T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)

DENZCLK

DENZDE ATIMAYI NLEME MANEVRALARI

ANKARA 2007

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr). Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulalabilir. Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.

NDEKLER
AIKLAMALAR ............................................................................................................... ii GR ..................................................................................................................................1 RENME FAALYET 1................................................................................................3 1. YETLEN GEMY GEERKEN ATIMADAN SAKINMAK.................................3 1.1. Gzclk ve Emniyetli Hz .......................................................................................3 1.2. Trafik Ayrm Dzenleri.............................................................................................4 1.3. Kanallar, Nehirler, Geit ve Boazlar ........................................................................6 1.4. Gemi Trafik stasyonlar............................................................................................7 1.5. Yetien Gemi ............................................................................................................7 1.6. Yetiilen Gemiyi Geme ...........................................................................................8 UYGULAMA FAALYETLER......................................................................................9 LME VE DEERLENDRME .................................................................................10 RENME FAALYET 2..............................................................................................13 2. PRUVA PRUVAYA YAKLAMADA ATIMADAN SAKINMAK ..........................13 2.1. Denizde Genel Trafik Ak.....................................................................................13 2.2. Pruva, Pruvaya Yaklama........................................................................................13 2.3. Pruva, Pruvaya Yaklamada atmadan Saknma ...................................................14 UYGULAMA FAALYETLER....................................................................................16 LME VE DEERLENDRME .................................................................................17 RENME FAALYET 3..............................................................................................19 3. AYKIRI ROTADA YAKLAMADA ATIMADAN SAKINMAK ............................19 3.1. Aykr Yaklama .....................................................................................................19 3.2. atma Rotas ........................................................................................................20 3.3. atma Rotasnda Davran Sorumluluu ...............................................................21 3.4. Kuvvetle Yrtlen Teknelerde Aykr atma Rotasndaki Saknma Manevras....21 3.5. Yelkenli Teknelerde Aykr atma Rotasndaki Saknma Manevras .....................22 3.6. Tekneler Arasndaki Sorumluluk .............................................................................22 UYGULAMA FAALYETLER....................................................................................24 LME VE DEERLENDRME .................................................................................25 RENME FAALYET 4..............................................................................................27 4. DAR SUYOLUNDAK DNLERDE ATIMADAN SAKINMAK .......................27 4.1. Dier Taraf Grnmeyen Dar Su Yolu ...................................................................27 4.2. Dier Taraf Grnmeyen Dar Suyolunda Dn.....................................................27 UYGULAMA FAALYETLER....................................................................................28 LME VE DEERLENDRME .................................................................................29 MODL DEERLENDRME...........................................................................................31 CEVAP ANAHTARLARI .................................................................................................34 NERLEN KAYNAKLAR ..............................................................................................35 KAYNAKA ....................................................................................................................36

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI 840UH0091 Denizcilik Gemi Ynetimi, Yat Kaptanl, Balk Gemisi Kaptanl Denizde atmay nleme Manevralar renciye; denizde atma ve atmann sz konusu olduu durumlarda nasl hareket edilmesi gerektii ile ilgili konularn verildii renme materyalidir. 40/16 Denizde atmay nleme aretleri ve Klavuz Seyri modllerini baarmak bu modln n kouludur. Denizde atmay nleme manevras yapmak. Genel Ama Bu modln sonunda gerekli ortam salandnda, denizde atmay nleme kurallarna gre denizde atmay nleme manevras yapabileceksiniz. MODLN AMACI Amalar Yetiilen gemiyi geerken atmadan saknabileceksiniz. Pruva pruvaya yaklamada atmadan saknabileceksiniz. Aykr rotada yaklamada atmadan saknabileceksiniz. Dar su yollarndaki dnlerde atmadan saknabileceksiniz. Deniz ve gemi veya similasyon (benzeim) programl laboratuvar (Denizde atmay nleme tz, pusula, pusula hedefesi, gemi dd). renme faaliyetlerinin sonunda kazandnz bilgi ve becerileri, kendi kendinizi lerek deerlendirebileceksiniz. Modln sonunda kazandnz yeterlik retmeniniz tarafndan llerek sizi deerlendirecektir.

SRE N KOUL

YETERLK

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

LME VE DEERLENDRME

ii

GR GR
Sevgili renci, Trafik; ulam yollarndaki insan ve aralarn gidi geli hareketidir. Bu hareketlilik esnasnda aralarn birbirinin engellememesi ve birbirine zarar vermemeleri iin birtakm kurallar konmutur. Bu kurallar bilmeden kimseye ara kullanma yeterlilii verilmez. Karayollarnda olduu gibi denizlerde de bir trafik vardr. Deniz aralar da bu alan iinde devaml hareket halindedir. Denizdeki trafikte belirli kurallara balanmtr ve bu kurallar Denizde atmay nleme Tz tarafndan belirlenmitir. Denizde krekli bot haricinde belirli bir deniz aracn kullanmaya yetkili klnan herkes, denizlerdeki bu trafik kurallarn; yani Denizde atmay nleme Tzn bilmek ve yeterlik belgelerini almak iin girdikleri imtihanlarda bu bilgiye sahip olduklarn ispat zorundadrlar. Denizde atmay nleme tz mesleki eitimimizde iki alnmtr. Birincisi, denizde atmay nleme iaretleri ve dieri de nleme manevralardr. Bu modlde tzn manevralar ile ilgili ksm hukuki mevzuatlarn karmak sistematiinden uzak, daha kolay bir allmtr. ayr blmde ele denizde atmay ilenmi ve sizlere sunum yaplmaya

RENME FAALYET1
AMA

RENME FAALYET 1

Bu faaliyet ile uygun ortam salandnda, Denizde atmay nleme Kurallarna gre yetiilen bir gemiyi atmadan geebileceksiniz.

ARATIRMA
Bir geminin kaptanna giderek almalarnz hakknda bilgi veriniz. Ondan izin alarak yetien geminin ne demek olduunu ve yetiilen geminin nasl geildiini aratrnz. Edindiiniz bilgileri kayt altna alarak retmeniniz ve/veya arkadalarnzla paylanz.

1. YETLEN GEMY GEERKEN ATIMADAN SAKINMAK

1.1. Gzclk ve Emniyetli Hz
Her tekne iinde bulunulan durum ve koullarda, durumun ve atma tehlikesinin tamamen deerlendirilmesini salamak zere, eldeki tm uygun aralarn kullanlmasnn yan sra her zaman tam bir grme ve iitme gzcl yapar. Ayrca, her tekne atmay nlemek zere uygun ve etkili harekete geebilmek ve iinde bulunulan durum ve koullarn gerektirdii bir mesafede durabilmek iin her zaman emniyetli bir hzla ilerler. Emniyetli hz saptarken aadaki unsurlar gz nnde tutar. Gr durumu, Balk tekneleri veya dier teknelerin bir araya toplanm durumu dahil trafik younluu, Teknenin durdurulma mesafesine ve iinde bulunduu koullarda dnme yeteneine zel surette dikkat edilerek teknenin manevra yapabilme yetenei, Sahil klar ve kendi klarnn geceleyin geriye doru yaylmas gibi arka cephe klarnn varln, Rzgr, deniz ve akntnn durumu ve seyir tehlikelerinin yaknl, O yerde var olan su derinlii ile tekne su ekiminin ilikisi.

