MUHYDDN BN ARAB Risalelerden Alntlar

http://ferid_hakki.sitemynet.com
tarafndan derlenmi ve size e-kitap olarak sunulmutur. Basm : Ocak-2006 Kaynak: www.sufizmveinsan.com

http://ferid_hakki.sitemynet.com Yayn Listemiz >>> Sayfa 74

Sunu
Deerli Okurlar; eyhul Ekber Muhyiddin bn Arab hazretlerinin (H.560-638 / M.1164-1240) RSALELER ini (kitapklarn) KTSAN yaynevi bir araya toplayarak; ciltte, toplam yaklak bin sayfalk kitap olarak yaymlam bulunmaktadr. Eserin nemine binaen konularla ilgili can alc, aklayc, dndrc ifadeleri idrakimiz lsnde, aslna sadk kalmak kaydyla siz kymetli okurlarmza aktarmak istedik. Gerekten her birinin zerinde uzun uzun dnlmesi gereken bu ifadeleri cilt ve sayfa numaraln da vererek ulatryoruz. Bu cmlelerle ilgili kitap ierisinde geni aklamalar bulmak mmkndr. Onun iin size ulatrlan bu ksmlar RSALELER in reklam gibi kabul edip, eserin tamamn okumanz acizane neririz. Bata KTSAN yaynevi adna Remzi GKNAR Beye hem hizmetleri hem de sayfamzda bu ksmlarnn yaymlanmasna izin verdii iin, ayrca bu tip eserlerde pek rastlanmayan sade ve anlalr tercmeyi gerekletiren Vahdeddin NCE Beye ve emei geen herkese teekkrlerimizi sunar, baarl almalarnn devamn dileriz. Cenab Haktan; okumamz, idrak etmemizi ve yaamamz nasip etmesini niyaz ederiz. Sayglarmzla

Yanstan: Hamdi Cenik / Sufizm ve nsan / hamdicenik@hotmail.com

-yorumsuz bildirinsanla gerekleri anlattna inandmz dnrlerin, yazarlarn, aydnlanmlarn ilimsel retimlerini sizlerle paylamaktan baka bir arzumuz yoktur. Biz bir baka insan deiim-dnme uratamayz. Bizim yapabileceimiz tek ey; deiim-dnmn meydana gelebilecei, hogr ve sevginin girebilecei bir alan, bir boluk yaratmaktr. Dileimiz size yararl olabilmek... Evreni (alglayamadklarmz dahil) yneten ve farkl adlarla iaret edilen Yce Gcn, bu arzumuzu yerine getirmemiz iin, nmz ak etmesini diliyoruz; Eer bu duann gereklemesi, bizler ve tm yaam adna en iyisi olacaksa...

http://ferid_hakki.sitemynet.com

MUHYDDN BN ARAB Risalelerden Alntlar

indekiler
Sayfa 05 10 15 19 23 28 33 37 - 1. Blm - 2. Blm - 3. Blm - 4. Blm - 5. Blm - 6. Blm - 7. Blm - 8. Blm Sayfa 42 47 51 56 60 64 69 74 - 09. Blm - 10. Blm - 11. Blm - 12. Blm - 13. Blm - 14. Blm - 15. Blm - Yayn Listemiz

http://ferid_hakki.sitemynet.com

MUHYDDN BN ARAB Risalelerden Alntlar

1. Blm 1. Sakn bilmediin bir eyin ardna dme. Dorusu kulak, gz ve kalp bunlarn hepsi o
eyden sorumlu olur. (sra-36)

2. eyh; Batnda Kutbul Azam eyh Abdlkadir Geylan Hz. le grtn, Hzr as. ile
de hususi arkadal olduunu beyan etmitir. (1/22)

3. Ruh bn Arabye gre hayvni bir mahluktur. (1-25) 4. Allah btn inan sistemleri iinde sadece bir inan sistemi tarafndan kuatlmaktan,
snrlandrlmaktan ycedir, genitir. (1-29)

5. Say ismiyle zahir olduu zaman zatyla zahir olmaz; kendine zg mertebesi hari. Bu

6 mertebe vahdaniyet makamdr. Bu makamn dndaki bir mertebede zatyla zahir olduunda, ismiyle zahir olmaz. (1-36)

6. nsanlara onlarn akllarnn kapasitesini gzeterek hitap ediniz. Hadis-(1-38) 7. Bir farz veya snneti ikame eden bir kimsenin bu ameli yerine getirmesinin sebebi,
sevap talep etmekse, sen nefsini byle bir amelle megul etme. (1-41)

8. Bir ksmna iman ederiz ama bir ksmna inanmayz diyenler ve bunlar arasnda bir yol
tutmak isteyenler Nisa Sresi-150. (1/45) te gerekten kfirler onlardr. Nisa Sresi -151. (1/45)

9. Kim onlarla, tasavvuf hakikatlerin ehli ile beraber oturursa ve onlarn ortaya
koyduklar hakikatlerin bazsn inkar ederse, Allah man nurunu onun kalbinden skp alr. (1/45)

10. Bana kadir gecesi gsterildi. ki adam sa ba olup kavga ettiler. Bunun zerine kadir
gecesi kaldrld. Hadis (1-46)

11. Allahn kendisini vasfettii gibi seni de alim, irade eden vb. sfatlarla vasfetmi
olmasna aldanmayasn. Bilesin ki hayvanlar da iitirler, grrler ve irade ederler.

7 (1-59)

12. Mahede, bizzat grme ile desteklenmedike gaibden mann bir faydas yoktur.
Ancak o zaman mana phe szmaz. (1-64)

13. Ve her eyi bir bir saymtr. (Cin Sresi-28) Bu yette yce Allahn gemite olan, u
anda olmakta olan ve gelecekte olacak btn esmalar/isimleri kuattna iaret ediyor. (1-65)

14. Hak teala her eyi bir bir saydna ve sen de saylan eylerden biri olduuna gre, O
nun korumas ve denetimi altndasn. (1-66)

15. Eer ulhiyet srrn, her ibadet eden kii, mabudunda, yani, mabuduna ibadet ettii
esnada grmeseydi, Ona ibadet etmezdi. Sapk kimsenin sapmasnn nedeni, ulhiyeti ilah olmayana nispet etmesidir. O sz konusu mabuda ibadet ederken ulhiyet srrna ibadet etmitir ve bu da sadece yce Allaha ait bir niteliktir. nk yce rabbimiz bu srrn etkisini o mabuda yanstmamtr. lahnz tek bir ilahtr. Ondan baka ilah yoktur. Bakara Sresi-163 (1-68)

16. Rahman ismi, Allah ismi hari btn gzel isimleri kapsar.

8 Allah her eyi cem ettii, Rahman da alemin hakikatlerini ve alemde bulunan eyleri cem ettii iin dnyada ve ahirette rahmandr denilmitir. (1-70)

17. Sava bize niin yazdn?.. Nis Sresi-77; ifadesi, dnce yoluyla Allahtan bilgi talep
etmek ve karanlk pheyi geri evirmek iindir. (1-72,73)

18. Ey dem olu; Eyay senin iin yarattm, Seni de kendim iin yarattm. Senin iin
yarattm eyler uruna benim iin yarattm kirletme. Tevrat. (1-76)

19. Ondan bakas O nu teklikte gremez. (1-84) 20. O olmasayd biz olmazdk. Ama bizim olmamamz yce Allahn olmamasn
gerektirmez.(1-88)

21. kilik hal gibi bir eydir ve mevcut deildir. nk hakikat onu yok eder veya imkan
vermez. Ama yok da deildir, nk hak onu ispat etmektedir. (1-89)

22. Rabbim!. Beni yalnz brakma! Sen, varislerin en hayrlssn. (Enbiya-89) Bu talepte
bulunmasnn nedeni, kendisinden sonra iin rabbine dneceini ve bunun rabbinin kendisini halife klmasnn bir karl olduunu bilmesidir. (1-91)

23. ki elimle yarattma secde etmekten seni men eden nedir? (Sad-75) Bu ayette yce
Allah Ademden sz ederken iki elini birden zikrediyor. nk bugn her sebep o kutsal ele niyabeten, onun adna hareket etmektedir.

24. sa as. : Bedenim babamn kznn oludur. Ben babamn, annemin ve ikisinin olunun
ruhuyum. (1-93)

25. Vahdaniyetin ayns zahir asndan saylarn iinde sndrlm, rtlm

olmasdr.(1-969)

26. Varlk aleminde ne varsa canldr. nk varlk aleminde bulunan her ey Allah hamd
ile tesbih eder. Bir canl da ancak tesbih edebilir. O halde hayat srr btn varlklarda mevcuttur. (1-96)

27. Esmalar/simler asndan Allah, sfatlarn tad anlamlar asndan zat

konumundadr. (1-105)

28. Gnah ileyen bir kimse Ey Allah! Beni bala, dedii zaman calalet (Allah ismi)
Gaffar ismine naiblik (Vekil, birinin yerine geen-Nbet bekleyen) etmektedir. Bu istee cevap olarak ancak Gaffar isminin anlam erevesinde karlk verilir. (1-106)

10

29. lmin balangc Allah bilmek, gayesi de aynen grmektir. (1-107) 30. Her eyin glgesi vardr. Allahn glgesi de Artr. (1-108) 31. Zahir ar rahmann glgesidir. nsani ar, Allahn glgesidir. (1-108) 2. Blm 1. Allaha ancak O ismini verebilirler bu yzden. Elif ile kendisini, ha ile mahlukat
zikreder. Eliften sonra gelen vech ile yani harfi tarif lam ile kendisini ezeli olarak tantr, onun dier vechiyle de yani malikiyet lam ile de onu mahlukatna ebedi olarak tantr. (1-111)

2. Muhakkikler, yce Allahn bir ahsa tek bir surette iki kere tecelli etmedii ve tek
bir surette iki kiiye tecelli etmedii hususunda gr birlii iindedirler. te bu O nun genilemesidir. Ebu Talib yle der: Benzeri gibisi olmayan, ancak benzeri gibisi olmayan grebilir. Dolaysyla gren grlenin aynsdr. (1-117)

11

3. Attn zaman sen atmadn, fakat Allah att. (Enfal-17)

Yap, ey kulum! Ama sen yapan deilsin, Benim yapan. Ben de ancak seninle yaparm. nk kendimle yapmam mmkn deildir. Senin olman kanlmazdr, senin iin de ben lazmm, benim olmam da kanlmazdr. Bylece btn iler bana ve Ona baldr. (1-121)

4. Raslullah sav. Her duann mutlaka kabul edileceini sylemitir. (1-129) 5. Gece ve gndzn her biri dieri iin bryen, ayn zamanda da brnen
konumundadr. Yani her biri dieri iin e ve koca mahiyetindedir. Buna gre gndz vakti treyen her eyin annesi gndz, babas da gecedir. Treyen her eyin annesi gece, babas da gndzdr. (1-134)

6. Cismin remesi gibi ruh da rer. (1-137) 7. nsan ehvetinin gecesinden syrlp kmadka gndz, nur olmaz, gnei parlayp
yerini aydnlatamaz. (1-138)

8. skeletin heykelinden arnmadka insan, cihet kabul etmez zata ynelemez.

