TRK STANDARDI

TURKISH STANDARD

TS 11429 EN ISO 6520-2

Nisan 2004

ICS 25.160.40

KAYNAK VE LGL LEMLER - METALK MALZEMELERDE GEOMETRK KUSURLARIN SINIFLANDIRILMASI BLM 2: BASIN KAYNAI Welding and allied processes-Classification of geometric imperfections in metallic materials Part 2 : Pressure welding

TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz. Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir. TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 25.160.40

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

n sz
Bu standard, CEN tarafndan kabul edilen EN ISO 6520-2 (2002) standard esas alnarak, TSE Metalurji Hazrlk Grubuna bal Tahribatsz Muayene ve Kaynak zel Daim Komitesi tarafndan TS 11429 (1994) standardnn revizyonu olarak hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 08 Nisan 2004 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir. Bu standardn daha nce yaymlanm bulunan basklar geersizdir.

ICS 25.160.40

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

indekiler
1 Kapsam...................................................................................................................................................... 1 2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar ............................................................................................ 1 3 Snflandrma............................................................................................................................................. 1 Ek A (Bilgi iin) - Kusurlar ve kaynak ilemleri .......................................................................................... 10 Kaynak ............................................................................................................................................................ 12 Ek ZA (BiIgi iin) - Bu standard metninde kullanlan Trke terimlerin ngilizce karlklar ................ 13

ICS 25.160.40

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

Kaynak ve ilgili ilemler - Metalik malzemelerde geometrik kusurlarn snflandrlmas Blm 2: Basn kayna 1 Kapsam

Bu standard, basnla yaplan kaynaklardaki kaynak kusurlarn toplar ve snflandrr. Dzenli bir ksa gsterili belirtir. Basn kaynann sebep olduu farkl kusurlarn sadece tip, biim ve boyutlarn kapsar. Metalurjik sapmalar hesaba katlmaz. lve gerilimler, ykler veya evresel faktrler gibi kaynak ileminden baka vastalarla retilen kusurlar, bu standardn kapsanm dndadr. Bu standardda, birletirmenin zel koullarna bal olduu iin, belirtilen kusurlarn sonucuyla ve bu gibi yaplarn kullanmyla ilgili bilgiler verilmemitir.

Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste hlinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi hlinde en son basks kullanlr. EN, ISO, IEC vb. No EN ISO 6520-1 Ad (ngilizce) Welding and allied processesClassification of geometric imperfections in metallic materials Part 1 : Fusion welding TS No1) TS 7536 EN ISO 6520-1 Ad (Trke) Kaynak ve ilgili ilemler - Metalik malzemelerde geometrik kusurlarn snflandrlmas Blm 1: Ergitme kayna

Snflandrma

Kusurlar aadaki 6 grupta snflandrlr: P 1 - atlaklar, P 2 - Boluklar, P 3 - Kat kalntlar, P 4 - Yetersiz ergime, P 5 - Kusurlu biim, P 6 Grup-1den grup 5e kadar kapsanmayan dier kusurlar. Basn kayna iin P harfi kullanlr. izelge 1e gre; a) Stun 1, her ana kusur iin haneli bir referans numaras ve her alt terim iin drt veya be haneli bir referans numaras verir. b) Stun 2, her bir kusurun tantm ve aklamasn verir. c) Stun 3, gerektiinde her bir kusurun aklamasn verir. d) Stun 4, gerektiinde her bir kusurun ek aklamas iin resimli izahn verir. Numaralama sistemi EN ISO 6520-1de kullanlan takip etmelidir. izelge A.1 bu standardda belirtilen kusurlarn meydana gelebilecei kaynak ilemlerine klavuzluk eder.

1)

TSE Notu: Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir. 1

ICS 25.160.40 izelge 1 - Snflandrma Referans No 1 P 100 atlak Tantm 2

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

Aklama 3 Grup No1: atlaklar Souma veya gerilimlerin etkisiyle ortaya kabilen yerel kopma vastasyla meydana gelen bir devamszlk. ounlukla bir mikroskop altnda grlebilir olan bir atlak. Kaynak kk eksenine yeterince paralel bir atlak. Aadaki yerlerde meydana gelebilir: Kaynakta, Isdan etkilenmi blgede (HAZ), Etkilenmemi esas metalde.

