GVENL VE SALII TAL MATI: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

9. Mesai saati iinde ve dinlenme annda, maden sahasnda yaplan almalar ynerge dorultusunda yaplacaktr. Mhendis, Teknisyen, btn iiler ve dier personel bu tzk ve talimat kurallarna harfiyen uymaya mecburdur. Astlar, amirlerinden alm olduu, tzk ve talimatname kurallarna uygun olarak gerekli i gvenlii tedbirlerini almak zorundadr. Aykr grdkleri hususlar yazl olarak stlerine bildirirler. Amirler, vermi olduklar emirlerle, tzk ve talimatname kurallarn tam olarak uygular, sorumluluklar altnda bulunan i yerinde i gvenliini ncelikli olarak salarlar. Btn iiler, ancak, kendilerine gsterilen yerde, verilmi olan grevi yapmaya, i srasnda kendilerinin, yanlarnda alanlarn veya evrelerinden geecek olanlarn emniyetini almaya mecburdur. Yetkili ahslarn dndaki kimseler, msaade almadan iletme sahasna ve i yerlerine giremez. Ziyaretiler, antiye tesislerinde veya varsa giri kapsnda bekletilerek, ancak, antiye efi izni ve yannda sorumlu refakat bulunmak art ile gezdirilir. Bir kaza olduunda veya olaan st hallerde; olay yerinde sorumlu mhendis veya antiye efi yoksa, en kdemli ii, btn gvenlik tedbirlerini almaya ve aldrmaya, durumu da en ksa zamanda ilk amirine bildirmeye mecburdur. Hasta olanlar ve kendilerini iyi hissetmeyenler, amirlerin izni ile viziteye kacaklardr. e girilerde, Ar ve Tehlikeli lerde alacaklar ile ilgili gerekli salk muayenesi yaptrlacaktr. Sal ve ya uygun olmayanlar altrlmayacaktr. Ahc ve varsa yardmcs 6 ayda bir portr muayenesi olacaktr. Ayrca, yasayla Pnmokonyoz oluumuna neden olabilecei belirlenmi, solunabilir SiO2 riski tayan kuvarsit gibi maden ocaklarnda, ie almlarda, byk boy rntgen filmi ektirilmesi art koulacak ve btn bu ilemler,her ie girite ve rutin olarak belirlenen yllk ve 6 aylk peryotlarda tekrarlanacaktr. Tozla mcadele ile ilgili ynetmelik gerei; Tozla mcadele edilmesi zorunlu maden ve taoca iletmelerinde, toz oluumunu nlemek, kaynanda tozu bastrmak, yer alt almalarnda uygun havalandrma ile toz younluunu seyreltmek ve ngrlen dzeyin altnda tutmak esastr. SiO2 kapsayan tozun devaml solunmasndan meydana gelen akcier hastalna PNMOKONYOZ denilmektedir. Bu nedenle, korunmak iin; Koruyucu Toz Maskesi kullanlmas Toz oluumunu nlemek iin, gidi-geli yollar ve i makinelerinin alma alanlarnn bir arazz tarafndan srekli slatlmas Solunabilir toz orann artrd iin, bu gibi ocaklarda, i makinelerinin lastiklerine zincir taklmamas gerekmektedir. Mesai saatlerinde, alma alannn izinsiz terk edilmesi ve amirlerin bilgisi dnda, personelin kendi arasnda grev deiimi yapmas yasaktr. Dinlenme saatlerinde, tm iiler alma alan terk edecek ve banyolarn yaptktan sonra antiye tesislerinde dinlenecektir. antiye binalar(kou ve idari binalar gibi) ve krc tesiste herhangi bir panik durumunda dar kn kolay olmas amac tm kaplarn dar alacak ekilde dzenlenmesi gerekmektedir. i koularnda, her iiye verilen dolaplarn, kirli elbiselerinin ayr yerde muhafaza edilebilmesi iin iki gzl olmasna zen gsterilmesi arttr. Yetkisiz ve izinsiz yaplan herhangi bir iten, o ii yapan ahs, en az o i ile grevli olanlar kadar kadar sorumludur. Hi kimse, yetki ve ehliyeti olmadan her hangi bir makine ve cihaz kullanamaz. Btn personel, almakta olduu i ile ilgili koruyucu malzemeyi zimmet ile teslim alp kullanmak ve bu koruyucu malzemeleri salam ve temiz olarak muhafaza etmek zorundadr. Amire itaatsizlik, kavga ve kargaala sebep olmak, i yerinde iki imek, alkoll olarak ie gelmek, iyerinde uyumak, bo gezmek ve i yerini izinsiz terk etmek yasaktr. Makineler ile mekanik aletlerin duru anlarnda, ierisinde, altnda, yaknnda, ev diplerinde ve tm alma alannda istirahat etmek ve uyumak yasaktr.

10.

11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.

PATLAYICI MADDELER N TAINMASI, DEPOLANMASI VE BU KONULARI KAPSAYAN ALINMASI GEREKL GVENL K NLEMLER LE LG L TAL MAT: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Tama esnasnda, patlayc maddelerin ambalaj iindeki ve ambalajlarn tat iindeki dengeleri bozulup sarslmayacak biimde yerletirilmesine zen gsterilir. Ykleme ve boaltma, seyir ve durma esnasnda tatn yaknnda veya iinde sigara iilmez ve ate yaklmaz. Ambalajlar, tat iinde skmayacak, sarslmayacak, arplmayacak ve yuvarlanmayacak biimde istif edilir ve slanmamas iin nlem alnr. Ykleme ve boaltma ilerinde alan iilerin, alma esnasnda, ivisiz, iin ve iyerinin zelliine uygun ayakkab giymeleri zorunludur. alma gnlerinde alkoll iki kullanmalar ve i banda sigara imeleri yasaktr. Ykleme ve boaltma srasnda, darbe, drme, srtme, arpma gibi tehlikeli olabilecek hareketlerden kanlr. Ambalajl patlayc maddeler, birbiri zerinden kaydrlmadan, dikkatli bir ekilde kaldrlmal ve darbeye yol amadan yere konulmaldr. Patlayc madde ykl tatlarn insan ve hayvan topluluklarnn bulunduklar yerlerde bekletilmesi yasaktr Patlayc maddelerin ykleme, boaltma ve tanmasnda dier gvenlik nlemleri yannda, Bakanlar Kurulunun 30/4/1953 gnl ve 4/685 sayl karar ile yrrle konulan Sabotajlara Kar Korunma ve Sabotajlar nleme Hakknda Talimat hkmlerine gre de gerekli nlemler alnr. Patlayc maddelerin karayollarnda tanmasnda ambalajlarn darbe ve arpmalardan korunmas ve drlmemesi iin nlemler alnr. Tama srasnda tatn hz, tehlikeli madde tayan aralar iin ngrlen hz snrlamalarn amamak zere, gr, yol, hava ve trafik durumuna gre bir tehlike oluturmayacak dzeyde tutulur. Patlayc maddeler, hayvan gcyle ekilen tatlarla tanmaz. Ambalajlar, tatlara, kapaklar st tarafa gelecek biimde ve birbirine iyice yanatrlm olarak yerletirilir. Hareket halinde, patlayc madde ambalajlarnn saa, sola oynamamalar, kaymamalar, sramamalar ve dmemeleri iin gereken nlemler alnr. Patlayc maddeler, tatlara tatn yan kenarlarnn yksekliini amayacak biimde yklenir. st kapal tatlarn arkadan kilitlenir kapl olmas, st ak olan tatlarn branda beziyle iyice rtlm bulunmas gerekir. i sac veya demir malzeme ile kapl tatlarn tabanlarna ve yan kenarlarna tamamen branda bezi denmesi zorunludur. Ykleme ve boaltma gndzleri yaplr. Tatlarn, yklenecek veya boaltlacak patlayc maddelerden en az 20 m. uzaklkta bulunmas, gerekli gvenlik nlemlerinin alnmas ve aydnlatmann elektrikle yaplmas kouluyla geceleri de ykleme ve boaltma yaplabilir. Ykleme, boaltma ve tama srasnda tatn yannda sigara ve benzerlerini imek, ate yakmak ve kvlcm karan maddeler kullanmak yasaktr. 300 kilogramdan ok patlayc madde iin verilecek tama izin belgelerinde, tatn izleyecei yol ve konaklama yerleri belirtilir. Tama srasnda zorunlu nedenlerle belgede belirlenen yol ve konaklama yerleri zabta tarafndan deitirilirse, bu husus belgeye yazlr ve trafik zabtasna haber verilir. Tama srasnda bir tehlike olasl varsa, zabta makamlarnca, istem zerine veya resen gerekli gvenlik nlemleri alnr. Konvoy halinde tamalarda tatlar arasnda en az 80 m. uzaklk bulunmas zorunludur. Demiryolu geitlerinde tatlar, bekleyerek yolun ak ve gvenli olduunu grdkten sonra geerler. Karayolu ile yaplacak 300 kg.dan ok patlayc madde tamalarnn bu konuda gerekli bilgi ve deneyimi olan bir kiinin gzetiminde yaplmas zorunludur. Patlayc madde ykl tatlar, olanaklar lsnde insan topluluu bulunan yerlerden geirilmez; baka yol yoksa, gei iin yerel gvenlik makamlarnca uygun grlen yerlerde gvenlik nlemleri alndktan sonra bu tatlarn geiine izin verilebilir. Gerek grlrse ehir iinde patlayc madde tamalar iin gvenlikli gei yerleri, yetkili mercilerce belirlenir, tamalarn bu yol zerinden gvenlikle yaplabilmesi iin gerekli nlemler alnr. Patlayc madde tanacak motorlu tatlarda kabul edilmi standart tiplerden, her an alr durumda en az iki yangn sndrme cihaz bulundurulmas zorunludur. Tatlarda sarsnt veya baka nedenlerle alev ve yangn kabilecek bir arza meydana gelirse tat nce durdurulur, sonra patlayc madde ambalajlar, olanaklar lsnde gvenli ve glgeli bir yere indirilir, zerleri branda beziyle rtlr ve bir grevli tarafndan korumas salanr. Tatn arzas giderilmezse, ambalajlar, gvenlik nlemleri alnarak baka tatlara yklenir. Ykleme ve tama srasnda ambalajlardan patlayc madde dklrse, tat hemen durdurulur ve ambalajlar zenle gvenlikli bir yere indirilir. Daha sonra tat iine ve yola dklm olan patlayc maddeler, maddenin zelliine gre gereken usullerle temizlenerek yok edilir. Ambalajlar, tatlara, ancak, onarmlar yapldktan sonra yklenir. Patlayc madde tayacak tatlarn n ve arkasna, her iki taraftan grnecek biimde, eni ve boyu 20 cm., izgi kalnl iki buuk santimetreden az olmayan beyaz renkli harflerle, krmz zemin zerine, PATLAYICI MADDE szckleri yazl levhalar konulmas zorunludur. Patlayc madde depolarnda, srekli olarak, durumlar silah tama belgesi verilmesine uygun, yeterli sayda beki bulundurulmas zorunludur. Bekilere kontrol saati verilir. darece gerekli grlen durumlarda eitilmi kpek de bulundurulur. Depo snrlar zerine, TEHL KEL BLGED R, G R LMEZ levhalarnn konulmas zorunludur. Depo iinde uygun yerlere alma ve gvenlik ynergeleri aslr. Stok istifleri sra balarna, patlayc maddenin, ad, cinsi ve miktaryla retim ve depoya giri tarihlerini gsteren levhalar konur.

8. 9. 10.

11.

12.

13.

14. 15. 16. 17.

