GEM MANEVRASINDA DKKAT EDLECEK HUSUSLAR

1. FUNDO DEMR 2. VRA DEMR 3. AMANDIRAYA BALAMA 4. AMANDIRADAN AVARA 5. ABORDA OLMA 6. AVARA ETME 7. KITANKARA OLMA VE AVARA 8. MANEVRA YERLERNDE ALINACAK NLEMLER 9. DENZE ADAM DT 10. MEVK TESPT STANDARTLARI 11. YEDEKLEME USULLER

FUNDO DEMR

Demir yerine inite; harita masasnn rapor ettii mesafe ile radar operatrnn rapor ettii mesafe arasnda ok byk fark var ise duruma mdahele edip, kontrolunu yapn. Seyir timinde bir personel yanl yerden kerteriz alabilir ve ya seyir radarndan yanl mesafe llm olabilir. Sratinizi demir yerine eritiinizde geminin durmasna gre ayarlayp, gereken srat emirlerini zamannda verin. Ne ok erken durup tekrar makinelere ileri yol verin, nede ok ge srat dp demir yerini geip, tornistan verin.
Demirlemeden nce mutlaka derinlii iskandil ve harita derinlii ile karlatrn. 1 Kilit = 21 Metre Demir yerindeki koullar kural deitirmekle beraber genel olarak tek aylarda sancak demir, ift aylarda iskele demir kullanlr.

Demir zincirini mmkn ise tornistan ile deyin. Demir fundo edildikten sonra geminin zerinde ileri veya tornistan bir yol olacaktr. Gemi zerindeki yol, zincirin deniz dibine ylmasn nleyecektir. Ylma zincire gam aldrabilir. Demirin zerine olursa, zincir demirin kollarna ve trnaklarna dolaabilir. Kastanyolann sugas zincirin ylmasn nler. Kastanyola suga edildikten sonra zincire yk binmesi ve zincirin deste olmas beklenir. Zincir deste olduktan sonra kastanyola yava yava laka edilmek suretiyle zincirin dibe yava yava denmesi salanr.
Zamannda demirleme planlamas yaparken 10 dakika, 10 gomina kuraln kullann (gemi demir zamanna 10 dakika kala 10 gominada olmaldr) Tornistanla demirlerken demirin atld tarafa dmeni alabanda basarak tornistanla zinciri demek emniyetli bir yntemdir.

leri yol ile demir deniyor ise demir atlan tarafa dn yapmak zincirin J eklinde denmesini salayaca gibi karinaya srtmesini de nlemi olacaktr.

Demir zinciri bosaya vurulurken, bosann ayrlabilir zincir baklas gemi tarafnda kalsn.
Fundo emri ile zincirin sratle akacandan emin olun. Akmayan zincir karaya oturmanza neden olabilir. Emin deilseniz sansabosa ile demir yerine ilerleyiniz. ift demir atm bir geminin zincirlerinin geminin salmas sebebiyle birbirine dolamamas iin kullanlan, zel olarak yaplm bir frdndye bal ve drt adet lokmasz baklas olan bir dzenek kullanlr. Buna KARAMUSAL denir.

Zincir Kalomas

Verilecek kalomann tespitinde baz artlar vardr: Demir yeri derinlii Demir zerinde kalnacak zaman uzunluu Demir yerinin, deniz dibi tabiat Aknt kuvveti Demir yerinde olan veya olmas beklenen hava durumu

Genel olarak normal hava artlarnda su derinliinin be kt uzunluunda kaloma verilmesi uygundur. Demir zincirine islenilen miktar kaloma verildikten sonra alr baklann bosa gerisinde braklmasna dikkat edilmelidir. Gerektiinde hemen alr bakladan fora edilerek amandra ile zincir denize braklr.