1.2. Trafik Ayrm Dzenleri

Trafik ayrm dzeni, denizdeki genel trafik hatlar, liman girii, kanal, boaz gibi trafiin youn bulunduu yerlerde oluturulan, IMO tarafndan kabul edilen iaretlenmi trafik ak yollardr. Deniz trafik ayrm dzeni; lkemizdeki karayollarna benzer bir ekilde, gidi ve gelie ayrlm yollar, orta refj gibi trafik alan dndaki ara blgeler, dn gbekleri vs. unsurlardan olumutur. Trafik yine karayollarnda olduu gibi sadan, yani sancaktan ilemektedir. Bu trafik alan iindeki hareketlerde yine karayollarnda olduu gibi belirli kurallara baldr. Trafik ayrm dzenlerine giri ve klar, normal olarak eridin bitiminde ve kk bir a ile olur. Gemiler mmkn olduu kadar trafik eritlerinde kardan karya gemekten kanr fakat byle bir gei zorunlu olduu zaman da geii uygulayabilecei kadar dike yakn bir a ile yaparlar. Gemiler trafik ayrm dzenlerine sadece Trafik ayrm dzenine dahil olma, Kardan karya geme, Acil bir tehlikeden kama, Trafik ayrm orta blgesine gitme amac ile girebilir veya hatt kesebilir.

Trafik ayrm orta blgesine gitmek ise u amalar nedeni ile olabilir. Manevray kstl hale getirecek bir ilem iin, Acil onarm iin, Avlanma iin.

Trafik ayrm dzeni ile ky arasnda kalan blge Ky Trafik Blgesidir. Gemiler kydaki bir limana, tesise, yapya veya ky trafik blgesinde bulunan baka bir dier yere gitmek zere veya bir tehlikeden kanmak iin ky trafik blgesinde seyir yapar. Bunu dnda, trafik ayrm dzeninin oluturulduu, karaya yakn blgelerde seyir yapan gemiler bu dzene uygun hareket etmek zorundadr. Trafik ayrm veya ky trafik dzenini kullanmayan gemiler ise mmkn olduunca dzenden uzak kalrlar. Yatlar emniyetli olduu takdirde Ky Trafik Blgesinde seyir yaparlar. Ancak trafik ayrm dzeninden, ky trafik blgesine gei yapan dier gemiler ile ilgili bir sorun yaamamak iin kurallar iyi bilmek ve takip etmek zorundadrlar. Trafik ayrm dzenini kullanan bir gemi uygun trafik eridinde o eridin genel trafik akm ynnde ilerlerler. Normal olarak eridin bitiminde trafik eridine girer veya kar. Fakat her iki taraftan da girer veya karken genel trafik akm ynne, uygulanabildii kadar kk bir a ile girip karlar.

Gemiyi manevradan kstl hale getiren bir ilem veya onarm amal olarak orta ayrm blgesinde demirleme haricinde gemiler ok acil olmadka trafik ayrm dzeni iinde veya bu dzenin sonlarna yakn alanlarda demirleyemezler.

ekil 1.1: Trafik ayrm dzen modeli

Trafik Ayrm Dzen Modelinde belirtilen unsurlar (ekil 1.1): 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. Trafik ayrm blgesi ile ayrlan trafik ayrm dzeni Trafik ayrm dzeni, trafik doal engeller ile ayrlmtr. Trafiin belirtilen d snr blgelerini kullanamayaca trafik ayrm dzeni Etrafnda dnlen trafik ayrm dzeni Rotalarn kesitii trafik ayrm dzeni Dikkatli olunmas gereken sahann belirtilmedii, kesien trafik ayrm dzeni Dikkatli olunmas gereken saha Snrlar tanmlanm, yakn ky trafik blgesi Snrlar tanmlanmam, yakn ky trafik blgesi Trafik ayrm dzenleri arasnda, tavsiye edilen trafik ak yn Derin su rotasna ihtiya duymayan gemiler iin tavsiye edilen trfik ak yn Tek ynl trafik hattnn paras olarak derin su rotas En az derinliin belirtildii ift ynl derin su rotas Derin su rotas Tavsiye edilen rota Tek yn blml ift ynl rota Seyir yardmcs etrafnda kanlmas gereken saha Karaya oturma tehlikesi nedeni ile kanlmas gereken saha

1.3. Kanallar, Nehirler, Geit ve Boazlar

Kanal; Panama kanal, Svey kanal gibi insan eli ile alan suyoludur. Geit, boaz ve nehirler ise doal suyollardr. Geit boazdan daha dar olan suyoludur. Bu suyollarnda trafiin youn olmas halinde Trafik Ayrm Dzenleri oluturulur. Oluturulmam olsa bile genel sancaktan trafik ak uygulanr. Gemiler orta hattn sancanda, emniyetli olduu kadar kyya yakn seyir yaparlar. Bu suyollarnda seyir yapan gemilerin geii aadaki tekneler tarafndan engellenemez. Boyu 20 metreden az olan bir tekne, Yelkenli bir tekne, Balklkla uraan bir tekne

Trafik ayrm dzenlerinin kurulduu yerlerde yaplacak seyir ile ilgili kurallar, ilgili seyir kitaplarnda anlatlr. Gemi kaptanlar bu tip yerlerden gei ncesi bu yaynlardan gerekli bilgileri edinirler. Bu tip yerlerden geiler trafik kontrol istasyonlar (VTS- Vessel Traffic Service) tarafndan kontrol edilir.

