T.C.

M E M BAKANLII LL T

MEGEP
(MESLEK M VE E T RET S M STEM N N GLEND LMES R PROJES )

B M TEKNOLOJ L LER

YAZICILAR

ANKARA 2007

Milli E Bakanl itim taraf geli ndan tirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Ba n 02.06.2006 tarih ve 269 say Karar kanl n l ile onaylanan, Mesleki ve Teknik E Okul ve Kurumlar kademeli olarak itim nda yayg tlan 42 alan ve 192 dala ait ereve nlar retim programlar nda amalanan mesleki yeterlikleri kazand rmaya ynelik geli tirilmi retim materyalleridir (Ders Notlar r). d Modller, bireylere mesleki yeterlik kazand rmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amac yla renme materyali olarak haz rlanm denenmek ve , geli tirilmek zere Mesleki ve Teknik E itim Okul ve Kurumlar nda uygulanmaya ba lanm r. t Modller teknolojik geli melere paralel olarak, amalanan yeterli i kazand rmak ko ile e ulu itim retim s nda geli ras tirilebilir ve yap lmas nerilen de iklikler Bakanl ilgili birime bildirilir. i kta rgn ve yayg e kurumlar letmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik n itim , i kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ula abilirler. Bas lmmodller, e kurumlar itim nda rencilere cretsiz olarak datr. l Modller hibir ekilde ticari amala kullan lamaz ve cret kar l nda sat lamaz.

 NDEK LER
AIKLAMALAR ...................................................................................................................iii G .......................................................................................................................................1 R 1. NOKTA VURU (DOT MATRIX) YAZICILAR .........................................................3 LU 1.1. Nokta Vuru YazlarYap ve al Prensibi ................................................4 lu c n s ma 1.2. Nokta Vuru Yazya Ait Aksesuarlar......................................................................6 lu c 1.2.1. Alttan tmeli Traktr (Bottom Push Tractor).........................................................7 1.2.2. ekme Traktr (Pull Tractor) ..............................................................................7 1.2.3. Tekli Ka Besleme nitesi (Cut Sheet Feeder)...................................................7 t 1.2.4. Rulo Kat nitesi (Roll Paper Stand) ..................................................................7 1.3. Nokta Vuru Yazya Ait Teknik zellikler ............................................................8 lu c 1.3.1. Yazma H (CPS) ................................................................................................. 8 z 1.3.2. Form Y (TEAR) ............................................................................................8 rtma 1.3.3. Ka Park Etme (PARK) ......................................................................................8 t 1.3.4. Karakter S (CPI)............................................................................................8 kl 1.3.5. Yaz Geni i..................................................................................................... 8 c li 1.3.6. Formun Ba c lang (TOF)......................................................................................9 1.3.7. Emlasyon (Emulation) .........................................................................................9 1.3.8. MTBF ....................................................................................................................9 1.3.9. MVBF....................................................................................................................9 1.4. Nokta Vuru Yazya Ait Tu lu c Mens..................................................................... 9 UYGULAMA FAAL YET .............................................................................................. 11 LME VE DE ERLEND RME ....................................................................................16 RENME FAAL YET -2................................................................................................... 17 2. MREKKEP PSKRTMEL (INK JET) YAZICILAR ................................................17 2.1. Mrekkep Pskrtmeli YazlarYap ve al Prensibi ................................. 18 c n s ma 2.1.1. Is l KabarcPskrtme (Thermal Bubble Jet) Yntemi ....................................19 k 2.1.2 Piezo Elektrik Yntemi.........................................................................................20 2.2. Mrekkep Pskrtmeli Yazlara Ait Aksesuarlar ....................................................21 c 2.2.1. Otomatik Tarafl ki Bask Aksesuar .................................................................. 21 2.2.2. Kk Ka Tepsili Tarafl t ki Bask Aksesuar ................................................22 2.2.3. Ka Tepsisi ........................................................................................................22 t 2.3. Mrekkep Pskrtmeli Yazlara Ait Teknik zellikler ........................................... 22 c 2.3.1. Ppm (page per minute).........................................................................................22 2.3.2. GPPM (graphic page per minute) ........................................................................22 2.3.3. Tampon bellek:(Buffer Memory) ........................................................................22 2.3.4. DPI (Dots Per Inch / Inch ba nokta say)....................................................23 na s 2.3.5. Is Zaman nma ..................................................................................................... 23 2.4. All In One (ok Fonksiyonlu) Yazlar..................................................................... 23 c 2.4.1. Amalar za Uygun zellikler........................................................................... 23 n 2.4.2. All In One Yaz lara Ait Tu c Mens................................................................ 24 UYGULAMA FAAL YET .............................................................................................. 25 LME VE DE ERLEND RME ....................................................................................27 RENME FAAL YET -3................................................................................................... 28 3. LAZER VE TERMAL YAZICILAR ................................................................................. 28 3.1. Lazer YazlarYap ve al Prensipleri ........................................................ 29 c n s ma

3.1.1. Ad Ad al Prensibi.............................................................................. 30 m m ma 3.2. Lazer Yazlara Ait Teknik zellikler ....................................................................... 31 c 3.2.1. Bask Emlasyonlar Dili (Printer Language) .....................................................31 3.2.2. GDI ...................................................................................................................... 31 3.2.3. PCL (Printer Control Language) ......................................................................... 31 3.2.4. Adobe PostScript ................................................................................................. 32 3.2.5. Is Zaman nma ..................................................................................................... 32 3.2.6. Ayl Maks. Kapasite (Duty Cycle) ....................................................................32 k 3.3. Termal (Is Yazlar................................................................................................. 32 l) c 3.3.1. Termal Yaz e ........................................................................................ 32 c itleri 3.3.2. Termal Transfer Ribon ........................................................................................ 33 3.3.3. Termal Transfer Yaz al Prensibi............................................................ 34 c ma UYGULAMA FAAL YET .............................................................................................. 35 LME VE DE ERLEND RME ....................................................................................37 MODL DE ERLEND RME .............................................................................................. 38 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 39 NER LEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 40 KAYNAKA .........................................................................................................................41

