A-STANDARDZASYON 1-Standardizasyonun geliim sreci, mahiyeti ve nemi nsanolu yaratld gnden bu yana karklktan kurtulma ve belirli bir dzen

tesis etme gayreti ierisinde olmutur. Bu dzenleme srecinin doal sonucu olarak ortaya km olan standart ve standardizasyon olgusu insanlk tarihi kadar eskidir. Yeryznde kt olan ekonomik kaynaklarn en iyi ekilde optimum) deerlendirme abalarnn bir rn olan standardizasyon, insanlk iin bir lks deil, aksine olmazsa olmaz mutlak bir gerekliliktir. 2-Tanmlar Uluslar aras Standardizasyon Tekilat (ISO, International Standard Organization) tarafndan yaplan tanmlamalara gre; STANDART: malatta, anlayta, lme ve deneyde bir rnekliliktir. STANDARDZASYON: Belirli bir faaliyetle ilgili olarak ekonomik fayda salamak zere btn ilgili taraflarn yardm ve ibirlii ile belirli kurallar koyma ve bu kurallar uygulama ilemidir. Standart:Mutabakat salanm ve kabul edilmi bir kurumca onaylanm, mevcut artlar altnda en uygun seviyede bir dzen kurulmasn amalayan, ortak ve tekrar eden kullanmlar iin, faaliyetler ve sonularyla ilgili kurallar, klavuzlar veya karakteristikler ihtiva eden dokmandr. Bir baka tanmyla standart, yaplmas gerekeni bildiren bir ynerge, bir kural veya uygulamaya ilikin bir belirlemedir. 3-Standardizasyonun konusu, amalar ve ilkeleri Standardizasyon ilemi ile ncelikli olarak can ve mal gvenlii hedeflenirken ayn zamanda kalitenin alt snr tespit edilmek suretiyle belirlenen dzeyin altnda mal ve hizmet retimine izin verilmemektedir. En ekonomik retim standartlara uygun retim, en uygun tketim standartlara uygun tketimdir. O halde standartlara uygun retmek ve tketmek herkes iin milli ve insani bir grev kabul edilmelidir. Ancak bu suretle kaynaklarn en iyi ekilde deerlendirilmesi mmkn olabilecek ve bylelikle toplumun refah dzeyinde nemli bir art salanabilecektir. Bilgi ve retim teknolojilerindeki gelime ile birlikte hzl bir kreselleme srecinin yaand gnmzde standartlar uluslararas ticaretin ortak dili haline gelmitir. Artk, uluslar aras pazarlarda rekabet edebilmenin yolu standartlara uygun ve kaliteli mal ve hizmet retiminden gemektedir. Standardizasyonun, uyguland konudaki temel amalar ise aadaki gibidir: 1. Sadeletirmek. 2. Bir rnekletirmek. 3. Snf, derece, tr ve benzeri zellikleri tanmlayarak, ayrt edilmeyi salamak. 4. Bu zelliklerin karlatrlmasn mmkn klacak analiz ve kontrol metodlarn belirtmek.

Standardizasyonun, uyguland konudaki salad yararlar ise yle zetlenebilir: 1. Biim ve kaliteyi sadeletirerek (netletirerek) retimi kolaylatrr. 2. retilen mallarda (istenmeyen) eitlilii en az sayya indirir. 3. Mallarn tipik zelliklerini herkesin ayn anlamda kavramasn salar. 4. Tipik zelliklerin snanmas ve gerekletirilmesi iin gerekli deneme metodlarn ortaya koyar. zetle; lmediinizi kontrol edemeyiz. lebilmek iin ise standartlara gereksinimimiz vardr 4-Standardizasyonun salad faydalar 4.a.reticiye faydalar 1- retimin belirli plan ve programlara gre yaplmasna yardmc olur. 2- Uygun kalite ve seri imalata olanak salar. 3- Kayp ve artklar en az seviyeye indirir. 4- Depolama ve tamay kolaylatrr, stoklarn azalmasn salar. 5- Maliyeti drr. 4.b-Ekonomiye faydalar 1- Kaliteyi tevik eder, kalite seviyesi dk retimle meydana gelecek emek, zaman ve hammadde kaybn ortadan kaldrr. 2- Endstriyi belirli hedeflere yneltir. retimde kalitenin gelimesine yardmc olur. 3- Ekonomide arz ve talebin dengelenmesine yardmc olur. 4- Yanl anlamalar ve anlamazlklar ortadan kaldrr. 5- hracatta ve ithalatta stnlk salar. 6- Yan endstri dallarnn kurulmas ve gelimesine yardmc olur. 7- Rekabeti gelitirir. 8- Kt mal piyasadan siler. 4.c-Tketiciye salad faydalar 1- Can ve mal gvenlii salar. 2- Karlatrma ve seim kolayl salar. 3- Fiyat ve kalite ynnden aldanmalar nler. 4- Ucuzlua yol aar. 5- Ruh saln korur. Stresi nler. 6- Tketicinin bilinlenmesinde etkili rol oynar. 5-Trkiyede yaplan standart ve standardizasyon almalar TRKYE'NN BUGNK ANLAMDA LK STANDARDI ve STANDART ALIMALARI (KANUNNAME- HTSAB-I BURSA) Trkler, Anadolu topraklar zerinde hkmet kurduklarnda, her alanda bugn dahi nemli saylacak uygarlk rnekleri vermilerdir. Standart konusu da bunlar arasndadr. Yaklak be yzyl nce Bursa, Edirne, Sivas, Erzurum, Diyarbakr, ankr, Aydn, Mardin, Karahisar, Musul, Rize, Amasya, el, Arapkir, Karaman ve daha pek ok yerin mahalli zelliklerine ve retim eitlerine gre standart kurallar konulmu ve ciddi olarak uygulanmtr. 1502 tarihli ve zamann padiah Sultan II. Bayezid Han tarafndan karlan "Kanunname-i htisab- Bursa", bu gerei dorulayan ve yazl en eski belgedir. Trk Standartlar Enstits, kuruluunun 40. Ylnda, byk tarihi deeri bulunan bu belgeyi, Topkap Saray Mzesi Ktphanesi'ndeki orijinalinden oaltarak