1.4. Gemi Trafik stasyonlar

Trafik kontrol istasyonlar (VTS- Vessel Traffic Service) zellikle trafik ayrm dzeninin kurulduu, liman, kanal, boaz gibi yerlerde deniz trafik kontrol iin kurulan istasyonlardr. Ayrm dzenlerine giri ncesi VTS istasyonlar ile temas kurularak bilgi verilir. Bu istasyonlar youn trafikteki ak devaml kontrol eder, gemilere dzene giri izni verir veya bekletir, gei srasnda olas tehlikelerde gemileri uyarr. Gemilerin geilerinde onlarn gei kurallarna uyup uymadklarn kontrol ve ikaz eder. zellikle bir lkenin karasular iindeki liman, kanal, boaz gibi yerlerde oluturulan bu istasyonlarn yaptrm gleri bulunup kurallara uyulmamas halinde para cezas kesilmesi ve sahil gvenlik gleri ile mdahale yetkileri vardr. lkemizde Trk boazlar olarak belirlenen, anakkale ve stanbul boaz ile Marmara denizinde, zmir krfezinde ve baz limanlara girilerde bu uygulama bulunmaktadr. Boazlara giri ve klar ile boaz iinde seyirler, VTS istasyonlar ile kontrol edilmekte ve dzenlenmektedir. Marmara denizinde de iki boaz birletiren youn trafik hattnda dzenleme mevcut olup gidi geli seperasyonlar mevcuttur. Ancak genelde uluslar aras trafie ak burunlarda oluturulan dzenlemelerde olduu gibi VTS kontrol olmamakla birlikte, gemiler genel trafik ayrm dzenleme kurallarna uyar. Deniz kazalarnda, bu dzenleme kurallara uyum, aynen COLREG kurallarna uyumda olduu gibi kusur belirlemede etkindir. Yat gibi kk tekneler, ky trafik hattnda seyir yapsa bile bu istasyonlara bilgi vermeleri, ky trafik hattnda seyir yapacaklarn belirtmeleri gerekir. Dar yerlerde kurulan Trafik ayrm dzenlerinde seyir srati belirlidir. Gemiler verilen sratin zerine kamazlar ve hatta altna dahi demezler. Eer bir gemi bu srati yapamyorsa, hatta girmeden nce durumu VTSe bildirir ve geiini kendisi gibi dk sratli gemiler ile birlikte yapar. Sratin belirli olmasnn amac, bu tip dar alanlarda gemilerin birbirini gemeye alarak bir kazaya sebep olmalarnn engellenmesidir.

1.5. Yetien Gemi

ekil 1.2:Yetien gemi

Herhangi bir gemiye, kemeresinin 22.50 den daha geriden yaklaan bir gemi yetimekte olan gemidir. Gece k tarafndan yaklalan geminin sadece pupa fenerini grnyor dierleri gzkmyorsa, yetien gemi durumunun olduu var saylr (ekil 1.2).

1.6. Yetiilen Gemiyi Geme

Gei yasann olduu dar trafik ayrm dzeni dndaki yerlerde uygun olduu taktirde gemiler yetitikleri gemileri geebilir. Yetiilen bir geminin geilmesinde aada belirtilen yntem uygulanr. ncelikli olarak nden giden ve sadece k taraf gzken geminin fenerlerine baklarak veya plotlama yaplarak o geminin kemeresinden 22,5 derece geride olunup olunmad kontrol edilir. Sonra gzlem veya radar ile mesafenin kapanp kapanmad kontrol edilir ve yetimekte olan gemi durumunun olup olmad tespit edilir. Eer yetiilmekte olunan gemi geilmek isteniyorsa, getikten sonra geilen geminin rotasnn kesilmemesi gerektiinden yetiilen geminin rotas gzlem ile yaklak veya radar plotlamas ile kesin olarak tespit edilir. Tespit edilen rotaya gre sancaktan veya iskeleden gei durumuna karar verilir. Yetiilen geminin rota deeri yetienden bykse gei taraf olarak iskele, kkse sancak seilir Daha sonra gei niyeti, ndeki gemiye belirtilir. Eer gei, dier geminin sancandan yapacaksa, iki uzun dd takip eden bir ksa ddk, iskelesinde yapacaksa, iki uzun dd takip eden iki ksa ddk alnr. Sancak tarafnzdan geeceim skele tarafnzdan geeceim

ndeki gemi durumu onaylyorsa ki bu o geminin rotasnda kalma veya deitirme niyetine gre olur, bir uzun, bir ksa, bir uzun ve bir ksa eklinde ald ddk ile mutabk kaldn belirtir. Uygundur, Mutabkz

Yetien gemi, yetitii geminin nne kmamak kayd ile gereken rota ve srat deiikliini yapar ve ndeki gemiyi gvenli bir mesafeden geer. Yetien geminin sorumluluu dier gemi geilip ondan tamamen nete olmadan sona ermez. Yetiilen geminin rotasnn tespitinde, geme niyetinin belirtilmesinde veya mutabakatn salanmasnda ok daha basit olan bir dier yntem dorudan dier gemi ile radyo telefon irtibatnn salanmasdr. Ayrca dier geminin rotasnn tespitinde varsa gemideki arpa radar veya otomatik tantm cihazndan da yararlanlabilir. Ancak tm bunlar ddk ile yaplacak iaretleme ynteminin yerini alamaz. Ddk ile iaretleme yaplacak, dier yntemler buna ilaveten gvenlik artrc nlem olarak kullanlacaktr.

UYGULAMA FAALYETLER UYGULAMA FAALYETLER

lem Basamaklar

neriler

Seyirde sadece pupas gzken nden giden geminin fenerlerine nnzdeki geminin kemerelerinin 22,5 baklarak veya plotlama yaplarak o dereceden daha gerisinde olup geminin kemeresinden 22,5 derece geride olmadnz tespit ediniz. olunup olunmad anlalabilir. Kemerelerinin 22,5 dereceden daha Yetiilen geminin rotas gzlem veya gerisinde olduunuz gemiye yaklamakta radar plotlamas ile tespit edilebilir. olup olmadnz tespit ediniz. Yetiilen geminin rotas yetienden Yetimekte olduunuz gemiyi geme bykse gei taraf olarak iskele, niyetindeyseniz onun rotasn tespit kkse sancak seilir. ediniz. Gei bildirim ve mutabakat radyo ndeki geminin rotasna gre gei telefon ile yaplsa bile ddk tarafnz belirleyiniz. iaretlemesi ihmal edilmeyecektir. Gemi dd ile gei niyetinizi ve tarafn ndeki gemiye belirtiniz. Dier geminin ddk ile verdii mutabakat iareti ile rotanz dier gemiden emniyetli mesafeden gei yapacanz tarafa doru deitiriniz. Gei tamamlannca geminizi rotanza alnz. Geiler gvenli mesafeden yaplacaktr. Dar kanal ve geitlerdeki geilerde ndeki gemi ile arada yeterli srat fark yoksa ya yeterli srat fark salanacak ya da gei yaplmayacaktr. Gei tamamlanncaya kadar ve gerekli olmadka rota ve sratinizi deitirmeyiniz.