ii

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KO UL YETERL K 481BB0017 Bili Teknolojileri im Alan Ortak Yazlar c Yaz e ve yap ntanlarak bu yazlar c itleri lar n t c n bilgisayara montaj n anlat bir n ld renme materyalidir. 40/8 Monitrler modln almolmak. Bilgisayar yazlar n ba s yapmak c n lantn Genel Ama Bu modl ile gerekli ortam sa nda yazlar land c kullanabilmek iin gerekli ba larve ayarlamalar lant yapabileceksiniz. Amalar 1. Nokta vuru yazy lu c bilgisayara ba layarak kartu unu takabilecek ve almaya hazhale getirebileceksiniz. kt r 2. Mrekkep pskrtmeli yazy c bilgisayara ba layarak kartu unu takabilecek ve ktalmaya haz hale r getirebileceksiniz. 3. Lazer yazy bilgisayara ba c layarak kartu unu takabilecek ve almaya hazhale getirebileceksiniz. kt r Donan :Yaz e m c itleri ve alr vaziyette bir bilgisayar. Ortam: Laboratuvar ortam Her faaliyet sonras nda o faaliyetle ilgili de erlendirme sorular ile kendi kendinizi de erlendireceksiniz. Modl iinde ve sonunda verilen retici sorularla edindi iniz bilgileri peki tirecek, uygulama rneklerini ve testleri gerekli sre iinde tamamlayarak etkili renmeyi gerekle tireceksiniz. S yla ararma yaparak, grup al ras t malar kat na larak ve en son a amada alan retmenlerine dan arak lme ve de erlendirme uygulamalar gerekle n tirin.

MODLN AMACI

E M RET T M ORTAMLARI VE DONANIMLARI

LME VE DEERLEND RME

iii

iv

G R G R
Sevgili renci, Teknolojinin her geen gn h ilerledi bu zamanda, a gerisinde kalmama zla i n ad en yeni ve en geerli teknolojik rn olarak kabul edilen ve a z vazgeilmezi na n m olan bilgisayar teknolojisini toplum olarak ne derecede kabullendi imiz, millet olarak geli li mi imizin direk gstergelerinden birisi olacakt r. Gnmz Trkiyesinde birok eve art bilgisayar girmi Bu bilgisayarlar ile k tir. insanlar i lerini art daha kolay bir k ekilde yapmaya ba internetin yayg mas lam , nla yla hem bilgiye ok kolay bir ekilde ula arak zamandan kazanm hem de bilgisayar bir e lence arac olarak kullanm r. lard Bilgisayar faydal kullanabilmemizde evre birimlerinin etkisi tartlmazd Bunlar r. n en nemlisi ise belki de yazlard Daha nce yayg olarak kullan daktilolar, c r. n lan bilgisayarlar yayg mas n nla ndan sonra yerini yaz lara b c rakm r. Bilgisayar arac t l yla haz mbelgelerin ka zerine aktar nda yazlarpay rlad z t lmas c n tartlmazd r. Bilgisayar kullan n gnden gne yayg mas neredeyse btn bilgisayar m n nla ve destekli yaz i m lerinde yazlar kullan c n lmas bu cihazlar kullan her geen gn ile n m artmaktad Farkl r. ihtiyalar do rultusunda farkl tipte yazlar retilmesi, do olarak c n al yaz kavram n sflara ayr na neden olmu c n n lmas tur. Bu modl sonunda edinece bilgi ve beceriler ile bask nda her trl i iniz alan lerinizi yapmak iin vazgeilmez olan yaz ce itleri ile ilgili temel ba larve gerekli lant ayarlamalar yapabileceksiniz.

 RENME FAAL YET 1

AMA
Bu renme faailyeti ile nokta vuru yaz lar yacak ve gerekli ortam lu c tan sa nda nokta vuru yaz larbilgisayar ba s gerekle land lu c n lantn tirebileceksiniz.

ARA TIRMA
Bu faaliyet ncesinde yapman gereken ncelikli ararmalar z t unlard r: Nokta vuru yazlar kullanamalar ararz. lu c n n tn Piyasada bulunan nokta vuru yaz lu cmarkalar nve bunlara ait e itli modellerin zelliklerini arar z. tn

Ararma i t lemleri iin internet ortam yaz lar sat ma ve c n ld azalar gezmeniz gerekmektedir. Yazlar kullan amalar c n m iin ise bu yazlar c kullanan ki ilerden n bilgi edininiz.

1. NOKTA VURU (DOT MATRIX) LU YAZICILAR

Nokta vuru yazlar (Dot Matrix Printers), matris lu c eklinde dzenlenmibask i nelerini bilgisayardan gelen veriler do rultusunda elektrom s yard yla kt ile knat m yaz kafas nda gergin duran c aras eride nokta vurarak bask yapan yazlard c r.

Resim 1.1: Nokta vuru yaz ve srekli form kad lu c

Nokta vuru yazlar renkli olanlar vard Yazma lu c n da r. eritleri birka renkten olu modeller, renk gerektiren grafikler iin kullanr. Renkli nokta vuru yazlar an l lu c srl da renkleri elde etmek iin kullanr. Nokta vuru yaz lar kenarlar delikler n say l lu c nda bulunan, srekli form ad verilen ktlara bask yapabildikleri gibi normal k zerine t de bask yapabilirler.

Srlznrlk ve grafik yetenekleri, grltl al n malar d h , k zlargibi olumsuz zellikleri olan bu tr yazlar; sadece harf ve rakamlardan olu bask c an, gereksinimi olan muhasebe kay nbas tlar n lmas i gibi lerde halen kullanrlar. l

1.1. Nokta Vuru Yazlar Yap ve al Prensibi lu c n s ma

Nokta vuru yazlar, k zerinde bir karakteri belli say nokta kal basarak lu c t da b olu turur. Bask plar c n belle kal yazn inde tutulur. Bir karakter bas laca zaman kal p bellekten alr, daha sonra da yazma kafas iletilir. Yazma kafaszerinde bulunan n na i neler, al karaktere ba olarak zerine bask nan l erit yapar.

Resim 1.2: Yaz Yap c s

1. 2. 3. 4. 5. 6.