ilgililerin istifadesine sunmutur. Bylece, ada standardizasyon faaliyetlerine k tutulmak istenildii gibi, dnya standart tarihine de nemli bir kaynak kazandrlmtr. Belgenin dili, bugnk nesil iin olduka eski olduundan, metnin gerekesi ile hkm ifade eden ksmlar nce Latin harfleri ile okunur hale getirilmi ve daha sonra bugnk Trke ile anlalabilir ekilde kaleme alnmtr. Bu belgelerde dokunan kumalarn enleri, tel saylar, snflandrlmaktadr. 4200 zg teli dokunan Atlas-I ehri, Sultan Mehmet zamannda 600-700 tele drlm, 1502 tarihindeki kanunnameye gre de 3500 tel olarak dokunmaya balanmtr. Bundan sonra da 1552'de Sultan Beyazt Han tarafndan Zirai Cedid ile 100 zira gelmesi gerektiine iaret olunduu grlmektedir. 25 Sefer 1034 (1924) tarihli belgede de Bursa kemahasnn tel adedi ve boyas belirtilmektedir. hra mallarmzn standartlatrlmas iin 13 Mart 1884 tarihinde Ticaret Nezaretine bavurularak nemli ihra mallarmzda hile ve taiin nlenmesini istemitir. 1929 ekonomik buhranndan sonra 1705 sayl "Ticarette Taiin Men'I ve hracatn Mrakabe ve Korunmas" ile ilgili kanun karlmtr. Bu kanuna 1936 ylnda 3018 sayl kanunla baz ekler yaplarak kapsam geniletilmitir." Kalknmann temel talarndan biri olan standardn neminin yzyllar nce Trkler tarafndan kavrandn ifade eden bu belgede bugnk anlamda, boylama, ambalaj, kalite gibi esaslar ile narh ve ceza hkmlerine yer verilmitir. Kanunname-i htisab- Bursa'nn gn na karlmas ile dnya standart tarihine nemli bir belge kazandrlm, Trk milletinin, medeni dnyaya bu ynden tantlmtr. 5.a-Standartlarn hazrlanmas Standardizasyon uygulamalarnda temel dokman standartlardr. Standartlar; insan sal can ve mal gvenliini n planda tutan, rnlerin bir rnek, kaliteli, kullanm amacna elverili ve bilhassa ekonomik olarak retilmelerini ngren, bilimsel, teknik ve deneysel almalarn kesinlemi sonularn esas alan doruluklarn ispatlanm dokmanlardr. 132 sayl kurulu kanunu ile her trl madde ve mamuller ille usul ve hizmet standartlarnn hazrlanmas grevi Trk Standartlar Enstitsne verilmi olup yalnz TSE tarafndan hazrlanan standartlar Trk Standard adn alr. Standartlarn hazrlanmasnda lke artlar, can ve mal gvenlii, Gmrk Birlii ve ihracat gelitirme, ithalat denetleme, tketici meseleleri, kalite ve evre konularna ncelik ve nem verilerek yaymlanm uluslar aras (ISO, IEC:International Electrotechnical Commission vb.) ve blgesel standartlar (EN:European Committee for Standardization) ile gelimi lkelerin milli standartlar (ASTM:American Society for Testing and Materials, DIN eutsches Institut fr Normung, BSI:British Standart Institution, JIS:Japanese Standards Association vb.) esas alnmaktadr. Trk Standartlar, faaliyet dnemleri itibariyle hazrlanan i programlar erevesinde ihtisas kurullar tarafndan hazrlanan TSE teknik kurulu tarafndan kabul edilmektedir. htisas kurullar, TSE nn ilmi inceleme ve standartlar hazrlama kurullardr. htisas kurullar yeleri kendi alanlarnda bilgi birikimi ve tecrbesi var olan uzman kiilerdir. Bunlar TSE nn kadrolu personeli olmayp standart hazrlama almalarnda yar zamanl mesai yapan elemanlardr. TSE nn standartlar oluturmasnda kulland unsurlar 5.a-1. Standartlar anonim bir almann rndr.

Trk standartlar, uluslar aras standart hazrlama ilkelerine paralel olarak tm ilgili taraflarn yardm ve ibirlii ile hazrlanmaktadr. Bu nedenle anonim bir almann rndrler. Her eyden nce, gerek standart tasarlarn hazrlayan ihtisas kurullar gerekse standartlar kabul eden teknik kurul niversite, zel sektr ve kamu sektrnn yer ald anonim bir yap arz etmektedir. htisas kurullarnca hazrlanan standart tasarlar hemen btn ilgili taraflarn (retici, tketici, uygulayc, niversite vb.) grleri alnmak suretiyle anonimlemektedir. zellikle son yllarda; gelimi lkelerdeki uygulamalara paralel olarak, standart tasarlarn hazrlayan teknik komiteler ile konu raportrlerinin kendileri imalat firmalardan tekil edilmesine nem ve ncelik verilmek suretiyle standartlarn hazrlanmasna firmalarn etkin katlm salanmaktadr. 5.a-2.Standartlar yaayan dokmanlardr. Standartlarn en nemli zellii, deien artlara ve gelien teknolojiye ayak uydurabilme kabiliyetine haiz olmalardr. Bu itibarla, gerek uygulama sonucunda ortaya kan aksaklklar gerekse kaynak dokmanlarda gerekleen deiiklikler ile teknolojik gelimeler karsnda revizyon (Yeniden gzden geirme, dzeltme, inceleme, kontrol etme) veya tadil (Deiiklik) suretiyle standartlarda gerekli olan deiiklikler yaplarak gncelletirilebilmektedir. 5.a-3.Son yllarda ncelikli standartlar Uluslar aras camia ile entegrasyonun (Birleme) standartlardan getiine inanan TSE, son yllarda uluslar aras standartlar (ISO, IEC vb.) ve zellikle Avrupa Birlii ve Gmrk Birlii srecinin bir gerei olan mevzuat uyumu erevesinde Avrupa Birlii Standartlar (EN:European Norms) ile Topluluk Direktifleri ve Teknik Dzenlemelerin birebir tercmesine byk bir nem ve ncelik vermitir. Hizmet sektrnde Kalite Gvence Sistemine zemin hazrlanmas ve Sanayi ve Ticaret Bakanlnn 4077 sayl Tketicinin Korunmas Hakknda Kanun karsnda yaynlam olduu Sanayi Mamullerinde Sat Sonras Servis Hizmetleri teblii uygulamasna esas tekil etmek zere hizmet standartlar ve kriterlerinin hazrlanmasna ncelik verilmitir. ve i Bulma Kurumunun koordinasyonunda yrtlmekte olan stihdam ve Eitim Projesi erevesinde lkemizde vasfsz igcnn mesleki eitimine temel tekil eden meslek standartlarnn hazrlanmas amac ile meslek standartlar hazrlk gurubu oluturularak almalarna balam ve bugne kadar 100e yakn meslek standard hazrlam bulunmaktadr. Son yllarda zellikle kalite ve evre konularndaki sistem araylarnn sonucunda Uluslar aras Standardizasyon Tekilat (ISO) tarafndan hazrlanm bulunan ISO 9000 serisi (Kalite Gvence Standartlar) ile ISO 14000 serisi (evre Ynetim Standartlar) aynen tercme edilerek Trk Standard haline getirilmi ve ilgililerin hizmetine sunulmutur. 5.b-Standardizasyonda belgelendirmenin rol Standartlarn uygulanmasnda istee ballk esastr. Ancak siyasi otoriteler; insan sal, can ve mal gvenlii, kt kaynaklar, enerji, mill sanayiin korunmas, d ticaret vb. sebeplerle baz standartlar zorunlu uygulamaya tbi tutabilmektedirler. BELGELENDRME: Bir mal, proses veya hizmetin belirlenmi bir standart veya ayr bir dokmana uygunluunun tarafsz bir kurulu marifetiyle tescil edilmesidir. Sna ve ticar faaliyetlerdeki gelimeler neticesinde; standartlarn uygulanp uygulanmadnn ispat iletmeler asndan nem kazanm; pazarladklar rnler iin mterilerine bir nevi gvence verebilme ihtiyacnn bir gerei olarak