18. Patlayc maddeler, iyi havalandrlm salam yapl, kilitlenebilen ve nemli olmayan bir depoda muhafaza edilmelidir. Patlayc madde ambalajlar, depolarda dorudan doruya zemine oturtulamaz, hava akmna engel olmayacak biimde, zeminle arasnda en az 10 cm. kadar boluk kalmak zere salam kalaslar veya bunlardan yaplm zgaralar zerine retim tarihlerine gre sraya konularak istif edilir. Bu istiflemede, gerek gei yerlerinde ve gerekse istif balarnda, ambalajlarn etiket ve yazlarnn grlebilir ve okunabilir biimde olmas, ambalajlarn duvara gelen taraflarnda duvarla aralarnda boluk braklmas ve istif yksekliinin 1,60 m. (bir metre altm santimetreyi) gememesi gerekir. stifler gruplar halinde ve aralarnda gei boluklar bulundurulmak suretiyle yaplr. stiflemede depo grevlisinin sorumluluu altnda, depo hizmetlerini bilen kiiler altrlr. Patlayc maddeler, depolardan, retim tarihi srasna uyularak datlr. 19. Alan bir patlayc madde ambalaj, torbas, sand veya fsndaki patlayclar tketilmeden yenisi almayacaktr. 20. Toz patlayclar ve dinamitler bir arada, kapsller ayr yerde depolanmaldr. Patlayclar ile kapsllerin ayr depolanmas, ya bir deponun ayr blmelerinde ya da iki ayr depoda yaplmaldr. nfilakl fitiller ile kapsller bir arada depolanmamaldr. ilerin yatp kalkt adr, lojman, atlye, barnak vb. yerler ile yemekhanelerde kesinlikle patlayc madde depolanmamaldr. 21. Patlayc madde ve kapsller, makine paras ve alet gibi metalik aletler ile tanmayacaktr. 22. Kartu halindeki dinamitler, depolarda, srekli olarak ambalajlarnda bulundurulur. Srekli ve geici depolarda, dinamit ve kapsllerin ayn depoda birlikte bulundurulmas halinde, dinamit ve kapsllerin bulunduu blmlerin kaplarnn ayr olmas ve blmlerin bitiik duvarlar arasnda sekiz ton kapasiteye kadar depolar iin en az 30 cm., 8 tondan 12 tona kadar depolar iin en az 40 cm., 12 ton kapasiteden yukar depolar iinse en az 50 cm. boluk bulunmas ve ara duvar kalnlklarnn en az 19 cm. olmas zorunludur. 23. Onarm iinin deponun bo olduu zamanda yaplmas gerekmektedir. Zorunlu hallerde, depolarda onarm yapmak gerektiinde, patlayc maddeler, depolardan uzaklatrlr, kalaslar zerine dzenli biimde yerletirilir, zerleri su szdrmayan, gne n geirmeyen branda bezleriyle rtlr ve bir grevlinin gzetiminde korumaya alnr. Bu ilerin hava kararmadan bitirilip patlayc maddelerin depoya konulmas, bu mmkn olmayacaksa patlayc maddelerin baka bir depoya tanmas zorunludur. 24. Yer st srekli depolar olanaklar lsnde, yerleim yerlerinden uzak ve tek katl olarak, patlama olduunda uzaklara tehlikeli paralar samayacak malzemeyle ve geni saakl olarak yaplr ve atlar izin merciince uygun grlen hafif ve yanmaz malzemeyle rtlr. Depolarn zemini, ivi, vida, herhangi bir yark yada atlak bulunmayan dzgn, szdrmaz, herhangi bir cismin arpmas ile kvlcm karmaz ve kolay temizlenir biimde imento ap veya mozaikle kaplanr. Depolarn duvarlar, nem geirmez bir harla atlaksz ve dz olarak svanr, ak renkte badana edilir. Pencereler atya yakn ykseklikte ve gne nlarnn dorudan depo iine girmesini nleyecek biimde yaplr. Havalandrma iin havalandrma delikleri konur. Pencerelerde demir parmaklk bulundurulur. Havalandrma amacyla ald zaman ieriye yabanc cisimlerin girmemesi iin pencerelere salam pirin veya galvaniz tel kafes konur, ayrca d ksmlarna darya alr ve ieriden mandallanabilir salam tahta kapaklar yaplr. D kaplar, salam sac malzemeden yaplr, gizli kilit taklr ve kanatlar dar alr. kaplar ahap olarak yaplr. Yamur oluklar, yamur mevsimlerinde sk sk kontrol edilerek, alr durumda bulundurulmalar salanr. Su basknna kar binann etrafna kanallar alr. 25. Srekli, geici ve gezici depolarda aadaki teknik zellikler bulunur: Bina iinde zeminden atya kadar yaplan bacalar ve bunlara alan havalandrma delikleriyle depolarn havalandrlmalar salanr. Baca delikleri, ku, fare gibi hayvanlarn ve bceklerin girmesine engel olabilecek bakr veya pirin tel kafeslerle rtlr. Depolar mevzuatn ngrd paratoner sistemi ile donatlr. Paratonerler veya ubuklarla yer arasnda tam bir iletkenliin bulunup bulunmadnn ve iletkenlerin depo duvarlarndan ve atsndan izole edilmi olup olmadnn aratrlmas ve arzalarnn giderilmesi iin her yl yamur ve dolu mevsiminden nce kontrol ettirilir. Depo kaplarna ve girite duvarlarn yanna, statik elektrie kar topraklanm pirin, bakr veya alminyumdan yaplm statik yk giderici levhalar konur. Depoya girmeden nce, sorumlu personelin, bu levhalar zerinden vcudundaki statik elektrii boaltmas arttr. Aydnlatma tesisat, yaltlm tipteki armatrlerle ve bu konudaki mevzuata uygun olarak yaplr Yerst depolarnn evresinde, tip projeye uygun olarak yaplacak strelerde kullanlacak toprakta ta paralar bulunmaz, strenin i tarafnn eimi toprak ynnn elverdii derecede dik olur. Toprak strenin zeri imlendirilir veya bodur aalarla aalandrlr. Strenin taban depo binasna bir buuk metre uzaktan balar. Streler depo atsnn en st noktasndan en az bir metre daha yksek ve strenin st de en az bir metre genilikte olur. Stre, depo binasn tamamen evreliyorsa gei iin uygun giri yerleri ve tneller alr. Patlayc madde depolar iin toprak stre yerine, st genilii elli santimetreden az olmayan, depo atsnn en st noktasndan en az bir metre daha yksek ta veya st genilii 25 cm. olan beton duvar yaplabilir. Depo engebeli arazide kurulmu ve etrafnda stre grevini yapacak yksek tmsekler varsa, toprak, ta veya beton strenin yalnz tehlike gsteren yana yaplmasyla yetinilir

 26. 27.

28. 29. 30. 31. 32. 33.

34. 35. 36.

Stok miktar 5 tona kadar olan depolarda en az 50 m., 5 ton dahil daha ok patlayc madde stoklanm depolarda ise en az 100 m. uzaklkta tel rg ekilir veya denetim makamlarnca gerek grlrse duvar yaplr. Btn depo hizmetleri depo grevlisinin sorumluluu altnda yrtlr. Patlayc madde depolar snrlarndan izinsiz ieriye girenler, depo bekisi tarafndan en ksa zamanda gvenlik makamlarna bildirilir. Depo yaknlarnda kuru ot, kat, benzin, gaz, ispirto, mazot gibi kendi kendine veya herhangi bir etkiyle kolayca tutuabilecek maddelerin bulundurulmas yasaktr. Depo evresi 50 m. kadar kuru otlardan temizlenir. Depo dndaki yangnn sndrlmesi iin; her iyerinde iyerinin byklk ve zelliine gre mekanik veya otomatik olarak alan alarm cihazlar bulundurulur. yerinde, yaplan iin cinsine ve zelliine gre etkili olabilecek tipte ve yeterli sayda kolayca kullanlabilecek biimde karbondioksitli, kpkl veya otomatik yangn sndrme cihazlarnn bulundurulmas zorunludur. Bu cihazlar ve bunlara yardmc tesisat ve tehizat srekli iler halde tutulur. Cihazlar her alt ayda bir tartlr. Arl ve dier hususlar zerine taklacak bir etikete ilenir. indeki etkili maddenin net arlnn yardan aaya dtnn anlalmas halinde, yeniden doldurulur. Depo ile ilgili personel, depo dnda yangn sndrme eitimi yaptrlarak yetitirilir. Depolarn bulunduu sahann ana kapsndan ieri gireceklerin zerinde bulunan kibrit, akmak gibi ate meydana getirici maddelerle sigara, pipo ve btn madeni eya grevliler tarafndan alkonulur. Patlayc madde depolarna bu tr yanc ve ateleyici maddelerle girilmez. Depolarda, izin belgesinde yazl olandan ok patlayc madde bulundurulmaz. Depolara patlayc madde konulmas veya alnmas gndzleri yaplr. Zorunlu hallerde, sabit elektrik tesisat, pilli el lambalar veya akmlatrl lambalar kullanlmas kouluyla gece almas yaplabilir. Ak alevle gece almas yaplmas yasaktr. Depo ii srekli hizmetler, patlayc maddeler konusunda eitilmi ve yeterli deneyimi olan grevliler tarafndan yrtlr. Depo personeli olmayan ii ve tayclar, patlayc madde ambalajlarn sadece depo kapsna kadar getirebilir ve depolardan karlacak olanlar da yine depo kapsndan alabilirler. Depolarn iinin temiz tutulmasna zen gsterilir. Sandk, varil, kutu gibi bo ambalajlar ve alet, edevat ve benzeri dier yabanc maddelerin depoda bulundurulmas yasaktr. Statik elektrik iin nlem olarak, depoya ivili ayakkablarla girilmez ve ierde ivisiz zel ayakkab giyilir. Ayrca depo grevlileri naylon, orlon, perlon gibi statik elektrik oluturabilen giysileri kullanamazlar. inde patlayc madde bulunan sandk gibi ambalajlar amada, bakr, pirin ve alminyum gibi yumuak olan ve kvlcm karmayacak malzemeden yaplm aletler kullanlr. Sandk gibi ambalaj ama iinde kullanlan aletler hibir zaman depoya sokulmaz. Depolardaki patlayc madde ambalajlar, yere atlmaz, srklenerek ekilmez, etrafa arplmaz ve bunlarn drlmemelerine dikkat edilir. Patlayc maddelerin atelenmesinde grev alacak kiilerin, ateleyici yeterlik belgesi almalar zorunludur. Ateleyici yeterlik belgesi, yaplacak snavda yeterli bilgi ve deneyime sahip olduklar anlalan ve yaptrlacak soruturmaya gre durumu uygun bulunanlara Valilike verilir. Sorumlu personel, depoya girdiinde nce depo havasnda azot gaz kokusu olup olmadn ve havalandrma sistemini kontrol edecektir. Patlayc maddeleri muhafaza, tevzi eden, tayan ve kullananlar patlayc madde ile ilgili talimat bilmeleri ve aynen tatbik etmeleri arttr. Patlayc madde deposuna sorumlu personel ve ateiden bakas giremez.

ATE LER N UYACAKLARI KURALLAR : 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Patlatma ileri, ehliyetli atei tarafndan yaplr. Ateiler, kendilerine teslim edilmi olan patlayc maddeleri, ruhsatl maden sahas ierisinde kullanmakla ykmldr. Patlayc maddeleri saha dna karamazlar. Miktar ne olursa olsun herhangi bir patlayc madde kayb sz konusu olursa, yetkili amire derhal haber vereceklerdir. Donmu ve bozulmu olan patlayc maddeler ambardan alnmaz. Ateiler, patlayc maddeyi tarken veya ambalajndan karrken ak alevden uzak tutacak, zerine sert cisimlerin dmemesine dikkat edeceklerdir. Ateiler, 10 kg. dan fazla patlayc maddeyi amir ve sorumlunun yazl emri olmadan tayamazlar. Patlayc madde kazalarnn, lm ve yaralanma olsun veya olmasn, iveren vekili veya sorumlu mdr tarafndan yerel gvenlik makamlarna ve Cumhuriyet Savclklarna derhal bildirilmesi zorunludur. Delme, doldurulma, ateleme ve pasann kaldrlmas srasnda, alma alannda, grevlilerden bakasnn bulunmas yasaktr. YILDIRIM DMES TEHL KES VARSA, elektrikli kapslle ateleme yaplan yerst iletmelerinde lam delikleri, gerekli nlemler alnmadan doldurulamaz. Tehlike lam deliklerinin doldurulmas srasnda meydana gelmise, deliklere patlayc madde doldurma ilemi derhal durdurulur; patlamann olaan etki alan dna klr ve tehlike geinceye kadar bu alana kimsenin girmemesi iin gerekli nlemler alnr. Yol, bina, kpr, elektrik, telgraf, telefon, havai hat ve buna benzer sabit tesislere 100 m. uzaklk ierisinde patlayc madde kullanmak yasaktr. Ateleme srasnda iilerin ve sz edilen tesislerin korunmalar iin gerekli gvenlik nlemleri alnr. Ateleme srasnda gvenlik mesafesi ( 500 metre ) snaklarda saklanlacaktr.

9.

10. Patlatma iinde kullanlan manyetolarn ayda bir kontrol yetkili elektriki tarafndan yaplacak ve oluturulan fye ilenecektir. ATELEME LOKUMUNUN (PR MER) HAZIRLANMASI : Ateleme metodu ne olursa olsun ateleme lokumu dikkatli bir ekilde hazrlanr. Kapsller, zorla lokuma itilmemelidir. Kapsller, ancak, lokum ierisine bir tahta veya pirin, alminyum gibi metalden yaplm ubuklar ile alm delie sokulmaldr. Bu delik, lokumun uzun eksenine paralel olmal ve bir ucu dar kmamaldr. Kapsller, lokuma skca yerletirilmeli ve patlama esnasnda yerinden kmamaldr. Bu nedenle, lokum az delik dibine gelecek ekilde ters konulmal veya kapsln lokuma balanmas salanmaldr. Elektrikli kapslle yaplan atelemede, kapsln kablosu ile lokum etrafna bir iki sarg atlarak kapsln lokum ierisinden kmas nlenmelidir. Lokum, ierisine kapsl yerletirildikten sonra deforme edilmemeli ve yere drlmemelidir. erisine kapsl yerletirilmi lokum ile aka yaplmamaldr. inde kapsl ve fitil bulunan veya elektrikli bir kapsl olan bir lokum, sadece ateleme sahasnda ve atelemeden hemen nce hazrlanr ve lam delikleri ancak atelenecekleri zaman doldurulur. Elektrikli atelemelerde, klavuz kablo, daima g kaynaklarndan uzak tutulmaldr. Teller (kablo), rulosundan dikkatli bir ekilde almal ve almas iin havaya atlmamaldr. Blgede bir elektrik frtnas varsa elektrikle ateleme almas durdurulmaldr. Katranl (saniyeli) fitil kullanldnda, kullanlan fitilin nemden hasar grmesinden kanlacaktr. Fitile kapsl taklaca zaman, fitil ucundan 2-5 cm. kesilmelidir. Bylece kapsln ierisine girecek ksmn uygun olmas ve boluk bulunmamas salanacaktr. Fitiller, kapsle ierisindeki patlayc ile temas edebilecek ekilde sokulmal ve bu i iin zel olarak imal edilmi olan bir pense ile az sklmaldr. Dilerle, kapsl azna fitil sktrma ileminden kanlmaldr. LAIM DEL KLER N N DOLDURULMASI VE SIKILAMA : Lam deliklerine patlayc madde yerletirilmesi srasnda, bir engel ile karlalmamas asndan lam deliklerinin ncelikli olarak kontrol edilmelidir. Patlayc maddenin delie zorlanarak sokulmamas iin, lam deliklerinin ap kullanlacak patlayc maddelerin apndan byk olmaldr. Patlayc maddelerin hazrlanmas, deliklerin doldurulmas ve sklama ilemi kesinlikle atei belgesine sahip uzman personel tarafndan yaplacaktr. Patlayc maddelerin sarld kat ve benzeri malzeme gibi ambalaj kesinlikle karlmamaldr. Yani soyulmamaldr. Dinamit lokumlar veya toz patlayclar, ancak patlatlaca zaman deliklere doldurulmal ve hemen patlatma ilemi yaplmas salanmaldr. Doldurulmu halde deliklerin bir mddet dahi bekletilmesi olduka sakncaldr. Lam deliklerinin doldurulmas ve sklamasnda yalnzca ahap ubuklar kullanlmaldr. Dinamit lokumlar hibir zaman kuvvetli bir ekilde lam deliklerine itilmemelidir. Eer, bir dinamit lokumu delie skrsa, delme ubuu(matkap) veya benzeri metal ubuk ile kartmaya almaynz. Eer, ahap ubuk ile kartlmas da tehlikeli olacaksa, deliin geri kalan ksmn sklama malzemesi ile doldurun ve mmknse komu lam deliklerine daha fazla patlayc madde doldurun. Ateleme lokumu (primer), lam deliine yerletirildii zaman, iletken tellerin veya fitilin kmamas iin dier patlayc maddeler yerletirilmeden nce, skl hafife ekilerek kontrol edilir. Eer, infilakl fitil kullanlacak ise, ateleyici lokumu, atelenen dier patlayclar atelememesi iin gerekli tedbirler alnmaldr. Elektrikli kapsl kullanlacak ise, kapsle giden tellerde, dm yada bklme olmamaldr. Telleri dorulturken, bir elle kapslden en az 15 cm. uzakta tutmal ve dier elle dorultma ilemi yaplmaldr. Gerek doldurmada ve gerekse sklamada, elektrikli kapsllerin kablo klflarna zarar verilmemelidir. Toz patlayclar, genelde dik deliklerde kullanlmal, yatay deliklerin doldurulmas zorunlu hallerde, kat klf yaplp delie itilmelidir. Deliklerin, toz patlayc ile doldurulmas srasnda tozlarn etrafa salmamasna bilhassa dikkat edilmelidir. Madencilik sektrnde, deiik nedenlere bal olarak yer yer kullanld duyulan yasa d kimyasal maddelerin (halk arasnda patoz olarak da tabir edilen ve bilimsel olarak potasyum perklorat olan malzemenin bildiimiz sofra ekeri ile kartrlmas) ok ufak bir scaklkla karlat zaman dahi hemen reaksiyona girmesi, srtnmeye kar hemen duyarllk gstermesi, kolayca alev alp pskrme yapabilecei gibi zellikleri bu karmn ii sal ve i gvenlii asndan ok tehlikeli olduunu ortaya koymaktadr. Bu nedenle kullanlmalar kesinlikle yasaktr. Dardan kolaylkla temin edilebilen, gbre kalitesindeki Amonyum Nitrat kullanm yasaktr. Bunun yerine madencilik iin zel olarak retilen ve patlayc madde ruhsat izni ile temin edilebilen TAN kullanlacaktr.

