: Gemilerden kaynaklanan atklar ile atk alma gemilerinin tad atklarn alnmas ve geici depolanmas amacyla kurulmu atk kabul tesislerini, Bertaraf: 2872 sayl Kanun uyarnca yrrle konulan ynetmelikler kapsamnda bu Ynetmelikte bahsedilen atklarn geri kazanm, dzenli depolanmas, yaklmas ve artlmasn, Demirleme Yerleri: Karasularmz dahilinde gemilerin demirleme sahalar olarak belirlenmi deniz alanlarn, p: Geminin normal ileyii sonucu oluan ve MARPOL 73/78 EK-V kapsamna giren evsel ve operasyonel nitelikli kat atklar, Gemi: Kullanma amac ne olursa olsun, denizde ve i sularda krekten baka bir aygtla yola kabilen, tm deniz aralar, hava yastkl tekneler, hidrofil botlar, platformlar ve denizaltlar gibi her trl yap ve tipteki tekneyi, Kirli Balast: Gemiden suya brakldnda; su stnde veya bitiik sahil hattnda petrol, petrol trevi veya ya izlerinin grlmesine neden olan veya su stnde ya da su altnda renk deiiklii oluturan veya askda kat madde/emlsiyon halinde maddelerin birikmesine yol aan balast suyunu, Liman: Tersaneler, marinalar ve yat limanlar ile balk ve gezinti tekneleri de dahil olmak zere tm gemilerin muhtelif faaliyetlerinde kullanabilmeleri amac ile ina edilmi ve donatlm deniz ve ky yaplarn, Liman Yneticisi: Liman ileticisi adna hareket edebilecek yetkiye sahip zel veya tzel kiiyi, Lisans Belgesi: Bu Ynetmelik gereince atk kabul tesisi ve atk alma gemisi iletmek isteyenlerin almas gereken belgeyi, MARPOL 73/78: 1978 protokol ile deitirilen 1973 tarihli Denizlerin Gemiler Tarafndan Kirletilmesinin nlenmesine Ait Uluslararas Szlemenin Trkiye'de yrrlkte olan metnini, Pis su: Tuvaletler, pisuvarlar ve tuvalet frengilerinden gelen atklar, revir, dispanser ve hastahanelerdeki lavabo, frengi ve kvetlerden gelen sv atklar, canl hayvan bulunan mahallerden gelen akntlar veya bunlara karan dier atk sular, Sintine: Gemilerin makine ve yardmc makine alt tanklar, koferdamlar, ambarlar veya benzer blmlerinde oluan sznt su ve yal atk sularn biriktii blmleri, Sintine Suyu: Sintinede biriken svlar, Sla: Gemilerin makine dairelerinde, yakt tanklarnda veya petrol tankerlerinin kargo tanklarnda tortu ve/veya ya keltilerinden oluan amuru, Slop: Gemilerde kargo tanklarnn ykanmas sonucu oluan tank ykama sular dahil, slop tanklarnda biriken yal su artklarn, Tersane: Gemilerin bakm - onarmnn yapld ve havuzland mahalleri, Zehirli Sv Madde: MARPOL 73/78 EK-II ksmnda tarif edildii ve listelendii ekli ile A, B, C veya D kategorilerinden birinin kapsamna giren zehirli sv maddeleri, Zehirli Sv Madde At: Zehirli sv madde olarak tanmlanan maddelerin gemiden boaltlmasndan sonra tanklarn ykanmas sonucu bu maddelerle bulam svy, ifade eder. KNC BLM Genel Hkmler Deniz ve evresinin Korunmas Madde 5 Deniz kirliliini nlemek amacyla gemilerden kaynaklanan atklar evreye zarar verecek ekilde dorudan ve/veya dolayl olarak deniz ortamna brakmak yasaktr. Gemilerden kaynaklanan atklarn atk kabul tesislerine ve atk alma gemilerine verilmesi, alnmas, geici depolanmas ve bertaraf safhalarnda sorumlu zel ve tzel kiiler, evre ve insan salna zarar vermeyecek tedbirleri alrlar. Liman Yneticilerinin Ykmllkleri Madde 6 Bu Ynetmelikte tanm yaplan atklar dndaki herhangi bir atn Bakanln izni dnda limanlara alnmas yasaktr. Limanlarda; gemilerden kaynaklanan, atklarn alnmasna hizmet edecek yeterli kapasite ve teknik donanma sahip atk kabul tesislerinin mnferiden veya mtereken kurulmas zorunludur. Sorumlu liman yneticisi olmak kaydyla atk kabul tesisleri nc ahslar tarafndan da iletilebilir. Liman yneticileri, atk kabul tesislerini kurmak iin Bakanlktan lisans belgesi alrlar. Liman yneticileri; a) Limanlarna gelen veya yanamak zere akta bekleyen gemilerden kaynaklanan ve bu Ynetmelikte tanmlanan atklar gemilerin talebi zerine geminin gecikmesine yol amakszn almakla, b) Atk alma gemilerinin tadklar atklarn sahip olduklar atk kabul tesislerine szleme yaparak almakla ve bu konuda gerekli ibirliini yapmakla,

163

c) Sahip olduklar atk kabul tesislerinde toplanan atklar 2872 sayl Kanun ve ilgili ynetmeliklerin hkmlerine gre bertaraf etmek veya ettirmekle, d) Gemilerin normal faaliyetlerinden kaynaklanan ve bu Ynetmelikte tanm yaplmayan atklar ile lke kaynaklarna zarar verebilecek veya hastalk bulatrabilecek hayvan ve bitki atklar, tbbi ve enfekte atklar, zehirli, tehlikeli ve kimyasal kat ve sv atklar, byk miktarlarda bozulmu veya hasarlanm yk atklarnn kabul ile ilgili olarak Bakanlktan izin almakla, e) EK-IVde yer alan gemilerden kaynaklanan atklarn transfer formunu doldurmak ve aylk olarak ilgili valiliklere gndermekle, f) MARPOL EK-I kapsamna giren atklarn alm srasnda oluabilecek evre kirliliinin nlenmesi ve ilk mdahalenin yaplabilmesi iin limanda; limana yanaan en byk gemi boyunun iki kat uzunlukta, bir tambura sarl, her an denize serilmeye hazr ve dklen atn yaylmasn engelleyecek yzc bariyeri limanda bulundurmakla, g) Atk alm ilemi esnasnda herhangi bir kaza, sznt veya tama olmas durumunda, kirliliin yaylmamas ve durdurulmas iin liman personeli tarafndan ilk mdahalede bulunulmasn salamak ve sorumlu liman bakanln derhal bilgilendirmekle, ykmldrler. Bakanlk (d) bendinde belirtilen atklarla ilgili olarak gerektiinde ilgili kurum ve kurulularla ibirlii yapar. Liman yneticileri; a) Gemilerden kaynaklanan atklarn atk kabul tesislerince alnmasnn nemi ve evrenin korunmasna katks, b) Limann tm sorumluluk alanndaki ve rhtmlardaki atk kabul tesislerinin yerlerini gsteren plan ve diyagramlar, c) Atk almndan sorumlu kiiler, firmalar ve gerekli tm ilgililerin isim, adres, telefon ve dier temas detaylar, d) Hizmet verilen atk trlerinin listesi, e) Gemilerden atk alnma yntemleri, bavuru usulleri, f) Atk alm hizmetleri karlnda alnan cretler ile cretlendirmenin nasl yapld, g) Limanda kurulu artma nitelerinin yeri ve alma usulleri, h) Yetersiz, uygunsuz veya evre kirlilii tehlikesi douracak ekilde alan atk alm hizmetlerine ynelik raporlama yntemleri, hakknda valiliklere ve ilgili bentler hakknda liman kullanclarna, acentelere ve dier ilgililere devaml ekilde bilgi verir veya bildirir. Muafiyetler ve Alternatif Uygulamalar Madde 7 Limann faaliyetleri nedeni ile bu Ynetmelik hkmlerinin uygulanmasnn tamamen veya ksmen gereksiz, yersiz veya imkansz olduunu dnen liman yneticileri, Bakanla yazl olarak bavurarak muafiyet isteinde bulunabilir. Bu bavuruda; bu Ynetmelik hkmlerinin kendi limanna uygulanmasnn niin gereksiz, yersiz veya imkansz olduunu, MARPOL 73/78 hkmlerine uymak iin nerecei alternatif uygulamalar ve Bakanln ihtiyac olan dier bilgileri verir. Bakanlk gerekli inceleme ve deerlendirmeleri yaptktan sonra liman yneticisinin talebini uygun grmesi durumunda, alternatif uygulamay aklayan bir muafiyet belgesini liman yneticisine verir. Atk Alma Gemi leticilerinin Ykmllkleri Madde 8 Atk alma gemisi ileterek gemilerden atk alma hizmeti yapmak isteyen gerek veya tzel kiiler ilgili valilikten Lisans belgesi almak zorundadrlar. Atk alma gemisi ileticileri; a) Bu Ynetmelikte tanmlanan gemilerden kaynaklanan atklar gemilerin talebi zerine geminin gecikmesine yol amakszn almakla, b) Gemilerden aldklar atklar ile kendi gemilerinde oluan atklar, szleme yaptklar limanlardaki atk kabul tesislerine vermekle, c) Atk alm ilemi esnasnda herhangi bir kaza, sznt veya tama olmas durumunda, kirliliin yaylmamas ve durdurulmas iin atk alma gemi personeli tarafndan ilk mdahalede bulunulmasn salamak ve sorumlu liman bakanln derhal bilgilendirmekle, ykmldrler. Bu Ynetmelikte tanm yaplan atklar dndaki herhangi bir atn Bakanln izni dnda atk alma gemilerine alnmas yasaktr.

164

Karasularmzda Tarifeli Sefer Yapan Gemi leticilerinin Ykmll Madde 9 Karasularmz dahilinde kamu kurulular veya kooperatif birliklerince iletilen tarifeli sefer yapan ehir hatlar deniz otobsleri ve yolcu motorlar gibi gemilerin donatanlar veya iletmecileri, sz konusu gemilerden kaynaklanan ve bu Ynetmelikte tanmlanan atklarnn alnmas iin lisansl mevcut atk kabul tesisleri ile anlama yapmak veya sefer yaplan limanlardan birinde veya uygun bir balama yerinde bu Ynetmelikte belirtilen artlara haiz atk kabul tesislerini mtereken veya mnferiden kurmak zorundadrlar. Gemilerin Ykmllkleri Madde 10 Trkiye'nin deniz yetki alanlarnda bulunan limanlara gelen veya yanamak zere akta bekleyen gemiler; normal faaliyetlerinden kaynaklanan ve bu Ynetmelik kapsamnda tanm yaplan atklar bu Ynetmelik hkmlerine gre kurularak iletilen atk kabul tesislerine veya atk alma gemilerine vermekle ykmldrler. Gemiler limanlara yanamalarnda gemi kaptan; gemide mevcut atk tr ve miktarn, atklarn verip vermeyeceini veya bir sonraki limanda atklarn boaltacan liman yneticisine ve liman bakanlna bildirir. Bu hususta yaplacak haberleme yntemi ve sistemleri Mstearln gr alnarak Bakanlk tarafndan genelge ile belirlenir. Bu Ynetmelikte tanm yaplan atklar dndaki herhangi bir atn Bakanln izni dnda limanlara ve atk alma gemilerine verilmesi yasaktr. Liman Bakanlklarnn Ykmllkleri Madde 11 Trk karasular dahilinde herhangi bir demirleme alanlarnda demirleyen uraksz gemilerin kaptan veya donatan veya acentas, atklarnn alnmas taleplerini en yakn liman bakanlna bildirirler. Liman bakanl valilikten lisans belgesi alm en uygun atk alma gemisini atk alm ii ile grevlendirir. Liman Bakanlklarnca yaplan kontrol ve denetimlerde bir sonraki limana kadar oluacak atklar iin mevcut atk tanklarnda yeterli depolama hacmi olmad tespit edilen gemilerin, atklar alnncaya kadar kalkna izin verilmez. Yeterli atk depolama hacmine sahip olup da atklarn vermeyen gemiler, atklarn sonradan yasal olmayan yollardan denize boaltmamalar iin konunun takibi amac ile denetleme yetkisi olan kurumlara bildirilir ve geminin gidecei bir sonraki limann liman bakanlna bilgi verilir. Atk alma gemilerinde liman bakanlklarnca yaplan denetimlerde bu Ynetmeliin 16 nc maddesinde belirtilen hususlar itibariyle tespit edilen aksaklklar Bakanla ve ilgili valilie yaz ile bildirilir. NC BLM Atk Kabul Tesisleri ve Atk Alma Gemileri in Lisans Belgesi lemleri Atk Kabul Tesisleri in Lisans Belgesi Bavurusu Madde 12 Atk kabul tesisi iin lisans almak isteyen liman yneticisi, limannda kurulacak atk kabul tesisi iin EK-I'de yer alan atk kabul tesisi proje formatna gre bir rapor hazrlayarak Bakanla bir dileke ekinde yedi adet olarak sunar. Bakanlk sz konusu raporu, limann tipine ve verilecek hizmetin trne gre bu Ynetmeliin Beinci Blmnde belirtilen ilgili kriterleri de dikkate alarak inceler veya incelettirebilir. Bakanlk gerekli grmesi durumunda sz konusu raporu uzman kurum/kurululardan bir komisyon kurarak inceleyebilir. Bakanlka uygun bulunan rapora gre atk kabul tesisinin yaplmas iin liman yneticisine izin verilir. Raporda eksiklik tespit edilmesi ve/veya ilave olarak rapora girmesi gereken bilgi ve belgelerin bulunmas durumunda, bunlarn rapora girilmesi liman yneticisinden istenir. Revize edilmi rapor Bakanla yedi adet olarak sunulur. Revize edilen rapor incelenip deerlendirilir. Sz konusu raporun Bakanlka uygun bulunmas durumunda, uygun bulunan rapora gre atk kabul tesisinin yaplmas iin liman yneticisine izin verilir. Bakanlka liman yneticisinden, uygun bulunan raporda yer alan bilgiler de dikkate alnarak EK-III'de belirtilen hususlar itibariyle bir atk ynetim plannn hazrlanmas istenir. Liman yneticisi hazrlayaca atk ynetim plann onaylatmak zere lisans almak iin yapaca bavuru aamasnda Bakanla sunar. Bakanlk, gerek grmesi durumunda raporda yer alan bilgiler kapsamnda atk kabul tesis alann ve/veya benzer tesisleri yerinde inceleyebilir veya bunu uzman kurum/kurululardan komisyon kurarak incelettirebilir. Bu incelemelerde gerekli harcamalar bavuru sahibi tarafndan karlanr.

165

Atk Alma Gemileri in Lisans Belgesi Bavurusu Madde 13 Atk alma gemisi iin lisans belgesi almak isteyen gerek ve tzel kiiler, EK-II'de yer alan hususlar ieren bir rapor hazrlayarak Valilie bir dileke ekinde be adet olarak sunarlar. Valilik sz konusu raporu, bu Ynetmeliin EK-II'de belirtilen hususlar itibariyle inceler veya incelettirebilir. Valilik gerekli grmesi durumunda sz konusu raporu uzman kurum/kurululardan bir komisyon kurarak inceleyebilir. Valilike uygun bulunan rapora gre gemiye atk alma hizmetleri iin donatlmasna izin verilir. Raporda eksiklik tespit edilmesi ve/veya ilave olarak rapora girmesi gereken bilgi ve belgelerin bulunmas durumunda, bunlarn rapora girilmesi bavuru sahibinden istenir. Revize edilmi rapor valilie be adet olarak sunulur. Revize edilen rapor incelenerek deerlendirilir. Sz konusu raporun valilike uygun bulunmas durumunda gemiye, uygun bulunan rapora gre atk alma hizmetleri iin donatlmasna izin verilir. Uygun bulunan rapordan adet valilikte kalr, bir adet bavuru sahibine ve bir adet ilgili liman bakanlna verilir. Valilik gerek grmesi durumunda raporda yer alan bilgiler kapsamnda atk alma gemisi ve/veya benzer gemileri yerinde inceleyebilir veya incelettirebilir. Bu incelemelerde gerekli harcamalar bavuru sahibi tarafndan karlanr. Lisans Belgesinin Verilmesi Madde 14 Liman yneticisi, Bakanlka raporu uygun bulunan atk kabul tesisi iin lisans almak amacyla ekinde atk ynetim plannn yer ald bir dileke ile Bakanla bavurur. Atk alma gemisi sahibi, valilike raporu uygun bulunan atk alma gemisi iin lisans almak amacyla ekinde gemi iindeki donanm gsteren bir vaziyet plan ve alm olduklar izinler, belgeler, protokoller ve dier bilgi ve belgelerin yer ald bir dileke ile valilie bavurur. Atk kabul tesisi ile ilgili; a) Bu Ynetmeliin 12 nci maddesinde belirtilen ve Bakanlka uygun bulunan raporda yer alan hususlarn yerine getirilip getirilmediinin kontrol amacyla Bakanlka yerinde inceleme yaplr. Eksiklik tespit edilmesi durumunda, tespit edilen eksik hususlarn giderilerek Bakanla tekrar bavurulmas istenir. b) Yerinde yaplan inceleme sonucunda uygun bulunan sz konusu atk kabul tesisine, liman yneticisi tarafndan hazrlanan atk ynetim plannn Bakanlka onaylanmasndan sonra be yl sre iin lisans belgesi verilir. c) Lisansl atk kabul tesislerinde yaplacak deiiklikler iin Bakanlktan onay alnr. Lisans hi bir ekilde nc kiilere devredilemez. Liman iletmecisinin deimesi halinde Bakanla bilgi verilmesi ve lisansn yenilenmesi zorunludur. Lisans alm atk kabul tesislerine sahip limanlarn isimleri Bakanlk tarafndan ilgili liman bakanlna bildirilir. Atk alma gemisi ile ilgili olarak; a) Bu Ynetmeliin 13 nc maddesinde belirtilen ve valilike uygun bulunan raporda yer alan hususlarn yerine getirilip getirilmediinin kontrol amacyla valilike yerinde inceleme yaplr. Eksiklik tespit edilmesi durumunda, tespit edilen eksik hususlarn giderilerek valilie tekrar bavurulmas istenir. b) Yerinde yaplan inceleme sonucunda uygun bulunan sz konusu atk alma gemisine, valilik tarafndan yl sre iin lisans belgesi verilir. Lisansl atk alma gemisinde yaplacak deiiklikler iin ilgili valilikten onay alnr. Lisans hi bir ekilde nc kiilere devredilemez. Gemi iletmecisinin deimesi halinde ilgili valilie bilgi verilmesi ve lisansn yenilenmesi zorunludur. Lisans alm atk alma gemilerinin isimleri valilike, Bakanla ve ilgili liman bakanlna bildirilir. Lisans belgesinde; a) Lisans belgesinin hangi tr atklar iin verildii, b) Balama ve biti tarihleri, c) Faaliyet gsterecei liman iletme sahas, belirtilir. Lisans Belgesinin Vize Edilmesi Madde 15 Lisans belgesi, verili tarihinden itibaren atk kabul tesisleri iin her be ylda bir, atk alma gemileri iin ise her ylda bir vize edilir. Lisans belgesi sahibi, lisans belgesinin sona erme tarihinden ay nce atk kabul tesisleri iin Bakanla, atk alma gemileri iin valilie dileke ile bavurarak lisans belgesinin vize edilmesini ister. Bu bavuruda varsa deiiklik planlar da bildirilir. Lisans vize edecek olan kurum gerekli kontrolleri yaptktan sonra lisans belgesini vize eder veya vize bavurusunu reddeder. Vize bavurular reddedilen atk kabul tesisleri ve atk alma gemileri, gerekeleri belirtilen olumsuzluklar lisans vize eden kurum tarafndan verilen sre ierisinde

166

dzelterek tekrar vize talebinde bulunabilir. Bu sre alt ay geemez. Vizesi zamannda yaplmayan lisans belgesi geersiz saylr. Lisans Belgesinin ptali ve Faaliyetin Durdurulmas Madde 16 Atk kabul tesisi ve atk alma gemisinde yaplacak denetimlerde; a) Atk kabul tesisi ve atk alma gemisinin almasnda arza ve yetersizlikler tekrarlanyor ise, b) Gemilerden atk alm ilemleri, bu Ynetmelikte belirtilen zaman limitlerini aan veya makul olmayan srelerde yaplyor ise, c) Atk alm hizmeti verecei atk trlerinden herhangi birisi alnmyor ise, d) Atk kabul tesisi ve atk alma gemisinin herhangi bir sebepten dolay gerektii gibi almamas veya amacna hizmet etmemesinden dolay Trk karasular veya kylarnda petrol ve petrol trevli atklar, p, pis su veya zehirli sv madde at kirlilii tehlikesi var ise, e) Bu Ynetmeliin 6 nc maddesinin nc fkrasnn (d) bendinde belirtilen zel atklarn izinsiz alnarak depoland tespit edilir ise, Bakanlk, liman yneticisini, valilik ise atk alma gemi sahibini yazl olarak uyarr ve tespit edilen aksaklklarn dzeltilmesi iin yaplmas gerekenleri belirtir. Tespit edilen aksaklklarn dzeltilmesi iin aksakln nemine ve kaynana gre bir ay ile bir yl arasnda sre verilir. Verilen sre sonunda aksakln devam ettii tespit edilirse atk kabul tesisine ve atk alma gemisine 2872 sayl Kanunun ilgili maddeleri gereince ceza verilir ve aksaklklarn giderilmesi iin bir aylk sre verilir. Aksaklklar giderilmedii takdirde fiilin tekrar nedeniyle 2872 sayl Kanun gereince artrm uygulanarak ceza verilir ve on be gn sre daha tannr. Bu srenin sonunda da aksaklklarn giderilmemesi durumunda atk kabul tesisi ve atk alma gemisinin lisanslar iptal edilir. Aksaklklarn dzeltilmesi iin verilen sreler zarfnda atklarn alnmas ykmll devam eder. Lisans Belgesinin ptalinden Sonra Yaplacak lemler Madde 17 Lisans belgesi iptal edilen liman yneticisi ve atk alma gemisi sahibi, bu belgeyi, iptalden sonra on be i gn iinde Bakanla/valilie iade eder. Liman yneticisi ve atk alma gemisi sahibi, yeni bir lisans belgesi iin bu Ynetmeliin 12 ve 13 nc maddesinde belirtildii ekilde bavuruda bulunabilir. DRDNC BLM Atklarn Tanmas ve Bertaraf lemleri Atklarn Tanmas Madde 18 Atk kabul tesisleri ve atk alma gemileri sorumlular EK-IV de yer alan "gemilerden kaynaklanan atklarn transfer formu" her atk tr iin ayr ayr eksiksiz olarak doldurmakla ykmldrler. a) Atklar, gemiden atk alma gemisine alnyor ise; 1) Gemilerden kaynaklanan atklarn transfer formu orijinal olarak atk veren gemi sorumlusu ve atk alma gemisi sorumlusu tarafndan drt nsha olarak doldurulur ve imzalanr. 2) Bu Formun birinci nshas atk veren gemi sorumlusunda, ikinci, nc ve drdnc nshalar ise atk alma gemisi sorumlusunda kalr. 3) Atk alma gemisi atklarn atk kabul tesisine tesliminde sz konusu nshalar atk kabul tesisi sorumlusu tarafndan imzalanr. mzalanan nshalarn bir nshas atk alma gemisi sorumlusunda dier iki nshas atk kabul tesisi sorumlusunda kalr. Atk alma gemisi sorumlular, kendilerinde kalan nshay yl sre ile yetkili ilgili kurumlarca istenildiinde hazr bulundurmak zere saklamak zorundadr. 4) Atk kabul tesisi sorumlusu bir nshasn ilgili valilie gnderir, bir nshasn da kendisi alr. Kendisinde kalan nsha yl sre ile yetkili ilgili kurumlarca istenildiinde hazr bulundurmak zere saklanr. b) Atklar, gemiden atk kabul tesisine alnyor ise: 1) Gemilerden kaynaklanan atklarn transfer formu orijinal olarak atk veren gemi sorumlusu ve atk kabul tesisi sorumlusu tarafndan nsha olarak doldurulur ve imzalanr. 2) Bu Formun birinci nshas atk veren gemi sorumlusunda, ikinci ve nc nshalar ise atk kabul tesisi sorumlusunda kalr. 3) Atk kabul tesisi sorumlusu bir nshasn ilgili valilie gnderir, bir nshasn da kendisi alr. Kendisinde kalan nsha yl sre ile yetkili ilgili kurumlarca istenildiinde hazr bulundurmak zere saklanr.

167

Atklarn Bertaraf lemleri ve Liman Yneticilerinin Ykmllkleri Madde 19 Liman yneticileri, sahip olduklar atk kabul tesislerinde toplanan petrol ve petrol trevli kat ve suyu ayrtrlm sv atklar ve zehirli sv madde atklarn lisansl bertaraf tesislerine, p atklarn belediyelerin kat atk ileme veya dzenli depolama tesislerine, pis suyu da kendi artma tesislerinde artmak ya da belediyelerin atk su alt yap tesislerine balamak, tamak veya tatmak zorundadr. Belediyeler atk kabul tesislerinin bu ykmllklerini yerine getirebilmeleri iin gerekli ibirliini yaparlar. Lisansl atk kabul tesisine sahip liman yneticileri, atklarn bertaraf ilemlerini 2872 sayl evre Kanunu uyarnca yrrle konulan ynetmeliklerin hkmlerine gre kurulan lisans ya da izin alnm kendi tesislerinde yapabilecekleri gibi, dier lisansl ya da izin alm tesislerde de yaptrabilirler. Sintine suyu; 21/1/2004 tarihli ve 25353 sayl Resm Gazete'de yaymlanan Atk Yalarn Kontrol Ynetmeliinin ilgili hkmleri dorultusunda Kategori-II iinde deerlendirilir ve bertaraf iin Kategori-ll ve/veya Kategori-III bertaraf yntemleri esas alnr. Petrol ve petrol trevli atklarn sintine suyu ile kartrlmamas kaydyla petrol rafinerilerine gnderilmesine Bakanlka uygun grlmesi durumunda izin verilir. Uygun grlmemesi durumunda, 27/8/1995 tarihli ve 22387 sayl Resm Gazete'de yaymlanan Tehlikeli Atklarn Kontrol Ynetmeliinin ilgili hkmleri dorultusunda bertaraf edilir. Zehirli sv madde atklar da, Tehlikeli Atklarn Kontrol Ynetmeliinin ilgili hkmleri dorultusunda bertaraf edilir. Lisansl atk kabul tesisine sahip liman yneticileri, dier lisansl ya da izinli bertaraf tesislerinden yararlanmak istemeleri durumunda, atklarn bertaraf tesisine teslimine kadar olan aamasndan sorumludurlar. Bu amala liman yneticileri, Tehlikeli Atklarn Kontrol Ynetmeliinin ilgili hkmleri dorultusunda lisansl bertaraf tesislerine "ulusal atk tama formu'" kullanarak tamak veya tatmakla ykmldrler. BENC BLM Atk Kabul Tesisleri Yeterlik Kriterler Petrol ve Petrol Trevli Kat ve Sv Atklar Kabul Edecek Atk Kabul Tesisleri Yeterlik Kriterleri Madde 20 Petrol ve petrol trevli kat ve sv atklar kabul edecek atk kabul tesisleri aadaki artlara haiz olmaldr. a) Tesis, limanda kullanma uygun, eriilir ve liman kullanan tm gemilerin ihtiyalarna yeter kapasitede olmaldr. b) Tesis, gemi tarafndan bildirim yapldktan sonra yirmi drt saat iinde geminin petrol ve petrol trevli atklarn alabilecek kapasitede olmaldr. c) Tesis, kirli balast transferinde, ilem baladktan sonra on saat iinde atk almn tamamlayacak kapasitede olmaldr. d) Tesis, sintine sular, sla ve slop almnda ilem baladktan sonra drt saat iinde atk almn tamamlayacak kapasitede olmaldr. e) Tesis, petrol ve petrol trevli atklar iin, MARPOL 73/78 EK-I'de lleri belirtilen standart boaltma balant flencine sahip olmaldr. Bu balant flenci, gemilerin petrol ve petrol trevli atk boaltm devrelerine balanabilir zellikte olmaldr. f) Tesis, sla kabul iin en az on ton, sintine suyunun kabul iin en az onbe ton kapasitede tanka sahip olmaldr. g) Tesis, petrol ve petrol trevli sv atklarn ya alndktan sonra kalan su, 4 /9/1988 tarihli ve 19919 sayl Resm Gazete'de yaymlanan Su Kirlilii Kontrol Ynetmeliinde yer alan snr deerlere uygun ekilde artlmaldr. h) Ham petrol yklemesi yapan limanlar ile gnde ortalama bin tondan fazla ham petrol harici petrol ve petrol rnleri yklemesi yapan limanlarn atk kabul tesislerinde, sla kabul iin en az on ton, sintine suyu kabul iin en az onbe ton, kirli balast kabul iin liman kullanan ve temiz balast tank (CBT), ayrlm balast tank (SBT) veya ham petrol ykama (C0W) sistemleri olmayan en byk geminin yk tama tonajnn en az yzde otuzu kadar, slop kabul iin liman kullanan en byk geminin yk tama tonajnn en az yzde ikibuuu kapasitede tanklara sahip olmaldr. ) Tersaneler, bu maddenin (b), (c) ve (d) maddelerine uymak zorunda deildir. Atk kabul tesisleri gemi tersaneden kmadan nce atk alm ilemlerini tamamlayacak kapasitede olmaldr. Ayrca tersanelerde en az; gemilerin yakt tanklar temizliinden kan yal su iin hizmet verilen en byk geminin yakt tanklar toplam kapasitesinin yzde sekizi kadar kapasitede, slop kabul iin, hizmet verilen en byk tankerin tama kapasitesinin binde biri kadar kapasitede, kirli balast ve tank