gvenilir ve tarafsz belgelendirme sistemlerinin oluturulmas mecburiyeti hasl olmutur. Gelimi lkelerde standart tekilatlarnn kurulmasnn ardndan daha ok bu tekilatlarn sorumluluunda belgelendirme almalar balatlmtr. Standart tekilatlarnn belgelendirme almalarnda etkili rol stlenmesinin en nemli sebebi; standardizasyon uygulamalarnda yetimi uzman personel ile yeterli teknik alt yap donanmna haiz olmalardr. Kald ki standartlarn hazrlanmas ile bunlarn tatbikatnn yaygnlatrlmas esasen bir standart tekilatnn temel hedefi ve grevleri arasndadr. Standartlarn lke sanayiindeki tatbikatlarnn yaygnlatrlmas ve sanayicilerle kurulan yakn diyalog sayesinde standartlarda tespit edilen eksikliklerin sratle giderilmesine belgelendirme vastasyla kolayca imkn bulunabilmektedir. Bylece youn aba harcanarak hazrlanan standartlarn gnn artlarna uygun, yaayan birer dokman olmas da salanmaktadr. Ulusal ekonomiler asndan da belgelendirme faaliyetlerinin retim kalitesini en az standartlarda ngrlen seviyeye ykselterek teknolojik gelimenin hzlandrlmas, ihrac edilen rnlerin lkeye itibar kazandrmas ve tketicinin korunmas hedeflerine ulamada etkili bir ara olduu hatrdan karlmamaldr. Trk Standartlar Enstitsnn temel grevlerinden birisi de BELGELENDRMEdir. Trk Standartlar Enstitsnn uluslararas belgelendirme usul ve esaslar erevesinde yrtt belgelendirme faaliyetleri unlardr. retim Yerlerinin Belgelendirilmesi ( malata Yeterlik Belgesi ) rn Belgelendirmesi Trk Standardlarna Uygunluk Belgesi ( TSE Markasn Kullanma Hakk ) Kalite Uygunluk Belgesi ( TSEK Markasn Kullanma Hakk ) Parti Mallarnn Belgelendirilmesi ( Parti Mal Uygunluk Belgesi ) Lboratuvarlarn Belgelendirilmesi ( Lboratuvar Yeterlilik Belgesi ) Hizmet Yerlerinin Belgelendirilmesi ( Hizmet Yeterlilik Belgesi ) thal Mallarnn Belgelendirilmesi ( thal Mal Belgesi ) Sistem Belgelendirilmesi Kalite Gvence Sistem Belgelendirmesi ( Kalite Sistem Belgesi ) evre Ynetim Sistem Belgelendirmesi ( evre Ynetimi Sistem Belgesi )

5.c-Standardizasyonda tketicinin rol Standardizasyon uygulamalarnn odandaki temel unsur hi phesiz NSANdr. Zira, standardizasyon ve kalite faaliyetleri ile ncelikli olarak insann can ve mal gvenliinin korunmas hedeflenirken ayn zamanda mteri beklentilerinin daha iyi karlanmas ve refah dzeyinin ykseltilmesi amalanmaktadr. Hzl bir kreselleme srecinin yaand gnmzde, iletmelerin i ve d pazarlarda rekabet edebilmeleri iin retim tasarlamalarnda mteri beklentilerini ve taleplerini mutlaka gz nnde bulundurma zorunluluklar vardr. Bu itibarla artk retimde standartlarn ve kalite faktrlerinin belirlenmesinde tketici talep ve beklentileri nemli bir rol oynamaktadr.

Serbest pazar ekonomisinin geerli olduu gnmzde standardizasyon ve kalitenin polisiye tedbirlerle salanmas mmkn deildir. Zira standartlarn uygulanmasnda gnlllk esastr. Ancak standartlara uygun kaliteli mal ve hizmet talep edebilen bilinli bir tketici kitlesi standardizasyon uygulamalarnn motor gcn tekil etmektedir. Kusurlu mal ve hizmeti sineye ekmeyen, haklarn arama konusunda duyarl olan, organize bir ekilde reticiler zerinde

bask oluturabilen bilinli bir tketici kitlesi standartlara uygun kaliteli mal ve hizmet retiminin SGORTASIDIR. Standardizasyon ve kalite uygulamalarnda tketicinin roln ok iyi bilen TSE; tketicilere ynelik almalarla bir yandan onlarn haklarn korurken dier yandan tketicilerin daha etkin bir surette standardizasyon uygulamalarna katlmalarn ynlendirmektedir. Bu anlamda; 1-TSE tarafndan verilen rn belgeleri (TSE ve TSEK marka kullanma hakk) tketiciler lehine bir TEKNK SGORTA tekil etmektedir. Zira retici firma ile yaplan belge szlemesinde tketicinin ald maln imalattan kaynaklanan bir kusur tamas halinde firma; mal TAMR ETMEK, tamiri mmkn deilse YENSN VERMEK, o da mmkn deilse o gnn rayici zerinden BEDELN ADE ETMEKLE ykml tutulmaktadr. 2-Merkezde ve tara tekilatlarnda ihdas edilen Tketici ikayet Brolar vastasyla tketici ikayetlerinin sratle ileme alnmas ve deerlendirilmesi neticesinde; 2.a-ncelikle tketicilerin satn ald malda imalt kusuru bulunmas halinde maduriyeti derhal giderilmektedir. 2.b-ikayet konusu kusur tesadf bir hatadan kaynaklanmyorsa gerek sebep bulununcaya kadar inceleme ve deerlendirme almalar srdrlmektedir. 2.c-Bu incelemeler neticesinde elde edilen tespitler ncelikle retici firmann mamul kalitesi gelitirme almalar iin bir GER BESLEME MEKANZMASI oluturmaktadr. 2.d-Enstit asndan da standartlarn gncelletirilmesi, deiiklikler iin veri toplanmas ile teknolojik gelimelere uyarlanmasna yardmc olmaktadr. 2.e-En nemlisi de hi phesiz tketicilerde HAK ARAMA BLNCNN gelimesi ve yaygnlamasna zemin hazrlanarak tketicileri standardizasyon ve kalite uygulamalarnda daha duyarl hale getirerek bir OTO KONTROL mekanizmas oluturmaktr. 3-STANDARDZASYON ve KALTEnin hereyden nce bir ETM ve KLTR konusu olduuna inanan Enstit, MLL ETM BAKANLII ile yapt ibirlii protokollar erevesinde; 3.a-lk ve orta dereceli okullardaki eitsel kollara TKETCNN KORUNMASI KOLUnun eklenmesi, 3.b-Orta retim mfredatna semeli ders olarak STANDARDZASYON VE KALTE DERS nin eklenmesi, 3.c-lk ve orta dereceli okullarda Ekim aynn nc haftasnn STANDARDZASYON HAFTASI olarak kutlanmas kabul edilmitir. 4-Yine baz niversitelerle yaplan ibirlii erevesinde Standardizasyon ve Kalite krslerinin tekili ile mfredata ders olarak konulmas salanmtr.

