I N T E R V I E W
‘Het was allemaal
P H I L A N D E R S O N
Namens Panasonic
in Parijs-Roubaix
een sprookje’
Van profwielrenner naar hobbyboer
aan de zuidkust van Australië.
Het verhaal van Phil Anderson, de
eerste niet-Europeaan die een rit in
de Tour de France won en nummer
1 van de wereld werd in 1985. Het
verhaal van ‘Skippy’ die als jonge
knul van 21 met zijn koffertje
arriveerde in Parijs en geen benul
had dat je met wielrennen een
boterham kon verdienen.
WABE ROSKAM
Beeld: Fotoburo Cor Vos, Wabe Roskam
,,How you’re going mate”, zegt Anderson,
wanneer hij de voordeur opent van zijn
fraaie landhuis, verscholen in de heuvels
nabij het dorpje Apollo Bay aan de Great
Ocean Road, 250 kilometer ten westen
van de metropool Melbourne.
Uitkijkend over de oceaan heeft de, on-
dermeer, oud-Panasonic- en TVM-cou-
reur zijn stek gevonden op dit 60 hectare
landgoed. Anderson verhuurt een paar
zomerhuisjes op het immense terrein en
enkele koeien en schapen geven hem de
titel van hobbyboer. Alleen de fietsen van
weleer en enkele posters in de garage,
maken duidelijk dat hier een oud-kam-
pioen woont. Uiterlijk is Phil Anderson
weinig veranderd. Nog steeds dezelfde
markante kop en gespierde benen als
in de dagen dat hij samen met Bernard
,Van een Hinault de Alpe D’Huez beklom. ,,Ik fiets
niet echt veel meer”, bekent hij. ,,Weinig
grote vis tijd. Maar ik doe wel veel mountainbiken
werd ik een als ik even tijd heb. Ik kan me hier op mijn
landgoed helemaal uitleven.”
sardientje’ Als 16-jarige knul hield Anderson zich
vooral bezig met duursporten. Tot hij in
Melbourne een criterium zag in de stad.
1 2
Hij werd nieuwsgierig en vroeg hoe hij
mee kon doen. ‘Ga maar naar de fietsen-
winkel’ werd hem verteld. ‘Daar kunnen
ze je vertellen hoe je lid wordt van een
club’. Drie jaar later reed Anderson bij
de nationale amateurselectie en in 1978
won hij de wegwedstrijd van de Gemene-
best Spelen in Canada. “In Australië had
je twee mogelijkheden. Of je nam een
proflicentie, kon je wat geld verdienen, of
je nam een amateurlicentie en dan kon je
in ieder geval deelnemen aan de Geme-
nebest- en Olympische Spelen. Begon je
als amateur bleef je amateur. Begon je
als prof bleef je prof.”
Naïef
Een uitnodiging van een amateurclub in
Parijs bracht Anderson van het onbe-
kende wielerland Australië naar het hart
van de wielersport in Frankrijk. Hij geeft
toe: “Ik was verschrikkelijk naïef toen
ik in Parijs begon. Wist eigenlijk niets
van de sport. Van een grote vis in eigen
land werd ik een sardientje in Europa. Ik
had geen benul dat je met wielrennen je
brood kon verdienen. Maar ik was erop
gebrand om te slagen. Ik moest ook wel.
Vanmiddag een criterium winnen, bete-
kende vanavond eten. Daar zat ik midden
in Parijs, eigen potje koken, taal niet of
nauwelijks begrijpen.......”
Hij lacht om de vraag of het anders ge-
weest zou zijn als hij meteen een miljoe-
nencontract aangeboden had gekregen.
,,Dan was ik misschien gaan rentenieren.
Om eerlijk te zijn, ik dacht niet eens aan
een carrière. Ik wilde een jaar in Parijs
blijven om te kijken hoe het zou gaan
en dan terug naar Australië om met de
Olympische ploeg naar Moskou te gaan.
Ik wist ook niet hoe het wielerwereldje
in elkaar stak. Je las hier wel over wed-
strijden, maar niets over de levensstijl of
werkwijze.” In een jaar tijd won Anderson
16 wedstrijden. ,,Ik was fanatiek, had
geen geld, geen familie daar en wilde
alles winnen.” Dan komt de tijd om een
besluit te nemen. Terug naar Down Un-
der, Olympische ploeg, amateur blijven,
medailles winnen. Of... een profcontract
tekenen bij Mercier of Peugeot.
,,Uiteindelijk besloot ik naar Peugeot
te gaan en prof te worden. De gedachte
om prof te worden en een boterham te
verdienen met de sport die ik leuk vond
was toch sterker dan een Olympische
medaille.”
In 1982 wint Anderson zijn eerste Tour-
etappe, wanneer hij tien meter voor
 Henk Lubberding over de meet komt. De
,Vanmiddag eerste Aussie die een belangrijke etappe
wint. Voorpaginanieuws Down Under.
een criterium ,,Welnee. Dat gebeurde toen niet.
winnen, Mijn landgenoten nemen wielrennen
best wel serieus, maar hebben geen idee
betekende dat je er je brood mee kunt verdienen.
Nu we de afgelopen jaren meer succes
vanavond hebben met O’Grady, Cooke en McEwen,
eten’ wordt het een beetje bekender. In mijn
tijd stopte het met vijf regels.”
Siddering
Na vier jaar autofabrikant verhuist An-
derson naar Raleigh wat een jaar later
Panasonic wordt. Anders? ,,Duidelijk, de
Fransen rijden het liefst in eigen land,
terwijl we met Panasonic overal reden.