Resimli izah 4

P 1001 P 101 P 1011 P 1013 P 1014

Mikro atlak Boyuna atlak

P 102 P 1021 P 1023 P 1024

Enine atlak

Kaynak kk eksenine yeterince dik bir atlak. Aadaki yerlerde meydan gelebilir. Kaynakta, Isdan etkilenmi blgede (HAZ), Etkilenmemi esas metalde.

P 1100

Yldz atlak

Ortak bir noktadan yaylan ve ounlukla kaynak ekirdei iinde bulunan oklu atlaklar.

P 1200

Kaynak ekirdei kenarnda atlak

Sklkla virgl biimde olan, HAZ iine uzanabilen atlak.

P 1300

Birletirme dzleminde atlak

ounlukla kaynak ekirdeinin kenarna ynelen atlaklar.

ICS 25.160.40 izelge 1 in devam Referans No 1 P 1400 Tantm 2 Isdan etkilenmi blgede (HAZ) atlak

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

Aklama 3 Stun 2

Resimli izah 4

P 1500

Etkilenmemi esas metalde atlak

Stun 2

P1600

Yzey krlma atla Kaynak blgesi zerinde bulunan yzeye ak atlak.

P 1700

engel atlak

Sklkla kalntlardan balayan knt metal blgesindeki atlak.

P 200 P 201

Boluk Gaz boluu

P 2011

Gaz gzenei

Grup 2 Boluklar Stun 2 Kaynak ekirdeinde, kaynakta veya sdan etkilenmi blgede gaz hapsolmas vastasyla biimlenen bir boluk. Kre biimindeki bir gaz boluu.

P 2012

Muntazam dalm gzenek

Kaynak metali boyunca muntazam biimde dalm ok sayda gzenekler.

ICS 25.160.40 izelge 1in devam Referans Tantm No 1 2 P 2013 Toplu (kmelenmi) gzenek

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

Aklama 3 Eit dalm gzenek grubu.

Resimli izah 4

P 2016 Kurt oyuu

Kaynak metalinde, genellikle kmeler hlinde gruplanm ve bir balk kl biiminde dalm boru eklindeki boluk.

P 202

ekme boluu

Katlama esnasnda kaynak metalinde meydana gelen boluk.

P 203

Dvme boluu

P 300

Kat kalnt

Birleme yzeylerinde kraterlerin kapanmamas vastasyla meydana gelen boluk. ekme vastasyla aa kabilir. Grup 3 Kat kalntlar Kaynakta hapsolmu yabanc kat madde.

P 301

Curuf kalnts

Kaynaktaki (mstakil veya kmelenmi) metalik olmayan kalntlar.

P 303

Oksit kalnts

Kaynaktaki kmelenmi) kalntlar.

(mstakil ince metalik

veya oksit

ICS 25.160.40 izelge 1in devam Referans Tantm No 1 2 P 304 Metalik kalnt

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

Aklama 3 Kaynak metalinde kalan yabanc metal parac.

Resimli izah 4

P 306

Dkm metal kalnts

Safszlklar da ihtiva eden birletirmede kalan katlam dkm metal.

P 400 P 401 P 403

Ergime noksanl Kaynamama Yetersiz ergime (kaynak yapmas)

Grup 4 Ergime noksanl Birletirmede tamamlanmam ergime. paralarnn birbirlerine deen yzeylerinde birleme olmamasdr. paralarnn birbirine deen yzeylerinde ksmen veya yetersiz birleme olmasdr.

P 404

Yetersiz kaynam folyo

paras ve folyo arasndaki ergime yetersizdir.

P 500 P 501

Kusurlu biim Yanma oluu

Grup 5 Kusurlu biim ve boyutlar stenen birletirme biiminden sapma. Kaynan sebep olduu yzeydeki oluk.

ICS 25.160.40 izelge 1in devam Referans Tantm No 1 2 P 502 Ar kaynak knts

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

Aklama 3 Belirtilenden fazla knt metali

Resimli izah 4

P 503

Yetersiz aa ayar

Ezme diki kaynanda yetersiz aa ayarn sebep olduu kaynaktaki ar kalnlk

P 507

Dorusal kaklk

Yzey dzlemleri paralelken, istenen seviyede olmayan kaynakl iki para arasndaki kaklk.