5-Standardizasyon ve kalite uygulamalarnda tketicilerin etkin bir bask unsuru tekil etmelerini salamak ynnden, yurt sathnda TKETC DERNEKLER ve Vakflarn kurulmasna nclk ve tevik edici almalar yaplmaktadr. 6-En byk tketici kitlesini tekil eden kamu kurum ve kurulularnn standardizasyon uygulamalarnda byk bir sorumluluu bulunmaktadr. 6.a-Kamu kurum ve kurulular her eyden nce kamu ihale ve satn almalarnda standartlara uygun kaliteli mal tercih etmek suretiyle reticileri standartlara uygun retim yapmaya ynlendirici olacaklardr. 6.b-Ayrca gerek merkez ynetim gerekse mahalli idarelerin uygulayc, denetleyici roln kullanrken ayn ekilde reticileri standartlara uygun retim yapmaya zorlayc fonksiyonlar vardr. Bunun en bariz rnei BAYINDIRLIK BAKANLII ve BELEDYELERN, yeralt ve yerst yaplarnda standartlara uygun yap malzemeleri kullanlmas ynndeki etkin fonksiyonlar gsterilebilir. TSE yllardan beri zellikle BELEDYELER, TOPLU KONUT DARES ve KONUT KOOPERATFLER ST BRLKLER ile ibirlii protokolleri erevesinde bu uygulamay yaygnlatrmaya almtr. 7-Standardizasyon ve Kalite konularnda kamuoyu oluturmak maksadyla yazl ve grsel medya kurulular vastasyla aydnlatc programlar ile niversiteler, sivil toplum rgtleri ve dier kurum ve kurulularla mtereken PANEL, SEMPOZYUM, SEMNER vs. dzenlenmektedir. 8-Standart Dergisi, Tketici Blteni, nc ocuk Dergisi, Katalog, Bror vb. yayn vastalaryla standardizasyon ve kalite konularnda aydnlatc yaynlar yaplmaktadr. 5.d-Standardizasyonda teknik alt yap 5.d-1. UZMAN GC Standardizasyon ve kalite uzmanlk gerektiren bir alandr. Trk Standartlar Enstitsde bu alanda uzman bir kurulutur. TSE, standardizasyon uygulamalarnda lkemizin yetimi insan unsuru ile uzman kurum ve kurululardan optimum seviyede yararlanmaktadr. Kadrolu personel istihdamnda hizmetlerin gerektirdii nitelik ve kalifikasyona nem veren TSE; kadrolu personelin yeterli olmad hallerde Enstit dndan part-time grevlendirme suretiyle ihtiya duyduu nitelik ve nicelikteki uzman igcn istihdam kaabiliyetini haiz bulunmaktadr. Byk ounluu standart hazrlama almalarnda olmak zere; TSE dndan binlerce uzman standardizasyon uygulamalarnda, part-time hizmet vermektedir. Ayn zamanda bir eitim kurumu olan TSE bugne kadar standardizasyon ve kalite alanlarnda ok sayda uzman yetitirerek Trk sanayiinin hizmetine kazandrmtr.

5.d-2. DOKMANTASYON VE TEKNK ENFORMASYON Standardizasyon uygulamalarnda en nemli teknik altyap unsurlarndan birisi de hi phesiz kaynak dokmanlar ile bunlara ulaabilme kabiliyetidir. TSE, yesi bulunduu ISO, IEC, CEN, CENELEC (European Committee for Electrotechnical

Standardization) gibi uluslararas ve blgesel standart kurulularnn standartlar ile hemen btn lkelerin mill standartlarnn yannda standart niteliindeki teknik dokmanlarn bulunduu olduka zengin bir Dokmantasyon Merkezine sahiptir. Ayrca en son teknoloji ile techiz edilmi Bilgi lem ve Enformasyon Merkezinde; PERNORM kompakt diski ile ISO, IEC, EN gibi uluslararas standartlarn yan sra DIN, ASTM, NF (Fransz Standard), BSI vb. gelimi lkelerin mill standartlar, standart tasarlar, Direktifler ve Regulasyonlar hakknda biyografik bilgiler aylk olarak gncelletirilmek suretiyle talep sahiplerine sunulmaktadr. Bugne kadar genel olarak kt ortamnda kullanclarn hizmetine sunulmakta olan Trk Standardlar metinlerinin elektronik ortamda (CD ve internet yoluyla) piyasaya arzedilmesi ynnde teknik altyap almalar srdrlmektedir. 5.d-3. LBORATUVAR HZMETLER Standardizasyon uygulamalarnda belkide en nemli alt yap unsuru laboratuvarlardr. Standartlara uygun kaliteli retimin gerekletirilebilmesi iin her eyden nce iletmeler dzeyinde kalite kontrol lboratuvarlarnn asgar oranda tesisi gerekmektedir. Ancak lkemizde zellikle kk ve orta lekli iletmeler (KOB) asndan deney alt yapsnn tesisi cidd bir maliyet gerektirmektedir. Grevlerinden birisi de KOBlere deney altyaps konusunda destek salamak olan KOSGEP zellikle sanayiin youn olduu blgelerde tesis ettii kalite kontrol laboratuvarlar ile KOBlerin bu ihtiyalarn karlamaya almaktadr. phesiz standardizasyon uygulamalarnda nemli bir teknik altyap tekil eden laboratuvarlar alannda en kapsaml ve donanml yatrmlar TSE tarafndan yaplmtr. TSEnn laboratuvar a bata Ankara olmak zere zmir, Kayseri, Krehir, Balkesir, orum, Eskiehir, Denizli, Konya, Burdur, Manisa, Afyon, Van, Idr, Ardahan, Turgutlu, Hopa ve Pendik olmak zere sektrel ihtiya ve younluklar dikkate alnarak yurt sathna yaylmtr. Ayrca, hizmetin sanayicinin ayana gtrlmesi prensibinin bir gerei olarak, Dnya Bankas finansman ile Sakarya-stanbul-Bursa geninde ina edilmi bulunan TSE Kalite Kamps, 21. yzylda lkemizin ve Trk Dnyasnn ihtiyalarn karlayabilecek nemli bir alt yap tesisidir. TSE laboratuvarlarnda, Ambalj, Elektrik, Elektronik, EX, evre, Gda ve Mikrobiyoloji, naat, Kimya, Makina, Tekstil, Is ve Basnl Kaplar alannda; 1-Standartlarla ilgili inceleme ve aratrmalarla standard olmayan konularda metot aratrmalar, 2-Belgelendirme faaliyetleri ve tketici ikayetleri ile ilgili olarak numunelerin test ve muayeneleri, 3-Kamu kurum ve kurulular ile zel sektrn talep ettii test ve muayene hizmetleri sratli ve gvenilir metotlarla yrtlmektedir. TSE standardizasyon uygulamalarnda gerekli hallerde bata niversiteler olmak zere dier kamu kurum ve kurulular ile zel sektr laboratuvarlarndan da yararlanmaktadr. Enstit, yrtt LBORATUVAR YETERLK BELGELENDRME hizmetleri ile lkemizdeki lboratuvar potansiyelinin kalifikasyonunu ykseltme gayretinde olup, bu erevede bugne kadar 150 lboratuvar TSEden yeterlik belgesi alm bulunmaktadr. 5.d-4. METROLOJ VE KALBRASYON HZMETLER

