BUM TREVANIAN eviren Belkts orak Kitabn zgn Ad Shibumi 1979 Crovvn Publishers ine.

New York basksndan evrilmitir Yayn Haklar The Crovvn Publishing Group a division of Random House ine. 2003 Onk Ajans Ltd. ti. araclyla E Yaynlar / 2003 Kapak Filmi ve Grafik Ebru Grafik Bask zener Matbaas Cilt Step Ajans 1.Basm 2003 2. Basm 2004 3. Basm 2004 ISBN: 975-390-079-1

TREVANIAN

BUM

YAYINLARI

Bu kitap iinde Kiikava

Otake De Lhandes Le Cagot olarak grnen kiilerin anlarna sunulmutur. Yukarda ad geenler dnda kitapta sz edilen btn kii ve kurulular tmyle uydurmadr, -ne var ki ilerinden bazlar bunun farknda deildir.

bumi'nin oyun plan. Blm I Blm II Blm III Fuseki Sabaki Seki Oyunun al blmdr, zerinde oynanlan tahtann tm gznne alnr. G bir durumdan abuk ve esnek bir manevrayla kurtulma abasdr. Ntr bir durum olup taraflardan hibiririnin avantaj yoktur. Blm IV Blm V Blm VI Uttegae Shicho Bir zveri hamlesidir. Rizikoludur. Hzl bir saldrdr. Talarn kendi yuvalarna ekilmesi dir. Rakip talarn zarif bir manevrayla ele geirilmesi demektir.

- Tsuru no Sugomori -

WASHNGTON

Sinema perdesinin zerinde saylar srasyla yanp snyordu. 9,8,7,6,5,4,3,... Derken perde karard ve zel izleme

odasnn duvarlarna aralklarla yerletirilmi klar bir bir yand. Gstericiyi ileten adamn ince, metalik sesi odalar aras konuma aracndan ykseldi. Siz hazr olunca ben de hazrm, Bay Starr. Salondaki tek seyirci T. Darryl Starr, nndeki panelde bulunan balant dmesine basp konutu. Hey, arkada! Sylesene bana, filmin bandaki bu saylar ne demek oluyor? Buna akademik balang diyorlar efendim. Bir tr aka olsun diye nce onlar verdim ekrana. aka m? Evet efendim. Yani... filmin konusunu dnrseniz... byle ticar bir balang biraz komik geliyor... yle deil mi? Neden komik oluyor? ey... yani... filmlerdeki iddet olaylarndan ne kadar ok kiinin yakndn dnrseniz... T. Darryl Starr homurdanarak yumruunun tersini burnuna srtt, sonra da klar sndnde tepesine ittii pilot tipi gne gzlklerini yeniden aaya indirdi. aka...! Tan da srasyd! Bir fiyasko olmusa tutuan kendi kuyruu olacakt. Bu ite en kk bir hata yaplmsa, Bay Dia11

mond'la adamlarnn bunu derhal fark edecekleri ortadayd. Kl krk yaran piler! CIA'nm Ortadou faaliyetlerini ellerine geirdiklerinden bu yana btn zevk ve elence gereksinimlerini onun bunun yapt kk hatalara parmak basarak karlyorlard hergeleler. Starr elindeki puronun ucunu srd, srd paray yerdeki halya tkrdkten sonra puroyu atlak dudaklar arasnda biraz evirip yakt. En yksek rtbeli ajan olmak ona hi deilse Havana purolar iebilme hakkn kazandrmt. ocukluunda Lone Star sinamasmda yapt gibi iyice aaya kayp bacaklarn ndeki koltuun zerine att. O zamanlar ndeki ocuk buna kar kmaya yeltense, Starr ona bir tekmede kn kprck kemiklerinin arasna geireceini sylerdi. teki ocuk sinerdi bunun zerine. nk T. Darryl Starr'm bir tr zorba olduunu, istedii zaman nne gelen ocuu tepeleyebileceim bilmeyen yoktu. Tabii artk o gnlerin zerinden nice yl, nice tekme ve yumruk gemiti, Ama Starr'n huyunda pek bir deiiklik olduu sylenemezdi. Zaten CIA'nm en yksek rtbeli ajan olmak iin gerekli elerin en banda bu geliyordu. Ve bir de tecrbe. Sonra da kurnazlk. Bir de, tabii, vatanseverlik. Starr saatine bakt. Drde iki vard. Bay Diamond filmin tam drtte gsterilmesi iin arda bulunmutu. Yani baka bir deyimle, Bay Diamond bu salona girdiinde Starr'n saati tam drd gstermiyorsa... saati derhal tamirciye gtrmek gerekirdi. Yeniden nndeki dmeye bast. Film nasl genellikle? Gsterimci, Ne koullar altnda ektiimizi dnrseniz fena saylmaz, diye yantlad. Roma Uluslararas Havaalan binasnda k dzeni pek yanltc. Doal lda tepedeki floresanlarn karm. Filtre olarak CC birleimi kullandm, f-stopumu da ta aaya indirdim. O zaman da tabii netletirme gleti. Renk kalitesine gelince.... Senin o kytrk sorunlarn dinlemek niyetinde deilim! zr dilerim efendim. Sorduunuz soruyu yantlamaya alyordum. Yantlama! Efendim? 12

Salonun arkasndaki kap rak diye ald. Starr saatine bakt. Saniye kolu be adm gerideydi. eri giren adam sralar arasndaki yoldan hzla ne doru ilerlediler. En nde Bay Diamond vard. Ya krklarn ikinci yarsnda, ince, zmba gibi bir adamd. stne hokka gibi oturan kusursuz giysileri, zihninin de ne kadar dzenli altn ortaya koyar gibiydi. Hemen arkasndan; Bayardmc's yrmekteydi. Uzun boylu, gevek eklemli, akademik haval bir tip. Diamond zaman harcamaktan holanmad iin, bir toplantdan brne giderken yolda emirler yadrmak alkanlmdayd. Bayardmcnn kemerine asl ses kayt makinesi bu nedenle her zaman kalasnn stnde sallanr dururdu. Duyarl alcy da gzlklerinin maden erevesine monte ettirmiti. Hep Bay Diamond'un bir adm gerisinde yrr, yanbama oturur, azdan kan tek heceyi karmamak iin kafasn ona doru eik tutmaya alrd. CIA'nn kat atmosferi iinde geliebilecek espri anlay gz nne alndnda, Bay Diamond'la durmadan ona sokulmaya alan bayardmcs arasnda homoseksel ilikiler bulunduu yolunda dedikodular kmas ok doald. Yaplan esprilerin byk blm, Bay Diamond birden olduu yerde duruverirse bayardmcnn burnunun ne olaca konusuna

ynelikti. Arkadan gelen ve iine dt hzl eylem ve dnce temposundan akna dnm gzken nc adam bir Arapt. Srtndaki batl giysileri koyu renk, pahal, ama stne uymayan trdendi. Aslnda su terzide deildi. Arabn vcudu, gven ve disiplin gerektiren giysilere gre yaratlmamt bir kere. Diamond, Starr'm srasnn kar tarafndaki kenar koltua oturdu. Bayardmc hemen onun arkasndaki yere yerleti. Filistinliye gelince, o bir sre kimsenin kendisine nereye oturacan gstermemesinden tedirgin gibi gzktyse de, sonunda arkalarda bir koltuk beenip iine gmld. Bay Diamond mikrofonun szlerini rahata alabilmesi iin ban hafif arkaya evirerek zihnini megul eden dncelerin sonunu getirdi. nmzdeki saat iinde bana aadaki konulan hatrlat: Bir - Kuzey Denizindeki petrol kuyusu kazas ve olayn kitle ha13

berleme sisteminde rtbas edilmesi, iki - Alaska boru hattnn yaratt evre kirlenmesini inceleyen o profesr olacak herifin kaza ss verilerek ortadtm kaldrlmas. Bu konularn ikisi de artk biti safhasnda saylrd. Bay Diamond hafta sonunda biraz tenis oynayabilme umudundayd. Tabii bu CIA salaklar Roma havaalan harektnn iine etmemilerse. Aslnda yaplan i basit bir bozgun eylemiydi. Bir terslik kmasna neden yoktu. Ama Ana irket onu CIA'nm Ortadou faaliyetlerinin bana getirdiinden beri geen alt ay iinde Diamond, hibir eylemin CIA'nn hata izgisinin altna inecek kadar basit olmadn renmi bulunuyordu. Diamond Ana irketin neden ortaya kmadn, neden CIA ve NSA'nn paravan arkasnda kalmay setiini ok iyi biliyordu ama, anlamas iini kolaylatrmyordu. Ana irketin ynetim kurulu bakan onu bu greve yollarken CIA ajanlarn geri zekllara i verme kanununa katkmz olarak dn, dediinde, bunu da pek komik bulmamt zaten. Diamond henz Starr'm eylem raporunu okumamt. Bu ii de imdi bitirebilmek iin elini arkaya uzatt. Bayardmc zaten bunu bekliyordu. Elinde hazr tuttuu sayfalan patronun parmaklan arasnda tututurdu. Birinci sayfaya gz atarken Diamond alak sesle, Puroyu sndr, Starr, dedi, sonra elini havaya kaldrd. Bu hareketi zerine duvardaki klar hemen kararmaya balad. Darryl Starr ortalk kararrken renkli gzlklerini tekrar kafasnn stne itti. Bu arada projeksiyonun da havadaki mavi dumanlar arasndan ileriye doru uzanverdi. Ekranda kocaman, kalabalk, faal bir havaalan binasnn ii belirdi. Starr kelimeleri yuvarlaya yuvarlaya, Buras Roma Uluslararas Havaalan, dedi. Zaman ayar, Greenvvich saatine gre on otuz drt. Tel Aviv'den gelen 414 uu numaral uak alana yeni inmi. Eylem balayana kadar daha biraz zaman geecek, italyan gmrk gevlileri pek hz rekortmeni saylmaz. Starr? Diamond'un sesi bezgindi. 14 Buyrun? O puroyu neden sndrmedin? Valla dorusunu sylemek gerekirse, sndrmemi istediinizi duymamtm. stemedim. Emrettim. Bir yabancnn nnde kk dmekten utanan Starr bacan ndeki kolkutan indirip yeni yakt puroyu ayayla halnn stnde ezdi. Gururunun incindiini belli etmemek iin hibir ey olmam gibi konumay srdrd. Sanrm buradaki Arap dostumuz bu ii nasl baardmza hayran olacaktr. Tereyadan kl eker gibi gitti her ey. Geni al grnt: Gmrk ve vize kaps. nsanlar uzunca bir kuyruk oluturmu, trl sabrszlk belirtileri gstererek bekleiyorlar-d. Glmsemeyi srdrebilen tek tk kimseler, ya pasaportlarnda ya da bagajlarnda bir terslik kacandan emin olanlard. Beyaz, sivri sakall bir ihtiyar bankonun stne eilmi, derdini gmrk grevlisine nc kere anlatyordu. Tam arkasnda, yirmi yalarnda iki delikanl durmaktayd. Renkleri gneten yanmt, stlerinde haki ortlar ve yakas ak tirtler vard. antalarm ayaklaryla iterek ilerledikleri srada kamera yaklap ikisini kalabalktan ayr olarak gsterdi. Starr hi gerei olmad halde, te hedeflerimiz bunlar, diye aklad. Arap atlak ve tiz bir sesle; Doru, diye onaylad. Bir tanesini tanyorum. Bal olduu rgtte Avrim diye bilinir. ndeki gen, gln ve abartmal bir hareketle arkalarnda duran kzl sal gzel kza srasn teklif etti. Kz teekkr anlamnda glmsedi ama ban iki yana sallad. talyan gmrk grevlisi skkn bir ifadeyle ilk gencin pasaportunu eline alp at. Gzleri durmadan kzl sal kzm iri gslerine doru kaymaktayd. Bluzun altnda baka bir giysi bulunmad yle belliydi ki! Gmrk pasaporttaki resimden ban kaldrp gencin yzne bakt; sonra baklarn tekrar resme evirdi. Starr, O fotoraf, herif bu zenti sakal brakmadan nce ekilmi, diye aklad.

15 Bu srada gmrk grevlisinin omuz silkip pasaportu mhrle-dii grld. kinci delikanlya da ayn gvensiz ve beceriksiz muamele yapld. Ama onun pasaportuna iki kere mhr basld. Bunun nedeni, kzl sal kzn memeleriyle fazlaca ilgilenen grevlinin ilk seferinde mhr stampaya basmay unutmu olmasyd. ki gen antalarn yerden alp omuzlarna taktlar, orackta bir akrabalarm karlamaya alan kalabalk talyan ailenin arasndan zrler mrldanarak gemeye savatlar. Starr nndeki dmeye basp, Tamam, artk yavalat, diye komut verdi. Danann kuyruu neredeyse kopacak. Filmin dn hz drtte bire iniverdi. Birbirlerini titrek biimde izlemeye balayan film karelerinde, delikanllarn sanki evrelerindeki hava deil de jelatinmi gibi hareket etmeye baladklar grld. nde giden ban evirip kuyruktaki birine yavaa glmsedi. Tm hareketler aydaki yerekimi koullarnda canlandrlan bir baleyi dndryordu. kinci gen kalabal szerken yzndeki kaytsz glmseme donuverdi. Az ald, sesi kmayan bir lk grld. Haki gmleinin n yarlp darya kanlar fkrmaya balad. Daha o dizst dme ilemini tamamlayamadan ikinci bir kurun gelip yanan boydan boya yrtt. Kamera tembel tembel dnp teki genci buldu. antasn yere atm, yavalatlm admlarla duvar dibinde dizili dolaplara doru kouyordu. Omuzuna kurun girdiinde havada bir takla att, dolaplara zarif bir hareketle arpp geri tepti. Kalasnda da kzl bir maara almt. Cill ta zeminin stne yanlamasna kayp orada kald srada nc bir kurun kafasnn arkasn uurdu. Kamera binann iini taryordu. Arad iki adam buldu, kaybetti, yeniden buldu. Net deildi adamlarn grnts. Birlikte caml giri kaplarna doru komaktaydlar. Grnt netletirilince adamlarn Uzakdoulu olduu anlald. Birinin elinde otomatik bir silh vard. Birden srt arkaya doru kvrld, elleri havaya kalkt, yeri pmeden nce bir sre de ayak parmaklan zerinde kaymay srdrd. Elindeki silh yere arptnda salonda hi ses duyulmad. Adamlardan ikincisi cam kapya varmt. Dardan gelen bulank 16 kta silueti belli oluyordu. Kapnn cam adamn bann az zerinde bir yeden krlnca, siper almak iin ne doru eildi, sonra yan dnp kaps ak bekleyen asansre saldrd. O sra asansrden bir grup okul ocuu kmaktayd. Kk bir kz yere doru kayd. Salar sanki suyun iindeymiesine yelpaze gibi ald. Serseri bir kurun karnna girivermiti. kinci kurun Uzakdoulu'yu iki krek kemiini arasndan yakalayp asansrn yanndaki duvara yavaa yaslad. Yznde strap dolu bir srtma grlyordu. Srtna giren kurunu yolup karmak istercesine elini arkasna gtrmekteydi. Yeni gelen kurun avucunu delip omurgasna sapland. Ar ar yere doru kayd, kafas asansrn iinde, yatt kald. Asansrn kaps tam kapanacakken, aradaki engelin basncyla gerisin geri ald. Gene kapand, gene ald. Kapand. Ald. Kamera binann iini ar ar taramay srdryordu. ekim yksek bir yerden yaplmt. Yere den ocuun evresine oka kaplm, akn renciler toplanmt. Bir olanck azn ap gl ama sessiz bir lk kopard... Havaalan grevlilerinden ikisi, ellerinde minik talyan otomatik tabancalaryla yerde yatan Doulular'a doru kouyorlard. Bir tanesi hl ate etmekteydi... Ak kei sakall ihtiyar kendi kanndan olumu, glcn ortasna oturmu, ayaklarn dmdz karya uzatmt. Kumlarla oynayan bir ocuk gibi. Yznde, olanlara inanamamann ifadesi vard. Gmrk grevlisine her eyi ok iyi anlattndan yle emindi ki... srailli genlerden biri, yok olmu yanann stne yatmt. antasnn hl omuzunda takl olmas artcyd. Akrabalarn bekleyen talyanlar arasnda da yavalatlm, stilize bir mene'yi andran hareketler grlmekteydi. lerinden yerde yatyordu. Dierleri alayor, diz kyor, bu arada bir gen topuklar zerinde dnp duruyor, yardm getirmek ya da cann kurtarmak iin hangi tarafa komas gerektiini saptamaya alyordu... Kzl sal .kz kazk kesilmi gibiydi. Dehetle alan gzleri az nce kendisine sras n vermeye alan genten ayrlamyordu... 17/2 Kamera, sonunda dolaplarn yanma serilmi yatan ve kafasnn arkas olmayan gencin zerinde kalakald... Starr. Hep... hep... hepsi bu kadar baylar. dedi. Projeksiyonun snd, duvar ampulleri gittike glenerek normal hallerini buldular. Starr. Diamond'dan veya Araptan gelebilecek sorulan karlamak zere oturduu yerde yar yan dnd. Evet??? dedi. Diamond'un gz hl bo ekrandayd. parmann ucunu hafife dudaklarna yaslam, eylem raporu kucanda, lece oturuyordu. Parmaklarnn enesine doru kaymasna izin verirken alak sesle, Ka kii? diye sordu. Efendim Bu eylemde ka kii ld? Ne demek istediinizi anlyorum efendim. ler tahmin ettiimizden biraz daha fazla cvd. talyan polisine pek sokulmayn diye talimat vermitik ama, anlalan emirleri birbirine kartrmlar. Bu da pek bir yenilik saylmaz. Ben bile biraz

glk ektim. Kurunlarm talyan polisinin sanlsn diye Baretta tabanca kullanmak zorunda kaldm. Oysa Baretta'nm el silh olarak gc, kasrgann yannda osuruk bile saylmaz. Babam yle derdi. Elimde bir Smith-Wes-son olsa o iki Japonu iki kurunda sererdim, ate hattma giren o kk kzcaz da vurmazdm. Tabii ilk aamada bizim Japonlara ii biraz salal tutmalar sylenmiti. Kara Eyll eylemlerine benzesin diye. Ama talyan polisleri gelip de, babamn deyimiyle, taa ieyen inek gibi saa sola rastgele kurun samaya balaynca... Starr? Diamond'un sesi duyduu youn tiksintiden belirgin bir arlk kazanmt. Neydi benim sana sorduum soru? Ka kiinin ldn sormutunuz. Starr'm konumasna birden civa gibi bir canllk geliverdi. Budalalarla konuurken hedefi saptrabilmek iin arkasna sakland safteron kimliini atverdi stnden. Toplam dokuz kii. dedi, yznde apansz, beklenmedik bir srtma ifadesi grld, sonra tekrar babayani tavrna dnd. Bir sayalm. nce tabii o iki Yahudi hedef, sonra onlar vurduklar iin yok etmek zorunda olduum iki Japon ajanmz, sonra kurunu* 18 nun yoluna kan o zavall kk kz, serseri kurunu havada yakalayan ihtiyar ve Yahudi gen aralarndan geerken oralarda oyalanp duran talyan aileden kii. Oyalanmak tehlikeli eydir. Yasa karlp yasaklanmal bence. Dokuz, ha? ki kiiyi avlamak iin dokuz kii ldrdnz, yle mi? Aman efendim unutmayn ki bu ii Kara Eyll eylemlerine benzetin diye talimat vermilerdi. Kara Eyllcler de biraz abartmac tiplerdir. Yumurtay balyozla krmay severler. Bunu sylerken dostumuz Bay Haman' incitmek istemem. Diamond seri okuma yntemiyle gzden geirdii rapordan ban kaldrd. Haman? Birden hatrlad. Arkada oturan Araba CIA'nm hayal gc geni kadrosu Haman diye bir ifre ad takmt. Ben alnmam, dedi Arap. Biz buraya renmeye geldik, Bay Starr. Baz stajyerlerimizin 'Birincilik Akademisi' dediiniz yerde almas da bu yzden. On yedinci madde gerei mbadele bursu kazanm gzken bu renciler aslnda bu amala oradalar. Dorusunu sylemek gerekirse, sizin rtbenize sahip birinin bu ii bizzat stlenmesi beni ok etkiledi. Starr honut bir alak gnlllkle elini havada yle bir evirip iltifat yana iter gibi yapt. Szn etmeye demez. inin doru ya-' plmasn istiyorsan, en megul adama yaptr derler, bilmez misiniz? Diamond gzlerini rapordan ayrmakszm, Bunu da m baban sylemiti? diye sordu. Gerekten de o sylemiti. Siz yle deyince hatrladm. Tam bir halk dnrym. Bence daha ok itolu itin tekiydi ama, kelimeleri kullanmay pek bilirdi. Diamond soluunu burnundan verip dikkatini tekrar rapora evirdi. Ana irket'in kendisini CIA'nm kontrolne atad petrol reticilerini uzaktan yakndan ilgilendiren her trl eylemin kontroln ona verdii gnden bu yana Starr gibi adamlarn btn beceriksizliklerine karn hi aptal olmadklarn renmiti. Tersine, insan artacak kadar zeki olabiliyorlard. Ama mekanik, sorun-zc 19 anlamnda zeki, Starr'n yazd raporlarda ne dilbilgisi teklemesine, ne de ifade yanlna rastlanrd. Tersine duru, zentisiz bir dille sergilenen anlatmlar, olaylar insann gz nnde canlandrabilecek nitelikte olurdu hep. Starr'n zlk raporunu okurken Diamond onun gen kuak CIA ajanlar gznde adeta bir kahraman sayldn renmiti. Bilgisayar dnemi ncesinden kalma ajan tipi. CIA eylemlerinin daha ok Berlin Duvarnn bir yanndan br yanma kurun patlatarak yapld gnlerden kalma meclis yeleri hakknda mal ve cinsel kantlar toplayp antaj yaparak yasa oylamalarmdaki tutumlarn etkileme dneminin balamad gnlerden kalma bir ajan. Bir sre nce benzer bir grevden ayrlp siyasal sularla ilgili serven romanlar yazmaya balayan teki ajanla ayn yln adamyd Starr. Doruu ap inie gemi tiplerden. Yazar olan, sonunda uydurmalar yznden rezil olunca sessizlie gmlm, bu sefer arkadalar onu gklere karan yazlar yazp byk krlarla bastrmaya balamlard. Bir sre cezaevinde yattktan sonra sessizliine bir soyluluk katmak amacyla, Yalvarmayacaksn, adl bir kitap daha yazm, herkes bu seferkini de bayat bir espri diye nitelendirirken, dostu Starr bu sarsak budalaya byk hayranlk besler olmutu. Eski CIA'c-larn ortak nitelii olan zci/serseri ruhu her ikisinde de vard. Diamond gzlerini rapordan kaldrarak, Bu rapora gre, Bay... Bay Haman, siz de eyleme gzlemci olarak katlmsnz, dedi. Evet. Doru. Gzlemci ve stajyer olarak. Madem ki oradaydnz, neden stlerinize rapor vermeden nce bu filmi izlemek istediniz? Ah... evet... ey... aslnda bakarsanz.... Raporunu kendi gzlemlerine dayanarak vermesi olanakszd efendim, diye aklad Starr. Eylem balarken o da bizim yanmz-dayd ama, on saniye sonra glgesini bile grmez olduk. bittikten sonra dkntleri toplasn diye geride braktmz bir adam onu genel tuvaletlerin en dip blmnden karm. Arap ksa ve neesiz bir glle, Doru, dedi. Doann arlan zaman diye bir ey bilmedikleri gibi uygulatc da

oluyorlar. 20 Bayardmc gzlerini krptrp kalarn att. Uygulatc? Acaba adam zorlayc m demek istiyordu? Diamond, Anlyorum, deyip gzlerini tekrar yetmi be sayfalk rapora evirdi. Sessizlikten tedirgin olan Arap boluu doldurmak istercesine atld. Fazla merakl grnmek istemem ama, anlayamadm bir ey var. Bay Starr. Hemen sor, ahbap! Vuruu yapmak iin neden Japonlar kullandnz? Ne? Ha! Unutma ki ii sizin adamlarnz yapm gibi grnsn diye karara varmtk. Ama bizim rgtte Arap yok. Akedemideki stajyerler de henz bu numaralara kalkacak kratta deil. Starr aslnda o Araplarn genetik yeteneksizlikleri nedeniyle yle bir dzeye hibir zaman gelemeyeceklerinden emindi ama, bunu sylemeyi uygun bulmad. Buna karlk diye srdrd szn, sizin Kara Eyllclerin bazlar Japon Kzl Ordusu yesiydi. Bunu biliyoruz. Bizim elimizde de Japonlar vard. Arap, kafas karm gibi kalarn att. Yani bu iki Japon'un sizin rgtnzn kendi adamlar olduunu mu sylemek istiyorsunuz? Taman, anladn ite. Hawaii acentamzdan iki ajan. yi ocuklard hem. Onlar kaybetmemiz yazk oldu. Ama fazla atak ve biraz da yutulmaz gzken ykmz, onlarn lmyle geree daha yakn bir grnm kazand. Cesetlerinden karlacak kurunlar Baret-ta'lardan olacak, bylece de talyan polisleri onlar vurmann onurunu kazanacak. Ayrca cesetlerin stnden kacak belgeler onlar Kzl Ordusu yesi Japonlar olarak gsteriyor. Kapitalist bilmemesine kar sonuna kadar srdrlecek savamda Arap dostlarna yardm etmek isteyen kzllar. Kendi adamlarnzd, ha?! Arabm sesi dehet doluydu. Kendini harap etme. Kimlikleri, elbiseleri, hatta otopside midelerinde bulunacak yiyecekler bile onlarn Japonya'dan geldiini gsterecek. Zaten olaydan birka saat nce Tokvo uandan inmilerdi. 21 Arabm gzleri hayranlkla panldyordu. ite amcas olan bakan onu Amerika'ya byle eyleri rensin de benzerlerini dzenleyebilsin diye gndermiti. Bylelikle yeni dostlarna baml kalmak zorunluluundan kurtulacaklard. Ama herhalde bu Japon ajanlar kendilerinin... ey... ey olacan bilmiyorlard... Bertaraf edileceini demek istiyorsun. Hayr, bilmiyorlard. Bu rgtte bir kural vardr. Aktif grevde olanlara, ancak ilerini grebilmeleri iin yeterli olacak kadar bilgi verilir. Geri yetenekli ocuklard ama, gene de iin sonunun kendileri iin byle geleceini bilselerdi, herhalde heveslerinin birazm olsun kaybederlerdi. Ne dediimi anlyorsun, deil mi?Diamond her sayfann ortalarnda bir hizadan, btn satrlar yukardan aa inen bir izgi halinde tarayarak hzla okumasn srdryordu. Kafasnda yapt deerlendirmeler, gznn grdn pek az geriden izlemekteydi. Gzne arpt halde kafasnda yerine oturtamad bir ey olursa hemen durup geri dnyor, oray bu sefer enine, doru drst okuyordu. Kafasndaki alarm zilleri onu uyardnda son sayfaya gelmiti. Duraklad, bir nceki sayfay evirip dikkatle, soldan saa okudu. e-nesindeki kaslar kprdyordu. Gzlerini kaldrd, bir sre hi soluk almad. Bu adamdan kabilecek en byk nlemlerden biriydi, bu. Bayardmcnn gzleri donuklaverdi. Bu belirtileri tanrd. Bir bit yenii vard bir yerde. Diamond raporu omuzunun zerinden geriye uzatrken strap iindeymi gibi iini ekti. Sorunun iyi bir deerlendirmesini yapmadan Arap gzlemciye bir ey sylemek niyetinde deildi. Gemi tecrbeleri kendisine Araplara gereinden fazla bilgi vermenin doru olmadn gstermiti. Bylece bir ykl tamay beceremezlerdi bunlar. Ban biraz evirip, Ee, tatmin oldunuz mu, Bay Haman? dedi. Arap bir an kendi ifre adn tanyamad, sonra srar gibi oldu, kkr kkr gld. Aa, evet. Filmin sergiledii kantlardan ok etkilendim demek daha doru olur. Yani etkilendiniz ama tatmin olmadnz, yle mi? 22 Arap tipik bir hal tccar gibi boynunu iine ekti kafasn yana bkt, ellerini havaya kaldrp, Sevgili dostlarm, dedi. Tatmin olmak veya olmamak benim harcm deil. Ben yalnzca bir haberciyim, bir balant elemanym... nasl diyorsunuz ona? Bir... Diamond, Ulak m? diye nerdi. Belki. O kelimeyi bilmiyorum. Ksa bir sre nce, haberalma rgtmz Mnih Olimpiyad Misilleme Eylemi'ni gerekletirenlerden hayatta kalan son iki kahramann ldrleceine dair bir komployu haber ald. Amcam, yani bakan, bir komployu kstekleme isteini belirtti... Doru mu o kelime?

O da bir kelime, dedi Diamond. Sesi artk cannn skldn belli ediyordu. Usanmt bu budaladan. Sanki insan deil, etnik bir espriydi herif. Hatrlayacanz gibi bu komplonun ksteklenmesi, petrol rezervleri konusunda Ana irket'le dosta ilikilerin srdrlmesi iin gereken koullardan biri sayld. Ana irket tm bilgi ve deneyimini deerlendirerek bu ii CIA'ya verdi. Tabii Bay Diamond'un yakn kiisel denetimi altnda olmak zere. Dorusu cesur dostum Bay Starr'm gcenmesini istemem ama. CIA tarafndan yetitirilmi kiilerin bize ok dosta davranan ve bizimle iyi i birlii yapan bir Ba-kan'm dmesine yol aan uvallamalarndan sonra, artk bu rgte olan gvenimiz pek snrsz saylmaz. Arap ban tekrar yana bkp Starr'a zr dilercesine srtt. Starr bu arada byk bir dikkatle trnak etlerini muayene ediyordu. Arap devam etti. Haberalma organmz CIA'ya bu cinayeti ilemekle grevlendirilen iki Yahudi gangsterin adlarn vermeyi baard. Ayrca Tel Aviv'den ayrlacaklar yaklak tarihi de verdi. Bay Starr bu verilere kukusuz kendi kaynaklarndan rendiklerini de ekledikten sonra, komployu boa karmak iin sizlerin 'bozgun eylemi' dediiniz bir tr giriime karar verdi. Yani sulular, suu ilemeden nce saf d brakmak. ok ekonomik ve dil bir yntem. imdi bana baz grntler gsterdiniz ve eylemin baarl olduunu kantladnz. Bunu stlerime raporla bildireceim. Tatmin olup olmamak onlarn ii, benim deil. 23 Arabn ark syler gibi sralad kelimeler srasnda akl baka yerlerde olan Diamond. yi yleyse, dedi. Baka bir ey sylemeden kalkp sralarn arasndaki yoldan ensekknde Bayardmcsy-la birlikte, yrmeye balad. Starr bacan gene nndeki koltuun arkasna takt, cebinden uzun bir puro ekti. Omzunun stnden Arap'a, Bir daha seyredelim mi? diye sordu. Ho olurdu. Starr panelin dmesine bast. Hey, ahbap? Bir daha oynat bize! dedi. Gzlklerini fra gibi ksa salarna doru itti. Iklar kararmaya balamt bile. te balyor. kinci gsteri. Hem de hi gecikmeden. Merkezin beyaz duvarl koridorlarnda hzl hzl yrrken Diamond'un fkesi yalnzca ayakkab kselelerinin yere arparken kard sert sesten belli oluyordu. Duygularn belli etmemeye iyice eitmiti kendini. Ama gene de aznn evresindeki hafif gerginlik, gzlerindeki netlikten uzak baklar. Bayardmcya durumu belirtmeye yetiyor, patronun iinin fkeyle kaynadn aka anlatyordu. Asansre bindiler. Bayardmc cebinden kard manyetik kart, 16'nc kat yazl yerde dme yerine alm yara soktu, asansr hzla aaya inmeye balad. 16'nc kat, < slnda en alt bodrumdaki zel alma yerinin ifre adyd. Ana irket adna CIA faaliyetlerini eline alr almaz Diamond'un ilk yapt i, merkezin en kuytu kesinde kendine hi kimsenin giremeyecei bir alma yeri ayrmak olmutu. CIA kadrosundan tek kiinin 16'nc kata girme yetkisi yoktu. Bro kurun duvarlarla evrelenmi, rgt her zamanki cahil durumunda brakmak amacyla her yanna uyar sistemleri taklmt. Dinleme aygtna kar uyar sistemleri tabii. Hkmetin merakna kar ek bir engel olmak zere Diamond'un ofisini Ana irketin kompterine balayan zel kablolar, gerek CIA' nm gerekse dier merakllarn isteyerek veya kazayla kulak misafiri olmasn nleyecek aygtlara sahipti. 24 Ana irketin aratrma ve iletiimiyle her an temasta olan Dia-mond'a ikiden fazla yardmc gerekmiyordu artk. Biri bayardmc-syd. Kompter kullanmada sanat dzeyine ykselmi biri. kincisi de sekreteri Bayan Svviven'di. Asansrden geni bir alma salonuna ktlar. Duvarlar ve hallar mat beyazd. Orta yerde bir tartma blgesi kurulmutu. Buras bir masayla, evresine dizili minderli be koltuktan oluuyordu. Masann st camdand. Bu cam zaman zaman kompterin televizyonu tarafndan ekran olarak kullanlyor, zerine grntler yanstlyordu. Be koltuktan yalnz bir tanesi dner koltuktu: Dia-mond'unki. tekiler yere smsk aklm, en az lde rahatlk salayacak biimde hazrlanmt. Yani abuk, ilek tartmalar iin kurulmu bir yerdi buras. Sohbetlere, sosyal konumalara yer brakmyordu. Tartma blgesinin karsndaki duvarda bir konsol vard. Bu konsol, Ana irketin kompteriyle, yani KO'yla balanty salyordu. Ayrca iinde televizyon, telefoto ve teleks de vard. Bylelikle iko'dan gerek yazl gerek grntl bilgi istenebiliyor, alman bilgiler ksa vadeli olarak burada korunabiliyor konferans sresince kullanlabiliyordu. Bayardmcnn yeri her zaman bu konsolun nndeki sandalyeydi. Parmaklar konsolun tular zerinde kendine zg, soyut bir sanatsallkla, hatt sevecenlikle iler dururdu. Yan taraftaki belli belirsiz platformun zerinde Diamond'un masas dururdu. lgi ekecek kadar alak gnll bir masa. Elliye altm be santimetre boyutlarndaki st yz beyaz plastiktendi. Ne ekmecesi ne de raflar vard. Yani bir evrak kaybedecek, gzden karacak hibir yeri yoktu. Baka konuya bakmak bahanesiyle kd yle teye itecek yeri bile yoktu. nemlilik srasna gre her i, ancak karar iin gerekli tm veriler biriktirildikten sonra onun nne gelir, karar abucak verilir, i o masadan kard. Diamond fiziksel kargaalktan da, duygusal kargaalktan da nefret eden biriydi.

nce kendi masasnn bandaki koltua yrd. Bu koltuk bir ortopedi uzman tarafndan hazrlanan izime gre, yorgunluu en 25 alt dzeye indirecek, fakat bunun yan sra insan uyuturan bir rahatlk vermeyecek ekilde yaplmt. Srtn pencereye dnp oturdu. Pencereden parkn bir kesimi ve az ilerde Washington ant grnyordu. Bir sre dua edermi gibi, avularn birbirine dayayp yle oturakald. Baparmaklar hafife dudaklarna dokunuyordu. Bayardmc hibir ey sylemeden konsolun nndeki yerine geti, emirleri bekledi. Onlarn geliini duyan Bayan Swiven bitiikteki odasndan geldi, Diamond'un platformunun altndaki kendi sandalyesine oturdu. Elinde not almak iin ktlar hazrd. Ya yirmilerin sonlarna yaklaan, dolgunca vcutlu, gr, bal rengi salar ciddi biimde topuz yaplm bir kadnd. En dikkati eken yeri, olaanst beyazlktaki teniydi. Altndaki damarlarn mavi bir harita izdii ilk bakta grnyordu. Diamond gzlerini kaldrmakszm ellerini dudaklarndan ekti, iaret parman Bayardmcya doru uzatp konutu. O iki israilli gen. Bir rgte balyd onlar. Ad? Mnih Belisi, efendim. Fonksiyonu? Mnih Olimpiyatlarnda ldrlen atletlerin intikamn almak. Daha ayrntl sylemek gerekirse, o ie karm Filistinli terristleri ldrmek. Resmi kurulu deil. srail Hkmetiyle ilgileri yok. Anlyorum. Diamond parmam bu sefer Bayan Swiven'e uzatt. Bu akam yemei burada yiyeceim. abuk ve hafif bir ey. Ama ok proteine ihtiyacm var. Bir bardak maya iine sv vitaminler koy, yumurta sarlaryla sekiz on i cier kat. Mikserde rp. Bayan Svviven ban sallad, nlerinde o uzun gecelerden biri daha vard demek. Diamond dner koltuunu evirip Washinton antna grmeyen gzlerle bakt. Antn dibindeki imenlerin zerinde, her gn tam ayn saatte geen okul ocuklar, tabur halinde yryorlard. Geri dnmeden, omuzunun stnden konutu. Bana bu Mnih Belisiy-le ilgili veri iste. Hangi endekslerde olsun efendim? 26 Kk bir rgt bu. Hem de yeni. Tarihe ve yelerle balayalm. Hangi derinlie kadar tarayaym? Onu sen bul. En iyi yaptn i bu. Bayardmc sandalyesinde dnd, iko'ya gerekli emirleri vermeye koyuldu. Yznde hi hareket yoktu ama, yuvarlak gzlklerinin gerisindeki gzleri zevkle parldyordu. iko, bat dnyasnn tm kompterlerinde birikmi bilgilere sahip olduktan baka, Dou blokundan uydu kanalyla alnm bir miktar bilgiyi de hazinesinde bulundurmaktayd. Devlet srr saylan askeri bilgilerden, telefon faturalarna kadar, CIA'nm antaj malzemesinden Fransa'daki ehliyet sahiplerine kadar, svire bankalarndaki ifreli hesaplarn sahiplerinden Avustralya'daki reklm irketlerinin adres postalama listelerine kadar, yok yoktu iinde. Hem en hassas veriler, hem en dnyasal olanlar. Sanayilemi bat dnyasnda yaayan biriyseniz, i-ko'da siz de vardnz. Kredi kartlarnzdaki tavan rakam, kan grubunuz, siyasal tariheniz, cinsel eilimleriniz, salk siciliniz, ilkorta-lise ve niversite notlarnz, yaptnz telefon grmelerinden rast-gele derlenmi birka bant, mrnzde gndermi ya da alm olduunuz her telgrafn bir kopyas, veresiye yaptnz btn alveriler, tm asker veya cezaevi kaytlarnz, tm gelir vergisi kaytlarnz, abone olduunuz dergilerin tm listesi, ehliyetiniz, parmak iziniz... evet, btn bunlar, Ana irketin zel ilgi duymayaca, sade bir vatandasanz vard. Ama eer Ana irket, CIA gibi, ya da NSA gibi Ana irketin yatrm yapt kurululardan biri, veya dier demokratik lkelerde bunlara benzer kurululardan biri size u ya da bu nedenle nem vermise, o zaman iko'nun sizin hakknzdaki bilgisi bundan kat bekat derin olurdu. iko'ya veri programlamak, bir ym teknisyen ve mekanik uzmannn soluk almadan yapt bir iti. Ama ondan bilgi almak ancak bir sanatnn harcyd. Eitilmi biri gerekliydi buna. Tuesi ve ilham olan biri. Sorunun kayna, iko'daki bilgilerin ok fazla olmasyd. Eer istediiniz konuyu ok yzeysel tararsanz, aradnz bulamayabilirsiniz. ok derin taradnzda ise, iko size okuyama27 yacamz kadar ok yaz vermeye balard. Eski idrar testlerinin raporlar, yavrukurtken kazanlm dller, lise yllnda kiinin hakknda yazlm yazlar, hangi marka tuvalet kdn tercih ettii, falan filan. Bayardmcnn en byk yetenei, iko'ya tam en gerekli sorular sorabilmesi, ondan bilgiyi istedii derinlikte koparabilme-siydi. Kompteri konser veren bir piyanistin doyuruculuuyla kullanr, ok da severdi. Bu konsolun banda almann ona verdii zevk, seksin baka erkeklere verdii zevk gibi bir eydi. Yani kendi dncesine gre baka erkeklerin seksten anlamas gereken zevk gibi bir ey.

Diamond omuzunun stnden Bayan Swiven'le konutu. Hazr olduum zaman bu Starr denen adamla konumak isteyeceim. Bir de Bay Haman dedikleri o Arap'la. arlnca gelecek biimde hazr beklesinler. Bayardmcnn parmaklan zerinde gezindike konsoldan scak mrltlar geliyordu. lk cevaplar akmaya balamt bile. Para para hafza bankasna ileniyordu. Diyalog balamt artk. i-ko'yla yaplan konumalar asla birbirinin ayn olmazd. Her biri kendine zg bir hava iinde olurdu. imdi de bu seferki sorunun ayrntlar, bayardmcnn o azmsanamayacak akln okuyordu ite. Ortaya doru drst bir grnm kmas en azndan yirmi dakika srerdi. Diamond bu sreyi ziyan etmemeye karar verdi. Biraz jimnastik yapp gnelenebilir, vcudunu ve zihnini nndeki uzun almaya hazrlayabilirdi. Parman kvrp Bayan Swiven'e peinden gelmesini iaret ederek bitiikteki jimnastik odasna geti. O donuna kadar soyunurken Bayan Svviven kendi gzlerine yuvarlak, koyu renk, kk bir gzlk takt, bir benzerini de ona uzatt, sonra duvarlardaki gne lambalarm yakt. Diamond bir platformun stne srtst yatm, bacaklarn kprdatmakszm oturup yatma hareketlerine balamt. Ayak bilekleri kadife bir iple birbirine balyd. Bayan Svviven gne lambalarndan korunabilmek iin srtn duvara iyice yaslama abasndayd. Diamond jimnastiklerini yava yava yapyor, en az hareketten en fazla yarar salamaya alyordu. Yana gre formu ok iyiydi ama gbei biraz dikkat isti28 yordu. Dorulup sol dirseini sa dizine dedirirken homurtuyu andran bir sesle, Bak dinle, bu ie CIA'y da sokmak zorundaym, dedi. Son gsteri tensikatndan sonra yukarda kim kalmsa ona da haber ver. CIA'nn bana yalnzca siyasal kimlikleri nedeniyle gelip, kamuoyunun fkesine kurban edilerek gidenler hari, bu kuruluun en yksek rtbeli kiisi, Uluslararas Balant Mdr Muavini denilen kimse olup, nedense ondan hep bu unvanyla sz edilirdi. Bayan Swiven patronuna Muavin'in henz binadan kmadn bildirdi. O herif yeter. Syle de hazr beklesin. Ha... bu hafta sonu iin olan tenis randevumu da iptal et. Bayan Svriven'in kara gzlkleri stndeki kalar yukarya kal-kverdi. Bu seferki durum gerekten ciddi olmalyd. Diamond arlklarla almaya koyuldu. Ayrca iko'dan leden sonra her istediim an bilgi almak iin sra ncelii istiyorum. Belki akama kadar. Bastne efendim. yi, notlarn oku bakaym. Sv halde yksek protein. Bay Starr'la Bay Haman'a haber. Muavin'e haber. iko iin sra ncelii. Tamam. imdi hepsinin bana Reis iin bir mesaj al. Diamond yapt hareketlerin etkisiyle ar solumaya balamt. Mesaj: Roma Havaalan Bozgun Eyleminin kusursuz olmama olasl var. Aratrp durumu bildireceim. Yedi dakika sonra Bayan Swiven dndnde elindeki byk bardan iinde koyu, kpkl, morumsu renkte bir sv vard. Bu rengi ona iindeki i cier veriyor olmalyd. Diamond jimnastiklerinin sonuna yaklamt. Duvara tutturulmu elik bir barda alyordu. Durup yemeini eline ald. Bayan Swiven hemen tekrar duvara yapt. Gne lambalarnn etkisinden elinden geldii kadar korunmaya alyor, bir yandan da o hassas cildinin daha imdiden olduka yanp tahri olduunu hissediyordu. Ana irket hesabna almann pek ok avantajlar vard dorusu. Fazla mesailer, dolgun bir emeklilik, hastalk ve il yardmlar, Kanada Kayalk Dala29 r zerindeki irket sayfiye evlerinde geirilen tatiller, gzel ylba partileri.... Ama iki de byk derdi vard. Haftada bir gne yanna uramak, ve Bay Diamond'un fkesini kendisinden karmasna izin vermek. Gene de filozofa davranyordu Bayan Swiven. Hangi i kusursuzdu ki! Notlarn hepsi yapld m? Diamond itii svy bitirdiinde hafife rpermiti. Evet efendim. Diamond kadnn orada bulunduunun hi farknda deilmi gibi klotunu karp n cam kapl dua girdi, souk suyu sonuna kadar at. Grltsnn iinden, Reis mesajn ald m? diye seslendi. Evet efendim. Ksa bir sessizlik oldu. Sonunda Diamond, Ltfen cevabnn ne olduunu bana sylemekten ekinmeyin, Bayan Svviven, dedi. Efendim? Diamond duu kapatt, admn atp dar kt, dolam hzlandracak biimde dokunmu zel havlularla kurulanmaya balad. Size Reis'in mesajn okumam m istiyorsunuz efendim? Diamond hafife iini ekti. Dakikada yz kelimenin stnde yazanlar gurubundaki tek yzne baklr kadn bu olmasa... yi olur, Bayan Svviven, dedi. Kadn not bloknotuna bakt. Gne lambalarna kar gzlerini krptrp duruyordu. Cevap: Reis'den Diamond'a. Bu

konuda baarszlk kabul edilemez. Diamond dnceli bir tavrla aparasn kurularken ban sallad. Tam bekledii gibi bir cevapt bu. alma odasna dndnde zihni bak gibi keskinlemi, kararlar vermeye hazrd. stnde rahat bir alma giysisi vard. Soluk sar, askl bahvan pantoltnu. Olduka bol ve rahat. stelik yann da gsteren bir tonda. Bayardmc pr dikkat, zevkten mest, konsolun banda almasn srdryordu. iko, Mnih Belisi'nin yksn olduka ekillendirmiti. 30 Diamond cam stl toplant masasnn bandaki dner koltua kuruldu, bellek bankasndan buraya ver" diye seslendi. Dakikada 500 kelime hzyla gelsin veriler. Bundan hzlsn sindiremezdi nk. iko'nun verileri bir dzenine uluslararas kaynaktan derleniyordu. stelik ngilizceye evirisi de kovboy filmleri kadar ilkel olduundan, insan anlamaya alrken yoruluyordu.

MUNIH BELS KURULU GAYRRESMI... VURUCU... AMA ET MNH OLMPYATLARINDA SRALL ATLETLER LDREN KARA EYLLCLERN YOK EDLMES... LDER VE KLT ADAM ET STERN, ASA... YE VE UYDULAR ET LEVITSON, ZOEL... YARV, CHAM... ZARM, NEHEMAH... STERN, HANNAH... Dur! dedi Diamond. unlara birer birer bakalm. Bana dkmlerini ver. STERN, ASA DOUM NSAN 13, 1909... BROOKLYN. NEW YORK, ABD... YER 1352 CLINTON CADDES... DARE 3B... Bayardmc dilerini skt. zr dilerim efendim, dedi. Anlalan taramay gereinden biraz derin yapmt. Hi kimse Asa Stern'in doduu apartman dairesinin numarasn bilmek istemezdi. Hi deilse imdilik. Tarama dzeyini bir mikron ykseltti. STERN'N FLSTN'E HCRET... 1931... MESLEK VEYA PARAVAN MESLEK... FT, GAZETEC, OZAN, TARH... BAIMSIZLIK SAVAINA KATILI... 1945-1947 (ayrntlar mevcut)... 31 NGLZ GAL KUVVETLERNCE HAPSEDLM (Ayrntlar mevcut)... TAHLYESNDE STERN KURULUUN VE DI SEMPATZANLARIN BALANTI MERKEZ DURUMUNA GELM (Ayrntlar mevcut)... FTLE EKL... 1956... MNH OLMPYAT OLAYIYLA TEKRAR FAAL YAAMA DNM (Ayrntlar mevcut)... BUGN N ANA RKETE ZARAR VEREBLME KATSAYISI 0,001... KATSAYI DKLNN NEDEN ET: BU ADAM MD L, PARANTEZ KANSER, PARANTEZ GIRTLAK. Bayardmc, (Bu yzeysel bir tarama efendim, dedi. Biraz de-rinletireyim mi? Grne gre kilit adam bu. Besbelli. Ama lm. Yok, sen ayrntlar hafza bankasna topla. Bu konuya sonradan dneriz. imdi teki yelere bir gz atalm. nmzdeki ekrana geliyor, efendim. LEVTTSON, YOEL DOUM ARALIK 25, 1954... YER NEGEV, SRAL... BABA LM... SAVATA... 6-GN SAVAI... 1967... MNH BELSNE KATILI... EKM 1972... LM... ARALIK 25, 1976... (Doum ve lm tarihleri arasndaki benzerlik dikkat ekmi fakat rastlant olarak deerlendirilmitir.)

Dur! diye emretti Diamond. Bu ocuun lm zerinde bana biraz ayrnt ver. LM. ARALIK 25, 1976... BR TERRST BOMBASININ KURBANI (BYK HTMALLE BA HEDEF)... OLAY YER KUDSTE BR KAHVEHANE... BOMBA ONUNLA BRLKTE ORADA BULUNAN ALTI ARAB LDRM. K OCUK KR OLMU... 32 Tamam, yeter. nemli deilmi. Hafif taramaya geri dn. BUGN N ANA RKETE ZARAR VEREBLME KATSAYISI 0,001 KATSAYI DKLNN NEDEN ET. BU ADAM MD L... PARANTEZ KEMK KIRIKLARI PARANTEZ AKCER YIRTILMASI

YARV, CHAM DOUM EKM 11.1952... YER ELATH, SRAL... KSZ / KBUTZ'DA BYM (Ayrntlar mevcut)... MNH BELSNE KATILI... EYLL 7.1972... BUGN N ANA RKETE ZARAR VEREBLME KATSAYISI 0,64+... KATSAYININ ORTA DZEYDE OLUU NEDEN ET: BU ADAM AMACA BALI FAKAT LDER TP DEL...

ZARM, MEHEMAH DOUM HAZRAN 11,1948... YER ASHDOD, SRAL... KBUTZ / NVERSTE / ORDU YETTRMES (Ayrntlar mevcut)... AKTF GERLLA VRGL BAIMLI DEL (Yapm olduu veya olabilecei eylem listesi mevcut)... MNH BELESNE KATILMI... EYLL 7.1972... BUGN N ANA RKETE ZARAR VEREBLMEK KATSAYISI 0,96 + ... KATSAYI YKSEKLNN NEDEN ET: BU ADAM AMACA BALI VE LDER TP: DKKAT! DKKAT! DKKAT! DKKAT! BU ADAM GRLD YERDE LDRLMES GEREKEN BR.

33 STERN, HANNAH DOUM NSAN 1.1952... YER SKOKIE, ILLINOIS, ABD... NVERSTE / SOSYOLOJ VE ROMANS DLLER / AKTF OKUL EYLEMCS (NSA VE CIA dosyalan mevcut)... TEKRARLAMA! TEKRARLAMA! TEKRARLAMA! Diamond masann stnden gzlerini kaldrd. Ne oluyor? diye sordu. Bir yanllk var efendim. iko nce sylediini dzeltecek. Neymi? ki dakikaya kalmaz reniriz efendim. iko veri alyor. Bayan Swiven makina odasndan salona girdi. Mnih Belisi yelerinin telefonlarn istedim efendim, dedi. Hazr olur olmaz g?tir buraya. Bastne efendim. Bayardmc dikkati kendi zerine ekmek iin elini havaya kaldrd. te geliyor, efendim. iko hatasn dzeltiyor. Starr'm Roma eylemiyle ilgili raporuna dayanarak dzeltiyor. O rapordaki verileri daha yeni sindirmi. Diamond masann stne yanstlan bilgiyi okudu. DAHA NCE YARV, CHAM'N ANA RKETE ZARAR VEREBLME KATSAYISINA LKN VERLEN RAKAMIN DZELTLMES... DZELTLM KATSAYI ET 0,001 BU K LDRLMTR...

DAHA NCE ZARM, NEHEMAH'IN ANA RKETE ZARAR VEREBLME KATSAYISINA LKN VERLEN RAKAMIN DZELTLMES DZELTLM KATSAYI 0,001...

KATSAYI DKLNN NEDEN ET: BU K LDRLMTR...

34 Diamond arkasna yaslanp kafasn sallad. On sekiz saatlik bir gecikme... diye sylendi. Bir gn bu yzden canmz yanacak. iko'nun suu deil, efendim. Dnyadaki nfus patlamasyla bizim bilgi patlamasnn doal sonucu. Bazen bana yle geliyor ki insanlar hakknda ok fazla ey biliyoruz! Bayardmc kendi dncesine kkr kkr gld. Bu arada, konuma slbundaki deiiklie dikkat ettiniz mi, efendim? Hangi deiiklie? Eskiden BU ADAM derken, imdi artk BU K demeye balad. Ana irketin kadn ve erkek elemanlara eit hak tanyan bir tzel kii olma yoluna girdiini anlam iko. Bayardmcnn sesinden, duyduu gurur belli oluyordu. Diamond enerjisiz bir sesle, Harika bir ey! diye sylendi. Bayan Swiven elinde be resimle makine odasndan girip resimleri Diamond'un alma masas stne koydu, sonra platform'dan aaya inip elinde not bloknotu, emir almak zere hazr bekledi. Diamond resimleri kartrd. Mnih belisi yeleri arasndan, hayatta olarak bilinen tek kiiyi, Hannah Stern'i bulmaya alt. Bulduu surata bakt, ban sallad, kaderci bir tavrla iini ekti. Ah, bu CIA salaklar! Bayardmcs konsolun taburesinde dnp gzlklerini dzelterek ona bakt. Tedirgindi. Ne oldu, Efendim? diye sordu. Diamond gzlerini ksm, karsndaki duvar boyu pencereden gzken Washington Antna bakyordu. Antn tepesinde her gn bu saatte bir bulut dolar, sivri beyaz stun sanki bulutun rzna gemeye niyetleniyormu gibi gzkrd. Diamond parmak eklemlerinden birini st dudana vurdu. Starr'm eylem raporunu okudun mu? diye sordu. Bir gz attm. Daha ok iml yanllar asndan. O srailli genlerin yolculuu nereye doruydu? Bay Diamond'un byle yksek sesle dnmesi Bayardmcy her zaman huzursuz etmiti. Sorulan sorulara iko'nun yardm olmadan cevap vermeyi sevmezdi. Hatrladma gre Londra'ya gidiyorlard. dedi. 35 Tamam. Niyetleri Heathrovv Havaalannda Filistinli gerillalar uak karmadan nce avlamakt. Pekl. Madem ki Mnih Belisi ekibi Londra'ya gidiyordu, Roma'da ne diye indiler? 414 uu numaral uak zaten Roma ve Paris'e urayp Londra'ya gidiyor deil miydi? Efendim bunun birok nedeni olabilir... Sonra neden ngiltere'ye uan Filistinliler'ce karlaca tarihten alt gn nce gidiyorlar? Neden Londra'da gz nnde o kadar uzun sre beklemeye raz oluyorlar. Evlerinde bekleseler daha gvende olmazlar myd? Ama belki de... Sonra da... neden stlerinden Pat'ya uak biletleri kyor? Pau'ya m efendim? Starr'm eylem raporunda var. Otuz ikinci sayfann sonunda balayp otuz drdn ortasna kadar sren blm. Kurbanlarn stlerinden ve antalarndan kan eyalarn tanm. Listeyi talyan polisi hazrlam Pau'ya iki uak bileti de var o listede. Bayardmc Pau'nun nerede olduunu bilmediini belli etmek istemiyordu. lk frsatta iko'ya sormak zere bunu zihninin bir kenarna not etti. Bunlar ne anlama geliyor, efendim? diye sordu. CIA'nm bir kere daha Domuzlar Krfezi'nde ve VVatergate olayndaki gibi uvallad anlamna geliyor. Bir kere daha berbat ettiler ortal. Diamond'un enesi kasld. Bu lkenin kafasz semenleri CIA yozlayor ya da ahlkszlayor diye bo yere zlyorlar. Bu kurulu bu lkenin mahvna, ktlnden deil, beceriksizliinden sebep olacak. Tekrar masasna dnp Hannah Stern'in resmini eline ald. iko tam bu Hannah Stern'i anlatrken geri gidip dzeltmelere balad, dedi. imdi kald yerden devam etsin. Biraz da derinlik ver taramaya. Hem verileri, hem elindeki fotorafn yaratt etkiyi dikkate alan Diamond, Bayan Stern'in terr hareketlerine katlan kalabaln en ularnda yer alan ve ok rastlanan trden biri olduuna karar vermekteydi. Gen, zeki, orta-smf bir Amerikal, amalara bal. Bu tipi iyi tanrd Diamond, Liberallik moda olsa, iyi bir liberal olurdu 36 bu kz. Her yapt ite z-sayg arayan biri olmalyd. Kendi saduyu noksanln saplantszlk diye gstermeye alan biri. nc dnyadaki al merak eden, ama niversite bahesinde elinde bol protein tketen koskocaman kpeiyle gezen, bu yolla da tm canllara olan sevgisini kantlamaya kalkan tip. srail'e ilk defa bir yaz tatilinde, amcasn ziyaret iin gitmiti. Kendi deyimiyle bu yolculuun asl nedeni, Yahudiliimin

bilincine varmak, oluyordu. Bu szler NSA'mn kz hakkndaki raporundan alnmayd. Diamond bu cmleyi okurken iini ekmeden edemedi. Galiba Bayan Stern'de de demokrasinin yaratt o nl saplant vard. Tm insanlar ilgin yaratlmtr, saplants. iko'ya gre Bayan Stern'in katsays olduka dkt. nk iko onu, evleninceye kadar kendi varlna iyi bir neden bulmaya alan tipik bir Amerikal gen kz olarak nitelendiriyordu. Kzn kiiliinde kent gerillalarna zg psikolojik bozukluklardan eser olmad gibi, iddet eylemlerinde cinsel bir zevk bulacak tipde hi deildi. Ayrca n kazanma merakls gibi de grnmyordu. Bu merak nice modas gemi artistleri, o gne kadar gzden kam sosyal su tutkularna ynelten bir merakt. Yoo, hayr, Hannah Stern'in resminde ve verilerinde, zerine olaanst dikkat ekecek hibir ey yoktu. Yalnz iki noktann dnda. Birincisi, bu kz Asa Stern'in yeeni oluyordu. kincisi de, Mnih Belisinin hayatta kalm tek yesi oydu. Diamond, Bayan Swiven'e dnd. Starr'la o Arab'a... Yani bay Haman'a on dakikaya kadar sinema salonunda bulunmalarn syle. Peki efendim. Muavin de oraya gelsin. Sonra Bayardmcya dnd. Sen iko zerinde almaya devam et. Bu Asa Stern denilen lider'le ilgili derin tarama istiyorum. Bilgi verecek tek kii o. Ona en yakn kiilerin listesini kar. Aile, dost, birlikte i yaptklar, ortaklar, tandklar, aklar, falan, filan. Bir saniye, efendim. Bayardmc nce komptere iki soru verdi, sonra bir aklama maddesi ekledi. ey... efendim, en yakn37 larnm listesi dediiniz aa yukar...m... yz yirmi yedi kiilik bir liste olacak. Haklarnda ksa veriler de gelecek. Bunlara baktktan sonra ikinci derece yaknlara, yani dostlarn dostlarna falan gememiz gerekecek Oradan nmze otuz be milyon isim gelmesi gerekiyor. Herhalde bir ncelik seimi yapmamz art efendim. Bayardmcnn hakk vard. nemli bir karard bu. iko'dan liste istemenin bin trl yolu vard nk. Diamond, Asa Stern'le ilgili imdiye kadar bildiklerini aklndan geirdi. gdsn gdklayan bir satr vard orada: Meslek veya paravan meslek... ifti, Gazeteci, Ozan, Tarihi. Demek adam tipik bir terrist deildi. Daha beter bir eydi. Romantik bir vatansever. Listeyi duygusal adan iste, dedi. Ak, sevgi, dostluk falan... bu tr ilikilere ynelt. En yaknlardan en uzaa doru yapsn taramay. Bayardmc iine dolgun bir soluk ekerken gzleri parldyor-du. Parmak ularn birbirine srtt. te bu seferki, sanat gerektiren bir grevdi. Ak, sevgi, dostluk, gven... byle kaypak kavramlar kazk gibi metodlarla renilecek eyler deildi. Hibir kompter, hatta iko bile byle konularda direkt cevap veremezdi. Sorular non-frekans saylaryla, non-sekitr ilikileriyle sorulmak zorundayd. Yani en basit anlamyla, llebilir bir neden olmakszn yaplm hareketler, belirli bir mantk olmadan giriilmi eylemler, belki sevgi, dostluk, gven gibi nedenlere dayanan eyler olabilirdi. Ama bunlarn listesini karrken de ok dikkatli davranmak artt. nk ayn hareket ve eylemlerin nedeni nefret, delilik veya antaj da olabilirdi pekl. Zaten sevgi iin motivasyon igdsn saptamak hibir zaman kolay deildi. Hele sevgiyi antajdan ayrmak hemen hemen olanakszd. Enfes... leziz bir grevdi bu. ok da gt. iko'ya ilk sorulan yazdrrken Bayardmcnn omuzlar bir ne bir arkaya oynuyordu. Dans eder gibi. Bayan Swiven alma odasna dnd. Sinema salonunda sizi bekliyorlar efendim. yi. O telefonlar da getir. Ne var. Tanr akna, Bayan Svviven? 38 Bir eyim yok efendim. Srtm kanyor, o kadar. Daha neler! Darryl Starr, Arap'la birlikte derhal sinema salonuna gitmesi iin emir geldii anda, ilerin ters gittiini sezmiti. Salona girip de kendi patronunun ask bir suratla orada oturmakta olduunu grnce korkularnn gerek olduunu anlad. Uluslararas Grev Balant Muavini, Starr'a kafasyla ksa bir selm verdi, Arab'a homurdanmakla yetindi. Son gnlerde urad dertlerin oundan, petrol zengini Arap eyhlerini sorumlu tutuyordu. Bu sorunlardan biri de Bay Diamond'un CIA'nm gbeine yerlemesi ve her yaplana burun kvrmasyd. Petrolc Araplar batya antaj yapmak, onlar srail'e yaptklar yasal ve duygusal yardmlardan alkoymak iin ilk defa petrol boykotu uyguladklarnda, Muavin'le birlikte CIA'mn dier ileri gelenleri kafa kafaya vermiler ve NE385/8 Plann nermilerdi. Bu plann bir ad da 6 Saniye Sava idi. Plana gre CIA'nm destekledii dindar slam Maoist Falanj kuvvetleri Arap devletlerini hrstan ve agzllkten kurtarabilmek iin tm petrol tesislerinin yzde seksenini bir dakika bile srmeyen bir harekt sonucu igal ediverecekti. Tabii korkuya kaplp gneyde Rodezya'ya, kuzeyde skandinavya'ya kadar kam

olabilecek Arap ve Msr askerlerini derleyip toplamak sonradan belki ay kadar srebilirdi ya... neyse Alt Saniye Sava iin gerekli kararlar konusunda ne ABD Ba-kan'n ne de kongreyi yormamak gerektiinde herkes hem fikirdi. Hele seim ylnda! Eylemin birinci aamas gerekletirilmi, Siyah ve Mslman Afrika liderlerinin birou bir cinayet salgn sonucu hayata veda etmi, bir ksmn kendi ailesinden kimseler ldrmt. Tam ikinci aama iin hazrlk dnemindelerken birden her ey donduruldu. CIA'nm yaptklarna ait baz bilgiler dar szm, Kon-gre'nin eitli komisyonlarna ulamt. CIA ajanlarnn listesi Fransa, talya ve Yakmdounun sol basn eline geti, uluslararas CIA iletiimi ilemez oldu, kompterlerinin hafza bankalarnda birok bandn silinmi olduu kefedildi. Hele bu sonuncusu bir felketti. nk CIA, seimle gelmi Amerikan yetkililerini hep haklarnda toplad bilgilerle kontrol etme detindeydi. 39 Ve derken gnn birinde Bay Diamond'la az saydaki yardmclar Merkeze gelip yazl emir ve yetki belgelerini gsterdiler. Bu belgelere gre petrol reten lkelerle direkt veya teet ilikisi olan her konuda Ana irket tm yetkilere sahipti. O gne kadar ne Muavin, ne de dier CIA'clar Ana irket'in adn bile duymu deillerdi. Onlara hemen durum anlatld. Ana irket, bat dnyasnn enerji ve istihbaratn etkili biimde kontrol eden byk ve uluslararas petrol, haberleme ve ulam irketlerinin bir konsorsiyomuydu. te bu Ana irket dnm, tanm, sonunda kendi krlarn iki yl iinde katma kartmaya yardmc olan petrolc dostlarna zarar verilmesini uygun bulmam, ve CIA'mn bu gibi ilere burnunu sokup bilir bilmez ortal kartrmasna engel olmaya karar vermiti. CIA'da hi kimsenin aklndan Bay Diamond'a veya Ana irkete kar gelmek gibi bir fikir gemedi. lkenin en ba yneticilerini bile kontrol altnda tutan bir gruptu nk bunlar. Hem direkt yardm yoluyla, hem de baz adaylar kamu nnde karalayacak ya da yceltecek yntemler uygulamak, Amerikan halknn Gerek diye bildii eye yeni ekiller vermek yoluyla. mr skandallarla dolu olan CIA gibi bir kuruluun, tundralara bile boru hatt deyebilen byle bir gce kar ne ans olabilirdi ki? Hkmetin gne enerjisi, ya da rzgr, gel-git, jeotermal enerji gibi konulardaki bilimsel aratrma btesini sfra yaklatrmay baaran, bylece kendilerine rakip yaratmaktan kurtulan bu rgte kim kar gelebilirdi? Amerikan Silhl Kuvvetlerindeki adamlar kanalyla bu lke halkna atom artklarn topraklarnda barndrmay bile kabul ettirmi bir kurulutu bu. O ldrc artklar! En ufak bir falsoda felketten kurtulu yoktu. Falso'nun olmamasna... hibir zaman olmamasna da olanak var myd ki? Ana irket CIA'y devralrken hkmetten hibir ciddi engelle karlamad. Zaten seim yl olduu iin byle konularla kim urard! Seimden sonraki yllk sakin dnemden de pek rkmeye gerek yoktu. nk Amerikan tipi temsil hkmette genel anlay, lkeyi ynetecek zek, ahlk ve kltre sahip bir insann kendini oy dilenecek kadar alaltmasna karyd. Yani ksaca ifade etmek gere40 kire, Amerikan politikasnda seimi kazanabilen hi kimse, kazanmaya lyk deildi. Yalnzca ksa bir sre iin, ok ksa bir sre iin tedirginlik geirdi Ana irket. O da, bir grup saf ve gen senatrn bir Meclis aratrmas istemesi olaynda ortaya kt. Aratrmann konusu, Araplarn sahip olduu milyonlara bir gz atp, uzak bir ihtimal bile olsa, Amerika srail'e yardma devam ettii takdirde bunlarn lke ekonomisine tehlikeli biimde antaj yapacak durumda olup olmadn anlamakt. Ama Kuveyt hkmeti bu aratrma srdrlrse derhal paralarn geri ekip bankalar ifls ettireceini belirtince tehlike ortadan kalkt. Senato komisyonu verdii raporda lkenin antaja kar gl olup olmadn kesin ekilde bilemeyeceklerini, nk aratrmalarna devam etmeye olanak bulamadklarn belirttiler. Muavin bu olaylar sonucu kuruluun kontroln elinden nasl kardn kara kara dnrken salonun arka kaplar ald. Diamond, peinde Bayan Svviven'la birlikte girip hzl admlarla ne doru yrrken Muavin onu selmlamak zere ayaa kalkt. Sekreterin elinde iko'nun verdii fotoraflar vard? Mnih Belisi'nin resimleri. Starr, Diamond'un geliini fark ettiini ancak belli edecek biimde arln poposundan kaldrd ama, homurdanarak hemen tekrar yerine yerleti. Arap ise, Bayan Swiven'in geliine tepki olarak yerinden frlad, srtt, Avrupa kurallarna uygun biimde eilerek selm verdi. Ho kadn, diye dnd kendi kendine. Olduka dolgun. Cildi kar gibi. Balkonlar da zengin. Diamond tekilerden uzak bir yere otururken, Projeksiyoncu yerinde mi? diye sordu. Starr, Evet efendim, dedi. Filmi tekrar m izlemek istiyorsunuz? Siz salaklarn tekrar izlemesini istiyorum. Muavin kendisinin sradan bir ajanla ayn snfa sokulmasndan honut deildi. Hele bir Arapla! Ama artk straplarn sessizce ekmeyi renmiti. Yksek rtbelilerin ilk renmesi gereken ey! 41 Starr, Filmi tekrar grmek istediinizi sylememitiniz ki! dedi. Projeksiyoncunun bobini tersine sardm hi sanmyorum.

O halde sondan baa doru, tersinden gstersin. nemi yok. Starr iletiim dmesine basp gerekli emirleri verdi, duvardaki klar karard. tarr? Efendim? Puroyu sndr. ...Asansrn kaps l Japonun kafasna doru bir alp bir kapanyordu. Derken adam canland, duvarn yukarsna doru kayd. Avu-cundaki delik yok oldu, eli srtndaki kurunu skp karr gibi bir hareket yapt. Geri geri koup bir yn okul ocuunun arasna,, dald. ocuklardan bir tanesi yzer gibi bir hareketle yerden havaya ykseldi, karnndaki krmz leke emilircesine yokoldu. Japon, caml giri kaplarna vardnda ban edi, yerlerdeki cam krklar toplanp yerlerine yerleerek salam bir cam oluturdular. kinci Japon yerden frlayp bir otomatik silh havada yakalad, sonra ikisi birlikte geri geri komaya koyuldular. Kamera onlar brakp yerde yatan srailli genci buldu. Grnmez bir vantuz delikanlnn kafa paralarn bir araya toplayarak yerine yerletirdi, yerdeki krmz gl topland, kalasnn iine doru emildi. Gen yerden frlayp geri geri kotu, antasnn yanndan geerken anta yerden onun eline doru uuverdi. Kamera tekrar dnd, ikinci srailliyi buldu. Bulduu anda, gencin yok olmu yana eski yerine oturmaktayd. O dizst otururken gsndeki kanlar gsnn iine ekildi, haki renkli gmleinin yrtklar kendi kendine yamaland. ki gen geri geri yrdler. Biri dnp glmsedi. lerideki birini grebilmek iin parmak ularna ykselmeye alan italyan ailenin arasna girdiler. Daha sonra geri geri, kontrol turnikesine vardlar. talyan grevli elindeki letle pasaportlanndaki damgay sildi. Kzl sal bir kz nce ban iki yana sallad, sonra glmseyerek teekkr etti. Dur! diye haykrd Diamond. Daha nce onun bardn hi duymayan Bayan Svviven neye uradn armt. 42 Ekrandaki kz olduu gibi dondu. Ik biraz solduruldu ve film karesinin yanmas bylece nlendi. u kz gryor musun, Starr? Elbette gryorum. Onun hakknda ne biliyorsan anlat. Starr bu garip soru karsnda aalad. Bann bir tr derde girdiinin farkndayd. Her zamanki gibi saf delikanl numarasndan medet umdu. eyy... bir kere esasl memeleri var; bu kesin. Poposu biimli. Beli ve kollar benim zevkime gre fazla ince ama, babamn dedii gibi etin lezzetlisi kemie yakn olandr. Starr susup gld. Bu gle Arap da hemen katld. Sylenenleri anladn kantlama aba-sndayd. Starr? Diamond'un sesi monoton ve gergindi. Senden bir ricada bulunacam. u nmzdeki birka saat boyunca olanca aban harcayp byle eeklememeni istiyorum. Senden beni elendirmeni isteyen olmad. Cevaplarn cvk akalarla sslemene de gerek yok. Burada olup bitenler hi komik deil. Tam CIA'nm nne lyk bir biimde sen de uvalladm, Starr. Bunu iyice anlyor musun? Bir sessizlik oldu. Muavin itiraz edip etmemek arasnda kararszd. Sonunda etmemeye karar verdi. Starr? yice anladn m? Hafif bir i ekii, sonra alak bir ses. Anladm efendim. Muavin ksrp boazn temizledi en yetkili sesiyle konutu. Eer kuruluun yapabilecei herhangi bir... Diamond, Starr, kz tamdn m? diye sordu. Bayan Swiven elindeki dosyadan gen kzn resmini karp Starr'la Arabm oturduu tarafa seirtti. Starr lo kta resmi daha iyi grebilmek iin kprdad. Evet efendim. Kim peki? Ekrandaki kz. Tamam. Ad Hannah Stern. Amcas Asa Stern. Yani Mnih Belisi'nin kurucusu. Komando ekibinin nc yesi oydu ite. 43 nc m? diye sordu Starr. Ama... bize uakta onlardan yalnzca iki kii olacak dendiydi. Kim dedi bunu? u adamdan aldm istihbarat raporunda yazyordu. Arap, Doru, Bay Diamond, diye atld. Bizim istihbarat ajanlarmz... Diamond gzlerini yummu, ban iki yana sallyordu.

Starr? Bana bu eylemi Araplarn istihbarat raporuna dayanarak hazrladn m sylemeye alyorsun? ey, biz... evet efendim. Starr'm sesi iyiden iyiye snkt. Byle ifade edilince yapt i gerekten ok salaka grnyordu. Siyaseti Italyanlar'a yaptrmak ya da endstri ilikilerini Ingilizler'e brakmak gibi bir ey. Muavin, Bence yaplan hata Arap dostlarmzn yanl bilgilerinden douyorsa, sorumluluun byk ksmn onlar paylamal, deyiverdi. Diamond, Yanlyorsun, diye karlk verdi. Ama sanrm yanlmaya almsn sen. Onlar hibir sorumluluu almak zorunda deil. Petrol onlarn. Arap temsilci glmseyerek ban sallad. Siz de tpk amcam bakan gibi dnyorsunuz. O da sk sk der ki... Pekl diye ayaa kalkt Diamond. Siz nz hazr bekleyin. Bir saate kalmadan sizi aracam. Aada istediim baz veriler birikiyor. Yaptnz hatay onarmam hl mmkn olabilir. Peinde Bayan Swiven'le yryp salondan kt. Muavin boazm temizledi, bir ey sylemeye hazrland, sonra susmann daha bir gllk ifadesi olduunu dnd. Starr'a gzlerini dikip uzun uzun bakt. Arap'a ksaca gz att, dnp kt. Starr koltuktan kalkarken. Eee ahbap. dedi. Bari hl boazmzdan lokma gidecek haldeyken bir eyler yiyelim. Galiba iler iyice sarpa saracak. Arap kkrdayp ban sallad. Birlikte yrdler. Bo salona bir sre ekrandan glmseyen Hannah Stern'in yz 44 hkim oldu. Projeksiyoncu filmi sarmaya baladnda kahverengi bir amip gelip o yz yalad yuttu.

ETCHEBAR Hannah Stern, Turdets meydann evreleyen aalar altndaki ay bahelerinden birinde, bir masaya oturmutu. Dalgn gzleri nndeki kahveye bakyordu. ok koyu, telveli bir kahveydi nndeki. Meydan evresindeki beyaz binalardan yansyan gne gz kamatryordu. Aalarn altndaki glgelik ise hem kara, hem de souktu. Arkasnda kalan gazinodan oyun oynayan drt Bask erkeinin sesleri gelmekteydi. Durmadan duyulan szle:', Bai, passo, passo, alla Jainkoa, passo, alla Jainkoa diye tekrarlamakta, hele bu sonuncusu akla gelebilen her ton ve vurguda sylenmekteydi. Oyuncular bu szle blf yapyor bu szle birbirlerine sinyal veriyor, yalan sylyor, kt anslarndan tr Tanr'ya yakmyor ya da karsna byle budala bir oyun arkada verdii iin Tanr'ya sitem ediyorlard besbelli. Son yedi saatten beri Hannah Stern ok eitli ruhsal durumlardan gemiti. nce gerein kbusu, sonra bir hayal dnyasna ka, sonra da bir zihin karmakl ve ba dnmesi. Duygusal bir okun etkisindeydi ama ruhu ok alanndan uzaklamt. imdi sinir yaps para para olmak zereydi. Buna karn kendini ok sakin hissediyordu. Hatt uykulu denilebilecek durumdayd. Gerek, hayal, nemli eyler, nemsiz eyler, imdi, sonra, aaln serinlii, bo meydann sca, Avrupa'nn en eski dilinde konuan insanlarn sesi... hepsi birbirine umutsuzcasma dolam, dm olmutu. Baka birinin bana geliyor olmalyd bunlar. Han45 nah'n ok acd, ama yardmc olamad birinin. Yardm edilebilecek dnemi am birinin. Roma havaalanndaki cinayet dizisinden sonra her naslsa talya'dan km, kendini Bask diyarnn bu ay bahesinde bulmutu. Gzleri kamam, zihni kekeler durumda, dokuz saat iinde tam bin be yz kilometrelik yol yapmt. Ama u anda nnde sadece bir tek saatlik, ya da drt be kilometrelik yolu kald halde, artk enerjisinin tmyle tkendiinin farkndayd. Damarlarnda hi adrena; lin kalmam gibiydi. stelik son anda ay bahesi sahibinin kaprisi yznden yenilecee benziyordu. nce arkadalarn vurulmu grmenin korku ve oku, inanmazl sz konusuydu. Orada ylece donmu gibi kalakalm, sandan solundan panik iinde kouan, durmadan ona arpan insanlarn arasnda yerinden kprdayamamt. Kurun sesleri bitmek bilmiyordu. talyan ailenin lklar, alamalar da yle. Derken boazna bir korku sarlmt. Kr gibi ileriye doru yrm, terminal binasnn ana kapsndan, gnee kmaya niyetlenmiti. Azdan, ksa ksa soluyordu. Polisler kouup durmaktayd. Kendi kendine, yrmeye devam, diye komut verdi. Bir ara srtndaki kaslarn, oraya girecek kurunu beklercesine kasldn fark etti. Gelmiyordu bekledii kurun. Kendi kannn iine oturup ayaklarn oyun oynayan bir bebek

gibi karsna uzatm kei sakall ihtiyarn yanndan geti. Adamn yaras grnmyordu ama altndaki kan gl gittike genilemekteydi. Yznden acs da belli olmuyordu. Hannah'm yzne soru sorar gibi bakt... Hannah duramad. Yrrken adamla gzlerinin akp kaldnn farkndayd. Kendini tutamadan, ok zgnm, gerekten ok zgnm. diye mrldand. Akrabalarn bekleyen talyanlar arasnda bir kadn boulur-casma alyordu. Herkes ailenin yere den bireylerinden ok onunla ilgilenmekteydi. Ana oydu ne de olsa. Btn bu kargaaln, koumann ve barmanm ortasnda, sakin bir sesin bir anons yapt duyuldu. Air France'nin Toulouse, Tarbes ve Pau'ya gidecek 470 sefer' sayl uann yolcularna ilk ar yaplyordu. Teybe alnm olan bu ses, hoparlrlerin altnda 46 neler olup bittiinin hi farknda deildi. Duyuru Franszca olarak tekrar edilirken cmlenin son paras Hannah'y gerek dnyaya dndrd. On bir numaral k kaps. On bir numaral, k kaps. Hostes Hannah'ya koltuunu dikletirmesi gerektiini hatrlatt. Peki zr dilerim. Bir dakika sonra hostes geri dnerken ona kemerini de balamasn sylemek zorunda kald. Efendim? Ha, evet. zr dilerim. Uak ince bulutlarn zerine doru ykselip masmavi ge dald. Yalnzca motorlarn sesi, gvdenin titreimi vard artk. Hannah yalnzlk iinde titredi. Yannda ortayal bir adam oturuyor, dergi okuyordu. Adamn gzleri arasra derginin st kenarndan dar, Hannah'nm haki ortunun altndan grnen gne yan bacaklarna kaymaktayd. Bu gzleri kendi stnde hisseden Hannah bluzunun iki st dmesini ilikledi. Adam glmseyip hafife ksrd, boazn temizledi. Konuacakt onunla! Ahmak herif onunla iliki kurmaya alacakt imdi! Ulu Tanrm! Birden midesi buland. Tuvalete g yetiti. O skk yerde zorlukla melip delie kustu. ktnda solgun ve hemen krlmaya hazr hissediyordu kendini. Yer karolarnn deseni dizlerine kmt. Hostes ilgili, ama kibirliydi. Bu kadar ksa bir yolculuun bu kz nasl hasta ettiine aar gibiydi. Uak Pau'ya yaklarken yana eildi. Hannah pencereden baktnda Pirene'lerin karl doruklarn grd. ok gzel ve ok korkun. Buralarda bir yerde, yrenin Bask tarafnda, Nicholai Hel oturuyordu. Ah, bir ulaabilseydi bay Hel'e... Havaalanndan kp kendini Pirene'lerin dondurucu gnei altnda buluncaya kadar hi hatrna gelmeyen ey, cebinde tek kuru olmadyd. Btn paray Avrim tayordu. imdi otostopla gitmekten baka aresi yoktu. Ama yolu da bilmiyordu. Eh, ofrlere sorabilirdi hi deilse. Otostopta glk ekmeyeceinden emindi. nsan gen ve gzel olursa... gsleri de dolgun olursa... lk bindii araba onu Pau'ya kadar gtrd. ofr gece kalacak bir yer bulmay teklif etti. Hannah onu kendisini kent dna karp 47

Tardest yolunu tarif etmek zere kandrd. Kullanmas g bir araba olmalyd bu araba. Adamn eli iki kere vitesin stnden kaym, Hannah'mn bacana demiti. kinci arabay ok beklemeden buldu. Ama bu seferki Tardes'e gitmiyor, yalnzca Oleron'a kadar gidiyordu. sterse orada geceleyecek bir yer bulabilirdi ofr Hannah'ya... Yeni bir araba, yeni bir ilgi... derken Hannah Tardes'e vard. Meydandaki ay bahesinden yolu renmeye alrken ilk engelle karlat. Bu ilk engel, yresel aksand. spanya'nn bu yresinde, konumalara Bask dili de karyor, telaffuzu deitiriyordu. Une-petite cuillere demek iin sekiz hece kyordu insanlarn azndan. Kahveci gzlerini Hannah'm gslerinden yalnzca bacaklarna bakabilmek iin ayrrken, Ne, aryorsunuz? diye sordu. Etchebar atosunu aryorum. Bay Nicholai Hel'in evini. Kahveci kalarn att, gzlerini krptrarak tepedeki aalarn yapraklarna bakt. Tek parmayla beresinin kenarndan salarm kayordu. Bask erkekleri bu bereyi ancak yatarken karrlard. Yo, hayr, adam bu ad daha nce duyduunu hi hatrlamyordu. Hel mi dediniz? diye sordu. H sesini iyi karabiliyordu. Bask dilinde de vard ayn ses. Karsnn bilebileceini ona danmas gerektiini syledi. Acaba Matmazel beklerken bir ey imek ister miydi? Hannah kahve smarlad. Kahve ok koyu, ac, defalarca stlm bir svyd. Ar bir demlik iinde gelmiti. Ama tm arlna karn gene de szdryordu kap. Kahveci bu szma iinden zlm grn-dyse de, kadere boyun edi. Hannah'mn bacana damlayan kahvenin canm yakmadn umduunu ifade etti. Demek ok scak deildi, yle mi? yi, iyi. Yryp gazinonun arka tarafnda gzden kayboldu. Herhalde Bay Hel'i sormaya gidiyordu. Ama aradan on be dakika gemiti. Hannah prl prl meydana bakarken gzleri yanyordu. Burada birka park etmi arabadan baka hibir ey yoktu. Arabalar dzenli biimde park etmi deillerdi. Her birinin burnu baka yne doruydu. Kyl srcleri onlar ne pozda durdurabilmilerse o pozda brakmlard. 48 Alman plakal kocaman bir kamyon, kirli egsoz dumanlar kararak ve keyi on santimle skalayarak meydana girdi. Srcs ter dkp, kfrler savurarak koca canavar biraz ilerletmeyi baard ama bu sefer de engellerin en almazyla kar karya geldi. Yolun orta yerinde iki Bask kadn karlkl durmu, azlarnn birer ucundan konuarak dedikodu ediyorlard. Orta yal, suratsz, iman kadnlar, o f bacaklarnn zerinde dikilip, kamyon ofrnn aresizliine hi aldrmakszm konumay srdrdler. Hannah Stern ne bu grnmn esprisini, ne de Ortak Pazar iinde, Franko-Alman ilikilerinin bu garip gsterisini deerlendirecek durumda deildi. Zaten o anda kahveci de kagelmiti. Bask'lara zg gen surat, syleneni yeni anlam olmann sevinciyle pa-rldyordu. Siz Bay Hel'i mi aryordunuz? diye sordu.. yle demitim. Ah, bilseydim Bay Hel'i aradnz... Adam omuz silkerken belinden yukars birlikte ykselip elleri semaya dnd. Sanki gen kza biraz daha ak konusa btn bu gecikmelere gerek kalmayacan anlatmaya alyordu. Sonunda Etchebar atosunun yerini tarif etti. nce Tardes'in br ucuna gidilecek, sonra Abense'de-Haut (be hece) kasabasndan geilecek, Lichans'a trmanlacak, atala varnca sadaki yola girilip Etchebar tepelerine varlacakt. Ama asla soldaki yola girmemek gerekiyordu, nk o yolun sonu Licq'e giderdi. Uzak m? Pek uzak saylmaz. Ama siz zaten Licq'e gitmek istemiyorsunuz ki! Etchebar uzak m demek istiyorum! Zaten yorgun ve sinirleri gergin olan Hannah iin, bir Bask'dan basit bilgi almak dayanlacak ilerden deildi. Hayr, uzak deil. Hichans'dan sonra iki kilometre kadar. Lichans ne kadar uzak peki? Adam gene omuzlarn kaldrd. Eh, Abense-de Haut'dan sonra iki kilometre falan vardr. Yolu armanza olanak yok. Meer ki sol

49 atala girmeyesiniz. Girerseniz, arrsnz tabii. arrsnz nk kendinizi Licq'de bulursunuz. Anlyorsunuz, deil mi? Oyun oynayanlar masadan kalkm, kahvecinin yanma gelmilerdi. Bu turistin yaratt kargaa ilgilendirmiti hepsini. Aralarnda hzl hzl Bask'a konutular. Sonunda da karara vardlar. Evet, kz eer sol atala girerse kendini Licq'de bulurdu.

Ama Licq'deki kprnn nasl yapldnn yks de... Dinleyin, diye yalvard Hannah. Beni Etchebar atosuna kadar arabayla gtrebilecek kimse var m? Kahveciyle kumarbazlar arasnda acele bir konferans balad. Bir hayli tartma, aklama, tekrarlama yerald. Sonunda kahveci varlan yargy bildirdi. Hayr. > ortla gezen, arkasnda srt antas tayan bu kzn kolay dostluk kurmakla nl o sporcu gen turistlerden biri olduu ve bu nedenle de az bahi verecei kararma varlmt. Bu durumda onu Etchebar atosuna gtrecek biri bulunamamt. Yalnzca kumarbazlarn en yals gnllyd bu ie. Kzn cmertlii zerinde bahse girmeye de hazrd. Ama onun da arabas yoktu. Zaten araba kullanmay da bilmiyordu. Hannah iini ekip srt antasn omuzlad. Kahveci ona itii kahvenin parasn hatrlatnca Hannah hi Fransz paras olmadn belirtti. Bunu hafife alarak, glerek, espri gibi sylemeye alyordu. Ama adam gzn kahve fincanndan ayrmyor, azn bak amyordu. Kumarbazlar bu yeni durumu aralarnda itiyakla tartmaya baladlar. Ne? Demek bu turist kahveyi imi, parasn vermemiti, ha? Bu i yasal kovuturmaya kadar gidebilirdi. Sonunda kahveci cieri paralanrcasma iini ekti, nemli gzlerinde ackl baklarla Hannah'ya bakt. Yani gerekten bu kahve iin verecek iki frank paras yok muydu? Haydi bahiten vazgetik. Kahve iin iki frank da m yoktu? Dorusu bu bir prensip mesele-siydi. Kahveci kahveyi parayla satn almt. Piirmek iin kulland gaza da para vermiti. ki ylda bir lehimciye de para verip demlikleri onartyordu. Borlarna sadk biriydi o. Baz kimseler gibi deildi. 50 Hannah fkeyle glme duygusu arasnda bocalyordu. Btn bu tiyatronun yalnzca iki frank iin sahnelendiine inanas gelmiyordu. stelik kahve fiyatnn aslnda bir frank olduunu da bilmiyordu. Franszlarn bu para tutkusuyla daha nce hi karlamamt. Parann kendisine olan bir tutkuydu bu. Maldan da, rahatlktan da, gururdan da daha nemli oluyordu baz yerde bir maden para. Gerek zenginlikten bile nemliydi. Ama Hannah btn bunlar nereden bilebilirdi? Bura halk Bask adlar tamakla birlikte, radyo, televizyon ve devlet eitiminin sonucu olarak tmyle Franszlam bir halkt. Burada modern a tarihine bile Beinci Cumhuriyetin Gerei diye ulusal uyuturucu niteliinde bir ad taklmt. Kk esnaf zihniyetine sahip bu Bask kyllerine gre, yz frank kazanmann zevki, bir santim kaybetmenin acs yannda solda sfr kalrd. Sonunda kahveci yapt gsterilerin bu kzdan iki frank koparmaya yetmeyeceini anlaynca izin isteyip oradan ayrld, giderken az sonra dneceini belirtti. Yirmi dakika sonra dndnde, arka odada karsyla yapt grmeyi bitirmi bulunuyordu. Hannah'ya, Siz Bay Hel'in dostu musunuz? diye sordu. Evet, dedi Hannah, Yaland tabii bu. Ama imdi bu ayrntlara girmeyi can istemiyordu. Anlyorum. Eh, o halde siz demeseniz bile Bay Hel deyecek demektir. Elindeki kk defterden bir kt yrtt, stne bir eyler yazp ikiye katlad, kenarn trnaklaryla inceltti. Ltfen bunu Bay Hel'e verin. derken sesi olduka souktu. Gzleri artk Hannah'mn gslerine, bacaklarna kaymyordu. Baz eyler aktan daha nemliydi ne de olsa. Hannah bir saati akn bir sredir yryordu. Abense kprsnden gemi, altta parldayan Gave de Saison'u seyretmi, sonra gnein zeminini yumuatt dar yoldan Bask tepelerine doru trmanmaya balamt. Yolun kenarlarnda eski ta duvarlar zerinde kertenkeleler yryordu. ayrlarda, otlayan koyunlar, Pirene inek51 leri gzkyordu. Yumuak gzl, aptal grnl hayvanlard bunlar. Yuvarlak tepeler, dar vadiler, ilerde de karl doruklar vard. Mavi ge ykselen karl doruklar. Tam bann stnde, ok ykseklerde, kanatlarn yaym av arayan bir ahin uuyordu. Ar scan etkisiyle topraktan garip bir koku ykselmekteydi. Bir karm. Yaban ieklerinin, imenlerin, koyun pisliklerinin karm. evresinde grp kokladklarndan yorgun den Hannah, ban emi, ayak parmaklarna bakarak durmadan yryordu. Zihni son on saatin yknden kamak iin bir tek noktaya ynelmek zorundayd. Dnmeye, hatrlamaya cesaret edemiyordu. nk biraz uzanda, u an ve u yerin hemen ilerisinde, onu mahvedebilecek grntler hazr beklemekteydi. zin veremezdi. Dnmemeliydi. Yrmeliydi yalnzca. Ayaklarnn ucuna baka baka. Btn mesele Etchebar atosuna varmakt. Nicholai Hel'i grmekti. Ondan nce de, ondan sonra da hibir ey yoktu. Yalnzca boluk. Yol atalna gelince durdu. Saa giden yol Etchebar tepelerine doru dik ekilde trmanyordu. Tatan yaplm kk evlerin ilerisinde, aalarn arasndan geni beyaz bir duvar grnmekteydi. ato oras olacakt. Ulu am aalarnn gerisinde. Derin derin iini ekip yoluna devam etti. Yorgunluu umut duygularyla birlemeye balamt. Bir atoya varabilse... Nicholai Hel'e ulaabilse...

Alak bir duvarn zerinden dedikodu yapmakta olan iki kyl kadn szlerini kesip yabanc kza merak ve gvensizlikle baktlar. Nereye gidiyordu bu bacaklar ak kz? atoya m? Baka nereye olabilirdi ki? atoyu o yabanc satn aldndan beri olmadk tipler gelip gitmeye balamt zaten. Kt adam deildi aslnda Bay Hel. Kocalar onlara, Bask zgrlk eylemine adanm olanlarn onu ok beendiklerini de sylyorlard. Ama gene de bu yrelerde yabanc saylrd. Tersini sylemek olanakszd. atoya tamal on drt yldan fazla olmamt. Oysa kyn doksan kiilik nfusuna dahil herkes, kendi soyadn mezarlkta en az bir dzine tan zerinde okuyabilecek durumdayd. Kimi mermer stne yazlm, kimi uy52 durma talara... yllar boyu yamurun rzgrn hrpalad talara. u hale bakm. Haspa gslerini bile balamam! Erkeklerin kendisine bakmasn istiyor besbelli! Dikkat etmezse yaknda soyadsz bir ocuk bulacak kucanda! Kim alr onu ondan sonra? Olsa olsa kzkardeinin evinde yerleri silerek yaar gider. Enitesi de sarho olduka onun bana bel olur! Sonra gnn birinde kzkarde i gremeyecek kadar gebeyken, kocaya bu yz verir! Herhalde samanlkta, ambarda falan. Hep yle olur zaten. Kzkarde durumu renir, bunu evden atar! O zaman nereye gider peki? Bayonne'da orospuluk eder ite. Olaca bu! ki kadnn yanna bir ncs yaklat. Bacaklarn gsteren kzn kim olduunu sordu. Hakknda hibir ey bilmiyoruz. Tek bildiimiz, Bayonne'lu bir orospu olduu, diye karlk verdiler. Bask bile deil! Acaba Protestan m? Yok canm, o kadar da fazla. Yalnzca kzkardeinin kocasyla yatan zavall bir orospu. nsan gsn balamadan dolarsa sonunda olaca budur zaten. Doru, doru, Hannah tam nlerinden geerken ban kaldrp kadn grd. Gnaydn, Bayanlar, dedi. Gnaydn, bayan. Hepsi glmsyorlard. Bask'lara zg bir glmsemeyle. lerinden biri, Yry m yapyorsunuz? diye sordu. Evet. ok iyi. Vaktiniz olduu iin anslsnz. Biri brne bir dirsek att, teki karlk verdi. Bu kadar ak rnada bulunmak cesaret iiydi. Hannah demir kapnn nnde durdu. Grnrlerde kimse yoktu. Kapy almak veya vurmak iin bir kolaylk da yoktu. ato yz metre kadar geride, kvrlan aal bir yolun uundayd. Kararsz kalan Hannah, yol stndeki kk kaplar denemeyi dnrken bir sesin arkasndan ark syler gibi seslendiini duydu. Matmazel? Hemen kapya dnd. Mavi i tulumu giymi yal bir bahvan 53 kapnn br yanndan kendisine bakyordu. Hannah, Ben Bay Hel'i aryorum, diye aklad. Bahvan, Evet, dedi. Ama soluunu iine ekerek Oui dedii iin kelimenin kazand anlam evetten baka her eye benzedi. Daha sonra adam ona biraz beklemesini syleyip aal yoldan uzaklat. Bir dakika kadar sonra Hannah ilerideki bir demir kapnn menteelerinin gcrdadm duydu, yal adam ona eliyle iaret etti. Bir yandan saygyla eilirken neredeyse dengesini kaybediyordu. Yanndan geerken Hannah onun yar sarho olduunu fark etti. Aslnda Pierre hibir zaman sarho olmazd. Ama hibir zaman da ayk olmazd. Gn boyu muntazam aralklarla itii on iki bardak krmz arap onu bu iki ar utan da korurdu. Pierre yolu gsterdi, fakat onunla birlikte eve yrmedi. Dnp baz bitkileri budama iine devam etti. alrken acele etmezdi. ten de hi kammazd. Saatta bir itii krmz arap i gnn virglle ayrr, biraz da bulamklatrrd. Hannah yrdke onun makasnn klip-klip-klip seslerini duyabiliyordu. lerledike ses azald. Yola sarkan dallarn yapraklar arasndan yrrken yukarlarda srarl bir rzgr yksek dallan sallyor, kylardaki gelgit gibi sesler karyordu. Glgelik iyice serindi. Hannah rperdi. Scakta bu kadar uzun yrmekten ba dnyordu. Korkudan donmu olan duygular umutsuzlukla erimi, tekrar donup tekrar erimiti. Geree sarlan eli gevemeye yz tutuyordu yava yava. ki yandan teraslara kan mermer merdivenlerin dibine gelince hangi tarafa yrmesi gerektiine karar veremeyerek duraklad. Yukardan bir kadn sesi. Size yardmc olabilir miyim? diye seslendi. Hannah gzlerini siperleyerek gneli terasa bakt. Merhaba adm Hannah Stern. Yukar gelin, Hannah Stern. Gne tam arkasndan geldii iin kadnn yz izgileri grnmyordu. Ama giysileriyle davran Uzakdoulu izlenimi yaratyordu. Bir tek sesi dnda. Yumuak, iyi kullanlan bir sesi vard kadnn. Doulu kadnlarn tipik tiz konumasna hi benzemiyordu.

54 Uurlu dedikleri bir durumla kar karyayz, dedi kadn. Benim adm da Hana. Hemen hemen sizinkiyle ayn. Japonca'da Hana, iek anlamna geliyor. Sizde Hannah ne demek? Belki ou Bat adlar gibi bunun da anlam yoktur. Tam ay zaman gelmeniz ne ho oldu. Franszlar gibi el sktlar. Hannah kadnn sakin gzelliine hayran olmadan edemedi. Gzleri iyilik ve nee karm bir ifade tayordu. Davran Hannah'ya korunuyormu, rahatlyormu gibi bir duygu verdi. Birlikte terasn talar zerinden eve alan drt kk kapya doru yrrken kadn az nce kesmi olduu ieklerden en gzel goncay seerek ok doal bir hareketle Hannah'ya uzatt nce bunlar suya koymam gerek. dedi. Sonra da aymz ieriz. Siz Nicholai'nin arkada msnz? Pek saylmaz. Amcam arkadayd. Demek buradan geerken uradnz. ok dncelisiniz. Cam kaplardan gneli bir salona girdiler. Orta yerdeki masann zerinde ay takmlar hazrlanm bekliyordu. Tam onlar ieriye girerken salonun br ucundaki kapda tk diye bir ses duyuldu. Hannah bu atoda kalaca birka gn boyunca hizmetkr diye bir ey grmeyecek, varlklarn hep byle kapanan kaplardan, holden gelen sessiz ayak seslerinden hissedip duracakt. Yemekler yle bir biimde hazrlanyordu ki servisi ev sahibesinin yapmas en doal ey oluyordu. Servisi yapmak bu kadnn iyiliini, ilgililiini ifade etmesini de kolaylatran bir frsat oluyordu. Srt antan u keye brak, Hannah, dedi kadn. Ben u iekleri yerletirirken aylar fincanlara koyar mydm acaba? Kk kaplardan dolan gne n, duvarlarn mavisini, zerindeki altn yaprak desenlerini, Louis XV mobilyalarla dou eyalarn birletiren bu odada duvar aynalar mesafeleri byltyor, oday olduundan ok daha byk gsteriyor, aydanlktan kan buharlar da bir scaklk duygusu katyordu. Bu oda havaalanlarnda genlerin vurulduu dnyann bir paras olmazd. Gm aydanlktan Limoge fincanlara ay doldururken Hannah geree dnmekten tr bann dndn hissetti. Son birka saatte inanlmaya55 cak kadar ok ey olmutu. Baylacandan korkmaya balad. Hi neden yokken aklna kkken basma gelen benzer bir olay geldi. O zaman da byle nerede olduunu kim olduunu bilemez duruma dmt... Bir yaz gnyd. Skntdan bunalmt. Her yanda ders kitaplar, defterler duruyordu. evredeki eyalara yle uzun sre bakmt ki eyalar byyp klmeye balamlard. Kendi kendine. Ben, ben miyim? diye sormutu. Ben, ben miyim? Bu dnceleri dnen gerekten ben miyim? Ben mi? Ben mi? imdi de, bu zarif Doulu kadnn iki adm ekilip yerletirdii ieklere bakn, sonra yaklap bir iki yerini dzeltisini izlerken Hannah zihnini kartran dalgalar arasnda demirleyecek bir yer aramann aresizliini duyuyor, yorgunluk onu durmadan denizin aklarna srklyormu gibi hissediyordu. Garip ey, diye dnd. Her ey bir gn iinde olmutu. Havaalanndaki korkun olaylar, Pau'ya doru o rya gibi uu, bindii arabalarn srclerinin apkn konumalar, Tardest'deki ayhane sahibinin tutumu, Etchebar'a kadar o uzun yry... hepsinin iinde en ok iz brakan an, aal yoldan atoya doru yrrken serin glgeliin etkisiyle titremesiydi. Baka bir dnya. ok da garip. u masaya oturmu, Limoge fincanlara ay koyan gerekten kendisi miydi? Hem de bu uygunsuz klkta. Haki ortu, ayanda botlaryla! Roma havaalannda kan glnn iinde otura ihtiyarn yanndan geerken aptal gibi, zgnm, diye mrldandndan bu yana yalnzca birka saat mi gemiti? Yksek sesle, zgnm, deyiverdi. Gzel kadn bir ey sylemi, Hannah kafas megul olduu iin ne dediini anlayamamt. Kadn onun karsna otururken glmsedi. Nicholai'nin burada olmamas yazk diyordum, dedi. Birka gndr dalarda. O sevgili maaralarna inip duruyor. nsan akna eviren bir merak. Ama ya bu akam ya da yarn sabah dnmesini bekliyorum. Bu durumda senin de bir banyo yapmana, uyuyup dinlenmene vakit kalyor. yi olur, deil mi? Scak bir banyoyla serin araflan dnmek Hannah iin yle 56 byk bir zevkti ki! Kadn glmseyip sandalyesini masaya biraz daha yaklatrd. ayna ne koyarsn? diye sordu. Gzleri sakin ve itendi. Biimleri Uzakdoulu gibi olmakla birlikte renkleri el stne altn benekli gibiydi. Hannah bu kadnn hangi rktan olduunu kestiremiyordu. Hareketleri Doulu, zarif ve kontroll, ama cildi stl kahve rengin-deydi. Kapal yakal in modeli yeil elbisesi, Afrikallar'a zg dik gslerini, biimli kalalarn belli ediyordu. Azyla burnu ise beyaz rkn tipik rnekleriydi. Sesi kltrl, peten konumas dzgnd. Kadm glerek, Biliyorum, biraz kark bir durum, dedi.

Efendim? Hannah dncelerinin byle aka anlalmasndan utanmt. Ben bazlarnn 'Kozmopolitan' diye nazik bir deyimle ifade ettii, dierlerinin ise ksaca melez deyip getii tiplerdenim. Annem Japon'du. Babam herhalde apkn bir Amerikan askeri olmal. Onu tanma ansna eriemedim. St m alrsn? Efendim? ayna st ister misin? diye glmsedi Hana. ngilizce konusak daha m rahat edersin? Kadn Franszca'dan vazgemi, bu son soruyu ngilizce olarak sormutu. Hannah da ngilizce cevap verdi. Evet, daha rahat ederim. Bunu tam Amerikan aksanyla sylemiti. Zaten Amerikal olduunu tahmin etmitim. yi yleyse, ngilizce konuuruz. Nicholai evde ok az ngilizce konuur, ben unutacam diye korkuyordum. Oysa aksan ancak fark edilebilecek kadar, var yoktu. ngilizler gibi abartmal telffuz ediyordu szleri. Herhalde Franszca'snda da biraz aksan olmalyd ama Hannah'mn yabanc kula bunu fark edemezdi. Birden aklna geldi. ki fincan konmutu, dedi. Konuk mu bekliyordunuz, Bayan Hel? Ltfen bana Hana de. Evet, seni bekliyordum. Tardets'daki ayhane sahibi telefon edip, sana adres vermek iin izin istemiti. Sonra ikinci bir telefon senin Abence-de-Haut'dan getiini bildirdi, 57 bir ncs Lichans'a vardm haber verdi. Hana hafife gld. Nicholai burada ok iyi korunur, diye aklad. Zaten srprizlerden hi holanmaz. Ah, iyi ki aklma geldi. Size verilecek bir notum var. Hannah cebinden kahvecinin notunu karp uzatt. Hana notu ap gz gezdirdi, sonra o tatl, alak sesiyle gld. Bir fatura bu, dedi. ok da ak seik yazlm. Ah, bu Franszlar! Bir frank telefon iin, bir frank da itii kahve iin. zerine de bir buuk frank bahi eklemi, demek o kadar brakacan tahmin ediyormu. ok iyi bir alveri yapm saylrz. buuk frank karlnda senin konuk gelmeni kazanm olduk! Glerek faturay kenara brakt, uzanp scak, kuru elini Hannah'nm koluna dayad. Kk Hanm? Belki farknda deilsin ama alyorsun sen, dedi. Efendim? Hannah aknlkla elini yanana gtrd. Evet, yanaklar gzyalarmdan srlsklamd. Aman Tanrm! Ne zamandan beri alyordu acaba? zr dilerim, dedi. Sebebi yalnzca... bu sabah arkadalarm... Bay Hel'i grmem art! Biliyorum canm, biliyorum. imdi ayn bitir. ine seni dinle-direcek bir ey attm. Sonra sana odan gsteririm. Orada banyo yapar, dinlenirsin. Nicholai'yi grdn zaman da kendini taptaze ve ok gzel hissedersin. antan burada brak. Kzlardan biri onunla ilgilenir. Size anlatmam gerek... Ana Hana elini havaya kaldrp onu susturdu. Her eyi Nicholai geldii zaman ona anlatrsn. O bana ne kadarn istiyorsa o kadarn syler. Hannah gzel kadnn pei sra holn mermer merdivenlerinden st kata karken hl burnunu ekiyor, kendini kk bir ocuk gibi hissediyordu. Ama iine yeni yaylmaya balayan huzurun da farkndayd. ayn iine atlan il her neyse, daha imdiden kt anlar yumuatmaya, onlar belleinden uzaklara srklemeye balamt. tenlikle, Bana kar ok iyi davrandnz, bayan Hel, dedi. Hana hafife gld. Bana Hana da ltfen, dedi. Ben Nicho-lai'nin kars deilim. Cariyesiyim. 58

WASHNGTON Asansrn kaplan ald, Diamond bayan Swiven'in n sra On Altnc Kat'm beyaz alma salonuna ilerledi. ... ve hepsini ben haber verdikten on dakika sonra hazr istiyorum. diye konuuyordu bir yandan, Starr', Muavini, bir de Arabi. Yazdn m? Evet efendim. Bayan Svviven hemen kendi hcresine ekildi. Gerekli hazrlklar yapacakt orada. Bayardmc bu arada konsolun bandaki sandalyesinden ayaa kalkt. Asa Stern'in birinci kuak ilikileriyle ilgili tarama hazr efendim, dedi. imdi geliyor veriler. Hakl bir gurur duyduu belliydi. iko'dan duygusal ilikilere ait bir listeyi skp alabilecek kiilerin says onu asla gemezdi. Diamond konferans masasnn bandaki dner koltua otururken, u ekrana ver bakalm, dedi.

Geliyor. Ayy! Bir saniye efendim. Liste yzde yz seksen ters durumda. Bir saniyede ayarlarm. Bilgisayarlarn sistemik yetersizliklerinin en banda, akla nefreti, sevgiyle antaj, dostukla parazitlii ayramamak gelirdi. Bu durumda duygular leine gre karlan bir listenin kark gelme olasl yzde elliydi. Bayardmc bu tehlikeyi grm, ilk kan isim listesine Maurice Herzog'la Heinrich Himmler'in adlarn eklemiti. kisi de H ile balayan kiilerdi bunlar. Sonuta Asa Stern'in Himm-ler'e hayran olduu, Herzog'dan ise nefret ettii knca, Bayardmc iko'nun 180'lik hata yaptn tahmin etme olanan buluyordu. Diamond, Gelen plak isim listesi deildir inallah, dedi. Hayr efendim. Kaba ayrnt da istedim. Her isimle ilgili birka sz. Kimlikleri bilelim diye. Sen bir dahsin, Llewellyn.