(1-139)

12

9. Bizim iin sahih gn, btn saatleri eit olan gndr. (1-139) 10. Yine bu feleklerin hareketiyle cennette gnler oluacaktr. Bunlar, yce Allahn
iinde gkleri ve yeri yaratt gnlerdir. Cehennem ehlinin gnleri ise bilinen dnyevi gnlerdir ve gne araclyla mahede edilirler. Bu gnler cennetlerde belli llere dahil iaretlere sahiptirler. Bunlar araclyla vakitler bilinir. (1-148)

11. Olu (kevn) cennette hep olacaktr, somut olarak hissedilecektir, mahede
edilecektir. nk cennet somuttur. (1-148,149)

12. Dnm alemde srekli bir haldir ve bu kanlmazdr. (1-150) 13. Ariflerin gayesi bekadr. (1-157) 14. Raslullah sav. bir hususta delil olmad zaman, iki salih kiiye ba vurulmasn ve
onlarn verdii hkme uyulmasn emretti. (1-160)

15. Susun; sustuunuzda dinleyin; dinlediinizde anlayn; anladnz zaman amel edin ve
gvenin. (1-161)

16. Benim sylediim, Ebubekir ra.le Hz. Neb sav. arasnda bir adam olmaddr. Biz

13 sddklktan sz etmiyoruz. Dolaysyla velilerin en yksei Ebubekirdir.(1-162)

17. Ayetlerimizi yalanlayanlar, hi bilmeyecekleri yerden yava yava helake gtreceiz.

Onlara mhlet veririm; benim cezam etindir.(Araf-181,182,183) Bu ayetlerde yce Allah dnyadan sz etmiyor. (1-163)

18. Yine de sen bu ekil ve kalp ulemasn taklit etme; ama ona muhalefet de etme.
(1-163)

19. Bil ki, Cibrl, vahiy indirilen Resulden bakasna inmez ve bir eriat nesh etmez.
(1-164)

20. Velayet ve marifet mertebesinin varl daimidir. Risalet mertebesi ise srelidir; tebli
ile birlikte son bulur. (1-166)

21. yle sylemilerdir:

Onu gren hibir ey grmemitir. Onu grdmden beri Ondan baka hibir ey grmedim. Bir eyde Onu iiten, ama baka bir eyde Onu iitmeyen, Onu iitmemitir. O ancak anlamakla iitilir. (1-172)

14

22. Eer tevhidin bir ispat edicisi varsa bu irktir. (1-174) 23. Marifet Allah bilmektir. (1-175) 24. Sevgi her eyin tabi olduu bir sultandr. (1-177) 25. -Ancak Ondan bakasn gren kimse Ona tevekkl eder.
-Allah tanyan biri nasl Ona ibadet eder, hayret ediyorum?.. -badet eden rabbi hakknda kt zan besler, gnah ileyen rabbi hakknda iyi zan besler. -badet nura gtrr, gnah ise atee gtrr. Nur ateten daha yakcdr. -Halkn bir insandan ayrlmas hulkunun (ahlaknn) ktln gsterir.(1-179)

26. -Yiyecein az olmas gdadr. (1-180) 27. -Cehennemliklerin bir hicab vardr. Cennetliklerin de bir hicab vardr.
-Mrekkep olan her ey perdelidir. (1-185)

15

28. Mime gelince o Ademe as. Ve Hz. Muhammede sav. iaret eder. (1-202) 3. Blm 1. Adem cismiyette Hz. Muhammedin, bizim ve sann babasdr. Hz. Muhammed
sav. ise ruhaniyette Ademin, bizim babamz ve sa as.n dedesidir. nk sa as.n babas bedenlik makamnda ve temsil aleminde Ruhul Kudsdr. Ruhul Kuds ise Ruh olmas hasebiyle Hz. Muhammedin oludur. Dolaysyla bu akl almaz sistem erevesinde Hz. Muhammed sav. sa as.n dedesidir. Eer sa as.n bedenselliine tevecch etseydi, o zaman her nutfenin istva etmesi gibi istva etmi, brm olmayacakt. Bu tevecchle de ona ruhaniyet verip bizim olduumuz gibi onun da babas olacakt. (1-203)

2. Yani sa as. Bedenselliin ve ruhaniliin ortak rndr. Ayrca doas itibariyle

masumdu.(1-203)

3. Ben ancak sizin gibi bir beerim.(Kehf-110) Bylece bu adan bizimle Onun arasnda
bir ba kurulmutur. (1-204)

4. simlerin ve mevcudatn hakikatlerini btnyle kapsayan, onlarn banda gelen,

16 onlara hakim ve egemen olan isim, Allah ismidir. Allah ismi, hem zata, hem sfatlara hem de isimlerin delilidir. Mertebe olarak Ondan sonra rab ismi gelir. Rububiyet mertebesi uluhiyet mertebesinin stnde olduu iin, bu mertebeye ait olan rab ismine yemin etmi ve ondan baka isimlere yemin etmemitir. (1-215)

5. Ackan biri, ey Rezzak (rzk veren) der. Fakat bazen bu ismi brakp; Ey Allah!
dediini gryoruz. Bu srada Rezzak ismi, ben ikinci mertebeyim demektedir . Ama bu balamda, ey Rabbim! Dese bunun anlam; ey Rezzak! Deildir. Anlam: Ey terbiye eden, ey besleyen veya ey slah edendir. (1-216)

6. man kalplerin amelidir. (1-218) 7. Allah yle der:

Ey kulum! Benim iin birini dost edindin mi?.. Benim iin birine dman oldun mu?.. te srf benim iin olan amel budur. (1-224)

8. Yce Allah; kendisi iin fkelenmemizi, ve gcmz yetiyorsa, bu balamda

sabretmememizi emretmitir. Buna karlk; kendimizle ilgili hususlarda affetmemizi, ho grmemizi emretmitir. te bu Allahn ahlakdr. (1-226)

9. Hairde srat (yolu) cehennemin zerinden geirecektir ki, ona uramadan karya

17 geen kimse kalmaz. (1-234)

10. Bil ki insan, berzahta glge ile gne arasndaki izgi gibi mevcut bir varlktr.
Berzah; iki denizin birletii noktada ikisini bir birinden ayran mevhum izgi gibidir. .. Yce Allah, hem yceler aleminin hem de sufli (aa) alemin rabbi olduunu haber veriyor. nsan dediimiz bu berzah (ara varlk) ulvi ve suflinin birleiminden ibarettir. (1-235)

11. nsan varln maksad olan klli anlamdr. (1-236) 12. Deiim hep baki kalr. (1-240) 13. Salat ve selam basiretler makamndan davet eden Hz. Muhammedin ve nceki ve
sonraki ehlibeytinin zerine olsun. (1-247)

14. O Yaratan, var edendir.(Har-23) . Bu ayetlerde grld gibi, O dan sonra yer
alan isimler, O nu ve alemde zel olarak meydana getirilmesi istenen hadiseleri aklamaktadr. Dolaysyla isimlerin tm O nun tercmandr.(1-249)

15. Eer kendi benliinle desen, bu sensin, O deil. Eer Onun benliiyle desen, diyen sen

18 deilsin. Dolaysyla ne anlam yoluyla ne de ekil yoluyla kesinlikle birleme olmaz. (1-252)

16. Allahn emri Kaf ile Nun arasndadr. (1-255) 17. Sahili olmayan bir denizde Yesribli Muhammedin gemisinde gzlerimizi atk.(1-259) 18. Ben benimle sende olduumda ve sen seni ortadan kaldrdnda,benden zuhur
eden, senden zuhur eder. Bakan biri, senden grneni senden sanr, oysa benim benimdendir. Sana rettim; beni istediin zaman, sende senin benliinden bir ey kalmamal. nk benim varlklarla olmam imkanszdr.(1-262)

19. Yedi kat gn ve yedi kat yerin gnleri yoktur; gnler, yrngelerinde sabit olan
yldzlarn feleklerine aittir.(1-268)

20. Muhakkiklere gelince, ezel kavram, onlara gre, kadimlik hkmndedir ve ncesinin
olmasnn nefyedilmesi (Nefy = Srgn etmek. Birisini kendi rzas olmadan, bir yerden baka bir yere nakletmek, srmek) anlamnadr. Dolaysyla selbi bir sfattr, temel bir sfat deildir. (1-272)

21. El-Bari (Yaratc) kendisiyle mevcuttur (vardr), vcudunu (varln) hi kimseden

19 almamtr. O Subhanehu AHAD Tekdir. Yani; Ondan baka bir ey yoktur. Alem ise onunla vardr, varln Ondan almtr. Alem zati ile mmkn, bakasyla da vacibl vcuttur. nk bakasndan edinmitir varln. Yaratc ise vacibl vcuttur, varln baka bir eyden edinmemitir. (1-273)

22. Eer perde olmasayd, belki de kevn iptal olurdu. (1-277) 23. Allah alemi normal, dzgn bir beden olarak yaratt ve Ademin as.da bu bedenin ruhu
olmasn ngrd. ... Bu yzden alem byk insandr denilir. (1-287)

24. nsan Allahn kulu, aleminse rabbi (idarecisi) dir.