168

ykama sular iin hizmet verilen en byk tankerin tama kapasitesinin yzde drt buuu kadar kapasitede, sv yk at iin hizmet verilen en byk tankerin yk tama kapasitesinin yzde biri kadar, ham petrol tankerlerinin yk tama kapasitesinin yzde biri kadar, siyah rn tankerleri iin yk tama kapasitesinin binde bei kadar ve beyaz rn tankerleri iin yk tama kapasitesinin binde ikisi kadar kapasitede tanklara sahip olmaldr. Zehirli Sv Madde Atklarn Kabul Edecek Atk Kabul Tesisleri Yeterlik Kriterleri Madde 21 Zehirli sv madde atklarn kabul edecek atk kabul tesisleri aadaki artlara haiz olmaldr. a) Tesis, limanda kullanma uygun, eriilir ve liman kullanan tm gemilerin ihtiyalarna yeter kapasitede olmaldr. b) Tesis, gemi tarafndan bildirim yapldktan sonra, yirmi drt saat iinde gemideki zehirli sv madde atklarn alabilecek kapasiteye sahip olmaldr. c) Zehirli sv madde atklarnn alnaca tanklar, ilem baladktan sonra on saat iinde atk almn tamamlayacak kapasitede olmaldr. d) Bu maddenin (e) bendi kapsamndaki limanlar hari olmak zere zehirli sv maddelerin yk ilemleri yaplan limanlarn atk alm tesislerinin gnlk kapasiteleri; 1) A kategorisinde olup katlaan zehirli sv madde yklerin ellelendii limanlarda, her yk ilemi iin 75 m3 zehirli sv madde atn alabilecek, veya; 2) A kategorisi dndaki kategorilerden olup katlaan zehirli sv madde yklerin ellelendii limanlarda ise, her yk ilemi iin 50 m3 zehirli sv madde atn alabilecek ekilde tanklar olmaldr. e) Sadece yksek viskoziteli olmayan ve katlamayan B veya C kategorisinde zehirli sv madde ykleri elleleyen bir liman, bu maddenin (g), (h), (i), (j) bentlerindeki gereklerini yerine getirecektir. f) Zehirli sv madde yk tam gemilerin tamir edildii tersanelerdeki zehirli sv madde at alm tesislerinin gnlk kapasitesi; 1) Katlamayan A, B, C veya D kategorilerindeki zehirli sv madde atklarnn her birinin 50 m3'n alabilecek kapasitede, 2) Katlaan A kategorisi zehirli sv madde atnn 75 m3'n alabilecek kapasitede tanklara sahip olmaldr. g) B veya C kategorisindeki zehirli sv madde yklerinin boaltld limanlarn lisans belgesi alabilmesi iin, szdrme (stripping) ilemi srasnda 6 m3/saat kapasitede alm yapabilecek ve bu ilem srasnda gemi manifolduna 101.6 kPa (14.7 pound/inch2) dan daha fazla ters basn yapmayacak alm sistemleri olmaldr. h) Alm tesislerinde kullanlan boru ve hortumlar, alnan zehirli sv madde atn gemiye geri aktmayacak ekilde olmaldr. i) (g) fkrasnda belirtilen sistemdeki tehizatlar, sistemlerin zellikleri, almas hakknda ayrntl bilgiler ve kullanl yntemleri atk ynetimi plannda bulunmaldr. j) (i) fkrasnda bahsedilen yntemler her zehirli sv madde at operasyonunda kullanlmaldr. Tersanelerin atk kabul tesisleri, bu maddenin (b) ve (c) bentlerine uymak zorunda deildir. Ancak, gemi tersaneden kmadan nce atk alm ilemleri tamamlanm olmaldr. Pis Su Kabul Edecek Atk Kabul Tesislerinin Yeterlik Kriterleri Madde 22 Pis su kabul edecek atk kabul tesisleri aadaki artlara haiz olmaldr. a) Tesis, limanda kullanma uygun, eriilir ve liman kullanan tm gemilerin ihtiyalarna yeter kapasitede olmaldr. b) Tesis, liman kullanan gemiler iin zaman kayb oluturmayacak ekilde altrlmaldr. c) Tesis, gemi tarafndan bildirim yapldktan sonra yirmi drt saat iinde geminin pis suyunu alabilecek kapasitede olmaldr. d) Tesis, atk su almna baladktan sonra drt saat iinde atk su almn tamamlayacak kapasitede olmaldr. e) Pis su alm tesisi, MARPOL 73/78 EK-IV'de zellikleri belirtilen standart boaltma balant flencine sahip olacaktr. Bu balant flenci, gemilerin atk su boaltm devrelerine balanabilir zellikte olmaldr. Tersanelerin atk kabul tesisleri, bu maddenin (b) ve (d) bentlerine uymak zorunda deildir. Ancak, gemi tersaneden kmadan nce pis su alm ilemleri tamamlanm olmaldr. p Kabul Edecek Atk Kabul Tesislerinin Yeterlik Kriterleri Madde 23 Tm limanlardaki p kabul edecek atk kabul tesisleri aadaki artlara haiz olmaldr.

169

a) Tesis, limanda kullanma uygun, eriilir ve liman kullanan tm gemilerin ihtiyalarna yeter kapasitede olmaldr. b) Tesis, kullanan gemiler iin zaman kayb yaratmayacak ekilde altrlmaldr. c) Tesis, liman evresini bilmeyen denizcilerin ve yabanclarn kolaylkla bulup kullanabilecei ekilde altrlmaldr. d) Tesisin almas limann normal ilerini aksatmayacak ekilde planlanmaldr. e) Tesis, plerin geri dnmn kolaylatrmak amacyla ayr kategorilerdeki pleri ayr ayr almaya ve teslim etmeye tevik edici olmaldr. f) Tersanelerin p alm tesisleri, gemi tersaneden kmadan nce p alm ilemlerini tamamlayacak ekilde almaldr. Liman yneticileri, bu Ynetmeliin 6 nc maddesinin nc fkrasnn (d) bendinde belirtilen atklar hari olmak zere, limanda bulunan tm gemilerin gnlk plerinin boaltm ihtiyacn karlamaya yeterli kapasitede bir p alm tesisinin bulunmasn salamakla ykmldr. ALTINCI BLM eitli ve Son Hkmler Lisans Alma Zorunluluu Olmayan Limanlar ve Ykmllkleri Madde 24 Karasularmzda Tarifeli Sefer Yapan Gemilerin yolcu almak iin yanat limanlarn, balk barnaklar ve yat yanama kapasitesi elli yat altnda olan Marinalar-Yat limanlarnn yneticileri lisans almak zorunda deildir. Sz konusu limanlar faaliyet alanlarna uygun olarak en az 2 m3 kirli ya, 5 m3 yal atk, 4 m3 pis su ve uygun miktarda p atklarn kabul edecek atk kabul tesislerine sahip olmaldr. Tesislerin kurulmas ve iletilmesinde ilgili evre ve salk mevzuat hkmleri sakldr. Bu iletmelerin bulunduklar yerlerden sorumlu valilikler ve liman bakanlklar sz konusu tesisleri denetlemekle grevlidirler. Bu maddenin kapsamna giren liman yneticileri tesislerinde retilen ve depolanan atklarn bu Ynetmeliin 19 uncu maddesi kapsamnda bertaraf etmek veya ettirmekle ykmldrler. Bu madde gereklerine uymayan limanlarn faaliyetlerine izin verilmez. Atk Kabul Tesisleri ve Atk Alma Gemilerinin Rapor Edilmesi Madde 25 Bu Ynetmelik hkmlerine uymayan, gerektii gibi almayan veya yetersiz olan atk kabul tesisleri ve atk alma gemileri, her hangi bir kii veya kurulu tarafndan; szl, yazl, telefon veya ahsen Bakanla ve/veya Mstearla ve/veya ilgili valilie rapor edilebilir. Bu ihbarlar gizli tutulur. Atk Alm Hizmetlerinin cretlendirilmesi Madde 26 Atk kabul tesislerinin ve atk alma gemilerinin verecekleri hizmetler gemilerden alnacak bir cret karlnda yaplr. Gemilerden alnacak cret tarifesi; adil, effaf ekilde olmasna dikkat edilerek her yl Mstearlk, liman yneticileri, atk alma gemisi sahipleri, bertaraf tesisi iletmecileri ve dier ilgili kurum ve kurulularn grleri alndktan sonra Bakanln koordinasyonunda yaplacak toplantda belirlenir. Belirlenen cret tarifesi Resm Gazete'de yaymlanarak yrrle girer. Atk Kabul Tesislerinin ve Atk Alma Gemilerinin Denetlenmesi Madde 27 Atk kabul tesislerini denetleme yetkisi ve ykmll Bakanlk ve valiliklere, atk alma gemilerini denetleme yetkisi ve ykmll ise Bakanlk, valilikler ve liman bakanlklarna aittir. Dier Hususlar Madde 28 Bu Ynetmelik hkmlerine aykr hareket edilmesi durumunda 2872 sayl Kanunun ilgili idari ve cezai hkmleri uygulanr. Geici Madde 1 Mevcut limanlarn yneticileri, bu Ynetmeliin yrrle giriinden itibaren en fazla oniki ay iinde Ynetmeliin gereklerini yerine getirirler. Atk kabul tesislerine sahip liman yneticileri bu Ynetmeliin yaym tarihinden itibaren alt ay iinde lisans almak zorundadrlar. Geici Madde 2 Mstearlk tarafndan karlan Gemilerden ve Dier Deniz Aralarndan Kaynaklanan Atklarn Toplanmasna likin Uygulama Esaslar erevesinde, Mstearlktan Geici Atk Toplama zin Belgesi alan atk alma gemileri iin bu Ynetmeliin yaym tarihinden itibaren ay iinde lisans alnmas gereklidir. Bu sre iinde lisans almayan gemiler bu Ynetmelik kapsamnda faaliyet gsteremezler.

170

Yrrlkten Kaldrlan Mevzuat Madde 29 11/3/2004 tarihli ve 25399 sayl Resm Gazete'de yaymlanan Gemilerden Atk Alm Hizmeti Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr. Yrrlk Madde 30 Bu Ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer. Yrtme Madde 31 Bu Ynetmelik hkmlerini evre ve Orman Bakan ile Denizcilik Mstearlnn bal olduu Bakan yrtr. ATIK KABUL TESS PROJE FORMATI A) Genel Bilgiler 1) Proje sahibinin ad, adresi, telefon ve faks numaralar, 2) Projenin tanm ve amac, 3) Raporun hazrlan tarihi, 4) Raporu hazrlayanlarn tantm, B) Liman ile lgili Bilgiler 1) Yeri, mevkii, 2) Vaziyet plan, 3) Hizmet amalar, 4) Hizmet sunduu gemilerin tipleri, byklkleri ve dier zellikleri, 5) Hizmet sunduu gemilerin saylar (Gnlk, aylk ve yllk ortalamalar), 6) Hizmet sunduu gemilerden kaynaklanan atklarn cins ve miktarlar, 7) nceki yllarda kabul edilen atk tipleri ve miktarlarnn belirtilmesi (Atk kabul tesisi var ve alyor ise), 8) Alt yap durumu, 9) Belediye hizmetlerinden yararlanma durumu, 10) Olas evresel etkilere kar ald tedbirler, 11) Kullanlan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riski, 12) Acil mdahale plan, C) Atk Kabul Tesisi le lgili Bilgiler 1) Yeri, mevkii, 2) Atk kabul tesisinin vaziyet plan zerinde gsterilmesi (liman genel vaziyet plan zerinde gsterilmesi), 3) Tanm, mr, hizmet amalar, nem ve gereklilii, 4) nceki yllarda kabul edilen atk tipleri ve miktarlarnn belirtilmesi (mevcut tesislerde), 5) Alnabilecek atk trleri ve maksimum atk miktarlar, 6) Hizmet verilecek gemilerin younluklar dikkate alnarak ayr tr her bir atk iin depolama kapasitelerinin belirlenmesi, 7) Sunulacak hizmetin kesintisiz devam edebilmesi iin alnacak nlemler, 8) Atklarn gemilerden nasl ve hangi yntemle alnp depolanaca, 9) Atk alma gemilerinden atklarn nasl ve hangi yntemle alnp depolanaca, 10) Szleme yaplacak atk alma gemileri ve szlemenin nasl yaplaca, 11) Akta demirleyen gemilerin atklarnn nasl ve hangi yntemle alnaca, 12) Atklarn bertaraf ilemleri ile ilgili olarak anlama yapmas gereken kurum ve kurulularn belirtilmesi, 13) Atklarn bertarafnn nasl ve hangi yntemlerle, nerelerde yaplaca, yaptraca, bu anlamda anlama yaplacak bertaraf tesislerinin ve sahiplerinin isimleri, ilgili bertaraf tesislerinin alm olduu izinler, belgeler. 14) Alnacak atklarn trlerine gre atk kaytlarnn Bakanln belirleyecei usul ve esaslara gre yaplaca ve bu kaytlarn yine Bakanln belirleyecei veri taban sistemi ile Bakanla dzenli olarak gnderilecei, 15) Kullanlan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riski, 16) Atk kabul, depolama ve bertaraf etme ilemlerinin her aamasnda evresel etkilerin azaltlmas iin evre ynetim aralarna uygun yntem ve nlemlerin belirlenmesi. Belirlenen yntemlerin 2872 sayl evre Kanunu ve bu kanuna gre karlm ynetmeliklere uygunluunun aklanmas, 17) Tesiste kullanlacak makine ve ekipmanlar (tm zellikleri belirtilerek),

171

18) Grevlendirilecek personelin zellikleri (kii says, yeterlilii, deneyim durumu vb.), 19) Personelin eitilmesi, 20) Acil mdahale plan, 21) Kapasite artrmaya msait olup olmad, 22) Liman kullanclar iin hazrlanacak bilgiler, (Kabul tesislerinin yerleri harita zerinde, balant kurulacak operatrler, cret tarifesi, gemilerden atklarn alnmas srasnda uygulanacak kurallar, v.b.), 23) Bakanlka istenecek dier bilgiler,

ATIK ALMA GEMLERNE LKN DAR VE TEKNK DZENLEME Gemilerden atk almnda kullanlan atk alma gemilerinin ulusal mevzuat ve uluslararas szlemelere uygun tehizat, ekipman ve personelle donatlmas zorunludur. Sz konusu gemilerin cinsi, nitelii ve standartlar aada belirlenmitir. Bu artlar yerine getirmeyen gemilerin faaliyetlerine izin verilmez. 1) Atk alma gemileri hizmet gemisi saylacak ve dier gemilerden ayrlmasn salayacak ekilde Bakanln belirleyecei farkl renkte olacaktr. 2) Gemi iindeki donanm gsteren bir vaziyet plan ve alm olduklar izinler, belgeler, protokoller ve dier bilgi ve belgeler bulunur. 3) Bu gemiler Denize Elverililik Belgesini alm olmaldr. 4) Alnabilecek atk trleri ve maksimum atk miktarlar belirtilir. 5) Atk alma gemilerinde, her tr atk iin ayr depolama tanklar, pompalar ve devreleri bulunur. 6) Hizmet verilecek atk trlerine gre her bir atk tr iin depolama tank kapasiteleri belirtilir. 7) Atk alma gemilerinin btn tanklarnn kapasite planlar ve iskandil cetvelleri (Sounding table) olacaktr. 8) Atk alma gemilerinin boru devrelerinin planlar Mstearlk tarafndan onaylanr. 9) Atk alma ileminde kullanlacak tm hortumlar yeteri kadar, iyi kondisyonda ve sertifikal olacaktr. 10) Atk alma gemilerinin tanklar sla veya slop iin stma kangallar ile donatlr. Bu stma ilemi iin uygun kapasitede buhar veya scak ya kazan veya buhar jeneratr bulunur. 11) Atk alma gemilerinin sla veya slop alm tanklarnda stma kangallar olan, ancak bu tanklar kendi stma imkan bulunmayan atk alm gemilerinin aldklar atklar bir d vasta ile stma imkanlar, yaplacak olan denetimlerde kontrol edilir. 12) Atk alma gemileri dier gemilerin tabi olduu hukuki ve teknik kurallara uymak zorundadr. 13) Atk alma gemilerinin kaptan, donatan veya acenteleri atk alm ilemlerini, faaliyetin yapld yerdeki gmrk makamlarna bildirip izin almak zorundadr. 14) Atk alma gemileri acil mdahale planna ve bununla ilgili tehizat ve ekipmana sahip olacaktr. 15) Atk alma gemilerinde grev yapacak personelin i kyafetleri tek tip olacak ve valilik tarafndan verilecek kimlik kartlar grnr ekilde srekli olarak kyafetleri zerinde bulunur. Bu personel genel deniz kirlilii, kirlilikle mcadele ve gemide bulunan acil mdahale ekipmanlarn kullanmna ilikin irket tarafndan gerekli eitim verilir. 16) Hizmet verecei blge tanmlanr. 17) Sunulacak hizmetin kesintisiz devam edebilmesi iin alnacak nlemler belirtilir. 18) Atklarn gemilerden nasl ve hangi yntemle alnp depolanaca, balant kurulacak sorumlu kii veya kiiler aklanr. 19) Atklarn atk kabul tesislerine nasl ve hangi yntemlerle verilecei, atklarn verecei limanlarn isimleri ve yapm olduklar anlamalar ve protokollerin belgeleri bulunur. 20) Alnacak atklarn trlerine gre atk kaytlarnn Bakanlka belirlenecek usul ve esaslara gre yaplaca aklanr. 21) Kullanlan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riski aklanr. 22) evreye olabilecek olumsuz etkilerin azaltlmas iin alnmas dnlen nlemler aklanr. 23) Gemide kullanlacak makine ve ekipmanlar, tm zellikleri belirtilerek aklanr. 24) Grevlendirilecek personelin zellikleri aklanr. (Kii says, yeterlilii, deneyim durumu vb.) 25) Acil mdahale plan bulundurulur. 26) Kapasite artrmaya msait olup olmad belirtilir. 27) cretlendirme sistemini tanmlanr. 28) Valilike istenecek dier bilgiler bulunur.

172

ATIK YNETM PLANINDA OLMASI GEREKEN BLGLER Plan, genellikle limana urayan btn gemilerin rettii ve atk alma gemilerinin tadklar atklar kapsamal ve limann byklne ve limana gelecek gemilerin zelliklerine/ihtiyalarna gre gelitirilmelidir. Aadaki eler planda yer almaldr. 1) Plann uygulanmasndan sorumlu kii veya kiilerin tanmlanmas, 2) Gemilerden alnan atklarn trleri ve miktarlar, 3) Atk kabul tesisinin tipi ve her bir atk tr iin depolama kapasitelerinin tanmlanmas, 4) Gemilerin rettii/tad atklarn nasl ve hangi yntemler ile kabul ve depolanacann detayl olarak tanmlanmas,
5) Atklarn nasl bertaraf edileceinin aklanmas, bu anlamda antlama yaplan kurum/kurulular ile yapm olduklar antlamalarn belgeleri, 6) Gemilerden alnan atklarnn dzenli olarak bertaraf tesislerine gnderilmesi ile ilgili yntemler-kurallarn aklanmas, 7) Limanda yer alan bertaraf tesislerinin tantlmas, 8) Gemilerden alnan atk miktarlarnn kayt metotlarnn aklanmas ve dzenli olarak Bakanla nasl gnderileceinin aklanmas, 9) Atk kabul, depolama ve bertaraf etme ilemlerinin her aamasnda evresel etkilerin azaltlmas iin belirlenen uygun yntemler, 10) Szleme yaplan atk alma gemilerinin listesi ve yaplan antlamalarn, protokollerin belgeleri, 11) Acil mdahale plan, 12) Dier bilgiler,

173

GEMLERDEN KAYNAKLANAN ATIKLARIN TRANSFER FORMU Form No T.C. EVRE VE ORMAN BAKANLII GEMLERDEN KAYNAKLANAN ATIKLARIN TRANSFER FORMU 1-ATIK VEREN GEM / TANKER Bayra: IMO Numaras: Sahibinin / Firmann Ad: Firmann Adresi : Telefon No: Faks No: lkemizdeki Acentesinin Ad: lkemizdeki Acentesinin Adresi: Telefon No: Faks No: BM snf
(1)

Faaliyet Alan: Atk Kodu Atk Tr Arlk: Ambalaj Tr

(3) (2) (2)

: .ton ............kg-lt :

Ekte Yer Alan Dier Detaylar: Ambalaj Says: Atk Transferi Tarihi: Atk Transferi Balama Saati: Atk Transferi Biti Saati: Geminin Ad: Halen Koordinatlar: Bulunduu Yerin Gemi / Tanker Sorumlusunun Ad Soyad : Unvan : mzas : 2-ATIK ALMA GEMS Bal Olduu Liman Bakanl Blgesi Lisans No: Sahibinin / Firmann Ad: Telefon No: Faks No: Bulunduu Limann Ad: Bulunduu Limann Adresi: Lisans No: Telefon No: Faks No: Atn Alnd Deponun Numaras:
(1)

H Numaras

(1)

Atk Transferi Tarihi: Atk Transferi Balama Saati: Atk Transferi Biti Saati: Atk Alma Gemisi Sorumlusunun Ad Soyad : Unvan : mzas : 3-ATIK KABUL TESS Atk Transferi Tarihi: Atk Transferi Balama Saati: Atk Transferi Biti Saati: Atk Alma Tesisi Sorumlusunun Ad Soyad : Unvan : mzas :

BM snf ve H numaras: Zehirli sv madde atklarna ait BM snf iin Marpol EK-IIde verilen kodlar kullanlacaktr.

174

H numaras: H kodu Alm H1 Patlayc H2 Oksitleyici H3-A Yksek oranda tutuabilen H3-B Tutuabilen H4 Tahri edici H5 Zararl H6 Toksik H7 Kanserojen H8 Korozif H9 Enfeksiyon yapc H10 Teratojenik H11 Mutajenik H12 Hava, su veya asitle temas etmesi durumunda zehirli veya ok zehirli gazlar serbest brakan madde veya preparatlar H13 Atklarn bertaraf esnasnda ortaya kan madde veya preparatlar H14 Ekotoksik Atk Tr ve Atk Kodu: ATIK TR ATIK KODU Sintine suyu 13.04 Sla, dier yal atklar 13.06 Zehirli sv madde at Bo braklacak Slop Bo braklacak Pissu Bo braklacak p 20 Her bir atk trnn ismi ak ve detayl ekilde yazlacaktr. Ambalaj Tr: Bu ksm sadece p iin doldurulacaktr. 1)Varil (Drum) 4) Kutu 2) Ahap f 5) Torba 3) Bidon 6) Kark ambalaj
(3) (2)

8) Balya 9) Dier

LSANSLI ATIK ALMA GEMLER LSANSLI LMANLAR N GEMLERDEN KAYNAKLANAN ATIKLARIN ALINMASINDA DZENLENECEK ATIK TRANSFER FORMU DOLDURULURKEN DKKAT EDLECEK KONULAR BU FORM, TRKYE KARASULARINDAK GEMLERDEN ATIKLARIN ALINMASI VE LGL KURUM/KURULULARA TRANSFER AAMALARININ TAKB AMACIYLA ATIK ALMA GEMLER VE ATIK KABUL TESS OLAN LMANLAR N HAZIRLANMITIR. GENEL KURALLAR : 1- ATIK TRANSFER FORMLARI HER ATIK TR N AYRI AYRI DOLDURULMALIDIR. 2- SAYFALAR KENDNDEN KARBONLU OLDUU N LAVE KARBON KAIDI KULLANILMAMALIDIR. 3- FORM SADECE LSANSLI ATIK ALMA GEMLER VE ATIK KABUL TESSLERNCE KULLANILABLR. 4- FORMUN BASIM VE YAYIM HAKKI EVRE VE ORMAN BAKANLIINA ATTR. HBR EKLDE OALTILAMAZ. 5- HERHANG BR FORMUN KAYBI DURUMUNDA SER NUMARASI VE SAYFA NUMARASI VAKT KAYBETMEKSZN L EVRE VE ORMAN MDRLNE BLDRLMELDR. 6- FORMDA BEYAN EDLEN BLGLER AKS SPAT EDLDNDE YASAL LEM UYGULANIR.

175

A- ATIK ALMA GEMLER N: A-1) ATIK TRANSFER FORMUNU 4 NSHA OLARAK DOLDURUNUZ. A-2) ATII ALINAN GEMNN KAPTANINA FORMUN LGL BLMN MZALATIP MHRLETNZ. A-3) FORMUN ATIK ALMA GEMS KAPTANI BLMN MZALAYIP MHRLEYNZ. A-4) FORMUN (A) NSHASINI ATIK VEREN GEMNN KAPTANINA TESLM EDNZ. A-5) ATIKLARI VAKT KAYBETMEKSZN ANLAMA YAPTIINIZ LMANIN ATIK KABUL TESSNE TESLM EDNZ. A-6) FORMUN (B), ( C) VE (D) NSHALARINI ATIK KABUL TESS SORUMLUSU NA ONAYLATINIZ. A-7) FORMUN (B) NSHASINI 3 YIL SRE LE YETKLLERCE STENDNDE GSTERLMEK ZERE MUHAFAZA EDNZ. A-8) FORMUN ( C) VE (D) NSHASINI ATIK KABUL TESS SORUMLUSUNA VERNZ. B- GEMLERDEN DREKT ATIK ALAN LMANLAR N; B-1) B-2) B-3) B-4) B-5) B-6) B-7) ATIK ALMA GEMLER N DZENLENM (B) FORMUNUN ZERN ZEREK PTAL YAZINIZ ATIK TRANSFER FORMUNU 3 NSHA OLARAK DOLDURUNUZ. ATII ALINAN GEMNN KAPTANINA FORMUN LGL BLMN MZALATIP MHRLETNZ. FORMUN ATIK KABUL TESS SORUMLUSU BLMN MZALAYIP MHRLEYNZ. FORMUN (A) NSHASINI ATIK VEREN GEMNN KAPTANINA TESLM EDNZ. FORMUN (C) NSHASINI LGL VALLE GNDERNZ. FORMUN (D) NSHASINI 3 YIL SRE LE YETKLLERCE STENDNDE GSTERLMEK ZERE MUHAFAZA EDNZ.

C - GEMLERDEN ATIK ALMA GEMS LE ATIK ALAN LMANLAR N: C-1) ANLAMA YAPTIINIZ ATIK ALMA GEMS TARAFINDAN ATIK KABUL TESSNZE GETRLEN ATIKLARI ATIK TRANSFER FORMU OLMADAN ALMAYINIZ C-2) ATIK TRANSFER FORMUNDA ATIK ALINAN GEMNN KAPTANININ ONAYININ OLUP OLMADIINI KONTROL EDNZ, MZASIZ VE ONAYSIZ FORMLARI TESLM ALMAYINIZ C-3) FORMLARDA EKSKLK YOK SE ATIKLARI TESSNZE ALIP, ATIK ALMA GEMSNE AT FORMUN (B), ( C) VE (D) SAYFALARINI MZALAYARAK ONAYLAYINIZ. C-4) FORMUN (B) NSHASINI ATIK ALMA GEMS YETKLSNE TESLM EDNZ. C-5) FORMUN ( C) NSHASINI LGL VALLE GNDERNZ. C-6) FORMUN (D) NSHASINI 3 YIL SRE LE YETKLLERCE STENDNDE GSTERLMEK ZERE MUHAFAZA EDNZ

Gemilerden Atk Alnmas ve Atklarn Kontrol Ynetmelii erevesinde Uygulanacak cretler ve esaslar, evre ve Orman Bakanl ile Ulatrma Bakanl tarafndan 9 Eyll 2006 tarih ve 26284 nolu Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir. 9 Eyll 2006 tarih ve 26284 nolu Resmi Gazete evre ve Orman Bakanl ile Ulatrma Bakanlndan : GEMLERDEN ATIK ALINMASI VE ATIKLARIN KONTROL YNETMEL EREVESNDE UYGULANACAK CRETLER VE ESASLAR HAKKINDA TEBL ( TEBL NO: 2006/2 ) Kapsam, Dayanak MADDE 1 (1) Bu Tebli 26/12/2004 tarihli ve 25682 sayl Resm Gazetede yaymlanarak yrrle giren Gemilerden Atk Alnmas ve Atklarn Kontrol Ynetmeliinin 26 nc maddesi uyarnca belirlenen cret tarifesini ve tarifenin uygulama esaslarn kapsar.