P 508

Asal kaklk

Yzey dzlemleri paralel veya tasarlanan ada olmayan kaynakl iki para arasndaki kaklk.

P 520

arplma

Kaynakl i paralarnn boyut ve biimlerinin istenenden sapmas.

P 521

Hatal kaynak ekirdek stenen kaynak ekirdek veya veya kaynak diki kaynak dikii boyutlarndan sapma. boyutlar Kaynak ekirdek nfuziyetinin veya kaynak kntsnn ok kk olmas.

P 5211 Yetersiz kaynak ekirdek veya knt boyutlar

ICS 25.160.40 izelge 1in devam Referans No 1 P 5212 Tantm 2 Ar kaynak ekirdek kalnl

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

Aklama 3 Kaynak ekirdei istenenden daha kalndr.

Resimli izah 4

P 5213

ok kk kaynak Kaynak ekirdek ap istenenden ekirdek ap daha kktr.

P 5214

ok byk kaynak ekirdek ap

Kaynak ekirdek ap istenenden daha byktr.

P 5215

Simetrik olmayan Kaynak ekirdei biim ve/veya kaynak ekirdei konumunun veya kaynak knt veya kaynak knts metali miktarnn simetrik olmamas.

P 5216

Kaynak ekirdei yetersiz nfuziyet derinlii

Birletirilen i paralarndan birinde birletirme dzleminden llen kaynak ekirdei nfuziyet derinliinin yetersiz olmasdr.

P 522

Bir taraftan kaynak ekirdeine doru yanma

Ergiyen metalin dar kmasnn sebep olduu kaynak noktasndaki kr delik.

ICS 25.160.40 izelge 1in devam Referans No 1 P 523 Tantm

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

Aklama

Resimli izah 4

2 3 Kaynak ekirdeinde Kaynak noktasnda ergiyen metalin veye kaynakta ie dar kmasnn sebep olduu yanma kaynak noktasndaki tam nfuz etmi delik.

P 524 P 525

Ar sdan HAZ, istenenden daha byktr. etkilenmi blge Ar levha ayrlmas Kaynatlm i paralar arasndaki akln kabul edilebilir en byk deerden daha byk olmasdr.

P 526 P 5261

Yzey kusuru ukurlar

Kaynatld durumda, kaynakl i paras yzey grnmnn istenenden sapmas. Elektrodun meydana getirdii iz blgesinde, kaynakl i paras yzeyindeki yerel kmelerdir.

P 5262

Yzey kntlar

Dier elektrot izine doru knt veya yanma eklinde biimlenen malzemedir.

P 5263 P 5264

Elektrot malzemesi yapmas Yanl elektrot izi

Elektrot malzemesinin kaynatlan i paras yzeyine yapmas. stenen boyuttan sapan elektot ar bask izi. Aadaki ekillerde olabilir: stenenden daha byk iz ap veya genilii. stenenden daha derin iz. Dzensiz derinlikte ve/veya apta veya genilikte iz. Stun 2 Akm temas noktalarnn olduu blgede i paras yzeyinde ergime.

P 52641 P 52642 P 52643 P 5265 P 5266

Ar iz Ar elektrot iz derinlii Dzensiz elektrot bask izi Folyo yzeyinin ergimesi Kavrama enelerinin sebep olduu mevzii ergime (kalp yan)

ICS 25.160.40 izelge 1in devam Referans No 1 P 5267 P 5268 P 527 Tantm 2 ene izleri Hasarl kaplama Sreksiz kaynak

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

Aklama 3 Kavrama enelerinin sebep olduu i paras yzeyindeki mekanik hasar. Stun 2 Srekli bir diki kayna vermek iin yeterince st ste binmeyen nokta kaynaklar.

Resimli izah 4

P 528

Kak kaynak

Stun 2

P 529

Folyolarn yer deitirmesi

ki folyonun birbirleriyle ilikili olarak yer almamasdr.

P 530

an eklinde birleme (ime)

Kaynakl blgede kaynatlm borularn genilemesidir.

P 600

eitli kusurlar

Grup 6 eitli kusurlar Grup 1 den grup 5e kadar hibir gruba girmeyen btn kusurlar. Kaynakl i paras yzeyine yapan metal damlalar. Nokta veya diki kaynak blgesinde oksitlenmi yzeydir. Srantlar veya salm kaynak dahil, kaynak blgesinden dar km ergimi metal.