59

Bayardmc dalgn dalgn ban sallad, ilk veriler IBM'den dklmeye balamt bile. STERN, DAVD LK ET OLU... BEYAZ KART... RENC... AMATR ATLET... LDRLM 1972 PARANTEZ MNH OLMPYATLARI... STERN, JUDTH LK ET KARISI... PEMBE KART... BLMC, ARATIRMACI... L 1956 PARANTEZ DOAL NEDENLER... ROTHMANN, MOSHE LK ET ARKADA... BEYAZ KART... FLOZOF, AR... L 1958 PARANTEZ DOAL NEDENLER... KAUFMANN, S.L. LK ET ARKADA... KIRMIZI KART... SYASAL EYLEMC... EMEKL... HEL, NCHOLA ALEXANDROVTCH LK ET ARKADA... DUR! diye emretti Diamond. Dondur onu! Bayardmc bu sz izleyecek verilere kendi ekrannda bir gz att. Aman, Ulu Tanrm! dedi. Diamond koltuunda arkasna yaslanm, gzlerini kapatmt. CIA bir ii yzne gzne bulatrdnda bunu drt ba mamur yapyordu dorusu! Nicholai Hel, diye mrldand Diamond. Sesi tekdze karyordu. Bayardmc en yumuak sesiyle, Bu Nicholai Hel efltun kartl biri efendim, dedi. Eski alarda kt haber veren habercilerin bann kesildiini hatrlam gibi bir hali vard. Biliyorum... Biliyorum. ey... Herhalde Hel, Nicholai Alexandrovitch zerine komple bilgi isteyeceksiniz, deil mi? Adam zr dileme tonuyla konuuyordu. 60 Evet. Diamond ayaa kalkp byk pencereye doru yrd. Karsnda gece olduu iin klandrlm Washington ant duruyor. Yaknndaki bulvardan geen otomobillerin farlar seiliyordu. Her akam tam bu saatte, tam ayn yerden geen otomobiller. Gelecek verileri alacak kadar clz bulacaksn, diye mrldand. Clz m efendim? Efltun kartl biri ama! Bu efltun kartta yle olacak. Renk kodu sisteminde efltun kartlar Ana irket asndan baa klmas en g, en tehlikeli adamlar gsterirdi. Bunlar kendi milliyeti ya da ideolojik kam ve yarglarna gre hareket etmeyen, para bana i kabul eden ajanlar, katiller grubuydu. Hkmetlere bask yaparak bunlar kontrol altnda tutma olana da yoktu. Her iki taraf hesabna da adam ldrrlerdi. Balangta renk kodu iko'ya programlanrken, kiinin yaamn ve yaptklarn bir bakta belirtecek renkler seilmesi dnlmt. Ama daha ilk admda iko'nun soyut konulardaki yeteneksizlii, sistemin deerini azaltvermiti. Sorunun kkeni, iko'ya kendi renk kodunu kendi ayarlama hakknn tammasyd. Tabii belirli ilkeler dorultusunda. lk ilke, yalnzca Ana irket asndan potansiyel tehlike veya gerek tehlike saylan kiilere renk kodu uygulanmasyd. Ya Ana irket ya da onun kontrolnde olan hkmet ve kurulular asndan tabii. Dier kiilerin hepsi Standard beyaz kartla belirleniyordu. kinci ilke, kiinin eilimleriyle kodunun rengi arasnda bir iliki bu-lunmasyd. Bu da en basit ekliyle yaplmaktayd. Solcu kkrtc ve terristlere krmz kart, sac politikac ve eylemcilere mavi kart, sola yatknlara pembe kart, sa tutan ar muhafazakrlara da toz mavisi kart veriliyordu. Bir ara adanm liberallere de ngiltere'deki sembolize uyarak sar kart verilmiti ama, sonradan bu gibilerin zarar verme kat says iko tarafndan hesaplanm, derhal onlara da herkes gibi beyaz kart verilmeye balanmt. Beyaz kart... yani siyasal iktidarszlk belirtisi. Ama bir adm daha atlp girift sorunlara gelindiinde renk kod-lamasmn deeri de eletirilere konu olmaya balamt. rnein IRA'61 yi aktif olarak destekleyenlere Ulster savunma rgtlerini destekleyenlere rastgele yeil ve turuncu kart kmaya balamt. nk iko'nun grne gre bylelerinin uygulad taktikler, gttkleri felsefe ve alabildikleri sonular birbirinden pek farkl olmuyordu. kinci bir sorun da ikonun gtt aklsz mantn sonucuydu. rnein komnist ajanlar ayrrken inli olanlara sar kart kyor, onlarn emri altndaki Avrupal ajanlara ise krmzyla sar karm kart kmas gerektiinden, sonunda turuncu karta kalyorlard. O zaman bu kiiler Kuzey rlanda'y tutanlarla karyordu. Bu yzden baz can skc hatalar da yer almt. iko'nun lan Paisley mutlaka Arnavuttur diye tutturup bunda direnmesi ite bu hatalarn sonularndan biriydi. Yanllklarn en bells, Afrika milliyetileriyle Amerikal siyah eylemciler konusunda ortaya kyordu. Burada rk mant gden bilgisayar, bu adamlara siyah kart karmt. Aylar boyunca bu eylemciler ne Ana irketin ne de onun kontrolndeki hkmet organlarnn mdahalesiyle yzyze gelmeksizin eylemlerini rahata srdrebilmilerdi. Bunun bir tek

nedeni vard, o da siyah kart stne basl siyah yazlarn okunmasmdaki glkt. Bu durumda, duyulan byk zntlere karn, gene de renk kodundan vazgeme zorunluluu domutu. Amerikal vergi mkelleflerinin milyonlarca dolar bu ie harcanm olduu halde! Bu sefer yeni bir sorun kmt ortaya. iko'ya bildii eyi unutturmak, ona yeni bilgi vermekten ok daha zordu. Bellei ebedi idi iko'nun. Hele mantk izgisi zerindeki direnii, nlenebilecek ey deildi. Bylece renk kodu da, o gne kadar hangi dzeye getirilmise, o dzeyde kald. Solun ajanlar hl krmz ve pembe kartlarla, kripto-faistler mavi kartla, Amerikal lejyonerler toz mavisi kartla belirleniyordu. Her iki taraf arasnda fark gtmeksizin, iki yan hesabna da alanlara, doal olarak mor kart kmalyd. Ama iko siyahlarn kartlarnda ortaya kan sorunu unutamad iin mor rengi kendiliinden biraz am, bunlara efltun kart vermeye balamt. Ayrca dikkat edilecek nokta, iko'nun efltun kartlar yalnzca adam ldrme yolunu seen eylemcilere vermesiydi. 62

Bayardmc ban kaldrp soru sorar gibi bakt. eyy... Ne oluyor anlayamyorum efendim. iko durmadan bir veri, bir dzelme, bir veri, bir dzelme temposuna girdi. En temel bilgilerde bile ona kaydedilmi veriler birbirini tutmuyor. Bu Nicholai Hel'in ya iin krk yedi'-den elli ikiye kadar rakam geliyor. Hele una bakn! Milliyeti konusunda elimizde alt tane seenek var: Rus, Alman, inli, Japon, Fransz ve Kosta Ricali. Kosta Rica diyor gerekten, efendim!!! Son ikisi tad pasaportlar yznden. Elinde Fransz ve Kosta Rica pasaportlar var. u anda Fransa'da oturuyor. Ya da son zamana kadar yleydi. Dier milliyetler ise genetik kkenleri, doum yeri ve kltrel yetitiriliiyle ilgili. Peki asl milliyeti ne? Bay Diamond pencereden dar bakmay srdryordu. Hibir ey. Bu adamla ilgili bir eyler biliyorsunuz galiba, efendim. Bayardmcnn bu sz soru sorar gibiydi ama ly karmak istemiyor, tedbirli konuuyordu. Meraklanmt. Gene de ar merak gstermeyecek kadar akllyd. Diamond birka saniye cevap vermedi. Sonunda, Evet, onun hakknda baz eyler biliyorum, demekle yetindi. Olduu yerde dnp yrd, masasnn bandaki koltua kendini brakt. Taramaya devam et, dedi. Ne bulursan kar ortaya. ou birbirinin tersi olan bilgiler olacak. Netlikten uzak olacak. Eksik olacak. Ama gene de ne varsa bilmek zorundayz. Demek bu Nicholai Hel'in bu ie bulat kamsndasnz. Bizde bu ans varken, herhalde! Ne bakmdan, efendim? Bilmiyorum! Sen taramay srdr. Bastne efendim. Bayardmc bir sonraki verilere gzatt. Aaa... efendim doum yeri olarak yer gzkyor. anghay. Emin misiniz, efendim? Evet! Ksa bir duraklamadan sonra ekledi. Yani, olduka eminim! 63 000 ANGHAY: 193? Her yl bu mevsimde olduu gibi serin akam rzgrlar denizden kente doru esiyor, buradan in'in scak i blgelerine doru ilerliyordu. Kentin Fransz kesiminde, Joffre Bulvar zerindeki byk evin verandaya alan kaplarndan perdelerin darya doru utuu grlyordu. General Kiikava Takai nndeki Go ke oyunuyla meguld. Uzanp talardan birini eline ald, ortaparmamm ucuyla iaret parmann trna arasnda hafife tuttu. Birka dakika sessiz geti. Generalin dikkati aslnda oyunda deildi. Oyun u anda 176'nc hamleye gelmiti. Sonucun ne olaca da yava yava kendini belli ediyordu artk. Generalin gzleri karsnda oturan rakibindeydi. Rakip soluk sar oyun tahtasnn zerindeki siyah ve beyaz talara dikkatle bakyordu. Kiikava-san bu gen ocuun kesinlikle Japonya'ya gnderilmesi gerektii kansndayd. Bunu ocua bu gece amas gerekiyordu. Ama hemen imdi deil. Oyunun tad kaard imdi sylerse. Bu da byk bir hakszlk olurdu, nk ilk defa olarak delikanl oyunu kazanyordu. Gne Fransz kesiminin gerisinde, in'in ilerine doru ekilip batmt. Kentin sokak lambalar yaklyordu. Darack, kvrk sokaklar, her evde pien binlerce yemein kokusuyla doluydu. VVhangpoo ve Soochow burunlarndaki yzen evlerin hepsinde klar yanmt. Pantolonlarnn paalarn ekip iple balam kadnlar talar yeniden dizip ocaklarn dzeltiyor, yemek iin ate yakmaya hazrlanyorlard. Nehrin suyu ekildiinden evlerin dibi sar amurlara demekteydi artk. Evlerine ge kalm birka kii Hrsz Tavuk kprs zerinden hzl admlarla gemekteydiler. Kede oturan mektupu, frasn mrekkebe dikkatsizce batryor, iini abuk bitirmek iin acele ediyordu. Kendisine bir ak mektubu yazdran u okuma yazma bilmez kz elbette eserine kusur bulabilecek durumda deildi. stelik mektupu ona amak Bilmez On Alt Forml nden

birine uygun mektup yazyordu. Saygn ticar kurulularn ve byk otelle64 rin bulunduu The Bund Caddesi karanlk ve sessizdi. nk ingiliz iadamlar artk buralardan kamlard. Kuzey in Gnlk Haber gazetesi artk onlarn dedikodularn basmyor, yaptklar sosyal yardmlar, dnya durumu hakkndaki yorumlarn sayp dkmyordu. The Bund Caddesinin en k binas olan ve afyon ticareti gelirleriyle yaptrlan Sosson House de artk gal Kuvvetlerinin merkez binas haline getirilmiti. Doymak bilmez Franszlar, hilekr ngilizler, stten bakan Almanlar frsat Amerikallar hep gitmilerdi. anghay, Japonlarn kontrol altndayd. General Kiikava, Go tahtasnn br yannda oturan ocuun, annesine ne kadar inanlmaz derecede benzediini dnmekteydi. Sanki Alexandra Ivanovna bu ocuu tek hcreliler gibi kendi bana dnyaya getirmiti. Zaten kadnn gl sosyal kiiliini tanyanlar, bunu da pekl yapabileceinden emin olabilirlerdi. Delikanlda da tpk annesinin enesi, annesinin geni aln, kk elmack kemikleri, zarif burnu vard. Slav rkna zg o geni burun delikleri yoktu bu burunda. Karsndaki, kendini bir iftenin namlusundan ieri bakyormu gibi hissetmiyordu. Ama Kiikava'ya en ilgin gelen ey, ocuun gzleriyle annesinin gzlerini karlatrmakt. Benzerlikleri ve ayrlklar asndan. Fiziksel ynden gzler birbirinin eiydi. ri, ukur ve Kontesin ailesine zg cam yeili renginde. Ama annesinin ve ocuun kiilikleri arasndaki farkllk gzlerin hareketinde, baklarn trnde, mcevher irislerin kararmasnda ve kristallemesinde kendini gsteriyordu. Annenin bak batan karc, ateli, ocuunkiler ise souktu. Anne gzlerini herkesi kendine hayran etmek iin kullanrken, ocuk herkesi kendinden uzaklatrmak iin kullanyordu. Annede koket grnen baklar, ocukta kstah grnyordu. Annenin gzlerinde prldayan klar, ocuunkinde durgun ve ie saklyd. Annenin gzlerinde mizah, ocuunkinde zek vard. Anne ekiyor, cezbediyor, ocuk ise tedirgin ediyordu. Alexandra Ivanovna bencildi. Nicholai de bencildi. Geri Generalin Doululara zg dnceleri bu konunun pek zerinde durmuyordu ama, Bat llerine gre Nicholai hi de on be yanda gibi gstermiyordu. Fazla yeil gzlerindeki souklukla 65 aznn ifadesindeki ciddilik, yzndeki anlam fazla yumuamaktan, erkeksilikten uzaklamaktan koruyordu. Fiziksel gzelliinden her zaman rahatsz olan Nicholai, daha ok kk yalardan hareketli ve sert sporlara ynelmiti. nce klasik jiujits renmi, sonra uluslararas takma girip, ngilizlere kar Rugby oynamt. Bu oyunu hrn denecek kadar sert oynuyordu. ngilizlerin oyunu kaybettikleri zaman kendilerini kurtarmak iin kullandklar sportmenlik, centilmenlik gibi kavramlar iyi anlyorsa da, gene de kazanmann sorumluluunu, zarif bir biimde kaybetmenin rahatlna tercih ederdi. Aslnda takm oyunlarn pek sevmiyordu. Kendi yetenei ve sertliiyle kazanabilecei oyunlardan zevk alyordu daha ok... stelik duygusal sertlii ylesine glyd ki, her zaman kazanyordu. Kazanmay istedii iin. Alexandra Ivanovna da hemen hemen her zaman kazanrd. stedii iin deil ama hakk olduu iin. 1922 ylnda insan artacak kadar ok bavul ve eyas olmasna karn, geinebilecek tek kuruu yoktu. Bu durumda anghay'daki Beyaz Rus toplumu arasnda liderlii salayabilmek iin St. Petersburg'daki eski forsunu kulland. anghay'a gen Ruslara, Beyaz Rus adn ngilizler takmt. Belo-rosskiya'dan geldikleri iin deil ama... kzl olmadklar iin. Kontes hemen evresine toplumun en ilgin erkeklerini toplayarak bir hayranlar grubu yaratt. Alexandra Ivanovna'nn gznde ilgin olmann yolu, zengin, yakkl, nktedan olmakt. Kontesin hayattaki en byk dertlerinden biri de, bu niteliklerden ikisinin ayn erkekte bulunmasna pek ender rastlanmas, hele nn birarada asla bulun-mamasyd. Kontesin toplumunda baka kadnlara pek yer yoktu. Btn kadnlar aptal, skc ve uar bulurdu. Kendisi tek bana bir dzine erkei bir salonda oyalayabilir, gecenin atmosferini nkteli, canl ve tam dozunda bir apknlk dzeyinde tutmay baarrd. Buna karlk uluslararas toplumun bu itilen kadnlar da asla Kontes'le birarada grlmek istemediklerini iln edip, kocalarnn ve nianllarnn da bu drst kararlarna katlmasn istediler. Bu ka66 dnlar trl yntemlerle, omuz silkmeler, dudak bkmeler, ka kaldrmalarla, ortada grlen iki olay arasnda belli bir ilgi bulunduuna dikkati ekmek istiyorlard. Bu olaylardan birincisi, Kontes'in anghay'a meteliksiz gelmi olmasna karn, ok lks bir hayat s-rebilemesiydi. kincisi de, annelerinin kendilerine gzellikten ve ekicilikten ok daha nemli diye rettii niteliklerden mahrum olan bu kadnn, evresine her zaman en nefis erkekleri toplayabil-mesiydi. Bu kadnlarn gznde, Rusya'dan in'e gp a kalan, ellerindeki avularndaki birka deerli eyi satan, sonra da geinebilmek iin vcutlarn satmaya balayan zavall Rus kadnlaryla Kontes arasnda pek bir fark yoktu. Ama buna da kimseyi inandram-yorlard. nk Kontes, ar saraynn olaanst bilmecelerinden biri olup, damarlarnda tek damla Slav kan tamayan bir Rus soylusuydu. Alexandra Ivanovna'nm babasnn ad Johann'd. Habsburg soyundan geliyordu. Protestan olan bu aile ngiltere'ye gmt. Soyadlarn da deitirip, daha az Hun adna benzeyen yeni bir isim almlard.

anghay'daki hayatnn nc mevsiminde Alexandra Ivanov-na btn dikkatini gen ve gururlu bir Prusyalya vermi gibi grnyordu. Bu gencin duygusallkla glgelenmemi bir zekya sahip olduu belliydi. Tm rkdalar gibi Kont Helmut von Keitel zum Hel, ksa zamanda Kontesin gzbebei ve oyunca oldu. Kontesten on ya daha genti. Dikkati ekecek fiziksel gzellii ve atletik nitelikleri vard. ok iyi ata biner, eskrim yapard. Kontes onu kendine uygun bir dekor diye nitelendirdi. likileri konusunda syledii tek sz, kontun iyi bir damzlk olduuydu. Yazn yal mevsimini i kesimlerde, dalk bir yerdeki villasnda geirmek Kontes'in detiydi. Bir seferinde anghay'a her zamankinden daha ge dnd ve o gnden sonra da anghay'daki evin halk arasna bir bebek kart. Gen Kont von Keitel zum Hel, gelenee uyarak Kontes'e evlenme teklif etti. Kontes hafife glerek ona u karl verdi. Geri insanlar arasnda yaygnlaan eitlik samaln rtebilmek iin stn bir ocuk yaratmay her zaman istedim ama, evin iinde iki ocuk bulundurmaya niyetim yok. Kont 67

o zaman Prusyallarn gurur yerine kulland o kasnt tavrla selm verip ksa zamanda Almanya'ya dnmek zere hazrlklara balad. Alexandra Ivanovna ocuu ve onun dnyaya geli yksn saklamak bir yana, onu salonunun, gl yapt. Yasal gerekelerle ocua bir isim koymaya zorland zaman onu Nicholai Hel diye adlandrd. Hel adn, Keitel arazisinin yaknndan geen bir nehirden almt. Kontese gre ocuun domas batan sona kendi eseri olduu iin ocuun tm adn da Nicholai Alexandrovitch Hel olarak seti. Evde bir sr ngiliz dadlar birbirini izledi. Bu nedenle ocuun beik dilleri olan Franszca, Rusa ve Almanca'ya, ngilizce de katld. Bu diller arasnda belirgin bir tercih sz konusu deildi. Yalnzca kontes baz dillerin baz konulardaki dnceleri daha iyi ifade edebildii kansndayd. nsan aktan ve benzeri nemsiz konulardan sz ederken Franszca konuur, trajedi ve felketleri Rusa anlatr, i dili olarak Almanca'y kullanr, hizmetilere ngilizce emir verirdi. Nicholai'nin ocukluk arkadalar yalnzca evdeki hizmetkrlarn ocuklar olduu iin, ince de beik dilleri arasna katlmt. Ksa zamanda ince dnme alkanln kazand. nk ocukluunda en byk korkusu, annesinin dncelerini okuyabileceiydi. Annesi ince bilmiyordu. Alexandra Ivanovna okullarn ancak tccar ocuklarna lyk yerler olduuna inanrd. Bu nedenle Nicholai'nin eitimi eve gelen zel retmenlerle ilerledi. Bu retmenlerin hepsi yakkl genler olup, hepsi de anneye hayrand. ocuun soyut matematii sevdii ve bu konuda yetenekli olduu ortaya knca annesi hi sevinmedi. Ama o andaki retmen kendisine bu tr matematiin uygulama alannda veya ticarette kullanlabilecek bir bilim dal olmadn iyice anlatt zaman, olunun bu dalda da eitilmesinde bir saknca olmayacana karar verdi. Nicholai'nin sosyal eitiminin byk blm... ve tabii tm elencesi... evden gizlice kap sokak ocuklaryla dar sokaklarda, gizli avlularda gezip dolamakt. Srtnda bol lacivert elbisesi, ksa kesil68

mi salar zerinde yuvarlak kepiyle, o sradaki arkada grubu arasnda veya yalnz olarak gezer, dolar, sonra eve, sitemleri dinleyip cezalar ekmeye dner, bunlarn hepsini de cam yeili gzlerinde uzaklara bakan bir ifadeyle, ses karmadan, insan ileden karacak ekilde dinler ya da ekerdi. Nicholai sokaklarda, Batllarn kendilerine mal ettii bu kentin z arksn dinleyip rendi. k giyinmi ngiliz ocuklarnn, kadavraya dnm, veremli kent ocuklar tarafndan kelere ekilip hrpalann izledi. inli ocuklar hep yzlerine maske takarlar, Avrupal efendilerin kendilerine garez balamasn nlemeye alrlard. Kompradorlar, yal, gbekli ibirlikileri de tand Nicholai. Bunlar Avrupallar'n kendi halklarn smrmesine let olan kimselerdi. Bat geleneklerini taklit eder, onlarn ahlk kurallarna uymaya alrlard. Bolca kr ettikten, egzotik yemeklerle midelerini tka basa doyurduktan sonra, bu kompradorlarn en byk zevki Wongchow'dan ya da Soochow'dan getirilen ve Fransz genelevlerinde vesikal olarak almaya hazr bulunan on iki, on yandaki bakirelerle yatmakt. Bu kzlarn bakireliini yok etme yntemleri... eit eitti. Kzn c almak iin yapabilecei tek ey, tabii biraz rol yapma yetenei varsa, pepee birok kere bakireliini feda etmek ve bu yoldan biraz para kazanmakt. Sokaklarda dilenen, dilenirken gelip geenleri ryen bacam stlerine srmekle tehdit eden, ya da' kucandaki ocua daha ok alasn diye ine batran, turistleri korkutan btn dilencilerin, sizin iin dua eden veya size lanet okuyan ihtiyarlardan, elenesiniz diye birbirleriyle doa d gsteriler yapmay neren yar a ocuklara kadar hepsinin, Majeste Hazretleri, yani dilenciler Kral'nn kontrol altnda altn da rendi Nicholai. Dilenciler Kralnn rgt bir tr sendika ile, yeleri koruma etesi aras bir eydi. Kent iinde kaybolan her para eya, saklanan herhangi bir kii, istenen herhangi bir hizmet, Majestelerinin hazinesine mtevazi bir ba karlnda elde edilebilirdi. Rhtmlarda ter iinde alan, gemilerin merdivenlerinden bir yukar bir aa yk tayan iileri seyretti Nicholai. On bir saatlik 69 bir almadan sonra, akam stleri iilerden biri kuvvetten kesilir, srtndaki ar ykn altnda yere yklrd. O zaman Gurka'lar ellerinde coplar veya demir sopalanyla olay yerine gelirlerdi. Yklan tembel de ya yeniden g kazanr, ya da sonsuz istirahate geerdi. Yeni yetme fahieleri altranlardan polisin gz gre gre rvet aln izledi Nicholai. Yeillerle Kzllar birbirinden ayran belirtileri rendi. Bunlar dnyann en byk gizli kurulularyd. Koruma ve ldrme eylemleri dilencilerden politikaclara kadar herkesi kapsard. ang-Kay-ek de Yeillerdendi. Gruba ballk yemini etmiti. Bir in proletarya diktatrl kurmaya alan gen niversite rencilerini ikencelerle ldrenler de Yeillerdi. Nicholai bir Yeille bir Kzl birbirinden ok kolaylkla ayrabiliyordu. Sigarasn tutuundan... Yere tkrnden... Gndzleri retmenlerinden matematik, klasik edebiyat ve felsefe renen Nicholai, akamlar sokaklarda baka eyler reniyordu. Ticaret, politika, emperyalizm ve hmanizm.

Gece olduunda annesi kenti yneten en akll erkekleri elendirir, onlarla sohbet ederken annesinin yannda, salonda otururdu. Bu erkeklerin ou Nicholai'yi ekingen buladursun, ilerinden zeki olanlar onu gururlu ve iine kapank diye nitelendirirlerdi. Onlarn byle grd, byle adlandrd nitelik aslnda ocuun tccarlara ve tccar zihniyetine kar duyduu nefretti. Zaman geti. Alexandra Ivanovna'nn dikkatle yaplm, kurnazca ynetilmi yatrmlar meyve vermeye balad. Fakat beri yandan kadnn sosyal yaam temposunda da bir yavalama grld. Vcudunda daha bir rahatlama, hareketlerinde daha bir nazlanma belirdi. Ama canll, gzellii baka bir olgunluk kazand. Aileden gelme bir olgu vard onda da. Annesi de, teyzeleri de yarm yzyl atklar zaman ancak otuz yalarnda gsterirlerdi. Eski klar yava yava srekli arkada ve dost kimliine hrndler ve Joffer Bulvarnda hayat giderek yumuamaya balad. Alexandra Ivanovna zaman zaman baylma nbetleri geiriyordu. Bunun pek zerinde durduu yoktu. Soylu bir kadnn ak hayatnda normal, kilometre talar olarak deerlendiriyordu bunlar. 70

evresindeki doktorlardan biri zaten yllardan beri onu muayene etmek istiyordu. Sonunda yapt muayenede bu nbetleri kalp yetersizliine yorumlaynca, Kontes konuk kabul gnlerini haftada bire indirdi, baka bir ey yapmad. ...bana kalbimin zayf olduunu sylyorlar, bu aslnda.romantik bir kusur. Bundan ok sk yararlanmaya almayacanza sz vermenizi istiyorum sizden. Bir de kendinize iyi bir terzi bulacanza sz verin. Bu elbise... hi olur mu! 9 Temmuz 1937 tarihli Kuzey in Gnlk Haber gazetesi, Pekin yaknndaki Marco Polo kprs zerinde inliler'le Japonlar arasnda silhl atmalarn yer aldn yazyordu. The Bunda Caddesinin numaral binasnda ngiliz iadamlar, bu durum ciddi ekilde ele alnmazsa Doulular arasndaki arbedenin rndan kaca konusunda gr birliine vardlar. Generalissimo ang-Kay-ek'e derhal ordusunun bana geip kuzeye ynelmesini, Japonlar orada oyalamasn ve kendi irketlerini tehlikeden korumasn sylediler. Fakat Generalissimo Japonlar anghay'da beklemeyi ye tuttu. Kentteki uluslararas toplumun tehlikeyle kar karya kalmas, Batl gleri kendisini desteklemeye itebilirdi. Bu bir sonu vermeyince de, bir yandan Japon birlikleriyle savarken bir yandan da uluslararas toplumu trl ekillerde tedirgin etmeye giriti. Derken 9 Austos akam, kent dnda Japon pamuk tesislerini dolamakta olan Yarbay Isao Oyama ile ofr, inli birlikler tarafndan durduruldu. Cesetleri, Ant Yolu'nun kenarnda, her yan kurun delikleriyle dolu ve cinsel ikence yaplm durumda bulundu. Buna karlk olarak Japon sava gemileri VVhangpoo'ya doruldu. Bin Japon askeri, Chapei'deki Japon ticar kolonisini korumak zere kyya kt. Onlar barikatlarn arkasnda bekleyen 10.000 sekin inli asker karlad. Rahat yaamaya alkn ngiliz iadamlarnn feryad Avrupa'l ve Amerikal sefirlerin lklaryla desteklendi. Hepsi anghay'n sava blgesi dnda tutulmasn istiyorlard. Japonlar bu istei olumlu karlad. Tek artlar, inlilerin de bu blgeden ekilmesiydi. 71

Ama 12 Austos gn inliler kentteki Japon konsolosluunun ve Japon irketlerinin telefon hatlarn kestiler. Ertesi gn de inlilerin 88'inci Birlii gelip kuzeye giden tm yollan tuttu. Amalan, kendilerinden ok az sayda olan Japonlarla aralarna mmkn olduu kadar byk bir sivil grup sokmakt. 14 Austos'ta Amerikan yapm Northrop uaklarna binmi inli pilotlar anghay stnde uua geti. Birinci bomba Place Otelinin damnda patlad. kinci Cafe Oteli'nin nndeki kaldrma indi. 729 kii lm, 861 kii yaralanmt. Bundan otuz bir dakika sonra, eskiden lunapark olup sonradan kadnlar ve ocuklar iin bir muhacir kamp durumuna getirilen yere bomba atld. Bin on iki l, bin yedi yaral. Tuzaa skm inliler iin anghay'dan kurtulu yoktu. Gene-ralissimo'nun askerleri btn yollar tutmutu. Ama yabanc iadamlar iin kurtulu her zaman vard. Ter iindeki liman iileri bavullar ve denkler dolusu eyay, in'den yamalanm mallar merdivenlerden gemilere tad. ngilizler Raj Putanca, Almanlar Olden-burg, Amerikallar President MacKinley, Hollandallar Tasman gemisine bindiler. Birbirleriyle veda ederken kadnlar minik mendilleriyle gzlerindeki yalar siliyor, erkekler bu doulularn ne kadar gvenilmez ve nankr kiiler olduunu tartp yakmyorlard. Gemiler limandan ayrlrken bandolar milli marlar almaktayd. O gece kum torbalarndan kurulmu barikatlarn arkasna gizlenen inli askerler, nehirdeki Japon gemilerine ate at. Japonlar da atee karlk verip tm barikatlar yerle bir ettiler. Bu olaylar srasnda Alexandra Ivanovna kenti terk etmeye hi yanamyordu. Bombo kalan Joffre Bulvar zerindeki byk evin camlar krlm, ieriye tm rzgrlar ve tm yamaclar davet eder bir grnm kazanmt. Kontesin bir milliyeti olmad iin, baka bir deyimle, ne Sovyet, ne inli, ne de ngiliz uyruunda olduu iin, resmi koruma sistemlerinin dnda kalyordu. Bu yatan sonra, bunca itinayla bu hale getirdii evini terk edip de, cehennemin dibinde bir yere tanmaya hi niyeti yoktu. Bildii kadaryla Japonlar da teki uluslardan daha aptal deildi. ngilizlerden daha kt ynetici olmalar da olanakszd. 72 inliler savunma savalarnn en byn anghay'da verdiler. Kalabalk Japon ordusunun onlar bu kentten skp atmas tam ay srd. Hl d mdahale uman inliler, birka bombalama Hatas yaratp, kentteki l saysnn daha yksek grnmesine katkda bulundular. Ayrca yollara barikatlar kurup onbinlerce sivili, kendi yurttalarn kamaya alrken bitiler. Bu korkun aylar boyunca mtevekkil in halk gnlk yaamn srdrmeye alyordu. Tabii ellerinden geldii kadar.

nce il, sonra yiyecek, sonra konut sknts bagsterdi, ama korku iindeki kentte yaam gene de srd. Nicholai ile dier lacivert elbiseli arkadalar sokaklarda kendilerine yeni tr oyunlar buldular. Yklan binalarn enkaz iinde oynamak, bombardman baladnda kendilerine acele siper bulmak, patlam ve krlm kanalizasyon knkleri-ne girip kmak gibi. Nicholai yalnzca bir kere lmle burun buruna geldi. Dier sokak ocuklaryla birlikte, byk maazalarn bulunduu yerde oynuyorlard. Tam o srada bombalama hatalarndan biri yer ald. Bir in ua dal yapp Nanking Caddesine bir bomba atverdi. le vaktiydi. Yemek tatili iin sokaa dklm olan kalabalk tmyle yere yklrken kar kaldrmdaki maazann bir duvar yok oldu. Ssl tavanlar, ne olduunu anlamak iin yukarya bakmakta olan halkn suratna kt. Asansrdeki grup bir azdan lk atarken kay koptu, asansr bodruma dt. Pencereden bakmakta olan bir kadnn son grd ey camn patlamas oldu. Vcudunun n tarafndaki btn etler yzlp kemikler ortaya kt halde, arkadan bakldnda hibir ey belli olmuyordu. htiyarlar, topallar ve ocuklar, panik iinde kamaya alanlarn ayaklar altnda ezilerek can verdiler. Nicholai ile yanyana duran ocuk bir homurtuyla yere, kaldrmn stne oturdu. lmt. Bir ta arpmt gsne. Bombalarn ve yaan iri talarn sesi kesildiinde, halkn lk ve iniltileri duyulmaya balad. akn bir kadn, cam krklar arasnda bir eyler aryordu. ok k bir kadnd. anghay'n Bat modasna gre giyinmiti. Elbisesi dizine kadar yrtmal, yakas dikti. Yzndeki 73 solgun sar renk belki de pirin tarlalar arasnda bym olmaktan geliyordu. Ama hayr, yle deildi. Kadn tam bomba atlrken eline alp incelemekte olduu porselen bibloyu... ve o sra onu tutan kendi elini aramaktayd. Nicholai kat. On be dakika sonra sessiz bir semtte, haftalar nce atlm bombalarn yaratt enkaz yamlar zerinde oturuyor, kuru hkrklar gsn yrtyordu. Alamyordu ama. Yzn kaplayan toz tabakas zerinde hibir gzya izi yoktu. Dudaklar durmadan ayn kelimeleri tekrarlyordu. Northrop bombardman uaklar. Amerikan bombardman uaklar. Sonunda inli askerler kentten karlnca binlerce sivil de bu kbus kentini terk etti. Geride yap enkazlaryla dolu bir kent brakarak katlar. Enkazn arasnda neler yoktu ki! Bir tarihin halka iine alnd takvimler, eski psk resimler, intihar mektuplar, piyango biletleri ayn zarf iinde bile bulunabiliyordu. Kaderin garip bir cilvesi olarak The Bund Caddesi, yabanc emperyalizmin o etkin ant sapasalam ayakta kalmt. Bo pencereleri, i adamlarnn yaratt, smrd ve sonra da terk ettii kente bakp duruyordu. Kente ilk giren Japon birliini izlemek iin kaldrma birikmi mavi elbiseli inli ocuklar arasnda Nicholai de vard. ocuklara eker datlm, ellerine doan gnei gsteren Japon bayraklar verilmi, kameralar alrken bunlar sallamalar sylenmiti. Bozuk incesiyle ocuklara talimat veren Japon subay, nne kan bu sar sal, yeil gzl ocuu ne yapacana karar veremedi. Sonunda onu kalabaln en arkasna yollad. Nicholia mrnde ilk defa byle kaba, gl, iini bilir askerler gryordu. Ama bu askerler geit trenleri iin eitilmi tiplerden deildi. Almanlar, ngilizler gibi robot admlaryla yrmyorlard. Temiz, ama bozuk sralar halinde ilerlemekteydiler. nlerinde ciddi yzl, bykl, komik saylacak kadar uzun kll subaylar vard. Geri kentin kibar semtlerinde salam kalan evlerin says par74 makla gsterilecek kadar azd ama, bir gn kapsna flamal resmi bir Japon arabasnn dayandn gren Kontes gene de epey ard. eri gelen Japon subay, bozuk bir Franszcayla Kontes'e, anghay Valisi General Kiikava Takai'nin bu evde oturacan bildirdi. Kontesin bencil igdleri, Generalin burada olmasnn kendisine baz yararlar salayacan hemen sezmekte gecikmedi. Onunla dosta ilikiler kurmakta yarar vard. zellikle yaam iin gerekli temel maddelerin bu kadar ktl ekilirken. Bu Generali de kendi hayranlar listesine kolaylkla ekleyebileceinden bir an bile kuku duymamt zaten. Ama yamlyordu. General kendisini her an megul eden ileri arasnda vakit bulup Kontes'le konutuunda, garip aksanl fakat dilbilgisi asndan kusursuz Franszcasyla, savan verdii rahatszlktan dolay zr diledi, buna karlk bu evde kendisinin Kontes'in konuu olmadn, tersine Kontes'in kendi konuu olduunu aka belirtti. Kadna kar davran her zaman nazik ve drstt ama, bunca iinin arasnda flrtlere ayracak hi vakti yoktu. Alexandra Ivanovna nce ard, sonra skld, daha sonra bu adamn nazik ilgisizlii onu meraklandrmaya balad. Daha nce hibir heterosek-sel erkek kendisine byle tepki gstermemiti. Generale gelince, o da Kontes'i ilgin buluyor, ama bu evde bir fazlalk diye nitelendiriyordu. anghay'n en kibirli kadnlarn bile etkileyen soyluluk, onu pek ilgilendirmiyordu. Kendi ailesinin binlerce yllk samurai gemiiyle kyaslannca Kontesin soyluluu birka yzyllk Hun liderliinden baka bir ey deildi. Gene de, nezaket gerei olarak haftada bir kere, Batl usulde, aileyle akam yemei yemeye balad. Bu yemekler srasnda gerek Kontes, gerekse iine kapank olu hakknda bir hayli ey rendi. Oysa onlar Generalle ilgili pek bir ey renemediler. Ya ellilerin sonlarna yaklayordu. Bir Japon Generali iin olduka gen saylabilecek bir ya. Kars lmt. Tek kz Tokyo'da oturuyordu. Vatann ok seven bir kimse olmasna, yani vatannn doal gzelliklerine, gllerine, dalarna, sisli vadilerine derin bir sevgi beslemesine karn, askerlik mesleini kiiliinin doal ihtiyalarm karlayacak bir yaam tarz olarak grmyordu.

Genliinde 75

yazar olmay hayal etmiti. Ama aile gemiinin kendisini eninde sonunda orduya iteceini daha bandan biliyordu. Kendi kiiliine saygs ve grevine ball onu alkan bir subay yapmsa da, dncelerinde askerlii bir trl meslek olarak kabul etmiyordu. ine kalbini deil, akln, heyecanlarn deil, vaktini veriyordu yalnzca. Generali sabahn erken saatlerindan geceyarsna kadar Bund Caddesindeki alma yerinde tutan abalar sonucu, kent yava yava kendini toplamaya balad. Kamu hizmetleri kendine geldi, fabrikalar onarld, inli kyller birer ikier ehre akmaya baladlar. Sokaklara tekrar hayat ve onunla birlikte de eitli sesler dnd. Arasra glme sesi bile duyulabiliyordu artk. Geri uygarlk lleriyle karlatrlmasa bile, bugn iin inli kyllerin yaam Avrupallar zamanmdakinden ok daha iyiydi. buluyorlard..,Temiz su, temel salk hizmetleri ve benzeri hizmetler vard. Dilencilik meslei yasaklanmt ama fahielik tabii devam ediyordu. Bu arada pek ok da vahet ve iddet olaylar yer almaktayd. Ne de olsa igal altnda bir kentti anghay. Askerler de erkeklerin en hayvanca davranan kesimiydi. General Kiikava'nn kendi seimiyle stlendii youn iler sonucu sal bozulmaya balaynca alma temposunu biraz hafifletti. Her gn akam yemei saatinde Joffre Bulvarndaki eve gelir oldu. Bir akam, yemekten sonra konuulurken General lf arasnda Go oyununa ok merakl olduunu syledi. Nicholai kendisine soru sorulmadka pek konumayan bir ocuk olmasna karn bu sefer azm ap bu oyunu kendisinin de oynadn belirtti. ocuun bu sz kusursuz bir Japoncayla sylemesi Generali hem elendirdi hem de epey etkiledi. Nicholai bu dili ders kitaplarndan ve bir de Generalin emirlerinden rendiini akladnda, adam gld. Alt ay iinde dorusu ok iyi renmisin, dedi. Bu benim altnc dilim, efendim. Btn diller matematik olarak birbirine benziyor. Her birini renmek de son rendiinizden daha kolay oluyor. Hem ayn zamanda (ocuk omuzlarn hafife kaldrd) benim dillere kar yeteneim var. 76

Nicholai'nin bu sz hi vnmeksizin, ingilizler gibi mahcubiyet belirtileri de gstermeksizin sylemesi Kiikava-san'm pek houna gitti. Sanki solak olduunu ya da yeil gzl olduunu sylyordu ocuk. Beri yandan, birinci syledii cmleyi herhalde nceden dnp prova etmiti. nk daha sonraki szleri, dilbilgisi asndan doru olmakla birlikte, deyim ve telffuz hatalar gstermekteydi. General kendi kendine glmsedi ama bir ey belli etmemeye alt. Nicholai'nin bu yata kendini olduka ciddiye almasnn normal olduunu, utanrsa ac duyacan dnd. stersen sana Japonca konusunda yardm ederim, dedi. Ama daha nce, Go oyununda iyi bir rakip olabilecek misin, onu grelim. Nicholai'ye drt talk avans verildi ve ksa, belli zaman sresinde bitecek bir oyuna baladlar. nk Generalin ertesi gn ok ii vard. Az sonra ikisi de oyuna iyice dalmlard. Alexandra Iva-novna kendisinin yldz olmad sosyal olaylardan hi holanmad iin, o gece kendini biraz halsiz hissettiini syledi, odasna ekildi. Oyunu General kazand ama, sand kadar da kolay kazanamad. General bu oyunda iyi bir amatrd. Profesyonelleri epey uratrr, pek ak vermezdi. Nicholai'nin oyun slbuna hayranlk duyuyordu. Franszca olarak, Ne kadar zamandr Go oynuyorsun? diye sordu. Niyeti ocuu az bildii bir dili konuma rahatszlndan kurtarmakt. Aa yukar drt be yldr efendim. General kalarn att. Be yl m? Ama... ka yandasn sen? On efendim. Olduumdan gen gsterdiimi biliyorum. Bu ailenin tipik bir niteliidir. Kiikava-san ban sallad ve glmsedi. Alexandra Ivanov-na'nn igal kuvvetlerine verilmek zere bir form doldurmas istendiinde ya hanesine ne yazdn hatrlamt. Eer o yazd doru olsa kadnn daha 11 yandayken bir generalin metresi olmas, ve bu ocuu da daha on dokuzuna gelmeden dourmu olmas gerekirdi. nk istihbarat servisi Kontes hakkndaki bilgileri oktan 77

vermiti Generale. Ama bu apkn hilenin stnde durmamt. Kadnn salk durumunu bildii iin de zellikle yzlememiti. On yanda bir erkek iin bile, gene ok iyi oynuyorsun Nikko, dedi. Japonlar I harfini ok g telffuz ettikleri iin ocua bu ad takvermiti. Sonuna kadar onu hep bu isimle armay srdrd. Herhalde resm bir eitim grmedin. Hayr efendim. Hibir zaman eitilmedim. Kitap okuyarak renirim. Sahi mi? Duyulmam ey! Belki de, efendim. Ama ben ok zekiyim. General bir an ocuun ifadesiz yzne bakt. Mcevher gzler itenlikle karlyordu Generalin baklarn. Syle bana, Nikko, Go oynamay neden setin? Bu oyunu yalnz Japonlar oynara Herhalde senin arkadalarn da bilmiyorlardr. Belki de mrlerinde duymamlardr. Ben de ite bu nedenle Go'yu setim efendim. Anlyorum. Ne garip bir ocuk, diye dnd. Hem her an krkabilecek kadar hassas, drst, hem de kstah. Peki okuduun kitaplar sana bu oyunu iyi oynayabilmek iin nelerin gerekli olduunu retti mi? Nicholai cevap vermeden nce bir saniye dnd. ey... nce tabii dikkati toplama yetenei gerekli. Cesaret. Kendini kontrol. Bunlar ok normal. Ama hepsinden nemli olan, insanda bir... nasl sylemeli bilemiyorum. nsan hem matematiki olmal hem de air. Sanki iir bir bilimmi, matematik de bir sanatm gibi. nsann Go'yu birazck iyi oynayabilmesi iin proporsiyona sevgi duymas gerekli. Demek istediimi iyi anlatamyorum efendim, zr dilerim. Tersine. Anlatlamayacak bir eyi anlatmaya alrken olaanst baarlsn bence. Peki bu saydn nitelikler arasnda senin en kuvvetli olduun hangisi Nikko? Matematik efendim. Bir de dikkat toplama ve kendini kontrol. Peki zayf noktalarn? iir dediim kesimde. 78 General kalarn atp baklarn ocuktan ayrd. Bunu bu yata fark edebilmesi alacak eydi. Bu ya ocuklarnn byle kendisi dna kp kiisel niteliklerini tarafsz ller iinde ayrtrmas olacak ey deildi. Nikko'nun bu oyunu iyi oynatabilmek konusunda batl kavramlar saymas beklenirdi. Dikkat toplama, kendini kontrol ve cesaret gibi. Ama alglamayla ilgili duygusal faktrler, yani onun iir diye adlandrd ey, Batl bir zihnin kapasitesi dn-dayd. Beri yandan ocuun Avrupa'nn en soylu kanlarndan gelmekle birlikte in atmosferinde yetitirildii dnld zaman... Acaba onu Batl saymak da doru muydu? Doulu da olmad kesindi. Irk kltr yoktu onda. Belki de onu kendine zg bir rk kltrnn tek yesi diye dnmek daha doruydu. Aslnda bu zayfl ikimiz de paylayoruz efendim. Nicholai'nin yeil gzleri espri doluydu. iir dediim alanda

ikimiz de zayfz. General aknlkla ban kaldrd. Ya! Evet efendim. Benim oyunumda bu nitelik pek yok. Sizinkinde ise gereinden fazla var. Oyun boyunca kere hamlenizi gerilettiniz. Vurucu ve bitirici oyunu semek yerine, zarif olann setiniz. Kiikava-san hafife gld. Yandan ve tecrbesizliinden tr sana taviz vermediimi nereden biliyorsun? yle olsa kendinizi stn grdnze ve bana acmasz davrandnza hkmederdim. Bence siz yle bir insan deilsiniz. Nicholai'nin gzleri tekrar glmsedi. zr dilerim efendim. Fransz-cada sayg ifade eden kelimeler pek yok. Bu yzden konumam belki size fazla kat ve itaatsiz gibi gelmi olabilir. Evet, biraz yle. Ben de tam onu dnyordum. zr dilerim efendim. General ban sallad. Herhalde Batllarn satran oyununu da oynamsndr. Nicholai gene omuzlarn kaldrd. Biraz, dedi. Ona pek ilgi duyamyorum. Go ile karlatrdn zaman o oyunu nasl buluyorsun? Nicholai bir an dnd. eyy... Filozoflar ve savalar iin Go ne ise, muhasebeciler ve tccarlar iin de satran o bence. 79

Ah, genlerin bu acmaszl! Go insann iindeki filozofa hitab eder, satran ise iindeki tccara hitab eder desen, daha insafl olurdu Nikko. Evet, daha insafl olurdu. Ama beri yandan daha az gerek olurdu. General oturduu yastn stnden kalkt, oyunun talarn toplamay Nicholai'ye brakt. Ge oldu, dedi. Uykuya ihtiyacm var. Eer istersen yaknda gene oynarz. General kapya yaklarken Nicholai arkasndan seslendi, Efendim? Evet? ocuk gzlerini yere indirmi, eer szne ret cevab alrsa faz la incinmemeye alyordu. Dost olacak myz, efendim? General nce soruyu dnd, sonra sorunun seslendiriliinde-ki ciddi tonu dnd. Olabilir Nikko, dedi. Bekleyelim, grelim. te tam o gece General Kiikava'nm daha nce tand erkeklere hi benzemediine karar veren Alexandra Ivanovna, gelip adamn oda kapsn tkrdatt. Bunu izleyen bir buuk yl boyunca bir aile gibi yaadlar. Alexandra Ivanovna daha yumuak, daha mutlu, belki biraz da daha tombul bir kadn oldu. Uarlndan kaybettiini, sakinliiyle kazanmaya balad ve Nicholai de mrnde ilk defa onu sevdiini hissetti. Generalle Nicholai'nin arasnda hi acele etmeksizin, gsterisiz olduu kadar derin bir balant olutu. Birinin hibir zaman babas olmamt, brnn de olu. Kiikava-san byle zeki, abuk dnen bir genci eitmekten, ona yol gstermekten holanacak trde bir insand. O gen zaman zaman fikirlerinde fazla atak ve kendi niteliklerine fazla gvenli olsa bile. Alexandra Ivanovna Generalin gl ve yumuak kiiliinde duygusal bir smak buldu. General de kadnn parlayan kiiliinde, 80

geni mizah yeteneinde yeni bir lezzet tatt. Generalle kadnn arasnda nezaket, cmertlik, anlay, fiziksel zevkler geliirken, Generalle ocuk arasnda da gven, drstlk, rahatlk, sevgi ve sayg geliti. Derken bir akam Alexandra Ivanovna sofrada kendi baylma nbetleri zerine birka espri yaptktan sonra odasna dinlenmeye ekildi... ve orada ld. u anda gkyznn dou ksm siyah, in taraf ise mordu. Kentin sokaklarnda turuncu ve sar lambalar gz krpyor, sal evlerin teraslarna insanlar yataklarn seriyorlard. in'in ilerindeki karanlk yaylalarda hava soumutu. Artk denizden rzgr esmiyordu. General tan iki parmann ularyla havada, dengeli durumda tutarken verandann perdeleri de dar umuyordu. Alexandra Ivanovna leli iki ay olmutu. Generalin de baka bir blgeye tayin emri gelmiti. Nicholai'yi yanma alp gtremezdi. Onu anghay'da da brakmazd elbette. ocuun burada hi dostu, arkada yoktu. Vatanda olmay nedeniyle en basit korunma haklarndan bile yoksundu. General sonunda ocuu Japonya'ya gndermeye karar vermiti. ocuun yzne bakp annesinin zarif hatlarn seyretti. Ayn hatlar ocukta daha kk, daha keli grnyordu. Nerede arkada edinebilirdi bu delikanl? Kk salabilecei topra nerede bulabilirdi? Alt dil konuan, be dilde dnen ve en kk yararl eitimden bile yoksun yaayan bu ocuk? Dnyada ona yer var myd acaba? Efendim! Evet? Ha... ey... Sen oynadm m Nikko? Epey oluyor efendim. Ha. Peki. zr dilerim. Neyi oynadn bana syleyebilir misin? Nicholai parman uzatp oynad ta gsterdi. Kiikava-san kalarn att. Bu tan buraya getirilmesinde bir tenuki havas vard. Dalan dikkatini toplayp oyun tahtasn dikkatle gzden geirdi. Hangi ta oynarsa hangi sonucun doabileceini dnd. Baibumi 81/6

m kaldrdnda Nicholai'nin cam yeili gzlerini kendi zerinde buldu. Neeyle glmsyorlard bu gzler. Oyun daha birka saat srebilirdi ama, sonu deimeyecek, Nicholai naslsa kazanacakt. lk defa olarak. General Nicholai'yi takdir dolu baklarla birka saniye szd, sonra gld. Sen bir eytansn, Nikko. Doru efendim, diye kabullendi Nicholai. Kendinden memnundu. Siz de dalgndnz. Sen de bundan yararlandn, yle mi? Elbette. General talarn toplayp kutuya yerletirmeye koyuldu. Kendi kendine, evet, diye sylendi elbette. Tekrar gld. Bir fincan, aya ne dersin, Nikko? Kiikava-san'm tek tiryakilii, gecenin ve gndzn her saatinde demli, ac aylar imesiydi. Aralarndaki yakn ama tutuk ilikinin kurallarna gre, bir fincan ay teklif etmek, dosta bir sohbet teklif etmek demekti. Generalin emireri ay hazrlarken ikisi yufcata'lann giyip verandaya, serin havaya ktlar. Sessizlik iinde Generalin gzleri kentin siluetini yle bir tarad. Eski surlarla evrili kentin urasnda burasnda parlayan tek tuk klar, birinin belki bir ey kutladn, belki altn, belki lmekte olduunu, belki de kendini sattm belirten iaretlerdi. Sanki hi ilgisi yokmu gibi Nicholai'ye: Sava hi dnr msn? diye sordu. Hayr efendim. Benimle bir ilgisi yok. Genliin bencillii. Kendine byk gveni. Aile kkenlerinin eskiliinden... ok eski oluundan., kk satclarn Henry Ford olmasndan, tefecilerin Roth Schild olmasndan, tccarlarn Medici olmasndan ok daha eskilere dayandn bilmekten doan gurur. Korkarm ki bizim kk savamz sonunda seni de etkileyecek, Nikko. Bu giriten sonra General kendisine gelen tayin emrini anlatt ve Nicholai'yi Japonya'ya gnderme planlarn ortaya serdi. Nicholai Japonya'da ok nl bir Go oyuncusu ve hocasnn evinde kalacakt. 82

...en eski ve en yakn dostum olan Otake-san' sen de duymu-sundur. Ondan Yedinci Dan Otake diye sz edilir. Nicholai bu ad gerekten tanyordu. Otake'nin yazd bir kitab da okumutu. Go oyununda orta blm hamleleri zerinde bir yorum. Senin Otake-san ve ailesiyle birlikte kalmam ayarladm. Evinde baka rencileri de kalyor. Bu ok byk bir onurdur, Nikko. Bunu anlyorum efendim. Otake-san'dan ders almak beni ok heyecanlandryor. Ama bir amatre ders vermek, emeklerini boa harcamak onu skmayacak m? General itenlikle gld. Sklmak ve kzmak benim dostumun kulland duygulardan deildir. Ah, ite aymz hazr. Emireri Go oyunu masasn ortadan kaldrm, yerine alak bir masa zerine ay servisi getirmiti. Generalle Nicholai yastklarnn zerine tekrar oturdular. lk fincan bitiren General arkasna yasland, ciddi bir tonda konumaya balad. Annenin pek az paras olduu anlald. Yatrmlar hep kk, mahall ilere yaplmt. Bu iletmelerin ou igal srasnda kp yok oldular. Sahipleri anaparalarn ceplerine koyup ngiltere'ye dndler. Anlalan bir Batl iin savan yaratt byk manev bunalm, kk ahlk kurallarn ortadan tmyle siliyor. Ortada bir bu ev var., onun dnda da pek az ey var. Evi senin hesabna satmay da ayarladm. Paras senin Japonya'daki eitimine ve masraflarna gidecek. Nasl uygun grrseniz efendim. yi. Syle bana, Nikko. anghay' zleyecek misin? Nicholai bir an dnd. Hayr Japonya'da kendini yalnz hissedecek misin? Nicholai gene bir an dnd Evet. Sana yazarm. Sk sk m? Hayr, sk sk deil, Ayda bir kere. Ama sen bana ok daha sk yazabilirsin. Ne zaman istersen ve ne zaman ihtiya duyarsan. Belki de korktuundan daha az yalnzlk ekeceksin. Otake-san'n baka 83

rencileri de var. Kukularn, fikirlerin, sorunlarn olduu zaman Otake-san'la bunlar tartmak ok deerli olacak, greceksin. Seni byk bir dikkatle dinleyecek, fakat srtna bir sr tler yklemekten kanacaktr. General glmsedi. Belki dostumun konuma slbunu zaman zaman artc bulabilirsin. Hangi konudan konuursa konusun, hep Go oyununun deyimleriyle konuur. Onun gznde hayat, Go'nun basitletirilmi bir eklidir. Galiba onu seveceim efendim. Bundan eminim. ok sayg duyduum bir kimsedir. Onda yle bir nitelik var ki., nasl ifade edeyim, bilmiyorum... ibumi var. ibumi mi efendim? Nicholai bu kelimeyi biliyordu ama, yalnzca bahelerin dzenlenmesine, mimarye ilikin anlamyla biliyordu. Azmsanan alak gnll gzellik anlamyla. Bu kelimeyi hangi anlamda kullanyorsunuz efendim? Herhalde belirsiz bir anlamda, stelik yanl olarak kullanyorum. Ya da bana yle geliyor. Anlatlmayacak bir nitelii tarif etme abas. Bildiin gibi ibumi, sradan, olaan grnmlerin altnda yatan gizli stnlkleri anlatr. yle dn. O kadar doru bir sz ki, cesaretle sylenmesine gerek yok. O kadar dokunakl bir olay ki, gzel olmasna gerek yok. O kadar gerek ki, sahici olmasna gerek yok. ibumi demek, bilgiden ok anlay demek. fade dolu bir sessizlik demek. Kendini kantlama gerei duymayan bir alak gnllk demek. Sanatta ibumi zarif bir basitlii ifade eder. Buna sabi denir. Felsefedeyse kendini wabi olarak gsterir. Byk bir ruhsal rahatlktr ama pasiflik deildir. Bir insann kiiliindeyse... nasl sylemeli... Hakimiyet peinde olmayan otorite mi? Onun gibi bir ey. Nicholai'nin hayl dnyas bir anda ibumi kavramyla doluvermiti. Baka hibir ideal onu bu derece etkilememiti mrnde. nsan ibumi'yi nasl elde eder, efendim? nsan ibumi'yi elde etmez. Ancak onu... kefeder. Bunu yapabilen pek az sayda stn nitelikli insan vardr. Dostum Otake-san gibi. Yani insan ibumi dzeyine gelmek iin ok ey mi renmeli? Daha ok, bilgilerden geip basitlie varmak gerek. 84

O andan balayarak Nicholai'nin hayattaki en byk amac, i-butni dzeyinde bir insan olmakt. Son derece sakin bir kiilik. Bu alan ona akt. Kkenleri, eitimi ve ruhsal yaps nedeniyle dier birok meslek ve alan ona kapal olduu halde, bu akt. ibumi'ye varmaya alrken hi gze gzkmeden geliecek, zorba kalabaln dikkatini ve fkesini ekmeyecekti. Kiikava-san ay masasnn altndan kk bir tahta kutu kard. Kutu bir beze sarlyd. Bunu Nicholai'nin eline verdi. Bir veda armaan. Kk bir ey. Nicholai ban eerek armaan kabul etti, paketi avularnn iinde efkatle tuttu. krann yetersiz kelimelerle ifade etmeye kalkmad. Bu onun ibumi yolunda ilk denemesiydi. Birlikte geirdikleri bu son gecenin ge saatlerine kadar ibumi nin ne demek olduu, ya da ne demek olabilecei konusunda konutular ama aslnda temelde birbirlerini anlamyorlard. Generale gre ibumi bir tr teslim olutu. Nicholai'nin gznde ise bir tr kuvvetti. Her ikisi de kendi kuaklarnn klesiydiler. Nicholai yaral Japon askerlerini izin iin lkelerine gtren bir gemiyle yola kt. Yangtze Nehrinin sar amurlar gemiyi uzun sre izledi. Suyun rengi haki'den maviye dnmeye balad zaman Nicholai elindeki paketi ap Kiikava-san'm veda armaanna bakt. ncecik tahta kutunun iinde, izilmesin diye ince ktlara sarlm, siyah lake stne gm ilemeli bir Go-ke takm vard. Kapaklarn ilerine gl kenarlarndaki ayhanelerin grnm ilenmiti. Kutunun bir yannda siyah Nichi talan, dier yannda Miyazaki sedefinden beyaz talar vard... Tutunca ele serin gelen talar. Uzun kirpikli yeil gzleriyle gvertenin kenarnda durup kpren sulara bakan gen hi kimsenin dikkatini ekmiyordu. Hi kimse onun u anda Generalin kendisine verdii ok deerli iki armaan dnmekte olduunu bilemezdi. Bu armaanlardan biri go takm, dieri de hayat boyunca kendine ama edinecei ibumi kavramyd. Bunlar bir bilen olsa bile, bu gencin gnn birinde dnyann en yksek creti alan katili olacan elbette dnemezdi. 85

WASHNGTON Bayardmc konsolun bandaki sandalyesinde iini ekip arkasna yasland. Gzln alnna doru itip, burnundaki krmz izleri parmaklaryla ovalad. iko'dan inanlr bilgi almak kolay olmayacak efendim, dedi. Veri kaydeden herkes deiik eyler sylemi. anghay'da doduundan emin misiniz? Olduka eminim! Bu konuda hibir bilgi yok. Tarih sralamasna gre ilk bilgi, Japonya'da yaadn gsteriyor. Pekla sen de oradan bala yleyse. Bayardmc, Bay Diamond'un sesinde duyduu tedirginlie kar kendini savunma gereini duydu. Sandnz kadar kolay deil, efendim. Burada okuduum samalardan bir rnek vereyim size. Konutuu diller bal altnda bana gelen cevaplar yle: Rusa, Franszca, ince, Almanca, ngilizce, Japonca ve Baska. Baska, ha? Bu doru olabilir mi efendim? Doru o. Baska, yle mi? nsan ne diye Baska renir ki? Bilemiyorum. Cezaevindeyken renmi. <Cezaevinde mi, efendim? Biraz sonra okursun. yl hcre cezas ekmi. Siz... siz bu konuyu olaanst biimde biliyor gibisiniz efendim. Bayardmc bu Nicholai Hel'in neden byle zel bir dikkate hak kazandn sorup sormamay dnd, sonunda sormamann daha iyi olacana karar verdi. Peki efendim. Baska olsun. Peki una ne dersiniz? lk ciddi bilgi savatan hemen sonra geliyor. Adam igal kuvvetleri hesabna ifreci ve evirmen olarak alr gzkyor. Eer anghay'dan bizim tahmin ettiimiz zamanda ayrldysa arada 86

alt yllk bir boluk var demektir. iko'nun bu konuda syledii sz de hibir anlam tamyor. Bu aptal makineye gre adam o alt yl bir oyun renerek geirmi. Go adl bir masa oyunu. Sanrm doru sylyor. Nasl olabilir? Koskoca kinci Dnya Sava boyunca tm vaktini bir oyun renmekle mi geirmi? Bayardmc kafasn iki yana sallayp duruyordu. Verilerin byle mantktan uzak biimde gelmesi ne onu, ne de iko'yu memnun etmekdeydi. Efltun kart sahibi birinin, mrnn be alt yln (Ulu Tanrm! Be mi, alt m olduunu bile kesin olarak bilmiyorlard?) Budalaca bir oyunu renerek geirmesinde de manta uyan en ufak bir yan yoktu!

oo JAPONYA

Nicholai be yla yakn bir sre, hem renci hem de ailenin bir yesi olarak Otake-san'n evinde yaad. Otake Yedinci Dan, birbirine zt iki kiiliin birleiminden olumu bir adamd. rekabete geldi mi kurnaz, soukkanl biri olup, rakibinin kusurlarndan, dncesizliinden yararlanmay pek bilirdi. Ama o rahat, hatta biraz dank evinde, kalabalk ailesinin arasnda durum deiirdi. Aile, kendisi ve karsndan baka, babasn, ocuunu ve saylar hibir zaman altdan aaya inmeyen rencilerini kapsamaktayd. Otake-san burada babacan, cmert biriydi. ocuklarn, rencilerini elendirmek, gldrmek iin trl maskaralklar yapmaktan da kan-mazd. Paralan hibir zaman ok deildi. Ama zaten bir da kynde yayorlard. Buralarda elenceye fazla para harcanmad iin, pek madd sorunlar olmuyordu. Para az olduu zaman kt kanaat geiniyorlar, oald zaman da rahata harcyorlard. 87

Otake-san'm kendi ocuklarndan hibirinin Go oyunundaki yetenei ortann stnde deildi. rencileri arasnda ise, byk bir oyuncu olabilme niteliklerine sahip tek kii Nicholai idi. Soyut, ematik olaslklar dnebilen, sonsuz ihtimaller boluu iinde, kendine zg matematiksel iir yeteneini kullanarak tm dikkatini toplayp o ihtimalleri geometrik ekiller halinde kristalize edebilen, karsnda oynayan rakibinin en gzkmeyen zayflna dayanlmaz bir gle yklenebilen tek renci. Zamanla Otake-san, Nicholai'de oyununu gzelletiren yeni bir nitelik daha kefetti. Oyunun ortalarnda bir yerde Nicholai ksa bir sre derin bir sknet iinde dinlenebiliyor, sonra oyununa taptaze bir zihinle dnebiliyordu. Nicholai'nin aslnda bir mistik olduunu ilk anlayan Otake-san oldu. Birok mistikler gibi Nicholai de bu yeteneinin farknda deildi. Balangta baka insanlarn da ayn deneyimlerden gemediine bir trl inanamad. Mistik dnemleri olmayan bir hayat akl almyordu. Bunu yapamayan insanlara geri acmyordu ama, onlar bambaka bir dzenin yaratklar olarak gryordu. Nicholai'nin mistisizmi, bir gn leden sonra Otake-san'la Go oynarken ortaya kt. Oyunlar ok klasikti o gn. Go kitaplarnda tarif edilen oyun modellerinden ancak bir ka ince nansla ayrlabi-liyordu. nc saatin iinde bir ara Nicholai, 1 endisine dinlenme ve tm varlklarla bir olma kapsnn ak olduunu hissetti. Ve hemen kendisini rahat brakarak bu anstan yararland. Bir sre sonra bu duygu eriyip gitti, Nicholai hareketsiz ve tmyle dinlenmi durumda oturmaktayd. retmeninin pek belirgin bir hamleyi yapmakta neden bu kadar geciktiini merak ediyordu. Gzlerini kaldrd zaman Otake-san'm baklarn Go tahtasnda deil, kendi zerinde bularak aalad. Ne oldu, hocam? Bir hata m yaptm? Otake-san Nicholai'nin yzn dikkatle inceledi. Hayr Nikko. Son iki hamlende geri fazla bir deha eseri gstermedin ama, hata da yapmadn. Fakat... sen hayale dalmken nasl oynayabiliyorsun? 88

Hayale dalmak m? Ben hayal kurmuyordum, hocam. Kurmuyor muydun? Baklarn bulankt, yz ifaden botu. Hatt hamlelerini yaparken oyun tahtasna bakmyordun bile. Gzn baheye bakarken parmaklarn talar oynatt durdu. Nicholai glmseyerek ban sallad. Anlamt. Haa, evet, dedi. Dinleniyordum, imdi geri dndm. Tabii o arada tahtaya bakmama gerek de yoktu. Ltfen bana anlat Nikko. Neden tahtaya bakmana gerek yoktu? Ben... ey., ben dinleniyordum. Nicholai, Otake-san'm kendi sylediklerini hi anlamadn fark edince akl karmaya balamt. nk o gne kadar mistik deneyimlerin herkesin bana geldiine inanyordu. Otake-san arkasna yasland, azna bir nane ekeri daha att. Bunlar yllardan beri emerdi. Fazla konsantrasyondan doan mide arlarn bastrmak iin. imdi syle bana, dedi. Dinlenme dediin zaman ne demek istiyorsun? Herhalde 'dinlenme' kelimesi doru seilmi bir kelime deil, hocam. Asl kelimenin ne olduunu bilmiyorum. Kimsenin de buna bir isim taktn duymadm. Ama hangi duygudan bahsettiimi biliyorsunuzdur. Yerinizden kprdamakszn uzaklara gitmek. Yani... uup baka eylerin iine girmek ve... ve hereyi anlamak. Nicholai utanmt. Geirdii deneyim, kelimelerle anlatlamayacak kadar basit bir eydi. Sanki retmeni kendisine soluk alp vermeyi ya da ieklerin kokusunu sormu gibi. Nicholai aslnda Otake-san'm bu duyguyu pek iyi bildiinden emindi. Kendi dinlenme dnemlerini hatrlamas yeterdi. O halde neden soruyordu bu kadar soruyu? Otake-san uzanp Nicholai'nin kolunu tuttu. Biliyorum, Nikko, dedi. Anlatmann senin iin g olduunu biliyorum. Ve neler hissettiini de birazck anlayabiliyorum. Kendi bamdan getii iin deil ama, bu konuda bir eyler okuduum iin. Bu konu her zaman ilgimi ekmitir. Adna mistisizm derler. Nicholai gld. Mistisizm mi? Ama hocam, herhalde... Daha nce kimseye bundan sz ettin mi? Bu... nasl demitin... yerinden kprdamakszn uzaklara gitmekten? 89

Yoo, hayr. Neden kimse bundan sz etmek istesin? Yakn dostumuz Kiikava-san'a da m anlatmadn? Hayr hocam. Bu konu hi almad. Bana neden bu sorular sorduunuzu anlamyorum. Aklm karyor. ime bir utanma duygusu doluyor. Otake-san onun koluna dokundu. Hayr, hayr utanma ve korkma, dedi. Bak Nikko, bu sana olan ey... bu dinlenme dediin ey... pek sk rastlanan bir ey deildir. ok gen yalarda, ksmen buna benzer deney geirenler hari, pek az insann bana gelir bu. Bilge insanlar bunu elde edebilmek iin disipline ve meditasyona ynelirler. Aptallar ise ayn noktaya illar alarak varmaya alrlar. alar boyunca eitli kltrlerde pek az ansl kii bir sknete ve doayla birleme dzeyine abalamadan ulaabilmitir. Bu kelimeleri kullanmn nedeni, okuduum kitaplarda bunlarn kullanlm olmasndan. Yani bazlarna bu ok kolaylkla ve doal olarak geliyor. Byle kimselere mistik derler. yle denmesi ok yazk. nk bu kelime sanki dinle veya sihirle ilgiliymi gibi bir izlenim yaratyor. Aslnda bu deneyimi anlatan kelimelerin tm biraz tiyatrom-su. Senin dinlenme dediin eye bakalar 'Ekstaz' diyor. Nicholai bu kelimeyi duyunca tedirgin tedirgin srtt. Dnyann en gerek eyine nasl olur da mistisizm diyebilirlerdi? Dnyann en sakin duygusunun ad nasl ekstaz olabilirdi? Bu kelimeye glyorsun, Nikko. Ama her halde geirdiin deneyim zevkli bir ey olmal. yle deil mi? Zevkli mi? Bunu hi dnmemitim. Bence... gerekli. Gerekli mi dedin? nsan arada hi dinlenmeksizin gnler boyunca nasl srekli yaayabilir? Otake-san glmsedi. Bazlarmz bu tr dinlenmelerden mahrum olarak yaayp gitmek zorundayz, dedi. zr dilerim, hocam, ama o tr bir hayat hi dnemiyorum. O zaman yaamakta ne ama kalr? Otake-san ban sallad. Kitaplarda mistiklerin dier insanlar bir trl anlayamadklarn okumutu. inde bir tedirginlik hissetti. 90

Okuduu bir baka eyi daha hatrlamt. Mistikler bu niteliklerini kaybettikleri zaman (ki ou er ya da ge kaybediyordu), byk bir panie kaplyor, depresyonlara uruyorlard. Kimi kendini dine veriyor, ayn deneyime meditasyon yoluyla varmaya urayor, kimi intihar ediyordu. nk onlarca mistik deneylerden yoksun bir hayatn hibir anlam yoktu. Nikko, ben her zaman mistisizm konusuna ilgi duydum. Bu yzden, ltfen sana bu dinlenmelerinle ilgili birka soru sormama izin ver. Okuduuma gre balarndan geenleri anlatan mistikler her zaman mulak, belirginlikten uzak deyimler kullanyorlar. Bu deyimler birbirinin tersi gibi bir ey. ou iirsel paradokslar. Sanki kelimelerle ifade edilemeyecek kadar girift bir eyi anlatmaya alyorlarm gibi? Ya da anlatlamayacak kadar basit. Evet. Belki de ondan. Fazla basit. Otake-san gsndeki basky hafifletmek iin yumruunu brne dayad, sonra azna bir nane ekeri daha att. Syle bana, ne kadar zamandr oluyor bu sana? Her zaman. Bebekliinden beri mi? Her zaman. Anlyorum. Peki her biri ne kadar sryor? nemi yok, hocam. Orada zaman yok. Zamansz m? Hayr, Zaman da yok, zamanszlk da. Otake-san glmseyip ban sallad. Senden de mi mulak kelimeler ve iirsel paradokslar gelecek? dedi. Nicholai azndan kanlarn, ok basit bir eyi kark ve bo gsterdiini anlamaya balyordu. Ama kelime denilen yetersiz letlerle, dndn nasl ifade edebileceini de bilemiyordu. Otake-san onun yardmna geldi. Demek bu deneyimlerin srasnda iinde bir zaman duygusu olmadm sylemeye alyorsun, dedi. Ne kadar srdn bilmiyorsun yani. Ne kadar srdn ok iyi biliyorum efendim. Uzaklatm 91

zaman yerimden ayrlmyorum. Kendim, vcudumun olduu yerdeyim. Ama ayn zamanda da her yerdeyim. Hayale dalm deilim. Dinlenme bazen bir iki dakika srer, bazen saatler srer. Ne kadar ihtiyacm varsa o kadar srer. Sk sk oluyor mu, bu... dinlenmeler? O deiir. En ok gnde iki, defa olur. Ama bazen bir ay dinlenmeden geiririm. Byle olduu zaman dinlenmelerimi ok zlerim. Bir daha olmayacak diye korkmaya balarm. Kendin istediin zaman bu dinlenme anlarndan birini getirebilir misin? Hayr. Ama gelecek olan durdurabilirim. Eer ihtiyacm varsa, durdurmamak iin dikkatli olmalym. Nasl durdurabilirsin? fkelenerek. Ya da nefret ederek. Nefret ettiin zaman bu dnemler gelmiyor mu? Nasl gelebilir? Dinlenme, nefretin tam tersidir. Sevgi mi yani? nsanlara ynelik olsa sevgi veya ak olurdu. Ama bu insanlara ynelik deil. Neye ynelik? Her eye. Bana ikisi de bir zaten. Dinlendiim zamanlar her ey ve ben aynyz. Nasl anlatacam bilemiyorum. Her eyle birleiyor musun? Evet. Yoo... tam deil. Ben her eyle birlemiyorum. Zaten birim. O anlarda yeniden o birlie dnyorum. Ne demek istediimi anlyor musunuz? Anlamaya alyorum. Ltfen az nce geirdiin dinlenme dnemini ele al. Oynarken olan. Ve bana o srede neler olup bittiini anlat. Nicholai avularn aresizlikle at. Nasl anlatabilirim? Dene. Syle bala: Oyun oynuyorduk, siz elli altnc ta oynadnz, ve... devam et. Elli sekizinci tat hocam. Peki, elli sekiz olsun. Sonra ne oldu? 92

eyy... oyunun ak ok iyiydi ve bu durum beni ayra doru srkledi. Her sefer bir uma duygusuyla balar. Ya da yzme duygusu. Bir nehir ya da rmak. Belki de rzgrn bir pirin tarlasnda yaratt dalgacklar. Rzgrla kmldayan yapraklar, akp geen bulutlar. Benim iin, Go talarnn klasik ve dzenli ak da ayn etkiyi yapabiliyor ve beni ayra gtrebiliyor. ayra m? Evet. ine szldm, yayldm yer. Onu grnce dinlendiimi anlyorum. Sahici bir ayr m bu? Evet. Elbette. Bir zamanlar gerekten gittiin bir yer mi? Belleinde mi var? Belleimde deil. Klm halimde oraya hi gitmedim. Klm halin mi? Anlyorsunuz ite. Kendi vcudumun iindeyken. Dinlenmi-yorken. Yani normal hayat klm durum mu sayyorsun? Dinlenmede geen zaman normal sayyorum. imdiki gibi za-manlarda... geici, ve... evet, klm. Bana ayr anlat, Nikko, ke bir imenlik. Hayr. Benden ileriye doru ykseliyor, otlar ok yksek. Hayvan yok. Bu otlarn stnde hibir ey yrmemi ve onlar hibir ey yememi. iekler var. Bir rzgr... lk. Gkyz soluk. Tekrar imen olduuma ok mutluyum. Sen imen misin? kimiz biriz. Rzgr da yle, sar gne da. Hepimiz... birbirimize karm durumdayz. Anlyorum. Anlyorum. Senin anlatn da dier okuduklarma benziyor. Bu senin ayrn, bakalarnn 'Kap' ya da 'yol' dedii ey. Senin de hi byle dndn oluyor mu? Hayr. Peki sonra ne oluyor? Hibir ey. Dinlenme halindeyim. Ayn anda her yerdeyim. Hibir ey nemli deil ve her ey harikulade. Ve derken... klme93

ye balyorum. Gne ndan, imenlerden ayrlyorum. Tekrar gelip kendi vcudumun iine syorum. Dinlenme bitiyor. Nicholai kararszlk iinde glmsedi. Galiba iyi tarif edemiyorum hocam. Bu pek... anlatlabilecek bir ey deil. Hayr, ok iyi anlatyorsun Nikko. imde hemen hemen tmyle, unutmu olduum bir anm uyandrdn. ocukluumda bir iki kere... yazd galiba., senin anlattn gibi eyler hissetmitim. ocuklarn ara sra byle eyler geirdiini, fakat bydke bundan uzaklatn da okudum. O zaman unutuyorlar tabii. Bir ey daha syle bana. Buradan uzaktayken nasl Go oynayabiliyorsun? Yani ayrdayken? Ama ben orada olduum gibi, buradaym da. Uzaklayorum ama gitmiyorum. Hem bu odann bir parasym, hem o bahenin. Ya ben Nikko? Benim de param msn? Nicholai ban iki yana sallad. Benim dinlenme yerimde hibir mahluk yok. Orada grebilen tek ey benim. Hepimizin adna ben gryorum. Gne nn, imenin. Anlyorum. Peki tahtaya bakmadan bu talar nasl oynayabiliyorsun? izgilerin nereden getiini nasl biliyorsun? Benim son tam nereye koyduumu nasl bilebiliyorsun? Nicholai omuzlarn kaldrd. Bu konu aklama istemeyecek kadar basitti. Ben her eyin parasym, hocam. Hepsini paylayor... yoo, hepsiyle birlikte yzyorum. Akyorum. Go tahtasyla da, talarla da. Go tahtasyla ben birbirimizle i ieyiz. Oyunu izleyemez olur muyum hi? Yani tahtann iinden mi gryorsun? inden veya dndan, hepsi bir. Ama gryorum demek de en doru kelime deil. nsan her yerde olduu zaman grmesi gerekmez. Nicholai gene ban sallad. Anlatamyorum. Otake-san, Nikko'nun koluna hafife bastrd, sonra elini ekti. Sana daha fazla soru sormayacam, dedi. Yalnzca bulduun mistik skna imrendiimi itiraf edeyim. Asl imrendiim de buna bu kadar kolaylkla, uramadan, abalamadan ulaabilmen. Ama bir yandan imrenirken bir yandan da senin hesabna bir korku du94

yuyorum. Eer mistik ekstaz senin hayatnn doal ve gerekli bir paras haline gelmise, ki yle grnyor, bu yetenein solmaya balad, bu dinlenmelerin mmkn olmad zaman ne yapacaksn? Byle bir eyin olabileceini gzmn nne getiremiyorum, hocam. Biliyorum. Ama okuduklarma gre bazen bu yetenekler ortadan kalkabiliyor, bulunan bu i huzur artk bulunmaz olabiliyormu. Beklenmedik bir olay senin iini bitmeyen bir nefret ve fkeyle doldurursa, o zaman kaybedersin bu zenginliini. Hayatnn en doal ve en nemli pisiik eylemini kaybetme dncesi Nicholai'yj rahatsz etti. ine bir anda dolan panik ona yepyeni bir ey dndrd. Kaybetme korkusu da belki kaybetmesine sebep olabilirdi. Bu konumalardan uzaklamak istiyordu. Bu yeni ve inanlmaz phelere dayanmyordu. Gzlerini Go tahtasna indirdi ve byle bir kayp karsnda nasl tepki gstereceini dnd. Ne yapardn, Nikko? diye tekrarlad Otake-san. Nicholai gzlerini kaldrp ona baktnda yeil gzler sakin ve ifadesizdi. Eer birisi dinlenme zamanlarm benden alrsa onu ldrrm. Bu sz yle kaderci bir sknetle sylenmiti ki, Otake-san bunu kzgnlk deil, yalnzca gerein kendisi olduunu hemen anlad. Yal adam en ok rahatsz eden de bu szn syleniindeki sessiz gven duygusuydu. Ama Nikko, ya bu niteliini senden alan bir insan deilse? Bir durum, bir olay, hayatn bir oyunuysa? O zaman ne yaparsn? Onu yok etmeye alrm. O ey her neyse mahvederim onu. Cezalandrrm. yle yaparsan dinlenmelerine tekrar kavuur musun? Bilemiyorum hocam. Ama bu kadar byk bir kayba kar ok kk bir intikam olur aslnda. Otake-san iini ekti. Bir yandan Nikko'nun byle hassas ve krtabilecek durumda olmasna acyor, bir yandan da ona bu deerli yeteneini kaybettirecek olaya sebebiyet verecek adama acyordu. 95

Delikanlnn dediini yapacandan zerre kadar kukusu yoktu, insann kiilii hibir davrannda, Go oynaymdaki kadar belli olmazd. Tabii oyunu izleyen, hareketlerin anlamn anlayacak zek ve tecrbeye sahipse. Nicholai'nin oyunu ise, bir yandan ok zekice ve cesurken, beri yandan ok souk ve insanlk d bir ama konsantrasyonu gsteriyordu. Gencin oynad oyunu bu ekilde deerlendiren Otake-san, yldz rencisinin gnn birinde bykle ulaabileceini, ve belki de Japon olmad halde st dcm'lara varabilecek ilk kii olacan ok iyi biliyordu. Ama dier taraftan, daha kk bir oyun olan hayat oyununda bu gencin asla bar ve mutluluu bulamayacan da biliyordu. Nikko'nun mistik yetenei olmas bu yzden ok yararlyd. Ama bu yetenek de zehirli bir yetenekti. Otake-san tekrar iini ekerek tahtann stndeki ta.lar gzden geirdi. Oyunun te biri bitmiti, yarm braksak zlr msn, Nikko? dedi. Mide arlarm gene artt, zaten oyunun gelimesi yle klasik ki, sonucun tohumlar imdiden atlm saylr. kimizin de ciddi bir hata yapacamz sanmyorum. Sen ne dersin? Ben de sanmyorum efendim. Nicholai tahtann bandan kalkacana, bu kk odadan kurtulacana memnundu. Mistik yeteneinin ebed olmadn ilk olarak rendii bu kk odadan... Demek bir ey olabilir, onu bu doyumlu huzurdan mahrum edebilirdi. Hayatnn en gerekli eyinden. Ne olursa olsun, yedi veya sekiz tala siz kazanrdnz zaten, hocam, dedi. Otake-san tekrar tahtaya bakt. O kadar ok mu? dedi. Bence ancak be alt ta fark olurdu. Sonra Nikko'ya glmsedi. Aralarnda yerlemi bir akayd bu. Aslnda Otake-san en azndan bir dzine ta farkyla kazanabilirdi ve ikisi de bunun farkndaydlar. Yllar geti, mevsimler birbirini kovalad ve Otake'nin evinde herkes geleneksel roln oynamay srdrd. Yaplacak iler, almalar, oyunla, elenceyle, sevgiyle dengelenip uzad gitti. Gnlk yaam iin gerekli iler yalnzca rnn zamanna bal olarak ve karlkl sevgi iinde ilerledii halde, bu tenha da kyn96

de bile savan sesi bir fon mzii gibi duyulmaktayd, ilerinden herkesin tand delikanllar ayrlp savaa gittiler. Bir ksm hi geri dnmemek zere. Aclar ve daha arlaan iler yaamn bir paras oldu. 8 Aralk 1941 gn Pearl Harbour basknnn haberi gelince byk bir heyecan frtnas yayld. Yal ve bilgili kimseler savan artk bir yldan fazla uzamayacan sylyorlard. Ordu, Avrupa emperyalizmini Pasifikten dar atarken radyoda heves ve heyecan dolu sesler pepee zafer mjdeleri vermekteydi. Bununla birlikte iftilerden bazlar gizli gizli mrldanyor, kendilerine mmkn olmayan retim kotalar empoze edildiinden yakmyorlard. Bir yandan da tketim mallarnn darl hissedilir hale gelmeye balamt. Go turnuvalar vatanseverlik zverisi olarak azaltlnca Otake-san vaktinin ounu kendi dalnda yorumlar yazmakla geirmeye balad. Ara sra sava Otake'lerin evine dorudan etki de yapyordu. Gnlerden bir gn Otake'nin ortanca olu okuldan eve bitkin ve utan iinde dnd. Arkadalar onunla yova-mui, yani muhallebi ocuu diye alay etmilerdi. nk ocuklar okulun buz tutmu avlusunda yar plak jimnastik yapp vcutlarnn dayanklm, kiiliklerindeki samurai ruhunu gstermeye alrken, o ellerine eldiven giymiti. Nicholai zaman zaman kendisinden gaijin, yani yabanc diye sz edildiini duyuyordu. Ya da kzlkafa diyorlard ona. Bunlar rk retmenlerin ocuklar etkilemesi sonucu ortaya kmaya balamt. Ama Nicholai yabanc oluundan dolay pek strap ekmiyordu. General Kiikava onu kartt kimlik ktlarnda annesinin Rus (yani tarafsz), babasnn da Alman (yani mttefik) olduunu belirtmeye zellikle dikkat etmiti. Ayrca Nicholai'yi koruyan bir faktr daha vard. O da ky halknn Otake-san'a gsterdii saygyd. nl Go oyuncusunun kendi kylerini seip orada yaamas ky halk iin bir onur saylyordu. Nicholai'nin oyun tecrbesi artp da, Otake-san'm yannda ampiyonluk yarmalarna gitmeye balaynca, Japonya'nn hangi ruhla savaa kalktn daha iyi anlad. Btn tren istasyonlarnda savala ilgili yazlar aslyd: ibumi 97/7

BAYRAK ALTINA AIRILDIINIZ N SIZI KUTLARIZ. ASKERLKTE SZE UZUN SREL ANSLAR DLERZ. Komu kyden bir delikanlnn, salk muayenesinde haji saylnca, yani re knca, yetkililere yalvarmaya baladn, byle bir aypla karlamaktansa kendisini hangi greve olursa olsun kabul etmeleri iin ricada bulunduunu duymutu. Bu yalvarmalar sonunda boa km, delikanl ilk trenle evine gnderilmiti. ocuk evinde uzun sre pencerenin nne dikilip darlara bakm, ancak duyulabilecek bir sesle, Haji desu, haji desu, diye mrldanm, iki gn sonra da cesedi demiryolu zerinde bulunmutu. Kendisini kutlamalar, alklar arasnda askere yollayan akraba ve dostlarnn karsna kmaya cesaret edememiti nk. Tpk Japonya'ya kar savaan lkelerin halklar gibi, Japon halk da bu savaa zorla girdiklerine, mecbur olduklarna inanmaktayd. Kck Japonya'nn, pek de fazla doal kaynaklan olmayan, tek serveti halknn cesareti ve kahraman ruhu olan bu lkenin, milyonlarca inli'ye, ayrca Amerika, ngiltere, Avusturya, ve drdnc hari btn Avrupa lkelerinin o koca sna gcne kar koymas, bu halka umutsuz bir gurur veriyordu. Akl eren her insan, Japonya biraz zayflk belirtisi gsterdii anda, Sovyetler Birlii'nin o ezici arlyla stlerine rekleneceini de bilmekteydi. Ama balangta ortada yalnzca zaferler gzkyordu. Tokyo'nun Doolittle tarafndan bombalanmas haberi kye ulanca byk aknlk ve fke yaratmt. aknln nedeni, halkn Japonya'nn yenilmez olduuna inanmasyd. fkenin nedeni ise, Amerikan uaklarnn bombalarn rastgele atm olmalar ve rastlant eseri olarak evler, okullar zarar grrken, hibir fabrikaya veya asker tesise bomba isabet etmemi olmasyd. Amerikan bombardman uaklarm duyan Nicholai, hemen anghay'daki maazay bombalayan Northrop uaklarn hatrlad. Yeil, dik yakal elbisesiyle eilip kendi elini arayan inli kzn hayali hi gznn nnden gitmiyordu. Geri sava, hayatn her ynn etkiliyordu ama, gene de Nic-holai'nin gelime ann en etkili unsuru saylmazd. Ondan nem98

li ey daha vard. Birincisi oyun slbunun Derlemesiydi, ikincisi, ne zaman kendini ruhsal bakmdan yorgun hissetse, mistik yolculuklarndan birine snp yeniden g kazanmas, ncs ise, on yedi yanda karsna kan ilk akyd. Mariko, Otake-san'n rencilerindendi. Nikko'dan bir ya byk, ekingen, narin bir kzd. Byk bir oyuncu olmak iin gerekli olan sertlik onda yoktu. Gene de oyunu zekice ve kibard. Nicholai ile Mariko egzersiz oyunlar oynar, zellikle balang ve orta safhalar zerinde alrlard. Kzn ekingenliiyle Nicholai'nin iine kapankl birbirine ok iyi uyuyordu. Baz akamlar bahede yanyana otururlar, ok az konuup, uzun sessizlik srelerini paylar giderlerdi. Ara sra bir ey almak ya da bir ey gtrmek iin birlikte kye inerlerdi. Yan yana yrrken kollar yanllkla birbirine dokununca, konumalar kesilir, yeniden uzun sessizlikler doard. Gnlerden bir gn Nicholai yarm saat kadar kendi kendisiyle mcadele edip sonunda bir karara vararak Go tahtasnn zerinden uzand ve kzn elini tuttu. Mariko bir yandan yutkunup, bir yandan olanca dikkatiy-le oyun tahtasna bakmaya devam ederken, onun elinin basksna karlk verdi. Btn sabah boyunca, elele tutuup, dank, kt bir oyun oynadlar. Kzn avular, birinin kendilerini grebilecei korkusuyla srlsklamd. Nicholai'nin kolu ise, bu rahatsz pozisyonda uzun sre durmann yorgunluuyla titriyordu. Gene de kolunu ekemiyor, kzn elini brakamyor, bunun ret anlamna geleceinden korkuyordu. le yemeine arldklarnda ikisinin de ii rahatlad. Ama gn boyu bir sevgi ve gnah heyecan damarlarnda dolat durdu. Ertesi gn dudaklar ylece birbirine dedi. Nicholai'nin hemen hemen on sekiz yanda olduu bir ilkbahar gecesi, delikanl cesaretini toplayp Mariko'yu odasnda ziyaret etti. Bu kadar dar yerde, bu kadar ok kiiyi barndran bu evde gece bulumak macerayd. Alak sesle fsltlar, tutulmaya allan soluklar, her duyulan veya hayal edilen seste birbirinin gsne vuran kalp atlar... O geceki aklar acemice, ihtiyatl, fakat byk anlay doluydu.
9y

Geri Nicholai aydan aya General Kiikava ile mektuplayordu ama, be yllk rencilik dneminde General ancak iki kere kendini grevlerinden ayrp Japonya'ya izne gelebildi. Nicholai'ye yapt birinci ziyaret yalnzca bir gn srd. nk General izninin ounu Tokyo'da kzmm yannda geirdi. Kz artk duldu. Deniz subay olan kocas, Mercan Denizi zaferinde gemisiyle birlikte batm, gen karsn ilk ocuuna hamile olarak geride brakmt. General nce kzmm acsn paylap sonra onun geimim salam, ancak ondan sonra Otake'lere urayp onlar ziyaret etmi, Nicholai'ye de bir armaan getirmiti. Bu armaan, igal edilen yerlerdeki ktphanelerden seilmi iki kasa dolusu kitapt. Yansra da bir tle birlikte. General delikanlya, yabanc dillere olan yeteneini asla paslandrmamas gerektiini sylyordu. Kitaplar Rusa, ngilizce, Almanca, Franszca ve inceydi. Bu sonuncusu pek bir ie yaramayacakt, nk Nicholai anghay sokaklarnda dolap dururken arkadalarndan inceyi akc biimde konumay renmiti ama, bu dili okuyup yazmay hi bilmiyordu. Generalin Franszca bilmemesi de baka bir rastlantya yol amt. Kutulardan drt dilde Sefiller kitab kmt. Belki bir beincisi de inceydi ama Nicholai bunu anlamyordu tabii. O akam General yemeini Otake ile birlikte yedi. Her ikisi de savatan sz etmeme abasmdaydlar. Otake-san, Nicholai'nin almalarn ve kaydettii ilerlemeyi verken, General tipik Japon baba roln stlendi ve Otake'ye bylesine tembel ve yeteneksiz bir renciyi eitme ykn stlendii iin teekkrler etti. Bunlar sylerken gene de gzlerinde parldayan gurur klarn engelleyemiyordu. Generalin ziyareti jusanya'ya, yani Sonbahar Ay Festivali'ne rastlamt. Baheye, ay nn decei yere iekler ve sonbahar otlar yerletirilmekteydi. Baka zaman olsa oraya meyveler ve yiyecekler de konurdu ama, savan yaratt ktlk nedeniyle Otake-san, gelenei saduyusuyla biraz deitirivermiti. Baz komular gibi Ay Tanrsna o gn meyve ve yiyecek de sunabilir, sonra ertesi gn onlar oradan alp kendi ailesine yedirebilirdi ama, Otake byle bir eyi aklnn ucundan bile geirmeyecek bir insand. 100

Yemekten sonra Nicholai ile General bahede oturup, ykselen ayn aa dallar arasndan syrln seyrettiler. Demek byle, Nikko. Syle bakalm, bir zamanlar bana sylediin gibi ibumi'ye eritin mi sonunda? Yal adamn sesinde akac bir ton vard. Nicholai nne bakt. Fazla ataktm o zaman efendim, dedi. Fazla gentim. Daha gentin, evet. Sanrm bu ama peinde ilerlerken bedenini ve genliini olduka byk engeller olarak gslemek zorundasn. Belki zamanla davrannda ve grnnde ibusa denilen zerafete ulaabilirsin. Ama ibumi denilen ruh basitliine varabilmen kukulu. Aramaya devam et, elbette. Ama daha azn elde ettiin zaman ona da kretmeyi bil. oumuz istediimizden azyla yetinmek zorundayz. Rehberliinize teekkr ederim, efendim. Ama ben ibumi yolunda baarszla uramay, baka ama yolunda zafere ulamaktan ye tutarm. General kendi kendine glmseyerek ban sallad. Evet, bundan eminim. Bir an iin senin kiiliini unutmuum. Uzun sre ayr kaldk. Bir sre bahesinin sessizliini paylatlar. Peki Nikko, lisan bilgilerini canl tutuyor musun bakalm? Nicholai, Generalin getirdii kitaplara bir gz att zaman, Al-mancasyla Ingilizcesinin paslanmakta olduunu fark ettiini itiraf etti. Bunu asla yapmamalsn. zellikle ngilizceni. Bu sava bittii zaman ben sana yardm edecek durumda olamayacam. Senin de lisan yeteneinden baka gvenecek tek daim yok. Sanki sava kaybedilecekmi gibi konuuyorsunuz, efendim. Kiikava-san uzun sre sessiz kald. Nicholai onun yznde hzn ve yorgunluk ifadesi okuyabiliyordu. Btn savalar sonunda kaybedilir. ki taraf da kaybeder, Nikko. Artk profesyonel askerler arasnda yaplan meydan savalarnn gn oktan geti. imdi savalar karlkl sanayi kapasiteleri arasnda, lkenin nfuslar ara101

smda yer alyor. Ruslar, denizler gibi akp gelen insanlaryla Almanlar yeneceklerdir. Amerikallar da anonim fabrikalaryla bizi yenecekler. Eninde sonunda. yle olunca siz ne yapacaksnz, efendim? General ban ar ar sallad. Onun nemi yok. dedi. Sonuna kadar grevimi yapacam. Kk, nemsiz idar sorunlar zerinde gnde on alt saat almay srdreceim. Bir vatansever gibi davranmaya devam edeceim. Nicholai onu dikkatle szd. Kiikava-san'm vatanseverlikten sz ettiini daha nce hi duymamt. General hafife glmsedi. Ya, yle, Nikko. dedi. Her eye ramen bir vatanseverim ben. Politikada, ideolojide, asker bandolarda, hinomaru'da deil ama, gene de vatanseverim,cBunun gibi baheler iin, ay festivalleri iin, Go oyununun incelikleri iin, pirin eken kadnlarn arklar iin, erken aan kiraz iekleri iin... Ja-ponlar'a zg her ey iin. Bu sava kazanamayacamz bilmem hibir eyi deitirmez. Gene de grevimi sonuna kadar yapmakta devam edeceim. Bunu anlayabiliyor musun. Nikko? Yalnzca kelimelerini anlyorum, efendim. General itenlikle gld. Belki de kelimelerden daha derin bir anlam yok aslnda, dedi. imdi artk yat Nikko. Ben bir sre yalnz oturmak istiyorum. Sabah sen uyanmadan gideceim. Ama seninle, ksa da olsa, birlikte vakit geirebildiimiz iin memnunum. Nicholai ban eerek selam verdi ve ayaa kalkt. O gittikten epey sonra General hl kendi bana bahede oturuyor, bahenin ay mdaki grnmn sessizce seyrediyordu. Neden sonra Nicholai, Generalin o ziyareti srasnda Otake'ye kendi bakm ve eitimi iin para teklif ettiini rendi. Fakat Otake-san teklifi reddetmi. Eer Nicholai sizin dediiniz kadar tembel ve yeteneksiz bir renci ise, onun iin para kabul etmem ahlk kurallarna smaz, demiti. General o zaman yal dostuna glmsemi, bam sallamakla yetinmi, yaplan iyilii kabul etmek zorunda kalmt.

102

Savan ak zamanla Japonlarn aleyhine dnd. Artk Japon retiminin tm gnlk ihtiyalar karlamaya, bir dereceye kadar huzur salamaya ynelikti. Yenilginin belirtileri her yerde fark ediliyordu. Hkmet bildirilerinin fazla ateli fanatizminde, muhacirlerin gemi bombardmanlar anlatnda, en temel ihtiya maddelerinin ktlnda... Yaadklar ky bir tarm ky olduu halde, hkmetin empoze ettii kotalar karladktan sonra iftilerin ellerinde pek az yiyecek kalyordu. Otake ailesi nice akamlar, karnlarn zosui ile doyurmak zorunda kalmaktayd. Zosui, doranm havu ve pancarlarn pirinle halanmasndan oluan bir yemekti, ve Otake'nin esprili tutumu olmasa, yutulacak ey deildi. Otake sofrada yemei, ok zevkleniyormu gibi sesler kararak, maskaralklar yaparak yer, ikide bir gzlerini yuvalarnda evirip eliyle midesini okar, ocuklarna azlarndaki berbat tad unutturur, onlar gldrrd. Balangta kentlerden gelen muhacirlere acyan kyller onlara ok iyi davranyorlard. Ama zaman getike bu konuklar doyurmak da bir yk olmaya balad. Muhacirlere sokaijin diye isim takld. Bu kentli asalaklarn, kentin korkulu atmosferinden kurtulacak kadar zengin veya nfuzlu olmalarna karn, kendi ihtiyalarn karlayacak kadar bile almayan kimseler olduu inanc yerleti. Otake-san'm hl feda etmedii kk bir lks vard, o da ufack bahesiydi. Savan sonlarna doru oradaki iekleri de skp yiyecek ekmek zorunda kald ama, bunu bile kendi kiiliine uygun biimde yapt. Pancar, turp ve havular yle bir biimde ekti ki, bitkiler byd zaman yapraklar gze iek yataklar gibi gzel grnr oldu. Otake. Geri bu durumda bunlarn otlarn ayklayp bakmlarm yapmak ok g oluyor ama, hayat mcadelesi uruna gzellii feda edersek, barbarlar daha imdiden bizi yenmi saylr. diyordu. Gnler getike resmi yaynlar bile arada srada baz yenilgileri kamuoyuna duyurmak zorunluluunu hisseder oldular. Byle yapmasalar, savatan dnen yarallarn anlattklaryla fena halde elikiye decekler ve inanlrlklann kaybedeceklerdi. Byle bir yenil103

ginin her duyulusunda bunun bir taktik gerei olduu ya da savunma hatlarnda deiiklik yaplmakta olduu syleniyor ve yayma her seferinde herkesin ok sevdii Umi Yukaba arksyla son veriliyordu. Bu arknn melodisi ksa zamanda halkn beyninde karanl ve yenilgiyi ifade eden bir anlam kazand. Otake-san artk Go turnuvalar iin seyahate pek az kyordu. Ulam hizmetleri hemen hemen tmyle milli savunmann ve sanayinin ihtiyalarm karlamaktayd. Gene de bu nemli ulusal oyunun oynanmas srmekte, gazetelerde nemli karlamalarn haberleri hep verilmekteydi. Urunda savatklar sosyal ve geleneksel varlklarndan birinin de bu olduunun farkndayd Japonlar. Hocasnn yan sra bu yolculuklara kan Nicholai, savan etkilerini grme olanan da buluyordu. Kentler yerle bir olmu, insanlar evsiz kalmt. Ama bu bombardmanlar gene de halkn ruhunu ldrebilmi deildi. Stratejik bombardmann, yani sivillere ynelik olmayan bombardmann halkta sava evkini krd inanc bir uydurmadan baka ey deildi. Almanya'da da, ngiltere'de de, Japonya'da da, stratejik bombardmanlar insanlar daha ok birbirine yaklatrm, onlara ortak bir ama vermi, zorluklara birarada gs germe kararlarn daha da glendirmiti. Bir keresinde demiryolunun hasara uramas yznden tren bir istasyonda saatlerce beklerken Nicholai istasyon platformu zerinde bir ileri bir geri yrmeye balamt. Platformun kenarlarnda hastaneye gtrlecek yaral askerler sedyelere yatrlm bekliyorlard. Kiminin yz kl gibi, kimi acsn belli etmemek iin enesini kasm... ama hibirinden tek lk kurtulmuyor, tek yaknma iitilmiyordu. Yallar ve ocuklar, gzlerinde yalarla bir sedyenin bandan tekine gidiyorlar, her yaral askerin nnde eiliyor, Teekkr ederiz. diye mrldanyorlard. Teekkr ederiz. Gokuro sama. Go-kura sama. ki bklm, ihtiyar bir kadn Nicholai'ye yaklap onun Batllara zg yzne, zmrt yeili gzlerine bakt. Yznde nefret yoktu kadnn. Yalnzca aknlk ve hayal krkl vard. zgn zgn ban sallayp arkasn dnd. 104

Nicholai platformun sonunda tenha bir yer bulup oturarak stlerinden yavaa geen buluta bakt. Kendini serbest brakt, bulutun akna benliini kaptrd, birka dakika iinde de mistik yolculuuna kt. O anda artk evresindeki ac sahnelere kar da, kendi rksal suuna kar da bak durumdayd. Generalin ikinci ziyareti savan sonlarna doru yerald. Bir ilkbahar gn, leden sonra, hi habersiz kageldi, nce Otake-san'la ba-baa grt, sonra Nicholai'yi Kajikava Nehri kysnda Nigata yaknndaki kiraz ieklerini birlikte seyretmek zere bir geziye davet etti. Bindikleri tren i kesimlere doru dnmeden nce kuzeye yne-lip Yokohama ile Tokyo arasndan geti. Gerek bombardmanlardan, gerekse fazla kullanlmaktan anm olan raylarn zerinde ilerliyorlard. evrelerinde kilometreler boyunca yalnzca yklm evlerin, okullarn, fabrikalarn, tapnaklarn, dkknlarn, tiyatrolarn, hastanelerin enkazn grdler. Hibir eyin ykseklii insann gs hizasn gemiyordu. Arasra ykselen dumanlar hari. Tren Tokyo'nun evresinden dolat, banliy yerleim alanlarnn iinden geti. Her yerde 9 Mart bombardmannn izleri grlmekteydi. O gn yz akn B-29 ua Tokyo'nun sivil mahalleleri dahil, bombalanmam bir kar yer brakmamlard. Kentin on alt mil karelik alan cehenneme dnmt. Scaklk 1800 fahrenhaytn stne km, damlardaki kaplamalar eritmi, kaldrmlar eip bkmt. Alevden duvarlar bir evden tekine sram, nehirleri ve kanallar am, gvenli bir yer bulabilmek amacyla saa sola kouan sivillerin evresindeki halkay gittike daraltmt. Parklar-daki aalar nce tslamaya balam, sonra dumanlar karm, daha sonra birden patlayp yarlrcasna ate almlard. Kalabalk gruplar bu cehennem scandan kurtulmak iin kanallara atlam, fakat arkadan gelen kalabaln itmesiyle arada boulup gitmilerdi. Birok kadn son ana kadar kollarnn btn gcyle yukarda tutmaya altklar bebeklerini boulurken ellerinden karmlard. Dolaan alev hortumu havay yutuyor, bir ate frtnas yaratyordu. yle ki, bombalamann sonularn filme almak amacyla 105

kent zerinde uan Amerikan uaklar binlerce metre ykselmek zorunda kalmlard. O gece lenlerin bir ou, soluk alamamaktan boularak ldler. Alevler cierlerindeki havay ekip ald iin. Artk ellerinde savunma uaklar da kalmayan Japonlarn kentleri, pepee gelen dman bombardmanlarna tmyle akt. tfaiyeciler ie yaramayan hortumlarn alev duvarlarna doru tutarken umutsuzluk ve utantan alyorlard. Su borularnn patlam olmas sonucu hortumlara zaten damla damla su, ya geliyor, ya gelmiyordu. afak skt zaman her enkaz ynnn tepesinden kk alev dilleri ykseliyor, evrede patlayabilecek maddeler arayp dolayorlard. Her taraf cesetlerle doluydu. Tam yz otuz bin ceset. ocuklarn pimi vcutlar okullarn bahelerinde yanyana yatyordu. Yetikin iftler birbirlerinin kollarnda lmler, son kucaklamalarnda can vermilerdi. Kanallar, hl lk akan suyun iine batp kan cesetlerle doluydu. Hayatta kalan sessiz insanlar bir ceset ynndan tekine gidiyor, akrabalarn aryorlard. Her ceset ynnn en dibinde maden paralar vard. Bunlar snm, yanm, sonra cesetleri yakarak aaya kaym, en dibe ylmlard. Kemiklerinin stnde hi et kalmam bir gen kadnn zerinde, salam grnl bir kimono vard. Ama kuman bir ucuna dokunulunca hepsi birden kl yn haline geliverdi. Yllar sonra Bathlar'm vicdan Hamburg ve Dresden'de olanlar iin epey szlad. Oralarn halk beyaz rktan olduu iin. Oysa 9 Mart bombardmanndan sonra Time dergisi, olay gerekleen bir rya diye tanmlyor, Japon kentlerinin de sonbahar yapraklar gibi yanabileceinin anlaldn yazyordu. stelik Hiroima'ya daha vakit vard. Yolculuk boyunca General Kiikava kazk gibi, sessiz oturmu, ylesine hafif soluk alp vermiti ki, giydii sivil elbisenin altndan gsnn inip kalkt fark edilememiti bile. Tokyo'nun fecaati gerilerde kaldktan, tren llmez gzellikteki dalara ve yaylalara trmanmaya baladktan sonra bile konumad Kiikava-san. Du106

rumu sessizlikten kurtarmak iin Nicholai ona Tokyo'da oturan kzyla bebek torununu sordu. Fakat daha son kelimeler azndan karken olup biteni anlamt. Generale savan bu son gnlerinde izin verilmesinin baka ne nedeni olabilirdi ki! Kiikava-san cevap verirken gzleri iyilik dolu, ama yaral ve bo ifadeliydi. Onlar aradm, Nikko, dedi. Ama oturduklar mahalle... artk yok. Bunun zerine onlara Kajikawa'nm goncalar arasnda veda etmeye karar verdim. Kzm kkken bir kere oraya gtrmtm. Ve bir gn... torunumu da gtrmeyi planlyordum. Onlara veda etmeme yardm edecek misin, Nikko? Nikko hafife ksrerek bazm temizledi. Bunu nasl yapabilirim efendim? Kiraz aalar arasnda benimle yryerek. Sessizlie dayanamadn anlarda seninle konumama izin vererek. Sen hemen hemen benim olumsun ve sen... General stste birka kere yutkundu, gzlerini yere indirdi. Yarm saat sonra General parmaklarn gzlerinin zerinden geirdi, burnunu ekti. Nicholai'ye bakt. Eee, bana gnlk hayatn anlat bakalm. Nikko. Oyunun geliiyor mu? ibumi hl senin ba amacn m? Otake'ler durumu nasl idare edebiliyorlar? Nicholai sessizliin zerine aklna gelebilecek her trl ayrnty kullanarak saldrd ve Generali kalbindeki souk hareketsizlikten korumaya alt. gnlne Niigata'da eski model bir otele yerletiler. Her sabah Kajikavva kylarndaki kiraz aalarnn arasnda yry yapyorlard. Uzaktan bakldnda aalarn zerinde hafif pembeye alan bir bulut varm gibi grnyordu. Alttan geen yolun zeri dklm pembe ieklerle kaplyd. Her admda yenilerinin dkld grlyor, her gonca en gzel zamannda lyordu. Kiikava-san bu sembolizmde bir tr teselli buluyor gibiydi. Dolarken pek az. ve pek alak sesle konuuyorlard. Daha ok kafalarnda akan dncelerin birer krk paras olan tek kelimeler, veya kk cmleciklerden oluuyordu szleri. Ama ok iyi anlayorlard. Arasra yksek yamalarda oturup akan suyu seyrediyor107 lard. Ta ki su yerinde duruyor da, kendileri nehrin yukarlarna kayyormu gibi grnnceye kadar. General kahverengi veya pas rengi kimonolar giyiyordu. Nicholai'nin stnde ise btn rencilerin giydii mavi niformayla banda kasket vard!' Bu grnmleriyle gerek bir baba oula. yle ok benziyorlard ki, gelip geenler ocuun arpc yeil gzlerini grdklerinde aalyordu. Son gn kiraz aalan altnda daha uzun sre kaldlar. Akama kadar gezinip durdular. Gkyznn rengi kararmaya balayp yerden esrarengiz bir k ykseliyormu gibi olunca, dklen iekler alttan aydnlatlyorlarm i gibi bir grnme hrndler. General sanki kendi kendine konuuyormu gibi alak sesle Nicholai'ye anlatyordu. ansmz varm, Kiraz ieklerinin en gzel olduu gnn tadn kardk. ieklerin vaat gnnde buradaydk. Henz kusursuzlua erimemi olduklar gnde. Kusursuzluk gnleri sonra geldi att. Bak artk en gzel hallerinde deiller. Doruu atlar bile demek ki bugn anlar gn. gnn en hznls. Ama en zengini. Bir tr skn var bugnde. Yok, skn deil... rahatlk var. Zaman denen eyin ne tr bir sihirbaz hilesi olduunu bir kere daha anlyorum. Artk altm alt yandaym, Nikko. Senin bulunduun noktadan ileriye bakldnda altm alt yl ok uzun bir sredir. Senin hayat tecrbenin katndan fazla. Ama benim bulunduum noktadan bakld zaman, yani gemie doru bakld zaman, bu altm alt yl, tpk u dklen kiraz ieklerine benziyor. Hayatm alelacele izilmi, ama vakit yetmedii iin ayrntlar doldurulamam bir resme benziyor. Vakit. Elli yl nce... oysa daha dn gibi... gene bu yamata babamla birlikte yryordum. O zaman henz kiraz aalar yoktu. Daha dn gibi... oysa baka bir yzyl. Rus donanmasna kar zaferimizi kazanmamza daha on yl vard. Byk savata mttefiklerden yana savamamza ise yirmi yldan ok zaman vard. Babamn yz gzmn nne geliyor. Anlarmda hep bam kaldrp onun yzne bakiyorum. Kk elimi kavrayan elinin ne kadar byk ve kuvvetli grndn hatrlyorum. Sanki sinirlerimin de kendi bellei varm gibi gmun ta iinde

hissettiim bir baka anm da... babama onu ne kadar sevdiimi bir trl syleyemeyiim. Bu kadar ak ve dnyasal 108 kelimelerle konuma detinde deildik. Babamn sert fakat hassas profilinin her izgisi gzmn nnde. Elli yl. Her biri nemsiz bir sr eyle dolu. Asl nemli olanlar belleimden yklp gitmi. Zaman zaman babama acdm hissederdim. Ona kendisini ok sevdiimi sylemediim iin. Ama aslnda kendime acyordum. Benim sylemeye duyduum ihtiya, onun iitmeye olan ihtiyacndan fazlayd. Yerden ykselen k solmaya balamt. Gkyz mora dnyordu. Yalnz bat kesimi hari. Orada frtna bulutlarnn ortalar kurun idi. Sonra bir baka dn de hatrlyorum. Kzm kkken. Gene burada yrdk. u anda ellerimdeki sinirler onun tombul parmaklarnn benimkilere sarln hatrlyor. imdi grdm bu aalar o zaman yeni dikilmi fidanlard. Yere akl srklara beyaz paavralarla balanarak tutturulmulard. O clz, yeni yetme tideciklerin bir gn byle byyp insana olgun tler, teselliler sunacak duruma gelecei kimin aklna gelirdi? Acaba... acaba Amerikallar bunlar meyve vermiyor diye keserler mi? Herhalde. Heri de iyi niyetle. Nicholai biraz tedirginlemiti. Kiikava-san daha nce hi byle almamt. likileri hep anlayl bir sessizlik halinde gelimiti. Geen ziyaretimde sana yabanc dillerini canl tutman tle-mitim. Nikko. Yaptn m dediimi? Evet efendim. Geri Japonca'dan baka dil konumaya frsatm yok ama getirdiiniz kitaplarn tmn okudum. Arasra kendi kendime eitli dillerde konuuyorum. zellikle ngilizce konuuyorsundur umarm. Nicholai sulara bakt. En az ngilizce konuuyorum, dedi. Kiikava-san ban hafife sallad. Amerikallarn dili olduu iin mi? Evet. mrnde hi Amerikal grdn m? Hayr efendim. Ama gene de onlardan nefret ediyorsun, yle mi? Barbarlardan nefret etmek g bir ey deil. Onlardan rk olarak nefret etmek iin ilerinden baz kiileri tanmam gerekmez. 109 Ama bak, Nikko. Amerikallar tek bir rk deil ki. Hatt en temel kusurlar da bu. Melez bir nesil onlar. Nicholai aknlkla ban kaldrp bakt. General Amerikallar savunuyor muydu yoksa? Daha gn nce Tokyo'dan gemiler, savan en byk bombardmannn etkilerini kendi gzleriyle grmlerdi. zellikle halkn yaad mahallelere, sivillerin zerine ynelmi bir saldrnn etkilerini. Kiikava-san'n kendi z kz... bebek torunu... Ben Amerikallarla tantm, Nikko. Ksa bir sre de VVashing-ton'da asker atee olarak grev yaptm. Sana bunu hi anlatm mydm? Hayr efendim. Pek... baarl bir diplomat saylmazdm. nsann kendine kaypak bir vicdan edinmesi gerekiyor. Geree kar esnek bir tutum gerekli bu meslekte baarl olmak iin. Bende ise bu nitelikler yoktu. Ama bu arada Amerikallar' tanmaya, iyi ve kt yanlarn grmeye olanak buldum. ok baarl tccardr onlar. Parasal baarlara byk sayglar vardr. Bu tutum sana fazla yzeysel ve deersiz gibi grnebilir ama, endstri dnyasna ok iyi uyar. Sen Amerikallara barbar diyorsun. Hakkn da var. Bu ynlerini ben senden daha iyi bilirim. Tutuklularna ikence ettiklerini, cinsel bask yaptklarn bilirim. nsanlar uan alevlerle tututurduklarn, yere dnceye kadar ka metre koabileceklerini seyrettiklerini bilirim. Evet, anlatlmayacak kadar korkun ve zalim eyler grdm. Ama, Nikko, bizim kendi askerlerimiz de tpk buna benzeyen eyleri yapyorlar. Sava, nefret ve korku, bizim insanlarmz da

hayvanlatrd. Oysa biz barbar deiliz. Ahlk anlaymz binlerce yllk uygarlk ve kltrn etkisiyle daha bir salamlk kazanm olmalyd. Amerikallarn barbarl onlara bir zr oluyor... yoo, hayr, byle eylerin zr olamaz aslnda tabii. Ama onlarn hareketleri iin bir aklama salyor. Biz kendimiz, binlerce yllk saf kanmz, geleneimiz ve dikkatli yetitiriliimize karn byle insaf ve insanlk d hareketler yaparken, yamal kltrel gemii yzyllarla deil, ancak on yllarla saylabilecek Amerikallar' nasl vahetle sulayabiliriz? Amerika halk alt 110 taraf Avrupa'nn istenmeyenlerinden, orada baar salayamayanlardan olumu bir halk. Bunu dnnce onlar masum saymamz gerekir. Bir srtlan kadar, bir akal kadar masum. Evet, tehlikeli, evet hilekr... ama gnahkr deil. Sen onlardan ad anlmayacak bir rk olarak sz ediyorsun. Onlar rk deil. Bir kltr bile deil. Avrupa ziyafetinden kalan artklarn yeniden stlp sofraya konmu hali onlar. Yalnzca bir teknoloji. Ahlk yerine, onlarda uyulacak kurallar var. Bizde nitelik dikkate alnrken onlarda nicelik dikkate alnyor. Bizim onur ve onursuzluk dediimiz eyin karlnda, onlar kazanma ve kaybetmeyi kullanyorlar. Aslnda rk diye dnmemelisin. Irk demek hibir ey demek deildir. Kltr ise her eydir. Irk olarak sen bir beyazsn. Ama kltrel adan, deilsin. Dolaysyla da beyaz saylmazsn. Her kltrn kendi gl ve zayf ynleri vardr. eitli kltrler birbirleriyle karlatrlp llemezler. Yaplabilecek bir tek mantkl eletiri var. Birka kltr kart zaman ortaya her seferinde, bu kltrlerin en kt niteliklerinin karm kar. Bir kltrn veya bir insann kt yanlan, iinde gizli olan gl bir hayvandr. Ayn kltrn veya insann iyi yanlan ise, uygarln basksyla gelien ve oluan ince, hassas, kolay knlabilen bir klftan ibarettir... Kltrler birbiriyle kart zaman elbette ki iteki gl varlklar ortaya dklr. Yani sen Amerikallar' barbarlkla suladn zaman onlar aslnda duygusuzluk ve yzeysellik sorumluluuna kar savunuyorsun. Yalnzca melezliklerine deindiin zaman en byk kusurlarna parmak basm oluyorsun. Kusur kelimesi de en doru kelime mi acaba? Gelecein dnyasnda, tccarlar ve teknisyenler dnyasnda byle melezlerin temel igdleri stnlk salayacaktr. Teknoloji geri otomasyondur ama, gelecek de odur. Sen bu gelecei yaamak zorundasn, olum. Amerikallar' tiksintiyle bir kenara itmek hi iine yaramayacaktr. Onlar anlamaya almalsn. Hi deilse sana verebilecekleri zararlardan korunabilmek iin. Kiikava-s.an ok alak sesle, yumuack konumaya balamt. Sanki kendi kendine konuuyordu. Solan klar altnda bir yandan ilerlemekteydiler. Bu szler, seven bir retmenin, yolunu izeme111 yen rencisine verdii ders havasndayd. Nicholai byk bir dikkatle dinlemiti hepsini. Ba nne eikti. Bir iki dakikalk sessizlikten sonra Kiikava-san hafife gld, ellerini birbirine vurdu. Yeter bu kadar! dedi. tler ancak t verene yararldr. O da, vicda-nndaki yk hafiflettii iin. Sen de eninde sonunda kaderinde yazl olanlar ve yetitiriliinin seni srkledii hareketleri yapacaksn. tlerimin senin hayatn zerinde yarataca etki, suya den kiraz ieinin nehrin ak zerinde yapt etkiden fazla olmayacak. Seninle konumak istediim bir baka ey var asl. Sz kltrlere, uygarlklara, gelecee getirmekle, derin felsefelerin arkasna saklanmaya alyor, asl konuya gelmekten kamyorum galiba. Gece stlerine inerken hl dolayorlard. Aalardan balarna yaan pembe karlar yanaklarna deiyor, omuzlarnn, salarnn stnde kalyordu. Yolun sonunda bir kprye geldiler. Kprnn en yksek yerinde durup altlarnda geen fosforlu kpklere baktlar. General iine derin bir soluk ekerek atlak dudaklar arasndan ar ar fledi, Nicholai'ye syleyecei sze kendini hazrlamak iin vcudunu elikletirmeye alt. Bu seninle son sohbetimiz, Nikko. Ben Manurya'ya atandm. Biz o cephede yeterince zayf der dmez Ruslarn hemen saldracan, bylece savaa katlm

saylp bartan da paylarn almak isteyeceklerini sanyoruz. Kurmay subaylarn komnistlere esir dmekten kurtulabileceklerini hi sanmyorum. Biroklar esaretin e-refsizliindense, seppuku uygulamaya kararl. Ben de o yolu semeye karar verdim. erefsizlikten kurtulmak iin deil. nk bu hayvanca savaa katlm olmak beni seppuku'mm temizleyebileceinden ok fazla kirletti. Her askeri yle kirletti korkarm ki. Ama gene de... intiharda temizlenme umudu yoksa bile, hi deilse bir gurur var. Bu karar son gn iinde verdim. Kiraz aalar altnda ikimiz yry yaparken. Bir hafta nce kendimi erefsizlikten kurtarma zgrlne sahip deildim. nk kzmla torunum kaderin elinde rehindi. Ama imdi... olaylar beni zgrletirdi. Seni kaderin frtnalarna terk etmek beni zyor, Nikko. nk sen de bana evlt gibisin. Gene de seni gelecee kar nasl koruyabileceimi bilemiyo112 nn. Onurunu kaybetmi yenik bir asker, sana koruyucu bir kalkan grevi yapamaz. Ne Japonsun, ne de Avrupal. Hi kimsenin seni koruyabileceini sanmyorum. Kalmakla sana yardmc olamayacama gre de... gitmeye karar verdim. Beni anlayabileceini umuyorum, Nikko! Anlyor musun? Gitmeme izin veriyor musun? Nicholai iinden geleni nasl ifade edebileceini ararken bir sit kpren sulara bakt. Sonunda, Rehberliiniz ve sevginiz her zaman benimle beraber olacak, dedi. O anlamda beni hi terk etmemi olacaksnz. General, dirsekleri kprnn korkuluunda, sulara bakarak hafife ban sallad. Otake'lerin evindeki son birka hafta ok hznl geti. Her yandan gelen yenilgi ve geri ekilme haberlerinden tr deil. Yi-ycek ktlyla kt havann birleerek al gnlk yaamn paras haline getirmesinden de deil. Yedinci Dan Otake lmek zere olduu iin. Yksek dzeydeki profesyonel karlamalar yllardan beri byk ustann karn arlarn sklatrm, artk aralksz duruma getirmiti. Otake bunlar ikide bir nane ekerleri emerek gidermeye alyordu ama sanclar giderek dayanlmaz hale gelmi, sonunda kendisine mide kanseri tehisi konmutu. Nicholai ile Mariko, Otake'nin leceini renince romantik ilikilerine son verdiler. Konuup bir karar vererek deil., yalnzca doal olarak. Japon genlerine zg mantksz utan duygusu, ho-Calar ve dostlar lrken onlar bylesine hayat dolu bir faaliyette bulunmaktan alkoymutu. Hayatn bizi artan srprizlerinden biri o zaman yer ald. Deneyini sahibi kiiler her zaman garip srprizlerin kaderin en belirgin nitelii olduunu sylerler. Her nedense Nicholai ile Mariko ilikilerini srdrdkleri srece onlardan hi kukulanmayan ev halk, onlar ilikilerini kesince kukulanmaya balad. Tehlikeli ve heyecanl aklarnn iinde yzerken, kimse anlamasn diye kalabalk iinde birbirlerine olan tutumlar ok kontrollyd. Ama imdi artk utanlacak bir eyleri kalmad iin bir arada daha uzun zaman geirmeye, herkesin kbum 113/8

gz nnde yry yapmaya, bahede birlikte oturmaya balamlard. Aile arasnda dedikodular alp yrm, herkes birbirine iaretler yapar olmu, gen ifti kalarm kaldrarak szmeye balamlard Egzersiz oyunlardan sonra ikisi sk sk gelecekten konuur, sava kaybedilip sevgili hocalar da lnce balarna neler geleceini tartrlard. Artk Otake'lerin evinde oturmayacaklard. lkeyi Amerikal askerler igal edecekti. Acaba duyduklar dedikodular dorumuydu? mparator herkesi sahillerde intihar etmeye, dman son bir kere yaptndan utandrmaya m tevik edecekti? Byle bir sonu, barbarlarn basks altnda yaamaktan daha iyi deil miydi? Onlar bu konular konuurken Otake'nin en kk olu gelip Nicholai'yi ard.