176

cret tarifesi MADDE 2 (1) Gemilerden Atk Alnmas ve Atklarn Kontrol Ynetmelii uyarnca ilgililerden talep edilecek cretler, taraflarn katlm ile hazrlanarak (Ek1) nolu tabloda gsterilmitir. Tarife uygulama esaslar MADDE 3 (1) cret tarifesinin uygulanmas (Ek2) de belirtilen esaslar erevesinde yrtlr. Yrrlk MADDE 4 (1) Bu Tebli yaym tarihinde yrrle girer Yrtme MADDE 5 (1) Bu Tebli hkmlerini evre ve Orman Bakan ile Ulatrma Bakan birlikte yrtr. GEMLERDEN ATIK ALIM HZMET CRET TARFES TABLOSU EK-1
1. KISIM: ASGAR CRETE TAB ATIKLARIN CRETLENDRLMES ATIK MKTARLARI m3 ATIK TRLER SNTNE SUYU /m3 2. KISIM: ATIIN m3 BAINA ALINACAK EK CRETLER SLOP /m3 YAKIT SILACI /m3 KATI SLA /m3 KRL BALAST /m3 ATIK YA /m3 ZEHRL SIVI ATIK /m3 PSSU /m3 P /m3

GEMNN GRT

CRET

SNTNE SUYU 50

< 400

PSSU

P SNTNE SUYU + YAKIT SLACI PSSU

30

1,2

30

650

1,2

20

800

10

20

6 400 3

200

* Verilen atn miktar ksuratl ise st tam sayya tamamlanr. rn: 0,2 m3 atk 1 m3 atk saylacaktr. 1,3 m3 atk 2 m3 atk saylacaktr v.b

4-

Yatlara, liman snrlar iinde yolcu tayan gemilere, balk teknelerine, ve kamu hizmet 3 teknelerine atn m bana alnacak ek cretler % 50 indirimli; Kabotaj hattndaki 150 groston 3 ve alt tankerler ile 400 groston alt dier gemilere atn m bana alnacak ek cretler % 25 olarak uygulanacaktr lkemiz limanlarna gelen bir geminin atk vermek istemesi zerine Asgari crete Tabi cret alndktan sonra sz konusu gemi lkemizden ayrlmadan baka limana / limanlara uramas durumunda atk vermek isterse, tekrar Asgari crete Tabi cret tarifesi uygulanmaz, verdii 3 atn m bana cret tarifesi uygulanr. a) Trk Boazlarndan uraksz geen gemilerin talepleri halinde Asgari crete Tabi cret 3 alndktan sonra ilave verecei atn tr ve miktarna gre m bana cret tarifesi uygulanr. b) Akta atk alnmas durumunda, btn cretler % 40 zaml olarak uygulanr.

5-

6-

7-

a) Limana veya platforma yanam gemilerden ve limana / platforma teknik nedenlerden

177

Dolay yanaamayan gemilerden atk alma gemisi ile atk alnmas durumunda akta atk alnma tarifesi uygulanmaz. b) zel tekne belgesine sahip teknelerle, zel yatlara akta atk alnma tarifesi uygulanmaz. 891011Mesai saatleri 08
00

- 17

00

arasdr.

Mesai saatleri d, hafta sonu ve tatil gnlerinde sabit cret dndaki tarifeler % 40 zaml olarak uygulanr Atk verme ilemlerinin geminin kusuru nedeniyle sresi ierisinde yaplamamas durumunda liman iletmesi tarafndan hizmet verilen her bir saat iin ilave 30 cret uygulanr. Atn m bana alnacak ek cretler tavan fiyatlar olup, ulam mesafesi, bertaraf maliyeti, limann alt yaps v.b hususlar dikkate alnarak en fazla % 50 indirim yaplabilir.
3

Gemilerden atk alm ile alakal bir talep geldiinde dikkat etmemiz gerekenlerin bazlar aadaki ana hatlar ile verilmitir. Gemi kaptan ile ayn terminolojiyi mi kullanyoruz, CHT, COW, Sewage, Sludge, Garbage vs. tam karlklarn biliyor muyuz ? Atk alm yapacak limanla, belediyeyle vs, atn nevi, miktar, ne ekilde paketlendii vs konusunda bilgi al verii yapld m ve teyidler alnd m ? Atk alm yapacak 3. ahslar bu konuda yetkili firmalar mdr? Yetki belgelerinin bir rnei tarafmzda bulunuyor mu? Gemi iletenine hangi atklarn alm, fiyat, ne kadar zaman alaca, oluabilecek riskler (geikme, evre kirlilii) bildirildi mi ve bunlarn kabul edildiine dair, tarafmza yazl teyid verildi mi? zellikle transit geen gemilerde atk almnn gemi beklemesini minimum dzeye indirmek iin atn nerede alnaca konusu ( anakkale Boaz geii esnasnda veya stanbul Boaz geii esnasnda) gemi ileticisi ve/veya kaptanna tavsiye edildi mi? Gemi kaptanna atk verimi srasnda deniz kirliliini nleyici tedbirleri almas gerektii hatrlatld m ? Herhangi bir evre kirlilii durumuna kar acente olarak hazr myz, evre kirliliiyle ilgili grevli mercilerin, evre kirliliinin nlenmesi ve temizlenmesi konusunda hizmet veren firmalarn acil durumlarda ulamak iin gerekli telefonlar var m? Bu firmalarn kapasiteleri nedir? Atk alm ile ilgili detayl bilgi VTS, Gmrk Muhafaza, Liman letmesi, Emniyet Deniz ubesi vs gibi konuyla alakal mercilere nceden bildirildi mi? Bu mercilerden alnmas gereken izinler varsa alnd m ? Atk hizmeti cretinin kimin tarafndan denecei, ( kirac, gemi kaptan, armatr, mal sahibi, vs) konusuna aklk getirildi mi ve bu hizmetin creti acente tarafndan tahsil edildi mi? Geminin verecei atk hangi saatte alnacak, ayn saatte atn almn engelleyecek baka bir operasyon ( ykleme, boaltma, yakt alm vs.) olacak m ? Atk alm deniz vastas ile yaplacaksa, deniz vastas geminin hangi tarafna yanatrlmaldr, deniz vastasnn detay ( ismi, hangi VHF kanalndan ar yaplaca, telefon vs) gemi kaptanna da bildirildi mi ? Atk alm zamannda yapld m, verilmesi gereken atk nevi, miktar ile gemiden alnanlar birbirini tutuyor mu, tutmuyorsa, nedenini renip, gemi ileticisine ve kaptanna durumu bidirdik mi? Eer cretde bir fark kyorsa bu fark kim ne ekilde deyecek. ? Atk alm dolaysyla gelen fatura ve makbuzlara gemi kaptanndan gemi kaesi ve imzas ile onaylanm, atk alm formunun bir sureti ekli midir?

Atk alm denizlerin ve evremizin korunmas asndan ok nemli bir operasyon olmakla birlikte gemilerin ileyiinin de ana etmenlerinden biridir. Bu nedenle konuya her ynyle yaklamalyz.

178

f) Gemi Sertifikalarnn Sre Uzatm Gemilerin emniyetli ileyilerinin devam iin periodik aralklarla bakm ve onarmlarnn yaplmas gerekir ve yaplan bakm ve onarmlarn usulne uygun yaplp yaplmadn denetleme iin her ne kadar Port State Control vs gibi uygulamalar olmas yannda ayn zamanda her geminin gemi inaasndan balamak zere bal olduu uluslararas olarak akredite edilmi bir Klass kurumuna bal olmas gerekir. Gemilerin klas kurulular yaptklar bu incelemeleri konuyla ilgili her bir ksm iin ayr ayr sertifikalandrrlar. Bu sertifikalarda bir sonraki survey ileminin ne zaman yaplmas gerektii belirtilir. Netice olarak survey zamann gemi gemilerin, artk yola elverili olmadklar sonucuyla urak yaptklar limandaki otoriteler tarafndan kalkna izin verilmeyebilir veya tamir maksadyla urayaca limana Klass kuruluunun onay da alnarak tek seferlik yola elverililik raporu verilebilir. Klass kurulular yannda konuyla ilgili kurulular da kendi yetki alanlarna giren blm ile alakal gemi denetimini yapar ve geminin denetimi neticesindeki bulgular sertifika dzenleyerek belirler. rnein, Dnya Salk rgt tarafndan yetkilendirilmi, salk denetleme kurumlar tarafndan dzenlenen tlaf- Fare Belgesi ( Deratting Certificate ). Bu nedenle Gemi sertifikalar liman yetkilileri tarafndan ya gemide ya da makamlarnda incelenerek geminin urayaca limana kalkna izin verilir. Gemiden sertifikalar acente tarafndan Liman Bakanlna gsterilmek zere alndnda mutlaka acente tarafndan alnd makbuzu dzenlenmeli ve sertifikalar saylarak, kontrol edilerek teslim alnmaldr. Ayn zamanda sertifikalar gemiye teslim edildiinde gemi kaptan veya grevlisinden, ayn alnd zerinde sertifikalarn eksiksiz gemiye teslim edildiine dair imza alnp, bu belgenin gemi dosyasnda tutulmas salanmaldr. ( rnek aada verilmitir ) Gemi sertifikalarnn uzatlmas iin armatr tarafndan direkt olarak Klass kuruluuna bavuru yaplmas gerekir. Klass kurulular gemi acentesinin bavurularn genelde kabul etmez. Gemide survey yapacak Klass kuruluu elemanlar iin gemi acentesinin, mutlaka yetkili mercilerden izin almas gerekir ( Pasaport Polisi, Gmrk Muhafaza vs.), aksi halde Klass kuruluu eleman ( Gemilere serbest giri kart yoksa) gemiye kanunsuz olarak girmi kabul edilir ve hem acentenin kanuni takibata uramasna hem de geminin gecikmesine neden olabilir. Klass kuruluunun istei dorultusunda, gemiye verilen yedek para, alet vs iin de otoritelerden ( Gmrk, Liman Bakanl vs ) izin almak gerekir. zellikle, Life Raft (Can Sal) kontrolleri, bu konuda yetkili ve tam donanml labaratuarlarda yaplmas neticesinde gemi dna alnr. Her hangi bir gecikmeye izin vermemek iin, bunlarn izinlerinin Gmrk Mdrlnden gemi gelmeden alnmas gerekmektedir. Ayrca bu tip mlzemelerin gemiden ykleme ve boaltmas esnasnda vin ihtiyac gz nnde bulundurularak, bu tip ekipmanlarn nceden hazrlanmas gerekmektedir. zellikle Istanbul gibi byk ehirlerde kamyon ve i makinelerinin trafikte belli saatlerde izinleri olduu iin operasyonlar esnasnda bu tip yan faktrleri de gz nne almalyz. Itlaf- fare belgesi dzenlenirken, dzenleyen kuruluun Dnya Salk rgt tarafndan yetkilendirmi bir kurulu olduundan emin olamlyz, hatta limana gelecek gemilere itlaf fare belgesinin hangi limanda alnd ve veren otoritenin detaylar da sorulmaldr ki gemi geldiinde son anda Hudut ve Sahiller Salk merkezi tarafndan belgenin geerli olmamas nedeniyle yeni bir itlaf- fare belgesi karlmas iin gerekli zamana sahip olalm. Genel olarak gemilerde sertifika yenilemeleri geminin kaytl olduu Klass kurulular yetkili elemanlarnca yaplmaktadr. Istanbul da bir ok Klass kuruluunun kendi ofisleri olmas yannda, baz Klass kurulularnn yetkilileri yurt dndaki ofislerden gelebilir. O nedenle sertifika yenilemelerinde, nceden Klass kuruluunu mutlaka haberdar edip gemi varnda surveyin balamasn salamalyz. Liman Bakanlklar tarafndan istenilen gemi sertifikalarnn balcalar ekteki listede verilmi olup, Port State Control esnasnda dier belgeler de istenir, gemide ayrca tehizatlarn alp almad kontrol edilir. Sertifikalar dzenlenirken acentenin yapaca masraflar ( izinler iin masraflar, otomobil creti, motor creti, demirleme creti vs.) gz nne alnarak gemi armatrne nceden bilgi verilir, ve mmknse gemi kalkndan nce cretleri tahsil edilir.

179

4.4 CERTIFICATES RECEIPT The Master M/V Date :

Dear Sir, We received the undermentioned documents which must be taken ashore for production to the Harbour Master in order to effect OUTWARD CLEARANCE. Agent DOCUMENTS REFERRED TO: (*) (*) (*) ( ** ) ( ** ) ( ** ) ( ** ) ( ** ) ( ** ) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) ( ** ) ( ** ) ( ** ) ( ** ) ( ** ) ( ** ) ( ** ) ( ** ) ( ** ) ( ** ) National Certificate of Registry International Tonnage Certificate(1969) Load Line Certificate Safety Radio Certificate Safety Construction Certificate Safety Equipment Certificate De-ratting Certificate I.O.P.P Certificate Safe Manning Certificate Passenger Ship Safety Certificate Garbage Pollution Prevention Certificate Original of Officers Licence certificates including GMDSS (Accor.to Min.Safe.Mann.Cert.) With flag endorsement Safety Management Certificate Document of Compliance Seamens Books & two crew lists (According .to Min.Safe.Mann.Cert.)

Classification Certificate ( Hull and Machinery ) Medical Certificate

(*)

(*)

( ** )

Sewage Pollution Certificate

(*) (*)

( ** ) ( ** )

ISSC Certificate CSR Certificate ( Continuos Synopses Record )

Above certificates returned on board (date) ( * ) CRUISE (**) CARGO

Master ISS-TR/004-02 ISSUED 1/4/99

180

6.1.3- Gemi Personeline Verilen Hizmetler

a) Hasta, Yaral ve Kazazede Tayfalar Gemilerde oluabilecek her trl hastalanma, yaralanma durumlaryla ve ayrca kazazede tayfa ve yolcular ile alakal gemi ileteni, armatr veya kaptan namna gemi acentesi gerekli yardm ve kolaylklar gsterir. Bu vesile ile gemi acentesi hizmet verdii blgede ilk yardm hizmetleri konusunda hazrlkl olmak durumundadr. Hazrlktan maksat aadaki konulardr. Gemiden, acil durumlarda hasta / yaral kiilerin ivedilikle alnmasna ynelik, hava, deniz ve kara ambulans hizmeti verecek kurumlarn kontakt detaylar ve ayrca Sahil Gvenlik, Hudut ve Sahiller Genel Mdrl acil mdahale durumunda ulalabilecek telefon, vhf detaylar elimizde bulunmaldr. imize uygun, en yakn, tam teekkll bir hastane ile her an kullanlmak zere antlama yapmalyz. zellikle, yangn, patlama, krk, travma konusunda tecrbeli hastane ve klinikler iin her an ulalabilecek telefon numaralarn kaytlarmzda tutmak zorundayz. Hastane seimi esnasnda, yabanc dil bilgisine haiz personel bulundurmann da bir kriter olduunu unutmamamz gerekir. Hastann durumu ile alakal, doktor tarafndan hazrlanm ngilizce rapor gnlk olarak gemi ileteninin talimatyla belirtilen yerlere verilmelidir. Tbbi bilgisi olmayan kiiler tarafndan yaplan tercmeler raporun ieriinde doru olmayan bilgilere neden olabilir. Bu nedenle hastann durumu ile alakal raporlarn doktor tarafndan ngilizce yazlmasnda fayda vardr. Gemi personelinin salk sorunlar ile ilgili bilgi Hudut ve Sahiller salk Genel Mdrlnn yetkili memurlarna ve ayrca konu ile ilgili emniyet tekilatna da yazl olarak bildirilmelidir. Herhangi bir bulac hastalk durumuna kar bylece tehlike yaylmadan nlem alnabilir. Ayrca, baz kaza durumlar adli vaka olmas dolaysyla, emniyete konunun intikal etmesi, hem adli vakann aydnlatlmas bakmndan nemlidir, hem de geminin operasyonunda geikmeleri nleyecek niteliktedir. Ayrca adli vaka olabilecek durumlarn bilgilendirilmesi kanunen gereklidir. Tbbi olarak yardma ihtiyac olan gemi personelinin eer grevine dnmesi mmkn gzkmyorsa, Pasaport ubesinden gemiden k ilemlerinin yaplmas gerekir. Bu esnada grevli pasaport memuru hastann durumunu gsterir resmi doktor raporu talebinde bulunabilir. Bu nedenle hazrlkl olmalyz. Gemiden ayrlan personelin, bagajnn ve ahsi eyalarnn teslimi gemi kaptannn da imzalayaca bir tutanakla yaplmaldr, aksi takdirde zayi veya hasarl malzemenin sorumluluu acentenin zerinde kalabilir. Tedavi gren gemi personelinin, lkesine geri dnmesi iin gerekli uak, gemi, otobs vs rezervasyonu yapmadan nce grevli doktordan tbbi adan ne ekilde seyehat edeceini bildiren ( fit to travel ) doktor raporunun temin edilmesi gerekir. rnein aya krk bir tayfa sadece business class veya nndeki koltuk bo kalacak ekilde uabilir.

Bu tip durumlarda zellikle oluabilecek masrafn karlanmasnn ne ekilde olaca gemi kalkmadan aydnlatlmaldr. zellikle tbbi masraflarn fazla olmas ve tedavilerin uzun srmesi nedeniyle, acentenin bu masraflar tahsil edeceini garantiye almas gerekir. Bu konudaki en iyi zm, zellikle ilk defa allyorsa, gemi ileticilerinin P&I Klplerinin devreye alnarak tbbi masraflarn deneceini garanti etmesidir. Ayrca gemi personelinin aile detaylarnn acentede bulunmas, ihtiya olunmas halinde acil temas kurulmasn da salar.

181

b) lm Gemilerde kaza veya hastalk nedeniyle lmler yaanabilir. Netice olarak her lm olay adli bir vakadr, bu nedenle byle bir durumda yetkili merciler, polis, gmrk, Hudut ve Sahiller Salk Mdrl, Liman Bakanl, Konsolosluk vs. yazl olarak haberdar edilir. Emniyet Mdrl konuyu yetkili savcla bildirir, savclk soruturmas neticesinde eer lmn doal yollardan olduu anlalrsa, bu ynde rapor tutulur ve len sahsn dini durumuna gre ( mslman, yahudi, budist, hristiyan vs ) cenaze hizmeti veren firmalarla temasa geilir. Eer len ahsn yaknlar, cenazeyi kendi lkelerine gndermek istiyorsa cenaze levazmatcs firma, cenazeyi tanmaya uygun hale getirir ( ykanp, ilalanr ) ve cenaze tamaya uygun tabut ierisinde memleketine yollanr. Genellikle, cenaze nakilleri hava yoluyla yapld iin, hava konimentosu dzenlenirken, cenazeyi kar tarafta alacak olan, levazmatc firma veya aile bireylerinin detaylarnn nceden temini gerekir. Savclk soruturmas esnasnda, gemi personelinin ifadeleri alnr, her ne kadar acente bu ifadelerin Trkeye evrilmesinde yardmc rol stlenebilirse de doru olan yeminli tercman tarafndan bu tercmenin yaplmasdr. Bu nedenle 24 saat hizmet verebilecek yeminli tercmanlarn telefonlarnn kaytlarmzda bulunmas gerekir. Adli vaka durumunda veya herhangi bir ikayet annda yeminli tercman tarafndan tercme edilmi ifadeler esas tekil edecektir. Eer savc gerek grrse, adli tptan otopsi yaplmasn ister. Geminin kalkmasna ( delillerin toplanmas vs nedenlerle ) izin vermeyebilir veya gemi personelinin tutuklanmasna karar verebilir. Bu gibi nedenler dolaysyla, her zaman iyi derecede ngilizce bilen ceza avukatnn hazr bulundurulmas gerekir. Ayrca bu tip problemler P&I Klbnn grev alanna da girdiinden, armatr bu ilerle ilgili P&I Klbnn de davaya devam etmesini isteyebilir. Her ne sebeple olursa olsun, soruturmas uzun srecek durumlarda, acentenin durumalara katlmas mahkeme tarafndan istenebilir, bu nedenle mutlaka bir avukatla acentenin durumu mahade etmesi gerekir. Bunlarn dnda kanuni srecin uzun ve masrafl olmas ayrca cenaze ilemlerinin de masrafl olmas ve nceden ngrlmeyen bir takm ek masraflara ak olmas sebebiyle, acentenin bu cretleri iyi hesaplayp, kendisine i verenden veya gemi armatrnden cretleri nceden tahsil etmesi gerekmektedir. Eer altmz firmay fazla iyi tanmyorsak, mahkeme sreciyle P&I Klbn uramas her zaman tercih edilmelidir. c) Tayfa Giri ve klar Tayfa Giri klar da acentenin grevleri arasnda olup ska yaplan bir uygulamadr. Ana hatlaryla tayfa giri ve klarn aadaki gibi zetleyebiliriz. Trkiye Cumhuriyetinin dier lkelerle yapt ikili anlamalar, Avrupa Birlii Mktesebat ve lkenin resmi d politikas ile alakal olarak uygulanan ve dier lke vatandalarnn lkemize giri ve k yapmasn dzenleyen Yabanclar ile lgili Kanunda her lke vatandana Trkiyeye giri yaparken uygulanacak vize prosedr ve lkemizdeki kal sresi detayl olarak verilmitir. Bu bilgiler emniyet mdrlklerinin web sayfalarnda detayl olarak gncelletirilmekte olup, acente olarak ayrca Pasaport Polis Merkezlerinden de temin edebiliriz. Bizim bilmemiz gereken uygulamalar iinde en nemlisi zellikle Yabanc Gemi Personeline ait olan vize uygalamasdr. Netice olarak geminin urak yapt en yakn snr kaps ( snr kapsndan ama, havaalan, deniz liman, kara snr kaps vs ) tayfa giri ve klar iin yaplacak ilemlerin acente tarafndan takip edilecei yerdir. Snr kaplar Bakanlar Kurulu tarafndan belirlenmektedir ve her hangi bir yeni snr kaps almas yine Bakanlar Kurulu Kararna tabiidir. Bunun dnda Mlki dare Amirleri, bazen geici olarak snr kaps ilemleri yaplmasna izin verebilmektedirler ki, genellikle yolcu gemileri ile alakal durumlarda ortaya kmakta olup, uygulama istisnadr. Acente olarak, tayfa giri ve klarnda ok dikkatli olmamz gerekir, zellikle insan kaakcl ile uraan baz kiiler, acentelere kendilerini gemi operatr gibi tantp, ecenteye gemi nominasyonu vererek tayfalarn lkemize girmesine araclk etmekte, daha sonra bu tayfa / ahslar lkemizde izlerini kaybettirerek, acenteyi byk bir kanuni ykmlle maruz brakmaktadr. Bu nedenle bize i verecen firmalarn kim olduklar, geminin gelip gelmeyecei vs gibi konularda emin olduktan sonra tayfa giri klar iin ilgili Tk Konsolosluklarna veya Snr kaplarna bavuruda bulunmalyz.

182

Hereyden nce tayfa giri ve klar iin, geerli Pasaport ve Gemici Czdannn bulunmas gerekir. Gemici Czdan bulunmayan ahslar, Yolcu Muamelesi greceinden zellikle, sertifikalarnda ( ITC 1969 ) yolcu tama kapasitesi belirtilmemi gemilere ( Genellikle Tankerlerde Yolcu Tama kapasitesi Bulunmamaktadr ) giri yapamayacaklardr. Pasaportlarnda sreleri bitmi tayfalar konsolosluklarndan pasaportlarn acente yardm ile uzatabilirler, lakin bu ilem lkesine gre deimekle birlikte, uzun sreceinden geminin gecikmesine neden olabilir. Ayrca Pasaportlarn kaybetmi kiiler, yine kendi konsolosluklarndan pasaport karabilecekleri gibi sadece memleketine dn amal bir kerelik kullanlmak zere geici seyahat belgesi ( Laisser-Passer ) de alabilirler. Bu ilemlerin uzun srecei gz nne alnarak gemi gelmeden konsolosluklarla temas edilerek ilemin yaplp yaplamayaca ve ne kadar srecei bilgisine ulamamz gerekir. Onun dnda gemilerin Minimum Safety Manning Sertifikalarnda geminin ileyii iin gerekli minimum saydaki gemi personelinin miktar verilmi olup, bu sertifikada belirtilen personel adedi altnda yeterlilii bulunan gemi adam bulunuyorsa liman bakanlklar geminin kalkna izin vermeyebilir. Bu nedenle giri ve k yaplmas esnasnda personel yeterlilii konusunu hem gemi kaptanna hem de gemi ileticisine bildirmemiz gerekir. Gemi personellerinin zellikle gemi knda fazla bagaj sorunlar olduundan, transfer yapacak aracn fazla bagaj alabilecek kapasitede olmas gerekir. Ayrca gemiciler iin zel gemici biletlerinde ( Gemici bileti kesilmesi lazm ) bagaj miktar 40 kg olup, bu miktar aan bavullar fazla bagaj cretine tabiidir. Bu nedenle tayfay, gemi kaptann ve gemi iletenini fazla bagaj konusunda uyarp, tayfalarn yannda yeterli para olduundan emin olmamz gerekir. Eer fazla bagaj cretini acente deyecekse mutlaka bu cretin ya gemiden ya da gemi ileticisinden nceden tahsil edilmesi gerekir. Giri , k yapacak tayfalar iin ehir iinde kalrken yapmalar ve yapmamalar gerekenlerin bulunduu yazl bir liste verilebilir ki, bu listenin iinde 24 saat acentenin temas numaralar, ehirde gezilebilecek yerlerin listesi ve ehir haritas, gidilmemesi gereken dkkanlar, elence yerleri vs bulunmaldr. zellikle, gemi personeli byk ehirlerin gece hayat esnasnda bilmeden problemle karlamaktadrlar. Gemi personelinin kalaca otelin standardn, acente tarafndan gemi ileteninden tahsil edilmek zere, denecek tayfann kal maliyetlerinin hangilerinin acente tarafndan karlanaca bilgisini alp, hem gemi personeline ve hem de otele bu bilgileri kaldan nce vermek gerekir. Bir ok gemi ileteni, gemi personelinin alkoll iki, telefon masraflarn karlamamaktadr. Ayrca gemiden ayrlacak, veya gemiye katlacak gemi personelinin cep numaralar da acente memuru tarafndan nceden alnlmaldr ki gemi erken gelecekse, veya gecikecekse gemi personelini uyarmak gerekebilir. Tayfa giri ve klarn iki balk altnda toplayabiliriz. Trk Boazlarndan transit gei Yapan Gemilerde tayfa giri ve klar

Trk boazlarndan tansit gei yapan gemiler transit rsuma tabiidir ve bu meyanda gemi personeli deiimi yapabilirler. Eer Gemi Personeli olmayan ( Geerli Gemici czdan olmayan) bir kii gemiye giri / k yaparsa geminin transit pratikas bozulur ve serbest pratikaya tabi olur ki bu da Fener ve Shhiye cretlerinde iki katn akn bir fark meydana getirir. Bu nedenle giri ve k yapacak kiinin gemici olmasndan emin olmalyz. Bunun bir tek istisnas vardr ( ki bazen yolcu gemilerinin transit geiinde meydana gelir) gemi personeli olmayan kiiler, gemiden salk nedenleri ile ayrlabilirler. Bunun iin Hudut ve Sahiller Salk Genel Mdrlnn yetkili doktorlar tarafndan hasta raporu verilmesi gerekir. Gemiye katlacak veya gemiden ayrlacak personel iin yaplmas gerekenler ana balklar halinde aada verilmitir. Gemi personelinin geerli pasaportu ve gemici czdan var m ? Kaptann ei, ocuu, armatr temsilcisi, survey vs gemici czdan olmad zaman yolcu olarak muamele grr. Ayrca baz lkelerde rnein Trk liman otoriteleri tarafndan zellikle 18 yandan kklere karlm olan gemici czdanlar uygulamada kabul edilemeyebilir.

183

Geminin, ileticisinin mdr?

veya kiracsnn Kbrs Rum Kesimi ile bir ilkisi var

Gemi personelinin uyruu dolaysyla tabi olaca vize mevzuat nedir, ne ekilde ve nereden vize alnacak, vize iin gerekebilecek sre nedir? Vize mracaatlar yapld m ? ( Trk Konsolosluklarna, D leri Bakanlna vs ) Gemi personeli deiiklii iin oluabilecek cretler kimin tarafndan, ne zaman ve nasl denecektir? Genel uygulama bu cretlerin takribi olsa bile gemi gelmeden veya geminin geii srasnda denmesidir. Unutmayalm ki, parasn tahsil etmediimiz veya edemeyeceimiz herhangi bir servis, yapacamz servisi bouna yapm olduumuz anlamna gelir. Deiecek gemi personelinin var ve/veya gidi detaylar elimizde mi? Otelde kalmas gerekiyor mu? Geminin var ile personelin uular/otobs bileti birbirine uyumlu mu, geminin geiinde herhangi bir gecikme meydana gelecek mi? Gemi kaptanna personel deiiklii iin gerekli evraklar hazrlamas, gemiye nerede, ne zaman, nasl kacamz, VHF hangi kanalda olacamz vs bilgileri zamannda verildi mi? Genelde istenilen evraklar, kacak / girecek gemi personelinin pasaport ve gemici czdan detaylar, ITC ( 1969 ), Minimum Safety Manning Certificate, Continious Synopsis Record, ISPS Certificate, Management Certificate, Safety Equipment Certificate ve Ekleri ( Form E ), Registration Certificate, Class Certificate, Crew List ( 6 Suret ), Store List ( 2 Suret ), Cargo manifest ( 2 suret ) olup, bu evraklarn gemi tarafndan hazrlanmas gerekir ve acenteye de faks veya e-posta ile gemi gelmeden gnderilmelidir. Tayfa deiiklii iin, Gmrk, Gmrk Muhafaza, Pasaport Polisi, Liman Bakanl, Hudut ve Sahiller Salk Mdrl, VTS Merkezi, yazl olarak bilgilendirildi mi ve gerekli izinler nceden alnd m ? Gemiden kacak personel iin, Gmrk saymanlndan veya pasaport Polisinden vize harc yatrlp, makbuz veya vize pulu alnd m? Gemiye k iin kullanacamz motor gerekli iznlere haiz midir, yeterli byklkte mi, istiap hacmi deiecek personel, acente memurlar ve dier resmi memurlar bindikleri zaman yeterli midir? Bavullar koyabileceimiz kapal alan var mdr, teknenin kenarlarndaki usturmaalar uygun mudur? Deiecek gemi Personeli, yetkili memurlar refakatinde gemiden alnp/gemiye verilip pasaport ve gmrk muamelelerini mteakiben vizesinde belirtilen yurt iinde kal sresi iinde tekrar yurt d edilmelidir. Yabanc personelde eer yurt iine giriinde herhangi bir tahdit varsa, pasaport polisi bu tahdidi, i leri/d leri bakanlklar araclyla aratrp bu aratrmann sonucuna gre personelin giri veya k yapmasna izin verebilir. Trk Personel iin, bunlara ek olarak vergi borcu veya herhangi bir kanuni sutan aranmas varsa konu akla kavuana kadar personelin yurt dna kna izin vermez. Genelde transit gemilerde personel deiiklii herhangi bir sorun kmamas veya evraklar hazr olmas durumunda gemiye herhangi bir gecikme vermeden 10 / 15 dakika srer. Gemilere k yaplacak yerler, Gmrk ve Polis idareleri tarafndan belirlenmi, Zeytinburnu( Zeyport ), Karaky Yolcu Salonu, Haydarpaa Liman, ve Kartal Rhtm olup, bunun dndaki yerlerden gemilere klmas kanunen yasaktr.