P 602 P 6011 P 612

Srant Menevi rengi (grlebilen oksit filmi) Malzeme tamas (salm kaynak)

ICS 25.160.40

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

Ek A (Bilgi iin) Kusurlar ve kaynak ilemleri

izelge A.1 Bu standardda belirtilen kusurlarn meydana gelebilecei kaynak ilemleri
221 222 225 291 441 781 782 Saplama diren kayna X X X X X X X X X X X X X X EN ISO 4063

21

23

24

25

41

42

43

45

47

48

Yksek frekans diren aln kayna

Folya aln diki kayna

Bindirme diki kayna

gaz

Souk basn kayna

Saplama ark kayna

Projeksiyon kayna

Aln yakma kayna

Ezme diki kayna

Diren aln kayna

Referans P 100 P 1001 P 101 P 1011 P 1013 P 1014 P 102 P 1021 P 1023 P 1024 P 1100 P 1200 P 1300 P 1400 P 1500 P 1600 P 1700 P 200 P 201 P 2011 P 2012 P 2013 P 2016 P 202 P 203 P 300 P 301 P 303 P 304 P 306 P 400 P 401 P 403 P 404

X X X

X X X X X X X

X X X

X X X

X X X

X X X

X X X

X X X X X X X

X X X X X X

X X X X X X

X X X X X X X X X X X X X X X X X

X X X X X X X X X X X X X

X X X X X X

X X X

X X

X X X X

X X X X

X X X X

X X X X X

X X X

X X X X X

X X X X X X

X X X X X

X X X X

X X X X

X X X

X X X

X X

X X

X X X X X

X X X X

X X

X X

X X

X X

X X

X X X X

X X

X X X

X X

X X X

X X X

X X X

X X

X X

X X

X X X

X X

X X

X X

X X

X X

X X

X X

X X

X X

X X

X X

X X

10

ndksiyon kayna X X X X X X X X X X X X X X X

Srtnme kayna

Ultrasonik kaynak

Difzyon kayna

Patlama kayna

Kaynak ilemleri

Oksipetrol kayna

Dvme kayna

Nokta kayna

74

ICS 25.160.40 izelge A.1in devam

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

221

222

225

291

441

781

EN ISO 4063

782

21

23

24

25

41

42

43

45

47

48

Oksi- petrol gaz kayna Souk basn kayna Saplama ark kayna Saplama diren kayna X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X

Yksek frekans diren aln kayna

Bindirme diki kayna Ezme diki kayna

Folya aln diki kayna Projeksiyon kayna

Aln yakma kayna

Diren aln kayna

Srtnme kayna

Ultrasonik kaynak

Referans P 500 P 501 P 502 P 503 P 507 P 508 P 520 P 521 P 5211 P 5212 P 5213 P 5214 P 5215 P 5216 P 522 P 523 P 524 P 525 P 526 P 5261 P 5262 P 5263 P 5264 P 52641 P 52642 P 52643 P 5265 P 5266 P 5267 P 5268 P 527 P 528 P 529 P 530 P 600 P 602 P 6011 P 612

X X X X X

X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X

X X X X X X

X X X X X X

Difzyon kayna

Patlama kayna

Dvme kayna

X X X X X

X X X X X

X X X X X X X X X X X X X X X X X X X

X X

X X X X X X X X X X X X X X

X X

X X X

X X X

X X X

X X X X X X X X X X X X

X X X X X X X

X X

X X X

X X X X

X X X X X

X X X X

X X X X X X X X X X X X X X

X X

ndksiyon kayna X X X X X X X X X X X X X X X X X

Kaynak ilemleri

Nokta kayna

74

11

ICS 25.160.40

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

Kaynak
1) EN 24063: 1992, Welding, brazing, sodering and braze welding of metals Nomenclature of processes and refrence numbers for symbolic representation on drawings (ISO 4063: 19990).