(Kartu erit zerindeki Siyah Bant) (Resim 1.4) Ad Motor (Yazma Kafas hareket ettirir.) m n Yazma Kafas zerinde i ( neler bulunur) G Kayna (Sisteme enerji sa lar) Silindir (K hareket ettirir.) d Kt ( al kt nacak form)

Nokta vuru yaz larda iki tr yazma kafaskullanr. Bunlar; manyetik ve lu c l elektromanyetik esaslara gre al yazma kafalar r. Her ikisinin de al mant an d ma ayn r ve i d nenin zerine vurmas sa erit n lamaya yneliktir. Fakat manyetik yazma kafalar daha h oldu zl undan daha profesyonel bas i m leri yapan yerlerde kullan lmaktad r.

Resim 1.3: Yazma kafas

Yazma kafas ad motoru taraf bir di kayya da daha farkl yntemle bir m ndan li, bir yatay olarak hareket ettirilir. Bu sayede yaz ckafa yatayda istenilen her konuma getirilebilir. Dikey do rultuda kafa hareket etmez, bunun yerine kt dikey do rultuda hareket eder. (Resim 1.3)

Resim 1.4: kartu erit

Vurucu i neler bir stun eklinde s ralanm r. Bu i t neler, bir satboyunca al r nan veriye ba lolarak ne karlar. Bylece istenilen karakterlerin kt zerine bask s yap lmolur. Vurucu i neler, zerinde bulunan mrekkebin kt zerine yap erit n mas sa Yazma kafas lar. zerindeki i say ne kadar ok olursa bask ne s kalitesi de o kadar kaliteli olacak demektir. Yazma kafas24 pin olan nokta vuru yaz lar 9 pin olan lu c n yazlara gre daha kaliteli bask c yapmas n nedeni de budur. Bu yzden, yazlarda pin n c sayn artmas birlikte fiyat artmaktad Nokta vuru yazlarda fiyat sn yla da r. lu c etkileyen di nemli faktrler ise saniyede bas sayfa sayd er lan s r.

Resim 1.5: Elektrik ak nolu m n turdu manyetik alandan dolayi hareket ederek u , ne erit zerindeki mrekkebi kat zerine aktar r.

9 pinli ve 24 pinli yazma kafalar n yan ra, baz n s profesyonel al malarda kullan lan 18 pinli yazma kafas sahip yazlar da vard 9 pin yazma kafalar kolonda 9 iletim na c r. bir i nesi, 24 pin yazma kafalarher birinde 12 adet olmak zere iki kolonda 24 iletim i ve , nesi 18 pin yazma kafalar her birinde 9 adet olmak zere 2 kolonda 18 iletim i kullan da nesi r. (Resim 1.6)

Resim 1.6: ne e itleri

Resim 1.7: nelerle Yaz lmharf

Nokta vuru yazlarda, her kolonda bulunan noktalar aras lu c ndaki mesafe, yaz n cn yazma znrl gsterir. n Tm yazlarda oldu gibi nokta vuru c u lularda da bir tampon bellek bulunmaktad r. Bu bellek yazdlacak dosyan nce bilgisayardan yazya aktar n lar. Bylece r n c lmas sa yazd i daha h bir rma lemi zl ekilde yapr. Nokta vuru iin bu bellek genel olarak 4 l lular KB ile 32 KB aras r. ndad

1.2. Nokta Vuru Yazya Ait Aksesuarlar lu c

Aksesuarlar, yazdan ayrolarak sat ve yazn kullan kolayl art c lan c n m n ran yard paralard mc r.

1.2.1. Alttan tmeli Traktr (Bottom Push Tractor)

Yazn k besleme kabiliyetini arttr. Alttan itmeli traktr ile yksek hacim c n t r gerektiren srekli form ihtiyalardz k yolu ve gvenilir k besleme zellikleri kt , t t ile kolayca kar lanabilir.

Resim 1.8: Alttan tmeli Traktr

1.2.2. ekme Traktr (Pull Tractor)

Yazya daha ileri ok ynl kullan kabiliyeti ve esneklik zellikleri katar. c m

Resim 1.9 : ekme Traktr

Traktr (Tractor): Srekli form kdn tak , formu deliklerinden tutup n ld ilerleten mekanizma.

1.2.3. Tekli Kat Besleme nitesi (Cut Sheet Feeder)

Tekli ya da nceden bas dkmanlar otomatik olarak beslenmesini sa l n layarak yazn ka ynetim kabiliyetini ve esnekli arttr. cn t ini r

1.2.4. Rulo Kat nitesi (Roll Paper Stand)

Rulo kt nitesi, sayfa uzunlu ile ilgili ktortadan kald u s rd iin kt boyutunda baskimknsa Bu sayede hem daha az kat kullan lar. rken hem de kullann kayzaman minimize etmi c n p n olursunuz.

1.3. Nokta Vuru Yazya Ait Teknik zellikler lu c

1.3.1. Yazma H (CPS) z
Bir nokta vuru yazn h, CPS (Character per second) dedi lu c n z imiz saniyede bast karakter say ile llr. reticiler genellikle taslak kalitesindeki (Draft Quality) s bask z hnverirler. Aynyaz n mektup kalitesindeki (Letter Quality) veya mektup c n kalitesine yak(Near Letter Quality) yaz n tiplerini basmas daha uzun zaman alabilir. ok

1.3.2. Form Y rtma (TEAR)

Form y zelli yazdlan srekli form sayfalarn k zarar vermeden veya rtma i r n da yazy c ayarlamadan kopar labilmesini sa Formlar lar. durdururken form y rtma zelli i menden seti iniz bir sre sonunda, otomatik olarak k kayd d rarak delikleri (ama kapaalt bulunan) y ubu hizalar. nda rtma uyla

1.3.3. Ka Park Etme (PARK) t

Kat park zelli srekli formu yazdan i c karmadan tek sayfa yazd rmaya gemenizi sa Tek sayfa yazd lar. rmak istedi inizde, srekli form kd kt yolundan , ekmek iin yazn bu zelli destekliyorsa PARK d c z i mesine basman ve sonra sayfa z k lavuzunu kaldp sayfay r ykleyerek yazd grevini gndermeniz yeterlidir. rma

1.3.4. Karakter S (CPI) kl

Karakter s her sat ka karakter yazdlacan kl , rda r belirler. Her karakter iin in ba karakter (CPI) cinsinden belirli bir sabit geni (10 20) seebilirsiniz. Daha yksek na lik cpi ayarlar genellikle hesap tablolar kullanr. nda l

1.3.5. Yaz Geni i c li

Yazn iine alabilece k n geni ini gsterir. Nokta vuru yazlarda c n i d li lu c kolon cinsinden verilir. Belli bir harf s klnda, yazn bir sat yazabileceen ok harf c n ra i sayn s verir. 10 cpi harf s esas al nda 2 temel standart vard 80 kolon (dar kl nd r: yaz); 136 kolon (geni c c yaz).