Demir Taramas

Demir zerinde yatarken tabiat artlarndan dolay gemi iin baz dezavantajlar doacaktr. Bunlardan birincisi; Aknt ve rzgardan dolay geminin salmasdr. Salma, geminin rzgar ve aknt tesiri ile demir zerinde dnmesidir. Bu yzden demir mevkiinde geminin boyu art demire verilen zincir kalomas kadar engelsiz bir alan gerekir. kinci dezavantaj ise; zincire binen yk miktar arttka deniz dibindeki demir srklenmeye balayacak ve kaloma miktar yeterli deilse srklenme olay artacaktr. Bu srklenme olayna tarama denir. Demirleme ilemi tamamlandktan sonra geminin salma dairesinin hassas olarak hesapland, demir mevkiinin haritaya hassas olarak plotland ve mmknse sahil veya sabit bir mevkiden kerteriz alndnn kontrol edilmesi gerekir. Eer gemiyi saldnda k sektr tehlikeye maruz kalyorsa; Kprst nbetilerinin ok dikkatli mevki kontrol yapmas gerekir. Zira tarama esnasnda ana makineleri devreye girmesine kadar geen srede gemi karaya oturabilir. Demirin taramasnn en belirgin iareti, demir yeri kerterizindeki deimedir Dier belirtisi zincir gzlenerek veya gvertede hissedilerek anlalabilir. Tarayan demir titreimi sarsntlar halinde gemi bnyesine tar. Kuvvetli rzgar durumunda; gemi salmyorsa taryordur; bu durumda demiri tarayan gemi rzgara borda verecektir. GPS yada seyir radarnn mevki alarmnn kurulmas da tarama ikaz verir.

VRA DEMR

Kpr stnden verilecek Bismillah-vira kumandas ile zincir viraya balanr. Irgat ilk nce ar ar virada altrmal ve zincirin gerginlii geminin ataletini yendii ve demire doru yrmeye balad zaman yol verilmelidir. Demirin nereye kumanda ettii devaml olarak kpr stne rapor edilir. Eer aknt ve rzgar demirin rahat virasna izin vermiyorsa, gemiye yol verilerek demir rahatlatlr.
Demirin henz dipten kurtulmam fakat kurtulmak zere olduu APKO, dipten kurtulduu ana da SALPA denir.

Bu raporlar annda kprstne verilmelidir, nk o anda gemiyi tabi etkenlere kar tutan hibir g olmadndan gemi srklenebilir.

AMANDIRAYA BALAMA

amandraya balayacak gemi, amandraya indirecei personeli vasta motoru ile karacaksa, amandraya takriben 1000 yarda kala vasta motoru amandra personeli ile bando edilir. Vasta motoru amandraya giderek personeli amandraya karr ve gemi manevrasn etkilemeyecek neta sahaya gider ve gemiden alaca direktifleri bekler. Bu arada gemi pruvas amandraya bakacak ekilde manevra yapar. Geminin amandraya yaklamas esnasnda amandradan olan mesafe ve amandrann yeri kprstne rapor edilir. amandraya yaklarken rzgarn durumu ve varsa blgedeki aknty gz nnde bulundurun. Harita plotundan seyir timinin tavsiye edecei rotay ve radardan alacanz mesafe raporuna gre zamannda srat azaltarak yaklama manevranz yapn. Eer yaklama rotas uygunsa amandraya rzgar pruvadan alacak ekilde yaklan, rzgar pruvadan almak geminin manevrasn her zaman kolaylatrr. amandray rzgar altnda tutmaya aln. Aksi takdirde amandra gemiden aacaktr. El incesi mesafesine girildiinde el incesi atlr. (Personel amandraya eytan armndan inecek ise geminin amandraya yaklamas beklenir.) Sustal kancann taklmasndan sonra manevra halat rgata vurularak, ar ar vira edilmek suretiyle geminin pruvas amandraya yaklatrlr.
Vastayla amandraya gnderdiiniz porsun timinin gerekli malzemeleri eksiksiz yanlarna aldndan emin olunuz.

AMANDIRADAN AVARA

Geminin amandradan avara etmesi iin kstek zincirinin amandradan alnmas gerekir. Kilit amandradan fora edilecek duruma geldiinde fora edilir ve kstek kancal halatlar vastasyla gemiye alnr. amandrada bulunan personelin de gemiye alnmasndan sonra amandrada sadece doblin

halatlar kalr. Kprstnden verilecek kumanda ile ilk nce rzgar alt halat, daha sonra da rzgar st halat fora edilerek gemiye alnr.
Doblin halatlarn foras esnasnda kasasz may denize (loadan) atarak halatn amandradan fora olmas daha kolay olur. nk kasal ma her an amandradaki bir kntya taklabilir.