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

A. Objektif Testler (lme Sorular)
Aadaki ifadelerin doru veya yanl olduunu belirterek, renme faaliyetinde kazanm olduunuz bilgileri lnz. lme Sorular 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Trafik Ayrm Dzeni, denizdeki trafiin youn bulunduu yerlerde oluturulan iaretlenmi trafik ak yollardr. Manevray kstl hale getirecek bir ilem iin, acil onarm iin ve avlanma iin trafik ayrm orta blgesine gidilebilir. Trafik ayrm dzeni ile ky arasnda kalan blge, seyir yasann olduu blgedir. Karaya yakn blgelerde seyir yapan gemiler trafik ayrm dzenine uygun hareket etmek zorundadr. Gemiler kydaki bir limana, tesise, yapya gitmek veya bir tehlikeden kamak iin Ky Trafik Blgesinde seyir yapar. Yatlar emniyetli olduu taktirde, Ky Trafik Blgesinde seyir yapar. Kanal: Panama kanal, Svey kanal gibi insan eli ile alan suyoludur. Geit ve boazlar doal su yollardr. Geit, boazdan daha dar olan su yoludur. Dar sudaki gemilerin geii, boyu 10 metreden az veya yelkenli veya balklkla uraan bir tekne tarafndan engellenemez. Doru Yanl

9.

Dar yerlerdeki trafik ayrm dzenlerinde seyir srati 10. belirlidir, gemiler bu sratin zerine kamaz veya altna inemez. 11. 12. 13. Herhangi bir gemiye, kemeresinden daha geriden yaklaan bir gemi, yetimekte olan gemidir. Gece yaklalan geminin sadece pruva feneri grnyor dierleri grnmyorsa, yetien gemi olduu var saylr. Bir gemi yetitii dier gemiyi gemek istiyorsa, nce ne taraftan geeceine karar verir.

10

14. 15. 16. 17.

Yetien gemi dier gemiyi getikten sonra rota hatlar kesimeyecek ekilde gei tarafn belirler. Yetien gemi dier geminin sancandan geecekse, bir uzun dd takip eden iki ksa ddk alar. Yetien gemi dier geminin iskelesinde geecekse, iki uzun dd takip eden iki ksa ddk alar.

Yetiilen gemi yetienin kendisini gemesini onaylyorsa iki uzun, bir ksa, iki uzun, bir ksa ddk alar. Yetien gemi, yetitii geminin nne kmamak kayd ile 18. ndeki gemiden gvenli bir mesafeden geer.

Deerlendirme
Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz, cevaplarnz doru ise uygulamal teste geiniz. Yanl cevap verdiyseniz renme faaliyetinin ilgili blmne dnerek konuyu tekrar ediniz.

11

Deerlendirme lei B. Uygulamal Test

Bir geminin kaptanna giderek almalarnz hakknda bilgi veriniz. Ondan izin alarak sizden daha byk bir rotaya sahip yetitiiniz bir gemiyi yukardaki renme faaliyetinde rendiiniz gibi bir mizansen dhilinde geiniz. Yaptnz uygulamay aadaki deerlendirme leine gre deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri Seyirde sadece pupas grnen; nnzdeki geminin kemerelerinin 22,5 dereceden daha gerisinde olduunuzu gzlem veya plotlama ile tespit ettiniz mi? Kemerelerinin 22,5 dereceden daha gerisinde olduunuz gemiye yaklamakta olup olmadnz gzlem veya radar ile tespit ettiniz mi? Yetimekte olduunuz gemiyi geme niyetindeyseniz onun rotasn sizin rotanzdan daha byk olduunu gzlem veya plotlama ile tespit ettiniz mi? Sizden daha byk rota kullanan ndeki geminin gei tarafn iskele olarak belirlediniz mi? Gemi dd ile iki uzun iki ksa ses vererek iskeleden gei niyetinizi ndeki gemiye belirttiniz mi? Dier geminin bir uzun, bir ksa, bir uzun, bir ksa ddk ile verdii mutabakat iareti ile rotanz dier geminin iskelesinden emniyetli mesafeden geecek ekilde iskeleye deitirdiniz mi? Gei tamamlannca geminizi rotanza aldnz m? Evet Hayr

Deerlendirme
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarnzn tamam evet ise bir sonraki faaliyete geiniz.

12

RENME FAALYET2

AMA

RENME FAALYET 2

Bu faaliyet ile uygun ortam salandnda, Denizde atmay nleme Kurallarna gre pruva pruvaya yaklamakta olduunuz bir gemi ile atmadan yan yana geebileceksiniz.

ARATIRMA
Bir geminin kaptanna giderek almalarnz hakknda bilgi veriniz. Ondan izin alarak, Pruva pruvaya yaklamann ne demek olduunu, pruva pruvaya yaklalan bir geminin nasl geildiini aratrnz. Edindiiniz bilgileri kayt altna alarak retmeniniz ve/veya arkadalarnzla paylanz.

2. PRUVA PRUVAYA YAKLAMADA ATIMADAN SAKINMAK

2.1. Denizde Genel Trafik Ak
Denizlerde, ayn lkemiz karayollarnda olduu gibi trafik sadandr. Yani denizlerde sancak trafii uygulanr. Gemiler bir trafik hattnda veya dar bir kanal veya geitte ilerliyorsa, sancak taraftan ilerlerler. Kar karya gelen gemiler sa, yani sancak taraflarna kayarak emniyetli bir mesafeden yan yana bir birlerini geerler. Burada her iki gemi de mevcut durumlar engel tekil etmedii takdirde gerekli saknmay yapmakla ykmldr.

2.2. Pruva, Pruvaya Yaklama

Birbirlerini ayn anda pruvadan itibaren 22,50 sancak ile 22,50 iskele arasnda gren ve yaklamakta olan gemiler arasnda, pruva pruvaya gei durumu vardr. (ekil 2.1) Pruvadan yaklamakta olan bir gemiyi kerteriz ederek kendi pruvasnn 22,50 sancak ile 22,50 iskele arasnda gren gemi, ayn anda dier geminin silyonlarn veya direklerini ayn hizada veya yakn pozisyonda veya dier geminin borda fenerlerinin ikisini de birlikte grd durumda, dier geminin de kendisini kendi pruvasnda grdn var saylacaktr. Tereddtte olunmas halinde dahi pruva pruvaya yaklald varsaylarak buna uygun hareket edilecektir. Gemide radar varsa, tespitlerde plotlama yntemi de kullanlabilir.

13

ekil 2.1deki A ve B gemileri, birbirlerini ayn anda 22,50 iinde grmektedir. Ancak, C gemisi A gemisini 22,50 derece iinde grmesine ramen, A gemisi C gemisini, 22,50 dereceden daha fazla ada grmektedir. Bu durumda, A ve B gemileri arasnda pruva pruvaya yaklama mevcut olup bu gemiler arasnda pruva pruvaya gei kurallar uygulanrken, A ve C gemileri arasndaki yaklama pruva pruvaya gei kurallarna tabi deildir.

ekil 2.1: Pruva pruvaya ve aykr yaklama

2.3. Pruva, Pruvaya Yaklamada atmadan Saknma

Birbirlerinin pruvalarn grerek yaklamakta olan gemiler, ncelikli olarak durumun kurallara gre pruva pruvaya yaklama olup olmadn tespit ederler. Bunu tespit ederken klavuz seyri modlnde renilen pusula ile kerteriz alma ve asal yn lme yntemi veya dier alternatif yntemler kullanlr. Pruva pruvaya yaklamann tespiti halinde yaklamakta olan her iki gemi de dierinin bu kural uygulayp uygulamadna bakmakszn, bir atmaya sebep olmayacak derecede dierinin iskelesinden gemek zere, rotasn sancaa deitirir. Bu rota deiikliinin yakn mesafeden yaplmas halinde taraflar rotalarn sancaa evirirken 1 ksa ddk alarlar (ekil 2.2).