Resim 1.10: 80 Kolon Dar Yaz c

Resim 1.11: 136 Kolon Geni Yaz c

1.3.6. Formun Ba lang (TOF) c

Formun ba c(TOF) yazd lang rmaya ba lama konumunu belirler. Fabrika k varsay ayar en stten 1 intir. TOF (Top of Form) tek bir yazd iveya tm yazd lan rma i rma i iin olarak 1/180 inlik aral leri klarla de tirilebilir. Toplam ayarlama miktark i , t s k malar nlemek iin s rlandlm r. n n r t

1.3.7. Emlasyon (Emulation)

Uyumluluk, yknme. Yazn piyasada standart olarak kullan komut dillerinden cn lan hangileriyle sorunsuz al abildi gsterir. Bu, nokta vuru yaz larda genellikle IBM ini lu c Proprinter veya Graphics Printer ve Epson FX veya LQ olur. 1.3.8. MTBF Ortalama ar z al sresidir. zas ma 1.3.9. MVBF Ortalama ar z yaz satsayd zas lan r sr. Not: Buradaki ifadeler ve ayarlamalar yaz markalar gre farklk gsterebilir. c na l Daha ok bu zelliklerin ne i yarad dikkat etmelisiniz. e na

1.4. Nokta Vuru Yazya Ait Tu lu c Mens

GSTERGELER SEL (SE)

DURUM AIK KAPALI YanSnyor p

ANLAMI Yaz evrimii (Yazd c rabilir) Yaz evrimd (Yazd c ramaz) Alarm gsterge birlikte yan yla p snyorsa yazd rmaya devam edilemez. Kat Yok Kat Mevcut Kat S k mas Alarm Durumu Sel gsterge birlikte yan yla p snyorsa yazd rmaya devam edilemez. Yksek S k Alarm Durumu cakl Men Yazd Modu rma Normal Yazd Modu rma Yksek S k Belirtisi cakl

ALARM

AIK KAPALI YanSnyor p

MENU (MEN)

AIK KAPALI YanSnyor p

QUIET (SESS Z)

AIK KAPALI YanSnyor p

POWER (G)

AIK KAPALI YanSnyor p DURUM evrimii evrimd

Sessiz Yazd Modu (Daha yava rma yazar) Normal H Yazd Modu zda rma Yksek Say ok Paral da Yazd rma Modu Yaz AIK c Yaz KAPALI c D G Tketimi Modu k ANLAMI Yaz y c evrimii yapar. Yaz y c evrimd yapar ve alarm durumunu iptal eder. D melerden herhangi biriyle birlikte farkl grev stlenmek bir iin kullanr. l K bir satbesler. D d r menin bas tutulmas l srekli satbesleme r ile sonulan r. K bir satbesler. D d r menin bas tutulmas l srekli satbesleme r ile sonulan r. Sonraki sayfan ilk satna kadar n r srekli form beslemesi yapr. l Sayfay kar r.

D MELER SEL (SE)

SHIFT (DE R) T

LF (SAYFA BESLEME)

evrimii

evrimd

FF /LOAD (FORM BESLEME/YKLE)

TEAR

evrimii ve evrimd srekli Formlar modu evrimii ve evrimd Elle tek sayfa modu evrimii Srekli Formlar Modu

Srekli formu kesme konumuna getirir. D meye tekrar basr veya l veri alrsa form orijinal konumuna n geri getirilir. Etkisiz Etkisiz Srekli form konumundaysa formu geri almak ve tek sayfa moduna gemek iin bu d meye bas n.

evrimii Elle tek sayfa modu evrimd PARK Srekli Formlar Modu

Not: Burada belirtilen men a klamalar c yaz marka ve modellerine ba olarak l farklklar gsterebilir. l

10

UYGULAMA FAAL YET UYGULAMA FAAL YET

Basamaklar lem
YAZICI BA LANTILARININ YAPILMASI

neriler
Yazn c z yerle tirmek iin sa ve dz bir yzey kullan lam n. K silindir kolu ve e kat t itli besleme yollar kolay eri na im iin yaznn cz evresinde yeterince bo luk bulunmas na dikkat ediniz. Yazn kapat ama aras c z p nda en az 5 saniyelik bir sre b n. rak Paralel ba lant kablonuzun IEEE 1289 uyumlu bir kablo olmas na dikkat ediniz.

Yaznn ve bilgisayar z g d c z nn mesinin kapal oldu undan emin olunuz.

Paralel ba lant kablonuzun bir ucunu yazn di ucunu bilgisayarza tak z. c za, er n n USB kablonuzun USB 2.0 uyumlu korumal bir kablo olmas dikkat ediniz. na Paralel ve USB yazd rmaybir arada kullanmay n.

Yaz USBden ba c lanacaksa uygun bir USB kablosunu yazya ba n. Sonra kabloyu c lay bilgisayarza tak n n. G kablosunu prize takarken dikkatli olunuz.

G kablosunu yazn arkas cn ndaki giri ve e sonra topraklanmbir elektrik prizine tak z. n

11

 Basamaklar lem
YAZICI KARTU UNUN TAKILMASI

neriler
G d mesi konumdayken de tirmeyin. i a k erit

Yaznn ve bilgisayarz kapaloldu cz nn undan emin olunuz. Yazd rmadan sonra yazma kafas s cak olabilir. Dokunmadan nce so umas bekleyiniz. n

Ama kapa a ve yazd kafas ortalay n n rma n n. Yazn iin do c z ru erit kartu kullandn dikkat u za ediniz. Yanl erit takrsa l yaz bask c yapmaz. erit mrekkebinin etrafa bula mamas dikkat ediniz. na yazd kafas erit rma ile erit k lavuzu aras ndaki bo luktan geti inde eridin Yeni kartu erit unun paketini a ve yazd n rma bklm veya hasarl kafas tak na n. olmamas dikkat ediniz. na D meyi saat ynne ters ynde evirmeyiniz; aksi takdirde s erit k abilir.

eridin ucunu almas iin alma d mesini (1) ie k k ok ynnde evirin. vr

12

 Basamaklar lem
WINDOWS XPDE YAZICI EKLEME AYARI

neriler
Yazn c zla beraber verilmibir src CDsi varsa yazn bilgisayara cz bu CD ile de tan tabilirsiniz.