ABORDA OLMA

Gemiler eitli ekillerde aborda olurlar. Aborda olmada halat manevrasnn gemi zerindeki etkisi ok byktr. Verilecek ya da volta edilecek yanl bir halat gemi manevrasn bozabilir. Rzgar batan alan bir gemi, aborda olaca zaman ba omuzluktan baa kumanda edecek ekilde verecei bir halat manevra zerinde byk kolaylk salayacaktr. Bu halatlarn voltas ile geminin k kendiliinden sahile yaklaacaktr. Bunun aksine rzgar ktan alndnda k omuzluktan ka kumanda eden bir halatn verilmesi gerekir.

Rzgara Gre lk Halatn Verilii

Gemiler genelde sahil yada rhtmlara belirli bir a ile yaklatklarndan ilk nce ba omuzluktan 2 nolu olarak isimlendirdiimiz halat sahile vermelidir. Kasas sahildeki babaya volta edildiinde gemide kalan halatlar en ksa zamanda babaya volta etmeli, bundan sonraki artlara gre bou alnmal veya kaloma verilmelidir. Manevralar esnasnda manevray en fazla etkileyen halatlar omuzluktan verilen halatlardr. lk halat baa kumanda edecek ekilde verilmeli ve gemi ileriye doru hareket ettike halatlarn da ideal pozisyonda balanacak ekilde sahilde yerleri deitirilmelidir. Gemiler aborda olduktan belirli bir sre sonra baa ve ka belirli bir mesafe kaymalar gerekebilir. Omuzluklardan verilecek dar al halatlar geminin sahilden amasn nleyecek bu ilemde kullanlacak en ideal halatlardr. Bu arada gemiyi kayaca ynn aksi ynnde tutan halat olmas gerekmektedir. Aborda olma ilemi tamamlandktan sonra geminin emniyetli bir ekilde yatabilmesi iin halatlarn iftlenmesi (doblin verilmesi) gerekir.
Rzgar ve akntnn ok olduu mahallerde aborda olurken demir atmak avara ederken manevraya yardmc olacaktr.

 Ba Palamar: Geminin ba tarafndan ileriye doru verilen halattr. Geminin ka kaymasn nler. Ba koltuklar: 2 nolu halat ka doru, 3 nolu halat (Ba Prmee) baa doru olmak zere apraz olarak verilirler. Bu halatlar hem amaz hem de geminin baa ve ka kaymasn nler. Vasat: Sahile dik olarak verilen halat olup amaz grevi grrler. K koltuklar: Ba koltuklar gibi k taraftan verilen halatlardr. Gemi zerindeki etkileri ba koltuklarn aynsdr. K halat: K taraftan geriye doru verilen halattr. Geminin baa kaymasn nler. Amaz halatlar: Koltuk halatlar civarndan sahile dik olarak verilen halatlardr. Amaz grevi grrler. Vasat: Sahile dik olarak verilen halat olup amaz grevi grrler.

AVARA ETME

Aborda olmu bir gemi avara edecei zaman, sahilden ayrlabilmesi iin halat manevras gerekebilir. Eer geminin kn ya da ban sahilden amak gerekiyorsa, kn veya ban almasna gre omuzluktan verilecek geni al bir halat vira etmek yeterli olacaktr. Avara esnasnda sahilde bulunan halatlar fora edecek personel bulunmayabilir. Halatlarn doblin olmas bu sorunu zer. Halatlar nce teklenir ve verilecek fora komutu ile bearaber fora edilerek sahilden ayrlr. Mevcut aavela gnderleri ve usturmaalar ile gemi kollanarak geminin emniyetli avara etmesi salanr. Kprstne verilecek ba-k nete komutu ile ileri harekete geilir.

