De fietsroute OMD 2011 gaat door Wijchen en de kerkdorpen (Alverna), Balgoy, Niftrik, Hernen en Leur. Lengte is ong.

27 km, met Alverna ong. 30 km. Inkorten is mogelijk t.h.v. Niftrik.

HISTORISCHE VERENIGING VOOR HET LAND VAN MAAS EN WAAL EN RIJK VAN NIJMEGEN WEST

TWEESTROMENLAND
Fietsroute Open Monumenten Dag 2011 10 en 11 september 2011
Deze fietsroute start vanaf het Kasteel in Wijchen maar U kunt ook starten bij De Oude Molen te Wijchen, de Oude Toren in Balgoy of het Bezoekerscentrum Land van Heerlijkheden te Leur. Vooraf kunt U in het Kasteel de expositie Nieuw gebruik, Oud Gebouw bezichtigen. RA= Rechtsaf, LA = Linksaf, RD = Rechtdoor 1. Startpunt is bij het Kasteel, waarvan de historie teruggaat tot de 14e eeuw, de laatste restauratie is van 1907-1908. Een van de bekendste bewoners van het kasteel waren Emanuel van Portugal en Emilia van Nassau, de dochter van Prins Willem van Nassau, die het kasteel in 1608 kocht.

Emilia van Nassau

en

Emanuel van Portugal

Bron: Monumentenboek Wijchen, uitgave Gemeente Wijchen 2008.

2. LA Kasteellaan. Naast het Kasteel bevindt zich het Bouw- en Koetshuis, van oorsprong uit de 17e eeuw maar in 1939 zo ingrijpend verbouwd dat het historische karakter duidelijk veranderd is. Nu in

gebruik als woonhuis, bloemkwekerij en vergaderruimte voor de gemeente Wijchen. 3. RD tot aan de kruising. Het witte huis links op nr. 23, nu een makelaarskantoor, was vroeger het Caf Het Witte Paard. De eerste bebouwing dateert uit 1681 en heeft binnen nog oorspronkelijke elementen zoals de kapconstructie en balklaag. 4. RD, op nr. 33 bevindt zich een woonhuis uit 1875. In 1906 was hier de eerste Wijchense Boerenleenbank gevestigd. 5. Eerste weg LA Molenstraat, aan het eind RA Bronkhorstlaan. Links ziet U De Oude Molen een beltmolen uit 1799, gebouwd in opdracht van de toenmalige kasteelheer van Wijchen, Carel dOsy. De molen is te bezichtigen van 10-17 uur. 6. Bij de rotonde RA Stationslaan, op de hoek van het stationsplein, bevindt zich het voormalige politiebureau, nu verbouwd tot kantoren en woonhuis. RD Akkerwindestraat tot aan de stoplichten, RA Ringlaan en deze helemaal uitrijden, op de T-splitsing LA Oosterweg. Op nr. 179 staat een multifunctioneel gebouw waar o.a. het Theater Het Mozaek is gevestigd, in 1957 gebouwd als Mariaschool voor meisjes. 7. Direct RA (doodlopend) De Steenoven, RD de Meerdreef oversteken en aan het eind ziet U het gebouw waar de Wijchense Omroep is gehuisvest. Dit gebouw maakte vroeger onderdeel uit van de waterzuiveringsinstallatie waar het vervuilde water werd gereinigd alvorens het Wijchens Meer in te stromen. Meer informatie hierover vindt U op de expositie in het kasteel. Terug naar de Meerdreef en ga RA.

Caf Het Witte Paard

Het Mozaek

Boskantse Maria kapel

Bij de rotonde aan de Zuiderdreef heeft U 2 keuzes: 8A) route door de nieuwe wijken Huurlingsedam en Kerkeveld. 8B) langs de nieuwe Boskantse Maria kapel op Alverna (3km. extra). 8A. Op de rotonde RD Mulder, U komt nu in de nieuwe wijk in aanbouw, de Huurlingsedam, tot voor kort een agrarisch gebied. LA t Slotje, aan