Windows i letim sisteminizde nce Ba tu lat una daha sonra da Yaz cve Fakslar seene ine t n klatz. Bilgisayar za n gerekti inde birden fazla yaz ekleyebilirsiniz. c

A Yaz ve Faxlar klasrnde sol st tarafta lan c bulunan mende Yaz Ekle seene t n c ine klatz.

Kar za Yaz Ekleme Sihirbaz ileri n kan c nda tu t n. una klat

13

 Bilgisayar z n bir a zerinde ise bu a daki herhangi bir bilgisayarara tak l olan yaz y c bilgisayar za tan n tarak o yazy c kullanabilirsiniz. Herhangi bir a ba de a l ilseniz resimde seili olan yerel yaz seene c inin, i aretli olmas dikkat na ederek ileriye t n klat z.

Yazn USB zerinden c z bilgisayar za ba ise n l yazn czkendi CDsi ile tan s z. tmaln

E yazn ile bilgisayar z aras er c z n ndaki ba lant paralel ba lantise burada LPT1 seene inin i aretli olmas sa n layarak ileriye t n klat z.

Kar za n kan retici firmalar ve modeller mensnden, reticiler blmnden IBMi ve yazlar k ndan IBM Proprinter III seene c sm ini i aretleyerek bundan sonra gelen son menlerde de ileri seeneklerine t klatarak yaz kurulum c i leminizi tamamlay z. n

IBM Proprinter III srcs hemen hemen btn nokta vuru lu yazlarla c uygun al abilir. Bunun dnda Epson FX veya NQ srcsn de ykleyebilirsiniz. Her yazn c n ayar blmnde emlasyon ayarvard Buradan da r. size verilmi emlasyon seeneklerinden en uygun olan n seebilirsiniz. Bunun iin yaznn c z kullan m k lavuzunu inceleyebilirsiniz.

14

 Basamaklar lem
TEST SAYFASI YAZDIRMA

neriler

Test sayfasyazd rmadan nce yaz cile bilgisayar aras ndaki ba lara dikkat ediniz. lant Test sayfasyazd rmadan nce yaznn a oldu c z k undan emin olunuz. Btn yaz e c itlerinde test Windows i letim sisteminizde nce Ba lat sayfas yazd i aynr. rma lemi d tu una daha sonra da Yaz cve Fakslar seene t n ine klatz. Birden fazla yaz tan c mlanm sa e do yazn src er ru cn zelliklerini seti inize emin olunuz.

Yaz dosyas n zerine fare imleciyle gelerek c n satu bas z ve a mende zellikler a n lan seene t n ini klay z. Yazy yazdrken kesinlikle c r yazn c zkapatmay Bu yaz n. c kafas n bozulmas n na neden olabilir.

A zellikler mensnde bulunan S lan nama Sayfas Yazd tu t n r una klay z. Test sayfasyazdlamazsa e r er sorun gider seene t ini klatarak a lan yard penceresindeki m nerilerle sorunu bulmaya al s z. Buna maln ra men sorunun sebebini bulamazsan z yetkili bir teknik servisten yard m istemelisiniz.

Yazn ilgili ayarlar zda herhangi bir c zla n sorun yoksa test sayfas yazdlacakt r r. Buradaki mende tamam seene ini i aretleyiniz.

15

LME VE DEERLEND ERLEND RME LME VE DE RME

A- OBJEKT TESTLER (LME SORULARI) F
A sorularcevaplar do ve yanlolarak de a daki n n ru erlendiriniz. 1. 2. 3. 4. 5. Nokta vuru yazlarbask zlar er yazlara oranla yksektir. (.....) lu c n h di c Nokta vuru yazlargrafik yetenekleri d lu c n ktr. (.....) Nokta vuru yazlarda bulunan i lu c neler yazma kafas zerinde bulunur. (.....) Nokta vuru yaz larda baski lu c , nelerden mrekkepin pskrtlmesiyle olu turulur. (.....) Tm nokta vuru Yazlarda bulunan i say ayn r. (.....) lu c ne lar d

A cmlelerde bulunan bo a daki luklar uygun en ekilde doldurunuz.

6. 7. 8. 9. 10. Nokta vuru yazlarda ________ kartu lu c kullanr. l Nokta vuru yazlar, _______ dar yaz ve ________ geni c lu c c yaz olmak zere 2 e ittirler. ______, yaznsaniyede bast cn karakter sayd s r. Nokta vuru yazlarda ___ , ___ ve ___ i yazma kafalar lu c neli vard r. Srekli form kd n tak formu deliklerinden tutup ilerleten mekanizma ya n ld,

________ denir.
Cevaplar z n cevap anahtar kar tn ile r z. la

DE ERLEND RME
Cevaplar zcevap anahtarile kar tn Do cevap say zbelirleyerek n rz. la ru n kendinizi de erlendiriniz. Yanlcevap verdi ya da cevap verirken tereddt ya z iniz ad n sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara do cevap verdiyseniz di faaliyete geiniz. ru er

16

 RENME FAAL YET -2

AMA

RENME FAAL YET -2

Bu renme faailyeti ile mrekkep pskrtmeli yazlar yacak ve gerekli ortam c tan sa nda land mrekkep pskrtmeli yazlar c n bilgisayar ba s lantn gerekle tirebileceksiniz.

ARA TIRMA
Bu faaliyet ncesinde yapmangereken ncelikli ararmalar z t unlard r: Mrekkep pskrtmeli yazlarkullanamalar ararz. c n n tn Piyasada bulunan mrekkep pskrtmeli yaz markalar ve bunlara ait e c n itli modellerin zelliklerini arar z. tn

Ararma i t lemleri iin internet ortam yazlar sat ma ve c n ld azalar gezmeniz gerekmektedir. Yazlar kullan amalar c n m iin ise bu yazlar c kullanan ki ilerden n bilgi edininiz.