Hoca onunla konumak istiyordu. Otake-san kendi alma odasnda, alt tane yastn stne oturmu beklemek teydi. Odann yana kayarak alan kaplar, ssl biimde ekilmi, sebzelerin olduu baheyi gr alan iine alyordu. Bu gece bahenin yeil ve kahverengi tonlar, dalardan inen salksz sis yzn den kararm gibiydi. Odann havas rutubetli ve serindi. rmek te olan yapraklardan gelen tatlms koku, yanan odun kokusuna ka ryordu. Ayrca hafif bir nane kokusu da vard. Otake-san artk san clara bir yarar olmadn bile bile, nane ekerlerini emmekte de vam ediyordu. Birka saniyelik sessizlikten sonra Nicholai, Beni ardn/ iin teekkr ederim, hocam, dedi. Szler azndan kt anda d. piman oldu. Byle resm konumak istememiti. Ama duyduu sev gi ve acma hislerini baka trl nasl dengeleyebilirdi? Son gn boyunca Otake-san birer birer her ocuuyla ve her rencisiyle g i ryordu. En parlak rencisi Nicholai'yi en son artmt. Otake-san eliyle yanndaki yast iaret etti. Nicholai oraya dil kt. retmenine yan dnmt. Tam doksan derecelik bir ay la. Terbiye kurallarna uygun ekilde. nk byle olunca hocas onun yz ifadesini rahatlkla okuyabiliyor, o ise hocasn baklar mn basksna almakszn rahat brakm oluyordu. Birka dakika sren sessizlikten rahatsz olan Nicholai, ayrm lardan sz etmeyi uygun buldu. Dalarn sisi bu mevsimde pek ola 114 an deil, hocam, dedi. Bazlarna gre salkszm da. Ama baheye yeni bir gzellik katyor ve... Otake-san elini havaya kaldrp ban hafife sallad'. Bunlara vakit yoktu imdi. Ben oyunun geni plan zerinde konuacam Nikko. Yapacam genellemeler arasra zel durumlarla, oyunlarla ve koullarla da ilgili olacak. Nicholai ban sallad ve sessiz bekledi. nemli konulara deinmek istedii zaman Go oyunu terminolojisiyle konumak hocann detiydi. General Kiikava'nn bir zamanlar syledii gibi, Otake-san'n. gznde hayat, Go'nun basitletirilmi eklinden ibaretti. Bu bir ders mi, hocam? Pek saylmaz. Artc bir konuma m? Sana yle gzkebilir. Aslnda bir eletiri. Ama yalnz seni eletirmiyorum. Uucu ve tehlikeli bir karmn eletirisi ve... analizi. Konu sen ve senin gelecein. nce ok parlak Bir oyuncu olduunu kabullenerek konuya girelim. Otake-san tekrar elini havaya kaldrd. Yo, nezaket kurallarna uyup itiraz etmeye kalkma. Geri senin kadar zekice oynayanlar grdm ama, asla senin yanda kimseler arasnda deil. stelik onlarn hibiri de artk hayatta deil. Ama baarl bir kimsenin parlak zekdan baka eylere de ihtiyac vardr. Bu yzden seni gerek d iltifatlara boacak deilim. Senin oyununda insan tedirgin eden bir ey var, Nikko. Soyut bir ey. yilikle, anlayla ilgisi olmayan bir katlk. Oyun tarzn organik deil. Yaayan bir ey deil. Bir kristal kadar gzel ama, bir goncann gzellii yok onda. Nicholai'nin kulaklar yanmaya balamt. Fakat utancn ve fkesini hi aa vurmad. Eletirmek, uyarmak, dzeltmek bir hocann greviydi. Oyununun mekanik ve kalp olduunu sylemek istemiyo- um. Genellikle hi de yle deil. Ve onu yle olmaktan kurtaran ey de senin o inanlmaz... Otake-san derin bir soluk ekip iinde tuttu. Gzleri kardaki baheye grmeden bakyordu. Nicholai'nin baklar hl yerdeydi. 115

Hocasnn sancyla mcadelesini seyredip onu utandrmak istemi yordu. Uzun saniyeler geti, Otake-san soluunu tutmay srdrd. Sonunda sarsld,

cierlerindeki havay yava yava darya brakt. Her an sancsn kontrol etmeye alyordu. Derken kriz geti. Hoc; pepee iki soluk ald... kreder gibi gzlerini krptrd ve devan etti. Oyununu mekanik ve kalp olmaktan kurtaran ey senin o inanlmaz atakln., gvenin. Ama onda bile insanlk d bir taral var. Sen oyunu yalnzca tahtadaki duruma kar oynuyorsun. Karndaki rakibinin nemini, hatt varln bile reddediyorsun. Bana sen kendin sylemitin. Mistik yolculuklarna kp bulunduun yerden uzaklatn zaman, dinlenir ve yeniden g toplarken, rakibini dnmeden oyun oynuyormusun. Bunda eytanca bir ey var. Zalim-cesine bir stnlk. Kstaha. Senin ibumi amacna biraz ters. Bunu sana syleyiim dzeltesin, deitiresin diye deil, Nikko. Bu nitelikler senin kemiklerinin iindeki nitelikler. Onlar deitiremezsin. Mmkn olsa bile deitirmeni ister miydim... ondan da emin deilim. nk bunlar bir yandan senin kusurlarn saylrken, bir yandan da o korkun kuvvetini oluturuyor. Biz yalnzca Go oyunundan m sz ediyoruz, hocam? Go deyimleriyle konuuyoruz. Otake-san elini kimonosunun altna daldrp gsne bastrd, azna yeni bir nane att. Btn zekna karn, sevgili rencim, abuk krlabilecek, hassas taraflarn var. Bir kere tecrbe eksikliin var. Tecrbeli bir oyuncunun alkanlk ve bellekle yapabilecei bir hamle iin dikkat ve konsantrasyon harcyorsun. Ama bu nemli bir zaaf deil. Olaylar boa harcamazsan tecrbe kazanabilirsin. Baz el sanatlar yirmi yllk tecrbeleriyle vnrler. Oysa aslnda bir yllk tecrbeyi yirmi kere geirmilerdir. Sen bu hataya dme. Senden byklerin tecrbe avantajna da kzma. Unutma ki onlar bu tecrbeyi kazanmak iin karln hayat keselerinden demilerdir. Yeniden doldurulamayacak bir keseden. Otake-san hafife glmsedi. Sonra yallarn tecrbelerinden mutlaka yararlanmak isteyeceklerini de hatrndan karma. Ne de olsa ellerinde ondan baka bir ey kalmamtr artk. 116 Bir sre Otake-san'm gzleri baheye dalgn bakt. Bahenin izgileri sisin etkisiyle bulanklayor, kesinliini kaybediyordu. Yal adam bir aba harcayarak zihnini ebed eylerden geri ekti, vermekte olduu derse devam etti. Hayr, senin en byk kusurun tecrbesizliin deil. Kaytszln. Yenilgilerini senden daha zeki ve yetenekli olanlarn elinden tatmayacaksn. Seni yenenler, sabrl, sinsi, orta dzeyde insanlar olacak. Nicholai kalarn att. Kajikavva kylarnda gezinirken Kiika-va-san da kendisine buna benzer bir ey sylemiti. Senin orta dzeydeki kimselere kar duyduun aalayc nefret, onlardaki geni, kapsaml kuvveti grmene engel oluyor. Sen kendi parlaklnn orta yerinde dururken, gzlerin ylesine kamayor ki, odann kuytu, karanlk kelerini gremiyorsun. Oralarda kalabalklarn, beyinsiz insan kalabalnn ne tehlikeler hazrladn grecek ekilde gzlerini ayarlayamyorsun. Ben sana bunlar sylerken bile, sevgili rencim, sen kendinden yeteneksiz kiilerin, saylar ne kadar ok olursa olsun, seni yenebileceklerine inanmakta glk ekiyorsun. Oysa biz artk orta dzeydeki insanlarn anda yayoruz. Orta dzeydeki insan skc, renksiz, aptal gibi grnr... fakat lmsz tekdzeliine devam eder... hi bkmaz. Amipler her zaman kaplanlardan ok yaar. nk durmadan blnr, yenilenirler. O lmsz tekdzelikleriyle. Kalabalklar zorbalarn en sonuncusu olacaktr. Gzlerini bir an iin sanata evir. Bak, Kabuki can ekiirken, No beri yanda srnrken, iddet romanlar kalabalklar nasl peinden srklyor. Dikkat edersen hibir yazar romanna kahraman olarak gerekten stn bir insan tipi semeye cesaret edemiyor. nk seerse, kalabaln iindeki orta dzeydeki insan fkelenecek, utanacak, ve kendisini savunmas iin kendi yojimbo'-sunu, yani eletirmenleri ortaya srecektir. Kalabaln kard grlt mantkszdr ama, kulaklar sar edecek kadar gldr. Beyinleri yoksa da, binlerce kollan vardr. Bunlar seni yakalamak, ekmek, aaya indirmek ve batrmak iin kullanrlar. Hl Go'dan m sz ediyoruz, hocam? Evet, Go'dan. Ve onun glgesi olan hayattan.

117

O halde bana ne yapmam tlersin? Onlarla temastan kan. Kendini bir terbiye rtsnn altna sakla. Onlara aptal ve uzak grn. lerine girme. Ayr yaa ve ibu mi'yi incele. Hepsinden nemlisi de, seni eitli yemler kullanarak fkeye ve saldrya itmelerine izin verme. Saklan, Nikko. General Kiikava da bana hemen hemen ayn eyi sylemiti. Bundan kukum yok. Burada kald son gece senin konunu enine boyuna konumutuk. Batl buraya geldii zaman sana kar. nasl davranacana ikimiz de karar veremedik. Sen sonradan bizim kltrmze dnm birisin. Ve sonradan dnenlerin ar ball var sende. Bu senin kiiliinde bir kusur. Ve trajik kusurlar da eninde sonunda... Otake-san omuzlarn kaldrp sustu. Nicholai ban sallad, gzlerini indirdi. Hocasnn odadan kmasna izin vermesini bekledi. Bir sessizlik sresinden sonra Otake-san azna bir nane ekeri daha att. Seninle nemli bir srr paylaabilir miyim. Nikko? dedi. Bunca yldr herkese nane ekerlerini karnmn arsn geirdii iin aldm sylyordum. Oysa aslnda bunlar sevdiim iin yiyorum, ama koskoca bir insann herkesin ortasnda eker emmesi yakld bir hareket olmuyor. ibumi'ye mi uymuyor, efendim? Evet, yle. Otake-san bir an hayale dalm gibi grnd. Evet, belki de haklsn. Belki da sisi gerekten salksz. Ama gene de baheye melankolik bir gzellik katyor. Bu yzden ona da kran duymamz gerek. Cenazenin yaklma treninden sonra Otake-san'm ailesi ve rencileriyle ilgili olarak yapt planlar yrrle kondu. Aile hemen eyalarn toplayp, Otake'nin erkek kardeinin yanma yerleecekti. renciler de evlerine dneceklerdi. Nicholai her ne kadar on be yandan fazla gstermiyorsa da aslnda yirmi yan getii iin, General Kiikava'nm kendisi iin brakm olduu para eline verildi, ne isterse yapsn, nereye isterse gitsin diye serbest brakld, Delikanl amasz zgrln verdii sosyal ba dnmesi duygusunu ilk defa tadyordu. 118 1945 Austos'unun nc gn Otake evinin btn halk, yanlarnda eyalaryla tren istasyonunun platformu zerindeydiler. Nic-holai'nin Mariko'ya duygularn aabilecei bir frsat olmam, iki gen hi yalnz kalamamlard. Ama delikanl ayrlrken onu ilk frsatta ziyaret edeceini byk bir itenlik ve inanla syledi. Tokyo'da bir baltaya sap olur olmaz. Gerekten de bu ziyareti yapmay hevesle istiyordu Nicholai. nk Mariko ona ailesinden, arkadalarndan, gzel kentinden yle sevgiyle sz etmiti ki! Anlaldna gre lkenin en gzel kentlerinden biriydi Hiroima.

WASHNGTON

Bayardmc konsolun banda sandalyesini biraz geriye itip ban sallad. Elde yeterince veri yok, efendim, iko bu Hel'in Tokyo'ya gelmesinden nceki sreye ait hibir ey vermiyor. Adamn sesi enikonu tedirgindi. Hayatn ok olaysz ve sessiz yaayan, iko'ya bilgisini ortaya serme olanam bile tanmayan insanlara kar tuhaf bir duygu kaplyordu iini.

Hmmm. Diamond dalgn dalgn homurdamyordu. Kendi nne ektii ktlara baz notlar iziktirmekteydi. zlme. dedi. Buradan sonra veriler oalacak. Savan bitiminden az sonra Hel, gal kuvvetleri hesabna almaya balad. Ondan sonra da her zaman gr alanmzn iinde kald. Hemen hemen. Bu taramaya gerek duyduunuzdan emin misiniz, efendim? Bu adam hakknda her eyi daha imdiden biliyor gibisiniz. Gzden geirmek iime yarar. Bak, aklma bir ey geldi. Bu Nicholai Hel'i Mnih Belisi'ne balamak iin elimizdeki tek ipucu, Hel'le kzn amcas arasndaki yakn dostluk. Biraz fazla uar davranmad119

mzdan emin olmak istiyorum. iko'ya sor bakalm, Hel imdi ne rede oturuyormu. Bir yandan masann yan tarafndaki zile bast. Bayardmc konsola doru dnerken, Bastne, efendim. dedi Bayan Svviven, Diamond'un zili zerine odaya girmekteydi. Buyrun? ki ey. Birincisi, bana Hel'in eldeki btn resimlerini geti. Llevvelyn sana efltun kart kod numarasn versin. kincisi, Bay Al le'la iliki kur. OPEC temsilcisiyle yani. lk frsatta buraya gelmesini sala. Gelir gelmez bu odaya getir. Muavinle o iki salak da gelsinle Hepsini toplayp aaya sen kendin getirmelisin. Onlarn On Altnc Kat'a girme yetkisi yok. Bastne efendim. Bayan Svviven dar karken kapy ge reinden biraz daha hzl kapamt. Diamond ktlarndan ban kaldrp, buna da ne oluyor der gibilerden kapya bakt. iko, sorulara cevap veriyordu. Bayardmcsnn sesi duyuldu. Grne gre Nicholai Hel'in birok evi var. Paris'de bir daire, Dalmaya kylarnda bir ev, Fas'da bir yazlk villa, New York'da bi daire, Londra'da bir tane daha... ah! te geldi. Son ikamet yeri eil Etchaber kynde bir ato. Bu galiba esas evi. Son on be ylda en ok orada vakit geirmi. Bu Etchebar neredeymi peki? eyy... Pirenelerde, Bask'blgesinde efendim. Demek ki Hannah Stern, Roma'dan uaa Mnip, Pau'ya, yani bu kye en yakn havaalanna yneldi. Sor bakalm iko'ya, Bu Ete-hebar'a en yakn havalan neresiymi. Eer Pau ise, bamz dertte demektir. Soru bilgisayara verildi. Ekran nce beyazlat, sonra Etchebar'a yakn havaalanlarnn listesi, en yaknndan balayarak yansmaya balad. Listenin en banda Pau kelimesi grnyordu. Diamond kaderci biimde bam sallad. Bayardmc iini ekip iaret parman gzlnn altna soktu, burnunun yanlarndaki krmz izleri ovalad. te kt, dedi. Bu Hannah Stern'in u anda efltun kartl biriyle ilikide olduunu dnmemiz iin her trl neden var artk. Dnyada efltun kartl120 lardan yalnzca kii sa kalmken bu kz da kalkp onlardan birini buluyor. ansa bakn! Evet, yle. Ama hi deilse imdi Nicholai Hel'in bu ie bulam olduunu biliyoruz. Sen makinene dn, Hel hakknda ne bilgi bulabilirsen skp almaya bak. Bay Able gelince onu bu konuda aydnlatmamz gerekecek. e Hel'in Tokyo'ya geliinden bala.

ooo JAPONYA

igal en hzl ve etkili dnemi yayordu. Demokrasinin peygamberleri, imparator sarayna ok yakn, ama saraydan baklnca anlaml biimde gizlenip gzkmemeyi baaran Dai chi Binasndan emirlerini yadrmaktaydlar. Japonya fiziksel ekonomik ve duygusal bir enkaz halindeydi. Ama igalciler yenik halkn karlar asndan idealist sava dnyasal ihtiyalardan daha n plana alyorlard. Kazanlan bir beyin, kaybedilen bir hayattan daha nemliydi. Nicholai Hel de dier milyonlarca insan gibi sava sonrasnn yaratt mcadelenin iinde hayatta kalmaya abalyordu. Roket gibi ykselen enflsyon, elindeki kk serveti ksa zamanda deersiz bir kt yn haline getirmiti. O da bir sr Japon iisi gibi enkaz kaldrma, bombalanm arazileri temizleme gibi iler arad. Fakat ustabalar onun yabanc bir rktan olduunu grnce amalarndan kuku duyuyor ihtiyalarna inanmyorlard. galcilerden de ona yardm gelmesine olanak yoktu, nk bu lkelerden hibirinin vatanda deildi. Sonunda o da evsiz, isiz, a durumda sokaklar arnlayan, parklarda, kpr altlarnda, tren istasyonlarnda uyuyanlar ordusuna katld. iler fazla, iler azd. Yeni efendiler durumuna gelen kaba saba, fazla beslenmi askerlerin gznde deeri olan tek hizmeti sunabilenler de ancak gen kadnlar oluyordu. 121

Paras bittii zaman iki gn a gezdi. Gndzleri i aryor, gece uyumak zere imbai istasyonuna dnyordu. Yzlerce a insanin birlikte. Bu insanlar kendilerine ya kanepe stlerinde, ya kanepe alt larmda uyuyacak bir yer buluyor ya da ortaya yere yanyana uzanp kbus dolu bir uyuklama dnemine giriyor, ikide bir midelerinin ac syla yerlerinden srayarak sabah ediyorlard. Her sabah polis gelip onlar darya karyor, istasyon trafiinin akabilmesini salyordu. Ve her sabah ilerinden sekizon tanesi polisin uyandrma abalarna hi karlk veremiyordu. Alk, hastalk, yallk gibi nedenler gece bir ara gelip onlar hayatn yknden kurtarm oluyordu. Nicholai binlerce kii arasnda yamur altnda sokaklar dolap nce i arad, sonra alabilecei bir eyler aramaya balad. Ama' ne alacak i vard ne de almaya deer bir ey. Giydii dik yakal renci niformas amur lekeleriyle dolu ve her zaman nemliydi. Ayakkablarna sular doluyordu. Bir tekinin tabann yrtp karmt. Ayrlan tabann durmadan lp lp diye ses karmas kabul edilebilecek ey deildi. Ama sonradan, keke yrtmasaydm da, bir paavrayla balasaydm diye dnerek piman oldu. A gezdii ikinci gnn akam imbai istasyonuna ge saatte, yamur altnda dnd. Kocaman madeni tavann altnda elimsiz ihtiyarlarn, aresizlik iinde ocuklu kadnlarn, birka para deer verdikleri eyalarn sardklar knlar yanlarna yerletirerek sessiz bir gurur iinde kendilerine birer kk blge ayrmalar Nicholai'-nin iini gururla doldurdu. Daha nce Japon ruhunu hi bu kadar takdir etmemiti. Tk tk, korku iinde, a, m durumda, gene de birbirlerine terbiye erevesi iinde davranyorlard. Geceyar-s bir ara bir adam gen bir kadndan bir ey almaya kalkt. Bekleme salonunun karanlk bir kesinde sessiz saylabilecek bir atma sonucu ona cezas abucak ve ebed olarak verildi. Nicholai kendine bir kanepe altnda yer bulabilmiti. Byle olunca gece tuvalete kalkanlarn stnden atlamasndan kurtulmu oluyordu. stndeki kanepede iki ocuklu bir kadn vard. ocuklarn bir tanesi henz bebekti. Kadn ocuklaryla konuuyordu. Yumuak bir sesle, ta onlar uyuyuncaya kadar konutu. ocuklar so122

nunda annelerine, fazla direnmeksizin, a olduklarn son bir kere daha hatrlatp uyudular. Kadn onlara hl, dedelerinin aslnda lmediini, yaknda onlar almaya geleceini sylyordu. Sonra on-!. lara deniz kysndaki kyn tarif etmeye koyuldu. yice uyuduklarndan emin olunca, kendi kendine alamaya balad. Nicholai'nin yanmasnda yerde yatan yal adam, yatmadan nce deerli eyalarn katlanm bir bezin stne sralayp bann hemen yanma koymaya byk itina gsterdi. Deerli eyalar, bir fincan, bir fotoraf, ve defalarca katlanmaktan kat yerleri tirfillenmi bir mektuptu. Ordu komutanlndan gelen ve komutanln zntsn belirten form mektuplardan bir tane. Yal adam gzlerini yummadan nce yannda yatan gen yabancya iyi geceler diledi. Nicholai glmsedi ve iyi dilee karlk verdi. Kbuslu uyku bastrmadan nce Nicholai zihnini bir noktaya toplayp mistik yolculuuna kaarak alk duygusundan bir sre kurtuldu. Kk ayrndan geri dndnde, hl a olmasna karn, ii dopdolu, hl umutsuz ve aresiz olmasna karn ruhu sakindi. Ama ertesi gn mutlaka i veya para bulmas gerektiini biliyordu. Yoksa yaknda lp gidecekti. afak skmeden nce polis onlar kaldrmaya geldiinde, yanndaki yal adam lmt. Nicholai fincan, fotoraf ve mektubu kendi kn iine sard. htiyarn bu kadar zenle saklad eylerin srlp pe atlmas korkun bir ey gibi gzkmt ona. lene doru Nicholai bir i bulmak ya da bir ey almak amacyla Hibiya Park dolaylarnda geziniyordu. Alk artk tatmin edilmemi bir itah olmaktan kmt. Bir kramp, bir acyd. Bacaklarma gszlk veren, ban ku gibi hafifleten bir ac. Umutsuz insan seli arasnda ilerlerken bu olanlarn gerek d olduunu hissetti. evredeki insanlar ve cisimler bir an anlamsz ekiller oluyor, bir an alacak deerler kazanyorlard. Bazen kendisini yzleri olmayan insanlar arasnda, bir akarsuya kaplm akar gibi gryor, onlarn enerjisini ve gittikleri dorultuyu kendine mal ediyor, kendi dncelerini kk bir ember iinde, atl karnca-gibi dndrp duruyor, bylece tmn anlamsz klyordu. Alk, mistik yolculuklarn 123 bilin dzeyine ok yaklatrmt. Ksa kaamaklar, apansz gerekle burun buruna gelip sona eriyordu. Kendini dimdik ayakta, ya bir duvara, ya karsndaki bir insana bakar buluyor, bunun olaanst bir durum olduunu dnyordu. Daha nce hi kimse duvardaki bu tulaya bu kadar dikkatle bakmamt. Hi kimse u adamn kulan bylesine incelememiti. Bunun bir anlam olmalyd. Deil mi? Ban hafifleten alk, para para halde karsna kan gerek, bu amasz dolama bir bakma insana garip bir zevk veriyordu. Ama iinden bir ses onu bu durumun tehlikeli olduuna kar uyarmaktayd. Bu ksr dngden kurtulmalyd. Yoksa lecekti. lmek? lmek? Bu sesin bir anlam da var myd acaba? nsan kalabal onu parktan darya srkledi. Kapdan ktnda kendini iki geni caddenin kesitii bir kebamda buldu. Trafik ok skyd burada. Cadde, asker tatlar, siyah otomobiller, tramvaylar, inanlmaz arlkta ykleri tayan kk arabalar iten bisikletlerle doluydu. Kk bir kaza olmutu herhalde. Trafik drt yne doru uzayan hareketsiz tatlar halinde birikmi, bekliyordu. Elleri beyaz eldivenli bir Japon trafik polisi, Amerikan jipine binmi bir Rus'la, gene Amerikan jipine binmi bir Avustralyalnn arasn bulma abasmdayd. Nicholai istemeden, merakl kalabaln basksyla, giderek artan tartmalarn ortasna doru itiliyordu. Rus yalnzca Rusa biliyor. Avustralyallar ise ngilizce'den baka dil konuamyorlard. Tabii polis de yalnzca Japonca bilmekteydi. Her seslerini gittike ykselterek suu ve sorumluluu birbirine ykleyen szler sylyorlard. Nicholai arkadan itilerek kendini Avustralyallar'n jipine dayanm buldu. Arka kanepedeki subay gzlerini karya dikmi, ta gibi oturuyordu. ok tedirgindi. ofr ise avaz kt kadar, bu ii Rus ofrle teke tek, erkek erkee halletmeye

hazr olduunu duyurmaktayd. sterse subay da ona yardm etsin, diye haykryordu. Btn Allahm bels Kzl Ordu gelse vz gelir? Aceleniz mi var efendim? Ne? Avustralyal subay, bu partal klkl Japon gencin kendisine ngilizce sz sylemesine am gibiydi. Kendisine bakan yzde124 ki yeil gzleri grp ocuun Doulu olmadn fark etmesi birka saniye srd. Elbette acelem var! Toplantya yetieceim... Bileini kvrp saatine bakt. On dakika nce balayan toplantya! Size yardm ederim, dedi Nicholai. Para karl. Anlamadm! Adamn aksan, smrge halknn ngilizler'den fazla ngiliz aksan yapmaya merakl olduklar zaman kullandklar aksandand. Bana biraz para verin, size yardm edeyim. Subay saatine bir daha bakt. Eh, pekl, dedi. Yap bakalm. Avustralyallar Nicholai'nin nce Japon polise, sonra da Ruslar'a neler sylediini anlayamadlar ama, birka kere MacArthur kelimesinin getiini duydular. mparatorlar imparatorunun ad sihirli bir etki yapt. Be dakika iinde birikmi arabalarn arasndan bir yol ald ve Avustralyallar'm jipi parkn imenleri zerine alnd. Oradan akll yola geip, akn park halk arasndan yan sokaa kmay baard. Kornalarn hi durmadan alan, trafie skm tatlarn hepsi gerilerde kalmt. Nicholai de bu arada ofrn yanma atlam bulunuyordu. Sorun ortadan kalktktan sonra subay ofre arabay kenara ekmesini syledi. Pekl, syle bakalm sana borcum ne kadar? Nicholai'nin yabanc paralarn imdiki deeri hakknda zerre kadar fikri yoktu. Rastgele bir say syledi. Yz dolar. Yz dolar m? Deli misin sen? On dolar, diye dzeltti Nicholai. Subay, Ne koparabilirsem diyorsun, yle mi, diye alay etti. Ama bir yandan cebinden czdann karyordu. Hay Allah! Hi para kalmam. ofr, sende var m? zgnm efendim. Bende de yok. Hmm! Bak sana ne diyeceim! u kar kaldrmdaki binada alrm. Eliyle San in Binasn gsteriyordu. Buras gal Kuvvetlerinin Haberleme Merkezi olarak kullanlmaktayd. Benimle ieri gel, hemen iini grdrrm. Binaya girdiklerinde subay, Nicholai'yi Tediye ve Muhasebe Servisine gtrd ve oradakilere on dolar demeleri iin talimat 125 verip acele acele toplantsna yetimek zere ayrlmak istedi. Ama gene de gitmeden nce Nicholai'yi yle bir szp, Baksana, sen ngiliz deilsin, deil mi? diyecek kadar vakit buldu. O sralarda Ni-cholai'nin aksan hl kkken kendisini eiten ngiliz dadlarnn etkilerini tamaktayd. Ama subay ocuun bu aksann, giydii parasz okul niformasyla badatrmamt. Hayr, diye karlk verdi Nicholai. Subay ok rahatlam gibi. Haa! dedi. Tahmin etmitim. Bunu syler symemez de hemen arkasn dnp asansrlere doru uzaklat. Nicholai yarm saat kadar servisin dndaki tahta kanepede oturup srasn bekledi. Koridorda insanlar ngilizce, Rusa, Franszca ve ince konumaktaydlar. San in binas mttefik igal kuvvetlerinin her rktan temsilcisinin bir araya geldii nadir yerlerden biriydi. Birbirleriyle arkada gibi konuurlarken ilerinden tutukluk ve gvensizlik hissettikleri de ylesine belliydi ki! Burada alanlarn yarsndan ou sivil memurlard. Orada dolaan insanlar arasnda nasl Amerikallar tekilerin toplamndan fazlaysa, asker niformallar da sivil giysililerden fazlayd. Nicholai Amerikallar'n rleri yutarak konumasn mrnde ilk defa burada duydu.

Amerikal sekreter kapy ap onu ieriye ard zaman kendini iyice hasta ve uykulu hissetmeye balamt. ie geme iki odann birincisine alndnda, nne doldurmas iin bir form verdiler. Sekreter de daktilosunun bana dnd. Ama arasra bu kirli klkl inanlmaz insana kaamak bir bak frlatmaktan da kendini alamyordu. Gsterdii ilgi yalnzca meraktan ibaretti. Asl dikkati, o akam birlikte kaca binbay dnmek zere toplanmt. Kzlar binbann ok ho biri olduunu ve insana iyi vakit geirttiini sylyorlard. Nicholai formu doldurup uzattnda sekreter kda yle bir gz att, kalarn havaya kaldrp burnunu ekti ve sonunda kd Tediye ve Muhasebeyi yneten kadna gtrd. Birka dakika sonra da Nicholai i odaya arld. 126 Servisin ba olan kadn krklk, tombulca, ho birisiydi. Kendisini Bayan GoodbodyC*) olarak tantt. Nicholai hi glmsemedi. Bayan Goodbody eliyle Nicholai'nin formunu gstererek, Bunu gerekten doldurmanz gerekir, biliyor musunuz? dedi. Dolduramyorum. Yani... btn satrlara cevap yazamyorum. Yazamyor musunuz? Kadnn bunca yllk memuriyet tecrbesi bir rperti geirdi. Ne demek istiyorsunuz... Formun en bandaki satra gz att. ..Nicholai? Size adres veremem, nk adresim yok. Kimlik kart numaram da yok. Sonra... neydi onun ad... bal bulunduu kurulu... o da yok. Bal bulunduu kurulu demek, altnz yer ya da annenizin, babanzn alt yer demek. Benim bal bulunduum kurulu yok. Fark eder mi? Ama formu doru drst doldurmadan size bir ey deyemeyiz. Bunu anlyorsunuz, deil mi? Am ben. Bayan Goodbody bir an iin aalad, ne doru eildi. Annen baban igal kuvvetlerinde mi alyor. Nicholai? Karsnda durann evden kam yaramaz bir ocuk olduu kansna varmt. Hayr. Sen burada yalnz msn? Kadnn sesi inanmaz gibiydi. Evet. eyy... Kalarn att, sonra omuzlarm kaldrd. Nicholai, ka yandasn sen? Yirmi bir yandaym. Ah, zr dilerim. Sanmtm ki., yani, on drt on beten fazla gstermiyorsunuz. O zaman durum deiiyor. imdi bir bakalm, neler yapabiliriz! Bayan Goodbody'de ksz bir ocua benzeyen, oysa aslnda tam bir erkek olan bu gence kar analk duygularyla, kar cinse olan ilgi birarada uyanmt. Kadn bu garip karm iyi bir Hristiyamn yardmseverlii klna sokmay da baarmt. Bana on dolarm verseniz olmaz m? Ya da be dolar? ' 127 Bu iler yle yrmyor Nicholai. Bu formu doldurmann bi yolunu bulsak bile gerekli ilemlerin tamamlanmas on gn srer.> Nicholai btn umudunun sndn hissetti. Brokrasi engel lerinin de her gn zerinde yrd kaldrmlar kadar g ald m bilmiyordu. Tonsuz bir sesle, yleyse hi para alamayacak m ym? diye sordu. Bayan Goodbody omuzlarn hafife kaldrp ayaa kalkt. z gnm ama... Dinle bak, benim yemek saatim geldi. Sen de benim le memurlar kafeteryasna gel. Birka lokma bir ey yiyelim, sonra da bu ie bir are dnelim. Nicholai'ye glmsedi, elini onun omuzuna dayad. Olur mu? dedi.

Nicholai ban sallad. Bayan Goodbody'nin ay sonra Amerika'ya tayin emri knca ya kadar geen sre, kadnn belleinde lnceye kadar en parlak ve heyecan verici an olarak kald. Nicholai gemi tecrbeleri arasnda bir ocua en ok benzeyeni, stelik tek uzatmal sevgilisiydi. O ay boyunca hissettii girift duygular hi szle ifade etmeye kalkmad gibi, kendi kendine analizini bile yapmaya cesaret edemedi. Birisinin kendisine ihtiyac olmasndan holanmt elbette. Kendisine baml olmasndan da. Zaten gerekten iyi yrekli bir insand ve yardm etmekten de holanrd. Cinsel ilikilerinde ise ok tatl bir utan duygusu vard. Ayn anda hem anne, hem sevgiliymi gibi. Bir yandan sevgi, bir yandan gnah. Nicholai o on dolarn hibir zaman alamad. Kimlik kart numaras olmayan bir makbuz formunu muameleye sokmak. Bayan Goodbody'nin bile, yirmi yllk brokratik tecrbesine ramen, kolay cesaret edebilecei bir ey deildi. Ama bunun yerine Nicholai'yi tercme servisinin mdrne tantrmay baard. Bir hafta gemeden Nicholai o serviste gnde sekiz saat almaya balamt. Evrak tercme ediyor, sonu gelmez toplantlarda szclerin kalabalk iinde sylemeye cesaret edebilecei ekingen klar drt dile evrilip duruyordu. Ksa zamanda ana ilkeyi rendi. Diplomaside temel fonksiyon, sylenen eyin anlamn gizlemekti. 128 Bayan Goodbody ile ilikileri dosta ve terbiyeliydi. lk frsatta kadnn balangta kendisine ald kyafetlerin ve tuvalet malzemesinin parasn, onun byk itirazlarna ramen deyip, ortak hayatlarnn masrafn da paylamay nerdi. Bu kadn, ona borlu olacak kadar da sevmiyordu. Sevmiyor demekle... yani, sevmedii bir insan deildi. Zaten sevilmeyecek bir yan yoktu. Nefret gibi, ak gibi youn duygular yaratacak tr bir insan deildi nk. Zaman zaman aptalca konumalar can skyor, fazla stne dmesi bir yk oluyordu ama, zavall iyi davranmaya o kadar ok urayordu ki! Sonra cinsel tecrbeleri iin de yle minnet duyuyordu ki! Nicho-lai de ona gerek bir sempati duymaya balad. nsann besledii hayvana kar duyduu sevgiye benzer bir ey. Nicholai, Bayan Goodbody ile birlikte yaarken bir tek nemli sorunla yzyze geldi. Batllar yedikleri fazla hayvansal ya nedeniyle Japonlarn koku alma sistemine kt bir etki yapmaktayd. Buna almcaya kadar Nicholai kendini fiziksel olarak rahat brakmakta glk ekti ve ilikilerinde doruk noktasna erimesi ok uzun srd. Bayan Goodbody iin bu durum yararl bile oluyordu tabii. Ama aslnda mukayese olana pek yoktu. Nicholai'nin cinsel yeteneini normal sanyordu. Sonradan yurduna dndnde birka ksa serven yaad ama, hepsinde de hayal krklna urad. Sonunda Kadn Haklar akmnn byklerinden biri olarak hayatn noktalad. Nicholai, Bayan Goodbody'yi yurduna giden gemiye bindirip yolcu ederken iinde hi sevin duygusu yoktu da denemezdi. Rhtmdan dnnce hkmetin kadna tahsis ettii evden, Tokyo'nun kuzeye kesimindeki Asakusa Mahallesinde kendi kiralad bir eve tand. Buras eski bir mahalleydi. Orada gze grnmeyen zariflikte bir hayat yaayabilirdi. Hemen hemen ibumi. Bathlar'la ilikilerini de, hayatn kazanmaya ayrd haftada krk saatle snrlayabilirdi. yi kazanyordu. zellikle Japon standartlarna gre. Hem maa yksekti, hem de Amerikan vatandalar iin getirilen mallarn satld yerlerden alveri etme hakk vard. nk Nicholai arlk bir insan iin en gerekli eye sahipti. Kimlik belgelerine. Bu belceler Bayan Goodbody ile dier memur arkadalar arasnda geen 129/9

birka gz krpma numaras sonucu ele gemi bulunuyordu. Nicho-lai'nin birinci kimlii onu Amerikal bir memur olarak gstermekteydi. kinci kimlii ise Rus

kimliiydi. Uzak bir ihtimal bile olsa, gnn birinde Amerikan asker polisi onu sorguya ekmeye kalkarsa onlara Rus kimliini gsterebilsin diye. Dier btn merakl uluslara Amerikan kimlii yeterliydi. Bu ayarlamann nedeni aslnda ok basitti. Amerikallar'la Ruslar arasndaki ilikiler gvensizlikle ve birbirine kar korkuyla doluydu. Ufak tefek olaylarda birbirinin vatandalaryla fazla uramyordu. Bundan sonraki yl boyunca Nicholai'nin yaam ve ii gelime gsterdi. ini ilgilendiren gelime, Sphinx/FE'nin ifre blmnde hizmet etmesinin istenmesiydi. Tabii o rgt tmyle CIA'nn emrine girmeden nce. Bu da garip bir olayla balamt. Gnlerden bir gn ifresi alm bir mesaj Nicholai'nin nne tercmeye gelmi, fakat tercmesi olanaksz bir biimde gelmiti. nk asl Rusa olan yaz, ngilizceye evrilemeyecek kadar samayd. Nicholai bunun zerine ifrenin asln grmek istediini syledi. ocukluunda soyut matematie duyduu ilgiyi Go eitiminden edindii soyut kavramlara anlam kazandrma yeteneiyle birletirip, buna alt dildeki bilgisini ekleyince, ifrenin almasndaki yanllar saptamas pek kolay oldu. Yanlln nedeni, ifreyi zenin cmle yapsn ince gibi kurmu olmasndan douyordu. Nicholai inliler'in renebildikleri Rusa'y bu tr yanllarla dolu olarak konutuunu biliyordu. Bu anahtar evirdii anda ifre birden yerine oturuvermiti ite. Ama ifre Servisi ok etkilenmiti bu baardan. Nicholai'ye o gnden sonra Harika ocuk denmeye baland. ou ona hl ocuk gzyle bakyordu. ifrecilerden biri ona resmen parman sallayarak, yaptn i doru, gzel ve enfes, zeki ocuk! demiti. Bundan sonra Nicholai, Sphinx/FE'ye atand. Srekli olarak. Kendisine hem daha yksek bir maa verildi, hem de pozisyonu ykseltildi. Artk gnlerini bir odada tek bana ifreler zerinde alarak geirebiliyor, hi ilgi duymad konulardaki ifreleri birer oyun gibi zyor, kendini oyalayp gidiyordu. Zamanla Nicholai, arasnda alt Amerikallar'la bir tr bar130

a vardn fark ederek kendi de ard. Tabii bu onlardan holan-maya balad ya da onlara gvendii anlamna gelmiyordu. Ama bu insanlarn birey olarak, siyasal ve asker politikalarnn gsterdii kadar da ahlksz olmadn anlamaya balamt. Evet, geri kltrel adan olgunluktan ok uzaktlar. Ukal, sakar, maddeci ve tarih asndan miyoptular. Sosyal ynden, srekli yksek sesle konuan, fazla atak, insan yorgunluktan bezdiren tiplerdi. Ama ileri temiz, yrekleri iyiydi. nsanlara iyi davranyor, paylamaktan holanyor, hatt paylamakta srar ediyorlard. Servetlerini de, ideolojilerini de. En nemlisi de, Amerikallar'n tm tccard. Amerikal ruhunun, Yankee dehsnn ekirdeini oluturan ey, alp satmakt. Demokratik ideolojilerini durmadan satyor, koruyucu fze silhlaryla ilgili anlamalar ve ekonomik basklan ile bu sat destekliyorlard. Savalar, antsal by lkteki retimleri iin egzersiz saylmaktayd. Eitimleri, kilovatsaati u kadardan satlr havasndayd. Hkmetleri bir dizi sosyal anlamadan oluuyordu. Evlilikleri duygusal bir i antlamasyd. Taraflardan biri taahht ettii hizmetleri yerine getirmeyince, anlama kolayca yrrlkten kalkyordu. Namus demek, onlarn indinde drst ticaret yapmak demekti. Sandklar gibi snfsz bir kitle olmadklarna gre, aslnda demek tek snftan oluan bir kitleydiler. Bezirgan snfndan. Sekinler, zenginlerdi. ilerle iftiler, orta snfn parasal merdiveninde, inip kan, trmanmaya alan kusurlular grubunu, baarszlar ve proletaryasmdaki deer lleri de, tpk irket yneticilerinin ve sigorta prodktrlerinin deer llerinin aynyd. Tek fark, bunlarnkinin daha kk rakamlarla ifade edilmesiydi. Yat yerine deniz motoru, golf kulb yerine bowling kulb, Monte Carlo yerine Atlantic City gibilerden. Nicholai'nin eitimi ve eilimleri, iinde gerek snflarn hepsine kar sayg ve sevgi uyanmasna neden olacak biimdeydi. Yani iftilere, sanatlara, kk sanatlarla uraanlara, askerlere, bilimcilere, papazlara. Ama buna karlk, yapma bir

snf olan tccarlara kar, kendi yaratmad eyleri alp satarak hayatn kazanan ve lyk olmad bir g ve servet kazanan bu yapa)' snfa kar hibir 131 ey hissedemiyordu. stelik bu snf btn gereksizliklerin de so-rumlusuydu. lerleme olmakszn yer alan deiikliklerin, ie yara-makszn tketilen maddelerin... Byklerinin ibumi'ye yakan, kaytsz bir ehre taknmakla ilgili tlerini tutan Nicholai, gerek-tutumunu birlikte alt kimselerden gizlemeye zen gstermekteydi. Arasra basit bir ifre konusunda sadan soldan t istiyor, byl likle kendisine imrenmelerini nlemeye alyordu. Sorularn sorarken cmlelerini yle bir biimde dzenliyordu ki, karsndaki ona doru cevab vermek zorunda kalyordu. evresindekilere gelince, onlar Nicholai'ye bir tr kak gzyle bakmaktaydlar. Entelektel bir bilmece... baka bir gezegenden dnyaya den harika bir ocuk. Bu durumda, onun kendilerinden gerek genetik ve gerekse kltrel adan ok farkl olduunu bilmekteydiler. Ama onlarn gznde kendileri doru tarafta, o ise hereyin dmdayd. Bu da Nicholai'nin ok iine geliyordu. nk gerek hayat evindeydi. Dar bir sokakta, kk bir avlunun evresine ina edilmi odalardan oluan evinde. Amerikallama akm, kentin kuzeybat kesimindeki Asakusa Mahallesine pek hzl sokulamyordu. Kukusuz burada da Zippo akmaklar, st armal sigara kutularn bir dolar karlnda satan kk dkknlar alm, barlardan Japon orkestralarnn ald Amerikan mziklerinin sesleri tamaya balam, kzlar ngilizce arklar tutturmulard. nsan arasra sokakta Amerikal gangesterler gibi giyinmi, kendini ok k ve modern sanan genlere rastlayabiliyor. Akadama arabnn insan mutlu ettii yolunda ngilizce reklm posterleri okuyabiliyordu. Ama hereye karn, buras temelde Japonya olarak kalm bir mahalleydi. Mays aynda bu mahallede gene Sanja Matstri festivali kutlanm, sokaklarda mahall klklarda genler gene eskisi gibi waoi, waoi diye bararak gs dvmeli liderlerinin ard sra yryler yapmlard. Nicholai festivali seyrettikten sonra sisli ve yamurlu havada evine doru yrrken Bay V. atanabi'yle karlat. Emekliye ayrlm bir matbaacyd Bay VVatanabi. Gururu dilenmesine engel olduu iin bir tabla iinde kibrit satyordu. Yetmi iki yandayd. Ailesin132 den hi kimse sa kalmamt. Nicholai kibrite iddetle ihtiyac olduunu syleyerek btn tabaktakileri satn almak istediini anlatt. Bay VVatanabi nce buna ok sevindi. Bu sat onu bir gn daha tok tutmaya yetecekti. Fakat yamurun kibritlerini slatp kullanlmaz hale getirmi olduunu fark edince, onuru bu sat yapmasna engel oldu. Nicholai aklna taklan bir deneyi yapabilmek iin zellikle slak kibritler aradn srarla syledi ama bu da bir ie yaramad. Ertesi sabah Nicholai uyandnda hl akam itiklerinin etkisinde olduunu grd. Gz ukurlarnn gerisinde bir ar vard. Gece Bay VVatanabi ile karlkl yemek yediklerini, orbalarna yamur girmesin diye saak altna doru eilmeye altklarn da ancak hayal meyal hatrlyordu. Ama ok gemeden evinde daim bir konuk bulunduunun farkna vard. Bir hafta getiinde Bay VVatanabi kendisinin Asakusa Mahallesindeki ev iin ve zellikle de Nicholai iin ok yararl, hatta gerekli olduu yargsna varmt. Bu dostsuz, arkadasz genci terk etmek iyilie smazd. Bir ay kadar sonra da Tanaka kardeler ev halk arasna katldlar. Nicholai le yemei arasnda Hibiya Parknda dolarken biri on sekiz, dieri yirmi bir yanda olan bu salam yapl iki kyl kzyla karlat. Kuzeydeki sel basknlarndan sonra ortaya kan alktan kam, sonunda Tokyo sokaklarnda gelip geenlere kendilerini satmaya alacak kadar alalmlard. Karlarna ilk kan alc da Nicholai olmutu. Yanma ylesine ekingen ve utan iinde yaklamlard ki, gencin iindeki acma duygusu elinde olmadan glme gdsyle karmt. nk tecrbeli kaldrm yosmalarnn tek tk bildikleri ngilizce kelimeler hep vcut ksmlarnn en baya

adlarndan oluurdu. Bir kere Asakusa'daki eve yerleince iki kzkarde hemen gerek kiiliklerine dnp, en, kkr kkr glen kyl kzlar oluverdiler. Gen kzlarn davran konusunda ok tutucu olan Bay VVatanabi onlar hem ok iyi kolluyor hem de ok seviyordu. Olaylarn doal ak iinde Tanaka kardeler Nicholai'nin yatan paylamaya baladlar. Bu yatakta kzlarn taral canllklar zaman zaman oyun dolu ve balistik adan imknsz grnen kombinasyonlarn yer almasna da yol ayordu. Gen adamn cinsel tutumunun ifade133 sine olanak verirken aralarndaki iliki karlkl sevgi ve anlaytan baka bir ey deildi. Aileye son ye olarak katlan Bayan imura'nn nasl ve ne z; man geldiini Nicholai hibir zaman kesinlikle bilemedi. Bir akam dndnde onu orada bulmutu. Sonra da hep orada kald kadn. Ya altm dolaylarnda, ask suratl, durmadan homurdanan, ola anst iyi yrekli bir insan, ayrca akllara durgunluk verecek kadar iyi bir ayd. Bir sre Bay VVatanabi ile Bayan imura arasnda ev hakimiyeti konusunda ksa bir atma olduysa da sonunda tatl ya baland. Bay VVatanabi evin masraflarn gryor, yani alverileri yapyor, Bayan imura da gnlk yemekleri stleniyordu. Anlamazlk bu nedenle kyordu tabii. Fakat sonunda alverie birlikte kmak, yiyeceklerin kalitesini Bayan imura'ya setirip fiyat pazarln Bay VVatanabi'ye yklemek yoluyla, en zor duruma mal satan satcy drp kendileri rahata erdiler. Nicholai hibir zaman bu konuklarn evin hizmet kadrosu olarak dnmedi. nk onlar da kendilerini o gzle grmyorlard. Aslnda grne gre evde hibir fonksiyonu olmayan tek kii Nicholai idi. O yalnzca hepsini geindirecek paray getirmekten baka bir ey yapmyordu. Bu zgrlk ve yeni deneyimler dneminde Nicholai'nin zihni ve duygular birok ynlere kaymaya balamt. Vcud nun saln ve formunu korumak iin kavga sanatnn sihirbazla kaan bir daln semiti. Bu dalda basit ev eyalar ldrc silh olarak kullanlyordu. Nicholai bu stn kavga dalndaki matematiksel netlie ve ince hesaplamaya byk hayranlk duymaktayd. Bu spordan kimse pek sz etmezdi. Gelenek engelliyordu ona yksek sesle dei-nilmesini. Yalnzca iki sembolik kelimeden oluuyordu ad. Hoda (plak) ve korosu (ldrme). Gelecekteki hayat boyunca Nicholai, stnde pek seyrek silh tamasna karn, gene de hibir zaman silhsz saylmazd. Onun ellerinde bir sa tara, bir kibrit kutusu, rulo yaplm bir dergi, bir maden para, hatt ikiye katlanm bir kt paras bile ldrc silht. Zihinsel almalarna gelince, Go oyununun entelektel yast 134 her zaman yaslanabilecei deerli varl saylyordu. Artk oynam-yordu bu oyunu. nk Go, onun zihninde Otake-san'la geirdii hayatn bir parasyd. Artk izi bile kalmam olan o zenginliin, o yumuakln bir parasyd. Pimanlk kaplarn pein pein kapatmak ise her zaman daha akllca bir iti. Bununla birlikte Go hakkndaki yorumlar okuyor, kendi kendine tahta zerinde baz sorunlar zmlemeye alyordu. San in Binasndaki ii mekanik bir iti. Ona verdii zevk de, gazete bulmacalarn zmenin zevkinden teye gitmiyordu. Bu nedenle, zihinsel enerjisini harcayabilmek iin Go'ya Giden Yoldaki Tomurcuklar ve Dikenler adl kitap yazmaya koyuldu. Sonradan bu kitap bir takma yazar adyla basld. Oyunun tecrbeli ustalar ve merakllar arasnda ok da tutuldu. Kitap, hayal rn bir Go ustasnn, yzyl balarnda oynad oyunlar zerinde yorum yapan, fakat aslnda esprilerle dolu bir kitapt. Ustann oyunlar geri orta dzeyde bir oyuncuya klasik, hatta zekice gibi grnyordu ama, aslnda bu oyunlarda tecrbeli olanlarn kalarn attracak samalklar ve nedensiz hamleler doluydu. Kitabn holuu, olup bitenlerin budalann biri azndan anlatlmas, ve her kt hamleyi bir deha eseriymi gibi gstermesi, hatt daha da ileri gidip bunlarda hayatn, gzelliin, sanatn, bilimin srlarn

bulduunu anlatmaya almasyd. Btn szleri bo kalplardan ibaretti tabii. Yani temele inildiinde kitap, eletirmen denilen kiinin parazitliine dikkat ekerken, hem hatalarn gsterilii, hem yorumcunun sanatsal samal yle bir biimde sunuluyordu ki, sradan insanlar kitab okurken bu aka kanp ciddi ciddi balarn sallyorlard. te iin en tatl yan, ounluun byle tepki gstereceini bilmekti. Nicholai her ayn birinci gn Otake-san'n dul eine mektup yazyor, ondan gelen cevaptan da ailenin ve eski rencilerin imdiki yaamlar hakknda bilgi ediniyordu. Mariko'nun Hiroima'da lm olduu da bu yolla teyid edilmiti. Atom bombasn ilk duyduunda Nicholai, Mariko'nun da kurbanlar arasnda bulunabileceinden korkmutu. Kzn kendisine verdii adrese birka mektup yazm, ilk yazdklar, bombardmann yaratt kemekein iinde kayplara karm, sonuncusu, artk bu 135 kentte byle bir adres bulunmadna dair bir notla geri gelmiti. Nicholai bir sre aklndan gerei itme oyunlarna giriti. Belki bomba oraya dtnde Mariko bir akrabasnda kalyor olabilirdi. Ya da yer altnda bir mahzenden bir eyler karmaya inmi olabilirdi. Ya da... byle dzinelerce olaslk kurdu aklndan. Dnu yaatabilmek iin. Ama Mariko kendisine Bayan Otakesan kanalyla yazacana sz vermiti. Oysa kzdan hi mektup gelmiyordu. Sonunda Otakesan'n dul einden beklenen kesin haber geldiinde, Nicholai bunu karlamaya iyice hazrlam bulunuyordu. Gene de bir sre kendini klm, boalm buldu ve aralarnda alt Amerikahlar'a kar yepyeni bir nefret duygusu hissetti. Olanca gcyle kendini bu nefretten kurtarmaya alt. nk byle karanlk duygular, onun bu depresyon ve hzn anlarnda tek sma olan mistik yolculuklarnn yolunu tkyordu. Btn gn kendi mahallesinin sokaklarnda grmeyen gzlerle, tek bana dolat durdu. Mariko'yu hatrlamaya, belleindeki onunla ilgili anlar sayfa sayfa evirmeye alt. Cinsel birlemelerinin zevkini, korkusunu, utancn dnd, aralarndaki akalar, samalklar hatrlayp kendi kendine glmsedi. Akam olunca Mariko'ya veda edip onu sevgi dolu bir yumuaklkla bir tarafa kaldrd. Ama cierini yrtan o ac ve nefret artk yoktu. O zaman gen ayrna geip gnein yla, dalgalanan otlarla bir olmay baard, orada yeni bir kuvvet ve skn buldu. General Kiikava'nn kaybn da artk kabullenmiti. Pembe karlar yadran kiraz aalarnn aknda, Kajikava Nehri kysnda yaptklar o son uzun konumadan sonra Nicholai, Generalden hibir haber almamt. Generalin Manurya'ya atandn biliyordu. Savan son gnlerinde Ruslarn snr geip oraya saldrdn, bu ii savan kendileri iin hibir riziko tamad bir zamanda yaptklarn da okumutu. Sfr riziko karlnda byk siyasal kazanlar. Oradan kurtulanlarn anlattklarndan, yksek rtbeli birok subayn seppuku yolunu setiklerini de renmiti. Komnistler tarafndan ele geenlerden hibiri de Yeniden Eitme kamplarna gnderilmekten kurtulamamlard. 136 Nicholai, General'in hi olmazsa Japon Sava Sular Komisyonu nnde ifade vermek gibi bir kkle dmediini dnerek teselli buluyordu. Bu komisyonda adalet ylesine tersine dnmt ki, Avrupa'da Alman ve talyan kkenli Amerikallar kollarn sallayp dolarlarken, burada Japon-Amerikallar temerkz kamplarna gnderilmekteydi. Oysa Nisei askerleri Amerikan ordusuna sadakatlerini herkesten fazla kantlam, en fazla kayba urayan ve en ok madalya alan birlik olduklar halde, Japon kuvvetleriyle karlatklar zaman ballk gsterip gstermeyeceklerinden kukulanl-d iin srekli aalanp hakarete uramlard. Japon Sava Sular Komisyonu da ite bu rk ve insanlk-alt saplantlarn klesiydi. Savata yenildiini bilen ve bar isteinde bulunan bir lkenin stne uranyum bombas atmay uygun gren, ikinci ve daha byk platin bombasn ise yalnz ve yalnz bilimsel deney amacyla atan insanlk-alt saplantlarn.

Nicholai'yi asl skan ey de, Japon halkn ounun kendi asker liderlerinin cezalandrlmasn uygun bulmasyd. stelik bunu kendi geleneklerine uyan nedenden tr, yani bu liderlerin kendi nfuz tutkularn lkenin karlarndan nde tutmuluklarndan tr deil de, yabanclarn dedii gibi, yabanclarn ahlk kurallarna gre birtakm hatalar yapm olmalarndan dolay uygun bulmaktaydlar. Japonlarn birou, kazanan tarafn yapt propagandann, kaybeden tarafn tarihini oluturduunu fark edemiyordu. Gen ve duygusal bakmdan yapayalnz durumda, igal kuvvetlerinin emsiyesi altnda hayatta kalmay srdrmeye alan Nicholai, bu yabanclarn deer yarglarn ve trl yntemlerini renmeye hi niyetli olmadndan, umutsuzluklarn ve enerjilerini boaltacak bir alan aryordu. Bunu da Tokyo'daki ikinci ylnda buldu. Onu bu kalabalk, korkun kentten kurtaracak, kimselerin bulunmad, Amerikal'lamam dalara gtrebilecek bir spor. Maaraclk. le yemeklerini San in Motor Onarm Blm'nde alan Japon genlerle birlikte yemeyi det edinmiti. Onlarla olmay, durmadan espri yapmak zorunluluunu hisseden maden sesli Amerikallarla bir arada olmaya ye tutuyordu. Bu binadaki en basit el iilikle* 137

rinde almak iin bile, az da olsa ingilizce bilmek art olduundan, motor blmndeki genlerin ou niversite mezunuydu, otomobilleri ykayan, subaylara ofrlk edenlerin birka makine mhendisiydi. km bir ekonominin yaratt isizlik koullarnda baka trl karnlarn doyuramadklar iin burada alyorlard. Balangta bu gen Japonlar, Nicholai'nin yannda donuk ve tedirgindiler. Ama ok gemeden onu genliin verdii rahatlk iinde Yeil Gzl bir Japon olarak aralarna aldlar, topluluklarna kabul ettiler, hatta ofrln yaptklar subaylarn cinsel servenlerinde balarna gelen komiklikleri anlatp onunla birlikte glmeye bile baladlar. Btn bu esprilerde kahraman rolndeki kii stereotipik bir Amerikalyd. Fazla atak, ama her konuda yeteneksiz biri. Maaraclk konusu gene byle bir le yemei srasnda ald. Hep birlikte ondle metal bir yamur saann altna yerlemi, ellerindeki teneke kutularndan, Japon iilere verilen yemei yiyorlard. Pirin ve balk. niversitelilerden maaralara inmeye meraklyd. Daha dorusu bu sporu savan son korkun ylndan ve arkadan gelen igal faciasndan nce yapyorlard. Dalarda geirdikleri gnlerin elencelerini ve heyecanlarn anlatp, tekrar oralara dnecek paralar olmad iin hayflanyorlard. Nicholai oktan beri kentte yaamaktayd. Burann grlts ve kargaal ky hayat srasnda edindii sezgi ve duygularm paslandrmaya balamt. Genleri maaralar konusunda biraz daha konuturup, bu i iin ne gibi malzeme gerektiini rendi. Aslnda gerekli eyler yle pek de fazla deildi. Ama bu genlere igal kuvvetlerince verilen parayla al-namyorlard gene de. Nicholai kendisini de gtrp bu sporu retirlerse btn gerekli malzemeyi toplayabileceini nerdi. nerisi hemen kabul edildi. ki hafta sonra drd birlikte dalarda bir hafta sonu geirdiler. Gndzleri maaralara inip ierlerini kefediyorlar, geceleri de ucuz da hanlarnda konaklayp bol bol saki iiyor, dnyann her yanndaki genlerin ilgilendii konularda ene alyorlard. Sohbetleri sanatn niteliinden trl esprilere, gelecek iin planlardan birbirine taklmalara, yeni model haik'dan politikaya, sekse, anlara, sessizlie kadar her eyi kapsyordu. 138 Nicholai yer altnda geirdii ilk saattan sonra, bu sporun kendisi iin biilmi kaftan olduunu anlatmakta gecikmedi. nce ve lalam vcudu dar geitlerden kaymaya ok uygundu. Gdlecek yntemlerle karlalabilecek rizikolarn arabuk hesaplanma gerei Go'dan kazand yeteneklere tpatp uyuyordu. Tehlikenin ekicilii ise ona olaanst bir zevk vermekteydi. Dac olamazd asla. Halkn

daclara tuttuu alk, onun ibumi duygusuna ters dyordu. Oysa maaraclkta risk ve cesaret anlar kiinin kendine Zg ve zeldi. Sessizdi. Kimse grmyordu. stelik ilkel ve hayvanc 1 korkular ie byk lezzet katyordu. Dimdik kuyu gibi yerlerden inilerde aaya dme tehlikesi vard. Btn mahlukat iin ortak bir korku, stelik bu korkuyu arttran ey de, dibi bilinmeyen bir karanln iine dyor olmakt. Aada onlar bekleyen ey, den bir dacy bekleyen renkli manzaralar deildi. Maaralarda her an souun ve nemin hissedilir halde olmas da korku vericiydi. Bu durum geri her insan korkuturdu ama, maaraclar zellikle korkuturdu. nk maaraclktaki kazalarn ve lmlerin ou hipoter-mia sonucuydu. Sonra bir de karanla kar duyulan doal korku vard. Her an var olan sonsuz siyahlk, ve bu nedenle insann getii delikten, vcut eklemlerinin yaps nedeniyle geri kamayp, orada skp kalvermesi korkusu. Ayrca dar maaralar su basmas tehlikesi de yabana atlamazd. Bazen birka dakikalk bir uyar sonunda, bazen hi uyarsz, suyla dolabilirdi ve de insann her an bann stnde, hatta zaman zaman srtnn birka santim stnde, binlerce tonluk kayann durmakta olduunu bilmesi duygusu vard. Bu binlerce tonluk kaya elbette gnn birinde yerekimi kanununa boyun eecek, alttaki incecik geidi yok edecekti. Evet, bu Nicholai iin ideal bir spordu. Bu tr tehlikeleri ok seviyordu. inde yatan en ilkel ve hayvansal korkulara kar zihinsel kontroln ve fiziksel yeteneini kullanmak harika bir duyguydu. Dme korkusuna, boulma korkusuna, soua, yalnzla, orada ebediyen kaybolma tehlikesine ve bann stnde hazr bekleyen tonlarca kayann bilincine kar. Maaracmn en byk yardmcs mantk ve zekice planlamayd. En b139

yk dman ise hayal gc ve panik. Maarac iin korkak olmak kolay, cesur olmak gt. nk yalnz alrd o. Kimse grmeden, kimse eletirmeden ve kimse alklamadan. Nicholai hem bu dmanlaryla baa kmaktan holanyordu, hem de onlarla kar karya geldii evreden. Bundan baka, dmanlarn ounun kendi iinde bulunduunu bilmek ve kazand zaferlerin gizli olduunu hissetmek apayr bir zevkti. Bunlar yetmiyormu gibi, bir de yeryzne kma sevinci vard. Saatlerce yerin altnda kalp yukar dnldnde, en olaan, en sradan eyler bile bir renk, bir deer kazanyordu. Hele yer altnda geen sre iinde tehlikeler ve fiziksel baarlar yer almsa insan tatl havay obur soluklarla iine ekiyor, katlam ellerini srterek stmaya alyor, evresine bakmp grd gzel renklerle zevkleniyor, gzel kokulan iine ekiyor, boazndan aa bir scaklk kayyor, azna eitli lezzetler doluyordu. Gkyz nemli bir mavilik kazanyor, imenler nemli bir yeillie brnyordu. Bir arkadan insann srtna vurmas iyiydi. Bir insann kendisine dokunmas ho bir duyguydu. Sesler duymak, duygulan ifade eden sesler karmak, fikirleri paylamak, ayn eylere glmek gzel eydi. Nicholai iin maaradan yeryzne ktktan sonra geen ilk saat, hemen hemen mistik yolculuklarnda duyduu hislerin benzerini tayordu. Gzn grd cisimler tekrar eski sradan hallerine dnnceye kadar geen sre iinde, sar gne yla ve kprdayan otlarla bir oluyordu gene. Drt gen bundan sonra her hafta sonunu dalarda geirmeye baladlar. Geri ellerindeki amatr takmlar, uluslararas maaraclk standartlarna gre olduka basit saylacak yerlere inebilmelerine ancak yetiyordu ama, gene de sebatlarnn, dayanma glerinin, becerilerinin bir deneyi oluyordu bu i. Geceler de aralarndaki dostluu glendiriyor, sohbetle, saki ile, kt esprilere glmekle geip gidiyordu. Nicholai gelecekte dnya apndaki yeralt keiflerine katlarak byk n kazanacakt. Bununla birlikte o ilk gnlerin elence ve serven duygusunu bir daha ayn younlukta tadamayacakt.

140 Yirmi yana geldiinde Nicholai'nin ihtiyalarnn ounu karlayabilecek ve kayplarnn da ouna dayanabilecek bir hayat olmutu. Tek alamad kayp General Kiikava'mn kaybyd. Otake-san'n evini aramamak iin kendi Asakusa Mahallesindeki evini aile yeleri saylabilecek kiilerle doldurmutu. ocukluunu, ocukluk akn kaybetmi, bunu da Tanaka kardelerin eitli oyunlaryla telfi yoluna gitmiti. Bir zamanlar Go'nun karlad zihinsel disiplin ve zevki imdi maaraclk karlyordu. Genliini ve ulusunu mahvedenlere kar duyduu nefret ise, pek salkl bir yntem olmamakla birlikte, plak Elle Adam ldrme tekniin-deki ilerlemeleriyle uup gidiyor, iinde kalmyor, onu paslandrmyordu. Antrenman yapt zamanlar, gzleri aknlkla alan hasmlarn kendine hayran eder, bu yzden kendini daha da iyi hissederdi. Kayplarnn ou kiisel ve organikti. Onlarn yerine koyduu eyler ise mekanik ve dta kalan eylerdi. Ama aradaki boluu doldurabilen bir ey vard gene de. Arasra mistik yolculuklarna kp ruhunu dinlendirmesi. Hayatnnn en tekdze ksm, San in Binasnn bodrum katndaki odasnda geirdii haftada krk saatti. Yetime tarz ona, baz Bathlar'da grd gibi hayatlarm iteki baarlaryla doldurma zorunluluunu yklemiyordu. Zevk, okuma ve rahatlk yeterliydi Nicholai iin. Bakalar tarafndan beenilmek gibi bir koltuk deneine ihtiyac yoktu. Kendi gcne inanma zorunluluu yoktu. Elence gibi bir uyuturucu maddeye de gereksinim duymuyordu. Ne yazk ki artlar onu para kazanmaya zorlamaktayd. stelik de Amerikallar arasnda alarak kazanmaya. (Nicholai'nin alma arkadalar geri Amerikahlar'dan baka ngilizler'i, Avustralyal-lar' da kapsyordu ama, Amerikan yntemleri, deerleri ve amalar her zaman basknd. Bu yzden ksa zamanda ngilizler'i 'beceriksiz Amerikallar', Avustralyallar da 'stajyer Amerikallar' olarak grmeye balamt.) ifre servisinin esas dili ngilizce'ydi. Ama Nicholai'nin hassas

kula yksek snftan ngilizlerin kelimelerin yarsn ylta yutn aznda bir ey geveler gibi konumasn da, Amerikallar'm na den atrtsn da tutmad iin kendine deiik bir aksan buldu ngiliz ve Amerikan dillerinin arasnda bir orta yol. Bunun sonu cu olarak, ngilizceyi ana dili olarak kullananlar onu da her za man ana dili ngilizce olan biri sandlar. Ama baka bir blgeden gelen biri. Arasra i arkadalar Nicholai'yi partilerine ve gezilerine davel etmeye alyorlard. Onlarn iyi niyetli tenezzl olarak grd bu hareketin, Nicholai tarafndan kstah bir eitlik iddias diye deer lendirilecei akllarnn ucundan bile gemiyordu. Nicholai'yi asl skan onlarn bu eitlik iddias deildi. Kltrel bir karmaklk iinde bulunmalaryd. Amerikallar hayat standardn, yaamn kalitesiyle kartryorlard. Frsat eitliini rgtle mi beceriksizler ordusuyla, atakl cesaretle, sertlii erkeklikle, zgrl serbestlikle, ok lf etmeyi canllkla, elenceyi zevkle kartrdklar gibi. Btn bu karklklarn sonucu olarak da tabii adaletin yalnzca eit olanlar arasnda eitlik salayaca gereini gremiyor, herkes arasnda eitlik salayabilecei hayaline kaplyorlard. En iyimser gnlerinde Amerikallar'a ocuk gzyle bakard. Enerjik, merakl, saf, iyi yrekli, kt yetitirilmi ocuklard bunlar. Bu adan bakldnda Amerikallar Ruslar arasnda pek az fark vard. Her ikisi de da dnk, harekete nem veren, fiziksel uluslard. Maddesel varlklara ilgi duyan, gzellik karsnda aalayan, kendi ideolojilerinin en iyisi olduuna inanan, olgunluktan uzak, kavgac ve ok tehlikeli insanlar. Evet, tehlikeli! nk ellerindeki oyuncaklar uygarl yok edebilecek kozmik silhlard. Asl tehlike, kt niyetli olmalarndan ok, bir hata yapabilmelerinde yatyordu. Dnyay mahvedecek olann Machiavelli deil de

Sancho Panza olabileceini anlamak garip bir duyguydu dorusu. Yaamn kaynann bu insanlar elinde olduunu bilmesinden tr ii hibir zaman rahat deildi. Ama baka bir seenek de yok142 tu. Tedirginliine alp onunla bir arada yaamay rendi. Onlar arasnda geirdii ikinci yln Mart aynda da, kurtlarla sofraya oturann, kendisini konuk mu, yoksa yemek mi saydklarn asla bilemeyeceini de rendi. Havann btn kapallna ramen Japon ruhunun lmezlii hl kendine bir ifade yolu buluyordu. Hafif, iyimser bir arkyla. Ringo no Uta adl ark lkenin btn nfusunun dudaklarndan dmyordu. Zaman zaman bu arknn alak sesle sylendii duyuluyor, bazen de insanlar yalnzca melodisini mrldanyordu. Savan enkazndan yeni bir ulus yaratmak abasnda olan binlerce kii. Alkla dolu zalim klar gemi, sel basknlaryla, zayf tarmsal rekoltelerle noktalanan ilkbaharlar gerilerde kalmt. Artk dnyann onarlma dnemine girdii duygusu yaygnd. Mart aynn nemli rzgrlar altnda bile aalara yeil bir glge inmeye balamt. Bereketin hayaleti. O sabah Nicholai iine geldiinde keyfi ylesine yerindeydi ki, odann kapsna aslm asker ifadede bile bir espri bulabildi: SCAP/COMCENO SPHINX/FE (Kotlama-Dekotlama). Akl baka yerlerde, masann bana geip Manurya'daki Sovyet gal kuvvetlerinden gelen ifreli mesajlar zmeye koyuldu. Bunlar sradan mesajlar olup basit ifrelerle gnderilmiti. Ruslarla Amerikallarn asker ve siyasal oyunlarna hi ilgi duymad iin mesajlar genellikle anlamn fazla nemsemeden zer, hazrlard. yi bir stenografn notlarn okumadan daktilo edebilmesi gibi. Bu yzden, az nce bir kenara ittii mesajn nemi, ancak yenisi zerinde almaya balad zaman zihninde tomurcuklanabildi. Mesaj kutudan geri ekip bir kere daha okudu. General Kiikava Takai, birinci derecede sava sulusu olarak yarglanmak zere Ruslar tarafndan uakla Tokyo'ya getiriliyordu.

143 WASHNGTON

Bayan Svviven'in nclnde drt adam asansre bindiler, ve kadm cebinden kard manyetik kart 16. Kat yazl yerdeki delie sokuncaya kadar hareketsiz beklediler. Katn saysnn yaratt izlenimin tersine, asansr yukar kacana, olanca hzyla binann barsana doru inmeye balaynca, ifre ad Bay Haman olan Arap iddet stajyeri birden dengesini kaybetti ve bayan Svviven'e arpt. Omuzlan birbirine deince kadnn grtlandan gcrtya benzer bir ses kt. ok zr dilerim, Madam. Birinci kattan on altnc kata gidilirken yukar klr sanmtm. Aslnda matematiksel adan yle de olmalyd ama... OPEC temsilcisinin kalarn atmas bu sama szlere bir son verdi. Bay Haman bu sefer dikkatini Bayan Swiven'in ensesine evirdi. OPEC'in sorun zcs Bay Able, kendisi de Arap olduu iin, bu rkdamn titrek sesinden ve akn hallerinden utan duyuyordu. Bay Able'm bykbabas da, babas da, kendisi de Oxford mezunuydu. Ailesi uzun yllardan beri ngilizlerle bir olup kendi yurttalarn smrmenin avantajlarn tatmt. Kendi soyluluunun yannda bu sonradan grme akn fena halde kmsyordu. Allah bilir eskiden kei oban olan bu salak, gnn birinde adrnn kazn topraa akarken petrol bulmu, buralara kadar gelebilmiti. stelik bu akam samimi bir sosyal servenden alkonup buraya arlmasnn nedeni de besbelli bu yurttann beceriksizliiyle ilgili olmalyd. Onun ve CIA

salaklarnn. Bu gece onu Ana irketin Ynetim Kurulu Bakan bile arsa gitmezdi. ar geldii anda son derece yakkl ve i gcklayc bir delikanlyla sohbetteydi nk. Babas Amerikal bir senatrd delikanlnn. OPEC'cinin souk kibirine karn, Muavin asansrn ta dibine 144 dayanm duruyor, sanki aklnda bu nemsiz sorundan ok daha acil eyler varm gibi grnmeye alyordu. Darryl Starr'a gelince, soukkanllk gsterisini inandrc klabilmek iin bir yandan cebindeki bozuk paralar krdatyor, bir yandan dilerinin arasndan slk alyordu. Asansr birden znk diye durdu. Bayan Swiven kapnn alabilmesi iin ayn delie ikinci bir manyetik kart soktu. Arap oban bu frsattan yararlanp onun kalasn pat pat okad. Kadn irkilip uzaklamaya alt. Ahhh! diye dnd Arap. Alak gnll bir kadn. Herhalde bakire. Daha iyi. nk bekret Araplarn gznde ok nemliydi. Mukayeseden dleri koptuu iin. Haklar da yok deildi tabii. Darryl Starr aka, Muavin ise kaamak baklarla evreyi inceliyorlard. kisi de daha nce On Altnc Kata hi kabul edilmemilerdi. Bay Able ise, Diamond'la arabuk el skt ve hemen sordu. Ne oluyor byle? Buraya sebep gsterilmeden arlmak hi houma gitmedi. Hele megul olduum bir akamda... Diamond, Anlattm zaman daha da az houna gidecek, dedi, sonra Starr'a dnd. Otur uraya. Roma'da sebep olduun bokluun bykln grmeni istiyorum. Starr omuzlarn kaldrp aldrmyormu gibi bir havaya girdi, konferans masasnn bandaki beyaz plastik koltuklardan birine oturdu. Arap oban ekran pencereden grnen manzaraya hayran hayran bakyordu. Bay Haman? dedi Diamond. Araba farlarnn Washington ant zerinde kayan klarn izlerken Arabn burnu neredeyse pencerenin camna deiyordu. Ayn saatta ayn noktay aydnlatan araba farlar... Diamond, Bay Haman! diye tekrarlad. Ne? Ha. evet! u ifre adm hep unutuyorum. Ne kadar espriliyim. Otur! dedi Diomand kuru bir sesle. Efendim? Otur! iburni 145/10 Arap aptal aptal srtarak Starr'n yanna oturdu. Diamond. OPEC temsilcisini masann br bana ynelttikten sonra kendisi ek dner koltuuna geti. Syleyin bana. Bay Able. Bu sabah Roma Uluslararas Havaalannda yeralan bozgun eylemiyle ilgili neler bili yorsunuz? Hemen hemen hibir ey. Kendimi taktik ayrntlaryla yom mam. Benim dalm ekonomik strateji. Pantolonunun kl gibi t lenmi kat yerinden hayal bir tozu parmann bir hareketiyle uur du. Diamond ksaca ban sallad. Byle eylerle uramak ikimize de dmemeliydi, dedi. Ama senin adamlarnn ahmaklyla benimkilerin yeteneksizlii sonucu... Bir dakika, diye lfa kart Muavin. Diamond onu duymam gibi devam etti. ...olay bizim bizzat ele almamz gerekiyor. Sana biraz temel bilgi vereceim. Ortadaki durumu grebilesin diye. Bayan Svviven, ltfen not aln., Diamond birden ban kaldrd ve CIA Muavinine bakt. Sen ne diye ayakta dikiliyorsun? Muavin, dudaklar smsk, burun delikleri apak, cevap verdi. Belki tekilere yaptn gibi bana da oturmam emretmeni bekliyor olabilirim.

Pekl. Otur! Diamond'un baklar ifadesiz ve yorgundu. Muavin diplomatik bir zafer kazanm havasnda, Starr'n yanndaki yere yerleti. Diamond'un aalayc ve hakaret dolu tavr konferans sresi boyunca bir kere bile Bay Able'a ynelmedi. kisi daha nce de birok sorun zerinde birlikte almlard. Birbirlerine kar bir tr sayglar vard. Dostluk zerine kurulu sayg deil elbette. Ama ortak ynetim yeteneklerine, sorun analiz kapasitelerine, romantik ahlk ilkelerine aldrmakszn karar verebilme kabiliyetlerine bir sayg. Petrol reten Arap lkeleriyle Ana irket arasndaki tm paralegal ve ekstradiplomatik ilikilerde, arkalarndaki kuvvetleri temsil etme grevi onlarnd. Ana irketle petrol reten uluslarn karlar birbirine sk skya bal olmakla birlikte, iki taraf da birbirine ortak 146 (karlarn gerektirdiinden fazla gvenmezdi. Bay Able'm temsil ttii lkeler dnya arenasnda, insanlarnn dar apl yeteneiyle kyaslanamayacak kadar glydler. Sanayilemi dnya byk bir ihtiyatszlkla kendi bekasn Arap lkesinin petrolne balam bulunuyordu. Rezervlerin ebed olmadn bildikleri halde. Hatt baya snrl olduunu bildikleri halde. Beri yandan, u an iin teknolojik dnyann gz bebei olduklarn pek iyi bilen ilkel lkeler de, kendi kayalarnn ve kumlarnn altnda yatan hayat suyunun ve onun getirdii politik gcn sona ermesinden nce, kendilerine daha kalc servetler edinmek peine dmlerdi. Bu yzden durmadan dnyann her tarafndan araziler satn alyor, irketleri ele geiriyor, banka sistemlerine nfuz ediyor, Bat'nm siyasal temsilcileri zerinde madd kontrol salamaya abalyorlard. Bunlar yaparken baz avantajlara da sahiptiler. Bir kere abuk i grebiliyorlard. nk onlarda Demokrasi denilen siyasal sistemin her eyi arlatran dolambal labirenti yoktu. kincisi, Bat'nm politikaclar yozlam kimselerdi ve her trl pazarla akt. ncs de, Bat halk hrsl, tembel, her trl tarih bilincinden yoksun bir toplum olup, atom ann da etkisiyle kyametin eiinde yaamakta olduklar duygusu iindeydiler. Bu yzden yalnzca gnlerini gn etmeye bakyor, kendi mr sreleri iinde rahat etmeyi ve refah salamay dnyorlard. Ana irketi oluturan dev enerji kurulular, Arap lkelerinin antajn her istedikleri anda krp yok edecek gce sahipti. Ham petroln, krl bir evre kirletme arac haline getirilmeden nce hibir deeri yoktu. Onu ileyip o hale getirebilecek ve sonra datmn salayacak olanaklar ise tmyle Ana irketin elinde toplanmt. Ama Ana irketin asl amac, suni petrol darlklarm let olarak kullanp, sonunda tm enerji kaynaklarnn kontroln kendi eline geirmekti. Kmrn de, atom enerjisinin de, gne enerjisi.in de, jeotermik enerjinin de. Bu adan bakldnda, OPEC aslnda Ana irketin iine yaryordu. Kk petrol darlklarn ortaya kard iin. Byle durumlardan yararlanan Ana irket tundralara boru hatt deme olanaklar bulabiliyor, hkmetlerin gne veya rzgr enerjisi konularndaki aratrmalarnn yolunu tkayabiliyor, can is-

tediinde fiyat kontroln ortadan kaldrmay bile baaryordu. M na karlk olarak ana irket de OPEC lkelerine birok bakmlarda! yardmc oluyordu. Bu yardmlardan ilk gze arpan, Arap pctra| ambargolar srasnda Batllar'm normal yolu seip petroln yattp. topraklan igal etmelerini, petrol kamu yararna amalarn env,< I lemekti. Bunu becerebilmek, Araplarn sandndan ok daha fazl kurnazlk istiyordu. Ana irket bu ileri yaparken bir yandan da ken diinin Amerika'y petrol bakmndan da baml olmaktan kurta maya alt izlenimini yaratmak iin byk propagandalara girii yor, sahne, sinema ve elence dnyasnn en

sevilen kiilerini kulla narak ve tabii onlar petrol irketlerine ortak edip salad hizmc tin karln da vererek, kendi programlar iin halkn desteim salyordu. Bu programlar arasnda fosil yakt aranmas, insan nesli nin atom artklar yznden tehlikeye atlmas, denizlerin su alt petrol sondajlaryla kirletilmesi ve yakt tayan tankerlerin en ktt biimde kullanlarak byk tehlike yaratmas da yeralmaktayd. u anda Ana irketle OPEC kuvvetleri ok duyarl bir gei dev resinde bulunmaktaydlar. Birisi elindeki petrol tekelini tm enerji kaynaklan iin geerli klmaya alr, bu yolla petrol rezervleri tii kendiinde krnn azalmamasn salamaya urarken, dieri de elindeki petrol kazancn Bat dnyasndaki gayrimenkul ve sanayi varlklarna evirmeye urayordu. te bu nazik gei dnemini kolayca atlatabilmek iin iki taraf Bay Diamond'la Bay Able'a, nlerine kabilecek byk engelle bouup onlar saf d brakma grev ve yetkisini vermek zorunda kalmlard. Bu engellerden birincisi, Filistin Kurtulu rgtnn can skc olaylar yaratarak Araplarn kazanlarndan hisse kapmaya almas, ikincisi CIA ile onun ynettii NSA rgtlerinin aklsz hareketleriyle ilere burunlarn sokup ortal kartrmalar, ncs ise srailin hayatta kalmak iin bencil bir inatla direnmesiydi. Yani zetlemek gerekirse, Ana irketin kuvvetini kullanarak CIA'y ve Batl lkeleri kontrol altnda tutmak bay Diamond'un grevi, tek tek Arap lkelerini hizaya sokmak da Bay Able'm grevi oluyordu. Bay Able'a den bu ikinci grev zellikle zordu, nk bu 148 Snp lkeleri genellikle ortaa diktatrlklerinden ve kaos iinde I .11 sosyalizmlerden oluan garip karmd. Gene de en byk sorunlar FK (Filistin Kurtulu rgt) 'y llt rol altnda tutabilmekti. OPEC'in de, Ana irketin de gznde, ^K, nemiyle kyaslanamayacak kadar rahatszlk veren bir mik-lpi. Ama her naslsa tarihin ak bu topluluu ve onlarn kk (l ayrnt dzeyinden teye gitmeyen amacn birok Arap lkesine i" nmsetmi bulunuyordu. Aslnda FK, yaratt tm sorunlarla bl lkte ortadan kalkverse, herkes ok daha mutlu olacakt. Fakat ne azk ki bunlarn hastal, ok bulac olmakla birlikte, ldrc M hastalk deildi. Gene de Bay Able onlar sindirmek, gsz klmak iin elinden geleni yapyordu. Son zamanlarda Lbnan faciasn yaratmakla da onlar epey kertmeyi, glerini ellerinden almay baarmt. Bununla birlikte, Filistin terristlerinin Mnih Olimpiyat samalm yaratmalarna engel olamamt. Ve o olay yllardan beri Katda ustaca ynetilen Yahudi aleyhtar propagandann bir rpda canna okumu, Yahudileri tekrar zavall kurbanlar durumuna sokmu, herkesin vicdannda yeniden yer bulmalarn salamt. Bay Able aslnda bu konuda kendine deni yapm, olaydan nce Bay Diamond'u uyarm, Diamond da Bat Alman Hkmetine haber gndermi, onlarn olaya engel olacaklarn sanmt. Oysa Alman Hkmeti yan gelip yatmay, olaylarn rahat rahat gelimesine izin vermeyi semiti ite. Zaten Yahuder'in korunmas Almanlarn vicdannda hibir zaman n sray alan bir ama deildi. Evet, Diamond'la Able arasnda tarih saylabilecek kadar uzun sreli bir ibirlii, karlkl sayg ve hayranlk vard. Ama dostluk yoktu. Diamond, Bay Able'm cinsel eilimlerinin karklndan tedirginlik duyuyor, bununla da yetinmeyip Arabm kltrel avantajlarna, sosyal rahatlna gpta ediyordu. nk Diamond New York sokaklarnda, hem de Bat Yakas sokaklarnda bymt. Sonradan ykselen btn plebler gibi o da iyi yetitirilmi olmay kusur sayan zppelie saplanm gitmiti. Bay Able da Diamond'a kar, saklama zahmetine katlanmad

149

bir aalama duyuyordu. Onun gznde kendi grevi vatansever ve soylu bir grevdi. Kendi halkm, petrol bittii zaman gl klacak ortamlar yaratmaya urayordu. Diamond'un yapt ie ise ancak orospuluk denebilirdi. nk o kendi halknn karma kar, para veren tarafn hesabna alyor, serveti ve kuvvet gsterilerini he eye tercih ediyordu. Diamond, Able'in gznde prototipik bir Ame rikalyd. eref ve gurur kavramlarn kazan ehvetine kurban eden biriydi. Zaten Amerikallar' dejenere bir halk diye dnrd. Bun larm kibarlk anlay, iyi cins, yumuak tuvalet kd kullanmakla llyordu. Otoyollarda yara kalkan mark ocuklarn bo vakit lerinde CB radyolaryla oynad, kinci Dnya Sava pilotu olmaya zendii bir ulus. En ok tutulan airin Rod McKten olduu bir lke den baka ne beklenebilirdi ki? Konferans masasnn ucunda otururken Bay Able'm kafasndan ite bu tr dnceler gemekteydi. Yz sakin, dudaklarnda terbi yeli, ama uzaa itici hafif bir glmseme, tiksintisini gstermemeye dikkat ederdi. nk kendi halknn Amerikallarla ibirliini sr drmek zorunda olduunu biliyordu. Ta ki bu salaklarn tm lkesi ni ayaklarnn altndan satn alma ilemi bitinceye kadar. Bay Diamond arkasna yaslanm oturuyor, gzleri tavanda, so runu anlatmaya neresinden balayacana karar vermeye alyo du. Acaba neresinden balarsa ii kendi hatas gibi gstermeyebili di? Pekl. dedi sonunda. imdi biraz geriden balayalm. Mnih Olimpiyat fiyaskosundan sonra sen FK'y kontrol altnda tutaca ma ve gelecekte bu tr ters propagandaya anak tutacak eyle yaptrmayacana sz vermitin. Bay Abl iini ekti. Neyse bari Diamond sze srailliler'in Kzl Denizi yarp nasl getiinden balamamt. Ona da kr. Diamond devam etti. Onlara bir dn olmak zere de... ad ney di... o herifin Birlemi Milletler krssne kp Yahuder'e istedii gibi kfretmesine izin verilmiti. Ama senin bu taahhtlerine karn, son zamanlarda Kara Eyllclerden bir grubun ngiltere'de Heathrovv havaalanndan uak karmak iin senden izin aldklarn rendik Bunlarn arasnda Mnih iine karm olanlardan da iki kii vard. 150 Bay Able omuzlarn kaldrd. Niyetleri koullara gre deitirmek gerek. Her yaptmz sana aklamak zorunda deilim. Yalnzca bu son dn neden verdiimizi ksaca syleyeyim. Amerikan basksnn srail'i kendini savunmakta g duruma drmesini beklerken gsterdikleri sabrn karlyd. O kadar. Biz de bu dncenize hak verdik. Pasif yardm olarak ben CIA'ya Kara Eyllcler'e engel olmamalar iin emir verdim. Bu emir belki de zaten gereksizdi, nk CIA'mn geleneksel beceriksizlii bu konuda isteseler bile bir halt edemeyeceklerini gstermeye yeter sanyorum. Muavin itiraz etmek zere hafife ksrrerek boazn temizledi ama Diamond elini havaya kaldrarak onu susturdu ve devam etti. Sonra pasif yardmdan bir adm ileriye getik. Bu arada kk ve gayriresm bir srail rgtnn Mnih katliamnn cn alma peine dtn renmi bulunuyorduk. Bunlarn Kara Eyllclere bulamasn, nceden bir bozgun eylemiyle nlemeye karar verdik. srailli grubun lideri Asa Stern adnda bir adamd. Eski bir politikac. Olu Mnih'te ldrlen atletler arasmdaym.

Biz Stern'in ldrc kanserden yattm bildiimiz iin... ki gerekten de iki hafta nce ld... kurduu rgtn de bir avu gen idealistten baka kimseyi kapsamadnn farknda olduumuz iin, sizin haber alna sisteminizle bizim CIA'mn el ele vererek bunlar kolayca sahneden silebilecei yargsna varmtk. Yapamadlar m? Yapamadlar. u masada grdn iki adam bu bozgun eyleminde sorumlu olan kiiler ite. Arap olan geri yalnzca stajyer durumunda ama... gene de! Roma Havaalannda fazla salal bir gsteri sonucunda Stern grubunun iki yesini saf d etmeyi baardlar, litrafta bulunan yedi kiinin de kanma girerek! Ama grubun bir yesi, len liderin yeeni olan Hannah Stern adnda bir kz, aradan syrlp kurtulmay baard. Bay Able iini ekip gzlerini yumdu. Bu karmak hkmetli lkede hibir i doru drst yaplamyor muydu yoksa? Dnyann artk demokrasi ann bir adm tesine getiini ne zaman anlayacaklard 151 bunlar? Yani bir gen kz bozgun eyleminden kurtuldu diyorsun, yle mi? Bence bunun pek nemi olamaz. Bu kzn tek bana kalkp Londra'ya gideceini ve bunca eitimden gemi, tecrbeli alt Filistinli terristi ldrebileceim mi dnyorsun? stelik o terristler hem senin hem de benim rgtlerim tarafndan korunurken! Ve ngiliz MI-5 ve MI-6 sistemleri de bize yardm ederken! Gln bu! Evet, gln ama, Bayan Stern Londra'ya gitmiyor. Kzn Fransa'ya gittiinden kesinlikle eminiz. Ayrca u anda Nicholai Hel adl efltun kart sahibi bir adamla iliki kurmakta olduundan da eminiz. Bu adam senin adamlarm da, benimkileri de, ngilizleri de atlatp Kara Eyllclerin cann okuyabilecek, ve dnte Fransa'daki bir le yemei randevusuna yetiebilecek bir adam. Bay Able, Diamond'u aratrc baklarla szd, sesinde sezdiim o ey... hayranlk m? Hayr! Hayranlk diyemeyeceim. Ama Hel kenara itilebilecek biri deil. Sana onun gemii hakknda biraz bilgi vereceim. Bu fiyaskoyu onarmak iin neler yapmak zorunda kalabileceimizi anla-yasn diye. Diamond, konsolun banda hi dikkati ekmeden oturan Bayardmcya dnd. Hel'le ilgili verileri masaya yanst. iko'nun clz, noksan verileri nlerindeki masann cam sathna yansrken Diamond bir yandan hzl hzl konuuyor, adamn bi-yografisindeki naksanhklar tamamlyordu. Sonunda Nicholai Hel'in ifre sen/isinde alrken General Kiikava'nm Tok' o'ya getirileceini ve Ruslar tarafndan Sava Sulular Komisycnu nnde yarglanmaya sunulacam rendii noktaya kadar gelindi.

ooo JAPONYA

Nicholai derhal mazeret izni istedi ve dilei kabul edildi. Btn zamann, btn enerjisini Generali bulmaya hasretmek istiyordu. 152 Bir haftay kbus gibi geirdi. Gereksiz krtasiyecilik ilemleri arasnda, yavalatlm tempoda gidip geliyor, her brokrasi engeline tos-luyor, kendi kendine ileyen gizlilik sistemlerine, brokratik yeteneksizliklere, kiisel kaytszlklara arpp duruyordu. Japon Hkmeti nezdinde yapt bavurular hibir sonu vermedi. Orada sistemler ok durgundu. Japonlar'm organizasyonu arya karma eilimi yznden, ve bir de sorumluluu azaltmak iin srekli olarak ok kii arasnda paylatrma yntemi yznden, yeni almaya altklar demokratik sistem buray bsbtn hareketsizlie itmi bulunuyordu. Bunun zerine Nicholai asker ynetimlere dnd. Koparabildii tek tk bilgi paralarn

mozaik iler gibi bir araya getirerek Generalin tutuklanmas olayn bir dereceye kadar akla kavutura-bildi. Ama bunu elde ederken kendini tehlikeye attnn, fazla gze grnr hale getirdiinin de farkndayd. Her trl vatandalk haklarndan yoksun olarak, sahte kimlik belgeleriyle yaayan bir insan iin brokratlarn bana bel olmak, onlar ilemeyen statko kurallar yznden habire tedirgin etmek ok tehlikeli bir eydi. Bir haftalk aratrma, soruturma, can skma abalarndan ele geen sonular pek de ahm ahm deildi. Nicholai'nin renebildiine gre Kiikava-san, Sovyetler tarafndan Sava Sulular Komisyonuna teslim edilmiti. Bu durumda davann savclm Ruslar yapacakt. General u anda Sugamo Cezaevinde tutuklu bulunuyordu. Savunma grevini Amerikal bir subay stlenmiti. O adam uzun sre mektuplarla, telefonlarla hrpaladktan sonra bir grme randevusu salayabildi. Sabahn erken saatlerinde yer alacak ve yarm saatten fazla srmeyecek bir grme. Nicholai o sabah afak skmeden kalkt, kalabalk bir tramvaya binip Yotsuya blgesine gitti. Akebonobai Kprsnden, yani afak Kprsnden yryerek geerken gkyznn dou blmne soluk gri bir sabah nn yaylmaya baladn grd. Biraz ileride chigaya Klas grnyordu. Bat adaletinin insanlk d makinesi. eyrek saat, avukatn bodrum katndaki alma odas dnda, tahta bir kerevete oturup bekledi. Sonunda abuk fkelenen ve 153 belli ki gereinden fazla i yklenmi bulunan bir sekreter grnd ve onu Yzba Thomas'm karmakark alma odasna soktu. Yzba ban nndeki ktlardan kaldrmakszm elini hrvada sallayarak ona oturmasn iaret etti. Ancak sayfay okuyup bitirdikten ve dibine elle kk bir not ekledikten sonra gzlerini kaldrp konuuna bakt. Evet? Sesinde gerginlikten ok yorgunluk vard. Sava sulularndan alt tanesinin savunmas ona verilmiti. Emrindeki personel az, verilen bilgi yetersizdi. Oysa savclk blmnn eli altnda onunkine kyasla ok geni bir rgt ve aratrma mekanizmas hazr bulunmaktayd. Adamn ansszl, Anglosakson adaletine olan idealist inancyd. ini gerektii gibi grebilmek iin kendisini yle zor luyordu ki, yorgunluk, umutsuzluk ve kadercilik her kelimesine, her hareketine sinmiti artk. Tek bir amac kalmt. Bu pislii bir an nce sona erdirip sivil hayatna geri dnmek, Vermont'daki yazhanesinde eski gnlerdeki gibi avukatlk yapabilmek. Nicholai. General Kiikava ile ilgili bilgi istediini anlatt. Neden? Dostumdur. Dost mu? Yzba kukulu gibiydi. Evet efendim. Bana... anghay'dayken yardm etmiti. Yzba Thomas birbirine benzeyen bir sr dosyann arasn dan Kiikava dosyasn ekip kard. Ama o srada siz ocuktunuz herhalde. Yirmi yandaym efendim. Yzbann kalar hafife yukarya kalkt. Nicholai'nin gen grn herkesi yanltt gibi onu da yanltmt. zr dilerim, de di. Sizi ok daha gen sanmtm. Kiikava bana yardm etti derken ne demek istiyorsunuz? Annem ld zaman bana bakt. Anlyorum. ngilizsiniz, deil mi? Hayr. rlandal msnz? Gene 'baka bir yerin aksan' etkisi km ortaya. 154 Hayr Yzbam. SCAP'da tercman olarak alyorum. Konuyla ilgisi olmayan vatandalk durumundan, daha dorusu vatan-daszlk durumundan uzaklamak en doru yoldu. Ve Generali tanyan biri olarak karakteri hakknda tanklk etmek istiyorsunuz, yle mi? Nasl yardm edebilirsem etmek istiyorum. Yzba Thomas ban sallad, elleriyle masann stn yokla-yarak bir sigara arad. Ak konumak gerekirse, pek yardm edebileceinizi sanmyorum, dedi. Burada iimiz ok, elemanmz az. Ben de enerjimi kurtarma olasl grdm sanklar zerinde toplamaya karar verdim. Kiikava'y o gruba sokamam. Belki bu size biraz fazla soukkanl bir tutum gibi gzkebilir

ama, bence drst konumakta yarar var. Ama... General Kiikava'nm hibir su ilemi olabileceine inanamam. Neyle suluyorlar onu? A snf sulular arasnda. Yani insanla kar ilenmi byk sular. Bu da her ne demekse... Ama ona kar kimler ifade verecek? Ne yapm diyorlar? Bilmiyorum. Savclk Ruslarn grevi. Belgeleri ve kaynaklan dava gnnden bir gn ncesine kadar bana gstermiyorlar. Sanrm sulamalar, kendisi anghay'da asker Vali iken yaptklar zerinde toplanacaktr. Propaganda grevlileri birka kere kendisinden 'anghay Kaplan' diye sz etmilerdi. anghay Kap... Ama bu lgnlk! O bir yneticiydi. Su sisteminin yeniden onarlp alr hale gelmesini salamt, sonra... Hastaneleri... Ona nasl...? Valilii srasnda drt kiiyi lme mahkm ettirmi ve hkmleri infaz ettirmi. Bunu biliyor muydunuz? Hayr, ama... Allah bilir o drt adam katil, hrsz ya da seks manya faland. Bildiim bir ey varsa, ngiliz igal blgelerinde on yllk idam ortalamas yzde on drt virgl alt tutuyor. imdi siz sanrsnz ki bu ortalama sizin Generalinizin iine yarayacak. Oysa yle deil. Onun astrd drt kii 'Halk kahramanlar' diye nitelendiriliyor. Bir Vali 155 de elbette halk kahramanlarm idam ettirip de yakasn kurtarann* Hele ad anghay Kaplan'na kmsa. Kimse ona yle demezdi! imdi diyorlar. Yzba Thomas arkasna yasland, iarel pal inaklarn gz ukurlarna bastrd, sonra kendini uyandrablni' < iin olacak, ellerini kl rengi salarnn arasndan geirdi. stelll bu takma adn duruma srasnda en azndan yz kere geeceim ,1, bahse girebilirsiniz. Davay daha imdiden kaybetmi izlenimi yari tyorsam zr dilerim. Ama bu seferkini kazanmann Sovyetler ilfl ok nemli olduunu iyi biliyorum. Bu konuda byk propagaml yapyorlar. Biliyorsunuz, sava esirlerini lkelerine iade etmedikln iin Ruslar ok eletiriliyordu. Ele geirdikleri tm esirleri Sibirya'l. Yeniden Eitim Kamplar dedikleri yerlerde tutuyor, ve kemli inanlarna tmyle inandrmadan hibir yere salvermiyorlar. Bu gne kadar da, Kiikava hari, bir tek sava sulusunu bile komisyon nne getirmediler. Bu davay kazanmak onlar dnya kamuoyunun gznde grevlerini yapan, Japon emperyalistlerini doru yola evi rip dnyay sosyalizme hazr duruma getirmeye abalayan kiilc olarak gsterecek. Belki siz Kiikava denilen bu adamn susuz oldu una inanyor olabilirsiniz. Belki de haklsnz. Ama sizi temin ederim ki adam sava sulusu saylabilecek durumda. nk bir kere bu erefe ermenin birinci art, kaybeden taraftan olmaktr. O da kaybe den taraftayd. Yzba Thomas eski sigarasnn izmaritinden bir yenisini yakp, tekini tamaya hazr bir kl tablasnn iine att. Azndan keyifsiz bir glme kurtuldu. Eer sava kazanan teki taraf olsayd, Roosevelt'e ya da General Patton'a neler olabilirdi, bir dnsenize, dedi. Tabii eer kar taraf da drstlk taslayp Sava Sulular Komisyonu gibi bir ey kurma yolunu seseydi. nann bana sulu gzkmekten kurtulabilecek tek tk insanlar, bizi Milletler Cemiyetinin dnda tutmaya alan izolasyon taraftarlar olurdu. Ve herhalde onlar kukla yneticiler durumuna getirirler, bizim imdi onlara yaptmz numaray onlar bize yapmaya kalkarlard. Bu iler byledir, evlt. imdi benim tekrar iime gmlmem gerek. Elimde yarn yaplacak bir duruma var. Sulusu kanserden lmek 156 zere olan bir ihtiyar, imparatorumun emirlerine uymaktan baka hibir ey 'apmadm, deyip duruyor. Ama durumada ona da herhalde 'Luzon Leopar' ya da 'Pago Pago Pumas' falan diyeceklerdir. Hem biliyor musun, evlt? Belki adam sahiden Luzon Leopar da olabilir. Bu konuda hibir ey bilmiyorum ki! Zaten olsa da olmasa da bir ey fark etmeyecek. Hi deilse onu grebilir miyim? Ziyaret edebilir miyim? Yzba Thomas'm ba nne eikti. Daha imdiden ertesi gnk davann ikinci sayfasn okumaya balamt bile. Efendim? diye sordu. General Kiikava'y ziyaret etmek istiyorum. Edebilir miyim?

Ben o konuda bir ey yapamam. Adam Ruslarn tutuklusu. Onlardan izin alman gerekir. Siz nasl gryorsunuz onunla? Daha grmedim. Kendisiyle konumadnz bile, yle mi? Yzba Thomas yorgun gzlerini kaldrp bakt. Onun durumasna kadar daha alt hafta var. Luzon Leopar ise yarn karlyor. Sen git Ruslarla gr. Belki sana yardmc olabilirler. Kimi greyim? Ne bileyim, evlt! Hibir fikrim yok. Nicholai ayaa kalkt. Anlyorum, dedi. Teekkr ederim. Tam kapya vard srada Yzba Thomas arkasndan, zgnm, evlt, diye seslendi. Gerekten zgnm. Nicholai ban sallad, odadan kt. Aradan aylar getikten sonra Nicholai, Yzba Thomas'la, Ruslarn tarafnda onun kart olan Albay Gorbatov arasndaki farklar uzun uzun dnmeye vakit bulacakt. Sper glerin dn biimleri, insanlara ve sorunlara eili biimleri arasndaki genel farklarn sembolleri gibiydi bu iki adam arasndaki ayrlklar. Amerikal konuya kar iten ilgili, merhametli, tel iinde, organizasyondan nasibi olmayan ve sonu olarak tabii tmyle yararsz biriydi. Rus ise gvensiz, kaytsz, ama iyi hazrlanm, bol bilgi toplam biri olduu iin sonunda Nicholai'ye yarar salayabilmiti. 157 Nicholai o anda pufla minderli bir koltukta oturuyor, karsndaki Albaya bakyordu. Albay elindeki ay bardan evirip evirerek iindeki iki para kesme ekeri eritmeye alyor, ekerler bardan dibinde dnp dolayor, ama asla tam anlamyla erimiyorlard. ay istemediinizden emin misiniz? diye sordu Albay. Teekkr ederim. Hayr. Nicholai toplumsal nezaketle zaman kaybetmeye niyetli deildi. Oysa ben ay tiryakisiyim. ldm zaman otopsimi yapacak adam iimi izme derisi gibi kahverengine boyanm bulacak. Gorbatov kendi bayat esprisine glmsedikten sonra bardam maden bardak zarfnn iine koydu. Gzndeki yuvarlak maden ereveli gzlkleri kard ve temizlemeye alt. Daha dorusu ba parmayla iaret parma arasna ald camlar ovalayarak kirli camn her tarafna eit biimde datmaya savat. Bunu yaparken uzun kirpikli gzlerini karsnda oturan gen adama dikmiti. Gorbatov hipermetrop olduu iin Nicholai'nin ocuksu yzn, artc yeil gzlerini gzlksz de ok net olarak grebiliyordu. Demek General Kiikava'nn dostusunuz, dedi. Onun iyiliini isteyen bir dost. yle mi? Evet Albaym. Olanak bulursam ona yardm etmek istiyorum. Bu normal tabii. Dostluk byle gnler iin deil midir? En azndan, onu cezaevinde ziyaret edebilmek iin izin istiyorum. Tabii, elbette istersiniz. Normal bir ey. Albay gzlklerini tekrar gzne takp ayndan bir yudum ald. Rusay ok iyi konuuyorsunuz, Bay Hel. Kibar bir aksanla. ok iyi eitilmisiniz. Bu eitilmi olduum iin deil. Annem Rustu. Ha, elbette. Rusay hibir zaman ders alarak renmedim. Rusa benim iin bir beik diliydi. Anlyorum, anlyorum. Konumann ykn kar tarafa tatmak, Gorbatov'un tipik yntemiydi. Kendisi yalnzca kk heceler ve kelimelerle katkda bulunuyor, inanmadn belli edecek kadar bir ses karmakla yetiniyordu. Nicholai bu apak taktiin ilemesi158 ne izin verdi. nk artk mcadele etmekten, kmaz sokaklara sapp ters yz geri dnmekten usanmt. Ayrca bir an nce Kiika-va-san'la ilgili bir eyler renmeye can atyordu. Bu nedenle konuurken gereinden fazla bilgi veriyordu ama, daha szler azndan karken bile, bunlarn kolay inanlr eyler olmadn kendi de fark ediyordu. Bunu anlaynca daha dikkatli anlatmaya alyor, bu dikkati yznden, yalan syleyen birine daha ok benziyordu. Benim bydm evde Rusa, Franszca, Almanca ve ince hep beik dilleriydi, Albaym. Bu kadar kalabalk bir beikte yatmak olduka rahatsz bir ey olmal. Nicholai glmeye alt ama azndan kan ses zayft. nandrclktan da uzakt. Gorbatov, Ama herhalde ngilizce'yi de ok iyi konuuyor olmalsnz, diye devam etti. Bu sz ngilizce olarak sormutu. Belli belirsiz bir ngiliz aksanyla.

Nicholai gene Rusa olarak, Evet, diye karlk verdi. Japon-cay da. Ama bunlar sonradan rendiim diller. Yani beik dili deil, yle mi? Evet, yle. Nicholai kendi sesindeki sinirlilie bir anda piman oldu. Anlyorum. Albay masasnn bandaki koltukta arkasna yasland. Mool tipi ekik gzlerinde elendiini belirten klar oynaarak Nicholai'yi szd. ok iyi eitilmisiniz. nsan gafil avlayacak kadar da gen grnyorsunuz. Ama beik dillerinizle beik sonras dillerinizin tmne ramen, Bay Hel, siz bir Amerikalsnz, yle deil mi? Amerikallarn yannda alyorum. Tercman olarak. Ama aadaki grevlilere Amerikan kimlii gstermisiniz. O kimlii bana iim nedeniyle verdiler. Ha, elbette. Anlyorum. Ama hatrladma gre benim size sorduum soru kimin hesabna altnz deil, hangi lkenin vatanda olduunuz yolundayd. Amerikalsnz, deil mi? Hayr Albaym. Deilim. 159

Nesiniz yleyse? eyy... Galiba en ok Japon saylabilirim. Yaaa! Ama Japon'a pek benzemediinizi sylersem beni mazur grr msnz acaba? Annem Rustu. Daha nce sylediim gibi. Babam ise Alnand. Ah, o zaman durum aydnlanyor tabii. Tipik bir Japon soyu. Benim hangi ulustan olduumun konuyla ilgisini gremiyorum. Sizin grp grmemeniz nemli deil. Ltfen soruma cevap verin. Konumann birden souklamas Nicholai'nin fkesini ve umutsuzluunu kontrol altna almasn salad. ine derin bir soluk ekti. anghay'da dodum, dedi. Buraya sava srasnda geldim. General Kiikava'nm yardmlar sayesinde. Aile dostumuzdu. O halde siz hangi lkenin vatandasnz? Hi. Sizin iin ne kadar g bir durum olmal. Evet, yle, Kendimi geindirebilecek bir i bulmam ok gletirmiti. Bundan eminim, Bay Hel. O umutsuzluk iinde bir i bulabilmek, biraz para kazanabilmek iin ne olsa yapmaya hazr olduunuzu ok iyi anlyorum. Albay Gorbatov, ben Amerikallar'm ajan deilim. Onlarn yannda alyorum ama ajanlar deilim. Yaptnz bu ayrmlar, itiraf edeyim ki benim ayrdedemeye-ceim kadar ince eyler. Ama Amerikallar neden General Kiikava ile grmek istesinler? Sava boyunca genellikle idar grevlerde bulunmu olan bu subayla iliki kurmak iin neden bu kadar zahmete girsinler? te ben de sizden bunu aklamanz bekliyorum, Bay Hel, diye glmsedi Albay. Nicholai ayaa kalkt. Belli ki bu konumamzda siz benden daha ok eleniyorsunuz, dedi. Deerli zamannz boa geirtmek 160 istemem. Herhalde kanatlarnn yolunmas iin sr bekleyen bir sr sinek vardr. Gorbatov yksek sesle gld. Yllardan beri bu tonda bir konuma duymamtm, dedi. Kltrl saray Rusasyla aalayc kibir birarada! Harika dorusu! Otur, delikanl. Otur yerine. imdi anlat bana bakalm, General Kiikava'y neden grmek istiyorsun? Nicholai kendini tekrar puf minderli koltua brakt. Bezgindi. i boalm gibiydi. Nedeni sizin inanmak istemeyeceiniz kadar basit. Kiikava-san bir dosttur. Hemen hemen bir babadr benim iin.imdi ise yalnz. Ailesi yok. Kendisi hapiste. Ona yardm etmem gerek. Yapabilirsem tabii. En azndan onu grmem gerek... konumam gerek. Bir evlda den en temel grev. ok normal. Bir ay almak istemediinizden emin misiniz? Eminim, teekkr ederim. Albay kendi bardan tekrar doldururken masann stnden byk, san bir zarf ekti. indeki ktlara yle bir gz att. Nicholai kendisini darda saat bekletmelerinin nedenini imdi anlyordu. Bu dosyay hazrlayabilmek iindi besbelli. Gryorum ki sizi Sovyetler Birlii vatanda olarak gsteren ikinci bir kimliiniz daha varm. Herhalde bu durum aklama gerektirecek kadar seyrek rastlanan bir durum.

SCAP rgtndeki haber alma kaynaklarnz ok iyi galiba. Albay omuzlarn hafife kaldrd. Fena saylmaz. Bir arkadam vard. Bir bayan... Amerikallarn yannda i bulmam salamt. Bana Amerikan kimliimi o karttrd ve... zr dilerim Bay Hel, bugn istediklerimi hi iyi ifade edemiyorum galiba. Ben size Amerikan kimliinizi sormadm. Beni ilgilendiren Rus kimliinizdi. Sorularma gerekli akl veremediim iin zr dilerim. Ben de onu anlatmaya alyordum. Ah, o halde affedin beni. te bu bayan arkada, Amerikallarn benim gerekte kendi

vatandalar olmadm anlamalar halinde bamn derde girebileceini dnd. Byle bir olasla are olarak da, beni Rus olarak gsteren ikinci bir kimlik karttrd. Bunu gerektiinde merakl Amerikan zabtalarna gsterecek ve sorgudan kurtulacaktm. Byle bir durum banza ka kere geldi? Hi gelmedi. Belirttiiniz bu sklk, bata giriilen zahmeti gereksiz klyor. Hem neden Rus kimlii? Neden o kalabalk beiinizden seilebilecek baka herhangi bir lkenin kimlii deil? Sizin de belirttiiniz gibi, Doulu tipim yok. Amerikallar'n Alman vatandalarna kar tutumlar ise pek dostane saylmaz. Oysa Ruslara kar tutumlar dostane ve sevgi dolu, yle mi? Elbetteki ki hayr. Ama size gvenmiyor ve sizden korkuyorlar. Bu nedenle de Sovyet vatandalarna kar sert davranmyorlar. Bu bayan arkadanz ok zeki biriymi. Syler misiniz bana, neden sizin iin bunca riske girdi? Nicholai cevap vermedi. Bu da yeterli cevap saylyordu tabii. Ha, anlyorum, dedi Albay Gorbatov. Elbette. Hem zaten Bayan Goodbody de o sra pek ilk genlik yllarnda saylmazd. Nicholai duydyu fkeden kzardn hissetti. Siz btn bunlar biliyordunuz! dedi. Gorbatov tekrar gzlklerini karp kiri camlara eit biimde yayd. Baz eyleri biliyorum. rnein Bayan Goodbody'yle ilgili eyleri. Sonra Asakusa Mahallesindeki evinizi. Vay, Vay, vaay. Yatanz paylaan iki gen bayan, yle mi? Genlik ite! Annenizin Kontes Alexandra Ivanova olduunu da biliyorum. Evet, hakknzda baz eyleri bildiim doru. Ve aslnda anlattm eylerin hepsine de inanyordunuz demek. Gorbatov omuzlarm kaldrd. Daha dorusu hikyenizi ssleyen ayrntlara inanyordum demek gerek. Dosyaya gz att. Bundan... bir hafta nce Sal sabah Sava Sulular Komisyonundan Yzba Thomas' ziyaret ettiinizi biliyorum. Herhalde size General Kiikava konusunda kendisinin yapabilecei hibir ey olmadn 162 soylemi olmal. nk adam insanla kar gnah ilemi byk hir sava sulusu olduktan baka, 'Yeniden Eitim Kamp'nn basksndan sa kurtulan tek yksek rtbeli subay. Bu yzden bizim iin prestij ve propaganda deeri ok yksek. Albay gzlnn saplarn, iyice esneterek iki kulann arkalarna yerletirdi. Korkarm General iin yapabileceiniz hibir ey yok, delikanl. Ayrca bu konuda direnirseniz Amerikan Haber Alma rgtnn dikkatini de stnze ekebilirsiniz. Haber Alma kelimesi de onlara yetenek olarak deil, ancak isim olarak yakyor belli ki. Yani bu konuda mttefikim ve silh arkadam Yzba Thomas size yardmc olmadna gre, benim de olamayacam apak ortada. Ne de olsa o savunmay temsil ediyor. Ben ise savcl. Bir ay istemediinizden emin misiniz Nicholai ne koparabilirse almak niyetindeydi. Yzba Thomas bana Generali ziyaret edebilmek iin sizin izin vermeniz gerektiini syledi, dedi. Bu doru. O halde? Albay oturduu koltuu evirerek pencereden darya bakt, iaret parman n dilerine

vurmaya balad. Generalin sizin ziyaretinizi isteyeceinden emin misiniz. Bay Hel? Ben kendisiyle konutum. Gururlu bir insan. Bugnk durumuyla size gzkmek istemeyebilir. ki kere kendini ldrmeye kalkt. imdi ise ok dikkatli bir kontrol altnda. Durumu hi iyi gzkmyor. Onu grmeye almak zorundaym. Ona ok... ok ey borluyum. Albay gzlerini pencereden ayrmakszm ban sallad. Kendi dnceleri arasnda .vcybolmu gibi bir hali vard. Bir sre sonra Ncr olai, Evet? diye sordu. Gorbatov karlk vermedi. Generali grebilir miyim? Bu sefer Albay uzaktan gelen, tonsuz bir sesle, Evet, tabii grebilirsiniz, dedi. Sonra Nicholai'ye dnerek glmsedi, Derhal gerekli ilemleri yaptracam, 163 Yamata hattnn o tklm tklm dolu treninde kendisine deefl insanlara giysilerinin slakln hissedecek kadar yakn olmakla bil likte Nicholai zihinsel bilmeceler ve kukular iinde yapayalnz g| biydi. nsanlarn arasndan nnde akan kente bakyor, souk, yn l havann her taraf nasl kurun rengine boyadn gremiyo du bile. Albay Gorbatov'un kendisine Kiikava-san' grme izni verirken kulland o tonsuz seste kurnaz bir tehdit gizli gibiydi. Nicholai s< bahtan beri kendisini uyaran nsezinin karsnda gszlnn ve kklnn farkndayd. Belki de Gorbatov, yapaca ziyaretin pek iyi yreklilik saylamayacan sylerken haklyd. Ama Generali yaklaan duruma ve utan dneminde nasl yapayalnz brakabil i e di? Kaytszlk olurdu bu. Nicholai bir daha kendini asla affedemez di. Acaba kendi huzurunu kazanabilmek iin mi gidiyordu Sugamn Cezaevine. Aslnda bencillik miydi gtt ama? Sugamo Cezaevinden bir durak nceki Komagome durana geldiklerinde, Nicholai apansz doan bir igdyle trenden inip eve geri dnmek istedi. Eve dnmese bile, hi deilse bir sre sokaklarda dolaabilir, ne yaptn, ne yapmakta olduunu bir kere daha gzden geirebilirdi. Ama onu kurtarabilecek olan bu igd pek ge uyanmt iinde. Kendine yol ap kapya varncaya kadar kaplar atrdayarak kapand ve tren sarsla sarsla yeniden yola koyuldu. Nicholai bu durakta inmesi gerektiinden ylesine emindi ki! Buna karn, artk balad yolu sonuna kadar srdreceinden de emindi. Albay Gorbatov cmert davranm, Nicholai'nin Generalle bir saat bir arada kalabilmesini ayarlamt. Fakat u anda Nicholai buz gibi souk bekleme odasnda oturur, duvarlarn soyulmaya balam soluk yeil boyalarn seyrederken koskoca bir saati dolduracak kadar sz bulup bulamayacandan kuku duyuyordu. Kapda bir Japon nbetisiyle bir Amerikal asker polis, birbirini hi grmyor-larm gibi duruyorlar, Japon yere bakarken, Amerikal da dikkatini burun deliinden tyler koparmaya hasrediyordu. Nicholai ziyaret 164 salonuna kabul edilmeden nce bitiik odada, insan utandracak bir dikkatle aranmt. Generale getirdii pirin kekleri Amerikal asker tarafndan alnmt. Kimliini grnce Nicholai'yi de kendisi gibi Amerikal sanan asker ona aklama yapma gereini de duymutu. zgnm, ahbap.Ama yemek getirmek yasak. Bu... ad neydi... bu guuk (*)general kendini br dnyaya yollamaya abalyor. inde zehir falan olmas riskine giremeyiz. Kaptrdn m? Nicholai kaptrdn syledi, askerlerle biraz da akalat. Yetkililerle iyi geinmesi, Kiikavasan'a yardmc olabilmek asndan yararl olacakt herhalde. Ne demek istediini anlyorum, avu. Bazen bu Japon subaylarn bu savatan nasl sa kabildiklerine ayorum. Kendilerini ldrmeye yle merakl oluyorlar ki! Doru. Hele bu herife bir ey olursa ben kuyruu kaptrdm demektir. Hey, bu da neyin nesi? avu kk manyetik Go kutusunu eline ald. Nicholai onu getirmeye son anda karar vermiti aslnda. Syleyecek bir ey bulamazlarsa... aralarndaki sessizlik utanlacak hale gelirse diye. Nicholai Omuz silkti. O bir oyun. Bir tr Japon satranc. Sahi mi? Japon nbeti kenarda sessiz duruyor, burada kendini fazlalk gibi hissediyordu. Byle bir

durum ortaya kt da, Amerikal dostuna elindeki cismin gerekten bir oyun olduunu o bozuk ngilizce-siyle onaylamaktan ve bu sayede bir ie yaramaktan honut gibi grnd. Valla bilemiyorum, ahbap. Bunu ieri sokabilir misin, sokamaz msn, pek emin deilim. Nicholai gene omuz silkti. Senin bilecein ey, avu. General konumak istemezse vakit geirecek bir ey olsun diye getirmitim. Ya! Sen bu guuk'larn dilini biliyor musun? Nicholai Koreliler'in dilinde kendi halklarna verilen bir isim olan bu kelimenin Amerikallarca nasl olup da btn Uzakdoulular iin kullanlan argo bir deyim haline geldiini sk sk dnmt. 'Uzakdoulu (Argo) 165 Evet, Japonca bilirim. Duygusalln ta gibi cahillikle karg lastii durumlarda biraz sahtekrlk gerektiini anlyordu Nichol.n Herhalde kimlik kartmda grmsndr. Ben Sphinx'de ahyo rum. Gzlerini avuun gzlerinden ayrmakszm bann belli be lirsiz bir hareketiyle Japon askeri iar;t etti. evrede yabanclar va ken bu konuya pek derinlemesine girmek istemediini anlatmay. alyordu sanki. avu dnmeye harcad kuvvetten, elinde olmayarak kala nn atmt. Sonunda aralarnda bir sr varm gibi ban sallad imdi anlyorum, dedi. Ben de merak ediyordum, bir Amerikal ne diye bu herifi ziyarete geliyor diye. itir. Tamam, eh, herhalde sakncas yoktur. Bir oyundan ne tehlike gelebilir ki? Minyatr Go tahtasn N'.cholai'ye geri verip onu ziyaret odasna soktu. Be dakika sonra kap ald ve General Kiikava, peinde yeni nbetilerle ieriye girdi. Bir Japonla, etli suratl Rus kyllerinden kaln yapl bir asker daha. Nicholai, Gene ali selmlamak iin ayaa kalkt, iki yeni nbeti de eskilerin yann la, duvar dibinde sralarna getiler. Kiikava-san yaklarken Nicholai ote matik bir hareketle ban hafife edi, itaatkr bir evldn babasn .elmlamas gerektii gibi selm verdi. Japon askerlerin gznden kamamt bu durum. Birbirlerine krsaca baktrlar ama sessizliklerim korudular. General ilerleyip Nicholai'nin karsndaki sandalyeye oturdu. Aralarnda kaba yapl bir tahta masa rard. Sonunda gzlerini kaldrp baktnda, gen adam Generali r grnmne armaktan kendini alamad. Geri Kiikava-sar'm yz izgilerinde baz deiiklikler olabileceini tahmin etmiti ama bu kadarn dnememiti. Karsnda oturan adam ihtiyar, dokununca krlacak gibi grnen, klm biriydi. Saydamlam cild ve ar, kararsz hareketleri onu bir din adamna benzetmiti. Konutuunda sesi yumuak kt. Tekdze. Sanki konumak amasz bir ykm gibi. 166 Neden geldin, Nikko? Sizinle olmak iin efendim. -Anlyorum. Bil sessizlik oldu. Nicholai syleyecek bir ey bulamyordu. Generalin ise syleyebilecei bir ey yoktu. Sonunda Kiikava-san uzun uzun iini ekti ve bu sohbetin sorumluluunu yklenmeye karar verdi. Nicholai'nin sessizlik yznden rahatsz olmasn istemiyordu. Iyi grnyosun, Nikko. yi misin? Evet efendim. Gzel. Gzel. Gn getike daha ok annene benziyorsun. 1 (zlerine baktm zaman onun gzlerini gryorum. Hafife glmsedi. Bu renk yeilin zmrtlere, ya da eski, antika camlara zl olduunu bilen biri sizin aileyi uyarmalyd, dedi. Gz rengi olarak icat edilmemitir bu renk. artc oluyor. Nicholai zorla glmsedi. Bir gz doktoruyla konuup bu halamzn bir aresi var m diye sorarm efendim. Evet, yle yap. Yaparm. Yap. General uzaklara bakt ve bir an iin Nicholai'nin orada olduunu unutmu grnd. Sonra, Eee, neler yapyorsun bakalm. diye sordu. Durumum fena saylmaz. Amerikallar'm yannda alyorum. Tercman olarak.

