Name: Burcu eliksap Lecturer: Orhan Alptrk Lesson: VCD 440 Date: 22.04.

2011

MICHAEL FOUCAULT VE BAKI AILARI

15 Ekim 1926da Poitiersde doan fransz lozof Michael Foucault niversite yllarnda Maurice Merleau-Ponty ile felsefe alt. 1948de felsefe diplomasn, 1950de psikoloji diplomasn ald ve 1952de psikopatoloji diplomasyla dllendirildi. "Delilik ve Medeniyet" kitabndaki teziyle doktorayla dllendirildi. Foucaultnun ikinci nemli eseri "Kelimeler ve eyler"1966da yaynlanan karlatrmal bir ekonomi, doa ve dil bilimleri almasyd. Bu kitap Foucaultnun adnn tannmasnda byk rol oynad. 1969da "Bilginin Arkeolojisi"ni yaynlad. 1970de nemli aratrma enstitlerinden biri olan Fransa Kolejine Dnce Sistemleri Tarihi profesr olarak seildi. 1975te Hapishanenin Douu"nu yaynlad. mrnn kalan yllarnda kendini "Cinselliin Tarihi" almasna adad. 1976da ilk cildini yaynlad, almasn tam bitirememi olsa da ikinci ve nc ciltler 1984teki lmnden hemen sonra yaynland. 1978'li yllarda ran'da ah kart gsteriler ktnda Foucault, Corriere della Sera ve Le Nouvel Observateur dergilerine muhabirlik yapt. ran'daki muhalefet liderleri ve gsteriye katlan insanlarla mlakatlar gerekletirmitir. ran'a ilikin "Ruhsuz dnyann ruhu" gibi yazd makaleler ve kulland "siyasi ruhanilik" kavram ngilizce'ye ok sonradan tercme edilmi, zellikle 11 Eyll saldrlarnn ardndan ilgi grm; siyasal slam, ran-Bat ilikileri balamnda incelenen metinler olmutur. Michael Foucault, daha ok toplumdaki daimi dorular inceleyen bir lozoftu. Nietzsche ve Heideggerin dncelerinden olduka etkilenen Foucault, almalarnda ounlukla Karl Marx ve Sigmund Freudun kirleriyle mcadele etti. Hapishaneler, polis, sigorta, delilik, ecinsellik ve sosyal haklar konularnda alt. Btn almalarn modernitenin bireyler stndeki etkisi ve getirdii yeni iktidar ilikileri stne kurdu. te yandan Gerard Raul'a verdii rportajda post-modernist yada post-yapsalc olarak tasnif edilmeyi reddettiini sylemitir. Foucault "oryantalizm" ve "post-kolonyalizm" gibi teorik malzemeyi gelitirmitir. Foucault Bilginin Arkeolojisinde geerli bilginin sylem zerine kurulu olduunu ve verilen bir sylemin g yaplarnn bir yansmas olduunu savunuyor. Foucault eitlik iin aba iin g yaplarn ortaya karmak istiyor. Sylem analizi kullanlarak, iktidar yaplar ortaya karlabilir ve onlarn gereklikleri ortaya karlabilir. Bu Foucault'nun almalar eletirel teori ile balantl olduu yollardan biridir. Bunun dnda Foucalut, Disiplin ve Cezada Jeremy Bentham tarafndan kavramsallatrlan, cezaevinde disiplin fonksiyonu zerine incelenmekte ve gnlk toplumda disiplin mekanizmalar gibi g bir ara olarak disiplin ilevini gstermek iin kullanlan Panopticon krini ina eder. Panopticon dairesel biimli bir gzlem binasdr. Binann tasarm amac gvenlii ve gzetimi artrmaktr. Ancak Panopticon ile ilgili en nemli nokta, hkmller stnde yaratt psikolojik etkidir. ayet mahkumlarn hibiri o an nerenin gzlendiini bilemez ancak kendileri 24 saat srekli kontrol altndadr. Foucault'nun Panopticisme bakl as, sistematik bir disiplin insan poplasyonlarnn kontrodr. Foucultun bu yaklam modern dnyann aslnda bundan ne kadar ok etkilendiini kantlyor. zellikle gnmzde artan gzetim kameralar liberal demokrasilerde az da olsa bize Panoptik etkiyi hatrlatr.