Bij Panasonic nam ik de plaats in van
Jan Raas, zowel voor de klassiekers als
voor de Ronden. Daarnaast hadden we in
Peter Post een professionele leider. Als
hij met zijn vuist op tafel sloeg ging er
een siddering door ons heen.”
Vier jaar later tekent Phil Anderson
een contract bij TVM, de ploeg van Cees
Priem. ,,Het was geen topploeg, maar
wel een nieuwe ploeg met ambities.
Ik ging van een wereldteam naar een
jonge onervaren club. Ik heb er goede
herinneringen aan. Er kleefden voor
mij natuurlijk wel risico’s aan, maar het
was goed om de opbouw van een ploeg
3 4
mee te maken. Van nationaal naar in-
ternationaal maakte mij trots.” Geen
resultaten behalen was voor Anderson
een grotere angst dan de concurrentie.
,,Ik zette mezelf altijd onder druk. Con-
centreren. Ik vond dat ik een erg goed
inkomen had en dan wordt er ook iets
van je verwacht. Een groot aantal men-
sen was afhankelijk van mijn resultaten.
Toch... als ik het over zou moeten doen
zou ik het niet anders doen. Het was een
sprookje voor me. Iedere dag was beter
dan de vorige. Het was prachtig. Ik had
het gratis gedaan!”
Hij geeft toe dat het waarschijnlijk an-
ders was gegaan wanneer hij in Europa
was opgegroeid. ,,Als je daar woont
voelt het toch meer comfortabel. Je
familie om je heen, ‘s avonds thuis eten,
meer begeleiding. Ik had dat niet.
Ik moest winnen, dat maakte me harder.
Als kind ging ik de bossen in, kamperen,
daar leerde je te overleven en verant-
woordelijk te zijn voor jezelf.”
Vandaag de dag heeft Anderson niet veel
meer te maken met de wielerwereld.
,,Ik ben druk met andere zaken. Ik ga
nog wel ieder jaar naar de Tour en Italië.
Ik neem dan een groep van ongeveer
vijftig mensen mee. We fietsen dan wat
en volgen de Tour. En ik doe hier zo nu
en dan wat trainingskampen.
Gelukkig krijgt het wielrennen hier nu
,Ik zette
mezelf altijd
onder druk’
Fietsen doet Anderson
nog wel eens op de MTB
ook wat meer aandacht. Jongens als << Winst in de Amstel
McEwen zijn nu veel bekender hier. In
Gold Race 1983
mijn tijd was dat niet. Ik denk dat ik eer-
der in een restaurant in België of Neder-
land wordt herkend, dan in Melbourne of
Sydney.” Wel is de eerste niet-Europeaan
die ooit een Touretappe won van mening
dat het wielrennen in Australië verder
kan groeien. ,,In de laatste Tour deden
we goed mee en het Australian Institute
of Sports doet veel goed werk. We zou-
den hier ook meer wedstrijden moeten
hebben die beter op elkaar inspelen.
De kalender is te vol. In oktober, einde
seizoen, hebben we de Sun Tour en in
januari, begin nieuwe seizoen de Tour
Down Under. Iedereen denkt aan zijn
eigen evenement. Je moet dat bij elkaar
brengen wil je het peloton hier krijgen.
We hebben het hier wekenlang over
de Formule 1 en Australian Open in
Anderson bewaart een
Melbourne. Waarom kan dat niet met aantal van zijn oude
wielrennen?” fietsen in de garage >>
Doping
Volgens Anderson is er veel veranderd
sinds hij zijn professionele carrière be-
eindigde in 1994. Meer stakingen, meer
verkeer, gevaar en natuurlijk het verhaal
rond alle dopingaffaires. Meer geld en
daarom ook meer druk op de renners.
,,Ik heb het gevoel dat ik destijds mijn
sponsors waarde voor hun geld gaf.
Wat doping betreft heb je natuurlijk
altijd renners die de boel belazeren. Ik
herinner me in 1980 in de Pyreneeën
met Hennie Kuiper. Ik had enorme rug-
pijn en dwarrelde een beetje voor de
bezemwagen uit. Iedereen riep om aan
te klampen aan de bezemwagen. Het
was mijn eerste Tour en ik dacht, als je
nu de boel belazert dan maak je nooit
een goede carrière van wielrennen. Het
was gemakkelijk geweest, maar het is
hetzelfde als met doping gebruiken. Als
je een keer begint, dan is het moeilijk
om het te laten. Het idee leeft nu zelfs al
bij de jeugd dat je alleen beroepsrenner In het tenue van TVM >>
kunt worden als je doping gebruikt. En
inderdaad als je zegt dat je nooit hebt
gebruikt, kijkt men naar je van ‘ja dat
zal wel’. Je kunt je niet verdedigen. Mis-
schien had ik een goede opvoeding. Mij
werd geleerd dat het fout is.”
Enkele jaren geleden heeft Anderson een
trainingscursus gedaan. Een nieuwe car-
rière? ,,Nee, ik had dan met de nieuwe-
lingen naar Italië moeten verhuizen.
Natuurlijk hoop ik ooit dat er een Austra-
lische ploeg mee gaat doen aan de Tour.
Onze renners presteren nu goed, maar
een aantal goede renners maakt natuur-
lijk nog geen goed team. Ik zou dan best
een managementrol willen vervullen.
Maar dan moet je wel een programma
opstellen voor de komende vijf jaar en
niet alleen op de Tour gefocust zijn. Mis-
schien in 2010?”
Anderson heeft geen tijd meer. De koeien
moet gevoerd worden. Van renstal naar
koeienstal? 