Yaa! Seni kabul ediyorlar m? Varlma aldrmyorlar. Bu da iyi tabii. Daha bile iyi aslnda? Bir sessizlik daha oldu. Tam Nicholai yemden nemsiz szler sylemeye hazrlanrken Kiakva-san elini kaldrd. Elbette sorularn olmal, dedi. Sana her eyi abuk ve basit ekilde anlataym, bir daha bu konuya dnmeyiz. Nicholai bam eerek kabullendi. Manurya'daydm, biliyorsun. Hastalandm. Zatrree imi. Yksek atele komaya girdiim srada Ruslar yattm hastanenin 167

bulunduu birlie saldrmlar. Kendime geldiim zaman Yeniden Eitme Kampndaydm. Srekli gz altnda olduum iin bir ok ; kadalarmm teslim olmaktan, esir dmekten kurtulmak iin getikleri kapya varamadm. Benden baka ancak birka subay esir ol mutu. Onlar bir yere gtrdler, bir daha da haberlerini alamadk. Bizi yakalayanlar, subaylarn... yeniden eitilmeye deer kiiler olmad dncesindeydiler. Ben kendi sonumun da byle olacan dndm iin elimden geldii kadar sakin ekilde bekliyordum. Ama yle olmad. Anlalan Ruslar, iyice eitilmi bir Japon Generalinin, tekrar Japonya'ya dnerse, onlara gelecee ait planlarnda yardmc olabileceini dnmler. Beni yeniden eitebilmek iin ok... pek ok yntemler kullandlar. Fiziksel olanlar, en kolay da-yanlabilenleriydi. Alk gibi, uykusuzluk gibi, dayak gibi. Ben inat bir ihtiyarm. Kolay kolay yeniden eitilemiyorum. Japonya'da ailem de kalmad iin bana kar kullanabilecekleri rehine yok demekti. Dierlerini eitmekte kullandklar bu duygusal krba benim iin geerli deildi. Uzun zaman geti sanyorum bir buuk yl kadar. nsan gn n hi grmeyince mevsimleri hesaplamak kolay olmuyor. Dayanma gc ise her zaman be dakika daha... be dakika daha... diye llyor. Bu hayata be dakika daha dayanabilirim, diyor insan. General bir sre eitli ikencelerin anlar arasnda kayboldu. Sonra sarsld ve hikyesine kald yerden devam etti. Bazen sabrlar tayordu. O zaman bana bilinsiz geirebileceim uzun dinlenme sreleri vermek hatasna dyorlard. Bir sre de byle geti. Aylar artk dakikalarla llyordu. Derken birdenbire beni yeniden eitme yolundaki abalarna son verdiler. Ben tabii artk ldrleceimi dndm. Oysa onlar ok daha alaltn bir baka yol bulmular. Beni temizleyip bitlerimi aykladlar. Bir uak yolculuu, sonra bir tren yolculuu, peinden bir uak yolculuu daha... ve kendimi burada buldum. Bir ay burada niyetlerinin ne olduunu bilmeden bekledim. On be gn kadar nce Albay Gorbatov adnda biri beni ziyaret etti. Benimle ok ak konutu. galci lkelerden her biri, kendinden beklenen sayda sava sulusunu yarg organlarna teslim etmi. Sovyetler ise hi kimseyi karmamlar. Uluslararas 168 adalet mekanizmasna hibir direkt ''atklar olmam. Yani benden nce. Ama efendim... Kiikava-san tekrar elini kaldrp onu susturdu. Ben bu son ayb gslememeye karar verdim. Ama kendimi kurtarabilecek durumda da deilim. Kemerim bile yok. stmdeki elbiseler, grdn gibi, kanava kumandan. Yrtmaya gcm yetmiyor. Yemeklerimi tahta kakla, tahta bir anaktan yiyorum. Yalnzca elektrikli tra makinasyla tra olmama izin veriyorlar. O da gzlem altnda. Generalin yzne gri renkte bir glmseme yayld. Grne gre Sovyetler bana byk nem veriyor. Beni kaybetmek istemiyorlar. On gn nce yemek yemekten vazgetim. Sandmdan daha kolay bir ey. Beni korkutmaya altlar. Ama insan yaamak istemediine karar verdikten sonra karsndakilerin korkutma gcn de ellerinden alm oluyor. Byle olunca... beni bir masann stne yatrp boazma lstik bir boru soktular ve sv vererek beslediler. Korkun bir eydi... alaltc... ayn anda hem yiyip hem kusmak! Onursuz bir ey. Onlara tekrar yemeye balayacama sz verdim. Ve ite imdi buradaym. Bu zeti anlatrken Generalin gzleri srekli olarak nlerindeki tahta masann stnde

dolamt. Dikkatle, ama bulank baklarla bakyormu gibi. Nicholai'nin gzleri ise darya tamak isteyen yalardan yanyordu. Gzlerini uzaklara dikmiti. Krpmaya cesaret edemiyordu, nk krpt anda yalar yanaklarndan aaya szlecek, babasn... yani dostunu utandracakt. Kiikava-san iine derin bir soluk ekip ban kaldrd. Yo, yo, buna gerek yok Nikko. Nbetiler bakyor, onlara bu tatmin duygusunu vermemelisin. Uzanp Nicholai'nin yanan okadmda eli ylesine sert indi ki, sanki bir yneticinin tokadyd att. Amerikal nbeti hemen doruldu. Sphinx'de alan yurttan bu guuk generalin elinden kurtarmaya hazrland. Ama Nicholai yzn elleriyle ovuturup duruyordu. Yor169 gunmu gibi gzyalarn da bu hareketinin arasna saklayp yok etti. Kiikava-san yepyeni bir enerjiyle, Yaknda Kajikava'da tomurcuklarn mevsimi gelecek, dedi. Oray ziyaret etmeyi dnyor musun? Nicholai yutkundu. Evet. Bu iyi ite. Demek igal kuvvetleri o aalar kesmediler. Fiziksel olarak kesmediler. General ban sallad. Dostlarn var m, Nikko? Benimle... benimle oturan insanlar var. Dostum Otake'nin lmeden az nce yazd bir mektuba gre onlarn evinde bir kz varm. Bir renci... zr dilerim ama adn hatrlayamadm. Galiba onun ekiciliine kar pek kaytsz deilmisin. Onu hl gryor musun? Nicholai cevap vermeden nce biraz dnd. Hayr efendim. Grmyorum. Kavga etmemisindir umarm. Hayr, kavga etmedim. Eh, senin yalarnda sevgiler bir coar, bir diner. Daha bydn zaman baz sevgilere tmutsuzcasma sarldn fark edeceksin. Nicholai'yi oyalamak iin konumak Generali yoruyor gibiydi. Aslnda sylemek istedii hibir ey yoktu. Son iki yllk tecrbelerinden sonra, renmek istedii bir ey de kalmamt. Ban eip masaya bakt. Kendini ksa ksa, tane tane ocukluk anlarna terk etti. Hayal gcn bu yolla uyuturmay iyice renmiti. Balangta Nicholai de sessizlikte bir rahatlk buldu. Fakat az sonra, birlikte sessiz olmadklarn, ayr ayr sessiz olduklarn fark etti. Minyatr Go takmn karp, cebinden ektii torbann iindeki talarla birlikte masann stne koydu. Bize birlikte bir saat verdiler, efendim, dedi. Kiikava-san byk bir abayla bilincini imdiki zamana getirdi. Ne? Ha, evet. bir oyun, ha? yi. ok gzel. te bu birlikte ve ac duymadan yapabileceimiz bir ey. Ama ben uzun sredir oynamadm. Senin iin ilgin bir rakip olamayacam, Nikko. 170 Otake-san'm lmnden bu yana ben de oynamadm, efendim. Ya, yle mi? Evet. Korkarm eitim yllarmn ziyan olmasna sebep oldum. Hayr. O ziyan edilemeyecek bir eydir. Derin konsantre olabilmeyi rendin. Kurnaz dnmeyi, soyut eylere sevgi duymay, gnlk teferruattan uzakta yaamay rendin. Bunlar kayp deil. Evet, haydi oynayalm. Farknda olmadan eski gnlerine dnm gibi, ve Nicholai'nin imdi usta bir oyuncu olduunu unutmu gibi, General Kiikava ona iki hamlelik bir avans verdi, Nicholai de tabii hemen kabul etti. Bir sre dalgn ve sradan bir oyun oynadlar. Yalnzca ac verebilecek anlar ve ihtimalleri kafalarndan uzaklatracak kadar enerji harcadlar. Sonunda General ban kaldrd, iini ekerek glmsedi. Olmuyor. dedi. Kt oynadm ve oyunun btn cy'i'sini kardm. Ben de yle. Kiikava-san ban sallad. Evet, sen de yle. Eer isterseniz, tekrar oynarz efendim. Gelecek ziyaretimde. Belki o zaman daha iyi oynayabiliriz.

yle mi? Beni tekrar ziyaret etme iznin var m? Evet, Albay Gorbatov yarn da gelebileceimi kendisi syledi. Daha sonras iin ona yeniden bavurmam gerekecek. General ban iki yana sallad. ok kurnaz bir adam bu Albay Gorbatov, dedi. Ne bakmdan, efendim? Benim smak tam oyun tahtasndan kaldrmay baard. Efendim? Senin buraya gelmene neden izin verdi, sanyorsun, Nikko? Merhametinden mi? erefli bir lme ulaabilme ansm tmyle elimden alndktan sonra, ben de mahkemede hi konumamaya karar vermitim. Mmkn olduu kadar onurlu bir sessizlik iinde geirecektim durumay. Bazlarnn yapt gibi arkadalarm veya 171 stlerimi sulayacak szler sylemeyecektim. Hi azm amayacak, onlarn verecei cezay kabul edecektim. Tabii bu Albay Gorba-tov'un ve yurttalarnn houna gitmiyordu. Ellerindeki tek sava sulusunun propaganda deeri kaybolacakt o zaman. Ama ellerinden de bir ey gelmiyordu. Cezalar da, tehditleri de am durumdaydm artk. Bana kar kullanabilecekleri duygusal rehineler, yani ailem falan olmad iin beni onlarla da korkutamyorlard. nk onlarn bildii kadaryla btn ailem Tokyo bombardmannda lmt. Derken... derken kader onlara seni sundu. Beni mi efendim? Gorbatov yeterince kurnaz ve zekidir. Bana kar byk sevgi ve sayg beslemeseydin, igal kuvvetleri yanndaki hassas durumunu tehlikeye atp beni grmeye kalkmayacam dnm olmal. Mantk yoluyla benim de bu duygulara karlk verdiimi hesaplad. Haksz da deil. Ve imdi ite duygusal rehinesini kazanm oldu. Senin buraya gelmene izin vermesi, seni elinde tuttuunu bana gstermek iin. Ve gerekten de elindesin, Nikko. Ei bulunmaz derecede hassas bir durumdasn tehlikelere kar. Vatandaln yok, seni koruyacak bir konsolosluk yok, seni seven dostlarn yok, steik kimliklerin de sahte. Bunlarn hepsini bana kendisi anlatt. Korkarm demiri tavna getirdi, olum. Kiikava-san'm anlattklar Nicholai'yi giderek daha ok etkiliyordu. Generalle iliki kurabilmek iin harcad btn o abalar, brokrasiyle btn o boumalar, sonunda Generali sessizlik kalkanndan yoksun brakmaktan baka bir yere varmamt. Kendisi Kii-kava-san iin bir teselli deildi. Ona kar kullanlan bir silht. Nic-holai birden birok duygunun karmyla sarsld. fke, utan, hakszlk, kendine acma ve Kiikava-san iin zlme. Generalin gzleri keyifsiz bir glmseme ile kart. Bu senin suun deil, Nikko. Benim de deil. Kr talih. Bir daha bundan sz etmeyelim. Yarn geldiinde oyun oynarz. Bu sefer daha iyi oynayacama sz veriyorum. General kalkp kapya yrd, orada durup kendisini gtrecek olan Rus ve Japon askerleri bekledi. Nicholai Amerikal avua ba172 |tyla iaret verinceye kadar adamlar yerlerinden kprdamadlar. O da dnp teki nbetilere bir ba hareketiyle izin verdi ve General Odadan kabildi. Bir sre Nicholai sessizce oturup trnaklarnn ucuyla maden talar Go tahtasnn zerinden toplayarak torbasna yerletirdi. Amerikal avu yanma yaklap alak sesle, bir sr paylayor-mu gibi sordu. Eee? stediini renebildin mi? Nicholai dalgn bir sesle, Hayr, diye karlk verdi. Sonra kendine gelir gibi oldu. Hayr ama tekrar buluacaz. Onu gene bu sersem guuk oyunuyla yumuatmaya m alacaksn? Yeil gzleri kuzey buzlar kadar souk, avua bakt Nicholai. Bu baklarn altnda rahatsz olan Amerikal, szn aklamaya alt. eyy... yani, bu da

satran gibi, dama gibi bir ey... yle deil mi? Nicholai Batl olan her eye kar duyduu nefreti saklamaya almadan konutu. Go ile Bat satrancnn fark, felsefeyle muhasebe defteri tutmann fark gibidir. Ama dobraclk bazen yaknlamay nlemesin : karn bazen de cezalanmay nleyebilen bir eydir. avuun cevab iten ve saf bir cevapt: Dalga gemiyorsun ya? Nicholai afak Kprsnn stnden chigaya Klasn seyrederken ine gibi ince bir yam rr damlas yanan izip geti. Kla sisten biraz bulank grnmekle birlikte, izgileri yumuam deildi. Pencerelerinden darya soluk sar bir k tayordu. Japon Sava Sulular'nn durumalar devam ediyor demekti bu. Kprnn korkuluuna yasland. Gzleri grmeden bakyordu. Yamur salarnn arasndan, yznden, boynundan akp durmaktayd. Sugamo cezaevinden kt zaman ilk aklna gelen ey derhal Yzba Thomas'a bavurup, Albay Gorbatov'un dzenledii duygusal antaja kar yardm istemek oldu. Fakat daha bu dnce kafasnda ekle girmeden nce, Amerikallar'dan yardm istemenin samaln kavrad. Onlarn da Japon liderleriyle ilgili tutum ve niyetleri Sovyetlerle aynyd. 173 Tramvaydan inip bir sre yamur altnda amasz gezindikten sonra kprnn en yksek noktasnda durmu, akan nehre bakp akln bana toplamaya almt. Yarm saat kadar nce. Oysa hl iinde kaynayan fkeyle gcn tketen aresizliin etkisinde ve hl hareketsiz, orada kalakalmt. Duyduu fkenin kk bir dosta olan sevgiden, bir evlda den bortan kaynaklanyordu ama, artk iinde o basit kendine acma duygusundan eser yoktu. Gorbatov'un Kiikava-san' sessizlik gururundan mahrum etme silh olarak kendisini kullanmas ac bir eydi. Durumdaki hakszlk dayanlr gibi deildi. Kprnn zerinde, yamur altnda dururken dnceleri yava yava alalyor, tath-ac karm bir kendine acma duygusuna dnyordu. Bu durumda kendini ldrmeyi dnmesi de en doal eydi. Gorbatov'u en nemli silhndan mahrum etme fikri rahatlatc oluyordu. Derken aklna bir ey geldi. Bundan hibir sonu alnamazd. Bir kez Kiikava-san'a elbette ki Nicholai'nin ld sylenmeyecekti. Tersine, ona Nicholai'yi gz altna aldklarn, ancak General kendileriyle ibirlii yaparsa serbest brakacaklarm syleyeceklerdi. Ve byk bir olaslkla, General kendini trl itiraflarla alaltp dostlarn ve stlerini suladktan sonra ona son cezay da verecekler, Nicholai'nin ta bandan beri lm olduunu, kendini ve masum dostlarm bouna lekelediini-bildireceklerdi. Rzgr tekrar esip yanana ine gibi bir yamur damlas daha batrd. Nicholai sendeledi, kprnn korkuluuna sarlp aresizlik dalgalarna gs germeye savat. O srada istemeyerek rperdi ve Generalle konuurken zihninin arka planlarnda dolap duran bir dncenin su yzne kmasna izin verdi. Kiikava kendini ldrmek istediinden sz etmiti. A kalarak lmeye bile almt. Sonra boazna tp sokarak kendisini nasl alaltc bir ekilde svlarla beslediklerini anlatmt. O anda Nicholai, Generalin yannda olabilseydi, elini uzatmas, adamn lm yoluna sapp, kurtulmasna yeterdi. Nicholai'nin cebindeki plastik kimlik kart, yeterli bir ldrc 174 silaht. Tabii plak Elle ldrmek yntemlerir i kulland takdirde. i: bir saniyede olup biterdi.(*). Kiikava-san' hayat tuzandan kurtarma fikri Nicholai'nin aklna geldii anda, bunu fazla korkun bularak bir yana itiveriniti. Ama imdi yamurun

altnda, karsnda rksal c alma binasnn silueti, ylece duruken fikir aklna geri dnd. Ve bu sefer orada kald. Kendisine yakn bildii tek insan ldrmesi gerektiini dnmek ac kaderin bir sillesiydi. Ama erefli bir lm, o insana sunabilecei tek deerli eydi. Aklna eski bir atasz geldi: Sert ileri kimler yapmal? Yapabilenler. Bu hareket herhalde Nicholai'nin hayatta yapaca son hareket olacakt. nk igal kuvvetlerinin btn hayal krkln, hrsn ve fkesini kendi zerine ekecekti. Onu en kt ekilde cezalandracaklard. Nicholai'nin asndan elbette ki kendini ldrmek, Generali elleriyle ldrmekten daha kolayd. Ama hem yarar yoktu, hem de... bencil bir hareket olurdu. Yamurun altnda metro istasyonuna yrrken Nicholai karnnn iinde buz gibi bir kuyunun varln hissediyordu. Ama sakindi. Sonunda kendine bir yol bulmutu. O gece hi uyku tutmad. Tanaka kardelerin yaknln da istemedi. Kzlarn kyl canll baka bir dnyaya ait gibiydi. Bu gece ona ok rahatsz edici gelecekti. (*) Bu kitap boyunca Nicholai Hel birok kez plak elle ldrme yntemlerinden yararlanacak, fakat bu yntemler hibir zaman ayrntl biimde tarif edilmeyecektir. Yazar daha nceki bir kitabnda tehlikeli bir daa trmanma yntemini ayrntl olarak anlatmtr. Bu kitab filme alma srasnda yetenekli gen bir dac kaza sonucu derek lmtr. Daha sonraki br kitabnda ise yazar, iyi korunan bir mzeden baz tablolarn nasl alndnn, ayrntlarna girmi, kitabn talyanca evirisi piyasaya ktktan bir sre sonra Milano mzesinden tablo, anlatlan yntemle alnm, ve bulunduklarnda ikisinin onarm yaplamayacak ekilde tahrip edilmi olduu grlmtr. imdi de, basit sosyal sorumluluk duygusu yazara, bir avu okuyucuyu ok ilgilendirse bile, iin acemisi olanlara, veya iin acemisi olanlar tarafndan baz zararlar verilmesine sebep olmamak iin, ayrntlara hi girmeme yolunu setirmektedir. Ayn dnceyle yazar bu kitabnda baz ileri cinsel teknikleri de ksmen glgede tutmaya alacaktr. nk bu teknikler de, komimin tecrbesine sahip olmayanlar iin kesinlikle ac verici, ve byk ihtimalle tehlikeli olabilecektir. 175

Yana kayan kaplar kk bir baheye alan karanlk odasnda yapayalnzd. Kapy ak brakmt. Yamurun akllara arparken kard sesi duyabilmek iin. Srtnda kimonosuyla oktan snm atein bana diz kp elleriyle ocan lk demirlerini tuttu. ki kez mistik yolculuklarna kmay denediyse de, bilinci fke ve nefretle fazla dolu olduundan aradaki engeli aamad. Geri kendisi henz bilmiyordu ama, Nicholai bir daha dalarn doruklanndaki gen ayrna ulaamayacak, otlarla ve gne yla bir olarak kendini zenginletiremeyecekti. Olaylar onu bir trl gideremeycei bir nefret engelinin ardnda tutmay srdrecek, ekstaza varan yolunu tkal tutacakt. Sabahn erken saatlerinde Bay VVatanabi, Nicholai'yi baheye alan odada dizst oturur buldu. Yamurun durduunun, onun yerini kuru bir ayazn aldnn farkndan bile deildi gen adam. Bay VVatanabi kaplar hemen kapayp atei yakt. Bir yandan genlerin byle dikkatsizlikleri, sonunda kendilerini hasta ederek dediini syleyip kendi kendine homurdanyordu. Sizinle ve Bayan imura ile konumak istiyorum. Nicholai'nin bu sz, Bay VVatanabi'nin kendi kendine srdrd homurtular kesiverdi. Bir saat sonra kahvaltlarn bitirmi olarak alak bir masann evresine dizst oturan kii, Nicholai'nin rastgele kda dkt isteklerini gzden geiriyorlard. Gen adam btn servetini ve eyalarn ikisi arasnda pay etmeyi uygun grmt. leden sonra evden ayrlacan, ve herhalde bir daha hi dnmeyeceini syledi onlara. Ortaya zorluklar kabilecek, yabanclar gelip sorular sormak isteyeceklerdi. Bu yzden evdeki hayat birka gn iin gleecekti ama, szkonusu bu yabanclarn evi uzun sre rahatsz edeceini sanmyordu Nicholai. Fazla paras yoktu. Genellikle kazandn hemen harcard. Geriye kalan

ne kadarsa, u anda beze sarlm bir paket halinde masann stnde duruyordu. Eer Bay VVatanabi ile Bayan imura evi geindirecek kadar para kazanmay baaramazlarsa, Nicholai onlara evi satp parasn diledikleri gibi harcama hakkn da veriyordu. Byle bir durumda parann bir ksmn Tanaka kardelere eyiz paras olarak ayrmay Bayan imura nerdi. 176 Bylece her eyi kararlatrdktan sonra birlikte ay iip gnlk ilerden sz ettiler. Nicholai sessizliin yknden kurtulmak istiyordu ama, ksa bir sre sonra sylenecek bir ey de kalmamt. Japonlarn en byk kltrel kusuru, duygularn ifade ederken duyduklar rahatszlkt. Bir ksm hislerini ta gibi bir sessizliin arkasna saklarken, dierleri ya ar terbiyenin, ya da ar minnet veya zntnn arkasna gizlenmeye abalard. Bu kez de, sessizlie demir atan Bayan imura, hkra hkra alayan ise Bay VVatanabi oldu. Cezaevinin ziyaret odasnda tpk bir gn nce olduu gibi bugn de drt nbeti duvar dibine dizilmi duruyorlard. ki Japon gergin ve tedirgin grnyorlar, Amerikal avu skknlndan esniyor, tknaz Rus ise hayale dalm grnyordu. Oysa hayale dalm olamazd phesiz. Nicholai, Kiikavasan'la konumaya baladnda nbetileri yle bir denemiti. nce Japonca konumu, Amerikalnn bu dili anlamadndan emin olmutu. Ama Rus'un anlayp anlamad pek belli deildi. Nicholai bunun zerine sama bir sz sylemi, Rus askerin alnnda belli belirsiz bir ka atlmas hissetmiti. Franszca'ya dndnde Japon nbetiler kendisini izleyemiyordu ama Rus gene izliyordu. Bu adamn ne kadar kaba grnrse grnsn rastgele bir asker olmad belliydi. Demek ki konuabilmek iin baka bir ifre bulmak zorundayd. Nicholai kendine Go ifresini seti. Kk manyetik Go takmn ortaya karrken Generale Otake-san'm nemli konular konutuunda hep bu oyunun deyimlerini kullandn hatrlatt. Oyuna devam etmek istiyor musunuz, efendim? diye sordu. nk iler kesat gitmeye balad: Aji gowarui. Kiikava-san bam kaldrp bakt zaman akl karm gibiydi-Henz drt be ta ancak oynamlard, byle bir szn pek yeri deildi. hamle daha getikten sonra General, Nicholai'nin ne demek istemi olabileceini anlamaya balad. Doru anlayp anlamadn kontrol etmek iin o da bir deney yapt. Bence oyun korigatachi oldu. Ben hibir ey yapamayacak durumda sktm kaldm. ibumi 177/12

Pek saylmaz efendim. Ben bir sabaki ans gryorum ama, o zaman tabii hama'ya katlmanz gerekecek. Bu senin iin tehlikeli olmaz m? Sonradan ko durumuna dmez misin? Daha ok uttegae olur efendim. Ama ne sizin, ne de benim onurum iin baka bir kar yol gremiyorum. Olamaz, Nikko. ok fazla iyisin. Byle bir jesti kabul edemem. Byle bir hamle senin andan ok tehlikeli bir saldr saylr. ntihar gibi bir ey. Sizden izin vermenizi istemiyorum. Sizi byle g bir duruma sokmak istemem. Nasl oynayacam planladm bile. Yalnzca size durumu anlatmak istiyorum. Onlar kendi durumlarnn tsuru no su-gomori olduunu sanyorlar. Oysa seki ile kar karya bulunuyorlar. Sizi bir shicho ile yenmek istediler ama ben sizin shicho atari'niz olma erefine sahibim. Nicholai gz ucuyla baknca Japon nbetilerden birinin kalarnn atldm grd. Herhalde oyunu biraz biliyor, bu szlerin hibir anlam olmadm anlyordu.

Nicholai tahta masann stnden uzanp elini Generalin kolu zerine koydu. vey babam, oyun iki dakikaya kadar bitecek. zin verin de size yol gstereyim. Kiikava-san'm gzlerinde kran yalar parldryordu. Dnknden bile daha hassas, t diye krlacakm gibi bir hali vard. Hem ok yal, hem de ocuk gibiydi. Ama asla izin ve... Ben izinsiz i gryorum, efendim. Sevgi dolu bir itaatsizlie kararm vermi durumdaym. Affnz bile istemiyorum. Kiikava-san bir an dndkten sonra ban sallad. Hafife glmsedii zaman sklan gzlerinden birer damla ya kurtulup burnundan aaya doru kayd. Gster yolu yleyse, dedi. Banz evirip pencereden darya bakn efendim. Her taraf puslu ve nemli. Ama kirazlarn mevsimi bizi bir anda kucaklayacak. Kiikava-san ban evirdi, sakin sakin gkyznn grlebilen gri dikdrtgen parasna bakt. Nicholai cebinden bir kurun kalem karp parmaklar arasnda skca tuttu. Konuurken gzleri Gene178 ralin akandayd. Saydam cildin altnda bir atar damarn nabz gibi att grlyordu. Kajikava iekleri altnda yrdmz gnleri hatrlyor musuinuz efendim? Onu dnn. Yllar nce orada kznzla yrdnz dnn. Kck eli sizin avucunuzda. Daha nce ayn krlarda babanzla yrdnz hatrlayn. Bu sefer sizin eliniz onun byk eli iinde. Bu konulara yneltin dneceklerinizi. Kiikava ban eip zihnini rahat brakt. Nicholai bir yandan alak sesle konumay srdryordu. Sesinin tekdze mrlts, syledii eylerin anlamndan daha nemliydi. Birka saniye sonra General, Nicholai'ye bakt. Gzlerinin kelerinde bir glmsemenin glgesi seziliyordu. Ban hafife sallad, sonra tekrar pencereden darya doru bakt. Nicholai yumuak sesle konumay srdrrken Amerikal avu dilerinin arasna sksan bir eyi parmaklaryla karmaya urayordu. Ama Japon nbetilerin daha akllca olamndaki gerginlii Nicholai hissetmekte gecikmedi. Adam konumann tonundan rahatsz olmu, arm gibiydi. Birden Rus nbeti bir lkla ileriye doru atld. ok ge kalmt. Nicholai kendini, aknlk iinde ve dolaysyla iddete eilimli durumda olan nbetilere mcadelesiz ve aklamasz teslim ettikten sonra, alt saat boyunca penceresi olmayan sorgu odasnda bekletildi. Balangta fkesine hkim olamayan Amerikal avu, biri omzunun sivrisine, dieri yzne olmak zere iki kez copuyla vurmutu. Yzne indirdii cop Nicholai'nin kan da varmt. Acy pek duymuyordu ama kai tena halde kanyor. Nicholai'ye kk dme hissiyle kark bir strap veriyordu. Tutuklunun gzleri nnde ldrlm olmasndan kendilerinin sorumlu tutulacam ve bu yzden fena hrpalanacaklarn dnen nbetiler, bir yandan cezaevi doktoruna haber gnderirken bir yandan da Nicholai'ye tehditler savuruyorlard. inde titiz, hareketlerinde gvensiz Japon doktor olay yerine vardnda, General iin yaplabilecek hibir ey yoktu. Nicholai'nin vuruundan birka saniye sonra sinir sistemi lm, bir dakika dolmadan da vcudu l 179 mt. Doktor ban sallayp dilerinin arasndan iine soluklar ekerek, yaramaz bir ocua bakar gibi Nicholai'nin kan onard. Becerebilecei bir i bulmaktan mutlu gibiydi. ki yeni Japon nbeti Nicholai'nin banda beklerken tekiler stlerine haber vermiler, her biri kendisini hi susuz, dier nbetileri yeteneksiz ve aptal gsterecek biimde olay anlatp bitirmilerdi. Amerikal avu geri dndnde, yannda kendi ulusundan kii daha vard. Ne Ruslardan, ne Japonlardan kimse gelmemiti. Nicholai ile uramak Amerikallar'n ii olacak gibi gzkyordu. Nicholai'nin st bir lm sessizlii iinde arand, kendisi soyuldu, az nce Generalin srtnda grd intihara elverisiz giysiden giydirildi, sonra imdi bulunduu bu penceresiz sorgu odasna getirilip, plak ayak, elleri arkasndan kelepeli ekilde, yere akl maden sandalyenin stne oturtuldu. Hayal gcnn rndan kmasna engel olmak iin Nicholai iki ekoln Go ustalar arasndaki bir karlamann orta safhalarn dnmeye balad. Bu oyunu Otake-san'm yannda

renciyken, eitiminin bir paras olarak ezberlemiti. Talarn diziliini gznn nnde canlandrd, nce bir taraftan, sonra br taraftan bakar gibi dnerek her hamlenin nemini iyice sindirmeye urat. Belleini ve konsantrasyonunu bu kadar zorlamak evresindeki bo ve yabanc dnyay bilincinden silmeye yetiyordu. Kapnn dnda sesler duyuldu, sonra anahtar ve srg sesleri geldi, ve sonunda adam ieriye girdi. Bir tanesi, Kiikava-san lrken btn abasyla dilerini kartran avutu. kincisi, gzlerindeki parlak zeky maddesel duygusuzluun glgeledii trden, yani politikaclarda, film prodktrlerinde ve otomobil satclarnda ok rastlanan tipten, sivil giyinmi, iriyar biriydi. ncsnn omuzlarnda binba olduunu gsteren apoletler vard. Kat, dikkatli bir adamd. Kaln dudaklar kansz, alt gz kapaklar sarkkt. Nicholai'nin karsndaki sandalyeye bu nc adam geti. riyar sivil, Nicholai'nin arkasnda ayakta durmay seti. avu ise, girdikleri kapnn yanma dikilmiti. Adm Binba Diamond diye glmsedi subay. Ama konuma 180 s n d a bir yasslk vard. Metalik bir ton. Amerika radyo ve televizyonlarnda haber okuyan kadn spikerlerin kulland ses tonuna benzer bir ey. Onlarn girii esnasnda Nicholai, zihninde oynad oyunun bir hamlesine taklp kalmt. Bu hamlede bir tenuki havas sezilmekle birlikte, hamle aslnda kar oyuncunun bir nce oynad oyuna cevap olmaktan teye gitmiyordu. Nicholai ban aldrmadan nce nndeki hayal tahtaya son bir kere bakp talarn yerini belleine yerletirmeye alt. Tekrar brakt yerden balayabilmek iin. Ancak ondan sonra ifadesiz cam yeili gzlerini kaldrp Binbann yzne bakt. Ne dediniz? Adm Binba Diamond. CID. Ya! Nicholai'nin kaytszl numara deildi. Binba evrak antasn ap birbirine zmbalanm sayfa yaz kard. Bu itirafnameyi imzalarsanz iimize devam edebiliriz. Nicholai ktlara doru bakt. Herhangi bir ey imzalamak istediimi sanmyorum. Diamond'un dudaklar tedirginlikle gerildi. General Kiikava'y ldrdn inkr m ediyorsun? Hibir eyi inkr etmiyorum. Dostuma kurtulmas iin yardm ettim ve... Nicholai sustu. Bezirgan kltrnden gelen bu adama, arlamasna olanak bulunmayan bir eyi anlatmaya almann anlam neydi? Binba, bu konumaya devam etmenin yararn gremiyorum. Binba Diamond, Nicholai'nin arkasnda duran iriyar sivile bakt. ri adan ne doru eilip, Dinle, dedi. tiraf batan imzalasan iyi edersin. Kzllar hesabna giritiin btn faaliyetleri biliyoruz. Nicholai dnp adama bakmak zahmetine katlanmad. Adam, Herhalde Albay Gorbatov'la ilikide olduunu da yalanlayacak deilsin. dedi. Nicholai derin bir soluk ald, cevap vermedi. Durum anlatlamayacak kadar karkt. Zaten anlayp anlamamalarnn da bir nemi yoktu. 181 Arkadaki sivil Nicholai'nin omzunu kavrad. Ban byk dertte senin, dedi. Ya bu kd imzalarsn, y da... Binba Diamond kalarn atp ban iki yana sallad. Sivil hemen Nicholai'nin omzunu brakt. Binba ellerini dizlerine dayad, ne eilip Nicholai'nin gzlerinin iine, kaygl bir merhametle bakt. Durumu sana ben anlatmaya alaym, dedi. imdi senin akln kark, bu da ok normal. General Kiikava cinayetinde Ruslarn parma olduunu biliyoruz. Bunu neden yaptklarn bilmediimizi kabul etmek zorundaym. Bu konu senin yardmm istediimiz konulardan biri. Seninle ak konumak istiyorum. Bir sreden beri Ruslar hesabna altn biliyoruz. Sphinx/FE'nin en gizli blmne sahte kimlikle szmay baardn da biliyoruz. stnde hem Amerikan, hem Rus kimlii bulunmu. Annenin komnist, babann Nazi olduunu biliyoruz. Sava srasnda Japonya'daymsm. liki kurduun insanlar arasnda Japon Hkmetinin asker unsurlar var. Bunlardan biri de General Kiikava. Binba Diamond ban sallayp arkasna

yasland. Gryorsun ya... hakknda epey bilgimiz var. Ve korkarm bu bilgilerin toplam olduka sulayc bir dzeye ulayor. Arkadam sana bam byk dertte derken bunu anlatmaya alyordu. Belki ben sana yardmc olabilirim... eer bizimle ibirliine raz olursan. Ne dersin? Nicholai bu sylenenlerin ilgisizliinden bunalyordu. Kiikava-san lmt. O kendisine deni, bir evlda deni yapmt. Cezasn ekmeye hazrd. Bundan tesinin ne nemi vard? Binba, Sylediklerimi inkr m edeceksin? diye sordu. Elinizde bir avu gerek bilgi var Binba. Ve siz onlardan gln sonular karyorsunuz. Diamond'un dudaklar gerildi. Bilgiler bize bizzat Albay Gor-batov tarafndan verildi, dedi. Anlyorum. Demek Gorbatov, Nicholai'yi, kendi propaganda malzemesini elinden ald iin cezalandrmak zere deiik bir yol semiti. Amerikallara baz yan doru bilgiler verip, kendi yapmas gereken kirli ii onlara yaptracakt. Tipik Slav iki yzll ve kaypakl. 182

Diamond devam etti. Elbette ki Rusla-n bize syledii her eyi hemen doru kabul edecek deiliz. Bu yzden sana hikyeyi kendi andan anlatmak iin bir ans tanyoruz. Bir hikye yok ki. Sivil adam tekrar Nicholai'niri omuzuna dokundu. General Ki-ikava'y sava srasnda tanyor olduunu inkr m edeceksin? Hayr. Onun Japon asker-sma mekanizmasnn bir paras olduunu inkr m edeceksin? O bir askerdi. Aslnda 'o bir savayd' demek daha doruydu ama, aradaki fark bezirgan kafal bu Amerikallar iin hibir ey ifade etmeyecekti. Sivil adam, Ona yakn olduunu inkr m ediyorsun, diye steledi. Hayr. Binba Diamond sorgunun bundan sonrasn kendi slendi. Sesinin tonuyla baz konulardan emin olmadn, Nicholai'den gerekten yardm istediini belli edecek biimde konutu. Kimliklerin sahteydi, deil mi Nicholai? Evet. Bu sahte kimlikleri almana kim yardm etti? Nicholai cevap vermedi. Binba glmseyerek ban sallad. Anlyorum. Dostlarn g duruma drmek istemiyorsun. Bunu ok iyi anlyorum. Annen Rustu, deil mi? Milliyeti Rustu. Slav kan yoktu. Sivil adam sze kart. Yani annenin komnist olduunu kabul ediyorsun? Nicholai, Alexandra Ivanovna'y komnist diye nitelendirmekte ac bir mizah duygusu buluyordu. Binba, annemin politikaya gsterdii ilgi -ki bunun ok az olduunu belirtmek isterim- onu olsa olsa Atilla taraftan olarak nitelendirmeyi gerektirir. Sonra Atilla kelimesini yanl olarak, vurgusu ikinci hecede olarak bir daha tekrarlad. Amerikallar anlasn diye. 183

Elbette, diye alay etti sivil. Herhalde babann Nazi olduunu da inkr edeceksin. Olabilir. Anladma gre Nazi olabilecek kadar aptalm. Kendisini hi tanmadm. Diamond ban sallad. Yani aslnda senin sylemek istediin ey u, Nicholai. Hakknda yaptmz sulamalar genellikle doru. Nicholai iini ekti, hayr anlamna bir iaret yapt. Amerikan asker zihniyetiyle iki yl iice almt ama, bu zihniyetin gerekleri evirip evirip ille belirli kalplara uydurma abasn hl anlayamamt. Sizi iyi anlyorsam, Binba... ki anlayp anlamadm da pek umrumda deil., siz beni hem komnist hem Nazi olmakla suluyorsunuz. stelik size gre General Kiikava'nn hem yakn dostu, hem paral katiliyim. Bir yandan Japon milliyetisiyim, bir yandan Sovyet ajanym. Size gre Ruslar sava sulusu olarak yarglayp, istedikleri gibi aalayabilecekleri, ve bu yolla byk propaganda yapabilecekleri bir adam ldrtmek istiyorlar. Bu olaslklarn birara-ya gelmesi sizin mantk duygunuzu hi sarsmyor mu? in her girinti kntsn anladmz iddia edecek deiliz, diye kabullendi Diamond. Demek yle. Aman ne alak gnlllk! Sivil adamn penesi omzunu iyice sktrd. Senin kstahln dinlemek niyetinde deiliz! Ban iyice belda! Bu lke asker igal altnda, ve sen hibir yerin vatanda deilsin! Sana istediimizi yaparz, hibir konsolosluk, hibir sefaret de araja giremez. Binba gene ban iki yana sallad, sivil adam Nicholai'nin omzunu brakp geri ekildi. Bu tonda konumann bize bir yarar olacam sanmyorum. Belli ki Nicholai kolay korkan biri deil. Yar utanr gibi glmsedi, sonra konutu. Ama gene de arkadamn syledikleri doru. Suun adam ldrmek. Bunun cezas lm. Fakat bize uluslararas komnizmle olan mcadelemizde yardmc olabilecein baz yollar da var. Senden biraz ibirlii gelirse, karna bir eyler ayarlanabilir. Nicholai pazarlarda kullanlan dili, pazarlk dilini hemen tand. Btn Amerikallar gibi Binba da bezirgand aslnda. Her eyin bir fiyat vard ve en baarl insan, en iyi pazarlk edebilen insand. 184 Beni dinliyor musun? diye sordu Diamond. Nicholai, itiyorum, diye dzeltti. Peki? birlii yapacak msn? Yani itirafnameyi imzalayacak mym, yle mi? Hem o, hem de baka eyler. Bu itirafname, cinayette Ruslarn sorumluluunu aa kavuturuyor. Ayrca senin Sphinx/FE'ye szmana yardmc olanlarn adlarn istiyoruz. Buradaki Rus istihbaratyla ilgili bilgiler ve onlarn Japonlarla olan ilikilerini bilmek istiyoruz. Binba. Ruslarn benim yaptmla hibir ilgisi yoktu. nann ki onlarn politikas u olmu, ya da bu olmu, bana vz gelir. Sizin politikanz da yle. Sizler ve Ruslar, ayn eyin biraz deiik iki rnei gibisiniz. Orta dzeydeki kiilerin zorbaln temsil ediyorsunuz. Beni Ruslar korumaya yneltecek hibir neden de yok. O halde itirafnameyi imzalayacak msn? Hayr. Ama imdi dedin ki... Ruslar korumam ve onlara yardm etmem dedim. Ama sizin tarafa da yardm etmek niyetinde deilim. stediiniz beni, asker mahkeme soytarlndan geirerek veya geirmeyerek idam etmekse, ltfen yapn. Nicholai, sana o itirafnameyi naslsa imzalatacaz. Ltfen inan bana. Nicholai'nin yeil gzleri Binbaya sakin sakin bakt. Ben artk bu konumada taraf deilim. Sonra baklarn indirdi, belleinde dondurduu Go talarn hatrlayp o tenuki gibi gzken harekete kar ne yaplabileceini dnmeye koyuldu. Binbayla sivil adam arasnda ba iaretleri geti, sivil adam cebinden siyah deri bir mahfaza kard. Kapnn yannda duran avu yaklap giysisinin kolunu svarken Nicholai konsantrasyonunu hi bozmad. Sivil adam elindeki rngay, havaya fskiye gibi ince bir sv pskrterek boaltt. ok zaman sonra Nicholai o yetmi iki saatlik sre iinde yer-alan olaylar hatrlamaya altnda ancak blk prk paralar hatrlayabildiini, bunlarn da hangisinin nce, hangisinin sonra yer

185

aldn bilmediini grd. Sralama duyusu kendisine ikide bir verdikleri illardan tr yok olmutu. Olup bitenleri en iyi tanmlama yolu yleydi. Nicholai o ara, kendisinin hem aktr hem seyirci olduu bir film seyretmiti. Bir ksm hzl, bir ksm ar dndrlen bir film. Arada hareketsiz kareler de vard. Ses kaytlar birbirinin stne alnm gibiydi. Ya da baka sahnenin sesi, baka sahneye kaydedilmiti. Baz sahneler net ve renkli iken aralarda uzun sre bulank, karanlk kareler geip gidiyordu. Buralarda konumalar da yavalatlm, sesler bu yzden kalnlamt. O sralarda Amerikan istihbarat, yaptklar sorgularda il kullanmaya yeni balam olup, deneme dnemindeydi. Bu yzden bir ok yanllklar yaptlar. Bunlardan bazlar da zihni zedeleyen yanllard. riyar sivil doktor, birok kimyasal maddeleri ve karmlar Nicholai zerinde denedi. Bu arada bazen kurbann istemeyerek isteri nbetlerine srkledi, bazen de koma gibi bir kaytszlk iine itti. Baz kar-mlardaki maddeler birbirinin etkisini sildii iin Nicholai'yi sakin brakyordu ama, o zaman da gerekten ylesine uzaklayordu ki, sorulan sorulara istekle cevap verdii halde, cevaplarn konuyla ilgisi yoktu. gn sresince Nicholai ne zaman kendine gelip kiiliini bulsa, byk bir panie kaplyordu. Bu adamlar onun zihnine saldryor, belki de zihnini mahvediyorlard. Oysa Nicholai'nin genetik stnl duyularnda olduu kadar, entelektel yeteneindeydi de. Zihnini bozabilmeleri olaslndan ok korkuyor, yzlerce yllk se-lektif birlemelerin rn, bu adamlarn dzeyinde hmanoid bir kemekee dnecek diye d kopuyordu. Srenin ounda kendinde deildi. O zaman seyirci Nicholai, oyuncu Nicholai'ye acyor, ama ona yardm etmek elinden gelmiyordu. Mantk yrtebildii ksa dnemlerde, iine dt kbuslara kar koymayp onlarla birlikte akmaya abalyor, zihnindeki delice duygularla ibirlii yapmaya, onlar kabul etmeye urayordu. inden gelen bir sezgi, bu gerek d duruma kar koymaya kalkr, onunla mcadeleye girerse, kafasnn iinden bir eyin kopabileceini ona fsldyor, bir daha eski haline dnemeyeceini syleyerek uyaryordu. 186

Yetmi iki saatlik srenin iinde kez sorgucularn sabr tat ve avuun sorguyu daha allagelmi, nc snf yntemlerle de-v.'im ettirmesine izin verdiler. Adam kendi yntemini, ii demir paralaryla doldurulmu, dokuz in boyunda, ince uzun jt bir torbayla uygulad. Bu silhn etkisi korkuntu. Geri deriyi pek ender olarak yaryordu ama, alttaki kemiklerle kaslar krabiliyordu. Bu tr vahete dayanamayacak kadar uygar bir insan olan Binba Diamond, dayak fasllarnda odadan kyor, kendi emrettii ikenceye tank olmuyordu. Doktor ise kalyordu. Yalnzca il verilmi bir kiinin dayaa tepkilerini merak ettii iin. Bu ikence fasl Nicholai'nin gzlemine deiik etkiler yapt. Birincisini hemen hi hatrlamyordu. Sa gz iip kapanm olmasa, geveyen bir diinden de kanlar szmasa, byle bir eyin yer aldm fark etmeyecekti bile. kinci dayak, olaanst aclarla doluydu. llarn geriye kalan etkisi o srada yle bir dzeydeydi ki, btn duyulan byk bir keskinlik kazanmt. Cildine giysilerin demesi bile ac veriyor, soluduu hava burun deliklerini yakyordu. Bu durumunda dayak tarif edilmez bir eydi. Bir an nce baylp kendinden gemeye can atyordu ama, avu onu bayltmayacak kadar yetenekliydi. nc dayak hi ac vermemesine karn, ilerinde en korkun olanyd. O sra Nicholai gene ikiye ayrlm dnemlerinden birini yayordu. Hem aktr, hem seyirciydi. Olup biteni sradan bir ilgiyle izlemekteydi. Hibir ey hissetmiyordu. llar sinirlerini ksa devreye sokmutu. Ama iin korkun yan, dayan sesini iitebiliyordu. Hem de sanki kaslar arasndaki hoparlrlerle ykseltilmieesine. Dokularnn trdayarak yarldm duyuyor, derisinin aldn duyuyor, krlan kemik paralarnn birbirine srtndn duyuyordu. Kann damarda dolarken kard ses bile kulaklarndayd. Bilincinin aynasnda, kendisi sakin bir korku iindeydi. Btn bu olanlar duyarken acsn hissetmemenin delilik olduunu biliyor, buna kar sakin kalmann ise deliliin de tesinde olduunu dnyordu. Bir ara zihni geree doru yzm ve Nicholai, Binbayla ko187

numutu. Ona kendisinin General Kiikava'nm olu olduunu ve eer kendisini hayatta brakrlarsa byk bir hata yapacaklarn, nk bir daha elinden kurtulamayacaklarm syledi. llardan dili imi dayaktan dudaklar yarlm olduundan, szler azndan ar, deiik, yuvarlanarak kmt. Ama doru da konusa bu adamlar onu naslsa anlamayacaklard. nk farknda olmadan bunlar Franszca sylemiti. gnlk sorgu boyunca birka kez bileklerindeki kelepeler karlmt. Doktor dolam yetersizliinden Nicholai'nin parmaklarnn beyaz ve souk olduunu fark etmiti nk. Kelepeler birka dakika iin karlyor, bileklerine masaj yaplyor, sonra yeniden taklyordu. Nitekim Nicholai mrnn sonuna kadar bileklerinde parlak, gne yan bir ift bilezik gibi yara izleri tad. O yetmi iki saatin sonunda Nicholai ne yaptm bilmeden ve aldrmadan Ruslar sulayan itirafnameyi de imzalad. Gerekten ylesine uzaklamt ki imzasn Japon harfleriyle ve sayfann orta yerine att, onun titreyen elini sa alt keye gtrmeye bouna uratlar. Bu durumda itirafname ie yaramayacak duruma geldii iin Amerikallar sonunda Nicholai'nin imzasn taklit edecek kadar alaktlar... ama bunu zaten en bata da yapabilirlerdi. Bu itirafnamenin sonucu, istihbarat dnyasndaki beyhudelii anlamak asndan dikkate deer. Birka ay sonra Amerikan Sphinx rgtndekiler, Ruslara bir tehdit savurma zamannn geldiine inandlar. Binba Diamond itirafnameyi alp Albay Gorbatov'a gtrd ve Albayn alma masasnn karsndaki koltua oturup, adamn bu aktif casusluk kantna kar ne tepki gstereceini bekledi. Albay elindeki sayfalara kaytsz baklarla bakt, gzlklerinin saplarn iki kula arkasndan ekerek ba ve iaret parmaklan arasnda camlan cilalad, tekrar gzne takt. Elindeki kakla ay fincannn dibindeki erimemi eker paralarn ezip fincandan byk bir yudum ald, fincan tabann tam orta yerine brakt, ve en tembel sesiyle. Eeee, ne olmu? dedi. 188

Baka da hibir ey olmad. Tehdit savrulmu, kar taraf aldr etmemi, bu durumun Japonya'y igal eden iki kuvvet arasndaki ilikilere de hi bir etkisi olmamt. Nicholai iin ikencenin son saatleri karmakark, ama pek de kt saylamayacak ryalarla doluydu. Sinir sistemi eitli illarn etkisiyle yle hrpalanmt ki artk pek az etkinlik gsteriyordu. Zihni de kendi kabuuna ekilmi gibiydi. Gerek dnn bir dzeyinden br dzeyine yzerken, kendini Kajikawa Nehrinin yamalarnda, kar gibi yaan kiraz ieklerinin altnda yrr buldu. Yannda, ama epey uzanda kk bir kz yryordu. Eer General Kii-kava orada olabilse, aralarnda yryebilecekti. O kadar yer vard. Nicholai bu kz daha nce hi germemi olmakla birlikte onun Generalin kz olduunu biliyordu. Kz ona gnn birinde nasl evlenip bir erkek evlt sahibi olacan anlatmaktayd. Sonra ayn sohbet sesiyle, kendisinin de, kk olunun da, Tokyo bombardmannda yanarak leceklerini syledi. Bu sz syler sylemez kzn deiip Mariko olmas ok doald. Hiroima'da len Mariko. Nicholai onu tekrar grdne ok memnundu. kisi egzersiz olsun diye bir el Go oynadlar. Kz ta yerine siyah kirazlar kullanyor, Nicholai ise krmzlarla oynuyordu. Derken Nicholai oyun talarndan biri oldu. Tahtann stndeki kck yerinden, kardaki dman taa bakt. Dman ta byyor, byyor, evresinde adet bir duvar oluturuyordu. Nicholai baklaryla bunu nlemeye alt, baaramad, o zaman kat. Tahtann stnde koarak kaarken siyah karelerin izgileri yanndan yldrm gibi geiyordu. Sonunda tahtann kenarndan bolua dt. Kopkoyu bir karanln iine. Ve sonra o karanlk eriyip bir hcre oldu... ...Nicholai gzlerini o hcrede at. Duvarlar yeni boyanm griydi. Pencere yoktu. Tepedeki k gz kamatracak kadar parlak olduundan, durmadan gzlerini krptrmak zorunda kalyordu. Nicholai o hcrede tek bana tam yl yaad. Sorgunun kbusundan yalnz bana yaamaya gei, hele sessizlik yk altnda, pek de abuk gereklemedi. Cezaevi doktoru 189

balangta Nicholai'yi her gn grmeye geliyordu. Daha sonra ziyaretleri seyrekleti. Generalin lmn saptayan doktordu bu. Nicho-lai'ye uygulad tedavi yalnzca yaralan dezenfekte etmekten ibaretti. Yarklarn kapanmas veya krk kemik paralarnn alnmas yoluna gidilmedi. Her geliinde, tedavi sresi boyunca doktor ban sallayp duruyor, dilini damana aklatyor, kendi kendine mrldanyor, bu vahet olaylarna katld iin Nicholai'yi ayplyormu gibi davranyordu. Japon nbetilere, tutukluyla hi konumamalar emredilmiti. Gene de ilk birka gn boyunca ona genel kurallar ve rutin yaamla ilgili ksa talimat vermeleri gerekmiti. Konuurken ksa cmleler, daha ok tek kelimeler kullanyorlard. Bu ton, kiisel nefretlerini belirtmek iin deil, aralarndaki uuruma dikkati ekmek iindi. O tutuklu, onlar efendiydi. Gnlk yaam bir kez yoluna girdikten sonra hi konumamaya baladlar. yl boyunca Nicholai kendi sesinden baka hi insan sesi duymad. Yalnzca alt ayda bir gelip yarm saatlik ziyaret yapan bir cezaevi grevlisi hari. Bu kii tutuklu ve hkmllerin sosyal ve psikolojik durumundan sorumluydu. lalarn son izlerinin zihninden ve sinir sisteminden tmyle yok olmas hemen hemen bir ay srd. Nicholai ancak o zaman kendini rahat brakabildi. Geceyars, uykusundan zaman-mekn kavram dnda uyanp lgnla doru koma olaylar gerilerde kalmt. Byle durumlarda Nicholai ter iinde hcresinin bir kesine siner, btn enerjisi tkenir, bu izlerin kalc olmas ihtimalinden korkard. Hel, Nicholai Alexandrovi (TA/737804)'un ortadan apansz yok olmas konusunda kimse bir soru amad. Onun serbest braklmas iin, ya da durumasnn bir an nce yaplmas iin hibir konsolosluk grevlisi gelmedi. Kimse onun meden haklarn korumak zere ortaya atlmad. Nicholai Hel'in kaybyla ilgili tek kprt, birka hafta sonra Bay VVatanabi ile Bayan imura'nn San in binasna yapt ziyaret oldu. Bu iki insan uzun geceler boyunca fsldam, sonunda cesaretlerini toplayp, kendilerine bunca iyilii dokunmu biri iin bu umut190

suz jesti yapmay kararlatrmlard. Kk bir memura dertlerini alak sesle anlattlar. Btn konumay Bayan imura yapt. Bay Vvatanabi yalnzca ban emekle, yere bakmakla, igal kuvvetlerinin byk gcnden korktuunu belirtmekle yetiniyordu. Byle Amerikallar'n burnunun dibine sokulmakla evlerini ve Nicholai'nin kendilerine brakt kk serveti tehlikeye attklarnn farkndaydlar. Ama onur duygular onlara bu riske girmeyi emretmiti. Bu ihtiyatl ve korku dolu bavurunun bir tek sonucu oldu. Bir sre sonra Amerikal asker inzibatlar Asakusa Mahallesindeki eve giderek bir arama yaptlar ve Nicholai hakknda su delilleri bulmaya altlar. Arama srasnda gruba komuta eden adam, Nicholai'nin Kiyonobu ve Sharaku basklarndan oluan kk koleksiyonuna el koydu. Nicholai bu basklar paras varken satn almt. Sahipleri bunlar ekonomik ve manev anari ortam iinde satmak zorunda kalnca, hi deilse bu deerli ulusal hazineleri barbarlarn elinden kurtaraym diye dnmt. Bu bask eserlerinin, zaten srekli aaya doru inmekte olan eitliki Amerikan sanat zerinde pek bir etkisi olamad. El koyan grevli onlar kendi evine yollad. Kk olu kitaplardaki desenlerin bo kalan yerlerini boya kalemiyle boyad. Boyalan izgilerin dna tarmamaya yle dikkat ediyordu ki, annesi olunda gizli sanat yetenekleri bulunduu yargsna vard ve eitimini sanata doru ynlendirdi. Bu yetenekli gen sonradan tablolarnda konserve kutularn ok canl ve aslna uygun biimde verebildii iin pop sanatnn liderlerinden biri durumuna ykseldi. yllk hcre cezas sresince Nicholai teknik olarak casusluk ve cinayet sularndan yarglanmay bekler saylyordu. Ama onunla ilgili hibir adl muameleye giriilmedi. Hibir zaman yarglanmad ve hkm giymedi. Bu nedenle normal hkmllerin tadabildii tek tk avantajlardan bile mahrum kald. Sugamo Cezaevinin Japon ynetimi, igal kuvvetleri emrindeydi. Nicholai'yi yalnz bana hcrede tutmalar, byle emir aldklar iindi. Oysa bu durum onlarn kat organizasyon kurallarna ac bir istisna oluturuyordu. Cezaevinde Japon olmayan tek tutuklu oydu. Hkm giymeyen tek kii oydu. 191

Cezaevi kurallarna bakaldrmad halde hcrede kalan tek kii gene oydu. Utan verici bir ynetim anormallii oluturacakt Nicholai neredeyse... tabii yneticiler kurallara ters den durumlarda hep davrandklar gibi davranmasalard... yani onu yok farz etmeselerdi. lacn yaratt panik duygularnn bir daha gelmeyeceinden emin olduktan sonra Nicholai dikkatini yalnz yaamnn dzenine ve zaman hesaplarna yneltti. Hcresi penceresiz, bir seksene bir seksen, kp biiminde bir yerdi. Duvarlar gri imentodand. Tepedeki k tavann iine gmk, zeri kaln, krlmaz camla kaplyd. Gnn yirmi drt saatinde yanyordu bu k. Balangta Nicholai kendisini karanln zgrlnden mahrum eden bu parlaklktan nefret ediyordu. Ama tutukluluu sresince ampul kere yanp da tm karanlkta, nbetilerin durumu fark etmesini beklemesi gerektii zaman, a ne kadar altn, evresini saran karanln arlndan ne kadar korktuunu fark etti. Elektrik teknisyeninin gelip nbetinin yakn gzlemi altnda ampul deitirmesi, Nicholai'nin cezaevi yaam boyunca normal dzeni aksatan tek olay oluyordu. Yoo, bir deiiklik daha yer almt. kinci yln iinde genel bir elektrik kesilmesi olmu, Nicholai hemen uykusundan uyanm, maden yatann kenarna oturup karanla bakarak beklemi, k tekrar yannca yatp uyuyabilmiti. Nicholai'nin iinde yaad yeni boyanm kb karakterize eden, ktan baka, ey daha vard. Yatak, kap ve tuvalet. Yatak, dar maden bir tabla olup bir ucu duvara tutturulmu, iki aya da yerin betonuna raptedilmiti. Salk nedenleriyle yatak yer dzeyinde deil, Bathlarmki gibi biraz yksekteydi. Ama yalnzca yirmi be santim yksekteydi. Gvenlik ve bir de intiharlar nleme nedenleriyle yatakta ilte, yay veya tahta yoktu. Maden tablann zerinde, mahkmun rahatlm salamak amacyla iki yorgan duruyordu. Biri altna, biri stne... snmak iin. Bu yatak, odann en ilgin paras olan kapnn tam karsndayd. Kap ar eliktendi. Da doru ve ok sessiz alyordu. Menteeleri ok iyi yalanmt. Kapand zaman pervazlara yle iyi oturuyordu ki, skan hava tutuklunun kulaklarnda bir basn meydana getiriyordu. Kapnn ortasnda bir 192 gzleme penceresi vard. Kaln bir cam duruyordu orada. Arkas da tellerle pekitirilmiti. Buradan nbetiler muntazam aralklarla tutuklunun hareketlerini kontrol edebiliyorlard. Kapnn alt ksmnda da, gene menteeli elik bir levha vard. Bu yukarya doru kaldrla-biliyor, yemek tepsisi ieriye oradan uzatlyordu. Hcrenin ncs eyas, zerine melerek kullanlabilen bir tuvaletti. Japonlarn kendine sayg duygular ok gl olduundan, bunu kapnn bulunduu duvara yerletirmiler, bylelikle tutuklunun fiziksel ihtiyalarn grrken nbetilerin gzleminden kurtulmasn salamlard. Tuvaletin hemen stnde ap sekiz on santimetre olan bir havalandrma borusu, tavana gml durmaktayd. Hcre yaam, Nicholai'nin zamann len ve noktalayan birok kk olaylarla doluydu. Gnde iki kere, sabah ve akam, alt kapaktan yemei geliyordu. Sabahlar yemekle birlikte bir kova suyla bir kk kalp sabun da veriliyordu. Bu kt sabun deri zerinde ince yal bir tabaka brakmaktayd. Nicholai her sabah tepeden trnaa ykanr, suyu avu avu alp stne arparak sabunlar aktr, cezaevi niformasnn style kurulanr, suyun kalann da tuvaleti ykamak iin kullanrd. Yemekleri az, fakat salklyd. Halanm pirin, sebzeyle kaynatlm balk, ve ak renk, lk bir ay. Sebzeler mevsimden mevsime deimekle birlikte her zaman az halanm, besin deeri kaybolmam olurdu. Bu yemek, blmleri olan bir tepsiyle verilir, tepsinin altna da Doulularn yemek iin atal yerine kulland bir ift sopa tutturulmu olurdu. Bu sopalar bir kez kullanldktan sonra atlacak trdendi. Yemek kapa ald zaman nbeti nce tutukla-nun kirli tepsisiyle eski yemek sopalarn dar uzatmasn bekler, sonra yenisini verirdi. Haftada iki kez le vakti hcrenin kaps alr, bir nbeti onu darya arrd. Nbetilerin onunla konumas yasak olduundan btn bunlar iaretlerle yaplyor, bazen de komik oluyordu. Nicholai nbetinin peinden koridorun

sonuna kadar yrr, alan gcrtl elik kapdan hava alma yerine kard. Buras binalar arasna skm dar bir avluydu. ki ba da tula duvarlarla kapatlmt. Bu-

193

rada kendi kendine yirmi dakika kadar kalabilir, yry yapabilir, binalar arasndaki dikdrtgen biiminde, gkyzne ak yerden temiz hava alabilirdi. Avlunun ucunda, yksekte bulunan nbeti kulbesini biliyor, srekli gzlem altnda olduunu da fark ediyordu ama, kulbenin camlar hep gkyznn n yansttndan ier-dekileri gremiyor, bu sayede kendini yalnz sayabiliyordu. Ateli hasta olduu iki sefer hari, Nicholai bu jimnastik saatlerini hi reddetmedi. Hava yamurlu da, karl da olsa kt. Birinci ay getikten sonra, bu yirmi dakikay elinden geldii kadar hzl koarak kaslarn gerip iinde biriken enerjinin mmkn olduu kadar fazlasn yakarak geirdi. Birinci ay bitip de illarn etkileri yok olduunda Nicholai hayatta kalmaya karar verdi. Bu kararnn birinci nedeni, yaratl urdaki inatl, dier nedeni de, beynine taklp kalan c alma duygularyd. Kendisine getirilen yemein her lokmasn mutlaka yiyor, gnde iki kez hcresinde jimnastik yapyor, olduka g hareketlere giriiyordu. nce vcudundaki her kas gergin ve formunda tutan sistemli hareketlerdi yapt. Her jimnastik seansndan sonra lotus pozisyonunda oturuyor, btn dikkatini akaklarmdaki atar damarlarn hareketine veriyor, bylelikle orta karar bir meditasyona varyor, kaybettii mistik yolculuklarn yerine, skna ulamak iin bu yolu kullanyordu. Zihnini sakin ve kuru tutmaya, onu umutsuzluk ve kendine acma duygularyla vck vck hale getirmemeye yetiyordu bu kadar da. Kendini asla gelecei dnmemeye altrrken, bir yandan da bir gelecein varlna inanmay istiyordu. nk yokluuna inanrsa ykc bir umutsuzluk iine srklenecekti. Birka hafta sonra, geen gnleri saymaya karar verdi. Bunu yapmak, gnn birinde burdan kacana, kendi hayatna dneceine olan inancn gsterecekti. Ertesi gn Pazartesi olarak rastgele kararlatrd. Ayrca o gn Nisan'm da biri olarak kabul etti. Aslnda sekiz gnlk bir yanllk yapmt ama, bunu yl hi anlayamad. Yalnz geirdii yaam ok megul bir yaamd. ki yemek, bir banyo, Jimnastik seanslar ve iki meditasyon, her gn oluturan 194 programlard. Haftada iki kere de dar avlu boyunca ak havada koma zevki vard. Ona zaman belirleyen iki iaret daha bulunuyordu. Ayda bir kez cezaevi berberi gelip onu tra ediyor, tra makinesi kafasndan getikten sonra geriye yarm santim boyunda fra gibi ksack salar kalyordu. Berber cezaevinin konumama kuralna uyuyordu ama, durmadan gz krpyor, glmsyor, kardelik duygusunu trl yollarla ifade etmeye alyordu. Ayrca gene ayda bir kez, berberin geliinden mutlaka iki gn sonra, ak hava egzersizinden dndnde yatan deimi, hcresinin duvarlarn bceklere kar ilalanm ve dezenfekte edilmi buluyordu. lacn kokusu , bazen drt gn kmyordu hcreden. O hcrede tek bana alt ay geirdikten sonra gnn birinde tam meditasyonunun ortasnda kapnn almakta olduunu duyarak irkildi. lk tepki olarak can sklm, biraz da korkmutu. Gvenilir dzenine sekte vuruluyordu nk. Fakat az sonra bu ziyaretin dzen bozukluu deil, kendi zaman lme

mekanizmasna eklenecek son iaret olduunu rendi. Alt ayda bir, yal bal, gcnden fazla ii olan bir memur kendisini ziyaret edecekti. Adamn grevi bu modern cezaevinin tutuklu ve hkmllerinin sosyal ve psikolojik gereksinimleriyle ilgilenmekti. Adam kendisini Bay Hirata olarak tantt, ve Nicholai'ye, birbiriyle konumakta serbest olduklarn bildirdi. Nicholai'nin alak yatann kenarna oturmutu. Fazla dolu evrak antas yanbandayd. Adam onu at, iinde bir sre arand, sonunda bo bir anket formu kard. Kucandaki sert levhann stne tepesinden tutturarak yazmaya hazrlad. Tonsuz, skkn bir sesle Nicholai'ye sal ve durumuyla ilgili sorular soruyordu. Nicholai cevap olarak ban yana veya aaya sallyor, adam formdaki gerekli yere bir iaret koyuyordu. Btn sorularn cevabn alp almadn kaleminin ucuyla sayarak kontrol ettikten sonra Bay Hirata nemli, yorgun gzlerini kaldrp bakt ve Bay Hel (Heru diye telffuz ediyordu adam. Japonlar l harfini sylemeyedii iin)'in resmi bir talebi veya ikyeti olup olmadn sordu. Nicholai otomatik bir hareketle ban sallad... fakat sonra 195

fikrini deitirdi. Evet, demeye alt. Ama boaz kupkuruydu. Oradan ancak gcrt gibi bir ses kabildi. Birden, yava yava konuma alkanln yitirmekte olduunu fark etti. Hafif ksrp boazn temizledi ve yeniden denedi. Evet efendim. Kitap, kt, fra ve mrekkep rica ediyorum. Bay Hirata'mn kaln, kvrk kalar havaland. ine derin bir soluk ekerken gzlerini yana doru devirdi. Anlalan bu istek fazla lkst. ok g olacakt. Dert aabilirdi. Ama gene de dilei dikkatle not etti. Nicholai o sra kitapla kd ne kadar ok istediini fark ederek kendi de aalad. Oysa bir ey ummann, hayal krkln davet etmek olduunu o kadar iyi biliyordu ki! imdiki tekdze hayatnda istei kstlam, umudu en alt dzeye indirmi bulunuyordu. Fakat bu sefer hi aldrmadan devam etti. Tek ansm bu, efendim. Nasl? Tek ans m? Evet efendim. Hibir eyim yok... Sesi tekrar bouklaan Nicholai bir daha boazn temizledi. Zihnimi megul edecek hibir eyim yok. Sanrm yava yava deli oluyorum. yle mi? Sk sk intihar dndm fark ediyorum. Ya! Bay Hirata kalarn iyice atp iine bir soluk daha ekti. Ne diye durmadan byle sorunlar kyordu sanki? Bu tr olaylar iin talimatnamede kesin emirler yoktu ki! Dileinizi ileteceim, Bay Heru . Nicholai bu sesin tonundan, dilein enerjisiz bir havada iletileceini, ve her zamanki gibi brokrasi engeline taklacan anlamt. Bay Hirata'mn baklarnn zaman zaman kendi yznde dayak ve ikencenin brakt yaralara, iliklere kaydn gryordu. Hl mor olmalyd oralar. Adam baklarn her seferinde rahatsz olmu utanm gibi aceleyle karyordu. Nicholai parmann ucunu yarlm kana dedirdi. Sizin gardiyanlarnz yapmad efendim, dedi. Bu yaralarn ounu Amerikallar elindeki sorgum srasnda aldm. ounu mu? Ya geri kalanlar? 196 Nicholai yere bakarak tekrar hafife ksrd. Sesi atlak ve zayft. Oysa imdi ok ikna edici konumas gerekiyordu. Bir daha se-Mii byle kullanlmaya kullanlmaya paslanacak hale getirmemek zere iinden sz verdi. Evet, ounu. tekileri ise... itiraf edeyim ki kendime baz zararlar verdim. Umutsuzlua dp bam duvarlara arptm. ok budalaca ve ayp bir ey ama zihnimi megul edecek bir ey olmaynca... sesinin zayflayp yok olmasna kendi izin verdi. Gzleri hl yerdeydi. Bay Hirata iyice tedirgin olmutu. Meslek hayatna bir de delirmelerin, intiharlarn girmesinden korkuyordu. Hele imdi... emekliliine birka yl kala. Elinden geleni yapacana sz verip, yreinde bir memurun bana gelebilecek en byk yk tayarak hcreden kt. Bu yk, kendi bana bir karar verme zorunluuydu. ki gn sonra Nicholai yirmi dakikalk ak hava jimnastiinden dndnde, elik yatann bir ucunda kda sarlm bir paket buldu. inde kf kokan kitap, elli sayfalk bir kt bloknotu, bir ie Batllarn kulland mrekkepten, bir de ucuz ama iyi yazan dolma Kalem vard. Nicholai kitaplara baktnda btn umutlarn yitirir gibi oldu. Hibir ie yaramazd bu kitaplar. Bay Hirata elden dme kitap satan bir dkkna gitmi, formaliteden kurtulmak iin kendi parasyla, bulabildii en ucuz kitab satn almt. Kendisi Japonca'dan baka dil bilmedii, Hel'in formunda da Franszca bildiini okuduu iin. Bay Hirata bu kitaplar Franszca sanarak almt. Kitaplar setii rafta geri Franszcalar da vard ama, bunlarn hepsi misyoner bir papazn kitaplar olup sava srasnda el konulmu mallard. Papaz Bask asllyd. Kitaplar da Bask kitaplaryd. Hepsi 1920 den nce baslmt. Bir tanesi oculdar iin yazlm. Bask yaamn tantan bir kitap olup, iinde acemice yaplm resimler de vard. Geri bu kitap Franszcayd ama Nicholai iin pek bir deeri yoktu. kinci kitap ince bir kitapt. Bask halk hikyeleri, deyileri, fkralar vard iinde. Soldaki sayfalar Baska, sadakiler Franszca olarak baslmt. ncs ise, 1898 ylnda baslm Franszca/Baska bir lgatti. Yazan Haute Soule'lu bir papaz olup, lgatin nsz blmn197

de Baska renmenin nemini insann ruhundaki iyilikseverlik ve alakgnlllk duygularna balamt. Nicholai kitaplar bir kenara frlatp hcresinin meditasyom: ayrd kesine meldi. Bir ey ummak hatasna den, ite karln byle hayal krklyla derdi. Kendini ac ac alar buldu. Ksa zamanda istei dnda gsnden hkrklar kurtulmaya balad. Hemen kalkp tuvalet tarafna geti. Gardiyanlarn kendisini byle yklm grmelerini istemiyordu. Bu umutsuzluunu, btn kendini eitme abalarna ramen, ne kadar abuk yze ktn grmek onu artyordu. Bu kadar dzenli yaad halde... Gemii ve gelecei hi dnmedii halde... Sonunda gzyalar tkenince kendini brakp orta dzeyde bir meditasyona girdi. Sakinlemiti. Ancak ondan sonra sorununu yeni batan ele ald. Soru: bu kitaplar neden hayal krkln gze alacak kadar ok istemiti? Yant: Kendine bile aklamak istemedii halde bildii bir gerek vard. Go eitimiyle belli bir dzeye gelmi olan zihinsel kapasitesinin kurulmu seri motor gibi bir nitelii vard. Ona hibir yk yklenmezse giderek hzn arttracak ve sonunda kendi kendini yakacakt. te bu yzden hayatn klm, kat bir dzene sokmu ve bu yzden meditasyonun boluu iinde gereinden ok zaman geirir olmutu. Konuabilecei hi kimse yoktu. Dnmekten bile kamyordu. Elbette ki aklndan gene de davetsiz baz etkiler gemiyor deildi. Ama bunlarn ou yalnzca kesik kesik imajlard. Bunlar birbirine balayan mantkl kelimelerden yoksundu. Geri akln kontrolnden karma korkusu iinde tembellie ittiini, hi kullanmadm bilinli olarak fark etmi deildi. Ama kitap ve kt elde etme frsatna bu yzden bylesine sarlmt. Kitaplarn zihnini megul etmesine ihtiya duyduunu biliyordu. te gele gele de bu kitaplar gelmiti. Bir ocuk kitab, ince bir halk felsefesi kitab, bir de iyiliksever papaz tarafndan yazlm lgat! stelik de ou Bask dilindeydi. Bu dilin adn bile bir iki kez duymutu. Nicholai, Avrupa'nn en eski dili olup, dnyann hibir diline benzemediini biliyordu. Tpk Bask halknn apayr bir rk olup, hibir rkla akrabal olmad gibi. 198

Ncholai ylece melmi durumda sorunuyla baa kmaya a lyordu. Bir tek are vard. Ne yapp yapp bu kitaplar kullanmak zorundayd. Bunlarla kendi kendine Baska renebilirdi. Elinde ye terli malzeme var saylrd. Hem yazlarn sayfa sayfa tercumes hem de bir lgat. Kafas zaten Go'nun soyut, krstalze geometrisine alknd. ifrecili de biliyordu. Kendi kendine bir Bask grameri kuracakt, teki dillerini de canl tutmas artt. Bask halk masallarn Rusaya, Ingilizceye, Japoncaya, Almancaya evirecekti. Kafasndan, bunlar bildii sokak incesine de evirebilirdi ama bu konuda daha ileri gidemezdi, nk o dilde okuyup yazmay hibir zaman renmemiti. Hemen yorganlar katlayp kenara itti, yatan elik tablasn kendine bir alma masas yapt. Bunun yanna diz okup kitaplarn, kalemini, kdn dzenledi. Balangta heyecann gemlemeye alyordu. Belki hazinelerini geri almak isteyebilirlerdi. Onu yeni batan, Saint Exupery'nin szn ettii umut ikencesine itebilirlerdi. Bundan sonraki ak hava jimnastiinde yirmi dakikay azap iinde geirdi. Hcreye dnerken kendini kitaplarnn alnm olacana hazrlam, elikletirmiti. Ama kitaplar hla oradayd. Bundan sonra kendini zihinsel almalarn zevkine kapp koyveri. Sesini neredeyse kaybetmek zere olduunu fark ettiinden, her gn kendi kendine yksek sesle konumaya balamt. Hem de birka saat boyunca. Aklndan sosyal durumlar icad ediyor, k k gibi konuuyor, ya da dilini konutuu lkenin tarihini, politikasn yksek sesle anlatyordu. nceleri kendi kendine konumaktan utanduyuyor, gardiyanlarn kendisini deli sanacaklarndan ekiniyordu. Ama ksa zamanda yksek sesle dnmek ona bir alkanlk oldu. Gn boyu kendi kendine mrldanp durmaya balad. Cezaevi yllarndan Hel'e miras kalan bir huy da, hemen hemen fslt saylabilecek kadar yumuak sesle konumas, ve bu konumann ancak ok kusursuz telffuzu sayesinde anlalabilmesi oldu. Ilerik yllarda bu yumuak, fslt tonunda, dikkatli telaffuzlu ses, garip mesleinin kendisini kar karya getirdii nsanlar zerinde dondurucu bir etki yapacakt. zellikle ona kallelik etme ha 199

tasna denler iin en korkulu kbuslar, karanlk kelerden o yumuack sesin kendilerine seslenmesi olacakt. Halk ykleri kitabnn birinci hikyesi, Zahar hitzak, zuhur hitzak adn tayordu. evrisi ise, Eski szler, doru szlerdir eklinde verilmiti. Elindeki eski ve yetersiz lgat yalnzca zahar kelimesinin anlamn eski olarak veriyordu. Bu durumda Nicholai' nin kendi kurduu amatr dilbilgisi kurallarnn ilk notlar yleydi: Zuhur: Doru, akll. Bask dilinde oul eki: ak veya zak olmal. Szler, ya da ataszlerinin tekil kkeni ya hit veya hitz olmal. Not: Konumak fiili herhalde bu kke dayaldr. Not: Paralel yapl cmlecikler herhalde imek fiilini gerektirmiyor. te bu zayf balangtan balayarak Nicholai adm adm, kelime kelime, bir Baska dilbilgisi kurdu. Daha bandan itibaren, zihninde bu dili canl ve hareketli tutabilmek iin renmekte olduu dili telffuz etmeye kendini altrma abasmdayd. Bu konuda bir rehberi olmadndan baz yanllklar yapt ve bu yanllklar mrnn sonuna kadar Baska konumasn hep etkiledi. Bask dostlar buna gler dururlard. rnein 'h' harfinin Franszcadaki gibi sessiz sylenecei kararna varmt. 'X' harfinin telffuzuna ise birok seenek arasnda karar vermek zorundayd. Okunuu 'z' olabilir, '' olabilir, '' olabilir veya Almanlarn o genizden gelen 'kh' sesi de olabilir. Nicholai bunlar arasnda en sonuncusunu seti, ve yanl semi oldu. Artk hayat ok doluydu. Hatta gereinden fazla doluydu. Bazen bir iini, daha sklp brakmadan yarm brakmak zorunda bile kalabiliyordu. Gne

kahvaltyla balyor, sonra souk suyla ykanyordu. Fazla enerjisini jimnastikle yaktktan sonra yarm saatlik orta dzey meditasyonuna geiyor, sonra da akam yemeine kadar Baska alyordu. Akam yemeinden sonra tekrar jimnastik yapyordu. Vcudu iyice yorulup tkeninceye kadar. Sonra gene yarm saatlik meditasyon ve sonra da uyku. 200 Haftada iki kez yapt ak hava egzersizlerinin zaman Baska alma saatlerinden kyordu. Ve her gn yemek yerken de jimnas- ik yaparken de, kendi kendine bildii dillerden birinde yksek sesle konuuyordu. Artk yedi dili olduu iin haftann her gnn bir 11 ile adamt. Nicholai'nin haftalk takvimi yleydi Monday, BTOPHNK, lai-bai-sam, jeudi, Freitag, Larunbat ve Nitiyoo-bi. Nicholai Hel'in hcre gnlerinin en nemli olay, Yaknlk duygusunun tomurcuklanp gelimesi oldu. Bu i aslnda kendisi fark etmeden olan bir eydi. Sezgileri ve bilinmeyen gleri inceleyenlere gre yaknlk duygusu insanolunun ilk zamanlarnda dier be duyu kadar glyd. Fakat insanolu avlanmayla yaama dneminden uzaklatka bu duyu kullanlmamaktan dolay krelmeye balamt. Ayrca altnc duyunun bu ekstrafizik nitelii, normal mantk yrtme yntemine zt apl korteks enerjilerinden douyordu. nsanolunun gelime sreci iinde, sonunda mantk yntemiyle tecrbeleri sraya sokma yolu hakim olmutu. Elbette ki baz ilkel kltrlerde yaknlk alglamasnn baz hallerine hl rastlanmaktayd. Hatt gelimi toplumlarda bile insanlar zaman zaman bu sezginin kalntlarndan etkilenmekte, durup dururken birisinin arkalarndan kendilerine baktn hissetmekte, ya da birinin kendilerinden sz ettiini alglamaktadrlar. Ayrca ilerine genel bir rahatlk duygusu, ya da felket nsezisi geldii de dorudur. Fakat bunlar arasra olan eylerdir ve genellikle insanlar bunlara omuz silkip geerler. nk bunlar rastgele bir mantk izgisi iinde anlamaya olanak yoktur. Bunlar kabul etmek, her bilinmeyenin mantkl bir aklamas bulunaca yolundaki rahatlatc inanc kknden sarsacaktr. Arada srada, ancak ksmen anlalabilen nedenler sonucu, yaknlk alglamasnm modern bir insanda tmyle gelimi halde ortaya kt da grlmektedir. te Nicholai Hel de, bu duyguya sahip olarak yaayan birka insandan biriydi. Yaamnn tm ar zihinsel ve ie dnkt. Kendisi bir mistik'di. Bu nedenle mantk d olulara kar tedirginlik duymuyordu. Go eitimi onu olular deiik adan ele almaya altrm, herkes gibi sorun/zm yolu yeri201

ne svms sezgiler kullanmay retmiti. Sonra ok etkisi yapan bir olay sonucu, hayatnn olduka uzun bir dneminde kendi kendine, srf kendini dinleyerek yaamak zorunda kalmt. te bu koullar, amzda yaayan milyonlarca insandan ancak birinde, fazladan bir yetenek (veya yk) olan yaknlk alglamasnm gelimesine ok uygun koullar oluyordu. Alglamann ilk sistemleri ylesine yava geliti ki, Nicholai bir yl boyunca olup bitenin hi farkna varmad. Gnlk yaam bir sr kk olaylarla noktalanp llyor, cezaevi dndaki yaamla da hibir ilgisi kalmam bulunuyordu. Hibir zaman can sklma-mt. Fizik kurallarna ters gibi grnen bir ilke vard nk. Zaman ancak, ii bo olduu zaman ard. Yeni yeteneinin farkna varmas, Bay Hirata'nm bir ziyareti srasnda oldu. Nicholai kitaplaryla urar, derslerini alrken birden ban kaldrp kendi kendine yksek sesle, (Almanca olarak, nk o gn Cumayd), Tuhaf ey! diye sylendi. Bay Hirata neden beni ziyarete geliyor? Sonra kendi izdii takvime gz att ve gerekten Bay Hirata'nm geen ziyaretinden bu yana alt ay gemi olduunu grd. Birka dakika sonra Nicholai kitabndan tekrar ban kaldrd. Bay Hirata'nm yanndaki yabanc adamn kim olduunu merak etmiti bu kez de. nk yaklaan adamn yayd titreimler tand gardiyanlardan hibirininkine benzemiyordu. Her birinin yayd frekans tek tek biliyordu Nicholai. Az sonra hcrenin kap kilidi ald, Bay Hirata, yannda sosyal hizmetler iin eitmekte olduu gen adamla birlikte ieriye girdi. Yeni adam uzakta duruyor, Bay Hirata her zamanki ilemlerini yaparken ayakta-onu seyrediyordu. ok eyi kapsayan o sonuncu soruya gelindiinde Nicholai yeniden kt ve mrekkep istedi. Bay Hirata boynunu iine ekip dilerinin arasndan iine bir soluk ekti. Bylelikle de bu tr bir istein karlanmasndaki gl belirtmi oldu. Ama adamn davrann-daki bir ey, Nicholai'ye gven veriyor, istediinin yerine getirileceinden emin olmasn salyordu. 202

Bay Hirata gitmeye hazrlanrken Nicholai ona bir soru sordu. zr dilerim, efendim. On dakika kadar nce benim hcremin yaknndan getiniz mi? On dakika nce mi? Gemedim. Neden sordunuz? Buradan gemediniz, yle mi? Peki beni dndnz m o sra? ki adam baktlar. Tam o dakikalarda Bay Hirata, yardmcsna bu tutuklunun ruhsal durumunun tehlikede olduunu, kendisinin intiharn eiinde gezindiini anlatmt. Yal adam, Hayr... diye sze balarken birden hatrlad. Durun bir dakika! Evet! Tam binann bu kanadna girerken bu gence sizden sz ediyordum. Yaa, dedi Nicholai. O zaman aklanm oluyor ite. Gene tedirgin baklar oday dolat. Ne aklanm oluyor? Nicholai mr memurlukla gemi bir insana, yaknlk alglamas gibi soyut bir kavramdan sz etmenin hem g hem de zalimce bir ey olduuna karar verdi. Ban iki yana sallayarak, Bir ey yok. dedi. nemli deil. Bay Hirata omuz silkti oradan ayrld. O gnn geri kalan saatleri ve ertesi gnn tm boyunca Nicholai bu yeni yeteneini dnp durdu. Yirmi dakika iin ak havaya karldnda, yrrken gzlerini yumup duvardaki bir atla veya belirli bir noktay dnd, ona ulap ulaamayacan kontrol etti. Bunu ok kolay yapabiliyordu. Bu sefer gzleri kapal, olduu yerde dnp dnp, ynn iyice kaybettikten sonra ayn belli noktaya dokunmaya alt. Birka santimlik hata payyla bunu da yapabiliyordu. Demek ki yaknlk duygusu hareketsiz cisimler iin de geerliydi. Bunlar yaparken belli arlkta insan dikkatinin kendi zerine ynelmi olduunu hissetti. Hemen anlad. Gkyzn yanstan camn arkasndaki nbetiler ona bakyor, herhalde aralarnda onun yapt bu sama hareketleri konuuyorlard. Adamlarn konsantrasyonlar arasndaki fark lebiliyor, orada iki kii olduklarn, birinin daha irade sahibi, dierinin daha zayf kiilikli olduunu seziyordu. Ya daha zayf kiilikli, ya da deli bir tutukluya kar daha ilgisiz biri. 203

Hcresine dndnde bu yeteneini daha derinlemesine inceledi. Ne zamandan beri vard bu onda? Nereden gelmiti? Bundan nasl yararlanabilirdi? Bildii kadaryla bu durum cezaevindeki son ylnda ortaya kmt. yle yava gelmiti ki Nicholai hi farkna varamamt. Bir sreden beri gardiyanlarn kendi hcresine yaklamakta olduunu sezmekte, gelenin ksa boylu bo bakls m, yoksa Pasifikli tipinde olan m olduunu bile ayrdedebilmekteydi. Yemeini de hangi grevlinin getireceini, daha uykudan uyanr uyanmaz bilmekteydi. Peki, cezaevinden nce de izleri var myd bu yetenein? Evet. Evet. Birden hatrlad. mr boyunca yaknlk alglamasn az bir dzeyde de olsa hep hissetmiti. Daha ocukluunda bile bir eve girdiinde ierde insan olup olmadn anlard. Annesinin kendisi iin yapaca bir eyi unutup unutmadn daha sormadan bilirdi. Bir odaya adm attnda odann havasndan, ierde az nce tartma olduunu sezerdi. Ama bunlar herkesin sezdii eyler sanrd. Bir bakma da haklyd. ocuklarn ou, byklerin de bazlar byle sezgilere sahipti. Ama bunu Ruhsal durum, Tedirginlik ya da nsezi diye adlandrrlard. Nicholai'nin yaknlk duyusunun tek fark srekli oluuydu. O duyudan gelen mesajlara kar her zaman hassas olmutu o. Japon dostlaryla maaralara indiinde ok yararlanmt bu yeteneinden. O zamanlar ne olduunu bilmedii halde. Mutlak karanln iinde ve o korku basksnn altnda Nicholai'nin ilkel merkez sistemi hemen duyusal sistemine szmt. Bilinmeyen bir labirentin derinliklerinde, omurgasnn az zerinde milyonlarca kilo kayann varlnn bilinciyle akaklarmdaki damarlar atarken, gzlerini kapad anda, hangi tarafta aklk ve yol bulunacan, hangi tarafn kayalarla dolu olduunu bilebiliyordu. nceleri arkadalar onun bu sezgilerine glmlerdi. Bir gece oturup ene alarlarken sz dnp dolam, Nicholai'nin ynn bulmaktaki olaanst yeteneine gelmiti. Genlerden biri, Nicholai'nin kendi soluunun yansmalarn okuyabildiini, ya da yeralt hava akmlar arasnda 204

koku farklar alabildiini ne srmt. Nicholai de aklamay kabule hazrd. Aldrd yoktu zaten. lerinde daha iyi bir ie geebilmek iin ngilizce alan bir arkadalar vard. O Nicholai'nin omzuna bir aplak atp ho bir sz sylemiti. Bu oksidantaller kendilerini oriante etmekte pek maharetli oluyorlar! Bir dieri ise Nicholai'nin karanlkta grebilmesinde hi alacak bir ey olmadn, onun zaten gn batm ynnn adam olduunu sylemiti. Bu szn tonu aka havasndayd ama, kamp ateinin banda birden bir sessizlik oluverdi. Genler birer birer homurdanp terslendiler, sz syleyen de yapt espriden pimanlk duydu. Nicholai hcresinde bu yeni yeteneini dnerek geirdii bir buuk gn boyunca daha baka eyler de hatrlad ve yeteneini daha iyi tand. Bir kere bu iitme veya grme gibi basit bir duyu deildi. Be duyudan en ok dokunma duyusuna benziyordu. Scaa, basnca, baarsma, i bulantsna, asansrn ykselip alalrken verdii duyguya, dengeyi kontrol eden orta kulak svsna benzeyen bir duyuydu. Bunlarn hepsi dokunma duyusu bal altnda toplanabilecek eylerdi. Yaknlk duyusunda da iki ana tepki vard. Niteliksel ve niceliksel. ki de ana kontrol blm vard. Aktif ve pasif. Niceliksel tepkiler dorudan doruya uzaklk ve yaknlkla ilgiliydi. Hareketli ve hareketsiz cisimlerin mesafesi ve ynyle ilgili Nicholai ksa zamanda hareketsiz cisimler iin, yani kitap, ta, ya da uyuyan bir adam iin, pasif olarak sezme uzaklnn drt be metreden fazla olmadm rendi. Cisim daha uzakta ise, titreimler hissedilmeyecek kadar zayf gelmeye balyordu. Fakat Nicholai o cismi dnr, aralarnda bir kuvvet kprs kurarsa, sezgi uzakl aa yukar iki katma kyordu. Dnlen ey bir insansa ya da hayvansa... yani kendisi de titreim yayan bir varlksa, ve o da o anda Nicholai'yi dnyor, o da kendi kuvvet kprsn kuruyorsa, mesafe tekrar iki katma kyordu. Yaknlk duyusunun ikinci tepkisi nitelikseldi. Bu, ancak insanlar sz konusu olduu zaman beliriyordu. Nicholai yalnz titreim yayan kiinin uzakln ve ynn hissetmekle kalm205

yor, sempatik sisteminin titreimlerinden bu insann tutumunu da saptayabiliyordu. Dost mu, dman m, tehditkr m, seviyor mu, arm m, fkeli mi, arzuluyor mu... btn sistem merkez korteks tarafndan ynetildii iin en gl gelen sezgiler, en temel sezgilerdi: Korku, nefret, ehvet. Kendi yeteneine ait bu gerekleri kefeden Nicholai artk bu konudan uzaklap tekrar almalarna dnd ve bildii dilleri canl tutma abasna gmld. Cezaevinde bulunduu srece bu yeteneklerin kendisine bir oyundan fazla yararl olmayacan biliyordu. le-riki yllarda yaknlk alglamasnn hem kendisine dnya apnda bir maara kifi olarak n salayacam, hem de uluslararas terristlerin profesyonel avcs mesleinde en nemli silh saylacan bilmesine imdilik olanak yoktu tabii. 206

WASHNGTON

Bay Diamond masann stndeki ekrana yansyan yazlardan ban kaldrp Bayardmcya seslendi. Tamam, burada kes, biraz ileriden tekrar al. Bize cezaevinden ktktan bugne kadar Hel'in terristlerle atma eylemlerini yle bir tara. Peki efendim. Yeniden kurmak bir dakika ancak srer. iko'nun yardm ve Bayardmcnn duyarl ynetimi sayesinde Diamond konuklarna Nicholai Hel'in yaamn tutukluluk dneminin ortalarna kadar olduka kapsaml ekilde vermeyi baarmt. Arada gerektike baz aklamalar kendi belleinden ekliyordu. Bu bilgileri onlarla paylamas tam yirmi iki dakika srmt, nk iko'nun belleinde yalnzca olaylar ve gerekler vard. Nedenler, duygular, ihtiraslar, idealler, onun yapsna aykr eylerdi. Bu yirmi iki dakika boyunca Darryl Starr beyaz plastik koltuuna yaylp oturmu, durmadan puro zlemi ektii halde, karp yakmaya cesaret edememiti. Bu guuk herifin hayatn bana anlatmalar, herhalde Roma'da ileri berbat edip kz elimden ka-'iimin cezas olmal, diye dnyordu. Zevahiri kurtarmak iin yzne skkn bir kaytszlk ifadesi yerletirmeye abalyor, arasra gurultulu biimde iini ekiyordu. Ama kk bir renci gibi cezalandrlmaktan te cann skan bir ey daha vard. Diamond'un bu Nicibumi 209/14

holai Hel'e kar duyduu ilginin profesyonellik snrlarn biraz atn hissediyordu Starr. Bunda kiisel bir ey vard. Ve Starr'm CIA siperlerinde yllar yl edindii tecrbe, eldeki ii kiisel duygularla kartrmann hi de iyi bir ey olmadn kulana fsldayp duruyordu. nemli bir adamn yeeni ve CIA'nn iddet stajyeri olan FK'-nn kei oban ise balangta ekrana yansyan bilgilere, en byk dikkat pozuna girerek bakm, fakat ksa zamanda dikkati Bayan Svviven'in pembe baldrlarna dnm, ikide bir kendi kendine srtp duruyordu. Muavin her yeni bilgi verildike hafife kafasn sallyor, CIA'nm bunu zaten bildii izlenimini yaratmak istiyordu. Oysa aslnda CIA'nn iko'dan bilgi alma yetkisi yoktu. Ana irketin bilgisayar sistemi ise, CIA'nm ve NSA'nn teyp bankalarnda ne var ne yoksa oktan yalayp yutmutu. Bay Able'a gelince, o az bir skntyla kark terbiye kisvesini bozmuyordu. Aslnda Hel'in biyografisindeki baz notlar onu gerekten ilgilendirmiti. zellikle mistisizme ve yaknlk alglamasna ilikin blmler. Bu kibar adamn gizli glere, bylere, sezgilere ilgi duyduu ortadayd. Zaten bu ilgileri, cinsel eilimlerinin karmaklnda kendini gsteriyordu. Bitiikteki makine odasnda ksa bir zil sesi duyuldu. Bayan Swiven yerinden kalkp Nicholai Hel'in hazrlanm bulunan resimlerini getirmeye gitti. Konferans salonunda bir an Bayardmcnn konsolundan kan trtlar dnda hibir ses duyulmad. Bay Diamond bir sigara yakt (kendine gnde drt sigara ime izni veriyordu). Sonra ban pencereden dar evirip, projektrlerle aydnlatlm Washington antn seyretmeye koyuldu. Bir yandan parmann eklemiyle dudana tp tp vurup duruyordu. Bay Able yksek sesle iini ekti, pantolonunun kat yerini svazlayp dzeltti ve kolundaki saate bakt. Umarm daha ok uzamaz, dedi. Bu akam iin planlarm var. Senatrn olunun hayali gznn nnden gitmek bilmiyordu. 210

Diamond, Ah, ite geldi, diyerek Bayan Swiven'n uzatt resimleri alp yle bir tarad. Bunlar tarih srasna gre dizilmi, diye aklad. Birincisi Sphinx/FE'de ie balad zaman ekilen kimlik fotorafnn bytlm. Fotoraf Bay Able'a uzatt, o da alp, fazla bytlmekten netlii bulutlanm olan surata dikkatle bakt. lgin bir yz, dedi. Gururlu. Gzel. Ciddi. Sonra resmi Muavin'e doru itti. Muavin yle bir gz atp zaten adam tand izlenimini yarattktan sonra resmi Darryl Starr'a verdi. Vay bee! dedi Starr. ocuk gibi duruyor! On be on alt var yok! Grn aldatc, diye aklama yapt Diamond, Bu resim ekildiinde yirmi yanda falan olmal. Gen grnmek ailede irsi. u anda Hel elliyle elli arasnda bir yata olmal ama, sylediklerine gre otuzlarn ortasnda gibi gsteriyormu. Filistinli kei oban resme uzand ama resim tekrar Bay Able'a verilmiti. Adam resme ikinci kez bakt ve sordu. Gzlerinde ne var? Garip grnyor. Sanki yapay gibi. Siyah beyaz fotorafla bile gzlerde doa d bir saydamlk vard. Sanki oraya yeterli k gelmemi gibi. Evet. dedi Diamond. Gzleri garip. ok deiik bir.yeil. Eski, antik camlar gibi bir yeil. Onu tanmak iin en belirgin iaret de bu. Bay Able, Diamond'a dnp dikkatle bakt. Sen bu adamla ahsen karlatn m? Ben... onunla yllardan beri ilgileniyorum, diye kaamak bir cevap verdi Diamond. Ve sonra hemen ikinci resmi uzatt. Bay Able ikinci resme baknca yz burutu. Bunun ayn adam olduuna inanmaya olanak yoktu. Burnu krlm sol tarafa yatmt Sa yananda i bir yara izi, alnnda apraz uzanan ikinci bir yara izi grlyor, bu ikincisi kan da ikiye blyordu. Alt duda i ve yarkt. Sol elmack kemiinin hemen altnda da bir yumru grlyordu. Gzler kapal, yz dinlenme halindeydi. 211

Bay Able resme dokunmaya dayanamyormu gibi aceleyle Muavine doru itti. Filistinli elini uzattysa da resim oradan Starr'a verildi. Vay canna! dedi Starr. Herif marandiz treniyle boks ma yapm gibi! Diamond gene aklad. Orada grdnz, ordu istihbarat blmnn yapt bir sorgunun sonular. Fotoraf dayaktan yl sonra ekilmi. Hasta, estetik ameliyat olmak zere bayltlm durumdayken. te bu da ameliyattan bir hafta sonraki hali. Yz, yeni gemi ameliyatn etkisiyle hl iti ama, btn arzalar ortadan kaldrlm, cildin hafif gerilmesi sonucu zaten pek az olan ya belirtileri de bsbtn silinmiti. Bay Able sordu. O sra ka yandayd? Yirmi drtle yirmi yedi arasnda. nanlmaz ey. lk resimden bile daha gen duruyor. Resim nnden hzla geerken Filistinli grebilmek iin ban boynunun stnde ters evirmeye abalad. Bunlar pasaport resimlerinin bytlmleri. Kosta Rika pasaportundaki, estetik ameliyatndan az sonra ekilmi, Fransz pasaportundaki ise ondan bir yl sonra. Bir de Arnavutluk pasaportu olduunu sanyoruz ama elimizde onun kopyas yok. Bay Able bu resimlere de hzla bakt. Btn pasaport resimleri gibi bunlar da fazla kta ekilmi, kalitesiz resimlerdi. Ama bir nokta Bay Able'in dikkatini ekti. Fransz pasaportunun resmine tekrar bakt. Bunun ayn adam olduundan emin misin? Diamond resmi alp tekrar gz att. Evet, bu Hel. Ama gzleri... Ne demek istediini anlyorum. Gzlerinin rengi hangi kla girerse girsin tannmasna yol aaca iin elinde birka ift numa rasz gz mercei var. Ortalar renksiz, irisleri renkli. Demek ne renk gz isterse o renk gz kullanyor. lgin. Evet, Hel'in kurnazl deha dzeyindedir. OPEC temsilcisi glmsedi. kinci defadr ki sesinde hayranlk glgesi seziyorum, dedi. 212

Diamond ona souk souk bakarak, Yanlyorsun, diye karlk verdi. yle mi? Anlyorum. Bunlar, deha sahibi, ama hayranlk ekmeyen Bay Hel'in son resimleri mi? Diamond elindeki geri kalan fotoraflar konferans masasnn zerine iskambil gibi frlatt. Dolu resim var, dedi. Hepsi de CIA'-nn stn yeteneinin tipik rnekleri. Muavinin kalar, sanki kendisini armha geriyorlarm gibi havaland. Bay Able resimleri elden geirirken kalar aknlkla atl-mt. Sonra hepsini tomaryla Starr'm nne doru itti. Filistinli o sra yerinden frlad, elini gmm diye fotoraf destesinin zerine aplatt ve herkes onun bu kabalna aknlkla bakarken dnp srtt. Resimleri nne ekti dikkatle bakmaya balad. Anlayamyorum, dedi birden. Ne bu byle? Resimlerin hepsinde, orta yerde bulunan ve resmi ekilen adamn silueti bulankt. eitli yerlerde ekilmiti resimler. Sokak kahvelerinde, kent caddelerinde, deniz kenarnda, malarda, havaalanlarnda... hepsinin de telefoto mercekleriyle, uzaktan ekildii belliydi. Ama resmi ekilen adam tanmak hibirinde mmkn deildi. nk adam tam deklanre basld anda hareket etmiti. Kei oban, Bunu hi anlayamadm, diye itiraf etti. Sanki anlamamasnda alacak bir ey varm gibi davranyordu. Bu benim anay kapasitemin... anlayamad bir ey. Diamond aklad. Grne gre Hel'in resmini ekmek, kendi stemedike, olanak d. Oysa CIA'nm kendisini izlemesinden, faaliyetlerini kayda geirmesinden pek rahatsz olmuyormu gibi davranyor. Bay Able, O halde neden her resmi byle mahvediyor? diye sordu. Kazayla. Bu onun yaknlk alglama duygusuyla ilgili. zerine bir konsantrasyon yneltildiini fark ediyor. Herhalde bir fotoraf makinesinin merceiyle izlenmek, drbnl tfekle izlemek gibi bir his olmal. Tam deklanre baslaca anda, sanki tetik ekiliyormu gibi hissediyor. 213

Ve tabii resim ekilirken eiliyor, diye bir eklemede bulundu Bay Able. alacak ey. Gerekten alacak ey. Diamond buz gibi bir sesle sordu. Bu sezdiim ey hayranlk m? Bay Able glmsedi, tuu kabul edercesine eliyle bir iaret yapt. Bir sorum var dedi. Hel'in byle vahicesine sorguya ekilmesi olaynda karmza kan binbann ad Diamond'du. Sizin lkenizde insanlarn soyad olarak deerli talarn ve madenlerin adlarna zel bir ilgi gsterdiini biliyorum. Ticaret dnyas Pearllerle(*), Ruby'lerle(**), Gold'larla(***) dolu ama gene de buradaki isim benzerlii beni tedirgin ediyor. Ne de olsa rastlant dediiniz ey kaderin bir numaral silhdr. Diamond bir yandan resimleri desteleyip hizalamak iin yanlarm masaya vururken, nemsiz bir eymi gibi konutu: Ad geen Binba Diamond benim aabeyimdi. Anlyorum, dedi Bay Able. Darryl Starr, Diamond'a doru tedirgin bir bak frlatt. Kiisel duygulara ilikin kayglar kesinlemi bulunuyordu. Bayardmcnn sesi duyuldu. Efendim! Hel'in terrist avcl-yla ilgili veriler hazr. Pekl. Masaya yanst. Yalnzca yzeysel bilgi. Ayrnt istemem. Bu baylara karmza kann ne tr bir ey olduu hakknda fikir vermek istiyorum. Geri Diamond yzeysel bilgi istemiti ama, masaya ilk yansyan madde o kadar fazla yzeyseldi ki, aradaki boluu kendi doldurmak gereini duydu ve bir aklama yapt. Hel'in ilk eylemi aslnda pek terristlere kar saylmaz. Grdnz gibi ona verilen ilk i, Komnistlerin in'in kontroln ele geirmesinden pek az sonra, Pekin'e gelen Sovyet Ticaret Heyeti'nin Bakann ldrmek. Operasyon ylesine saman alt bir iti ki, buna ait bantlar daha Ana irket iko iin CIA'nm bilgilerini alamadan nce silinmi gitmiti. Aslnda durum u. Amerikan istihbarat, Sovyetlerle in'lilerin ya(*) nci (**) Yakut (***) Altn 214

kmlamasndan olduka kayglanyordu. Geri bu iki ulus arasnda pek ok anlamazlk da yok deildi. Snr sorunlar, ideoloji sorunlar, endstri geliimindeki eitsizlik, rksal gvensizlik gibi. Bunlara dayanarak alda bir plan geldi. Bu temel anlamazlklar kullanarak lkelerin fazla yaknlamasna engel olabilirlerdi. Pekin'e bir ajan gnderip Sovyet Heyetinin Bakann ldrmeyi ve sanki bunun iin gerekli emirleri Moskova vermi gibi bir grnm yaratmay akl ettiler. inliler bu durumda, Ruslarn grmeleri ksteklemek iin kendi adamlarndan birini feda ettiklerini dneceklerdi. Ruslar kendilerinin byle bir ey yapmadklarn bildiklerinden, cinayeti ayn amala inliler'in ilediine inanacaklard. inliler, iin Moskova'da planladn kantlayan, bizim ajann brakt belgeleri ortaya karnca, Ruslar onlar kendilerini kurtarmak iin sahte belge hazrlamakla sulayacaklard. inliler de bunu yapmam olduklar iin, btn olayn bir Rus plan olduuna iyice inanacaklard. Bu plann ok baarl olduu, iki lke arasndaki ilikilerin hl dzelememi olmasndan da belli. Birbirlerine srekli gvensizlik ve dmanlk duyuyorlar ve Bat dnyas da onlarn birini dierine kar kullanarak rknt verici bir ittifak nlemeyi baaryor. Fakat plann tek g yan, bunu yapabilecek ajann bulunabil-mesiydi. yle biri gerekliydi ki, in'den geerken kuku ekmeyecek kadar ince bilecek, gerektiinde kendini Rus diye yuttu-rabilecek... ayrca baarlmas iin ok az bir umut olan byle bir ii kabul edecek. bittikten sonra kurtulma umudunun hemen hemen sfr olduunu da bilerek. Hem ok zeki, hem ok dil bilen, eitilmi bir katil gerekliydi. Yzde bir bile kurtulma umudu bulunmayan bir ii kabul edecek kadar da aresiz durumda olmalyd. CIA hemen geni kapsaml bir tarama yapt ve szn geirebilecei, yani kontrol altnda tuttuu kiiler arasnda yalnzca bir tek adamn bu niteliklere sahip olduunu grd...

215

oo JAPONYA

Sonbaharn balaryd. Hel'in Sugamo cezaevinde geirecei drdnc sonbahar olacakt bu. Kendi yapt masa/yatak karmasnn bana diz km, Bask gramerinin girift bir sorunu zerinde alyordu ki ensesindeki salarn kknde bir karncalanma hissetti. Ban kaldrp, alglad bu eyin ne olduunu dnd. Yaklaan insann titreimleri kendisine yabancyd. Kapda bir ses oldu, derken kap ald. Alnnda gen biiminde bir yara izi olan, Nicho-lai'nin daha nce hi grmedii bir gardiyan ieriye girip ona glmsedi. Ltfen benimle gelin. Hel kalarn att. Sizli bizli konuma! Bir gardiyandan bir tutukluya sayg? Notlarn dikkatle toplayp sraya koydu, kitabn kapad ve ayaa kalkt. Kendi kendini sakin ve dikkatli olmak zere uyaryordu. Dzenin byle beklenmedik ekilde bozulmasnda bir umut olabilecei gibi bir tehlike de olabilirdi. Gardiyann n sra hcreden kt. Bay Hel? Tantmza ok memnun oldum. Ziyaret odasna girdiklerinde masann banda oturan nazik adam Nicholai'nin elini skmak zere ayaa kalkmt. Adamn stne oturmu elbisesi ve dar kravat ile, Hel'in bol cezaevi niformas arasndaki fark ne kadar bykse, ikisinin fiziksel grnm ve ruhsal yaps arasndaki fark da ylesine bykt. CIA ajan, salam ve atletik yaplyd. nsanlar ilk adyla armaya, diziyle drtmeye eilimli Amerikal satc tipini temsil ediyordu. Hel ise ince ve tel kadar dayanklyd. ine kapank, herkesten uzakt. Herkesle kolayca yaknlk kurabilmesiyle nl olan ajan, kelimelerin ve mantn adamyd. Hel ise anlamlarn zellikle gizli anlamlarn insanyd. Apayr iki insan. Ajan bayla gardiyana bir iaret yapt ve onun kmasn salad. Hel sandalyenin ucuna oturdu. yldan beri maden yatandan baka bir yere oturmad iin arkasna yaslanp rahatlama alkanh216

n kaybetmiti. Bunca zamandr kendisine sosyal bir sz sylenmedii iin de ajann konumalarn, tedirgin edici deilse bile, en azndan yersiz buldu. Ajan halkla ilikilerde ok yararn grd o iten glmseme-siyle, Biraz ay getirmelerini syledim, diyordu. Bu Japonlarn da hakkn teslim etmek gerek dorusu. yi ay yapyorlar. Kendi esprisine gld. Nicholai hi konumadan ona bakyordu. Amerikal'nm kendi yara dolu yzn grnce sarslmas onu elendirmiti. Adam nce elinde olmadan gzlerini karm, sonradan kendini altrp sanki etkilenmiyormu gibi bakabilmeye balamt. ok formda grnyorsunuz, Bay Hel. Fiziksel hareketsizlik belirtileri gstereceinizi sanmtm. Tabi sizin bir avantajnz var, fazla yemiyorsunuz. Bir oumuz ok fazla yiyoruz bence. nsan vcudu bizim ona verdiimizden ok daha az yiyecekle rahat edebiliyor. Her tarafmza yiyecekler tkyoruz sanki. Sizce de yle deil mi? Ah, ite aymz da geldi. Gardiyan elindeki tepside ar bir aydanlk ve iki kulpsuz Japon fincamyla girdi. ay bardaklara sarsak hareketlerle, evcil bir ayym gibi boaltt. Sanki zerafetten nasibi olmamak erkekliin ka-ntym gibi. Hel uzatlan fincan ald ama imedi. erefe, dedi ajan. lk yudumu ald, ban iki yana sallayarak gld, Galiba ay ierken erefe denmezdi. Ne denirdi? Hel elindeki fincan masann stne brakt. Benden ne istiyorsunuz? diye sordu. Teke tek ikna ve kk grup ynetimine zellikle eitilmi olan ajan, Hel'in ses tonunda bir soukluk sezer gibi oldu ve hemen eitiminin gsterdii ikinci yola dnd. Galiba haklsnz. Ana konuya I cmen girmekte yarar var. Bakn, Bay Hel, sizin durumunuzu inceledim. Bana sorarsanz size biraz hakszlk olmu. Yani kiisel d-ijncem yle. Hel gzlerinin, karsndaki adamn ak ifadeli yznde duralamasna izin verdi. Uzanp bu surata bir yumruk atma gdsn frenleyerek baklarn yere indirdi. Demek kiisel fikriniz byle! dedi. 217

Ajan artk yzndeki glmsemeyi katlayp bir kenara kaldrd. Sz daha fazla dolatrmann anlam yoktu. Doruyu syleyecekti. kna kurslarnda kendisine ezberletilen bir ilke vard: Doruyu yabana atmayn, iyi kullanldnda ok etkili bir silhtr. Ama unutmayn ki silhlar ok kullanlrlarsa yalama olurlar. ten, ilgili bir tavrla ne doru eildi. Sanrm sizi buradan karabilirim. Bay Hel. Bana neye mal olacak? nemi var m? Hel bir an dnd. Var, dedi. Pekl. Yaplacak bir iimiz var. Siz bunu yapabilecek yetenektesiniz. Karln zgrlnzle deyeceiz. zgrlm zaten var. Siz herhalde serbestlikle deyeceksiniz. Her neyse. Ne tr serbestlik neriyorsunuz? Ne? Ne yapmakta serbest olacam? Bu sznz anlamadm. Serbestlik ite. zgrlk. Ne isterseniz yapabilir, nereye isterseniz gidebilirsiniz. imdi anlyorum. Bana bir vatandalk ve olduka ykl bir para neriyorsunuz yani. eyy... hayr. Demek istediim... Bakn. Ben size zgrlnz vermeye yetkiliyim. Ama paradan veya vatandalktan sz eden olmad. Sizi doru anladmdan emin olmak istiyorum. Sizin bana nerdiiniz serbestlik, Japonya'da babo dolamak, her an tutuklanma tehlikesiyle yzyze kalmak, hibir lkenin vatanda olmadan yaamak ve para gerektirmeyen her yere gidebilmek ve her eyi yapabilmek... Doru mu? Ajann rahatszl Hel'in houna gidiyordu. eyy... benim demek istediim, para ve vatandalk konularnn grlmemi olduu. Anlyorum. dedi Hel. O halde nerinizin ayrntlarn saptadktan sonra gelseniz daha iyi olur. 218

Sizden istediimiz iin ne olduunu sormayacak msnz? Hayr. ok g bir i olduunu biliyorum. ok da tehlikeli. Herhalde cinayetle de ilgili. yle olmasa buraya gelmezdiniz. Yo, ben pek cinayet demezdim, Bay Hel. O kelimeyi kullanmak istemezdim. Daha ok... vatan iin savarken bir dman ldren askerin yapt ie benziyor. Ben de yle dedim ite: Cinayet. yle olsun bakalm. Olsun. yi gnler. Geirdii btn ikna eitimi ynetmeyi amalad halde, ajann iinde kendisinin ynetildii duygusu belirmiti. Doal bir savunma olarak iyi adam rolne dnd. Pekl Bay Hel. stlerimle konuur, sizin iin neler yapabileceime bakarm. Bu ite ben sizden yanaym, biliyorsunuz. Hey, size kendimi tantmay unuttum. zr dilerim. Zahmet etmeyin. Kim olduunuz beni ilgilendirmiyor. Olabilir. Ama dm dinlerseniz, Bay Hel, bu ans karmayn. Frsat insann kapsn iki kere almaz, bilirsiniz. Derin bir gzlem. Siz mi buldunuz? Yarn grrz. Olur. Ltfen gardiyana syleyin, hcremin kapsna iki kere vursun. Onu 'frsat'la kartrmak istemem. Dai chi Binasnn bodrumundaki CIA merkezinde Hel'in istekleri grld. Vatandalk konusu kolayd. Amerikan vatandal deil tabii. Bu yksek onur, ancak batya kaan Sovyet dans sanatlarna ayrlmt. Ama Hel'e de Panama'nn, Nikaragua'nn ya da. Kosta Rika'nm vatandal verilebilirdi. CIA kontrolndeki yerlerden herhangi birinin. O lkeye biraz bahi vermeyi gerektirecekti tabii ama, yaplamayacak bir ey deildi. Para verilmesi konusuna ise pek hevesli deildiler. Esnek btelerinde tasarrufa gerek olduu iin deil. Parann bou bouna ziyan olmasn ileri gtrmedii iin. Ziyan olaca kesindi. nk Hel'in bu iten sa salim dnme olasl matematiksel hesaplara gre pek 219

zayft, ikinci bir masraf kaps da Hel'in estetik ameliyat olmak iin Amerika'ya gtrlmesinden doacakt. Adamn byle hatrdan kmayacak bir suratla Pekin'e kadar varabilmesi dnlecek ey deildi. Ama sonunda gene de karar verdiler. Baka areleri yoktu. Bilgisayar onlara bu ii yapabilecek bir tek kii gstermiti. Pekl, Kosta Rika vatandal ve yzbin verelim. kinci madde neydi?... Ama ertesi sabah ziyaret odasnda bulutuklarnda Amerikal ajan, Hel'in yeni bir istei daha olduunu rendi. i kabul etmesi, ancak CIA onu sorguya eken kiinin imdiki adreslerini verirse mmkn olacakt. Doktorun, avuun ve Binba Diamond'un. Ama bir dakika, Bay Hel, dedi ajan. Byle bir eyi onaylatamayz. CIA kendi adamlarn korur. Onlar size yle tabak iinde sunuyormu gibi teslim etmez. Mantkl olun. Gemie mazi derler. Kabul m? Hel yerinden kalkt ve gardiyana kendisini hcresine gtrmesini syledi. Temiz yzl gen Amerikal iini ekti, ban sallad ve Peki, dedi. Merkezi arayp onay alaym. Tamam m?