Standardizasyon uygulamalarnda belki de en nemli teknik alt yap unsuru hi phesiz Metroloji ve Kalibrasyondur. Zira teorik olarak belirlenmi ller doru olarak uygulanmad taktirde standardizasyonu salamak mmkn olamamaktadr. Enstit Elektrik, Elektronik, Mekanik, Scaklk, Basn, Uzunluk (geometrik) ve Biyo Medikal Cihazlarnn kalibrasyonu konularnda ANKARA, STANBUL, BURSA, ZMR ve KAYSERde sekonder seviyedeki imknlarn gelitirmek suretiyle almalarn srdrmektedir. Kalibrasyon hizmetlerinde uluslararas referans standartlara izlenebilirlik Alman PTB (Physikalisch-Technische Bundesantstalt), ngiliz NPL (National Measurement Laboratory) ve Fransz COFRAC (Fransa Akreditasyon Kurumu) kurulular ile salanmaktadr. Kuvvet, Uzunluk ve Elektriksel byklklerin kalibrasyonu konusunda verdiimiz hizmet yeterlilii Avrupa Akreditasyon Birlii (EA) tarafndan akredite edilmitir. Dier konularda da Enstitnn hazrlklar devam etmektedir. 6-TRK STANDARTLARI ENSTTS VE GREVLER 6.a-TSE'nin Kuruluu Trk Standardlar Enstits; her trl madde ve mamller ile usul ve hizmet standardlarn yapmak amacyla 18.11.1960 tarih ve 132 sayl kanunla kurulmutur. Enstitnn ilgili olduu bakanlk Babakanlktr. Enstit, tzel kiilii haiz, zel hukuk hkmlerine gre ynetilen bir kamu kurumu olup, ksa ad ve markas TSE'dir. Bu marka eitli ekillerde gsterilir. Trk Standardlar Enstits'nn izni olmadan bu marka hibir ekil ve art altnda kullanlamaz. Yalnz Trk Standardlar Enstits tarafndan kabul edilen standartlar Trk Standard adn alr. Bu standartlar ihtiyari olup, standardn ilgili olduu bakanln onay ile mecburi klnabilir. Bir standardn mecburi klnabilmesi iin Trk Standard olmas arttr. Mecburi klnan standartlar Resmi Gazete'de yaymlanr. 6.b-TSE nn Grevleri 1- Her trl standard hazrlamak ve hazrlatmak. 2- Enstit bnyesinde veya harite hazrlanan standartlar tetkik etmek ve uygun bulduu takdirde Trk Standartlar olarak kabul etmek. 3- Kabul edilen standartlar yaymlamak ve ihtiyari olarak uygulanmalarn tevik etmek, mecburi olarak yrrle konmalarnda fayda grlenleri ilgili bakanln onayna sunmak. 4- Kamu sektr ve zel sektrn talebi zerine standartlar veya projelerini hazrlamak ve gr bildirmek. 5- Standartlar konusunda her trl bilimsel teknik incelemelerle aratrmalarda bulunmak, yabanc lkelerdeki benzer almalar takip etmek, uluslararas ve yabanc standart kurumlar ile ilikiler kurmak ve bunlarla ibirlii yapmak. 6- niversiteler ve dier bilimsel ve teknik kurum ve kurulularla ibirlii salamak, standardizasyon konularnda yaym yapmak, ulusal ve uluslararas standartlardan arivler oluturmak ve ilgililerin faydalanmalarna sunmak. 7- Standartlarla ilgili aratrma yapmak ve ihtiyari standartlarn uygulanmasn kontrol etmek iin laboratuvarlar kurmak, kamu sektr veya zel sektrn isteyecei teknik almalar yapmak ve rapor vermek. 8- Yurtta standart ilerini yerletirmek ve gelitirmek iin elemanlar yetitirmek ve bu amala kurslar amak ve seminerler dzenlemek. 9- Standartlara uygun ve kaliteli retimi tevik edecek almalar yapmak ve bunlarla ilgili belgeleri dzenlemek. 10- Metroloji ve kalibrasyon ile ilgili aratrma ve gelitirme almalar yapmak ve gerekli laboratuvarlar kurmak.

Trk Standardlar Enstits'nn bu grevlerinin ncelik esasna gre tanzimi Genel Kurul'ca kararlatrlr ve ilgililere duyurulur. 6.c-TSE'nin Organizasyonu Trk Standardlar Enstits'nn idari yaps u birimlerden oluur : Genel Kurul Teknik Kurul Ynetim Kurulu Denetleme Kurulu htisas Kurullar Genel Sekreter ve Hizmet Birimleri Genel Kurul : TSE'nin en yksek ve yetkili organ olan Genel Kurul; ilgili bakanlklarn, zel kesim ve bilim kurulularnn gnderdii temsilcilerden olumaktadr. Teknik Kurul : Teknik Kurul, ilgili Hazrlk Gruplar'nca hazrlanan standard tasarlarn Trk Standard olarak kabul eder, gerekli grdkleri hakknda mecburi uygulamaya koyma karar alr, tasarlarda deiiklik yapar veya standardlar iptal eder. Ynetim Kurulu : TSE'nin yrtme organdr. Genel Kurul tarafndan kendi iinde 3 yl iin seilen Bakan dahil 5 kiiden meydana gelir. Bakan yelerden birini Bakan Vekili, birini de Muhasip ye olarak grevlendirir. TSE'yi Bakan temsil eder. Denetleme Kurulu : TSE harcamalarn ve bunlara dair hesap ve kaytlar denetlemekle grevli kuruldur. htisas Kurullar : Bakan ve yeleri Ynetim Kurulu tarafndan seilen "Hazrlk Gruplar", bunlara bal olarak "Teknik Komiteler" ve ihtiyaca gre kurulan "zel Daimi Komiteler" in btnne "htisas Kurullar" denir. Genel Sekreter ve Hizmet Birimleri: Enstit hizmetleri Genel Sekreterlie bal olarak Merkezde Daire Bakanlklar ve Mdrlkler ile Tarada Blge Mdrlkleri ve Temsilcilikler olarak ifa edilmektedir. 7-Trkiyede Belgelendirme almalar 7.a-Tanmlar Belgelendirme (Certification): Gerekli yetkilerle donatlm bir kurulu tarafndan, sre, sistem, rn veya servis kalitelerinin gerekli gereksinimlere ve standartlara uygunluunun belirlenmesi, dorulanmas, onaylanmas iin gerekletirilen yntem ve etkinliklerdir. BELGELENDRME: Bir mal, proses veya hizmetin belirlenmi bir standart veya ayr bir dokmana uygunluunun tarafsz bir kurulu marifetiyle tescil edilmesidir.