... Yani rabl itibariyle insandan daha aziz, kulluu itibariyle insandan daha zelil bir varlk yoktur. (1-288)

4. Blm 1. Zati ba ancak isimlere tecelli etmekle gerekleir. simlerden kaynaklanan ba ise
hicapla beraber olur, bu balar alan biri onlar ancak sahip olduu kapasite orannda alr.(1-288,289)

20

2. Onu bilmek, hadis (sonradan olma) zelliklerden Onu tenzih etmek demektir. (1-289) 3. Amel mekana ( yere), ilim ise mekanete (makama) yneliktir. (1-290) 4. Allah katnda din slamdr. slamn anlam ise boyun emektir. (1-292) 5. Nur kefeder ve kefettirir. Nurun en tamam ve en by, yce Allahn ryada,
tecelli eden ve grlen suretler araclyla irade ettii eyleri kefettirenidir. Buna da tabir denir. (1-292)

6. Btn yollar Allaha varr. Allah btn yollarn gayesidir. Dolaysyla btn yollar
srat- mstakimdir. (1-293)

7. Ve yce Allah, kulun kalbinde yer aldn bildirmitir. Rahmeti ise Onu kapsamaz.
nk rahmetin hkm ancak hadis (sonradan olma) varlklara taalluk eder. ... Hakk, z itibariyle ve kendisi olarak deimedii halde suretler iinde deiip durmaktadr. Kalbin aksine akl snrldr. (1-294)

8. Gl kale onun hayatn ynlendiren ve onu terbiye eden Haktr.

21 Bil ki; her Resul Nebidir, her Nebi Velidir ve her Resul Velidir. (1-295)

9. Ruhun bir zellii nereden geerse oray canlandrmasdr. (1-295) 10. (Saba melikesi Belksa) Gsterilen taht da suret olarak tahtn ayns deildi. (1-296) 11. Davuda bir ltuf olarak kendini bilme, tanma ltfedildi ve bunu Onun ameli
gerektirmi deildi.(1-297)

12. Davud Allahn halifeliine ve imamet grevine tayin edilmiti. (1-297) 13. Sabretme veya durumu Allaha ikayet etme arasnda aslnda bir eliki yoktur. Eyyub,
gsterdii sabrla Allahn kudretine, yapabilirliine direnmemitir, Allah, bu zellii sebebiyle de Eyyuba nce shhatini sonra ailesini ve onlarla birlikte (elinden kanlarn) benzerini verdi. (1-298)

14. Kefaret ibadettir. Kefaret emri, adaktan daha hayrl olmas durumunda adan
bozulmas emri anlamndadr. (1-299)

15. Bir kimse eiyle cinsel ilikiye girerken, orgazm olduu srada varlklarn en
stnn hayal etsin. O zaman doacak ocuk, o kimsenin btn zelliklerini

22 deilse de nemli bir ksmn zerinde tar. (1-299)

16. Musa as. in Harun as., Hz. Muhammedin sav. dnyadan ayrlmasndan sonra onun
yerine geen naibleri konumundadr. O halde varis, kime varis olduuna, kimin naibi olarak tayin edildiine baksn. ... Kim tasarruflar itibariyle onun ahlak zere olursa, sanki oymu gibi olur. (1-300,301)

17. lediin hibir ameli hakir grme. nk Allah bu ameli yaratrken ve bizim zerimize
vacip klarken kmsememitir. (1-305)

18. Filozoflardan biri yle demitir: Dilden baka uzun sre zindanda tutulmay hakkeden
baka bir ey yoktur. Allah onu iki dudan ve dilerin arasnda yaratt halde yine de kapy aar ve uzun uzun fuzuli yere konuur. (1-305)

19. Dilenciye yedir, iir. nk o, senden dilenmesi sebebiyle seni, kullarna yediren ve
iiren hakkn menziline karmtr. (1-306)

20. Sslenmeye, gzel grnmeye dikkat et. nk bu bal bana bir ibadettir. (1-306) 21. Allah yle buyurmutur: Nimetin benden olduunu grdn zaman bu krn
hakkdr.(1-307)

23

22. Sadece Allaha ynelmek gerekir. nsanlar sebeplere dayandklar srada Allah onlara
azap eder, nk sebepler her zaman yitip gidebilecek olgulardr. (1-307)

23. Ad san bilinmeyen silik bir kii olmaktan ayrlma.

... Sana, yerine getirmen durumunda mutlu olacan bir eyi tavsiye eden kii Allah tarafndan sana gnderilmi bir elidir. (1-308)

24. Elinden geldiince ihtilaflardan, tartmalardan uzak dur. (1-309) 25. Yaamak iin ye, rabbine itaat etmek iin yaa. (1-312) 26. Ey Ali!.. Yemee tuz ile bala, tuz ile bitir. nk tuz yetmi hastaln ifasdr.
Hadis- (1-312)

5. Blm 1. El Salik: Makamlar ilmiyle deil, haliyle geen kimse. lim onun ayndr. (1-318) 2. El Budela: Bunlar yedi kiidir. Bir kavimden ayrlan kimse, yerinde kendi suretinde
canl bir beden brakyorsa ve kimse onun kaybolduunu anlamyorsa, ite bu kimse

24 Bedildir (1-320)

3. El Cem: Halksz hakka iaret etme.

Cemul Cem: Btnyle Allahta tkenme istei. (1-321)

4. Es Sekr: Gl bir varitle yitip gitme, kaybolma.

El Mahv (Silinme): Adet vasflarnn ortadan kalkmas. (1-322)

5. lmel Yakin: Delilden anlalan ilim.

Aynel Yakin: Mahede ve keiften anlalan ilim. Hakkal Yakin: Gzlemlenen eyden irade edilen hususun ilimde hasl olmas. (1-323)

6. Er Riyazet: Edep riyazeti, nefsin tabiatnn dna kmaktr.

El Mcadele: Nefsi bedeni meakkatlere ve her durumda hevaya muhalefet etmeye zorlamak demektir. (1-324)

7. El Mekr: Allahn emirlerine muhalefet eden kimsenin bu halinin devamna ramen

nimetlerin ard arda gelmesi. Kt edebin varlna ramen halin devam etmesi. El Gurbet: Maksudun peinde vatandan ayrlmak anlamnda kullanlr Er Rabet: Nefsin rabeti sevaba, kalbin rabeti hakikate, srrn rabeti hakka

25 yneliktir.(1-326)

8. El Hrriyet: Kulluk hukukunu Allah iin ikame etmek. Bu hukuku ikame eden kimse
Allahtan bakasndan azadedir, hrdr. (1-327)

9. El Havf (Korku): Gemiteki menfi eylerden saknman.

Er Reca (Umut) : Gelecek midi, beklentisi. (1-329)

10. El Arif vel Marife (Arif ve Marifet): Rabbin kendisini gsterdii ve bunu neticesinde
zerinde bir takm haller zuhur ettii kimseye arif, onun haline de marifet denir. Er Rida: Hakkn sfatlaryla zuhur etme. (1-330,331)

11. Biz bu szleri, amel edenler iinde nimetleri gaye edinen, nimet ymak iin abalayan
kimselere cevap olsun diye sylemedik. Bize gre bu ii yapanlar, kendileriyle uralmayacak, kendilerine dnp baklmayacak kadar deersiz ve hakir kimselerdir. Bizim amacmz, sabit mahalline varmadan mahede lezzeti almak iin acele edenler, menziline ulamadan fena bulmaya abalayan, Hak yolda alemlerden uzaklap kendini Hakda yok etmeye abalayanlarn hazzn aklamaktr. (2-22)

12. Hakta fena bulma zaman, insann iinde bulunduu makamlarn en ykseini terk
etme zamandr. (2-22)

26

13. Sen ikinci zamanda, aslnda birinci zamanda senin iin kararlatrlm bilginin
suretini gryorsun. (2-23)

14. Halktan uzak olduun oranda Hakka zahiri ve Batni olarak yaklarsn. (2-23) 15. Riyazet; ahlak arndrmaktan, hafif mereplii terk etmekten ve eziyetlere
katlanmaktan ibarettir. (2-25)

16. Bir kimse, evinde uzlete ekiliyorsa, buna karlk halkn kendisine gelip gitmesi iin
kapsn da ak tutuyorsa, onun amac liderlik ve mevki elde etmektir. Ve byle bir kimse Allahn kapsndan kovulmutur. (2-25)

17. Halvetin esnasnda, Ondan, kendisinden bakasn isteme. (2-26) 18. eitli yiyecekler nne konulursa, sen bunlarn iinde suyu i. Su yoksa st i. Ama
ikisini birlikte iersen daha gzel olur. Bal da iebilirsin. arap imekten sakn; ama yamur suyuyla kark olmas baka. Eer nehir ve eme sularyla karksa, bunu imenin hibir yolu yoktur. (2-27)

19. Kamil o kimsedir ki, btn dillerle mnacat eder. te, gayesinin dorultusunda
hareket ettii srece sadece bu kimse Muhammeddir. (2-33)

27

20. Bil ki, Nbvvet ve Velayet u hususta ortaktr:

Birincisi; kesbi bir renme abas olmakszn bilmek. kincisi; normalde bedenen yaplamayan veya bedenin yapma gc bulunmayan eyleri himmetle yapmak. ncs; hayal alemini his dnyasnda grmek. (2-34)

21. Bil ki, Allahn her Velisi, her ne alrsa alsn, eriatna bal olduu Nebinin ruhaniyeti
araclyla alr ve ahit olduu eylere bu makamdan ahit olur. Fakat Velilerin bazs bunu bilir, bazs da bilmez ve, bana Allah bunu syledi der. Oysa bunu syleyen, dediimiz ruhaniyetten bakas deildir. (2-35)

22. Bilen kime her zaman susuzdur ve bilgi baheden de daima onunla ilintilidir.(2-39) 23. Benliim un ufak oldu, grnnce Tekin benlii vadiden.(2-53) 24. Vris olduun gibi, senin varislerinin olmas da kanlmazdr. Bu takdirde halka
ynelttiin her ykmllkte efkatli ol.(2-68)

25. Zahir oldun, hi kimseye gizli deilsin

Sadece yaratcy bilmeyene gizli olursun. (2-69)

28

26. Eer cmertlik (cud) olmasayd varlk (vcud) zuhur etmezdi, kerem olmasayd hikmet
belirmezdi. Eer bakasn kendine tercih etme olmasayd, srlar ortaya kmazd. (2-71)

6. Blm 1. Allahn zikriyle sevinir kalpler

Bilinenler ve gaipler akla kavuur Zikri terk etmek her eyin en faziletlisidir nk zatn gneinin batmas yoktur Allahn zikriyle gnahlar balanr Basiretler ve kalpler sevince boulur Durum olarak zikri terk etmek bundan daha faziletlidir nk gne batmayacaktr. (2-74,75)

2. Cmertlik efendiliktir. Bakalarn kendine tercih etmek ise kulluktur. (2-76) 3. Kiinin Mslmanlnn gzelliinin gstergelerinden biri de kendisin
ilgilendirmeyen eyleri terk etmesidir. (2-78)

29

4. Srrn srr sana ykseltildii, ift tekle bulutuu zaman, Odur, sen deilsin. Hak
ortaya kt, sen gizlendin (2-86)

5. Kul iin en iyisi; Mevlasndan, sahibinden bakasyla beraber olmamasdr. (2-87) 6. Olak burcuna ve iki kutup yldzna baktm. Onlarn iki alemin imamlar olduklarn
fark ettim. (2-93)

7. Btn Peygamberlerin ldklerini grdm. nk onlar birbirinden ayr olarak grdm.

Hakikati talep ettim. Bana denildi ki; Yoldan ayrlp fena bulmadka gremezsin. nk suretin kemali, mira ve akl ehline grnmez. (2-93)

8. Zahir iki nehir, kitab okumak ve snnete sarlmak, Batn iki nehir ise tevhit ve
minnetti.(2-94)

9. Sen olmasaydn, kulluk edilmezdim. Birlenmezdim. armazdm, icabet edilmezdim.

Dua edilmezdim, dualara icabet etmezdim. kredilmezdim, inkar edilmezdim, batn veya zahir olmazdm. Takdim etmez, tehir etmez, sonlandrmazdm. Emretmez, gizlemez, aklamaz, haber vermez ve iaret etmezdim. (2-113)

10. Yok olurken de var olurken de ben olduum gibiydim. (2-114)

30

11. Kulum! Anlattm sana ki, ar senin glgendir. (2-115) 12. Grdn ki, kulluk eden mabudun kendisidir. (2-116) 13. Seni msebbip araclyla sebepten perdeledim. (2-116) 14. Sen tek bana kendi rmanda yz. Kendi kitabnda yazlanlar oku. Seni bembeyaz
inciyle, el dememi, insan ve cinlerden hi kimsen dokunmad, zihinlerin ve gzlerin eriemedii esiz bakireyle nikahladm. (2-125)

15. Dedi ki:

-Peki niin Ona secde ettiler? Dedim ki: -nk tayinin sahih olduunu grdler. Dedi ki: -Secde etmekten yzevirip byklenen niin yz evirdi? Dedim ki: -nk amur boyutu Onun parlak nurunu perdeliyordu. ... Dedi ki: -Avret yerlerinin aa kmasnn srr nedir?