14

ekil 2.2: Teknelerin pruva pruvaya geileri

Bu kuraln uygulanmasnda ek olarak radyo telefon ile yaplacak grme ve mutabakat, kuraln uygulanmasnda gvenlik artrc bir tedbir olacak ve olas hatalar nleyecektir.

15

UYGULAMA FAALYETLER UYGULAMA FAALYETLER

lem Basamaklar neriler

Seyirde geminizin pruvasna yakn ve pruvas grlen geminin kerterizini alarak geminin 22,5 derece sancak ve 22,5 derece iskeleniz arasnda olup Radyo telefon ile yaplacak grme her olmadn tespit ediniz. durumda gvenlik artrc tedbir olarak yararl olacaktr. Pruvanzdaki geminin borda fenerlerine ve direklerine bakarak veya plotlayarak Rota deiimini tek ve byk bir dmen onun da sizi pruvasnda grp as ile yapnz. grmediini tespit ediniz. Geminizin rotasn, dier gemiden emniyetli bir mesafeden geecek ekilde sancaa alnz. Rotanz sancaa deitirirken 1 ksa ddk alnz. Geii tamamladktan sonra geminizi tekrar eski rotasna alnz. Rota deiikliini, dier gemiden emniyetli mesafeden yapacak ekilde yapnz. Gei tamamlanmadan rotanz tekrar eski deerine deitirmeyiniz.

16

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

A. Objektif Testler (lme Sorular)
Aadaki ifadelerin doru veya yanl olduunu belirterek, renme faaliyetinde kazanm olduunuz bilgileri lnz. lme Sorular 1. 2. 3. 4. Birbirlerini 22,50 sancak ile 22,50 iskele arasnda gren ve yaklaan gemiler arasnda, yetien gemi durumu vardr. Pruva pruvaya gei kuraln uygulamak iin nce durumunun varlnn tespiti gerekir. Pruva pruvaya yaklaan gemiler dierinin sancandan gemek zere rotasn iskeleye deitirirler. Pruva pruvaya geite ek olarak radyo telefon ile yaplacak grme ve mutabakat gvenlik artrc bir tedbirdir. Doru Yanl

Deerlendirme
Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz, cevaplarnz doru ise uygulamal teste geiniz. Yanl cevap verdiyseniz renme faaliyetinin ilgili blmne dnerek konuyu tekrar ediniz.

17

B. Uygulamal Test
Bir geminin kaptanna giderek almalarnz hakknda bilgi veriniz. Ondan izin alarak pruva pruvaya yaklatnz bir gemiyi yukardaki renme faaliyetinde rendiiniz gibi bir mizansen dhilinde geiniz. Yaptnz uygulamay aadaki deerlendirme leine gre deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri Seyirde geminizin pruvasna yakn ve pruvas grnen geminin kerterizini alarak geminin 22,5 derece sancak ve 22,5 derece iskeleniz arasnda olduunu tespit ettiniz mi? Pruvanzdaki geminin borda fenerlerine ve direklerine bakarak veya plotlayarak onunda sizi pruvasnda grdn tespit ettiniz mi? Geminizin rotasn, dier gemiden emniyetli bir mesafeden geecek ekilde sancaa aldnz m? Rotanz sancaa deitirirken 1 ksa ddk aldnz m? Geii tamamladktan sonra geminizi tekrar eski rotasna aldnz m? Evet Hayr

Deerlendirme
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarnzn tamam evet ise bir sonraki faaliyete geiniz.

18

RENME FAALYET- 3
AMA

RENME FAALYET 3

Bu faaliyet ile uygun ortam salandnda, denizde atmay nleme kurallarna gre aykr atma rotasnda yaklamakta olduunuz bir gemiyi atmadan saknarak geebileceksiniz.

ARATIRMA
Bir geminin kaptanna giderek almalarnz hakknda bilgi veriniz. Ondan izin alarak; Aykr yaklamann ne demek olduunu, atma rotasnda olmann ne demek olduunu, atma rotasnda olunduunun nasl tespit edildiini, Aykr atma rotasnda olan bir geminin nasl geildiini aratrnz.

Edindiiniz bilgileri kayt altna alarak retmeniniz ve/veya arkadalarnzla paylanz.

3. AYKIRI ROTADA YAKLAMADA ATIMADAN SAKINMAK

3.1. Aykr Yaklama

ekil 3.1:Gei sektrleri

19

ki geminin arasndaki yetimekte veya pruva pruvaya gei durumlar dnda kalan yaklamalar, aykr yaklama durumlardr (ekil 3.1). Yaklamakta olan geminin kerterizi alnarak deerlerine baklr. Eer yaklamakta olan gemilerden biri dierini Aykr yaklamakta olan gemi sektrnde gryorsa bu gemilerin arasnda aykr yaklama var demektir. Gece bir geminin dierinin borda fenerlerinden sadece birinin grd durumlarda, aykr geiin olduu varsaylr. Bu durumdaki gemilerin rota hatlar kesiir. Aykr yaklamada olan gemilerin aralarnda bir atma durumu sz konusu olabilir. Bu neden ile gemiler mevcut rotalarnda devam ettikleri takdirde atp atmayacaklarn tespit etmek zorundadrlar.

3.2. atma Rotas

atma rotas: ki geminin rota veya sratlerinde bir deiiklik olmad taktirde arpmalarnn kanlmaz olduu rotadr. Gemilerin rota hatlarnn kesimesi, atma rotasnda olduu anlamna gelmez. Rotann atma rotas olmas iin her iki geminin rota hatlarnn kesitii noktaya var zamanlarnn da ayn olmas gerekir. Gemiler arpma tehlikesinin olup olmadn saptamak iin iinde bulunduu durum ve koullara uygun alet ve yntemleri kullanrlar ve imkanlar dahilinde bir yntem ile elde edilen sonucu bir dieri ile de kontrol ederler. Bir baka gemi ile atma rotasnda olunup olunmadnn anlalabilmesi iin en uygun yntem dier geminin kerterizini almaktr. Eer kerteriz sabit kalyor ve gemiler birbirine yaklayorlarsa her iki gemide atma rotasndadr. atma tehlikesinin mevcut olup olmad saptanrken aadaki yazl hususlar dikkate alnr: Varsaymlar yetersiz bilgi, zellikle yetersiz radar bilgisi zerine oturtulmayacaktr. atma olup olmad konusunda tereddt varsa, atma tehlikesi varsaylacaktr. Yaklaan bir teknenin pusula kerterizinin fark edilir derecede deimemesi halinde tehlike var saylacaktr. zellikle ok byk bir tekneye veya yedek ekene veya yakn mesafede olan bir tekneye yaklarken fark edilir derecede kerteriz deimesi grld durumlarda da atma tehlikesinin mevcut olabilecei gz nne alnacaktr.