Lam deliklerinin doldurulmas ve sklanmas srasnda, srtnme yaratacak hareketlerden kanmal ve yzler delik azndan uzak olacak ekilde sklanmaldr.

ATELEME NCES ALINACAK EMN YET TEDB RLER : Ancak uygun miktarda patlayc madde, kapsl ve dier malzemeler ateleme sahasna gtrlmelidir. Gereinden fazla patlayc madde ve kapsln ateleme sahasna gtrlmesi riskli ve yasaktr. Patlayc madde, kapsl ve dier malzemelerin ambalaj olan; kutu, f veya torbalar tek tek ateleme yaplacak alan dnda almaldr. lk alan kutu, f veya torbadaki patlayc madde kullanlmadan dierleri almamaldr. Boalan kutu, f veya torba tr ambalaj malzemesi ateleme sahasnda geliigzel braklmamal, hurda sahasna gtrlp atlmaldr. erisinde patlayc madde bulunan tahta sandklar amak isterken, metalik bir alet kullanlmamal ve sandklar kesinlikle zorlanmamaldr. Patlayc madde, kapsl ve dier malzemeler, lam delikleri yannda yn halinde bulundurulmamaldr. Ancak her lam deliine konulacak miktar kadar patlayc madde ve dier malzemeler lam delii yannda bulundurulabilir. Ateleme sahasnda, patlayc madde, kapsl ve dier malzemeler, en son lam deliklerinin doldurulup ateleme yaplaca ana kadar birbirinden ayr tutulmaldr. Toz patlayc maddelerin ateleme yaplacak alana gtrlmesi ve ateleme yaplacak alanda tanmas srasnda ambalajlarnn iinde dahi olsa; ok abuk alev alma zelliinden dolay srtlmesi ve sya maruz braklmas yasaktr. Ateleme yaplacak alanda, deliklerin doldurulmas srasnda, ambalajlarn snm zemin ve direkt gne scaklndan korunacak ekilde glge ortamda muhafaza edilmesi gerekmektedir. Dinamit kapslleri kartulara kullanlaca zaman taklr. Elektrikle atelemede, atelemeden nce ateleme makinesi ve elektrikli kapsl devresi gzden geirilir. Atelemeden nce, btn balantlar gzden geirilir. letkenlerin ksa devre yapp yapmadklar zel lme aygtlaryla denetlenir; bunun manyeto ve pille yaplmas yasaktr. Ateleme kablolarnn dier elektrik iletkenleriyle temasn nleyici nlemler alnr. Elektrikli ateleme aygtlar gvenle ve iler durumda tutulur. Bu aygtlar yalnz bu iler iin kullanlr. Elektrikli ateleme aralar, yalnz, ocakta sorumlu atei belgesine sahip ateiler tarafndan kullanlr. Doldurulacak lam says, aracn patlatabilecei kapsl saysnn yarsn geemez. letkenler gvenlii salayacak uzunlukta olmal ve ateleme aracna, ateleme yaplaca zaman balanmaldr. Ateleme sahasna giden tm yollara gzcler konulmal, ateleme srasnda olabilecek yaklamalar nlenmeli ve saha ierisindeki tm i makineleri patlama esnasnda zarar grmeyecek ekilde uygun bir mesafeye ekilmelidir. Ateleme ncesi, ateleme sahasna kimsenin girmemesi iin yeterli, ak bir ekilde ikaz ve sinyal verilmelidir. Sesli uyarda bulunmak iin siren alnmas arttr. Ateleme yaplacak olan atm sahasn, en son sorumlu atei terkeder. Atei, kendisi de dahil olmak zere, herkesin, yeterince bir snaa girdiinden emin olmadka ateleme ilemini balatmamaldr. zellikle, atelenecek cephe nnde zarar grmesi mmkn insan, malzeme, ara ve gere bulunmas halinde, bunlarn emniyeti salanmadan ateleme ilemi yaplmamaldr. ATELEME SONRASI ALINACAK EMN YET TEDB RLER : 1. 2. 3. 4. 5. 6. Atelemeden hemen sonra, hi kimse ateleme sahasna girmeyecektir. Patlamam lam deliklerine kar uygun bir zaman beklenilecektir. Bu uygun zaman, elektrikle yaplan atelemelerde 5 dakika, dierlerinde ise bir saatten az olmayacaktr. Ateleme sonras, yeterli zaman getikten sonra, atei, patlamam lam delikleri bulunup bulunmadn kontrol eder. Tm lam delikleri atelenmi ise almaya msaade eder. Patlamayan bir lam delii bulunursa veya bundan kuku duyulursa, fitille atelemeden en az bir saat, elektrikle atelemeden be dakika gemeden i alanna hi kimse giremez. Patlamayan bir lam deliinin olmas durumunda, tehlikenin ortadan kaldrlmas iin yaplan almalarda, patlatma yaplan alanda grevli personel dnda bakasnn olmas yasaktr. Patlamam kartu ve kapsller bulunmas olaslna kar, pasalar dikkatli bir biimde kaldrlr. Gerekirse elle alma yaplp kartu ve kapsller aranr. Bu durumda krek, kazma ve benzeri aletler kullanlmaz. Atei, emniyetle alabilir demedikten sonra, hi kimse ve hibir ara ateleme sahasna yaklamayacak ve girmeyecektir.

K SEL KORUYUCU MALZEMELER N KULLANILMASI HAKKINDA TAL MAT : 1. 2. 3. 4. yerimizde, alanlarn ve iyerinin gvenliini salamak amacyla gerekli koruyucu alet ve ekipmanlar iveren tarafndan salanmak zorundadr. Temin edilen bu koruyucu alet ve ekipmanlarn her an kullanlabilir durumda bulundurulmas alanlarca salanacaktr. Kiisel koruyucular, ie balamadan nce mutlaka kullanc personel tarafndan kontrol edilecektir. Uygun durumda bulunmayan koruyucu malzemeler rapor edilerek yenisi ile deitirilecektir. Koruyucu alet ve ekipmann almnda ncelikle TSE garantisi aranacaktr. Eer ithal koruyucu malzeme kullanlyorsa, ait olduu lke standard veya test sonular dikkate alnacaktr.

1. KORUYUCU APKA (BARET) : inde bir ayar kay, file veya bantlar bulunan sert bir balktr. Balarna bir cisim dmesi, arpmas, vurulmas tehlikesinin mevcut olduu her yerde ve ban iletkene yakn olmas veya iletkenin koparak baa dmesi neticesi elektrie arplma ihtimalinin mevcut olduu ilerde alan personele, ban iyi korunmas iin,ie uygun, baa iyi oturan ve yanmaz veya ar yanar malzemeden ve elektrik tehlikesi olan yerler iin, iletken olmayan malzemeden yaplm uygun baretler verilecektir. Ba korumasnn gerektirdii tm yerlerde uyarya meydan vermeden baret kullanlacaktr. Baretin st ile ba arasnda en az 32 mm. boluk olacaktr. Btn baretler krklara, atlaklara, anmalara kar her zaman kontrol edilecek. Elektrik ilerinde kullanlan yaltkan baretlerinde, elektrik yaltkanlna kar kontrol her zaman yaplacaktr. Kullanmda veya depolamada baretler ar scaa kar korunacaktr. Baretlerin asit, kimyevi madde veya boyadan etkilenmeleri nlenecektir. Kullanlm baretler, temizlenmeden baka iilere verilmeyecek ve 60 derecelik su ile iinde orta dereceli deterjanla ykanacak, scak su ile durulanacaktr Elektrik ilerinde alan personelin kullanaca baretlerde, delik olmamasna, zerinde hibir metal para bulunmamasna ve d yzeyinde su tutucu kanal ve benzeri bir ekilde imal ettirilmemesine veya satn alnmamasna dikkat edilecektir. 2. ELD VEN : El kuvveti gerektiren ve ellerin zarar grmesine sebep olacak ilerde, iin zelliine uygun olan eldiven kullanmak arttr. Kesici veya andrc maddelerle alan iilere verilecek eldivenler, ellik veya el klflar, ie dayankl malzemeden yaplm olacaktr. Elektrik ii ile uraan personelin i eldiveni; Her eldivenin alnd firmaca belirlenen ekilde sk sk temizlenecektir. atlama, yrtlma ve delik olmamasna dikkat edilmelidir. Eldivenlerde kaak olup olmad hava test metodu ile kontrol edilecektir. Eldivenler, kutular veya koruma torbalarnda muhafaza edilmeli ve keskin, sivri eya ile temas nlenmelidir. Alak gerilim ve yksek gerilim yaltkan eldivenlerini kullanmadan nce, zerinde bulunan kullanma gerilim deerleri ile yaltkanlk zelliklerine dikkat edilmelidir. Kauuk eldivenler, kesici cisimlerle temas ettirilmeyecektir. Kauuk eldivenler, elektrik bulunan veya bulunma ihtimali olan yerlerde mutlaka kullanlacak ve seiminde allacak gerilim deeri gz nne alnacaktr. Kesici ve ayrclar aar veya kapatrken, sigorta deitirirken, hatta gerilim olup olmadn kontrol ederken, topraklama ve ksa devre yaparken, ayrca, bunlarn dnda, amirlerin ihtiya duyduu veya alann kullanlmasn istedii durumlarda mutlaka eldiven kullanlacaktr. alanlar, eldiven kullanrken eldivene zarar verecek yzk takmayacaklardr. Tama, kaynak, kesme ve benzeri ileri yaparken deri veya dayankl maddeden imal edilmi eldivenler kullanlacaktr. Asidik ve bazik etki gsteren maddelere temas olasl olan yerlerde lastik eldiven kullanlacaktr. Yksek sya temas olasl olan yerlerde asbest eldiven kullanlacaktr. 3. KORUYUCU GZLK VE YZ S PER : Inlardan, ktan, sdan, paracklardan ve tehlikeli ortamlardan gz korumak amacyla gze uygun kafes, glgelik, yz siperi veya gzlk mutlaka kullanlacaktr. Gzler iin tehlikeli olan ilerde alan her iiye, gzn korunmas iin, ie en uygun gzlkler verilecek ve iiler bu gzlkleri kullanacaklardr.

Ellerinde balyoz ile ta krma iinde alan personelin kulland koruyucu gzlk buulanma ve terleme yapmakta ve randman drmektedir. Bu nedenle, bu tr ilerde alan personel iin, pratik ve salkl olaca dncesiyle siperlik tr koruyucu maske kullanlmas uygun olacaktr. Talama, ta krma, matkap veya el bireyzi kullanrken, beton ve imento ileri, mur ile almalarda basnl hava ile temizleme, Martoperfaratr ve Martofikr ile alma ilerinde,testere ile kesme yaparken, kamyon ve hareketli aralarn altnda alrken iilere, para veya apak sramalarna kar, krlmaz saydam plastikten veya tel kafesten yaplm gzlk verilecektir. Elektrik ilerinde; topraklama yaparken, devreyi keserken veya devreye alrken, yksek gerilim sigortalarn deitirirken koruyucu gzlk arttr. Ayrca, santrallar ve trafo merkezlerindeki ak tesislerinde asit doldurma ve boaltma ilerinde alan iilere verilecek gzln yan taraflarnn da kapal olmasnda fayda vardr. Normal grmeleri iin shhi gzlk kullanmak zorunda bulunan iilerin, koruyucu gzlk takmalar gerektii hallerde, koruyucu gzlklerin camlar, shhi gzlkteki camlarn numaralarna uyacak veya koruyucu gzlklerin, shhi gzlkler zerine taklmas salanacaktr. Koruyucu gzlkte veya yz siperinde veya eitli maskelerde kullanlan cam veya saydam plastik malzeme, ie uygun ve dayankl olacak ve normal grmeyi bozacak duruma gelen gzlk veya siperlikler kullandrlmayacaktr. Oksijen kayna, elektrik kayna, kesme ve ocak ileri veya benzeri fazla kl ilerde alan iilere, meydana gelen nlardan gzleri koruyacak nitelikte renkli malzemeden yaplm uygun koruyucu gzlkler verilecektir. Kullanlmayan yz siperleri ve koruyucu gzlkler, zel yerlerde saklanacaktr.