7.b-Kalite ve Sistem Belgelendirme Trk Standardlar Enstits (TSE) 132 sayl kanunla kurulmu ve lkemizde belgelendirme yapmaya Yetkili Milli bir kurulutur. Yllardr Kalite konusunda gerek yurt iinde gerekse yurt dnda youn almalar yapan TSE, ayn zamanda Avrupa Kalite Tekilat (EOQ) ve Milletleraras Standartlar Tekilatnn (ISO) Ynetim Kurullarnda da yer alarak gerek Avrupa gerekse Dnyada Kalite Politikalarnn ekillenmesinde aktif bir rol almaktadr. Enstitmzn 1990

ylndan itibaren yrtt Kalite Ynetimi Sistem Belgelendirme faaliyetleri Trk Akreditasyon Kurumu (TRKAK) ve Hollanda Akreditasyon Konseyi (RvA) Kurulular tarafndan akredite edilmitir. TS NN SSTEM BELGELENDRME ETM FAALYETLER; TS-EN-ISO 9000 Kalite Ynetim Sistemi TS-EN-ISO 14000 evre Ynetim Sistemi TS 13001 HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) Ynetim Sistemi TS 18001 OHSAS (Occupational Health and Safety Management Systems) Ynetim Sistemi Konularnda Temel, Dokmantasyon, Tetkiki yetitirme eitimleri ve statistiksel Proses Kontrol eitimi de dzenlenmektedir. Eitim faaliyetleri yllk programlanmakta ve talep edildii takdirde kurulu bnyesinde de eitim dzenlenmektedir Mracaatla ilgili dkmanlar; -TS-EN-ISO 9000 KALTE YNETM SSTEM BELGELENDRME BAVURUSU -TS-EN-ISO 14001 EVRE YNETM SSTEM BELGELENDRME BAVURUSU -TS 18001 SALII VE GVENL YNETM SSTEM BELG. BAVURUSU -TS 13001 TEHLKE ANALZ VE KRTK NOKTALARI YNETM SS.BELG.BA. Kurulular Merkezde TSE Planlama ve Eitim Mdrl, Blgelerde TSE Kalite Mdrlklerinden dorudan, yaz, telefon, faks ile bavurarak veya www.tse.org.trinternet adresinden Mracaat Formlarn alrlar. Standardn bavuruda esas alnacak basks dikkate alnarak kurulular tarafnda mracaat formlar doldurulmal ve kurulu yetkilileri tarafnda imzalanarak mracaat aamasnda, kuruluun bulunduu ilin bal olduu TSE Kalite Mdrlklerine aada belirtilen belgelerle birlikte teslim edilmelidir. SSTEM DOKMANLARI(EL KTABI-PROSEDRLER) TSE LGL YNETM SSTEM BELGELENDRME MRACAAT KONTROL FORMU TSE LGL YNETM SSTEM BELGELENDRME MRACAAT FORMU TSE LGL YNETM SSTEM BELGELENDRME KURULU BLG FORMU TSE LGL YNETM SSTEM BELGELENDRME CRET TALMATINDA BELRTLEN CRETN YATIRILDIINI GSTEREN BELGE TCARET SCL GAZETES RNE ODA SCL KAYIT BELGES ALIAN SAYISINA ESAS OLMAK ZERE SON 4 AYLIK SGORTA BLDRGES MZA SRKLER

BAVURULARA HANG LEMLER UYGULANIR Bavuru belgelerini, Merkezde Planlama ve Eitim Mdrl, Blgelerde TSE Kalite Mdrlkleri n deerlendirmeden geirir. Sz konusu deerlendirme sonunda bir eksiklik tesbit edilir ise mracaat formlarnda belirtilen kurulu yetkilileri ile irtibata geilerek dzeltilmesi salanr. Kuruluun sistem dokmanlar yeterli bulunur ise belgelendirme iin bir hafta belirlenerek teyid iin kurulua bildirilir. Hafta kesinleince ilgili TSE Tetkik Ekibi belirlenir. Belirlenen ekipteki Tetkik Grevlileri kurulua taslak tetkik program ve zgemilerini bildirir. Gerekiyorsa tetkikten nce firma ziyareti gerekletirilebilir. Kuruluca

teyit edilen tetkik grevlileri sistemi belirlenen tarihlerde yerinde inceler. Kuruluun ilgili Standard artlarn karlamas durumunda, TSE ilgili Yrtme Komitesi sz konusu kurulu adna belge dzenlenmesine karar verir. Eer bu incelemede kurulua belge verilmesine engel tekil edecek uygunsuzluk sz konusu olursa, eksikliin giderilmesi iin sre tannarak takip tetkiki yaplmasna karar verilir. TS-EN-ISO 9000 KALTE YNETM SSTEM, TS-EN-ISO 14001 EVRE YNETM SSTEM, TS 180001 SALII VE GVENL YNETM SSTEM, TS 13001 TEHLKE ANALZ VE KRTK NOKTALARI YNETM SSTEM BELGESNE SAHP OLABLMEK N ZLENECEK YOL ekil-1

