1O. Yl Mar Hep Ayn Okunur: leri!

Her kiiden beinin terr uzman olduu bir lkede bar konumak bolua sylenen szlerden ibaret. Durum gerekten de i ac grnmyor. Zira otoriter siyasetin en tehlikeli mdahalesi her zaman entelektel faaliyetlere olmutur. Ahmet ALI stanbul - BA Haber Merkezi 04 Kasm 2011, Cuma Kaynak: http://bianet.org/bianet/siyaset/133852-1o-yil-marsi-hepayni-okunur-ileri Bizde siyasal partiler hkmet olmaya her zaman ok nem vermitir, iktidar olmak ise herkese nasip olmamtr. Bunu baaran, cumhuriyet tarihine baktmz zaman, Mustafa Kemal Atatrk dneminin Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adalet ve Kalknma Partisi'dir (AKP). Ortadou'ya has devlet olma aklyla hareket eden AKP, yapsal muhalefeti sindirecee benzemiyor. Milliyeti Hareket Partisi (MHP) tarz, "ama AKP'nin syledii yle deil, byle sylenmeli" gibi szmona muhalefete yer var ancak. Ustalk devri, milli birlik ve beraberlik siyaseti, artk zinde ve kendinde bir Trkiye sylemleri o hep bildiimiz retorikten teye gitmiyor. Ltf Fikri bouna dememiti, "Bizde fikri umumi yoktur aksine hassasiyeti umumi vardr" diye. ktidarn tekileri ve yaratt hassasiyetleri hep olmutur bu lkede. Kemalizmin kendinden baka tm izm'leri "zararl" ilan etmesi gibi, AKP ve onun temsilcilerinin genel olarak kendilerinden baka herkesin kt niyetler tayor olarak grmeleri bu corafyann ve

Trkiye'deki iktidarn muhalefete yaklam siyasal kltrne ok iyi uyuyor. AKP ile on yllk siyasi hayatmz, 1960-1971 arasnda daha batan kar klmas gerekilen ama klmayan, birok kesimin umut balad, adna marlar sylenen bir askeri darbe ve sonrasnda kendi getirdii siyasal atmosferi beenmeyen ve kendini 12 Mart Muhtrasyla kstlayan on yllk dnemi anmsatyor. AKP ile bu on yllk zamanda her ne kadar ikinci bir Onuncu Yl Mar bestelenmemise de, zellikle brokrasinin el deitirmesi ve el deitii zamandan gelecei nasl kurgulad konusunda, Kemalist elitin iktidar ele geiriini de akllara getiriyor. oka dikkat ekildii zere Kanun Hkmnde Kararnamelerle ynetiliyoruz artk ve zerine geni bir literatre yazlan "pasif devrim"i artk gemi olan AKP devlet olmu, devlet AKP. imdi yine anayasa tartma/mas geirdiimiz bu dnemde 19601971 arasnda kritik on yl hatrlamakta fayda var. Boazii niversitesi'nden bir profesrle sohbet ederken, bana kahvemizi itiimiz "manzara"nn oradaki Atatrk heykelini (ki ou yere gre heykelcik de denilebilir!) gsterip, "Biz 27 Mays 1960 darbesi vesilesiyle mutluluktan ve gayet de inanarak o gn burada marlar okuduk," demiti. Hakllard belki bir yere kadar. Ayrca, o zamann koullar gznne alndnda ilerici ve demokrat zellikleriyle 1961 anayasas bu sevinenler kafilesine o dnem okuyan Krtleri de eklemiti. Benzer bir umut siyaseti AKP'nin iktidar iin de geerliydi 1971'deki o mehur "Balyoz Harekt"na kadar anayasay olumlu grmeyen kesim yok gibiydi. Zira Krtler kard birok gazete ve dergiyi ayn zamanda Trkiye i Partisi (TP) ierisindeki eylemlerini hep bu erevede meru gryorlard.

Fakat ilgin olan bir ey var ki, 1959 ylnn sonlarnda ieri alnan 49 Krt'n daha darbe olmadan ve darbeden sonra, nde gelen 400'e yakn Krdn Sivas kampnda tutulmas hatrlandnda, sevinmeyen baka kesimler de vard. Bir de rejimin sevilmeyen ocuklar olarak renciler ve sosyalistler tamamen marjinalletirecekti. Anayasa yapma srecinden geerken, gstermelik de olsa grleri alnacak farkl kesimlerin ki tutuklanan binlerce Krt aktivisti hesaplara dhil edemiyoruz bile, AKP'nin izdii snrlarn dna kacak ve iktidar zorlayacak bir muhalefet kalr m geriye, pheli grnyor. Taha Parla, doru bir ekilde, 1961 anayasasnn aslnda iyi bir anayasa olmadn belirtir. "Trkiye'de Anayasalar" isimli kitabnda detayl anlatt zere, 1961 anayasas aslnda 1982 anayasasnn prototipini de oluturmakta ve askere zel bir konum veriyordu. nk iktidar onlardr ve bu anayasada garanti altna alnr. Bugn, hazrlanan anayasada da yine iktidar partisinin kendi yerini salamlatrmas adna ne tr hesaplar yaptn bilmek zor tabii. Emek, Demokrasi ve zgrlk Bloku'nun seimlerden nce belirttii gibi "2011 seimleri bir dnm noktasdr". Eer sandklar ve odaklandklar ehirlerdeki sonular gznne alnrsa, bu dnm noktasna ciddi bir baaryla girdikleri aikrdr. yle ki, Ar, Batman, Bingl, Bitlis, Diyarbakr, Hakkri, Idr, Mardin, Mu, Siirt, anlurfa, rnak, Tunceli, Van, illerinin bu genel seimlerdeki ortalamas yle: AKP yzde 37 BDP (Blok oylar) yzde 42. Ayrca, 2010'daki referanduma katlmn yzde 49 (yukardaki 14 il ortalamas) olduunu da belirtmek gerekir.