WASHNGTON

... ve herhalde Bay Hel bu ite baarl oldu. dedi Bay Able. Yoksa burada onu konuuyor olmazdk. Diamond, Doru, diye onaylad. Ayrntlar bilmiyoruz ama, in'e sokulduktan drt ay kadar sonra, in-Hindi'nin Fransz blmnde grldne dair haberler duyduk. Durumu ktyd. Birka ay Saygon'daki hastanede yatt... sonra bir sre gzmzden kay220 boldu ve derken ortaya parayla i gren bir terrist avcs olarak kt. Terrist gruplara ve kiilere kar giriilen ldrme eylemleriyle ilikisine ait elimizde sonu gelmez bir liste var. Genellikle hkmetler hesabna alyor, onu hkmetlere bal istihbarat rgtleri angaje ediyordu. Bayardmcya seslendi. Bu eylemleri hzl tempoda srala. Nicholai Hel'in bin dokuz yz ellilerin bandan yetmilerin ortalarna kadar ki i hayatnn zeti olarak masaya pepee terrist ldrme eylemlerinin yzeysel ayrntlar yansmaya balad. Ara sra masa bamdakilerden biri ya da teki bir olayn bir sre dondurulmasn istiyor, zerinde konuuyorlard. Darryl Starr bir ara, Ulu Tanrm! diye homurdand. Bu herif her iki taraf hesabna da alabiliyor. Amerika'da hem VVeather-men'i hem K'lar haklam. rlanda'da hem kuzey hem gney hesabna adam ldrm. Grne gre, ona i vermeyen hi kimse kalmam. Yo, kalanlar var. Araplar, Cuntac Yunanllar, spanyollar, bir de Arjantinliler. Silh olarak kulland eylere de dikkat ettiniz mi? Normal tfek ve sinir gazlar bir yana, garip garip silhlar sayyor iko. Cep tara, limonata saz, katlanm bir kt, kap anahtar, elektrik ampul... Dikkat etmezseniz bu herif sizi kendi ...nzla bile boar yahu! Evet. dedi Diamond. Bu onun plak Elle ldrme eitiminin sonucu. Tahminlere gre normal denmi bir salonda Nicholai Hel iin aa yukar iki yz akn ldrc silh bulunuyormu. Starr ban sallayp grltl bir soluk ald. Byle birini haklamak tabanca kurunuyla trnak kesmekten bile g. Bay Able bu benzetmenin yaratabilecei sahneyi gzmn nne getirence yz soldu. Filistinli kei oban ban sallayp tslad. Hizmetlerine bu kadar yksek para almasn aklm almyor. Benim lkemde insan hayat birka dolarla llr. Durun bakaym... Amerikan parasna evrilince iki dolar otuz be sent yeter de artar bile. Diamond ona yorgun yorgun bakt. Senin yurttalarndan biri iin de o para iyidir zaten. Hkmetlerin terristleri ldrtmek iin 221

Hel'e bu kadar para vermelerinin nedeni, terrn en ucuz sava tr olmasndan. Bu lkenin her vatandan, evinde, sokakta, arabasnda yaplacak saldrlardan korumak, hkmete kaa patlard bir dnsenize. Terristlerin kard bir insan aramak bile milyonlarca dolara maloluyor. Byle tehlikeli tipleri birka yz bin dolar karlnda ortadan kaldrtmak beri yandan, hkmete kar olacak propaganday ve duruma rezaletini de nlemek olduka iyi bir pazarlk. Diamond Bayardmcya dnd. Hel'in bir cinayet iin ald ortalama buydu, deil mi? diye sordu. Bayardmc bu basit soruyu iko'ya iletti. eyrek milyon dolarn biraz stnde, efendim. Dolara evrilmi deer olarak byle. Galiba 1963'den bu yana Amerikan dolar kabul etmiyormu. Bay Able kkr kkr gld. Zeki adam, dedi. nsan dolar eline alr almaz bankaya koup gerek bir parayla deitirse bile, aradan geen birka saniye, parann erozyona uramasna yeter. Bayadmc devam etti. Tabii bu ortalama biraz dk gzkyor. Normal fiyatlara baklsa daha iyi fikir edinilir. Muavin, O neden diye sordu. Sonunda syleyecek bir kelime bulmu olmaktan memnundu. Grne gre bazen parasz iler de kabul ediyormu. Yaaa! dedi Bay Able. Buna atm. gal kuvvetlerinin elinde ektiklerinden sonra, stelik rahat bir nayat srme istei de buna eklenince, en yksek paray verenin hesabna alacan sanrdm. Diamond. Pek yle deil. diye dzeltti. 1967'den bu yana baz Yahudi militan gruplarn ilerini parasz stlenmi. Bunun nedeni, bir avu insann ok kalabalk gruplara kar koyma savama duyduu sapk hayranla dayanyor. Bay Able'in yznde incecik bir glmseme belirdi. Diamond devam etti. Baka rnekler de var. ETA-6 iin, yani Bask Ulusal rgt iin de baz parasz iler yapm. Buna karlk onlar da Hel'i ve dalardaki atosunu koruyorlar. Bu koruma da ok etkili bir koruma. Ona dikkatinizi ekerim. Hel'in yaptklarnn cn almak zere o dalara giden ayr kiiden hibiri bir daha geri 222 dnmedi. Hel ayrca arada bir kendiliinden birtakm grevler de ykleniyor. Baz terrist gruplarn eylemlerine kar duyduu tiksinti sonucu. Bir sre nce byle bir eyi Bat Alman Hkmeti hesabna yapt. O olay gstersene, Llewellyn. Masann evresinde oturanlar Hel'in bir Alman kent gerilla rgtne nasl szdn, ve bunun sonucunda nasl rgte adn veren adamn tutuklanmasna ve bir kadnn lmesine yol atn incelediler. Bay Able rknt dolu bir sesle, O olaya da m karm? diye sordu. Starr, G iti o, diye kabullendi. Dalga da gemiyorum. Diamond, Gene de bir tek i iin en yksek fiyat deyen, Amerika oldu, dedi. Ve garip olan taraf da, faturay deyenin zel bir kii olmas. Onu da gster, Llewellyn. O hangisi efendim? Los Angeles. Mays 1974. Yazlar ekrana geldiinde Diamond anlatmaya balad. Bunu hatrlayacaksnz. Kendilerine Simbiyotik Maoist Falanj diyen bir grup kent serserisinden kurulu bir eteydi. lerinden be kii bir eve kstrlp yz elli polis, FBI ajan ve CIA danman tarafndan kuatld ve bir saat boyunca eve kurun yadrldyd. Hel'in bununla ilgisi ne? deyiverdi Starr. nceden bir zel kii onu gerillalar bulmak ve ortadan kaldrmak zere angaje etmiti. Plana gre Polise ve FBI'ye haber verilecek, onlar olay yerine i bittikten sonra geleceklerdi. Yani ierdeki adamlar lm olacak, polisler de hem alk toplayacak, hem sorumluluu stleneceklerdi. Ama Hel'in ans yaver gitmedii iin polisler kararlatrlan saattan yarm saat nce bastrd. Onlar evi kuatp ate atnda Hel de ierdeydi. Yalnz kurun deil, gaz bombalaryla yangn bombalar da kullanlyordu. Hel bu arada evin tabann skp yer altnda bir delie saklanmak, evresi yanarken orada beklemek zorunda kald. Son dakikann kargaal iinde, eve giren grevlilerin arasna karmay da baard. Anlaldna gre o da grevlilerin klndaym. Komple niformayla. 223

Bay Able, Ama hatrladma gre o olayda evden darya ate edildii de yazlmt, dedi. yle yaynladk. Allahtan kimsenin aklna soru sormak gelmedi. Evde iki makineli tfek ve bir yn tabancayla ifte bulunduu halde, bir saatlik mcadelenin sonunda nasl olup da 350 polisten bir tekinin bile

burnunun kanamad kimsenin dikkatini ekmedi. Seyirciler de az deildi. Ama hatrladma gre duvarlarda ierden atlm kurunlarn at delikler vard. Resimleri yaynlanmt. Elbette. Bir evi yz elli serdengetiyle kuatp bir saat boyunca atee tutarsan, kurunlarn bazlar da bir camdan girip teki duvardan kacaktr. Bay Able gld. Yani polisle FBI kendi kendilerine mi ate edip durdular? Diamond omuz silkti. Ylda yirmi bin dolar maala kimi altracaktk? Dahleri mi? Muavin artk kendi rgtn savunma zamannn geldiine karar verdi. CIA'nm bu olayda yalnzca danman olarak bulunduunu sizlere hatrlatmak isterim, dedi. Yasalar yurtiinde silhl ilere karmamz yasaklyor bir kere. Herkes sessizce ona bakt. Sonunda Bay Able sessizlii bozdu. Dnp Diamond'a bir soru sordu. Peki bu zel kii, ii Hel'e yaptrmak iin neden masrafa giriyor? Polis bu kadar istekli ve hevesli olduu halde? Polis adamlar tutuklayabilirdi. Tutuklananlar da durumada konuabilirdi. Haa, anlyorum. Diamond, Bayardmcya dnd. Kaldmz yerden al, Hel'in bundan sonraki eylemlerini de yle bir ge. Eylemler masann stnde byk bir hzla birbirini izlemeye balad. San, Sebastian, paray veren ETA-6 Berlin, paray veren Alman Hkmeti - Kahire, paray veren bilinmiyor - Belfast, paray veren IRA - Belfast, paray veren UDA - Belfast, paray veren ngiliz Hkmeti - vb... vb... Derken raporun sonu geldi. ki yl nce i brakp emekli oldu, dedi Diamond. 224

Eh, mademki emekli olmu... Bay Able iki avucunu yukar doru amt. Ne diye bu kadar kayglandklarn sorar hali vard. Ne yazk ki Hel'in dostlarna kar grev bildii eylere ar duyarl var. Ve Asa Stern de bir dosttu. Sylesene bana, bu raporlarda birka kez 'i' kelimesi geti. Niye 'i' oluyor? Hel'in hizmetlerine ald paray lme sistemiyle ilgili. stlendii grevlere 'i' diyor ve fiyatn filmlerde rol kabul eden aktrler gibi hesaplyor. Fiyat iki temel lye gre saptanyor. Birincisi i gl ve ikincisi de, baarszla urarsa karlaaca tehlikenin bykl oluyor. rnein iin yaplmas, o yere szmann glnden, ya da bir rgte sokulmann zorluundan etkileniyorsa, fiyat o oranda yksek oluyor. Ama ii yapmazsa kurtulma ans byk olabilir. Ya karsndaki rgtn yeteneksizliinden ya da baka bir sebepten. O zaman fiyat ona gre dyor. rnek olarak, CIA'ya ve IRA'ya kar giritii eylemlerin fiyatlar bu yzden hep dk. Bir de tersine durumu dnelim. Hel'in emekli olmadan nceki son ii. Hong Kong'da bir adam, kardeinin Komnist in'den kurtarlmasn istiyordu. Hel gibi biri iin bu g bir i saylmazd. Fiyatn da ona gre dk olacan sanrsnz tabii. Ama eer bir yakalanrsa, cezas lmd. Bu yzden fiyatn ykseltti. Byle hesaplyor ite. Peki o i iin ka para ald? Garip ama, ona karlk para almad. Onu angaje eden adam bir tr akademi am, dnyann en pahal modern ak perilerini yetitiriyor. Tm Uzakdou'dan kz ocuklar bebek yanda satn alyor, onlar sosyal adan eitiyor. Bu kzlardan ancak ellide biri adamn kaliteli ticaretine yarayacak kadar gzel ve yetenekli kyor sonunda. Geri kalanlarn, normal dallarda eitip on sekiz yanda serbest brakyor. Zaten kzlarn hepsi aslnda istedikleri zaman ayrlmakta zgrler. Ama alrlarsa yllk kazancn yzde ellisini kendileri ald iin gitmiyorlar. Bu para da yz veya iki yz bin dolar tutabiliyor. Kzlar bu yzden yle bir on yl falan alp, en olgun ve gzel yalarnda emekliye ayrlyorlar ve bankada da epey bir servet biriktirmi oluyorlar. Bu adamn olaanst yetenekte bir rencisi ibt ni 225/15

vard. Otuz yalarnda bir kadn. Fiyat ylda eyrek milyon dolar falan tutuyor. Adamn kardeini in'den kurtarma hizmetinin karl olarak Hel bu kadn iki yllna kendi yanma ald. imdi kadn Pirene'lerdeki atoda onunla birlikte kalyor. Ad Hana, Japon, zenci ve beyaz melezi. in komik yan, bu akademi Hong Kong'da bir Hristiyan kszler yurdu olarak tannyor. Kzlar lacivert niforma giyiyorlar. Eitmenler de rahibe klnda geziyorlar. Okulun ad htiras Yetimhanesi. Starr hafif bir slk ttrd. Yani Hel'in bu hatunu ylda eyrek milyon alyor, yle mi? Acaba bir tek seferi kaa patlyordur? Diamond ona. Senin llerine gre yz yirmi be bine gelir, dedi. Filistinli ban sallad. Bu Nicholai Hel'in dnya kadar paras olmal yleyse. diye sylendi. Sandn kadar ok deil. Bir kere stlendii iler iin harcad kurgu masraf pek yksek. zellikle i grecei lkenin hkmetini ntralize etmesi gerektiinde... Bunu yapmak iin izini bir trl bulamadmz bir bilgi tccarndan parayla bilgi satn alyor. Adamn takma ad 'Gve'. Gve'nin ii hkmetler ve siyasal kiiler hakknda ykc bilgiler toplamak. Hel bu bilgileri satn alp, gidecei lkenin hkmetine antaj yapyor. ini nlerlerse bilgileri yaynlayacan sylyor. Bu da byk paralara patlyor. Bilgiler ucuza gelmiyor. Sonra Hel'in bir masraf kaps da Belika'da, Alp'lerde ve kendi dalarnda giritii maara keifleri. Bu onun hobisi. Ama pahal bir hobi. Sonra bir de atosunun durumu var. On be yl nce satn ald oray. Ve aradan geen sre iinde ilk haline uygun biimde restore etmek iin iki milyon dolardan fazla para harcad. Dnyann en nl ta ustalarn, tahta oymaclarn, yer kaplamaclarn falan getirtiyor. atonun eyas da ayrca iki milyon kadar eder. Bay Able, Yani bu senin Hel'in ok atafatl bir hayat sryor, dedi. atafatl ama ilkel. ato artk tmyle restore edilmi durumda olmakla birlikte elektrii yok, kaloriferi yok, modern hibir kolayl yok. Bir tek yeralt telefon kablosu hari. Oraya yaklaan yabanclar kendisine haber verebilsinler diye. 226

Bay Able kendi kendine ban sallad. Demek on sekizinci yzyla gre yetitirilmi olan bu adam kendine bir on sekizinci yzyl dnyas kurmu. Dalarn tepesinde ve tek bana. Ne kadar ilgin. Ama atm ey, neden Japonya'ya dnp alt biimde yaamad. Anladma gre cezaevinden ktktan sonra Japon geleneklerinin ne kadar bozulduunu, lkeyi Amerikallarn ne kadar mahvettiini grm ve oray terk etmi. Bir daha da dnmemi. ok akllca bir hareket. Aklnda Japonya'nn hayali hep eskiden olduu gibi yumuak ve soylu olarak kalacak. Yazk ki bu adam dman kanadnda. Galiba holanacaktm bu senin Bay Hel'inden. Neden benim Bay Hel'im oluyor? Bay Able glmsedi. Bu seni rahatsz m etti? Beni her aptallk rahatsz eder. Ama imdi kendi sorunumuza dnelim. Yok, Hel sandnz kadar zengin deil. Hatta belki paraya ihtiyac bile var. Bu da bize ona kar bir kuvvet salyor. VVyoming' de birka yz hektarlk arazi satn alm, dnyann byk kentlerinde yarm dzine kadar dairesi var, Pirene'lerde o atosu var, ama svire'deki hesabnda yarm milyondan bile az paras var. atoya ve maaracla da hl para harcyor. Daireleri ve VVyoming'deki araziyi satsa bile, atodaki hayat onun standartlarna gre mtevazi bir hayat olarak kalmak zorunda. ey hayat... neydi o kelime? dedi. Bay Able. Diamond'un cann sktm bildii iin kendi kendine hafif hafif glmsyordu. Ne demek istediini anlamyorum. u iine kapal, gsterisiz gzellikler iin kullanlan Japonca kelime neydi? bumi! Ha, evet. demek yeni 'i'ler yapmasa bile bu senin... yani... bizim Bay Hel, mrnn sonuna kadar bir ibumi hayat srebilecek. Starr. O kadar emin deilim, diye lfa kart. Bir seferi yz bine gelen bir hatunla... Sen susar msn Starr! dedi. Diamond. Olup bitenleri pek iyi izleyemeyen FK oban yerinden kalkm pencereye doru yrmt. Aaya bakyor. Tepesindeki 227

dndrerek ilerleyen cankurtaran arabasn izliyordu. Ayn cankurtaran her akam ayn saatte ayn noktadan geerdi. Ama Starr'm renkli konumas obann dikkatini ekmiti. Cebinden ngilizce/Arapa lgatim kard, iinde bir kelime aramaya hazrland srada... birden Washington ant ve otomobillerle dolu koca cadde gzden kayboldu, pencere gzleri kr edecek beyazlkta bir kla doldu. oban bir lk atp kendini yzkoyun yere att, patlamay bekleyerek ellerini kafasnn stne siper yapt. Odada bulunan herkes karakterine uygun tepki gstermiti. Starr yerinden frlayp tabancasn ekmiti, Bayan Svviven arkasndaki sandalyeye oturuvermi, Muavin yzn bir ktla kapatmt. Diamond gzlerini yummu, kafasn sallayarak evresindeki bu ahmaklara arp duruyordu. Bay Able ise trnak diplerindeki etleri muayene etmekteydi. iko ile teknolojik iliki halinde bulunan Bayardmc, olup bitenin hi farknda deildi. Diamond, Kalk yerden, tanr akna, dedi. Bir ey yok. Film koptu, o kadar. Evet ama... diye kekeledi oban. Asansrle aaya indin, unuttun mu? Bodrum katnda olduunu bilmen gerekirdi. Evet ama... Kendini gerekten on altnc kattan aaya bakyor mu sandn? Hayr ama... Bayan Svviven, projeksiyonu kapatn, onarlmas iin de not aln, Diamond bundan sonra Bay Able'a dnd. Bu mekanizmay, daha iyi alma koullan yaratabilmek iin koydurmutum, dedi. Yerin dibine tkl kalma duygusundan kurtulmak iin. Kendini kandrabiliyor muydun peki? Starr tabancasn tekrar klfna sokup ekran pencereye fkeyle bakt. Sanki Bu seferlik ansn varm. der gibi. oban yerinden kalkarken aptal aptal srtyordu. Hay Allah, amma iyi ha! Bu aka da kabak benim bama patlad, diyordu. 228

Makine odasnda Bayan Swiven bir dmeyi evirdi, ekrandaki k kk bir dikdrtgen haline bzlp yok oldu ve oda kendi asl boyuna inip kld. Pekl, dedi Diamond. imdi baa kmamz gerekecek adam hakknda bir miktar bilginiz oldu. Artk biraz strateji konumak istiyorum. Bu i iin de sizin ikinizin buradan kmanz iyi olacak. Eliyle Starr' ve FK obann gsteriyordu. Onlara jimnastik ve gne odasna gemelerini iaret etti. Ben sizi arana kadar orada bekleyin. Starr kovalandna aldrmyormu havasnda, gne odasna doru yrd. Peinde Arap onu izlerken hl bu akada kaban kendi bana patladn tekrarlamaktayd. Kap onlarn arkasndan kapannca Diamond konferans masas banda kalan iki kiiye dnd. Bayardmc odada deilmi gibi konutu. Gerekten de bir bakma adam orada yok saylrd. imdi bana gre ne yapmamz gerektiini anlataym. nce... Bir dakika, Bay Diamond, dedi Able Beni ilgilendiren bir konu var. Sizin Nicholai Hel ile ilikiniz nedir? Nasl Yani? Hadi hadi! Belli ki bu adama zel bir ilgi gsteriyorsunuz. Bilgisayarn vermedii bir sr ayrnty da ezbere biliyorsunuz. Diamond omuzlarn kaldrd. Ne de olsa adam efltun kart tayor. Benim grevim de bu tipleri ilgiyle... Tekrar szn kestiim iin zr dilerim ama lf dolatrman beni ilgilendirmiyor. Nicholai Hel'i sorguya eken subayn aabeyin olduunu kendin sylemitin. Diamond bir an OPEC temsilcisine bakt. Doru, dedi. Binbas Diamond benim aabeyimdi. Onunla yakn mydnz? Annemle babam lnce bana aabeyim bakt. Bir yandan niversiteye giderken bir yandan almak zorunda kald. nce OSS'de sonra CIA'da alrken bile bir yandan... Ltfen ailev ayrntlara girme. Onunla yakndnz desem yanl olmaz, deil mi? 229

Diamond'un sesi gergin kt. ok yakndk. Peki, Nicholai Hel'in biyografisini anlatrken ksa kestiin bir blm vard. Pekin iine giderken cretin bir ksm olarak kendisini sorguya eken kiinin adreslerini istedi dedin. Herhalde bu adresleri ylba tebriki gndermek iin istemi olamaz, deil mi? Diamond'un ene kaslar titredi. Sevgili dostum, eer bu i senin inandn kadar ciddiyse ve temizlenmesi iin de benim yardmm istiyorsan, konuyla ilgili her eyi bilmem gerek demektir. Diamond avularn birbirine dayayp baparmaklarn kanca gibi enesinin altna takt. Sonra parmaklarnn gerisinden konutu. Sesi mekanik ve tonsuzdu. Hel'in in-Hindi'nde ortaya kmasndan aa yukar bir yl kadar sonra,' sorgu esnasnda il kullanlmasn yneten 'doktor' Nevv York'ta krtaj yapt muayenehanesinde l bulundu. Adl tp raporunda, kaza eseri dt ve elinde tad test tbnn krlarak boazna batt yazlyd. ki ay sonra sorgunun fiziksel ynlerini uygulam olan asker inzibat bir otomobil kazasnda ld. Grne gre direksiyon banda uyuyakalm ve arabasn uuruma yuvarlamt. Bu olaydan tam ay sonra ise Binba Diamond, o sra artk Yarbay Diamond olmutu ya... kendisi bir grevle Bavyera'dayd. Bir kayak kazas oldu. Diamond durak ad, iaret parmaklarn dudaklarna vurdu. Bay Able, Bir garip kaza daha herhalde, dedi. Evet. Anlayabildikleri kadaryla atlama srasnda hata yapm. Ski batonu gsne saplanm durumda bulundu. Bir sessizlikten sonra Bay Able, Hmmmm, dedi. Demek CIA kendi adamlarn byle koruyormu. Herhalde aabeyinin hayatn cret diye deyen bir kuruluu kontroln altnda bulundurmak senin iin zel bir tatmin oluyordur. Diamond, Muavin'e doru bakt. Evet, zel bir tatmin oluyo Muavin boazn temizledi. Aslnda ben bu kurulua gireli henz... Sylesene, diye atld Bay Able. Neden daha nce Hel'den oc almaya kalkmadn? 230

Bir kere kalktm. Gene kalkacam. Vaktim var. Bir kere kalktn, yle mi? Peki ne zaman ha! Anladm. Los Angeles'de polisler evi yarm saat erken kuatp ate atklar zaman herhalde. Sen ayarlamtn, deil mi? Diamond bam eerken sanki alklara karlk veriyor havasna girdi. Demek ki bugnk durumda da senin iin bir c alma frsat iin iine karyor. Ben Ana irketin karlarn gzeterek hareket ediyorum. Bakan'dan bir mesaj geldi. Bu konuda baarszlk kabul edilemez diyor. Eer Kara Eyll'cjerin ua karabilmesi iin Hel'in ldrlmesi gerekiyorsa, evet, bu iten benim ayr bir zevk alacam ortada. Hi deilse benimki, bir hayata kar bir hayat olacak. Bir dayaa kar cinayet deil! Onun bunlar cinayet olarak nitelendirdiini sanmyorum.Herhalde daha ok infaz diye dnm olmal. Eer tahminim doruysa, cn almaya alt ey dayan acs deildi. Neydi yleyse? Dayan verdii kk dme duygusu. Tabii bu senin anlayabilecein bir ey deil. Diamond'un azndan ksa bir kahkaha kurtuldu. Sen Hel'in lcden daha iyi tandna gerekten inanyor musun? Baz bakmlardan, evet. Sen yllarca onu ve eylemlerini incelemi olsan bile. nk o ve ben... kltrel farklarmz bir yana... ayn kast'n insanlaryz. Sen yetitirili engelinin ilerisini grebilmek iin gzlerini ne kadar krptrrsan krptr, Hel'i asla net gremeyeceksin. Ama biz imdi kiiliklere inmeyelim. Herhalde o iki 'pleb'i adadan karman toplantmzn kalitesini ykseltmek iin deildi. Diamond bir an sessiz kald, sonra ksa bir soluk ekip konutu. Hel'i Bask lkesindeki atosunda ziyaret etmeye karar verdim. Onunla ilk defa m yzyze geleceksin? -Evet. O dalardan kurtulmann, oraya girmekten daha zor olabilecegini de dndn m? 231

Evet, fakat sanrm Bay Hel'i, Bayan Stern'e yardm etmenin ok budalaca bir hareket olduuna inandrabilecek durumdaym. Bir kere mrnde grmedii, acemi, orta snf, yolunu kaybetmi bir kz iin byle bir ie girimekte hibir mantk yok. Hel'in her trl amatrlere kar byk bir tiksinti duygusu vardr. iddet eylemlerinin amatrleri de buna dahildir. Belki Bayan Steril kendisini bu dnyay dzeltmeye alan ordunun erefli bir askeri gibi grebilir ama, inan bana, Hel'in gznde bir karn arsndan fark olmayacaktr. Bay Able ban kukuyla yana edi. Bay Hel Bayan Stern'i bir karn ars gibi grse bile, gene de Asa Stern'in arkada olduunu unutma. Dostlarna ok sadk olduunu sen kendin syledin. Doru. Ama bir de ona kar kullanabileceimiz madd basklar var. Hayatn sonuna kadar istedii dzeyde srdrebilecek paray biriktirir biriktirmez kendini emekli ettiini biliyoruz. FK'ye kar bir 'i' yapmak ise pahalya oturacaktr. Herhalde Hel ilerde rahat edebilmek iin VVyoming'deki arazisini satmay planlyor olmal. Ama iki saate kalmadan bu arazi onun olmaktan kacak. Oray satn alm olduuna dair btn kaytlar yok olacak ve arazi Ana irketin inal olarak gzkecek. Diamond glmsedi. Beklenmedik bir ikramiye olarak o araziden biraz da kmr kt. Kr bile getirebilir. Yapacanz maddi basky tamamlamak iin, Bakan'n svire'ye ekecei iki telgrafla, Hel'in bankadaki paras da kayplara karacak. Ve herhalde o para Ana irket bilanosunun kr maddesinde gzkecek. Bir ksm. Geri kalan bankalara braklacak. Nakil giderlerini karlasnlar diye. svireliler ok akgz millettir. Calvin'in ilkelerine gre cennete bile giri paraylaym. Olur olmaz kimseler gireme-sin diye. Benim niyetim bu iki cezalandrma eylemini, Hel'in Bayan Stern konusundaki karar ne olursa olsun yapmak! Aabeyinin ansna hrmeten mi? Sen yle dnebilirsin. Ama Hel'in bunca zamandr Ana ir-ket'in bana bel olmasnn karl da denilebilir. Hem Ana irketin, hem de senin temsil ettiin lkelerin bana. Ya parasal bask onu ikna etmeye yetmezse? 232

Elbette ki o konuda ikinci bir tedbirim daha var. Ana irket ngiliz hkmetine bask yaparak uak karacak olan Kara Ey-ll'cleri, zellikle Mnih iine karm olanlar korumak iin hibir fedakrlktan kanmamalarn salayacak. Motreal uann doru drst karlabilmesini salamak hkmetin grevi olacak. Bu i iin sandn kadar fazla bask da gerekli deil, nk imdi Kuzey Denizi petrol kuyular iletmeye aldndan beri ngilizlerin OPEC'le ilikisi, Bat'yla olan ilikilerinden bile daha yakn. Bay Able glmsedi. Aslnda MI-5 ve MI-6 elemanlarnn Bay Hel iin etkili bir engel oluturabileceini sanmyorum, dedi. Onlarn btn enerjisi, kinci Dnya Sava srasndaki anlarn yazp bastrmaya harcanyor. Doru. Ama gene de biraz etkileri olur. Hi deilse Hel'in cann skabilirler. Beri yandan Fransz polisinden de Hel'in o lkeden kmamasn salamalanm isteyeceiz. Sonra iin bir yn daha var. Hel, Kara Eyll'cleri nlemek iin ngiltere'ye gidecekse, bunu nce ngiliz polisini ntralize etmeden yapamaz. Daha nce sylemitim. antaj malzemesi satn alp hkmetlere antaj yapyor ve kendisini engellememelerini salyor. Gve diye birinden. Yllardan beri Gve'yi bulup bu iten ekilmesini salamak istedik, olmad, ama Ana irket, haberleme irketlerinin yardmyla yava yava bu adamn etrafndaki emberi daraltabildi. Bayonne kenti dolaylarnda bir yerde oturduunu biliyoruz ve yaknda stne ullanacaz. Eer ona Hel ulamadan nce ulaabi-lirsek, ngiliz polisine sunaca antaj malzemesini de elinden alm oluruz. Bay Able gene glmsedi. lek bir kafanz var, Bay Diamond, dedi. Hele ie intikam karrsa... Sonra birden Muavin'e dnd. Sizin sylemek istediiniz bir ey var m? Muavin aalayarak, Efendim? Ne dediniz? deyiverdi. Fark etmez. Bay Able tekrar saatine bakt. Haydi, devam edelim. Herhalde beni buraya kendi taktiklerini sergilemek iin armadn. Sanrm kurduun dzende bir aksaklk olursa benden 233

yardm isteyeceksin. Yani Hel her engeli aar da Kara Eyll'cleri ortadan kaldrrsa... Evet, yle. Bu konu biraz duyarl olduu iin de o iki sersemin odadan kmasn istedim. Senin temsil ettiin uluslarn FK'y tuttuunu biliyorum. O yzden Ana irket de, CIA da, FK'y tutmak zorunda kalyor. Ama aramzda ak konualm. Filistin sorunu, btn Filistinliler'le birlikte ortadan kalkverse hepimiz ok daha mutlu olurduk. Bunlar hepsi kstah, disiplinsiz, ileri ktlk dolu bir alay serseri. Tarihin cilvesi sonucu Arap Birliinin sembol haline gelivermiler naslsa. Buraya kadar tamam m? Bay Able herkesin bildii bu basit gerei eliyle yana iter gibi bir kareket yapt. ok iyi. imdi eer btn tedbirlere ramen Hel, Kara Eyll'cleri ldrrse ne olur diye dnelim. Byle bir durumda yapmamz gereken tek ey, Filistinliler'i onlar hesabna elimizden geleni yaptmza inandrmaktr bence. Bu adamlarn ne kadar barbar yara-tll olduunu gznne alrsak, sanyorum Nicholai Hel'i ve ona ait her eyi yok ettiimiz zaman yeterince tatmin olacaklardr. Bay Able, Topraa tuz ekmek... diye gld. Evet, yle. Bir sre Bay Able sessiz kald. Gzleri yerde, parmayla st dudan gdklyordu. Evet, sanrm FK'y tandm kadaryla, byle bir c alma gsterisi, eer yeterince vahi ise, onlar tatmin edecek ve bizim kendilerine ne kadar bal olduumuzu gstermeye yetecektir. Kendi kendine glmsedi. Byle bir durumun senin de bir tala iki ku vurmana yarayacan gzden kardm sanma. Hem eldeki taktik sorununu zm, hem de aabeyinin cn alm olacaksn. Acaba srf bunu salayabilmek iin, aldn btn tedbirlerin etkisiz kalmasn, Nicholai Hel'in her engeli ap Kara Eyll'cleri haklamasn ister miydin diye dnyorum. Ona en son darbeyi vurabilmek iin... Balangta amacna ulaamamas iin elimden gelen her eyi yapacam. Ana irket iin en iyisi bu olur ve Ana irketin karlar da her trl kiisel duygulardan nce gelir. Diamond, Bayar234 dmcya doru bakt. Herhalde bu adam Ana irket Bakanna ayrca raporlar veriyordu. Diamond'un balln sylemesi de iyi olacakt. Bay Able konferans masasndan kalkarken, Tamam yleyse, dedi. Artk bana ihtiyacnz yoksa yarm kalan sosyal iime dnebilirim demektir. Diamond bir zile basp Bayan Swiven'i ard ve Bay Able' yukarya gtrmesini syledi. Muavin de kalkp hafife ksrerek boazn temizledi. Bana da ihtiyacnz olduunu sanmyorum, dedi. Hi oldu mu ki? Ama gerektii zaman buralarda olman istiyorum. Gidebilirsin. Diamond, Bayardmcya btn bilgileri en bandan alp Starr'-la FK obanna, onlarn anlayabilecei kadar yava tempoda tekrar gstermesini syledi. O srada ikisi de gne odasndan 'tekrar alma salonuna dnmekteydiler. Arap, kan oturmu gzlerini ovuturuyor, ngilizce/Arapa lgatini cebine sokmaya alyordu. Aman, Bay Dimaond, o odada okumak ne kadar da zor! dedi. Duvarlardaki klar yle parlak ki! imdi ikinizin buraya oturup Nicholai Hel hakknda kafanza girebilecek her eyi renmenizi istiyorum. Btn gece srse, vz gelir bana. Bu adam ziyarete gittiimde sizi de yanmda gtrmeye karar verdim. Bir ie yarayacanz iin deil ama... iin byle bataa girmesinden sorumlu olduunuz iin. Artk ne olursa olsun, sonuna kadar izlemenizi istiyorum. Starr, ok dncelisiniz, diye mrldand. Diamond, asansrden geri dnmekte olan Bayan Swiven'e, unlar not et, dedi. Bir: Hel'in VVyoming arazisi, bitirilsin. ki: svire'deki para bitirilsin. : Gve daha hzla aransn. Drt: MI-5 ve MI-6 uyarlsm ve gerekli talimat verilsin. Tamam Llevvellyn, imdi bu aknlara ayn bantlar yaynlamaya bala. Siz ikiniz de dua edin ki Nicholai Hel daha imdiden bu i iin yeraltna girmi olmasn.

235 ooo GOUFFRE PORTE-DE-LARRAU

Tam o dakikada Nicholai Hel yerin tam 393 metre altndayd ve yarm santimetre kalnlnda bir telde dne dne aaya doru inmekteydi. Onun yetmi be metre aasnda, maarann siyah kadifeyi andran karanlnn iinde geni bir ynt kulesinin tepesi vard. Binlerce yldr bu bacadan aa dklen eylerin doal bir ynts. Bu koninin dibinde de birlikte maara kefine indikleri arkada, onun ayn noktaya on birinci iniini bitirmesini bekliyordu. Yukarda, maarann aa yukar drt yz metre yksekteki aznn kenarnda tel mekanizmasn kontrol eden iki Bask genci vard. Telin doland eski bobini bir yenisiyle deitirirken tel kaymasn diye ifte mengenelerle tutturmulard. niin en sinir bozucu blm de u srayd. Hem de en zor blm. Sinir bozucu oluu, doksan dakika boyunca bacann dar boazlarn saa sola basarak gemeye alm olan Hel'in u anda tmyle o tele baml olduunu bilmesindendi. O dar yerleri evik hareketlerle gemiti Hel. Yerekimine hi boyun ememiti. nk elindeki tel o sra gevekti ve ona hareket zgrl tanyordu. imdi ise kablonun dolamas, dm olmas ya da yanmasnda sarkan telefon hattna dolanmas olasl vard. Ama bacadan iniin btn dnemlerinde, kimi hrpalayc, kimi can skc dnemler olmakla birlikte, hepsinde ortak bir yn bulunuyordu. evredeki ta duvarlar. Bandaki miferin nda salam duvarlarn talar grnyor, iini rahatlatyordu. Eer tele ya da yukardaki vince bir ey olursa, szm ona bunlara tutunma ve kendini kurtarma olasl vard. Oysa u anda artk dar baca blm bitmiti. lk byk akln tavan saylabilecek yerdeydi Hel. Duvarlar miferin nn gsteremeyecei kadar uzaklamlard. Ve kendisi orada basz ve son suz bir karanln ortasnda sallanr durumdayd. Vcudunun arl drt yz metrelik kablonunkiyle birleiyor, buna tad su geirmez yiyecek kutusu da eklenerek hepsi drt yz metre yukardaki 236 mengenelerin gcne bal ve baml bulunuyordu. Hel'in mengene ve vin sistemine sonsuz gveni vard. izimini kendi hazrlam, hepsini kendi atlyesinde eliyle yapmt. Kolay bir makineydi zaten. Yukardaki gl kuvvetli Bask genleri mekanizmay pedal evirerek ynetiyorlard. Pedallarn dn hz ayarl olduu iin ini ok yavat. Bu hz herhangi bir nedenle artarsa, kaydrmah emniyet mengeneleri harekete geiyor, teli hemen durduruyordu. Hel kendisinin karanln iinde gmbr gmbr dp, ilk maaray hemen yarsna kadar doldurmu olan kalntlarn tepesinde paralanmayacan bilecek kadar gveniyordu mekanik sisteme. Ama bir yandan da durmadan telefonla yukardaki genlere biraz daha abuk olmalarn tembih etmekten geri kalmyordu. Azndan solumak zorundayd. Akt az. nk u sra bir yeralt suyunun yaratt kk alayann hizasmdayd. alayan maarann 370'inci metresinde balyor, sonra doksan be metrelik ini boyunca Hel'in vcudunu, kollarn, srayan damlalaryla buz gibi slatyordu. Mifer da suya kar yararszd. Onu sndrp uuldayan suyun nnde, kollar ve bacaklar aryarak asl durumda, beklemeye devam etti. evreyi grememesinin de bir yarar vard. Tel, inite mutlaka yer yer dnm olurdu. Bu yzden ilk maarann tavanndan aaya inerken Hel olduu yerde nce yava, sonra hzl hzl dner, sonra durup ters ynde dnmeye balard. Bu dnler srasnda yan tarafta dklmekte olan suyu grebilse hemen ba dnecekti. Oysa karanlkta yalnzca kendini balon gibi hissetmekle kalyor, dnn hzndan kollarn ve bacaklarn amamaya abalyordu. Hel emniyet mengenelerinin almas iin kendisinin biraz yukarya doru ekildiini hissetti. Bunu midesini yerinden oynatan birka santimetrelik hzl d izledi. Artk arl yeni bobine binmiti. ni tekrar balad. alayann nnden dne dne inerken, birden sular evreyi sis gibi sard. Sonunda aada bir noktack gibi beliren grebildi. Maara arkada onu bekliyordu. Ta kenarda, stne suyun ve kayalarn ya da (Allah korusun) Hel'in demeye-cei bir yerde. Belinden sarkan tehizatn kard srtnme sesi Hel'e koni237

238 nin tepesine geldiini anlatt. Yerle ilk temasn oturarak yapabilmek amacyla bacaklarn yukar ekmiti. nk yukardaki ocuklar arlk azald anda kabloyu sktracaklard. nsann ayak ulary-la yere basm durumdayken koltuklarndaki ve kasklarndaki balardan kurtulmaya almas ok gln ve ok zor oluyordu. Le Cagot yukarya trmanp Hel'in kaylardan kurtulmasna yardm etti, belindeki tehizatn kayn at. Hel'in bacaklar ve kollar iyice uyumu durumdayd. Souun ve nemin iinde vcuttaki dolam epey zorlayordu. Parmaklarn i hissediyor, bir trl kaylar istedii gibi tutamyordu. Le Cagot, kaim sesi maarada gmbrtl yanklar kararak. Demek byle, Nikko, diye grledi. Sonunda beni ziyarete gelmeye karar verdin! Nerede kaldn byle? sa'nn ifte Gavgav adna yemin ederim ki artk vazgeip eve dndn sanmtm. Haydi gel, ay hazrladm. Le Cagot yiyecek kutusunu omuzuna vurup birikinti konisinin tepesinden aaya inmeye balad. Ayan bast ta ve topraklar salam deildi ama o alkanlkla yolunu kolayca bulabiliyor, heyelan yaratabilecek oynak ve iri kayalara hi basmyordu. Hel kan dolamn yeniden salayabilmek iin ellerini ap kapayarak arkadann bast yerlere basa basa onu izledi. Ne de olsa Le Cagot bu hilekr ve dengesiz koniyi ondan daha iyi tanyordu. Salam ve yal Bask airi iki gnden beri burada, bu koninin dibinde kamp kurmutu. Bu sre iinde ulaabildii yakn geitleri Theseus hileleriyle incelemiti. Yoklad yol ve galerilerin hepsi maarann ana boluundan balyor, ounluu blok kayalarda, duvarlarda son buluyordu. Bir ikisinden k yolu vard ama, geilemeyecek kadar dar, atlak gibi eylerdi. Le Cagot hemen Hel'in getirdii kutuya el att. Bu da ne? diye uludu. Bir ie Izarra getireceine sz vermitin! Yoksa inerken kendin mi itin? Eer bunu bana yaptmsa Nikko, Sen

Paul'un kilise Kurmu Gavgavlar zerine yemin ederim ki fena cann yakarm. Bu da bana azap verir nk aslnda iyi insansn. Yalnz doarken bir hata yapmsn ite. Le Cagot'un inancna gre Bask olarak domamak ok ac bir genetik hatayd. 239

Hel, Oralarda bir yerde olacak, dedi ve arka st yatp kaslarn serbeste geveterek rahatlad, iini ekti. Son krk saat boyunca, Le Cagot ana kamp kurup ilk keifleri yaparken Hel maarann bacasndan tam on bir kez inip km, aaya yiyecek, tehizat, naylon ip falan tamt. imdi en byk ihtiyac birka saatlik uykuydu. Bunu da, maarann karanl iinde, ne zaman isterse yapabilirdi. Darda afak skmek zere olsa bile. Nicholai Hel ile Benat Le Cagot on alt yldan beri birlikte bir maara ekibi oluturmulard. Avrupa'nn belli bal maara sistemlerini birlikte incelemiler, ara sra yeni keifler yapm, bu konuda pek az bilgisi olan speleolog'lara derinlik ve mesafe konularnda yepyeni rakamlar sunmulard. Yllar boyu birlikte olunca da her birinin keif srasndaki grev ve rolleri otomatik olarak belirlenmiti artk. Le Cagot elli yama ramen boa gibi kuvvetli ve fil gibi dayankl olduundan, hep nce iner, iniini ok ar yapar, bir yandan dar yerleri biraz temizleyerek yol aard. nk oynak talar kablonun arpmasyla yerinden kopar da derse, bir insan rahat ldrebilirdi. lk iniinde mutlaka telefonu da birlikte getirir, bir tr dip kamp kurar, beklerdi. Hel ise daha evik ve taktik asndan daha becerikli olduu iin btn malzeme tama seferleri onun greviydi. nk bazen, bu maarada olduu gibi, ini bacas dmdz olmayp kvrml olduundan, malzeme dorudan aaya sarktla-myor. Birinin onlar indirmesi art oluyordu. Genellikle gereken eyleri aaya indirmek iki seferde biterdi. Ama bu seferki deiikti. Burada girift bir maara sisteminin btn belirtilerini bulmulard. erde boluklar, galeriler, dizi dizi maaralar olduu kesindi. Buray incelemek ok malzeme gerektirecekti. te Hel'in bu g yolculuu on bir kez yapmasnn nedeni buydu. imdi artk bu grev bittiine gre, vcudunun tehlikeye kar kulland o sinir kaynakl enerjiye de ihtiyac yoktu. Yorgunluunu tmyle hissediyor, d mlenmi kaslar acyla ayor, stne bir uyku bastryordu. Biliyor musun, Nikko? Byk bir soruna o derin ve aydnlatc aklm vermi bulunuyorum. Le Cagot maden bardana bol mi Izarra doldurmaktayd. Maarann dibinde iki gn yalnz kaldktan 240 sonra Le Cagot'nun da dnk varlnn bir sohbet zlemi iinde olmas ok doald. Onun indinde, sohbet demek, iyi bir dinleyici bulup kendisinin hi susmadan konumas demekti. Dndm ey nedir, sana syleyeyim, Nikko. Ben btn maaraclarm kak olduuna karar verdim. Yalnz, tabii Bask maaraclar hari. nk bakasnda lgnlk olan ey, onlarda cesaret ve servene susam-lktr. Sen de ayn kanda msn? Hel, altndaki talar bile daha yumuak hissetmesine sebep olan bir uyku/koma karmna doru kayarken 'hmmm' diye onaylad. Ama imdi diyeceksin ki, maarac acaba dacdan daha m lgndr? Evet, yledir. Neden mi? nk maarac daha tehlikeli titreimler iindedir. Dacnn tek derdi kendi vcudundan ve gcnden doar. Olsa olsa vcudu yorulur ve gc tkenir. Oysa ma-aracmm karsna sinir erozyonlar ve ilkel korkular da kmaktadr. nsanolunun iinde uyuyan ilkel hayvann baz mantk d, akl d korkular vardr. Karanlktan korkar. Yeraltnda olmaktan korkar, nk oray her zaman kt glerin yuvas olarak bellemitir. Yalnz olmaktan korkar. Tuzaa skmaktan korkar. Sudan bile korkar. Dnyaya oradan geldii, sudan karak insanlat halde. Kbusu andran en byk korkular ise, bir, karanln iine dmek, iki, dehlizlerde yolunu bulamadan dolap durmaktr. Ve maarac dediin adam, lgnn, kan biri olduu iin btn bu kbuslarla yzyze gelmeyi kendi serbest seimiyle istemektedir. te bu yzden, o dacdan daha delidir. nk

kaybedebilecei ey, tehlikeye koyduu ey, akldr. te bunu dndm, Nikko... Nikko? Nikko? Ben sana lf anlatrken uyuyorsun, ha? Tembel sersem seni! Ju-da'nm Kalle Gavgalar adna yemin ederim ki ben konuurken uyuyan bin kiide bir kii zor kar! imdeki aire hakaret ediyorsun sen? Gurubu seyretmek yerine gzlerini kapamaya, Bask arks dinlerken kulaklarn tkamaya benziyor yaptn ey. Biliyorsun bunu deil mi, Nikko? Nikko? ldn m, yahu? Evet ya da hayr diye cevap ver. Peki, yle olsun. imdi ceza olarak Izarra'dan senin payn da ieceim ite. ibumi 241/16 Kefetmek istedikleri maarann aft, bir yl kadar nce bir rastlant sonucu bulunmu, fakat sr olarak saklanmt. Bunun nedeni, zerindeki konik Gouffre'un bir blmnn spanya snrlar iinde olmasyd. 1952 ylnda Marcel Loubens'in feci ekilde dp lmesinden sonra Gouffre Pierre-San-Martin'e yaptklar gibi, spanyol yetkililerinin bu maarann azn da kapatma olasl vard. K sresince gen Bask'lardan kurulu bir ekip hi belli etmeden snr talarn biraz oynatm, maaray tmyle Fransa snrlar iinde gstermeyi baarmlard. Bunu yaparken bir seferde yirmiden fazla ta oynatmyor, bylelikle blgeyi sk sk kontrole gelen spanyol grevlilerini kandryorlard. Bu snr dzenbazl genlere ok masum geliyordu alt taraf buras zaten Bask topra deil miydi? ki igalcinin snrlarn ne biim saptadklarnn ne nemi vard ki? Snr oynatmann ikinci bir nedeni daha vard. Le Cagot ve yukarda vin sistemini yneten iki gen, ETA'nn tannm aktif yeleri olduklarndan, onlar i bandayken spanyol polislerinin gelmesi halinde, mrlerinin geri kalanm bir spanyol zindannda geirmeleri olasl da vard. Geri Gouffre Port-de-Larrau, Pic d'Anie denilen ve Fransa'nn maaralar blgesi diye bilinen yreden epey uzaktayd ama, gene de buraya zaman zaman merakl maara ekipleri gelir, buray 'kuru' bulup hayal krkl iinde geriye dnerlerdi. 'Kuru' demek, giri bacasnn birka metreden sonra ta, kaya ve toprakla kapal olmas demekti. Zamanla isim yapm maaraclar arasnda buraya inmek iin zahmet etmee demeyecei dedikodular yaylmaya balad. Hele Ste. Engrace'daki yaylada o kadar ok ve zevkli maaralar varken! Ama bir yl kadar nce iki oban yksek yerlerde koyunlarn otlatrlarken le yemei iin Gouffre Port-de-Larrau'nun kenarna oturup peynir ekmeklerini yemee, ve bu yemei xoritzo ad verilen bir tr sucukla enilendirmeye karar vermilerdi. lerinden bir ta nesi bir ta alp maarann iine atnca, oradan iki kargann havalan dm grerek aalad. Kargalarn ancak ok derin bacalar iine y va yaptklar bilinirdi. Bu yzden bunlarn Gouffre Larrau gibi gam 242 ze derinliinde bir yerde yuvalanmas alacak eydi. Meraklanan obanlar maarann azna yaklap ieriye ta atmaya baladlar. Talarm kard birbirini izleyen yank sesleri derinliin ne kadar olduunu tam olarak anlamalarn nlyordu ama kesin olan bir ey varsa, o da burann artk gamze derinliinde bir yer olmaktan ktyd. Herhalde 1962'de yer alan ve Arrete Kasabasn yerle bir eden deprem, bacadaki kaya ve molozlarn bir ksmn dkm, yolu am olmalyd. ki ay sonra mevsim dnp obanlar kasabaya indiklerinde bulularn Benat Le Cagot'ya anlattlar. Bask zgrln temsil eden nl airin ayn zamanda isim yapm bir maara kifi olduunu biliyorlard. Le Cagot ikisine de bulularndan kimseye sz etmeyeceklerine dair yemin ettirdi ve gidip durumu Nicholai Hel'e haber verdi. spanya'da durum karp da Le Cagot'nun orada kalmas tehlikeli olmaya balaynca, gelir Hel'in evinde gven iinde otururdu zaman zaman. Hel de, Le Cagot da bu bulutan tr fazla heyecanlanmamaya dikkat ettiler. Bacann dibinde byk bir maara sistemi bulma olaslnn zayf olduunu ikisi de biliyorlard. O da, tabii eer bacann dibine inmeyi baarrlarsa. Belki de yzyllardan beri maarann azndan ieri yuvarlanan ta ve molozlardan oluan koni ok ykselmi, maarann tavanna varm ve bir ucu bacann iine girmi olabilirdi. Bu durumda da maaray ebediyen tkam olurdu tabii. Btn bu kukularla birlikte derhal harekete geip bir n keif yapmaya karar verdiler. Bacay temizleyerek aaya inmek ve> evreye yle bir bakmak iin. O kadar. Sonbaharla birlikte dalarn kt hava etkisine girmesi bir avantajd. Hi deilse enerjik spanyol ekiplerinin snr kontrollerini sey-rekletirecekti biraz (Franszlarn can zaten hibir zaman byle bir ie kalkmak istemezdi). Buna karlk kt havann getirdii zorluklar da vard. rnein vinci, tel

bobinlerini, akl telefonlar ve btn tehizatla yiyecei dalara tayabilmek gibi. Le Cagot burnunu yukar kaldrp bu zorluklar kmsedi. Bask-larn en birinci ii olan snr kaaklnn asl byle havalarda hareketlendiini hatrlatt. 243

Bir keresinde ispanya'dan buraya bir piyano getirdiimizi biliyor muydun? diye sordu. yle bir ey duymutum. Nasl yaptnz? Ha-ha! Yass kasketler bunu renmeye amma da can atarlard! Aslnda ok da kolay oldu. Bask dehas karsnda eriyip giden bir almaz engelin rnei ite. Hel kaderci biimde ban sallad. Artk hikyeyi dinlemekten baka kurtulu yoktu. Le Cagot'nun sohbetinin ana temas Bask stnlyd her zaman. Nikko, sen fahr Bask gibi bir eysin. O fec aksanna ramen. Bu yzden sana piyanoyu nasl getirdiimizi anlatacam. Ama bu srr lene kadar saklayacana yemin edeceksin. Sz m? Efendim? Hel'in dikkati baka bir yerdeydi. Szn kabul ediyorum. Bak, nasl yaptk. Piyanoyu buraya nota nota, tu tu tadk. Seksen sekiz seferde bitti. Orta oktavdaki sol' tayan arkada dm, tuu delmi. imdi o piyanoda iki tane 'la bemol' yanyana. Hl yle. Vallahi yle! San Juda'nn Umutsuz Gavgavlar stne yemin ederim ki doru sylyorum. Ne diye yalan syleyeyim? Malzemeyi yukar tamak iin iki buuk gn, kurup denemek iin de bir gn harcandktan sonra keif balamt. Hel ile Le Cagot srayla bacadan aa inmiler, yoldaki, zellikle dar yerlerdeki molozlar, talar temizlemiler, teli kesme olasl bulunan sivri kntlar torpillemiler, aft tkayan gen kayalar krmlard. Bu krdklar kayalardan herhangi biri, krlamayacak kadar sert olabilirdi. Ya da bir tanesi aadaki birikim konisinin tepe noktas olabilirdi. O durumda keifleri balamadan bitmi saylacakt. aftn dmdz bir boru biiminde olmadn ksa zamanda anladlar. ylesine girintili kntlyd ki, her engeli ap dz inebilecekleri bir mesafe bulduklarnda, vcut arlklarn tele verip frl frl dne dne inmek zorunda kalyorlard. Burulan tel dzelinceye kadar. Tkanklklar amann, molozlar sprmenin yan sra zaman zaman dar boazlarda ana kayalar da krp yol amalar gerekiyordu. Bacay ellerinden geldii kadar dzlemek, telin ikide bir sa244

a sola srtnmesini nlemek iin. Byle srtnmeler, eninde sonunda kabloyu zedeler, zayflamasna neden olurdu. Kalnl zaten pek fazla deildi. Le Cagot'nun seksen iki kiloluk cssesiyle ona eklenen yemek kabn tarken gvenli olmas yeterliydi onlara. Hel, pedall vincin izimini hazrlarken en hafif kabloyu kullanmay iki nedenle istemiti. Dar yerlerde kolaylk salamak ve bir de arlk sorunu. Yukardaki bobinlerin arl deildi onu dndren, telin kendi arlyd. nsan telin ucunda yz, drt yz metre aaya salland zaman, telin arl yukardaki adamn harcayaca abay katma karabilirdi. Bacann ii her zaman karanlk olduu iin vaktin nasl getiini anlamadan altlar ve baz kereler yukarya kp da gece olmu grnce aaladlar. Her biri vcudunun gc elverdii kadar alyor, birinin kp tekinin inmesi iin harcanacak zaman kazanmaya abalyordu. Ara sr-a krlan bir kayann ardndan on metrelik dz ini gzknce yaanan heyecanl dakikalar vard. O zaman telin iki ucunda da moraller ykseliyordu. Ama bazen de glkle k-rlabilen bir kaya, bir ya da iki metre aadaki baka bir engelin zerine dp orada kalakalyor, yolu daha da tkam oluyordu. Vinte alan genler bu ite henz tecrbesizdi. Arasra gvenlik kskalarn takmay unutuyorlard. Bir ara Hel aada alr, ksa sapl keskiyle drt talk bir piramide benzeyen tkankl temizlemeye urarken talar birden ayann altndan kayp dklver-di. Bann stndeki tel de gevek duruyordu. Hel dt... Ama ancak otuz santimetre kadar dp yeni bir engelin stne kondu. Bir an iin kendini lm gibi hissetti. Sessizliin iinde durup damarlarndan ykselen adrenalinin midesini yerinden oynatn dinledi. Sonra kulaklklar kafasna geirdi ve o yumuak cezaevi sesiyle yukarya ak seik talimat verdi, kskalarn nasl kullanlacan anlatt, sonra da tekrar iine koyuldu. Hem Hel hem de Le Cagot vcuta tkendikleri zaman, btn eklemleri aryp parmaklan keskinin sapn tutamaz hale gelince, bir oban kulbesine girip uyuyorlard. Bu kulbe obanlar tarafm245 dan ancak yaz mevsiminde, Bask dalarnn en yksek yaylalar otlak grevi yapmaya baladnda kullanlrd. Fazla yorgunluktum uyku tutmad iin, darda rzgr slklar ttrerek eserken onlar ene alarlard. Baskllar'm tipik bir niteliini Hel ilk defa olarak byle gecelerde rendi. Bu insanlar dnyann neresinde gezerlerse gezsinler, ilerinde her an yuvalarna, yurtlarna dnmek iin son_ mek bilmez romantik bir ate yanp duruyordu. Orhiko choria Orhin laket: Yani, Orhy kular ancak Orfry'de mutlu olur. in en g ve en umutsuz dnemi, bacann 365'inci metresine vardklarnda karlarna kmt. Oradaki tkankl aarken hi kesilmeyen buz gibi bir yeralt yamurunun altnda almak zorunda kalmlard. Biraz aadan bacaya giren yeralt nehrinin hrtsn duyabiliyor, bu sesten nehrin bacaya girdikten sonra bir alayan oluturup aaya dkldn anlyorlard. Herhalde bacann o noktadan aasn bu sular am tkanklk falan brakmam olmalyd. Hel ar kayalarla saat cebelletikten sonra yukarya ktnda yz solgundu. Btn vcudu, kemiklerine kadar titriyordu. Dudaklar mosmor kesilmi, yznn, ellerinin derisi saatlerce su altnda kalmaktan burumutu. Le Cagot onun bu halini grnce kahkahalarla glm, Dur bekle, demiti. Bak gerek Bask kuvvetini grnce o kayalar nasl patr patr decek. Ama aaya indikten pek az sonra soluk solua bir ses kulaklklar titretti. Le Cagot aada kayalara svp sayyor, yamurun anasna avradna kfrediyor, bu sersem bacann, bu kara dalarn, maaraclk meraknn ne altn brakyordu ne stn. Kutsal Ruhun Gze Grnmez Gavgavlan adna, giydiriyordu hepsine. Derken birden sessizlik oldu. Az sonra Le Cagot gene soluk solua fsldad. Kayacak bunlar. Kskalar iyi takn. Der de bu kusursuz vcudumun bir yerini sakatlarsam yukarya ktmda tekmeyle gebertirim topunuzu! Hel telefona, Dur biraz, diye haykrd. Le Cagot'nun Kolay al-abilmesini salamak iin teli biraz gevetmi bulunuyorlard. Aadan kayalara inen son darbenin sesi geldi ve telin birden 246 gerildii grld. Bir sre sessizlik oldu, sonra aadan metalik bir ses duyuldu. Tamam, sevgili

dostlarm ve deerli hayranlarm! bitti artk. Yolumuz ak ve ben u anda bir alayann iinde sallanr durumdaym. Gene ksa bir sessizlik, sonra bir ekleme. Ha, bu arada kolum krld. Hel iine derin bir soluk ekip bacann emasn gznn nne getirmeye alt. Sonra sakin sesiyle mikrofona eilip konutu. Vida gibi olan yere kadar tek kolla tutunabilir misin? Hi cevap gelmedi. Benat? Trmanabilir misin diyorum? kinci seenei dnnce... galiba denesem fena olmaz. Yava ve sakin hareket edelim. yi olur. Delikanllardan biri Hel'in direktifi altnda pedallar evirmeye balad. Sistem ylesine yava vitesteydi ki, teli ok ar sarmak dert olmuyordu. lk yirmi metre boyunca hibir glkle karlamadlar. Derken Le Cagot bacann vida gibi kvrlan kesimine girdi. Bu kesim seksen metre kadar srecekti. Dnemelerden yukarya bu yolla ekilmesine olanak yoktu. Duvarlara oyduklar tel yuvalar ancak birka santim ge-niliindeydi. Le Cagot trmandka arasra durup teli dar bir yuvadan kurtarmak, yukar almak zorunda kalacakt. Hem de tek kolla. Balangta Le Cagot'nun sesi kulaklktan muntazam duyuluyordu. Espriler yapyor, mrldanyor, kendi stn yeteneklerini sayp dkyordu. Yeraltndayken srekli konuup arklar sylemek huyuydu onun zaten. Bencil bir air olarak sesin yeraltndaki yank ve titreiminden holandn ileri srerdi hep. Hel aslnda Le Cagot'nun kard grltlerin ikinci bir amac olduunun farkndayd. Bu sesler karanl ve yalnzl geri itiyor, sessizlii dolduruyordu. Ama Hel bunu hibir zaman Le Cagot'ya ak ak sylemedi. Az sonra kendi moralini ykseltmek ve yukardakilere gsteri yapmak iin patlatlan esprilerin, arklarn, kfrlerin yerini ar bir soluma ald. Arasra di gcrtlar da duyuluyordu. Hareketler krk kolunu acttka. Tel bir yukar bir aa inip kyordu. nce birka metre yukar, sonra Le Cagot teli bir skklktan kurtarabilsin diye biraz bolluk. 247

iki elini de kullanabilse teli bann stnde tutarken alr, olduka kolaylkla kabilirdi. Pedal eviren birinci gen tkenince teli ifte kskala tutturup yer deitiler. Artk pedal evirmek de biraz kolaylamt. Ne de olsa telin yardan fazlas bol.inlere sarlm durumdayd. Ama Le Ca-got'nun yapt aama hl yava ve dzensiz olmaktayd. ki metre yukar, metre bolluk, eski yere kadar sarma, bir metre yukar, iki metre bolluk, iki buuk metre yukar. Hel, Le Cagot'ya mikrofonda hibir ey sylemiyordu. Eski dosttular. Le Cagot'nun kendisine lf sylenerek moralinin ykseltilmesine ihtiyac olduu duygusuna kaplmasn istemiyordu. Bu yzden de kendini pek gereksiz hissetmekteydi. Sinirleri gergindi. Sempatik kinesodiks ve duyu diliyle Le Cagot'ya elinden geldii kadar yardm etmek iin baz budalaca fakat kanlmaz eyler yapmak zorunda kalyordu zaman zaman. Bobinlerin yannda duruyor, kulaklktan Le Cagot'nun ar solumasn dinliyordu. Teli her on metrede bir krmzya boyamlard. Krmz iaretlerin geliine bakan Hel, Le Cagot' nun o sra bacann neresinde olduunu hesaplayabiliyordu. Benat' nm evresindeki talarn durumunu gznn nne getiriyor, parmak ucuyla basabilecei o kk knty dnyor, telin kesinlikle taklaca o kk ucu hatrlyor, az stteki dar boazdan geerken krk kolunun nasl acyacan gz nnde canlandryordu. Le Cagot'nun soluklar artk yutkunma ve i ekmeye dnmt. Hel tele bir daha gz att. Le Cagot u anda k'm en g noktasnda olmalyd. 44'nc metredeki ifte kayalarda. Orann tam altnda ok dar bir geit bulunuyordu. ki kolunu kullanan biri bile glk ekerdi oradan geerken. stelik teli de idare etmek g olacakt Le Cagot iin. O sra kulaklklara, Durun! diye bir ses geldi. Evet, oraya varm olmalyd. Ban geriye atp yukarya, kayalara bakyor olmalyd u anda. Galiba burada biraz dinlensem iyi olacak, dedi. Dinlenmek mi? Hel armt. Alt santimlik bir kayaya basarak dinlenmek, ha? Herhalde son gcn harcyordu artk. Le Cagot bitmiti. Gster248

dii aba ve duyduu ac gcn tketmiti. Hem de iin en g yerine varmadan. ifte kayalar bir geerse artk adamn arln tele bindirebilir, onu dolu bir uval gibi yukarya ekebilirlerdi. Ama ifte kayalar kendi kendine amak zorundayd. Pedal eviren gen Hel'e doru bakt. Tipik Bask gzleri korkuyla doluydu. Baba Cagot bu genlerin gznde byk bir halk kahramanyd. ngiltere ve Amerika'da verdii konferanslarla Bask iirine saygnlk kazandrm, devrimci ruhuyla dnya genlerinden alklar toplam biri. Sonra... Hel denilen bu yabancyla spanya'ya girip on arkadan cezaevinden kurtarm biri! Le Cagot'nun sesi tekrar duyuldu. Bir sre burada kalmak istiyorum. Artk soluk solua deildi. Ama sesinde sakin bir kadercilik hissediliyordu. Buray ok beendim. Tam bana gre bir yer, diye ekledi. Nicholai ne yapmas gerektiini pek bilemeden, o yumuak sesiyle konumaya balad. Neandertal bunlar, diye sylendi. Evet, herhalde dnyada bu insan neslinden daha nce yaam olan neandertal adamn soyundan geliyorlar. Neden sz ediyorsun? diye sordu Le Cagot. Bas ki ardan. Basklardan sz etmen iyi ama, Neandertallere ne olmu? Basklann nereden ortaya ktn epeydir inceliyordum. Gerekleri sen de benim kadar biliyorsun. Basklann dili, Aryen dillerden nce kullanlanlar arasnda hayatta kalan tek dil. Irk olarak da Avrupa uluslarnn hibirine benzemediklerini biliyoruz. Sfr grubu kan Avrupahlar'n ancak yzde krknda bulunurken Basklarda yzde altma kyor. Eskualdunlar arasnda ise B grubu kan gren olmam. Buradan da belli ki bunlar apayr bir rk. Daha nce yaam baka bir tr insanlarn soyundan geliyorlar. Bak, seni uyaryorum. Nikko. Bu konumalar hi holanmadm bir maceraya doru gidiyor! ...ayrca bir de kafatas biimi meselesi var. Basklann yuvarlak kafas daha sonra gelen CroMagnon insanlardan ok daha nce yaam olan Neandertal adama benziyor. Biliyoruz ki dnyann stn insanlar aslnda Cro Magnon'larn soyundan gelir. 249 Nikko? Vaftizci Yahya'nn Islak Gavgavlar adna yemin ederim ki sonunda beni kzdrmay baaracaksn! Basklarn teki insanlardan aptal olduunu sylemiyorum ki? Ne de olsa spanyol efendilerinin ayaklar dibinde epey ey rendiler ve... Ahh! ...yoo, asl fark fiziksel bence. Geri gsterili parlak bir kuvvete ve cesarete sahipler... vur-ka cinsinden ilerde yararl olacak trden kuvvet ve cesarete. Ama kuvvetlerini devam ettirmek gerekince... iler tahamml noktasna dayannca... u teli biraz bollatrm... Aslnda onlar sulamyorum. nsan neyse odur. Doann bir oyunu. Geen zamann iinde yer alm bir buruukluk, bu dk yetenekli insanlarn dalk lkelerinde hayatta kalmalarn salam naslsa. Neden salam? Ak konumaktan kamayalm. Bu yerde oturmay baka hangi ulus ister ki? Yukarya geliyorum. Nikko! Gnein son defa tadn karmaya bak! mrnn en son gnn yayorsun! Palavra skma. Benat. O ifte kayalardan ben bile olsam zorluk ekerdim. Ki benim hem iki kolum da salam. Hem de Neandertal olmak gibi bir kusurum yok. Le Cagot cevap vermedi. Kulaklktan gene solumas duyulmaya balamt. Koluna bir ta dedike genizden gelen bir homurtu iitiyordu. Pedaldaki gen teli nce yirmi, sonra otuz santim yukar ekti. Gzleri telde, kulaklar aadan gelen ac dolu soluklardayd. kinci gen telin fazla ucunu eliyle tutuyordu. Gereksiz bir yardm duygusu Hel kulaklklar bandan kard, maarann azna gidip otur du. Artk yapabilecei hibir ey yoktu. Benat'ya bir ey olursa bunu kulaklaryla duymay da istemiyordu. Gzlerini indirdi, kendini orta dzey meditasyona getirmeye alt. Bylelikle duygularn uyutuyordu. Vinte alan gencin ln duyuncaya kadar meditasyondan kmad. Teldeki iaret 40 metreyi gsteriyordu. Artk Le Cagot'yu kendileri yukarya ekebilirlerdi!

250 Hel maarann azndaki dar oyukta durdu. Le Cagot'dan gelen sesleri duyabiliyordu. Vcudunun baca duvarlarna srtnmesini. ki gen onu can acmasn diye santim santim ekerek yukarya kadar getirdiler. Gne bacann ancak iki metre derinliine kadar girebiliyordu. Bu nedenle, gze grnmesiyle tutulacak ykseklie varmas arasnda yalnzca birka saniye geti. Le Cagot artk kayalara asl durumda, kendinden gemi, kl rengi yzyle akta sallanp duruyordu. Kendine geldiinde oban kulbesindeki kerevetin stnde yatmaktayd. Kolunu bir bez parasyla askya almlard. Genler al rpyla kulbede ate yakarken Hel yatan kenarna oturmu, arkadann hrpalanm yzne, kk gzlerine, kzl sakalnn altnda hl gri grnen yzne bakmaktayd. Biraz arap ister misin? dedi Hel. Papa bakire mi? Le Cagot'nun sesi zayf ve titrekti. Tulumdan sen sk azma Nikko. Tek kollu bir insann yapamayaca iki ey vardr. Bunlardan biri de tulumdan arap imektir. Kei derisinden yaplm tulumdan arap imek, elle azn kusursuz biimde koordine edilmesini gerektirdiinden Nicholai bir bakasna arap iirmekte glk ekiyordu. Nitekim birazn da Benat' mn sakalna dkt. Le Cagot ksrd, boulur gibi oldu. Dnyann en kt hasta bakcs sensin Nikko, dedi. Hel glmsedi. Alak sesle, Tek kollu insann yapamayaca teki ey nedir? diye sordu. Sana syleyemem Nikko. Byle eyler iin henz ok gensin. Aslnda Nicholai Le Cagot'dan daha bykt. Ama en azndan bir on be ya daha kk gsteriyordu. Gece oldu. Benat. dedi. Seni vadiye sabahleyin indiririz. Kolunu yerine oturtmak iin bir veteriner bulurum sana. Doktorlar yalnzca Homo Sapien'leri tedavi eder. Le Cagot birden hatrlad. Umarm yeryzne ktmda fazla cann yakmammdr, dedi. Ama kanmtm buna. Ne derler bilirsin Nola neurtcen baiuu, Hala neurtoco are t. 251 Bana attn dayakla leceimi sanmyorum, iyileirim herhalde. yi, diye srtt Le Cagot. ok safsn, dostum. Bu ocuksu plan anlamayacak mym sandn? Beni kzdrnca fkenin verdii gle yukar trmanacam m sandn? Olmad ite... deil mi Olmad. Bask'lar bana gre fazla kurnaz. Sen Pier hari. O herkese gre fazla kurnaz. Zaten Sen Pier de aslnda Baskt. Bunu ou kii bilmez. imdi syle bana bakalm, maaramz nasl bir yer? Daha inmedim. nmedin mi? Alla Jainkoa! Ama ben de dibe inmemitim! Henz maara bizim saylmaz. Ya bu arada eek spanyol'un biri deliin azndan ieri der de maaray sahiplenirse? Peki, afak sknce inerim. yi. imdi bana biraz daha arap ver. Hem bu sefer elini sk tut. Kar stne iiyle adn yazmaya alan ocuk gibi oynatma! Ertesi sabah Hel telden aaya indi. Btn yol temizdi artk. alayann iinden geip bacann maaraya ald yere geldi. Yukarda delikanllar kskalar takmlard. Hel dnen telin uunda havada sallanrken mthi bir bulu yapm olduklarn ilk defa anlyordu. Maara ylesine geniti ki, miferindeki k duvarlara ulaa-myordu bile. Ksa zamanda ayaklan dipteki ynn stne bast. Kaylar kayp dmesin diye oradaki bir kayaya dolad. Ayann altndaki oynak talara dikkat ederek yavaa maarann tabanna indi. Taban, koninin tepesinden iki yz metre aadayd. Magnezyum lambasn yakt ve kolunu kaldrp bann arkasnda tuttu- Ik gzlerini kamatrmasn diye. ok geniti maara. Bir katedralin iinden bile geniti. Her yne giden dehlizler gze arpyordu. Ama aadaki sualt nehrinin ak yn Fransa'ya doruydu. Demek kefe geldiklerinde o yne doru yrmeleri gerekiyordu. Hel'in ii maaraclafl zg doal merakla dolup tayordu ama, gene de yannda Le Cagol olmad iin daha kapsaml bir kefe girimeye gnl elvermedi Hakszlk olurdu. Tekrar ynt koniye trmanp teli zd. 252

Krk dakika sonra maarann azndan sisli sabah na kt. Bir sre dinlendikten sonra genlere yardm edip vinlerin alminyum tplerini sktler. Maarann azna doru birka kaya yuvarlayp girii buraya rastlant eseri olarak gelebileceklerin gznden sakladlar. Ayn zamanda yanllkla ieriye debilecek koyunlar da korumu oluyorlard bylelikle. Vin erevesinin ve kablo srtnmelerinin izleri stne akllar attlar. Bu saklama iinin k gelince kendiliinden en iyi ekilde yaplacan aslnda onlar da biliyorlard. oban kulbesine dndklerinde Hel, Le Cagot'ya raporunu verdi. Le Cagot zonklayan kolunun verdii straba ramen bu ie ok heveslenmiti. ok iyi, Nikko, dedi. Gelecek yaz geri geliriz. Dinle. Sen maaradayken burada biraz dndm. Maaramza bir isim bulmak zorundayz, deil mi? Bu ismi verirken de adil davranmak istiyorum. Geri yolu ama srasnda benim gsterdiim cesaret ve yetenei yabana atmamak gerek ama, ne de olsa oraya ilk inen sen oldun. Btn bunlar dikkate alarak sonunda maaramz iin en uygun ad buldum. Neymi? Le Cagot maaras! Nasl? Hel glmsedi. Allah da biliyor ya, adil bir isim dorusu, dedi. Btn bunlar bir yl nce olmutu. Dalardaki kar eriyip yok olunca hemen ie koyulup ilk inilere ve maarann bir haritasn karmaya giritiler. imdi artk yeralt nehri boyunca ilk yrye gemeye hazrdlar. Hel bir saat kadar, yatt kayann stnde, btn giysileri ve izmeleriyle uyumay srdrd. Le Cagot bu sre iinde kendi kendine konuup yeni gelen Izarra'dan yudumlar alp durdu. Bir yudum kendi hesabna, bir yudum da Nikko'nun yerine. Sonunda Hel, stne yatt sert kayann actmasn hissedebilecek kadar dinlendi ve kprdanmaya balad. Le Cagot hemen kendi k e n d i n e konumasn kesti, arkadan izmesinin burnuyla drtt << Nikko? Btn mrn uykuyla m geireceksin? Uyan da u yaptgn ie bak! Yarm ie Izarra imisin, obur herif! 253

Hel dorulup aryan eklemlerini gerdi. Hareketsiz yatmas, maarann souunun iliklerine ilemesine neden olmutu. Hemen Iza-rra iesine uzand ama ieyi bo buldu. Le Cagot, teki yary ben itim, diye itirafta bulundu. Ama sana bir ay yapabilirim. Benat aydanlkla cebelleirken Hel stndeki parat tulumuna benzer giysiyi kard. Yaka ve kol azlar, ieriye su girmesin diye zel olarak sk lastikle kapanmt bu giysinin, sonra ste giydii drt ince kaza birer birer syrd. Drt kazan stne giyilmesi, soua kar etkili oluyordu. En ite gevek dokulu jarse bir gmlek vard. Onu da karp nemli kaza tekrar giydi. yi Bask ynnden yaplan bu kazaklar slakken bile stabiliyordu insan. Hel btn bunlar kendi icad ettii bir lambann nda yapyordu. On vatlk bir ampul, her yan balmumuyla svanm basit bir oto aksne balanmt. Basit bir letti ama, evredeki karanln insann asabn bozmasn nlemeye yetiyordu. Dolu bir ak ampuln drt gn drt gece snmeden yanmasna yetiyordu. Gerekirse artk ifte kayalar ve darboaz genilettiklerine gre, doldurulmak zere yukar da gnderebilirlerdi. Yukarda genler telefon aksn dolu tutmak iin hazr bulundurduklar pedall manyetodan bunu da doldururlard naslsa. Hel izmelerini ayandan ekerken, Saat ka? diye sordu. Le Cagot elinde bir fincan ak ayla yaklayordu. Syleyemem, dedi. Neden? nk bileimi evirirsem ayn yere dklr, aptal! Al ite, i ayn. Le Cagot parmaklar yand iin ellerini havada sallyordu. imdi bakabilirim saatime. Le Cagot maarasnn tabannda ve belki dnyann baka baz yerlerinde u anda saat alt otuz yedidir. Belki birka dakika ama pay tanan iyi olur. yi. dedi Hel, Le Cagot'nun her zaman ay yerine halad tisan'm tadndan hafife rperdi. Bu durumda geziye balamadan nce dinlenmek ve yemek yemek iin be altrsaatimiz var demektir. Her ey hazr m? eytan melekten nefret eder mi? 254 Brunton pusulasn denedin mi? Bebeklerin kakas sar mdr? Kayalarda demir karm olmadndan emin misin? Musa orman yangn kard m? Floresan(") da ambalajl m? Franko eein biri mi? yi yleyse. imdi ben uyku tulumuna girip uyuyabilirim. Nasl uyuyabilirsin! Hele byle byk bir gnde! Bu delie tam drt kere indik. l aldk, harita kardk, iaret koyduk. Ve her seferinde de nehrin mecrasn izleme isteimizi byk abalarla gelmedik. nk en byk serveni en sona saklamak istiyorduk. imdi ise vakit geldi! Nasl uyuyabilirsin, Nikko? Nikko? nanamyorum. Le Cagot omuz silkip iini ekti. Bu Doulular anlamak mmkn deil, diye sylendi. Yanlarnda on kilo kadar floresan boya tamak zorundaydlar. Yol kapanr ya da su yeraltna dalarsa yani nehrin suyunu izleyemeyecekleri noktaya gelince bunu suya boaltacaklard. Bu suyun, sonunda Holarte Irmana alacan hesaplamlard. Km Le Cagot spanya'da vatanseverlik servenlerine atlrken Hel oralara keifler yapm, rman kayalara doru iki yz metrelik girinti yapt yerleri gezmiti. Oralarda bir sr yeralt suyu rmaa boalyordu. Ama bu sulardan yalnzca birinin hz ve bykl bu maarann suyuna benziyordu. Baskl iki gen iki saat sonra nehrin o yresine irmak kuracaklar, nbetlee suyun rengini izleyeceklerdi. Suda florasanini ilk izini grdkleri anda zaman not edeceklerdi. Tabii saatleri Hel ve Le Cagot'nunkiyle ayarlyd. Boyann dklmesinden rmakta gorulmesine kadar geen sreyi bylelikle ltkten sonra, Hel ile Le Cagot bir karara varacaklard. Sre ksaysa, dalg giysileriyle kendilerini suya brakp bir deney yapmak mmkn olabilirdi. O zaman magarayi avularnn iine alm, bir ucundan girip tekinden km Olacaklar demekti. Be saatlik derin bir uykudan sonra Hel gene her zamanki gibi birden ve tmyle dinlenmi olarak uyand ve hemen ayld. Henz bir kasn oynatm olmad gibi gzlerini de am deildi. Geli*Bazi cisimlerin k ve rntgen nlarna arz edilince kendiliklerinden eitli renkli ille klar sama nitelii. Florma 255 mi yaknlk alglamas onu derhal uyard. evrede yalnzca bir kii vard. Onun da titreimleri bulank, inceydi. Yani bu insan ya hayal kuruyor, ya dnyor ya da uyuyordu. Tam o srada Le Cagot'nun o koca sesiyle horladn duydu.

Le Cagot giyinik olarak uyku tulumunun iine girmiti. Aknn nda yalnzca uzun, kark salaryla pas rengi ve kr karm sakal grnyordu. Hel ayaa kalkp kk ocan mavi alevini yakt. Su kaynaymca antalarda ay arad. ay o kadar uzun sre demlerdi ki, sonunda iinde kahveden fazla kafein varm gibi olurdu. Vcudunu fiziksel faaliyetlere adam bir kii olan Le Cagot, uyudu mu da derin uyurdu. Hel onun kolunu uyku tulumundan ekip saatine baktnda ruhu bile duymad. Artk yola kmalar gerekiyordu. Hel, Benat'nm uyku tulumuna yan taraftan hafif bir tekme att. Cevap olarak yalnzca bir homurtuyla nnltl bir kfr geldi. Hel bir daha tekmeledi. Le Cagot yan dnp dizlerini karnna ekti. Kendisine eziyet eden bu adamn duman olup uacan umar hali vard. Kaynayan su balonlar karmaya balaynca Hel arkadana nc ve daha gl bir tekme savurdu. Bu sefer ald titreimler deiikti. Uyanmt Le Cagot. Hi kprdamadan konutu. Eski bir Bask atasz vardr. Uyuyan birini tekmeleyen insan sonunda mutlaka lr. Herkes lr. Grdn m ite? Halk felsefemizin derinliine yeni bir kant. Hadi, kalk artk. Dur bir dakika! Kafam toplamama izin ver, Tanr akna! Ben bu ay bitirip yola kyorum. Dnte sana maarann na sil olduunu anlatrm. Pekl yleyse! Le Cagot fkeyle uyku tulumunu tekmeleyip iinden kt. Hel'in yanma, tam stne oturdu. ayn elinden alm syleniyordu. sa, Meryem, Jozef ve o eein akna, bu nasl ay byle! Da ay. At sidiine benziyor. Dediini kabul etmek zorundaym. Ben senin gibi her eyi tat m deilim. Hel ayn bitirdi, sonra iki antay eliyle bir tartp hafif olann seti, ip kangaln omuzuna takt. rili ufakl engelleri srtlad, an 256 tann yan cebini yoklad ve en son i olarak da miferindeki n pilini yeniledi. Bu piller de kendi icadyd. Gerard/Simon pilinin biraz gelitirilmii. Kk olmakla birlikte gl bir pil. Hel'in en byk meraklarndan biri, maaraclk gerelerini izmesi ve atlyesinde kendisinin yapmasyd. Bunlarn patentini almak ya da satna girimek aklnn ucundan bile gemezdi ama, zaman zaman maa-rac dostlarna bunlardan armaan ettii olurdu. Dnp Le Cagot'ya bakt. O hl ay elinde, oturuyordu. Hel, Beni maarann sonunda bulabilirsin, dedi. Tanmak kolay olur. Yznde zafer ifadesi tayan adam benim. Sonra dnp nehrin kanal boyunca uzanan koridorda yrmeye balad. Sen Pier'in Koca Gavgavlar adna sen kle gdenlerden farkszsn, biliyor musun? diye bard Le Cagot. Bir yandan hzla yklerini omuz-luyordu. Senin damarlarnda Falanj kan olduuna bahse girebilirim. Hel koridora girdikten hemen sonra durup Le Cagot'yu bekledi. Btn bu taklmalar, aralarndaki ilikinin yerlemi esprileriydi. Hel aslnda kiiliinin gc, yaknlk duygusunun avantajlar ve ince vcudunun evikliiyle ikili ekibin lideriydi. Le Cagot ise o boa kuvveti ve dayanakll sayesinde en iyi ikinci adam oluyordu. Daha balangtan beri, Le Cagot'nun gururunu ve kendine saygsn koruyacak bir yntem tutturmu gidiyorlard. Durmadan kfreden, zorbalklar yapan, yakman hep Le Cagot idi. indeki ozan ruhu onu Falstafms bir soytar klna sokuyordu ama bir farkla. Bu adamn o ylmak bilmez cesareti onu nice atak servenlere srklemi, spanya halkna eziyet eden faistlere kar nice gerilla hareketine glerek nclk etmesine yol amt. Le Cagot, Hel'e yetiince birlikte koridor boyunca yoku aa yrmeye baladlar. Bastklar yerler ve evresindeki duvarlar, akan suyun hareketleri sayesinde iyice temizlenmiti. Kayalarn bileimi de iyice belli oluyordu. Yukarlar lletayd ama suyun iinden akt yatak ok eskiden kalma, tabakalar halinde bir kayayd. stteki lleta tabakasn su andrm, kendine yatandan kurtulmak iin yol aramt. Anlalan biraz asitli olan su zamanla lletam tmyle yemi, kendine bir yatak oymutu. Yanlar da durmadan oymakta, kapad talar srklemekteydi. Srklenen talar yanlara arpibmi 257/17

tka daha byk paralarn kopmasna neden oluyordu. Bylelikle geometrik dizi halindeki gelime yzlerce ve binlerce yldan beri srp gidiyordu. te bu maara byle byle meydana gelmiti. Btn ii yapan, o srtnmeler ve eritmelerdi. Byk kayma ve kmeler krk ylda bir yeralan eylerdi aslnda. ouna da bu blgede epey sk rastlanan depremler neden olurdu. Bir saati akn bir sre, koridor boyunca yrdler. Yollar hafif aaya doru yokutu. Duvarlar ve tavan yava yava onlara doru yaklat. Sonunda eni ancak iki metre fakat derinlii en az 10 metre olan suyun yanndan eilerek ilerlemek zorunda kaldlar Tavan daha da alald. Az sonra melerek ilerlemekteydiler. stelik srtlarn-daki antalar da tavana srtnyordu. Le Cagot titreyen bacaklarnn arsna kfretti. melmi durumda uzun sre yrmek bacaklar iin pek kolay saylmazd. Yol daralmaya devam ederken ikisinin de kafasnda ayn dnce vard. Dile getirmek istemedikleri dnce: Bu yol byle darala darala son bulursa, bunca hazrlkla buraya gelmeleri bouna olacakt. Belki gerekten az sonra evrelerindeki kayalar tokuacak, su da aradan yeraltna doru kaybolup gidecekti. Tnel hafife sola kvrlmaya balad. Derken sudan uzanan koca bir kaya, zerinde yrmekte olduklar dar eridi tkayverdi. Hel bu kayann ilerisini gremiyordu. Suda yryerek geme olana da yoktu. Buras ok derindi. Olmasa bile, ilerde bir ukur bulunmas olasl onu durdurmaya yeterdi zaten. Bu yeral. sularnn iinde yrrken derin ukurlara basp yok olan maaraclarn ykleri dil den dile anlatlp durmaktayd. Sylendiine gre adamlar belki yz, belki iki yz metre derinliindeki ukurun iine ekiliyor, dne dne inen suya kaplp sonunda dipteki dev girdabn iinde parala nyorlard. Aylar sonra evredeki akarsularda giysi ve tehizatlarn m paralan bulunuyordu. Bunlar kamp atei banda anlatlan ykle di kukusuz. ou yalan veya abartma olmalyd. Ama tm halk l kyeleri gibi bunlar da gerek korkulan ifade ediyordu. Maaracl. rm ou iin byle suyun iinde yutulup gitmek, kayalardan aaya dmekten, heyelanlar altnda kalmaktan ya da depreme yakalan maktan daha byk bir korku haline gelmiti. Suyun iinde yutulup 258 gitmeyi korkunlatran ey boulma korkusu da deildi. Kaynayan girdabn iinde paralanmakt asl sinirlerini bozan. Eee? diye sordu Le Cagot arkadan. Sesi tnelin iinde yanklanyordu. Ne gryorsun? Hibir ey. te bu ok gven verici. Orada yle durup duracak msn? Burada krk yl byle melik durumda oturamam ki! Yardm et de srtmdakini indireyim. Bu skk durumda Hel'in antasn indirmek kolay deildi. Ama antadan kurtulunca hi deilse biraz dorulabildi. Burada su ok daralm olduu iin Hel kollarn kaldrp vcudunu devirince kar taraftaki talara tutunabildi. Sonra srtst dnd. Arln dengeleyip omuzunu kar duvara yaslad. Vibram izmeleriyle de alttaki dar kntya salamca bast. Yan yan ilerleyerek, omuzlarn, avularm ve tabanlarn kullanarak stne doru uzanan kayann altndan szld. Sular kalalarndan bir kar aada akp duruyordu. ok g bir ii yapt avularnn derisi biraz yzld ama o ar ar ilerlemeyi srdrd. Le Cagot'nun kahkahas birden her yan doldurdu. Hey! Ya yol birden genilerse, Nikko? stersen sen oraya sk tutun da ben kpr gibi stne basaym. O zaman hi deilse birimiz baarya ularz! Tekrar gld. Allahtan su genilemedi. Kayay getikten sonra daha da darald, yalnzca tavan biraz ykseldi, Hel'in mifer nn vurduu yerden daha yukarya doru kalkt. Hel hl ilerliyordu. Yol sola dnmekte devam ediyordu. Biraz ilerde lambann nn vurduu yerde, ayaklarn bast kntnn yok olduunu, oraya kayalar biriktiini ve suyun da aalara batp gittiini grnce ii burkulur gibi oldu. Oraya varp evresine baknabildii zaman kendini bir boluk iinde hissetti. Bast yer geri iki metreden geni deildi ama, tavan, n varamayaca kadar yksekti. Bir an durup soluk aldktan sonra yan duvarla kaya birikiminin kesinden trmanmaya balad. Tutacak ve basacak yerler bol ve iriydi. Ne var ki kayalar rm gibi kopup duruyordu. Her admndan nce bast yeri dikkat-

259 le kontrol etmekte, eliyle tutunduu parann kopmayacamdan emin olmaktayd. Sabrla otuz metre kadar trmandktan sonra birbirine dayanm duran iki dev kayann arasndan geti. Artk yass bir ta zemin zerinde duruyordu. Duruyordu ama, ne ilerde ne de yanlarda hibir ey gremiyordu. Ellerini rpp ses dinledi. Yank ok ge geldi. Sesi bouktu. Ayrca pepee birok yanklanmalar yeralmt. Demek Hel u anda byk bir maarann aznda bulunuyordu. Suyun kenarndaki kayann yanma dnmek uzun srmedi. Gemek iin oraya takl brakt ift kat ipe tutunup Le Cagot'ya kayann berisinden seslendi. Le Cagot bu arada biraz geriye gitmi, poposuyla tabanlarnn zerine oturup biraz rahatlayabilecei bir yere yerlemiti. O da hemen kalkp kayaya yaklat. Eee? dedi. Gidebiliyor muyuz? Byk bir maara var. Harika! antalar kayann evresini dolaan ipin yardmyla geirdiler, sonra Le Cagot, az nce Hel'in yapt gibi kar tarafa tutunarak kayann evresini dolat. Bunu yaparken durmadan ac ac kfr edi-yor, oradaki kayaya, Joshua'nm Borazanlar alan Gavgavlar adna svp sayyordu. Hel trmanacaklar yerdeki ipi de yerinde brakt, ayrca kopan kayalarn birounu temizlemi olduu iin, otuz metrelik ykseli pek g olmad. ki iri kayann altndan geip yass tan stnde1 yanyana durdular. Sonradan bu delie Anahtar Delii diye isim takacaklard. Le Cagot magnezyum lambasn yakt ve koca maara binlerce yldan beri ilk defa olarak kendini insanlara gsterdi. Le Cagot dehet dolu bir fsltyla. Aman Tanrm! dedi. Trma nan maara! Geri irkin bir grnmd ama ok heybetliydi. Doann bu mthi maaras, tabanndan en az yz metre yksekte, tavanndan da bir yz metre aadaki ta kntnn stnde durmakta olan ni minicik bceksi insanlar kmsyordu sanki. Maaralar genellikle ebediymi gibi bir duygu veren asude yerler olurdu. Ama trmanan 260 maaralar denilen trde onlar, o organik boluklaryla gerekten rktc oluyordu. Burada her ey, sanki yeni getirilip konmu gibi canl ve sivriydi. Tabanda ev boyu kayalar vard. Aralar ynt paralaryla doluydu. Tavanda kopup den kayalarn oyuk yerleri belli oluyordu. Garip, yeni yetme gibi bir maarayd buras. Gvenilir bir yer deildi. Hl trmanmaya, tabann da, tavann da ykseltmeye devam ediyordu. Yaknda, yani belki yirmi bin, belki elli bin yl sonra buras da durulup oturacak, her maara gibi normal bir maara haline gelecekti. Ya da trmanmaya devam edip yeryzne alacak, kuru maara tabir edilen, i uzants bulunmayan yerlerden biri olacakt. Tabii u haliyle gsterdii genlik znel bir kavramd. Jeolojik zaman perspektifi iinde dnlmeliydi. Tavandaki taze oyuklar belki yllk, belki yz yllk olabilirdi. Ik snd. Gzlerini altrp mifer klaryla grebilmeleri iin aradan uzun bir sre gemesi gerekti. Gzlerinin nnde kar benekleri dans ederken Hel yanbamdan Le Cagot'nun sesini duydu. Bu maaray vaftiz ettim ve ona isim koydum. Burann ad Le Cagot maaras olacak. O sra duyulan rlt sesinden Hel, arkadann vaftizi pek kuru kuruya yapmadn anlyordu. Karklk olmaz m? diye sordu. Ne demek istiyorsun? Birinci maarann ad da yle. Hm-m. Bak bu doru. Eh, o halde burann adn Le Cagot Boluu koydum.. Bu nasl? yi. Ama senin de bu buluuna katkm unutmu deilim, Nikko. Demin yle zorlukla amak zorunda kaldmz o yere Hel Kayas diye isim takacam. Bu nasl? Daha fazlasn isteyemezdim. Doru. Devam edelim mi? unlar bitirir bitirmez. Hel defterinin zerine eilip elindeki pusulann yardmyla mesafe ve ykseklik tahminlerini not etti. Yola ktklarndan beri her yz metrede bir bu ii yapyordu. Sonra elin-dekileri su geirmez torbaya yerletirip, Tamam, gidelim, dedi. 261

Bir kayadan bir kayaya dikkatle geerek, atlaklar ve yarklar arasndan szlerek, ambarlar boyundaki koca kayalarn srt zerinden dolaarak Boluk dedikleri yerin kar tarafna gemeye abaladlar. Aada akmas gereken su, den kayalarn altnda gzden kaybolmutu. Kopup dmelerin taze oluu ve burada hava srtnmesi bulunmay yznden sathlar yerekimi kurallarna meydan okuyan lgn kntlar yapyordu. Lunaparklardaki garip yerlere benzer bir yerdi buras. Hani suyun aadan yukarya doru akt izlenimini veren, gze dzm gibi grnen yerin dik bir yoku olduu anlalan o elence yaplar gibi. nsan dengesini gzyle deil, ancak duygularyla salayabiliyordu. Ynlerini de bu kargaaln iinde iyice kaybettiklerinden ancak pusulann yardmyla ilerlemekteydiler. Yol bulma abalan, ayn o arpk urpuk yzeyi stnde gezinmeye alan astronotlarmkinden pek farkl deildi. Bellei fazla ykleyip ilemez hale getiren ey, tandk grnmlerin bolluuydu. Yukardaki koyu karanlk, bilinaltlarma bask yapyor, tavandan kopacak on binde bir boyunda bir parann onlar karnca gibi ezebileceinin bilincini ilerinde boluk duygusu yaratyordu. ki saat sonra be yz metre kadar yol almlard. Artk maarann kar tarafn grebiliyor, tavann alalp bir yn kayaya doru ini yapt yeri fark edebiliyorlard. Son yarm saat boyunca evrelerinde bir ses hissettirmeye balamt kendini. nce tabandan ykselir gibi olan belirsiz grlt ve fsltlarn arasna karm gibi gelen bu ses, ancak onlar dinlenmek zere durduklar zaman iitilir hale gelmiti. Aada, tabann altnda kollara ayrlm akan sular giderek birbirine yaklayor, birleiyor, ses ykseldike ykseliyordu. Derken anladlar. Bir alayan vard. Byn bir alayan. lerde. Tavanla kayalarn birleir gibi grnd yerin tesinde. Bir saati akn sre, yntnn oluturduu duvarn nnde ileri geri yrdler, yarklara girip kayalarn aralarna sokuldular, ama te tarafa geebilecek bir yol bulamadlar. Maarann bu tarafnda pek kaya saylabilecek boyda ta yoktu. Buradakiler surlar boyunda yekpare paralard. Kimi dik, kimi yatk, kimi garip bir a meydana getirecek pozda, kimi ta yukarda bir yerde knt oluturmu du 262 rumdayd. Ote taraftan gelen suyun sesi de onlar bir yol bulmak iin zorluyor, zorluyordu. Le Cagot grlty bastracak bir sesle, Biraz dinlenip kendimize gelelim, diye seslendi, bir tan stne oturdu, elini antasna daldrarak peynir, biskvi ve xoritzo arad. A deil misin? Hel ban iki yana sallad. Defterine notlar iliyor, yn konusunda fk tahminler, eim konusunda belki daha gerekten uzak saylar yazp duruyordu. Elindeki Brunton pusulas bu maarada pek bir ie yaram saylmazd. Le Cagot, u duvarn arkasndaki, sakn al olmasn? diye sordu. Sanmyorum. Holarte rmana olan mesafenin yarsna ancak vardk. stelik en az iki yz metre de yksekteyiz. Boyay dkmek iin suyun yanma bile varamyoruz. Bu duvar amma da sinir bozucu ey! Daha da beteri... peynirimiz bitti. Ne yapyorsun yle? Hel antasn srtndan atm, duvara geliigzel trmanmaya koyulmutu. Yntnn tepesine bir gz atmak istiyorum. Biraz sola doru kay. Neden? Orada bir ey mi grnyor? Hayr ama imdiki durumda ben tam altnda oturuyorum ve rahatm bozup buradan kprdamak da istemiyorum. Duvarn yukarlarnda yol aramay pek. dnmemilerdi. nk oradan geebilseler bile herhalde kendilerini alayann tepesinde bulacaklard. Grleyerek inen suyun iinden yol bulmak ise mmkn olmayabilirdi. Ama artk duvarn dibinde geit bulunmad ke-sinleince tek anslar yukarlar aramaya kalmt. Yarm saat sonra Le Cagot tepesinden doru bir ses duydu. Ban arkaya eip mifer n sese doru evirmeye alt. Karanln iinde Hel aaya doru geliyordu. Yere basnca hemen oturdu, sonra antasnn zerine uzand ve kolunu yzne kapad. ok yorulmutu. Solumak iin bile aba harcyordu. Mifer nn cam da bir dme sonucu atlamt. 263 Bir ey yemek istemediinden emin misin? diye sordu Le Cagot. Hel, gzleri kapal, gs inip kalkarak, yznden terler boalarak dostunun kara mizahna cevap verdi: Kolunu uzatp ona uluslararas bir iaret yapt. Yumruu hemen yanma dp orada kalakald. Yutkunmaya almak bile ac veriyordu. Boazmdaki kuruluk batc olmaya balamt. Le Cagot hemen xahako'yu uzatt, Hel kana kana iti. nce tulumu dilerine dedirmi, sonra ynn saptayp tulumu giderek uzaklatrm, arab dorudan boazna nianlamt. Tulumu durmadan skyor, boaz iyice dolduu zaman yutuyordu. Bu yle uzun srd ki sonunda Le Cagot arap konusunda kayg duymaya balad. Gocunuk bir sesle. Eee? Bir yol buldun mu? diye sordu. Hel srtarak bayla evet iareti yapt.

Nereye ktn? alayann stne, tam orta noktaya. Bok! Yoo, galiba sularn arasndan inilecek bir yol var. Denedin mi? Hel omuzlarn kaldrp krk mifer fenerini gsterdi. Denedim ama yalnz baaramadm. Beni yukardan koruman gerek. Basacak yer salam. Deneyip de cann tehlikeye atmayacaktn, Nikko. Gnn birinde dp ldn zaman ok piman olursun. lgn kayalarn arasndaki lgn yarklardan geip kendini Hel'in yannda, alayann tam zerindeki kayada bulan Le Cagot aknlktan aknla srkleniyordu. Byk bir grltyle dklen sularn sisi, rzgrsz havann iinde ykselip, kaynar gibi dumanlar karyor, bu dumanlar onlarn evresini saryordu. Sisin iinden tek grebildii biraz altlarnda alayann balad yer, ve iki yana uzanan slak kayalard. Hel saa doru seirtti. Orada bastklar knt birka santim daralyor, ama bir kayann evresinden dolap devam ediyordu. Eskimi ular yuvarlanm bir kayayd. Aadaki grlt nedeniyle ancak iaretle anlaabileceklerdi bura da. Hel, Le Cagot'ya bulduu salam basama gsterdi. Le Cagol 264

glkle oraya basp ipi Hel'in beline dolad. Hel kaygan kayalardan aaya doru inmeye balad. Normal olarak nce sisin iine, sonra suyun iine girmesi gerekiyordu. Daha sonra da... inallah... suyun te tarafna geebilecekti. Le Cagot bast szm ona salam basamaa bir kfr savurup meldi ve elindeki ipi yandaki bir kaya kntsna dolad. Hel inerken duvarda ne zaman bir yark bulsa duruyor, ipine bir engel geirip oraya takyordu, Allahtan bu kayalar ok girintili kntlyd. Ayak parmaklarnn ucuyla basacak, el parmaklaryla tutunacak ok yer vard. alayann yn yeni deimi, arada suyun buralar dzlemesine pek frsat kalmam olacakt. En byk sorun bann stndeki ipteydi. Yirmi metre kadar inip sekiz engeli duvara takt zaman artk slak ipin srtnmelere kar dayankll kuku getirmeye balyordu. Hel ipe aslrken ayak parmaklar bast yerden ayrlp ykseliyor, tam o anda Le Cagot da ipe bolluk vermek gereini duyduundan, eer kayarsa onu tayabilmekte glk ekecek bir durumda bulunuyordu. Sisin iinde biraz daha indi, sonunda siyahla gm rengi karm gibi, grnen sularn mifer ndan bir kar uzakta bulunduunu grd. Biraz duraklayp kendini iniin en g ksmna hazrlad. nce ipi koluna sarmas Le Cagot'ya baml olmakszn hareket etmeyi salamas gerekiyordu. Le Cagot belki bilmeyerek ipe aslr, Hel'in su altnda gremedii duvarda gedik aramasn engellerdi. Bu inada dklen sularn arlnn da Hel'in bana, omuzlarna binecei ortadayd. Suyu aincaya kadar yeterli ipi kolunda hazr etmeliydi. nk su altndayken soluk alamayabilirdi. Buna karlk, koluna sard ip ne kadar uzun olursa, dme halinde o kadar aaya sarkacak demekti. Sonunda bir metrelik pay kendi kontrolnde tutmaya karar verdi. Bu ip suyun altndayken bitebilirdi. Keke daha uzun tutabilseydim, diye dnd. Ama saduyu ona daha fazlasnn tehlikeli olduunu sylyordu. Derken kafasn vurup kendinden geerse ancak o dzeydeyken suyun dna sallanabilir, bould u k t a n kurtulurdu. 265

Hel yavaa sulara doru yaklat. Sular artk yznden birka santim uzaktayd. Ksa zamanda, sanki sular yerinde duruyormu da, kendisi sislerle birlikte ykseliyormu gibi bir duyguya kapld. Elini suya uzatt. Sular bir anda bileinin evresini bilezik gibi sard. Hel suyun arkasnda duvar yoklayarak bulabilecei en derin oyuu arad. Parmaklan keskin bir yara girdi. Bu yark biraz fazla aadayd. Suyun arl onun aaya itecei iin, yksekte bir yer bulsa daha iyi olacakt. Ama bulabildii tek yark buydu. stelik omuzu da suyun arl altnda armaya balamt. Birka derin soluk ald, her birini sonuna kadar verdi. nsan soluksuz brakan eyin, cierlerdeki oksijen azlndan ok, karbondioksit okluu olduunu ok iyi biliyordu. Son soluu ok byk ekti. Gsndeki diyaframn elverdii kadar. Sonra te birini sald, sularn arasna dald. Durum komik, hatta hayal krkl saylabilecek bir durumdu. Dklen sularn kalnl yirmi santim var yoktu. Suyun iine girmesiyle arkasna gemesi bir olmu, orada hemen kendine basacak bir knt bulmutu. Arkadaki duvar yle przlyd ki, salkl bir ocuk bile inebilirdi buradan aa. in kolayl ortadayd. Deney yapmaya falan gerek yoktu. Hel hemen suyun iinden geri kt, trmanp Le Cagot'nun tnedii rafa geldi. Le Cagot'ya sesini duyurabilmek iin kafasn ona yaklatryor, arasra tolgalar tokuuyordu. Hel sonunda mutlu durumu ona anlatabildi. Geri dnerken kolaylk olsun diye ipi yerinde takl brakmaya karar verdiler ve pepee inmeye baladlar. Ksa zamanda przl duvarn dibine varmlard. En komik olan da, akan suyun arkasna getikleri anda normal sesleriyle konuabilmesiydi. Su perdesi sanki darnn grltsn kesiyordu. Arka taraf baya sessizdi. Aaya yaklatka sular da azald. Giderek daha ou sis halinde ykselir gibiydi. Suyun arl aada az, yukarda fazlayd adet. inden gemek de kolaylamt sularn. Sanki alayandan deil de sanak yamurdan geiriyormu gibi. Dikkatle yollarna devam ettiler. Yerler prl prl kayayd. Sular, zerindeki btn pislii sprmt. Onlar sisin iinden karanlk havaya karken suyun sesi de yava yava arkalarnda kalma266

ya balad. Durup evrelerine baktlar. ok gzeldi buras. Kristal maaras denen trden, insan boyutlarna daha uygun bir yer. O korkun Le Cagot Boluu gibi deil. Sanki turistik bir yerdi buras. Tabii hibir turistin ulaamayaca turistik bir yer. Savurganlk saylacan bile bile, magnezyum lambasn bir kere daha yakmak istiyor, dinmek bilmez bir merak duyuyorlard. Soluk kesecek kadar gzel. Arkalarndan inen sulardan ykselen sis bulutlar, evrelerinde ve stlerinde duvarlara gml, parldayan aragonit kristalleri. Le Cagot gezdirdike kristaller canl gibi parldayp snyordu. Kuzey duvarnda donmu bir alayan grlmekteydi. Doudaki duvar kalsitti. Tabaka tabaka, gittike gerileyerek ykseliyordu. Bu arada sarkt ve dikitler yer yer birlemi, koca stunlar oluturmutu. Ik turuncuya dnp snnceye kadar hi konumadlar. Sonunda duvarlardaki klar, gzlerinde uuan beneklere dnnce, solgun mifer klar tekrar nem kazand. Le Cagot'nun sesi kiiliine uymayacak kadar yava kt. Buraya Zazpiak Bat Maaras diyelim. Hel ban sallad. Zazpiak Bat. Yani Yediden bir dosun. Pirene yresindeki yedi Bask eyaletini birletirmeye abalayanlarn slogan. Pek gerekleebilecek bir hayal deildi bu tabii, istenecek bir ey de deildi belki. Ama romantik tehlikeleri, gvenli skntya tercih eden zaman zaman zalim ve budala olabilen, ama asla korkak ve kk olmayan insanlar harekete getirebilmek iin ie yarayan bir :.logand. Basklarm bu lgn hayalini, bu asla ulalamayacak maarayla birletirmek ok normal grnyordu insana. Hel melip klinometresiyle alayann tepesine olan meyili ka-baca lt, sonra biraz zihinsel aritmetik yapt. Hemen hemen Holcarte Irma dzeyine indik saylr, dedi. k artk pek uzakta olmasa gerek. Evet, diye karlk verdi Le Cagot. Ama akarsu nerede? Nasl kaybettin onu? Doruydu. Yeralt nehri kaybolmutu. alayandan sonra her-hlde yerdeki yarklardan aaya gemi, altlarda bir yerde akyor Olmalyd. imdi iki olaslk vard. Ya maarann bir yerinde tekrar 267 karlarna kacak ya da su grnmeden kayalar yolu tkayp ii bitirecekti. Yazk olurdu o zaman. nk yzerek tekrar gne na kma zevkini gerekletiremeyecekler demekti. Ayrca nehrin banda nbet bekleyen genlerin emekleri de boa gidecekti. Zazpiak Bat Maarasnda ilerlerken Le Cagot ne geti. Yol kolayken genellikle byle yapard. Nicholai'nin daha iyi bir kaya taktik-isi olduunu ikisi de biliyorlard. Bunu ne Le Cagot'nun kabullenmesine ne de Nichola'nin vurgulamasna gerek vard. Liderlik, maarann durumuna gre otomatikman deiiyordu ite. Bacalarda, yamalarda g yerlerde Hel baa geiyor, maaralara, dramatik yerlere girdikleri zaman ise Le Cagot ne dyor, dolaysyla oralar o kefedip isimlendiriyordu. Bir yandan ilerlerken bir yandan da maarann yanks iinde sesini denemekteydi Le Cagot. O inleyen, vurgusuz Bask arklarndan birini tutturmutu. Bu rkn acya dayanklln belli etmeye yetiyordu byle bir ark. Melodide yalnz ses taklitleri deil, duygu taklitleri bile vard. Tell (tarrapatakan) bir adamn ilerini nasl sa-karcasma (kirri-marra) yapt anlatlyordu. Kristal maarasnn sonuna yaklarlarken Le Cagot arky kesti. Enine doru geni, disiz bir azn srtmas gibi grnen karanlk yarn nnde durdu. Gerekten srtlacak, gizli bir aka var gibiydi bu ite. Le Cagot n yarktan ieriye uzatt. Geri yoku burada aaya doru biraz daha dikleiyordu ama, gene de 15 derecelik bir eimi gemiyordu. stelik tavan da dik durulabilecek kadar yksekti. Bir cadde, bir bulvard buras! Belki de bu maara sisteminin son b lmyd. Le Cagot admn att... ve takm taklavatm akrdatarak aaya doru dt. Geidin taban kaygan kille doluydu. Ya gibi bir ey. Le CagOl srtst yatm durumda aaya doru kayp gidiyordu. nce pal hzl kaymyordu ama, iniini gene de durduramyordu. Bir yandan kfrediyor, bir yandan penelerini saa sola savurup tutunacak m yer aryordu. Ne var ki her taraf ayn kaygan tabakayla kaplyd. Tu tunacak bir knt, bir kaya da yoktu. Bu abalamas onu tersyz 268

dndrmekten baka ie yaramad. Artk arka arka kayyordu. Yar oturur durumda, aresiz, fkeli bir Le Cagot. Derken inii hz kazanmaya balad. Yukarda, yokuun banda duran Hel, Le Cagot'nun mifer nn giderek uzaklap kln seyrediyordu. Derken k da uzaklardaki bir deniz fenerinden geliyormu gibi grnmeye balad. Hel'in yapabilecei hibir ey yoktu. Durum aslnda komikti ama, ya yokuun dibinde bir kaya falan varsa... Hayr, yoktu. Hel o gne kadar bu kadar derin bir yerde byle kaygan bir kil tabakasna rastlamamt. Ik epey uzakta, aa yukar altm metre aada hareketsiz kald. Hi ses yoktu. mdat sesi bile. Hel, Le Cagot'nun bir yere arpp kendinden gemesinden korktu. Derken geitten yukar bir ses ykseldi. Le Cagot'nun sesi fke ve hrstan kuduruyordu. Kelimeleri pek anlalmyordu ama arada srada bir ikisinin anlam tad da oluyordu. ...Saint Sebastian'm Delik Deik Gavgavlar adna... Demek Le Cagot'ya bir ey olmamt. Evet, durum gerekten komik saylabilirdi ama, eer son kangal ipleri Le Cagot ile birlikte aaya gitmemi olsayd. O bile, o korkun boa kuvvetine ramen, ipi altm metre yukarya frlatamazd. Hel derin bir soluk ald. imdi dnp Zazpiak Bat' gemesi, alayana trmanmas, suyun iinden gemesi ve ipi braktklar yerden almas gerekiyordu. Dnmesi bile yorucuydu. Ama... Hel antasn srtndan syrd. Bunu yannda tamann anlam yoktu. Geitten aa tane tane kelimelerle seslendi. Ben... ipi... almaya... gidiyorum! Aadaki k kprdad. La Cagot ayaa kalkyordu. Evet... git... al! diye cevap geldi. Derken k bir an grnmez oldu, rappp diye byk bir su sesi duyuldu. Bunu fkeli kkremeler, takrtlar, su aprtlar ve kfrleri izledi. Sonra k tekrar grnd. Hel'in kahkahas hem geidi hem de maaray doldurdu. Le Cagot herhalde nehre dm olmalyd. Demek nehir orada tekrar ortaya kyordu. Ne acemilik ama! Aadan Le Cagot'nun sesi duyuldu. Buraya... geldiinde... seni... ldrebilirim! 269

Hel tekrar glp alayana doru yrmeye balad. eyrek saat sonra tekrar kaygan yokuun bandayd. pi salam bir yere balamakla urayordu. Hel nce ipe tutunup ayakst kaymay denediyse de olmad. Bir an iinde kendini kst oturur buldu. Ayaklan nde, hzla iniyordu. Pantolonunun nnde, ap arasnda kil birikintisi gittike ykselmekteydi. Kuku verici bir leke. te bu, maaracln atafatl engellerine, kayalara, bacalara, alayanlara hi benzemeyen gln bir engeldi ama, amas ayn derecede g bir engeldi. Sivrisinek sorunu gibi. Budalaca, rahatsz edici, ve yenmesinden onur kazanlmayan bir engel. Kaygan killer btn maaraclarm nefret ettii eydi. Hel sonunda yanst devrildii zaman Le Cagot'yu dzgn bir raf eklini alm tan stne oturur buldu. Biskvisini yiyor, xoritzo iiyordu. Hel'in geliini grmemezlikten geldi. Gsterisiz iniinden hl fkeli, suya dnden srlsklamd. Hel evresine baknd. Evet, kuku yok, buras maara sisteminin sonuydu. Bulunduklar oda, bir ev kadar vard. Daha dorusu Etchebar atosunun kabul salonlarndan biri kadar. Herhalde buras zaman zaman su doluyordu. nk duvarlar dmdz, taban da aklsz ve tertemizdi. Le Cagot'nun stne oturup yemek yedii knt, tabann te ikisini kaplyordu. Uzak kede ise dikdrtgen biiminde, muntazam bir ukur vard. Tam bir arap mahzeni gibi. Hel arap mahzeninin kenarna gidip n aaya doru tuttu. Yan duvarlar dmdzd ama gene de keden inmesi kolay olacakt. Acaba neden Le Cagot buraya inip maaray bitiren ilk insan olmak istemedi, diye dnd. Le Cagot onun aklndan geeni bilmi gibi, Bu onuru sana sakladm, dedi. Adalet olsun diye mi? Evet, ondan. Bu ite bir bit yenii vard. Sapina kadar Bask olmakla birlikte Ie Cagot Fransa'da eitilmi biriydi. Adalet duygusu ise Fransz dncesine tmyle aykr den bir kavramd. Ne de olsa Franszlar sonu gelmeyen kuaklar halinde soylu yetitirmi, fakat bir tek centilmen yetitirmemi bir ulustu. Orada adalet yerine, yasalar vard. 270 Gene de uzun sre bekleyip arap Mahzenini bakir brakmakta anlam yoktu. Hel aaya bakt, ayak basacak en iyi yerleri arad. ...Bir dakika! O su sesi. Le Cagot suya dmt. Neredeydi peki su? Hel durduu yerde izmesini uzatp arap Mahzenine doru sarktt. Dikkatle. Birka santimetre aada izme suyun yzeyine deip krklklar yaratt. Yzey ylesine dzgnd ki havadan fark yoktu. Dipteki kayalarn biimi de ok netti. Bunlarn su altnda olduu dnyada kimsenin aklna gelmezdi. Hel, Seni piolu pi! diye fsldad, sonra gld. Bu suyun iine indin, yle mi? Hel izmesini yukarya ektii anda suyun yzndeki krklklar da kayboldu. Aadaki gl aknt yzeyindeki krklar bir anda emip yok ediyordu herhalde. Hel kenara diz kp suya hayranlkla bakt. Hayr, suyun yz hareketsiz deildi. Alttaki aknt buray byle geriyordu yalnzca. Nitekim Hel parman batrd zaman parma hafife eildi. Bir basn hissetti. Parman bir yannda izler meydana geldi. Dikkatle baktnda Hel mahzenin dip tarafnda, ta aada ke bir delik grd. Nehir buradan darya akyor olmalyd. Daha nce de byle tuzak havuzlar grmt Hel maaralarda. Aknty belli etmeyen, kpksz sular. indeki tm mineral ve mikroorganizmalardan arnm olduu iin normal su renginden bile mahrum olan sular. Hel duvarlar inceledi, su izgisini bulmaya alt. Herhalde dipteki gen delikten su darya ok dzenli ekilde akyordu. Oysa yeralt nehrinin debisi mevsimden mevsime deiiklik gstermekteydi. Hem bu odann tm, hem de kaygan geit zaman zaman suyla dolup bir sarn grevi yapyor olmalyd. Hatt yalar fazla olduu zaman Zazpiak Bat'm tabannda bile s bir gl meydana gelebilirdi. Oradaki dikitlerin durumu da bylelikle aklanm oluyordu ite. Buraya ya mevsiminde inmi olsalar, yolculuklar Zazpiak Bat'ta son bulacakt demek. Suyu izleyemedikleri yerde dalg takm kullanmaya niyet etmilerdi ama, eer Zazpiak dolu olsa, Hel herhalde kaygan geidi su altnda kolay kolay bulamayacakt. Bulsa 271

bile oradan aaya yzmek, bu odaya varmak, gen delikten geip gl akntya kendini brakmak ve ak havaya kmak imknsz olacakt. nilerini kurak mevsimde yapmakla aklllk etmilerdi. Le Cagot saatine bakarak. Eeee? dedi. Boyay boaltalm m? Saat ka? Yediye az var. Bekleyelim de tam yedi olsun. Hesaplamas kolay olur. Hel grnmeyen akntya tekrar bakt. Bu dzgnln altnda byk bir gcn sular bir yere srklediine inanmak gt. Keke iki eyi bilebilseydim. diye sylendi. Yalnzca iki mi? u suyun ne hzla hareket ettiini ve bir de gen delikten sonraki yolun tkank olup olmadn. Diyelim ki boyal suyun nehirde belirmesi ksa srd. On dakika, rnein. Gelecek geliimizde bu delikten dar yzmeye alr mydm? Elbette. On be dakika bile olsa alrdm. Le Cagot ban iki yana sallad. On be ok, Nikko. p fazla uzun olur. Yolda ban derde girerse seni geri ekmem uzun srer. Bence olmaz. En fazlas on dakika. Daha fazlaysa bu iten vazgemeliyiz. Doann baz esrarlarn bakir brakmak o kadar da fena bir ey de. Le Cagot'nun hakk vard tabii. Hel Torbada ekmek var m? diye sordu. Ne yapacaksn? Suya serpeceim. Le Cagot kendi peksimetinin bir parasn frlatt. Hel paray dikkatle suyun zerine koyup hareketini izlemeye balad. Para nce dibe doru indi. Sanki havada dyormu, ama yavalatlm d yapyormu gibi. Yalnz arasra gzn gremedii dalgalar onu sarsyordu. Gerek d, esrarengiz bir grnmd bu. ki adam hayranlkla izlediler. Derken birdenbire, sanki bir byye kaplm gibi yok oluverdi biskvi paras. Akntya deer demez, gzn izleyebileceinden daha byk bir hzla deliin iine doru emilmiti, 272 Le Cagot soluunun iinden bir slk ttrd. Bilemiyorum, Nik-ko. dedi. Bana biraz kt grnyor bu durum. Ama Hel oktan ilk kararlarn vermeye balamt. Bu gen delikten ieriye ayaklar nde girecekti. Ba nde girmek tehlikeli olurdu. Hele bu hzla. Yol stnde bir kaya varsa, arpma ok kt olabilirdi. Ayrca yolun tkal olmas halinde gerisin geri ekilirken de ba yukarda kmay tercih ederdi. Hi deilse le Cagot ekerken o da ayaklaryla yardmc olabilirdi. Holanmyorum Nikko. O kk delik seni mahvedebilir ve ben de bir hayranmdan mahrum kalrm. Hem unutma ki lmek ciddi bir itir. nsan gnahkr olarak lrse soluu spanya'da alr. Daha bir iki hafta dnme sremiz var. dedi Hel. Dnte konuur, dalmaya deer mi, demez mi, karar veririz. Demezse dalg takmlarn buraya kadar tamayz. imdi boya deneyi bize yolun boyunu bildirecek. Saat ka? Yedi saylr. Boyay atalm yleyse. Floresam iki kiloluk torbalarda getirmilerdi. Hel hemen antadan kard, Le Cagot kelerini ap boyalar arap Mahzeninin kenarna dizdi. Yelkovan on ikinin stne gelirken hepsini suya atverdiler. Torbalar duru, kristal suyun iinde aaya iniyor kesiklerden yeil bir duman kar gibi oluyordu. ki torba bir an iinde delikten geip grnmez olurken, teki ikisi dipte yatyor, deliklerinden yeil boyalar kusup bunlar yatay bir izgi halinde delie doru yollamakla yetiniyorlard. Boalmaya yz tutuklar zaman akntya kapldlar ve koyboldular. saniye sonra su tekrar dupduru kesildi. Nikko? Bu kk havuzu Le Cagot Ruhu diye adlandrmaya karar verdim. Ya! nk temiz, berrak ve saydam. Ve hilekr ve tehlikeli.