7.c-RN ve HZMET YER BELGELENDRME ALIMALARI 20. Yzyl balarndan itibaren ekonomik ve sosyal hayatta standart ve standardizasyonun nem kazanmas, lkeleri, hazrlanan standartlarn uygulanmas iin eitli tedbirler almaya yneltmitir. Gerek retici ile dorudan temas salanmas, gerekse tketici iin teminat oluturmas asndan rn belgelendirme sistemlerinin kurulmas, ksa vadede sonucu alnabilecek en etkili ara olarak grlmtr. Bugn dnyann pek ok lkesinde milli standart tekilatlarnn sorumluluunda ve bnyesinde rn belgelendirmesi yaplmaktadr. Trk Standardlar Enstits de 1964 ylnda uygulamaya koyduu "Standartlara Uygunluk Belgelendirmesi (TSE Markasn Kullanma Hakknn verilmesi)" ile rn belgelendirmesini balatmtr. Bu uygulama ile balangta reticilerde standartlara uygun ve kalite seviyesi yksek mal retme uurunun yerletirilmesi, yaygnlatrlmas amalanm, tketicilerin can ve mal gvenliklerinin korunmas salanmtr. Belgelendirme gnmzde giderek daha da nem kazanm, uluslararas ticarette, pazarlamann birinci ncelikli konusu olarak gndemdeki yerini almtr. zellikle iki ve ok tarafl anlamalar erevesinde rn ve hizmetin pazarlanmas iin dzenlenen belgeler nemli rol oynamaktadr. Bu erevede, uluslararas platformlarda belgelerin karlkl olarak tannmas ticareti kolaylatrm, zellikle gmrk kaplarnda rnlerin uzun sre bekletilmesi problemini ortadan kaldrmtr. Dnyadaki global yaklam erevesinde, zellikle Avrupa Birlii bata olmak zere rn ve hizmetlerin belgelendirmesinde Enstitmzce uyum almalarna arlk verilmi olup, Belgelendirme Merkezi Elektroteknik sektrnde uygunluk belge ve sertifikalarnn uluslararas alanda karlkl tannmas sistemi olan IECEECB (Worldwide System for Conformity Testing and Certification of Electrical Equipment) sistemine ve Avrupa lkeleri bnyesinde belgelerin karlkl tannmas anlamas erevesinde CCAya (Cenelec Certification Agreement Cenelec Belgelendirme Anlamas) kablolarn belgelendirilmesi anlamas HARa ve Avrupa Anahtar Markas olarak adlandrlan KEY MARK anlamasna ye olmutur. Belgelendirme hizmetlerine rn belgelendirme almalar ile balayan Enstitmz, gnn artlarnn gerektirdii uyumu salayarak bugn rn ve hizmet yeri belgelendirme faaliyetlerini halen be ana grupta yrtmektedir.

retim Yerlerinin Belgelendirilmesi rnlerin Belgelendirilmesi, Hizmet Yerlerinin Belgelendirilmesi, Laboratuvarlarn Belgelendirilmesi, Karayolu ile Tehlikeli Atk Tayan Aralarn Belgelendirilmesi,

Belgelendirme faaliyetlerimiz eitli anlamalar ile yakn ibirlii iinde bulunduumuz lkelere kolaylkla rn satmak isteyen yabanc firmalarn da ilgisini ekmektedir. Bugne kadar, Almanya, Amerika Birleik Devletleri, Avusturya, Belika, Bulgaristan, Cezayir, in, Danimarka, Fransa, Finlandiya, Gney Kore, Hindistan, Hollanda, ngiltere, rlanda, spanya, sve, talya, Japonya, Macaristan, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, Singapur, Srilanka, Suudi Arabistan, Taiwan, Tayland, Endonazya, Malezya, Slovenya, Brezilya, Bosna Hersek, Yunanistan ve daha birok lkede faaliyet gsteren firmalarla szleme imzalanmtr.

7.d-MARKA VE BELGELENDRME ALIMALARI RN BELGELENDRME ALIMALARI Trk Standardlarnn sanayide yaygn olarak kullanlmasnda ve Trk tketicisinin bilinlendirilmesinde ok nemli bir rol olan TSE Marka Sistemi, ilk uygulamaya konulduu 1964 ylndan itibaren giderek artan bir gelime hz gstererek, tketicinin benimsedii ve bugn iin yllk sat tutar yaklak 150 trilyon TLnn zerinde madde ve mamul kapsayan bir gvenlik emsiyesi nitelii kazanm bulunmaktadr. -Aadaki belgelerden herhangi biri iin Mracaat Formu doldurulduktan sonra btn ekleri ile birlikte bir dosya ierisine yerletirilerek o ildeki TSE Blge Mdrl/Mahalli Temsilcilii'ne teslim edilmelidir. A- RETM YERLERNN BELGELENDRLMES B- RNLERN BELGELENDRLMES (MADDE, MAMUL, MAHSUL) C- HZMET YERLERNN BELGELENDRLMES D- LABORATUVARLARIN BELGELENDRLMES E- KARAYOLU LE TEHLKEL ATIK TAIYAN ARALARIN BELGELENDRLMES 7.e-PERSONEL BELGELENDRME HZMETLER Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geiin hz kazand gnmzde rekabet aralar ve deerler deimitir. Eskiden sermaye piyasalar ynlendirirken artk bilgi sahibi olan her eyi ynlendirmektedir. Toplumlar iin ilerlemenin tek art bilgi ve bilginin etkin kullanlmasdr. Bilgiyi reten insan bu srete kendini gelitirmek, yenilikleri takip etmek ve her an yeni bir fikir retmek zorundadr. nsana yaplan yatrm bu adan gelecee yaplan yatrmdr. Salam temellerle ilerlemek isteyen her lke insan yatrmna ncelik vererek gelecekte kendine bir yer edinmeye almaktadr. nsann neminin bu denli artmasndan sonra insan snflandrmak, onun niteliklerini belli bir disiplin ierisinde deerlendirmek ve gelitirmek zorunluluu ortaya kmtr. Bu zorunluluk sonucu i yaamnda bilgi reten insann eitli niteliklere gre snflandrmak ve bu snflandrmalara uygun belgelendirmek gnmz toplumlar iin nemli bir gerekliliktir. Enstitmz bu gereklilikten yola karak-dier tm alanlarda olduu gibi- gelien dnyann deerleri ile ayn anda hareket ederek Personel Belgelendirmesi ile ilgili almalar da yakndan takip etmitir.

Bu noktada, Personel Belgelendirme almalar iin; Avrupa Kalite Tekilat ( EOQ - European Organisation for Quality ) Personel Belgelendirme Sistemine gre Uzman, Ynetici ve Tetkik Grevlisi Belgelendirmesi, Tahribatsz Muayene Uzman Belgelendirmesi, Kaynak Belgelendirmesi, nceleme Uzman Belgelendirmesi, Mesleki Uzmanlklar Belgelendirmesi ve Eitim olmak zere alt ana balkta ubat 2001 tarihi itibariyle balamtr. Bu tarihten itibaren, Avrupa Kalite Tekilatna Personel Belgelendirme alannda Ulusal Temsilci olarak akredite edilmek amac ile bavuruda bulunulmu, TS EN 45013 " Personel Belgelendirmesi Yapan Belgelendirme Kurulular in Genel Kriterler" standard ve Avrupa Kalite Tekilat Personel Belgelendirme emas'ndaki tm gerekleri karlayan bir sistem oluturulmu; belgelendirme ve eitim almalar devam etmi ve 15 Temmuz 2001 tarihi itibari ile de Avrupa Kalite Tekilat Enstity Personel Belgelendirme konusunda akredite etmitir. Akreditasyon: Belgelendirme kurulular, laboratuarlar, muayene ve deney kurulularnn belirli grevleri yapmaya yeterli olduklarnn uluslararas kabul grm teknik kriterlere gre deerlendirilerek, belgelendirilmesi faaliyetidir.