2. MREKKEP PSKRTMEL (INK JET) YAZICILAR

Gnmzn en yayg yazlarolarak mrekkep pskrtmeli yazlar(Ink Jet n c c Printers) gstermek mmkndr. Bu, yazlar gerek renkli verebilmeleri, gerekse c k uygun fiyatlar sayesinde olduka ilgi grmektedirler.

Resim 2.1: Mrekkep pskrtmeli yaz c

Bu teknolojideki yazlar k zerine baskyapabilmek iin s c t vmrekkep kullan Nokta vuru rlar. lulardaki gibi eritleri bulunmaz, bunun yerine uygun yerlerinde pskrtme sa layacak delikleri olan mrekkep tanklar vard r.

17

Resim 2.2: Siyah ve renkli kartu lar

Normal ktlar dnda ayd nger, asetat ve genelde kendi retici firmalar taraf ndan retilip pazarlanan zel k tlara yksek kalitede baskyapabilirler. Bazmodellerinde zellikle foto ya da yksek kalitede dijital imaj bask yapabilmek iin zel kartu raf s lar vard Bu yazlar hemen hepsinde mrekkep kartu r. c n lartekrar doldurulabilmektedir. (Resim 2.2)

2.1. Mrekkep Pskrtmeli Yazlar Yap ve al Prensibi c n s ma

Mrekkep pskrtmeli yazlar, nokta vuru yaz larda oldu gibi ve i c lu c u erit ne kullanmazlar. Bunun yerine grafik ve karakterleri olu turmak iin pskrtmeli bir yntem kullan Mrekkep pskrtmeli yazlarda bulunan tampon bellek, l6 KB ile 4 MB rlar. c aras ndad r.

Resim 2.3: Kartu n tak ve mrekkebin pskrtld yazma kafas lar ld

Mrekkep pskrtmeli yazlarda Kartu n tak yer olan yazma kafas c lar ld k da de mez. Bunun yerine yazma kafaskda mrekkep damlac pskrtr. (Resim 2.3) , klar Mrekkep pskrtmeli yazlarda kullan yntem nokta vuru yazlarda c lan lu c kullan ynteme benzer. Yazma kafasbir ad motoru ile sa sola hareket ettirilirken lan , m a k merdaneler yard yla ileri do hareket eder. Yazma kafasdikey olarak t m ru yerle tirilmibirok pskrtc ucundan k minik noktalar halinde zel bir mrekkep da pskrtr. Bu pskrtc ularap milimetrenin 20de biri kadar kktr. n ,1

18

Resim 2.4: Yazma kafas hareket n ettiren ad motoru m

Resim 2.5: Kad hareket ettiren ileri merdaneler

Mrekkebi kafadan ileri do pskrtmek iin iki yntem kullanr. Bunlar; l ru l s kabarcpskrtme (Thermal Buble Jet) yntemi ve piezo elektrik yntemidir. k

2.1.1. Is l Kabarc Pskrtme (Thermal Bubble Jet) Yntemi k

En ok kullan teknolojilerden biridir. Bu teknolojide mrekkep, k s k lan cakl da yard yla pskrtlr. m

Resim 2.6: Yaz Kafas Bulunan Pskrtme Odas c nda

Pskrtlme i iin mrekkep, t metal ile tr. Is lemi sc sl yard ile olu m turulan mrekkep baloncu bas n etkisi ile patlar ve bask lan k zerine da r. u, nc yap t l

19

Ba lang Durumu

Metal n s nca baloncuk geni ler.

Balon geni ledike mrekkep d kar. ar

Mrekkep damla halinde pskrtlr.

Metal so ve ur ba lang durumuna dnlr.

Resim 2.7: Mrekkebin t slarak pskrtlmesi

Yaz kafas bulunan pskrtme odalar yakla 300 C ye kadar t c nda nda k slan mrekkep damlac buharla olu kk patlama ile yksek bir h (100 km/saat) p, an zla k pskrr. Bu i saniyede birka bin defa yapr. da lem l

2.1.2 Piezo Elektrik Yntemi

Piezo elektrik ynteminde, bas lmas istenen noktac klara kar k gelen pskrtme l ular ndaki piezo kristale gerilim uygulan Piezo kristal, bu gerilimle esneme hareketi yapar r. ve i kmdaki mrekkep haznesine bas uygulayarak mrekkep damlas n pskrtme s n n ucundan d kmas sa ar n lar.

Resim 2.8: Yaz Kafas Bulunan Pskrtme Odas c nda

Bu yntemde Bubble Jet teknolojisinin aksine mrekkebin t na gerek yoktur. slmas Bu basktekni inin birok avantajvard Her r. eyden nce mrekkebin k zerine t uygulan ekli sayesinde pskrtlen damlan gerek gerekse miktarkonusunda n ekli nemli lde kontrol sa lanabilmektedir.

20

Piezo kristale gerilim uygulan r.

Gerilimden dolay Mrekkep damla kristal genle erek halinde mrekkebi d ar pskrtlr. iter.

Gerilim kesildi inde kristal ilk haline geri dner.

Resim 2.9: Mrekkebin piezo elektrik yntemiyle pskrtlmesi

Ayr bu ca ekilde mrekkebin t na gerek olmamas slmas ndan dolaymrekkep reticileri farklteknolojiler zerine e ilebilmektedirler. Zira mrekkebin yksek ya s dayan olmas kl zorunlulu birok s rlamay beraberinde getirmektedir. u n da

Piezoelektrik Kristal: Mekanik enerjiyi elektrik enerjisine, elektrik enerjisini de mekanik enerjiye dn trebilen seramik malzemedir. Mekanik gerilimlerin etkisinde kald nda ktleleri iinde bir elektrik kutuplanmas yzeylerinde elektrik ykleri klar ve olu ve bir elektrik alan an etkisinde kald nda i kuvvetlerin etkisi ile bu kristaller klar biim de tirir. Do piezoelektrik malzemeler; kuvars ve turmalindir. Ferroelektrik i al malzemeler denen ve kutuplama sonunda piezoelektrik zellik gsteren malzemeler; lityum tantalat ve lityum nitratt Bunlar iinde en ok kullan r. lanlar kuvars ve lityum tantalatt r.

2.2. Mrekkep Pskrtmeli Yazlara Ait Aksesuarlar c

2.2.1. Otomatik Tarafl ki Bask Aksesuar
Bu iki tarafl bask aksesuar yazn ekledi n cza inizde kad elle evirmeye gerek olmadan iki tarafl belgeler retebilirsiniz.