ibumi

273/18

Biliyor musun Nikko, galiba sen nesir adamsn diye kukulanmaya balyorum. Kusur saylr bu. Hi kimse kusursuz deildir. Kendin iin konu. lk ynt konisinin dibine dnmek olduka ksa srd. Yeni kefettikleri maara sistemi hereye karn temiz ve kolay bir yerdi. Darack geitlerden srnmek, uurumlardan inmek, kuyularla cebellemek gerekmemiti. Yeralt nehrinin zerinden akt tabaka byle sert ve temiz olduu iin. Vinlerin banda uyuklayan Bask genler, sandklarndan saatler nce kulaklklarnda onlarn sesini duyunca aaladlar. Delikanllardan biri onlara. Bir srprizimiz var. dedi. Neymi o? diye sordu Le Cagot. kn da kendi gzlerinizle grn. Ynt koninin tepesinden bacann ilk blmne k her ikisi iin de ok yorucu oldu. Parat kaylaryla asl kalmak gse ve diyaframa byk bask yapyordu. Bundan boulanlar bile olmutu. sa'nn armhta lm bile byle bir diyafram kaslmas sonucuydu. Le Cagot bunun byle olduunu sylemekte gecikmedi. Kaylara asl kalma ikencesini ksaltabilmek iin yukardaki genler kahramanca pedal eviriyorlard. Ta ki aadakiler bacann ilk ksmna ayak basp biraz dinleninceye kadar. Kanlarna biraz oksijen girsin diye. Hel arkadan kt. Gerelerinin bir ksmn gelecek keif iin aada brakmlard. ifte kayalar getikten sonraki k zaten dmdzd. Hel ksa sre iinde kendini gzleri kr eden bir karanlktan km, gzleri kr eden bir beyazla dalm buldu. Onlar aadayken beklenmedik bir hava deiimi olmu, koullarn en tehlikelisini karlarna karvermiti: Sis rts. Hel ve dac arkadalar birka gnden beri sis rtsn bekliyo lard zaten. Houte Soule yresinin btn Bask'lar gibi onlar da buralarda gkyznn havay nceden belli ettii kansndaydlar. K rala gre nce Ipharra adl kuzey rzgr gkyzn bulutlardan arndrr, mavimsi yeil bir renk yaratr, uzaklardaki dalar sisle kap 274

lard. Ipharra sresi ksa olurdu. Bundan sonra rzgr douya kayar, serin esen Iduzkihaizea'ya dnrd. Bu szn anlam gnele rzgr demekti. Esinti her sabah gnein doumuyla balar, akam gne batarken kesilirdi. Dolaysyla leden sonralar serin olur, akamlan ortal scak basard. Hava hem nemli hem berrak olurdu o sra. Yer rtsnn silueti ok netleirdi. Derken bir sabah insan pencereden baktnda havann kristalletiini grr, uzaktaki dalarn mavi rengi kaybolurdu. Vadiye yaklam gibi ayrntlar belli olurdu hepsinin. O zaman Hego-churia dnemi balam demekti. Gneydou rzgr. Sonbaharda bu rzgr haftalarca srebilir, hava ok gzel olurdu. Ama onu izleyen dnem Haize-hegoa dnemiydi. fkeli gney rzgrnn egemenlii, yamalarda uuldamas, atlar skmesi, ince aa fidanlarn koparp srklemesi, gzlere toz karmas dnemi. Bask'larn her eyi ters olduu gibi, bu fkeli rzgr da insana scak deen bir rzgrd. Vadileri sprp evleri sarst anda bile gkyz prl prl yldzl olurdu. Kaprisli bir rzgrd bu. Aras-ra sessizlie gmlr, silh sesinden sonraki sessizlii hatrlatrd, Sonra hemen btn gmbrtsyle geri dner, insan yaps her eyi darmadan eder. Tanr yaps olanlar ar deneylerden geirirdi. te Haize-hegoa rzgr byle kaprisli, tehlikeli, gzel ve acmasz olduu iin Bask vecizelerinde Kadin'a benzetilirdi. Sonunda gney rzgr yorulur, batya dner, ya getirir, gkleri youn bulut k-mcleriyle doldururdu. Bu konuda bir Bask sz de vard: Hegoak hegala urean du. Yani, gney rzgrnn bir kanad suyun iinde uar. Gneybat rzgrnn yamuru yere dik derdi. Bu yzden toprak icin iyiydi. Ama o da hemen geer, yerini Haizebelza'ya, kara rzgra brakrd. O zaman yamurlar sanki enine yaar, emsiyeleri anlamsz olurdu. Ve sonunda bir gece gkyznn rengi birden alr, yzeydeki rzgr kalakalr, alak bulutlar kayplara karrken st dzeylerde aydnlk bulutlar tepeye birikmeyi srdrrd. Gne batarken 1 kumulsler de gneye doru koar, orada kzl bir renk alrlard. Ama bu gzellik bir tek gece iindi yalnzca. Ertesi gn gene Ipharra`nin yeil kard ortaya. Kuzey rzgr geri dnerdi. Ve tabii herey yeniden balard. 275

Geri rzgrlar durmadan pusulann evresinde dner dururdu ama, Bask havalarn nceden kestirmek gene de gt. Baz yllar hava bu plan iinde drt devir yaparken, baz yllar bir tek devir yapard. Ayrca her rzgrn iddeti ve sresi de deiime urayabilirdi. Bazen, arada bir dnemi atlayabilirdi bile. ki rzgr arasndaki gei dneminde genellikle rzgrlardan hibiri dieri zerinde hakimiyet salayamaz, o zaman Bask'lar Bugn hava yok. derlerdi. Hava olmad, dalarda rzgr kprts olmad zamanlarda ise bazen byle bembeyaz bir sis rts kverirdi ortaya. Sis tabakalar kaln battaniyeler gibi toplanr, stten gne ald iin prl prl parlar, gz kamatrrd. Sis yle youn olurdu ki, insan uzatt kolunun ucundaki elini bile g grrd. Bu koulla geici krlkten daha ciddi sorunlar da dourabilirdi. Ba dnmesi ve duyusal ie dn gibi. Bask dalarna alkn kiiler kapkara gecelerde bile dolaabilirlerdi. Yanaklarna deen rzgr onlara kardaki engelin tr hakknda fikir verebilirdi. Yuvarlanan bir akl yerin eimini anlatabilirdi. Hem karanlk hibir zaman mutlak olamaz di. nsan gz kesinlikle gkyznn bir yerinden biraz k almay baarrd naslsa. Ama byle youn siste bu duygusal tepkiler tmyle sfra iniyordu. Gz sinirleri uykuya yatyor, gzler gneten kamayor, ama isi fark ettikleri iin merkezi sinir sistemine gryoruz diye haber salyorlard. Bu haber, iitme ve dokunma duyularnn gevemesine yol ayordu. Mesafe konusunda fikir verecek bir rzgr da yoklu Rzgrla youn sis asla bir arada bulunmazd. Sesler bsbtn tehlikeliydi. Nemli havada su zerreciklerine arpp yansyan ses, her ynden birden geliyormu gibi olurdu. Ve ite Hel bacann karanlndan gzleri kr eden byle bir sisin iine kmt. Parat kaylarn aarken Le Cagot'nun sesi magara aznn ilerisinde bir yerden duyuldu. Bize sz ettikleri srpriz buymu! Ne kadar gzel! Hel biraz ilerleyince, vinlerin banda calismakta olan be glgeyi hayal meyal fark etti. Daha sokulunca,bun 276 lardan ikisinin nehirde nbet bekleyenler olduunu anlad. Onlara, Bu sisin iinde mi trmandnz? diye sordu. Biz gelirken yeni yeni oluuyordu. Ucu ucuna yetitik. Aalar nasl? Hepsi dacyd. Hel'in ne demek istediini anlyorlard. Daha gri, dediler ok mu gri? ok. Sis aada daha griyse oradan gemek tehlikeli demekti. Hele bu uurumlar, maaralar diyarnda. Yaplacak tek i yukarya trmanmak ve da bitmeden sisin bitmesini ummakt. Bu durumlarda her zaman iin en akllca i buydu. Ne de olsa insan dadan yukar doru biraz zor derdi. Hel tek bana olsa, durumun sinir sistemine yapaca tm etkilere ramen dadan inmeyi baarabilirdi. Yaknlk duygusuyla dalan bu kadar iyi tanma avantajn birletirerek temkinli admlarla inebilirdi. Ama Le Cagot ve drt Bask genci iin sorumluluk alamazd elbette. Bir metreden ilerisi doru drst grnmedii metre tesi ise hi grnmedii iin bellerine bir ipi doladlar. Hel ne dt, yava yava yukarlara doru ilerlediler. Uzun ve gvenli yollar seiyordu Hel. Kayalarn evresinden dolayor, deliklere, ukurlara hi yanamyordu. Sis rts kalmlamyordu. Ama gnee doru ykseldike daha gz kamatrc oluyordu. eyrek saat kadar sonra Hel birden gne na ve mavi gkyzne kavuuverdi. Onu karlayan grnm harikuladeydi. Ama ayn zamanda korkuntu. Sis tabakasnn mutlak sakinlii iinden ykselen vcudu, arkasnda kk bulut paracklarnn dalp oynamasna neden olmutu. Belindeki ip, on metre gerideki ikinci adama doru uzanyordu. Adam henz grnmyordu tabii. Her yan kar gibi rten beyaz rtnn stnde Bask Pirenelerinin doruklar sipsivri ykselmekteydi. Yukarda da Bask diyarna zg masmavi gk. Sessizlik ylesine youndu ki, Hel damarlarndaki kann

dolamn bile dinleyebiliyordu neredeyse. 277

Derken ikinci bir ses duydu. Le Cagot aadan sesleniyordu. Burada byle sonsuza kadar duracak myz? Jeramih'm Durmadan Yakman Gavgavlar adna, iin varsa yola kmadan yapsaydn ya! Ve bir anda o da sisi yarp yukar ykseliverdi. Ha, anlyorum! dedi. Bask diyarnn gzelliini tek bana seyretmek istedin. Biz aada oltaya takl yem gibi sallanrken! amma bencil adamsn, Nikko! Gne batmak zereydi. abuk admlarla yamacn evresini dolap, karanlk basmadan en yksek smaa ulamaya altlar. Oraya vardklarnda, iki obann kendilerinden nce yerlemi olduunu grdler. kisi de yalyd. Sisi grnce arka yamatan kmlard buraya. Yanlarndaki koca paketler bunlarn kk kaaklar olduunu gsteriyordu. Ama Bask'lar kaaklk yaparken, normal ticaret yapmaktan daha bir huzur duyarlard. Sosyal adan kabul edilebilen uralarda hibir tad yoktu ki? nce selmlald, sonra karlkl arap ikram edildi, bir tr sohbet balad. Le Cagot dalarn sknunu bozanlarn hepsine esip yayordu. Btn turistlere, avclara, zellikle kayaklara... nk kayaklar dalara olmadk makineler getiriyorlard. Yrmeye endikleri iin. Sonra da geceleri elenelim diye irkin irkin barakalar kurarlard buralara. Pis herifler! te bu tipler yznden Tanr, haftann sekizinci gnnde, Silhlar da yarataym! deyivermiti. obanlardan biri bilgi bilgi ban sallad ve yabanclarn kesinlikle kt olduklarn kabullendi. Atzerri, otzerri. Yeni tananlarn sohbetinde sylenmesi det olan bir sz de, Hel ekledi. Ama herhalde chori bakhoitzari eder bere ohantzea. Doru, dedi Le Cagot. Zahar hitzak, zuhur hitzak. Hel glmsedi. mrnde ilk rendii Baska kelimelerdi bun lar. Yllar nce, Sugamo cezaevindeyken. Bir tek bu sz hari, diye ekledi. Yal kaaklar bir an bu cevab dndler, sonra birlikte glp ellerini dizlerine aklattlar. Hori phensatu zuenak, ongi afald zuen! (Bir ngiliz'in anlatacak gzel bir hikyesi oldu mu, onun sayesinde yemek yer, nk Bask kltrne gre, lenin tadn karan her zaman dinleyen olurdu. 278 Artk sessiz oturuyor, gne alalrken sakin sakin yiyip iiyorlard. Gnein pei sra ufukta altn rengiyle kzl karm bulutlar grld. Gen maaraclardan biri ayaklarn uzatt, gsnden kan hafif bir homurtuyla, gerek hayatn bu olduunu syledi. Hel kendi kendine glmsedi. Ona gre bu gencin hayat hi de byle olmayacakt. Genler radyo ve televizyondan bu denli etkilendiklerine gre! Herhalde nice Bask genci gibi o da sonunda byk kentlerden birindeki bir fabrikada i bulacakt. Orada karsna bir buzdolab alacak, plastik masal bir kahvede Coca-Cola iebilecekti. Fransz Ekonomik Mucize'sinin yaratt iyi hayat. Le Cagot tembel bir sesle, Evet, iyi bir hayat, dedi. Ben ok seyahat ettim, dnyay avucumun iinde evirdim ve bir eyi iyice anladm. nsan en mutlu eden ey, ihtiyalaryla varlklar arasnda bir denge bulunmasdr. Btn sorun, bu dengenin nasl salanaca. nsan bunu belki varlklarn ykseltip ihtiyalarnn dzeyine kararak yapabilir. Ama bu budalalk olur. Bunu yapmak, arada bir sr doa d eyler yapmay gerektirir. Pazarlk etmek gibi, almak gibi, abalamak gibi. yleyse? yleyse akll bir adam dengeyi, ihtiyalarn azaltarak, yani onlar varlklarnn dzeyine indirerek salar. Bunu yapmann da en iyi yolu, bedava olan eylerin deerini bilmektir. Dalarn, kahkahann, iirin, bir dostun verdii arabn, yal ve iman kadnlarn, Bakn bana! Ben elimdekilerle mutlu olmay ok iyi bilen biriyim. Btn mesele elimdekileri yeteri kadar oaltmak. Le Cagot, dedi kaaklardan biri. Bize uyurken dnebileceimiz bir hikye anlatsana. Arkada da. Evet, diye onu destekledi. Eskilere ait bir ey olsun. Le Cagot tipik

halk ozan olduu iin hikyesini anlatmay, yazmaya tercih ederdi. O tok sesiyle konumaya balad. tekiler ya dinliyor, ya uyukluyorlard. Anlatlan hikyeleri hepsi biliyordu. Ama iin zevki anlattaki sanatt. Zaten Bask dili de haberlemeden ok hikye anlatmaya uygun bir dildi. Hi kimse Bask dilini gzel konumay renemezdi. Bu nitelik bir insanda doutan ya vard ya da yoktu. Gz rengi ya da kan grubu gibi. Kullanlan dil kurnazlklarla dolu, 279

gevek kurall bir dildi. Bir arkyd Bask dili. Yabanclar belki kelimelerini renebilirlerdi ama, mziim asla beceremezlerdi. Le Cagot onlara Basa-andere'yi anlatyordu erkekleri ok gzel biimde ldren vahi kadnn yksn. Basa-andere'nin ok gzel ve aka ok uygun bir kadin olduunu bilmeyen yoktu. Tm vcudunu kaplayan altn rengi salar da garip ekilde ekiciydi. O her zaman ormanda, nehrin kenarnda diz km, elindeki altn tarakla karnndaki salar tararken grlrd. O sra onu gren bir erkek karsa, Basa-andere hemen dnp ona glmser, sonra srtst yatp dizlerini kaldrr, kendini ona sunard. Onun verdii zevkin ok youn olduunu, erkeklerin dorua ulatklar srada bu zevkten ldklerini bilmeyen yoktu. Ama gene de nice erkek isteyerek lmlerdi. Srtlar hayale bile smayan zevkin acsndan kvrlm durumda. Hikyeyi dinleyen genlerden biri, nallah altn tarakl Basa andere'ye rastlarsam Tanr bana dayanma gc verir. dedi. Her yan altn salarla m kapl dedin, Le Cagot? Sa kapl meme de hi dnemiyorum. Balar grnr m o zaman? Le Cagot burnunu ekip yere uzand. Dorusunu istersen, bunu kendi tecrbemle bilemeyeceim, evlt, dedi. Bu gzler Basa-andr re'yi hi grmedi. Buna da kretmek gerek. nk eer karlamil olsaydk, zavall kadn u anda oktan zevkten lm gitmi olurdu htiyarlardan biri gld, yerden bir tutam ot yolup Le Cagot'yi frlatt. Tanrda ne kadar merhamet varsa, sende de o kadar palavra var, Le Cagot, dedi. Doru diye kabullendi Le Cagot. Hem de ne kadar doru. Bir hikye daha vard. Onu benden hi dinlemi miydiniz... afak sktnde sis rts kaybolmutu. Gecenin rzgrla silip sprmt hepsini. Ayrlmadan nce Hel genlere paralarini verdi, vinlerle ayaklari skp Larrau'da bir ambara kilitlemelerini syledi. Daha imdiden maaraya ikinci inilerini planlamaktaydlar. Bu sefer yanlarnda dalg takmlaryla inecekler, delikanllara da Holarte Irmana k yerinde kamp kurduracaklard. unku 280 boyalar nehirde tam sekiz dakika sonra grlmt. Geri sekiz dakika uzun bir sre saylmazd ama, arap mahzeninin dibindeki gen delikten suyun nasl bir hzla akt gznne alnrsa, aradaki uzaklk bir hayli olabilirdi. Eer gen delikten sonraki kanal kayalarla tkal deilse, ya da bir insann geemeycei kadar dar deilse, o zaman maaray giri bacasndan alna kadar kefetmenin zevkine eriseekler, bu srr maaraclara ancak ondan sonra aklayacaklard. Hel ile Le Cagot yar yryerek, yar kayarak doruktan indiler ve sonunda Hel'in Volvo'sunu park ettii patikaya vardlar. Hel nce arabanin kapsna izmesiyle sert bir tekme savurdu. Bunu det edinmiti. Eilip tekmenin kaportay nasl kertmi olduunu muayene etti, sonra bindiler ve Larrau kasabasna doru yola ktlar. Burada bir kahveye urayp peynir, ekmek ve kahveyle kahvalt ettiler. Tabii stlerine biriken kurumu amurlar temizleyip ellerini yuzlerini iyice ykadktan sonra. Kahvede servisi yapan, iri vcutlu, kahkahas n in ten, hayat dolu bir duldu. Evinin iki odasn kahve lokanta ve ttnc olarak ami iletiyordu. Le Cagot ile dostluu uzun

yllardan beri srp gitmekteydi. spanya'da iler kznca Le Cagot genellikle Irraty ormanindan geerek Fransa'ya kaard. Larrau kasabas da bu ormann kenarndayd. Irraty orman herhalde dnya kuruldu kurulal spanya'daki Bask eyaletinden Fransa'dakilere gidip gelen kaaklarn ve haydutlarn doal yolu ve saklanma yeri olagelmiti. Gelenee gore insan bu ormanda rastlad kiiyi tanmamazlktan gelirdi. Tanmak byk terbiyesizlik saylyordu. Arka tulumbada ykanp kahveye yle girdikleri iin stleri balari sirilsklamd. erde sabah araplarn imekte olan be alt kii hemen meraklanp sorular sormaya baladlar. Maarada durum nasildi? Deliin alt geni miydi? Le Cagot o sra elini kahveci kadnn kalasna atm, kahvalt smarlamaktayd. Yeni maarann srrn saklamak gerektiini ayrca dsunmeye bile gerek bile yoktu. Le Cagot hemen direkt sorulara dolambacli karlklar verme detine, yani eski Bask detine dnd. Cevaplari pek yalan saylmazd ama, yeterince karmakt. 281

Her deliin altnda maara olmaz, dostlarm, dedi. Kahveci kadnn gzleri parldad. Bu szde ifte anlam sezmiti. airin elini kalasndan iterken nazland belliydi. Bir ihtiyar, spanyol snr nbetilerine rastladnz m? diye sordu. Hayr, cehennemi daha ok sayda Faistlerle doldurmak zorunda kalmadm. Houna gitti mi, Peder Bu soru, karanlk bir kede oturmakta olan devrimci papaza ynelikti. Papaz onlarn ieriye girdiini grr grmez ban baka tarafa evirmiti. Le Cagot'dan srekli olarak, Hel'den ise yanarcasma nefret ederdi. Bugne kadar ciddi bir tehlikeyle yzyze gelmi deilse de, hep snr kasabalarn dolar, devrimi tleyen vaazlar verir, Bask bamszln kilisenin karlaryla birlik gibi gstermeyi bilirdi. Dnya artk cehennem korkusunu ve ruh kurtarma numaralarn satmak iin iyi bir pazar olmadna gre, Tanr tccarlar da sosyal ve siyasal konulara ynelmilerdi. Hele Bask yresinde. Le Cagot'ya duyduu kendince ok hakl nefret, normal olarak devrimin bilinen liderlerine ynelmesi gereken vg ve hayranlk duygularnn, mrnn yardan fazlasn Bask lkesi dnda geir mi bulunan bu kendini bilmez, bu Tanrsza gsterilmesindendi Ama Le Cagot hi deilse aslen bu topran ocuuydu. Hel denilen u adam ise daha bakayd. mrnde bir kere bile kilisedeki ayine gelmeyen, stelik Uzakdoulu bir kadnla yaayan bir yabancyd o. Yksek rtbeli papazlara hayranlk duymas gereken Bask genclerinin bu iki serseriyle ilgilenmeleri, onlarn nasl spanya'ya girip ETA tutuklularn kardklarnn yklerini anlatmalar papazn c a n n skyordu. te bu tipler devrimin ynn saptrabilir, bu yrede bir Bask Teokrasisi kurulabilecekken, Katolik kilisesi cennetin anahtarn kullanarak halk doru yola itebilecekken, ii bambaka bi maceraya srkleyebilirlerdi. Hel, Etchebar'daki evini satn aldktan az sonra, imzasz tehdit mektuplar, nefret dolu yazlar almaya balamt. Bir iki kere grcr karanlnda atonun dnda grltler kopmu, dallara balans kediler duvardan baheye atlm, orada lk la miyavlanmaya 282 balamlard. Hel geri bu nc dnya papazlarnn sosyal reformu kullanp kiliseyi eski uyuukluundan kurtarmak amacyla kk ocuklar bile feda edebilecek tutumundan her zaman nefret ederdi ama, bu gece saldrlarna gene de hi aldrmayabilirdi. Ne var ki Bask lkesine temelli yerlemek niyetindeydi. Artk Japon kltr Bat'nm etkisiyle yozlatma gre gidebilecei baka bir yer yoktu. Bu nedenle bu saldrlara bir son vermek zorundayd. nk Bask'lar kk dene glen bir ulustu. mzasz mektuplar, isimsiz saldrlar korkaklarn harcyd. Hel ise, tecrbelerinden tr, korkaklardan hakl olarak ekinirdi. Korkaklar her zaman iin cesur insanlardan daha tehlikeli olurlard. Bir kere saylar daha fazlayd. Sonra, arkadan vururlard. Vurduklar zaman da kt vururlard. nk sa kalrsanz c alacanzdan korkarlard. Le Cagot'nun tandklar vastasyla Hel nihayet bu imzasz mektuplarn yazarn rendi, bir iki ay sonra da Ste Engrace'daki bir kahvenin arka odasnda papazla karlat. Papaz oturmu yemeini yiyor, bir yandan da kasabann genleriyle birlikte krmz arap ien Hel'e ate saan baklar atyordu. Bu genler nce'eri papazn masasnda oturan, onun akll tlerini dinleyen kimselerdi. Genler kp ilerine gidince Hel kalkp papazn masasna geldi. Peder Xavier yerinden kalkmaya alt, ama Hel kolunu tutup onu tekrar yerine oturtu. Kendine zg cezaevi fsltsyla. Sen iyi bir adamsn, Peder, dedi. Ermi birisin. Hele u anda cennete zannettiinden daha yaknsn. Yemeini ye ve beni iyi dinle, bundan sonra imzasz mektup istemiyorum, geceleri de evimin nnde tatszlk istemiyorum. Anlyor musun? Korkarm ki hi... Ye Ne? Ye! Peder Xavier atalna takl lokmay azna gtrd. inemeye koyuldu. Daha hzl ye, peder. Azn hak etmediin yiyeceklerle doldur. Papazn gzleri fke ve korkuyla nemlenmiti. Ama lokmalar 283 pepee azna tkyor, yemeini elinden geldii kadar hzla yiyordu. Eer dnyann bu yresinde yaamaya devam etmek istiyorsan, Tanrna da hemen kavumaya niyetin yoksa, neler yapman gerektiini syleyeyim. Ne zaman bir kasabada kar karya gelsek sen hemen o kasabadan ayrlacaksn. Yolda yzyze gelirsek hemen yana ekilecek ve ben geinceye kadar arkan dneceksin. Bundan daha abuk yiyebilirsin bence!

Papaz neredeyse boulmak zereydi. Hel onu o halde brakt. Akam olunca olup bitenleri Le Cagot'ya anlatt ve herkese yaymasn da eklemeyi unutmad. Bu korkam halk nnde kk dmesi gerektiine iyice inanyordu Hel. Le Cagot, Hey, bana neden cevap vermiyorsun, Peder Esteka? diye seslendi. Papaz yerinden kalkt, kahvenin kapsna yneldi. Le Cagot arkasndan sesleniyordu. Hey! Yemeini bitirmeden mi gidiyorsun? Kahvedeki halk katolik olduu iin glemedi. Ama Bask olduklar iin srttlar. Le Cagot kahveci kadnn kalasn okayp onu yemek getirmeye yollad. Burada kendimize bir dost edindiimizi sanmyorum, Nikko. stelik bu adam korkulacak adamdr. diye gld. Babas Fran-szd bir kere. stelik igalde direniilerin en aktiflerinden biriydi. Hel glmsedi. Hi yle olmayan Fransz grdn m ki? diye sordu. Doru. Almanlarn sadakasyla geinmeyen herkesin direnii sayldn dnrsen, igal kuvvetlerinin orada o kadar sre, nasl kalabildiine amak gerekir. Fransada hi Direni Meydan diye bir meydan olmayan kent veya kasaba grdn m? nsan direni kelimesinin Gal anlamn bilmek zorunda galiba. Alman mteriden fazla para alan her otelci direnii saylyor. Bir Alman askerine hastalk buluturan her fahie zgrlk mcahidi olup. kyor. Alman larm emirlerinden hi kmadklar halde birbirlerini nee iinde Bonjur! diye selmlayan herkes hrriyet kahraman oluyor! ('') Esteka: Bask dilinde cinsel iktidarszlk anlamna gelmektedir. 284

Hel gld. Franszlar'a biraz hain davranyorsun, dedi. Tarih hain davranm onlara. Yani gerek tarih, Yoksa u Beinci Cumhuriyetin gerei dedikleri ve okullarda okuttuklar ey deil. Aslna bakarsan ben Franszlar' btn teki yabanclardan daha ok beenirim. Yzyllar boyunca Bask'larn yanbanda yasaya yasaya baz eyler renmilerdir. Anlay gibi, felsef gr gibi, mizah yetenei gibi. Bylelikle de yabanclarn en iyileri haline gelmilerdir. Ama gene de Franszlar'm gln insanlar olduklarn kabullenmek zorundaym. ngilizlerin sakar, talyanlar'n yeteneksiz, Amerikallar'n nrotik, Almanlar'n romantik dzeyde vahi, Araplarn kt, Ruslar'm barbar olduunu ve Hollandahlar'm da peynir yaptn kabullendiim gibi. rnein Franszlar'm paraya olan miyop tutkularyla, an erefe olan hayal zlemlerini ele al. ki kuru kurtarmak iin araplarna su katan bu adamlar Byk Okyanusu atom artklaryla zehirleyecek projelere milyonlarca frang gz krpmadan harcamaya hazrlar. Niin? Bu arada teknolojik adan Amerikallar'a denk duruma nasl gelebilecekleri retilsin diye. Kendilerini Golyat'm karsndaki Davut gibi gryorlar. Ne yazk ki dnya onlar o gzle grmyor. nein bacana trmanan karnca gibi gryor. stelik trmanrken de inee durmadan korkmamasn, ona yumuak davranacan syleyen bir karnca gibi. Le Cagot dnceli gzlerle nndeki masaya bakt. u anda franszlar iin syleyecek baka bir ey dnemiyorum, dedi. Dul kahveci de masalarna gelmi, Le Cagot'nun yanna oturmu-tu. Dizini airin dizine yaslayp duruyordu. Hel'e dnd. Hey, biliyor musunuz, atoda bir konuunuz var, dedi. Bir kz. Yabanc. Dn akam geldi. Hel bu haberin daha imdiden Larrau'ya ulam olmasna hi amad. Oysa arada koca da ve on be kilometre de yol vard. Herhalde evredeki kyler konuun geliini drt saat iinde renmi olmalydlar. Hakknda ne biliyorsun? diye sordu Hel. Kadn omuzlarn kaldrp dudaklarnn kelerini aaya doru cekti. Bu hareketi pek az ey bildiini anlatyordu. Gelirken Jaure285

guiberry'de kahve imi. Paras olmad iin hesab deyememi. Tardest'den Etchebar'a yryerek gitmi. Tepelerden birka kere grmler onu. Genmi ama, ekilmez derecede gen deilmi. Bacaklarn gsteren ksa pantolon giyiyormu. Gs iriymi. Onu senin kadnn karlam, kahveciye olan hesabn da demi. Kzn ngiliz aksan varm. Sizin kyn dedikoducular, kzn Bayonne'lu bir fahie olduunu, kzkardeinin kocasyla yatt iin evden atldn sylyorlar. te, grdn gibi hakknda pek az ey biliyoruz. Le Cagot, Genmi, gs de iriymi, yle mi? diye sordu. Her halde beni aramaya gelmitir. Niha tecrbeyi. Kadn onun bacana bir imdik att. Hel ayaa kalkp, Ben eve gidip banyo yapmak, biraz da uyumak istiyorum, dedi. Geliyor musun? Le Cagot yan gzle kadna bakt. Ne dersin? Gideyim mi? Senin ne yaptndan bana ne, ihtiyar! Ama Le Cagot tam ayaa kalkarken kadn onu ekip tekrar oturttu. Le Cagot, Ben biraz daha kalsam iyi olacak, Nikko, dedi. Akama gelir, plak bacakl, iri gsl kza bir gz atarm. Houma giderse, sana beni uzun sre arlama zevkini de veririm. Ayyy! Hel hesab deyip kt, Volvo'sunun yanina yrd. Arka tampona sk bir tekme patlattktan sonra bindi, evine doru yola kt.

oooo ETCHEBAR ATOSU

Hel kendi arazisinde araba istemezdi. Bu yzden Volvo'y Etchebar Meydan'na park etti, inip arabann tepesine paralayc bir yumruk patlatt, sonra kendi zel yolundan atosuna doru yrmeye koyuldu. atoya her dnnde, urunda uzun yllarn ve 286

milyonlarca isvire Frangn harcad bu on yedinci yzyl evine kar iinde babaca bir sevgi uyanrd. Dnyada en sevdii ey bu evdi. Yirminci yzyla kar fiziksel ve duygusal snayd buras onun. Bahe kaplarna varmadan duraklayp yeni dikilmi bir fidann evresindeki topraklar okad. Bunu yaparken kendisine yaklamakta olan mulk, dank bir titreim ald. Bu ancak bahvan Pierre olabilirdi. Bonjur, M'sy, dedi Pierre. Sesi gene yle ark syler gibiydi. Hel ban sallad. Konuumuz varm diye duydum, Pierre, dedi. yle. Bir kz. Hl uyuyor. Kadnlarn dediine baklrsa Ba-yonne'dan gelen bir... Biliyorum. Madam uyand m? Elbette. Geliinizi yirmi dakika nce haber ald. Pierre ban kaldrp gkyzne bakt, bilgi bilgi ban sallad. Bak, bak, bak, diye sylendi. Hel adamn gene hava tahmimine girieceini anlamt. Ne zaman ak havada karlasalar byle yapard. Houte Soule yresindeki btn Bask'lar gibi, rknn kendisine havay bilme yetenei saladna o da inanyordu. Pierre'nin her zaman pek doru kmayan tahminleri, on be yldr Bay Hel ile olan sohbetinin belkemiini oluturmaktayd. Kasabann sarhou iken terfi edip bu yabancinin bahvan ve dedikodulara kar savunucusu olarak atand gnden beri. Ah M'sy, bugn mutlaka yamur yaacak, dedi Pierre. ilekleri sulamama gerek kalmad. yle mi Pierre? Ayn konuma kimbilir ka yz kere gemiti aralarinda. Evet, yle. Dn gne batarken dalara yakn olan kk bulut lann evresi kzl ve altn rengindeydi. Bu en kesin belirtidir. Ya! Ama atasz tersini sylemiyor mu? Arrats Gorriak egural- l demezler mi? O sz gerekten yledir. M'sy. Ama gene de... Pierre'nin gzleri kurnaz kurnaz parlyordu. Gene de her ey ayn durumuna baglidirr. 287 Ya! Pierre gzlerini yumup ban sallad. Yabanclarn cahilliine aar hali vard. Bay Hel gibi iyi yabanclarn bile. Ay ykselirken o atasz doru kar. Ama ay alalrken iler deiir. Anlyorum. Demek ay alalrken. 'Goiz gorriak dakarke uri' oluyor. yle mi? Pierre kalarn att. Kesin bir tahmine zorlanmak houna gitmemiti. Cevap vermeden nce biraz duraklad, sonunda, Gnne gre deiir, M'sy, diye karlk verdi. Eminim. Hem... bir sorun daha kabilir. Ne olduunu bana da syleyecek misin? Pierre evresine tedirgin tedirgin baknp sz Franszcaya evirdi. Niyeti evrede kendilerini dinleyebilecek ruhlardan kurtulmakt. Ruhlar tabii yalnzca Bask'a anlyorlard. Vous voyez. M'sy, de Temps en temps, la lune se trompe!(~) Hel iine derin bir soluk ekip ban iki yana sallad. yi gnler, Pierre, dedi. yi gnler, M'sy, Pierre bahedeki bitkileri gzden geirerek yava yava uzaklat. Hel gzlerini kapam, zihni uyumu durumda, Japon banyosunun iinde oturuyordu. Boynuna kadar gelen sular yle scakt ki, iine girmek acyla zevki ayran snrda bir deney olmutu. Bay Hel'in Larrau'ya yaklamakta olduunun haberi gelir gelmez hizmetiler su kazannn altndaki odunlar tututurmulard. Hel her tarafm ovalayp ykandktan ve buz gibi suyla duunu da yaptktan sonra Japon banyosunu hazr bulmutu bylelikle. Banyo odasnn ii de kaynar suyun buharlaryla doluydu. Hana da karsnda uyukluyordu. Suyun boazndan yukar kmamas iin, Hana'ya zel bir oturma yeri konmutu. Gene her zamanki gibi birlikte banyo yapyorlar, tabanlar birbirine deiyordu. Konuk hakknda bir eyler bilmek istiyor musun, Nicholai? ("') Gryorsunuz bey'fendi zaman zaman ay da yanlr. 288 Hel ban yavaa iki yana sallad. Koma benzeri durumundan kp kendini yormaya

niyeti yoktu. Daha sonra, diye mrldand. Bir eyrek saat kadar sonra su epey soumu, insann can yanmadan elini kolunu hareket ettirmesi kolaylamt. Nicholai gzlerini ap Hana'ya glmsedi. nsan gn getike farknda olmadan yalanyor, dostum. dedi. Bir gn geliyor, dalardan dnnce banyo yapmak zevkten ok ihtiya haline geliyor. Hana da ona glmsedi, sonra onun ayan kendi ayaklar arasnda skt. Maara gzel miydi? dedi. Kolay bir maarayd aslnda. Yryerek girilebilenlerden. Srnme yok, yzme yok. Ama gene de vcudum bundan fazlasna dayanamazd. Sudan kp banyonun yanndaki basamaklar trmand, buray Japon bahesinden ayran kapy yana doru ekip at. Bu kk Japon bahesiyle tam on be yldr urayordu Nicholai. Herhalde bir on be yl daha geerse bahe bir eye benzemeye balayacakt. Odanin buharlar Nicholai'nin yanndan baheye doru umaya balad. Darnn serinlii cildinde ho bir duygu yaratyordu. Kendisini en iyi dinlendiren eyin, bir gecelik uyku yerine, byle scak bir banyo, sonra yirmi dakikalk meditasyon, sonra bir saatlik sevime ve sonra da hzl bir du olduunu biliyordu artk. Maaralardan ya da isten dndnde byle dinlemeyi det edinmiti. Hana da banyodan kt, slak vcuduna bir kimono geirdi. Nicholai'nin de kimonosunu giymesine yardm etti. Birlikte baheye karak yavaa yrdler. Bir ara Nicholai eilip ses talarndan binilin yerini deitirdi. Bu talar, stlerinden akan su en iyi sesleri verebilsin diye yerletirilmiti. imdi su ok alak olduu iin deitiriyordu tan yerini. Kalin karton duvarl banyo odas, baheyi yandan evreleyen bambu snrlara dayalyd. Onun tam karsnda da Nicholai'nin Japon odasnn iki yana kayarak alan kahverengi kaplar grlyordu. Orada alr, orada meditasyon yapard. Odann bir yannda da silhlar dururdu. Artk emekli olup terk ettii isiyle ilgili letleri, Japon bahesinin drdnc kenar atonun arka duvaryla kapanyordu. Japon binalar ato duvarlarna demeksizin, Ikumi 289/19

tek balarna duruyor, mermer duvarn btnlk etkisini bozmuyorlard. Nicholai, Kyushu'dan getirdii iki ustayla birlikte btn bir yaz uram, sonunda bu iki kk yapy meydana getirebilmiti. Getirdii ustalar tahta ve karton dneminde nasl alldn hatrlayabilecek kadar yal kiilerdi. Alak lake masann bana diz ktler. Japon bahesini seyrederek hafif bir yemek yediler. Yemekleri soutulmam kavun, buz gibi eki erik, sade pirin halamas ve souk Irouhleguy'dan oluuyordu. Yemek bitince Hana masadan kalkt. Kaplar kapataym m? diye sordu. Birini ak brak da baheyi grebilelim. Hana glmsedi. Nicholai'nin sevgili bahesi... inat ocuunu ok seven bir baba gibi. Bu bahe Nicholai'nin en sevdii varlyd. Zaman zaman bir yolculuktan habersiz dner, hemen kyafetini deitirir, saatlerce o bahede alr, evdekiler onun dndn neden sonra fark ederlerdi. Kk kurnazlklarla, hesapl ayrntlarla dolu bu bahe onun gznde ibuminin somutlam ifadesiydi. Ve herhalde Nicholai burann mkemmelletiini grecek kadar yaayamayacakt. Hana kimonosunun stnden kayp dmesine izin verdi. Bahse tutuacak myz? diye sordu. Nicholai gld. Pekl. Kazanan... dur bakaym... Kazanana yarm saat jilet masaj yaplacak. yi mi? yi. ok houma gideceinden eminim. Kendinden o kadar emin misin? Aziz dostum, gndr dalardaydn. Vcudun ak yaratmaya devam etti ama harcayacak olanan yoktu. Bu bahiste hi ansn yok. Grrz. Hana ve Nicholai ak yapmaya hem fiziksel hem de zihinsel olarak balarlard. kisi de sevime konusunda drdnc dereceye ulasmis kimselerdi. Hana ok iyi eitilip yetitirildii iin, Nicholai de genken edindii zihin kontrolnn, yaknlk duygusunun yardmyla 290

la. Bu duygu ona sevgilisinin durumu hakknda bilgi veriyor, onun dorua ne kadar uzaklkta bulunduunu iyice anlatabiliyordu. Oynadklar oyun, kardakini daha nce dorua getirme oyunuydu. Her trl hareket ve teknik serbestti. Kazanana jilet masaj yaplyordu. Yani kollarna, bacaklarna, gsne, srtna, karnna ve kasklarna iyice bilenmi bir jiletle masaj yaplyordu. ok dinlendirici bir masajd bu. Bir yandan i gcklayan duygu, bir yandan jiletin kayma tehlikesinin verdii korku birleerek kiinin kendini tmyle rahat brakmasn gerekli klyordu. Aksi halde dayanlmaz bir gerilim ve ar zevk iine srklenmekten kanlmazd. Masajn tipik yn, vcudun d ularndan balayp, zevk dalgalarn ortaya doru toplamasn, tahrik yrelerine doru yava yava kaymasnn, korku glgesi altnda daha baka oluundayd. Duyarl yrelere yaklaldka uygulanan baz teknik yntemler de vard ama ayrntl tarifi tehlikeli olabilecek eylerdi bunlar. Jilet masaj her seferinde hzl az seksiyle son bulurdu. imdi hangisi dierinin daha abuk dorua ulamasn salayp yarmay kazanrsa jilet masaj ona yaplacakt. Oyunu oynaylarnn da zel bir biimi vard. Artk birbirlerini ok iyi tandklar iin ok ksa zamanda kardakini doruun eine getirmesini ikisi de biliyorlard. Oyun asl o zaman balyor, zevk ve kontrol dengesi gerektiriyordu. Hel'in cinsel hayat Sugamo Cezaevinden kp batda yaamaya baladktan sonra ekillenmi ve hareketlenmiti. Ondan nce ortada yalnzca amatr oyunlar vard. Mariko ile ilikisi aslnda fiziksel saylmazd bile. Genlik akyd o. Beceriksiz cinsel tecrbeleri, duygulu ve kararsz sevgilerinin fiziksel bir dipnotundan baka bir ey deildi. Tanaka kardeler ortaya knca Hel birinci derece aka admn atm oldu. Salkl ve basit bir dereceydi bu. Cinsel bir merak ieriyordu. Gen ve gl hayvanlarn, soylarm srdrme gdsnn itmesiyle birbirlerinin vcudu zerinde girdikleri deneyimlerdi. Birinci derece sevimeler geri sradan ve tekdzedir ama, bir drstl, bir btnl vard. Hel o dnemdeki gnlerinin tadn kar- may bildi. Bir tek eyden yakmyordu yalnzca. O da ou insann 291

edindikleri kltr yznden tepkilerinin arplm olmasyd. Bu kiiler birinci derece sevimenin kuvvet ve ter dolu varlm ancak ak gibi, sevgi gibi, ya da kendini ifade gibi birtakm perdelerin arkasnda kabul edebiliyor, tek bana bir trl kabul edemiyorlard. Duygularm birbirine kartrdklar iin ihtiras kumu stne iliki atolar kurma abasna dyorlard. Hel insanolunun romantik edebiyattan etkilenmi olmasna acyordu. Bu yzden olup bitenlere olmayacak umutlar kartrlyor, i sonunda batl cinsel yeni yetmelerin evlilikleri kadar yozlayordu. kinci derece ak dnemini yaarken bu dnemin bir tr psikolojik asprin, bir sosyal uyuturucu, basklardan kurtulmak iin bir dearj arac olduunu gren Hel yava yava drdnc derecenin varlm da hissetmeye balad. Cinsel yaamn kendi hayatnn nemli bi blmn oluturacani anlad iin, ve amatrlkten de her konu da nefret ettii iin, kendini hazrlamaya giriti. Seylan'da profesyonel taktik dersleri ald. Madagaskar'n sekin genelevlerinde aylarca yaayp her rk ve kltrden gelen kadnlardan baz eyler rendi. nc derece, cinsel oburluun dzeyiydi. Bir batlnn eriebildii en st dzey de buydu. Hatt doulularn da ounun. Hel bu dnemden de rahata ve byk bir itahla geti. nk genti glyd. Hayal gc de zengindi. Jet sosyetenin, film ve edebiyat dnyasnn sinir ularn ve muhayyileleri tahrik yerine kullandklari yapay tahriklere saplanma tehlikesi yoktu. nc derece gnlerini yaarken bile Hel artk doruu gecikttirme ve zihinsel seks gibi stn taktiklerin deneylerine giriimisti. Cinsel teknikleri Go dzeniyle karlatrmak houna giderdi. Otuz yaina geldiinde Hel'in sekse ilgisi ve bu konudaki yetenei onu doal olarak drdnc dereceye srekledi. Bu en son seydi. Burada heyecan ve doruk nemini kaybediyor, byk bir oyunun iindeki ayrntlar olarak kalyordu. Bu oyun hem Go'nun zihinsel enerjisini ve kontroln, hem Seylan'l orospunun rettiklerini hem de bir dacnn gcn, hareketliliini ve dayanklln gerektirmekteydi. Hel'in en sevdii oyun, kendi icad ettii ve

Kikasi se 292 vimesi adn verdii oyundu. Bu ancak drdnc dereceden bir kadnla oynanabilirdi. O da, her zaman deil. Her iki taraf da kendini ok gl hissettii zamanlarda. Alt tatami kadar kk bir odada oynanyordu. Her iki taraf da kimono giyiyor karlkl duvarlarn dibinde, yzleri birbirine doru, diz kerek oturuyorlard. Her biri, yalnzca konsantrasyon yoluyla, doruun eiine gelip orda beklemek zorundayd. Birbirine dokunmak yasakt. Yalnzca konsantrasyona ve tek elle yaplan hareketlere izin vard. Oyunun amac, kendi dorua varmadan karndakini dorua ulatrmakt. En iyi de yal havalarda oynanabiliyordu. Zamanla Hel kikai sevimesini bir yana brakt. ok fazla efor gerektiriyordu. Hem de yalnz ve bencil bir deney olduundan, en iyi sevimelerin bitiminden sonraki okamalar ve sevgi ifadelerini ortadan siliyordu. Hana'mn gzleri gsterdii abadan smsk yumulu, dudaklar dilerinin zerinde gerili durumdayd. Hel'in kendisini smsk tuttuu pozisyondan kurtulmaya abalyor. Ama Hel onu brakmyordu. Hana. Bunu yapamazsn diye konumutuk, diye yalvard. Ben kabul etmemitim. Ah, Nikko... ben... Dayanamayacam! Allah kahretsin! Srtn kavislendirdi, doruuna engel olmak iin son bir abayla azndan bir lk kurtuldu. Onu saran duygu hemen Hel'e de bulat. Derhal pozunu deitirip Hana'mn pei sra o da dorua ulat. Ve tam o anda yaknlk duygusu alarm anlarn almaya balad. Hana numara yapmt! Yayd titreimle gerek dorukta olduu gibi dans etmiyordu u anda. Hel hemen kontroln toplayp kendi doruunu geciktirmeye alt ama ge kalmt. Kontrol dzeyini amt artk. Seni eytan! diye bard. Hana birka saniye sonra ona yetiirken bir yandan glyordu. Yzkoyun yatyordu Hana. Jilet kalalar zerinden kayarken uykulu uykulu mrldanmaktayd. Siyah rkn yararl biimini Japon 293

kannn inceliiyle birletiren ok gzel kalalar vard. Hel eilip onu pt, sonra masaja devam etti. ki aya kadar benimle olan sren doluyor, Hana. Hmmm-hmmmm. Konuup da bu zevki datmak istemiyordu. Benimle kalman yolundaki teklifimi dndn m? Hmmm-hmmmm. Eee? Ih-hh-hh-hh-hh. Bu kesik seslerin anlam, beni konuturma demekti. Hel gld, onu srtst dndrd, masajna btn teknikleri kullanarak devam etti. Hana ok gzel bir a yaamaktayd. Ya otuzlarn ortalarmdayd. Yani bilgili ve tecrbeli bir kadnn olabilecei en gen yatayd. Vcuduna ok iyi bakt iin ve siyah-sar-be-yaz rklarn nn niteliklerini de zerinde toplad iin daha en azndan on be yl byle formunda kalacakt. Onu seyretmek, onu okamak byk zevkti. En stn yan da zevki tmyle ve kranla kabul edebilme yeteneiydi. Jilet masaj vcudun orta blmlerine yaklatka Hana hare-ketsizleti, bekleme dnemine girdi. Hel sreci her zamanki klasik yntemle bitirdi. Bir sre birbirlerine sarlp yattlar. Kalmay dndm, Nikko, dedi Hana. Ban onun gs w yaslamt. Kalmak istemem iin birok neden var. Buras dnyan en gzel yeri. Bana Bask diyarnn bu kesini gsterdiin iin sa her zaman minnet duyacam, ayrca burada kendine kurduun lks ibumi yaam da ok ekici. Sonra sen de varsn. D dnyayla ugrarken o kadar sessiz ve sert olan, seviirken o kadar ocuksu o sen. Dorusu, olduka ekici bir insansn. Teekkr ederim. tiraf etmem gerekir ki iyi eitilmi bir erkek bulmak, iyi yetistirilmis bir kadn bulmaktan daha zordur. Ama... buras ok yalniz bir yer. Biliyorum,, istediim zaman Bayonne'a, Paris'e gidebili rum. Gittiim zamun da iyi eleniyorum. Ama gnlk hayat du. dke, senin ilgin* ve tatl diline ramen, dostumuz Le Cagot`nun 294

tkenmez nee ve enerjisine ramen, istekleri benim gibi younlatrm bir kadn iin ok yalnz bir yer buras. Bunu anlyorum. Senin iin durum farkl, Nikko. Sen yaratltan mnzevsin. D dnyadan nefret ediyorsun. Ona ihtiyacn yok. Geri bence de d dnyadaki insanlarn ou ya skc ya da rahatsz edici ama ben yaratltan mnzev deilim.Doal bir merakm var. stelik... bir sorun daha var. Nedir? Nasl ifade edeyim, bilmem ki. Senin, benim gibi kiilikler, tahakkm etmek iin yaratlmtr. Her birimiz geni toplumlarda yeteneklerimizi uygulamalyz. Kalabala biraz lezzet, biraz younluk katmalyz. kimizin byle bir yerde babaa kalmamz, lenin btn yemekleri yavanken bir tanesine gereinden fazla baharat doldurmaya benziyor. Ne demek istediimi alyor musun? Yani sre dolduu zaman gidecek misin? Hana soluuyla onun gsndeki tyleri fledi. Yani henz kararm vermedim, dedi. Bir sre sessiz kald, sonra gene konutu. Galiba en ok istediim, her iki dnyann da en iyi ynlerini birletirmek. Yln yarsn burada geirmek, dinlenmek, senden renmek, sonra br yarsnda dnyaya kp seyircilerimi artmak. Ben bunda bir saknca grmem ki... Hana gld. O zaman alt ayn Bask yresinin tun tenli, uzun bncakl, aklsz diileriyle geirmeye raz olacaksn demektir. Ar-flstler, modeller falan. Yapabilir misin dersin? Sen iri pazulu, gne yan tenli, drst ama bo bakl Gencler le nasl idare edebilirsen, ben de ederim. Her ikimiz iin de bil sre srf ordvr'le yaamak gibi bir ey. Bir dneyim, Nikko. Fena fikir deil. Dirseinin zerinde dorulup onun yar kapal, glen gzlerine bakt. Ayrca, zgrlk de ho ey. dedi. Belki de hi karar vermem. Bu da bir karar saylr. Giyinip du yapmaya gittiler. En az yz yl nce bu atoyu ilk yaptiran aydn adamn koydurduu delikli bakrdan akan suyla yapyapiyorlard dularn. 295

Bej ve altn rengi karm denmi dou salonunda karlkl kahve ierlerken Hel ilk defa konuk hakknda soru sordu. Hl, uyuyor, dedi Hana. Dn akamst geldi. ok umutsuzdu. Roma'dan Pau'ya uakla geldikten sonra Tardets'e otostop yapm, oradan buraya da yrm. Nezaket gstermeye, sohbet etmeye alt ama, ok feci durumda olduunu daha batan anladm. ay ierken gzlerinden yalar akmaya balad. Yalarn farknda bile deildi. Ona sakinletirici bir ey verip yatrdm. Geceyars kbus grerek uyand, yatan kenarna oturdum, salarn okayarak onunla konutum. Uyuyuncaya kadar. Derdi neymi? Ben salarn okarken biraz sz etti. Roma havaalannda kt bir olay olmu. ki arkada vurularak lmler. Kim vurmu? Sylemedi. Belki de bilmiyordur. Neden vurmular? Hibir fikrim yok. Bizim evimize neden geldiini syledi mi? Anladma gre buraya birlikte geliyorlarm. Cebinde para da yok. Yalnzca uak bileti var. Adn syledi mi sana? Evet. Ad Hannah Stern. Amcas senin arkadanm. Hel fincann masaya koydu, gzlerini yumdu, burnundan derin bir soluk verdi. Asa Stern bir dosttu, dedi. ld. Ona borlu sa ylnm. Bir olayda onun yardm olmasayd, lebilirdim. Bu bor bu kza da uzanyor mu? Greceiz. Roma Havaalanndaki olay dn leden sonra m olmu dedin? Ya da sabah. Hangisi olduundan emin deilim. O halde len haberlerinde sylerler. Kz uyannca ltfen syle, gelip beni grsn. Bahede olacam. Ha, sanrm Le Cagol akam yemeine gelecek... Larau'daki iini bitirebilirse. Hel bahede bir buuk saat kadar alt. Bitkileri buduym. kontrol ediyor, mtevazi grnl fakat insan etkileyen kurna/

296 gzellikler yaratmaya savayordu. Bir sanat deildi ama, duyguluydu. Yaratma gdsnn en gl ifadesi olan bahesi de geri sabi saylmasa da, Japon sanatn Batnn mekanik enerjisinden ve inliler'in iekle dolu iddiallmdan ayran ibumi atmosferine sahipti. Tatl bir melankoli vard burada. Japon dncesinde gzellii karakterize eden o hazin balama ifadesi vard. Bilerek yaratlm kusurlar ve organik basitlik nce estetik bir gerilim yaratyor, sonra o gerilimi tatmin ediyor, bat sanatndaki denge ve dengesizlik fonksiyonu gibi grev yapyordu. leden hemen nce bir hizmeti elinde transistorlu bir radyoyla geldi. Hel silh odasna geip BBC'nin on ikide verdii dnya haberlerini dinledi. Haberleri bir kadn spiker okuyordu. Kadnn kendine zg sesi yllardan beri ngilizce konuan dnyann elence kayna olmay srdryordu. BBC'nin tipik aksanna kendi kesik, bouluyormu gibi konuma tarzn eklemesi yznden. nce den hkmetlerden, dolarn deerinden, Belfast bomba olaylarndan dem vurduktan sonra sra Roma Uluslararas Havala-nmdaki korkun olaya geldi. stlerinden kan klardan Kara Eyll adna alan Kzl Ordu mensuplar olduklar anlalan iki Japon, ellerindeki otomatik silhlarla ate am, iki srailli genci ldrmlerdi. Genlerin kimlikleri imdilik gizli tutuluyordu. Sonradan bu iki Kzl Ordu katili de, talyan polislerinin ve zel gvenlik grevlilerinin at ate sonucu lm, bu arada evredeki birka kii de hayatn kaybetmiti. Bundan sonra yeni bir konuya geildi. Bay Hel? Hel radyoyu kapatp silh odasnn kapsnda duran gen kza ieriye girmesi iin iaret etti. Kzn stnde yeni ykanp tlenmi haki ort ve ksa kollu haki tirt vard. Tirtn st dmesi akt. Ordvr olarak dnldnde umut verici bir tipe benziyordu. Uzun, kuvvetli bacaklar, ince bel, saldrgan gsler, temiz kzl salar. Bir yknn kahraman olmaktan ok, ikinci kiisi olacak yata, yani biraz fazla genti. Yzndeki ifade yumuak, tecrbe izgilerinden yoksundu. Kararsz bir sesle tekrar, Bay Hel? diye sordu. 297 ieri girin ve oturun, Bayan Stern. Rafa dizili mekanik letlerin nndeki sandalyeye oturdu. Bann stndeki eylerin silh olduunu fark edemeden glmsedi. Neden bilmem ama, sizi ok daha yal biri olarak dnmtm, dedi. Amcam Asa Stern sizden dost diye sz etmiti. Sanki kendi yamdaymsnz gibi. Ayn an insanlarydk. Ayn a yaadk. Ho bunun nemi de yok ya. Kza doru bakp onu yle bir deerlendirdi. evreyi saran titreimlere gre kzn duygusu istekti. Cam yeili gzlerin ifadesiz bakndan rahatsz olan Hannah konumak gereini duydu. Einiz... Yani Hana... bana ok iyi dav rand. Dn gece benimle oturup... Hel bir hareketle onun szn kesti. Bana nce amcanzdan sz edin, dedi. Sizi buraya neden gnderdiini anlatn. Daha son ra Roma'da olanlarn ayrntlarn verin. Sonra plnlarnzn ne oklu unu ve benden ne istediinizi belirtin. konumalarna zg bu ses tonundan aalayan kz derin soluk ekti, dncelerini toparlamaya alt ve hikyesine, tam dan beklenebilecei gibi, kendisini anlatarak balad. Skokie'de up bydn, Kuzeybat niversitesine gittiini, siyasal ve sosyal konulara merak olduunu, mezun olduktan sonra da, srail'i ki amcasn ziyarete gitmeye karar verdiini syledi. Kendi kklerini bulmak, Yahudiliinin bilincine varmak iin. Bu son sz zerine Hel'in gz kapaklar indi, azndan ksa soluk kt. Elinin bir hareketiyle ona devam etmesini iaret etti. Tabii biliyorsunuz ki amcam Asa, Mnih cinayetlerini ilevi leri cezalandrmaya adanm bir kiiydi. Dedikodusunu duymutum. Mektuplarmzda byle e yle rden sz etmezdik. lk duyduumda amcann bu hareketini budalalik olarak nitelemitim. Emekliyken bu yzden geri dnmek, tand birlikte i grd insanlar sahneden silindikten veya politikaya gomldkten sonra hl bir eyler yapmaya almak garipti. Bunu olmek zere olduunu bilen bir insann son ve umutsuz abas olarak deerlendirmitim. 298

Ama bizim hcremizi bir buuk yl nce kurdu. Oysa hastal birka ay nce ortaya kt. Bu doru deil, amcan birka yldan beri hastayd. ki de nemli kriz atlatt. Hcrenizi kurdu dediin sralarda acsn illarla bastrma abasindayd. Bu durum, dncelerinin samalna zr saylabilir. Hannah Stern kalarn atp uzaklara bakt. Amcama fazla saygnz varm gibi konumuyorsunuz, dedi. Tersine, kendisini ok severdim. Keskin bir zekya, cmert bir ruha sahipti. ibumi'ye varm biriydi. Neye varm? Boverin. Amcanz terr iinin adam deildi. Duygusal adan bu ie hazr deildi. Bu tabii insan olarak onu daha deerli yapmaya yeter. Daha iyi bir ada olsaydk iyi bir retmen ya da bilimci olabilirdi. Ama adalet duygusu fazla glyd. Hem yalnz kendi ulusu asndan da deil. Yirmi be yl nceyi dnrseniz, bugn srail olan topraklarda byle cmert ve adil olan, stelik atak olan kiiler baz eyler yapmak zorundayd. Hannah, Hel'in fslt tonundaki cezaevi sesine alkn deildi. Duyabilmek iin oturduu yerde ne doru eildiini fark etti. Amcana sayg duymadm sylerken yanldin. On alt yl kadar nce Kahire'de bir olay olmutu. Bana yardm etmek iin kendi gvenliini, hatta belki de hayatn tehlikeye atmt. stelik ok deger verdii bir projenin gerekleme ansn da birlikte tehlikeye atmiti. Bir yanmdan yara almtm. Doktora grnecek durumda da deildim. Onunla karlatm zaman iki gnden beri yaramn ustunde ayn kan lekeli bezle arka sokaklarda dolap duruyordum. Otele inmeye cesaretim yoktu. Ateim vard. Kendimde deildim. Yo, ona saygm gerekten ok byk. stelik ona borluyum. Hel butun bunlar o yumuak, tekdze sesiyle syledi. tenlik belirtisi olan inis k tonlarn hi kullanmad. Anlatnn nedeni, bu kzn da amcaya olan borcun apn bilmeye hakk olduunu dnmesiydi. O Kahire olaylarndan sonra amcanla bir daha hi karlasmadk. Dostluumuz yllar boyu mektuplarla glendi. Bu mek299

tuplarda eitli fikirlerimizi birbirimiz zerinde deniyor, okuduumuz kitaplara kar tepkilerimizi paylayor, ya da kaderden, hayattan yaknyorduk. Bir yabancyla konumann rahatln, ekingenlikten uzak rahatln tattk bu yolla. ok yakn iki yabancydk. Hel bu gen kzn byle bir ilikiyi anlayp anlamayacan dnd, sonunda anlamayacana karar verdi ve eldeki konuya dnd. Pekl, demek olu Mnih'de ldrldkten sonra amcan bir hcre kurdu ve sulular cezalandrmay ama edindi. Hcre ka kiiydi ve bu insanlar imdi nerede? Bir tek ben kaldm. Sen de mi hcredeydin? Evet. Niye? Sizce ben... Bover. Hel artk Asa Stern'in umutsuzluk iinde, gz kamam durumda hareket ettiinden emindi. Bu niversite liberalini byle bir eylem hcresine soktuuna gre... Hcre ka kiilikti? Be kiiydik. Kendimize Mnih Belisi diyorduk. Hel'in gz kapaklar gene indi. Ne kadar da tiyatrovar dedi. i telgrafla grme yntemlerine benzemiyor. Efendim? Demek be kiilik hcre, yle mi? Amcan, sen, Roma'da len iki kii... beincisi kimdi? David Selznik mi? Ne demek istediinizi anlamyorum. Beinci kii Kuds'te bir kahveye bomba atldnda ld. O ve ben... ey... biz ikimiz... Kzn gzlerinde yalar panldamaya balamt. Eminim, dedi Hel. Yaz aknn bir tr olmal. Bir de ek kazanc var. Adanm gen devrimciler durumundasnz ve tm insanlk size ait bir sr gibi gzkyor gznze. Pekl, Asa lmeden nce ii nereye kadar vardrdnz anlat. Hannah'm akl karm, biraz da kalbi krlmt. Bu adam amcasnn anlatt kiiye hi de benzemiyordu, amcas onu drst bir profesyonel, ayn zamanda da kltrl bir insan olarak tarif etmiti. Borlarn deyen, irkin ulusal ve ticar gler iin almay reddeden biri olarak. Peki, amcas insanl bu kadar az seven birine nasl hayranlk du-yabilmiti? Bu kadar anlaysz birini nasl byle gklere karabilmiti? 300

Aslnda Hel durumu elbette ok iyi anlyordu. Hayat boyunca ka kez amatrlerin sebep olduu pislii temizlemek zorunda kalmt. Frtna patlad anda bunlarn ancak iki trl tepki gsterdiini bilirdi. Ya kamak, ya da, gene korku sonucu olarak, gze grnen her eye ate etmek. Hannah artk gzlerinden ya gelmediini grnce aalad. Yalar, Hel'in gerekleri ve nemli bilgileri istemesi nedeniyle engelleniyordu. Asa amcam ngiltere'den haber almt. diye konutu. Mnih katillerinden hayatta kalan son iki kiinin bir Kara Eyll grubuna katldklarn ve Heathrovv Havaalanndan bir uak karmaya hazrlandn renmiti. Ka kiilik grup? Be ya da alt. Emin deildik. Hangilerinin Mnih iine karm olduunu saptam mydnz? Hayr. Yani beini de mi ldrecektiniz? Kz ban sallad. Anlyorum. Ya ngiltere'deki temaslarnz? Ne biim insanlar ve size nasl yardm ediyorlar? Onlar ehir gerillalar. Kuzey rlanda'nn ngiltere boyunduruundan kurtulmas iin savayorlar. Ulu Tanrm! zgrlk uruna arpanlar arasnda bir tr kardelik ba vardr, bilirsiniz. Taktiklerimiz farkl olabilir ama amalarmz ayndr. Hepimizin bekledii gn aslnda... Ltfen... diye onun szn kesti Hel. imdi, bu IRA'clar size nasl yardm ediyordu, onu syle. ey... Kara Eyllcleri gzden karmyorlard. Londra'ya gittiimizde bize kalacak yer salayacaklard. Silh da vereceklerdi. Biz dediin, sen ve Roma'da vurulan iki kii, yle mi? Evet. Anlyorum! Peki, imdi Roma'da olanlar anlat. BBC radyosu saldrganlar Kzl Ordu yesi Japonlar diye tanmlyor.-Filistin Kurtulu rgt adna alyorlarm. Bu doru mu? 301

"Bilmiyorum. "Sen orada deil miydin? Oradaydm! Kendini kontrol etmeye alyordu. Ama o kargaalkta... insanlar lyordu... her tarafta silhlar patlyordu... aresizlik ve fke iinde ayaa kalkp arkasn dnd. Bu adamn bilerek kendisine eziyet ettiine, kendisini denediine inanmaya balamt. Kendi kendine, alamamalym, deyip duruyordu ama, yalar bir kez daha gzlerini doldurdu. zgnm, dedi. ok korkmutum. armtm. Her eyi hatrlayamyorum. Ar derecede sinirliydi. Ellerini nereye koyacan bilemediinden nnde duran rafa uzand ve orada duran maden tb eline ald. Dokunma ona! Hannah hemen elini ekti. Adamn ilk kez sesini ykseltmesi onu ok artmt. inden haldi bir fke kabard. Oyuncaklarnza bir ey yapacak deilim, dedi. Onlar senin canm yakabilir. Sesi gene alak kyordu. Eline aldn ey bir sinir gaz tbyd. Alt yarsn biraz evirseydin imdiye kadar lm olurdun. Daha nemlisi, ben de lm olurdum. Kz yzn buruturup, silh raflarndan geri ekildi. Baheye alan kapya doru yryp kanada yasland, kendini toplamaya alt. Kk hanm, eer elimden gelirse sana yardm etmek niyetindeyim. Ama itiraf edeyim ki bu mmkn olmayabilir. Sizin kk amatr rgtnz akla gelebilecek her trl hatay yapm. Bu arada da kendisini IRA apallaryla balayvermi. Gene de amcana olan duygularm beni anlattn eyleri sonuna kadar dinlemeye mecbur ediyor. Belki seni koruyabilir, evinin burjuva yaamna tekrar kavuturabilirim. Orada sosyal fikirlerini savunmak ve yaymak iin parklara p atlmamas konusundaki kampanyalara katlrsn. Ama sana herhangi bir yardmda bulunabilmek iin talarn nasl dizili olduunu iyice bilmem gerek. Bu nedenle de gzyalarn ve duygularn ilerde yazacan anlara saklayp, sorduklarma elinden geldii kadar doru ve ak cevaplar vermeni istiyorum. u anda bu302

nu yapabilecek durumda deilsen, daha sonra konuuruz. Ama belki abuk harekete gemen gerekebilir. Bu tr olaylarda, yani Roma'daki bozgun eylemi gibi eylerin sonunda zaman hep tekilerden yanadr. Sanyorum Roma'daki de bir bozgun eylemiydi. imdi mi konualm, yoksa nce yemek mi yiyelim? Hannah aaya doru kayp yere oturdu. Srt hl kapya dayalyd. Baheden gelen k profilini aydnlatyordu. Ksa bir sre sonra, zr dilerim, dedi. ok sarsc olaylar geirdim. Kukum yok. imdi bana Roma'daki olay anlat. Yalnzca gerekler ve sende brakt etkiler. Duygu istemem. Ban eip trnayla yank oyluu stne daireler izmeye balamt. Derken dizlerini karnna ekti, elleriyle kucaklayp gsne dayad. Peki, dedi. Avrim'le Chaim benden nce pasaport kontrolnden getiler. Benim gemem uzun srd, talyan grevli flrt etmeye alyor, gslerime bakp duruyordu. Herhalde gmleimi yakama kadar dmelesem daha iyi olurmu. Sonunda pasaportuma damgay bast ve ben de terminale girdim. O sra tabanca sesleri duyuldu. Avrim'in kotuunu grdm... dt... bann bir yan... tmyle... bir dakika. Burnunu ekti, pepee uzun soluklar ekip sakinlemeye alt. Ben de komaya baladm... herkes kouyor, baryordu... beyaz sakall bir ihtiyar vurulmutu... bir de ocuk... bir de yal, iman kadn. O sra terminalin kar tarafndan kurun sesleri gelmeye balad. Asma kattan. Uzakdoulu iki kii vuruldu. Ve birden silh sesleri kesildi. Yalnzca lklar kald. evredeki insanlar yaralanm, kan iinde kalmt. Chaim'i dolaplarn nnde yatar grdm. Bacaklar bir tuhaf kvrlm, arplmt. Yznden isabet almt. Ben de... ben yalnzca yrdm. Oradan uzaklatm Ne yaptm, nereye gittiimi bilmiyordum. Bir ara kulama hopai lrden Pau uann anonsu arpt. Yrmeye devam edip uajjn bini kapsna geldim, ve... hepsi bu kadar. Peki. Bu iyi. imdi bana unu syle. Sen de hedef miydin? Ne? Kimse zellikle sana ate etti mi? Bilmiyorum! Nasl bilebilirim? 10

Japonlarn silhlar otomatik miydi? Ne? Sesi rat-a tat diye mi kyordu pat! pat! pat! diye mi? Kz ban kaldrp keskin gzlerle ona bakt. Otomatik silhn ne olduunu biliyorum, dedi. Onlarla dada eitim yaptk biz. Rat-a-tat m, pat pat m? Makineli tfekti. Sana ok yakn olanlardan vurulan oldu mu? Kz dikkatle dnd. Dudaklarn dizlerine skca dayad. Hayr, dedi sonunda. Bana yakin duranlardan len olmad. Profesyonel biri otomatik silhla ate ediyorsa, ve senin evrende kimse yere dmyorsa, demek sen hedef deildin. Herhalde o iki arkadanla beraber olduunu bilememiler. zellikle de pasaporttan ge ktn iin. Peki, imdi de asma kattan gelen silh seslerini dn. Japonlar ldren atlar. Onlar hakknda ne syleyebilirsin? Hannah ban iki yana sallyordu. Hibir ey. Hi hatrlamyorum. O silhlar otomatik deildi. Hel'in gzlerine bakt. Pat pat diye ses karyorlard, diye ekledi. Hel glmsedi. te byle anlat, dedi. u dakikalarda mizah duygusuyla fke bile, daha sulu duygulardan iyidir. Biraz nce radyo, talyan polisine bal zel ajanlardan sz etti. Bana onlarla ilgili bir eyler syleyebilir misin? Hayr. Asma kattan ate edenleri hi grmedim. Hel ban sallayp yere bakt. Avular birbirine dayal, parmak ular dudaklarna deer durumdayd. Bir dakika u olup bitenleri dneyim, dedi. Gzlerini yerin tatami demesindeki izgilere dikti, sonra baklarn netlikten kurtarp dncelere dald. Eldeki bilgileri deerlendirmeye alyordu. Hannah kapnn yambainda yere oturmu, Japon bahesine bakyordu. Akan kk suyun yanstt klar bambu yapraklar zerinde oynamaktayd. Snfnn ve kltrnn tipik bir rnei olan Hannah'da, sessizliin tadn karmasna yetecek veriler yoktu. Ksa zamanda bu sessizlikten skld. Neden bahenizde hi iek... 304

Hel, gzleri hl yerde, elini havaya kaldrp ona susmasn belirtti. Drt dakika sonra gzlerini de kaldrp sordu. Ne dedin? zr dilerim. iekler hakknda bir ey demitin. nemli deil. Bahenizde neden iek yok diye merak etmitim. iek var. eit mi? Hayr. tane iek. Her biri ayr mevsimde aar. u anda mevsimler arasmdayz. Evet, imdi bir bakalm, neler biliyoruz veya neleri varsayabilecek durumdayz. Aka belli ki Roma'daki baskn, ya Filistin Kurtulu rgt ya da Kara Eyllcler tarafndan plnlanm. Sizin plnnz da biliyorlarm. Herhalde ngiltere'deki IRA dostlarnzdan renmilerdir. Onlar bahi yksekse kendi analarn Trk saraylarna bile satmaya hazrdrlar. Tabii kendine saygs olan bir Trk, analarn almak isterse. e Japon Kzl Ordu yelerinin karmas, daha ok Kara Eyllcler'i akla getiriyor. Onlar pis ileri bakalarna yaptrmaktan holanrlar ve kendilerini tehlikeye atmay sevmezler. Ama bu noktada iler biraz karyor. Saldrganlar birka saniye iinde ortadan kaldrlyorlar. stelik de asma katta hazr bekleyen kiiler tarafndan. Herhalde asma kattakiler talyan polisi olamaz nk ii ok iyi baarmlar. Bu durumda ikinci saldr da duyuldu demektir. Neden? lk akla gelen sebep, Japon saldrganlarn canl yakalanmasn kimsenin istemedii oluyor. O neden? lielki aslnda Kzl Ordu mensubu falan deillerdi de ondan. Byle bir durumda akla ilk gelen CIA olur tabii. Ya da Ana irket. nk CIA onun emrinde. CIA da, Amerikan Hkmetinin tm de. Ana irket nedir? mrmde duymadm. Amerikallar'n ou duymamtr. Ana irket uluslararas petrol ve enerji irketlerinin oluturduu bir kontrol rgtdr. Daha balangtan beri Araplar'la bir yataa girip karlar. Zavall aptal Araplar, kk petrol ktlklar yaratmak iin ve dolaysyla kendi lbumi 305/20

krlarn arttrmak iin piyon olarak kullanrlar. Ana irket zeki ve evik bir hasmdr. Onlar ulusal hkmetlere yaplacak basklarla sindirmeye olanak yoktur. Geri lkelerine bal Amerikan ya da ngiliz, Alman, Hollanda irketleriymi gibi grnmeye alrlar ama, aslnda bal olduklar tek ama krdr. Uluslararas bir hkmet gibidirler. Herhalde babann bile o irketlerinde hissesi vardr. Senin lkendeki kr sal, tonton ihtiyar kadnlarn yarsnn da hissesi olduu gibi. Hannah ban sallayarak, CIA'nm Kara Eyllclerle i yapmasn gzmn nne getiremiyorum, dedi. Amerika her zaman srail'i tutar. Mttefik onlar. Sen kendi lkenin vicdan esnekliini yabana atma. Petrol ambargosundan bu yana olduka belirgin bir dn yaptlar. Amerika' nin onur kavram, kalorifere duyduun ihtiyacn younluuna gre deiir. Bir Amerikal'nin en tipik yan, cesaretinin ve fedakrlnn ksack sreler iin geerli olmasdr. Bu yzden savata iyidirler de, bar sorumluluunu tamakta yetersizdirler. Tehlikeye dayankl olmakla birlikte, rahatszla dayankl deildirler. Sivrisinekleri ldrmek iin kendi havalarn zehirler, elektrikli ekmek dilimleme aletleriyle de enerji kaynaklarn tketirler. Unutma ki Vietnam'da askerler hibir zaman Coca Cola'sz biraklmad. Hannah'nin vatanseverlik damarlar kabarmt. Bir ulus iin byle genellemeler yapmak doru mu sizce? Evet. Genelleme ancak bireylere, kiilere uyguland zaman yanl sonular verir. Kalabalklar tanmlarken her zaman gerekci bir yntemdir. Senin lken de demokrasiyle ynetiliyor. Yani kalabaligin diktatrlyle. O havaalannda dklen kanlardan Amerikallarn soruml olduuna inanmay reddediyorum. Masum ocuklar, ihtiyarlar... Alt Austos tarihi sana bir ey ifade ediyor mu? Alt Austos mu? Hayr. Neden? Dizlerini gsne daha siki dayad. Bover. Hel ayaa kalkt. Bunu biraz daha dnmem gerek. leden sonra gene konuuruz. 306

Bana yardm etmeyi istiyor musunuz? Herhalde, ama sanrm senin dndn biimde deil. Ha bu arada... biraz t dinlemeye dayanabilir misin? Nasl t? Senin kadar gen ve kasklanndaki tyler seninki kadar gr "bir hanmn bu kadar ksa ort giymesi ve bylesine ak veren bir pozda oturmas artc bir ihmal gibi grnyor. Amacn kzl salarnn boya olmadn kantlamaksa o baka. Yemee gidelim le yemei, bat salonundaki kk, yuvarlak bir masaya ku-rulmutu. Salonun caml d kaplar, bahenin ana giriine giden yola bakyordu. Hepsi akt. Uzun perdeler hafif rzgrla salonun ortasna doru dalgalanmaktayd. Hana kln deitirmi, erik rengi ipek bir elbise giymiti. Etekleri yere kadar uzundu. Hel ile Hannah salona girdilderinde glmsedi, sofrann ortasndaki iceklere son kez parmaklarnn ucuyla dokundu. Ne kadar dakik, "Sofra u anda kuruldu. Aslnda on dakikadan beri onlar bekliyordu ama, Hana'nin en stn yeteneklerinden biri, karsindakileri sosyal adan rahatlatmakt. Gen kzn yzne ilk baktnda Hel'le yapt konumann pek iyi gitmediini anlamt. Bu yzden sofra sohbetini ynetmeyi kendisi stlendi. Hannah kolal peetesini kucana sererken, kendisine Hel ile Hana`nin yedii yemeklerin servis yaplmadn grd. Kk bir parca kuzu eti, soutulmu mayonezli kukonmaz ve pilav veriliyor, Hel ile Hana ise kahverengi bir pilav iinde hafif sote yapilmis sebzeler yemekteydiler. Hana glmseyerek aklad. Gerek yamz, gerekse gemiteki tedbirsizliklerimiz bizim artk az ve ihtiyatl yemek yememizi gerektiriyor canm, dedi. Ama bu gaddar rejimi konuklarmza uygulamiyoruz. Zaten ben de seyahat iin Paris'e gittiimde kendimi koyverir, btn zararl eyleri yerim. Yemek benim iin bir tiryakilik gibidir. Kontrol de zellikle Fransa'da yaayanlar iin pek zordur. Cunku Fran s iz mutfa dnyann ikinci en kt mutfa saylr. Ne demek yani? diye sordu Hannah. 307

Bilimsel adan Fransz mutfa, in mutfann peinden gelmektedir. Ama yemeklerin yapl, soslan, doran, baharlan asndan, besin ynnden bir faciadr. Bu yzden batda yaayanlar Fransz yemeklerine baylr ve mrleri boyunca karacierleriyle bouur dururlar. Peki Amerikan mutfa hakknda ne dnyorsunuz? Bunu sorarken Hannah'm yzne eki bir glmseme yaylmt. Seyahate ktklar zaman Amerika'nn her eyini aalayp kendi kibarln kantlamaya alan tipik Amerikallardand o da. Pek bilmem, dedi Hana. Amerika'da hi bulunmadm. Ama Nicholai bir sre orada oturdu. Sylediine baklrsa Amerikan yemekleri de baz dallarda ok gzel olabiliyormu. Yaa! Hannah'm gzleri Hel'e dnmt. Bay Hel'in Amerika veya Amerikallar hakknda iyi bir ey syleyebilmesi beni olduka artt. Beni skan Amerikallar deil, Amerikanizm, dedi Hel. Sanayi tesi dnyann kt bir hastal bu. Srasyla btn merkantilist lkelere de bulaaca ortada. Buna Amerika'clk denilmesinin tek nedeni, hastaln en ileri halinin senin lkende grlmesinden. Tpk spanyol nezlesi falan gibi. Belirtileri ise nce i ahlknn yok olmas, sonra i deerlerin azalmas, srekli dardan elence bekler duruma gelinmesi, bunun peinden de ruhsal rme ve manev uyuma. Hastala yakalanan tanmak iin en iyi iaret, o insann durmadan kendisiyle iliki kurabilmeye gsterdii abadr. Kendi ruhsal zayflnn ilgin psikolojik bir durum olduuna inanr. Sorumluluktan kamasn, yeni deneylere hazr oluuna yorumlar. Hastalk ilerledike kii, insan uralar iinde en nemsiz olann aramaya, onun peinden komaya balar: Elencenin. Ama i yemee gelince, Amerikallarn hi deilse bir konuda herkesi geride braktna kuku yoktur. O da 'imlenme' dediimiz trden yiyeceklerdir. Hafif eyler. Bu da biraz sembolik galiba. Hana, Hel'in ses tonundaki katl hi beenmemiti. Konuun taban tekrar doldurmak zere servis masas zerine alrken ko numalara da tekrar kendisi hakim oldu. Benim ngilizcem iyi deil, dedi. urada birden fazla ku308

konmaz var, ama 'asparaguslar' kelimesi de kulaa pek irkin geliyor. Yoksa bu da Ltince oullardan biri mi, Nicholai? Asparagae falan m denmesi gerek? Fazla bilgili ama kt eitimli kiiler syleyebilir onu ancak. Konserti'ye gidip celli dinledikten sonra kendilerine cappucino smarlayanlar. Ama bu insanlar Amerikal'ysa belki ilekli jelVi smarlyor da olabilirler. Arretes un peu et sois sage. Hana, Nicholai'ye hafife kafasn salladktan sonra Hannah'a glmsedi. Sz Amerikallar'a geldi mi Nicholai ok can skc oluyor, deil mi? dedi. Kiiliinde bir kusur bu. Dediine baklrsa tek kusuru buymu. Sana epeydir sormak istiyordum, Hannah. niversitede ne okumutun? Ne mi okudum? Hel aklad. Yani hangi konuda diploma aldn? Ha! Sosyoloji'ydi konum. Bilmeliydim, diye dnd Hel. Psikolojiyle antropoloji arasnda bocalayan, ve kararszlklarm bir yn istatistiin arkasna saklamaya alan o bilim. Amerikallar yeni yetmelik alarn drt yl daha uzatabilmek iin seerlerdi bu dal genellikle. Hannah bu srada ev sahibesine dncesiz bir soru yneltmekleydi. Siz hangi konular okudunuz? Hana kendi kendine glmsedi. ey... gayriresm psikoloji, anatomi, estetik... byle eyler. Hannah bir yandan kukonmazlara gmlrken, Siz ikiniz evli deilsiniz, deil mi? dedi. Yani... dn gece bir espri yapm, Bay Hel'in cariyesi olduunuzu sylemitiniz. Hana'nn gzleri ender gsterdii bir aknlkla ald. Anglosaksonlarn itenlik sayd soyla merak kusuruna pek alkn deildi. Hel ak avucunu Hana'ya doru uzatp soruya onun cevap vermesini istedi. Gzlerinde akac bir masumiyet parldyordu. Hana, eyy... dedi. Aslnda Bay Hel'le ben evli deiliz. Ve gerekten de ben onun cariyesiyim. imdi biraz meyve alr msn? Nissou'dan kirazlar daha yeni yeni geliyor. Basklar bu kirazlardan k l bir gurur duyarlar. * Dur ve biraz ve uslu ol. 309

Hel, Hana'nm bu iten byle kurtulamayacan biliyordu. Bayan Stern yeni bir soru sorarken, Hana'ya bakp srtt. Herhalde sylemek istediiniz kelime aslnda cariye deil. ngilizcede cariye demek, parayla alnm olan ve... ve cinsel hizmetler iin kullanlan insan demektir. Galiba sizin aradnz kelime metres. Metres bile ok eski model bir kelime. imdi insanlar yalnzca 'beraber oturuyoruz' deyip iin iinden kyorlar. Hana'nm yardm isteyen baklar Hel'e dnd. Hel glp sze kart. Hana'nm ngilizcesi aslnda baya iyidir, dedi. Kukonmaz konusunda syledikleri akayd. Metresin cariyeden, zevceden farkn da iyi bilir. Metres, kendisine verilecek creti bilmeyen kiidir. Karsna ise kimse hibir ey vermez. Aslnda her ikisi de amatrdr. imdi kirazlarn ye. Hel bahenin ortasndaki ta kanepeye oturmu, gzlerini kapayp yzn gkyzne evirmiti. Da rzgr serindi ama, gne giydii yukata'nm iine iliyor, onu stp uykusunu getiriyordu. Tam uykuya geecei o tatl anlar iindeyken yaklamakta olan sinirli ve gergin birinin titreimlerini ald. Ban evirmeden ve gzlerini amadan, Oturun Bayan Stern, dedi. Yemek sresince kendinizi yneti biiminizden tr tebriklerimi sunmak isterim. Bir kez bile kendi sorunlarnzdan s amadnz. Bu evde dnya sorunlarn masamza getirmediimi/i hissettiniz. Dorusu sizden bu kadar saduyu beklemiyordum. Sizin yanzda ve snfnzda olanlar genellikle kendi ilerine yle hu ounlukla dnk olurlar ki, dnyada en nemli eyin stil ve ekil olduunu, maddenin geici olduunu fark edemezler. Gzlenin ap glmseyerek Amerikan aksann taklit etmeye alt. Ne yap tn deil, nas yaptn nemlidir. Hannah onun nndeki mermer merdiven parmakln stne tnedi. Vcudunun arl oyluklarn yassltyordu. Ayaklar p lakt. Kln deitirmesi konusunda Hel'in verdii de de uyma mt. Biraz daha konuacaz demitiniz, dedi. Hmmm. Evet. Ama daha nce gerek sabahki konumamz, gerekse le yemeimiz srasndaki uygarlk d davranlarmdan 310 tr zr dilerim. Kzgn ve skkndm. Ben emekli olal hemen hemen iki yl oluyor Bayan Stern. Artk terrist avcl mesleinin bir yesi deilim. Vaktimi baheme, maaracla ayryor, imenlerin byrken kard sesi dinliyor, uzun yllar nce kaybettiim derin huzuru aryorum. Onu kaybediimin nedeni, artlarn beni nefret ve fkeyle doldurmasyd. Derken siz ortaya ktnz. Amcanza olan borcumdan dolay hakknz olan yardm istemeye geldiniz. Ve beni tekrar mesleimin iddet ve korkular iine itme tehdidini getirdiniz. Canmn sklmasnn en byk nedeni korku. Mesleimde antians denilen unsur ok nemli yer tutar. nsan ne kadar iyi eitilmi olursa olsun, ne kadar dikkatli, serinkanl olursa olsun, yllar boyunca tehlike belirtileri birikir ve gnn birinde ansnzdan daha ar basar. Antians, daha fazla arlk kazanm olur. Geri ben iimde pek ansl olmu saylmam. ansa hi gvenmem. Ama kt anstan yolumun tkandn da pek bilmem. Yani ilerlerde bir yerde, birikmi bir miktar kt ans beni bekliyor demektir. Ne zaman param havaya atsam yaz dt. Demek nmde yirmi yllk turalar dnemi var. Durum bu! Size terbiyesizce davranm olmamn nedenini anlatmaya alyorum. En byk neden korku. Biraz da skknlk. imdi dnme frsat buldum. Ne yapmam gerektiini galiba biliyorum. AUahtan yaplmas gereken ey ayn zamanda en tehlikesiz ey oluyor. Yani bana yardm etmeyecek misiniz? Tersine. Sizi evinize gndermekle yardm etmi olacam. Sizi bana amcanz gnderdiine gre, ona olan borcum size miras kalm oluyor. Ama bu bor soyut intikam kavramlarn ya da ittifak kurduunuz sama sapan rgtleri kapsamyor. Hannah kalarn atp uzaklara bakt. Dalara doru. Amcama olan borcunuzu kendi karnza gre deerlendiriyorsunuz, dedi. Sonu benim de yaranma oluyor, evet. Ama... amcam mrnn son yllarn bu katilleri yakalayp ldrmeye adamt. imdi ben hibir ey yapmazsam onun btn abalar boa gitmi olacak. 311 Yapabileceiniz bir ey yok. Ne eitiminiz var, ne pratiiniz, ne de rgtnz. Hatta szn etmeye deer bir plnnz bile yok. Var bal gibi. Hel glmsedi. Peki, o plnnza bir gz atalm, dedi. Kara Eyllcler Heathrow Havaalanndan bir uak karacak demitiniz. Herhalde sizin grubunuz onlara o sra saldracakt, onlar uakta m ele geirecektiniz yoksa, binmeden nce mi? Bilmiyorum. Bilmiyor musun?

Asa amcam ldkten sonra liderimiz Avim'di. Bize bilmemiz gerekenden fazlasn sylemezdi. Yakalanrsak diye. Ama onlar uakta ele geireceimizi sanmyorum. Herhalde terminalde infaz edecektik cezalarn. Ne zaman olacakt bu? Ayn on yedisi sabah. Daha alt gn var. Neden Londra'ya bu kadar erken gidiyorsunuz? Neden alt gn boyunca ak hedef veriyordunuz? Londra'ya gitmiyorduk. Buraya geliyorduk. Asa amcam kendisi olmaynca baar ansmzn azalacan biliyordu. Balangta gcn koruyup bizimle gelebileceini dnmt. Ama erken ld. Ve bu yzden sizi de buraya gnderdi, yle mi? nanamyorum. Bizi buraya o gnderdi saylmaz. Birka kez sizden sz etmiti. Bamz derde girerse size gelmemizi, sizin yardn edeceinizi sylemiti. Herhalde banz dertten kurtarmak konusunda yardm edeceimi kasdetmitir. Hannah omuzlarm kaldrd. Hel iini ekti. Demek siz gen, IRA'l dostlarnzdan silhlarnz alp alt gn Londra'da dolaacak, zaman gelince bir taksiye binip Heathrow'a gidecek, kolunuzu sallayp terminale girecek, hedeflerinizi bekleme salonunda grecek ve vuracaktnz. Plnnz bu muydu? Kzn enesi gerildi. Gene uzaklara bakmaya balad. Byle ifade edilince gerekten biraz aptalca grnyordu. 312

imdi, Bayan Stern, Roma Havaalanndaki olaya kar duyduunuz tiksinti ve korkuyu bir an iin bir kenara brakrsak, gryoruz ki siz de buna benzer bir olayn sorumlusu olmay plnlyormu-sunuz. Kalabalk bir salonda ayakst ate etmek. oluk, ocuk, ihtiyar, herkesten kopan et paralar saa sola uuacak ve gzlerinden alev kan, ipek sal gen devrimciler tetiklerini eke eke tarih sayfalarna admlarn atacaklar. Bu muydu istediiniz? Eer sylemek istediiniz bizim de tekiler kadar kt olduu-muzsa... bizim de Mnih'te atletleri ldrenler gibi, ya da Roma'da arkadalarmz ldrenler gibi... Aradaki farklar ortada! Onlar iyi rgtlenmi ve profesyonel kimseler! Hemen sustu. zgnm, dedi. Bana unu syleyin. Sizin kaynaklarnz neydi? Kaynak m? Evet. IRA'l dostlarnz bir an iin unutalm. Unutmamz da iyi olur bence zaten. Bunun dnda neye gveniyordunuz? Roma'da ldrlen iki ocuk eitilmi miydi? Avrim eitilmiti. Chaim'in daha nce bu tr eylere kartn sanmyorum. Ya para? Para m? ey... biraz sizden almay umuyorduk. Fazla paraya ihtiyacmz yoktu. Bir iki gn burada kalabileceimizi hesaplyorduk. Sizinle konuup t ve talimat alacaktk. Sonra uakla Londra' yn gidip eylemden bir gn nce orada olacaktk. Yol paras ve biraz da fazlas olsa yeterdi. Hel gzlerini yumdu. Benim sevimli, aklsz, tehlikeli kzm, dedi. Eer ben sizin istediiniz ii yapmaya kalksaydm, bu bana yzle yz elli bin dolar arasnda bir paraya patlard. Buna cretim de dahil deil. Yalnzca kurgu gideri bu kadar olurdu. Bir ie girimek para ister, sonra syrlmak daha da pahaldr. Amcan bunu bilir-dl. Dan siluetine doru bakarak devam etti. Amcann bir intihar lemi plnladna inanmaya balyorum. Buna inanmam! Bize sylemeden asla bizi lme srklemezdi. Herhalde niyeti sizi n plana karmak deildi. nz yedek I' nvvet olarak kullanp ii batan sona kendi grmek istiyordu. Sonra 313

kargaalkta nzn oradan uzaklaabileceinizi hesaplyordu. Sonra bir de... Bir de ne? Yani... uzun sre acsn dindirmek iin illar aldn, onlarn etkisinde olduunu da unutmamak gerek. Kimbilir ne dnyordu: Kimbilir son zamanlarda dnme yetenei ne kadard! Hannah tek dizini yukar ekip kucaklad ve bylece gene Hel'in istemedii poza girmi oldu. Dudaklarn dizine dayayp baheye doru bakarak, Ne yapacam bilemiyorum, dedi. Hel yar kapal gzlerle ona bakyordu. Zavall akn ocuk. Hayatta bir ama, bir heyecan aryordu bu kz. Oysa yetitii kltr onu tccarlarla yatmaya ve reklmclk uzman ocuklar dourmaya itiyordu. Korkmutu kz. Akl karmt. Henz tehlikelerle, nemli eylerle dolu bir yaamdan vazgeip kk plnlar yapmakla, mal mlk edinmekle dolu yavan bir hayata adm atmaya hazr deildi. Pek seme ansn yok, dedi Hel. Evine dnmek zorundasn. Yol paran vermek benim iin bir zevk olacak. Bunu yapamam. Baka bir ey de yapamazsn. Kz bir sre dizini emdi, sonunda, Bay Hel, dedi. Size Nicho-lai diyebilir miyim? Elbette ki hayr. Bay Hel, demek bana yardm etmeyeceinizi sylyorsunuz, yle mi? Eve dn demekle yardm etmi oluyorum sana. Ya reddedersem? Ya kendi bama ie devam edersem? Baaramazsn. Ve yzde doksan dokuz, lrsn. Bunu biliyorum. Mesele asl urada. i tek bama yapmama msaade eder misiniz? Amcama olan borcunuz yznden? Blf yapyorsun. Ya deilse? Hel uzaklara bakt. Bu burjuva bebei belki de kendisini geri l ten bu ie srkleyecek kadar aptald sahiden. Ya da onur ve sadl kat kavramn nerelere vardna karar vermeye zorlayacak kadni 314

Tam o da kz denemeye alaca srada deiik bir titreimin yaklatn alglad. Yeni gelenin Pierre olduunu anlad. Ban evirdiinde gerekten bahvann atodan bulunduklar yere doru yrmekte olduunu grd. yi gnler, M'sy, m'zel. Gnete oturacak vakit bulmak gzel olmal. Mavi tulumunun cebinden katlanm bir kt karp ciddiyetle Hel'e uzatt, sonra kendisinin fazla kalamayacan, binlerce iin onu beklediini syleyip kap yanndaki kulbesine doru uzaklat, gn yeni bir bardak arapla yumuatmaya gitti. Hel notu okudu. Katlayp kenarn dudaklarna vurdu. Grne gre sandmz kadar da seme ansnz kalmam, Bayan Stern, dedi. Tar-dest'e yabanc adam gelmi ve evreye benimle ilgili, daha da nemlisi, seninle ilgili sorular sormaya balamlar. Sanldna gre bunlar ngiliz, veya Amerlos imi. Kasaba halk bu iki aksan ayrd-edemez. Yanlarnda Fransz zel polisi de vam ve onlara ok yardmc oluyormu. Ama benim burada olduumu nasl bilebilirler? Binlerce yoldan renebilirler. Roma'da len arkadalarnn stnde uak bileti var myd? Herhalde. Evet, vard. Herkes kendi biletini tayordu. Ama buraya deil, Pau Havaalanna. Eh, yeterince yakn. Ben pek tannmayan biri saylmam. Hel amatrln bu yeni belirtisine ban sallad, Profesyoneller biletlerini hep inecekleri yerden daha ilerisi iin alrlard. Bu yolla da nereye gittiklerini havayollarnn bilgisayarlarndan, dolaysyla Ana irket kompterinden saklamay baarrlard. Hannah, Bu adamlar kim sizce? diye sordu. Bilmiyorum. Ne yapacaksnz? Hel omuzlarn kaldrd. Onlar akam yemeine davet edeceim, dedi.

315

Hannah'dan ayrldktan sonra Hel bir sre kendi bahesinde oturup iri gbekli frtna bulutlarnn toplann seyretti. Bir yandan oyunun talarnn nasl dizili olduunu dnmekteydi. Ayn anda iki sonuca birden vard. Birincisi, akama kesinlikle yamur yaaca, ikincisi de en iyi savunmann dmana dorudan saldrmak olduuydu. Silh odasndan Dabadie Oteline telefon etti. Amerikallar orada kalyorlard. Otelle bir hayli konuda anlamak zorunda kald. Evet, otel Amerlo'lar akam yemei iin atoya gnderecekti. Ama kk bir sorun vard. Konuklar iin yemek hazrlam bulunuyorlard. Ne de olsa, otelciliin kr, oda parasndan deil, yemek parasndan gelirdi. Hel, otel ynetimine, yenmemi yemein parasn mterinin hesabna ilemenin en doru yol ve ayn zamanda drst bir hareket olacam syledi. Ne de olsa, adamlarn son dakikada Bay Hel tarafndan yemee davet edilmesi, Otel Dabadie'nin suu olmazd. iti. Tanrnn verdii rzk pe dkmek de gnah olduuna gre, bu yemekleri Dabadie kadrosunun yemesi, ve papazn da yemee davet edilmesi ok uygun olurdu. Hana'y ktphanede kitap okur buldu. Gznde okurken takt dikdrtgen caml kk gzlkler vard. Hel ieriye girerken gzlklerinin stnden ona bakyordu. Yemee misafir mi var? dedi. Hel avucuyla onun yanan okayarak, Evet, Amerikal, diye karlk verdi. Ne kadar iyi. Hannah ile Le Cagot da burada olduuna gre tam bir ziyafet olacak. Evet, olacak. Hana elindeki kitap ayracn sayfann arasna koyup kitab k; patt. Bu haber kt m, Nikko? Evet. Hannah ile ve onun sorunlaryla m ilgili? Hel ban sallad. Hana hafife gld. Daha bu sabah beni her yln yarsnda y. nmda kalmaya davet ediyor, burann huzurlu ve sakin bir yer olduunu savunuyordun, dedi. 316 Yaknda gene huzurlu olacak. Ne de olsa... emekliyim. nsan hi emekli olabilir mi? Senin meslein gibi bir meslekten kurtulabilir mi? Eh, madem ki konuklar gelecek, birini alverie yol-layaym. Hannah'ya da yeni giysiler gerek. Yemee o ortuyla oturamaz. Hele pozlar konusundaki valyece tutumunu dnrsek! yle mi? Dikkat etmemitim. Aal yoldan bir selm haykr duyuldu, salonun caml kaps arplarak kapatld, Hana'nm grltyle arand iitildi, derken iten bir kucaklama ve aprt bir pck yerald, nerilen araba haykrarak teekkr edildi, ve btn ev, Le Cagot'nun Larrau'dan dnm olduunu rendi. imdi btn vadide sz edilen u iri gsl gen kz nerelerde bakalm? Getirsenize buraya! Gelsin de kaderiyle tansn bir kere! Hana ona gen kzn uyumakta olduunu syledi. Ama Nicho-lai'nin Japon bahesinde altn da ekledi. Onu grmek isteyen kim? gndr onunlaym zaten. Sana benim maaram anlatt m? Seninkini hemen hemen btn yol srkleyip tamak zorunda kaldm. tiraf etmek gerek, artk yalanyor, Hana. Senin de geleceini dnmen ve evrene baknp kendine Yasz bir erkek bulman gerek. Belki salam bir Bask airi falan. Hana gld, ona banyonun yarm saate kadar hazr olacan syledi. Daha sonra istersen giyin, diye ekledi. Yemee misafirler geliyor. Dinleyiciler, ha? yi. Pekl, gidip mutfakta biraz arap ieyim. O Portekizli kz hl burada alyor mu? Birka Portekizli kz var. Peki, ben gidip biraz rnek toplayaym. Sen bekle de beni giyindiim zaman gr! Bir ay kadar nce ok k eyler satn almtm. Henz kimseye gstermeye frsat bulamadm. Onlar giydiimde bana bir baksan erirsin. Yemin ede... Hana ona yan yan bakt. Le Cagot lf hemen cilalamasn iyi biliyordu. Ste. Therese'in zevki adna yemin ederim. Pekl, ben mutfaa 317

gidiyorum. Sonra kaplan arparak, kendisine bir an nce arap verilmesi iin seslenerek evin iinde yrmeye koyuldu. Hana onun arkasndan glmsyordu. Daha ilk batan sevmiti Le Cagot, Hana'yi- Beenisini gstermek iin de hep byle grltl lflar eder dururdu. Hana da onun drst, ak, biraz kaba tavrlarndan holanrd. Nicholai'nin byle sadk bir dostu olmasndan ve bu dostun ayrca Bask mitolojisi konusunda bu kadar hosohbet olmasndan memnundu. Hana, Le Cagot'nun kendisini de bir mitoloji kahraman gibi grrd. Oturup ok garip ve romantik bir

tip izen, sonra mr boyunca o tipe benzemeye alarak yaayan bir air. Bir keresinde Hel'e, bu airin kendisini byle opera-bouffe bir paravanla korumasnn nedenlerini sordu. Acaba hangi olaylar itmiti onu bu yola. Hel ona pek ayrnt verememiti. Verse, dostunun srlarna sadakatsizlik etmi olurdu. Ho Le Cagot ona bir sr verdiinin farknda deildi ya! Aralarndaki konuma, airin pek yalnz, pek dertli, pek de sarho olduu bir srada gemiti nk. Sonradan Le Cagot takma adn alan air, yllar nce, ili ve duygulu bir Bask literatr rencisiydi. Bilbao'da niversiteye gitmiti. Gen ve gzel spanyol Bask bir kzla evlenmi, bir de bebekleri olmutu. Bir gece gen edebiyat, kendisinin de pek emin olmad nedenlerden tr bir renci gsterisine katlm. Bask kltr zerindeki basky proteslo etmiti. Kars da yanndayd. Hibir siyasal inanc olmad hakle Federal polis gelip gsteriyi atele datm, bu arada airin kars lmt. Le Cagot tutuklanm yln cezaevinde geirmiti. Kat zaman, bebein de, kendisi cezaevindeyken ldn rendi. O gnden sonra gen air ok ien bir adam olmutu. Amasz ve son derece iddetli gsterilere katlyor, hkmet aleyhtar gruplara giriyordu. Tekrar tutukland. kinci kez katnda artk gen airin yerinde yeller esiyordu. Onun yerine Le Cagot gemiti. Vatan iiri yznden bir halk destan haline gelen karikatr. Basklarm ayrlgn savunan biri. Gereinden byk yansyan kiilii sayesinde heryere konferanslar vermeye davet edilen adam. Kendine setii isim, Cagot'lardan dn alnmt. Cagot'lar Basklarn paryalar Yani herkesin en aa grd grubuydu. Bir tr Hristiyanlk uygu 318 ladklar iin dier Basklar onlar tutmamlard. 1514 ylnda Papa Onuncu Leo'ya yazp kendilerini korumasn isteyen Cagot'lar geri Papadan lfta kalan bir koruma koparmlard ama, gerekte eziyetler on dokuzuncu yzyla kadar srm, sonra da soylar tkenmiti, onlara yaplan eziyet ok eitliydi. Bir kez giysilerinin stne, kaz aya eklindeki Cagot amblemini takmak zorundaydlar. Yalnayak gezemez, silh tayamazlard. Kalabaln girdii yerlere girmeleri bile yasakt. Kiliseye alakta kalan yan kapdan girip kabilirlerdi. Bu alak kap birok kasaba kilisesinde hl grlebilmektedir. Ayin srasnda dier kimselerin yanma oturmaz, ha' pemezlerdi. Arazi kiralayp kendi yiyeceklerini yetitirebilir, ama rnlerini satamazlard. Kendi soylarnn dnda evlenmeleri veya cinsel ilikide bulunmalar yasakt. Bu durumda Cagot'larn yapabilecei tek i, kk sanatlard. Yzyllar boyunca, kstlamann salad bir ayrcalk sonucu, lkenin kerestecilii, marangozluu onlarn tekelinde kald. Daha sonra duvarcla da baladlar. ekilsiz vcutlar gln bulunduundan, sokaklarda mzik alp para da toplarlard. Bu yzden, bugn Bask halk sanat ve folkloru denilen eyin ou, bu beenilmeyen Cagot' lar tarafndan yaratlmtr. Cagot'larn ayr bir rk olduu her zaman sylenmi, onlar Dou Avrupa'dan buraya Vizigot'larn kovalad savunulmusa da, modern kantlar bunlarn da Bask olup, balangta profilaktik nedenlerle bir kenara atldklarn, sonra birbirleriyle evlenmeleri ve hastalklar nedeniyle kavruk kaldklarn ortaya koymaktadr. Onlara baz kstlamalar uygulanmasnn nedeni de bu yolla bir dereceye kadar aklanm olmaktadr. Halk arasnda yaygn inanca gre Cagot'larn ve onlarn soyundan gelenlerin kulak memesi olmazd. Bask kylerinde bugn, be alt yandaki ocuklarn bile kula delinip kpe taklr. Anneler belki kendileri de farknda olmadan, kzlarnn kulak memesi olduunu belirtmek istemektedirler bylelikle. Bugn artk Cagot'lar yoktur. Ya dalmlar ya da nesilleri tkenmitir. Belki de Bask halk arasna yavaa karmay baarm319

lardr ama, bu sonuncu ihtimali bir Bask kahvesinde yksek sesle sylemek aklc olmayabilir. Adlar da ancak iki bklm kadnlar iin bir sfat olarak kullanlmaktan te, silinmi gitmitir. Duygusall eitli kt olaylar nedeniyle ksrlaan gen airin kendisine Le Cagot adn seip almas, Bask edebiyatnn da bu eski rk gibi yava yava silinip yok olma tehlikesiyle yzyze bulunduuna dikkati ekmek iin olmutu. Saat altya doru Pierre Etchebar Meydannda yrmekteydi. Gnboyu muntazam aralklarla itii araplar onu yerekimi kuralnn zorbalndan kurtarm olduu iin, park ettii Volvo'ya doru yolunu dalgal denizde gidermiesine buluyordu. Buraya iki elbiseyi teslim almak zere gnderilmiti. Hana, konuk Hannah Stern'e ka numara elbise giydiini sorup bunu Avrupa lsne evirdikten sonra, telefonla smarlamt elbiseleri. Onlar teslim aldktan sonra Pierre, Dabadie Oteline urayacak ve konuu alacakt. Kapnn kulpunu iki kez skalayan bahvan,

beresini kann stne ekip olanca dikkatini ellerinde toplad. Sonunda kapy ap arabaya binebildi. Bu sefer de unuttuu ey yznden elini alnna aklatp tekrar indi. Yryp arka tampona tpk efendisi gibi kuvvetli bi tekme att, tekrar src koltuuna oturdu. Bay Hel'in detiydi ara baya her seferinde vurmak. Pierre de tpk onun yaptn yapyo du. Btn Basklar gibi o da mekanik eylere gvenmedii iin vts si yalnz geride ve birde kullanrd, ilerlerken yolun ortasndan, sa mdan, solundan ve banketlerinden yararlanr, kazara nne kan koyun, sr ve insanlara arpmamay direksiyonu birden fazla kvrmakla salard. Sonradan yolun ortasn tekrar igdyle bulut du. Fren kullanmay hi sevmez, el frenini de yalnzca park ederken, kullanlacak bir let sayard. Durduu zaman konta kapatma/.d Tardets halknn tek ans, tngrdayan Volvo'nun sesinin nceden duyulmas ve onlara Pierre oraya varmadan yarm kilometre ncj kama ans tammasyd. Bylelikle aalarn arkasna snmay ya da ta duvarlarn berisine sramaya vakit bulabiliyorlard. Bel yandan Pierre de otomobil kullanndan hakl bir gurur duyuyordu 320

Bir kere bile kaza yapmamt. evredeki dikkatsiz srcler durmadan hendeklere yuvarlanr, birbirine arparken, bu hi de azmsan-mayacak bir baaryd. Aslnda Pierre'i asl skan, bu srclerin lgnlklar deil, kendisine ikide bir kaba biimde barp armalar oluyordu. Dikiz aynasndan ka kez arkasmdakinin kendisine parmayla, eliyle, hatta btn koluyla olmayacak iaretler yaptn y.rmt. Pierre sonunda Volvo'yu Tardets Meydannn ortasnda aksrtp oksrterek durdurmay baard, saa sola tutunup kendini darya ekti. Kapya tekme atarken de ayann baparman rttkten sonra ilerini kafasnda programlad. nce dostlaryla bir bardak alap ierek balayacakt tabii. Pierre'in arabaya binip inerken tekmeler atrnas kimsenin pek garibine gitmiyordu. Volvodvmek artk Fransa'nn gneybat y-resinde yerlemi bir uygulamayd. Paris'te bile bunu yapanlara rastlanabiliyordu. Gidip gelen turistler ayn uygulamay dnyann byk kentlerine tadka, Volvo dvmek uluslararas bir alkanlk olacaa benziyor. Bu durum da Bay Hel'i ok mutlu ediyordu. Her ..<vi balatan oydu nk. Birka yl nce atosu iin bir araba gerektiini dnen Hel, bir dostunun dn tutmu, Volvo satn almt. Bu kadar pahal olduu halde, bylesine irkin, rahatsz, yava ve ok benzin harcayan bir arabann, herhalde baka gizli marifetleri vardr diye dnmt . Bu gizli marifetin de, dayankllk ve iyi hizmet olduu belirtiliyordu. Arabayla ilk sorunu, aldnn nc gnnde, pas meselesiyle balad. Dizayn ve yapda kk kusurlar ksa zamanda bagsterrdi, kt monte edilmi tekerleklerin lastikleri abucak hrpaland, cam silecekleri cama hi demeden gidip gelmeyi kolayca baard ve bagaj kapamak iin iki tel kullanmak gerektii de anlald. Bu durumda arabay sk sk 150 kilometre ilerdeki servise gtrmek gerekiyordu. Satcya gre bu kusurlar imalatnn hatasyd. malt- se satcy suluyordu. Birka ay sren nazik yazmalardan sonra Hel yedii kaz sineye ekmeye karar verdi ve arabay koyun tamak , dalara malzeme karmak gibi ar ilere kotu. Bylelikle k321/21

sa zamanda paralanacan kendisinin de yeni bir araba almaya hak kazanacan umuyordu. Ne yazk ki byle olmad. yi servis reklm doru kmamsa da, dorusu arabann dayankllna diyecek yoktu. Her zaman kt yryordu ama, yryordu hep. Baka bir durum olsa, Hel bir makinenin dayanklln iyi nitelik sayard tabii. Ama bu seferkinde yle hissedemiyor, dertlerinin ebediyen sreceini dnp hayflanyordu. Pierre'in ne tr bir src olduunu grnce, sk sk ona ofrlk yaptrmaya balad. ektii eziyetin sresini ksaltabilmek iin Pierre'i her yere arabayla yolluyordu. Ama bu pln da sonu vermedi. Kahpe felek Pierre'i her trl arpma ve kazadan korumaktayd. Bylelikle Hel, Volvo'sunu kaderin kendisine ykledii komik yklerden biri olarak kabul etti ve aresizlik duygusunu dearj edebilmek iin her binip iniinde arabay tekmelemeye, yumruklamaya koyuldu. Ksa zamanda maarac arkadalar da, Hel'in Volvo'sunu nerede grseler tekmelemeye baladlar. Her mantk d moda gibi, Volvo-dvmek de yaygnlaverdi. Bir blgede kurulu dzene ba kaldrma, tekinde genliin dearj ihtiyac, berikinde maddecilii protesto, bir dierinde yeni dnyaya ayak uydurma klna girdi ve srd gitti. Volvo sahipleri bile yaylan moday kabullendiler. Kabullen mek, onlarn da dnyadan haberdar olduunu kantlyordu bir bak ma. Bazlar kendi Volvolarm gizlice tekmeliyor, harap halde karp ne kadar gncel kiiler olduklarn ortaya seriyorlard. Volvo fabrikasnm da bu nedenle nceden tekmelenip hrpalanm yeni m model piyasaya karaca sylentileri dolamaktayd. Onlar da bylelikle mterilerinin rahat iin neleri gze alabildiklerini sergilemi, olacaklard. Hel duunu yaptktan sonra giyinme odasna getiinde Edward devri modas takmn serili hazr buldu. Bylelikle konuklar basit i giysisiyle de gelseler, gece iin smokin de giyseler, kendilerini rahatsz hissetmeyeceklerdi. Ana merdivenin banda Hana ile karlatnda onu da uzun bir inli elbisesi ile buldu. Bu giysi de kendisininki kadar mulakt. 322

Konuklan beklemek zere kk salona girerlerken Hel, Le Cagot nerede? diye sordu. Bugn birka kere onun varln hissettim ama, ne grdm ne de sesini duydum. Herhalde giyinme odasndadr, diye gld Hana. Sylediine gre yeni elbisesi yle km ki, grr grmez kendimi onun kollarna atacakmm. Ulu Tanrm! Le Cagot'nun elbise konusundaki zevki de, dier konularda olduu gibi biraz arya kayordu. Ya Bayan Stern? leden sonray tmyle odasnda geirdi diyebilirim. Herhalde onunla konuurken epeyce cann sktn. Hmmm. Pierre elbiseleri getirince o da iner. Yemekleri bilmek istiyor musun? Hayr. ok gzel olduundan eminim. Harika saylmaz ama, yeterli. Bu konuklar sayesinde Bay Ibar'n getirdii o ulluklardan da kurtuluyoruz. Gelenler hakknda bilmem gereken zel bir ey var m? Bana yabanc. Herhalde dman. Onlara nasl davranaym? Evimize gelen her konuk gibi. Kendilerine gvenlerini salayan her zamanki nezaket ve cazibenle. Onlara dengelerini kaybettirmek, kararszla dmelerini salamak istiyorum. Hepsi Amerikal.Sen ve ben bir barbecue pikniinde nasl rahatsz olursak, bunlar da doru drst yemek sofrasnda ba dnmelerine urarlar, en kalitelilleri bile sahtedir biraz. Barbecue dedin de nedir? lkel airet gnlerinden kalma bir yiyi biimi. Kttan tabaklar uuan bcekler, kzarmaktan kabuk tutmu etler, haha popileri ve bira. Haha popi'sinin ne olduunu sormaya cesaretim kalmad. Sorma. Lolamakta olan salonda yanyana oturuyorlard. Parmaklan birbirine deiyordu. Gne artk dalarn gerisine inmi, gkte gm rengi klar kalmt. Frtna da giderek yaklamaktayd. 323 Amerika'da ne kadar kaldn, Nikko? yl kadar. Japonya'dan ktktan hemen sonra. Hl New York'da bir dairem var. New York'u grmeyi her zaman istemiimdir. Hayal krklna urarsn. Korkun bir kenttir. Herkes durmadan para kovalar. Bankaclar da, yankesiciler de, i adamlar da, kaldrm yosmalar da. Sokakta yrrken gzlerine baksan iki duygu grrsn. Korku ve fke. Klm insanlardr onlar. kilitle kapattklar kaplarn ardnda yaarlar. Nefret etmedikleri insanlarla dr, holanmadklar kadnlarla seviirler. Tm dnya kltrlerinden bir yn ey dn almlardr. lle moday; uymak iin Kir ierler. Dnyann en gzel kaynak sularndan biri Saratoga yaknlarnda kt halde, onlar Perrier'nin taklidini ierler. En iyi Fransz lokantalar, bizde otuz sente yiyebilecein yemekler verir, stelik garson da mteriye dayanlmayacak bir kstahlk iinde davranr. Garson genellikle yeteneksiz kylnn biridir. Tek marifeti de yemek listesini okuyabilmektir. Ama Ame rikallar, garsonlar tarafndan horlanmaya baylrlar. Garson ne kadar kstahsa, yemek o kadar iyi demektir. Baka trl anlaya mazlar. Ama beri yandan, Amerika'da kentlerde yaamak zorun daysan, gene en iyisi New York'u semektir. tekiler onun sahte sidir nk. Hem bir iki iyi yan da var. Harlem ok ilgin bir yerdir. Belediye ktphanesi de iyi. Jimmy Fox diye bir adam tandm Kuzey Amerika'nn en iyi barmeniydi. ki kez onunla iburni kav ramn bile tarttm. ibumi'yi deil tabii. Gzelliin niteliklerinden den sz etmek bezirgan kafasna daha kolay gelir de, gzellik kav ramndan sz etmek zor gelir. Hana uzun bir kibrit akp masada duran lmbay yakt. Ama bir kez bana Amerika'daki evini sevdiini sylemitin. O New York'ta deildi. VVyoming'de, dalarn stnde birka bin hektar arazim var. Va-yo-ming! Kulaa romantik geliyor. Gzel bir yer mi? Dndrc diyelim. Gzel olmak iin fazlaca kat. Pirenelerle kyaslarsan, bitmi bir yalboya tablonun yannda, karakalem 324

resme benzer. Amerika'da krsal arazinin ou gzeldir. Ama Yunanistan'da da rlanda'da da yledir. Seni iyi anlyorum. Yunanistan'da bulundum. Orada bir yl altm. Bir armatrn yannda. yle mi? Hi sz etmemitin. Szn edecek bir ey deildi. ok zengin ve ok baya bir adamd. Parasyla toplumda yer edinme peindeydi. Bunu genellikle gzel kadnlarla evlenerek yapyordu. Yannda kaldm sre iinde ona sessiz bir rahatlk saladm. Benden baka bir ey istemedi. Zaten isteyecei bir ey kalmamt artk. Anlyorum. Hah, ite Le Cagot geliyor. Hana hi ayak sesi duymamt. nk Le Cagot merdivenlerden ayak ularna basarak iniyor, giysileriyle onlar artmay dlyordu. Hel kendi kendine glmsedi. Le Cagot'nun titreimlerinde ocuka bir yaramazlk ve sinsi bir zevk oynayordu. Kapya vardnda gvdesi boluun yarsndan fazlasn kaplad. ki kolunu pervazn iki yanma dayam, elbisesini tam gstermeye abalyordu. Regard, regard(*), Nikko, gr de hasetinden atla! Bu giysilerin tiyatro kostmleri satan bir yerden geldii pek belliydi. Bir kez kilisevar bir havas vard. Geen yzyln sonunda giyilen modalara benziyordu. Yaka beyaz bir fularla kapanmt. Bu fular, kravat yerine gemekteydi. inde bol ilemeli bir yelek, yelein nnde iki sra dmeler grlyordu. Krlang kuyruklu frak ceketi epey uzun, yakalarn klapalar ise gri ipekti. Hl slak olan salarn ortadan ayrm olan Le Cagot'nun kvrck sakal da fularnn yarsn kaplyordu. Bu haliyle Mississippi'de ileyen gemilerdeki kumarbazlarn klna girmi orta yal bir Tolstoy'u andryordu. Yakasna ineledii sar gl, sann sakalnn rengine uygun dt iin enikonu hotu. Le Cagot saa sola yryor, elindeki uzun makila'y baston gibi sallayp duruyordu. Bu makila kimbilir ka kuaktan beri bu ailenin malyd. zerinde oyuklar, izikler vard. Dedeler ve bykdedeler tarafndan silh olarak kullanld belliydi. Ucundaki tokman vidas alyor, ortaya sivri bir bak kyordu. Kapal halinde de iyi bir vurma silhyd. Geri imdi artk ss diye kullanlyorlard ama, bu (*) Bana bak. 325

maka'lar bir zamanlar bir Bask erkeinin en byk can gvencesiy-di. zellikle geceleri yalnz dolarken veya dalara karken. Hana ar bir itenlikle, Harika bir kyafet bu, dedi. yle deil mi? Deil mi? Hel, Bu... bu elbiseyi nereden buldun? diye sordu. Bana hediye edildi. Bir bahsi kaybettiin iin mi? Hi de deil. Bunu bana bir kadn, srf duyduu... ah, ayrntlar anlatmak valyelie smaz. Ne zaman oturuyoruz sofraya? Bu konuklar da nerede kald? imdi aal yoldan yaklayorlar. Hel ayaa kalkm orta hole doru yryordu. Le Cagot balkon kaplarna ilerleyip baktysa da hibir ey grmedi. Yaklaan frtna ortal iyice karartmt. Ama Le Cagot artk Hel'in yaknlk alglamasna alt iin oralarda birilerinin bulunduundan hi kuku duymad. Tam Pierre tokma vurmak zere kapya uzanaca srada Hel kapy at. Holn avizeleri tam arkasnda bulunduundan konuun yzlerini iyice okuyabiliyordu. Bir tanesi belli ki liderdi. kincisi eli tabancal CIA tiplerinden biriydi. Herhalde 53 mezunu. ncs ise bir Arap't. Kiilii biraz silik gibiydi. Her de farlar olmayan bir arabayla da yollarn amaktan doan duygusal bir bezginlik gsteriyorlard. Pierre onlara srclk mesleinde ne kadar usta olduunu iyice kantlam olmalyd. Ltfen buyrun, diyen Hel kapdan ekilip onlarn girmesi iin yol verdi. Salona girer girmez glmseyerek yaklaan Hana'y grdler. Hana, Bu kadar ksa sre nce yaptmz daveti kabul etmeniz byk nezaket, dedi. Benim adm Hana. Bu Bay Nicholai Hel. B da dostumuz Msy Le Cagot. Szn bitirince elini uzatt. Lider kendine gelmeyi baarmt. yi akamlar, diye karlk verdi. Bu Bay Starr, Bu Bay... Haman. Ben de Bay Diamond'um. II! gk grlts hemen yetiip onun bu szn noktalad.