31 Dedim ki: -Olabilecek amalarn bizzat gzlemlemeleri iin. Dedi ki: -Niin sadece Adem gnahla suland, ei deil? Dedim ki: -nk ei onun kllnden bir czd. Dedi ki: -Ayaklarnn kaymas niin eytana izafe edildi, halbuki buna gc yetmezdi. Dedim ki: -nk sen eytan grnr alemde eksikliin sfat ve hsrann delili klmsn. (2-127)

16. Dedi ki:

-Peki niin nalnlarn kard? Dedim ki: -Bu, insann ikiliinin ortadan kalkmasna ynelik bir iarettir. (2-130)

17. Dedi ki:

32 -(Musa as.) Niin elini koynundan lekesiz kard? Dedim ki: -Bununla insana, gaybinden kt zaman illetlerinden beri olduuna iaret ediliyor. (2-131)

18. Dedi ki:

-Niin sa as. Ruh ile desteklenmitir? Dedim ki: -Onu bir kalem bir levhe yazm deildir. O ana rahmine ehvetsiz ilka edilmitir. (2-132)

19. Eh, syle bakalm?.. Yldzn, ayn ve gnein varl nedir?

Dedim ki: -Ruh, akl ve nefis zerine itaat etmektir. (2-133)

20. Dedi ki:

-Niin vahiy uykuda gelmitir? Dedim ki: -Bu alanda hissin yerleecei yer olmasn diye. (2-134)

33

7. Blm 1. Her malum (bilinen), kendisine ilikin bilgi kapsamnda mevcuttur ve kendisini bilen
asndan zahirdir. Bilen onu grmekte ve iitmektedir; yok olsa da. (2-140)

2. Ebu Said el- Harraza sorulmu:

-Allah ne ile bildin?.. -ki ztt bir arada bulundurmasyla, diye cevap vermi. (2-141)

3. phe yoktur ki, isimlerden birinin egemenlii altndasn, ister bunu bil, ister bilme,
ister bu ismin mahedesine vakf ol ister olma. nk seni hareket ettiren, durduran veya renklendiren ve yerletiren isim sana diyor ki : Ben senin ilahnm. Bu sz dorudur. Senin de; Allahu Ekber!.. demen gerekir.(2-142)

4. Nefis, kendi elinin kazancyla beslenmedii zaman cmertliin ve ban tadna

varamaz. (2-148)

5. Allah, akln fikri ve nazaryla kendisini bilmesinden mnezzehtir. (2-149) 6. Kemali ancak bakasna bal olan ey yoksuldur.Allahtan baka her eyin

34 durumu da budur. (2-149)

7. Allah ehli olanlar, aynel yakine ulatklar ve ilmel yakini haddinden fazla nem
vermedikleri (burun kvrdklar) iin kurtulua erdiler. (2-149)

8. Fikir var olduka, kiinin mutmain olmas, skunete kavumas imkanszdr.

(2-149)

9. Bir gn senin aladn grm. O ve orada bulunup aladna tank olan bakalar,
alamann sebebini sormular. Sen u cevab vermisin: Otuz seneden beri inandm bir mesele vard. Biraz nce karma kan bir delil sayesinde bu meselenin benim inandm gibi olmadn anladm. Bu yzden alyorum. imdi oluan kanaatimin de nceki gibi olmasndan korkuyorum!.. Bu senin szndr. Akln ve fikrin mertebesini bilen bir kimsenin skunet bulmas veya rahat etmesi imkanszdr. zellikle Allah bilme hususunda. Kiinin Allahn mahiyetini gzlemle, ilmi nazarla bilmesi imkanszdr. (2-150)

10. Varln Allahtan bakasndan alan birinin bizim nezdimizdeki hkm, hibir eydir.
Arif, kesinlikle Allahtan bakasna dayanmaz. (2-151)

11. Allah ismi btn isimleri(esmalar) kapsamaktadr. (2-151)

35

12. Suda boulmakta olan bir kimse Ya Allah dedii zaman, bu Ya Gayyas=yardm
eden veya Ya Munci=Kurtarc veya Ya Munkiz=Kurtarc demektir. Arlar olan birisi Ya Allah dedii zaman bunun anlam Ya afi=ifa veren veya Ya Muafi=Salk baheden ve benzeridir. (2-152)

13. Nefis ahiret alemine intikal ettii zaman, bu ilimlerin (dnyevi) tmn geride brakr.
u halde akl sahibi bir kimse bu gibi ilimlerden sadece ihtiyacn zorunlu kld kadarn edinmelidir. yle bir ilim edinmelidir ki, tand her yere bu ilim de kendisiyle beraber intikal etsin ve ie yarasn. Bu da iki ilimdir. Biri Allah bilme, dieri de ahiret menzillerini, ahiret makamlarnn gerektirdii grevleri bilmedir. (2-153)

14. Rububiyet srrn ifa etmek kfrdr. Ariflerden biri; tevhidi aka dile getiren ve
vahdaniyet srrn ifa eden kiinin ldrlmesi on kiiyi yaatmaktan daha efdaldir!.. demitir. Biri de yle demitir: Rububiyetin bir srr vardr ki, eer bu sr aklansa Nbvvet iptal olur. Nbvvetin de bir srr vardr; ayet aklanrsa ilim iptal olur. Allah bilenlerin de bir srr vardr; eer bu sr aklanrsa hkmler iptal olur. (2-157)

36

15. limler ksma ayrlr: Zahir ilmi, zahir ehline braktk. Batn ilim, onu da ancak ehli
olanlara aklayabiliriz. Bir dier ilim de vardr ki, alim ile Allah arasnda bir srdr. O alimin imannn hakikatidir, onu zahir ehline de batn ehline de aklamaz. Ondan nce selef ulemasndan biri yle demitir: Bir alim, bir kavme akllarnn ermedii bir ilmi anlatyorsa, onlar fitneye drm olur. (2-158)

16. Allah eriatn zahirini senden gizlesin ve sana kfrn hakikatini asn. nk eriatn
zahiri gizli irktir, kfrn hakikat ise ak marifettir. Allaha aldanma, ama Ondan midini de kesme. Onun sevgisini arzu etme; fakat O nu sevmeyen biri olmaya da raz olma. Onu ispat etme, ama nefyetmeye de meyletme. Aman ha, tevhitten sakn, vesselam!... (2-160)

17. Mahlukat ve Allahtan baka her eyi, Allah asndan eksiklik gzyle grmeye itibar
edilmez. Eyadan uzak durma abasna (zhde) ramen eyada Hakk grme iddiasna itibar edilmez. Hakk mahlukatn varlnn delili olarak ele almak doru deildir. Buna itibar

37 edilmez.(2-167)

18. Zorluk annda Hakk bulamaya itibar edilmez. (2-168) 19. Bykler, bakasn kendine tercih etmeye itibar etmezler.
Zanna itibar edilmez. Baz gnahlardan Tevbe etmeye itibar edilmez. Baz ilerde tevekkle itibar edilmez. Sana Allahn tuzandan emin olma duygusunu alayan hibir hale, kefe veya bilgiye itibar edilmez. (2-169)

20. eriatn emrettii bir amelin ilenmesi ve terk edilmesi, mkellefte bu emrin
gerektirdii hakk, yani Allahn bu ameldeki hakkn, mkellefin kendisinin bu ameldeki hakkn ve kendi iindeki hakkn hatrlamyorsa, bu amele itibar edilmez. (2-170)

8. Blm 1. Bir Tevbe genel olmuyorsa, o Tevbe deil, terktir, bu yzden itibar edilmez ve Allah da

38 bunu Tevbe olarak kabul etmez. (2-171)

2. Fenadan sonra olan bekaya itibar edilmez.

Beka vermeyen hibir fenaya itibar edilmez. (2-171,172)

3. Musibete kar sabretme, seni, bu belay kaldrmas iin Allaha dua etmeye
yneltmiyorsa, ona itibar edilmez. (2-171,172)

4. eriatn bir hkmne iman ederken iinde onun aksini tercih etme eilimini
bulabiliyorsan, bu imana itibar edilmez. (2-172)

5. Bir kr beraberinde daha fazla kr dourmuyorsa ona itibar edilmez. (2-173) 6. Bir zgrlk seni Allaha kle olmaktan mstani klyorsa, ona itibar edilmez. (2-173) 7. Erilikte grlmeyen dorulua itibar edilmez. Yayn erilii gibi. Nitekim btn eri
cisimlerin erilikleri aslnda onlarn doruluklar demektir. (2-173)

8. Snama arac olmayan belaya itibar edilmez. (2-173) 9. Ahlaktan yoksun tasavvufa itibar edilmez.
Tahkik makam, oklukta teklik dncesini vermiyorsa, ona itibar edilmez.

39 Hizmetsiz hrmete itibar edilmez. Hrmetsiz hizmete de itibar edilmez Azksz yolcunun peinden gidilmez. (2-175)

10. Keif yoluyla Allahn tuzandan emin olmakla ilgili olarak gelen mjdeye itibar
edilmez. Tevhitte arta itibar edilmez. Dilini susturan, ama iaretlerle konuan kiinin suskunluuna itibar edilmez.(2-176)

11. O namaznda yolculua km, sen de zihninde onun peinden gittii yere gitmisin.
Aranzda ne fark var? Nerede Allah!... Sana zahirini gstermeyen batna itibar etme!.. (2-177)

12. Allahn takdir ettii her eye rza gstermeye itibar edilmez. (2-178) 13. Edep, ilimle ameli birlikte barndrmyorsa, ona itibar edilmez.
Haktan bakasyla sohbete itibar edilmez.

40 lahi bir hut, sergiledikleri azamet itibariyle mahlukat tazim etme duygusunu sana vermiyorsa, ona itibar edilmez. (2-179)

14. nsanlarn zararndan kurtulmak iin istenen uzlete itibar edilmez.