Aykr atma rotasnda bulunan gemilerden biri yol hakkna sahip olan gemi, dieri ise saknma yapmakla ykml olan gemidir.

20

3.3. atma Rotasnda Davran Sorumluluu

atma rotasnda bulunan ve saknma yapmak ile ykml olan gemi aadaki ekilde davranacaktr: Saknmay zamannda yapacak, geciktirmeyecektir. Rota deiiklii byk ve tek dmen as ile olacaktr. Emniyetli mesafeden geilecektir. Gerekiyorsa yol kesilecek veya durulacak veya makine tornistan altrlacaktr.

atma rotasnda bulunan ve yol verilen veya yol hakkna sahip olan gemi, aadaki ekilde davranacaktr: Rota ve sratini muhafaza edecektir. Saknma yapmakla ykml olan geminin kurallara uymama olaslna kar hazr olacaktr. (skelesinde grd gemi iin saknma yapan gemi mmkn olduunca saknmasn iskeleye dnerek yapmayacaktr.) Dier gemiye emniyetli gei iin yeterli yer braklacak ve bu konuda gevek davranmayacaktr.

3.4. Kuvvetle Yrtlen Teknelerde Aykr atma Rotasndaki Saknma Manevras

Kuvvetle yrtlen iki teknenin atma tehlikesi douracak ekilde birbirine aykr olarak yaklamalar halinde, dier tekneyi kendi sancak tarafndan gren tekne, onun yolundan kacak, koullar elverdii takdirde dierinin pruvasndan gemekten kanacaktr. (ekil 3.2). Rotasn deitirirken mesafe uygunsa ddk ile iaret verecektir.

ekil 3.2: Teknelerin aykr geileri

21

Saknma yapmakla ykml olan geminin uygun manevras manevra alanndaki slk, kayalk gibi doal engeller; rhtm, iskele, amandra gibi yaplar ve dier gemi trafii uygunsa, gecikmeden tek ve byk bir dmen as ile rotasn dier geminin k tarafna emniyetli bir mesafeden geecek ekilde deitirmesi eklinde olur. Saknma yapan gemi gei tamamlanncaya kadar eski rotasna geri dnmez.

3.5. Yelkenli Teknelerde Aykr atma Rotasndaki Saknma Manevras

Aykr atma rotasnda yaklaan yelkenli teknelerde sorumluluk kuvvet ile yrtlen gemilerden daha farkldr. Aykr atma rotasnda olan iki yelkenli tekneden hangisinin yol hakkna sahip olduu, rzgr aldklar tarafa gre belirlenir. Ana yelkenin rzgr ald taraf rzgar stdr. Rzgar deiik taraflardan kullanan yelkenli teknelerden; rzgar sancak taraftan alan tekne, Rzgr ayn taraftan kullanan yelkenli teknelerden; rzgr altnda olan tekne,

Yol hakkna sahiptir (ekil 3.3).

ekil 3.3:Yelkenli teknelerde yol hakk

3.6. Tekneler Arasndaki Sorumluluk

Yukarda anlatlan yol hakk ve saknma yapmakla ykml gemiler ile ilgili kurallar ayn manevra kabiliyetine sahip gemiler iin geerlidir. Eer atma rotasnda bulunan gemiler arasnda manevra kabiliyeti asndan fark varsa manevra kabiliyeti yksek olan gemi, atmadan kanma yapma konusunda sorumlu gemi olur.

22

Sahip olduklar manevra kabiliyetine gre, birbirlerine nazaran yol hakk olan gemiler, aada sralanmtr. Alt sradaki gemiler, zel kurallar haricinde st sradaki gemiler ile atma sz konusu olacak ekilde karlamalar halinde dierine yol verecektir. Kumanda altnda bulunmayan gemi, Manevra yapma gc kstl olan gemi, Manevras su ekimi nedeni ile kstl olan gemi, Balklkla uraan gemi, Yelkenli gemi, 1 Kuvvetle yrtlen sorunsuz gemi, Deniz ua.

Yelkenli tekne: Var olsa bile makinesini kullanmadan sadece yelken ile seyreden

tekne. 23

UYGULAMA FAALYETLER UYGULAMA FAALYETLER

lem Basamaklar

neriler

Seyirde yaklamakta olduunuz geminin Aykr geilerde yaplacak manevrada kerterizini alarak aykr rotada olup kesinlikle bir tereddt gsterilmez. olmadnz tespit ediniz. Rota deiiklii tek ve byk bir dmen Aykr rotada yaklamakta olan geminin as ile yaplr. kerterizinin sabit olup olmadna bakarak atma rotasnda olup Manevra yaplmasnda doal ve yap olmadnz tespit ediniz. engelleri ile dier trafik hesaba katlmaldr. atma rotasndaysanz saknma yapma ykmllnn kimde olduunu tespit Yaplan manevra dier taraf pheye ediniz. srkleyecek ekilde olmamaldr. atmadan saknma ykmll Gei tamamlanncaya kadar rota tekrar sizdeyse ve durum uygunsa rotanz dier eski deerine alnmamaldr. geminin k tarafndan emniyetli bir mesafeden geecek ekilde deitiriniz. zellikle kanal ve boaz gibi yerlerde karlkl sahiller arasnda gidip gelen Mesafe yaknsa yaptnz manevray deniz aralarnn bu gei kurallarna ddk iareti ile bildiriniz. fazla dikkat etmemeleri ve zerlerindeki manevra sorumluluunu yerine getirmede Gei tamamlandktan sonra rotanz son ana kadar bekledikleri tekrar eski deerine alnz. unutulmamaldr.