4. TOZ MASKES : Tozlu ortamda alma esnasnda, kiisel koruyucu toz maskesi, herhangi bir uyarya meydan vermeden kullanlmas zorunludur. Kullanlan toz maskesinin bakmnn dzenli yaplmas ve yze tam uygun olmas gerekmektedir. Kullanm sresi gemi ve kullanlamayacak duruma gelmi toz maskeleri hemen deitirilecektir. 5. KORUYUCU AYAKKABI : Ar ve tehlikeli i ortamlarnda veya yuvarlanabilen malzemenin kaldrlp tand ilerde alan iilerin, iin zelliine uygun elik burunlu koruyucu ayakkab veya izme kullanmas arttr. izme giyildii takdirde, pantolon paalar, izmenin iine koyulur. Emniyet ayakkablarnn burunlarndaki metal bombeler, 100 cm.den decek ve 20 kg. arla dayanabilecek ekilde, elik veya baka maddeden yaplm olacaktr. amurlu ve sulu ortamda alan iilere, uygun boyda ve nitelikte izmeler verilecektir. Elektrik ilerinde allan yerlerde, ivili ve kabaral ayakkablar giydirilmeyecek, kauuk tabanl, ivisiz, kabarasz ayakkab, bot veya izmeler kullanlacaktr. Elektrik ilerinde alanlar emniyet ayakkab veya botlaryla ivi, metal para, benzeri madde olan yerlerde gezmeyecek ve bu ayakkablar iin gerei olan yerlerde kullanacaklardr. Elektrik ilerinde allan yerlerde, emniyet ayakkablar, her zaman temiz ve kullanlabilir durumda tutulacaktr. alma esnasnda kullanlan ayakkab, postal, izme veya her eit ayak klflar, ie uygun ve yeterlilikte olacak ve ayakkab balar ksa olacak ve her zaman ayakkab kenarna sokulacaktr. 6. KORUYUCU ELB SE : Vcudun, alma srasnda d etkenlere kar korunmas iin giyilen ceket ve pantolon, i tulumu veya i elbiseleridir. Kendi elbiselerine zarar verecek veya bunlar sokakta giyilmez bir halde kirletecek ar ve tehlikeli ilerde alan iilere,iin gerektirdii ekil ve nitelikte koruyucu giyim eyas olarak birer i elbisesi veya i gmlei giydirilecektir. Koruyucu elbiseler; vcuda uygun, almada hareketi engellemeyecek nitelikte olacak ve bunlarn cep kapaklar, saak gibi sarkntl ksmlar bulunmayacak ve cepleri az ve kk olacaktr. banda, yrtk, skk, sarkntl elbiseler giyilmeyecek, dner veya dier hareketli makinelerde almalarda, boyunba, anahtarlk, saat zinciri, kol saati, yzk gibi metal eya kullanlmayacaktr. banda, sval kollu gmlek yerine, ksa kollu gmlek giyilecektir. Keskin, sivri ulu, patlayc maddeler ve parlayc, yanc maddeler cepte tanmayacaktr Dner ve hareket halinde bulunan makineler yannda veya yaknnda alrken, nlk kullanlmayacaktr. Elektrik tesis, iletme, bakm ve onarm ilerinde alanlar ceket pantolon giyeceklerdir. tulumu veya pantolonlarn paalarnda duble bulunmayacaktr. Ceket ve i tulumlar bol olmayacak, cepleri torba gibi durmayacak ve yakalar kapal olacaktr. 7. EMN YET KEMERLER : Ykseklerde yaplan (ev zerinde atlak skm, direk, kule, iskele, krc tesis silo temizlik ve tamirat vb.) almalarda dmeye kar kullanlan bir emniyet aracdr. Emniyet kemerleri, kaln ksele kaylardan veya keten pamuk dokuma veya benzeri malzemeden yaplacaktr. En az 12 cm. geniliinde ve 6 mm. kalnlnda olup, 1150 kg.lk bir yke dayanacak ekilde olacaktr.

Scaklktan dolay emniyet kemerleri zelliini kaybedecek duruma gelebilirler. Bu nedenle kemerler s kaynandan uzak tutulacaktr. Kemerlerin kesik ve zedelenmi durumda bulunmad, perin ve dikilerinin salaml peryodik olarak kontrol edilmelidir. Bozuk ve arzal olanlar deitirilecektir.

SAHA ALIMALARINDA UYGULANACAK KURALLAR HAKKINDA TAL MAT : 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Ak iletme ile ilgili btn ilerde grevli olan nezaretiler, grevlendirildikleri i yeri ve i makinelerini kontrol etmek ve tehlikeli grdkleri hallerde, tehlike ortadan kaldrlncaya kadar almay durdurarak gerekli tedbirlerin alnmasn salamakla ykmldr. Operatr ve ofrler, vardiya balarnda veya uzun durulardan sonra muhtemel tehlikelere kar makinelerin civarnda herhangi bir ahsn bulunmadn, alacaklar alanda kayma, yuvarlanma, kme gibi tehlikeli olabilecek bir durum olmadn, makine arzas olup olmadn kontrol etmekle ykmldr. makinelerine tehlikeli taraftan inilip binilmez. Operatr ve ofrler, alma esnasnda, i makinelerinde usulne uygun olarak oturur ve dururlar. Ykleme arac operatr, tama aracnn gr alanna girip durduunu grmeden ykleme iine balayamaz. Kepe manevras daima kasa gerisinden veya yanlarndan yaplr. antiyede alan tm i makineleri ve kamyonlarn geri vites ile hareketi esnasnda sesli uyarc ikaz kornalar tamam ve alr olacaktr. Ayrca antiye ierisinde alan bu makinelerin arkalarna grlecek ekil ve byklkte D KKAT MANEVRA ALANINA YAKLAMAYINIZ yazan sabit uyar levhalar aslacaktr. makineleri, emniyet snrlar dnda bir srat ile altrlamaz. Tm i makineleri ve sahada alan kamyonlarda yangn sndrme cihaz ve ilk yardm malzemeleri bulundurulmas arttr. Elle kaz ve ykleme yaplan ak iletmelerde, kademe ykseklii 3 m. yi, salam arazide ev 60 dereceyi, kntl ve ezik arazide, kum, akl ve dere tortular olan yerlerde, killi tabakalarda, ayrma uram kalkerlerde, paralanm volkanik ta ve tflerde ev 45 dereceyi, kaygan ve sulu yerde ise ev eimi 30 dereceyi geemez. Kazc ve doldurucu makinelerin altrld ve derin lam deliklerinin uyguland kademelerin ykseklii, kullanlan kazc ve doldurucu makinelerinin alma yksekliklerine veya lam deliklerinin boyuna gre artrlabilir. Kademe dzlklerinde; malzeme ynlar ve artklar, iilerin tehlike annda kaarak kurtulmalarna engel olmayacak biimde dzenlenecektir. Kademe dzl, atmlardan sonra bile makinelerin rahatlkla ve gvenle manevra yapabilmelerine olanak verecek ve alan iiler iin tehlike oluturmayacak genilikte olacaktr. Kitle ve blok kaymas, para dmesi olasl ynnden; kaz yaplan ve lam atlan kademe cepheleri, antiyeler, iilerin getii bunlara yakn yollar, ilgili nezareti tarafndan srekli denetlenir. Varsa, tehlike giderilmeden bu i ile grevlendirilen iilerden bakas buralarda altrlamaz. Atelemelerden ve donmalar izleyen arazi gevemesi, kar, yamur vb. doal olaylardan sonra, yeniden ie balamadan nce, kademe yzleri ve evresi, bu i ile grevlendirilmi deneyimli iiler tarafndan yukardan balanp aaya doru srdrlmek suretiyle, atlak skm yaplarak temizlenir. Kaz yada patlatma yaplarak, kademe alnlarnn altlarnn oyulup askya alnmas (ters skarpa) suretiyle allmas yasaktr. Ykseklii 5 m. ve eimi 30 dereceden ok olan evlerde, atlak skm vb. almalar iin iilere emniyet kemeri, emniyet ayakkabs, baret, eldiven gibi kiisel koruyucu malzemeler verilir. Emniyet kemerlerinin bal olduu halat ular, kademe zerinde bulunan salam bir yere balanr. Emniyet kemeri halatlarnn ypranp ypranmadklar, kullanlmadan nce muayene edilir ve bunlar belirli aralklarla deneyden geirilir. Direksiyonlu i makinelerinde, direksiyon simidi baparmak dta kalmak suretiyle kavranarak tutulur. Btn i makineleri, ini srasnda vitesten karlmaz. Kayma, gme, yuvarlanma tehlikesi olan aynada veya meyilli arazi diplerinde alan operatrler, kullandklar makinelerin cephesini daima tehlikeli tarafa evirmek suretiyle almaldrlar. makineleri, kapasitelerinden fazla yk ile altrlmaz. Gece alma yaplacak ise, allacak ksm kafi derecede klandrlr. Farlar yanmayan i makinesi altrlmaz. makinesini terk etmek isteyen operatr, gerekli emniyet tedbirlerini almadan i makinesinden ayrlamaz. alma esnasnda yemek yemek, bakalar ile akalamak, kitap okumak, direksiyon veya kumanda levyelerini brakmak gibi hareketlerde bulunmalar yasaktr. Nezaretiler, vardiya balarnda, basamak kontrollerini yapar. Kayma, dme, heyelan gibi tehlike gsterebilecek atlak ve talar kontrol eder. Varsa, tehlike giderildikten sonra almaya balanlr. Yal havalarda, kaymaya msait yerler sk sk kontrol edilecektir.

16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.

23. Her hangi bir sebep ile arzalanan veya batan bir i makinesinin ekilmesi gerektiinde, balant yerlerinin iyice kontrol edilmesi, boluunu alarak yava yava ekilmesi ve halatn kopma tehlikesine kar civardaki iilerin uygun bir mesafede durmas gerekmektedir. 24. Rampa ini ve klarnda(Paletli kepe, Ekskavatr ve byk delici makineleri gibi) yry zinciri kopma tehlikesi olan i makinelerinin bir halat ile dozere balamak suretiyle rampadan indirilip veya karlmas arttr. 25. Damperli kamyonlar; dkm alannda, dkm yaparken, tespit edilen mesafeden daha fazla ev ucuna yaklaamazlar. Zeminin ham olmas, damper kaldrldktan sonra ykn arka ksma verilmesiyle birlikte kamyon arka lastiklerinin zeminde daha fazla oturma yapaca ve bylece kamyonun dengesinin bozularak dklen malzeme ile birlikte kamyonun evden aa kayabilecei ve ciddi kazalara sebep olabilecei hibir zaman akldan karlmamaldr. Bu nedenle, dkm alannda, kamyonlarn ev kenarna daha fazla yaklamalarn nlemek amacyla dklen malzeme ile bir set oluturulur. Daha sonra bir dozer tarafndan bu malzeme, kontrol altnda, ileri doru ev kenarna iteleme yaplarak dkm basama dzeltilir. 26. makineleri ve yk kamyonlarnn, basamaklardan aa dmesini nlemek zere basamaklarda ve balant yollarnda evin balad ksma 30-40 cm., dkm alan gibi gevek malzemenin bulunduu yerlerde ise en az 50-60 cm. yksekliinde ve en az 1-1,5 m. geniliinde toprak setler yaplacaktr. 27. Ocak ii yollarda; trafik akn dzenlemek ve muhtemel kazalar nlemek amac ile, geli-gidi gzergahn gsteren levhalar, ev kenarlarnda ve yumuak zeminli ksmlarda aralarn yaklamasnn tehlikeli olduu gkl ksmlara, ta, kaya dmesi tehlikesi olan blgelere ve heyelan ihtimali olan blgelere, ya halinde aralar iin tehlike oluturan ksmlara gerekli trafik iaret, ikaz ve uyar levhalar konacaktr 28. Havann bozuk, yal ve yldrm dme riski olan durumlarda;elektrikli kapslle ateleme yaplan yer st ak iletmelerinde, patlatma ileminin yaplmas kesinlikle yasaktr. Tehlike; lamlarn doldurulmas srasnda meydana gelmise, lam doldurma ilemi derhal durdurulur. Tehlike oluturan sahaya giden tm yollar kontrol altna alnr. Patlatma yaplacakm gibi sesli uyarda bulunarak siren alnr ve dier gerekli nlemler alnarak, patlamann olaan etki alan dna mmkn olan en ksa zamanda klr. Tehlike geinceye kadar bu nlemler devam ettirilir ve bu alana kimsenin girmemesi salanr. 29. Yol, bina, kpr, elektrik, telgraf, telefon, havai hat ve buna benzer sabit tesislere 70 m. uzaklk ierisinde patlayc madde kullanmak yasaktr. Ateleme srasnda, iilerin ve sz edilen tesislerin korunmalar iin gerekli gvenlik nlemleri alnr. Ateleme srasnda, gvenlik mesafesi olan(500 m.) snaklarda saklanlacaktr. 30. Ocak iinde, herhangi bir ite, en az 6 ay altktan sonra, bu ii yalnz bana yapabileceklerine ve ocan gvenlik ve alma koullarna uyum saladklarna yetkili mercilerce kanaat getirilen iiler, deneyimli ii saylrlar. Deneyimi ve meslek bilgisi olmayan kimseler, meslek bilgisi olan bir kimsenin gzetimi ve rehberlii olmadan, kendisi veya dier iiler iin nemli derecede tehlikeli olabilecek ocak ilerinde altrlamazlar. 31. letme sahasnda meydana gelen ukurlarn evresi, gece ve gndz grlebilecek biimde, korkuluk, tel rg vb. engellerle evrilir ve gerektiinde aydnlatlr. 32. Tozla mcadelede; toz oluumunu nlemek, kaynanda tozu bastrmak, solunabilir toz younluunu ortadan kaldrmak veya seyreltmek esastr. Tozlu ortamda alma esnasnda, kiisel koruyucu toz maskesi kullanlmas zorunludur. Toz oluumunu nlemek iin gidi-geli yollar ve i makineleri ile iilerin alma alanlar bir arazz tarafndan srekli olarak sulanp slatlacaktr. 33. antiyede bulunabilecek akaryakt pompa cihaz gzle grlebilecek ekilde topraklanacak ve yannda annda mdahale amac ile yanmaz battaniye bulunacaktr. 34. Akaryakt pompa istasyonunda, boaltma esnasnda, statik yk giderici kablo bulunacak ve bunun kullanlmasna zen gsterilecektir. YKLEY C LER N(PALETL -LAST KL EKSKAVATRLER) ALIMASI HAKKINDA TAL MAT: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Operatr, alt makinenin i gvenliinden sorumludur. Ykleyicilerin bomlar ani hareket ve kuvvetlere maruz braklmamaldr. Ayna ykseklii, bom yksekliinden fazla olamaz. Bom, ykl olarak havada tutulmaz. Ykleyici ile kamyon itilmez. Basamaklarda, ev veya yarmalarn ani kme tehlikesine kar, makinenin arka ksmnda kaabilecei yeterli sahann bulunmas arttr. Patlatma yaplmadan nce, ykleyici atm sahas dna ekilir, motor alr durumda, kaplar kapal, kepesi atm ynnde ve yere konularak bekletilir. Ykleyici, terk edilmeden nce evden uzaa ekilir ve kepe yere konulur. Kamyon kasasna ykleme yaplrken, dar sarkan byk bloklar olmayacak ekilde, dengeli, n alta ince malzeme, byk paralar daima n ksma yklenmelidir. Kasann arka tarafna yklenen byk paralar kamyonun tumba srasnda devrilmesine neden olur. lk kepe, mmkn olduu kadar kamyon kasasna yaklatrlarak yklenmelidir. Tozla mcadele ynetmelik gerei; kiisel koruyucu toz maskesi ve i gerei dier koruyucu malzemeleri alma esnasnda kullanmak zorunluluktur. Mesai saatlerinde, alma alan izinsiz terk edilmeyecek ve izinsiz grev deiimi yaplmayacaktr.