Yani blgedeki en byk siyasi gc 2009 yerel seimlerinden beridir Bar ve Demokrasi Partisi (BDP) ve selefleri ellerinde bulunduruyor. Haliyle bu durum iktidar partisinin houna gitmezken, zaten gayrimeru ilan ettii bir hareketin, varn biz buna Krt hareketi diyelim kabaca, byle normal ve legal siyasette baarl olmas kabul edilir bir durum olarak da grlmyor. PKK, MT ve arac lke arasndaki gerekleen Oslo grmelerinin internete szmasndan sonra devlete (ve bir o kadar da PKK'ye) bir ey anlatmann gereksizlii bir daha ortaya karken, taraflar ve aktrleri en iyi bilen kesimin yine onlar olduunu bir daha renmi oluyoruz. Belki de bu yzden, kimseyi dinlemiyorlar. Nitekim 28 Ekim'deki Milli Gvenlik Kurulu (MGK) toplantsnda, terrle mcadeleye devam edilecei u "kapsayc" cmleyle anlatlyordu: "Terr rgtne destek veren, lojistik imkn salayan, tevik eden, faaliyet alan aan evreler veya lkelerin..." 1971'de Diyarbakr'a gnderilen siyasi tutuklular arasnda smail Beiki de vard. O gnlerden sonra Sar Hoca'nn ve bu lkenin bana gelenleri bilmeyen yok. 40 binden fazla insan ld, Trkiye'yi uzaktan bilenlere bunu anlatmak ok zor. Bugn de benzer tutuklanmalar yine benzer sebeplerle yaplrken Bra Ersanl ve Ragp Zarakolu gibi uzun mcadelelerden gemi, hatta daha ne AKP ne de PKK varken bu lkenin demokratiklemesi iin aba sarfetmi kiilere kadar uzanyor. Maalesef, her kiiden beinin terr uzman olduu bir lkede bar konumak kadar bolua sylenen szler yoktur. yle ki dnyada terr suuyla hapsedilmi mahkmlarn te biri sadece Trkiye'de.

Ve o Trkiye'dir ki bata Avrupa olmak zere birok kesimden kendi tanmlad ama neredeyse her taraftan eletiri konusu olan "terr tanm ve erevesi" ierisinde pozisyon almalarn talep ediyor. Ragp Zarakolu savunmasnda, su delili olduu iddia edilen belgelerin eitli kitap taslaklar olduunu belirttikten sonra yle devam ediyordu: "Sulamalara konu faaliyetlerim tamamen entelektel faaliyetlerdir. Yllardr devam eden soruna zm bulma konusunda kendi katklarm da sunmak amacyla hareket etmekteyim." Durum gerekten de i ac grnmyor. Zira otoriter siyasetin en tehlikeli mdahalesi her zaman entelektel faaliyetlere olmutur. Bata "Avrupal dostlar" olmak zere herkese gerektii destei vermedikleri iin atan, celalleen AKP, dnyann gznn zerinde olduunu bilmiyor mu? Krdistan Topluluklar Birlii (KCK) tutuklular iin birok kampanya ve son tutuklanma dalgasyla daha imdiden 5000 imzaya ulaan destek kampanyalar devam ederken, sradan Krtlerin Erdoan'n sylediklerini samimi ver gereki bulmadklarn tahmin etmiyorlar m? Bence iki soruya da hem evet hem de hayr cevab verilebilir. Buradaki alt izilmesi gereken unsur, iktidarn yine mhendislik roln stlenmesi, deerek, bierek, keserek belki, toplumu dntrebileceine olan o sinsi duygulara kaplm olmasdr. Sonu olarak, Ayla Akat Ata, "lkede yangn varken at ina edemeyiz" diyerek aslnda bize baka bir 12 Eyll'n yaanmamasn hatrlatyor. Bir baka 12 Mart Muhtras ve belki de 12 Eyll vakas yaanmamas iin bu kritik dnemde iktidara

eletiriler clz kalmamal. Nihayetinde iktidara kar mesafeli olmak akln selameti iin her zaman iyidir. Hele Ortadou'da bir kat daha gereklidir. Bir nceki yazmda sormutum, ardnz m diye; ben iktidarn siyaseti kullanma metotlar asndan ve AKP'nin kendisinin ve "dostlarnn" nlerine koyduu o mhendislikten dolay armadm. Bitirirken, AKP de ustalk dnemini syleminin 1933'e ne kadar yaknlatn hatrlatmakta fayda var. yle ki kendine bitii rol yetmi sekiz yl nce yazlm Onuncu Yl Mar'nda zaten var; "rnektir milletlere atmz yeni iz; mtiyazsz, snfsz kaynam bir ktleyiz; Uyduk grte bilgiye, gidite lkeye biz; Tersine dnse dnya yolumuzdan dnmeyiz. Trk'z Cumhuriyet'in gsmz tun siperi, Trk'e durmak yaramaz, Trk nde Trk ileri." (AA/HK)