KITAN KARA OLMA VE AVARA

Dar ve skara limanlarda, aborda imkan bulunmad zaman gemiler batan tek veya ift demir, ktan da sahile halat vermek suretiyle ktankara olurlar.
Tek Demir Atarak Ktankara Olma

Hangi demirin atlaca artlara baldr. Eer ktankara ile beraber daha nceden ktankara olmu bir geminin zerine aborda olacak ise, aborda olunacak geminin att demirin aksi demiri atarak her iki ynden esecek kuvvetli rzgarlarn etkisiyle gemilerin ba taraflarnn gezmesi nlenir. Tek bana ktankara olunaca zaman ise o blgedeki kuvvetli rzgara gre demir atlmaldr. Funda demirden sonra zincire ar ar kaloma verilerek geminin k taraf sahile yaklatrlr. Ktan halat verme mesafesine gelindiinde sahile en ksa zamanda halat verilmeli ve bu halat rgata vurularak vira edilmelidir. Vasattan baa kumanda edecek ekilde verilecek bir halat da devaml kontrol altnda bulundurulmaldr.

Geminin knn sahile arpmasn, demire verilen kaloma miktar ve vasattan verilecek halat nleyecektir. Bu arada sahilin ktan mesafesi srekli olarak rapor edilmeli ve zincir kalomas buna gre ayarlanmaldr. K sahile istenilen mesafe yaklatktan sonra gemi halatlar sahile apraz olarak verilmelidir. apraz olarak verilecek halatlar geminin knn gezmesini . nleyecek, sahile dik olarak verilmi halatlar ise kn sahilden amasn nleyecektir.
ifte Demir Atarak Ktan Kara Olma

ifte demir atlaca zaman demirlenecek mevkiler doru ayarlanmal ve o noktalara demirlenmelidir. Aksi takdirde rzgar etkisi ile geminin ba taraf gezinir. Sahile yakn demir atmak sakncaldr. Tek rgatl bir gemide mesafe ksa olduunda, ikinci demiri atmak iin zaman bulunamayaca gibi emniyetli zincir demesi de yaplamaz. lk demir funda demir mevkiine gelinmeden 50 Yd. nce funda edilmeli, ikinci demir ise funda mevkiini 50 Yd. geildiinde funda edilip geminin k sahile doru evrilmelidir.
En ideal demirleme iki demir arasndaki ann 60 derecelik bir a olacak ekilde atmasdr.

Gemi sahile doru ilerlemeye baladnda rgat zerinde bulunan (tek rgatl gemide) demire kastanyola ile kaloma verilmeli, dier demir zincirine de zincirlik loasndaki kastanyola vastas ile kaloma verilir. Zincirlere kaloma vererek sahile doru ilerlerken (tornistan) el incesi vastasyla sahile en ksa zamanda halat verilir. Zincirlere kaloma vermek k halatlarn rgat vastasyla bounu almak suretiyle sahil ile geminin k istenilen mesafeye getirilir. Geminin k sahile apraz, amaz halatlar ve kstek zinciri ile balanr. Verilen halatlarn iftlenmesinden sonra zincirlerin eit miktarda bolar alnarak geminin ba tarafnn gezmesinin nlenecei gibi ka da kaymas engellenmi olur.
Avara Etme

Demir atarak ktankara olmu bir gemi avara ederken geminin k rzgara tabi olarak bir dme gsterirse bunu nlemek iin ktan rzgar stne doru bir halat vermek ve bu halat kontrol altnda tutmak gerekir. Demirin viras ile birlikte halatlara kontroll olarak bo vererek emniyetli olarak avara edilmi olur.

MANEVRA YERLERNDE ALINACAK NLEMLER

Halatlar baba ve rgat fenerlerine volta edilirken halatn gayri muntazam volta edilmemesine dikkat edilmelidir. Halatlarla alrken tehlikeli saylacak blgeye girilmemelidir. Halat manevras esnasnda mmkn mertebe vardevelalardan uzak durulmaldr. El incesinin atlmas esnasnda atlan yer ikaz edilmelidir. Babaya halat volta ederken eller baba ile halat arasna sokulmamaldr. Tm personelin paralarn camadan vurmu; can yelei usulne uygun giymi olduu grlmelidir.

DOA VE GC Bir Frkateynde; Ba Omuzluktan 30 kts ile esen rzgar gemi zerinde 23.000 libre itme yapar. 3 Ktslik akntya 55,000 librelik gle kar koyulur ve gemi serbest tutulabilir.