10

10. Operatr, vardiya balarnda veya uzun durulardan sonra muhtemel tehlikelere kar makinenin civarnda herhangi bir ahsn bulunmadn, alacaklar alanda kayma, yuvarlanma, kme gibi tehlikeli olabilecek bir durum olmadn, makine arzas olup olmadn kontrol etmekle ykmldr. 11. Operatr, tama arac gr sahas iine girip durmadan ykleme iine balamaz. Kepe manevras daima kasa gerisinden veya yanlarndan yaplr. 12. makineleri, emniyet snrlar dnda bir srat ile altrlamaz. Direksiyonlu i makinelerinde, direksiyon simidi baparmaklar dta kalmak suretiyle kavranarak tutulur. makinesi, ini srasnda vitesten karlmaz. 13. Kayma, gme, yuvarlanma tehlikesi olan aynada veya meyilli arazi diplerinde alan operatrler, kullandklar makinelerin cephesini daima tehlikeli tarafa evirmek suretiyle almaldr. 14. makineleri, kapasitelerinden fazla yk ile altrlmaz. Operatr, gece almas yapacak ise, allacak ksmn kafi derecede klandrlm olmasna dikkat eder. Farlar yanmayan i makineleri altrlmaz. 15. Aracn terk etmek isteyen operatr, gerekli emniyet tedbirlerini almadan i makinesinden ayrlamazlar. alma esnasnda yemek yemek bakalar ile akalamak, kitap okumak, direksiyon veya kumanda levyelerini brakmak gibi hareketlerde bulunmalar yasaktr. 16. Herhangi bir sebep ile arzalanan veya batan bir i makinesinin ekilmesi gerektiinde, balant yerlerinin iyice kontrol edilmesi, boluunu alarak yava yava ekilmesi ve halatn kopma tehlikesine kar civardaki iilerin uygun mesafede bulunmas gerekmektedir. 17. makinesinin arzalanmas halinde operatr, i makinesini durdurur ve durumu en yakn i amirine bildirir. Operatrn kendi bana arzay gidermek iin bizzat almas yasaktr. Ancak, makine-tamir bakm ekibi ile birlikte arzann giderilmesi iin yardmc olarak alacaktr 18. makineleri ile yac dahil personel tanmas yasaktr. makinelerinin zerinden duru esnasnda atlamak yasaktr. nmek ve kmak iin merdiven veya basamaklar kullanlacaktr. makinelerinde ini ve k amac ile kullanlan merdiven veya basamaklar ile tutunma yerlerinin ya gibi kaygan maddelerle kirli olmamasna zen gsterilecektir. DOZER VE GREYDERLER N ALIMASI HAKKINDA TAL MAT: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Operatr, makinenin her trl emniyetinden ve bakmndan sorumludur. Makinede bir aksaklk varsa derhal amirine bildirecektir. Operatr mahalline yetkisiz kimse binemez. Tamir-bakm elemanlarnn binmesi gerektiinde operatrn kontrol altnda olacaktr. makineleri ile yac dahil personel tanmas yasaktr. makineleri zerinden duru esnasnda atlamak yasaktr. makinesi zerine ini-k iin merdiven veya basamaklar kullanlacaktr. Merdiven, basamak ve tutunma yerlerinin ya gibi kaygan maddeler ile kirli olmamasna zen gsterilecektir. makinesinin arzalanmas halinde operatr, i makinesini durdurur ve durumu en yakn i amirine bildirir. Operatrn kendi bana arzay gidermek iin bizzat almas yasaktr. Ancak, tamir-bakm ekibi ile birlikte arzann giderilmesi iin yardmc olarak alacaktr. Operatr, ev dibinde veya ev zerinde alrken atlama, heyelan, ta dmesi tehlikelerine kar dikkatli olacak ve almaya balamadan nce alma yerini gzden geirecektir. Ara srati, emniyetli bir seviyede tutulacak, tehlikeli zemin artlar veya dier tehlikeler dikkate alnacaktr. ev kesimi yaplrken kademeli ilerleme yaplacak, askda kalan malzemelerin temizlenmesine ve evin dzgn kesilmesine dikkat edilecektir. ev zerindeki malzeme aa itilirken, aada tehlike oluturabilecek makine ve ahslarn bulunmamasna dikkat edilecektir. Operatr, ileri-geri manevralarda civarda bulunan personel ve ekipmana dikkat edecek, gece almalarnda klandrma ve ara farlar eksiksiz olacaktr. Tozla mcadele ynetmelik gerei; kiisel koruyucu toz maskesi ve i gerei dier koruyucu malzemeleri alma esnasnda kullanmak zorunluluktur. Ykleme sahasnda, kamyon ile ykleyici arasndan gemek yasaktr. Mesai saatlerinde, alma alan izinsiz terk edilmeyecek ve izinsiz grev deiimi yaplmayacaktr. Herhangi bir sebep ile arzalanan veya batan bir i makinesinin ekilmesi gerektiinde, balant yerlerinin iyice kontrol edilmesi, boluunu alarak yava yava ekilmesi ve halatn kopma tehlikesine kar civardaki iilerin uygun mesafede bulunmalar gerekmektedir Aracn terk etmek isteyen operatr, gerekli emniyet tedbirlerini almadan i makinesinden ayrlamazlar. alma esnasnda yemek yemek, bakalar ile akalamak, kitap okumak, direksiyon veya kumanda levyelerini brakmak gibi hareketlerde bulunulmas yasaktr. Lastik tekerlekli aralarda, lastik havas, tayin edilen miktardan noksan veya fazla olamaz. Yarma veya evin ani olarak kme tehlikelerine kar, i makinesinin basamaklarda kaabilecei yeterli sahann bulunmas arttr. makinesi terk edilirken ev dibinden veya ev zerinden yeterli emniyet salanacak ekilde uzaa ekilir.

11

17. Operatr, vardiya balarnda veya uzun durulardan sonra muhtemel tehlikelere kar makinelerin civarnda herhangi bir ahsn bulunmadn, alacaklar alanda kayma, yuvarlanma, kme gibi tehlikeli olabilecek bir durum olmadn, makine arzas olup olmadn kontrol etmekle ykmldr.

KAYA KAMYONLARININ ALIMASI HAKKINDA TAL MAT : 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. ofrler, her trl hava artlarnda, kamyonlarn emniyetli bir ekilde altrmaktan sorumludurlar. Sadece zerlerine zimmetli olan kamyonlarn altrabilirler. Kamyon altrlmadan nce, tekerleklerin altnda bir engelin bulunmadn, yakt, ya ve suyunu, frenlerini kontrol etmelidir. ofr mahalli temiz tutulur ve almay engelleyecek bir ey bulundurulmaz. Kamyon hareket halinde ve ykleme yaplrken cam silinmez. ofrler, trafik kurallarna ve verilen talimatlara uyacaklardr. Dar yollarda daima ykl kamyona yol verilecektir. Bir yol zerinde ayn istikamette giden kaya kamyonlar birbirini ancak zel gei yerlerinde geebilirler. Sisli havada farlar yaklacaktr. Damperli kamyonlar, kasa havada iken hareket edemez. Ancak, kasa yerine oturduktan sonra hareket edebilir. Yakt ikmali yaplrken motor durdurulacaktr. ofr, ykleme srasnda aratan inip binemez, vcudun herhangi bir ksmn ofr mahallinden dar karamaz. Ancak, ykleme bittiine dair iaret aldktan sonra hareket edebilir. ofrler, ykleyiciye yanarken, yklendikten sonra hareket ederken, tumbaya yanap tumbay terk ederken manevrac veya tumbacnn iaretine uyacaklardr. Birbirini takip eden vastalar arasnda, dz yolda 30 m., rampalarda ise 40 m.den az mesafe olamaz. Emniyet snrlar dnda bir srat ile altrlmaz. Aralar, ini srasnda da vitesten karlmaz. Direksiyon simidi baparmaklar dta kalmak suretiyle kavranarak tutulur. Ana yollarda ve basamak ii yollarda, kamyonlar hibir zaman tal ksmlar zerinden ve yeni yaplan tam oturmam yollarda tek iz zerinde srlmez. Kaya kamyonlar kendisinden nce tumbaya yanam bir kamyon varsa daima onun sana yanaacaktr. Kamyonlara hareket halinde iken binilip inilmez. ofr mahallinde yolcu tanmaz. ofrler, vardiya balarnda veya uzun durulardan sonra muhtemel tehlikelere kar aracn civarnda herhangi bir ahsn bulunmadn, alacaklar alanda kayma, yuvarlanma, kme gibi tehlikeli olabilecek bir durum olmadn, makine arzas olup olmadn kontrol etmekle ykmldr. Damperli kamyonlar, dkm esnasnda tespit edilen mesafeden daha fazla ev ucuna yaklaamazlar. Zeminin ham olmas, damper kaldrldktan sonra kamyonun dengesinin bozulabilecei ve bylece dklen malzeme ile birlikte kamyonun evden aa kayarak kazaya neden olunabilecei hibir zaman akldan karlmamaldr. Damperli kamyonlar tarafndan getirilen malzeme, dkm basama kenarlarna dklr. Daha sonra bir dozer tarafndan bu malzeme ileri eve doru iteleme yaplarak dkm basama dzeltilir. ofrler, tozlu ortamda alma srasnda ii salnn korunmas amacyla toz maskesi kullanmak zorundadrlar. ofrler, ara arzalanmas halinde arac durdurur ve durumu en yakn i amirine bildirir. Kendi bana arzay gidermek iin bizzat almas yasaktr. Ancak, makine-tamir bakm ekibi ile arzay giderilmesi srasnda yardmc olarak alacaktr. Aralarn lastik havas, tayin edilen miktardan noksan veya fazla olamaz. Aralar, park yerlerinde nceden belirlenen dzen ierisinde park edecek ve aralar kesinlikle takozlanacaktr.

15. 16. 17. 18.

12

GAZ LE KAYNAK VE KESME ALIMA TAL MATI: alanlarn korunmas : Uygun gzlkle gzleri korumak(Kaynak ve yardmcs iin), Deri nlk, deri veya amyant eldiven takmak, Eer i skk bir yerde veya boyal demirler zerinde yaplyorsa iyice havalandrmak veya taze hava kullanan maske takmak ARTTIR. Yal yerde veya makine yalar ile ok kirlenmi elbiselerle kaynak yapmak, tozluksuz ayakkab giymek, Kaynak ileri esnasnda havay slah iin oksijen kullanmak(havasn bir tpten alan maske kullanmal veya geni apta havalandrma cihetine gidilmelidir.) YASAKTIR. Gaz ile kaynak yaplan aletlerde; hortumun alumaya baland yerde alev geri tepmesine mani olacak emniyet ventili olmas ARTTIR. Tplerin stok edilmeleri, kullanlmalar ve tanmalar : Depolardaki oksijen tplerini teki gaz tplerinden bilhassa yanc gaz tplerinden ayr tutmak, Tpleri dik ve duvara bal, gz veya raflara sralanm ekilde stok etmek, Hidrojen tpleri ile klor mahfazalarn ayr yerlerde stok etmek ARTTIR. plak alevle gaz tplerinin bulunduu depoya girmek veya orada sigara imek YASAKTIR. Tplerin tanmalar ve indirilip kaldrlmalar srasnda olabilecek darbelere engel olmak iin; Ufak tefek yer deitirmelerde zel kancalar kullanmak veya tpn alt taban zerinde zel daireler izdirerek bu ii yapmak, daha nemli tamalar iin tpleri balamak ve arabaya salamca yerletirmek, darbelerden ve andrc maddelerden korunmak ARTTIR. Tpleri tarken, sepet veya zel tertibat kullanmamak, tpleri yerde srkleyip yuvarlamak, bunlar gnee veya s kaynana maruz brakmak, tpleri destek, rulo veya takoz olarak kullanmak YASAKTIR. Tpleri kullanrken ya dik ve sk bir ekilde balamak veya bir araba veya destek zerinde eik tutmak, uzun sren alma sonunda tp valfini kapamak(aluma ak kalabilir), tp serviste iken valf anahtarnn daima ienin stnde olmas(kaza annda musluk sratle kapatlabilir), tp kullanlmad zaman valf anahtarn zerinde brakmamak, detantr tpe monte etmeden nce detantr vidasnn gevetilip gevetilmediini kontrol etmek, normlam renklere uymak, zel irtibatlar kullanmak bu irtibatlar manonlarla tesbit etmek, ba yada takviye emberi ile tutturmak, gaz kaaklarn sabunlu ve kpkl su ile aramak ARTTIR. Tpleri ama d kullanmak, tp veya aksesuarlar zerinde deiiklik yapmak, bunlar boyamak, almas zor bir musluu zorlamak, oksijen veya aluma musluklarn yalamak veya yal paavralarla bunlar ap kapamak, kaaklar alevle aramak, bunlar gne ve sya olduu gibi korozif maddelere ve oklara maruz brakmak, detantrn kar ve buzunu alevle eritmek(bunun iin scak su veya benzeri bir usul tatbik edin) YASAKTIR. Oksi-asetilen kaynanda kullanlan hortumlarn asgari uzunluu 5m. i aplarnn ise oksijen iin 6mm. Asetilen iin ise 9mm olmas, kaynak yaparken hortumlarn kvlcm bombardmanna maruz kalmamas iin hortumlarn arkadan omuza taklmas, hortum ek yerleri ve ventillerin gaz kaa iin sksk kontrol edilmesi, hortumlarn yeni kaynak yaplm scak madeni paralara temas ettirilmemesi iin gerekli nlemlerin alnmas ARTTIR. Hortumlarn ek yerlerini kelepe yerine telle skmak, asetilen hortumlarnn kelepelerini bakr kelepelerden yapmak, delinmi, zedelenmi hortumlar bezle, lastikle veya izolobant ile sarmak, hortumlarn zerinden ara geecek veya sivri kesici paralarn hortumu kesecek ekilde ortada brakmak YASAKTIR. aluma ve fle kullanlmas iin; alumay yakmak iin nce oksijen musluunu amak, sndrme iin de ters hareketi yapmak. Oksijen musluu alp, manometre ile basnc ayarlayp,sonra asetilen musluunun almas ARTTIR. Kaynak esnasnda aluma fazla sndnda: Gaz karmnda ayarszlk var ise ayarlamak, alumann az pislikten ve kurumdan tkanm ise alumay temizlemek, alumay kaynak esnasnda paraya ok yakn tutuyorsanz biraz aralkl tutmak, fazla snan bir alumay soutmak iin, asetilen musluu kapal oksijen