184

Trk Limanlarna urak yapan gemilere giri k yapacak tayfa ilemleri

zellikle kk limanlarda vize harc yatrlan Gmrk saymanl sadece mesai saatlerinde alt iin vize harcnn nceden yatrlarak tedbir alnmas gerekir. Ayrca acil durumlar iin Gmrk Saymannn ev ve cep telefonunu bulundurmak gerekir. Bunlara ek olarak, 24 saat Gmrk Hizmeti veremeyen limanlarda, giri k yapacak tayfann eyalarnn gmrk kontrol iin gerekli gmrk muayene memuru bulunmad durumlarda ayn hizmet Gmrk Muhafaza tekilatndan da istenebilir. Yalnz bu eit talepleri yazl olarak mesai saatleri dahilinde yapmak ileyiin ak asndan gereklidir. Bunun haricinde yaplmas gereken muameleler transit gemiler iin yaplacak muameler dahilindedir. Yalnzca eer, liman ura yapan gemilere Gemici Czdan Olmayan personel giri yapacaksa, Liman Bakanl geminin yolcu tama kapasitesine bakarak izin verir.

d) Gemi ve Tayfa Mektuplar Gemilerde grevli personele deiik nedenlerle posta teslimat yaplmakla birlikte, ayrca gemiden de acentelere yollanlmas iin posta verilmektedir. Tayfa mektuplar ve posta ilemleri gnmzde elektronik ortamda yaplmas sebebiyle eskiye nazaran daha azalma gstermekle birlikte bu konuda acente olarak dikkat etmemiz gereken baz hususlar aada ana balklarla verilmitir. zellikle yolcu gemilerinde ve askeri gemilerde gemiye verilecek postalarn detayn gemi gelmeden nce gemideki grevli personele bildirmemiz ve gemiden postalarn ne ekilde gemiye verilecei konusunda ( Rhtm zerinde veya acente botunda kontrol bittikten sonra ) onay almamz geminin emniyeti bakmndan gereklidir. Kaynan ve ieriini bilmediimiz posta gnderilerine temkinli yaklamamz gvenlik amacyla elzemdir. Kurye firmalar ile gnderilmi ( DHL, FedEx, UPS, Yurtii Kargo vs gibi ) ve gnderi numaras belli postalar gemi varndan nce takip edip, herhangi bir gecikme durumunu gemi kaptanna ve ileticisine bildirmemiz gerekir. Gemi varnda gemiye gelen postalar imza karl gemiye ivedilikle vermemiz gerekmektedir. Unutmamalyz, gemideki personeli karaya balayan etmenlerden biri de onlarn mektuplardr. Ayrca gemi postalarnn iinde, mal ile alakal kargo dokmanlar, gemi sertifikalar, pasaport vs gibi aciliyeti gerektiren dokman bulunabilir. Bu nedenle gemi geliinde bu evraklar gemiye teslim etmek gerekir. Gemiye yollanacak veya gemiden alnacak postann, gemiye teslimi esnasnda oluabilecek masraflar nceden hem gemi kaptanna hem de gemi ileticisine bildirilmelidir. rnein, boazdan transit gei yapacak gemiye verilecek posta iin yaplacak motor temas maliyeti dolaysyla, posta temas daha sonraki bir limanda da maliyet olmadan gerekleebilir. Ayrca yine belirtmek gerekir ki, transit gemilerde geminin geiine yardmc olan klavuzlarn grevleri arasnda gemi postalarn teslim etme bulunmamaktadr. Gemiden yollanmak zere, acente tarafndan teslim alnacak postalarda, posta gnderi cretinin kimin tarafndan denecei ( eer gemi ileticisi demeyecekse, gemiden cretin pein alnmas ), hangi adrese ne ekilde gnderilmek istendii ve yollanacak postann ieriinin ne olduu konusunda yazl olarak bilgi sahibi olmamz gerekir. Eer gmre tabi olabilecek bir posta ise, ( yakt numunesi, yedek para, vs ) bununla ilgili fatura ve eki listesinin gemi tarafndan hazrlanarak acenteye verilmesi gerekir. zellikle, yanc, yakc parlayc vs ieren gnderileri gemiden teslim almadan nce gndereceimizden emin olmamz gerekir. Bu nedenle gnderici firmalardan bu tip malzemenin hangi artlarda ( paketleme, fiyat, hava, kara postas vs ) yollanaca bilgisini edinmemiz gerekmektedir. Gemiden alnan posta ierisinde deerli evrak ( zellikle yolcu gemilerinde seyahat eki vs ) veya madde bulunmas durumunda postalama esnasndan oluabilecek zarar ve kayp olaylar konusunda sigorta yaptrlp yaptrlmayacann gemiden yazl onayn almamz gerekmektedir.

185

zellikle adi posta tabir ettiimiz ekildeki gnerilirde, ( tayfa mektuplar, kartpostal ) vs gnderinin adrese tesliminde yaanabilecek sorunlarn acentenin sorumluluunda olmadn bildirmekte fayda vardr. zellikle Transit ve demirdeki gemilere yaplacak temaslar, grevli Gmrk Muhafaza, Polis, Sahil Salk gibi yetkili mercilere nceden yazl olarak bildirmek ve izin almak gerekir.

e) Kaptan avans Kaptan avanslar, gemi ihtiyalar iin gemi ileteni, sahibi, kiracs, yk sahibi vs tarafndan kaptana yaplan nakit teslimatn kapsar ve ksaca CTM ( Cash To Master ) olarak adlandrlr. Kaptan avanslar verilirken dikkat etmemiz gereken husular aadadr. Gemiye verilecek kaptan avansnn istenilen miktarda ve istenilen banknotlarla gemiye teslimi gerekir. Bir ok gemi kaptan, bu paralar maa olarak gemide dattndan, gemi kaptannn istedi bozuk paralarn gemiye teslim edilmesinde zen gstermeliyiz. Gemiye kaptan avans teslimlerinde yazl alnd makbuzu alnmal ve gemi kaptanna verilen paray sayarak teslim etmeliyiz. Daha sonra ortaya kabilecek, sahte para riskini nlemek iin gemiye verilen paralarn seri numaralar grlecek ekilde fotokopileri ekilmeli ve gemiye teslimlerde kaptandan bu fotokopilere de imza atmas rica edilmelidir. Ykl miktarlardaki nakit teslimlerinde, parann kayna konusunda dikkatli olmamz gerekir. Hi almadmz bir kiiden gelen para teslimi talepleri, kara para aklama, kanunsuz para transferleri olaslklar gz nne alnarak cevaplanmaldr. Para teslimlerinde, alnma ve kaybolma risklerine kar sigorta yaptrmamz elzemdir. Ayrca, zel emniyet firmalar gvenli para tanmasnda yardmda bulunabileceklerdir. Kaptan avans teslimlerinde, maliyet ve servis bedelinin iyi hesaplanarak gemi ileticisine nceden detayl olarak bildirilmesi gerekir. Bylece gelen kaptan avans ile birlikte masraflar da gelmi olur. Tayfa maalarnn banka hesaplarna yatrlmas srasnda, her bir tayfa tarafndan detayl olarak imzal deklarasyon almak gerekir, ayrca geminin varsa Sorgu Kad ve Onayl Tayfa Listesi ile birlikte, her bir tayfann pasaport ve gemici czdan Fotokopilerinin nceden temini zaruridir.

186

YEDNC BLM

7.1 - NAVLUN SZLEMELER VE ACENTENN SZLEMELERDEN DOAN SORUMLULUKLARI VE SZLEME RNEKLER

HAZIRLAYAN Ruhi Duman

187

7.1 NAVLUN SZLEMELER

Deniz Ticareti, denizlerin sunduu imkan ve kolaylklardan yararlanma aba ve uralarnn nemli bir blmn oluturur. Denizlerin salad kolay, ucuz ve gvenli tama imkanlarndan yararlanarak bir kydan dierine mal tanmas ve mal mbadelesi esasna dayanmtr. Zaman iinde arlkl olarak yolcu ve yk tamas ticaretine dnmtr. Bu ticaretin balca tama arac Ticaret Gemisi dir. Ticaret Gemisi, Denizde kazan elde etme maksadna tahsis edilen veya fiilen byle bir maksat iin kullanlan her gemi, kimin tarafndan ve kimin nam ve hesabna kullanlrsa kullanlsn Ticaret Gemisi saylr. Ticaret gemisiyle yaplan yk tamalar, belirlenmi kurallar erevesinde yaplr. Bu kurallarn banda, tama szlemeleri gelir ve bu szlemeye ksaca Navlun Szlemesi denir. Navlun Szlemesi, iki kii arasnda yaplan bir szlemedir. Eyann denizyoluyla tanmas konusunda bir szleme yaplmsa bu bir Navlun Szlemesi dir. Navlun szlemeleri genel olarak gemilerin iki ana esastan gidilerek kiralanmasdr. Bunlar; a) Kirac bir gemiyi belirli bir sre iin kendi gemisiymi gibi sahiplenip iletmek isterse kullanaca charter party Time Charter mukavelesi olacaktr. b) Muayyen bir yk iin tek sefer tatma yaplacaksa bu durumda seferlik kiralama ( Voyage Charter ) szlemesi kullanlacaktr. Navlun szlemeleri, belli rgtlerce hazrlanm tip szlemelere uygun olarak yaplr.( rnek GENCON Charter Party gibi) Birok farkl formda olan kira szlemelerinin tamamna deinmek burada amacmz aar. lkemizin deniz ticaret hukukuna ait genel artlar ihtiva eden navlun szlemelerinin yapsna gre megul olmamz gerekecektir. Amacmz, gemi acentesinin gemi varmadan nce elde etmesi gereken bilgilerin neler olduunu bilmesi gereken konulardr. Time charter altndaki gemiler belirli bir sre iin ay, alt ay veya bir yl gibi bir zaman iin kiralanr. Bu kiralama sistemine gre, yakt ve liman masraflar kiracya, dier masraflar gemi sahibine aittir. Burada acente asndan nemli olan gemilerin kira balangc ve sonunda kiraya giri ve k srveylerinin yaplmasdr. Time charter olarak tutulmu gemilerde esas olarak gz nne alnmas gereken bir muhasebe unsuru daha vardr ki bunlar dorudan gemiye veya mrettebata ait masraflardr. Teknik olarak bu masraflar kiracya deil, armatre aittir. Seferlik kira anlamalar her ne kadar tek bir yke ait ise de ilgili taraflar devaml i yapmalarn kararlatrm olabilir. Bu durumda gemiler pe pee mteakip seferler eklinde balanm veya sabit bir mddet zarfnda tanacak toplam yk miktar veya muayyen miktardaki ykn tanmas olabilir. Navlun mukavelelerindeki muhtelif ortak maddelerin zaman zaman farkl yorumlanmasndan dolay anlamazlk kabilir. Bu anlamazlklarn giderilmesi iin ortak yorumlama asndan byk merhaleler kaydedilmitir. Bu dorultuda ounlukla BIMCO nun tama kurallar ile ilgili yorumlar ve FONASBA nn time charter kurallarnn yorumlamalar yaymlanmtr. Her iki kurumun ortaya koyduu bu dokmanlar doru yorum asndan gzel bir rehber tekil eder. Ancak unu hatrdan karmamak gerekir ki bu ortak yorumlar, her iki tarafa kabul edildii srece geerlidir. Temel Konu ki kii arasnda denizyoluyla bir tama szlemesi yaplmsa ve bu tamann konusu eya (yk) ise, bu szleme navlun szlemesi olarak tanmlanr. Bu tanm da: a.) b.) c.) d.) Tamann denizyoluyla (gemiyle) yaplmas, Eya (yk) tanmas stlenilmi ( taahht edilmi ) olmas, Ykn, tamay stlenen kiinin egemenliine ( zilyetliine ) gemesi, Tama karlnda bir cret ( navlun ) denmesi dir.

Yukarda eleri ieren szlemeye (mukaveleye) Navlun Szlemesi denir. Navlun ( denizde eya tama: carriage of goods by sea ) szlemesi bir mukaveleyi, Charter party ise bu szlemenin yazl olduu senedi, belgeyi anlatr. zet olarak, bir navlun szlemesi zerinde anlaarak charter party imzalanmas temel kuraldr.

188

Tayan ve Tatan Navlun Szlemesi, iki yanl ( tarafl ) szlemedir. Szlemenin yanlar: a.) b.) Tayan ( carrier ) Tatan ( charterer )

Taraflardan biri, bir blgeden baka bir blgeye belirtilen yk tatacan, dieri ise yk tayacan kabul ve taahht ederler. Ykleten ve Gnderilen Deniz hukukuna zg bir zellik olmak zere, szlemelerde ayrca ykleten ve gnderilenden sz edildii grlr. C/Pde sz gemeyen bu kiiler eylemsel olarak ortaya karlar ve konimentoya bunlarn adlar yazlr. a.) b.) Ykleten ( shipper ) Gnderilen ( consignee )

Bunlardan ykleten, navlun szlemesi uyarnca yk gemiye teslim eden kiidir. Yk gemiye teslim eden ykleten, artk ( tatan olmasa da) konimento dzenlenmesini istemek, gnderileni belirlemek, ykn gverteye yklenmesine razlk gstermek gibi haklara kavuur. Genel olarak ykleten tatan deildir. Bazen tatan yklemeyi kendisi yapar; ykleten/tatan ayn kii olur. Gnderilen, konimentoya, ya da yoksa navlun szlemesine gre yk teslim almaya yetkili klnm kiidir. Gnderilenin yk teslim edinceye kadar tayana kar bir borcu, bir edimde bulunma ykmll yoktur. Yk teslim edince tayana kar baz borlar yklenir. Bunlar navlun, vergi, srastarya vb. gibi borlardr. Gemiyle yk tanmasna ilikin olarak uygulamada konimento , navlun szlemesi, trip charter, time charter gibi szcklerin kullanld grlr. Bunlarn bir blm TTKnda yer alan, bir blm ise uluslararas uygulamadan yansyan szcklerdir ve hepsi de temelde navlun szlemelerini anlatr. Deniz tamacl deyince ilk bata tama szlemeleri gelir. Bu szlemeler, deiik trlerde olmasna karn genel anlamda birbirleriyle tr. Beherinde de ykleme / boaltma liman ve zaman, hazrlk mektubunun verilmesi ve kabul, navlunu ve ne zaman deneceini, demoraj ve miktar yazldr. Bu szlemeler, matbu olmakla birlikte, zel bir anlama ile belirtilen hkmlerin dnda kalan kurallar iin bir Charter-Partyye atf yaplmas gerekir. Eer yaplan zel anlamalarda bir Charter-partye, akca tamamen ya da ksmen, atfta bulunulmusa, charter-partyde kullanlan szcklerin, deyimlerin ve teamln onlarn yerine geen ksaltmalarn szleme hkmleriyle badar ve bu anlamda kullanldklar kabul edilir. Charter-party de sk geen szcklerin bazen ksaltlm olarak kullanldn ve bu szcklerin konimento dahil olmak zere her trl navlun szlemesinin ierdii szckler olduu gz nnde tutulmaldr. Bir tayan ile tatan arasnda yaplan charter-party (arter-parti) nin ana kurallarn ieren kavramlar ve bu kavramlarn aklamalar aadadr : 1.) Port (Liman) Liman (port) szc, gemilerin rhtm, demiryeri, amandra ve benzeri yerlerden ykleme ve boaltma yaptklar her trl alan anlatr. Bu alann dnda ve uzanda da olsa, gemilerin sra bekledikleri ya da sra beklemeye zorunlu olduklar yerler de liman szne dahildir. 2.) Berth (Rhtm) Rhtm (berth) szc, liman iinde geminin yklenmesi ya da boaltlmasna zglenmi yeri anlatr. Eer rhtm (berth) szc kullanlmam fakat belli yer adyla belirtilmise, bu tanm gene uygulanr.

189

3.) Notice of Readiness (NOR ) (Hazrlk Mektbu) Bu deyim, charter partye gre tatana, ykletene, alcya ya da bir bakasna, geminin ykleme ya da boaltma limanna ya da rhtma vardnn bildirilmesini anlatr. 4.) Reachable On Her Arrival or Always Accessible (Varta Ulalabilir ya da Her Zaman Ulalabilir) Bu szckler ya da terimler, tatann, limana varnda geminin, olaand bir ey olmadka , derhal ve gvenli bir ekilde yanaabilecei bir rhtm salamay ykmlendii anlamna gelir. 5.) Laytime (Istarya) Bu szck taraflarn anlamas uyarnca, donatann navluna ek bir para almakszn gemisini ykleme ya da boaltmaya tahsis ettii sreyi (zaman araln, periyodunu) belirtir. 6.) Booking Note (Tama Mukavelesi) Tatann, bir limana sevkedecei ykyle ilgili tayana mracaat ederek gemisinde yer ayrtmasdr. Booking Note (Tama Anlamas) tatan ve tayan iin balayc bir szleme hkmndedir. Bu anlama ounlukla, bir limandan dier bir limana veya blgeye dzenli sefer yapan gemilerde kullanlmaktadr. Her zel anlamada olduu gibi, bu anlamada da benimsenmi bir arter-partiye atfta bulunulmas gerekir. 7.) Per Hatch Per Day (Gnde Ambar az Bana) Bu deyim, istarya sresinin, yk miktarn belirten saynn (A nn) geminin ambar az saysyla ambar az bana kararlatrlan gnlk miktarn arpmna (B ye) blnmesiyle gsterilir. 8.) Day (Gn) Bu szck, saat 00.00 dan balayp 24.00e kadar aralksz sren 24 saatlik sreyi gsterir. Gnn paralar oransal olarak belirtilir. 9.) Clear Days (Aralksz Gnler) Bu deyim, bildirimin yapld gn izleyen gnn saat 00.00nda balayp, kararlatrlan saydaki gnn bittii saat 24.00e kadar birbiri arkasna gelen gnleri anlatr. 10.) Holiday (Tatil) Bu szck, normal alacakken mevzuat gerei allmayan, fakat Pazar, Cuma gibi hafta tatili gnlerinden olmayan gn ya da gn parasn belirtir. 11.) Working Days (WD) (alma Gnleri) Bu deyim, ak szleme hkmyle istaryadan hari tutulmayan gnleri belirtir. 12.) Running Days or Consecutive Days (Birbiri Ardna Gelen Gnler) Bu terim, birbiri arkasna gelen gnleri anlatr. 13.) Weather Working Day (WWD) or Weather Working Day of 24 Hours or Weather Working Day of 24 Consecutive Hours (Hava Msaadeli Gnleri) Bu deyimler 24 saatlik alma gnn anlatr. Ancak, hava koullarnn ykleme ya da boaltmay engelledii ya da alma yapsayd engelleyecei sreler bundan dlr. 14.) Weather Permiting (WP ) (Hava Msadeli) Bu deyim, havann geminin yklenmesini ya da boaltlmasn engellemesi durumunda, bu engelleme sresinin istaryadan saylmayacan anlatr. 15.) Excepted or Excluded (Saylmaz, Mstesna) Bu szckler, belirtilen gnlerde gemide ykleme boaltma ileri yaplsa bile istaryadan saylmayacan belirtir.

190

16.) Unless Sooner Commenced (alma nce Balarsa) Bu deyim, istaryann saylmaya balamasndan nce bir alma yaplrsa, bu alma sresinin istaryadan saylacan belirtir. 17.) Unless Used (UU) (Kullanlmadka) Bu tabir, istarya baladktan sonra istaryadan istisna edilen sreler iinde ykleme ya da boaltma yaplrsa allan bu srelerin istaryadan saylacan belirtir. 18.) To Average Laytime (Tasarruf Edilen Zamann Mahsubu) Bu deyim, tatana ykleme ve boaltma iin verilen istarya srelerini birletirme seenei tandn gsterir. Bu seenein kullanlmas durumunda, ykleme ve boaltma iin tek bir sre verilmi gibi olur. 19.) Reversible Laytime (Tersinir starya) Bu deyim, tatana ykleme ve boaltma iin verilen istarya srelerini birletirme seenei tanndn gsterir. Bu seenein kullanlmas durumunda ykleme ve boaltma iin tek bir sre verilmi olur. 20.) In Writing (Yazl) Bu deyim btn haberleme ekillerinin tm dahil olmak zere her trl gnderme aracyla, gzle grlebilir mesajn gnderilmesini ifade eder. 21.) Time Lost Waiting for Berth to Count as Loading or Dicharging Time or as Laytime (Yanama in Beklenen Zaman starya Saylr) Bu cmle, ykleme ya da boaltma rhtmnn geminin yanamasna elverili olmamas ve geminin bekleme yerinde hazrlk mektubu verememesi durumunda, beklemede geen zamann yerine gre istarya saylmas, eer istarya dolmusa sristarya saylmas gerektiini anlatr. Rhtm yanamaya elverili olunca bu zaman saym durur. Gemi hazrlk mektubu verebilecek yere gelince, mektubun verilmesinden itibaren sristarya ve C/P de belirtilen sre geer gemez istarya ilemeye balar. 22.) Weather In Berth Or Not (WIBON) Or Berth Or No Berth ( Yanasn Yanamasn) Bu deyimler u anlama gelir; Eer gemi vardnda ykleme ya da boaltma rhtmna yanatrlmyorsa gemi, liman iindeki yada dndaki mutat bekleme yerine ular ulamaz hazrlk mektubu verebilir ve c/p hkmne gre de istarya ilemeye balar. Rhtm yanamaya hazr duruma gelince istarya ilemesi durur ve gemi ( yanap ) yklemeye ya da boaltmaya hazr duruma gelince zaman yeniden ilemeye balar. 23.) Vessel Being In Free Pratique and/or Having Been Entered At The Custom House (Serbest Pratika Alm ve/veya Gmre Girmi) Bu deyimler formalitelerin tamamlanmas iini geminin hazrlk mektubu verebilmesi iin bir n koul olmadn belirtirler. Ancak, bu formalitelerden birinin tamamlanmasnn neden olaca gecikme ve istaryadan ya da suristaryadan saylmaz. 24.) Demurrage (Suristarya, Demoraj) Bu szck, donatann sorumlu tutulamayaca bir nedenle istaryann almas durumunda bu gecikme karl olarak donatana denmesinde mutabk kalnan para tutarn belirtir. Sristaryann ilenmesinde istaryaya ilikin istisna kurallar uygulanmaz. 25.) Despatch Money or Despatch (Dispe) Bu tabir, ykleme ya da boaltmann istarya bitmeden tamamlanmas durumunda donatanca denmesinde mutabk kalnan paray anlatr.

26.) Despatch On ( All ) Working Time Saved (WTS) Or On ( ALL ) Laytime Saved ( Kazanlan alma Zaman)

191

Bu deyimler, dispe parasnn, ykleme ya da boaltmann bitiminden istaryann bitimine kadar olan sreden, istarya saylmayacak dnemlerin dlmesiyle bulunacak sreye gre deneceini anlatr. 27.) starya veya starya Ykleme-boaltmaya ayrlan (tahsis edilen) gnlere istarya denir.( layday ) Navlun Szlemesinde istarya ounlukla gn olarak belirtilir; bazen saat olarak gsterildii de olur. Bunlar, limanlarda ok az kalacak biimde dizayn edilmi kimyasal yk tayan tankerlerin C/Plerinde istarya saat olarak yazlmaktadr. C/P de gn olarak belirtilen istarya genel olarak ykleme iin ayr, boaltma iin ayr olmak zere belirtilir. Bazen de ykleme-boaltma iin tek bir istarya kararlatrld olur. starya toplam olarak 7 gndr ibaresi kullanlr. Bu ibare, ykleme ve boaltma iin toplam 7 gn ayrldn, tatann bu sre iinde yklemeyi ve boaltmay gerekletirmesinin kararlatrldn gsterir. Byle bir anlamada tatan yklemede 4, boaltmada 3 gn kullanrsa, sristarya demez. Bazen C/Plerde istarya ambaraz bana belli bir miktarda belirtilir, ambaraz bana 300 ton ekilde bir ibare yer alr. Bu durumda 3 ambarl bir gemide gnlk 900 ton ykleme veya boaltma yaplmas gerekecek demektir. Navlun Szlemelerinde istaryann balangc iin NOR sabah verilirse saat 13.00de, leden sonra verilirse ertesi gn saat 08.00de zaman saym balar eklinde hkm vardr. 28.) Sristarya veya srastarya veya demoraj starya sresi iinde ykleme ya da boaltma eylemi bitirilemeyebilir. Bu srenin almasndaki kullanlan zamana sristarya denir. Sristaryann ngilizce karl demurrage olup, Trkemizde buna yakn bir teleffuzla demoraj denilmektedir. 29.) Dispe ( Despatch ) Trkede dispe olarak kullanlan terim, ngilizcede despatch dir. Bu, sristaryann tersidir. Ykleme ya da boaltmada istaryann tm kullanlmadan ykleme ya da boaltma eylemi tamamlanrsa eylemin tamamlanmasyla, istaryann bitimi arasnda kalan sreye dispe denir. Bunun karl olan paraya da dispe paras (despatch money) denir. Szlemelerde ounlukla dispele ilgili hkm yer alr. Bununla birlikte hi dispeten bahsedilmeyen veya dispein sz konusu olmayacan belirten (no despatch) ibaresi tayan navlun szlemeleri de vardr. Dispe paras, geminin tasarlanandan ya da kararlatrlandan daha abuk yklenmesi veya boaltlmas dolaysyla, seferin sre bakmndan ksalmasndan yararlanan tayann, tatana verdii bir dl olarak ta saylabilir. Dispe paras ya da belli bir tutar olarak belirtilir ya da demorajn yars gibi bir ibareyle sristaryaya gnderme yaplarak belirtilir. 30.) Detention (Ditenn) (Hareketsiz Geen Gnler) ngilizce detention dan dilimize geen ditenn szc, geminin sristarya sresini de aacak ekilde bekletilmesi durumunu anlatmak zere kullanlr. Bu szcn, gemiyi her trl haksz bekletme durumlar iin kullanldn, bu arada sristaryann almas halini anlatmak iin de ayn terimin kullanld grlr. Geminin bekletilmesi durumunu anlatan szck, bu bekletmenin karl olan tazminat anlatmakta da kullanlr. Tayann, sristarya sresinden fazla beklemek zorunda kalrsa, sristaryay aan sre iin, tatandan zararn kantlamak suretiyle, sristarya parasndan daha byk tutarda bir tazminat alabilme hakk doar. rnek olarak, gnlk sristarya birimi 3.000 dolardr, gn sristarya ilemitir ve (3x3.000=) 9.000 dolar sristarya paras alacaktr. Tayan, sristaryadan sonra da gn boaltma iin beklemek zorunda kalmsa, bu zararn

192

kantlayarak gnlk 5.000 dolardan (3x5.000=) 15.000 dolar ditenn (hareketsiz geen gnler) tazminat alabilir. (TTK Md. 1057/3 de tayana, sristaryay aan sreler iin, sristarya parasndan daha fazla bir tazminat (ditenn) isteyebilecei hkm yer almaktadr. 31.) Zaman izelgesi (Time Sheet) a.) Tanm Navlun szlemelerinde geminin yklenme ve boaltlmasnda geecek zaman belirtilir. Bu konuyla ilgili olarak konmu kurallara ya da hkmlere gre deerlendirilir. C/Pde belirtilmi olan istarya sresini alp almadn saptamak, sonu olarak gereklemi dispe ya da demoraj bulup bunun karl olan paray belirlemek amacyla, yerlemi bir biime uygun olarak yaplan izelgeye zaman izelgesi (time sheet) denir. Bu Zaman izelgesi nin yerlemi bir biimi, BIMCOnun nerdii form olarak geni lde kullanlmaktadr. Time Sheet yaplrken, C/P nin ykleme-boaltmayla ilgili hkmleri ile, geminin ykleme/boaltmasna ilikin olaylar izelgesi gz nnde tutulur; bu bakmdan c/p hkmleri kadar olaylar izelgesi (statement of facts) ok nemlidir. b.) Olaylar izelgesi (Statement of Facts) Bir zaman izelgesi dzenleyebilmek iin C/Pde yer alan ykleme-boaltmaya ilikin hkmlerin bilinmesi ve ykleme/boaltma eyleminin bu hkmler kalbna dklmesi gerekir. Bunu yapabilmek iin de geminin ykleme ya da boaltma ya da her ikisi aamasnda geen balca olaylarn bilinmesi gerekir. Bu olaylarn balcalar; Norun verilmesi ve kabul, Yklemenin balamas ve bitimi, Yklemenin durmasna ilikin bilgiler (geni ekilde), Hava durumu, Varsa grev hakknda bilgi, Olmusa kazalar hakknda bilgi (vin arzas,krlmas, sapan kopmas), Benzer bilgiler.