24

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

A.Objektif Testler (lme Sorular)
Aadaki ifadelerin doru veya yanl olduunu belirterek, renme faaliyetinde kazanm olduunuz bilgileri lnz. lme Sorular 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. ki geminin arasndaki yetimekte veya pruva pruvaya gei durumlar dnda kalan yaklama rotalar, aykr yaklamadr. Aykr yaklamada olan gemilerin rota hatlar kesiir ve bu gemiler yola devam ederlerse arprlar. Rotann atma rotas olmas iin her iki geminin rotalarnn kesitii noktaya var zamanlarnn da ayn olmas gerekir. Bir baka gemi ile atma rotasnda olunup olunmadnn anlalabilmesi iin dier gemiye sorulur. Aykr rotada yaklamakta olan gemilerin kerterizi birbirine gre sabitse gemiler atma rotasndadr. atma rotasnda olunup olunmad konusunda tereddt varsa, atma tehlikesi yok saylacaktr. Yol verecek olan gemi gecikmeyecek, rotay byk ve tek dmen asyla deitirecek, emniyetli mesafeden geecektir. Yol hakkna sahip gemi rota ve sratini muhafaza edecek, dikkatli olacak, dier gemiye yeterli gei yeri brakacaktr. Kuvvetle yrtlen aykr atma rotasndaki gemilerden dierini sancak tarafta gren tekne onun yolundan kacaktr. Doru Yanl

Rzgar deiik taraflardan kullanan yelkenli teknelerden; rzgar sancak taraftan alan tekne yol hakkna sahiptir. Yelkenli tekneler balk avlayan teknelere nazaran yol hakkna 11. sahiptir.

Deerlendirme
Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz, cevaplarnz doru ise uygulamal teste geiniz. Yanl cevap verdiyseniz renme faaliyetinin ilgili blmne dnerek konuyu tekrar ediniz.

25

Deerlendirme lei B. Uygulamal Test

Bir geminin kaptanna giderek almalarnz hakknda bilgi veriniz. Ondan izin alarak sancanzdan aykr atma rotasnda yaklamakta olan bir gemiyi yukardaki renme faaliyetinde rendiiniz gibi bir mizansen dhilinde geiniz. Yaptnz uygulamay aadaki deerlendirme leine gre deerlendirin. Deerlendirme ltleri Seyirde yaklamakta olduunuz geminin kerterizini alarak aykr rotada olduunuzu tespit ettiniz mi? Aykr rotada yaklamakta olan geminin kerterizinin sabit olduunu grerek atma rotasnda olduunuzu tespit ettiniz mi? atma rotasndaysanz sancanzda grdnz geminin yol hakkna sahip olduunu tespit ettiniz mi? Durum uygunsa rotanz sancaa, dier geminin k tarafndan emniyetli bir mesafeden geecek ekilde deitirdiniz mi? Mesafe yaknsa yaptnz manevray bir ksa ddk iareti ile bildirdiniz mi? Gei tamamlandktan sonra rotanz tekrar eski deerine aldnz m? Evet Hayr

Deerlendirme
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarnzn tamam evet ise bir sonraki faaliyete geiniz.

26

RENME FAALYET 4
AMA

RENME FAALYET 4

Bu faaliyet ile uygun ortam salandnda, dier taraf gzkmeyen dar bir suyolunda, denizde atmay nleme kurallarna gre dn yapabileceksiniz.

ARATIRMA
Bir geminin kaptanna giderek almalarnz hakknda bilgi veriniz. Ondan izin alarak: Dier taraf gzkmeyen dar suyolunun ne demek olduunu, evrede dier taraf grnmeyen dn yeri olan dar bir kanal veya geidin olup olmadn, Dier taraf grnmeyen dn yerlerinden nasl dnldn aratrnz. Edindiiniz bilgileri kayt altna alarak retmeniniz ve/veya arkadalarnzla paylanz.

4. DAR SUYOLUNDAK DNLERDE ATIMADAN SAKINMAK

4.1. Dier Taraf Grnmeyen Dar Su Yolu
Daha nce grdmz gibi kanal, boaz, geit ve nehirler birer suyoludur. zellikle doal suyollarnn ve kylarnn yaps baz yerlerde keskin dnlere sahiptir ve kydaki doa veya insan yaplar dnn dier tarafnn grlmesini de engeller. Bu tip yerlerde yaplan dnlerde bir atmann engellenmesi iin aadaki yntem uygulanr.

4.2. Dier Taraf Grnmeyen Dar Suyolunda Dn

Bir kanal veya geitte seyir yaparken araya giren bir engel sebebiyle kanal veya geidin dier ksmnn grlmesine olanak yoksa dn yerine yaklaan bir tekne zel tedbir ve dikkatle seyreder ve uzun bir ddk () alar. Dn yerinin br tarafnda veya aradaki engelin arkasnda olan ve ddn duyulabilecei mesafede bulunan herhangi bir yaklaan tekne varsa o da uzun bir ddkle () bu iarete cevap verir ve gerekiyorsa srat keserek ve kanal veya geidin mmkn olduunca sancana geer (ekil-8).

ekil 4.1: Dar kanalda dier tarafn grlmesinin engellenmesi

27

UYGULAMA FAALYETLER UYGULAMA FAALYETLER

lem Basamaklar Seyirde dier taraf gzkmeyen dar bir suyoluna geldiinizde geminizi emniyetli derecede sancak kyya yaklatrnz. Bir uzun ddk alnz. Dier taraftan bir uzun ddk sesi duyunca, gerekiyorsa yol kesiniz. Dikkatli olarak dn tamamlaynz. neriler

Dnte her halkarda kardan gelen bir gemi var gibi tedbirli olunmaldr. Dnlerde srate gre gemi devir dairesi hesaba katlmaldr.

28

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

A. Objektif Testler (lme Sorular)
Aadaki ifadelerin doru veya yanl olduunu belirterek, renme faaliyetinde kazanm olduunuz bilgileri lnz. lme Sorular 1. 2. Dar su yolunda dier taraf gzkmeyen bir dn ncesi zel dikkatle seyredilir ve uzun bir ddk alnr. Dar su yolunda dier taraf gzkmeyen bir dn ncesi uzun bir ddk sesi duyulursa bir ksa ddkle cevap verilir. Doru Yanl

Deerlendirme
Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz, cevaplarnz doru ise uygulamal teste geiniz. Yanl cevap verdiyseniz renme faaliyetinin ilgili blmne dnerek konuyu tekrar ediniz.

29

Deerlendirme lei B. Uygulamal Test

Bir geminin kaptanna giderek almalarnz hakknda bilgi veriniz. Ondan izin alarak dier taraf gzkmeyen dar su yolunda yukardaki renim faaliyetinde rendiiniz gibi bir mizansen dahilinde dnnz. Yaptnz uygulamay aadaki deerlendirme leine gre deerlendirin. Deerlendirme Kriteri Dier taraf gzkmeyen dar bir su yoluna geldiinizde geminizi emniyetli derecede sancak kyya yaklatrdnz m? Bir uzun ddk aldnz m? Dier taraftan bir uzun ddk sesi duyunca, gerekiyorsa yol kestiniz mi? Dikkatli olarak dn tamamladnz m? Evet Hayr

Deerlendirme
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarnzn tamam evet ise modl deerlendirmeye geiniz.