13

musluu ak olmak art ile alumay temiz bir suya sokmak, Tkanan aluma delikleri musluklar kapal vaziyette zel az raybalaryla temizlemek ve temizletmek ARTTIR. Kaynak esnasnda fazla snd halde alumay kullanmaya devam etmek, alumay geliigzel yerlere brakmak, yanar haldeki bir alumay tplerin zerine asmak veya serbest vaziyette bota brakmak YASAKTIR. Yangn halinde ve yangn sndkten sonra snan tp bol bol ve uzunca sre slatmak ARTTIR. Alak basnta gaz kn hzlandrmak iin asetilen tplerini stmak YASAKTIR. Kapal kaplar zerinde almalarda: Byk boyutlu ve oyuk bir cisim zerinde veya bir mahzende alrken kaynak postasn darda ve yardmc nezaretinde brakmak ve o yeri iyice havalandrmak ARTTIR. Parlayc veya uucu maddeler ihtiva etmi kaplar zerinde kaynak ileri yapmak YASAKTIR. Bunlar daha nceden basnl hava ile temizlemeli gazlar karlmal, kaplar ok nceden boaltlm dahi olsa ayn ilem yaplmaldr. Tercihen toz sndrc kullanlmal ve bir yangn sndrme aleti kaynak yeri civarnda bulunmal. Kvlcm ve maden paracklarnn frlamasna kar her trl tedbir alnmaldr. Bilhassa yksekte, bolua yakn bir yerde veya zgara zerinde alrken antiye snrlarnn belirlenmesi ve civardaki yanc malzemenin tahliyesi gerekir. Tplerde kan yangnn sndrlmesi: Yangn grlr grlmez hemen alev sndrlp tp kapatlr.(Sndrmek iin toz veya CO2 sndrc kullanlmaldr) o civarda bulunan personel tahliye edilmeli, toz veya karbondioksit sndrc ile sndrme ilemi yaplmal, normal scakla gelinceye kadar tpn zerine su sklmal Bu tip yangnlar sndrmek iin su skmak YASAKTIR. KAYNAK LER (ARK KAYNAI) ALIMA TAL MATI : Kaynak makinesinin hazrlanmas u ekilde yaplmaldr : nce kaynak makinesine kablolar, Bilahare topraklamaya, topraklama kablosunu, Sonra ak anahtar ular zerine besleme akm balayn, Dn kablosunu veya topraklama kablosunu kaynak yaplacak paraya bir topraklama klemensi vastas ile iyi bir ekilde balamak arttr. Akm getiren ularn ak olmamalarna dikkat etmek arttr. Mmkn olduu kadar ksa besleme kablolar kullanmak arttr. Makinede yaplacak herhangi bir deiiklikten nce elektrii kesmek arttr. Kaynak ve yardmclarnn daha ark meydana gelmeden nce gzlerinin perde, maske veya zel caml bir ekran ile korunmas, (gzln yan taraflar da muhafazal olmaldr.) Dier ahslar korumak iin, kaynak kabininin bulunmad yerlerin; korunma paravanalar ile evrilmesi Uzaktan dahi olsa direkt olarak arka veya endirekt olarak ark yansttran alanlara bakmak yasaktr. Hararet ve yanmalara kar, her durumda kaynaknn nlk ve deri eldiven takmas arttr. Duruma gre de; rzgar apkas, omuzluk, amyant ceket(kaynan scak olmas halinde) sya kar elbise giymesi arttr. Zehirli tozlardan korunmak veya havas bozulmu yerlerde kaynak yapmak iin, ya kendi havasn kendi tayan bir maske takmak veya kaynak yerini sabit veya hareketli havalandrma arac ile iyice havalandrmak arttr. Kaynaky, elektrik ynnden azami derecede izole etmek iin; Yaltkan elektrot pensesi ve sehpas kullanmak(i durduu zaman pense madeni aksama dokunmamas iin.), Neopren izme, yeni veya mkemmel durumda uzun kollu eldiven, rzgarlk veya balk giymek, iyerinde uygun bir topraklama yapmak, ask iskele zerinde alldnda zel tedbirler almak ARTTIR. zerinde allacak paraya el ile dokunmak YASAKTIR.

14

KIRICI TES S ALIMASI HAKKINDA TAL MAT: 1. Krc tesisi, altrlmadan nce kontrol ve bakmlar yaplmal ve tm emniyet tedbirleri alndktan sonra altrlmaldr. 2. Krc tesiste, tm bant yollarnn altndan ve stnden alrken gemek grevli personel iin dahi olsa yasaktr. 3. Jeneratrlerin altrlmas veya sisteme enerji verilmesi, kumanda panolar emniyeti sorumlu vardiya elektrikileri tarafndan yaplacaktr. 4. Tm tesiste, mevcut uyar sistemi ile i emniyeti salandktan sonra, tesis altrlr ve gerekli kontroller yaplr. Sistemde bir arza yoksa krc tesisi devreye alnr. 5. Tesis alrken, iilerin tesis zerinde gezmeleri veya arza gidermeye almas, yryen bantlara elle veya herhangi aletle uzaktan mdahale edilmesi, malzeme besleme yerlerinin yaknnda bulunmak yasaktr. 6. Tesiste meydana gelebilecek herhangi bir arza durumunda tesis durdurulup elektrik irtibat kesilir ve tesisten sorumlu personelin onaylamas ile birlikte ieri girilerek arza giderilir. 7. Bant yollarnn kenarlarnda, her hangi bir arza annda veya acil mdahale gerektii durumlarda hemen mdahale edebilmek amac ile bant yollarnn her iki yannda ift tarafl olacak ekilde emniyet halatlar bulunacaktr. 8. Arzalar, makine ve elektrik ilerinden sorumlu personel tarafndan giderilecektir. Yetkili olmayan personel tesiste herhangi bir mdahalede bulunamaz. Aksaklklar, st amirlere yazl ve szl olarak bildirilecektir 9. Tesis bakm ileri, uzun durularda ve dinlenme saatinde yaplacaktr. 10. Krc tesiste bulunan tm tesis motorlarnn pano topraklamas ile birlikte gvde topraklamalarnn da yaplmas arttr. 11. Krc tesiste bulunan tm transmisyon aksamlar koruyucu kafes iine alnacaktr. 12. Krc tesiste oluabilecek her trl yangn iin yeterli sayda YANGIN SNDRME C HAZLARI bulundurulacak, bu cihazlarn peryodik bakmlar tesis ve i emniyeti asndan ihmal edilmeyecektir. 13. Krc tesis besleme aznda(bunker); i makinelerinin bunker iine doru dmesine engel olunmas amac ile, i makinesi teker yarapnn yksekliinde dik beton set oluturulmas arttr. 14. Malzeme besleme yerinde(Bunker), besleme uygun i makinesi ile sorumlu personel gzetiminde yaplacaktr. alma esnasnda, i emniyeti asndan bunker kovasnda durulmayacaktr. 15. Balyoz iilerinin bunker ierisinde emniyetli bir ekilde almalarnn salanmas iin; bir ucu bunker ierisinde sabitlenmi olan ve balant uzunluu ayarlanm bir emniyet kemeri ile almalar zorunludur. 16. Tesiste bulunan sabit kompresr sisteminin peryodik bakm ilgili makine mhendisi tarafndan rutin olarak yaplacak ve imzal peryodik bakm izelgesi tesiste bulundurulacaktr. 17. Tesiste bulunan caraskallarn bakmlar zamannda ve rutin olarak yaplacaktr. Caraskallarn emniyet mandallarnn salam olmasna dikkat edilecektir. 18. Krc tesiste, artk malzemelerin aa boaltlmas amac ile braklan aklklarn tehlikeli olmamas iin zgara eklinde kapatlmas ve aydnlatma gibi tertibatlarla emniyete alnmas arttr. 19. Tesiste, eimli olan bant yollarnn yry koridorlarnda, personelin dengesini kaybedebilecei ihtimalini gz nne alarak bant yolunun kar tarafna boylu boyunca tutunma yerleri yaplmas arttr. 20. Elektrik panolarnn nleri ve kumanda odalarnn ileri tamamen olmak kayd ile yaltkan malzemeyle kaplanacaktr. 21. Krc tesislerde, aydnlatma lambalar ve prizler tehlike oluturacak ekilde akta bulunmayacaktr. 22. Tesis iinde, bilhassa demir profil eklinde uzun ubuklarn tanmas talimatnameye gre yaplacaktr. Kural d tama yaplrken, aydnlatma lambasn krmas ve buradan demir ubua geen elektrik akmnn elektrik arpmasna neden olaca unutulmamaldr. 23. Krc tesiste paratoner olacak ve paratoner yanna radyoaktif uyarc olduuna dair levha olacaktr. 24. Krc tesiste; tm aralar ykleme ve boaltma esnasnda talimatname ile belirlenmi kurallar ierisinde park edecektir. Ykleme, nezareti gzetiminde yaplacak, ykleme esnasnda src aratan inmeyecek, kol ve bacan dar karmam olacak ve banttan direkt kamyona ykleme yaplmayacaktr. 25. Krc tesiste alan personel, i gerei tozlu ortamda almaktadr. Tozun kaynanda bastrlmas iin gerekli tm nlemler alnmasna ramen, tesiste grevli tm personelin ayrca kiisel koruyucu toz maskesi ve i gvenlii gerei dier koruyucu malzemeleri(Baret, eldiven, i ayakkabs gibi) alma esnasnda kullanmak zorunluluktur. 26. Tm personel, izinsiz olarak i yerini terkedemez. alma esnasnda yemek yemek, bakalar ile akalamak, tesisin herhangi bir yerinde uyumak, kitap-gazete okumak gibi davranlarda bulunmalar yasaktr. 27. Solunabilir toz oluumunun nlenmesi iin, i makinelerinin hareket alanlarnn bir arazz ile sulanmas, tesiste toz tutucularn arzasz almasnn srekli salanmas ve tozumaya kar her trl nlemin alnmas zorunludur.