Bu bilgileri ieren belgeye ( tutanaa, izelgeye, yazya ) ngilizcede Statement of Facts denir. Geminin ykleme ya da boaltma operasyonu bitince, daha sonra her iki yan ilgililerinin bir zaman izelgesi yapmasna olanak verecek ekilde maddi olaylar yanstan olaylarn tutanadr. Bu ykleme ve boaltmada belirtilen olaylarn seyri, gidiat yazlr. te yazlan bu olaylar (facts) n/s hkmleri ile harmanlannca da time sheet ortaya kar. Olaylar izelgesi kaptan ve ykleyen/gnderilen temsilcisi tarafndan imzalanr. c.) alma saatleri ve tatiller sorunu alma saati kavram, resmi alma saati olarak kabul edilmi dnemleri, periyotlar (sre araln) anlatr. Bilindii gibi, gn iindeki alma saatleri de, haftann alma gnleri de her lkenin belli bir kentinde yaz ve k olarak alma saatleri uygulamas deimektedir. Hazrlk mektubu, n/snde aksi bir hkm bulunmadka, alma saatleri iinde verilir. Baz lkelerde hafta tatili deiik gnlerde uygulanmaktadr. Bunlar, Mslman Arap lkelerde Cuma, srailde Cumartesi, dier lkelerde ise Pazar hafta tatili gnleridir. Ek1 : General Tima Charter Party rnei Ek2 : Standart Voyage Charter Party rnei Ek3 : Notice of Readiness rnei Ek4 : Booking Note rnei Ek5 : Time Sheet rnei ( Standard Time Sheet Long Form ) Ek6: Statement of Fact rnei ( Standard Statement of Fact Long Form )

193

SEKZNC BLM 8.1 OLASI ve LEMLER HZMETLER 8.1.1 Deniz Hukuku a) Giri b) Kaptan c) Gemi Jurnali d) Tatann Ykleme Grevi ve Doru Beyan da) Ykleme Yeri db) Ykleme Harcamalar dc) Ykn Gverteye stifi dd) Boaltma ve Teslim 8.1.2 - Konimento a) Tanm b) Anmsatmalar c) Konimentonun erii 8.1.3 Yk Eksiklii ve Fazlal 8.1.4 Deniz Raporu 8.1.5 Avarya ( Mterek Avarya ) 8.1.6 - Srveyrler a) Klas Srveyi b) Liman Srveyi c) Kaza Srveyi d) Yk Srveyi 8.1.7 Gemi Mrettebat a) Gemi Adam b) Armatr Acente likisi c) Mrettebatn lkesine Dn d) Gemiden Firar e) Kaak Yolcular

HAZIRLAYAN Ruhi Duman

194

8.1 OLASI ve LEMLER 8.1.1 Deniz Hukuku

a) Giri Denizci devletler zaman iinde gemi teknolojisini gelitirerek hantal kadrgalar yerine, kalyonlar yapmaya baladlar. Daha da nemlisi denizin, denizciliin bir eitim ii olduunu bildiklerinden keifler, yeni corafi gelimelere bal olarak yazlan kitaplar da kullanarak daha yeni bilgilere ulatlar. Denizlerde gemilerle bir kydan dierine yolcu ve yk tanmas ve mal mbadelesinin balca tama arac "Gemi dir. Geminin hukuki bir varlk, bir iletme kabul edilmesi, Donatannn, kaptannn, dier alanlarnn haklarnn, grev ve sorumluluklarnn belirlenmesi, tanan insan ve ykn gvenlii gibi konularn ve yaplan ilem ve faaliyetlerin kurallara balanmas ile, "Deniz Ticareti - "Deniz Ticaret Hukuku - "Deniz Hukuku ve Deniz Sigortas meydana gelmitir. Gece-gndz kullanlan denizler, ok uzun aamalardan, onun srlarn zp aktaranlardan, bilim ve bilgilerden, gelien teknolojiden faydalanarak yeni bir yapya kavutu. Yolcu ve yk gemilerinin tama kapasiteleri arttka, can ve mal gvenlii daha ok deer kazand. Bu, deerleri korumak iin deniz yolu ile ticaretin daha gvenilir aralarla desteklenmesini gerektirdi. Bugn denizci devletler, deniz hukuku dzeni ierisinde modern gemileriyle bata okyanuslar olmak zere btn denizlerde, byk gl ve su yollarnda, boazlar ve krfezlerde kendi bayran tayan gemileriyle Denizcilik alannda byk mcadeleler vererek faaliyetlerini srdrmektedir. b) Kaptan Gemi, bayrak tad lkenin hukukuna ve egemenliine tabidir. Oysa, ounlukla uyruk olduu lkenin limanlar dndadr. Bunlar ak denizler, yabanc karasular, yabanc limanlardr. Bu nedenle, gemi kaptan bir taraftan donatanla yapt hizmet szlemesi uyarnca gemiyi yneten teknik-tecimsel bir uzman iidir. Dier yandan devletin zabta yetkisi diye belirtilen yetkisini kullanan kiidir. Bu durumu dolaysyla kaptann hem zel hukuk, hem de kamu hukuku ynnden grevleri, yetkileri ve sorumluluklar vardr. (1) Kamu hukuku ynnden kaptana gerektiinde gemideki insanlar zerinde cebir kullanmaya kadar varan yetkiler tannmtr. Ayrca kaptan, gemide su ilendiinde savcya ait grevleri yerine getirir, delil toplar, ifade alr ve hatta san tutuklayabilir. zel hukuk ynndense kaptan, her eyden nce donatann temsilcisidir. Zaman zaman yk ilgililerini de temsil eder. Kaptan, btn ilerinde tedbirli bir donatan gibi hareket etmek zorundadr ve byle davranmamasndan doan zararlardan da sorumlu olur.
(1)TTK Madde 976.

c) Gemi Jurnali Gemi jurnali, sefer boyunca geminin iinde bulunduu koullar, yaplan balca i ve ilemleri gemide geen olaylar yanstan defterdir. TTK'na gre bir liman iinde yolculuk eden kk gemiler dnda kalan tm gemilerde jurnal tutulmas zorunludur. Bugn btn lkelerin gemilerinde tutulan jurnaller birbirine ok benzemektedir; byk boy defterin sol yannda rotalarn, hava durumu ile deniz durumunun kaydedildii, yatay ve dey stunlar yer almaktadr; sa sayfa rota deitirme, vardiya deiimi, geminin yeri, kaza... gibi nemli olaylarn zetlenerek yazlmas iindir. Gemi jurnali, nemli bir ekonomik birim olan ve donatan, yk ilgilisi, tekne sigortacs, yk sigortacs, kredi veren gibi birok kii ve kuruluun kar ilikisi bulunan geminin, sefer boyunca iinde bulunduu koullar ile yaplan i ve ilemleri yanstan bir defterdir. Gemide geen kimi olaylar devleti de

195

ilgilendirdiinden, kamu hukuku bakmndan da gemide geen baz olaylarn kayd gereklidir. Bir ticaret gemisinde, yasal olarak Gemi Jurnali tutulma ykmll getirilmitir. (1) Gemi Jurnali uluslararas kurallar gerei ierii ayn olmakla birlikte, btn lkelerin gemilerinde tutulan jurnaller birbirine ok benzemektedir; Gemi jurnali aadaki olaylar iine alr: (2) 123456789101112Hava ve rzgarn durumu Rota ve alnan (katedilen) mesafe Geminin bulunduu yerin enlem ve boylam Sintinelerdeki su ykseklii skandil (deniz suyunun derinlii) Klavuz kaptann gemiye giri ve k zaman Gemi adam deiiklikleri Gemi meclisi kararlar (3) Gemide ya da ykte hasara yol aan kazalar Gemide ilenen sular Kaptann verdii disiplin cezalar Gemideki doumlar ve lmler (4)

Denizcilik alanndaki uluslararas teaml; (yapla geli), gemi jurnali her saat kayt dlmesi eklindedir. Gemi jurnalinin sol sayfas rotalarn (miyar, dmenci, cayro), "dme" nin, rzgarn, denizin vb yazlmas iin dey stunlara; sa sayfa olaylarn yazlmas iindir. Her iki sayfa yatay 24 erite ayrlmtr; bylece, her saat rotalarn, denizin, rzgarn vb yazlmas iin gerekli kolaylk salanmtr. Kaptann gemi disiplini yetkisine dayanarak verdii disiplin cezalar ile gemide su ilenmesi durumunda kaptann yapmas gereken iler ve almas gereken nlemler de jurnale yazlmaldr. (5) (1) TTK Madde 980 (2) TTK Madde 981. (3) TTK Madde 979. (4) 1587 sayl Nfus Kanunu Madde 16 Her ocuun doumu bir tutanakla bildirilir. Madde 18 Gemide doum olursa kaptan bunu gemi jurnaline yazar ve iki nsha tutanak tutarak vasiye verir. Madde 36 Gemide vuku bulan lm, kaptan gemi jurnaline yazar ve iki nsha tutanak tutar. Eer gemi yurt d limana gidiyorsa en yakn Trk Konsolosluuna, Trk limanlarnda ise Cumhuriyet Savcl veya nfus idaresine ibraz eder. lm tutanana iki kiinin tank olarak imza ettirilmesi zorunludur. (5) TTK Madde 1467. d) Tatann Ykleme Grevi ve Doru Beyanda Bulunma Ykmll Ykleme limannda ya tatan ya da ykleten, yk gemiye teslim ederler. Bu konu TTKunda genice yer almtr. (1) Ykledii ykn ls, says ve tarts ile markalar hakknda tatann tayana kar doru beyanda bulunmak ykmll vardr. (2) Buradaki "ls" sznden ykn hacmi ve boyutlar anlalr; tarts szc de arl belirtir. Yk zerine birok marka konur. (3) Yasada belirtilen "marka"y: a - Gnderilen markas (Consignee mark) ve b - Konimento markas (B/L mark) olarak anlamak gerekir. Bu markalarda yanllk ve zamanla silinme, ykn yanl limana boaltlmasna, yanl kiiye teslim edilmesine neden olabilir. Bu nedenle yasakoyucu, tatan ya da ykletenin, markalar konusunda tayana doru bilgi vermesi ykmln ngrmtr . Kaptanlar ve gverte zabitleri, gemiye yklenen ykle ilgili olarak ykletenin nce okluk bir engagement sheet verdiini, bu katlarda ykn hacmi, boyutlar, arl gibi bilgilerin yer aldn bilirler. Ancak, tayan temsilcisi kaptan ve gverte zabitleri gemilerine aldklar ykleri tartmazlar; tartmalarna olanak da yoktur. (4) Sadece, byk boyutlu paralar iin yer belirlemek zere, bu paralar lerler. Ksaca belirtirsek, tayan, gemiye yklenen ykn arln ve llerini bilmez. Bunlar tatan/ykletenin kendisine yapt beyana gre konimentoya yazar. Byle olunca da varma limannda gnderilene kar sorumlu tutulmas olasl doar. Bu konuyla ilgili konimento balkl blmde daha geni aklama yaplmtr.

196

Tatan/ykleten tayana ykn says, tarts ve ls hakknda doru bilgi vermek zorundadr. Yanl bilgi vermesi durumunda, bu yzden zarara urayan tayana kar sorumludur. Bu sorumluluk kusura bal bir sorumluluk deildir; yani ykleten "bana imalat byle syledi, ben de imalatdan aldm bilgiyi tayana beyan ettim" diyerek -tayana kar olan- sorumluluktan kurtulamaz. Tatan/ykleten "tehlikeli eya" saylan ykleri ykledii halde, tayana (kaptana) kar bunu gizlemise, ya da kaptann anlayamayaca ekilde bildirmise, bu yzden doan btn zarar gidermekle ykml olur. Kaptan, yolculuk srasnda byle bir yk saptarsa onu gemiden karabilir, imha edebilir, denize atabilir. Tehlikeli eya ile ilgili olarak yasa, Denizde Can ve Mal Koruma Hakknda Kanuna gnderme yapmtr. (5) Kanunda tehlikeli ykler iin IMO tarafndan yaymlanan Dangerous Goods kitaplar btn dnya denizciliinde kullanlmakta, hem ilere, hem de ilemlere rehber olmaktadr. da) Ykleme Yeri Ykleme yeri, geminin kararlatrlan yk yklemek zere bulunaca yerdir. Bu yer, bir rhtm ya da iskeledir. Ykleme liman ounlukla kira szlemeleri ile belirlenir, ama ykleme yeri ok nadir olarak C/P'de gsterilir. Ykleme yerinin denizcilik bakmndan "gvenli bir yer" (safe berth) olmas gerekir. db) Ykleme Harcamalar (Masraflar) Alc ile satc, gemiyle tanacak maln alm-satm szlemesini yaparken CIF, FOB, FAS gibi ksaltmalarla belirtilen koullar demetinden birini kabul ederler. Bunun sonucu olarak da, gemiye ykn yklenmesinin giderlerinin nasl karlanaca belli olur. Kukusuz, tayan bakmndan, alm-satm akdinin koullar balayc deildir; ancak; CIF, FOB vb koullarla anlaan taraflardan biri, gemi iletmesiyle navlun szlemesi yaparken, alm-satm szlemesinin hkmlerini gznnde tutmak zorundadr. Bylece alm-satm szlemesiyle navlun szlemesi arasnda uyum salanm olur. Eer navlun szlemesinde ykleme/boaltmayla ilgili hkm yoksa, liman nizamna, o da yoksa yerel yaplageli kurallarna baklacak; o da yoksa FAS diye ksaltlan sat koullarna gre paylalacaktr dc) Ykn Gverteye stifi Gvertede tanmas mutat olan yklerin gverteye istifi iin tatann rzas aranmaz. Yklerin gvertede tanmas mutat olan ykler kereste (timber, lumber) ykdr. Kereste, az youn bir yk olduu iin, genel olarak ambarlar dolduu halde gemi azami detveytine ulamaz. Eer yk gverteye konmazsa yk ilgililerine navlun yksek gelecektir. Bu nedenle gverteye de yk koymak gerekir. te yandan, iyi istiflenmi ve yolunca balanm gverte kereste yk gemi yzerliini ve dengesini (bouyancy and stability) olumlu ynde etkiler. (6) Bu nedenle, kereste yknn gverteye konmas allm (mutat) saylr. Bu yarg hemen her eit kereste iin geerlidir. Son on yllarda ortaya kan ve olaanst bir hzla gelien konteynercilik, gvertede tanmas mutat olan yeni bir yk eidini ortaya karmtr. Konteynerler de, .esas bakmndan. tatann rzas olmadan gvertede tanabilecek yklerdendir. Bunun haricinde, gverteye yklenmesi gereken ykler iin yk sahibinin rzas alnmas kural benimsenmitir. (7) Bu nedenle, ykletenin (tatann) rzal olmadan, yk gverteye yklenmemelidir. Tatann muvafakatiyle gverteye yklenen yke tayann zen gstermesi gerekir. Gverteye konmu olan ykle ilgili konimentoya, ykn gvertede olduu yazlmaldr. Bu "on deck" eklinde bir cmlecikle konimentoya yazlr. dd) Boaltma ve Teslim Boaltma, gemiye yklenmi ykn gemiden karlmas eylemine denir. Yk, navlun szlemesi ile kararlatrlan yerde ve ekilde gemiden rhtma, ya da at gibi bir yzer araca aktarlr. Yasamzda boaltmayla ilgili hkmler, yklemeyle ilgili hkmlerle tam bir paralellik gsterir. Yalnz yklemedeki "ykleten"in yerine, boaltmada "gnderilen" ibaresi yer alr.

197

Gnderilen, navlun szlemesi hkmne ya da konimentoya gre yk teslim teslim almaya yetkili olan kiidir. Yk gnderilene teslim etmek iin gnderilen, elindeki konimento ile geminin varma limanndaki acentesine bavurur. Acente, gerekli denetlemeyi yaptktan sonra ibraz edilenin gerek ve meru olduunu anlaynca, gnderilene bir yaz veya konimento arkasna maln teslimi ile ilgili meruhat yazarak verir. Bu yaz teki belgelerle birlikte gmrk ilemlerinin yaplmasn da salayan, ykn o kiiye teslim edileceini belirten yazdr. Liman acentesi, donatan/tayan temsil eden tacir, kendisine ibraz edilen konimentonun o gemi ve o ykle ilgili gerek, geerli konimento olup olmadn denetlerken, varsa arkasna yazlan ciro'larn dzenli ekilde arka-arkaya geliini (teselsln) kontrol etmelidir. Ykn teslim edilmesi talimatn ieren yaz veya konimento gmrk ilemleri bittikten sonra belgelerini liman iletmesi ve gemiye ibraz etmek suretiyle gnderilen yk alcya teslim edilir. Bu teslimat, ya dorudan gemi bordasnda supalan teslim eklinde olur, ya da antrepoya/sundurmaya/rhtma indirilmi ykn ksa veya uzun bir zaman sonra teslim alnmas biiminde olur. Yk gnderilene teslim edince, tayann navlun szlemesinden doan bir dizi borlar sona ermi olur. Tayann yk hasarndan sorumlu tutulabilmesiyle ilgili hkmler yasada belirtildii gibi, (8) Brksel Konvansiyonu ve Hamburg Konvansiyonu hkmleri uygulanmaktadr. Ykn hasara ya da ksmen ziyaa uramas durumunda yasa, bunu en ge teslim srasnda tayana yazl olarak bildirilmesini ngrmtr. (9) Yasa ve anlan konvansiyonlardaki dzenlemenin temeli u dnceye dayanr: Gemiden yk boaltlp gnderilene teslim edilince, artk tayann egemenlik alanndan km olur. Bu nedenle, hasar iddias varsa bu teslim kesitinde bildirilmelidir ki, tayan da haklarn korumak olanana sahip olsun. (10) 1.) TTK m. 1023-1027 2.) TTK m. 1023 3.) G. Aybay Kuruyk Gemilerinde Yk leri ve lemleri s.271 4.) Arlkhesab, draft srveyle yaplr. 5.) TTK Mdde 1026. 6.) G. Aybay Kuruyk Gemilerinde Yk leri ve lemleri s.244 7.) TTK Madde 1063 8.) TTK m. 1061 9.) TTK m. 1065 10.) TTK m. 1066

8.1.2 - Konimento
a) Tanm Bir geminin limanda yklemesiyle ilgili Ykleme Ordinosu karlnda alnan en nemli belge Konimento dur. Uluslararas ticarette Konimento dan daha nemli baka hibir belge yoktur. Konimento, tayan tarafndan tek tarafl olarak dzenlenen ve ykn tanmak zere teslim alnd aklamas ile varma limannda onu ibraz eden meru senet hamiline ykn teslim edilecei taahhdn ieren bir kymetli belgedir. (1) Bu belgenin eitli rolleri vardr ve bunun ok iyi bilinmesi gerekir. Taraflarn kimlii ve maln nitelii/aidiyeti asndan hibir kukuya yer olmamaldr. Bununla birlikte baz konularn dikkate alnmas zorunludur. Bunlar kuramsal olarak: 1.) Konimento tek yanl olarak dzenlenir; yalnzca kaptan, ya da tayan tarafndan imzalanr. Kaptan veya tayan tarafndan yetki verildii acente tarafndan da imzalanr. 2.) Konimentoda, ykn tanmak zere teslim alnd ve nereye tanaca belirtilir.

198

3.) Konimentoda ak ya da rtl, ykn varma limannda, konimentonun meru hamiline teslim edilecei belirtilir. 4.) Konimento, Trk Hukukunda "kymetli evrak" diye anlan ve zel nemi olan senetlerden biridir. Konimentonun bir zellii de karine oluturmasdr; bu nemli zellik: Konimento, ykn konimentoda yazl olduu gibi tayan tarafndan teslim alndna karine oluturur. (2) "Konimento" dendii zaman, ayrca belirtilmi olmadka ykleme konimentosu anlalr. Deniz tamasyla ilgili eitli tiplerde Konimentolar bulunmaktadr ancak, hepsi belirli ortak unsurlara sahiptir. Bir kira szlemesi erevesindeki Konimento, ounlukla gemi kiralama szlemeleri ile birlikte kullanlacak belirli bir konimentosu bulunmaktadr. b) Anmsatmalar Konimento ile ilgili gereksinmelerini karlayacak acentelerin, kaptanlarn ve deniz iletmecilerinin birka ksa anmsatma: Konimentoda tayan ad yazlmamsa donatan tayan saylr. (3) Konimento "yazl ekilde" bir isten (irade) aklamasdr; bu nedenle el yazsyla imzalanmas gerekir. Konimento. ykletenin beyanlarna ve ykleme srasndaki saptamalara gre dzenlenir. Kaptan, konimentoyu imzalarken ikinci kaptanca imzalanm olan Ykleme Ordinolarnn (mate's receipt) ieriini gz nnde tutmaldr. Konimentolarda C/P'ler gibi, BIMCO gibi kurulularca hazrlanm basl (matbu) formlarn doldurulmas yoluyla dzenlenir. Ama. birok donatann, hatta time charterern kendi firma bal ile zel hazrlanm formlerler bastrp kullandklar da grlr. (4) Krkambar tamalarnda (dzenli hat tamas yapan firmalarn uygulamasnda) ayr bir navlun szlemesi olmad iin, konimentolarn arkasna tama artlarn belirten birok hkm vardr. (5) c) Konimentonun ierii Konimentoya nelerin yazlmasnn gerekli olduu yasa ve uluslararas kurallarla belirlenmitir. Bu bakmdan, "kymetli evrak" niteliindeki bu senedin, yasa ve kurallarda yazl btn eleri eksiksiz olarak iermesi gerekir. Tayann ad Konimentoda tayann adnn gsterilmesi gerekir. Ancak, tayan gsterilmemi de olsa konimento geerlidir ve donatan tayan saylr. (6) Kaptann ad Basl konimentolarn bazlarnda kaptann ad ve soyad iin bir yer belirtilir ve okluk buraya gemi kaptannn ad yazlr. Geminin ad ve bandras Yasada "geminin ad ve tabiiyeti" denmitir. (7) Ykleten, gnderilen, tatan hatta sigortac iin, ykn yklendii gemi adnn ve uyrukluunun bilinmesi nemlidir. Bu nedenle gemi adnn ve uyrukluunun (bandrasnn) konimentoya yazlmas gerekir. Ancak, bandrann yazlmad konimentolara ok rastlanr. Dzenlenen nsha says Konimento zerine, ka nsha olarak dzenlendiinin de yazlmas gerekir. Konimentonun tedavl etmeyecek olan nshalar da olur, bunlar zerine tedavl etmeyeceini belirten bir byk yaz yazlr. Bu tedavl etmeyecek nshalar hesaba katlmakszn, ykletene teslim edilecek nsha says neyse, o kadar nsha dzenlendii koniimento zerine yazlr. Ykletenin ad Yasamzda ykletenin adnn da konimentoya yazlmas ngrlmtr. (8) "emre" yazlm konimentolarda ise, "ciro" (endorsment) denilen ve birbirini izleyebilen ilemlerin srasn salkl bir

199

ekilde takip edebilmek bakmndan ykletenin adnn yazlm olmas arttr. Ancak ykletenin ad yazlm olan bir konimentoda cirolarn teselsln (birbiri arkasna geliini) denetlemelidir. Ykleten A firmas ise onun B'ye cirosunu, B'nin C'ye cirosunu konimento arkasndan izleyen tayan, varma limannda yk C'ye teslim edebilir. Ykletenin ad yazl deilse bu denetleme yaplamayaca iin konimento geersiz saylr. (9) Gnderilenin ad Varma limannda ykn kime teslim edileceinin ve zellikle hazrlk mektubu NOR'un kime verileceinin bilinmesi bakmndan konimentoya gnderilenin adnn yazlmas gerekir. Bununla birlikte "nama" yazl olmayan -yani "emre" yazl olan- konimentoya gnderilen olarak kimsenin yazlmam olmas konimentonun geerliini etkilemez; sadece, ihbar yaplabilmesi iin bir notify adress gsterilir. Ykleme ve boaltma limanlar Konimentolarda ykleme ve boaltma limanlar okluk gsterilir; ancak her ikisinin de gsterilmemesi senedin konimento saylmasn engellemez. Boaltma liman olarak belli bir lkenin limanlar ya da belli bir blge limanlar yazlabilir. Gemi, belirtilen boaltma limanlarnn belli bir yere (mevkie) varncaya kadar asl tahliye edecei limann bildirilebilecei de yazlabilir. (10) Navlun Bir kira szlemesi konimentosunun sol alt taraftaki kede, kira szlemesi tarihinin yazlaca bir yere, kira szlemesinin tarihi yazlr. Ayn alanda navlunun pein veya havale olarak demesi yazlaca yer bulunmaktadr. Konimentoya, temsil ettii ykle ilgili olarak navlun konusunda da kayt konmasa da olur. Konimentoda navlunla ilgili olarak en ok rastlanan ve dourduu sonu nemli olan cmlecik "freight prepaid"dir; bu ksaltma "navlun pein denmitir" anlamna gelir ve navlun dolaysyla tayann o yk zerinde ne hapis ne de rehin hakk kullanamamas sonucunu dourur. Ykle ilgili kaytlar a) Genel aklama Formun orta ksm mallarn tanmlanmasna ayrlmtr ve mal tanmnn aslna uygun yaplmas ok nemlidir. Konimentoya ykle ilgili olarak konacak kaytlar, yazlacak yazlar ve rakamlar, konimento kaytlarnn en nemlileridir. b) Konimentoya yazlmas zorunlu olanlar Tanmak zere teslim alnan mallarn: (11) i - Cinsinin ii - lsnn iii - Say veya tartsnn iv - Markalarnn v - Haricen belli olan hal ve mahiyetlerinin konimentoda gsterilmesi gerekir. Ykn nitelendirilmesini salayacak bilginin yazlmas zorunludur. nk, ykn ak ve aydnlk biimde nitelenmesi gereklemezse, konimentonun neyi temsil ettii anlalmaz; byle olunca konimento zerine ina edilmi btn yap ker. Genel olarak benimsenen gr udur: Tayan, tatann kendisine bildirdiklerinden, yk en iyi niteleyecek (tavsif edecek) olanlar yazmaldr. Ykleten, gemiye teslim edecei ykn miktarn, markasn, haricen belli olan durumunu ve mahiyetini, yklemeden nce tayana bildirir; tayan ykleme ve istif srasnda bu bildirimle gerek durumu karlatrr. Ykleme eylemi sonunda konimentoyu dzenlerken ykletenin beyanlarn konimentoya yazar. Ykleten "her biri 0,5 metrekp ve 1 ton olan 100 sandk" bildirmise, tayan bunlar yazmaldr. Tayan l/say/tartdan baka kendisine bildirilen markalar ve ykn dtan grnen durumunu da konimentoya yazmak zorundadr. Ykn cinsine gelince, tayan uval iindeki ykn cinsini de, sandk iindeki ykn cinsini de bilemez ama, cinsini bilebilecei ykleri yazmas gerekir. Ykn deerinin konimentoya konmasn gerektiren ak bir hkm yoktur.