Hel yksek sesle gld. Bu insan utandrabilir ite, dedi. Bu gece doa da pek melodramatik davranyor. 326

oooo ETCHEBAR ATOSU Hurdaha Volvo' nun iinde Pierre'le yaptklar sarsc yolculuktan sonra konuk bir daha ayaklarn yere salam basmay baaramadlar. Diamond, Hel'le karlat anda hemen konuya girmeyi tasarlamt. Oysa anlalan yle olmayacakt. Hana konuklarn nne dp yemekten nce birer kadeh Lillet imek zere onlar mavi ve altn rengi karm salona sokarken Diamond bir ara geride kalp Helle konumaya alt. Herhalde merak ediyorsunuzdur acaba neden... Yemekten sonra. diye onun szn kesti Hel. Diamond belli belirsiz katlat, sonra glmsedi, hafife eildi ve bir anda bu jestini fazla tiyatrovar bulup piman oldu. Allah kah-retsin o gk grltsn, diye dnyordu. Hana kadehleri tekrar doldurdu, kanape'leri ikram etti ve soh-beti ynetmeyi srdd. Bu ii yle bir biimde yapyordu ki, Starr II .. zamanda ona Hanmefendi diye hitap etmekte olduunu fark i Kadnn Teksas ve Teksasllar hakkndaki szlerinin kendisine m ilan st rtl iltifatlar olduunu hissetmekteydi. Filistinli staj itiyor, kafasn sallyor, sal ve rahatl sorulduka mutlu Uluyordu. Diamond bile kendini abucak Bask diyarnn gzelliklerini tartr buldu. ine bir rahatlk gelmi, gizli deerleri grr gibi duygulara sahip olmutu. Hana yemee gelecek olan bayan konua i n h i n a olmak iin izin isteyince salondaki be erkek birden ayaa m ular. ) ktnda salonda bir sre sessizlik oldu. Hel de bu tedirginli-|l uzamasna izin verdi. Konuklarn, gzlerinde elenen bir ifadeydi iyordu. Sonunda sessizlii doldurabilecek sz Darryl Starr buldu. Rviniz ok gzel. 1 .ivmek ister misiniz? diye sordu Hel. ev... yooo, benim iin zahmet etmeyin. 11' I, yannda duran Le Cagot'ya Baska bir eyler syledi. Le Ca329

got kalkp hoyrat bir dostluk hareketiyle Starr' ekerek ayaa kaldrd, ona baheyi ve silh odasn gezdirmeyi teklif etti, Starr imdiki yerinin pek rahat olduunu, gezme nerisini teekkrlerle reddetmek istediini belirtiyse de kendini kurtarmas mmkn olamad. nk Le Cagot'nun yzndeki tatl srtmann yan sra. Starr'm koluna smsk yapm bulunan, hatt cann actan penesi de sz konusuydu. Bu konuda beni reddetme, sevgili dostum, dedi Le Cagot. Starr omuzlarn becerebildii kadar kaldrp, kader dermi gibi bir iaret yapt, yola koyuldu. Diamond tedirgindi. Duruma hkim olmakla, iinden gelen ocuksu istei gemlemek arasnda bocalyordu. Bu ocuksu istek, kendi sosyal nezaket bilgisinin de Hel'inkinden geri kalmadn kantlamakt. u anda gerek kendisinin, gerekse Starr olaynn, bakalar tarafndan ynetildiini hissediyor, bundan gocunuyordu. Bir ey sylemi olmak iin, Gryorum siz yemekten nce iki almyorsunuz, Bay Hel, dedi. Doru. Hel'in Diamond'a tatl sohbet zeminleri hazrlamaya niyeti yoktu. O yalnzca her hareketi izlemek ve konu ama iini Diamond'a brakmak istiyordu. Diamond glerek, ofrnz de garip birisi, dedi. Ya! Evet. Arabay kasabann meydanna park etti. Yolun geri kalann yrmek zorunda kaldk. Yamurun biz buraya varamadan balayacandan korktum. Kendi arazime araba girmesine izin vermiyorum. Evet. Ama adam arabay park ettikten sonra n kapya korkun bir de tekme savurdu. Kapnn ktnden hemen hemen eminim. Hel kalarn atp, Ne kadar garip, dedi. Onunla bu konuda bir konuaym. O anda Hana ile Bayan Stern salona girip erkeklere katldla Gen kz yazlk bir ay saati elbisesi giymiti. ok kibar ve ekici g rnyordu. Bu elbiseyi Hana'mn kendisi iin yeni aldklar arasndan semiti. Hannah konuklara tantlrken Hel onu hayranlkla izliyi>

Roma'da iki arkadann lmn plnlayan bu kiilere kar kendini ne kadar iyi kontrol ettiine ayordu. Hana gen kza yanma oturmas iin iaret etti ve topluluun dikkatini derhal onun genliine, gzelliine evirmeyi baard. Gen kz yle iyi idare ediyordu ki, Hel bu durumdan kzn da bann dnmeye baladn fark etti. Bir an gzgze geldiklerinde Hel hafife ban sallayp onu baarl davranndan tr kutlad. Bu kzda gerekten baz nitelikler vard demek. Belki be yl kadar Hana gibi bir kadnn yannda kalsa... kimbilir? Holden nlayan bir kahkaya duyuldu, Le Cagot kolunu Starr'm omzuna atm durumda ieriye girdi. Teksasl biraz sarslm grnyordu. Salar da dalmt. Ama Le Cagot'nun grevi bitmi, air yapacan baaryla yapmt. Starr'n sol koltuundaki tabanca klf artk botu. Le Cagot, Fransz aksanl ngilizce'siyle, Sizi bilmem ama ben alktan lyorum, dostlarm. dedi. Drt kiilik yemek yemeye hazrm. Yemek salonunda masadaki kollu amdanlar ve duvardaki lm-I lalardan baka k olmad iin fazla aydnlk bir atmosfer yoktu ama, k tam karard. Yakndaki glden gelen balk, arkadan ulluklar. Japon usul piirilmi bahe sebzeleri birbirini izledi. Yemekle-n' arasn sohbet dolduruyordu. Dondurulmu yiyeceklerden de .italara serpitirilmiti. En sonunda yeil bitkilerden yaplm salata, ve onun peinden de meyve ve peynirler geldi. Her antre'ye, her yemee uygun, deiik araplar da servis yaplyordu. Av etinin meyveli sosuyla arabn uydurulmas geri kark bir sorundu ama bunu tin pembe bir arap kullanarak halletmilerdi. arabn tad geri av etini pek desteklemiyordu ama, kar kt da sylenemezdi. Diamond, Hel ile Hana'nm nceleri yalnz pirin ve sebze yediini, an-rnk salata gelince tekilere katldn grnce gene rahatsz oldu. stelik iki sorunu da vard. Geri ev sahipleri de herkesle birlikte irap iiyorlard ama, Hel'in bardana her seferinde ancak barda I I nacak kadar konuluyordu. Yani yemein sonunda btn itii, bir liflt'dak zor ederdi. 331

iki imez, misiniz, Bay Hel? diye sordu. Ama gryorsunuz ki iiyorum. Yalnzca, iki yudum arab bir yudumdan daha lezzetli bulmadm syleyebilirim. araplarn tadn kelimelerle tarif etmek Amerikallar'm pek baaramad eydi. Diamond kendini bu konuda biraz yetkili bulurdu. araptan bir yudum ald, aznda evirdi, kadehteki pembe renge bakt, sonra konutu. Ah, Tavel var, Tavel var. Ne kadar farkl! Hel hafife kalarn att. Ya... herhalde dorudur, dedi. Ama bu Tavel. yle deil mi? Hel omuz silkip konuyu diplomata deitirdi. Diamond'un ense kkndeki salar utancndan havaya dikilmiti. arabn Tavel olduundan yle emindi ki! Yemek sresince Hel sanki ok uzaklardaym gibi sessizliini korudu. Gzleri Diamond'un zerinden pek az ayrlyordu. Oysa sanki konuun arkasnda bir yere bakyormu izlenimi yaratmaktayd. Hana uzman bir ev sahibesi olarak her konua espriler yaptryor, hikyeler anlattryordu. Bunlar dinlerke yle neelenmi grnyor, yle hayranlk ifade ediyordu ki, her konuk kendi anlatt-yla, her zamanki kapasitesinin stne ktndan emin oluyordu. Le Cagot'nun elinde grd hoyrat muameleden sonra bir sre epey aksi grnen Starr bile, ocukluundan bahsetmeye, Kore'de guuklarla nasl savatn anlatmaya balamt. Le Cagot nce midesini yiyecekle doldurma iine gmld. Biraz sonra kravat yerine kulland fularn iki ucunun aaya sarkmakta olduu grld. Derken krlang kuyruklu frak ceketi kp bir keye atld. Kendini bulup sofra sohbetine hakim olmaya hazrland zaman stnde yalnzca o rengarenk yelei vard. Han-nah'nm yannda oturuyordu. Birden uzanp kocaman scak elini kzn bacana yaslad ve dosta skt. Bana aka syle bakalm, gzel kz, dedi. Benim ekiciliime kar mcadele etmeye mi al yorsun? Yoksa mcadeleden vaz m getin? Bunu soruumun nede ni, bundan sonra ne yapacam bilmek iin. Bu arada sen yemeim ye. yi ye! Kuvvete ihtiyacn olacak. Eh demek sizler Amerika'dan ge liyorsunuz. Baylar, yle mi? Ben Amerika'ya kez gitttim. ngiliz 332

cem bu yzden bu kadar iyi. Amerikal diye bile yuttururum, ne dersiniz? Yani aksan asndan demek istiyorum. Diamond. Kuku yok, dedi. Hel gibi, Le Cagot gibi insanlar iin stil ve etiketin ne kadar nemli oduunu yava yava sezmeye balyordu. Dman karsnda bile. Diamond da, ayn oyunu pekl oynayabileceini kantlamak niyetindeydi. Le Cagot devam etti. Ama insanlar gzlerimde parldayan gerei grdkleri anda, dncelerimin mziini duyduklar anda, oyun biter tabii! Amerikal olmadm o anda anlarlar. Hel yzndeki hafif glmsemeyi tek parmann arkasna saklad. Diamond, Amerikallar'a kar biraz hainsiniz, dedi. Belki de. diye kabullendi Le Cagot. Belki hakszlk ediyorum. Buraya Amerikallar'm yalnz dkntleri geliyor. Tatile kan tccarlar, yanlarnda ssl karlar, niformal subaylar, iklet ineyen deiik bir kadn gruhu, kendilerini arayp duran genler ve en kts de akademik tipler. Bunlar kendilerinin Avrupa'ya gelmesiyle dnyann daha iyi olacana herkesi inandrmaya alp dururlar. Bana yle geliyor ki Amerika'nn en belli bal ihra rn tura km profesrler oluyor. Amerika'da yirmi be yan gemi herkesin doktora sahibi olduu doru mu gerekten? Le Cagot artk temposuna kavumutu. Bu noktadan, hemen kendi servenlerinden birini anlatmaya geti. yk gene her zamanki gibi gerek bir olaya dayanyordu ama, anlatrken aklna gelen trl trl dekorasyonlarla da ssleniyordu. Le Cagot'nun hi deilse birka dakika durumu byle srdreceinden emin olan Hel, yzndeki nazik glmseme ifadesini olduu gibi dondurup, aklndan yemek sonrasnda yer alabilecek olaylar bir dzene sokmaya alt. Le Cagot bu arada Diamond'a dnd. Dostumun Amerikal konuu, imdi bir an iin tarih bilginize k tutmak istiyorum. dedi. Bask-larla Faistlerin, daha tarih balad gnden bu yana birbirine dman olduklarn herkes bilir. Ama bu dmanln kaynan pek az insan bilir. Aslnda bizim hatamzdan. Sonunda bunu itiraf ediyorum. Uzun yllar nce Bask halk yol kenarlarna pislemek alkanlndan vazgeti, ve bylelikle de Falanjlarn en nemli besin maddesini ellerinden alm oldular. Gerek budur aslnda. Metusalem'in Bumburuuk... 333

Benat? Hana hemen atlp bayla gen kz iaret ederek Le Cagot'yu susturdu. Metusalem'in bumburuuk aln adna yemin ederim. Sana ne oluyor? diye Hana'ya dnd. Gzleri gcenikliini yanstyordu. Adet yalar vard bu gzlerde. Nezaketimi unutacam m sandn? Hel sandalyesini geriye itip ayaa kalkt. Bay Diamond'la benim biraz iimiz olacak, dedi. Sizlere konyaklarnz terasta imenizi neririm. Yamur balamadan nce ancak vaktiniz olacak. Ana holden Japon bahesine getiklerinde Hel, Diamond'un kolunu tuttu. zin verin de size yol gstereyim, dedi. Lmba almay akl etmedim. yle mi? Geri yaknlk sezginizi biliyorum ama, karanlkta grdnz de hi iitmemitim. . Karanlkta gremem. Ama buras benim evim. Bunu hatrla manzda yarar var sanyorum. Silh odasna vardklarnda Hel iki ispirto lmbas yaki, Diamond'a alak masann bandaki iki koltuktan birine oturma:. iin iaret etti. Masann zerinde bir ieyle bardaklar vard. ki den buyurun, dedi Hel. Ben de az sonra geliyorum. Lmbalardan birini eline alp kedeki ktphaneye yrd, ekmecelerden birini ekti. Buras bir kartoteks ekmecesiydi. indi iki yz kadar kart olduu gzkyordu. Diamond'un asl adnz "I duunu kabul edebilir miyim' diye sordu. Asl admdr. Hel, Diamond'a ait bilgilere gz atmak zere kartlar tararkcfl lk adlarnzn harfleri? dedi. Jak O. Diamond. Hel'in bu ilkel kart sistemini stn hanc ma sistemiyle, iko'yla karlatrnca yznde hafif bir glmsn belirdi. Takma isim kullanmak istemedim, diye devam etti. ]9 benimle aabeyim arasnda bir iliki kurarsnz diye dndm Aabeyiniz mi? Aabeyimi hatrlamyor musunuz? Birden hatrlayamadm, diye mrldand Hel. Parmaklan l 334

kartlar taramaktayd. Hel'in kartlar alt dilde olduundan, sralamas da fonetik sisteme gre yaplmt. D.D-A,D-A,D-A-M... hah, ite burada. Diamond, Jack O. Ltfen bir iki buyurun, Bay Diamond. Kartoteks sistemim biraz karktr. stelik emekliliimden beri de kullanmak zorunda kalmadm. Hel'in aabeyini hatrlamayadn duyunca Diamond biraz a-alamt. Bu aknl rtbas etmek iin nndeki ieyi eline alp etiketini okudu. Armagnac? Hmmm. Hel ilk kartta bulduu iaretleri zihninde not edip, onlarn devamn bulabilecei kartlar aramaya koyuldu. Buras Armagnac blgesine ok yakn, dedi. O ieyi hem olduka eski hem de iyi bulacaksnz. Demek Ana irketin hizmetinde alyorsunuz, yle mi? O halde kompterinizden benimle ilgili epey bilgi edinmi olduunuzu varsayabilirim demektir. Bana bir dakika izin verin de durumumu sizinkiyle denkletirmeye alaym. Diamond bardan eline alp silh rafna doru yrd. Kutular iindeki allmadk silhlara bakp duruyordu. Bazlarn tanyordu geri. Sinir gaz tpn, kuru buz tabancalarn, hava gdml cam ular falan. Ama arada tanmadklar da oktu. Basit metal diskler, bir metal halkaya takl iki ip gibi gzken ey, parmaa ta-klabilecek boyda maden koni. Armagnac'm durduu masann stnde de Fransz yaps kk bir otomatik tabanca duruyor du. Diamond. Btn bu egzotik eylerin arasnda bu olduka sradan bir para. dedi. Hel okumakta olduu karttan bamr kaldrarak. Ha, evet, diye karlk verdi. Ben de ieriye girdiimiz zaman grdm. O benim deil. Sizin arkadanzn silh. u iri yapl Teksasl'nm. Tabancasz daha rahat edeceini dndm de. Nazik ev sahibi. Teekkr ederim. Hel elindeki kart bir kenara brakp ikinci bir ekmece at, yeni bir kart arad. O tabanca aslnda pek ok ey ifade ediyor. dedi. Herhalde snr aramalar nedeniyle silhsz yolculuk yapmay daha akllca buldunuz. Adamnza buraya vardktan sonra silh verildi. Yapsna baklrsa, Fransz polisi vermi bunu ona. Yani Fransz polisi avucunuzun iinde demektir. 335

Diamond omuz silkti. Her sanayilemi lke gibi Fransa'nn da petrole ihtiyac var tabii, dedi. Evet. ci on n'a pas d'huile, mais on a des idees. (*) Yani? Pek nemli deil. Fransz i propagandasndan bir slogan. Bu karttan rendiime gre Tokyo'daki Binba Diamond sizin aabe-yinizmi. Bu ilgin. Hi deilse biraz ilgin. imdi durumu rendikten sonra Hel iki karde arasnda baz benzerlikler de bulmaya balamt. nce yz, birbirine yakn kara gzler, kanca burun, ince st dudak, kaln, kansz alt dudak, davranta belirgin bir kararllk. Adm duyar duymaz bunu anlayacanz sanmtm. dedi Diamond. Aslnda onu hemen hemen unutmutum. Hesabmz grlm, bitmiti naslsa. Demek Ana irketin hizmetine, erken emeklilik programnda alarak baladnz. Bu durum aabeyinizin kariyerine de uyuyor. Ana irket birka yl nce, i akmdaki bir kusurun farkna varmt. irketlerde alan mdrler elli yandan sonra daha az verimli olmaya balyorlard. Oysa elliden sonraki yllarda daha ok para almaktaydlar. Bu sorun iko'ya sunulduunda. iko hemen bir Erken Emeklilik Blm kurulmasn nermiti. Bu blm, oltaya sorun karan bu tr mdrlerin birer kaza sonucu bertaal edilmesini salayacakt. Genellikle tatildeyken. Ya kalp krizi ya da bir inme sonucu. irketin tasarruf ettii para birden ok artt. Dia mond hemen blmn bana getirildi. Ksa sre sonra da CIA ve NSA'n kontrolyle grevlendirildi. ...Grlyor ki hem siz hem de aabeyiniz, iinizdeki sadi/.ni gerek birtakm yan karlarla, gerekse byk bir kurulu hesabm almakla badatrmay bilmisiniz. O CIA hesabna, siz de petrol firmalar topluluu hesabna. Her ikisi de Amerikan ryasnn birer paras. Hayatta ilerlemek isteyen genleri topladmz m, oldu bitti. Hi deilse ikimiz de kiralk katil olmadk. 'Bizde petrol yok ama, fikir var! 336 Sama. Havay ve suyu kirleten, soyan, smren kurulular hesabna alan insanlara katil derler. Aabeyinizin ve sizin kiisel deil, kurulusal ve vatansal nedenlerle ldrm olmanz, ikinizi de katil olmaktan kurtarmaz. Yalnzca korkak olduunuzu ortaya koyar. Bir korkan byle elini kolunu sallayp evinize gelebileceine inanyor musunuz? Belli bir tr korkak bunu da yapabilir. Korkaklndan korkan bir korkak. Diamond ince sesle gld. Benden gerekten nefret ediyorsunuz, deil mi? Hi de deil. Siz bir kii deil rgt adamsnz. Sizden kii olarak nefret edilemez. Topluluktan nefret etmek gerekir. Zaten siz nefret gibi youn duygular uyandrabilecek bir kimse deilsiniz. Tiksinti daha doru bir deyim olur. Ama gene de, btn eitim ve yetitirili stnlnze karn, aaladnz, bezirgan snf dediiniz benim gibi insanlar sizi kiralyor ve pis ilerini grdryorlar. Hel omuz silkti. Her zaman yle olmutur, dedi. Tarih boyunca tccarlar ve bezirganlar hep kent surlarnn gerisine saklanm, onlar koruyacak sava bakalar yapmtr. Buna karlk da tccarlar hep eilmi, bklm, selamlam taviz vermitir. Aslnda onlar sulamak da doru deil. Cesur olmak zere yaratlmamlardr. Hem daha nemlisi, cesaret bankaya yatrlabilecek bir ey deildir. Hel son bilgi kartn da okuyup, sonradan yerletirilmek zere tekilerin arasna frlatt. Pekl. Diamond. dedi. imdi kim olduunu da, ne olduunu da biliyorum. Daha dorusu hakknda bilmem gerekeni, veya bilmek isteyebileceimi biliyorum. Herhalde bu bilgiler sana Gve'den geliyor. Pek ou sizin Gve dediiniz kiiden geldi. Bu adamn bildiklerini nereden rendiini anlamak iin neler vermezdik. Herhalde. Bilsem de size sylemezdim elbette. Ama aslnda benim de en kk bir fikrim yok. ibumi 337/22

Ama Gve'nin kimliini ve yerini biliyor olmalsnz. Hel gld. Elbette biliyorum. Ama biz kendisiyle eski dostuz. O bir antajcdan baka bir ey deil. Sama. O haberleme mesleinde bir sanatdr. Tm dnyadan toplad bilgiler vadr. Ama bunlar gizlemek iin mrnde bir kere bile para almamtr. yle ama sizin gibilere bilgi vermekle sizleri hkmetlerin cezasndan koruyor ve bu yolla dnyann parasn kazanyor. Korunma pahalya malolur. Deeri byktr. Ama eer iinizi rahatlatacaksa syeyeyim. Gve dediiniz adam ok hasta. Yln sonuna kadar yaayabilecei bile kukulu. Demek yaknda korunmasz kalacaksnz. Onu insan olarak, zeki ve ilgin bir insan olarak ok zleyeceim. Ama korunmann ortadan kalkmas benim iin nemli deil. iko'nun size sylediinden eminim. Artk ben tmyle emekliyim imdi kendi iimize dnsek olur mu? Balamadan nce size sormak istediim bir soru var. Benim de bir sorum var ama bunlar sonraya brakalm da konu dalmasn, vaktinizi ziyan etmeyelim. imdi isterseniz ben size duru mu zetleyeyim. Yanlgya dersem dzeltirsiniz. Hel duvara yaslan di. Yz glgede kalyor, yumuak cezaevi sesi tekdze kyordu. nce Kara Eyllcler'in Mnih'de srailli atletleri ldrmesiyle balyoruz ldrlenlerin arasnda Asa Stern'in olu da var. Asa Stern bunun zfl rine c almaya ahdediyor. Bu amala acnacak kadar acemi, kk bl| amatrler topluluu kuruyor. Bu hareketinden tr onu gene de kk grmeyin. yi bir insand. Ama bunu yapt srada ok hasta ve byk lde de il etkisi altndayd. Derken Arap istihbarat iin kokusunu alyor. Araplar, herhalde OPEC temsilcisi araclyla, Ana irket ten bu baarsm ortadan silmesini istiyorlar. Ana irket bu ii size vr riyor ve CIA zorbalarn kullanarak durumu temizlemenizi bekliydi, Siz bu intikam grubunun... ki sanyorum kendilerine Mnih belisi dl yorlard, son Mnih katillerini ldrmek zere Londra'ya gitmekte olduklarn haber alyorsunuz. CIA hemen Roma Uluslararas HavaalH nmda bir bozgun eylemi plnlyor. Bu arada ierdeld salonda bulumiy o iki salan da bu eyleme katldn sanyorum. 338 Evet. Ve siz de onlara ceza olarak, yaptklar pislii kendilerine temizletiyorsunuz. Aa yukar. Riske giriyorsunuz, Bay Diamond. Aptal bir dost, akll bir dmandan daha tehlikelidir. O benim bileceim ey. Elbette. Peki, demek sizin adamlarnz Roma'da vck vck, stelik de yetersiz bir i yapyorlar. Aslnda bu kadarn baardklarna bile kretmeniz gerek. Arap istihbaratyla CIA yetenei biraraya gelirse, yanl havaalanna gitmeyileri bile baar saylr. Ama demin sylediiniz gibi, bu sizin bileceiniz ey. Bu arada her naslsa, belki de VVashington'da eylemin sonularn gzden geirirken, hcre yelerinin Londra'ya gitmekte olmadn fark ettiniz. Ceplerinden Pau'ya uak bileti kmt. Ayrca hcre yelerinden, az nce birlikte yemek yediiniz Bayan Stern'in de, katillerinizin gznden katm rendiniz. Bilgisayarnz Asa Stern'in benimle ilikisini ortaya sermekte gecikmedi. Pau'nun buraya yakn olmas da durumu perinledi. Tamam m? Aa yukar. Peki. Bu noktaya vardmza gre, top artk sizde. Diamond kafasmdakileri nasl ifade edeceine henz karar verememiti. Acaba tehditle vaadin hangi ldeki karm Nicholai Hel'i iin dnda tutmaya yarard? Zaman kazanmak iin orada grd garip bir ift silha doru parman uzatt. Bunlar eski dello tabancalar gibi kvrk sapl, dokuz in boyunda ifte namlulu silhlard. Namlularn ucu da hafife geniliyor gibiydi. Bunlar nedir? diye sordu. Bir tr ksa namlulu tfek. Tfek mi? Evet. Bunlar Hollandal bir sanayici dostum benim iin yapt. Molucca terristleri elinde rehin tutulan olunu kurtarmak iin giritiim tehlikeli bir eylemin dl olarak. Grdnz gibi her silhn iki ekici, ayn anda zel mermilerin zerine iniyor, mermiler

339

dalp evreye bir sr yarm santimetre boyunda kurunlar yadryor. Bu odadaki silhlarn hepsi zel durumlar iin hazrlanmutr. Bunlar karanlkta ve yakn menzil iinde grlecek iler iindir. Ya da bir anda bir oda dolusu insan ortadan kaldrmakta kullanlabilir. ki metrelik bir menzilde kurunlaru birbirine uzakl ancak bir metredir. Hel'in cam yeili gzleri Diamond'un zerindeydi. Niyetiniz geceyi tabancalardan sz ederek geirmek mi? Hayr. Sanrm Bayan Stern sizden Kara Eyllcleri Londra'da ldrmek konusunda yardm istemitir. Hel ban sallad. Ve yardm edeceinize de nceden inanmtr. Amcasnn dostu olduunuz iin. O yargya vard doru. Ne yapmak niyetindesiniz? nerinizi dinlemek niyetindeyim. Benim nerimi mi? Tccarlar yle yapmaz m? Teklif getirmez mi? Ben olsam buna pek teklif demezdim. Ne derdiniz? Durdurucu bir gsteri derdim. Bir ksm uygulanm, bir ksm uygulanmaya hazr. Tabii bu ie bulaacak kadar budalalk ederseniz. Hel'in gzleri bir glmsemeyle kart ama, dudaklar bunJan etkilenmedi. Elini havada evirip Diamond'a devam etmesini anlatt. Size itiraf etmem gerekir ki durum biraz deiik olabilseydi, bu silh manya Filistinliler'in bana gelenler ne Ana irketi ne de Arap karlarn ilgilendirirdi. Ne var ki bugnler Arap toplumu iin kritik gnler. Filistin Kurtulu rgt de her naslsa Araplar iin bir bayrak haline getirildi. steyerek deilse bile, halkla ilikiler konusunda gerekli olduu iin. Bu nedenle de Ana irket onlar korumak zorunda kalyor. Yani sizin Londra'da uak karmak isteyenlere engel olmanza izin verilmeyecek. Beni nasl durduracaksnz? 340 VVyoming'de eskiden birka yz hektarlk yeriniz olduunu hatrlyor musunuz? Herhalde eskiden sz bir dilbilgisi yanl olmasa gerek. Deil tabii. Emekliliiniz iin ayrdnz varln byk bir dilimini temsil eden o yer, Ana irketin ilerine karmaya kalkmanzn cezas olarak elinizden alnm bulunuyor. Bu cezay sizin ahsen dnm olduunuzu varsayabilir miyim? Diamond ban hafife yana edi. Bu benim iin zevk oldu, iedi. ok sinsi bir ylanmsn. Yani bu iten vazgeersem arazi bana jeri mi verilecek diyorsun? Diamond alt dudan ileri doru uzatt. Yoo, korkarm yle bir ey yapamam. Amerika'nn yabanc boyunduruundan l tulabilmek iin her zerre enerji kaynana gerekten ihtiyac Bu szn beenip kendi kendine glmsedi. Hem zaten u/ellii de bankaya yatramazsmz. Diamond pek zevkleniyordu Ne yapmak istediini anlayamyorum, Diamond. Ben hangi kolu seersem seeyim, araziyi naslsa alp berbat edeceine gre, l>u sana benim zerimde nasl bir kontrol salyor? Dediim gibi, arazinin alnmas uyarc bir amar niteliinde i v o r . Ve de tabii, ceza. Ah, anlyorum. Kiisel bir ceza. Senden. Aabeyin iin mi? yle. lm hak etmiti, biliyorsun. Bana gn boyunca ikence edildi. Bunca ameliyattan sonra bile, yzm hl baz hareket ye-teneklerinden mahrum. -O benim aabeyimdi! imdi, istenildii ekilde hareket etmez-sen uygulanacak ceza ve sonulara geelim, KL443 grup ve 45-389-fh kod numaral hesapta aa yukar bir buuk milyon dolar deerinde altn karl paran vard. Zrih Federal Bankasnda. Emekliliin iin ayrdn servetin geri kalan da bu. Gene gemi zamanda konutuuma dikkatini ekerim. Hel bir an sessiz kald. svireliler'e de petrol gerek, dedi sonra.

341

Diamond, isvirelilere de petrol gerek, diye onu yanklad. O para, Kara Eyllclerin ua sa salim karmasndan yedi gn sonra tekrar senin hesabna gzkebilecek. Bylece gryorsun ki, onlarn plnn bozmak bir yana, ua karabilmeleri iin her trl yardm yapmak senin kendi yararna oluyor Ve herhelde bu para ayn zamanda seni de tehlikeden koruyor. Tamam, yle. Konuun olduumuz sre iinde bana veya ar-kadalarma bir ey olursa o para ortadan yok olacak. Bir hesap ha tasnn kurban olarak. Hel'in gzleri Japon bahesine alan kaplara dikilmiti. Yamur balamt artk. akllarn zerinde ses karyor, siyah ve gm rengi grnen yapraklar sallyor, hrdatyordu. Hepsi bu ka dar m? diye sordu. Pek saylmaz. Sada solda acil durumlar iin birka yz bin do lann olmas gerektiini biliyoruz. iko'nun verdii psikolojik kim liginden anladmza gre, lm bir dosta sadakati kendi karn dan ne alman, ve bu paralar bu ie harcaman mmkn. Japon onur kavramyla yetimi olmandan tr, anlarsn ya! Biz byle bl budalalk yapman ihtimaline kar da hazrlandk. Bir kere ngiltefl deki MI-5 ve MI-6 rgtleri sana kar uyarld ve topraklarna ayali bastn anda seni tutuklamak zere emir ald. Onlara yardmc ol mak zere Fransz Gvenlik Kuvvetleri de bu blgeden kmama m salayacak. Eklin polise datld. Kendi kasaban dnda herhand bir yerde grlrsen, o anda vurulacaksn. imdi sylemem gerekcfl bir ey var. Tehlikeli durumlarda ne kadar baarl olabildiini ge mi deneylerden biliyoruz. Sana kar harekete geirdiimiz bu kuvvetlerin, sana engel olmaktan ok, yalnzca can skma dzeyinde ie yarayabileceklerinin de farkndayz. Ama gene de gerekeni yap yoruz. Daha dorusu, yapyor grnyoruz. Ana irket, Kara Eyllc leri korumak iin elinden geleni yaptn gstermek zorunda. Eer bu baarl olmazsa, ki korkarm bu tedbirlerin baarl olmamalarn hemen hemen umuyorum ahsen... o zaman ok byk ve korkunc bir cezayla Arap dostlarmz tatmin etmek zorundayz. Onlarn ne tr insanlar olduunu bilirsin. ntikam duygularn tatmin edebil 342 mek iin son derecede kat, kesin ve hayal gc zengin bir eyler yapmak zorunda kalacaz demektir. Hel bir an sessiz kald. Sana konumamzn banda bir sorum olduunu sylemitim, tccar, dedi. Sorum u. Buraya neden geldin? Bu aka belli deil mi? Belki sorumu yeterince ak sormadm. Buraya neden sen geldin? Neden bir haberci gndermedin? Neden yzn gzmn nne sererek seni tanmam gibi byk bir tehlikeyi gze aldn? Diamond, Hel'e uzun uzun bakt, Sana drst bir cevap vereceim. dedi. Zahmet edip benim iin karakterini deitirme. VVyoming'deki arazinin haberini sana kendim vermek istedim. Plnladm cezann kapsamn kendim anlatmak istedim. Tabii eer Ana irketin sznden karsan. Aabeyime bu kadarn borluyum. Hel'in duygudan uzak baklar Diamond'un zerindeydi. Diamond meydan okur gibi oturuyordu. Gzleri, iindeki korkuyu yanstan, gzyana benzer bir prltyla kaplanmt. ok tehlikeli bir ie girimiti bu bezirgan. nsanlarn arkasna sakland ve g ald, kanun gibi, sistem gibi paravanlar geride brakm, Nicholai Aleksandrovi Hel'e yzn gstermeye cesaret etmiti. Diamond aslnda anonim kiiliin kendisini kr rgt iinde saklanan, trnaklaryla alara tutturmaya alan bir bcekten farkl klmadnn farkndayd. Kendi snfnn dier yeleri gibi o da, Hollyvvood'un tozlu arka sokaklarnda dolarken, ya da elini kompterinin bir kar stne uzatrken, kendini yaratc bir bireyci gibi grmekteydi, Amerikan kltrnde prototipik kahramann bir kovboy olmas ok anlamlyd. Eitimsiz, kaba bir tarm iisi. Bir gmen. Diamond'un rol temelde Tom Miks'in oynad rollere benziyordu. Elinde dnyann en gelimi bilgisayar sistemi vard. Buna karlk Hel'in elinde birka tane karttan baka ne vard? Diamond iin, Bat dnyasnn tm sanayilemi lke hkmetleri antada keklikti. Hel'in ise birka Bask arkada vard. Diamond atom enerjisini, petrol rezervleri343 ni, asker/sna topluluklar, rm ve ryen hkmetleri temsil ederken, Hel ibumi'yi temsil ediyordu. Kaytsz gzelliin solgun bir imajn. Btn bunlarla birlikte Helin giriilecek her atmada byk bir avantaj olduu da ortadayd. Hel yzn yana evirdi ve ban hafife sallad. Bu senin iin utandrc olmal, dedi. Sessizlik srasnda Diamond'm trnaklar avularnda iz brakmt. Hafif ksrerek boazm temizledi. Benim iin ne dnrsen dn, u yukarda yemekte grdn orta snf aylandan baka kimsenin takdirini kazanmayacak bir jest uruna gelecek yllarm tehlikeye atacana inanamyorum. dedi. Ne

yapacan bildiimi sanyorum, Bay Hel. nce ii enine boyuna dnecek, ve sonunda da bir grup ne id belirsiz Ar abn bu gzel eve, bu gzel hayata demeyeceine karar vereceksin. Hasta ve uyuturucu etkisinde baz admlar atm bir ihtiyarn samalarna kar eref ball duymak gerekmediini anlayacaksn. Ve sonunda da geri ekileceksin. ekiliinin nedenlerinden biri benim gibi hor grdn birini etkilemek iin cesaret gsterilerine kalkmak istemeyeceinden-dir. Bana u anda vazgetiini bildirmeni beklemiyorum. Bu ok kk drc bir ey olur senin iin. O onur duyguna ar gelebilir. Ama sonunda gene de yapacan bu. Dorusunu sylemek gerekirse bir bakma bu ite direnmeni istemiyor deilim. Senin iin dndm cezalarn uygulanmadan kalmas yazk olacak. Ama ansm varm ki Ana irketin Ynetim Kurulu Bakan, Krra Eyllcler'in ilerini temizce grmelerini istiyor. imdilik Camp David Bar Grmeleri diye bir ey hazrlyoruz. Bunun sonucunda srail, hem g ney, hem de dou snrlarn plak brakmaya zorlanacak. Ayn grmelerin sonucunda Filistin Kurtulu rgt de Ortadou oyu nundan karlacak. Artk can skc fonksiyonlarn yeterince yerine getirdiler. Ama Bakan, bu i de bitene kadar Filistinlileri rahat bl rakmak niyetinde. Gryorsunuz ya, Bay Hel... u anda pek derin sularda yzmektesiniz. Karnzdaki kuvvetler tabanca, tfek veyi dier zekice silhlarla ya da sevimli kk bahelerle bertaraf edile cek trden deil. 344

Hel, Diamond'a sessizce bakt, sonra gzlerini bahesine evirdi. Alak sesle, Bu konuma bitmitir, dedi. Anlyorum. Diamond cebinden bir kart kard. Benimle u numaradan iliki kurabilirsiniz. dedi. On saate kadar broma dnm olacam. Bu ie karmamaya karar verdiinizi bana bildirdiiniz anda, svire'deki paranzn iadesi iin ilemlere balayacam. Hel artk Diamond'un orada bulunduunun farknda deilmi gibiydi. Bu yzden Diamond kart masann zerine brakmak zorunda kald. Artk konuacak bir eyimiz kalmadna gre, ben gidiyorum. dedi. Ne? Ha, evet. Herhalde k yolunu bulabilirsin, Diamond. Hana sizi kasabaya geri gndermeden nce sana ve adamlarna kahve ikram edecek. Herhalde Pierre de kendini u aralarda arapla iyice takviye etmitir ve size unutamayacanz bir yolculuk yaptrmaya hazrdr. Pekl. Ama daha nce... sana bir sorum vard. Evet? Yemekte itiimiz roze arap... neydi? Tavel'di tabii. Biliyordum! Pek saylmaz. Emin deildin. Bahenin Japon odasna uzanan kolu, yamurun sesini dinleye-lilme amacyla yaplmt. Hel her yamur mevsiminde haftalarca alm, bacanda bir ort, yalnayak, sularn iinde talar yerletirmi, baheye ton vermi, deitirmi, yeni tonlar vermiti. amur-lr ve aknt yollar temizlenmi, bitkiler defalarca yer deitirmi akllar durmadan yerletirilmi, bozulup tekrar yerletirilmi, akar-sya ses talar denmi, sonunda yapraklardaki damlalarn bas se-Nyle akllardan kan soprano ses arasnda bir uyum salanabilmiti. Buna bambulardan gelen titrek resonansla akarsuyun kendi ii'si de katlyordu. Hepsinin ykseklii yle ayarlanmt ki, taban Ultami deli odann tam ortasna oturulduu zaman hibir ses, di-<'i lerini bastramyordu. Dikkatle dinleyen kii isterse gerilerden bir t*si ayrdediyor, isterse onu tekrar orkestrann iinde eritebiliyordu. 345

Dikkatinin ynn nereye evirdiine balyd bu i. Tpk uyku tutmayan bir insann saat sesini bazen duymas, bazen duymamas gibi. Bu aba, gnlk yorgunluklardan kurtulmaya, onlar bir kenara itmeye yeterliydi. Ama bu baheyi dzenleyen kiinin tek amac bu deildi. Onun amac baheyi kullanmaktan ok, yaratmaya ynelikti. Hel silh odasnda otururken yamurun sesini iitiyor, ama ruhsal sknete ulam olmad iin dinleyemiyordu. Bu ite kt bir aji vard. Bir btnlk yoktu, sonra... tehlikeli kiisel duygular karmt. Hel hayatta hep dizili talara kar oyun oynamaya alknd. Eti, kemii olan canl hasmlara kar deil. Bu ite hamleler hep mantksz nedenlerle yaplacak, sebep ve sonu izgilerine hep insan duygular bulaacakt. Batan sona ihtiras ve ter kokuyordu bu i. Hel cierlerinden derin bir soluk verdi. Eee? diye sordu. Ne demek oluyor btn bunlar? Hi cevap gelmedi. Hel'in ald titreimler, evredeki kiinin bir yandan kamak istediini, bir yandan da kprdamaya korktuunu belirtiyordu. Kalkp yana kayan kapy biraz daha itti ve parmayla dardaki insana ieri girmesini iaret etti. Hannah Stern kapnn dnda duruyordu. Salar yamurdan srlsklamd. Elbisesi vcuduna ve bacaklarna yapyordu. Kap dinlerken yakalanmak utandrmt onu. Ama zr dilemeye de yanamyordu. Ona gre iin nemi, byle nezaket kurallarna nemsiz klacak kadar fazlayd. Hel ona aslnda nemli olann bu kk-hareketler olduunu belki syleyebilirdi. Terbiye her zaman iin merhametten de, sadakatten de, yardmdan da, itenlikten de daha gvenilir bir eydi. Tpk hak yememenin, kardakine eit ans tan mann, adaletten nemli olmas gibi. Byk saylan deerler, bask altna girdiklerinde trl mantk oyunlaryla zlverirlerdi. Ama terbiye, terbiyeydi. Koullar ne olursa olsun, hibir zaman deime/ di. Geri Hel bunu ona syleyebilirdi ama, u anda kzn ruh:.al eitimine pek ilgi duymuyordu. Kusursuzlua eriemeyecek bir va l bouna sslemeye de heves etmiyordu. Zaten sylese bile, ki/ 346

herhalde yalnzca kelimeleri anlayacak, anlamna inebilse bile, naslsa mrn bir tr Scarsdale rejimiyle geirecei iin bundan asla yararlanamayacakt. Eee? diye sordu tekrar. Sen ne anlam verdin bunlara. Hannah ban iki yana sallad. Bu kadar... iyi rgtlenmi olduklar aklma bile gelmezdi, dedi. Bu kadar da soukkanl. Banza iyice dert atm galiba. imdiye kadar olanlardan seni sorumlu tutmuyorum. Bir ans borcum olduunu oktan beri biliyordum. im hep sosyal rgtlerle olduuna gre, karmda bir miktar kt ansn birikmi olduu belliydi. imdiye kadar onunla yzyze gelmemitim. Bu yzden bekliyordum onu. Ama seni bunun sebebi saymyorum. Nedenini anlyor musun? Kz omuz silkti. Ne yapacaksnz? dedi. Frtna artk geiyordu. Arkadan baheye dolan rzgrlar Han-nah'm slak elbisesi iinde titremesine yol amaktayd. u ekmecede kaln kimonolar var, dedi Hel. stndekileri kar. yiyim ben, Ne diyorsam onu yap. Burnunu ekip duran trajedi kahramanlarnn gn geti artk. Ksack ort giymek, bluzunun gsn yardan yukar ak brakmak gibi huylarna uygun olarak, Hannah nce elbisesini kard, sonra kuru kimonoyu arad. Vcudunun gzel oluundan sosyal bir .vantaj saladn kendi kendine bile hibir zaman kabullenmemi-li. Erkekler onu cinsel bir gere olarak grdklerinde de arm gibi yapar, daha dorusu gerekten ardm sanrd. Aslnda eer bu konuyu dnecek kadar vakit ayrm olsa, kendini gsterme eilimini, 'vcudunu salkl ekilde kabullenme' diye adlandrr, ekingenlii ve kompleksi olmad iin sevinirdi. Scak kimonoya sarnrken tekrar, Ne yapacaksnz? diye sordu. Asl mesele senin ne yapacanda. e devam etmeye hl niyetli misin? Benim de peinden atlayacam umarak kendini iskele-'li'i sulara brakacak msn? 347

Yapar mydnz? Atlar mydnz arkamdan? Bilmiyorum. Hannah karanlk baheye doru bakp kimonosuna daha sk sarnd. Bilmiyorum... bilmiyorum. diye sylendi. Dn her ey yle ak seikti ki? Ne yapmam gerektiini biliyordum. Neyin doru olduundan emindim. Ya imdi? Kz omuzlarn kaldrp ban iki yana sallad. Eve dnp btn bunlar unutmam isterdiniz, deil mi? Evet. stelik bu da senin sandn kadar kolay olmayabilir. Seni sa salim evine ulatrmak epey marifet isteyecektir. Ya Mnih'te bizim atletlerimizi ldren Kara Eyllcler ne olacak? Onlar da lecek. Herkes lr sonunda. Ama.... eer eve dnersem, o zaman Avrim'le Chaim'in lmleri de bouna olur. Doru. Zaten bouna lmlerdi onlar. Sen ne yaparsan yap bu durum deimez. Hannah, Hel'e yaklap ban kaldrarak onun yzne bakt. Ki zm ifadesinde karklk ve kuku okunuyordu. Birinin kendisine si rlmasm, avutmasn, rahatlamasn, her *yin dzeleceini soyla meini istiyordu. Ne yapacana abuk karar vermelisin, dedi. Hel. imdi eve dnelim. Gece boyunca her eyi dnrsn. Hana ile Le Cagot'yu serin ve slak terasta oturur buldular. I;n tnann peinden gelen rzgr da dinmiti. Havada taze, yeni ykan m gibi bir koku vard. Onlar yaklarken Hana kalkp Hannah'nl elini tuttu. Bilinsizce yaplan bir iyilik. Le Cagot ta kanepeye yaylmt. Gzleri kapal, konyak ban elindeydi. Soluunun arasnda horlamalar da duyuluyordu. Hana, Tam anlatt hikyenin orta yerinde uyuyakald, > di] aklad. Hel, Hana, dedi. Bayan Stern bu geceden sonra buradl, mayacak. Eyalarn yarn sabah hazrlatabilir misin? Onu dajjd I 348

kulbeye gtreceim. Hannah'ya dnd. Dada bir yerim var, dedi. Orada kalabilirsin. Sana bir zarar gelmez. Ben de bu arada seni nasl anann babann yanna ulatrabileceimi dnrm. Gitmek istediime karar vermemitim ki! Hel ona cevap verecei yerde, Le Cagot'nun izmesine bir tekme vurdu. riyar Bask irkildi, birka kere dudaklarn yalad. Nerede kalmtm? dedi. Ha... Bayonne'daki o rahibeleri anlatyordum. Onlarla karlatm zaman... Yo, onu anlatmaktan vazgemitin. Bayanlar var diye. yle mi? Peki yleyse! Gryorsun ya, kk kz, anlatmay-mn nedeni srf senin ihtiraslarn hareketlendirmek iin. Bana geldiin zaman bunu kendi isteinle yapman tercih ederim. Gz kararm bir ehvetle deil. Konuklarmza ne oldu? Gittiler. Herhalde Amerika'ya dnmlerdir. Sana btn samimiyetimle bir ey syleyeceim, Nikko. Bu adamlardan hi holanmadm. Gzlerinde korkaklk var. Bunlar tehlikeli kiiler durumuna getiriyor. Ya buraya daha kaliteli konuklar davet etmeye bala, ya da benden mahrum kalma tehlikesini gze al. Hana, harikulade, esiz kadn... bu gece benimle yatmak istiyor musun? Hana glmsedi. Hayr, teekkr ederim, Benat. Kendini bu kadar iyi kontrol edebiliine hayranm. Ya sen kk kz? O ok yorgun, dedi Hana. Eh, belki bylesi daha iyi. Yoksa yatam fazla kalabalk olacak, o tombul Portekizli hizmeti de olduuna gre! Hadi yleyse! Geri sizi kiiliimin cazibesinden ve renkliliinden mahrum brakmak ho deil ama, vcudum diye adlandrdm bu harika makinenin nce su aktmas, sonra da uyumas gerekiyor. yi geceler, dostlarm Homurdanarak ayaa kalkt, tam uzaklaaca srada gz Hannah'n stndeki kimonoya takld. Bu da ne? Elbiselerine ne Ah, Nikko, Nikko. Fazla ihtiras kt eydir. Her neyse... iyi geceler.

349

Hana yumuak bir masajla Hel'in srtndaki gerilimi geitirmiti. imdi uyuyuncaya kadar salarn hafife ekitirmekteydi. Kendi vcudunu onun zerine yerletirmi, yzkoyun yatan Hel'in kalalarn kucana almt. Kollar ve bacaklar, onun kol ve bacaklarnn zerindeydi. Scaklyla onu koruyor, rahatlatyor, dinlenmeye zorluyordu. ler kt, deil mi? diye fsldad. Hel evet anlamnda mrldand. Ne yapacaksn? Bilmiyorum. nce kz buradan gtreceim. Belki onu ld mekle beni amcaya olan bortan kurtarabileceklerini dnrler. Dada onu bulamayacaklarndan eminsin, deil mi? Bu vadi lerde sr diye bir ey yoktur. Yerini yalnzca da halk bilecek. Onlar benim adamlarm. Polisle de hi konumazlar. Adetleri ve gelenekleri engel buna. Sonra ne olacak? Bilmiyorum. Dneceim. Sana zevk vermemi ister misin? Hayr. Ben ok gerginim. Bu gece bencil davranacam. Ben sana zevk vereyim.

ooo LARUN

Hel afakta uyanm. Hana ile kahvalt etmeden nce bahede iki saat kadar almt. Kahvalty baheye bakan tatami kapl odada ediyorlard. Zamanla buras baya iyi bir bahe olabilecek, Hana. diyordu Hel. Umarm sen de yanmda olursun. Benimle birlikte zevkini ikarrsn. 350 Konuyu biraz dndm Nikko. Bu fikrin ekici yanlan pek ok. Dn gece mthitin. Kendimi baz basklardan kurtarmaya alyordum. O bir avantaj tabii. Bencil biri olsam, her zaman byle basklar olsun isterdim. Hel gld. Ha, kasabaya telefon edip Amerika'ya kalkan uakta Bayan Stern iin yer ayrtr msn? Pau, Paris, New York. Chicago olsun. Gidiyor mu yani? Hemen deil. Onu gznnde istemiyorum. Ama rezervasyon yaparsak bilgisayara girer ve hemen iko'ya da ular. Biraz artrz onlar. iko da kim? Bir bilgisayar. Niha dman. Budala insanlar bilgiyle silhlandryor. Bu sabah ok ac konuuyorsun. yle. Biraz da kendime acma duygusu iindeyim. O sz sylemek istememitim ama doru. Senin gibi birine de hi yakmyor. Biliyorum. diye glmsedi Hel. Dnyada hi kimse beni byle eletirmeye cesaret edemezdi. Sen bir hazinesin. Hana. im bu. Doru. Le Cagot nerelerde, Tanr akna? Gmbrtsn duyamyorum. Bir saat kadar nce Bayan Stern'le kt. Ona metruk kasabalar gezdirecekmi. Kzn keyfi yerindeydi dorusu. Sathi insanlarn yaralan kolay saalr. Bir yasta ne kadar yumruk atarsan rtemezsin. Ne zaman dnecekler? le yemeine gelirler sanrm. Benat'ya rosto yedireceime sz verdim. Sen Hannah'y da evine gtreceini sylemitin. Ne zaman kacaksnz? Ortalk kararrken. Beni izliyorlar. Geceyi onunla geirmek niyetinde misin? Hmmm. Herhalde. Karanlklarda o yollar inmek istemem. Hannah'dan holanmadn biliyorum ama...

351

la akrebinin kyllerce karlp alndn fark etmiti. Le Cagot bunun nedenini aklamt ona. Saatin kollarn karmak artt. nk kilisede artk saati kuracak kimse olmayacana gre ve Tanrnn zamann yanl bildirmek de gnah olduuna gre, baka ne yaplabilirdi? Bu arada Bask katolikliinin ruhunu yanstan bir ibare de kiliselerin kulesine yazlmt. Her saat yaralar, sonuncusu ldrr. imdi artk susmutu Hannah. Dar Vadiden byle birdenbire ykselen dalarn hazin gzellii etkilemiti onu. Yol buyunca Hel iki kere kalarn atp ona bakmak zorunda kalm. kisinde de onu yznde sakin bir glmsemeyle, yumuak baklarla evreyi izler bulmutu. Kzn yayd alfa snf titreimler etkiliyordu Hel'i. Kk bir apal diye nitelendirdii kzdan beklenmeyecek bir eydi bu. indeki huzur ve bar titreimlerinden belliydi kzn. Tam ona Kara Eyllcler hakknda ne dndn sormaya hazrland srada, arkadan gelmekte olan ve yalnzca yan klarn yakm bulunan bir arabay dikiz aynasnda grd. Diamond'un veya Fransz polisinin kz gvenli bir yere gtrmek isteyeceinden kukulanm olabilecei geldi hemen aklna. Yolun ayrntlarn hatrlamaya alrken elleri direksiyona iyice sarld. Bu arabay yolun neresinde kendisini gemeye zorlayabileceini dnyodu. Tam geerken onu soldaki dik yamaca arptrmak g olmayacakt. Saldrgan srclk konusunda epey ders almt. u anda kulland Volvo gibi ar arabalar semesi hep bu gibi ihtimaller iindi. Yolun hibir yeri dz deildi. Durmadan kvrlp duruyor, alttaki nehre paralel gidiyordu. Gvenli gei yapabilecek yeri yoktu. Ama bu durum tabii bir Fransz srcy asla etkileyemezdi. Franszlarn sollama tutkusu efsanelemi bir eydi. Arkadaki araba giderek yaklamay srdrd, sonunda Hel'in arka tamponuyla arasndaki uzaklk bir metreye indi. Kornasn alp farlarn yakt ve kr bir virajda burnunu sola kvrverdi. Hel rahatlayp yavalad, arabann gemesine izin verdi. Korna ve farlar ona bunun bir ldrme eylemi olmadn anlatmaya yetmiti. Hibir profesyonel byle bir hareketi nceden anons etmezdi. Demek bu gelen, gene o ocuksu Fransz srclerinden biriydi. S i bu m i 353/23

Zavall Peugeot, motoruna yklenip geme sava verirken Hel babacan glmsedi. Gen srcnn direksiyonu tutan parmak ek lemleri bembeyaz kesilmi, yolu tutturabilme abas iinde gzleri yuvalarndan frlar gibi olmutu. Hel'in tecrbelerine gre ancak dzgn yollarda uzun yolcu luklar yapmaya alkn olan Kuzey Amerika srcleri otomobili' oyuncak muamelesi ederlerdi. Fransz srcnn tedbirsiz hailen geri Hel'in cann skard ama, talyanlar'mki bundan da beterdi talyan srcler otomobili kendi penislerinin uzants gibi g u . ngilizler ise arabay penislerinin yerine kullanryormu gibi davri mrlard. Vadi yolundan ayrldktan bir yarm saat kadar, sonra Larun di ma saptlar. Bu seferki yollar ok ktyd. Yaplmamt. Altla in da can ekien bir ylan gibi kvrlp duruyordu. Yol bazen Volvo eninden deilse bile, dn alanndan daha fazla daralyor, lstil k kenarlardaki akllar aaya yuvarlyordu. Birinci vitesten ylui hi kmamlard. Trmandklar yama da yle dikti ki, ksa zamaM da gecenin iinden kp tekrar akam klarna girdiklerini fark cltt ler. Batya dndkleri zaman n camda k gz kamatracak t*t-imde parlad ve hemen ilerdeki kayalarn glgesiyle yok oldu. Az sonra bu ilkel yol bile ikiye ayrld. Onlar daha yksek ayrlara doru trmanmaya koyuldular. Batmakta olan gne kocaman, kpkzl grnyordu buradan. Ykseklerdeki doruklarda kar vard. Karlar nce pembeleti, sonra eflatuna, mora dnt, sonrasiyahlap grnmez oldu. Gkyznn bat kesiminde mavi bsbtn bitmemiti ama, douda yldzlar grnyordu. Hel arabay bir granit kayann dibinde durdurup el frenini ekti Burada ineceiz, dedi. Daha iki buuk kilometre yolumuz var. Yukar doru mu? diye sordu Hannah. Genellikle yukar. Ulu Tanrm! Sizin bu kulbe baya sapa yerdeymi. zellii bu. nip kzn antasn aldlar, alrken de Volvonun bagaj kapayla her zamanki gibi gremek zorunda kald. iki metre yrdkten sonra Hel doyurucu dzenini bozduunu hatr 354 lad. Geri dnp arabay tekmelemektense, yerden bir ta alp frlatt. ans yaver gitmiti. Ta arka cama arpp orada rmcek a biiminde bir atlak meydana getirdi. Hannah, Bu da ne demek oluyor? diye sordu. Yalnzca bir jest. Sisteme kar insan. Gidelim hadi. Yaknmdan yr. Ben yolu sezgilerimle biliyorum. Orada ne kadar yalnz kalacam? Seni nasl gndereceime karar verinceye kadar. Bu gece siz de kalacak msnz? Evet. Bir iki saniye yrdkten sonra Hannah, Bu iyi, dedi. Ortalk hzla karard iin Hel abuk yryordu. Hannah gen ve glyd. Ona ayak uydurmas zor olmuyor, sessizce onu izliyor, bir yandan da dalarn renk deitirmesini gzden karmamaya alyordu. Hel az nce arabada olduu gibi gene onun titreimlerinde artc bir alfa tonu sezdi. Meditasyonla ve ruhsal huzurla ilgili ton. stelik iine Batl genlere zg nitelikler de karmamt. Kulbeye kan yokutan nceki son ayr geerken Hannah birden durdu. Bu ne? dedi. Hangisi? Bakn. Bu iekler. Daha nce mrmde grmedim. Eilmi, tozlu sar renkteki minicik an biimi ieklere bakyordu. Hel ban sallad. Evet, bunlar yalnz bu ayrda, bir de u iler-dekinde kar, dedi. Burada ykselti bin iki yz az geiyor. ieklerin bu blgede ad Sonbahar Gz. ou kii de bunlar hi grmemitir nk ylda yalnzca drt gn aarlar. ok gzel. Ama ortalk karard halde hl aklar. Hi kapanmaz onlar. Gelenee gre mrleri ok ksa olduu iin arada gzlerini kapamaya cesaret edemiyorlarm. Hazin. Hel omuzlarn kaldrd.

355

Kk bir masann bana karlkl oturmu yemeklerini bitirmeye alyor, geli yolunu grebilen byk pencereden darya bakyorlard. Zaten kulbeye o yolun dnda ulaacak baka bir yol da yoktu. Hel normal olarak cam duvarn nnde oturmaktan tedirginlik duyard. zellikle ierde lmba yanarken ve dars da karanlkken. Ama buradaki ift kat camn kurun geirmez olduunu biliyordu. Kulbe, blgeye zg talardan, basit biimde yaplmt. Bir tek oda ve bir de yatak olarak kullanlan ykseltilmi kerevet blm, ilk geldiklerinde Hel, Hannah'ya buray iyice anlatm, zelliklerini belirtmiti. Yukardaki karl yaylalardan gelen akarsu kulbenin tam altndan geiyordu. Yerdeki bir kapa kaldrnca, insan evden kmadan su alabilecek demekti. Ocak ve soba iin kullanlacak yaktn konulduu drt yz litrelik depo, evin yapld talardan yaplmt. Dardan ate edilirse delinmezdi. Evin tek kapsn kapadktan sonra, stne maden ikinci bir kap da kapanabiliyordu. Kiler, evin bir duvarn oluturan granit kayaya oyulmu olup, iinde bir insana otuz gn yetecek yiyecek vard. Kurun geirmez cam duvarda kk bir blm normal camdand. Gerek tiinde oras krlp, yaklaan birine evden ate edilebilirdi. Duva lar iyice dzeltilmi, kaya paralan temizlenip alt kapaktan aa ya yuvarlanmt. Tanrm. dedi kz. Burada insan bir orduyu bile ebediyen kendinden uzak tutabilir. Orduyu tutamaz. Hem ebediyen de deil. Ama gene de yaklamas g bir yer. Raflarn birinden yar otomatik, drbnl bir tfek alp kza verdi. Bu silh kullanabilir misin? dedi. ey... herhalde. Anlyorum. Bak, nemli olan bir tek ey var. Elinde xahako tamakszm bu eve yaklaan kimi grrsen ate edeceksin. Vurup vurmaman nemli deil. Silhn sesi dalarda yanklanacak. Yarm saat iinde de sana yardm gelecektir. O dediin... neydi? 356

Xahako, iinde arap tamaya yarayan deriden bir tulumdur, ite unun gibi. Bu dadaki obanlarla kaaklarn hepsi senin burada olduunu biliyor. Onlar benim dostlarm. Hepsi de xahako tar. Yabanc biri ise tamaz. Gerekten o kadar tehlikede miyim? Bilmiyorum. Ama beni neden ldrmek istesinler? ldrmek istediklerini de bilmiyoruz. Ama belki sen lrsen benim bu ile olan ilgimin biteceini dnrler. Amcana olan borcumu deyebilmek iin baka yapacak bir eyim kalmadn hesap-larlar. Tabii budalaca bir dnce olur bu. nk eer ben seni korurken seni ldrmeye kalkarlarsa, misillemeye girimek zorunda kalacam demektir. Ama karmzda bezirgan kafalar var. Budalalk bunlarn entelektel smadr. imdi... her eyi idare edebilecek misin, bir gzden geirelim. Kza sobay ve oca yaktrd, alt kapaktan su ektirdi, tfee mermi doldurttu. Bu arada u mineral haplarndan gnde bir tane allmay da unutma, dedi. Alttan akan derenin suyu erimi kar suyundan baka bir ey deil. inde mineral yok. Sre uzarsa vcu-hlndaki mineralleri tketirsin. Tanrm! Burada ne kadar kalacam ben? Emin deilim. Bir hafta. Belki iki. Kara Eyllcler ua kar-dktan sonra senin stndeki bask da hafifleyecektir. Hel yemei hazrlarken Hannah evin iinde dolayor, grd lara dokunuyor, kendi kendine dnyordu. Sonunda camn nndeki kk masann bana oturabilmilerl Mum , kzn yumuak ve gen yzn aydnlatyor, bu yzde m/ karakter ve tecrbe izgileri bulunmad iin onu daha da un gsteriyordu. Yemek boyunca sessiz kalmt Hannah: Ayrca I -.nankinden fazla da arap imiti. Gzleri dalgn ve nemliydi. beni merak etmeyin. dedi. Ne yapacam ok iyi biliyorum. I inmeye kesinlikle karar verdim. Bu sabah erken saatlerde verliMi .1 karar. En iyisi geri dnp btn bu fkeleri ve... ve irkinrl unutmak. Benim iim deil bunlar. Ayrca galiba... imdi an357

lyorum ki biraz da nemsiz eyler. Bir yandan mumun aleviyle oynuyor, parman alevin iinden geiriyordu. Dn gece bana garip bir ey oldu, diye devam etti. ok acayip. Ama harika bir ey. Btn gn hep o duygunun etkisinde kaldm. Hel hemen gn boyu ald alfa titreimleri dnd. Gece uyuyamadm, diyordu Hannah. Kalkp karanlkta evinizde biraz dolatm, sonra da baheye ktm. Hava serindi ama hi rzgr yoktu. O kk akarsuyun yanma oturdum Sudaki klarn oynamasn izliyordum. Onlara bakp duyor, hibir ey dnmyordum. Derken birdenbire... Kendimi ocukluumdaki gibi hisset tim. Bir anda btn basklar ve karklklar. Btn korkular yok ol du. Eriyip gittiler. ok hafiflemitim. Sanki olduum yerden alnp baka bir yere tanyordum. Daha nce hi gitmediim bir yerq Ama oras ok iyi bildiim bir yerdi. Gneli ve sessizdi. Her yann da imenler doluydu. Bir anda her eyi anlyor gibi oldum. Sanki ben... bilemiyorum. Sanki ben kendim., ayyy! Birden elini mumun alevinden geri ekip yanan parman emmeye koyuldu. Hel glerek bam sallad. Kz da glyordu. Aptallk bu yapi m. dedi. Doru. Galiba sylemek istediin eyi biliyorum. Sanki sen gne da, imenler de hep ayn varlktnz. Ayn eyin par rydmz. Hannah parma hl dudaklarnda, ona bakt. Bunu nere bildiniz? dedi. Bu deneyi bakalarnn da yaaml vardr. ocukken byle eyler mi olurdu demitin? Pek iyi hatrlamyorum. Yoo... hi hatrlamyorum. Ama o yere gittiim zaman sanki bu yeni ey deilmi, garip deilmi geldi. Daha nce de olmutu bana sanki. Ama aslnda hatrlaml rum. Ne demek istediimi anlyor musunuz? Sanrm. Belki de sende olan ey atavistik... Durun, syleyeyim. zr dilerim. Sznz kesmek s dim. Ama neye benzediini anlataym. Sanki esrar falan ekmiim de her ey harikulade olmu gibi. Aslnda ona da benzemiyo l 358

esrarla hibir zaman o dzeye ulalmaz. Ulalaca sanlr. Ne demek istediimi anladnz m? Hayr. Hi esrar falan kullanmaz msnz? Hayr. Hi gerek duymadm. deerlerim bozulmam durumda. Eh... yle bir eydi ite. Anlyorum. Parman nasl? Bir eyi yok. in nemli yan, o duygu getikten sonra, bahenizde otururken kendimi dinlenmi buldum. Dncelerim netlemi gibi oldu. Artk aklm karmakark deildi. Kara Eyllcler'i cezalandrmaktan bir ey kmayacan anladm. iddet insan hibir yere vardrmaz. Eldeki konunun zmyle ilgisi yoktur. imdi tek istediim, evime dnmek. Orada bir sre kendimle iliki kurmaya alacam. Sonra belki... bilemiyorum. evremde olup bitenlerle ilgilenirim. Onlarla urarm. Bardana biraz daha arap ald. Dikip bitirdi, elini Hel'in kolu stne koydu. Herhalde size ok dert oldum. dedi. Hani karmars denilen trden. Keke bunu telfi etmek iin elimden bir ey gelseydi. Hel kzn bu saydam imsna glmsedi. Hannah bu arada gene arap alyordu. Acaba Hana burada kaldnza zlyor mudur? dedi Neden zlsn? ey... Yani geceyi burada birlikte geirdiimiz iin, demek istedim. O cmlenin sence anlam ne? Ne? ey... birlikte yatacaz. Birlikte yatmak? Ayn yerde yani. Ne demek istediimi anlyorsunuz. Hel ona konumadan bakt. Geirmi olduu mistik tecrbe, her ne kadar dengeli bir ruhun ruhsal barn simgesi olmayp fazla gerilim ve umutsuzluun getirdii tek bir tecrbe bile olsa, kz onun gznde yceltmiti. Ama bu durum, ona imrenmesini de nleyeme359

misti. Kendisinin yllar nce kaybettii, belki bir daha da bulamayaca bir veriyi bu budala kk kzn bulmu olmasndan tr. Dnnce bu imrenme duygusunu ocuka buldu. Kklkt bu. Ama bunu anlamak, duyguyu iinden silmeye yetmiyordu. Hannah kalarn atarak mumun alevine bakyor, kendi duygularn anlamaya abalyordu. Size bir ey sylemem gerek, dedi. art m? Size drst davranmak istiyorum. Zahmet etme. Yoo, istiyorum. Tanmadan nce bile, hep dnrdm sizi. Hayal kurar gibi. Amcamn hakknzda anlattklarn. Bylesine gen olmanza ok atm. Duygularm tahlil edersem herhalde bir baba zlemi kacak. Baba korumas. u anda koskoca bir efsaneyi etiyle, kemiiyle karmda gryorum. Korkmutum. Aklm karmt. Be^ni korudunuz. Beni size eken psikolojik gdlerin hepsini grebiliyorum. Siz de grmyor musunuz? kinci bir ihtimali hi dndn m? Salkl bir gen kadnsn ve cinsel birleme sonucu zevkin doruuna ulamak istiyorsun. Olamazm? Yoksa byle olmas psikolojik adan yeterince kaliteli deil mi?fl| Hannah ona bakt ve ban sallad. nsan yerine oturtmay iyi biliyorsunuz dorusu. dedi. stne rtecek bir rt brakmyors nuz. Bu doru. Belki de uygarlk d davranyorum. zr dilerini Ama bence sana ne oluyor, syleyeyim. Yalnzsn ve zihnin karmakark. Birinin sana sarlp seni avutmasn istiyorsun. Bat kltrnden geldiin iin bunu nasl isteyeceini bilemiyorsun. Bu yzden pazarla giriiyor, sarlmaya karlk seks vermeyi kabul ediyorsun. Batl kadnlar hep yapar bunu. nk karsnda yalnzca Batl erkeklcl bulabilir. Onlarn da sosyal iliki kavramlar ksrdr. lle seks isterler Nakit gibi. nk ilikinin yalnz o ksmnda rahat ederler. Bayan Stern, bu gece benimle yatabilirsin. Tabii istediin buysa. Gerek kran duygusundan gerekse fazla araptan, gzleri nemlenmiti Hannah'm. stiyorum, evet, dedi. 360

Ama insann iinde uyuyan hayvan, yalnzca iyi niyetle kontrol altnda tutulamyordu. Hel kzn ilgisini sezdikten ve alfa-teta senko-pasyonunu, yani cinsel isteini hissettikten sonra, gsterdii tepki yalnzca kz reddedilmekten korumak olmad. Bir kez Hannah'm tm sinir ular cildinin yzeyine yakn, son derece duyarlyd. Olgun bir meyve gibiydi. Gen olduu iin onu hazr duruma getirmek biraz zaman alyordu ama, bu mekanik skntdan sonra, onu doruk noktasnda tutmak hi de g deildi. Gzleri yukarya doru kayarken mrldand. Yo... ltfen... bir daha yapamam! lrm bir kez daha olursa! Ama istemeyerek balayan kontraksiyonlar giderek sklat, kendini drdnc orgazm iinde soluk solua buldu. Hel bu durumu uzatyordu. Ta ki kzn trnaklar halnn tylerini yolmaya balayncaya kadar. Hana'nn uyarsn hatrlad. Gen kzn geleceim mukayeselerle mahvetmemek konusundaki uyarsn. Kendisinin dorua ulamak gibi bir istei de yoktu. Onu yavaa sakinletirdi. Kalalarnn, karnnn, oyluklarnn titremekte olan kaslarn okad. Sonunda Han-nah yastk ynnn stnde hareketsiz, yar kendinden gemi yatarken kendi etleri eriyormu gibi bir duyguya kapld. Hel kalkp buz gibi bir dere suyuyla ykand, balkona, uyumaya kt. Bir sre sonra kzn yavaa yaklatn hissetti. Yana ekilip kollaryla vcudu arasnda ona bir yer at. Hannah orada uykuya doru kayarken, ryadaym gibi bir sesle, Nicholai? diye mrldand. Ltfen beni ilk admla arma, diye karlk verdi Hel. Kz bir sre sessiz kald. Bay Hel? Bundan korkmayn nk geici bir ey. Ama sylemem gerek. u anda ben sizi seviyorum. Budalalk etme. Ne istiyorum, biliyor musunuz? Hel cevap vermedi. Sabah olsayd, gidip bir demet iek toplasaydm... O grdmz- Sonbahar Gzleri'nden. I Icl gld, kolunu ona sard. yi geceler Bayan Stern, dedi. 361

ooo ETCHEBAR Sabahleyin bir ara Hana dereye atlan kk tan sesini duydu, atodan kp yrd ve Hel'i bahesindeki ses talarn yerletirir buldu. Pantolonunun paalarn svamt. Kollarndan sular akyordu. unu sonunda kusursuz hale getirebilecek miyim Hana? Hana ban iki yana sallarken, Sen bileceksin ilk nce, dedi. Hannah sa salim da evinde mi? Evet. Herhalde kzlar banyo suyunu srmtr. Benimle banyo yapmak ister misin? Elbette. Her zamaki gibi tabanlar birbirine deerek karlkl oturdular. Gzleri kapalyd. Vcutlarnn sanki hi arl yoktu. Hana uykulu bir sesle, Umarm ona iyi davranmsmdr. dedi. yi davrandm. Ya sen? Senin iin nasld? Benim iin mi? Hel gzlerini at. Madam. u anda sizi bek leyen bir iiniz var m acaba? Program defterime bir bakmam gerek ama sanrm size vaki bulabilirim. leden az sonra, telefon hatlarnn bu saatlerde iyi almll gerektiini dnen Hel uluslararas santral evirip Diamond'n verdii numaray yazdrd. Artk Hannah Stern'in evine dnmeye karar verdiini ve Kara Eyllcler'den intikam almaktan vazgetii! Ana irket'e haber vermek niyetindeydi. Herhalde Diamond, Nichl lai Hel'i korkutmu olmaktan zel bir gurur ve zevk duyacakt am| Diamond gibi birinden gelen iltifat onu nasl sevindirmezse, ond | gelen tahkir de elbette zemezdi. Laka olmu Fransz telefon sisteminde istenen numarann hdj lanmas bir saatten fazla srd. Hel bu sreyi, baheyi dolaarak I 362 irmek istemiti. Kendini ok hafif hissediyor, her ey gzne iyi grnyordu. Tehlikeden kurtulduktan hemen sonraki genel sarholuk iinde gibiydi. Bir sr gze grnmeyen fakat duyularla sezilen nedenden tr, kiisel ihtiras kokan bu ie bulamay bir trl istememiti. Dou tarafndaki ayrlarda dolarken Pierre'le karlat. O gene her zamanki memnun halindeydi. Gzlerini gkyzne evirip bir tahmin yrtt. Ah, m'sy, yaknda frtna kacak, btn belirtiler onu gsteriyor. yle mi? Evet, hi kuku yok. Sabahki kk bulutlar ahune-mendi'ye katld. lk ursoa da vadide bu sabah utu. Sagarra' nn yapraklan rzgrda tersine dnd. Bunlar ok ak belirtiler. Frtna kesin. ok yazk. Yamur yasa iimize daha ok yarard. Doru, m'sy. Ah bakn! M'sy Le Cagot geliyor. Ne kadar da iyi giyiniyor! Le Cagot imenlerin zerinden yaklamaktayd. stnde hl iki gece nceki o tiyatro kl vard. O yaklarken Pierre yavaa oradan ayrld. Bir yandan da kalmay ok istediini, ama binlerce iin onu beklediini anlatp duruyordu. Hel, Le Cagot'yu selamlad. Seni bir sredir grmedim. Benat. dedi. Nerelerdeydin? Pf! Larrau'da o dulun yanndaydm. Karnndaki atei sndrmesine yardm ediyordum Le Cagot pek tedirgindi. Szler azndan makine gibi dklyor, sesi yamyass kyordu. Gnn birinde o dul seni kapana kstracak Benat. Bir de bakacaksn ki... Ne var? Ne oldu Benat! Le Cagot iki elini Hel'in omuzlarna koydu. Sana ok kt bir haber vereceim, dostum. dedi. Korku bir ey oldu, o iri gsl kz var ya? Konuun?... Hel gzlerini kapayp ban yana evirdi. Az sonra alak sesle. ld m? diye sordu. Korkarm yle. Kaaklardan biri silh seslerini duymu. Oraya vardnda kz lmm. Ona... ok kez pepee ate etmiler. 363 Hel iine uzun bir soluk ekti, bir sre brakmad, sonra cierlerini tmyle boaltp oku kabullenmeye, onunla birlikte gelecek fkeyi uzaa itmeye abalad. Zihnini bo tutmaya alarak gerisin geriye atoya yrd. Le Cagot peinden geliyor, dostunun sessizlik zrhna sayg gsteriyordu. Hel on dakika kadar tatami tabanl odann eiinde oturdu, baheye bakt. Le Cagot da yanma melmiti. Hel sonunda gzlerindeki bak netletirip sordu. Pekl. Kulbeye nasl kmlar?

kmak zorunda kalmlar. Kz yamacn dibindeki ayrday-m. Yaban iekleri topluyormu. Elinde koca bir demet varm. Budala kk. dedi Hel yksek sesle. Sevgi vard bu seste. Onu kimin vurduunu biliyor muyuz? Evet. Bu sabah erkenden Lescun kasabasnda ki yabanc grlm. Tariflere baklrsa o Teksasl Amerlo ile Arap yardaks olmal. Ama kzm yerini nereden bilebilirler? Bunu yalnzca bizimkiler biliyordu. Bir tek aklamas olabilir. Biri haber verdi. Bizimkilerden biri mi? Le Cagot dilerinin arasndan. Biliyorum, biliyorum. diye tslad. Ben saa sola sordum. Yaknda kim olduunu reniriz. rendiim zaman da, Hazreti Yusuf un Rya Tabir Eden Gavgavla adna yemin ederim ki maktla'mn bayla o kara yreini delr rim! Le Cagot kendi adamlarndan birinin, da Bask'larndan bii nin rkn byle kk drmesinden tr fena halde utanyordu Ne diyorsun. Nikko? Onlar haklayalm m? Amerlo'yla Arabi? Hel ban hayr anlamnda sallad. imdi uaa binmi Ama | ka'ya doru uuyorlardr. dedi. Onlarn da gn gelir Le Cagot yumruklarn birbirine vurdu, bu arada bir ekleminin de derisini yzd. Ama neden, Nikko! Neden yle bir ocuu ld snler? Onlara ne zarar verebilirdi zavall yavrucak? Benim bir ey yapmam engellemek istiyorlard. Amcaya ol.m borcumu silmek iin yeeni ldrmek iyi olur diye dndler. Ama yanldlar elbette. 364 Elbette. Zihni deiik bir tempoda almaya balarken Hel dorulup dik oturdu... Bana yardm eder misin Benat? Yardm eder miyim, ha? Kukonmaz ii kokutur mu? Fransz i polisi avularnn iinde. Blgeden karsam beni vurmak zere emir alm durumda. Pf! Gvenlik kuvvetlerinin tek ekici yan kendilerine zg beceriksizlikleridir. Ama gene de can skc olabilir. anslar da yaver gidebilir. Onlar saf d brakmak zorundayz. Maurice de Lhandes'i hatrlyor musun? Gve dedikleri adam m? Elbette. Onunla temas edeceim. ngiltere'ye gvenlik iinde girebilmek iin onun yardmna ihtiyacm olacak. Bu gece dalardan geip spanya'ya girer, San Sebastian'a geeriz. Oradan karya St. Jean de Luz kysna varmak iin bir balk teknesine ihtiyacm var. Bunu ayarlayabilir misin? Lut'un kars tuz olunca onu kei grse yalar myd? brs gn Biarritz'den Londra'ya uacan. Havaalanlarn gzleyeceklerdir. Ama herbirinde az kii olacaktr. Avantajmz burada. O gn leden balayarak emniyet mdrlne birbirini izleyen telefonlar yamasn istiyorum. Her biri beni deiik yerde grdn bildirsin. Oloron'da, Pau'da, Bayonne'da, Bilbao'da, Mauleon'da, St Jean de Pied de Port'da, Bordeaux'da, Ste. Engrace' da ve Dax'da. Hepsi ayn saatler iinde olsun. Bu bilgilerden akna dnmelerini istiyorum. O zaman Biaritta'den gelen rapor da dierlerinin arasnda bir noktack gibi kalacaktr. Bu ayarlanabilir mi? Ayarlanabilir mi, ha? Bu... imdi buna uygun bir kutsal kitap cmlesi bulamadm. Evet, ayarlanabilir. Eski gnlere dnm gibiyiz, deil mi? Korkarm yle. Beni de yanma alyorsun tabii. Hayr. Senin trnde i deil. Deme! Sakalmdaki krlar seni yanltmasn. Bu gvdenin iinde bir delikanl yayor! Hem de ok gaddar bir delikanl! 365

Sorun orada deil. Eer bu i bir cezaevini basmak ya da nbeti kulesini uurmak olsayd, yanma alacak senden iyi birini bulamazdm. Ama bu seferki cesaret ii deil. Tecrbeyle, kurnazlkla yaplmas gerek. Ak havadayken her zaman yapt gibi yan dnveren Le Ca-got pantolon dmelerini ap vcudunu

rahatlatt. Bir yandan da konuuyordu. Bende tecrbe yok sanyorsun, yle mi? Ben kurnazln ta kendisiyim! Bukalemun gibi zemine karr grnmez olu rum. Hel glmsemesini tutamad. Kendi kendini yaratm bu mito loji kahraman u anda karsnda bu tiyatro klyla, buruuk ti a I eke tiyle, ilemeli yeleiyle duruyor, beresini gne gzlklerini stne eip kzll krl sakalyla orada dikiliyor, elindeki maka'su az nce ierken penisini nasl tuttuysa yle tutuyor ve hi dikkat ekmediini, gze bile grnmediini sylyordu. Hayr, benimle gelmeni istemiyorum, Benat, dedi. Bana byk yardmn, senden istediim ayarlamalar baarmak olacakta Ya sonra? Sen elenceye baladn zaman ne yapacam? 1 > edip baparmaklarm birbirinin etrafnda m evireceim? Ne yap, biliyor musun? Ben yokken sen maarann keif ha/ rklarm tamamla. Gerekecek teki eyalar aaya indir. Dalg biselerini, hava tplerini falan. Ben dnnce maaray bir batan baa gemeye alrz. Ne dersin? Hi yoktan iyidir ama, gene de pek ilgin saylmaz. atodan gelen hizmeti kz Hel'e kendisinin ieriye arld haber verdi. Hana, elinde telefonla uaklarn blmndeydi. Azl avm la tkyordu. Amerika telefonuna Bay Diamond cevap veriyor.- l Hel telefona bakt, sonra gzleri yere dikildi. Onu yaknda arayacam syle. deyiverdi. Akam yemeini tatami tabanl odada yemilerdi. imdi bahede glgelerin oynamasn izliyorlard. Hana'ya bir hafta kal p atodan ayrlacan sylemiti. 366

Bunun Hannah ile ilgisi var m? Evet. Kzn ldn Hana'ya sylemeye gerek grmemiti. Ksa bir sessizlikten sonra Hana. Dndn zaman seninle olan sremin sonuna ok yaklam olacaz. dedi. Biliyorum. O zaman beraberliimizi devam ettirmek isteyip islemediine de karar vermi olacaksn. Biliyorum. Hana yere bakt. Hel mrnde ilk defa onu yanaklarnn utantan pembeletiini grd. Nikko? Evlenmemizi dnmek budalaca m olur sence? Evlenmek mi? Bo ver. Aklmdan gelip geen sama bir dnceydi. Zaten istediime de tam inanmyorum. Aslnda bu fikre itenlikle sarlm. sonra onun reddinden ya da ilk tepkisinden korkup kamt. Hel birka dakika derin dncelere gmld. Sonunda, Havil , sama deil. dedi. Eer hayatn bana vermeye karar verirsen. Elbette ki ekonomik gelecein konusunda bir eyler yapmamz gere-I . Bunu dnmde konualm. Bir daha bu konuyu amayabilirim. Anlyorum, Hana, ama ben aabilirim.

367

ooo S T. JEAN DE LUZ/BIARRITZ

st ak balk teknesi, batmakta olan ay na gm rengi bil iz brakarak kyya yaklayordu. Suluboya bir resme benziyordu "inm. Dizel motoru susturulunca bronitli gibi ksrp, bou-lrcasna sesini kesti. Tekne akll kyya otururken dibinden sr-11n me sesi geldi. Hel yandan atlayp diz boyu suya indi. antasn ' n / u n a asmt. Elini sallad, motordan iniltili bir cevap geldi. Hel jKlyerek ssz kyya kt. Kanava gibi. iri dokunmu keten panto....nm paalar srlsklamd. Ayanda espadriller kumlara batp il iyordu. Gerilerde motor tekrar ksi'd, eski ritmik temposunu Utturdu. spanya sahillerinin mat karal iinde uzaklamaya bad I lel ilerlerde kahvelerin klarn grebiliyordu. Oras St. Jean uz limanyd. Balk teknelerinin denize uzanm iskelelere ya-|ip baland, ar ar salland yer. Hel omzunda antay biraz nlip Balina Kahvesine doru yolland. Akam yemei iin telgraft ii siparii onaylatacakt orada. Kahvenin sahibi eskiden bir lokantasnda efti. Emekli olunca kendi kasabasna dnmt. MiMia, frsat bulduka, yemek konusundaki yeteneklerini ortaya kien zevk duyard. Hele Bay Hel kendisine hem yemek seili lirin de fiyat konusunda ak kart sunduu zamanlarda. Yemek371

ler hazrlanp Bay de Lhandes'in evinde servis yaplacakt. Sahil eridinde oturan o kibar kk adamn evinde. Hi St. Jean de Luz'm sokaklarna kp dolamazd Bay de Lhandes. nk grnm herkesin dikkatini ekebilir, belki insanlar gldrrd bile. zellik le terbiyesiz ocuklar. Bay de Lhades cceydi. Boyu bir metreyi pek az geiyordu. Oysa ya altmn epey stndeydi. Hel evin arka kapsn tkrdatnca Matmazel Pinard perdenin arasndan darya bakt, yz hemen neeli bir glle aydnland, kapy ardna kadar at. Ah, Msy Hel! Hogeldiniz. Sizi grme yeli ok oldu! Girin ieri, girin! Ah, slanmsnz! Msy de Lhandc:. birlikte yiyeceiniz yemei hevesle bekliyor. Yerleri slatmak istemem, Matmazel Pinard. Pantalonumu kara bilir miyim? Kadn kzard, onun omzuna pat pat vurdu. Bay Hel! Hi boy le konuulur mu? Ah bu erkekler! Aralarnda her zaman srp giden bu tr masum flrtlerde hep olduu gibi, bir yandan kzaryo, bir yandan neeleniyordu. Matmazel Pinard ellisini amt. stelik nice yllar olmutu. Uzun boylu, sinirli kuru elleri olan, kupkuru yl ryen, ok uzun yzl, ufack gzl, ince dudakl bir kadnd. Yz-nn en byk blmn aln ve enesi kaplyordu. Biraz daha kii lik sahibi olsa, irkin denilebilirdi ona. imdi denmiyordu. Yalnzca silikti. Bakirelerin yaratld hamurdan olduu belliydi. Otuz yldan; beri Bay de Lhandes'in bakcs, yardmcs ve metresi olmas da bu namuslu ve drst niteliini hi bozmuyordu. Sinirlendii zamanl Zut! ya da Ma foi! diye baran tip kadnlardand. Hel'i her geliinde kald odaya gtrrken, alak sesle fsldad. Bay de Lhandes pek iyi deil, biliyorsunuz. Bu akam sizinle GEireceine ok seviniyorum ama dikkatli olmalsnz. Tanrsna yice yaklam durumda. Doktorun bana sylediine gre, hafta meselesi en iyi ihtimalle ay meselesiymi. Dikkat ederim, sevgilim. Hah, ite geldik. Ben stm defl rirken ieriye gelmek ister misin? Ah, Msy! 372

Hel omuzlarn kaldrd. Eh, ne yapalm. dedi. Ama gnn birinde bu kale duvarlar naslsa yerle bir olacak, Matmazel Pinard. Ve o zaman... ah, o zaman... Canavar! stelik de Bay de Lhandes'in ok iyi arkadasnz! Ah bu erkekler! Hepimiz itahlarmzn tutsayz, Matmazel. aresiz tutsakla- iz. Yemekler hazr m? efle yardmclar btn gn mutfakta alp durdular. Her ey hazr. yleyse yemekte grrz ve itahlarmz birlikte tatmin ederiz. Ah, Msy! Yemei evin en byk odasnda yediler. Duvarlar dzensiz dizilmi kitaplarn durduu raflarla kaplyd. Bu kitaplar Bay de Lhandes'in doymak bilmez renme hevesinin tanklar oluyordu. Bir yandan yiyip bir yandan okumay hi istemezdi Bay de Lhandes. En sevdii iki iten birinin nemini teki azaltmasn diye. Bu yzden ktphaneyle yemek odasn birletirmek fikri houna gitmiti. Ortadaki kocaman masa her iki i iin de uygundu. u anda masann bir banda oturumulard. Bay de Lhandes bata, Hel sanda, Matmazel Pinard da so-ludayd. Evin btn mobilyalar gibi masayla sandalyeler de biraz kltlmt. Bu durumda Bay de Lhandes iin biraz byk, eve pek nadir gelen tek tk sevdii konuklar iin de biraz kktler. De Lhandes bir keresinde Hel'e, bylelikle bir koalisyona vardklarn syle-fil'.l. Bu durum geri hi kimseyi tatmin etmiyordu ama, hi deilse herkes, dierinin de ayn derecede rahatsz olduunu biliyordu. Yemek artk bitmek zereydi. Servis aralarnda dinleniyor, ene alyorlard. Neva havyar ve St. Germain Royal yemilerdi. De Lhandes yemei biraz fazla naneli bulmutu. Sonra ato Yquem halik ve klde pimi bldrcn gelmiti. Bay de Lhandes'a gre ill nlar ceviz ktkleriyle yaklm atete pise kokusu daha bir I olacakt ama, imdi de fena saylmazd. Bunu izleyen Yedinci mi usul kuzunun da yeterince souk olmamak gibi bir kusuru 373

vard. Bununla birlikte Bay de Lhandes'a gre, Hel'in bu siparii son anda vermi olduunu da dnmek gerekirdi. Yunan pilvnda krmz biber fazlacayd. Bay de Lhandes bunu efin artk yalanmasna yorumlad. Morel'deki fazla limonu efin kiiliine veren de Lhandes, gratine enginarda gravyer peyniriyle parmesan peyniri arasnda denge kurulamamasma zr olarak da efin inatln buldu. Baka are yoktu, nk bu kusur efe daha nce de bir kere sylenmiti. Danicheff salatas geldiinde de Lhandes bu seferkinin kusursuz oduunu kabullenmek zorunda kald, ama nedense buna biraz cam sklm gibi grnd. Ev sahibi her gelen yemekten azna yalnzca bir lokma alyor, bylelikle aznda btn tadlar bulundurmaya alyordu. Kalbi, karacieri ve sindirim sistemi yle berbat durumdayd ki, doktoru ona inanlamayacak kadar zalimce bir perhiz vermek zorunda kalmt. Hel de alkanlk sonucu az yiyordu. Matmazel Pinard'm itah iyiydi. Ne var ki onun da sofra adabna ball azna pek kk lokmalar atp bunu n dileriyle, enesine daireler izdirerek yemesini zorunlu klyordu. Peetesi ikide bir ykseliyor, zarif bir hareketle dudaklarna deiyordu. De Lhandes alacak kadar tok bir sesle, Bu kadar az yemem korkun bir ey, Nicholai, dedi. Sen yiyecee kar mnzevi rahip ler gibi davranyorsun, ben de enkaz olmu durumdaym. Bu gzelim tabaklara byle atalmzn ucuyla dokunduka, kendimi on yanda bir ocukmuum da, lks ve zengin bir geneleve gitmiini hissediyorum. Matmazel Pinard bir an iin peetesinin arkasnda kaybold De Lhandes, Hele bu arap testileri, diye devam etti. bu duruma nasl dtm ben! Bilgim ve param sayesinde o burluu bir sanat haline getiren ben! Kader ya ok kalle ya da adaletli. Hangisi olduunu bilemiyorum. u halime bak! Yemek yiyiim, gen bir papaza k olan rahibenin pimanlk perhizine benziyor. Peete bir kere daha Matmazel Pinard'm yzndeki pembelii gizledi. 374 Hel, Hastaln ne durumda, aziz dostum? diye sordu. Drstlk ikisinin arasnda tek geer akeydi. ok hastaym. Kalbim artk pompa olmaktan kt, sngere dnd. Emekli olal... dur bakaym ... be yl oluyor. Bunun son drdnde Matmazel Pinard'a, onu seyretmekten te hibir faydam da olmad. Gene peete. Yemek, sonunda bir srprizle noktaland. eitli meyve ve dondurma. Konyaksz ve peynirsiz. Bundan sonra Matmazel Pinard kalkp masadan ayrld ve iki erkei yalnz balarna sohbet etmek zere brakt. De Lhandes sandalyesinden aaya kayp ayaklarnn stne bast. minenin yanma giderken yolda iki kere soluk almak zere durdu. Oraya varnca alack bir koltua oturdu. Gene de ayaklar havada kald. Benim iin btn koltuklar ezlong saylr, diye gld. Ee, syle bakalm, dostum, sana nasl bir yardmda bulunabilirim? Yardma ok ihtiyacm var. Elbette. Ne kadar iyi dost olursak olalm, bir akam yemeinin namusunu berbat etmek amacyla buraya gecenin bu saatinde deniz yoluyla gelmeni bekleyemezdim. Biliyorsun ki birka yldr haber alma mesleinden uzaktaym. Ama gene de elimde eski gnlerden kalma para para bilgiler var. Elimden geleni yapmaya alrm. En batan sylemem gereken bir ey var. Param elimden aldlar. Sana hemen deme yapamam. De Lhandes elini havada yle bir evirerek bunun nemli olmadn belirtti. Sana cehennemden bir fatura yollarm. dedi. Ular yank bir fatura gelirse, benden olduunu anlarsn. Karndaki kii mi yoksa hkmet mi? Hkmet. ngiltere'ye girmeliyim. Beni bekliyor olacaklar. ok nemli. Bu yzden elimdeki antaj da ar olmal. De Lhandes iini ekti. Aaah ah! dedi. Keke Amerika olsayd. Amerika'ya kar elimde yle bir bilgi var ki, Hrriyet heykeli srtst yatp bacaklarn aar. Ama ngiltere? Onlara ait hibir ey yok. Ufak tefekler var yalnzca. Geri bazlar olduka utandrc ama, gene de bir tek byk ey yok. 375

Ne tip bilgiler var? Bildiin tip. Homoseksellik falan. zellikle Dileri Bakanlnda. Bu yeni bir ey deil. Bu kadar byk skandal olabilecek trler her zaman ilgintir. stelik fotoraflar da var. nsanlarn ak yaparken girdii pozlar bazen gerekten gln olabiliyor. Hele yalar da ilerlemise. Dur bakaym, baka neyim var? Ha... kraliyet ailesiyle ilgili baz eyler. Sradan siyasal dedikodular. Hani hatrlarsn... o herifin kazada lmne ait soruturmann neden durdurulduu var. De Lhandes dosyalarn zihninden geirmeye alrken gzlerini tavana dikmiti. Ha, bu arada ngiltere ile Arap petrol arasndaki ilikilerin sanl dmdan daha ileri olduuna dair kantlar var. Hkmet yeleriyll ilgili kiisel eyler var... ou mali ve cinsel anormallikler. Amerika'yla ilgili bir ey

istemediinden emin misin? Oradaki silhm gerekten byk. Satlamayacak kadar byk. e yaramayacak kadar byk. Yumurtay balyozla krmaya benzeyecektir. Olmaz. Bana ngiltere lzm. VVashington'un Londra'ya bask yapmasn isteyecek vaktim yok. Hmmm. Bak sana ne diyeceim. Elimdekilerin topunu birden al. Ne dersin? Gerekirse bunlarn pepee gazetelerde yaynlanabilecek durumda olmasn ayarla. Bir rezaletin peinden bir yenisi. Anlyorsundur. Bir tek ok hibir zaman kuvvetli olmz. Ama byle birlik halinde gelirse... Kim bilir? Verebileceimin en iyisi bu. Eh, o halde yle yapmak gerek. Her zamanki gibi hazrlayalm Ben yanmda fotokopileri gtreyim, deil mi? Mekanizma bir dme ynetimiyle harekete gemeye hazr olsun. En nce Alman dergilerinde gzksn haberler. Evet. O yol daha hi baarszla uramad. Hrriyet heykelinin bekretini istemediinden emin misin? Ne iime yarayacan bilemiyorum. Tatsz bir imaj zaten. Eh... geceyi bizimle geirir misin ' ^Rahatsz etmezsem. Yarn lende Biarritz'den uakla hareket edeceim. Fazla gze grnmemem gerek. polis peimde. 376

Yazk, Oysa seni apayr bir familyann son rnei olarak korumalar gerekirdi. Biliyor.musun son gnlerde seni epey dndm, Nicholai Aleksandrovi. Sk sk demeyeceim tabii. nsan hayatnn son anna yaklanca kendi kiisel fars iindeki nemsiz karakterleri dnmeye fazla vakit ayrmyor. in en ac yan da, insann kendi biyografisi dndaki her biyografide, nemsiz bir karakter olduunu fark etmesi. Senin hayatnda ben, ok kk role sahip biriyim. Sen de benimkinde ylesin. Birbirimizi yirmi yl akn sredir tanyoruz ,ma, i ilikilerini karrsan... ki her zaman karmak gereklidir... n.mzdaki yakn ve iten sohbetlerin toplam belki on iki saat an- ak tutar. Birbirimizin zihnini ve kalbini yokladmz saatler demek .iyorum. Yani seni tanym yarm gnden ibaret, Nicholai. Bu da m, fena saylmaz. Nice yakn dostlar ve evli iftler (biliyorsun ikisi I'' her zaman ayn anlama gelmez.) bu kadar da tanmamlardr 'M birini. Bir mr boyu srm tatszlklar, kavgalar ve tartmala-| lamen. Durum bu... seni yarm gnden beri tanyorum ve ok sevdim. Bu ii baarm olmamdan ayrca byk gurur duyuyorum nk sen kolay sevilebilecek bir insan deilsin. Beenilmek elbette. Sayyg? Eer korku da saygnn bir paras saylyorsa, ona da evet. ama sevgi? O baka bir mesele ite. Sevginin iinde bir affetme ni-yet i vardr nk. Seni affetmek ise epey zor. Bir yann azizler kadar estetik, br yann Vandallar kadar vahi. Bu karmla kendini pek affa elverili klmyorsun. Bir kiiliin affn ok zerinde, teki kiiliin ise ok altnda. stelik aff istemiyorsun da. Herhalde seni affetmeye kalkan biri ksa, sen onu asla affetmezsin. Bunu yapmaya cesaret ettii iin. Belki bu szn pek anlam yok ama, kulaa gzel geliyor ite. ark dediinin anlam olduu kadar mzii de olmal ite byle. Seni on iki saat sresince tandktan sonra, bir zetlemem gerekirse, yani seni tanmlamak gerekirse, bir Ortaa anti kahram a n derdim. HeI glmsedi. Ortaa anti-kahramam m? O da ne demek Konuma sras kimde? Sende mi yoksa bende mi? lenlere sessiz bir sayg gsterelim ltfen, durum senin ksmen Japon olmandan kyor. Kltrel adan Japon olmandan. Yalnzca Japonya'da 377

klasik ala Ortaa birbirine rastlar. Batda felsefede olsun, sanatta, politikada, sosyal ideallerde olsun, ileri dnemler Ortaadan ya nce, ya da sonradr. Tek istisna, Tanrya giden' o koca kprler, yani katedrallerdir. Oysa Japonya'da feodal dnem, ayn zamanda felsefi dnemdir. Biz Batllar sava bir papaza, sava bir bilimciye hatta sava bir sanayiciye bile alkn saylrz. Ama sava bir filozof? Yoo... bu dnce bizi tedirgin eder. Biz iddeti ve lm sanki ayn gdnn iki grnmym gibi dnrz. Oysa lm, iddetin tam ter.sidir. nk iddet her zaman, yaamak iin verilen bir mcadeledir. Bizim felsefemiz hayat ynetmeye dnktr. Seninki ise lm ynetmeye dnk. Biz anlalmak isteriz, sen gurur istersin. Biz yakalamay reniriz, sen brakmay renirsin... Aslnda filozof deyimi bile uymuyor sana. nk bizim filozoflarmz her zaman kendi inan ve kanlarn bakalaryla paylamakta direnirler. Sen ise kendine zg sakin bir dnya kurmak peindesin. Batl'nn bak asna gre senin bu tutumundan, bu erkekliinde, pek kadn s bir hava vardr. Umarm bu sz kulana ters gelmez. En tehlikeli savandan dner dnmez srtna yumuack giysiler geirip bahen de dolar den kiraz yapraklarn seyredersin. Yumuakl da, c I sareti de erkeklik diye deerlendiriyorsun. Bu bize, ikiyzllk di ilse bile, en azndan biraz kaprisli bir tutum gibi geliyor. Ha, yeri gelmiken, bahen nasl gidiyor? Olmakta. Her yl biraz daha basitleiyor. te grdn m bak? Gene ayn Japon paradokslar. Kendine bir bak! Sava bir bahvan! Gerekten bir Ortaa Japonusun sen. Daha nce sylediim gibi. Hem de anti-kahramansn. Dikkati ekmek isteyen eletirmenlerin ve bilimcilerin kulland anlamda ila il. Onlarn anti-kahraman dedikleri, kendilerinden beklenmedik kahramanlklar yapanlar, bir de ekici, cazip kt adamlardr. cuncu Richard gibileri. Oysa asl antikahraman, kahramann bir trdr. Belli bir rol olan bir soytar deildir. Aklna geleni oynamas iin kendisine izin verilen bir seyirci de deildir. Tpk klasik kahraman gibi o da toplumu huzura, selmete gtrr. nsanln gelii 378

mi dediimiz komedinin bir aamasnda, huzur ve selmetin dzen ve tekilt tarafndan bulunduu varsaylm, yle sanlmt. Tabii btn Batl kahramanlar da, evrelerine adamlarn toplayp dmana, yani bolua, dzensizlie saldrdlar. imdi yeni reniyoruz ki asl dman boluk deil, dzenlilik ve tekiltm. Ayrlk deil benzerlikmi. Durmak deil ilerlemekmi. imdi yeni kan kahraman, yani anti-kahraman, saldrsn bu dmana doru yapmaktadr. Tekilta saldrmakta, sistemleri yok etmee uramaktadr. nsan rknn selmetinin o nihilist ynde yattn artk biliyoruz. Ama ne kadar uzakta yattn bilmiyoruz. De Lhandes duraklayp soluk ald, kendini tekrar devam etmeye hazrlad. O srada bak lel'inkiyle karlanca gld. Eh, bu kadar yeter belki de, dedi. Zaten sana anlatmyordum. Bir sreden beri fark etmitim bana anlatmadn. Bat trajedilerinin geleneine gre insana lmeden nce bir uzun konuma yapma hakk tannr. Bir kere ayan o eikten teye bastktan sonra zaten yapabilecei hibir ey kaderini deitirmeyecektir. Ama hi deilse davasn dile getirmesine izin verilir. tanrlar istedii kadar svp saymas salanr. rtl bir dille bile olsa. Byle yapmak asl hikyenin yar yerde kesilmesine sebep olsa Bile mi? Bover onu! Geree kar kazanlacak iki saatlik narkoz iin, ini eylem ve lm dnyasnda ksa bir gven sresi kazanmak iin, nsan bir iki dakikalk gereki gzleme dayanabilmeli. Sylenenler doru olsa da, olmasa da. Ama hadi senin dediin olsun. Syle ballm, hkmetler hl Gve'yi hatrlyorlar m? Hl onun bu bilgileri nereden topladn bulabilmek iin trnaklaryla her yeri ideyor, aresizlik iinde dilerini gcrdatyorlar m? Evet, Maurice. Daha geen gn evime Amerlo bir ajan geldi ve seni sordu. Bilgileri nereden rendiini bilmek iin erkeklik organn feda etmeye hazrd. Sahi mi? Ama Amerlo olduuna gre, feda etse de kayb fazla olmaz. Ne syledin ona? Bildiim her eyi syledim. 379

Yani hibir ey. iyi. Sr tutmak en iyi niteliktir. Biliyor musun, aslnda yle fazla kurnaz haber alma kaynaklarm falan yoktur. Ana irketle ben bilgilerimizi ayn kaynaktan alyoruz. iko'dan geliyor bilgilerim. Satn aldm yksek rtbeli bir kii eliyle. Ad Llewellyn. Benim onlardan stn yanm, iki kere ikiyi daha iyi toplayabilmem. Yo, yle deil. Ben bir buukla virgl altm alty topluyor, istersem on bulabiliyorum demek daha doru. Bana gelen bilgi onlara gelenden fazla deil. Yalnzca ben daha zeki birisiyim. Hel gld. Seni bulup susturmak iin feda etmeyecekleri yok. dedi. oktan beri.trnaklarna skm bir kymk gibisin. Hah! te bunu bilmek, gnlerimi daha mutlu klyor. Nicholai, hkmet adamlarnn cann skabilmek, hayatm yaanr hale getirmeye, yetti. Pek de gvensiz, tehlikeli bir hayat oldu ya! Eer ticaretini yaptn ey bilgi ve srlarsa, abuk bozulan mal olup satyorsun demektir. Bilgiler arap gibi, konyak gibi deildir. Zaman geince deerleri azalr. Hibir eyin fiyat, dnk gnahlarmki kadar ucuz olmaz. Bazen elime ok pahal bilgiler gemi, fakat bu bilgiler daha ben kullanamadan nce baka kaynaklardan da szd iin ziyan olmu gitmitir. Bir zamanlar Amerika'dan pek pahal bir sr satn almtm. VVatergate'di ad. Ben mal rafmda tutup beklerken, senin ya da baka bir alcnn kageleceini umarken iki merakl gazeteci iin kokusunu ald ve bundan servet kazanabileceklerini hesap layverdiler. Ne oldu? O malzemenin deeri bir gece iinde sfra indi. Zaman getike ie bulaan her sulu oturup bir kitap yazd, ya da bir televizyon rportajna kt, kendi roln anlatt. Amerikan halknn meden haklarn nasl ihll ettiini itiraf etti. Ve budala Amerikan halk da bunlarn herbirine dnyann parasn dedi, O halk nedense burunlarnn kendi pisliklerine srtlmesine baylyor. Benim bu arada raflarmdan yzbinlerce dolarlk mal kaybetmi olmam sana hakszlk gibi gelmiyor mu? Hele ba sulu kendisini televizyon programlaryla servet toplarken! Rportaj yapan da c kuru iin herkesin tabann yalamaya hazr olan o ngiliz. di Amin'in bile. Garip meslek bu benim mesleim. Her zaman bu ii mi yaptn Maurice? 380

Profesyonel basketi olduum ksa srenin dnda... evet. ok delisin! Dinle. Bir an ciddi olalm. Bu yaptn ii g bir i olarak tarif etmitin. Geri sana t vermek benim haddim deil ama, birka yldan beri emekli olduunu da dnmsndr umarm. Zihinsel kondisyonun hl iyi mi? Olduka. Maaralara sk sk iniyorum. Bu yzden korku, dnceleri mi engellemiyor. Ayrca bir avantajm da Ingilizler'e kar oynamak. Evet. o bir avantaj. MI- 5 ve MI- 6 kadrosu o kadar sinsi i grr ki, yaptklar ne dikkati eker, ne de sonu verir, ama gene de... bu iin garip bir yan var. Nicholai Aleksandrovi. Sesinin tonunda beni tedirgin eden bir ey var. Kuku deil ama, tehlikeli bir kadercilik. Yoksa kaybedeceine batan karar m verdin? Hel bir sre sessiz kald. ok derin bir gzlemcisin, Maurice. im bu. Biliyorum. Bu ite gerekten bir terslik, bir dzensizlik var. emekliliimden geri dnmekle antians orann zorladmn farkndaym. Sonunda bu olayn beni saf d brakacan sanyorum. Yapacam iin deil. Her halde o Kara Eyllcler'i rahatlkla ldrebilirim. O tip tehlikeler daha nce de bamdan geti. Alknm. Ama 0 bittikten sonra iler biraz karacak. Beni cezalandrmaya kalkacaklar. Bu cezay kabullenirim, ya da kabullenmem. Kabullenirsem tekrar arenaya kmam gerekecek. Hissettiim ey bir tr... Hel Omuzlarn kaldrd. Bir tr duygusal bezginlik. Kadercilik falan degl, tehlikeli bir kaytszlk. Kk drc olaylar birbirine eklenirse belki de hayata o kadar sk sarlmak iin neden grmeyebilirim. De Lhandes ban sallad. O da buna benzer bir ey sezmiti zaten. Anlyorum. dedi. Sana neride bulunmama izin ver dostum. Sylediine gre hkmetler hl beni nemli buluyor, lmm bekliyorlarm. Yerimi bilmek iin ok ey vermeye hazrlar diyorlar. Eer ban derde girerse, bu bilgiyi pazara karmana izin veriyorum. -Maurice! 381

Yo, yo! Don Kiotluk gsterisine kalkm falan deilim byle ocuka bir hastala yakalanmayacak kadar yalandm artk. Ama verdiin bilgi aslnda ii bo bir torba gibi olacak. Onlar buraya vardnda ben oktan yok olmu olacam. Teekkr ederim ama yapamam. Senin iin deil., kendim iin yapamam. Hel ayaa kalk. Artk biraz uyumam gerek. dedi. nmdeki yirmi drt saat ok nemli. Kafam kullanmak zorunda kalacam. Fiziksel bir tehlikeyle karlamayacam iin dearj da olamayacam. afak skmeden yola kmak zorundaym. yi. Ben birka saat daha oturup eytanlklarla dolu hayatmn zevkli olaylarn gzden geirmek istiyorum. Peki. Allahasmarladk dostum. Allahasmarladk deil, Nicholai. O kadar yakn m? De Lhandes ban evet anlamnda sallad. Hel eilip dostunu iki yanandan pt. Elveda, Maurice. de di. Elveda, Nicholai. Hel kapya vardnda, dostunun sesi onu durdurdu. Ha, Nicholai, bana bir iyilik yapar msn? Ne istersen? Bu son yllarda Estelle bana ok iyi bakt. lk adnn Estellc d duunu biliyor muydun? Bilmiyorum. Onun iin bir ey isteyeceim senden. Bana veda armanfl olarak. Geerken lfen odasna urar msn? Merdiven bandan sonra ikinci kap. Sonradan ona bunun benden bir armaan olduu nu sylersin. Hel ban sallad. Benim iin bir zevktir, Maurice. De Lhandes minedeki atee bakarak, Onun iin de zevk o|ur umarm, dedi. Hel, Biarritz havalanma varm, akta uzun sre beklemeyecek biimde ayarlamt. Biarritz'i hi sevmezdi. Buras yalnzca corafya 382

asndan Bask saylabiliyordu. Almanlar, ingilizler ve teki yabanclar buray oktan Brigton'a ya da Biscay'a benzetmilerdi. Terminale gireli be dakika ancak olmutu ki, bekledii eyi alglad. Kendisine yneltilmi direkt ve dikkatli bir bak. Zaten btn k kaplarnda gzc bulunacan biliyordu. Bara yaslanp ikisini imeye devam etti. Bir yandan kalabal baklaryla yle bir tarad. Fransz zel dedektifini hemen grd. Gzndeki gne gzlkleri ve giydii garip sivil elbise adamn derhal dikkati ekmesine yetiyordu. Hel bardan ayrlp dosdoru adama yrd. Yaklatka delikanlnn iindeki gerilimi ve duygusal karmakl hissediyordu. Hel Alman aksanl bir Franszca'yla, zr dilerim. dedi. Ben daha yeni geldim. Laurdes uana nasl gidebileceimi bilemiyorum da. Yardm eder misin? Gen polis Hel'i kararsz baklarla szd. Evet, bu adam verilen genel tanma uyuyordu ama, bir kere gzleri koyu kahverengiydi (HeI numarasz renkli lens takmt o gn.) stelik tarifte adamn Alman olduu da yazl deildi. Ayrca aranan kii lkeden kyor omalyd. Giriyor deil. Delikanl birka kelimeyle Hel'i danmaya yollamay baard. Hel uzaklarken ajann baklarn hl zerinde hissediyordu ma, konsantrasyonun karaszlkla dolu olduunu da alglyordu. Herhalde bu olay gene de rapor edecekti. Fakat emin bir tonda deil.Merkez broya da u anda buna benzer bir sr bilgi yayor olacakt.lkenin hemen btn hava alanlarndan. Le Cagot ayarlyordu onu. Hel bekleme salonuna girerken sar sal bir olan ocuu koarken onun bacaklarna arpt. Hel ocuu dmesin diye yakalad. Rodney! Ah, zr dilerim efendim. Ya yirmilerin sonlarnda grnen gzel bir kadn belirmiti ocuun arkasnda. Bir yandan Hel'den zr diliyor, bir yandan ocua sahip olmaya alyordu, di. Giydii yazlk elbise vcudunun gne yan olan ve olmayan yerlerini gstermekteydi. Kz ngilizler'e zg kt bir Franszcayla konumaya balad. Yabanclarn sylemeye deer bir sz varsa bunu asl dilde sylemesinin gereine inanrd bu ngiliz milleti dilleri renmeye nem vermezlerdi. ocuun yeeni ol383

duunu, birlikte ksa bir tatilden dnmekte olduklarn, az sonra kalkacak uakla ngiltere'ye gideceklerini, kendisinin bekr olduunu, adnn da Alison Brovvne olduunu bir rpda sralayverdi. Benim adm da Nicholai Helm. Tantmza memnun oldum Bay Hel. Tamam ite. *M* harfini hi duymamt. nk duymamaya hazrd. Bu da Fransz ajan kollayan ngiliz ajan olmalyd. Hel uakta yanyana dmeyi umduunu belirtti, kz da ona tatl tatl glmsedi. Yer gsterene ricada bulunabileceini anlatt. Hel ona ve ocua meyve suyu smarlamay nerince kabul etti. Genellikle yabanclardan gelen byle teklifleri reddettiini, fakat bu seferkinin bir istisna olduunu belirtmeyi de ihmal etmedi. O eilip ocuun yakasndaki meyve suyunu" siler, bir yandan da sutyen giymediini belirtmek iin omuzlarn birbirine yaklatrmaya alrken Hel birka dakika iin izin istedi. lerdeki dkkna girip ucuz bir Biarritz hatra armaan satn ald. Sonra bunu iine koyacak bir kutu, bir makas, biraz paket k gd, biraz da alminyum kt istedi. Bunlar toplayp erkekler tu valetine yrd. Hzla alarak hediyeyi paketledi, geri dndn de Rodney'e verdi. ocuk artk iyice sklm, Bayan Browne'un elin de szlanp duruyordu. Hel, Ona Biarrtz'i hatrlatacak kk bir ey, dedi. Umann izin verirsiniz. Aslnda kabul etmemem gerek. Ama ocua veriyorsun 11/ Uamz iki kere anons ettiler. Binelim mi? Hel Franszlar'm uaklar hep erken anons etmek detinde oklul larn anlatt. Henz acele etmeye gerek yoktu. Konumay Londrada tekrar buluma olanana evirdi. Akam yemei iin falan belki? Bir yandan son turnikeye yaklayorlard. Hel srada Baym Brovvne'la kk Rodney'in nne geti. Elindeki hafif anta x-ray kontrolnden temiz kt. Hel hzla uaa doru yrrken arkasndan Bayan Browne'un itiraz eden sesi geliyordu. Grevliler de ona fkeli sorular sormaktaydlar. Uak kalktnda Hel, Bayan Browne'u v< Rodney'in yol arkadalndan mahrum kaldn grd. 384

oo HEATHROW

Gmrkten kan yolcular durumlarna gre ayr ayr kuyruklara giriyorlard: ngiltere vatandalar. Komonvelt vatandalar, Ortak pazar lkeleri vatandalar. ve Dierleri Hel bu yolculuu Kosta-Rika pasaportu ile yaptna gre belli ki Dierleri nden saylyordu. Ama o kuyrua girmek ksmet olmad. Hemen yanma iki gen adam glmseyerek yaklat. Vcutlar kaln, yzleri koca byklarn gerisinde ifadesiz, gzleri gne gzlkleriyle saklyd. Hel modern genlerle karlat zaman onlar zihninden tra eder, sa-larn keser, karsnda kimin bulunduunu anlamaya alrd. Bu "icfer de yle yapt. Genlerden biri, Bizimle geleceksiniz Bay Hel, derken ikincisi de antay Hel'in elinden ald. ki yanma sokulup yryerek onu tok-maksz bir kapya gtrdler. ki kere vurulunca kapy teki tarafta bekleyen niformal bir polis at. eri girdiler. Penceresiz koridorun ta en sonuna kadar konumadan yrdler. Dipteki kapya tekrar vurdular. Bu sefer kapy " .m Hel'in yanndaki nbetilerin hamurundan yaplm nc bir genti. Odann i tarafndan da tandk bir ses ykseldi. Gir ieri, ne olur, Nicholai, Fransa'ya kalkan uaa binmeden ... bir bardak bir ey imeye ancak vaktin var. antay oraya brak Hah iyi. Siz nz darda bekleyebilirsiniz. I IH alak kahve sehpasnn bana oturdu ve ikram edilmek zeI h.vaya kaldrlp gsterilen konyak iesini elinin bir hareketiyle redetti. Seni sonunda iten emekli oldun sanyordum, Fred, dedi. Siir VVilfred Pyles kendi konyana soda koyuyordu. Ben de seni yle sanyordum. diye karlk verdi. Ama ite gemi zamana ait iki kahraman gene eski gnlerdeki gibi kar karya oturuyoruz. Bir iki istemediinden emin misin? Hayr, Ha? Eh, sanrm u anda dnyann herhangi bir yerinde gne batyordur ve iki saati gelmitir M m . O halde... erefe! 385/25

Karn nasl? Her zamandan enfes. Grdn zaman sevgilerimi syle. Umarm abuk grmem. Geen yl ld. Bunu duyduuma zldm. zlme. Sosyal sohbet iin bu kadar yeter mi dersin? Herhalde. yi. Durum u. Petrol patronlarmzdan bir haber gelip de senin yola kabilecein renilince, beni naftalinden karp buraya kadar srklediler. kimiz buna benzer oyunlar daha nce defalarca oynam olduumuz iin, seninle en iyi benim baa kabileceimi dnyorlar galiba. Bana verilen grev seni burada alkoymak. Sisli adamzda ne yapmak istediini elimden geldii kadar renmek ve sonra da uaa koyup geldiin yere geri yollamak. Bu kadar kolay olacana gerekten inanyorlar m? Sir VVil fred kadehini havada sallad. Bu genler nasldr bilirsin. dedi, Her ii kitaba gre grr. Terslik kmasn beklemezler. Sen ne bekliyorsun. Fred? Ben pek o kadar kolay olacan sanmyorum. Herhalde Gve dostundan epey ar bilgiler toplayp gelmisindir. antada da foto- i kopilerini getirmisindir. Hi amam. yi bildin. stersen bir bak. zninle ben de yle yapacam. Sir VVilfred antann fi muarn at ve sar byk bir zarf ekip kard. Herhalde bu antada bilmem gereken baka bir ey yoktur deil mi? Esrar? Kkrtc ya da ak sak neriyat? Hel glmsedi. Yok mu? Olmayacandan korkuyorum zaten. Zarf ap indeki bilgileri sayfa sayfa okumaya balad. Her para bittike gr kalar tedirginlik ifade edercesine yukar kaldryordu. Okumaya devam ederken bir ara Sen Bayan Brovvne'u nasl ektin? diye I du. Bayan Brovvne mu? Hi tandm sanmyorum... Numaray brak. Eski dmanlar arasnda gizli sakl olmaz. ' 386 Gelen habere gre u anda Fransz havaalannda, gvenlik blmnde tutulmaktaym. Grevliler bavulunu tekrar tekrar arayp duruyor-larm. Yanndaki kk ocuk hemen stne etmi. imdi konsolosluk bir de yeni elbise parasndan kacakm. Hel glmesini tutamad. Hadi. Aramzda kalacak. Ne yaptn ona? stme uzaydaki bir osuruk gibi, hi aktrmadan, hi sezdirmeden geldi. Ben de tabii hemen onu ntralize ettim. Bunlar artk eski gnlerdeki gibi yetitirmiyorsunuz. Zavall aptal, alanda bir hediye kabul etti. Ne tr hediye? Biarritz hatralarndan basit bir ey. Yumuak kda sarlp kutuya konmutu. Ama yalnz kdm tabanca biiminde kesip yumuak kt tabakalarnn arasna kaydrmtm. Sir VVilfred kkr kkr glmeye balad. Yani ndan geerlerken tabanca gzkt, adamlar araynca hibir ey bulamadlar. Gene deneyince gene ayn ey oldu! Nefis dorusu! Bunun erefine imem gerek! Kadehin geri kalann da bitirip nndekileri okumaya devam etti. Arasra okuduu ey hakknda bir nlem karyor. yle miymi? Allah allah! gibi lflar ediyordu. Bak, bunu ondan beklemezdim! Ohoo, bunu oktandr biliyorduk! Vay canna, bu biraz pis kokuyor! Bunu nasl rendin yahu? Malzemeyi okuyup bitirdikten sonra Sir VVilfred sayfalar dikkatle desteledi, ularn dzledi, zarfa soktu. Buradakilerin hibiri tek bana bizi etkileyecek kadar gl deil. dedi. Bunun farkndaym Fred. Ama toplu olunca? Alman basnnda her gn bir tanesi kmaya balaynca? Hmmm. Doru. Hkmete olan gveni byk lde sarsar. Hele u sra, seimler ufukta belirmiken. Herhalde bunlarn basma verilmesini basl dme yntemine gre hazrlamsndr. Elbette. Ben de bundan korkuyordum. Basl dme demek, bilgilerin belli bir zamanda belli bir mesaj gitmedii takdirde otomatikman baslmas demekti. Her gn le

387

saatinde beklenen mesaj gelmezse, ertesi gnk haber de baslacak ti. Hel'in yannda on ayr adres vard. Her sabah bunlardan birine telgraf ekecek olabilirdi. Ne var ki aslnda bu adreslerden on ikisi gsteri iin sralanmt. lerinden bir tanesi Maurice de Lhav des'in arkadayd. Mesaj alnca bir baka aracya telefon edecek, o da De Lhandes'i arayacakt. Hel ile De Lhandes arasndaki ifre ok basitti. Barro'nun unutulmu bir iirine dayanyordu. Ama o mesajn iindeki kelimelerin yalnzca birinin bir tek harfi anlam ifade ediyor du. Ajanlarn ve ifrecilerin o harfi bulup karmalar yirmi drt saai ten fazla vakitlerini alrd naslsa. Basl dme deyimi aslnda bil tr bombadan geliyordu. Bomba yle bir mekanizmaya sahipti ki, bandaki adam parman dmeye basl tuttuu srece patlan yordu. Ama onunla boumaya ya da onu vurmaya kalkan olursa, eli elbette dmeden ekilecek, o zaman da olanlar olacakt. Sir VVilfred bir an durumu dnd. Bu getirdiin bilgilerin ol duka ykc olabilecei bir gerek. dedi. Ama Ana irketin kesin emirleri, o Kara Eyll mikroplarn korumamz gerektiriyor. Biz de Ana irketi bamza bel etmeye merakl deiliz. Hibir sanayil< mi lke merakl deil. Yani iki beldan birini semek zorundayz yle grnyor. Sir VVilfred alt dudan dar uzatp gzlerini ksarak Hel'i si/ d. Bu oynadn ok ak bir oyun Nicholai. Byle kollarmza doru yrmek! Seni emekliliinden ekip karmak herhalde birilerine epey paraya patlamtr. in garip yan, bu i iin para almyorum. Hmmm. kinci tahminim de o olacakt tabii. ine derin bir soluk ekti. Duygusallk ldrcdr Nicholai. dedi. Ama bunil sen de pek iyi bilirsin. Bak sana ne syleyeceim... mesajn patron larma ulatraym. Bakalm ne diyecekler. Bu arada her halde seni bir yere saklamam gerekir. Birka gnn krsal bir yerde geirmek ister miydin? Ben bir iki telefon edeyim, hkmettekiler dnmeye balasnlar, sonra birlikte gideriz, olur mu?