Resim 2.10: Tarafl ki Bask Aksesuar

21

2.2.2. Kk Kat Tepsili Tarafl ki Bask Aksesuar

tarafl ki belgeler basman sa z laman yan ra, kk boy kat tepsisi sayesinde n s iki tarafl x 15 cm foto 10 raflar da basman mmkn k z lar.

Resim 2.11: Kk Kat Tepsili Tarafl ki Bask Aksesuar

2.2.3. Ka Tepsisi t
Kat kapasitesini daha fazla say ya karabilir ve daha az kesinti olmas n sa layabilirsiniz. Ya da bu tepsiyi normal ka iin kullan standart tepsinizi foto t p raf ka na ay tlar rabilirsiniz.

Resim 2.12: Kat Tepsisi

2.3. Mrekkep Pskrtmeli Yazlara Ait Teknik zellikler c

2.3.1. Ppm (page per minute)
Dakikada yaz sayfa sayd Mrekkep pskrtmeli yazlar hn lan s r. c n z ifade etmek iin kullanr. l

2.3.2.GPPM (graphic page per minute)

Dakikada bas grafik icerikli sayfa sayd DPI : Bask lan sr. kalitesi ise DPI yani in bas nokta sayd na sr.

2.3.3. Tampon bellek:(Buffer Memory)

Yazn iinde, bilgisayardan gelen verileri geici olarak saklad RAM bellektir. c n Tm yaz e c itlerinde bulunur.

22

2.3.4. DPI (Dots Per Inch / Inch ba nokta say) na s

znrlk, belirli bir aral bas a labilecek nokta sayn s temsil eder ve DPI (Dots Per Inch / Inch ba nokta say) ile belirtilir. na s

2.3.5. Is Zaman nma

Yaznd c n mesi a ktan yazmaya hazhale gelene kadar geen sredir. ld r

2.4. All In One (ok Fonksiyonlu) Yazlar c

Taray, faks, fotokopi ve yaz c cgibi ofis i lemlerini tek bir yazda toplayan c rnlerdir. ok fonksiyonlu yazlar, ev ya da kk (hem ebat hem i olarak kk) c lev ofisler iin ideal bir seim olacakt Ancak bu i r. levlerin herhangi biri bozuldu unda tamir edilene dek tm di fonksiyonlar da kullan er n lmaz olmas dezavantajd Her ne kadar bir r. son dnemlerde daha h zlmodeller ysa da ok fonksiyonlu rnler her zaman kt di erlerine gre daha yava olurlar.

Resim 2.13: All In One Yaz c

2.4.1. Amalar za Uygun zellikler n

ok fonksiyonlu bir yazda zelliklere dikkat etmelisiniz: c u Baz PC kapal lar iken de faks kullanman izin verirler, baz da PC a za lar k de ilken bu i kullanamazlar. levi ok i levli yazlar baz c n largerek fotokopi makineleri gibi iyi sonu verirken baz da sadece 300 dpi znrlkte bask lar verirler. Baz c renkli fotokopi imkn sunar. Daha ucuz ve h zm ise yazlar da zl klasik tek renk baskr. d ok fonksiyonlu yazlar baz c n lartarad klarnesneleri sabit diske al p dzenlemenize izin verirken baz ise sadece kopyalama ya da faks ekmek lar iin tarama yaparlar.

23

2.4.2. All In One Yazlara Ait Tu c Mens

Resim 2.14:Tu Mens 1.

LCD Ekran: Tarama, kopyalama, faks ve yazd seenekleri ile durum ve hata rma mesajlar grntlenir. Men D mesi: Bir menye girmek ve kmak iin kullanr. l Geri D mesi: nceki menye dnmek iin kullanr. l Ok D meleri: Menlerde gezinmek iin kullanr. l G D mesi: Yazy p kapatmak iin kullanr. c a l D ptal mesi: Devam etmekte olan i iptal ettirmek iin kullanr. lemi l Ba D lat mesi: Kopyalama, tarama veya faks i ba lemi latmak iin kullanr. l Se D mesi: Bir men eleman semek iin kullanr. n l

2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Not: Burada belirtilen tu klamalaryaz marka ve modellerine gre farklklar a , c l gsterebilir.

24

UYGULAMA FAAL YET UYGULAMA FAAL YET

Basamaklar lem
YAZICI KARTU UNUN TAKILMASI

neriler
G d mesi konumdayken de tirmeyiniz. i a k kartu

Yaznn ve bilgisayarz kapaloldu c z nn undan emin olunuz. Yaz nn kapan c z aarken yazn c zsarsmamaya zen gsteriniz.

Ama kapa ave kartu n yerini tespit ediniz. n n lar Kartru unuzun ak nt yapmam olmas dikkat na ediniz.

Eski Kartu u kartmak iin kald rarak kartu n u karz.

kartu kapa n Yaz n iin do kartu c z ru u kullandn dikkat ediniz. za

Yeni kartu unuzun koruyucu kad kaldn n r z.

25

 Kartu yuvaya takarken u yuvan hasar grmemesine n dikkat ediniz.

Yeni kartu kartu u yuvas tak z. na n Kartu kapan a p kapat rken hasar grmemesine dikkat ediniz. Kartu kapa n yerine n otu undan emin olmak rdu iin kapatt ktan sonra parman zla stten bastn r z. Kartu kapan dikkatli bir ekilde kapat z. n Yaz ckapankapattz n zaman yazd rma kafas n n ba ca lang yerle inden ti emin olunuz.

Yaz kapan c kapat z. n

26

LME VE DE ERLEND RME LME VE DE ERLEND RME

A- OBJEKT TESTLER (LME SORULARI) F
A sorularcevaplar a daki n ndo ve yanlolarak de ru erlendiriniz. 1. 2. 3. 4. 5. Mrekkep pskrtmeli yazlar bask zlar c n h nokta vuru yazlara oranla daha lu c yksektir. (.....) Mrekkep pskrtmeli yazlargrafik yetenekleri d c n ktr. (.....) Mrekkep pskrtmeli yazlarda bulunan yazma kafas c zerinde pskrtme odalar vard (.....) r. Piezo elektrik ynteminde mrekkep t slarak pskrtlr. (.....) ok Fonksiyonlu Yazlarda taray zelli yoktur. (.....) c c i

6.
7. 8. 9. 10. 11.