Ama insanlarn kendisinin zararndan kurtulmas iin kiinin istedii uzlete itibar edilir. Korkunun sebebi zat deilse, ona itibar edilmez. Basiretsizlikten kaynaklanan umuda itibar edilmez. Bir tevekklde Hak vekil deilse, ona itibar edilmez. Bir makamn senin zerinde hkm kalrsa, ona itibar edilmez. (2-180)

15. Senden istifade ettii eyden dolay seninle arkadalk edene itibar etme.
Allah iin seninle arkadalk edene gven, itibar et. Allah iin arkadalk ettiinin belirtisi sana nasihat etmesi ve akland zaman hakk kabul etmesidir. ayet kabal varsa dahi, bunun, ona veya sana mutlaka bir faydas vardr. Varlkta hibir hal yoktur ki, btn ilahi isimlerin onda bir hkm olmasn, ona

41 ynelik bir nazar olmasn. Furkan (hak ile batl ayrma) ile sonulanmayan takvaya itibar edilmez. Sana zorluklardan k yolu salamayan takvaya itibar edilmez. Senin gerekletirdiin zikri, hakkn senin zikrini dinlemesi ile sonulanmyorsa, buna itibar edilmez. (2-182)

16. Bir kimse isimlerin ilminin kendisine verildiini sanyorsa, ama kendinde etki gcn
bulamyorsa, bu baa itibar edilmez. (2-183)

17. Klliliin bakmndan hemen Ona secde et, btn alemin secdeleri olarak. O zaman
secdende btn alemin secdelerinin hakikatlerini ifa ettiini greceksin. Eer bu gerei gremezsen secde etmemisin demektir. O, klli secdede her secde edenin dilinden sana seslenir. zel secde ancak namazda kabul olur, ki bu kalbin secdesidir. Her kalbin secdesi de bilgisi ile snrldr.Bilgisi de kendisine hakkn tecelli etmesi miktaryla snrldr. Bu iki secde, elbiseleri karmak, kevni atmaktr. Aksi takdirde okluun varl ile birlikte zel secdeler nasl sahih olabilir?... (2-188)

42

18. Kevnde cannn ektii her eye ak ol; O, bunu kskanmaz. Nefsine ak olma, bunu
kskanr. nk sen, zatnla mauka tekabl edersin, O ise seni onun iin ister. (2-189)

19. Mahlukla birlikte rahatlk yoktur. (2-189) 20. Kim, bir ak gibi dnyaya iltifat eder balanrsa, bunun neticesinde dininden bir ey
alnrsa, ondan cennetteki yz derece gizlenir ve cehennemde ki yz dereke onun iin hazrlanr. (2-189)

21. Onu bilme hususunda ruhunun payna deni verdiin gibi, Ona ibadet etme
hususunda bedeninin payna deni de ver. (2-190)

9. Blm 1. Hakk unuttuun zaman, sana onu kimin unutturduuna bak; eer hakk sana
unutturan ey, onun sana emrettii bir eyse, bil ki hak seninle beraberdir ve sen de onun emriyle berabersin, onunla deil. Eer hakk sana unutturan ey, onun nehyettii bir eyse, ne sen onunla berabersin, ne de O seninle beraberdir. Kim haktan bakasna gvenip dayanrsa, ona ynelik yardmn, bir tuzaa dntrr ve o bunun farkna bile varmaz. ahsnla ilim denizine dal; eyann

43 hakikatine ularsn. (2-191,192)

2. Bil ki, rububiyete iman hidayeti artrr. Uluhiyete iman ise hidayetin kendisidir. (2-192) 3. Allaha itaat eden biriysen, Allaha itaat eden her ey senin cinsindendir(2-193). 4. Yokluuna dn; nk yokluk senin kadimliinin niteliidir ve Allah onda senden
razdr. Hakka itaat edip de len kimse lmemitir. (2-194)

5. Her seven, sevdiine kavumu olsa da zlem duyar.

Haydin namaza diye seslenildii zaman zatna haber ver. lim talep eden cahildir, ilmi terk eden de. lmin malumu varlktr. Grmenin grneni ise zattr. lim, iinde zulm olmayan bir karanlktr. (2-196)

6. steyen de kazann dna kamaz, istemeyi terk eden de. (2-198) 7. Bir eyi seven onu kskanr. Kskanan sevgiyle beraberdir, sevgiliyle deil. Hakk seven
ve onu kskanan, onu ancak hayal huzurunda sevmitir. Hak ise vehmin ve hayalin

44 hakimiyeti altna girmez. (2-198,199)

8. Senin hakk grmen, onunla yzlemeni engelleyen sen kaynakl bir perdedir.
(2-199)

9. Kalplerin grmesi saflklaryla orantldr. (2-199) 10. Hakk dnyada basiretle, ahirette ise gzle grrsn. Ahiret daha stn olduuna gre
gz daha stndr. (2-199)

11. Dua ibadettir, zikir efendiliktir. Dua eden, Ona ular, yanna girer. Zikredense, onun
yanndadr. Dua seslenmektir. Seslenmek ise uzakl ifade eder. (2-200)

12. Ama Onu Onun iin zikret. nk zikir Allah iin, dua ise Allah katndaki nimetler
iindir.(2-200)

13. Allahn bir kavmi de vardr ki, onlar Onu her eyde grrler. Bu yzden bir
eyden baka bir eye kamazlar. (2-200)

14. Hibir ey Haktan uzaklamad gibi hak da hibir eyden uzaklamaz. (2-201)

45

15. Zahir ve batn, birbirinden ayrlmayan ikiz kardelerdir. (2-203) 16. Cansz varlklar senden daha iyi kulluk etmektedirler; onlarn ibadeti zatidir.(2-206) 17. Allah bir insanla ancak vahiy yoluyla veya perde akasndan konuur. (ura-51) Muhatap
olan kimse zerinde beer ismini tad ve beeriyet niteliinden soyutlanmad srece ona hitap dorudan yneltilmez. Alemde gerek fail, eksiksiz ve kamil iktidara sahip yce Allah olduuna gre, perdelenmi ve perdelenmemi kullarna hitap eden O dur. ki gurup arasndaki stnlk fark, bulunduklar makamlarn kendilerine kazandrd meziyetlere gre belirginleir. (2-210)

18. Aklna tapan, kiisel grne tabi tabi kimseler iin durum farkldr. Onlar bu uurda
en ar meakkatleri ekseler de byle bir ltfa mahzar olmazlar, nk onlar Allahn yaknlama vesilesi olarak ngrmedii ibadet ekillerini ihdas ederek uygularlar. (2-211)

19. Asl aalama, tekebbr edene kar tekebbr ederek onu aalamaktr. (2-215) 20. Allaha kar kibirlilik edenin karsnda kibirlen, nk senin mtevazln
budur. Kibirlenenlerin byklenmeleri karsnda, bunun Allahtan olduunu bilsen de tevazu gsterme. nk byklk Onun bir sfatdr; ancak imkansz

46 iin de Onun bir hkm vardr. (2-217)

21. Tevazu, ba ne emek veya hizmet etmek yahut falanca hakk eda etmek deildir.
Bu saydklarmzn tm reislere kar dalkavukluk etmenin, onlarn nezdinde mevki edinmek iin ho grnmeye almann gstergeleridir. Asl tevazu, Allah bilmenle arkadalk etmendir. Kendini bildiin tandn zaman rabbini bilir, tanrsn. Rabbini bildiin zaman, Onun katnda olup da sana ait olan eyleri ve de sende olup Ona ait olan eyleri de bilirsin. (2-218)

22. Bak, fleyen biri, bir tek nefesi ile kandili sndrrken, tutumu kuru otlar da
alevlendiriyor. (2-220)

23. Hak iin haktan ayrlma, o zaman Hakk bulursun. Hakk yollarda arama, nk ortada
Ona giden bir yol yoktur. (2-221)

24. ekillendirilen her ey kevndir. (2-221) 25. lim malum deildir. nk insan bir eyi bilir, ama bu bilme o eyin kendisi deildir.
lim bazen malumun kendisi de olur. nk ilimle ilim bilinir. (2-221)

26. Hak, kulu, ondan sadr olan eylerden dolay cezalandrr. (2-223)

47

27. Hakka uyana da muhalefet edene de merhamet et. nk bu durumu taksim eden O
dur. Kafir, mmine merhamet ettii zaman, Allah, onun azabn hafifletir. Mimin kafire merhamet ettii zaman, Allah onun dln eksiksiz verir. (2-223)

10. Blm 1. Halka hakkn gzyle bakan onlara merhamet eder. lim gzyle bakansa onlara
buzeder.(2-224)

2. Ona dua ettiin zaman, Ondan duann kabuln iste; nk O, kendisinden icabet
istemeyenlerin duasna icabet etmez. Eer icabet istemeden sadece dua ederse, bu dua, da etmemi olmaktan farkszdr. (2-225)

3. Vehb(hibe, ba) yoluyla Allahn zatnn bilgisine, kesb yoluyla da varlnn bilgisine
ulalr. (2-226)

4. Hak seni kendine arrsa, ancak senin zerinde Onun sfatlar olduu zaman arr.
(2-226,227)

5. Seni, senin iin seven herkese gven. (2-227)

48

6. Dedim ki, Ya Rab!.. Ne ile sana yaklaaym?..

Dedi ki, Bende olmayanla. Dedim ki, Sende olmayan nedir?.. Dedi ki, Zillet ve muhtalk!... (2-228)

7. Amac marifetleri ve bilgileri toplamak olan kimse kendisi hakknda cimrilik

tanklnda bulunmu olur. Bunlar toplar ve bir yerde saklar. Sadece Allahn keramet sahibi kullar onlar bulur. (2-229)

8. Hakk idrak etmeyi engelleyen perdeler byktrler. Bunlarn en by de ilimdir.

nk ilim sahibi olunca, Onu elde ettim, dersin. Herakliys peygamberlik bilgisine sahipti, ancak iman yoktu, bu bilgisi ona fayda salamad. Yahudiler Hz. Muhammedin sav. gerek Nebi olduunu biliyorlard. Ama bilmeleri onlara fayda vermedi. (2-229)

9. blis Allahn emrine uymann gerekli olduunu biliyordu, ama emre uymad ve
muvaffakiyetten mahrum kald.

49 lme aldanma. lim cehaleti ortadan kaldrr ama mutluluu, saadeti salamaz. lme, imann elik etmesini sala, o zaman nur stne nur olur. lmin niin en byk perde olduunu biliyor musun?.. nk ilim sahibi kimse malumu ilmi orannda grmek ister (2-229)

10. Veli Hz. Muhammed sav. in varisi olursa, kyamet gn onun ilminden bir eper ve
Burak yaplr, ahiret yurdunda buna istiva eder. Eer dier Peygamberlerden as. Birinin varisi ise, o zaman onun amelinden bu makama uygun bir merkep var edilir, ona biner. (2-230)

11. Alem fena ile beka arasnda durmaktadr. (2-231) 12. Konuarak t veren de iki trldr. Biri tad bilgilerle t verir, biri de inand
bilgilerle t verir. Tad bilgilerle t veren kimse, Hakkn kelamn okur. nandklaryla t veren ise Hakkn elisi/resuldr. (2-233)

13. Kim mutlak olarak ben derse, malik olur. Benlii kaytlandrana gelince, benlii ne
ile kaytlandrdna baklr, nk o, benlii kaytlandrd ey iindir. Ya helak vardr sonunda ya da selamet. Helak olan mutludur (saiddir), bedbaht (aki) ise benlikte olandr.