15

KALDIRMA VE TAIMA MAK NELER GVENL TAL MATNAMES : 1. almaya balamadan nce yaplacak ie ait cihazlarn iyi durumda ve yeterli gte olduklar, ykn dengeli ve yerli yerine oturmu olduu, makinenin ar yklenmesine sebep olabilecek herhangi bir durumun olmad(zemine yapma, skma, eksik demontaj ve benzeri) kontrol edilmelidir. 2. alma esnasnda kaldrma veya tama kuvveti normal kalmal, darbeli ekilde deimemelidir. ayet kuvvet sabit kalmyorsa manevra durdurulup nedeni aranmaldr. Ak azl kanca kullanmak tehlikelidir. 3. Manevra sonunda, ykn yerine konduundan, iyice yerletiinden ve salam oturduundan emin olmadka sapan zlmemelidir. 4. Takm tehizat ve makinelerin gvenlik tertibatn alamaz duruma sokmak, yklere trmanmak, ykn altnda durmak, vin ve sehpalara eri kaldrma kuvveti tatbik ettirmek(zorunluluk halinde palanga veya makara donanm kullanlmaldr) sorumlu bir ustaba olmakszn bir yk kaldrma makinesi ile kaldrmak, halat vcudun etrafna sarmak, eldivensiz halat ile almak, el ile kaldrma manevralar srasnda elik halat, kendir halat veya halat takmlar zerinden atlamak, makineyi durdurmadan yol verme tertibatn, makine duru annda iken kilitlemeden ve gerekli ikaz levhasn asmadan kapaklar kaldrmak yalamak ve temizlemek YASAKTIR. 5. Palangalarda, yeter miktarda kuvvetli sabit bir ask noktas kullanmak, keskin kenarlarn tahribatna kar yeter derecede korunmu ve iki ucuna iki gz geirilmi nebati halatlar veya gene 2 gzl madeni sapanlar kullanmak, sapann iyi durumda olup olmadn ve kancaya iyice taklp taklmadn kontrol etmek, denemek iin nce yk hafife kaldrmak ARTTIR. 6. Tel sapan kullanlmas gereken yerlerde zincir kullanmak YASAKTIR. 7. Makara donanmlarnn gam yapmasn nlemek iin halat hal aar gibi amak, bklmeyi ve halat karkln nlemek iin makara aksamn kontrol etmek, kullanldktan sonra halat takmn gerektii ekilde kangal yapmak, halatn deformasyonunu nlemeye ve tellerin kopmasna, krlmasna engel olmaya yetecek kadar uygun apta makara ve tambur kullanmak ARTTIR. 8. Vinleri altrmadan nce(ister el ile alan isterse mekanik olsun), halatn iyi durumda olmas ve tambura doru sarlmas, vincin safralad ksmnda kalkma veya kaymay nleyecek derecede topraa kazkla aklmas(ankraj), manevra esnasnda yk ile vin arasndan herhangi bir kimsenin gememesi ve ykn herhangi bir engele taklmamas, eer vinler elektrikli ise iyi bir ekilde topraklanm olmas, halat ile elektrik iletkenleri arasnda arzi bir kontak tehlikesinin bulunmamas, Manevra srasnda ykn indirilip kaldrlmasnda sert hareket etmemek ve indirip kaldrmay kesiksiz yapmak, manevra iin emir verenin emirlerine harfiyen uymak dalgn bulunmamak, manevra esnasnda elektrikle alan bir vinci idare ederken eer kumanda mekanizmas kk gerilim ile almyorsa tahta bir zgara zerinde durmak ARTTIR. 9. Dikmeler ve Kaldrma bomlar; kullanmadan nce bu tehizatn sk bir kontrolden geirilmesi gerekir. Eer bunlarda uzunluuna atlaklar veya patlam yahut kopmu ksmlar varsa derhal tehizatn iyi bir duruma getirilmesi salanr. 10. Tesis zerinde vin sistemini altrmasnda; tehizatn ana alterini kapamadan nce kontrol kollarnn sfrda olduunu grmek, tehizat harekete geirmeden nce hi kimsenin vin zerinde veya hareket sahas yollarnda olmadndan emin olmak ve makinenin kprs zerinde herhangi bir alet veya parann unutulmadndan emin olmak ARTTIR. 11. Yk zerinde, kanca veya sapanlara aslm insan tamak YASAKTIR. 12. Vinleri idare edenlerin her zaman soukkanl olmalar ve yumuak hareket etmeleri gerekir. Makineyi nominal kapasitesinin zerinde bir yk ile yklemek, kt emniyete alnm fena dengelenmi yk kaldrmak, zel tehizat olmadan basnl gaz tplerini nakletmek, yk asl brakarak vinci terketmek, dik a dnda yk kaldrmak, yk sallandrmak, ykn tehlikede bulunma hali hari ters manevra yapmak YASAKTIR. 13. Sapanlar, ister tel halattan ister nebati halattan yaplm olsun kullanlmadan nce gzden geirilmesi gerekir. Tel halat sapanlar kullanrken eldiven giymek gerekir. Halatn meydana getirdii a 90 derecenin altnda olmamal ve sapanlarn iyi durumda ve kaldrlacak yke uygun olduundan emin olmal, Kaldrlan ykn ve kaldrma takmlarnn(sapan, zincir, kanca v.s.) arlnn bilinmesi ve yk arlna uygun takm kullanlmas, zincir ve halatlar ile emniyetli alma yklerinden daha ar malzeme kaldrlmamas, yke uygun takm seilmesi, ok kollu sapan kullanlrken, sapan kollarnn boyunun sapan yke takldktan sonra kollar arasnda geni a meydana gelmemesi iin yeterli uzunlukta olmas, fakat ykn sarkmamas ve fazla yer kaplamamas iin de gereinden uzun olmamas, kataloglarn incelenmesi ve buna gre kaldrma takmnn seilmesi, Sapan ular(gzler), halkalar veya kilit baklalarnn taklacaklar vin kancasna serbeste oturacak lde olmas, kilitlere uygun balant pimi kullanlmas, ok kollu sapanlarda kaldrma denemesi yaparak btn kollara eit yk verilmesini salamak,ykn keskin kenarlarnn sapana zarar vermemesi iin takoz kullanmak, Savrulmalar nlemek iin vin kancasnn kaldrlacak yke dik olmas ARTTIR. Zincir ve tel halat sapanlarn vin kancasna dolanarak veya dm yaparak ksaltlmas, zincirlerin cvata veya tel halat ile birbirine balanmas ve eklenmesi, sapanlarn yerde srklenmesi, su, asit, yakc madde, kire, imento ile temasa brakmak, vastalarn getii yollara brakmak, ar paralarn darbelerine maruz brakmak YASAKTIR. Yklerin dnmesini, henz yerde iken yke balanan bir halat yardm ile nlemek, ok souk havalarda sapanlara daha az yk yklemek, sapanlara iyi bakmak, yalamak, nebati ise glge bir yerde muhafaza etmek ve kurumaya terketmek ARTTIR.

16

DEL C LER N(TRAC-DR LL VE EL TABANCASI) ALIMASI HAKKINDA TAL MAT: 1. Operatr, makinenin emniyetli bir ekilde kullanlmasndan, bakmndan ve teslim alrken yapaca kontrolden sorumludur. 2. Rampa ini ve klarnda, yry zinciri kopma tehlikesine kar bir halat ile dozere balamak suretiyle ini-k salanr. 3. Kompresr peryodik bakmlar aksatlmadan yaplacak ve kompresrn hava deposunda biriken su, her gn i bitiminde depodaki basnl hava ile birlikte boaltlacaktr. 4. Operatr ve tabancaclar, kendi emniyetinden sorumludurlar. Matkap ular daima anahtar ile sklp taklr. Bit ve matkap bileme ilemleri zamannda yaplacaktr. 5. Deliciler ve kompresr, basamaklarda emniyetli yerlere konulacak ve delme ilemi ehliyetli kiiler tarafndan yaplacaktr. 6. Patar delik delinirken, talar dzenli ve tek sra dizilecektir. 7. Delici i makinelerini kullanan operatrler, i gerei tozlu ortamda almaktadr. Tozun kaynanda bastrlmas iin gerekli tm nlemler alnmasna ramen, operatrlerin, kiisel koruyucu toz maskesi ve i gvenlii gerei dier koruyucu malzemeleri(Baret, eldiven gibi) alma esnasnda kullanmak zorunluluktur. 8. makinesinin arzalanmas halinde operatr, i makinesini durdurur ve durumu en yakn i amirine bildirir. Operatrn kendi bana arzay gidermek iin bizzat almas yasaktr. Ancak, makine tamir-bakm ekibi ile birlikte arzann giderilmesi iin yardmc olarak alacaktr. 9. Aracn terketmek isteyen operatr, gerekli emniyet tedbirlerini almadan i makinesinden ayrlamaz. zinsiz i yerini terkedemez. alma esnasnda yemek yemek, bakalar ile akalamak, uyumak, kitap okumak gibi davranlarda bulunmalar yasaktr.

ELEKTR KLE LG L 1.

GVENL VE SALII TAL MATI:

Tesiste,elektrik ebekesini ve ebekedeki sabit aygt ve tesislerin yerlerini gsterir, lekli, ayrntl ve en son durumu gsterir bir plan bulundurulur. Yetkisiz kimselerin elektrik aygtlarn almasnn ve kullanmasnn yasak olduunu, yangn annda yaplacak ileri, elektrik arpmasnda ilk yardm, elektrik devresini kesmekle grevli kiilerle haberleme biimini ve dier bilgileri gsterir talimatlar uygun yerlere aslp, bunlara harfiyen riayet edilecektir. Ayrca iyerinde bulundurulacak olan bir elektrik rapor defteri veya birimlerde yaplan ileri gsterir kartlara, bu talimatlar uyarnca, elektrikle ilgili olarak yaplacak btn muayene, denetim ve deneylerin sonularyla, iveren ve elektrik yetkilileri tarafndan gerekli grlen dier hususlar ve bilgiler ayrntl olarak yazlr. 2. Elektrikle aydnlatlmakta olup klarn snmesinin tehlikeli olabilecei yerlerde, yeteri kadar, uygun yedek aydnlatma arac bulundurulur. 3. nsan eliyle kullanlan veya ynetilen elektrikli aygtlarn denetlenmelerinin yaplabilmesi iin, en az 60 cm. geniliinde, serbest, kolay ve gvenlikle dolaabilecek gei yollarnn bulundurulmas ve aygtlar zerindeki kumanda ve manevra kollarnn kolaylkla iletilebilecek biimde dzenlenmesi gereklidir. 4. Tesiste,yal transformatr ve yal devre kesiciler varsa, havalandrlmas iyi salanan tehlikelere kar dayankl blmelerde muhafaza altna alnr, blmeler ve ayrntlar yanc malzemeden yaplamaz, temizliine dikkat edilir ve suya kar korunur. Buralara, yanc, parlayc ve andrc maddeler konulamaz. 5. Kablo, telefon ve iaret aygtlarndan baka elektrikli aygtlar bulunan yerlerde veya yaknlarnda, uygun yangn sndrme ara ve gereleri bulundurulur. 6. Btn elektrikli aygtlar, iletkenler ve elektrik hatlar, ilgili mevzuata ve standartlara uygun olacaktr. Bunlarn her trl d etkenlere dayanabilecek biimde yerletirilmesine ve gvenlikle altrlmasna dikkat edilecektir. 7. Elektrik tesisleri, uygun l, kontrol, gsterge, uyar ve kumanda aygtlaryla donatlr. 8. Elektrikli aygtlar, evrenin scakl da hesaba katlarak, ancak, nceden saptanm bulunan en yksek scaklkta allabilecek biimde kurulur ve kullanlr. Tesis dnda, btn elektrik akmn gvenlikle kesmeye yarayan bir ana devre kesici kurulur. Devre yklyken, ayrc(seksiyonel) ile devre kesmek yasaktr; kesim, kesinlikle devre kesici ile yaplacaktr. Ykl bulunan bir devreye ait devre kesicinin manevras, ancak sorumlusu tarafndan yaplr Gerektiinde kullanlmak zere, uygun yerlere, herhangi bir ebeke ksmnn akmn tamamen kesecek devre kesiciler yerletirilir. 9. G transformatrlerinin bulunduklar yerler, bunlarn meydana getirdikleri scakl giderecek ekilde havalandrlr. Her g transformatrnn girii, bamsz olarak ana ebekeden kesilebilecek biimde dzenlenir. Ancak, gerilimin hepsinde birden ayn zamanda kesilmesi gereken srekli olarak paralel bal transformatr gruplarnda bu hkm uygulanmaz. 10. Devre kesiciler, devreyi otomatik olarak kestiklerinde, kendi kendilerine tekrar kapanmayacak zellikte olacaktr. Devre kesiciler ar akma, ksa devreye, toprak kaana kar korunmu olacaklardr. Ntr yaltlm sistemlerde bu kesicilerin yaltkanlk direnci, kontrol dzenleriyle donatlacaktr. 11. Ar akm ve ntr toprakl sistemlerde, motorlar, toprak kaak rleleriyle donatlm, otomatik yol vericilerle korunacaktr.