388

oo MIDDLE BUMLEY Sir Wilfred'in 1931 modeli kusursuz Rolls Royce'u uzun ve akll yolda ilerliyordu. Eski bir kkn nnde durdu. Evin ekicilii daha ok mimarisinin eitli slplarn bir karmndan olu-masyd. Zaman zaman baz eklemeler yaplm gibi. Onlar karlamak zere ayr geip yaklaan kadnn ya pek belli deildi. Yanndaki iki kz henz yirmilerinde grnyorlard. Sir VVilfred. Sanrm buray elenceli bulacaksn. Nicholai. dedi. Ev sahibi bey eein tekidir ama buralarda olmayacak. Kars biraz atlaktr. Kzlar ise ok tatl ve hizmetsever kimselerdir. Bu nitelikleriyle yava yava n kazanmaya da baladlar. Evi nasl buldun? Deiik biraz. Ah. Leydi Jessica! diye haykrd Sir VVilfred. te size telefonda szn ettiim konuum Nicholai Hel. Kadnn stnde uuan, ince bir yazlk elbise vard. Nemli elini Nicholai'ye uzatt. Sizi tandma ok memnun oldum. dedi. Bu kzm Broderick. Hel ok uzun boylu, ok iri gzl kzla el skt. Leydi Jessica. Biliyorum, bir kz iin ok garip bir isim. diye devam etti. Ama kocam olan olmas konusunda yle kararlyd ki... yani bir olan babas olmak istiyordu demek istiyorum... Ay, onu biraz yanl tantyorum galiba. Sonunda Borderick'i dourdu. ey... yani ben dourdum. Hel elini kzn elinden kurtarmaya abalarken. Yani bir kz ev-l.idmz oldu. dedi. Broderick mankendir. diye aklad annesi. Zaten belliydi. Yzndeki o bo ifade, duruundaki o hesapllk, omurgasnn alt ksmn gnn modasna gre ne kk tutmas... Broderick o kopkoyu makyajnn altnda utanm gibi kzarmay) alrken. Pek de parlak manken saylmam. diye aklad. Arasra i buluyorum. Uluslararas dergilerde falan. 389

Anne-bu arada kznn kolunu tplad. Arasra i buluyorum deme. dedi. Bay Hel neler dnr? kinci kzdan gelen hafif ksrk Bayan Jessica'ya konuyu deitirdi. Ha, evet, bu da Mepomene. Sanrm bir gn sahneye kabilecek Melpomene ok iri yar bir kzd. Gs de, bilekleri de, koll.u da iriydi. Yanaklar pembe, baklar netti. Elinde at krbac olmadjl iin biraz eksikmi gibi grnyordu. El sk da salam ve merte/ di. Bana Pom deyin dedi. Herkes yle der. Sir VVilfred. Ah, bir ykanp dirilebilseydim. diye sylemli Aaa, tabii! Kzlar size her eyi gsterirler... yani, tabii, odalarnz falan. Aklnza neler de gelebilirdi! Hel antasndan kard eyalar yerletirirken Sir VVlll onun kapsn tkrdatp ieriye girdi. Eee, buray nasl buldun I ye sordu. Burada bir iki gn rahat ederiz. Patronlar da sorumuza cevap bulurlar, ha? Daha imdi telefonla konutum. Sabaha bir karara varacaklarn sylyorlar. Sylesene Fred, sizin ocuklar bu Kara Eyllcler'i gz altnda tutuyorlar m? Senin hedeflerini mi? Elbette. Eer hkmetin nerimi kabul ederse, elinizdeki temel plan bana da gstermenizi isteyeceim. Bunu zaten bekliyordum. Senin bu ii becerebileceine yava yava inanyorum galiba. Tabii eer o yolda karar verirlerse. Yani bizi sorumluluk altna sokmadan, bize su yklemeden baarabileceine inandryorum. Niyetin de bu herhalde, deil mi? Pek yle saylmaz.. Ama yle bir yol bulurum ki Ana irket sizden ne kadar kukulanrsa kukulansn, hibir ey kantlayamaz! kinci en iyi seenek de bu olur tabii. Allahtan beni pasaport kontrolnden gemeden ieri aldn .Bylelikle geliim bilgisayara gemedi ve Ana irketin bilgisayarnada girmedi. Ben olsam buna pek gvenmezdim. Ana irketin binlerce kula vardr. 390

Doru. Bu evin gvenli olduundan yzde yz emin misin? Evet! Bu bayan pek kurnaz saylmaz ama baka iyi nitelikleri vardr. Son derece cahildirler. Burada ne i yapmakta olduumuzdan hi haberleri yok. Benim hayatm hangi meslekten kazandm bile bilmezler. Adam da... tabii ona adam dersen... hi dert deil. Onu lkeye pek sk sokmayz zaten. Sir Wilfred bundan sonra bu sznn nedenlerini aklamaya koyuldu. Anlaldna gre Lord Biffen, Dordogne'da otururdu. Fransa'nn o blgesini istil etmi olan vergi kaaklarnn sosyal lideri gibi bir eydi. Ora kylleri de bu durumdan epey rahatsz oluyorlard. Biffen'ler belirli bir grup iin tipik rnek saylabilirdi. rlandal soyundandlar. Mali ilere merak sarmt adam. Bahama-larda fazla hrsa kaplp bir iki kirli ie kartktan sonra ngiliz hkmeti onu bask altna alabilmi, lkedeki parasna da el koyma hakkm kazanmt. Bu yzden o da hkmetin emirlerine boyun eiyor, onlar istedike Fransa'da kalyor, oral kadnlarn elinden antika mobilya ve otomobilleri ucuz fiyata kapp hayatn yoluna koyuyordu. Aptaln biri aslnda. diyordu Sir VVilfred. O tipi bilirsin. Sokak pabucunun ve orabn stne ort giyip sokaa karlar hani. Ama karsyla kzlar ve bu ev epey iimize yaryor. Arasra. htiyar nasl buldun? Kafas bir noktaya takl gibi. Hmm. Ne demek istediini anlyorum. Ama sen de yirmi be yl boyunca o salak herife balanp kakaydn sen de biraz sperm delisi olurdun. Onlarn yanma inelim mi? Ertesi sabah kahvaltdan sonra Sir Wilfred bayanlar gezintiye yollad ve son kahvesini eline alp arkasna yasland. Bu sabah telefonda gene patronlarla konutum. dedi. Seni desteklemeye karar vermiler. Ama tabii baz artlan var. nallah ufak eylerdir. Bir kere bu getirdiin antaj bilgilerinin bir daha asla kendileri aleyhine kullanlmayacandan emin olmak istiyorlar. Sen onlara bu konuda kendiliinden teminat verebilirdin. Bilirsin ki Gve bir ii balad m, orijinalleri hemen imha eder. Meslek onuru buna dayaldr. 39.1

Evet, yle. Onlara bunu iyice anlatmay ben stleniyorum. kinci artlar da u. Onlara telefon edip senin plann incelediimi, plann kusursuz olduuna, hkmete hibir su bulatrmayacana emin olduumu bildirmem gerekiyor. Bu ite hibir zaman sznt olmaz diyemezsin. Anladk. Olabildii kadar salam, diyelim. Bu durumda korka nm bana her eyi anlatman gerekiyor. Yani iin korkun ayrntlarn bilmek zorundaym. Baz ayrntlar senin Kara Eyllcler hakkndaki raporlarn grmeden veremem. Ama ana hatlar hemen verebilirim. Bir saat kadar sonra Hel'in plan zerinde gr birliine va mlard. Sir VVilfred'in kukular tek tk noktalarda toplanyordu Bir tanesi uan kaybyd. Concorde'du uak. Yazk olacakt. Ustelik bu Concorde ejderini dnyaya yutturmak iin de ne kadar uramtk diyordu. Sz, konusu uan gayri ekonomik ve hava kirletici bir canavar olmas benim suum mu? Haklsn. te byle Fred. Eer seninkiler kendi stlerine deni dog drst yaparlarsa, i rahata grlr. Ana irket de sizi sulayac hibir ipucu bulamaz. Bunu iki gnde dndm ben. Ne dersin ' Patronlara ayrnt vermek istemiyorum. Onlar politikac... pek gvenilmez. Ama plann desteklenmeye deer olduunu bildirecelz yi. Kara Eyllcler zerindeki gzlem raporlarn ne zaman alyorum? leden sonra bir kurye getirecek. Biliyor musun, aklma ey geldi Nicholai. Plannn niteliini dnyorum da, aslnda senin elini bile srmen gerekmez. Araplar biz kendimiz haklayabiliriz ve sen hemen Fransa'ya dnebilirsin. Hel on saniye boyunca Sir VVilfred'e dikktle bakt, sonra birlikte birer kahkaha patlattlar. Sir VVilfred elini havada sallayarak. Eh,.pekl, dedi. deilse denemedim diyemezsin. Hadi gidip le yemei yiyelim raporlar gelmeden nce biraz kestirmeye de vakit buluruz. 392

Odama gitmeye pek cesaretim yok. Ya! Dn gece de mi geldiler ziyaretine? Evet. Hemen kovaladm. Her zaman sylerim. Elindekinin kymetini bil, sonra piman olma. Sir VVilfred koltuunda uyukluyordu. Terasn karsnda batmakta olan gnein klar stne dklmekteydi. Beyaz metal masann br tarafndan Hel oturmu Flistin Kurtulu rgt aktivist-leri hakkndaki raporlar inceliyordu. Sonunda. te burada. dedi. Ne? Hmm? Ne burada? Kara Eyllclerin buraya geldiklerinden beri temas ettikleri I [silerin listesine bakyordum. Eee? Pilgrim Y. diye gsterdiiniz adamla iki kere konumular. Bu idam hava yollarnn yiyecek hazrlama servisinde alyor. yle mi? O dosyay pek iyi okumadm. Beni bu ie son anda ^Ulatrdlar. Yani sen bulanca. Bu yemek hazrlama dmeni ne demek oluyor? Herhalde Kara Eyllcler silhlarn kontrol nlarndan geir-mek niyetinde olamazlar. Hkmetinizin onlara pasif destek sunacandan haberleri yok. Bu silhlar uaa hangi yoldan sokacaklarn merak ediyordum. ok denenmi bir yola bavurmular. Silahlar uaa hazrlanm yemeklerin iinde girecek. Yemek arabalar o kadar dikkatli aranmaz. Demek silhlarn nerede olacan rendin. Ne olacak peki? Cetecilerin silhlarn almak iin uan neresine gideceklerini anlams oldum. Ben de orada olacam. Ya sen peki? Bu ie kartn belli etmek istemediine gre sen silahlarn uaa nasl sokacaksn. X ndan geerek geleceim. la, yle ya. Bir an iin unutmutum onu. plak ldrme falan nsan limonata sazyla ldrmek. Yllar boyu amma canmz sklmt yzden! 393

Hel raporlar kapad. Uan kalk gnne daha iki koca gn var. dedi. Aradaki vakti nasl dolduracaz? Burada oyalanrz herhalde. Gzden uzak dururuz. Akam yemei iin giyinecek misin? Yok, sanrm bu akam yemek istemiyor canm. Seni dinleyip v, leden sonray yoralmadan geirmeliymiim. kisiyle birden baa km;l zorunda kaldm. Herhalde miimn sonuna kadar topallar kalrm.

OO HEATHROW

Yolcular ua doldurmu bulunuyordu. Hepsi yetikin kiilei Hepsi de Concorde'la umak gibi bir lks kaldrabilecek tiple benziyorlard. iftler aralarnda konuuyor. Hostesler koltuklu stne eilip onlara sorular soruyor, her birini dadlar gibi nazlyor lard. adamlar birbirlerine ne alp sattklarn sormakta. Yen nian iftler Montreal'de tekrar bulumann planlarn yapmaktay dlar. Dikkati ekecek kadar megul olanlar ise burunlarn nrindeki raporlara gmmler. Ya da ellerindeki cep komptc lel hesaplar yapmaya koyulmulard. Uaktan korkanlar durmadan uc may ne kadar sevdiklerini anlatyor. Gzleriyle herhangi bir durum da gerekirse diye imdat kapsnn yerini bulmaya abalyoi'lanh ri adeleli gen bir Arapla yanndaki k Arap kadn en || yanyana oturmaktaydlar. Onlar servis blmnden bir tel ayryordu. Yemeklerle ikiler o perdenin gerisindeydi, l'e tam yannda duran uak mstahdemi glmseyerek Arapla Cam yeili gzlerinde pek bir ifade yoktu. Zengin rencilere benzeyen iki gen Arap daha uaa bl talarda bir yere yanyana oturdular. Tam kaplar kapana '< beinci bir Arap daha ka geldi. adam klmdayd. Menli soluk solua trmanp uaa girdi. Karlayan hostese ilerini 394 diini son ana kadar oyaladn uaa ucu ucuna yetitiini anlatt. Arkaya doru yryp kadnla adamn kar tarafndaki koltua yerleti, onlar da dosta selmlad. Motorlar inanlmaz bir grltyle alt. Ua ykleme yerinden piste doru yrttler. Ksa sre sonra havalanmlard. Kemerleri balama snd zaman gzel Arap kadn hemen ayaa kalkt, yeil gzl grevliye utanga bir sesle. Tuvalet bu tarafta m? diye sorarken glmsyordu. Grevlinin bir eli perdenin arkasmdayd. O da kadna glmsedi. Glmserken de parmayla arkadaki bir dmeye bast. Yolcularn bulunduu blmde pepee iki gong sesi duyuldu. Bu ses duyulur duyulmaz uan Filistinliler dndaki 136 yolcusu hemen balarn nlerine indirip karlarndaki koltuun arkasna bakmaya baladlar. Hel, kadnn gemesi iin perdeyi ak tutarken. u iki kapdan herhangi biri Bayan. dedi. O srada kzm kavalyesi olan Arap, Hel'e baka bir soru sormaktayd. Aznda yuvarlayarak. Niyeti, kz silhlar alrken grevliyi oyalamaktan baka bir ey deildi. Hel hemen, Hayhay efendim, derhal getireyim. dedi. Soruyu yanl anlam gibi. Geri dnp perdenin arkasna dalarken cebinden bir tarak karmaktayd. eri girince perdeyi hemen kapatt. Arap i adam. Durun bir dakika. diye seslenmeye alt ama. Hel oktan grnmez olmutu. saniye sonra geri dnd. Elinde bir dergi tutuyordu. zr dilerim efendim. dedi. Paris Match kalmam. Onun yerine bunu okumak ister miydiniz? adam, Sersem budala, diye mrldand. Kapal perdeye doru bakyor, akl karm gibi grnyordu. Bu srtkan sersem, kz grmemi miydi acaba? Yoksa o gelirken kz gerekten tuvalete mi atmt kapa? Neredeydi hl? Bir btn dakika geti. Drt Arap kzm hl elinde otomatik silhla perdenin nnde belirmemi olmasna yle ayor, durumu yle merak ediyorlard ki, dier btn yolcularn gzleri nlerine dikili, kprdamadan oturduklarn hi fark etmediler bile. 395

Ortalarda oturan renci klkl iki Arap daha fazla kendilerini tutamayp ayaa kalktlar, arkaya doru

yrmeye baladlar. Hayal kuruyormu gibi glmseyen yeil gzl grevliye doru yaklarken, i adam ve br Arapla aralarnda kaygl bakmalar yerald. adam ikisine, perdenin ierisine gemeleri iin iaret etti. Hel elindeki dergiyi smsk bir rulo yaparken, Size yardmc olabilir miyim? diye sordu. Genlerden biri Tuvalet. diye mrldanrken teki, Bir bardak su, dedi. imdi getiririm efendim. Tuvaleti deil tabii, diye takld uzun boylu olanna. Yanndan getiler. Hel de pelerinden perdenin arkasna girdi. Drt saniye sonra ktnda yznde kaygl bir ifade okunuyordu. Yalca i adam klklsna bir sr veriyormu gibi, Baym, dedi. Doktor musunuz acaba? Doktor mu? Deilim. Neden? Yo, kayglanacak bir ey deil. erdeki bayn bana kk bir kaza geldi de. Kaza m? zlmeyin. Uak grevlilerinden birini arr yardm isterim. Ciddi bir ey deildir herhalde. Hel'in elinde plastik bir bardak va di. Onu ezmi. Bir yann iyice katlamt. adam hemen kalkp ara yola admn att. Hel ona, Ben biri ni getirinceye kadar yannda kalr msnz acaba? diyerek onun pe sinden perdenin arkasna geti. ki saniye sonra gene eski yerinde duruyordu. Yolcular bulun uak grevlilerinin kulland o bo baklarla szmekteydi. Sonun da gzleri iri adaleli Arabm kaygl baklaryla karlanca ona gl krpt. Bir ey deilmi, dedi. Ba dnm biraz. Herhalde ilk kel spersonik uaa biniyor. teki bay ona yardm ediyor. Ben Arapj bilmiyorum ne yazk ki! Bir dakika geti. Sonra bir dakika daha. Adeleli gencin gerilimi giderek artyordu. Bu sersem grevli de burnunun dibinde d i k i l i p moda bir ark mrldanmakta, gsne ineleyecei plastik kartn elinde evirip evirmekteydi. 396

Bir dakika daha geti. Sonunda gen Arap kendini tutamad. Ayaa frlad gibi perdeyi tutup yana ekti. Drt arkada yerde yanyana, llere zg kvrk pozisyonlarda yatyorlard. Kartn ucunun kendine dediini hissedemedi. Vcudu yere demeden sinirleri lm bulunuyordu. Uakta motorlarn tslayan grltsnden baka t kmyordu. Btn yolcular kazk gibi oturup karlarna bakyorlard. Grevli kadro ve hostesler de hepsi yzlerini uan n tarafna evirmi, ylece duruyorlard. Hel enterkomu eline ald. Yumuak sesi anons sisteminde metalik geliyordu. Rahatlayn. dedi. Arkaya bakmayn. On be dakika sonra inmi olacaz. Enterkomu yerine koyup pilot kabinini arad. Kararlatrlan mesaj verin. dedi. Sonra size verilen zarf ap oradaki ini talimatna gre hareket edin. Concorde'un kvrk burnu bir kere daha aaya dnd. sko-ya'nn geici olarak boaltlm asker bir havaalanna ini yapyordu. Uak durup motorlar susunca ikinci giri kaps ald. Hel uzatlan merdivenden indi, pist zerindeki ua izlemekle olan 1931 modeli Rolls Royce'a bindi. Araba derhal oradan uzaklat. Tam binalardan birine doru sapacaklar srada Hel dnp arkaya bakt.. Uaktan inen yolcularn, grevli kldaki birinin emri altnda sraya dizilmekte olduklarn grd. O srada be asker otobs onlar almak zere pistin zerinde ilerlemekteydi. Sir VVilfred kontrol brosundaki hrpalanm tahta masann bavnda oturuyor, viskisini yudumluyordu. Hel zerinden uak niformasn karp kendi elbiselerini giymekteydi. Mesaj inandrc geldi mi? diye sordu Hel. ok dramatikti. ok da etkiliyeci. Pilot alana, uan karlmakta olduunu bildirdi. Mesajn tam ortasnda da sesini kesti. Bir tslama balad, srp gitti. Ak hattan konuuyordu, deil mi? Yani raporu baka duyanlar da olabilir. Kuzey Atlantik yresinde en az yarm dzine telsizci dinlemitir onu. 397

iyi. imdi yarn arama uaklarnz kacak, ve Okyanusta Con-corde'un enkazndan paralar bulduklarm bildirecekler, deil mi? Tamam. Enkaz bulununca BBC dnya haberlerinde bir patlamadan ku-kulanldm duyuracak. Araplarn tad patlayclardan birinin kaza eseri olarak alev ald ve uan bu nedenle yok olduu sanlacak. yle. Uak iin ne dnyorsun, Fred? Sigorta irketleri merakl olur, bilirsin. Onu bize brak. Belki imparatorluumuzdan geriye pek bir ey kalmad ama, hilekrlk konusunda dnya apnda n yapanlarn di bizler olduumuzu unutma. Hel gld. Pekl, dedi. Btn Avrupa'dan o kadar ajan top layp onlar yolcu klna sokmak kolay olmamtr herhalde. Kolay olmad. Pilotla grevliler de hava kuvvetlerindendi Concorde'a pek alkn deillerdi. imdi sen anlat. Senin cann skmak istemem, ahbap. Srr yz elli kiiye yaym olmak gibi bir sorunun olduuna zlyorum. Ama hkmetinizi Ana irketin intikamndan korumak iin baka areniz de yoktu. Hi deilse bu ajanlar sizin kendi adamlannz. yle. Ama bu da uzun sre gven duymaya yetmez.. Bu denle o sorunu zmledik. yle mi? Nasl? O otobsler nereye gidiyor sanyorsun? Hel kravatn dzeltip antasnn fermuarn ekti. Yz elii kii birden, ha? dedi. Srr baka trl saklayamazdk, dostum. Ayrca iki gne kadar onlar vuranlar da halletmemiz gerekecek. Ama her eyin iyi bir yn var. u sra bu lkede isizlik pek artmt. Bugnlerde gizli serviste pek ok parlak gencin ykselme ans alacak demektir. Hel ban sallayp duruyordu. Amma yaman bir fosilsin Fred, dedi. Zamanla insann ruhu bile kabuk tutuyor. Bir veda ikisi istemediinden emin misin? 398

ooo ETCHEBAR ATOSU Kaynama derecesine yaklam suyun iinde kaslarnn eridiini hisseden Hel'in sanki vcut arl hi yoktu. Tabanlar Hana'nn-kilere demi durumda uyukluyordu. Hava bugn mevsime gre biraz serin gibiydi. Banyodan ykselen buharlar odanm iini tmyle dolduyordu. Uzun sren uyku sessizliinden sonra Hana. Dn gece geldiinde ok yorgundun. dedi. Hel dudaklarn kprdatmadan. Bu bir eletiri mi? diye sordu. Kadn hafife gld. Tam tersine. Yorgunluk bizim oyunlarmzda bir avantajdr. Doru. Yolculuun... Baarl myd? Hel ban evet anlamnda sallad. Hana, Hel'in ilerine pek burnunu sokmazd. Eitimi engeldi buna. Ama ayn eitim erkein isterse iinden sz etmesine zemin hazrlamay da ngryordu. in acaba... tantmz zaman in'de yaptn gibi bir ey miydi? Ayn tarz, deiik ama. Bize ziyarete gelen o tatsz adamlar da bu ie karm myd? Ortalkta yoklard ama dman onlard. Birden Hel'in ses to-

Sibumi 401/26 nu deiti. Dinle, Hana, senin bir tatile kman, istiyorum. Birka hafta iin Paris'e ya da Akdeniz'e git. Daha geleli on saat oldu, hemen benden kurtulmaya alyorsun, yle mi? O tatsz adamlardan baz ktlkler gelebilir. Senin buralarda olmaman istiyorum. Hem... Glmsedi, ...bir iki gl kuvveti genle hayatn renklendirmek houna gidecektir. Ya sen? Ben dmann gz nnde olmayacam. Dalara gidiyorum Benat ile kefettiimiz maaraya ineceiz. Orada beni pek bulamazlar. Ne zaman gitmemi istiyorsun, Nikko? Bugn. Ne kadar abuk gidersen o kadar iyi. Dalardaki dostlarmz beni korurken burada gvende defl miyim? O zincir krld. Bayan Stern'e bir ey oldu. Birisi haber ver mi. Anlyorum. Hana onun ayan kendi iki aya arasnda sikti Dikkatli ol Nikko, dedi. Su artk yava hareketlere izin verecek kadar soumutu, hel parmaklarn kprdatarak karnnn stne daha scak sular gelmesini salad. Hana? Evlenme konusunu bir daha aamayacan soylemistin. Ben kendim aabilirim ve aacam demitim. imdi onu yapyorum. Hana glmseyerek ban iki yana sallad. Birka gndr onu dndm Nikko. Yok, evlilik olmaz. Senin ve benim gibi kimseler iin fazla gln. Buradan gitmek mi istiyorsun? Hayr. yleyse? Plan yapmayalm. Birer ay birlikte kalalm. Belki ebediyen Ama hep birer ay iin. Sence iyi mi bu? Hel glmseyip ayaklarn onunkilerin arasna soktu, sana kar byk sevgim var, Hana. 402 Sana kar byk sevgim var, Nicholai. St. Thomas'n Kukucu Gavgavlar akna! Neler oluyor burada? Le Cagot banyo odasnn kapsn ap peinden hoa gitmeyen serin havay da birlikte srkleyerek ieri dald. Burada kendi kendinize zel sis rts m yaratyorsunuz? Seni tekrar grdme sevindim, Nikko! Bensiz ok yalnzlk ekmi olmalsn. Tahta banyo kvetine yaslanp enesini banyonun kenarna dayad. Seni grdme de sevindim, Hana! Biliyor musun, senin tmn ilk defa gryorum. Dorusunu syleyeyim mi? ok ekici bir kadnsn. Bu sana dnyann en ekici erkeinden bir iltifat. Gle gle kullan. Defol buradan! diye homurdand Hel. plaklktan rahatsz olduu iin yapmyordu bunu. Etkilenmemi gibi yaparsa, Le Cagot'-nun akalar boa gidecek diye yapyordu. Beni yeniden grdne ok seviniyor da onun iin baryor, Hana. Eski bir numara bu. Ulu Tanrm, amma da gzel meme balarn var! u karmak kkenlerin arasnda biraz da Bask kam olmadndan emin misin? Hey Nikko, Le Cagot maarasnn br bandaki ne zaman greceiz? Her ey hazr. Hava tpleri indi, dalg elbiseleri indi. Hepsi. Bugn yola kmaya hazrm. Bugn kata? ki saate kadar. imdi defol. yi. Demek bu arada Portekizli hizmetiyi ziyaret etmeme vakit kalyor. Peki gidiyorum. Bir sre bensiz kalmaya raz olmanz gerekecek. Kapy arkasndan arparak kt, odann iinde kalan az buuk buharlar gelen rzgrla hafife dndler. Sevitikten ve kahvalt ettikten sonra Hana bavullarn hazrlamaya balad. Paris'e gitmeye karar vermiti. Austosun sonlarnda burjuva Parisliler'in ou tatilde olduu iin kent biraz tenha olacakt. Hel bir sre bahesinde oyaland. Yokluunda bahe biraz kendi haline kalm, bozulmutu. Pierre onu orada buldu. Ah, m'sy, hava belirtileri bugn ok kark. yle mi? 403

yle. iki gndr yamur yayor. imdi ise ne dou rzg hkim, ne de kuzey rzgr. Bunun ne anlama geldiini bilirsiniz.Bana syleyeceinden eminim. Dalar tehlikeli olur m'sy. Bu mevsim sis mevsimi. Emin misin? Pierre kpkrmz sarho burnunun ucuna parmayla vurdu. Hu hareketiyle anlatmak istedii, dnyada baz eyleri yalnz Bask'lrn bildii ve bu konunun da onlardan biri olduuydu. Hel, Pierre'nin bu szlerinden biraz teselli bulmutu.Hi. deilse dada bir de sisle boumak zorunda kalmayacaklar belli olmutu. Volvo'yla Larrau kasabasna yaklamaktaydlar. Vinleri ala racak iki Bask gencini oradan alacaklard. Arabay dul kadnn barnn yaknma park ettiler. Kilisenin duvar dibinde oynayan ocuklaul biri hemen kotu. Hel'e bir hizmet olmak zere elindeki sopay arabann tepesine indirdi. Bu adamn byle eyler yaptn yle ok grmt ki! Hel ona teekkr etti ve Le Cagot'nun peinden bara girdi. Makila'n neden yanma aldm. Benat? Le Cagot'nun kl baston karm Bask silhn koltuunun altnda tamakta oklu nu daha yeni fark ediyordu. O zavall kzn yerini hangi kalle rkdamm haber verdigini ogreninceye kadar bunu yanmdan ayrmamaya ahdetmitim, diye karlk verdi Le Cagot. renince de, gsn bununla deleceime Herod'un ocuk Boan Gavgavlar adna yemin ettim. Gel, u dulla ll| kadeh ielim. Elimi kalasna dayayp onu biraz zevklendireyim Sabahtan beri onlar bekleyen Bask genleri de gelip ii I tldlar. Bay Hel'in yeralt suyu iinden ak havaya kadar yi ansn tartyorlard. Maara bir batan bir baa, yani gn I dan gn na geildikten sonra keif resmen bitmi olacak. genler de aaya inmeye hak kazanacaklar, stelik herkesin yannda dan sz edebileceklerdi. Dul kadn Le Cagot'nun elini iki kere itti, bylelikle namusunu iyice kantladktan sonra, nc seferinde elin kalasnda kalmana izin verdi. Masann yannda ayakta duruyor Le Cagot'nun barda 404 nn bo kalmamasn salyordu. Arkadaki tuvalet kaps ald, Peder Xavier alak tavanl bara girdi. Gzleri itii araptan ve fanatizminin zevkinden parldyor-du. Gen Bask'lara. Demek artk bu yabancyla ve onun hilekr arkadayla oturuyorsunuz. yle mi? Onlarn arabn iiyor, onlarn yalanlarn dinliyorsunuz. dedi. Le Cagot. Bu sabahki komnyonda Tanrnn kanndan fazlaca imisin, peder Esteka, diye karlk verdi. Bir lokma da cesaret yutmusun. Peder Xavier dilinin altndan bir eyler mrldanarak yrd, onlara en uzak masann bandaki sandalyeye oturdu. Le Cagot sz bitirmek niyetinde deildi. Bana bak. diye seslendi. Eer cesaretin o kadar fazlaysa bizimle daa gelsene, ha? k olmayan dipsiz bir kuyuya ineceiz. Sana cehennemin tadn verir. Biraz alrsn! Hel, Rahat brak unu. diye mrldand. Biz gidelim de bu sersemi kendi nefretinin iinde turulamak zere brakalm. Papaz, Tanrnn her yerde gz vadr. diye homurdand. Hel'e ate saan gzlerle bakyordu. Tanrnn gazabndan kurtulunmaz! Le Cagot ona, Kapa eneni, manastr kz. dedi. Maka'm piskoposun houna gidecek yere koymam m istiyorsun yoksa? Hel kolunu Le Cagot'nun omzuna atp onu sakinletirmeye alt. araplarn bitirip ktlar.

GOUFFRE PORTE - DE- LARRAU Hel dip kamp kurduklar yerde, ynt kulesinin yanndaki yass tan zerine oturmutu. Piller bitmesin diye mifer n da sndrm, telsizden Le Cagot'nun aaya inerken yapt konumalar dinliyordu. Le Cagot durmadan yukardaki genlere taklyor, kfr 405

ediyor, pedallar doru evirmelerini sylyordu. Bir ara iine derin bir soluk ekip dar yerden maarann boluuna gemeye, yani sularn arasna dalmaya kendini hazrlad duyuldu. Oraya vardnda bir sre asl beldeyecek, bu arada genler bobinleri deitirecekti. Onlara abuk olmalarn, kendisini aaca asl bir sa gibi bekletmemelerini tembih ederken, ii uzatrlarsa yukar kp canlarna okuyacan da ekledi, sonra Tamam Nikko, geliyorum artk, diye aaya da bir mesaj yollad. Hel, Yer ekimi hep aaya doru alr zaten, dedi. Ban yukar kaldrm bakyor, Le Cagot'nun mifer n tepelerde suyun arasndan hayal meyal fark ediyordu. Aln bir ka metre aasnda k durdu. Bask genlerin sesi bobini deitirmeye hazr olduklarn bildirdi. Hadi, balayn. diye emretti Le Cagot. Bu souk du erkekliimi etkiliyor! Hel bu arada koskoca hava tplerini arap Mahzeni'ne kadar nasl tayacaklarn dnmekteydi. Allahtan yannda Le Cagot vard. Onun boalara ta karan kuvveti olmasa... tam o srada telsizde bouk bir grlt duyuldu, peinden de ksa ve yksek bir ses daha. Hel nce bir eyin koptuunu dnd. Bir tel mi? Yoksa bobin mi krlmt? Le Ca got'nun durumunu dnnce vcudu tedirginlikle kasld. Pepee iki ksa ses daha duyuldu. Kurun sesleri! Sonra sessizlik. Hel Le Cagot'nun mifer n grebiliyordu. Telin zerinde dne dne beklemekteydi arkada. Telsizde Le Cagot'nun sesi duyuldu. Ne oluyor be? Bilmiyorum. Derken uzaktan, ince bir ses geldi, Sana bu ie bulamaman sylemitim, Bay Hel. Diamond? diye sordu Hel. Aslnda gerek yoktu bu soruya. Doru. Bezirgann ta kendisi. Seninle yzyze gelmeye cesaei edemeyecek olan adam. Sen buna yzyze mi diyorsun? Yeterince yakn saylr. Le Cagot'nun sesi, kaylarn ve iplerin gsne yapt basm 406

tan bouk kt. Ne oluyor? Hel sakin kalmaya alarak, Diamond? dedi. Vindeki ocuklara ne oldu? ldler. Anlyorum. Dinle. Senin istediin benim. Ben ise maarann dibinde, yerdeyim. Telde asl bekleyen ben deilim. Arkadam. Onu nasl indireceini sana anlatabilirim. Byle bir eyi ne diye yapaym? Hel arka planda Darryl Starr'm sesini duydu. Benim silh alan ilolu it ite o. Brakn asl kalsn. Frldak gibi dnp dursun bakalm. Bunun peinden ocuk gibi kkr kkr bir glme sesi geldi. Bu da Haman dedikleri Filistin Kurtu rgt ayla olmalyd. Hel sohbet tonunda konumaya devam ederek, Senin iine bulatm nereden karyorsun? diye sordu. Zaman kazanmak, dnebilmek iin hereyi yapmaya hazrd. Ana irket ngiltere'deki dostlarmza yakn evrelerde kaynaklar bulundurur. Ballklarn kontrol edebilmek iin. Herhalde Bayan Biffen'le tanmsmdr. O gen mankenle. Buradan bir karsam. Diamond... Soluunu tasarruflu kullan, Hel. Orann k olmayan dipsiz bl kuyu olduunu naslsa biliyorum. Hel iine ar bir soluk ekti. Bunlar Le Cagot'nun o gn le-ticn sonra barda syledii szlerin ta kendisiydi. Diamond. Seni uyarmtm.- diye devam etti. Bir ie kalkrn Arap dostlarmz tatmin edecek bir kar saldr yapmak zorun-i Kalacaz demitim. Bu durumda lmn uzun srecek, onlar da bundan holanacaklardr. Cezana daha gsterili birey daha ekledim . Hani o aton var ya? Bir buuk saat nce yok oldu. Diamond... HeFin syleyebilecei bir ey yoktu. Tek amac nond'u hattn br ucunda oyalamakt. Le Cagot senin iin l mil deil. Onu neden orada asl tutuyorsun? O da Arap dostlarmz elendirecek kk bir ayrnt. Dinle. Diamond, az sonra o genlerin nbetini devralmak ze407

re yenileri gelecek. Bizi bulup buradan karacaklardr. Bu doru deil. stelik de insan hayal krklna uratacak kadar yass bir yalan. Ama herhangi birinin rastlant eseri buraya gelip sizi bulmasn nlemek iin Bask dostlarnz gmmek zere birilerini yollarm. Bu letleri de skerler... sonra maarann giriini grnmez hale getirmek iin oraya da kayalar yuvarlarlar. Bunlar sa na iyilik olsun diye anlatyorum. Kendini bo umutlara kaptrp ha yal kurma diye. Hel cevap vermedi. Aabeyim nasl biriydi, hatrlyor musun, Hel? Hayal meyal. yi. Onu aklndan karma. Kulaklklarn trts duyuldu. Yerlerinden karlp bir kena. atldklar belliydi. Diamond? Diamond? Hel telefon hattn parmaklar arasnda skyordu. Kulana tek gelen ses, Le Cagot'nun ar soluk sesleriydi, Le Cagot aada bir k grrse kendini daha az yalnz hissi der, terk edilmi gibi grmezdi. Hel bunu dnerek mifer n yakt. Le Cagot'nun yar yarya boulmu sesi kulaklklardan duyuldu. Ne dersin bu ie, ahbap? Kendime yarattm bu renkli kiilik yakan bir son deil, deil mi? Hel umutsuz bir an iinde, duvarlara trmanp Le Cagot'nun stne kmay, oradan teli yava yava aaya salmay dnd. mknsz. O dmdz duvarda basacak yer amak, matkap falan im gerektirecei iin saatier srerdi. Le Cagot ondan ok nce lrd. Daha imdiden soluunu kesen kaylarn arasnda, boulmu olurdu oktan. Acaba Le Cagot kendi kendine ask kaylarndan kurtulup tele trmanabilir, maarann dar boazna ayam basabilir miydi? Be|ki oradan teye kendi kendine trmanabilir, maarann azna ulaabilirdi. Kk bir ihtimal bile olsa... Bunu Benat'ya telefonda nerdi. Le Cagot'nun sesi zayf bir rzgr gibiydi. Olmaz... kaburga... arlk... suyun ar... Benat! 408 Ne var Tanr akna? Hel'in aklna bir zayf ihtimal daha gelmiti. Telefon teli. Geri yukarya salam balanmamt. Bir insann arln da herhalde tayamazd. Ama belki bir yerlere taklm, dolam, ya da ini kablosuyla dmlenmi olabilirdi. Benat? Telefon hattna geebilir misin? Kaylar kesip karabilir misin? Le Cagot'nun cevap verecek kadar soluu kalmamt. Ama telefon hattndaki tkrtlardan, talimata uymaya alt anlalyordu. Bir dakika geti. Sonra iki. Sislerin arasndan grnen mifer ksa, kesin hareketlerle sanki dans ediyordu. Le Cagot kendinden gemeden nceki son gcn kullanarak telefon hattna tutunma abasmdayd. Islak telefon teline olanca gcyle sarlp son kalan kay da kesti. Arl teli fena halde sarst... ve yerinden kard. Tanrm! diye bard. Mifer hzla Hel'e doru indi. Bir an iin telefonun teli kvrlp Hel'in ayaklar dibinde ylan biimini ald. Le Cagot'nun vcudu slak tokat gibi bir sesle ynt kulesine arpt, zplad, ta ve topraklarla birlikte yuvarlanp ba aa kayarak dt, Hel'den bir on metre ilerde durdu. Benat! Hel ona doru kotu. lmemiti. Gs ezilmiti. Hzl hzl inip kalkyor, aznda kanl kpkler oynayordu. lk arpmay mifer karlam. Ama ynt kulesinden yuvarlanrken bandan kmt. Burnuyla kulaklar da kanyordu. Ba aada, ayaklan yksekte yatt iin kendi kanndan boulacak gibiydi. Hel onu elinden geldii kadar sarsmadan kaldrp daha rahat biimde yatrd. Kprdatrken bir zarar vermesi olana zayft. Adam naslsa lyordu. Dostunun hemen lmeyip azap ekeceini gren Hel onun o gl Bask yapsndan tr znt duymaktayd. Le Cagot'nun soluklan hzl ve azar azard. Ak gzleri sulan409

maya, baklar bulanklamaya balamt. Oksrmesiyle birlikte vcudunu yeni bir ar sard. Hel uzanp sakall yana okad. Kandan yap yapt bu yanak. Nasl... Le Cagot boulurcasma sustu. Dinlen, Benat. Konuma. Nasl grnyorum? yi grnyorsun. Yzme bir ey yapamadlar ya? Bir tanr kadar yakklsn. yi. Le Cagot'nun dileri kenetlenip gelen yeni ary karlamaya alt. Alt diler zaten dme srasnda krlmt. Papaz... Dinlen, dostum! Mcadele etme. Brak gelip seni alsn. Papaz. Azn kelerindeki kanl kpkler daha imdiden ya-pkanlamaya balamt. Biliyorum. Diamond, Le Cagot'nun k olmayan dipsiz kuyu szlerini aynen kullanmt. Bunu iitmi olabilecek tek kii, o fanatik Peder Xavier'di. Hannah'mn sakland yeri bildiren de papaz olmalyd. Gnah karma kulbesini kendi zel iko su olarak kullanyordu bu herif. dakika boyunca Le Cagot'nun ac dolu yrtk soluklarndan baka ses duyulmad. Kulaklarndan akan kanlar da koyulmaya bay-lamt. Nikko? Dinlen. Uyu. Nasl grnyorum? Harika, Benat. Le Cagot'nun vcudu birden kazk kesildi, grtlann arkalarn dan ince bir inilti kurtuldu. Tanrm! Ar m? Hel aptalca soruyordu bunu. Baka ne diyeceini bi lemiyordu. Sancnn basks bir an kesildi, vcut tekrar rahatlam grnd. Le Cagot kanlan yutup konutu. Ne diyorsun? Ar m? diye tekrarlad Hel. Hayr... teekkr ederim... bende yeterince var. 410

Budala, dedi Hel yumuak bir sesle. Ama fena bir veda cmlesi saylmaz. Yo, fena saylmaz. Eminim sen lrken bylesini bulamazsn. Hel gzlerini smsk yumdu, yalan skarak darya kard. Eliyle arkadann yanan okuyordu. Le Cagot'nun soluu kesildi ve durdu. Bacaklar spazmlarla titremeye balad. Soluk tekrar geri geldi. Grtlan gerisinde tkrda-yan kesik titreimler halinde. Krk dkk vcudu son bir aryla sarsld, azndan gene sesler kurtuldu. Arghh! sa, Meryem ve Jozefn Drt Gavgav adna... Azndan pembe kpkler boald. lmt. Hel, Trmanan Maarada, yere dm iki kayann arasnda duraklayp srtndaki hava tpnn kaylarn omuzundan kaydrrken rahatlam gibi inildedi. Arlm vererek, gmm diye yere oturdu. enesi gsne sarkyordu. Titreyerek pepee ksa soluklar ekti. Bu soluklan verirken cierleri tahri oluyor, istemeyerek ksryordu. Salarndan terler akmaktayd. Oysa maarann ii rutubetli ve souktu. Kollarn gsnde aprazlayp omzunda kaylarn derisini yzd yerleri ovalad. stndeki parat tulumunu etine giymemi, kat: kat kazaklarn zerine giymiti ama, gene de yzlm-t omuzlar. Dar geitlerde ve g trmanma yerlerinde hava tp tamak kolay deildi. Kaylar sk ekilirse hareket yetenei azalyor, bol braklrsa deri zedeleniyor, tp salland iin dengenin bozulmas tehlikesi beliriyordu Solumas dzelince xahako'sundaki sulu araptan bir yudum ald, sonra oturduu kayaya boylu boyunca uzand. Miferlerini karma zahmetine bile katlanmamt. stnde mmkn olduu kadar az yk tayordu. Tp, olduka uzun ip, ok az kanca ve tehizat, iki lamba, xahako, dalg maskesi ve ayn lstik torbann iinde bir su geirmez fener, bir avu dolusu glikoz hap. Hzl enerji iin. Elinden geldii kadar az yk almt ama, gene de vcut arlna gre pek lazlayd. Hel maaralarda hafif ykle hareket etmeye, arlklar Le 411

Cagot'nun o inanlmaz kuvvetine brakmaya almt. Arkadann kuvvetini aryordu imdi. Onun esprilerini, moral veren sesini, arklarn da aryordu. Ama artk yalnzd. Kuvveti de sonuna kadar harcanmt. Elleri yzlm, kazk kesilmiti. Uykuyu dnmek insan rahatlatyordu. Ama tehlikeliydi... lm kokuyordu. Uyursa souun iliklerine ileyeceini, onu bsbtn uyuturacan biliyordu. Uyumamalyd. Uyku lmd. Dinlenmeliydi... ama gzlerini kapatmadan. Kapasa da... uyumadan. Hayr. Gzleri kapamak yok! Yukar kayan gzlerinin zerindeki kapaklar ak tutabilmek iin kalarn ykseltiyordu durmadan. Uyuma. Bir dakika dinlen yalnzca. Uyuma. Bir an gzle rini yum. Yalnzca... yum... Le Cagot'yu olduu yerde, ynt kulesinin yanmasnda bra mt. Onu gmme olana yoktu. Artk bu maara ona koskoca bil ant kabir grevini slenecekti. Azn da kayarlarla kapattklar^ gre! Le Cagot ebediyete kadar Bask dalarnn barnda yatacakt Sonunda kanamalar durunca Hel yavaa onun yzn sili]) mizlemi, cesedin stn uyku tulumuyla rtmt. Gvdeyi bylelikle sakladktan sonra Hel yanmasna mel orta dzeyde meditasyona girmi, zihnini boaltp temizleme duygularn kontrol altna almaya almt. Bundan ancak gelip cici, ksa huzur paralar elde edebilirdi. Fakat zihnini tekrar i ki zamana getirdiinde durumu dnebilecek kadar toparlam olduunu fark etti. Karar ortadayd. Baka btn seenekler k;\\ di. Geri tek bana, o kadar yk tayarak aft boyunca Hel s'na varmas, oray amas, Le Cagot'nun yardm olmakszn Ti nan Maara'y ve Kristal Maara'daki alayan gemesi, kaygjj nin zerinde arap Mahzenine inmesi kolay deidi. Hatta hm sarma ans olduka zayft. Ama tek olaslk buydu. Ya he, merru. Olaslk az da olsa, ok ta olsa, tek umut buydu. gen ten geip yzme fasln hi dnmyordu. Suyun ylesine bir hzla akt o borunun iinden gemeyi. Her eyi sras dnmek daha iyi olurdu. 412 Hel Kayas'n geerken bir an btn sorunlarnn bitiverecein-den korktu. Hava tpne bir ip balam, onu suyun kenarndaki dar kntnn stne koymutu. Sonra kendisi gene tabanlar ve omuzlan zerinde kpr kurarak kayann evresini dolamaya almt. Bu sefer tad yk daha ar olduu iin bacaklar titriyordu. Engeli atktan sonra tp almaya savatnda gl daha iyi anlad. pi ona yava yava verecek bir Le Cagot yoktu yannda. Yaplacak tek i tp suya doru ekmek, sonra dibe vurmadan, abucak ipe aslp yukar almakt. Oysa ipi yeterince abuk ekemedi. Tp kendi hizasn geip, suyun akmtsyla ilerilere doru srklendi. Tutunacak yeri yoktu. pin kuvveti onu ekince, durduu dar kaya stnde sendeledi. Brakamazd ama. Tp kaybetmek. Her eyi kaybetmek demekti. Suyun iki yanma ayaklarn basarak denge salamaya alt. Bir taban dar kntnn zerinde, teki kar duvardayd. Orada basacak yer yoktu pek. Bacaklarnn btn gcyle dayanyordu. Kasklarndaki kiriler darya uramt. p hzla elinden gidiyordu. enesini kasp yumruklarn ipin evresinde skt. Avular srtnmeyle yrtlr gibi oldu. Islak ip derisine gmlyordu. Ellerinin iinden kan, dndan sular akmaya balamt. Acya dayanabilmek iin kkredi. kard ses maarann iinde yankland. Baka da hibir yere ulamad. Tp durmutu. pe aslp onu geri ekmeye balad. Akntya kar. pi avularnda erimi demir gibi hissediyordu. Vcudunun her kirii atmaya, zonklamaya balamt. Sonunda eli tpn a gibi asksna deince hemen asld, onu omuzuna ald. Gsnde bu arlk sallanmaya balad anda denge salayp ilerlemenin kolay olmayacan da fark etti. ki kere aya kar duvardan kayd, iki kere de srtst der gibi oldu. Sonunda iki ayan ayn tarafa almay baard. nc deneyinde. Duvara dayanm, soluyup duruyordu. Bast yere ayaklarnn yalnzca topuklar smatayd. Parmaklar grleyerek akan suyun zerindeydi. Trmanan Maara'nn yolunu tkayan kayaya kolayca vard, yorgunluktan bitkin durumda keye oturdu. Avular szlyordu. 413 Orada uzun sre kalamazd. Elleri kazk kesilir. e yaramaz olurdu sonra. Tp srtlayp letlerim gzden geirdi. Bu arada maskenin camn da kontrol etti. Eer ona bir ey olduysa hap yutmu demekti. Maske her naslsa tpe arpp krlmaktan kurtulmutu. Artk suyun kaybolduu yerdeki duvara trmanmaya balayabilirdi. Burada tutunacak, basacak pek ok

oyuk vard ama, yumuak kaya olduu iin kopup elinde kalyorlard. ounun paralar da yaral derisine batyordu. Gsnde kalbi deliler gibi arpyor. akaklarna her seferinde gereinden fazla kan pompalyordu, sonunda Trmanan Maara'ya girilecek geidi oluturan ve Anahtar Delii adn verdikleri iki kaya aras delikten geip, te yandaki rafn zerine uzand, yanan kayaya dayad, aznn kenarndan salyasnn akmasna izin verdi. Bir ara, orada fazla uzun kald iin kendi kendine kfretti. Elleri uyumaya balamt bile. Fena halde szlyordu. stakoz kancasna dnmt herbiri. Ayaa kalkp durdu, avularn ap kapa maya balad. Sertlemi kabuklar acyla koparyor, oralar yumua tyordu, bu hareketler. Trmanan Maara'da ne kadar zaman ilerlediini bilmiyordu. Onu cce gibi gsteren ev boyu kayalar arasnda ilerliyor, genellik le tavandan yeni kopmu gzken yerlerden gemeye abalyordu mifer nda onu da iyi seemiyordu. Ona yol gsterecek nehir d yoktu. ok aalarda bir yerde grnmez olmutu o da. Maaran! ist taban zerinde yol bulmak meseleydi. Yorgunluun da etkisi le kere ynn ard, bouna dolaarak enerjisini tkettii ii byk korkulara kapld. Her seferinde kendini olaanst abalai la sakinletirip yaknlk alglama duyusunu harekete geirdi, a ln hangi tarafta bulunduunu ancak o zaman anlayabdi. Sonunda ynn bulmasna yardm edecek sesi duydu. Tu m nan Maara'nn sonuna yaklarken Kristal Maarada dklen layann sesi de belirginlemeye balamt. Karsnda iki maaray ayran duvar duruyordu. O lgn atlaklarn, bacalarn arasnda duvara trmanmak, sonra br yanda alayann iinden geip tcl- aaya inmek, zellikle Le Cagot'nun yardm olmad iin, bu yol 414 culuun en g yann oluturacakt. Hem de en tehlikeli. Buna kalkmadan nce dinlenmek zorundayd. te Hel tpn kaylarn omuzundan o zaman karm, kayann stne oturup enesini sarktm, salarndan terler gzlerinin iine akarken soluuna dzen vermeye savamt. Xahako'sundan koca bir yudum ekip srtst yatm, miferini bile karma zahmetine katlanmamt. Vcudu bu dinlenmeyi ok arzuluyordu. Ama uyumamalyd. Uyumak lmd. Bir an dinlenecekti yalnzca. Uyumayacakt. Bir an gzlerini kapa... yalnzca kapa... gzlerini... Ahgh! Onu hafif uykusundan uyandran ey Le Cagot'nun mifer nn tavandan kendi zerine dn zihninde tekrar grmesi olmutu! Dorulup oturdu. Titriyor, terliyordu. Bu hafif uyku onu hi dinlendirmemiti. Vcudunda biriken yorgunluklar giderek younlamaktayd. Elleri bir ift krekten farkszd. Omuzlar da dmlenmi gibiydi. Srekli adrenalin okunun verdii bulant boaznda dmleniyordu. Orada ylece kvrlm oturuyor, yola devam edip etmemek umurunda deilmi gibi grnyordu. Gerekten de deildi. O srada, ilk kez olarak Diamond'un telsizde syledii eyin kapsam, bilincine ulat. atosu artk yoktu, ha? Ne yapmlard bunlar? Hana kaabilmi miydi? Hana iin duyduu merak, Le Cagot'nun cn alma isteiyle birleince, yemek ve dinlenmenin yapaca etkiyi yapt vcuduna. Geri kalan glikoz tabletlerini torbasndan kard, inemeye balad. Sulu arabn sonunu azna dikip hepsini yuttu. ekerin kana gemesi birka dakika srecekti. Onu beklerken tekrar ellerini ap kapamaya koyuldu. Yeni kabuklar krmas artt. Acsna da dayanmak zorundayd. Gc yeter hale gelince tp srtlayp o zorlu trmanma iine giriti. Trmanrken Le Cagot'nun kendisine syledii sz hatrlad. Biraz soldan trman, demiti arkada. nk tam d izgisinin altnda oturmaktayd ve can kprdamak istemiyordu. Tp iki kere karmak zorunda kald. Arasndan gemekte ol415 duu yarklar o byk hacim iin yeterli deildi. zellikle gsnde sallanan maskeyi korumas gerektii iin. Her iki seferinde de tp salamca balayp bir yere oturmak ya da asmak zorunda kalmt. Derse az krlabilir, tp patlayabilir, yzme srasnda havasz kalr btn bu ektikleri boa giderdi. alayann tepesindeki ince raf gibi kntya vardnda lambasn aaya doru tutup bakt. Rzgrsz havann iinde ykselen sis gibi su damlacklarn seyretti. Ancak soluunu dzenleyecek,

kalp atlarn yavalatacak kadar durdu orada. Bundan byle uzun dinlenmelere yer yoktu. Vcudunun ve ellerinin daha fazla katlamasna izin veremezdi. Hayal gcnn kararn yumuatmasna da izin veremezdi. Krk derecelik suyun gmbrts zaten zihninde baka dncelere pek yer brakmyordu. Ancak yapmas gerekeni'dnebilirdi byle bir durumda. Rafn zerinde ilerleyip Le Cagot'nun kendisine ip sarktt ucu buldu. Bu sefer tutunabilecei yle bir ip yoktu. Yava yava inerken, geen iniinde takt halkalarn ilkine rastlad. Hemen ipi oraya balad ve iki ucunu aaya sarktt. Her halkaya geldike ipi tekrar dmlyor, d mesafesini ksaltyordu. Eer derse. Her dm atmak, bir ncekinden de g olmaktayd. Suyun ve ipin ellerine yapt ey gerek bir ikenceydi. Halka lara daha sk sarlyor, sanki fazla acyla ellerini uyuturmaya al yordu. Suyun arkasna gemesi gereken yere vardnda, bu tr inie devam edemeyeceini fark etti. Islak ipin arl, yukarda bunca hal kaya dmlenmi olmas, kendi yorgunluuyla birleince bu ii im kansz klyordu. Artk ipi bovermesi, kendi kendine aaya inmeij gerekliydi. Bir nceki sefer olduu gibi gmle siyah karm gz ken su tabakasnn iine elini uzatp duvardaki atla arad, buluncu parmaklarn takt. Bu sefer suyun iinden gemek daha g olacak Srtndaki tpe sular yamaya devam edecekti nk. Parmaklar di yaral ve uyuuktu. Bir tek kusursuz hamle. Suyun iinden bir seferdi gemek. Arkadaki oyuk salamd. Oradan ini de ocuk iiydi hatl ladma gre. derin soluk ald ve alayann iine dald. Son yalardan tr alayann suyu eskisinin iki kat kadfl kalnlam bir o kadar da arlamt. Sular bana, omuzlarna do 416 klyor, tp srtndan skecek gibi oluyordu. Yaral parmaklar yarktan kurtuldu ve Hel aaya dt. lk fark ettii ey, evrenin deminkine oranla ok sessiz olduuydu. kincisi de suyun durumu. Hel u anda alayann arkasnda, dipte oturmaktayd. Kalalarna kadar gelen suyun iinde oturuyordu. Belki bir sre kendini kaybetmi olabilirdi ama hatrlayam-yordu. Olaylar zihninde birbirini muntazam izlemekteydi. Suyun srtna ve tpe arp, eli yarktan kurtulurken parmaklarnda duyduu ac, dmenin grlts, can acs, ok, sonra bu sessizlik, ve eskiden slak bir kayann durduu yerde imdi su bulunmas. Sessizlik sorun deildi. Sarlamadn biliyordu. Suyun sesinin arka tarafta daha az olduunu geen sefer de fark etmiti. Ama yerdeki bu su neydi? Yoksa son yamurlar buray doldurmu, sular Kristal Maara'nn tabanna kadar ykseltmi miydi? Yaral myd kendisi? Bacaklarn kprdatt. Bir ey yok gibiydi. Kollar da iyiydi. Sa omuzu acyordu. Kolunu kaldrabiliyordu ama omzunda sanc oluyordu. Belki bir kemik zedelenmesi. Sanc pek dayanlmayacak kadar deildi. Bu iten mucizev ekilde ucuz kurtulduuna karar verecei srada yeni bir eyi fark etti. Dilerinin sras eskisi gibi deildi. Ykseklikler tam kar karya geliyordu aznda. Azn amaya alnca byk bir acyla kendinden gemesine ramak kald. Krlmt enesi. Ya maske? Dayanm myd de? Torbadan karp inceledi. Miferinin da sararmaya balamt artk. Piller zayflamt. Evet, maskenin n cam atlakt. Sa kl kadar ince bir atlak. Lstik ereveye bir ey arpmad srce cam yerinde kalabilirdi. Peki arap Mahzeninin yksek akntl suyunda bir yere arpmama olasl ne kadard? Pek fazla deil. Ayaa kalktnda suyun baldrlarnda olduunu grd. Kristal Maara boyunca ilerlemeye balad. Yerdeki su giderek derinleiyor-du. Magnezyum lambalardan biri d srasnda krhnt. Ondan dklen yalar da tekinin stne svanmt. Yakmadan nce iyice

ibumi 417/27

temizlemek artt. Yoksa alev yanlardan aa akabilir, elini yakard. Sonunda lambay yakabildi. Ortalk birden aydnland. Uzak duvarlar, parlayan kristaller, ince sarktlar btn grkemiyle ortaya kt. Ama ilerde dikitlerin grnd yoktu. Yerdeki yeni olumu gl, alak olanlar tmyle rtmt. Evet, ilk korkulan doru kyordu. Yalar, maarann son blmlerini doldurmutu. Kaygan killi yoku tmyle su altndayd artk. Hel'in ilk dncesi her eyden vazgemek oldu. Bir kenara yryp kuru bir ta bularak oturmak ve meditasyona dalp kendini kaybetmek. Her ey ok g grnyordu gzne. Baar olasl ok azd. lk yola koyulduunda arap Mahzeninden dar yzmenin, psikolojik adan en kolay aama olacan dnmt. Baka seenek kalmam olacama ve maaray da o noktaya .kadar gemi olacana gre, bu son yzme aamasnda umutsuzluun verdii gc kullanacakt. Aslnda yle bir durumda baar olana belki yannda Le Cagot'nun bulunup kendisini iple geri ekeceini bilmekten de fazlayd. Le Cagot olsa dayanma gcn sonuna kadar kullanmayacakt. Soluunu da. Yarsn, geri ekilirken kullanmak zere saklamak zorunda kalacakt. Bu sefer ise ansnn iki katna ktn hesaplamt. Suyun o gcne kar geri dnmek naslsa olanakszd nk. Ama imdi... Kristal Maara suyla doluydu. Yzme mesafesi ok artyordu. Umutsuzluun avantaj da yok olmutu. Oturup lm gururla beklemek daha iyi deil miydi? Panie kaplm bir hayvan gibi kadere kar savamaya almaktansa... ans ne kadarckt ki? enesinin en ufak bir hareketi iini strapla dolduruyordu. Omuzu kazk kesilmiti. Kolu yuvasnda gcrdyordu. Avularnn derisinden eser kalmamt. Maskenin cam bile, o gl akntya dayanabilecek gibi deildi. Kumar bile saylmazd bu. Kadere kar yaz tura atmak, yaz da gelse, tura da gelse, kaderin kazanmasna raz olmak demekti. Ancak para yanlamasna dik durursa Hel kazanabilecekti. Maarann yan tarafna yrd. Orada oturup lm bekleyecekti. 418

Derken elindeki lamba snd. Mutlak karanlk zihninin stne byk bir arlkla kapand. Gzlerini oynattka duvarlardaki kristallerin parlakln hayal meyal gryordu. Derken o hayal de kayboldu ve her taraf simsiyah kesildi. Dnyada hibir ey, lm gururla, ibumu'yle beklemek, karlamak kadar kolay deildi. Ya Hana? Ya Le Cagot'nun ve Hannah Stern'in lmne anak tutan o lgn nc Dnya papaz? Ya Diamond? Peki, peki, Allah kahretsin! Lastikli feneri iki aragonit kntnn arasna kstrd, onun nda maskeyi hava tpne balad. Derisi yzlm elleriyle vidalar sktrrken acdan homurdanyordu. Kaylar, incinmi omzuna dikkatle geirdikten sonra valf at, biraz tkrkle maskenin cammdaki buharlar temizledi. Geri maskenin krk eneye yapt basn da azap veriyordu ama, dayanabilecekti buna. Bacaklar hl salamd. Feneri de salam eline alp yalnz bacaklaryla yzecekti. Su yeterince derinletii zaman kendini brakp yzmeye balad. Yzmek, yrmekten daha kolayd. Maarann canl organizmalardan yoksun, berrak suyunda fener ayrntlar sanki hava iindeymi gibi net gsteriyordu. Hel kaygan killi yokua ininceye kadar akntnn gcn hissetmedi. Aknt sanki arkadan itmiyor, aaya doru ekiyordu. Suyun basnc kulaklarn tkad. Kendi soluunun grltsn hoparlrden dinlercesine duymaya balad. Yokuun dibine yaklarken aknt daha artt. Btn vcudu bir anda arap Mahzeni'nin dibindeki ukura doru ekildi. Buradan sonra yzme diye bir ey yoktu. Aknt tayacakt onu. Darya kadar srkleyecekti. O btn gcn, yn kontrol etmeye ve hz azaltmaya vermeliydi. Akntnn ekii grnmez bir kuvvet gibiydi. Suda ne bir hava kabarc, ne bir toz zerresi, ne de onu kavrayan byk gc belirtecek herhangi bir iaret vard. ukura inmeden nce kenara tutunup bir an duralamak istediinde fark etti akntnn gcn. Tutunduu yer hemen elinden syrld vcudu srtst dnd ve aaya doru ekildi. Hemen kendi ni dzeltmeye alt. Dnmeye, kvrlmaya urat. En ufak bir ans olacaksa, onu ancak son boruya ayaklar nde girmekle kazanabilirdi II"

di. Baaa girmise ii bitik demekti. Derken aklanamayacak bir ey oldu. arap Mahzeni'nin ukur ksmnda akntnn hafiflediini hissetti. Vcudu yavaa dibe batyordu. Hemen bundan yararlanp ayaklarn gen delie doru uzatt. Derin bir soluk ekip sinirlerini glendirmeye alt. Boya torbalarnn nasl gzle izlenemeyecek kadar byk bir hzla grnmez olduunu hatrlamt. Vcudu ar ar suyun altna inmeye devam ediyordu. Zihnindeki son net imaj da bu oldu. Aknt onu bir anda kavrayp delikten ieriye savurdu. Aya bir yere arpt, baca bkld, dizi gsne vurdu. Olduu yerde dnyordu. Fener elinden gitmiti. nce omurgasna, sonra kalasna, pepee birer darbe yedi. Birden kendini bir kayann berisinde buldu. Su kayann yanndan geip gidiyor, vcudunu sanki paralyordu. Maske yznde dnmt. Birden cam da frlayp gitti. Krk cam paralar geerken bacaklarn iziyordu. Birka saniyeden beri de korkudan soluunu tutmu bulunuyordu. Soluma istei akaklarnda zonklamaktayd. Su yzne saldryor, burun deliklerine doluyordu. Sorun u lanet olas tpteydi. Buraya kslmasnn nedeni srtnda tple birlikte kayann yanndaki aralktan geemeyiiydi. Ban kavrayp olanca gcyle kaylar kesmeye abalarken, su da ba elinden alp savurmak iin direniyordu. Tpn kaylarn kesmesi artt! Ama su tp ittike kaylar da gsne baslyordu. Ba araya sokmaya olanak yoktu. stten testere gibi srterek kesmek zorundayd. Bembeyaz bir ac. Nabznn atn beyninde dinliyordu. Soluma isteinden grtla kabarmt. Daha hzl kes! Kes, Allah kahretsin! Tp flayp gitti. Geerken neredeyse ayan da gtryordu. Derken kendi vcudu da harekete geti. nce bak kayboldu. Korkun bir srtnme sesiyle birlikte bireyin bana arptn hissetti. Arka tarafna. Gsndeki diyafram birden ykseldi. Hava emmek iin. Kalbinin at eki vurular gibi inlerken kendisi dne dne kpk ve baloncuklar arasnda ilerliyordu. Balonlar... Kpk! Demek grebiliyor! Yukar yzmeliydi! Yukar! 420

oo ETCHEBAR

Hel, Volvo'yu bombo Etchebar Meydanna park edip ar ar indi. Kapy kapamay da unuttu, arabay tekmelemeyi de. ine derin bir soluk ekip yavaa brakt, sonra kvrlarak ykselen yoldan atosuna doru ilerlemeye balad. Yar kapal panjurlarn ardndan kasaba kadnlar onu izliyor, ocuklarna o gitmeden meydanda oynamamalarm sylyorlard. Bay Hel yannda Le Cagot ile dalara kal sekiz gn olmutu. O korkun, niformal adamlar o sra kasabaya inmi, Bay Hel'in atosuna feci eyler yapmlard. Ondan beri Bay Hel'i gren olmamt. ldne dair sylentiler dolamt evrede. te imdi harap evine dnyordu ama, kimsenin onu selamlamaya cesareti yoktu. Bu ykseklerdeki da kasabasnda hl ilkel igdler geerliydi. Bahtszlarla iliki kurmann kt olduunu herkes bilirdi. Bahtszlk bulamasn diye. Bu korkun eylerin olmas da zaten Tanr'nn istei deil miydi? Bu yabanc, Doulu bir kadnla stelik herhalde evlilik d yaad iin cezalandrlmam myd? Tanr'nn onu daha baka neler iin cezalandrdn da kim bilebilirdi? Ha, geri acrd insan bylesine... acmann iyi olduunu kilise de sylyordu nk... ama Tanr'nn cezalandrdklaryla daha sk fk ilikiler kurmak akllca bir ey deildi. Merhametli olmak iyiydi ama, kendini tehlikeye atacak kadar da fazlayd. Aal yoldan ilerlemekte olan Hel evine ne yaplm olduunu 423

henz gremiyordu. amlar tkyordu grn. Ama terasn dibine vardnda hasarn bykln grd. Orta blokla sa kanat gitmiti. Duvarlar yklm, enkaz her tarafa dalmt. Granit blokla-ryla mermer paralan elli metre uzaklara kadar umu, imenlerin iine yar gmlm durmaktayd. Alak bir duvarn berisinde mahzen grnyordu. Glgeli, lotu. Yeralt kaynaklarndan da nemlen-miti. Bat kanadnn ou hl ayaktayd. Odalarn arasndaki duvarlar gitmi, ou yanm, yerler kmt. Kopan kiriler sallanyordu. Btn pencerelerin camlar krk, terasa alan kaplar tmyle yankt. Rzgr hafif hafif estike yank mee kokusunu getiriyor, uuan kuma paralarn oradan oraya tayordu. Hel bat kanadnn ayakta kalan duvarlarn incelemek ^ere ilerlerken ortalkta rzgrn amlarda kard sesten baka t kmyordu. yerde granite oyulmu delikler buldu. Buralara yerletirdikleri dinamitler patlamad iin bu kanatta yangnla yetinmek zorunda kalmt adamlar. En byk acy Japon bahesine bakt zaman duydu. Herhalde saldrganlara bu baheyi zellikle mahvetmeleri iin talimat verilmiti. Alev bombalar kullanmlard burada. Ses yapan akarsu, enkaz ynlarnn arasndan akyordu, aradan bir hafta getii halde zerinde hl yalar yzyordu. Banyo odas ve onu evreleyen bambu duvarlar gitmiti. Ama kararm topraklarn iinden birka bambu fidan bavermeye balamt bile. Direnli bitkiydi ne de olsa bambu. Tatami demeli odayla yanndaki silh odas salamd. Yalnzca karton duvarlar patlamadan yrtlmt. Bu odann esnek duvalar ne frtnalar nnde dayanm, bklm ama yklmamt. Hel bahede yrrken ayakkablarnn burnu incecik siyah klleri uuruyordu, Tatami'li odann kap eiine kercesine oturdu. Ayaklar eiin dna sallanmaktayd. Alak lake masada ay takmnn hazr beklemesi hazin bir grnt yaratyordu. Ba yorgunluktan sarkm durumda otururken Pierre'in yaklatn alglad. Yal adamn sesi, pimanlktan adet slak denebilirdi. Ah 424

M'sy! Ah M'sy! Bakn neler yaptlar bize! Zavall Madam. Onu grdnz m? yi mi? Hel drt gndenberi Oloron'daki hastanede, Hana'nm yannda kalm, ancak doktorlar gerek grd zaman yatan yanndan ayrlmt. Efendisinin fiziksel durumunu fark eden Pierre'in nemli gzleri, duyduunu merhametle yar kapand. Ama u halinize bakn, m'sy! Hel'in enesi bandajlyd. Sarglar bann zerinden dolayordu. Yzndeki rkler hl erik rengindeydi. Gmleinin iinde kolunun st ksm bedenine sk sk balanm, hareketi nlenmeye allmt. Her iki eli bilekten parman ikinci eklemine kadar sarglar iindeydi. Hel enesini oynatmakszn konutuundan, pek bouk bir sesle. Sen kendin de pek iyi grnmyorsun. Pierre. dedi. Pierre omuzlarn kaldrd. Benimki bir ey deil. Ama bakn, ellerimiz ayn! Yanklarn stne srlm melhemi saklamak iin balanan sarglar gsterdi. Bir kann da st rmt. Hel, Pierre'in dmelenmemi gmleinin gsnde koyu renk bir leke fark etti. Herhalde arab iyi tutamad iin elinden kaydrm olacakt. Ban nasl bu hale geldi? diye sordu ona. Haydutlar yapt, m'sy. Bir tanesi bama dipikle vurdu. Onlar durdurmaya alrken. Ne olduunu anlat bana. Ah, M'sy! ok korkuntu! Sen anlat. Sakin ol ve anlat. sterseniz kapnn yanndaki odama gidelim mi? Size bir bardak arap ikram ederim, belki bir tane de kendim ierim. O zaman anlatabilirim belki. Olur. Pierre'in giri kaps yanndaki evine yrrlerken ihtiyar bahvan, Bay Hel'e kendi evinde kalmasn nerdi. Haydutlar onun evine bir ey yapmamlard. Hel yaylar krlm byk koltua oturdu. Pierre stndeki hrdavat kaldrp konuuna yer amt. kisini de ieden iiyordu. ieyi tutmak daha kolayd. Dnp pencereden vadiye doru bakt. 425

alyordum. M'sy, diye anlatmaya balad. Binlerce ile meguldm. Madam, Tardets'e telefon etmi, uaa gitmek iin taksi armt. Bir yandan o taksinin gelmesini bekliyordum. 0 srada uzaktan, dalarn tepesinden gelen uultular duydum. Ses gittike ykseldi. Kocaman uan bcekler gibi geldiler. Dalarn tepesinden buraya indiler. Neler geldi? Haydutlar! Otojiro'lara binmilerdi! Helikopterlere mi? Evet. ki helikopter. Byk bir grltyle parka kondular ve ilerindeki adamlar kustular. Adamlarn hepsinde tfekler vard. atoya doru koarken birbirlerine sesleniyorlard. Pelerinden bardm, onlara buradan gitmelerini syledim. Mutfaktaki kadnlar bararak kasabaya doru katlar. Ben haydutlarn peinden koup derhal gitmezlerse Bay Hel'e syleyeceimi haykrdm. Birisi bana tfeiyle vurdu, yere dtm. Byk grlt oldu! Patlamalar! O sre iinde otojiro'lar parkta duruyor, tepelerindeki kanatlar dndrerek bekliyorlard. Ayaa kalkabildiim zaman atoya kotum. Onlarla dvmek istiyordum M'sy. stiyordum dmeyi! Biliyorum. Evet. Ama o sra onlar makinelerine doru kouyorlard. Beni tekrar yere yktlar! atoya vardm zaman... Ah, M'sy! Her ey yok olmutu! Her taraf ate ve duman iindeydi! Her taraf! O srada, M'sy... Ah, ulu Tanrm! Madam grdm. Yanmakta olan taraftaki pencerede. evresini alevler sarmt. eriye daldm. Tepeme ateler yayordu. Yanma vardmda ylece duruyordu. kmak iin yolunu bulamyordu! Pencerelerin cam stne patlamt. Ve krlan camlar... Ah, m'sy... camlar! Pierre gzyalarn tutmaya abalyordu. Bandan beresini ekip yzn onunla kapatt. Alnndaki eri izgi gne yan yzn bembeyaz tepesinden belirgin biimde ayryordu. Krk yldan beri ak havaya beresiz kmamt. Gzlerini bereyle kurulayp yksek sesle homurdand, bereyi tekrar bana geirdi. Madam tutup darya kardm. diye devam etti. Yolumuz ate iindeki yntlardan tkanmt. Onlar elimle ekmek zorunda kaldm. Ama onu kardm! kardm! Ne var ki o camlar!... Pierre daha faz426

la dayanamad. Burun deliklerinden aaya akan gzyalarn yutuyordu. Hel kalkp ihtiyar kucaklad. Cesur adamsn. Pierre. dedi. , Ama siz yokken burada patron benim! Ve onlar durdurmay baaramadm! Bir insann yapabilecei her eyi yaptn! Onlarla dvmeye altm! Biliyorum. Ya Madam? yileecek mi! Yaayacak. Ya gzleri? Hel baklarn Pierre'den kard, derin bir soluk alp ar ar brakt. Bir sre hi konumad. Sonra ksrp boazn temizleyerek, Yaplacak ilerimiz var, Pierre, dedi. Ama. M'sy. Ne i var? ato yok oldu! Oray temizleyeceiz ve geriye kalan onaracaz. Gerekli adamlar tutmak ve onlara ne yaplacam gstermek iin sana ihtiyacm var. Pierre ban iki yana sallayp duruyordu. atoyu korumay baaramamt. Artk kendisine gvenilemezdi. Adamlar senin bulman istiyorum, diye devam etti Hel. Enkaz temizlettir. Bat kanadm, odalara rzgr girmeyecek biimde onart. K geirebilmemiz iin ne gerekirse yaptr. Bahar geldiinde yeniden inaata balarz. Ama, M'sy. Bu atoyu yeniden yapmak sonsuza kadar srer! Bitirebiliriz dememitim, Pierre. Bahvan bu sz dnd. Peki, dedi. Peki. Ha, bir mektubunuz var M'sy. Bir mektup, yannda da bir paket. Buralarda bir yerlerde olmal. Koltuklarn stne, bo kutulara bakyor, her tarafa ylm eyalarn arasnda aranp duruyordu. Hah, ite burada. Tam sakladm yerde. Mektup da, paket de Maurice de Lhandes'dan geliyordu. Pierre kendini yeni bir bardak arapla glendirmeye alrken Hel, Maurice'in mektubunu okudu.

427

Sevgili dostum, Mektubuma beni gldrecek ve seni utandracak kadar melodra-matik bir szle balarken artk havarilik iddiamdan tmyle vazge tim. Fakat sylemek istediklerimi baka trl sylememe de olanak yok. Bu yzden ben de o sz kullanmak zorundaym ite. Sen bu mektubu okurken ben lm olacam Nicholai. (Burada hayaletimin ataca kahkahay dinleyerek dur ve kendi utancn geitirmeye al.) Sana olan yakn duygularmn birok nedeni var. Ama tanesini sylesem yeter. Birincisi: Sen de benim gibi hkmetlere ve irketlere epey dert olmu, korku salm birisin, ikincisi: Estelle'den sonra, hayatmda tek konutuum insansn. ncs de: Benim fiziksel grnmm hibir zaman nemsemediin gibi, grmezlikten gelmeye de almadn. O konuda erkek erkee konumaya kalkarak duygularm incitmedin. Sana bir armaan gnderiyorum (Hehalde amsmdr bile, obur domuz seni! Bu armaan, gnn birinde sana yarar olabilecek bir ey. Amerika hakknda elimde bir ey olduunu sylemitim, hatrlyor musun? Hani Hriyet Heykelinin srtst yatp neresini istersen orasn sana sunaca ey? te aada! Sana yalnzca fotokopisini yolluyorum. Orijinalini imha ettim. Ama dman tabii imha ettiimi bilemez. l olduumu da bilemez. (Bunu imdiki zamanda yazmak ne kadar garip!) Orijinallerin benim elimde, basl dme durumunda olmadn bilmelerine olanak yok. Demek ki sen biraz inandrma gc kullanarak onlara her istediini yaptrabilirsin. Zekm beni lmden sonraki hayata inanmaktan kurtarm bulunuyor, ama lmden sonra hl can skabilmek mmkn. te bu dnce zevk veriyor bana. Ltfen Estelle'i arada srada ziyaret et. Kendisini ekici hissetmesini sala. Harika Doulu'na da sevgilerimi syle. Dosta duygularla. Not: Geen akam yemekte, baln limonunun az olduunu sylemi miydim? Dorusu sylemem gerekirdi. Hel paketin ipini koparp at, iindekileri gzden geirdi. Makbuzlar, fotoraflar, ksa notlar, plklar... hepsi John F. Kennedy cinayetine karm kiilerle ve hkmet kurulularyla ilgiliydi. Bir de

cinayeti rtbas etme faaliyetleriyle. zellikle kiinin ifadeleri ilginti. Biri emsiye Adam dedikleri gibi, ikincisi Yangn Merdivenindeki Adam, ncs de Knoll Komandosu diye adlandrland. Hel yavaa ban sallad. Gerekten gl bir silht bu paket. Pierre'in odasnda sosis, ekmek ve soandan oluan, arabn yardmyla boazdan geen hafif yemek yedikten sonra birlikte araziyi gezdiler. atodan zellikle uzak durmaya alyorlard. Akam olmak zereydi. Koyu renk bulutlar dalarn doruklarnda toplanyor gibiydi. Hel kendisinin birka gn iin gitmesi gerektiini, dner dnmez onarma balayabileceklerini anlatt. Bu i iin bana gvenebilir misiniz M'sy? Sizi koruyamadm bile bile? Kendine acyordu Pierre. O gn ayk olsa Madam' ok daha iyi koruyabileceine inanmaktayd. Hel konuyu deitirdi. Yarn hava nasl olacak. Pierre? Yal adam gkyzne ilgisiz gzlerle bakt, omuz silkti. Bilmiyorum, m'sy. Dorusunu isterseniz ben aslnda havay okuyamam. Yalnzca yle grnmeye alrm. nemli olaym diye. Ama senin tahminlerin hi yanlmaz Pierre. Her zaman o tahminlere gvenirim ve ok da yaralandm. Pierre hatrlamaya alr gibi kalarn att. yle mi M'sy? Senden t almadan dalara kmaya dnyada cesaret edemem. yle mi? Bu herhalde akim, yala gelen tecrbenin ve Bask kannn bir karmndan geliyor. Ben de zamanla yalanacam. Tecrbe de edinebilirim. Ama Bask kan.. Hel nnden gemekte olduklar aa ktne bakp iini ekti. Pierre bir sre bu szleri dnerek sesiz kald. Sonunda, Biliyor musunuz. Galiba haklsnz M'sy. dedi. Doutan bir yetenek bu herhalde. Ben kendim de gkteki belirtileri okuduumu sanyorum ama, aslnda bir yetenek bu. Benim rkma zg bir ey. Bakn .imdi beyaz bulutlarn kenarlar kzl grnyor. Ayn bu srada inmekte olduunu da unutmamak gerekir. Kular da sabahleyin alaktan uuyorlard. Bundan kesinlikle anlayabiliriz ki yarn hava... 429

ALOS'TAKI KLSE Peder Xavier'i ba eik, parmaklar akaklarna dayalyd. Gnah karmak iin bitiik kulbede oturan kadnn yzn gremi-yordu elleri engel olduu iin. Bunu bilerek byle yapard. Hem karsndakine anlay gsteriyormu gibi grnr, yzne bakmaz, hem de bu arada kendi dncelerine vakit ayrrd. Kardaki, ufak tefek gnahlarnn ayrntlarna girip Tanry inandrabilmek amacyla o uzun ve can skc konumay yaparken, kocasnn iki imesini nleyemedii, Madam Ibar'n dedikodularn dinledii, olunun kiliseye gelecei yerde ava kmasna izin verdii iin af dilerken sklmyordu bylelikle. Kadn her sustuka papazn azndan soru tonunda bir nlem ykseliyordu yalnzca. Zihni ok daha nemli konularla doluydu. O sabah vaazda bir batl inantan yararlanm, halkn dikkatini kazanmaya, oradan da inan ve devrim konusuna dnmeye almt. Kendisi dal Bask'larn btl inanlarn paylamayacak kadar aydnd. Ama Tanr'nm bir askeri olduuna gre, kilise adna eline geen her silh kullanmas gerekliydi. Sagarra (ge uu) srasnda an almasnn apansz gelecek lme iaret ettiini o da duymutu. Krsnn yanma bir saat koymu, aln tam Sagarra srasna ayarlamt. Cemaat saatin vurduunu duyunca birden soluunu tutmu, bunu uzunca bir sessizlik izlemiti. Papaz buradan hareketle, olayn ne anlama geldiini aklamt. lecek olan, Bask halkna yaplan eziyetlerdi. Bir de tabii devrim hareketinin iine szan Tanrsz etkenler. Halk zerinde yaratt etkiden mutluydu papaz. Daha o sabah bir sr akam yemei daveti almt. Ky evlerinde gece yatsna kalmas da istenmiti. stelik akamst gnah karmaya gelenler de pek oktu bugn. Genellikle kadnlar tabii ama bir hayli de erkek. Yallar. Ama olsun. Bu kadnn gnahlar da hi bitmeyecek miydi yoksa? Akam oluyordu. Kilisenin ii pek lolamt. Karn gurulduyordu papazn alktan. eriye girmeden nce, bekleyen kuyrua bir gz at430

m, kadnn en sonuncu kii olduunu fark etmiti, iini ekip kadnn szn kesti. Ona sa'nn her eyi anladn ve affettiini syleyip pimanlk dualar okumasn tledi. Kendini nemli saysn diye. Kadn kulbeden ktktan sonra papaz arkasna yasland, onun kiliseden de kmasn bekledi. Davet edildii bele ziyafete fazla erken gitmek yakk almazd. Tam kalkmaya hazrland srada perdenin hrts duyuldu, bitiik kulbeye bir kii daha girdi. Peder sabrszlkla iini ekti. ok yumuak bir ses. Dua etmek iin yalnzca birka saniyen var, Peder. dedi. Papaz gzlerini ksp kafesin arasndan kar taraftakini grmeye alt, birden soluu boaznda kald. Karsndaki insann suratnn etraf bandajla sarlmt. llerin enesi dmesin diye nasl sarlrsa yle. Bir hortlak! Peder Xavier batla inanmayacak kadar iyi eitilmiti. Kafesten geri ekildi, ha nnde tutarak, Defol! dedi. Iabi! Yumuak ses. Benat Le Cagot'yu hatrlyor musun? diye sordu. Kimsin sen? Ne... Aradaki kafes atr utur krlp devrildi, Le Cagot'nun makila's papazm kaburgalar arasna dald, kalbini deldi, onu kulbenin arka duvarna mhlad. Artk ky halknn Sagarra inancn sarsmaya kimsenin gc yetmeyecekti. Kantlanmt nk. Birka ay iinde Le Cagot efsanesine yeni ve renkli paralar eklendi. Le Cagot dalarda kaybolmutu. Ama Bask zgrlk mcahitleri nerede ona ihtiya duysa hemen orada beliriyordu. Le Cagot'nun makila's onun cn almaya karar vermi, kendi kendine Alos'a kadar uarak onu gammazlayan hilekr papaz cezalandrmt.

431

o NEW YORK

Lks zel asansrde yukarya karken Hel enesini iki yana oynatp duruyordu. Bu toplanty ayarlamaya alt sekiz gn iinde vcudu kendini iyi onarmt dorusu. Geri enesinde biraz katlk vard ama artk o sarglara ihtiyac kalmamt. Elleri hl hassas olmakla birlikte bandajlar artk kmt. Alnndaki rklerin son sar lekeleri de bitmiti bugnlerde. Asansr durunca kap bir d ofise ald. Masann banda oturan sekreter ayaa kalkp onu bo bir tebessmle karlad. Bay Hel! Bakan birazdan gelecek. Dier Bay ierde bekliyor. Onun yanna girmek ister misiniz? Sekreter gen ve yakkl bir erkekti. pek gmleinin gsn iliklememiti. Pantolonu dapdard. Dokusu, penisinin biimini belli edecek trdendi. Hel'i ierdeki resepsiyon odasna gtrd. Buras krsal yerlerdeki evlerin salonu gibi denmiti. Pufla koltuklarn kuma iekliydi. Sonra dantel perdeler, alak bir ay masas, iki sallanan koltuk, cam kapakl etajerde biblolar, piyanonun stnde bir ailenin kuak fotoraflar. Kanepeden ayaa kalkan adamn izgileri Sami rkndan geldiini belirtiyordu ama, aksan Oxford'du. Bay Hel? Sizinle tanmay ok istiyordum. Adm Bay Able. Bu tr konularda OPECi temsil ederim. El skarkenki an basks cinsel eilimlerini belli ediyordu. Ltfen oturun. Bay Hel. Bakan neredeyse gelir. Son dadikada bir ey kt, bayan yanmzdan birka dakika iin uzaklatrd. Hel odadaki zevksiz koltuklardan en iyisini seti. Bayan m? Bay Able mzikli bir kahkaha att. Bakann kadn olduunu bilmiyor muydunuz? diye sordu. Bilmiyordum. Kendisine neden Bayan Bakan dedirtmiyor o halde? Amerikallar kelimeyi irkinletirmek pahasna bile olsa byle durumlara bir are bulmaya pek merakl olurlar. Siz de greceksiniz ya... Bakan gelenee pek aldrmaz. Dnyann en gl insanlarndan biri olduu iin kendisini kantlamak 432

zorunda deildir. Eitlik iddias onun durumunda aaya inmek saylr. Bay Able glmseyip ban yana edi. Biliyor musunuz. Bay Hel, Ana beni bu toplantya armadan nce sizin hakknzda epey ey rendim. dedi. Ana? Bakana yakn olan herkes onu Ana diye arr. Bir aile akas gibi. Ana irketin ba, ad da Ana... anlyorsunuz ya? Anlyorum, evet. D ofisin kaps ald, adaleli bir gen, enfes gne yan cildiyle kapda belirdi. Bukle bukle altn sars salar vard. Elinde bir tepsi tutuyordu. Bay Able ona. uraya brak. dedi, sonra Hel'e dnd. Herhalde Ana ay bana servis yaptracaktr. diye tahmin yrtt. Plaj cankurtaranna benzeyen gen, ay takmn masaya yerletirdikten sonra kt. Takm kaba porselendendi. Desenleri mavi. Bay Able, Hel'in fincanlara bakmakta olduunu gzden kar-mad. Ne dndnz biliyorum. dedi. Ana ev eyasna benzeyen eyler kullanmay sever. Renkli gemiinizi de biliyorum. Bay Hel. Bir sre nce size ait bir brifing toplantsna katlmtm. Tabii sizinle tanabileceimi hi umamyordum zellikle Bay Diamond rapor verip ldnz bildirdikten sonra. nann ki Ana irket zel polisinin evinize yaptklarn duyunca ok zldm. Bence bu affedilmez bir barbarlk. yle mi? Hel bu gecikmeden sabrszlanmaya balamt. Vaktini bu Arap'la ene alarak geirmeye niyeti yoktu. Ayaa kalkp piyanoya doru yrd, ereve iindeki resimlere bakt. O srada i ofisin kaps ald, Bakan ieriye girdi. Bay Able hemen ayaa kalkt. Bayan Perkins, size Nicholai Hel'i takdim ederim, dedi. Kadn Hel'in elini tutup kendi ksa, tombul parmaklar arasnda skt. Bilemezsiniz sizinle tanmak iin nasl sabrszlanyordum, Bay Hel. dedi. Elli be ya dolaylarnda, tombul bir kadnd. Anne gibi ak ifadeli gzleri vard. Boynu, kat kat enesinin arkasna saklanmt. Kr salar topuz yaplm, evrede bir ksm tel tel dklibumi 433/28

mt. Gvercin gsl etli kollu, dirsekleri gamzeli bir kadn. Mor ipekli bir elbise giymiti. Gryorum ki aileme bakyorsunuz, dedi. Onlar benim en byk gurur ve zevk kaynam. u taraftaki torunum. ok yaramaz bir eydir. Bu da Bay Perkins. Harikulade bir insan. Kordonbl dzeyinde a ve iek yetitirmeye de eli ok yatkn. Adet bir sihirbaz. Resimleri szp ban sevgi dolu bir ifadeyle sallad. Eh, belki iimize dnsek iyi olur, dedi. ay sever misiniz, Bay Hel? Kendini koltua brakrken poflad. ay olmasa ben ne yapardm, bilemiyorum! diye ekledi. Size yolladm bilgilere baktnz m Bayan Perkins? Bir yandan Bay Able'a bakp elini havaya kaldrm, poet ay imek istemediini belirtmiti. Bakan ne eilip elini Hel'in koluna dayad. Bana Ana deseniz olmaz m? diye sordu. Herkes yle der. Bilgilere baktnz m, Bayan Perkins? Kadnn yzndeki scak tebessm yok oldu. Sesi metalik bir tona brnd. Baktm. Bu konumann n art olarak sizden Bay Diamond'a yaadm bildirmeyeceinize dair sz istemitim. Hatrlyor musunuz? O n art kabul etmitim. Kadm abucak Bay Able'a bakt. Bay Hel'le olan muhaberatmz yalnzca ben okuyabilirim, dedi. Bu konuda herkesin bana uymas gerekli. Tabii, Ana. O halde? diye sordu Hel. Bizi keye kstrm olduunuzu inkr edecek deilim, Bay Hel. Birok nedenden tr u sra ortal kartrmak istemiyoruz Hele Kongre, Gracker'in Enerji Kanununu grrken. Durumu doru anlamsam, size kar bir harekette bulunduumuz takdirde elinizdeki bilgileri Avrupa basnna vereceksiniz. Bilgiler u anda i-ko'nun Gve diye adlandrd kimsenin elinde. yle, deil mi? Evet. Demek her ey fiyat sorununda dmleniyor, Bay Hel. Fiyatnz ne kadar? 434

Birka madde. Bir kere VVyoming'de bana ait olan bir araziyi aldnz. Onu geri istiyorum. Bakan tombul elini havada sallayp bu kadar kk bir ayrntnn nemi olmadn belirtti. Size bal irketlerin arazime yz mil yarap uzaklndaki alan iinde btn maden aramalarna son vermesini istiyorum. Bayan Perkins'in enesi, fkesini kontrol altna almaya altn belli edecek biimde oynuyordu. Buz gibi gzleri Hel'e dikilmiti. Gzlerini iki kere krptktan sonra, Peki, dedi. kincisi, svire Bankasndaki hesabmdan aldnz para. Tabii. Tabii. Hepsi bu kadar m? Hayr. Bana verdiiniz bu tavizleri istediiniz zaman kolaylkla geri alabileceinizi biliyorum. Bu nedenle bilgileri belirsiz bir sre boyunca hazr bekleteceim. Herhangi bir ekilde bana zararnz dokunursa mekanizma harekete geecektir. Anlyorum, iko'nun dediine baklrsa Gve denen bu adamn salk durumu ktym. O dedikoduyu ben de duydum. Herhalde farkmdasmzdr. O ld anda korunmanz ortadan kalkyor. Pek saylmaz, Bayan Perkins. Korunmann kalkmas iin hem o lmeli, hem de siz onun ldnden emin olmalsnz. Oysa ben sizin onu asla bulamadnz ve ne biim biri oduu hakknda da zerre kadar fikriniz olmadm biliyorum. Gve'yi arama abalarna hz vereceinizi tahmin ediyorum ama, onun asla bulamayacanz bir yerde gizli olduunu bildiim iin bir kumar oynuyorum. Greceiz. Bizden baka bir dileiniz var m? Evet var. Adamlarnz evimi mahvettiler. Onarmak kabil olmayabilir. Artk o atoyu yapanlarn kalitesinde sanat bulunmuyor. Ama ben gene de bir denemek istiyorum. Ka para? Drt milyon. Hibir ev drt milyon etmez. Be milyon oldu. 435

Sevgili ocuum, ben hayata atldmda elimde bu sylediinin drtte biri kadar para vard ve eer sanyorsan ki... Alt milyon. Bayan Perkins'in az bir anda kapand. Tam bir sessizlik oldu. Bay Able baklarm onlardan ayrd. kisi ay masasnn zerinden birbirlerine bakp duruyorlard. Biri buz gibi sabit baklarla, teki inik gz kaplarnn altnda glen yeil gzlerle. Bayan Perkins kendini sakinletirmek iin derin bir soluk ekti. Pekl. dedi. Ama umarm bu artk isteklerinizin sonuncusudur. Korkarm ki deil. Fiyatnz piyasa tavanna vard. Amerika karlaryla Ana irket karlar arasndaki paralelliin de bir snr var. Sanrn son isteim sizi memnun edecek, Bayan Perkins. Eer Bay Diamond adl adamnz iini baarl biimde yapm olsayd, kiisel duygularnn, bana olan dmanlklarnn mantn etkilemesine izin vermeseydi, bugn bu konumay yapmak zorunda kalmayacaktnz. Son isteim onunla ilgili. Diamond'u istiyorum. Starr adl CIA bknn istiyorum ve bir de Bay Haman dedikleri o Filistin Kurtulu rgt acemisini istiyorum. Bunu ek bir deme olarak grmeyin. Size bir hizmet yapm oluyorum bylelikle... Ehliyetsizlii, beceriksizlii cezalandryorum. Ve bu da son isteiniz, yle mi? Evet, bu son isteim. Bakan, Bay Able'a dnd. Kara Eyllclerin o uak kazasnda lmesini senin lkeler nasl karlad? diye sordu. u ana kadar yalnzca kaza olarak biliyorlard. Onlara iin bir dizi cinayet olduunu sylemedik. Sizden talimat bekliyorduk, Ana. Anlyorum. Peki, bu Bay Haman... Filistin liderine akraba oluyordu galiba. Evet, yle, Ana. lmn nasl karlayacaklar? Bay Able bir sre dnd. Gene baz tavizler vermemiz gerekecek ama, idare ederiz sanyorum, dedi. 436

Bayan Perkins tekrar Hel'e dnd. Yzne birka saniye baktktan sonra, Kabul, dedi. Hel ban sallad. yle ayarlanacak. diye anlatt. Dia-mond'a Kennedy Cinayeti ile ilgili elinizdeki bilgileri gstereceksiniz. Gve'yi bulmak iin bir ipucu ele geirdiinizi anlatacaksnz. O adam ldrp orijinalleri alma iini kendisinden baka hi kimseye veremeyeceinizi, nk bakasna gvenemeyeceinizi syleyeceksiniz. Kendisinden bakalarnn bu bilgileri grmesini o da tehlikeli bulacaktr. Diamond'u spanya'nn Bask blgesinde bulunan Onate kyne gndereceksiniz. Orada bir rehber onu bulup dalara karacak, Gve'nin yanma gtrecek. Ondan sonrasn ben idare ederim. Daa karken her nn de silhl olmasn zellikle istiyorum. Bakan gzlerini Hel'den ayrmakszm, Bay Able'a, Dinledin mi? diye sordu. Evet, Ana. Kadn ban sallad. Yzndeki kat ifade bir anda yumuad, glmsemeye dnt. Parman Hel'e doru sallayarak. Yaman adamsn, delikanl. dedi. Tam pazarlksn. Ticaret dnyasnda ok ykselebilirdin. yi bir i adamnn nitelikleri var sende. Bu hakareti duymam olacam. Bayan Perkins gld, boynundaki boncuklar sakrdad. Seninle oturup sohbet etmeyi ok isterdim, evlt. dedi. Ama beni bekleyenler var. Bir grup gen, atom enerjisi tesislerimizden birine kar gsteriye girimiler. Genler artk eski gnlerdeki gibi deil ama, ben gene de seviyorum yaramazlar. Koltuktan kalkt. Dedikleri doru aslnda. diye sylendi. Kadnlarn ii bitmek bilmiyor. 437

o MAARA BLGES/COL. PERRE ST. MARTN Bkkn ve ayn zamanda fiziksel adan ok yorgun olmas bir yana, Diamond bu sisin iinde, beline balam ipe tutunarak ilerlerken, ayrca gln de olduu kansndayd. On adm kadar ilerisinde yryen rehberi ancak arasra, o da, hayal meyal seebiliyordu. pin ucu kendi belinden arkaya doru uzanyor, sisin iine dalp grnmez olduktan biraz sonra Starr' kavryor, ondan sonra da Filistin stajyeri Haman'n beline dolanyordu. Dinlenmek iin her oturularnda yaknyordu Haman. Byle saatler sren sk jimnastiklere alkn deildi Arap. Yeni ald da botlar bileklerini vuruyor. pi tutmaktan kol kaslar aryordu. Brakamazd ama ipi. Byle bir yerde kaybolup tekbama kalmay asla gze alamazd. Onate'deki otelde iki gn nce giyinip aynaya baktnda, yeni ald da kl iindeki imaj houna gitmi ama hi de byle durumlara decei aklna gelmemiti. Romantik bir klkt stndeki dorusu. Hele belindeki ar Magnum da hesaba katlrsa! Aynadaki kat baklar profesyonele hayran kalnm, belinden Magnumu abuk ekme egzersizleri bile yapmt. Bir ay nce o da yaylasnda ne kadar keyiflendiini de hatrlyordu. Starr o Yahudi kzn ldrdkten sonra kendisi de tabancasn kzn vcuduna boaltrken. Diamond'u bu fiziksel koullar kadar rahatsz eden ikinci bir ey de, nlerindeki t gibi rehberin durmadan kendi kendine mrldanmas, arklar sylemesiydi. Hele o derin ukur ve uurumlarn yanndan geerken. Hi konumamasna karn bu tehlikelere onlarn dikkatini ekmeyi bilmiti rehber. Kollarn iki yana uzatp gzlerini ve azn aarak den bir adam taklidi yapmt. Sonra da avularn birbirine dayayp gzlerini yukar devirmi, dua eder poza girmiti. Genizden sylenen Bask arks Diamond'un sinirlerini bozuyordu. Hem ses sanki bir yerden deil de, her yerden gelir gibiydi. Sis zerrelerinde yankland iin. Su altndaym gibi. Diamond bir ara rehbere daha ne kadar bu beyaz orbann iinde yryeceklerini sormutu. Gve'nin sakland yer ne kadar 438

uzaktayd! Ama rehber ona cevap olarak yalnzca srtm ve ban sallamt. Kydeki Bask, kendilerini bu da rehberine teslim ederken Diamond ona bu adamn ngilizce bilip bilmediini sormu, adam da Biiirazck. diye karlk vermiti. Bir sre sonra Diamond rehbere ne kadar yollar kaldn sorunca da ayn cevab ald. Biiirazck. Garip bir cevapt bu. Diamond bunun zerine rehbere adnn ne olduunu sordu ve onu da rendi. Biiirazck. Tamam te bu harikayd! Diamond, Bakann bu ie neden zellikle kendisini yolladn anlyordu. Byle hassas bir durumda kadnn kendisine gvenmesi iyiydi. Hele Kara Eyllcler'in lm zerine Diamond'un ofisine yollad o sert notlardan sonra, baya sevindirmiti bu durum Dia-mond'u. Ama iki gndr byle bellerinden iple bal durumda, sisin iinde trmanp duruyorlar, bu anormal k gzlerini yakyor, onlara ikence ediyordu. Akam yemei olarak bayat ekmeklerini bir tan zerine oturup yedikten sonra, buz gibi, rahatsz bir gece geirmilerdi. Yo, bayat ekmein yannda insann azn yakan yank sosislerle Diamond'un bir trl kullanmay beceremedii deri tulumdan iilen o sert arap da vard tabii. Daha ne kadar yol kalmt acaba Gve'nin yerine? u sersem kyl bari arky kesseydi! O anda kesti. Diamond neredeyse srtp duran rehbere toslayacakt. Kayalarla dolu yaylann orta yerinde duruvermiti adam. Her yanlar tehlikeli maaralarla, ukurlarla doluydu. Starr'la Haman yanlarna geldiinde rehber iaretle bir eyler anlatmaya alt. Onlar burada bekleyecek. Kendisi, her ne iinse, biraz ileriye gidip gelecekti. Diamond her kelimeyi tane tane karmaya alarak, Ne... kadar... bekleyeceiz? diye sordu. Biiirazck. Rehber bunu syleyip kaln bir bulutun iinde grnmez oldu. Bir an sonra rehberin sesi her ynden birden geldi. Rahatnza bakn, dostlarm. Starr, Bu sersem Amerikanca biliyormu meer, dedi. Ne oluyoruz? Diamond ban iki yana sallyordu. evrelerini saran sessizlikten pek tedirgindi. 439

Dakikalar geti. Kaybolmann ve bu tehlikeli yerin verdii duygu, Arabm ikyetlerini bile dindirmiti. Starr tabancasn karp horozu kaldrd. Nicholai Hel'in hem uzaktan, hem yakndan gelen sesi o tipik yumuak tonu tayordu. Durumu kaptrdn m artk, Diamond? Gz kamatran n iinde ileriyi grmeye savatlar. Hibir ey yoktu. Starr, Byk sa! diye mrldand. Haman titremeye balamt. Hel onlardan on metre kadar ilerde, prl prl parlayan sis rtsnn iinde, gzkmeden dikilip duruyordu. Her birinin yayd titreimleri okumaya alrken ban yana emiti. Yaknlk alglamas her titreimde de panik duygusu seziyordu ama dereceleri farklyd. Arap neredeyse paralanp yere dklecekti. Starr sisin iine kr kurunlar yadrmak zereydi. Diamond ise kendini kontrol etmeye abalyordu. Yayln, diye fsldad Starr. lerinde tek profesyonel oydu. Hel, Starr'm sola doru ilerlediini hissetti. Arap dizlerinin ve ellerinin zerinde sa tarafa gidiyordu. Gremedii derin maaray elleriyle yoklayarak bulma abasmdayd. Diamond olduu yere aklmt. Hel, Hollandal sanayicinin kendisine yllar nce verdii iki pis-tolun horozlarm kaldrd. Starr'm titreimleri soldan yaklayordu. Hel kabzay elinden geldii kadar sk kavrad. Tel sas'lnn titreimlerinin tam ortasna nianlayp tetii ekti. Salan kurunlarn kard ses kulaklar sar edecek trdendi. Frlayan on sekiz mermi bir an sisin iinde bir delik aar gibi oldu. Hel, Starr'm geriye doru utuunu grd. Kollarn iki yana am, ayaklar yerden kesilmiti. Gs ve yz delik deikti. Sis hemen tekrar kapanp, alan gedii onard. Hel, pistolu uyuan elinden yere att. Silhn geri tepmesi dirseini fena halde zonglatmt. Kulaklar patlamann etkisinden sarlam olan Arap titremeye balad. Vcudunun her hcresi oradan kamaya can atyordu... ama hangi yne doru? Dizleri ve elleri zerinde dururken haki 440

renkli pantolonunun anda giderek byyen koyu kahverengi bir leke belirmiti. Mmkn olduu kadar yere yakn kalmaya alarak santim santim ilerledi. Kr sisin iinde grme sava veriyordu. nnde bir kaya belirdi. Aralar bir adm olunca kayann ekli de meydana kt. Arap gven duyabilmek iin kayay kucaklad ve sessizce hkrd. Hel'in sesi yumuack, ve ok yakndan geldi. Ka, oban? Arap irkilerek iki adm yana frlad. Son l epey uzun srd. Derin bir maarann azndan ieri umu, dipteki amur batakln iine dmt. Dklen talarn yanklar bittii zaman Hel srtn kayaya yaslad ve iine yava, derin bir soluk ekti. kinci pistol elinde sallanyordu. Konsantrasyonunu Diamond'a yneltti. Diamond hl eski yerinde, melir pozisyonda duruyordu. Sisin iinde, biraz ileride, sola doru. Arabn son lndan sonra sessizlik sarmt Diamond'un evresini. Azndan ksa ksa soluyor, ses karmamaya alyor, gzleri saa sola dnp sisin iinde grebilecei bir ey aryordu. Derisi, cannn yanacan beklercesine rpermekteydi. Sonsuz bir on saniye geti, sonunda Hel'in cezaevi fslts geldi. Eeee? stediin bu muydu. Diamond? rgt adamnn en byk hayalini yaamaktasn. Kovboylayojimbo kar karya! Holandn m? Diamond ban lgnlar gibi saa sola dndrp sesin hangi ynden geldiini anlamaya alt. Olmuyordu! Her yn doru gibiydi. Sana yardm edeyim, Diamond. u anda benden bir sekiz metre kadar uzaktasn. Hangi yn? Hangi yn? Bari ate et. Diamond. Belki ansn tutar. Konumamalym! Sesime ate edecek! Diamond ar Magnum'unu iki penesiyle kavrayp sisin iine ate etti. nce sola, sonra saa, sonra daha ak sola. Hl ate ederken. tolu it! diye haykryordu. Seni itolu it! 441

Derken tetik iki kere bo dt. Hel parmann ucuyla kulak memesine dokundu. Yap yapt oras. Yanyordu da. Kayadan uan bir para arpm. Yrtnt. Pis-tolunu kaldrp panik titreimlerinin geldii yere nianlad. Sonra duraklad, tabancay indirdi. Boa zahmet! Bu sis rts, plnlad intikam mekanik bir vahi hayvan avna evirmiti. Tatmin duygusu yoktu bu ite. Ne cesaret llebili-yordu, ne de ehliyet. nn de silhl geleceini bilen Hel yanna yalnzca iki pistol almt. Yani iki at hakk tanmt kendine. Bylelikle ortaya bir denge koyabileceini ummutu. Ama bu durumda? Sisin iinde duygusal enkaz haline gelmi bezirgann karsnda? Cezalandrlmayacak kadar irenti bu adam. Hel sessizce o kayadan uzaklamaya balad. Diamond'u orackta titreyerek, tek bana, korku iinde brakmakt niyeti. Her an kendini para para edecek patlamann sesini bekleyerek... Derken Hel durdu. Diamond'un Ana irket'in hizmetinde olduunu hatrlad. rgt adam. Denizleri kirleten sualt sondajlarn, doal araziyi didikleyen maden aramalarn, tundralara denen boru hatlarn, cierleri zehirlenecek kiilerin lklarna karn, burunlarnn dibine kurulan atom enejisi tesislerini dnd. O eski ataszn hatrlad. G ileri kimler yapmal? Yapabilenler. Derinden derine iini, grtlana sarlan tiksintiye hi aldrmadan dnd, kolunu uzatt. Diamond'un manyak l, silhn sesiyle yanks arasnda sandvi oldu. Siste alan yeni bir gedik, Hel'e delik deik vcudun havada dnp yeni bir bulut tabakasnn iine dtn gsterdi. oo ETCHEBAR ATOSU Hana'nm bu seferki durumu ok zayft. Tek silh, ustas olduu o sesler ve vajinal kontraksiyonlard. Hel'de ise dalgnln avan442

taj vard. Hareketlerini kontrol altnda tutabiliyordu. Pozisyonlar ok giriftti zaten. En kk bir yanl hareket canlarnn acmasna sebep olabilirdi. Btn avantjlarma karn, Seni.eytan! diye mrldanan gene Hel oldu. Hana onun artk zldnden kesinlikle emindi. O da kendini ne doru itip Hel'in doruuna katld. Zevkini yksek sesle ve byk hevesle ifade ediyordu. Birka saniye kranla kucaklatlar. Hel glmseyip bam sallad. Galiba gene kaybettim, dedi. Hana eytan gibi glerek. yle grnyor. diye karlk verdi. Hana tatami denmi odann eiinde oturuyordu. Karsnda Japon bahesinin enkaz vard. Kimonosunu kalalarna sarm, belden yukarsn plak brakmt. Oyunun dln kabul etmek zere. Bu seferki dl okanmak ve yourulmakt. Hel onun arkasna diz kmt. Parmak ularn Hana'mn omurgas zerinden yukarya doru kaydryor, ensesine sa diplerine rperme dalgalar yayyordu. Gzleri dalgnd Hel'in. Yz kaslar tmyle dinlenme halindeydi. Zihninin sonbahar huzuru iinde melankolik bir zevke kaymasna izin verdi. Kesin kararn bir gece nce vermiti artk. Ve dln de hemen almt. Gece saatlerce silh odasnda yere diz km durumda oturmu, oyun talarnn nasl dizili olduuna dnmt. Ana irketin er ya da ge onu koruyan zrh kaldracan biliyordu. Ya dinmek bilmeyen aratrmalar De Lhandes'in ldn ortaya karacak ya da Kennedy Cinayeti gnn birinde akla kavuacakt. O zaman gene peine decekleri ortadayd. Mcadele edebilir, rgt canavarnn eitli kollarn ve balarn kesebilirdi ama, sonunda kendisini naslsa ele geireceklerdi. Belki de bomba falan gibi kiisel olmayan bir yntemle. Byle bir olayda gurur pay neredeydi? ibumi neredeydi? Sonunda zihnindeki dnceleri yerine oturmutu. Onlar pei443

ne dnceye kadar burada Hana ile huzur iinde yaayacakt. Sonra da oyundan ekilecekti. Kendi isteiyle. Kendi eliyle. Oyunun durumunu bylece anlayp, gururunu nasl elden brakmayacana karar verdikten hemen sonra. Hel iinde yllarn biriktirdii tiksinti ve nefretin eriyip yok olduunu hissetmiti. Gemi denilen ey, gelecekten arndrld anda bir yn nemsiz ayrnt haline geliyordu. inde organik hibir ey kalmyordu. Gl olan, ac veren hibir ey. Hayatnn hesabn vermek gibi bir istek duydu. inde tad her paray gzden geirmek istedi. Gecenin ge saatinde lake masann bana diz kt. Masann stnde yalnzca iki ey vard. Kii-kava-san'm verdii Go talar, bir de imbai stasyonunda len ihtiyardan ald resmi basal mektubu. Bat dnyasnda ba bo dolat uzun yllar boyunca tane ruhsal pa tamt yannda. vey babasna olan sevgisini simgeleyen bu Go talarn. Japon ruhunu simgeleyen o hrpalanm mektubu, bir de bahesini... o bozduklar, mahvettikleri baheyi deil. Hel'in kafasndaki baheyi. zerinde alt bu kk arazi paras, kafasmdakinin zavall bir ifadesinden baka bir ey deildi. Bu ey yannda olduu srece kendini ok ansl ve zengin hissediyordu. Huzura yeni kavuan zihni bir fikirden bir anya doru uarken, ok doal olarak kendini o ok sevdii gen biimindeki ayrnda buldu. Sar gne ve uzun imenleriyle. Yuvaya dn... bunca yllk babo gezmeden sonra. Nikko? Hmmm? Hana arkaya, Hel'in plak gsne doru yasland. Hel onu kucaklayp salarn pt. Nikko beni bilhassa kazandrmadndan emin misin? Ne diye yapaym, byle bir eyi? Garip bir insansn da ondan. Ve ok da iyisin. Seni bilerek kazandrmadm. Bunu kantlamak iin de, gelecek sefere byk cezay uygulayalm. 444

Hana hafife gld. Bir cevap geldi aklma. dedi. ingilizce bir cevap. yle mi? Neredeyse OKEY, diyecektim. ff, bu korkun bir sz. Onu tekrar kucaklayp avularn memeleri zerine kapatt. Bu iin bir tek iyi yan varsa, o da senin bahen, Nikko. Ona bir ey yapmadklarna ok sevindim. Onca sene buray o kadar sevdikten, o kadar emek verdikten sonra, bir zarar verselerdi kalbim para para olurdu. Biliyorum. Ona bahenin mahvolduunu sylemenin bir anlam yoktu. Artk Hel'in hazrlad ay imenin saati de gelmiti.

445