50

14. Fena ile senden olan ey Odur. Beka ile senden olan ey ise sensin. (2-234) 15. Liderin gcnn olmay ya gcnden kaynaklanr ya da ahmaklndan.
Hakk arayan Onu bulur; Ondan isteyene, verir. Ama isteyen Onu bulamaz.(2-235)

16. Mrik Hakk ispat eden, fazladan olarak ortan varln da kabul eden kimsedir.
(2-236)

17. Her insann hevas tanrsdr, mabududur. (2-240) 18. Glgen senin suretindir, sen de suret zeresin. u halde sen bir glgesin. (2-242) 19. Aynalar adedince suretler ortaya kar. (2-243) 20. Hak, kendisiyle ilgili hususlarda ilenen kusurlar ho grr; ama bakasnn hakk ile
ilgili hususlarda ilenen kusurlar cezalandrr. (2-244)

21. Cezas hafifletilse ve affedilse de haram inemek byk gnahtr. (2-245) 22. lmden nce ilim araclyla kendi nefsini idrak et. (2-247)

51

23. Rabbim Allahtr deme, dmanlarna senin aleyhine frsat vermi olursun; ama
Allah Rabbimdir de; Allah ismi dmanlarn kahreder, senin aleyhine bir imkan bulamazlar. (2-247)

24. Din ilme, amur ise mala aittir. (2-247) 25. Aslndan ayrlp kan gariptir. Gurbetin acs da iddetlidir. Bedbaht insan ahirette
gariptir, mutlu insan da dnyada gariptir. Ne mutlu gariplere. Aslndan ayrlp kan gariptir. (2-249)

26. Senin halka dnk bir zahirin, hakka dnk bir batnn vardr. Hak ne zaman senin
zahirinde zuhur ederse, halk nezdinde ki saygnln ortadan kalkar. Bu senin iin mutluluktur. nk seni hak ile ba baa brakm olurlar. Kul Hakkn nezdinden ayrldnda, ona hizmet edilir ve sayg gsterilir. Hakkn yanna girdiinde, ok zel kiilerden baka kimse onu bilmez, sayg gstermez. (2-250)

11. Blm 1. Kim Allaha gerekten secde ederse, ebediyen ban secdeden kaldramaz. (2-252)

52

2. Piip olgunlamak deimenin anahtardr. (2-254) 3. Mzik dinleyenler, iinde Allahtan bakasnn ad anlan iirler dinleyerek vecde
gelenler, mahlukat iinde haktan en uzak kimselerdir. (2-254)

4. Mmin yardm grr, bunda kuku yoktur, asla yz st braklmaz. Yardmsz yz st

braklan varsa o, nereden yardmsz brakldna baksn, orada imann olmadn grecektir. Mminlere yardm etmek bizim zerimizdeki bir haktr.(Rum-47) (2-256)

5. Snama amal bela dua ile e zamanldr. Snandn srece dua etme, istekte
bulunma. (2-257)

6. nsan burada halifedir, ahirette ise sadece insandr. (2-257) 7. G yurdu vatan deildir. (2-257) 8. Hakk hak ile bulusun; onu kendinle arama, kendinden baka bir ey bulamazsn.
(2-259)

9. Sana,ben hakkm diyen bir ey grdn zaman, ona de ki: Sen Hak ile varsn.

53 (2-259)

10. orak araziye ekin eken, hasat zaman piman olur. (2-261) 11. Arkadatan korun, nk o, senden ayrlmayan dmandr. Onun Hakka boyun
emesini sala ve hak ile megul et. nk o, Allah katnda bundan dolay sana teekkr edecektir. Arkadalarndan sana en yakn olan nefsindir. (2-262)

12. steme; nk istemek yazlan deitirmez. Ancak istein yazlanla ilgili olmas
baka. (2-265)

13. Senin hakk grmen, hakkn senin zerine serdii bir perdedir. (2-266) 14. Kim amalarndan soyutlanrsa, hastalnn iddetinden emin olur. (2-271) 15. Her seven, kavumu olsa bile zlem duyar. (2-272) 16. Alemde insandan baka hibir varlk rablk iddiasnda bulunmamtr. nsann bu
iddiada bulunmasnn nedeni de iinde bulunan baz glerdir. (2-280)

17. Memleketler iinde Kutbun payna Mekke dmtr. Bedeniyle herhangi bir

54 yerde ikamet etse de mahalli Mekkedir, baka deil. Bir kutup, kutupluk mertebesine ulatnda, her srrn, her hayvann, her cansz varln, her insann ve cinin Ona biat etmesi gerekir. (3-22,23)

18. Kutuplar iinde sevler, Musevler, brahimler, Yusufler ve Nuhler var. Her kutup
varis olduu Nebnin mertebesine gre bir mertebeye iner. Ama hepsi de Hz. Muhammedin sav. kandilinden k alr. Bu kandil hepsini kuatmtr. Kutuplar marifetleri itibariyle birbirlerinden stndrler. (3-25)

19. sa Nebi olsa da bizim admza mmetine imamlk etmektedir. Hadis- (3-26) 20. Hz. Nebi insanlar karsnda hangi konumda ise biz de ayn konumdayz. (3-26) 21. Yani biz (Muhammed mmet) dier mmetler iin resul hkmndeyiz. (3-26) 22. Her kutup da zamannn iyi kt btn ehliyle birlikte har edilir. (3-26) 23. Zinnun-i Msrnin, Bayezide giden birine yle dediini duydum:
Bayezide de ki: -Daha ne zamana kadar srecek bu uyku, bu rahat; kervan geti!. Adam Bayezide gitmek zere yola kt. Yanna vardnda selam verdi ve dedi ki:

55 -Zinnun-i Msr sana selam syledi ve: Daha ne zamana kadar srecek bu uyku, bu rahat; kervan geti gitti, diyor. Bayezid dedi ki: -Kardeim Zinnuna de ki : Gerek erkek odur ki, btn gece uyur, sabahleyin kervan menziline konmadan nce emin bir ekilde menzilde bulur kendini. (3-34)

24. Hzr tarikat ehlinin badr. Sfi topluluunun seyididir. O halde yolun temeli; sz ve
fiilde teslimiyettir. Bunun da rnekleri o kadar az ki!. (3-43)

25. Konuma kudreti varken kiinin bildii bir eyi sylemekten kanmas nefse en ar
gelen eylerden biridir. (3-43)

26. Allahn kitabnda, her yerde gece gndzden nce zikredilir. Peygamberlerin isras
(gece yolculuu/mirac) onda gereklemitir. Faydalar gece elde edilir. Hak gece vakti kullarna tecelli eder. Gece, takdirlerin ak altnda yaanan bir skut vaktidir. Gece gayedir. nk gece iddiann yokluudur; ne varlk kalr, ne ekil. (3-44,45)

27. Soruyu soran kii ya yeni balam bir mmidir, ya da ilimle hair neir olmu, ilmi bir
tarafndan edinmeye balamtr. (3-46)

28. Srlar yeni balayan avamdan bir kiiye amak haramdr. (3-47)

56

29. Zahiren itaat ediyorlarsa, takvadan ayrlmyorlarsa, Allahn kullar hakknda hsn
zanda bulunmaktr. (3-47)

30. Rasulullahn sav. : Allah arayan bulur. Sz ile Bayezidin ra. : Salik geri evrilir
ve yol kapaldr. Sz nasl telif edilir. (3-51)

12. Blm 1. Allah arayan sz, Allah ile veya bakasyla anlamn da iermektedir. Eer
Allah ile olursa, Onu bulmas zorunlu olur. Ama Onu bakasyla arayan, Onu nasl bulabilir?.. Allah bulmann anlam da zat, sfat ve fiilleri itibariyle Onun birliini ispat etmektir. (3-53)

2. Slukun kendisi aramaktr. Dolaysyla arad demekle sluk etti demek arasnda
fark yoktur. Salik kendi nefsi iin sluk ispat ettii srece, bunun anlam, onun sluku esnasnda nefsini, iradesi ve ihtiyaryla salik olarak mahede ettiidir. Bu makamda olduu zaman da Allahn kendisinin pereminden tutmu olduunu unutur. (3-54)

3. Kendi nefsinde fena bulduun zaman Onu mahede ediinde celal sfatlarndan bir

57 tane sfat bulunur. (3-60)

4. Aynann berraklnn srrnda tecelli etmeyi benim kadar isteyen olmaz. (3-67) 5. Bayezidi bir kere grmen, senin iin Allah bin kere grmenden iyidir. (3-69) 6. Tecellinin yolun miktarna bal olduunu sahih bir kural olarak ortaya koydular.
Rahman olan Allah, sergisini yaym ve zatn kuatlmaktan mnezzeh klmtr. (3-69,70)

7. Hak onu terbiye etmi, halk da onu yalnz brakmt. Ay tutulmu, kaderi sinmiti.
Kimse ona bakmyor, aldrmyordu. Sevenleri onu terk etmi, arkadalar ona fke besliyorlard. Allah dilerse bu, onun iin bir arnma ve temizlenme vesilesiydi, ki her eyi bilen ve her eyden haberdar Allahn yardmyla varoluunu gerekletirsin. (3-75)

8. Biri birle grdm. Grnmeyen grnenle bulutu. Ondan Ona dnmle sevindi
Allahn tesinde bir son yoktur. (3-76)

9. Kader nceden belirlenmi, kaza ardmzdan gelip yetimektedir.

u halde sonu nnde seni beklemekte. (3-78)

58

10. Bu mektubu daha nce yok iken sonra olana, terkibe katlp mekandan beri olana, ana
vakf olduu iin srryla zamandan mnezzeh olana gnderiyorum. (3-81)

11. Krallarn kapsnda nbetiler vardr,

Allahn kapsnn avlusunda ise bahiler datlr. (3-84)

12. Kemalin son noktas olacak bir makam yoktur. (3-789 13. rade edilen ve irade eden sensin. Keke bilseydim nerede diye? nk, ne nerede var
ne de mekan. Nitekim air yle demitir: Yokluundan sonra baki kldna zahir oldun. O da olusuz oldu, nk sen o oldun. (3-90)

14. Eer hakkn hakikatle balants olmasayd, mahlukatn varl sahih olmazd. (3-92) 15. nsann farzlarn gnll olarak yerine getirdii ibadetler ikmal eder. (3-94) 16. Allah varl ift yaratmtr. Ama kendisi teklikte yalnz kalmtr. (3-96) 17. Allahn diledikleri mstesna olmak zere gklerde ve yerde ne varsa hepsi
lecektir.(Zmer-68) (3-106)

18. Yeryznde bulunan her canl yok olacaktr. Ancak azamet ve ikram sahibi Rabbinin

59 zat baki kalacaktr. (Rahman-26,27) (3-109)

