You are on page 1of 14

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr.

rfan AY

HADDELEME YOLU LE MALAT

TANIM : ki tane dner merdanenin basma kuvvetinin etkisiyle araya giren malzemeye souk yada scak olarak plastik ekil verme ilemine haddeleme denir. Haddeleme yoluyla ; kare, yuvarlak, yass, okgen, kesit, kebent, T demiri, I demiri, U demiri, ray gibi mamuller retilir. Haddelemenin en temel hammaddesi 1x1x1,5m boyutlarnda ok byk ingotlardr.

Dkmle retilen ilk rn = NGOTlar

elik ingotlar (1*1*1,5 m)

Paslanmaz elik ingotlar

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr. rfan AY


ngotlarn haddelenmesi sonucu SLAB BLUM KTK : (Eni 60*150 cm kalnl 5 cm 25 cm) : (kesiti max.30*30 cm-min. 15*15 cm) : (kesiti max. 15*15 cm- min.5*5 cm)

olan yar-mamul elde edilir. NGOTlar dan haddeleme yolu ile retilen SLAB , BLOOM ve KTK

SLAB (Dikdrtgen) 150*60 cm Not: Tm ller deiebilir. Slab dan ;

BLOOM Kare-30*30 cm

KTK Kare -15*15 cm

LEVHA : ( Kalnl 5 mm den byk , genilii 60 cm den byk) , SAC : (Kalnl 5 mmden kk, genilii 60 cm den byk)

ERT- BAND : (Kalnl 5mm den kk, genilii de 60 cmden kk) ebatlarnda olan ara rnler elde edilir. SLABlar dan haddeleme yolu ile retilen LEVHA, SA , ERT

LEVHA kalnlk> 5 mm 60*150 cm

SA Kalnlk > 5mm En > 60 cm

ERT BANT Kalnlk < 5 mm En < 60 cm

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr. rfan AY

Hadde yolu ile retilen eitli profiller

PROFL ETLER

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr. rfan AY


MERDANE YAPISI

HADDE DZENE ekle gre ok byk gl bir motor (400 - 1500 BG) nce yava hzla dnerek volan belli bir kritik hza getirir. Bylece volan dnme enerjisi ile yklenmi olur. arasnda Merdaneler haddelenecek malzemenin gemesinde bu enerjiden istifade edilir. Motor devri haddeleme olay iin ok yksek olduundan drlmesi gerekir. Kk dili, byk dili ikilisinde bu istek yerine getirilir.Hareket ileten dililerin her birinde ayn devir ve g bulunur.

HADDE AYAI Hareket, millerle merdanelere iletilir. Bylece merdaneler alr. En sondaki l merdaneye ayak tabir edilir. Piyasada tekli, ikili, l ayaklarla alld gibi on, onbir ayakl dzeneklerde mevcuttur.

l merdane dzenei ,l ayak

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr. rfan AY


MERDANE DZENLER

Planet Dzenei

Sa kalnlnn haddeleme yolu ile azaltlmas

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr. rfan AY


ARTIK GERLMELER Yorulma mrn artran bas gerilmeleri byk apl da ortada kk aplda yzeyde oluur

UBUK VE PROFLLERN HADDELENMES

Profiller

Kalibre: Merdanenin yzeyine alm uygun profiller.

Paso: Karlkl iki merdane bir araya geldiinde ortaya kan ekle denir.

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr. rfan AY

AIK PASO - KAPALI PASO

SA HADDELEME LEMNDE KALINLIK KONTROLU

Normal sa haddelemede (h1) kalnlnda giren sa (h2) kalnlnda kar.

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr. rfan AY

Haddeleme artlar deiirse, yani (To , ,) malzemenin ekil deitirmesini anlatan plastik eri saa kayar. Merdanelerin elastik ekil deitirmesini anlatan elastik eri sola kayar. Kalnlk artar.( h2 ) olur.sa kaln kar. Sa kalnln bu yeni artlarda da da kontrol etmek istiyorsak (h2 de sabitlemek gibi),haddeleme kuvvetini P3e kartmalyz.Hadde araln da daha az tutmalyz.

SA HADDELEME LEMNDE KULLANILMASI GEREKEN KALBRE KULLANIMI VE SIRALARI Bunun iin genel bir kural yoktur.Ayn profil birka trl elde edilebilinir.

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr. rfan AY


HADDELEME LEM ( Kalibre lleri )

OKLU HADDENN ART ARDA SIRALANMASI

HADDELEME LEMNDE PASOLARDA DEVRME Haddeleme ileminde, parann ktaki genilii, giritekine nazaran artar, bu durum akma direncini artrr.Bu yzden genileme az olur.Ayn zamanda yksekliinde de azalma olur.Buna ezilme diyoruz.Ezilme, uzunluk artna neden olur. Ezilme (h) , genileme (b) ile gsterilir.Literatrde bu iki deer arasndaki ilikiyi veren formller vardr. GEUZE denklemi (I): (b) = c. (h) c=0,30-0,35 R : Merdane yarap

Tafel,-Sedlaczek denk.(II) (b) = (h) /6 * [ R/ho]

RNEK : h0 = 600 mmlik bir ykseklik ilk pasoda h1=500 mme indirgenecektir.b0 = 600 mm olduuna gre ; b1 genilemesi ne olur? ZM : h0 * b0 = 600 * 600 mm kare kesit h1 * b1= 500 * ? (Denk. I e gre zersek) b = c * h dan c= 0,30 alnarak h = 600 500 =100 b = 0,30 * 100 = 30 mm 9

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr. rfan AY


Buradan ; b1 b0 = 30 b1 =600+30= 630 mm olur para 1.ci pasoda ( 500 * 630 ) boyutlarnda olur. RNEK : Ayn problem ikinci formlle hesaplanrsa ; ZM : (b) = (h) /6 * [ R/ho] dan = 100/6 [ R/ho] R=450 mm olsun 100/6 [ 450/600] = ~20 mm olur b = ~ 20 mm Buradan ; b1 = b0 +b= 600+20 = 620 mm olur Para 1.ci pasoda ( 500 * 620 ) boyutlarnda olur.

RNEK : Tersinir ikili hadde dzenei ile 8 pasoda (400*400 mm) lik bir kare ktk (250*250 mm) lik kare kesite indirilecektir.Gerekli kalibre dzenini kurunuz? ZM : Balangta ; PASO h*b 400*400 Ezilme(h) 400*0,15 = 60mm (Eriden %15) Genileme(b) 20 mm (Hesapla) b= a. h b= 0,30. 60 b=~ 20 mm Ayn ekilde devam edilerek ,arka sayfadaki diyagram da esas alnarak hesaplamalar sonucu ; EZLME-GENLME ERS

10

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr. rfan AY


RNEK : PASO 1 2 h*b 340*420 290*435 Ezilme(h) 60 50 Genileme(b) 20 15 olur.

900 dndrrsek , boyutlar (435 *290) 3 4 5 6 370*310 315*325 265*340 215*355 65 55 50 50 20 15 15 20

900 dndrrsek , boyutlar (355 *215) 7 8 300*230 250*250 55 50 15 18

olur.

PROBLEMN DETAYLI ZM

11

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr. rfan AY

12

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr. rfan AY

13

MALAT YNTEMLER II Prof.Dr. rfan AY

14

You might also like