aantal malen uitgebreid naar ontwerpen van architect E.J. Margry. In 2010 is het geheel verbouwd tot een appartementengebouw. De kapel is verbouwd tot woonhuis maar veel oorspronkelijke elementen zijn bewaard gebleven zoals de plafondschilderingen. 30. LA (vlak voor de Eerste Stap) door het oude Laantje waar vroeger de zusters doorheen liepen om ter kerke te gaan. In Wijchen ook bekend als het vrijerslaantje. 31. RA Elckerlycweg met rechts het R.K. kerkhof en links een van de oudste huisjes van Wijchen uit de 17e eeuw. Naar links met de weg mee en LA De Renbaan. Aan het eind rechts (Oosterweg/Renbaan) bevindt zich een voormalige T-boerderij uit 1886 met een zeer rijk voorhuis in de trant van een groot herenhuis, tegenwoordig in gebruik als notariskantoor. 32. LA Oosterweg richting de kerk. Op nr. 4 bevindt zich de pastorie van de Sint Antonius Abtkerk uit 1855. Hier kunt U het parochiemuseum De Kijkzolder met zijn grote collectie en informatie uit de periode 1850 tot 1960 bezichtigen (alleen zo. 12:00-16:00 uur). Naast de pastorie staat de Sint Antonius Abtkerk uit 1853. Zowel de pastorie als de kerk zijn ontworpen door de architect G. Gradussen uit Winssen. De toren stamt nog uit de laat-Middeleeuwen, de onderbouw zelfs uit de 12e eeuw. 33. RD richting de Markt. Links op de hoek, op nr. 19, bevindt zich De Gouden Engel, een kenmerkend hoekpand met torentje uit de 19e eeuw. Vroeger een bekende horecagelegenheid, tegenwoordig een winkel. Op nr. 17 bevindt zich eveneens een woonhuis uit de 19e eeuw dat, als een van de weinige woonhuizen op de Markt, alle vernieuwingen heeft overleefd. 34. Op nr. 15-16 was vanaf 1948 tot 1969 de Wijchense bioscoop Victory gevestigd, deze bioscoop had een capaciteit van 380 zitplaatsen; daarna is dit pand verbouwd tot winkelbedrijven. Aan de overzijde van de Markt op nr. 3 was vroeger de Twentse Bank gevestigd; deze bank fuseerde in 1964 met de Nederlandse Handel-Maatschappij tot Algemene Bank Nederland; ook dit pand is verbouwd tot winkel. 35. Op de Markt RA naar de Kasteellaan. Recht voor U ziet U Villa Sterrebosch, een villa uit 1938, gebouwd in opdracht van de heer H. Arts de Groot. Het ontwerp is van de Nijmeegse architect J.G. Cornelissen. In 2004 heeft de villa een horecabestemming gekregen. Even verder bent U weer terug bij het Wijchense kasteel, einde van deze fietsroute.

Met de bocht naar rechts mee en aan het eind LA het fietspad De Tandem langs het spoor. Aan het eind RD, de Klapstraat oversteken, het fietspad Tandem blijven volgen, aan het eind RA de spoorweg oversteken en direct LA het fietspad vervolgen. 25. Bij de volgende spoorwegovergang bevindt zich links Villa Mes, een woning uit 1913 van de hoofdonderwijzer Gomarius Mes, gebouwd naast de fabriek voor schoolmeubilair die hij in 1908 had gesticht. De villa is in 2008 verbouwd tot een financieel advieskantoor, de fabriek is in 2000 afgebroken, nu staan er enkele moderne appartementencomplexen. 26. RA de Stationslaan oversteken, langs het kunstwerk Omhoogwijzend Teken van kunstenares Erzsike Mri. Aan Uw linkerhand ziet U de voormalige Wijchense Machinefabriek en Smederij. Op het voorterrein staat nog een oude schoorsteen van het Boterfabriekje dat voorheen hier was gevestigd. In 1901 is tegen de smederij een woonhuis gebouwd; dit was in Wijchen het eerste pand waarvoor een bouwvergunning werd verleend op grond van de in dat jaar ingevoerde Woningwet. De smederij is nu verbouwd tot een verzekerings- en makelaarskantoor. 27. Ga RA de Spoorstraat in, RD Herenstraat, op nr. 7 bevindt zich de voormalige Hervormde Kerk met pastorie uit 1830. Eerste steen is gelegd door C.F.W.A. Baron van Balveren die toentertijd kerkvoogd was van de hervormde kerk van Wijchen en Leur. Op dit moment is het een activiteiten- en ontmoetingsplek voor ouderen, De Huttenkamp. 28. RD bij het kruispunt. Rechts bevindt zich restaurant Thuis bij Fien, een voormalige boerderij met woonhuis uit de 19e eeuw. Ook bij het volgende kruispunt RD t Laantje. Rechts ziet U een oud woonhuis van rond 1880, jarenlang bekend als de tuinmanswoning van Omzigt.