Bylece Enstitmz Avrupa Kalite Tekilatnda lkemizi temsil eden tek Milli Kurulu olmutur. Avrupa Birliine girme srecinde olan lkemiz iin, bu tekilat tarafndan akredite edilmi olmak, uluslararas platformda prestijimizi artrmtr. Artk belgelendirdiimiz personel 34 lkede tannacaktr. Avrupa Kalite Tekilat Personel Belgelendirme Sistemine gre Personel Belgelendirilmesi; TS EN 45013 Personel Belgelendirmesi Yapan Kurulular iin Genel Kriterler standardna gre oluturulan Personel Belgelendirme Sistemi erevesinde yrtlmektedir. Bu sistem erevesinde belgelendirilecek personel; kalite, evre, ii sal ve i gvenlii ynetim sistemleri konularnda dokuz kategoriye ayrlmtr. Her bir kategori iin bavuran adaylara belirli artlar yerine getirmeleri ile birlikte Avrupa Kalite Tekilat tarafndan, Uluslararas geerlilii olan EOQ (Avrupa Kalite Tekilat) ve TSE belgeleri dzenlenecektir. Bu belgeli kiilerin rekabet gc artacak, i olanaklar genileyecektir. Dier taraftan belge sahibi personel, belgesinin devam edebilmesi iin kiisel ve mesleki yeterliliini srekli gelitirmek zorundadr.Bu zorunluluk kiinin ve i yaamndaki kalitenin gelimesine yardmc olmaktadr. yaamndaki kalitenin artmas ekonominin de istikrara kavumas anlamna gelecektir.Bu adan Personel Belgelendirme Sistemi ile Enstit, ekonominin gelimesine ve toplumun kabuk deitirmesine yardmc olan bir mekanizmay daha hayata geirmitir. Belgelenen personel saysnn artmas insana ve bilgiye verilen nceliin artmasdr.Bu yzden belgelenen her bir personel gelecee yaplan akll bir yatrmdr. Bavuru: TSE Personel Belgelendirme Mdrl tarafndan aadaki kategorilerde belgelendirilmek isteyen kiiler Belgelendirme Bavuru Formu'nu doldurarak ekleriyle birlikte TSE Personel Belgelendirme Mdrl'ne bavuracaktr. Daha sonra gerekli artlar salad tespit edilen adaylarn belirtilen snav tarihinde yazl ve szl snava katlmalar gerekmektedir. Snav sonucunda baarl olan adaylar gerekli creti yatrdktan ve Tetkik Grevlisi Taahhtnamesi'ni (Sadece tetkik grevlisi kategorileri iin) imzalayarak PBM'ye ulatrdktan sonra ilgili sertifikalar adaya gnderilmektedir. Belge Kategorileri: KALTE UZMANI KALTE SSTEMLER YNETCS

KALTE TETKK GREVLS EVRE SSTEMLER YNETCS EVRE TETKK GREVLS SALII VE GVENL YNETCS SALII VE GVENL TETKK GREVLS TOPLAM KALTE YNETM LDER TOPLAM KALTE YNETM TETKK GREVLS Kaynak Belgelendirmesi: TSE Personel Belgelendirme Mdrl EOQ kategorilerinin dnda kaynaklarn belgelendirilmesi hizmetini de sunmaktadr. Belgelendirme ilemi TS 6868-1 EN 287-1 "Kaynaklarn Yeterlik Snav - Ergitme Kayna- Blm 1: elikler" standardna gre EWF - European Federation for Welding (Avrupa Kaynaklk Federasyonu)'ndan belgeli Kaynak Mhendislerince TSE Makina Laboratuvar'nda veya kurulularn kendi laboratuvarlarnda gerekletirilen pratik ve teorik snavlarla yaplmaktadr.

Bavuru: TSE Personel Belgelendirme Mdrl'nden Kaynak Yeterlik Sertifikas almak isteyen kiiler Kaynak Belgelendirme Bavuru Formu'nu doldurarak ekleriyle birlikte TSE Personel Belgelendirme Mdrl'ne bavuracaktr. Daha sonra gerekli artlar salad tespit edilen adaylarn belirtilen snav tarihinde teorik ve pratik snava katlmalar gerekmektedir. Snav sonucunda baarl olan adaylar gerekli creti yatrdktan sonra ilgili sertifikalar adaylara gnderilmektedir. Bu ilemler Kaynak Belgelendirme Ak emas'nda zetlenmitir. 8-Blgesel ve Uluslar aras Standardizasyon kurulular T R K Y E D E B E L G E L E N D R M E ve A K R E D T A S Y O N Zorunluluk ve ihtiyarilik esaslarna gre yaplan belgelendirme faaliyetleri iin, standartlarn hazrlanmas ve bu standartlara uygun retim yaptklarn kantlamak isteyen firmalarn belgelendirilmesi yetkisi 132 sayl kanunla Trk Standartlar Enstitsne verilmitir. Standartlarn hazrlanmas ve Belgelendirme faaliyetleri ilgili kamu, zel sektr ve niversitelerin temsilcilerinden oluan komiteler tarafndan yrtlr. Akreditasyon, rn/hizmet, kalite ynetim sistemi, evre ynetim sistemi ve personel belgelendirmesi yapan kurulularn, laboratuarlar, muayene ve deney kurulularnn belirli grevleri yapmaya yeterli olduklarnn uluslararas kabul grm teknik kriterlere gre deerlendirilerek onaylanmas, belgelendirilmesi ve devamnn salanmas faaliyetidir. 132 sayl Kanunun nc Blmnn 10. Maddesinde u ifadeler yer almaktadr: 132 sayl Kanuna gre rn ve/veya hizmet, kalite sistemi ve personel belgelendirmesi ve deney ile Metroloji ve Kalibrasyon hizmetlerini yapan Trk Standartlar Enstitsnn bu hizmetleri, Kalite ve Akreditasyon Milli Konseyi tarafndan akretide edilmi saylr. Trkiyede yllardr bu yetkinin yeterlilii ve akreditasyon prosedrne uygunluu tartma konusu olmutur. Bir taraftan Trk Standartlar Enstits, dier taraftan yabanc Belgelendirme Kurulularnn Trkiye temsilcilikleri belgelendirme faaliyetlerini srdrmlerdir. Ancak, Kanun No. 4457 Kabul Tarihi: 27.10.1999 olan Trk Akreditasyon Kurumu Kurulu ve Grevleri Hakkndaki Kanunla birlikte bu tartmalar bir nebze olsun azalmtr.

4457 sayl Kanunun kurulu amac blmnn 1. Maddesinde u ifadeler yer almaktadr: Bu Kanun ile, laboratuvar, belgelendirme ve muayene hizmetlerini yrtecek yurt ii ve yurt dndaki kurulular akredite etmek, bu kurulularn belirlenen ulusal ve uluslararas standartlara gre faaliyetlerde bulunmalarn ve bu suretle rn/hizmet, sistem, personel ve laboratuvar belgelerinin ulusal ve uluslararas alanda kabuln temin etmek amacyla, merkezi Ankara'da olmak zere Babakanlkla ilgili, zel hukuk hkmlerine tabi, tzel kiilii haiz, idari ve mali zerklie sahip, Trk Akreditasyon Kurumu, ksa ad TRKAK kurulmutur.

Salih KURT salihkurt@w.cn