Aristotelesilik

Aristotelesilik
Aristotelesilik, Plantonculua paralel olarak, ayn zaman dnemleri iinde gelien bir felsefei eilimdir. Yeni bir dnya gr aray iinde rnesans felsefesinin Platon'a ve Aristoteles'e ynelmesi artc deildir. Her ikisi de klasik an en gl dnrleriydi ve yaptlar bir anlamda ilk felsefeyi kurmaya ynelikti.

Genel ereve
Aristotales'in ortaa felsefesinde de ok nemli bir rol vardr; Aristotelesiliin bir biimi bu tarihsel dnemde ekillenir. Bu dnemde, zellikle de Skolastik felsefe iinde temel dayanak noktas Aristotales felsefesidir. Hristiyan dogmalarn felsefe ile temellendirilmesini hedefleyen bu dnem felsefeleri, nemli bir kaynak olarak Aristotales'i bulmulardr. Bundan kaynakl olarak Aristotales denildiinde ayn zamanda akla Skolastik felsefe gelir. Rnesans felsefesi skolastikle savam iinde gelitiinden dolay, balangta Aristotales'e tepkili bir tavr gelitirir; ancak bu dnem felsefesi genel olarak antika dncesini yeniden deerlendirmeye yneldiinden, Aristotales'e tmden yadsnmaz. Rnesans felsefesinin Aristotales'le ilgisi, temel ynelimi olan hnmanizmayla balantldr. Hmanizm ncelikli olarak antik a felsefesine ait metinlerin orijinal olarak konulmasn ve yle deerlendirilmesini hedefler. Ortaa felsefesinin bu bakmdan Aristotales'e kattklar bylece ayklanmaya allmtr. Rnesans felsefesinde Aristotelesilik, ortaan ve Skolastik felsefenin Aristotales zerine eklemelerin ayklanmas biiminde meydana gelmitir diyebiliriz. Theodoros Gaza (1400'l yllar), Aristotelesiliin balatlarndan olan bir Bizansl bilgindir.

Aristotelesiliin dnce kaynaklar

Aristotelesiliin belirli bir akademisi olmamtr, bu bakmdan Platonizmden daha farkl ynelimleri szkonusudur. Hmanistlerin yansra bni Rtler (Avveroistler) ve Alexandristler olarak adlandrlan akmlar anlmaya deerdir. Birinciler bni Rt'n ortaada Platon etkisininde ie kart Aristo yorumunu temel alyorlard. kincilerse, antika sonlarnda en byk Aristotales yorumcusu kabul edilen Aphrodisiasl Alexandros'a dayanyorlard. Bu son iki eilim Aristotalesi dorudan kaynaklardan deil yorumcularndan hareketle deerlendiriyorlard. Rnesans dneminde bu aristotalei ynelimler arasnda eliki ve atmalar meydna gelir. Aristotelesiliin merkezi 14. yzyldan itibaren bni Rtcln etkili olduu Padua'dr. Btn Aristotalesi kadrolarn burada toplanmas szkonusudur. Bu dnem en byk filozof Pietro Pomponazzi'dir (1462-1524). Bir ok niversitede grev yapan Pomponazzie, Aristotelesiliin merkezi tartmas olan ruhum lmszl konusunda doalc-materyalist bir dncenin savunusunu gelitirmitir. "ifte doruluk" dncesiyle akli olan ile tanrsal olan ayrmaya alm buna regmen kilise tarafndan aforoz edilmekten kurtulamamtr. Rneans felsefesindeki Aristotelesiliin ortacadan fark, dind bir ynelimle Aristo felsefesini degerlendirmesidir.

Gzat
Skolastik felsefe Rnesans felsefesi Tz Platonizm

Article Sources and Contributors

Article Sources and Contributors

Aristotelesilik Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?oldid=6413653 Katkda bulunanlar: Alibaz, Dnya vatanda, Karatay, Takabeg, 2 anonim deiiklikler

Lisans
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/