het eind RA Brink, einde LA Marskramer, direct RA over wandel/fietsbrug naar de wijk Kerkeveld. Fietspad RD, eind LA Diemewei 41, bij kruising RD Diemewei 45. Aan het eind RD tussen 2 zwerfkeien, direct RA fietspad en LA De Gamert 20, RD De Gamert 21, aan het eind LA tussen 2 zwerfkeien naar het bruggetje; deze oversteken en het fietspad volgen. Einde fietspad LA Torenstraat, einde LA ook Torenstraat, RA (bij fietsknooppunt 85) de Drutenseweg oversteken (LET OP, gevaarlijke weg). Ga verder bij 9. 8B. Bij rotonde LA Zuiderdreef en met een bocht naar rechts, Oosterweg. Geheel uitrijden en bij de rotonde RD de Graafseweg oversteken. RA Boskant. RD Boskantse Broekstraat. Na een kleine kilometer passeert U de door pastoor Rudy de Kruijf onlangs ingewijde Boskantse Mariakapel, gebouwd door Sjaak Rossen met vrienden en buren na het voorbeeld van en genspireerd door het 18e eeuwse kapelletje in het Limburgse Meerlo. Doorrijden tot aan de Graafseweg, RA fietspad, 1e weg LA Rijdtsestraat (LET OP bij het oversteken), na ruim 1km. LA de Drutenseweg oversteken (LET OP, gevaarlijke weg) 9. RD Torenstraat, bij kruising LA en direct LA grintpad. Hier bevindt zich de Oude St. Jan Toren uit de 15e eeuw. Heemkundekring Pagus Balgoye heeft een expositie ingericht over de geschiedenis van de Loonse Waard. De toren en de expositie is alleen op zondag te bezichtigen van 11:00-16:00 uur. Terug naar het kruispunt en LA de Torenstraat vervolgen, bij de 2e weg RA Hoeveweg. 10. Rechts op de hoek (Torenstraat nr. 1-3) ziet U het voormalige RK Verenigingsgebouw, gebouwd als school in 1865, rond 1883 verbouwd en uitgebreid tot raadshuis, na 1923, toen Balgoy haar zelfstandigheid verloor, was het een woning voor de veldwachter en enkele jaren later verbouwd tot patronaatsgebouw. Het gebouw is sedert 1978 in het gebruik als woning. 11. Om de hoek aan de linkerkant bevindt zich de nieuwe R.K. Kerk uit 1912, een ontwerp van architect Jan van der Valk. 12. U komt uit op de Maasbandijk. Bij het kruispunt RD het fietspad Maasbandijk naast de Loonse Waard. U passeert het Gemaal van Citters II uit 1924, gebouwd op de oude 19e eeuwse uitwateringssluizen die de verbinding vormt tussen de Balgoyse Wetering en de rivier de Maas. 13. Zon 1000 meter voorbij het gemaal, rechts onder aan de dijk, bevindt zich het voormalige Wachthuis en Caf. Oorspronkelijk was dit gebouw uit de 19e eeuw een wachthuis voor de dijkbewaking en later

Smederij

De Huttenkamp

Huize Tienakker

29. Aan het eind van het park aan Uw rechterhand bevindt zich het voormalige kloostercomplex Tienakker van de zusters Franciscanessen van Bennebroek. De oorspronkelijk villa Tienakker van notaris van Roggen werd in 1855 door de zusters betrokken en is sindsdien een