17

12. Her iyerinde, o iyerinin zelliklerine gre seilen elektrik iletkenleri veya kablolar kullanlr. Kk gerilimin stnde alan elde tanr elektrikli aygtlarn, yumuak kablolar iinde uygun kesitte topraklama iletkeni bulunacaktr. Bu kablolar zerindeki madeni koruyucular, tek balarna topraklama iletkeni yerine kullanlamaz. Yumuak kablolarn gerilim ald noktalarda, uygun devre kesicileri veya otomatik anahtarlar bulunacaktr. 13. Kk gerilimi aan tesisatta fi-prizin birbirinden ayrlmasn, fiin yerinden oynamasn nleyecek bir gvenlik dzeni bulundurulur. Devre gerilimi kesilmeden fi yerinden karlamaz. Devre geriliminin uzaktan kumandayla kesildii elektrikli kilitleme dzenleri, bu hkmn dndadr. Prizler, fi karldnda, gerilim altnda bulunan ksmlarna dokunulmayacak nitelikte olacaktr. Kk gerilimlerde kullanlan madeni filerin boyutlar ve biimleri, daha st gerilimlerde kullanlanlardan farkl olacaktr. 14. El lambalar ve topraklanmayan elde tanr aygtlarn kk gerilime balanmas zorunludur. 15. Elde tanabilir ve hareketli aygtlar ve makineler zerindeki akm kesici dzen ya bu aygt ve makinelerin sabit birer paralar halinde olacak yada uzaktan kumandal akmn kesilmesini salayan kumanda anahtar aygtn zerinde bulunacaktr. 16. Datm, yksek gerilimli ise, alak gerilime drlerek kullanlr. Ancak, gleri 50 kilovat aan, gvenlik nlemleri alnm sabit elektrik motorlar bu hkmn dndadr. 17. Alternatif akm ebekesinin devreleri, toprak kaak akm, o devre iin tespit edilen deerin % 15 ini getiinde, otomatik olarak kesilecek biimde dzenlenir. 18. Yksek gerilimli ebekelere bal aygtlar, kontrol ve l aletleriyle kablolarn madeni d klflar topraklamayla gvenlik altna alnr. Ntr izoleli sistemlerle tesis edilen ve srekli yaltm kontrol devre aygtlaryla donatlm bamsz ebekeler, bu hkmn dndadr. 19. Devrelere, fi-priz dzeniyle alak gerilim verilmekteyse fi ve priz akm tadklar srada birbirinden ayrlmayacak biimde elektriksel ve mekanik olarak kilitlenecektir. Fi-priz biiminde yaplm olan kablo ekleme ve balant balklar gerilim kesilmeden, birbirinden ayrlmayacaklardr. 20. Btn elektrikli aygtlarla kablolar ve ayrntlar, haftada en az bir kez dndan kontrol edilir, ylda en az bir kez yaltkanlk kontrolne tabi tutulur. Srekli yaltm kontrol yapan aygtlarla donatlm devreler, bu hkmn dndadr. Btn elektrikli aygtlar ve kablolar, almaya balamadan nce kullananlarca kontrol edilir. Btn koruyucu rle ve devrelere, ayda en az bir kez deney uygulanr. 21. Deney ve kontrol aletleri, normal kullanlar srasnda, tehlike yaratmayacak tipte yaplm olacaktr. Yaplan kontrol ve deneylerde tehlike yaratacak biimde hasara uram veya bozulmu olduklar grlen kablolar, derhal onarma alnr veya salamlaryla deitirilir. Hasara uram veya bozulmu kablolar, esasl biimde onarlp kontrol edilmedike tesiste tekrar kullanlamaz. Onarmlar izole bantlarla yaplamaz. Yumuak kablolar, 3 ayda en az bir kez, bulunduklar yerlerde kontrol edilir ve son kontrol tarihiyle sonular rapor defterine yazlr. 22. Elektrikli aygtlarn yetkisiz kiilerce oynanmas tehlike yaratacak kumanda kollar, zel anahtar bulunan kilitlerle kilitlenir, bu salanamazsa aygtlar, kaps kilitlenebilen bir blmeye yerletirilir. Anahtarlar sorumlu kiilere teslim edilir. 23. zerinde alma yaplacak elektrik tesisatnn besleme kaynaklarndan ayrlmas ve topraklanmas gerekir. Bu gibi yerlere gerilim veren devre kesicileri ak durumda kilitlenmedike veya allan yere gerilim verilmesi baka bir yolla kesin olarak nlenmedike alma yaplamaz. Tesiste gerilim olup olmad kontrol edildikten sonra yaplacak ilemlerin ekip efinin denetimi altnda yrtlmesi arttr. 24. Arza ve tehlike yznden gerilimin her kesiliinde, derhal, yetkili elektrikiye haber verilir ve nedenleri, elektrik rapor defterine yazlarak imzalanr. 25. Onarmlar, yalnz yetki verilen elektrikiler tarafndan veya bunlarn ynetim ve sorumluluklar altnda yaplr. Elektrikli aygtlar, her onarmdan sonra kontrol edilip denenmeden hizmete konulamaz. 26. Koruyucularnda bozukluk olan veya almasnda dzensizlik grlen aygtlarn gerilimi derhal kesilir. Bozukluk veya dzensizlik giderilmeden kullanlamaz. 27. gvenlii ile ilgili tehizat, malzeme ve aletlerin arzal durumda olduundan phe edilirse bunlarn tamiri veya deitirilmesi iin en yakn amire derhal bilgi verilecektir. Gnlk almalar sonunda btn tehizat, malzeme ve aletler kontrol edilecek, kullanlmasnda saknca grlenler tamir edilecek veya yenisi ile deitirilecektir. 28. Gelip gemeye engel olan ilerde alma levhalar yardm ile iaretlenecektir ve ALIMA VAR yazsn tayan levhalar ile ikaz edilecektir. 29. gvenliini gerektiren almalar srasnda, alet ve malzeme debilecek saha dahilinde baret giyilmesi zorunludur. 30. almalar balamadan nce, zerinde allacak tesisat enerjilemesi muhtemel olan her gerilimdeki kesici ve ayrclarn ak durumda olmalar ve alma sresince bu durumu muhafaza edecek tedbirlerin alnmas arttr. 31. Alak gerilim tesislerinin gerilim d braklmas mmkn olmad hallerde; Platformlu direklerde, trafo, pano ve alter n gibi yerlerdeki almalar esnasnda yaltkan eya zerinde durulacaktr. Yaltkan eldivenler ve sap yaltkan aletler kullanlacaktr. alan tm personel kendisini, ntr teli dahil iyerine yakn olan gerilim altndaki dier iletkenlerden izole edecektir. plak iletkenler civarnda alrken, apka ve i tulumu giyecektir. 32. Yksek gerilim tesislerine girmek yasak edilmemi olsa bile, bu tesisler daima gerilim altndaym gibi kabul edilerek, ona gre hareket edilmesi ve yksek gerilim altnda almaya uygun aletler ile allmas ARTTIR.

18

33. aret, plaka, bayrak, flama, kordon ve benzeri gvenlik malzemeleri ile ksa devre ve topraklama tertibat kaldrlmadan tesisata gerilim verilmesi, yksek gerilim olan iletkenlere yaltkan eldivenlerle dokunmak veya bu iletkenler zerinde sap yaltlm aletler ile i yapmak, zerinde allacak tesisatn gerilimini, en az iki noktadan kesmeden almak YASAKTIR. 34. Yksek gerilim tesislerinde her trl almalar aadaki ilemlerden sonra yaplacaktr: zerinde allmas gereken tesisin btn besleme kaynaklarndan ayrlmas iin, devre kesme ilemlerini iine alan emniyet manevralarnn ve kesme cihazlarnn ak durumda kilitlenmesi, Tesisin emniyet altna alnmas amac ile kesme cihazlarnn kumanda tertibat zerine ELEKTR K VERMEK YASAKTIR. TES SLER ZER NDE ALIMA VARDIR. Yazl levhalar aslmas, alma yerinin mmkn olduu kadar yaknnda ve bu yeri besleyecek btn kollarn ksa devre edilmesi ve topraklanmasnn yaplmas, alma yerinde gerilim yokluunun kontrol ve bu kontroln iletkenlerin her biri zerinde yaplmas, alma yerinin levhalar, kk bayraklar, kordon vs. gibi iaretlerle her ynden grlebilecek ekilde snrlandrlmas, Tesisatn uygun olduu hallerde gerilim altnda kalm bulunan ksmlarna yaklalmasn nleyen koruyucu levhalar konmas, almalar bittikten ve btn personel kararlatrlan yerde toplandktan sonra yukarda sralanan maddelerdeki ilemler ters ynde yapldktan sonra tesisata gerilim verilmesi ARTTIR. 35. Yksek gerilim(Y.G.) tarafnda kesici bulunmayan transformatrn, Y.G. ve alak gerilim(A.G.) tarafndan devre d braklmas, A.G. tarafndan balamak zere nce kesme sonrada Y.G. tarafndan ayrma cihazlarnn almas, almalar esnasnda l trafolarnda A.G. veren tertipler zerinde gerekli kilitlemelerin yaplm olmas, Bir akm l trafosu serviste iken sekonder devresi, besledii cihazlar zerinde kapal kalacak veya ksa devre edilmi olmas, Trafo merkezlerinde takat sigortalarnn ancak grevlinin yanaabilecei btn iletkenlerin elektrii kesildikten sonra kesilmesi ARTTIR. 36. Trasformatrn ihtiva ettii iletkenlerle cihazlar gerilim d braklmadan hcrelerin korunma kafeslerini amak veya kaldrmak, Bir hcre iinde bulunan iletkenlerle cihazlar, korunma kafeslerini kapatmadan gerilim altna almak, Trafo merkezlerine ne artlar altnda olursa olsun yalnz bana girmek, Bir trafonun ya seviyesinin kontrolnde kibrit, akmak ve benzeri alevli aydnlatma aralar kullanmak, Kesme cihazlarnn almasndan sonra, gerilim altnda kalm ksmlar ile temas veya ark atlamas gibi herhangi bir tehlikenin bulunduu hallerde Gvenlii tedbirleri alnmadan sigortalar deitirmek, Gerilimi kesmenin mmkn olmad durumlarda zel istanka ve izole eldiven kullanlmadan sigorta deitirmek, Trafo kap anahtarlarn grevlilerden bakasna vermek, YASAKTIR. YANGINLA MCADELE : 1. Elektrik yangnlarna kar ancak toz (kuru kimyevi ) veya karbon dioksit kullanan cihazlardan yararlanmak, Muayyen voltaj kademelerine gre sndrme cihazlarnn memesini, iletkenlere aadaki mesafeden daha yakn tutmamak, 15 KV a kadar 1 m. 15-35 KV aras 2 m. 35 KV ve daha fazla 3 m. Elektrikten olan yangnlarda yaltkan eldivenler giymek ARTTIR. Yangn sndrme aletlerinin bulunduu yerleri tkamak, malzeme veya elbise asarak onlar grnmez hale sokmak YASAKTIR. Kuru kimyevi tuzlu yangn sndrcleri 40 dereceden fazla devaml bir evre scaklna brakmak YASAKTIR. Karbondioksitli sndrc cihaz alrken bu aletin madeni hunisi zerine el koymak, Gerilim altndaki ksmlara yaltkan maddeden olan huniyi yaklatrmak (younlama tehlikesi ve bundan tr de ark ihtimali), Karbondioksitli yangn sndrme cihazlarn gnee, ate yanna ve scakl 40 dereceyi aan bir evreye brakmak YASAKTIR. Kpk ve yanmay nleyen svl yangn sndrcleri elektrik kontandan kan yangnlara kar kullanlmas yasaktr. Elektrik tesislerinde veya civarnda kan yangnlarda, ne ekilde olursa olsun su kullanmak YASAKTIR.

2. 3.

4. 5.

19

MANEVRACI VE TUMBACILARIN GREV HAKKINDA TAL MAT : 1. Tumba sahalarnda, ykleme ve boaltma yapan i makinalarnn manevralar ile ilgili iaret ve kumanday, o iyerinde grevli manevrac ve tumbac verir. Makinalarn tesir sahas iine izinsiz girii nlerler. 2. Ykleyici operatr, kamyonun dolduunu korna alarak bildirdikten sonra, kamyon harekete hazr olur ve manevrac hareket iaretini verdikten sonra kamyon harekete geer. 3. Manevrac ve tumbaclar, amirlerinden izinsiz ve ayn grevi devam ettirecek ikinci bir personel gelmeden asla bulunduklar yerden ayrlamazlar. 4. Manevrac ve tumbaclar daima kamyonun sol arka tarafndan ofre iaret vereceklerdir. Gece almalarnda, iaret iin el feneri kullanlr. 5. Manevrac ve tumbaclar, iaretlemeyi aadaki ekilde yaparlar: Tek veya iki kolun omuzdan yukar kaldrlmas..........................................DUR (Avu ii operatr veya ofre doru kollar dik) Tek kol omuzdan yukar kaldrlp ileri doru ksa ksa hareket ettirilmesi.. LER G T (Avu ii operatr veya ofre doru kol dik olarak) Tek kol omuzdan yukar kaldrlp ileri doru ksa ksa hareket ettirilmesi..GER GEL (Avu ii kendisine doru kol dik olarak) Sol kol omuz hizasnda sola almas (Avu ii yere).........................SOLA YANA Sa kol omuz hizasnda saa almas(Avu ii yere).........................SAA YANA Bir kolun ne alp yukar doru ksa hareket ettirilmesi...................KASANI KALDIR (Avu ii yukar durumda)

Bir kolun ne alp aa doru ksa hareket ettirilmesi.....................KASANI ND R. (Avu ii aa) KMAL-BAKIM VE TAM R LER NDEK KURALLAR HAKKINDA TAL MAT : 1. Btn i makinelerinin yalama, bakm, tamir ve ikmal ileri; Bakm kataloglarndan i amirleri tarafndan hazrlanm peryodik bakm cetvellerinde belirtildii ekilde sorumlu mhendisin verecei talimata uygun olarak, bu iler ile grevli personel tarafndan yaplr. 2. Tamir ve bakm ekipleri, vardiya banda ve tamir-bakm srasnda eki ve ee saplarnn salam, keski balarnn apaksz olduunu, anahtar azlarnn ak veya krk olmadnn, kriko gibi kaldrma veya ekme makinelerinin arzasz ve yaplacak ie uygun olduunu,eldiven,pense, tornavida gibi elektrik aletlerinin, mdahale edilecek voltaja uygun ve salam olduunu ve dier takm malzemelerinin de niteliklerini kontrol etmekle ykmldr. 3. makinelerinin yalanmas, bakm ve kontrolnde ofr veya operatre haber vermeden, makinenin hareket ve manevras durdurulmadan, kepe ve bakl makinelerin, kepe baklar yere braklmadan veya gerekli emniyet tedbirleri alnmadan, ofr veya operatr msaade etmeden o makineye yaklalmaz veya makineden inilmez. 4. Bir i makinesinin arzalanmas halinde o i makinesinin ofr veya operatr makineyi durdurur ve durumu en yakn i amirine bildirir. Operatr veya ofrlerin kendi bana arzay gidermek iin bizzat almas yasaktr. Ancak, makine-tamir bakm ekibi ile birlikte arzann giderilmesi srasnda yardmc olarak alacaktr. 5. makinelerinin baklar, kepeleri, damperli kamyonlarn kasalar ve bunlara benzeyen ar ve hareketli paralar zerinde, altnda veya yaknnda yaplacak almalarda, bu paralar yere veya salam takozlar zerine indirilerek vites boa alnr. Frenler iyice sklmadan ie balanlmaz. 6. Herhangi bir tamir-bakm iinde, birden fazla personelin haberlemesi ve iaretlemesi gerekiyorsa, haberleme ve iaretleme ii, o ite grevli olan yetkili tarafndan yaplr. 7. makinelerinin tekerlek gibi dnen veya hareket eden ksmlarn tutan civatalar, bakm esnasnda kontrol edilir ve gevemi olanlar sklr. 8. Tekerlekli vastalarda, lastik havas, tayin edilen miktardan noksan veya fazla olamaz. 9. Basnl hava ile alan makinelerin basn lme manometreleri, emniyet subaplar ve irtibatlar sk sk kontrol edilir. 10. Atlyede bulunan kompresr sistemi patlamaya kar duvar rlerek ayr bir blmeye alnacaktr. 11. makinelerinin lastiklerinin atlyede tamir yaplmas ve iirilmesi gerekiyorsa; lastik iirme esnasnda, cant trnann frlamasna engel olacak ekilde emniyet kafesi kullanmak arttr. Cant trnann bu ekilde kontrolsz bir ekilde frlamas evresinde bulunan kiilerde ar yaralanmalara ve lmlere neden olabilmektedir. 12. Elektrikli kaynak motoru, talayc ve kesicilerin grevli haricinde kullanlmas yasaktr. 13. Talayc ve kesicilerde, eldiven ve gzlk kullanlmas zorunludur. 14. Atlye iindeki seyyar ve sabit aletler dzenli ve temiz tutulacaklardr. 15. Aydnlanma ve motor devresine balanan kablolara bir ey dayamak veya koymak yasaktr. 16. Devre gerilimi kesilmeden fi yerinden karlmayacaktr. 17. Motorlarn topraklamas olmadan altrlmayacaktr. 7. Mesai bitiminde ara ve gereler toplanacak, elektrik motorlarnn fileri karlarak gerilim panosu alteri indirilecektir.

20