200

c) Tayann konimentoya koyabilecei erhler Konimento zerine konulan kaytlar doru saylr. (12) Ykn konimentoda yazld ekilde gemiye yklendii karinesi kabul edilmitir. Tayann (kaptan ve yardmcs gverte zabitlerinin) yklenecei bildirilenleri ykleme sresince skca denetlemesi, bildirilenlerle gerekte yklenenler arasnda uyumsuzluk, farkllk saptarlarsa ona gre konimentoya: Ya bildirileni yazmamas; Ya da yazmasna karlk konimentonun belli bakmdan karine oluturmasn nleyecek kayt dmesi gerekir. Yasa bu olana tanmtr. Aada bu olanaklar zetlenmitir: Markalar Yk zerindeki markalar deniz yoluyla tama bakmndan uygun nitelikte deilse, rnein silikse, kopabilecek gibiyse, kaptan, konimentoya "markalar silik, okunaksz", "markalar kopabilir" eklinde bir erh koyabilir. (13) Denetleme olana bulunmamas rnein ykleme birka postayla byk bir hzla yaplyor, sayma olana yok; binlerce uval ykleniyor; byle bir durumda uval saysnn belli olmad konimentoya yazlabilir. Ancak, bu erhi ykletenin kabul etmeyecei ve byk sorun kaca gznnde tutulmal ve denetleme iin nceden nlem alnmaldr. Gece az kla yaplan bir yklemede ne sayma ne marka kontrol yapma olana bulunmadysa, konimentoya bu konuda erh verilebilir. Beyanlarn doruluundan kuku Ykletenin aklamalarndan phe duyulmasn hakl klacak saptamalar yaplrsa, bu durumda da konimentoya erh verilebilir. rnein, draft srveyle gemiye 10.000 ton yk girdiini saptayan kaptann, 10.100 ton yk yklendiini bildirmi olan ykletene 10.100 arlk gsteren bir konimento dzenlemesi, ama "arlk belli deil ya da "bildirilen arlk" (said to weight) erhini koymas gerekir. Yanl beyan Kaptan, ykleten beyannn -kukulu deil- yanl olduunu saptarsa, kaptan yanl beyan konimentoya hi geirmemeli ve saptad doruyu yazmaldr. Ykn dardan grn Ykn haricen belli olan hal ve mahiyeti de, tecimsel yaam bakmndan ok nemlidir. Bu nedenle tatanlar/ykletenler, konimentoya, ykn d grnte iyi durumda (in apparent good order and condition) yklendiinin yazlmasn isterler. ou tip konimentolarda bu cmle basldr. Ancak, ykleme srasndaki denetlemeler sonucunda, mate's receipt'e 10 sandn krk, 5 uvaln slak olduu yazlmsa, kaptan bu meruhat konimentoya yazmak zorundadr.

Alld zere, ykleten "clean on board (gemiye iyi durumda yklendi) kaydnn konmasn isteyecei konimentoyu kaptana imzalatnca, gerekte slak olan uvallar ve krk olan sandklar iyi durumdaym gibi bir karine doar ve tayan, gnderilene kar krk sandklar ve slak uvallar nedeniyle sorumlu olur. Bir kira szlemesi erevesinde tanan yk iin genelde kullanlan tipik konimento Congenbill dir. Konimento zerinde ilk saptanacak ey, ykleyicinin ad ve adresi olduu grlmektedir. Ykleyici geminin kiracsyla ayn kii olabilse de, bu hibir ekilde daima yle olacak anlamna gelmemelidir. Kirac yk satn alan veya ne ykleyici ne de maln gnderildii kii olan bir tccar olabilir. Ykleyici, mallarn gemiye yerletirilmesinden hemen nce onlarn sahibi olan ve kontroln elinde bulunduran taraftr. 1.) 2.) 3.) 4.) Gndz Aybay Deniz Hukuku Aybay Yaynlar 1998 s.607 AGE s. 608 TTK m. 1099 BIMCO'nun C/P iin "Gencon" formleri gibi. B/L iin "Congenbill'i rnek gsterilebilir.

201

5.) BIMCO'nun "Conlinebill" formleri rnek gsterilebilir. 6.) (TTK m. 1099. 7.) TTK m. 1098/3 8.) TTK m. 1098/1 9.) Gndz Aybay Deniz Hukuku Aybay Yaynlar 1998 s.611 10.) TTK m. 1098/7 11.) TTK m. 1098/8 12.) TTK m 1110/1l 13.) TTK m 1100. Ek 1 : Congenbill rnei Ek 2 : Conlinebill rnei

8.1.3 Yk Eksiklii ve Fazlal

Gemilerle Tanan Ykn zet Beyana Gre Eksik veya Fazlal Gmre beyan edilen zet beyan veya zet beyan olarak kullanlan belgelere kaytl miktara gre eksik kan: 1.) Geminin tad yk, dkme yk (Hububat, kmr, sv yk) ise, eksik kan yk miktar %3 oranna kadar hibir takibata uramaz. %3 amas halinde gmrke takibata urar. 2.) Geminin tad yk kap adedi ile ilgiliyse, eksik kan kap adedi olarak yine gmrk idaresi tarafndan takibata alnr. 3.) Gmrk idaresi tarafndan takibata alnan eksik yk iin ay sre verilir. Tayan veya acentesi, sz konusu eksikliin mahrecinden yklenmemi veya yanllkla baka bir limana karlm olmas, kaza ve avarya sonunda yok olmu veya alnm bulunduunu kantlamadnda gmrk idaresi tarafndan para cezas verilir. 4.) zet beyan veya zet beyan olarak kullanlan belgelere kaytl miktara gre fazla kan kaplar ile dkme %3 aan fazlalk iin gmrk idaresince zet beyan fazlal takibat yaplr. 3nc maddede belirtildii ekilde kantlanamayan fazlalk idare tarafndan el konulur ve fazla kan eyann CF kymeti kadar para cezas alnr. 5.) Kap adedi itibariyle tamam kan ancak say, ba, arlk gibi llerinde eksiklik veya fazlalk olan eya iin gmrk idaresi tarafndan takibat yaplmaz. (1) 6.) Eksik kan yklerle ilgili maln sigortacs tarafndan da tayana veya acentesine mal bedelini tazmin talebi gelebilir. Geminin tahliye sonunda kan eksiklik iin gemi acentesi durumu derhal tayana bildirmelidir. Tazmin talebini isteyen sigortaya, tamay yapan firmann/donatann ak ad ve adresi bildirilmelidir. Gemi acentesi daima, temsil olunan kiinin . . . adn vererek onun adna ibaresini koymaldr. Sadece Yalnzca Acente olarak imzalamak yeterli deildir. Eer yine de temsil olunan kiinin kimliini aklanmas gerekirse, acente derhal temsil olunan kiinin adn vermelidir. Aksi halde sorumluluk ve/veya ykmllk acentenin omuzlarnda kalr. (1) Gmrk Ynetmelii Md. 733

8.1.4 Deniz Raporu

Deniz raporu, geminin seferi srasnda karlalan kazalarla teki olaand olaylar yanstan bir yazdr. Sefer srasnda, rnein gemi bir baka gemiyle atmsa, frtna yznden ambar havalandrlamamsa, laingi kopan bir yk devrilip hasara uramsa, frtna geminin bir can filikasn paralamsa ... kaptan, ilk urak limannda bir deniz raporu dzenlemekle ykmldr. Yasada ngrlen bu zorunluluk, (1) baka lke yasalarnda da vardr ve bu yzden olaand olaylarla karlalan -bandras ne olursa olsun- her geminin kaptan byle bir ilem yapmak zorundadr.

202

Kaptan deniz raporu iin mahkemeye bavurmak zorundadr. Hakim gemiadamlarn tank gibi dinler ve ifadelerini tutanaa geirir. Deniz raporu bu tutanaklar ve eklerinden oluur. Hukukta deniz raporunun ierdii bilgiler her trl delille kantlanabilecek bir takdiri delildir. Deniz raporu yasal olarak kaptann bir ykmll olarak dzenlenmitir. Kaptan, yolculuk srasnda vuku bulacak btn kazalar, bunlar ister gemi veya ykn kayb ya da hasara uramas sonucunu doursun, ister geminin bir barnma limanna girmesini gerektirmi olsun, gemiadamlarnn tamam ya da ilerinden bir ksmnn katlmyla mahkemece tespit ettirmek zorundadr. Gemi kaptan bu tespiti "vakit kaybetmeden yaptrmaldr. Gecikmeler rapora kar duyulacak gveni ve dolaysyla raporun kant deerini zayflatr. Kaptan aada belirtilen yerlerde -bu yerlere ulat andan itibaren vakit yitirmeden- mahkemeye bavuracaktr: a.) Varma limannda ve eer varma liman birden oksa kazadan sonra varlacak ilk limanda; b.) Gemi tamir edildii veya yk boaltld takdirde barnma limannda; c.) Yolculuk geminin batmas yznden veya dier bir sebepten varma limanna ulamadan biterse kaptann veya ona vekalet eden kimsenin urad ilk mnasip yerde, deniz raporu dzenletmek bizzat kaptann grevidir. Ancak, kaptan lr veya tespit yaptramayacak bir durumda bulunursa, gemide kaptandan sonra en yksek rtbeli zabit bunu yaptrmaa yetkili ve zorunludur Tespit iin kaptann bavuraca mahkeme asliye ticaret mahkemesidir. Yukarda belirtilen mahallerde asliye ticaret mahkemesi yoksa ticari davalarn grld asliye hukuk mahkemesine bavurulur. Deniz raporu dzenlenmesi istemiyle kaptan tarafndan mahkemeye hitaben kaleme alnan dilekeye: Btn gemiadamlarnn ad ve soyadlarn ieren bir gemiadam (personel) listesi, Gemi jurnalinin fotokopisi, (2) Bir kaptan raporu, Deniz raporu alnmasna neden olan olayn krokisi, eklenmelidir. Dikkat Edilmesi ve zen Gsterilmesi Gereken Hususlar Yllardr yaplan uygulamadan edinilen birikime dayanarak, deniz raporuna esas olacak kaptan raporunu hazrlarken ve bunun da dayana olan gemi jurnalini doldururken, kaptann aada belirtilenlere dikkat etmesi gerekir: 1.) 2.) 3.) 4.) Olay mterek avarya niteliinde ise, kaptan, "gemi ve ykn gvenlii iin u nlemi almaya karar verdim ve bu kararm uyguladm" eklinde ak olarak iradi kararn yazmaldr. Rzgar kuvvetini belirten sol sayfaya rzgarn kuvvetini, sa sayfaya "frtnann iddetini yazmaldr. atma ve oturma olaylarnda kaptan, yapt seyirle ilgili olarak belli yerden aklklar, rotalar ya da nereye doru ba tuttuunu yazmaldr. Yk hasar ya da olas yk hasar durumlarnda, ykle ilgili olarak alnan nlemleri, yklemenin balamasndan itibaren balayarak istif, havalandrma, scaklk lme vb. olaylar yazlmaldr.

(1) TTK Madde 982. (2) TTK Madde 984.

8.1.5 Avarya (Mterek Avarya)

Avarya terimi bat dillerinin balcalarnda kullanlmaktadr. ngilizcede average Franszcada avarie Almancada havarei olarak kullanlmakta ve yazlmaktadr. Eer bir hasarn (avaryann) nitelii, bu hasardan doan zararn malik zerinde braklmayp paylatrlmasn gerektiriyorsa, bu hasara mterek avarya yani paylalan bllen hasar denmesi anlalr bir eydir.

203

Mterek avarya ile byk avarya terimi e anlamda kullanlmaktadr. Yasalar hl geleneksel dili kullanmaya eilimli olduundan geminin seferine bir serven ve yk sahiplerine ise bu servendeki katlmclar olarak atfta bulunmaktadr. Bylece yk ve geminin ortak karlara sahip olduu ve bu yzden eer bir sorun varsa bir dierini desteklemek zorunda olduklar sonucuna ulamaktadr. Hukuk kitaplar Byk Avarya kavramnn izlerinin antik alara kadar izlenebildiini aklamaktadr. Bir Liman Acentesi olarak maln gnderildii bir kiiye daha fazla para demeyi stlenmeden mallarn niye alamadn aklamakla kar karya kalnd bir olaydr. Hatta baz ticari ithalatlar Byk Avaryay bir bilmece olarak grrler bu yzden Acentenin Byk Avarya retisi zerinde bakalarna onu aklarken hibir sorun yaamayaca kadar net bilgiye sahip olmas ok nemlidir. Avarya, basit deyile, geminin korunmas iin yaplan olaanst bir fedakrlk, veya maruz kalnan harcama sonucunda doan bir kayp iin tm ilgili taraflarnca oransal olarak paylalmasdr. Bu oranlarn hesaplanmas ou kez, bu ite zel olarak beceri kazanm meslek ehilleri olan Avarya Dispeileri tarafndan stlenilen bir itir. Grevleri, maruz kalnan kayplar ve masraflarn analizini ve doruluunun kantlanmasn ondan sonra taraflarn her birinin ayr ayr katlmlarnn belirlenerek mal (yk) deerinin biilmesini ierir. Byk Avarya neredeyse hi deimeksizin York-Anvers Kurallar uluslararas szlemesine uygun olarak halledilir. Byk Avarya kavramnn anlalmasna yardm edecek iyi bir rnek, diyelim ki, gemideki yangn sndrmede kullanlan suyla hasar gren yktr. Eer yangn sndrlmemi olsayd, gemi ve yk kaybedilecekti. Sonuta ykn geri kalanlarnn tmn kurtarmak iin hasar gren kiinin tm kayb yklenmemesi bu kayb yarar grenlerle arasnda paylatrabilme hakk bulunmaktadr. Mterek Avarya (m/a) paylatrmasnn yaplmas ilemi dispe prosedrne ilikin TTK hkmleri emredici niteliktedir. Bu bakmdan, bir m/a olayna ilikin dispe Trkiyede yaplacaksa, bu dispe TTKnun m/a dispeine ilikin hkmlerine uygun olarak yaplmaldr. TTKnun dispe prosedryle ilgili buyurucu (amir) kurallarna uyulmas gerekir. Byk Avarya yrrle kendiliinden girmez, donatan Byk Avaryay resmen ilan etmek zorundadr Byk avaryaya sebep olan olayn vuku bulduu yerin mahkemesine bavurarak gemi kaptan ve mrettebatnn olayla ilgili raporunu mahkemeye sunarak avarya ilan edilmesi talebinde bulunur. Hakim bu talebi yerine getirerek Mterek Avarya ilannn yerel bir gazetede yaymlatr. Avarya ilanndan sonra, yine mahkemeden dispeiler atanr. Grnd kadaryla geminin tm yapt onarm gerekletirmek iin bir limana sapmak, onarmn yapmak ve masraflarn dispeilere sunmaktr. Eer gemi snma limanna gidi masraflarna girmemi ve onarm yapmam olsayd, batma riskine girecekti. Byk Avarya yk sigortalarnn allan kapsam iindedir ve kiisel eyalarn gnderenler bile bu m/aya dahil edilir. Eer kii ve kurulular gnderdikleri eyay sigortalamadan ve sigorta kapsamna Byk Avaryay dahil etmeden sevk ettilerse itirak paylarn kendi kasalarndan demek zorunda kalmaktadr. Bir gemi iin acente olarak temsil olunan kii Byk Avarya ilan ettii zaman, etkilenecek ykn tmn belirlemenin mmkn olaca yk manifestosunu alr almaz, maln gnderildii kiilere Byk Avarya ilann bildirilmelidir. Bu modern ada ek bir taraf olarak kiralanm konteynerlerin sahipleri de dahildir. Gemi ve yk kadar onlar da katkda bulunmak zorundadr. acente bunu gzden karmamaldr. Yk ilgililerine kar donatan kayplarna ynelik oransal katlmlarn yaplmasn salama ykmll altndadr. Bylece nceki yangn rneinde, gemide boyalarn kabarmasndan fazla bir ey olmakszn hasar pekala sadece yke gelmi de olabilir. Donatan yine de Byk Avarya ilan etmek zorundadr ve dolaysyla da donatann sigortas buna katlmak zorundadr. Gereken her maln gnderildii kiiden, avarya dispeileri her bir tarafn yapaca katky belirlemek olan ilerini tamamladklarnda parann tutarnn deneceine dair geridnsz bir taahhtname alnmasdr.

204

Gvence ksmda iin iine girer: 1. Maln gnderildii kiinin ounlukla Lloyds formu ve ekinde bir deerlendirme formu bulunan bir avarya teminat zerine atlm imzas. 2. ounlukla yk sigortaclar veya bir banka tarafndan salanan bir avarya garantisi. 3. Yk sahiplerinin kendinden sigortal olduu durumlar olduundan byle bir garanti var olmayabilir, bu durumda dzeyini donatan tarafndan atanan avarya dispeilerinin ngrecei bir nakit depozito verilir. Byk Avaryayla ilgili harcamalarn muhasebe kaytlarnn titiz tutulmas ok nemlidir. Haberleme masraflar gibi gerek harcamalara ek olarak, avarya dispeileri personele denen fazla mesai cretleri ile acentenin bilirkiisi iin makul bir cret gibi kalemleri de kabul edecektir. Ancak yasal dayana yetersiz her kalemi acmaszca frlatp atacaklardr. Acente tarafndan yaplan tm masraflar, gemi kaptanna onaylatmas ok nem tar. Kaptann onaylam olduu masraflar dispeilerin kolayca atlacak masraflardan olmad konusunda dneceklerdir.

8.1.6 Srveyler
Deniz Ticareti, denizlerin salad kolay, ucuz ve gvenli tama imkanlarndan yararlanarak bir kydan, dierine mal tanmas ve mal mbadelesi esasna dayanm ve balca tama arac da"Gemi dir. Bugn gemi, deniz tamaclnn eylem ve faaliyetleri ierisinde Srveyrler byk nem tar. Bir geminin yaplndan ykn teslimine kadar her konuda srveyrler tarafndan muayene, kontrol ve denetimler yaplmakta ve sertifikalandrlmaktadr. Btn bu ilemlerinin yaplmas, gemi donatan veya kiracsn hukuki adan ykml tutmaktadr. a) Klas Srveyi Klas srveyr : zellikle denizde can ve mal emniyeti asndan , mensubu bulunduu Klas Messesesinin teknik kurallarna gre bir geminin inas ile seferde bulunduu mddete yine ayn teknik kurallar erevesinde periyodik denetimini yapan ve buna ilaveten, Uluslararas Denizcilik rgt (IMO) tarafndan uluslararas alanda yrrle sokulup uyulmas mecburi olan 1974 Denizde Can Emniyeti Szlemesi, 1973 Deniz Kirliliini nleme szlemesi , 1966 Uluslar aras Ykleme snr szlemesi vb gibi belli bal uluslar aras szlemelere gre de tekne, makine ve dier techizat durumlarn denetleyip uygunluunu belirleyen, konusunda yetimi ve uzmanlam kiilerdir. b) Liman Srveyi Bayrak devletinin uluslararas alanda ticaret yapan gemilere, yola ve yke elverili olduunu belgelendiren bir kurumun, konusunda uzmanlam kiiler tarafndan bayrak devleti adna gemileri kontrol eden denetleyen ve sertifikalandran uzmanlara Liman Srveyi denir. c) Kaza Srveyi Bir geminin kaza geirmesi sonucu hasar tespiti, yaplmas gereken ilerin listesini tespit ederek yaptrmas ve geminin yola elverililiini salayan ve konusunda uzman kiilerdir. Bu srveyler, iin mahiyetine gre ounlukla mahkeme tarafndan atanr. d) Yk Srveyi Bir geminin ykleme ncesi, geminin bo ambarlarn kontrol eden ve ykn gemiye yklenmesinde maln cins ve mahiyetini tespit eden, ykleme sonras raporunu veren ve konusunda uzmanlam kiilere yk srveyr denir. Bu srveyler, Gzetim irketleri tarafndan yaplmaktadr. Gzetim irketleri, bnyesinde bulundurduklar uzman kadrosuyla; - Draft Srveyi, - Geminin kiraya girme ve kiradan kma srveylerini, - Yk ve gemi durumlarnn tespitini, - Gverteye yklenen yklerin lashing tespiti ve sertifikalandrmasn, - Kaza sonucu yk ve hasar tespitni vb. gemi ve ykle ilgili birok ilemleri yaparlar ve sertifikalandrrlar. Gzetim irketleri, devlete konulan kurallara gre faaliyetlerini yrtmektedir.

205

8.1.7 Gemi Mrettebat

a) Gemi Adam Yalnz yurdumuzda deil, tm dnyada gzlenen sosyal ve siyasal oluumlar, ii-iveren ilikilerini yalnzca bireysel iliki olmaktan karm ve ikili olan ilikiyi lye (i-iveren-devlet) dntrmtr. Endstri (Sanayi) devrimi ve bununla birlikte ortaya kan ii snf sorunu, devletleri ikili iliki iinde yer almaya itmitir. Birok lkede olduu gibi lkemizde de Kanunu ve Deniz Kanunu gibi yaslar karlm ve belli alanlardaki ii-iveren ilikileri yasa hkmlerine balanmtr. Yasalarda gemide alanlar iin hkmler getirilmi ve tarifi yaplmtr. Bir hizmet akdine dayanarak alan kaptan, bamhendis, zabit, mhendis ve tayfalarla, gemide cret ya da kar karl i yapmakta olan kimselere gemiadam denir denilmektedir. Yasalar ayn zamanda gemiadamlarnn giderleriyle ilgili kimin tarafndan karlanacana dair hkmler getirilmitir. Bu hkmler uluslararas anlamalarla belirlenen hkmlerdir. b) Armatr Acente likisi Acentelik ilikisi, ilikinin yklenicilik nitelii nedeniyle acente zerine birok grev ykler. Ancak bu grevlere ek olarak taraflar arasndaki gvenirlilik ilikilerinin nitelii acente zerine daha baka grevler de ykler. Acente ona verilen yetkiye uygun olarak iinin, urann veya mesleinin genel niteliine uygun olarak hareket etmelidir. Acentenin makul olan zen ve beceriyle hareket etme sorumluluu vardr. Gemi Acentesi, kendisini atayann karlarn en iyi ekilde koruyacak ve talimatlarn en etkin ve hzl biimde yerine getirecek, gereksinimlerine ve isteklerine, ticari karlara uygun olarak zen gsterecek ekilde hareket etmesini bilmelidir. Gemi Acentesi, gemiyle ilgili talimatlar, onu atayan irketten alr ve onun gereksinimlerine uygun olarak yrrle koyar. Acente kendisine verilmi belirli talimatlar dnda hibir grev stlenmemeli ve hibir ekilde hareket etmemelidir. Acentenin stlenecei grev, belirli bir geminin belirli bir yk iin hangi hizmetlere gereksinimi olduunu belirlemeli ve gereken dzenlemeleri yapmaldr. Gemi acentesi daima, temsil olunan kiinin . . . . . adn vererek onun adna ibaresini koymaldr. Sadece Yalnzca Acente olarak imzalamak yeterli deildir. Eer yine de temsil olunan kiinin kimliini aklanmas gerekirse, acente derhal temsil olunan kiinin adn vermelidir. Aksi halde sorumluluk ve/veya ykmllk acentenin omuzlarnda kalr. c) Mrettebatn lkesine Dn Geminin varnn allm ilemlerinden biri de mrettebat listesinin deniz polisi pasaport brosu ile gmrk yetkililerine mracaat edilmesidir. Gemiden ayrlmak zere olan mrettebat yeleri iin onlarn izni istenmelidir. Gemiye katlmak iin lkeye giri yapacak mrettebat yelerinin tm bilgileri de ele ulatnda yine ayn broya verilmelidir. Deniz polisi pasaport brosu ve gmrk yetkililerine gemi geldiinde veya talimat geldiinde nce bu deiikliin yaplacandan sz edilmelidir. Zira, herhangi bir mrettebatn gemiden daimi olarak ayrlmasndan nce onlarn izninin alnmas ok nemlidir. Deniz polisi pasaport ve gmrk mevzuatna uyulmamas acenteye, tamam sigortadan tazmin edilemeyen para cezalarnn kesilmesi ve bu cezaya ilave olarak baka masraflarnda denmesi ile olay sonulanabilir. Gemi mrettebatnn lkeye giri klar acentelik iinin normal bir zelliidir. Bu da, kaptann talimatlarna uygun olarak ve donatann seyahat arac ve biletin snfyla ilgili kurallarna gre seyahatlerin ayarlanmasn ierecektir. Gnmzde birok havayolu irketi tarafndan gemi

206

mrettebatnn indirimli tarifeyle seyahat etme hakk tannmtr. Acentenin grevi, buna uygun olarak skontolar konusunda bilgi sahibi olmas ve uygulamasdr. Sz konusu mrettebata indirim uygulanp uygulanmadn daima tespit edilmeli ve havayolu irketine onlarn indirimli tarifeden yararlanma hakk olduunu kantlayc belgeleri verilmelidir. Mrettebat yelerine, seyahat planlaryla ilgili hibir pheleri olmamas iin ayrntl seyahat program verilmelidir. Baz lkelerde, gemiye katlmak iin giri yapan mrettebata vize gerekir. Bu vizeler bazen lkeye giri yaplan yerde dzenlenebilir. Baz devletler gemiye katlacak mrettebatn kendi lkesinden ayrlrken vize iin eliliklerine veya konsolosluklarna bavurmasn istemektedir. Acente donatann gemiye katlacak mrettebat gndermeden nce vize isteinden haberdar olmasn salamaldr. d) Gemiden Firar Mrettebatn gemiden firar ettii ve geminin limandan ayrlmasndan sonra geride brakld durumlar olmaktadr. Birok lkede mrettebat yesi yakalandnda lkeden karlmas konusunda acente sorumlu tutulmaktadr. Bu durum olutuunda acente, geminin limandan ayrlmasndan nce gemide braklm pasaport veya gemi adam ehliyetinin alnp yerel pasaport brosuna veya gmrk yetkililerine teslimini ve donatann bu durumdan hemen haberdar edilmesini salamaldr. Firarinin yakalanmas gnler, haftalar, aylar veya yllar alabilir. Yakalandnda deniz polisi pasaport brosu ve gmrk makamlar hapishane, muhafz ve lkeden fiili knn yaplmas dahil, konuyla ilgili kan ve kacak tm masraflarn karlanmas iin acenteye ynelecektir. Acente, bu masraflar karlamak iin nceden kendisini atayan donatandan veya donatann Koruma ve Tazminat (P&I) Kulbnden para veya bir garanti almaya almal ve bunu salamaldr. Firar ve yakalanma arasnda uzunca bir sre geerse, acenteyi atam olan ilgili irket artk ticari faaliyette bulunmuyor veya bu konu iin masraflara katkda bulunmaya aka isteksiz olabilecei de aklda tutulmaldr. e) Kaak Yolcular lkelerinden ayrlan kaak gemi yolcularnn baka lkelere ulamaya almalar eitli nedenlerden kaynaklanr. Bu nedenler politik, ekonomik, zaruret, veya cret demeden seyahat etme macerasdr. Politik veya ekonomik nedenlerle lkelerinden ayrlp baka lkelere yerleme ve oralarda hayatlarn devam ettirme amacnda olan kaaklara uygulanacak prosedr saptamak ounlukla baz devletlerde zor ve zaman almaktadr. Kaak gemi yolcularnn neden olduu olaylar, devletleraras gittike byyen bir sorun haline gelmitir. Kaak gemi yolcular devletleraras Deniz Hukuku gndeminde de yer almaktadr. Bu gndemde, kaak gemi yolcularna farkl devletler farkl prosedrler uygulamakta ve bu farkl uygulamann uluslararas nitelie sahip olan bu sorunun tekdze zme kavumasn olanaksz hale getirmektedir. Kaak gemi yolcular problemi her zaman gncel bir problemdir. Kaak gemi yolcularnn nemli lde azaltlmas konusunda uluslararas tedbirler alnmakta ve bu tedbirler, denizcilik rgtleri ve Uluslararas Deniz Ticaret Odas tarafndan duyurulmaktadr. Kaak gemi yolcular eer annda yakalanmas durumunda derhal lkesine gnderilmektedir. Gemi gittikten sonra yakalanan kaak gemi yolcularn baz devletler annda snrd yapmakta, baz devletler ise kaak yolcular yarglamakta ve ar cezalara arptrmaktadr. Bu da kaak gemi yolcularnn cesaretlerini krmaktadr. T.C. hukukuna gre, kaak gemi yolcularna uygulanacak hkmler, Uluslararas Hukuk (Devletler Hukuku), Ceza Hukuku, Pasaport Kanunu ve skan Kanunu gz nnde bulundurularak saptanr. Kaak gemi yolcularnn devletlerin mevzuatlarnda bu konuyla ilgili uygulayabilecekleri cezalar bulunsa dahi, kaak gemi yolcularnn nasl iade edilecekleri, masraflarn kime ait olaca balbana bir sorun oluturmaktadr. Trkiyede kaak gemi yolcularn cezalandrc hkmler mevcuttur. Ancak, bu cezai hkmler uygulansa dahi ceza sonras yine de gemi acentelerine sknt ve klfet getirmektedir.

207

DOKUZUNCU BLM 9.1 EVRE ve DENZLER KORUMA 9.1.1 Genel Koruma ve Denizleri Koruma 9.1.2 evre Koruma Kurum ve Kurulular 9.1.3 evre Koruma ile lgili Mevzuat

HAZIRLAYAN Ali Yavuz

208

9.1 EVRE VE DENZLER KORUMA 9.1.1 - Genel Koruma ve Denizleri Koruma

evre, canllarn yaamlar boyunca ilikilerini srdrdkleri ve karlkl olarak etkileim iinde bulunduklar biyolojik, fiziksel, sosyal, ekonomik ve kltrel ortam ifade eder. evrenin korunmas ise, evresel deerlerin ve ekolojik dengenin tahribini, bozulmasn ve yok olmasn nlemeye, mevcut bozulmalar gidermeye, evreyi iyiletirmeye ve gelitirmeye, evre kirliliini nlemeye ynelik almalarn btnn ifade etmektedir. evrede meydana gelen ve canllarn saln, evresel deerleri ve ekolojik dengeyi bozabilecek her trl olumsuz etki, evre kirlilii olarak deerlendirilmektedir. evrenin temel unsurlarndan olan doa, kendine has fiziksel, kimyasal ve biyolojik zelliklere sahiptir. Bu zellikler dikkate alndnda cevre kirlilii u blmlere ayrlr: - Fiziksel Kirlenme evreyi meydana getiren toprak, su ve havann fiziksel zelliklerinin tamamnn veya bir ksmnn insan, hayvan ve bitki saln tehdit edecek, olumsuz ynde etkileyecek biimde bozulmas ve deimesi olaydr. - Kimyasal Kirlenme Doal evreyi oluturan toprak, su ve havann kimyasal zelliklerinin hayati faaliyetlerini ve aktivitelerini olumsuz ynde etkileyecek biimde bozulmasdr. - Biyolojik Kirlenme Doal ortam oluturan toprak, hava ve suyun eitli mikroorganizmalarla kirlenmesidir.