19. Zevkimizin putuna tapnmaya devam ettik. ehvetlerimizin dizginlerini sonuna

kadar salverdik. Allahn hudutlaryla ilgili olarak alabildiine ar gittik; sanki Allah tarafndan bir gvencemiz varm, sanki tehditlerinin bizi kapsamayacana ilikin olarak Allah bize sz vermi gibi. (3-108)

20. Gz yalarn dker, kalp hznlenir; ama biz rabbimizin raz olduundan baka bir ey
sylemeyiz. Allaha yemin ederimi ey brahim! Biz senin ayrlndan dolay zlyoruz.(Hadis) Sad Ona: -Ya Raslullah bu nedir? Dedi. Buyurdular ki: -Bu Allahn kullarnn kalplerine yerletirdii rahmettir. Allah ancak merhametli kullarna merhamet eder. O halde lye alamak mubahtr; barp armadan, feryat etmeden. Bunlar kz karde olarak sana aktaryorum ki, gnah olmadn ve sorguya

60 ekilmeyeceini bilerek gz yan aktp yreini ferahlatsn. Eer sevabn Allahtan umarak sabredersen, ecrini Allah verecektir ve byk bir dl kazanacaksn. (3-110)

21. Allahn sizin dualarnz kabul etmesini, sizin Onun davetine icabet etmenize
balamtr.(3-112)

22. ayet banza gelen musibet, cezalandrma mahiyetinde olmayp, Allahn takdiri ile
size yneltilmi ise, bu takdirde de byk bir sevaba nail olursunuz. (3-112,113)

13. Blm 1. Ayrca bu musibetler araclyla kendinizin, Allahn inayet gsterdii ve snad
kimselerden olduunuzu enmi olursunuz. nk dnyadaki belalar, Allahn mmin kullarna verdii abuklatrlm nimetlerdir. (3-113)

2. Snama amal belalar, insann Allah katndaki mertebesine gre inerler. Peygamber
Efendimizin sav. yle buyurduu rivayet edilmitir: Allah bana verdii belalar baka hibir Nebiye vermemitir. Bu hadis bir alime sorulmu ve denilmi ki: -Eyyub ve Zekeriyya gibi Nebiler (Selam zerlerine olsun) ok daha byk musibetlerle

61 snanmlardr. Raslullah sav. bu tr belalardan hi biriyle snanmam. O halde Hz. Peygamber sav. in uradn belirttii bu musibet hangisidir? Bu alim u cevab vermi: -Hangi bela Raslullah sav. in bana gelen beladan daha byk olabilir? Allah Onu; Kabe kavseyn ev edna makamna ykseltip vastasz konuarak vahye muhatap ettikten sonra u aa aleme hitap etmesi iin indirmesinden daha byk bela var m? Hibir Nebi, Hz. Raslullahn sav. urad bu belann benzeri grlmemitir. (3-113)

3. Banza gelen belay sizin iin gnahlardan balanma vesilesi klsn. (3-113,114) 4. Cennet perdedir, nk nurdur. Cehennem perdedir, nk karanlktr. (3-121) 5. nk O; Muhammed bir kulunun bir makamda durmasn, genii daraltmasn,
dolaysyla cahil olmasn istemez. (3-121)

6. Kulluk beraberlikten daha yksektir. Beraberlik bir yoldur ve varaca son nokta da
kulluktur. (3-122)

7. Her durum ve artta sana soran kiiye cevap ver. Eer soruyu soran kiinin, sana
sorduu eyi aslnda bildiini anlarsan, usta ve uyank bir edebiyat ol. (3-123)

62

8. eref himmetin gcnde midir yoksa perdenin effaflnda mdr?.. (3-124) 9. eyler arasnda stnlk nereden geliyor? Evet, senin andan stnlk, senin kendinle
ilgili bilgine gre belirginleir. (3-125)

10. Btn gzler kaytl ve snrldr. (3-126) 11. Senin grdn senin iindedir ve senin suretindir. Ama onu ancak iinde grebilirsin.
(3-126)

12. Senin matlubun, aradn senin iinde gizlenmitir; sen sonsuza kadar bilmeden,
farknda olmadan ona tanmaktasn. (3-126)

13. Allah vard, beraberinde hi bir ey yoktu eklinde ifade edilen husus ilahlkla
ilgilidir, zat ile ilgili deildir. Yani sadece varl ilgilendirir ve tahakkuk etmitir. (3-139)

14. Sadklarn kalplerinden en son liderlik sevgisi kar. (3-140) 15. Zati tecelli naklolunmaz fakat mahede edilir. (3-141)

63

16. Seni isteyen de ancak seninle sana ulaabilir. (3-143) 17. Zat asndan muhta olmak imkanszdr. (3-143) 18. Ne var ki, bu denizde boulan kurtulmutur, mutludur. Ama bu denizin
dehetinden ekindii iin ona sahilinden bakan da kurtulur, ama mahrum kalr ve bu gibi kimselerin says da oktur. (3-143)

19. lk ortaya kan varlk kaytl ve muhtatr. (3-144) 20. Alemin tm suret zeredir. nsan da alemin bir paras olarak alemin sureti zeredir.
Yani insan da suret zeredir. Ruhan varlklar mkemmel istidatlar nedeniyle cisimler alemine gre kemale erme noktasnda daha gl ve daha yatkndrlar. Bu yzden beer, doal bir drt neticesinde ruhani bir g elde etme arzusu duyar. (3-144,145)

21. Alem de gcn zat itibariyle ondan alr. Tpk gnein bu ynde bir iradesi olmakszn
varlklar aleminin n gneten almas gibi. (3-145)

22. Var olan hibir mevcut yoktur ki iki vehesi olmasn. Bir vehesiyle sahibine bakar,
ondan alr, bu vehiyle ona muhta olmasndan dolay nefsi iin izzet izhar eder, br vehesiyle yce yaratcsna bakar. (3-146)

64

23. Bazen kimi guruplar uluhiyeti mutlak olarak onlara nispet etme anlayndan syrlarak
gizli yn dnmeye balam ve bunlara, srf bizi Allaha yaklatrsnlar diye kulluk ediyoruz, demilerdir. Bylece onlar perdeler ve vezirler gibi grmlerdir. Allaha snrz bu tr anlaylardan Eer bu guruplar, bu yn onlarn nefsinde grebilmi olsalard, uluhiyete bir d varln ahsnda kulluk sunmazlard. Bilakis uluhiyetin kendisine kulluk ederlerdi. Bizim dediimizin z udur: Kulluk sunulan mutlak varlk uluhiyettir, varlklar deil.(3-149)

24. Yce Allah, bizim kendimizle ilgili haklarda affedici olmamz; ama kendisinin
haklaryla ilgili olarak kimseyi affetmememizi tevik etmitir. (3-150)

25. nk zat mahede edilir; ancak aktarlmaz. (3-153) 26. Berzah alemi cismani hakikatler ile cismani olmayan hakikatler arasnda yer alan bir
ata sahadr. (3-154)

14. Blm 1. Ey Srr! Bu eyalar aslnda dnp deimezler. Fakat sen onlar bu ekilde grrsn.
Yani suret gren asndan belirginleir. (3-155)

65

2. Bu hayatn bir ksm duyulara zahir olurken bir ksm duyulara gizli olur. Normalde zahir
olmayan hayat tr, olaanst ekilde Nebye ve veliye zahir olur. O halde her ey canldr ve Allah tespih edip Ona hamd etmektedir. Ama bunun bilincinde deildirler. Yani tespih edilerini bilmezler. (3-157)

3. lim, malumun tasavvurundan ibaret deildir. (3-157) 4. Bize ve bizden olan muhakkiklere gre; mahlukun hibir kudreti yoktur. (3-158) 5. Allahn zat kamildir. Dolaysyla zait bir eyle kemal bulmas imkanszdr. nk
bunun anlam zait nitelik olmad zaman eksik olmasdr. Eksiklik ise imkanszdr. Dolaysyla zait bir nitelikle kemal bulmas da imanszdr. (3-158) (Zait= Artan, fazlalk, ilve olunmu, lzumsuz, gereksiz.)

6. Hamd; Allah layk olduu eyle vmektir.

kr ise; Ondan kaynaklanan nimetle Onu vmek demektir. (3-164)

7. Keiften daha yukar, perdeden de daha aa bir derece yoktur. (3-166) 8. Onlar; bu mmet de gemi mmetlerde ki Nebiler dzeyindedirler. Gemi
mmetlerdeki bu Nebiler kendi ilerinde rablerinden gelen bir eriata tabi olurlard, ne

66 resuldrler ne de tabi olanlar vard. Sadece Hak Teala onlara vahiy indirirdi. Onlara Ferd ismiyle bakard.(3-166)

9. Muhtar (seme hakkna sahip), bir ii istedii zaman yapan, istedii zaman yapmayan
kimseye denir. Bir ii yapmaya ya da yapmamaya dair n bilgi, hakknda n bilgi olmayan iin vaki oluunun tahayylnden ibarettir. Bu yzden ihtiyar imkanszdr. Zorunlu olmaksa bir ie zorlanmak demektir. Ama zorlama da yoktur. Yani ne zorlama vardr, ne de serbestlik. (3-166)

10. Aslnda gerek anlamda bir icat sz konusu deildir. (3-167) 11. Kulun gerekte Hak tealaya ait olan bir sfatla zuhur etmesi birleme olarak
isimlendirilir; nk Hak kulun suretinde kul da hakkn suretinde zuhur etmitir. (3-167)

12. Yce kanun koyucu (ari) bize kaza ve kadere raz olmamz emretmitir, takdir
edilene, hkme balanana deil. Bu ise Hak tealay semektir, setiini deil. unu diyemezsin: Allahn benim iin takdir ettii gnahlara raz oldum. (3-170)

13. Akln bir snr olduu gibi imann da bir snr vardr. (3-172)

67

14. Mahlukat iinde akl erbabna zg olaylar akln snr dorultusunda geliir. Allah
a bal kimselere zg olaylar da imann snr dorultusunda cereyan eder. (3-172)

15. Hakk mahede etmek, Onun zatn ihata etme sonucunu dourmaz. (3-175) 16. nsanlar mahede ettikleri halde onun Hak teala olduunu bilmeyeceklerdir. (3-175) 17. Tabiatnn cehenneminin zerine sratn kurulur, mizann adaletinin kubbesine
konur, amellerin huzura getirilir; rabbine olan huzurun orannda l ve diri olarak. (3-184)

18. Bir veli iin gerekleen bir tecellide onunla birlikte peygamber veya peygamber
olmayan daha byk bir veli hazr klnd zaman, bu huzurdaki sz mutlaka en byk olana yneltilir, br ise dinleyici konumunda kalr. (3-185,186)

19. Allahtan alkoyan, perdeleyen eylerden saknsn. Kendimi tenzih ederim=Sbhn

diyen de bu tecelliden sylemitir bu sz. (3-188,189)

20. Allah tuzak kurdu benzeri szlere kanmamak gerekir. nk kendilerine dnen yine
kendi tuzaklardr, tuzaklarnn kendi balarna gemesi, Allahn onlara tuzak

68 kurmasdr.(3-189)

21. Btn varlklar, Allahtan bakas olsa da kendi iinde hi kukusuz haktr. Ancak
varl kendi zatndan kaynaklanmayan bir varlk yok hkmndedir, batldr.