30

MODL DEERLENDRME MODL DEERLENDRME

A. Objektif Testler
Aadaki ifadelerin doru veya yanl olduunu belirterek modlde kazanm olduunuz bilgileri lnz. lme Sorular 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Gzclk ifadesi sadece grnt gzcl anlamndadr. Gemi iinde bulunduu ortama uygun emniyetli bir hza sahip olmaldr. Trafik ayrm dzeninde trafik iskeleden iler. Trafik ayrm dzenlerine giri ve klar, normal olarak hattn bitiminde ve kk a ile olur. Trafik ayrm veya ky trafik dzenini kullanmayan gemiler ise mmkn olduunca dzenden uzak kalr. Trafik kontrol istasyonlar liman, kanal, boaz gibi yerlerde deniz trafik kontrol iin kurulan istasyonlardr. Dar kanal veya geitlerde gemiler belirtilen bir sratin zerine kamaz veya demez ndeki gemiyi geemez. Yetiilerek yaplan geilerde dier yntemler sadece ddk iaretlemesine ilaveten kullanlabilir. Dier geminin silyonlar ayn hizada ve borda fenerlerinin ikisi de grlyorsa biz onun kemeresindeyiz anlamndadr. Pruva pruvaya yaklaan gemiler rotalarn deitirirken 1 ksa ddk alarlar. Gemilerin rota hatlarnn kesimesi, atma rotasnda olduu anlamna gelmez. Aykr rotada yaklaan bir teknenin pusula kerterizinin fark edilir derecede deimemesi halinde tehlike var saylacaktr. Saknma yapan gemi gei tamamlanncaya kadar eski rotasna geri dnemez. Aykr atma rotasnda bulunan gemilerden manevra kabiliyeti yksek olan gemi yol hakkna sahiptir. Dar su yolunda dier taraf gzkmeyen bir dn ncesi gerekiyorsa srat kesilir ve su yolunun sancana geilir. Doru Yanl

Deerlendirme
Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz, yanl cevap verdikleriniz iin modln ilgili faaliyetine dnerek konuyu tekrar ediniz. Cevaplarnz doru ise performans testine geiniz.

31

Deerlendirme lei B. Performans Testi (Yeterlik Testi)

Kuvvetle yrtlen bir geminin kaptanna giderek almalarnz hakknda bilgi veriniz. Ondan izin alarak bir mizansen dahilinde, modl renme faaliyetlerinde rendiiniz gibi seyirde nce bir sizden 2 derece daha byk bir rota kullanan fakat daha yava olan bir gemiyi atmadan saknarak geiniz, sonra sancak taraftan aykr atma rotasnda gelen bir gemi ile sonra pruva pruvaya yaklatnz bir gemiyi atmadan saknarak geiniz, son olarak ta dar bir su yolunda dier taraf gzkmeyen bir dn yerinden dnnz. Yaptnz uygulamay aadaki deerlendirme leine gre deerlendirin. Deerlendirme ltleri Seyirde sadece pupas gzken nnzdeki geminin kemerelerinin 22,5 dereceden daha gerisinde olduunuzu gzlem veya plotlama ile tespit ettiniz mi? Kemerelerinin 22,5 dereceden daha gerisinde olduunuz gemiye yaklamakta olup olmadnz gzlem veya radar ile tespit ettiniz mi? Yetimekte olduunuz gemiyi geme niyetindeyseniz onun rotasn sizin rotanzdan daha byk olduunu gzlem veya plotlama ile tespit ettiniz mi? Sizden daha byk rota kullanan ndeki geminin gei tarafn iskele olarak belirlediniz mi? Gemi dd ile iki uzun iki ksa ses vererek iskeleden gei niyetinizi ndeki gemiye belirttiniz mi? Dier geminin bir uzun, bir ksa, bir uzun, bir ksa ddk ile verdii mutabakat iareti ile rotanz dier geminin iskelesinden emniyetli mesafeden geecek ekilde iskeleye deitirdiniz mi? Gei tamamlannca geminizi rotanza aldnz m? Seyirde geminizin pruvasna yakn ve pruvas grlen geminin kerterizini alarak geminin 22,5 derece sancak ve 22,5 derece iskeleniz arasnda olduunu tespit ettiniz mi? Pruvanzdaki geminin borda fenerlerine ve direklerine bakarak veya plotlayarak onun da sizi pruvasnda grdn tespit ettiniz mi? Geminizin rotasn, dier gemiden emniyetli bir mesafeden geecek ekilde sancaa aldnz m? Evet Hayr

32

Rotanz sancaa deitirirken 1 ksa ddk aldnz m? Geii tamamladktan sonra geminizi tekrar eski rotasna aldnz m? Seyirde yaklamakta olduunuz geminin kerterizini alarak aykr rotada olduunuzu tespit ettiniz mi? Aykr rotada yaklamakta olan geminin kerterizinin sabit olduunu grerek atma rotasnda olduunuzu tespit ettiniz mi? atma rotasndaysanz sancanzda grdnz geminin yol hakkna sahip olduunu tespit ettiniz mi? Durum uygunsa rotanz sancaa, dier geminin k tarafndan emniyetli bir mesafeden geecek ekilde deitirdiniz mi? Mesafe yaknsa yaptnz manevray bir ksa ddk iareti ile bildirdiniz mi? Gei tamamlandktan sonra rotanz tekrar eski deerine aldnz m? Dier taraf gzkmeyen dar bir su yoluna geldiinizde geminizi emniyetli derecede sancak kyya yaklatrdnz m? Bir uzun ddk aldnz m? Dier taraftan bir uzun ddk sesi duyunca, gerekiyorsa yol kestiniz mi? Dikkatli olarak dn tamamladnz m?

Deerlendirme
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir kere daha gzden geiriniz. Hayr olarak cevap verdiiniz sorularda modln ilgili faaliyetine dnerek konuyu tekrar ediniz. Cevaplarnzn tamam evet ise bir sonraki modle gemek iin ilgili kiiler ile iletiim kurunuz.

33

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI

RENME FAALYET1 CEVAP ANAHTARI
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 D D Y D D D D D Y D Y Y D D Y D Y D

RENME FAALYET2 CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 Y D Y D

RENME FAALYET3 CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 D Y D Y D Y D D D D Y

RENME FAALYET4 CEVAP ANAHTARI

1 2 D Y

MODL DEERLENDRME CEVAP ANAHTARI

1 Y 2 D 3 Y 4 D 5 D 6 D 7 D 8 D 9 Y 10 D 11 D 12 D 13 D 14 Y 15 D

34

NERLEN KAYNAKLAR NERLEN KAYNAKLAR

YALINALP Cokun (U.Y.Kaptan), AML ve KML Yat Kaptanl Alan Ders Notlar, Bodrum, 2005.

35

KAYNAKA KAYNAKA
Denizde atmay nleme Tz (12.12.1977 tarih, 7/14561 sayl. 1993 tarihli dzeltmeler dahil)

36