9.1.2 evre Koruma Kurum ve Kurulular

2872 sayl evre Kanunu ve 5491 sayl evre Kanunu deitiren Kanun gereince, btn canllarn ortak varl olan evrenin, srdrelebilir evre ve srdrebilir kalknma ilkeleri dorultusunda korunmasndan evre ve Orman Bakanl sorumludur. Bakanlk evrenin korunmas konusunda evre Kanunu hkmlerine uyulup uyulmadn denetleme yetkisini; il zel idarelerine, evre denetim birimlerini kuran belediye bakanlklarna, Denizcilik Mstearlna, Sahil Gvenlik Komutanlna ve Karayollar Trafik Kanununa gre belirlenen denetleme grevlilerine devredebilir. Bu erevede evre ve Orman Bakanl denizlerle ilgili denetim ve idari yaptrm karar verme yetkisini bir genelge ile aadaki ekilde devretmitir. 1 Denizcilik Mstearl, Blge Mdrl bals Liman Bakanlklar; a. Limanlar ve liman bakanl yetkisinde bulunan dier iskele ve rhtmlarda; mendirek olan limanlarda her iki mendirek ucunu birletiren hattn sahile doru i ksmnda kalan deniz alannda; mendirek olmayan limanlarda iskelenin veya rhtmn her noktasndan 1(bir) miline kadar olan deniz alanlarnda, b. Balk barnaklar ve yat limanlarnda; mendirek olan limanlarda her iki mendirek ucunu birletiren hattn sahile doru i ksmnda kalan deniz alannda, sadece iskele olan limanlarda iskelenin her noktasndan 1(bir) deniz mili mesafe ierisinde bulunan deniz alanlarnda, i . Gemi ve dier deniz aralarndan kaynaklanan deniz kirliliinin nlenmesine ynelik denetim ve kontrol yapma, ii . 2872 sayl evre Kanununun dari Nitelikteki Cezalar balkl 20nci maddesinin () bendinde ( son paragrafnda belirtilenler hari) belirtilen hkmler kapsamnda gemi ve deniz aralarna idari yaptrm karar verme konularnda, yetkilidir. Ancak, yukarda belirtilen alanlarn, stanbul, Kocaeli, Antalya ve Mersin Bykehir Belediye Bakanlklarnn yetki snrlar ierisinde kalmas durumunda sz konusu alanlarda yetki ad geen Bykehir Belediye Bakanlklar tarafndan kullanlacaktr.

209

2 Sahil Gvenlik Komutanl, Blge Komutanl bals Bot Komutanlklar; Denizcilik Mstearl ve stanbul, Kocaeli, Antalya ve Mersin Bykehir Belediye Bakanlklarnn yetki alanlar dnda kalan deniz alanlarnda yetkilidir.

9.1.3 - evre Koruma ile lgili Mevzuat

Gemilerin normal faaliyetleri sonucu kat ve sv atklar oluur. Uluslararas Denizcilik rgt - IMO tarafndan yaymlanan MARPOL 73/78 ( International Convention for the Prevention of Pollution from Ships - Denizlerin Gemiler Tarafndan Kirletilmesinin nlenmesine ait Uluslarars Szleme ) EK-I petrol ve petrol trevli kat ve sv atklarnn ( sintine suyu, kirli balast, sla, slop, ya v.b) EK-II zehirli sv madde atklarnn, EK-III paketlenmi durumda tanan zararl madde atklarnn, EK-IV pis sularn, EK-V kat atklarn, EK-VI hava kirlenmesinin, nlenmesi iin kurallar belirlemitir. Gemilerin denizleri evreyi kirletmelerini nlemek zere ina aamasndan itibaren gerekli dzenlemeler MARPOL 73/78 gereince yaplmaya balanr. Geminin almaya balamasyla birlikte geminin MARPOL 73/78 gereince denizleri kirletmesini nleyecek ekipmanlara ve sisteme sahip olduunu belgeleyecek sertifikalara sahip olduu ve bu sistemlerin alt srekli olarak denetlenir, belgelendirilir. Gemilerin normal faaliyetleri sonucu oluan atklar dolaysyla denizlerin kirlenmesini nlemek zere gemi bnyesinde oluturulan sistemler, ekipmanlar ve yaplan planlarla ilgili olarak gemide bulunan sertifikalar, planlar: International Oil Pollution Prevention Certificate IOPP - Uluslararas Petrol Kirlenmesini nleme Belgesi Oil Record Book - Ya Kayt Defteri International Sewage Pollution Prevention Certificate- Uluslararas Pissu le Kirlenmenin nlenmesi Belgesi Garbage Record Book - p Kayt Defteri International Air Pollution Prevention Certificate UluslararasHava Kirlenmesini nleme Belgesi

1- evre Koruma ile lgili Ulusal Mevzuat lkemizde evrenin korunmasndan sorumlu bakanlk evre ve Orman Bakanldr. evre ve Orman Bakanl btn illerde tekilatlanm olup il mdrlkleri vastasyla evre denetimlerini salamakta, denizdeki denetimlerini ise liman bakanlklarna, bykehir belediye bakanlklarna ve Sahil Gvenlik Komutanlna devretmitir. evrenin korunmas iin 2872 sayl Kanun ve bu kanunu deitiren 5491 sayl kanun yaymlanmtr. evre Kanuna ve Denizlerin Gemiler Tarafndan Kirletilmesinin nlenmesi Hakknda Uluslararas Szleme ( MARPOL 73/78 ) hkmlerine dayanlarak, evre ve Orman Bakanl ile Ulatrma Bakanl tarafndan Gemilerden Atk Alnmas ve Atklarn Kontrol Ynetmelii yaymlanmtr. Dier taraftan, 5312 sayl Deniz evresinin Petrol ve Dier Zararl Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Mdahale ve Zararlarn Tazmini Esaslarna Dair Kanun ve bu Kanununun uygulanmasna ynelik ynetmelik yaymlanmtr. Bu kanuna gre, 500 gros ton ve daha byk petrol ve dier zararl maddeleri tayan gemiler, Trkiyenin i sular, karasular, kta sahanl ve mnhasr ekonomik blgesinden oluan deniz yetki alanlarna girmek istediklerinden kendilerinden istenen Mali Sorumluluk Belgelerine sahip olmak, bunlar ilgili makamlara bildirmek ve talep edildiinde gstermek zorundadrlar. 2- evre Koruma ile lgili Uluslararas Mevzuat a) Denizlerin Gemiler Tarafndan Kirletilmesinin nlenmesi Hakknda Szleme MARPOL 73/78 ( International Convention for the Prevention of Pollution from Ships ) b) Petrol Kirlilii Zararlarndan Doan Hukuki Sorumluluk Szlemesi CLC-92 ( International Convention on Civil Liability for Oil Pollution Damage ) :

210

2000 tondan fazla dkme hidrokarbon yk tayan geminin sahibi, kirlilik zararlarndan sorumluluu karlamak zere mali teminat vermekle ykmldr.

dolay

c) Petrol Kirlilii Zararlar in Uluslararas Tazminat Fonu Kurulmasna likin Uluslar yllk 150.000 tonun zerinde petrol rnleri alan aras Szleme IOPC FUND - 92 ( ) Deniz yoluyla yllk 150.000 tonun zerinde petrol rnleri alan kamu ve zel kurulular ile ahslarn IMO bnyesinde kurulan fona lkesi adna katk pay denmesini ve oluabilecek zararlarn bu fondan karlanmasn ngrmektedir. d) Akdenizin Kirlilie Kar Korunmas Szlemesi (BARCELONA) : 1972 Akdenize kys olan 16 lke tarafndan imzalanmtr. e) Karadenizin Kirlilie Kar Korunmas Szlemesi ( BKRE ) :1992 Karadenize kys bulunan 6 lke tarafndan imzalanmtr. ylnda ylnda

211

ONUNCU BLM 10.1 LMAN GEM GVENL ve GEM DENETMLER 10.1.1 Uluslar aras Gemi ve Liman Tesisleri Gvenlii Kodu ( ISPS Code) 10.1.1.1- Hangi Gemi ve Ky Tesisleri ISPS koda dahildir? 10.1.1.2- darenin Yetki ve Sorumluluklar 10.1.1.3- ISPS Temas Bilgileri 10.1.1.4- darenin Tannm Gvenlik Kurulularna Devredebilecei Yetkiler: 10.1.1.5.Gemiler iin ISPS Sorumluluklar 10.1.1.6 - Limanlar iin ISPS Sorumluluklar 10.2 ULUSLAR ARASI GEM EMNYET YNETM KODU ( ISM KODU ) 10.2.1 Ama 10.2.2 Kodun Gemi Tiplerine Gre Yrrle Girme Tarihleri 10.2.3 ISM Belgeleri ve Geerlilik Sreleri 10.3 BAYRAK DEVLET KONTROLLER 10.3.1 IMO ve Bayrak Devletleri : 10.3.2 Bayrak Devletlerinin Yasal Sorumluluklar : 10.3.3 Bayrak Devletlerinin crai Sorumluluklar : 10.3.4 dare Namna grev yapan onayl kurulularn sorumluluu : 10.4 LMAN DEVLET KONTROL ( PSC PORT STATE CONTROL ) 10.4.1 Liman Devleti Kontrol Neden Yaplr : 10.4.2 Liman Devletlerinin Sorumluluklar :

HAZIRLAYAN Halil Deliba

212

10.1 LMAN GEM GVENL VE GEM DENETMLER 10.1.1 - Uluslararas Gemi ve Liman Tesisleri Gvenlii Kodu ( ISPS Code)
Bu kod zellikle 11 Eyll 2001 tarihinde ABDde meydana gelen terr eylemlerinin ardndan Kasm 2001 de yaplan Uluslar aras Denizcilik rgt(IMO)nn 22ci Genel Kurul Toplantsnda denizde olabilecek terr eylemlerinin nlenmesi amacyla gemi ve liman tesislerinin emniyetine ilikin yeni tedbirlerin gelitirilmesi konusunda oluturulmutur..Bu kapsamda IMO Deniz Gvenlii Komitesi(MSC) tarafndan yaplan almalar sonucunda oluturulan dzenlemeler 12 Aralk 2002 tarihinde yaplan Diplomatik Konferansta grlerek Uluslar aras Gemi ve Liman Tesisleri Emniyet Kodu-ISPS-International Ship and Port facility Security Code olarak 1 Temmuz 2004 tarihinde yrrle girecek ekilde onaylanm ve ayrca SOLAS(Denizde Can Gvenlii) Szlemesine de Blm XI-1 ve XI-2 olarak dahil edilmitir.ISPS ile ilgili olarak zellikle Denizcilik Mstearlnca yaplan almalar kapsamnda Uluslararas Gemi ve Liman Tesisi Gvenlik Kodu Uygulama Ynetmelii karlmtr. 10.1.1.1- Hangi Gemi ve Ky Tesisleri ISPS koda dahildir? a) Uluslar aras sefer yapan aadaki gemiler/platformlar. 1)Yksek hzl yolcu tekneleri de dahil tm yolcu gemileri 2)500 GT ve st tm yk gemileri, 3)Seyyar ak deniz sondaj niteleri. b)ISPS Koda tabi gemi/platformlara hizmet veren liman tesisleri . Dolays ile ISPS Kod kabotaj seferi yapan gemilere,sava ve yardmc gemilere,ticari olmayan kamu hizmetlerinde kullanlan gemilere(tarak gemisi,fener tamir gemisi...vb) ve limanlardaki askeri ky tesislerine uygulanmayacaktr. Koda tabi ky tesisi ve gemiler kod ve SOLAS gerei artlar salamak zorundadrlar.Bu anlamda ISM Kodda olduu gibi ISPS Koda tabi olan ky tesisleri ve gemiler ;dare tarafndan yetkilendirilmi kurulularca onaylanacak ekilde gvenlik planlarn hazrlayarak darenin(Denizcilik Mstearl) onayn almalar gerekmektedir.Bu kapsamda ; Gemi Gvenlik Plan:Gemideki kiileri,yk,yk tama birimlerini,gemi kumanyasn veya gemiyi,bir gvenlik olay riskinden korumak iin alnacak nlemlerin,gemide uygulanmasn salamak amacyla gelitirilmi plandr. Liman Tesisi Gvenlik Plan:Liman tesisi ve gemileri,kiileri,kargoyu , yk tama birimlerini ve gemi kumanyasn,bir gvenlik olay riskinden korumak iin alnacak nlemlerin uygulanmasn salamak amacyla gelitirilmi plandr. Bu planlar yaplmadan nceki alma srecinde gemiler iin irket gvenlik sorumlusunun kontrolnde Gemi Gvenlik Deerlendirmesi ,ky tesisleri iin ise darenin yetkilendirdii bir Tannm Gvenlik Kuruluunca (RSO) Liman Tesisi Gvenlik Deerlendirmesi yaplmaktadr. Kabotaj hattnda alan bir gemi ISPS Koduna tabi bir limana yanamas halinde ,ilgili liman tesisince belirlenen asgari gvenlik kriterlerine uymak zorunda olup ,gemilerle ilgili hkmlerine uymak zorunluluu yoktur. 10.1.1.2- darenin Yetki ve Sorumluluklar Trkiye Cumhuriyeti adna ISPS Kodun Uygulanmas ile grevlendirilmi ve belirlenmi olan dare(Sorumlu Otorite-DA-Designated Authority) Denizcilik Mstearldr.lkemizde Denizcilik Mstearl Bakanlnda ISPS Daimi zleme Komitesi kurulmu olup komitede; Denizcilik Mstearl Genelkurmay bakanl Deniz Kuvvetleri Komutanl Gmrk Mstearl

213

Sahil Gvenlik Komutanl, Emniyet Genel Mdrl , mevcuttur.

Bu anlamda darenin grevleri unlardr: 1)Uygulanabilir gvenlik seviyelerini belirlemek(Seviye1,seviye2,seviye3) 2)Gemi Gvenlik Plann onaylamak veya daha nce onaylanm bir plan ile ilgili deiiklikleri onaylamak, 3)Bir geminin uygunluunu dorulamak ve gemilere Uluslararas Gemi Gvenlik SertifikasISSC(International Ship Security Certificate) dzenlemek, 4)Liman Tesisi Gvenlik Sorumlusunun(LTGS)(PFSO-Port Facility Security Code) atanmas gereken liman tesislerini belirlemek(LTGS-LTGP hazrlar ve uygularlar) 5)Liman tesisi Gvenlik Deerlendirmelerinin tamamlanmasn ve onaylanmasn ve daha nce onaylanm bir deerlendirmeye sonradan yaplan deiikliklerin onaylanmasn salamak, 6)Liman tesisi Gvenlik Plann(LTGP) ve daha nce onaylanm olan bir plana sonradan yaplan deiiklikleri onaylamak, 7)SOLAS gerei(blm XI-2 Kural 9) gemilere ve liman tesislerine kontrol ve uygunluk nlemlerini tatbik etmek, 8)Onaylanm planlar denetlemek, 9)lkemizdeki gelimeler ile ilgili olarak sektre,IMOya,ky tesislerine, irketlere gerektiinde bilgiler vermek, 10)ISPS ile ilgili kurumlar arasnda uygulama ile ilgili olarak koordinasyonu salamak, 11)ISPS Kod kapsamnda dier devletlerle ikili veya ok tarafl olarak uluslararas ibirliini salamak, olarak saylabilir. Doal olarak dare dier fonksiyonlarnda olduu gibi Gemi ve Liman Tesisleri ile ilgili belirli ileri kendi adna yrtmek zere Tannm Gvenlik Kurulularna-RSO-Recognised Security Organisations yetki verebilir.Ancak bu yetki ISPS Kod baznda snrldr. dare u yetkilerini devredemez : 1)Uygulanabilir Gvenlik Seviyesini Belirlemek, 2)Trkiyenin deniz yetki alanlarnda bulunan liman tesislerinden hangilerinin Liman Tesisi Gvenlik Tesisi atamas ve liman tesisi plan hazrlamak zorunda olduklarn belirlemek, 3)Bir liman tesisi gvenlik deerlendirmesini veya daha nce onaylanm bir deerlendirmeye sonradan yaplan deiiklikleri onaylamak, 4)Bir liman tesisi gvenlik plann veya daha nce onaylanm bir plana yaplan sonraki deiiklikleri onaylamak, 5)Kontrol ve uygunluk nlemlerini tatbik etmek(Solas-Bl.XI-2 Kural 9a gre), 6)Gvenlik Deklarasyonu iin gereklilikleri tesis etmek. dare; ISPS Kod ile ilgili olarak gemi ve liman tesislerimizde uygulanacak gvenlik seviyelerini(birinci,ikinci,nc) belirleyerek,karasularmzdaki veya karasularmza girecek gemilerin bu gvenlik seviyesinin hkmleri konusunda bilgilendirilmelerini,bu gemilere yardm etmek veya tavsiyede bulunmak ve dier gemilerin gvenlik konularyla ilgili hareketleri ve iletiimleri hakknda bilgi ve gemilere

214

verilmesini Ana Arama Kurtarma ve Koordinasyon Merkezi(AAKKM) veya Trk Radyo aracl ile salar.Bu anlamda bu merkezlerin iletiim bilgileri dare tarafndan yaymlanmakta olup gemiler veya ilgili taraflar ISPS Kod ile Gvenlik Seviyeleri vb. konularda aada iletiim bilgileri bulunan merkezler ile temas kurabilir. 10.1.1.3- ISPS Temas Bilgileri GEM GVENLK ALARMINA LKN RTBAT NOKTALARI e-mail :isps@denizcilik.gov.tr GEM GVENLK ALARMINI ALACAK BRM: ANA ARAMA VE KURTARMA KOORDNASYON MERKEZ(AAKKM)ADRES: MUSTAFA KEMAL BULVARI NO:128 MALTEPE-ANKARA TELEFON : 0-312-23191052374783 E-Mail : trmrcc@denizcilik.gov.tr Trk Bayrakl gemilerin gnderdii alarmlarn alnmasnda herhangi bir aksama ve gecikme olmamas iin gemilerin aada belirtilen irtibat numaralarndan (*) en az 2 tanesini, mmknse 3n de kullanmalar gerekmektedir. GEM GVENLK ALARMI RTBAT NOKTALARI: Fax*:(0312)2320823 ,INM-C*:427122324 , Teleks* : (+ 607) 44144 GMDSS zerinden; Trk Sahil Radyonun MMSI Numaralar zerinden ulalacaktr.Bunlar; stanbul:002711000, Samsun:002712000 Antalya:002713000dr. 10.1.1.4 darenin Tannm Gvenlik Kurulularna Devredebilecei Yetkiler: A)Gemiler iin: 1)Gemi Gvenlik Planlarnn ve planlarda yaplacak deiikliklerin onaylanmas, 2)Solasa ve ISPS kod gereklerine uygunluun dorulanmas ve sertifikalandrlmas, 3)Gvenlik konularnda irketlere tavsiyelerde bulunulmas, 4)Uluslararas Gemi Gvenlik Sertifikasnn dzenlenmesi(geici dahil), B)Liman tesisleri iin: 1)Liman Tesisi Gvenlik Deerlendirmesinin hazrlanmas, 2)Liman tesisi gvenlik plannn hazrlanmas. 10.1.1.5 Gemiler in ISPS Sorumluluklar 1)ISPS Koda tabi her gemide gerekli eitimi alm ve dare tarafndan belgelendirilmi en az bir adet Gemi Gvenlik Zabiti bulundurulur(Uygulamada kaptan dnda zabitlerden biri de olabilmektedir) 2)dare veya yetkili kurulua onaylanm Gemi Gvenlik Planlar Trke ve ngilizce olarak iki blmden oluur ve en az iki adet hazrlanarak biri irkette biri gemide bulundurulur. 2)Gemilerde,ISPS Kod Blm-A da yer alan Gemi Gvenlik Sertifikas(ISSC-International Ship Security Certificate bulundurulur)(Sertifika rnei ektedir)ISPS Koda tabi gemilerde IMO Numaras gemiye markalanmaldr. 4)Gemi AIS(Otomatik Tanmlama Sistemi) ile donatlr.(SOLAS) 5)Srekli zet Kayt gncel olarak gemide bulundurulur(SOLAS)(rnei ektedir) 6)Gemi,Gemi Gvenlik Alarm ile donatlr. 7)Geminin urad son 10 liman ve bu limanlarn gvenlik seviyeleri gncel bir ekilde hazr bulundurulur. Gemiler en az her ayda bir yaplacak talimlerle planlarn denerler gerekirse revize teklifinde bulunurlar.Ayn ekilde, talime katlan gemi personelinden % 25i deiirse ay beklemeden hemen bir hafta iinde yine talimler yenilenir.Benzer ekilde irket gvenlik sorumlular,liman tesisi gvenlik sorumlular ve gemi gvenlik zabitlerinin katlm ile blgesel hatta baka devletlerin de katlm ile toplu eitim ve talimler yaplabilir.Toplu eitimler her yl ve en ge 18 ayda bir yaplmaldr. AAKKMye

215

10.1.1.6 Limanlar in ISPS Sorumluluklar 1)Liman tesisi gvenlik deerlendirmesinin yaplmasn salar ve dareye onaylatr. 2)dare tarafndan belirlenen kriterler erevesinde bir Liman Tesisi Gvenlik Sorumlusu-PFSOatayarak dareye onaylatr. 3)Liman Tesisi Gvenlik Plann hazrlayarak dareye onaylatr ve darenin belirleyecei esaslar erevesinde uygular. Liman Tesisi Gvenlik Plan dare tarafndan onaylanan liman tesislerine en fazla 5 yllk bir sre iin ve her yl periyodik denetimleri yaplacak olan ISPS Kod Blm B Ek-2ye uygun ekilde (rnek ekte) Liman Tesisi Gvenlik Sertifikas dzenlenir.5 yln sonunda sertifika yenilenmesi iin Liman Tesisi Gvenlik Deerlendirmesinin yeniden yaptrlmas ve dare tarafndan onaylanmas gerekir. ISPS Kod gereklerini yerine getirmeyen liman tesislerinde uluslar aras gemi trafiine izin verilmez.Gvenlik deerlendirmesi ve Liman Tesisi Gvenlik Sorumlusu atamas onaylanm ,liman tesisi gvenlik plan hazrlanma aamasnda olan bir liman tesisinde uluslar aras gemi trafiine, dare tarafndan farkl bir talimat verilmedike her seferinde gemi ile liman arasnda Gvenlik Deklarasyonu(DOS-Decleration of Security) yaplarak izin verilir.Gvenlik Deklarasyonu rnei ektedir.ISPS Koda tabi limanlarmza gelecek ISPS Koda tabi Trk veya yabanc bayrakl gemiler iin acentelerince gemi yanama ordinosu ile birlikte: Gemi Gvenlik Plan(Onayl sayfa fotokopisi) Gemi Gvenlik Plan Fotokopisi Gemi Liman Girii ncesi n bilgi formu(rnek ekte),tanzim edilmi olarak Liman Bakanlna sunulur. zetle Gemi ileten irketler, gemiler ve liman tesisleri gerek bayrak devleti,gerek liman devleti kontrol yetkililerince ISPS Kod gereklerine ynelik olarak her an denetlenebilecekleri nedeniyle bu anlamda planlarn,gvenlik personellerini,gvenlik belgelerini gncel olarak temin ederek her an denetime hazr olmaldrlar. ISPSde , ISM gibi kat zerinde kalmamal ,sk sk eitim ve talimlerle denenerek uygulanmal ve dare,irket,gemi,liman ve ilgili dier taraflar daima sistemi test ve kontrol etmelidir. ISPS Kod ile ilgili tm bilgiler ve formlara Denizcilik Mstearlnn www.denizcilik.gov.tr/tr/isps/ispsindex.asp adresli web sitesinden ulamak mmkndr.

EKLER : Ek1 - Gemi ve Liman tesisi Arasndaki Gvenlik Deklarasyonu Formu (Trke) Ek2 - Gemi ve Liman Tesisi Arasndaki Gvenlik Deklarasyonu Formu (ngilizce) Ek3 - Gemilerden Limana Giri ncesi Bilgi Talep Formu(ngilizce)(Form A-Form B) Ek4 - Gemi Gvenlik Denetimi Rapor Formu (ngilizce) Ek5 - Uluslar aras Gemi Gvenlik Sertifikas rnei (ngilizce) Ek6 - Srekli zet Kayt Belgesi (Trke-ngilizce)

216

10.2 ULUSLAR ARASI GEM EMNYET YNETM KODU ( ISM KODU ) 10.2.1 Ama
ISM Kodun amac,gemilerin emniyetli ynetilmesi ve iletilmesi ile evre kirliliinin nlenmesi konularn,uluslar aras bir standarda balamaktr. Ticaret Gemilerinin gvenlii maksadyla hazrlanm olan SOLAS 74/78(Denizde Can Gvenlii Uluslar aras Szlemesi) Szlemesinin ana gayeleri; Gemi nas in Minimum Standartlar Belirlemek, Gemi tehizat iin Minimum Standartlar belirlemek, Geminin Emniyetle Operasyonel Olarak Kullanlmas in Gerekli Minimum Standartlar Belirlemek, olarak ifade edilebilir.

Merkezi ngiltere-Londrada bulunan Uluslararas Denizcilik rgt-IMO:International Maritime Organisation bnyesinde bulunan Deniz Gvenlii Komitesi-MSC-Maritime Safety Commiteece gemilerin deien ve gelien artlara uyumu konusunda SOLASa zaman zaman revizeler veya eklemeler ile yeni blmler ilave edilmektedir.Bu kapsamda Solasn ana gayelerinden biri olan Geminin Gvenli letimi kapsamnda ihtiyalardan ISMin ayr bir kod olarak deerlendirilmesi ve Solasa ilavesi gndeme gelmitir. Bu gelimeler zerine IMOnun A.741(18) karar ile ISM Kodu kabul edilmitir.

10.2.2 Kodun Gemi Tiplerine Gre Yrrle Girme Tarihleri

01.07.1998 Tarihinde; a) Yksek hzl yolcu gemileri de dahil olmak zere tm yolcu gemileri, b) 500 GT. ve zerindeki petrol tankerleri,kimyasal tankerler,gaz tayclar,dkme yk gemileri ve yksek hzl yk gemileri , c)Ky tesi sondaj birimleri(MODU-Mobil Offshore Drilling Unit) iin, 1.07.2002 Tarihinde ise; a) 500 GT. ve yukarsndaki kuru yk ve dier gemiler(konteyner,general kargo) iin kod yrrle girmitir. irket Sorumluluklar: ISM Kodu yeni bir hedef ortaya koymamakta ancak her gemi ve gemiyi ileten irketin ; Emniyet(SOLAS),evre(MARPOL) ve Sigorta konularnn en iyi ekilde uygulanmasnn salanmas amalanmaktadr. Bu anlamda irket iletme ve gemileri ile ilgili olarak ISM Kod gereklerini karlayacak SMS Sistemini kuracaktr. irket ( iletici ) iin; Emniyetli letmecilik Sistemi(SMS)(Safety Management System):irketin Emniyet ve evre Koruma Politikasn planl,etkin ve sistematik olarak uygulanabilmesi iin gerekli olan;dokmantasyon, organizasyon ve kaynaklarn tmn iermektedir. irket yeni yaptrd/devrald gemi/gemiler iin hizmete balamadan nce SMS ile ilgili almalar tamamlayacak,ya da gemisine yeni katlacak bir personel iin mutlaka irket olarak SMS gerei gerekli ilemleri(personelin sertifikalarnn doruluu,salk durumunun uygunluu,yangnda-gemiyi terk-denize adam dmesi,karaya oturma,kirlilik,atma vb. acil durumlara ynelik intibak eitimleri tamamladktan sonra personelin gemiye katlna onay verecektir.irket; her lkenin Denizcilik daresine(veya yetkilendirilmi kurululara) kar konusunda deneyimli gemiden ve idarelerden devaml ulalabilecek bir atanm kii(DPA-Designated Person Assigned) belirleyerek irketin sistemini gncel ve aktif olmasn salayacak gemi ile SMS gerei takipleri karlayacak bir sistem kurulmas ve uygulanabilir olmas

217

SMSnin zn temsil etmektedir..Bu anlamada dorudan irket(Atanm kii veya baka grevli) gemini bulunduu liman periyodu srasnda ISM Kodun gereklerine uygun olarak Gemi acentelerinden evre ve emniyete ynelik aadaki konularda destek isteyebilir. Gemi personelinin salk muayenelerinin yaptrlmas, tayfann ila ve uyuturucu kullanmn takip maksadyla idrar kan vb. tetkiklerinin yaplmasn (gizlilie riayet), yaam mahallerinin iyiletirilmesi iin malzeme ve onarm talepleri, geminin dier temel bakm onarm ve evre ile ilgili ilemlerine ait servis ve malzeme ihtiyalarnn karlanmas vb. Sistem gerei gemi ve irket tarafndan yaplan ilemler kayt altna alndndan acentelerce bu kapsamda yaplan tm ilemlerin de yazl olarak irkete bildirilmesi gerekmektedir. Acenteler bu tip yazmalara ynelik detaylar gemi iletici irketten temin etmelidirler. Bu anlamda gemide yaplan ilemlerin takibi, zamannda ve gerei gibi uygulanmas, gemideki kaytlarn tutulmas ve zamannda irkete bildirilmesi gibi ISM ile ilgili konularda gemi kaptan birinci derecede sorumludur. Ayn ekilde irket yeni veya yeri deitirilen personelin yeni grevlerini yerine getirirken emniyet ve evre korumaya ilikin sorumluluklarn bildiren temel bilgilerin kendilerine aktarmna ilikin prosedurler oluturacaktr. Her tip sefere ait (blge, kargo, iklim, meteorolojik artlar, dar kanallar...vb) zel talimatlar belirlenerek dokmante edilmeli ve seferden nce ilgililere verilmi olmaldr. irket gemi adamlarnn denizcilik konularnda uymalar gerekli kod, mevzuat,.. vb kurallar konularnda bilgilendirilmesini salamal, eitim ve talimlerdeki kaytlara istinaden olas eksiklik ve hatalara ynelik yeni eitim planlar yaplmal ve eitimler gerekletirilmelidir. SMC, yani emniyetli iletim sistemi ile ilgili tm Kod gereklerini salayarak Bayrak devleti(yetkili idare )veya idare tarafndan yetkilendirilmi kurulularca nce irketin ISM Srveyi yaplr, onaylanrsa bilahare irketin ilettii gemi / gemilerin ISM srveyleri yaplarak irket ve gemiye ISM sertifikalar verilir.