heeft het een horecabestemming gekregen. Naast dit woonhuis bevindt zich het dijkmagazijn, vroeger een opslagplaats voor werktuigen voor instandhouding en onderhoud aan de dijken, nu in het gebruik als schildersatelier. *************************************************** 14. Inkorten van de route is hier mogelijk: ga RA richting Wijchen, de dijk af, Ravensteinseweg, rotonde RD, Westerdreef oversteken en LA fietspad. Vr de spoorwegovergang RA fietspad Stationslaan. Bij stoplichten RD, aan het eind (bij EmTe) LA Stationslaan oversteken en RA het fietspad volgen richting NS-station. Ga verder bij nr. 25. *************************************************** 15. RD de Maasbandijk vervolgen tot vr de brug van de A50, RA Dorpsstraat en 1e weg RA Kerkstraat Hier staan enkele monumenten bij elkaar: nr. 5 een Onderwijzerswoning uit 1942, architect F. Schutz. nr. 7 een woonhuis uit 1925 als een van de weinige huizen in Niftrik die de Tweede Wereldoorlog heeft overleefd. nr. 9 St Jozefschool uit 1950, nr. 11 Sint Damianuskerk en op nr. 13 de Pastorie, beide uit 1941. 16. Op T-splitsing RA. Rechts op nr. 16 ziet U het Gildehuis van St. Damianus uit 2004. Dit gebouw is herbouwd uit de oorspronkelijke roomboterfabriek St. Damianus van begin 1900. Na de 2e Wereldoorlog was het een noodwoning en later een winkel van de Boerenbond. 17. Kerkstraat vervolgen, RD Lagestraat en deze blijven volgen. Op nr. 20 staat een T-boerderij uit 1865, vermoedelijk gebouwd op de restanten van een oudere boerderij. Zijweg naar rechts negeren, ook het fietspad De Beemd naar Wijchen negeren tenzij U wilt inkorten. 18. Na de spoorwegovergang LA Nieuwe Lagestraat, A50 onderdoor, na het bruggetje RA Ruffelseweg, wordt later Flerdeweg. Op nr. 5-7 links bevindt zich een T-boerderij uit de 19e eeuw, De Flerde genoemd naar de buurtschap De Flerde in het Leurseveld. Naast de boerderij staat een zgn. vloedschuur op een hoger gedeelte. In tijde van hoog water een veilig onderkomen voor vee en gewassen. 19. RA de Dreef met links het Kasteel van Hernen (niet gratis toegankelijk). Recht voor U ziet U de R.K. Kerk Sint Jodocus die in de huidige vorm stamt uit 1891, ontworpen is door architect Stornebrink uit Wijchen en gewijd in 1893 (alleen zondag open 12:00-16:00 u). 20. Voor de kerk RA Dorpsstraat, RD Loffertweg, RD Tunnelpad, tunnel onder de A50 door en RD de Dassenloop. RD Meerenburg en 1e weg LA Molenhoek, aan het eind met de weg mee naar rechts ziet U de Hernense Molen, een windkorenmolen uit 1745 (open op zondag 10:00-17:00 u).

21. Molenhoek vervolgen en aan het eind LA Meerenburg, einde RA van Balverenlaan. Rechts op de hoek bevindt zich de Meerenburgh, een particuliere woonzorgvoorziening. Deze is gevestigd in een voormalige boerderij, oorspronkelijk gebouwd in 1740. Het oudste deel (voorhuis) is herbouwd na een grote brand in 1985. Het pand is ook als recreatieboerderij en restaurant in gebruik geweest. 22. Op nr. 4 links bevindt zich het van oorsprong 14e eeuwse Gotisch Zaalkerkje van Leur. Deze Nederlandse Hervormde kerk is samen met het kerkhof en de omgeving zeer de moeite waard om te bezichtigen (zondag 12:00-17:00u). Op nr. 1b rechts bevindt het nieuwe Bezoekerscentrum Land van Heerlijkheden. Dit centrum, geopend op 14 april 2010, is gevestigd in een gerestaureerde Vlaamse Schuur uit de 18e eeuw. Open voor informatie over Maas en Waal, streekproducten en een kop koffie of thee op zaterdag en zondag 10:00-17:00 uur. 23. Bij kruising LA Leurseweg. Rechts op nr. 8 bevindt zich een Hallenhuisboerderij uit 1936, n goed voorbeeld van traditionele boerderijbouw uit de jaren dertig van de 20e eeuw. Op de kruising RA de oprit naar de T-boerderij De Hagert uit 1906, toentertijd gerestaureerd op de restanten van een boerderij uit 1648. De Hagert is onlangs verbouwd tot een woonzorgboerderij voor dementerende ouderen en mensen met een verstandelijke beperking. U kunt er ook terecht voor n kopje koffie.

Zorgboerderij De Hagert

Bezoekerscentrum Leur

24. Terug naar de Leurseweg en RA. Aan het eind rechts aanhouden en onder het tunneltje van de A326 door. De rondweg oversteken en RD Kraayenberg 70e straat. Rechts ziet U de boerderij de Kraayenberg waar deze wijk naar is vernoemd. Links ziet U het mooie beukenlaantje, vroeger de oprijlaan naar de boerderij. De boerderij is nu verbouwd tot een dubbel woonhuis.