12

ICS 25.160.40

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

Ek ZA (BiIgi iin) Bu standard metninde kullanlan Trke terimlerin ngilizce karlklar

Referans no
P 100 P 1001 P 101 P 102 P 1100 P 1200 P 1300 P 1400 P 1500 P 1600 P 1700 P 200 P 201 P 2011 P 2012 P 2013 P 2016 P 202 P 203 P 300 P 301 P 303 P 304 P 306 P 400 P 401 P 403 P 404 P 500 P 501 P 502 P 507 P 508 P 520 P 521 P 5211 P 5212 P 5213 P 5214 P 5215 P 5216 P 522 P 523 P 524

Trke
atlak Mikro atlak Boyuna atlak Enine atlak Yldz atlak Kaynak ekirdei kenarnda atlak Birleme dzleminde atlak Isdan etkilenmi blgede (HAZ) atlak Etkilenmemi esas metalde atlak Yzey krlma atla engel atlak Boluk Gaz boluu Gaz gzenei Muntazam dalm gzenek Toplu gzenek Kurt oyuu ekme boluu Dvme boluu Kat kalnt Curuf kalnts Oksit kalnts Metalik kalnt Dkm metal kalnts Ergime noksanl Kaynamama Yetersiz ergime (kaynak yapmas) Yetersiz kaynam folyo Kusurlu biim Yanma oluu Ar kaynak knts Dorusal kaklk Asal kaklk arplma Hatal kaynak ekirdek veya kaynak diki boyutlar Yetersiz kaynak ekirdek veya knt kalnl Ar kaynak ekirdek kalnl ok kk kaynak ekirdek ap ok byk kaynak ekirdek ap Simetrik olmayan kaynak ekirdei veya kaynak knts Kaynak ekirdei yetersiz nfuziyet derinlii Bir taraftan kaynak ekirdeine doru yanma Kaynak derinliine yanma Ar byklkte sdan etkilenmi blge

ngilizce
Crack Micro-crack Longitudinal crack Transverse crack Star-crack Crack at the edge of the nugget Crack in the joining plane Crack in the heat effected zone (HAZ) Crack in the (un-affected) parent metal Surface breaking crack "Hook" crack Cavity Gas cavity Gas pore Uniformly distributed porosity Localized (clustered) porosity Worm-hole Shrinkage cavity Forging cavity Solid inclusion Slag inclusion Oxide inclusion Metallic inclusion inclusion of cast metal Lack of fusion No weld Insufficient fusion (stuck weld) Insufficient welded foil Imperfect shape Undercut Excessive upset metal Linear misalignment Angular misalignment Distortion Imperfect nugget or weld seam dimensions Insufficient nugget or upset thickness Excessive nugget thickness Nugget diameter too small Nugget diameter too large Asymmetrical nugget or vveld upset Insufficient depth of penetration of nuggets Burn-through from one side Burn-through in nugget or vveld Excessive size of the heat effected zone

13

ICS 25.160.40

TRK STANDARDI

TS 11429 EN ISO 6520-2/Nisan 2004

Bu standard metninde kullanlan Trke terimlerin ngilizce karlklar (devam)

Referans no
P 525 P 526 P 5261 P 5262 P 5263 P 5264 P 52641 P 52642 P 52643 P 5265 P 5266 P 5267 P 5268 P 527 P 528 P 529 P 530 P 600 P 602 P 6011 P 612

Trke
Ar levha ayrlmas Yzey kusuru ukurlar Yzey kntlar Elektrot malzemesinin yapmas Yanl elektrot izi Ar iz Ar elektrot izi derinlii Dzensiz elektrot izi Folyo yzeyinin ergimesi Kavrama enelerinin sebep olduu mevzii ergime (kalp yan) ene izleri Hasarl kaplama Sreksiz kaynak Kak kaynak Folyolarn yer deitirmesi an eklinde birleme eitli kusurlar Srant Menevi rengi (grlebilen oksit filmi) Malzeme tamas (salm kaynak)

ngilizce
Excessive sheet separation Surface imperfection Pits Surface protrusions Adhering electrode material Incorrect electrode indentation Excessive indentation Excessive dept of electrode indentation Nonuniform electrode indentation Fusion of the foil surface Local fusion caused by the clamps (die burn) Clamp marks Damaged coating Non-continuous weld Misaligned weld Displacement of foils Belled joint Miscellaneous imperfections Spatter Temper colour (visible oxide film) Material expulsion (splash vveld)

14