10.2.3 ISM Belgeleri ve Geerlilik Sreleri

1.irket in : DOC-Document of Compliance - Uygunluk Belgesi: Bu belge irkete ait bir uygunluk belgesidir. Gemi, Uygunluk Belgesine sahip bir irket tarafndan iletilmelidir. Bir rnei Gemi Sertifikalar ile ilgili blmde aklanan bu belge irkete en fazla 5 yl iin verilerek her yl (+/-3 ay) yaplacak kontrol sonucu dorulamas yaplmaldr. DOC belgesinin bir rnei (fotokopisi) mutlaka gemide de bulunmaldr. 2.Gemi in : SMC-Safety Management Certificate - Emniyetli letmecilik Sertifikas: Gemi iin en fazla 5 yl iin dzenlenir. SMC irketin ve geminin emniyetli iletmecilik sisteminin (SMC) uygunluu dorulandktan sonra verilir. SMC bu 5 yllk sre iinde (nc yl ierisinde) bir ara denetim yaplarak geerlilik kazanr. Gemide, irkette uygulama ile ilgili byk uygunsuzluk tespit edilirse SMC ve DOC geri ekilir. Yeni bir irket oluumu, irket iin farkl tip bir gemi iletmeye alnmas, Yeni ina bir gemi alnmas veya iletmesinin devralnmas, Geminin bayrak deitirmesi gibi hallerde,

DOC (en fazla 12 ay) ve SMC (en fazla 6 ay) belgeleri geici (Interim) yaymlanabilir. Bayrak Devleti (dare ya da idarenin yetki verdii bir kurulu) yine idarenin onay ile geici SMCsini ok zel durumda 6 ay gemeyecek ekilde uzatabilir. Gemide bulunan ISM sertifikalar kod ekindeki forma uygun olarak ngilizce veya Franszca tercmesi de olmaldr. SMC ve DOC rnekleri Sertifikalar blmnde anlatlm olup ekte mevcuttur.. E K L E R : Ek 7 : Document of Compliance-Uygunluk Belgesi ( ngilizce)(ISM-irket) Ek 8 : Safety Management Certificate-Emn.l.Sertifikas(ngilizce)(ISM-Gemi)

218

10.3 BAYRAK DEVLET KONTROLLER 10.3.1 IMO ve Bayrak Devletleri :

Dnyada lkeleraras tanan yklerin yakn dnemde hep %90 lara yakn olmak zere ok byk bir orannn deniz yolu ile tanmas, lkeleraras ve dahili hatta denizyolu ile tanan yk hacmindeki artlar dolays ile deniz ulamnn temeli olan gemilerde de hem yapsal hem hacim hem de saysal olarak geliim ve art ihtiyac getirmitir. Gemilerle ilgili olarak bata Uluslararas Denizcilik rgt(IMO) olmak zere gemilerin her anlamda (Emniyet, gvenlik, evre, eitim, yaam artlar.vb) standartlar ykseltilmitir. Bu standartlarn gerei gibi uygulanmasn salamak anlamnda kontrolu ve takibi konusu denizcilik endstrisinin can damarn tekil etmektedir. Genel anlamda da IMOya taraf lkeler (halen 167 lke yedir) kendi bayraklarndaki gemileri ulusal ve uluslar aras standartlarda idamelerini salamak zere; evre, can, mal, gemi emniyeti gibi temel elere arlk verilerek denetlemek ve belirlenen sefer blgelerinde seferlerine izin vermek anlamnda bayrak devleti olarak denetleme yetkisine sahiptirler. Yine tm lkeler kendi deniz yetki alanlarna gelen kendi bayra dndaki gemileri uluslar aras veya ikili antlamalar nezdinde can, mal, yk, evresel tedbirler konularnda denetim yetkisine sahiptirler. Dolays ile gemilerin denetlenmesinde temel art DENZE ELVERLLKTR. Denize elverililik lt ise bata IMO Szlemeleri olmak zere bir dizi uluslar aras kurallarda sralanmaktadr. Taraf olduklar IMO belgelerinin etkin uygulanmas ve yaptrmlarnn salanmas iin tedbirlerin alnmas ve korunmas bayrak devletlerinin sorumluluundadr. Bayrak devleti olarak bak asndan en nemli IMO Belgeleri unlardr. 1.SOLAS4/78-Denizde Can Emniyeti Szlemesi 2.MARPOL3/8-Denizlerin Gemiler tarafndan Kirletilmesinin nlenmesi Uluslar aras Szlemesi, 3.LOADLINE6-Ykleme Snr Uluslararas Szlemesi, 4.STCW78/95-Gemi Adamlarnn Eitim Yeterlilik ve Vardiya Tutma Esaslar Uluslararas Szl. 5.COLREG-72-Denizde atmay nleme Uluslararas Kurallar, 6.TONNAGE-69-Gemilerin Tonaj lmleri ile ilgili Uluslar aras Szleme zetle bata Solas olmak zere bir dizi szleme-denizcilik kural Gemilerin Kontroln ve Tedbirler Alnncaya Kadar Seferden Alkonulmasn fade Etmektedir.

10.3.2 Bayrak Devletlerinin Yasal Sorumluluklar :

Aadaki esaslara gre bayran tama hakkna sahip gemiler iin denizde emniyet ve kirlilik nlenmesinin salanmas iin gerekli tedbirleri almaldr; 1. Gemilerin inas, tehizat ve iletilmesi 2. Gemilerin azami ykleme snrlarna ilikin prensip ve kurallar 3. Deniz evresi kirliliin nlenmesi, azaltlmas, kontrol ve kirletici maddelerin kaza boalm etkisinin minimizasyonu, 4. Seyir gvenlii (zorunlu rapor etme ve rotalama sistemlerinin yer almasn da ieren) haberleme sistemlerinin oluturulmas/idamesi ve atmalarn nlenmesi. 5. Bayran tayan gemilerin idari, teknik ve sosyal konularda etkin yarglama ve kontrolne imkan verecek ve zellikle gemilerin bylesi gemilere uygulanabilir emniyet ve kirliliin nlenmesi kanunlarnn denetlenmesine ve birletirilmi kurallarn oluturulmasna ilikin mevzuatlarn karlmas, 6. Gemi sicili kurulmas ve bayran tayan gemilerin sicil kaytlarnn tutulmas iin yasal temeli salayan kanunlarn karlmas.

10.3.3 Bayrak Devletlerinin crai Sorumluluklar :

Bir Bayrak devleti,

219

A. Yardmc tetkiki ve cezai usulleri de ieren milli kanunlarnn yaptrmn salamal; B. Tatbik edilebilir artlara uymayan bayran tayan gemilere kar uygun nlemleri almal; C. Aadaki Bayrak Devleti sorumluluklarn yerine getirmek iin denizcilik ve teknik yeterli tecrbede personeli temin etmeli; 1. Gerekli milli kanunlarn oluturulmas ve icras, 2. Bayra tayan gemilerdeki asgari emniyetli gemiadam donatma dzeylerinin ve gemi adamlarnn belgelendirme esaslarnn oluturulmas ve icras, 3. Bayrak devletinin taraf olduu uluslar aras belgelerin artlarna uyumlu olduklarndan emin olmak iin bayran tayan gemilerin denetlenmesi, 4. lgili belgeler tarafndan istenildii zere kazalarn ve hadiselerin rapor edilmesi, 5. Bayran tayan gemilerin herhangi alkonmalarn izleyen koullarn aratrlmas.

10.3.4 dare Namna Grev Yapan Onayl Kurulularn Sorumluluu :

Bayrak devletinin nc ahs kurulular, onayl kurulular gibi, kendi namna grev yapmakla yetkili kld durumda, bu onayl kurululara verilen herhangi bir yetkinin ak bir ekilde kayt edilmesi ve asgari olarak IMO Resolution A.739 (18) ve A. 789 (19) gereklerini izlemesi zaruridir. SOLAS 74 Blm I Kural 6 (C) artlar ve benzer MARPOL 73/78 gereksinimleri her yetki tahsisinde yer almaldr. Bayrak devleti, ayrca, gerek kendi verdii ve gerekse de kendi namna ilgili belgeler altnda verilen gvenlik ve kirlilik nleme sertifikalarnn tm sorumluluunu stlenmelidir. Kaza ve hadise aratrlmas : Bir Bayrak devleti kaza ve hadise aratrmalarn derhal ve kapsaml yapmal ve ilgili raporlarn uygun ekliyle IMOya sunmaldr. Bayrak Devleti olarak idarelerin ya da yetkilendirilmi kurulularn tanzim edecei sertifika-belge rnekleri 11.ci blmde gsterilmitir.

10.4 LMAN DEVLET KONTROL ( PSC PORT STATE CONTROL ) 10.4.1 Liman Devleti Kontrol Neden Yaplr :
Milli limanlara gelen yabanc bayrak tayan gemilerin denetlenmesi anlamnda olan liman devletinin kontrol Ykmll (PSC-Port State Control) denizde gvenliin salanmasnda son halkadr. Liman Devleti Kontrol; Gemi sahipleri, Klas kurulular, Sigortaclar,veya Bayrak devletlerinin, u ya da bu ekilde grevlerini ihmal ettikleri lde gndeme gelen bir kavramdr.LDK neticesinde standart d gemilerin tasfiye edilmesi mmkn olabilmektedir.

Liman devletleri; IMOnun teknik anlamalarnn ou, devletlere limanlarn ziyaret eden gemilerin IMO Standartlarn tayp tamadklarn kontrol etme hakk vermesinin yannda, liman devletleri kendi karasularna gelen gemilerin olas riskler nedeniyle yaratabilecei sonular bertaraf etmek maksadyla da hkmranlk haklarnn gerei ky devleti olarak da denetleme yapmaktadrlar. Bu gne kadar ki tecrbeler de Liman Devleti Kontrol sisteminin blgesel bazda uygulandnda ok daha etkili olduunu gstermitir. Bu anlamda 1982 ylnda Avrupa lkelerinin katlm ile oluturulan blgesel liman devleti kontrol szlemesi Paris Memorandumudur. Bu anlamda lkemiz nce Akdeniz Memorandumuna daha sonra ise Karadeniz Memorandumuna taraf olmutur. Paris Memorandumuna ye olmamz konusunda ise almalar yaplmaktadr. Liman Devleti Kontrolnn sonular neticesi oluan istatistikler lkelerin denizcilikteki durumu hakknda da bilgi vermekte ve kara listede yer alan lke gemileri daima en sk denetime tabi olarak limanlarda tutulma riski yksek bayrak kategorisine girmektedirler. Bu anlamda standart d gemi altrmak bata sigorta olmak zere limanlardaki tutulmalar, gecikmeler ve eksikliklerin giderilmesine ynelik ar masraflar dolays

220

ile artk pek mmkn olmayacaktr. Bu anlamda gemi acenteleri acenteliini yapacaklar geminin liman devleti denetimi safahatn,nceki denetlemelerindeki durumu hakknda bilgi sahibi olmallar, gerekirse bu bilgileri gemiden veya iletici irketten talep etmelidirler. Dolays ile acentelii yaplacak geminin limandaki denetimlerinde olas sorunlarn nceden tahmin ederek tedbir almak gerekecektir. Bu liman devleti denetimi ile ilgili her konuya ait olabilir.Geminin personeli deimesi gerekebilir.Gemiye malzeme gerekebilir. Kitap, jurnal gerektii gibi geminin ISM, ISPS, STCW, MARPOL, SOLAS, COLREG, LL66 ve benzer IMO enstrmanlar gerei malzeme,yapsal deiiklik, eitim, talim ihtiyac olabilir. dareler ve blgesel memorandumlarn webb sitelerinde limanlarda tutulan veya eksiklikleri nedeniyle sorun yaayan gemilerin listeleri yaynlanmakta, irketlerine,sorumlu idare veya yetkili kurululara ve bir sonraki limanlara Liman Devleti Kontrol Zabitlerince(PSCO-Port State Control Officers) bilgi verilmektedir. lkemiz taraf olduu memorandumlar gerei limanlarmza gelen yabanc bayrakl gemilerin belli bir yzdesini (15-25) Liman Devleti sfat ile kontrol etmek ykmllndedir. Deniz yetki alanlarmza gelen gemilerin lkemizden ayrlmadan her kademede daremizce yetkilendirilmi zabitlerce (PSCO) denetlenebilecei gereinden hareketle acente olarak geminin her an denetlenebileceini ve program belli olduunda ise denetleme ncesi, denetleme srecini bildirerek yardmc olunmas gerekecektir. Normal artlarda gemi limana geldiinde Liman Devleti Denetimine tabi olacann bildirilmesidir. Bu nedenle gemide, eksiklii var ise en azndan liman operasyonu srecinde gecikmeden eksikliklerini tamamlamaya alacaktr. Liman Devleti Denetimine Ynelik IMO Denetleme Formu rnekleri ekte grlmektedir. IMOnun PSC Prosedrlerine ynelik olarak sirklerlerinin incelenerek formlar hakknda bilgi sahibi olmak ve gemilerin ihtiyalar konusunda bilgili ve tedbirli olmalar gemi acenteleri iin nem arz etmektedir.

10.4.2 Liman Devletlerinin Sorumluluklar :

Giri ksmnda da ifade edildii gibi lkeler kendi bayrandaki gemilerin denize ve yola elverililii konularnda, IMO Anlamalarnn uygulanmasnda birinci derecede sorumlu olup bu anlamda IMOnun uygulamalarna ilaveten milli mevzuatlarn da gelitirerek bu kontroln dare veya baz konularda yetkilendirilmi kurulular vastas ile (klas, sigorta, baka idareler...vb) yerine getirir. Bayrak devleti olarak geminin proje,ina aamasndan sertifikalandrma, ara ve ana srveylerin yaplarak sertifikalarn devamllnn salanarak geminin denize elverililiinin tespiti bayrak devletinin sorumluluundadr.Bu anlamda acenteler gemi,irket tarafndan yaplacak talepler gerei sertifika, srvey vb. ilemler iin yetkileri dorultusunda hizmet vermeleri gerekecektir. Taraf olduklar IMO belgelerinin etkin uygulanmas ve yaptrmlarnn salanmas iin tedbirlerin alnmas ve korunmas bayrak devletlerinin sorumluluundadr.Bayrak devleti olarak bak asndan en nemli IMO Belgeleri unlardr. 1. SOLAS74/78-Denizde Can Emniyeti Szlemesi 2. MARPOL73/8-Denizlerin Gemiler tarafndan Kirletilmesinin nlenmesi Uluslar aras Szlemesi, 3. LOADLINE66-Ykleme Snr Uluslararas Szlemesi, 4. STCW78/95-Gemi Adamlarnn Eitim Yeterlilik ve Vardiya Tutma Esaslar Uluslararas Szlemesi, 5. COLREG72-Denizde atmay nleme Uluslararas Kurallar, 6. TONNAGE69-Gemilerin Tonaj lmleri ile ilgili Uluslar aras Szleme lkemizin taraf olduu Liman Devleti Denetimi Memorandumlar; Akdeniz Liman Devleti Kontrol Mutabakat Zapt: 4.10.1998 tarih ve 23483 sayl Resmi Gazetede, Karadeniz Liman Devleti Kontrol Mutabakat zapt: 12.12.200 tarih ve 24258 sayl Resmi Gazetede yaymlanmtr. Sz konusu Resmi Gazetelerde Liman Devleti Denetimlerine ynelik kurallar ve rnek denetim formlar mevcuttur. E K L E R : Ek 9 : Paris Memorandumuna gre Liman Devleti Kontrol Denetleme Raporu (ngilizce) Ek 10 : Akdeniz Memorandumuna gre Liman Devleti Kontrol Denetleme Raporu (ngilizce)

221

ONBRNC BLM

11.1 - SERTFKALAR ve RNEKLER 11.1.1 Bir Ticaret Gemisinde Bulunmas Gereken Sertifikalar 11.1.2 Sertifikalarn braz Edildii Yerler 11.1.3 Gemilerde Bulunan Sertifikalarn Anlam

HAZIRLAYAN Ruhi Duman

222

11.1 - SERTFKALAR ve RNEKLER 11.1.1 Bir Ticaret Gemisinde Bulunmas Gereken Sertifikalar
Bir gemi acentesi, gemi kontrolne gittiinde, geminin cins ve yapsna gre gemi kaptanndan isteyecei sertifikalar bilmek ve istemekle, gemi kaptan da bu sertifikalar ibraz etmekle ykmldr. Uluslararas kurallara gre bir gemide olmas gereken sertifikalar, tad yke gre sertifikalandrlr. Bunlar genel olarak: International Tonnage Certificate (1969) (Uluslararas Tonalito Sertifikas) Register Certificate ( Gemi Sicil Tasdiknamesi) Classification Certificate (Klas Sertifikas) International Load Line Certificate (l966) (Milletleraras Ykleme Snr Belgesi) Minimum Safe Manning Certificate (Gemi Adam Donatmnda Asgari Personel Sertifikas) 6.) International Oil Pollution Prevention Certificate.( I.O.P.P.) (Uluslararas Sintine Separatr Bulundurma ve alma Sertifikas) 7.) Cargo Ship Safety Construction Certificate (Yk Gemisi na Emniyet Belgesi) 8.) Medical Certificate ( Salk Sertifikas ) 9.) Deratting Exemption Certificate ( Farelerden Arnma-Arndrma Sertifikas ) 10.) International Sewage Pollution Prevention Certificate ( Pis Sular ile Deniz Kirliliini nleme Sertifikas) 11.) Cargo Ship Safety Radio ( Telsiz Emniyet Belgesi ) 12.) Cargo Ship Safety Equipment. ( Emniyet Tehizat Belgesi ) 13.) nternational Ship Security Certificate. ( Uluslararas Gemi Gvenlik Belgesi ) 14.) Ducument of Compliance. ( letme ISM Belgesi) 15.) Safety Management Certificate. ( Gvenli Ynetim Sertifikas ) 1.) 2.) 3.) 4.) 5.) Yukarda belirtilen sertifikalar, ana hatlaryla gemide bulundurulan sertifikalardr. Acenteler, bu sertifikalar gemi kaptanndan alrken, muayene mddetlerinin geerli olduuna dikkat etmek zorundadr. Bu ilem, geminin geliinde yaplmas gereken tetkiklerde ortaya karlmaldr. Zira meydana gelen eksikliin annda geminin armatr veya iletmecisine ya da kiracsna bildirilerek gerekli nlemlerin alnmas gerekir. Bunun aksi, geminin gecikmesine, ykleme ve boaltmann aksamasna yol aar. Bu da acentenin baarszl demektir.

11.1.2 Sertifikalarn braz Edildii Yerler

Bir ticaret gemisinde bulundurma zorunluluu olan sertifikalar, her lkede gemiden istenen sertifikalardr. lkemizde de bu sertifikalar istenir ve aada belirtilen dairelere ibraz edilir. 1.) Liman Bakanlklarna ( Btn sertifikalar ), 2.) TCDD Liman letmelerinde veya dier zel limanlarda geminin yanama-kalkma hesaplar iin a.) 1969 Tonilato Sertifikas, b.) Oil Pollution Sertifikas, 3.) TD veya zel Klavuzluk istasyonlarna, gemiye hizmet verilebilmeleri iin 1969 Tonilato Belgesi, 4.) Ky Emniyeti ve Gemi Kurtarma Tekilatna, Fener creti tahsil edebilmeleri iin 1969 Tonilato Belgesi, 5.) Hudut ve Sahiller Salk Tekilatna,

223

a.) Salk Rsumu tahsil edebilmeleri iin 1969 Tonilato Belgesi, b.) Gemide fare bulunmadna dair Itlaf- Far Sertifikas, (Deratting Certificate) c.) Gemi personelinin salkl olduunun anlalmas iin, Medical Certificate (Salk Sertifikas) Btn bu Sertifikalar, "SHIP CERTIFICATES" olarak adlandrlmaktadr.

11.1.3 Gemilerde Bulunan Sertifikalarn Anlam

1) Uluslararas Tonilato Belgesi (International Tonnage Certificate) 1969 Uluslararas Gemilerin Tonilatolarn lme Szlemesi ve Ticaret Gemilerinin Tonilatolarn lme Tz uyarnca; Teknenin boyu, eni, draft, ina eden, yap malzemesi, gros ve net tonilatosu, makinesinin zellikleri, sahibi (donatan), balama liman, teknik ktk numaras gibi bilgilerin yazl olduu belgedir. 2) Gemi Sicil Tasdiknamesi (Register Certificate) Uluslararas szleme kurallarna gre denizde yzen her gemi, bir liman siciline kayt yaptrmak ve mlkiyet belgesi olan Gemi Sicil Tasdiknamesi (Register Certificate) alarak gemide bulundurmak zorundadr. Bu belge geminin kime ait olduunu (irket veya ahs) belirtir. 3) Klas Kuruluu Sertifikas (Certificate of Class) 1974 Uluslararas Denizde Can ve Mal Emniyeti Szlemesi ve 1988 Protokol hkmlerine gre; gemilerin yap, makine ve tehizat durumunun tatminkar ve szlemede belirtilen kriterlere uygun bulunduunu gsteren belgedir. 4) Freebord Belgesi /Ykleme Snr Belgesi (International Load Line Certificates) 1966 Uluslararas Ykleme Snr Szlemesi gereince, geminin ykleme snrnn markalandn gsteren bir belgedir. Bu markada belirtilen iaretlerde mevsim itibariyle matematiksel olarak tespit edilmi azami yklemeyi belirler. 5) Gemi Adam Donatmnda Asgari Personel Sertifikas (Minimum Safe Manning Document) Geminin emniyetli almas iin yetkili makamlarca gemide bulunmas gereken asgari miktardaki gemi adamnn saysn ve yeterliliini gsteren bir belgedir. 6) Uluslararas Sintine Separatr Bulundurma ve alma Sertifikas (Internatiol Oil Pollution Prevention Certificate ) (I.O.P.P.) Denizlerin gemilerden kaynaklanan petrol kirliliini nlenmesine ynelik sistemin gemide bulunduuna dair bir belgedir. 7) Yk Gemisi na Emniyet Belgesi ( Cargo Ship Safety Construction Certificate ) Geminin yk / yolcu gemisi olarak ina edildiini, teknenin genel donanm, makine, kazan vb. esas ksmlarnn yapaca yolculuun deniz tehlikelerine kar koyabilecek durumda ina edildiini, yke ve denize elverili bir gemi olduunu belirleyen belgedir. 8) Salk Sertifikas (Medical Certificate) Uluslararas Salk rgt kurallarna uygun olarak, gemi personelinin sal ile ilgili gemide bulundurulmas gereken asgari tbbi cihaz ve ilalarn bulunduuna dair belgedir.

224

9) Farelerden Arnma-Arndrma Sertifikas ( Deratting Exemption Certificate )

Gemide fare bulunmadn gsteren belgedir.

10) Pis Sular ile Deniz Certificate)

Kirliliini nleme

Sertifikas (Sewage Pollution

Prevention

Marpol Kurallar gereince, gemiler tarafndan pis sular ile denizin kirletilmesini nleme amacyla gemide biriktirme tank ve sisteminin bulunduuna dair belgedir. 11) Telsiz Emniyet Belgesi (Cargo Ship Safety Radio) Uluslararas kurallara gre, gemilerin telsiz haberlemesinde kullanlan telsiz cihaznn bulunduunu belirten belgedir. 12) Yk Gemisi Tehizat Emniyet Belgesi (Cargo Ship Safety Equipment). Ticaret gemilerinin tahsis edildikleri ilere ve yapacaklar yolculuklara gre tekne, makine, kazan, genel donanm, can kurtarma, yangndan korunma ve yangn sndrme ve sair ara ve teferruatnn kaidelere uygun ve emniyetli alr durumda olduunu belirten belgedir. 13)Uluslararas Gemi Gvenlik Belgesi ( International Ship Security Certificate) Uluslararas Gemilerin Gvenli almas kurallar ile ilgili olarak, geminin gvenli ynetim sistemiyle idare ve ynetildiinin, yetkilendirilmi bir kurul tarafndan tespit edildiini gsteren belgedir. 14) letme ISM Belgesi (Ducument of Compliance) DOC Uygunluk Belgesi, idare veya yetkilendirilmi olduu kurulu tarafndan irketin ISM Koda yani Uluslararas standartlara uygunluunu onaylamak iin verilen belgedir. 15) Emniyetli Ynetim Sertifikas (Safety Management Certificate) Emniyetli Ynetim ( letmecilik ) Belgesi, (SMC) idare veya yetkilendirilmi olduu kurulu tarafndan, geminin ISM Koda uygunluunu onaylamak iin verilen belgedir. Ekler : 15 adet sertifika rnei

225

ONKNC BLM 12.1 - ACENTELK LE LGL BELL BALI MEVZUAT FHRST 12.1.1 6762 Sayl Trk Ticaret Kanunu ( lgili Blmler ) Acentelik : Md 116 134 Kymetli Evrak Emtia Senetleri : Md 557 den itibaren Tama Senetleri : Md 762 797 Yolcu Tamacl : Md 798 807 Tama leri Komisyonculuu : Md 808 815 Deniz Ticareti : Md 816 1262 Denizcilik Rizikolarna Kar Sigorta : Md 1339 1472 12.1.2 Gmrk Mevzuat ( lgili Blmler ) 4458 Sayl Gmrk Kanunu : Md 5 Temsil Md 42 Gmre sunulan eyann boaltlmas ( zet Beyan ) Md 176 Akaryakt ve Kumanya ile ilgili Hkmler Md 177 180 Tasfiye edilecek eyaya ilikin ilemler Md 239 241 Usulszlklere ilikin cezalar 4458 Sayl Gmrk Kanununa likin Gmrk Ynetmelii : Md 4 Temsil Md 5 Gmrk ykmllkleri Md 54 60 Tatlarn Kontrol Md 61 63 Eyann Trkiye Gmrk Blgesine Girmesi Md 64 65 Eyann Gmre Sunulmas Md 67 69 zet Beyan ve Gmre Sunulan Eyann Boaltlmas Md 70 72 Gmre Sunulan Eyaya Gmrke Onaylanm Bir lem veya Kullanm Belirlenmesi Zorunluluu Md 73 99 Eyann Geici Depolanmas Md 100 101 Transit Rejimi Md 238 239 241 Transit Rejimi lemleri Md 600 608 Yakt ve Kumanyaya likin Gmrk lemleri Md 679 681 683 alma Zaman ve Fazla alma creti Md 733 zet Beyan Hkmlerinin hlali Md 736 740 Usulszlklere likin Cezalar 12.1.3 5682 Sayl Pasaport Kanunu 12.1.4 2548 Sayl Salk Resmi Kanunu ve Uygulama Ynetmelii 12.1.5 618 Sayl Limanlar Kanunu 12.1.6 Trk Parasnn Kymetini Koruma Hakknda 32 Sayl Karar (11.8.1989 tarih ve 20249 sayl Resmi Gazetede yaymlanmtr. Karar Says: 89/14391 ) 12.1.7 5607 Sayl Kaaklkla Mcadele Kanunu 12.1.8 492 Sayl Harlar Kanunu 12.1.9 ifte Vergilendirmeyi nleme Anlamalar 226

( Her lke ile yaplan anlama metinlerine Gelirler daresi Bakanlnn www.gib.gov.tr adresinden ulalabilir. ) 12.1.10 2872 Sayl evre Kanunu, 5312 Sayl Deniz evresinin Petrol Ve Dier Zararl Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Mdahale Ve Zararlarn Tazmini Esaslarna Dair Kanun Gemilerden Atk Alnmas ve Atklarn Kontrol Ynetmelii ( 26.12.2004 tarih ve 25682 sayl Resmi Gazete ) 12.1.11 Montr Anlamas 12.1.12 Trk Boazlar Deniz Trafik Dzeni Tz 12.1.13 stanbul Liman Tz

HAZIRLAYAN Vapur Donatanlar ve Acenteleri Dernei

227