22. te yandan Hak ile bakas arasnda hibir adan gerek olarak bir ortaklk yoktur.
(3-190)

23. nsan btn varlklarn kapsayc bir nshas olduu iin her varlktan bir hakikati de
iinde tar. (3-190)

24. nsan asl itibariyle rabbani bir varlktr, snrlandrlmamtr. Hidayet ise
snrlandrma demektir. Sapma ise snrlandrlman kalkmas ve insann rububiyetinin ortaya kmas demektir. Bu yzden Allah, mutluluk perdesiyle onu masum, korunmu klmamtr. Ki buna da bedbahtlkla sahip olmaktadr, nk dnya yurdunda bulunduu srada tabiatna uygun dmektedir. Ve nk mutluluk da insann tabiatna uygundur; ancak sonraki bir aamada. (3-192)

25. u halde tecelli yoktur ve dnm yokluadr. (3-193) 26. Bu yzden benim vatanm kaynan tek ve oluun yok olduu yerdir. (3-193)

69

27. Bir kimseye Allah nur vermemise, artk o kimsenin aydnlktan nasibi
yoktur.(Nur-40)-(3-194)

15. Blm 1. Adalet yayld. Bir topluluk tabiatn karanlna meyletti. Bu onlarn cezasyd. Bir
topluluk ta eriatn nuruna meyletti, bu da onlarn dlyd. Letiaflerin hakikati asndan eriatn nuruna meyledenler, tannmayan fertlerdir. (3-194)

2. Eer senin iin grnmez(gayb) alem grnen(ehadet) aleme dnyorsa sen ilim
sahibisin. (3-196)

3. Eer uyuma esnasnda kendinde bir bozukluk grrsen, bil ki camn henz
krmamsn, kendi llerini amamsn. Bu takdirde arnma ve kurtulma iin al. (3-198)

4. Her kulun Allah ile bir hali vardr. Kimi Allah bilir, kimi bilmez. Ama ekil ve
merasim alimleri Onu kesinlikle bilmezler. nk ilimleri aldklar harfler, onlar iin Allah bilmenin nndeki perdeler konumundadr. (3-198)

70

5. Himmetler bir himmet zerinde toplanrlar, bir ile birde yok oluncaya kadar. Geride bir
kalr ve bire ahitlik eder. Bu, zel kullardan olan adamlarn hallerinden biridir. Bunlarn gsleri alr ve kendilerine gizli olan eyleri alglamaya balarlar. (3-200)

6. Allahn kainat dzenine hakim kld baz melekleri vardr. Allahn celal ve cemal
nuru iinde daimi bir lezzettedirler. Srekli mahede halindedirler. Allahn kendilerinden bakalarn da yarattn bilmezler. Kendi zatlarndan baka hibir eyle karlamamlardr. Bu duruma en ok yaraanlar da Allahn Adem oullarndan yaratt baz kullardr. Bunlar Kutbun hkmnn dnda olan fertlerdir. Ne bilirler ne de bilinirler. (3-201)

7. Arnp berraklat zaman insan ruhlar, ayr ayr veya birlikte yceler alemine
ycelirler, miraca karlar. (3-203)

8. Kim bildikleriyle amel ederse, Allah onu bilmedikleri eylerin ilmine miras klar.
(3-204)

9. lk akla gelen eylerin tm rabbanidir. Ve bunlar syleyen kimse kesinlikle

yanlmaz. (3-207)

10. -Allahm! Her hangi bir srrmzn aa kmas suretiyle bizi rezil etme!

71 eyh ona u karl vermi: -Ey Muhammed! Ya niin halka amadn eyi Allaha ayorsun? Gizlin de an da Allah katnda bir deil mi? Bu srla ilgilidir. El Kureyi uyanr, hatasn itiraf eder, eyhin kendisine gsterdii ekilde amel eder ve mutedil yolu izler. (3-208)

11. Hak seni kendisiyle cem ettii zaman, seni senden ayrr. (3-208) 12. Hallerin lezzetlerinden kan. (3-208) 13. Allah da bir cahili veli edinmez. (3-209) 14. Tevhid bir ilimdir. Sonra haldir, sonra ilimdir. lk ilim delil tevhididir ve bu genelin
tevhididir. Genel derken ekil ulemasn kast ediyorum. Hal tevhidi ise, hakkn senin niteliin olmasndan ibarettir. Dolaysyla sende O olur, sen deil. Attn zaman sen atmadn, fakat Allah att. (Enfal-17)

15. Halden sonraki ikinci ilim mahede tevhididir. O zaman eyay vahdaniyet/birlik
asndan grrsn. (3-209)

16. zel seslenie muhatap oldular, fakat duyamadlar. Derken alkanlklarndan

72 kendilerine seslenildi, bunu duydular. (3-210)

17. Tevhid toplar, hilafet ise paralar. Dolaysyla muvahhid tevhidinin huzurunda iken
halife olamaz. (3-213)

18. Allah illetleri yaratr, ama kendisi bir illet deildir. Hi bir ey yok iken var olan,
varlklar her hangi bir eyden var etmeyen, u anda daha nce olduu gibi olan biri illet olmay kabul eder mi? Eer ille olsa, irtibatlanr, eer irtibatlansa Onun iin kemal sfat sahih olmaz. (3-213) (llet) Esas sebeb. Vesile. * Hastalk, maraz, dert, sakatlk. Mcib, maksad, gaye.

19. -Peki evinin yklmasna niin msaade ettin?

-O zaman nefsim, kevnlerin ellerinin tahakkm ettii bir evi imar etmek istemedi. Elimi bu yzden ektim. Hallac lmedi, ama evin sakini g ettii iin ev ykld. (3-214)

20. Birlikte denize daldk, ebedi lmle ldk. (3-214) 21. Hak tasavvur edilenden, temsil edilenden, ve tahayyl edilenden ayrdr. (3-215) 22. Kainat ancak Onunla kaim olduu halde nasl Ondan hali olabilir? Kainat yok iken O

73 vard, byle iken kevnin ayns olabilir mi? (3-215)

23. O, tasavvur edilenin ayns deildir ve tasavvur edilen de Ondan hali deildir. (3-215) 24. lim bir vakitle, bir mekanla, bir hayatla, bir halle veya bir makamla kaytlandrlamaz.
(3-215)

25. Her eyin iinde her ey vardr. (3-216) 26. Tevhid senin senden, Ondan, kevnden ve fenadan fena bulmandr. (3-216) 27. Tevhid bakann da baklann da O olmasdr.
Zuhur ettii eyde alnca ve ald eyle zuhur edince, ite bu Tevhid makamdr. Rububiyetin bir tevhidi uluhiyetin de bir tevhidi vardr. (3-217)

Risalelerden Alntlar 2 de devam edecek..

Yayn Listemiz >>> Sayfa 74

74

Yayn Listemiz
Aadaki e-Kitap ve programlar sizin iin hazrlanmtr. http://ferid_hakki.sitemynet.com adresinden cretsiz indirebilirsiniz !.

http://ferid_hakki.sitemynet.com
Ortadou - Vaat Edilmi Topraklar Kuantum Dncede slami Motifler Terr Tekeli A.B.D. nsan ve Din -2nsan ve Din -1Amerikann Matrukas Ak Penceresinden Asr- Saadet Dnyay Yneten gizli rgtler Okunas, ok nemli Konular

75 Cuma Notlar -2Avrupa Birliine NEDEN HAYIR ! Kuranla Kucaklamak Psikolojik Harekt B SIRRINA ERMEK Gerein retisi/TASAVVUF Oruun Srlar Trkiye ya Byk Trkiye olacak ya da Yok Olacak ! Yeni Keifler -2stihbarat Bilin tesi Boyut RYALAR Parapsikoloji ve Parapsikolojik Harp Kyamet Halleri CFR ve Yeni Dnya Dzeni Yorumsuz Seyir Yeni Byk Oyun / Yeni Souk Sava nternette Tp Haberleri -1Yeni Keifler -1lm Terapisi lmeden evvel lmek

76 Cemil Meri Ansna Vatikann Gizli yz z Brakanlar Sonsuz Boyuta Almak Zikir Bilinmeyen Vatikan II Cuma Notlar I Bilinmeyen Vatikan I Tapnak valyeleri - Gizli Dnya Devleti Gnn Yorumu Allah Bilmek Tsunami Altndaki gerekler -H. A. A. R. P Sorgulayan Beyinlerin Kendine Sorular Allah indinde DN 2. Blm Avrupa Birliinin Trkiye Politikalar Allah indinde DN 1. Blm Mirat l rfan (rfan Aynas) G. O. P ya da HALILAR MI? AVRUPA BRL VE CHRISTENDOME KAVRAMI MARDUK ya da KAOS [Astroloji-Program] Astro Ykselen

77 GZli Glen 1 Depresyon Psikospritel Kriz [Astroloji-Program] Yldzlar Altnda Aynadaki Evren Dini Anlamada Reform Taocu Uygulamann Temelleri (Kltr Serisi-1) En Byk Sr- lluminati eytani Bilinci MARDUK Yakn Gelecek mi? Metafizik Mucizeler ya da Yanlglar Kuran- Kerim Meali (Microsoft Reader formatnda) Hz. brahimin Miras Hz. Musann Asas ve KUNDALN Dik Bahene Solaym! Uzayllar Dnen Beyinlere Hi Okunmam Yazlar II Sonsuzluu kucaklam akn sembol Hallac- Mansur Din, Maneviyat, Psikoloji, Psikiatri bn Arabi ile ilgili aratrma Servenim Evrenin Srlar Etkili Szler III

78 Beynimizi Kim Kullanyor ? Yorumsuz Katalog (Gncellendi) Zamanszlk (timelessness) Hangi Evreni Alglamaktayz? Gnl Uyandrma Kyametin Deifresi Yorumsuz Katalog ada Bakla Allah Tataki G... Mutluluunuz iin... Etkili Szler II ada Bakla Cennet, Cehennem Rya Yorumu Kader Gerei Evrensel Srlar Ryann Dndaki Rya [Astroloji-Program] Canopus Dnen Beyinlere Hi Okunmam Yazlar Holografik Beyin ve Evren Mesajlar I Uzayllarn yz

79 Tanr yok Allah var Reenkarnasyon Aldatmacas Astroloji-Yeni Millenniumun Popler Bilimi [Astroloji-Program] Planetium Modern Bilim ZKRi Kefetti Etkili Szler I Yldzlarn Altnda ada Bakla Din [Astroloji-Program] PopHR [Kullanm klavuzu] PopHR Rehber v. 2

http://ferid_hakki.sitemynet.com