30 ktslik rzgara kar gemiyi sabit tutmak iin yere gre 1,5 kts srat gerekir. 6 pusluk manila halat 30,000 lb. ykle kopar. 5/8 pusluk tel halat 25,500 lb. ykle kopar. 1 pusluk tel halat 64,400 lb. ykle kopar. 1 1/8 pusluk zincir 161,000 lb. ykle kopar. 15 kts de pervane 55,000 lb. g yaratr.

DENZE ADAM DT

Denize adam dt ikaz ile Oru sanca toka edilir. Gece denize adam dt fenerleri gece ve gndz yaklr. Alt ksa ddk alnr. Nizam iinde; nizamdaki gemilerle muhabere tesis edilerek uyarda bulunur. Mmkn olduunca denize den adamn yaknna can simidi atlr ve gzcler denize den adam gzlemeye balarlar. Denize den adamn mevkii plotlanr. GPSde MOB dmesine baslr DRT 1PUS 2000 yarda skalasnda altrlr. Eer durum gemimizin kurtarma yapmasna izin veriyorsa ve denize den adamn geminin hangi tarafnda bulunduundan emin iseniz o taraf alabanda ile dmeni basnz. Bylece, denize den adamn pervane tarafndan su altna ekilme olasl azalr. Denize den adam bu tehlikeden uzaklatrdktan sonra personel denize adam dt yerlerine alnarak den adam kurtarmak iin vasta/zodiac bot suya indirilir.

Eer denize den adamn yerini bulmak konusunda bir zorluk varsa;

WILLIAMSON TURN Metodu

Denize Den Adamn bulunduu tarafa alabanda ile dmen baslr ve srat artrlr. 60'lik bir rota deiiminden sonra ise ters tarafa alabanda ile dne balanr ve eski rotann 180 tersinde viyalanr. Adam rzgar altnda braklarak yaklalr.

Eer gemi bykse, kurtarma manevrasnda aadaki metod kullanlr.

ANDERSON Metodu: (Dairevi)

Azami hz ve dmen as ile dne balanr. Dnn yarsnda srat 15 Knots'a dlr. Denize den adama 400-500 yarda kala tornistan verilmelidir. Yaklama yaplrken denize den adam rzgar altnda braklmaldr.
Her iki metodda da nihai kurtarma yzc veya vasta motoru ile yaplmaldr.

MEVK TESPT STANDARTLARI

 atlr.

Dar sularda (seyir tehlikesi 3 milden yakn)(Derinlikler 20 kulatan az) ise her bir dakikada mevki Derinlikler 20-100 kula aras ise ky sularda her 3-10 dakika aras mevki atlr. Ak denizde (okyanus) gnde en az 3 kez mevki atlr. Taranm kanal ve dar sularda da her 1-3 dakika aras mevki atlr.

YEDEKLEME USULLER

Hareket kabiliyetini kaybetmi bir deniz arac ya da bir geminin baka bir gemi tarafndan emniyetli bir sahaya veya istenilen mevkiye ekilerek gtrlmesi ilemine YEDEKLEME denir.
Yedekleme 900 Usulne Gre

Bu yntem ar deniz artlarnda yada dme hz yksek olduu zaman, yada ift pervaneli gemiler tarafndan kullanlan yaklama yntemidir. Yedee alacak gemi yedek gemisine dik bir rotada pruvasndan geer.

450 Usulne Gre

Hem rzgar stnden, hem de rzgar altndan yaklalabilir. Paralel yaklamada olduu gibi rzgar altndan yaklarken atma tehlikesine dikkat edilmelidir. Yedee alacak gemi yedek gemisine 45 derecelik bir rota ve pruvasndan 30-50 metrelik bir mesafeden geecek ekilde yaklar.

Rzgar Durumuna Gre

Yedeklenecek geminin dme hz az ise iyi hava koullarnda paralel yaklam kullanlabilir. Bu metod da yedee alacak gemi yedee alaca gemiye rzgar stnden ve pupadan yaklar. Eer gemilerin byklkleri ok farkl ise kk olann rzgar stnde kalmas daha emniyetlidir. Bu yntemin usta gemicilik gerektii unutulmamaldr.