A cmlelerde bulunan bo adaki luklar uygun en ekilde doldurunuz.

Mrekkep pskrtmeli yazlarda h________ ile belirtilir. c z Mrekkep pskrtmeli yazlar, mrekkebi _______ ve ________ yntemleri ile c pskrtrler. Mrekkep pskrtmeli yazlarda znrlk ______ ile ifade edilir. c Thermal bubble jet ynteminde mrekkep ________ pskrtlr. ok fonksiyonlu yazlarda ____ , ____ ve ____ zellikleri de bulunur. c

DE ERLEND RME
Cevaplar zcevap anahtarile kar tn Do cevap say zbelirleyerek n rz. la ru n kendinizi de erlendiriniz. Yanlcevap verdi ya da cevap verirken tereddt ya z iniz ad n sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz Tm sorulara do cevap verdiyseniz di faaliyete geiniz. ru er

27

 RENME FAAL YET -3

AMA

RENME FAAL YET -3

Bu renme faailyeti ile Lazer yazlar yacak ve gerekli ortam sa nda c tan land lazer yazlar bilgisayar ba s ve toner de imini gerekle c n lantn i tirebileceksiniz.

ARA TIRMA
Bu faaliyet ncesinde yapman gereken ncelikli ararmalar z t unlard r: Lazer yazlarkullanamalar arar z. c n n tn Piyasada bulunan lazer yaz cmarkalar nve bunlara ait e modellerin itli zelliklerini arar z. tn

Ararma i t lemleri iin internet ortam yazlar sat ma ve c n ld azalar gezmeniz gerekmektedir. Yazlar kullan amalar c n m iin ise bu yazlar c kullanan ki ilerden n bilgi edininiz.

3. LAZER VE TERMAL YAZICILAR

Lazer yazlar, ana kadar retilenler iinde h ve kaliteli bask c u zl yapabilen, en iyi yazlard retildi c r. inden beri masast yay l alan vazgeilmez bir arat Bu nck nda r. yazlardan, matbaa kalitesinde al c k nabilmektedir. zellikle ayd nger ya da asetat zerine al k nabilmesi nemli bir zelli idir. nk bu yolla baskncesi haz k rl a amalarn yerine getirilmesi sa n lanabilmektedir. Lazer yazlar, fotokopi makinelerine c benzemektedir.

Resim 3.1: Lazer Yaz c

Lazer yazlarda da fotokopi makinelerinde oldu gibi toner kullan c u lmaktad Lazer r. yazlar sessiz al c n malarkalite ve h n yan en byk zellikleridir. Lazer , zlar n nda yazlar bir dezavantaj srekli form kullanamamasr. Lazer yazlar renkli bask c n , d c n yapabilenleri de retilmektedir.

28

Resim 3.2: Toner ve toner doldurmada kullan toner tpleri lan

3.1. Lazer Yazlar Yap ve al Prensipleri c n s ma

Resim 3.3: Lazer yazni yap c n s

Lazer yazlarda daha nce de syledi c imiz gibi toner kullan lmaktad Toner, r. kurutulmutoz mrekkep taneciklerine verilen isimdir. Toner tanecikleri, bilgisayardan gelen veriler yard ile k zerine basr. (Resim 3.2) m t l

Resim 3.4: Drum (Tambur)

Yazn belle c n inde olu turulan say sayfa grnm, lazer tabancas sal yard ile m drum (tambur) zerine aktarr. Drum lazer n manyetize edilen blmlerine toner l n, yla yapr. Bu ekilde, druma de kt zerinde istenilen karakter ve grafikler olu en ur. (Resim 3.4)

29

3.1.1. Ad Ad al Prensibi m m ma

Resim 3.5: Lazer Yazya ait al prensibi c ma

1. Ad Gelen datalar yazn haf na kaydedilir. E yazn haf nda yer m: c n zas er c n zas yoksa datalar bilgisayarda bekletilir. 2. Ad Lazer yazn iinde bulunan en byk para drum m: c n dedi imiz, elektrostatik olarak yklenebilen alminyum bir silindirdir. Bu drum, ba bir silindir taraf ka ndan tamam yla elektrostatik olarak pozitif (+) yklerle yklenir.

3. Ad Drum stndeki baz m: noktalar lazer n taraf ndan eksi ykle yklenir. Bu eksi ykler asl kda yaz nda lacak olanlaraynadaki bir grntsdr. n

4. Ad Bu s m: rada dnmekte olan drum sayesinde lazer n negatif(-) yklenen noktalar toner kutusunun nnden yla geerler. Toner dedi imiz mrekkep pudrac klar pozitif(+) ykldr. Bu sebeple drum stndeki negatif(-) ykl noktalar taraf ekilirler ve drumun stne elektrostatik olarak yaprlar. ndan

5. Ad Bu esnada k zaten yazn iine girmi ve bir m: t cn tir silindiri taraf arj ndan negatif (-) ykle yklenmi Drumun tir. dnmesiyle kt hizas gelen toner parac negatif (-) ykl na klar k taraf t ndan k zerine ekilirler. Art drum stnde bulunan t k yaz k stne gemi lar t tir.

30

6. Ad K t m: scsilindir ve bask t silindirinden geerek d Bu iki silindirin aras kar. ar ndan geerken toner parac erir klar ve kt zerine iyice kal olarak yaprlar. Toner parac n c klarn erime sebebi iinde plastik madde olmas r. d Bunlar bilin! da Renkli laser yazlar da ayn c tekni kullan Siyah beyaz lazer yazlardaki ayn i rlar. c i lemler sar , mavi ve k z rm renkleri iin ayr gerekle ayr tirilir. Toner parac klaraynzamanda demir oksit de ierirler. Bu da onlar kolayca n elektrostatik olarak yklenmelerini sa (E stnze ve yere toner dklrse bir lar. er m s ile toplamay knat deneyebilirsiniz.) Fotokopi makineleri de laser yaz lar gibi al c maktad Tek farklar r. lazer n yerine k tarayan ok parlak bir k kullan d Laser yazlar ise bilgisayardan d lmas r. c gelen dijital bilgileri kullan r. 7. Ad (Son): Bu esnada dnmekte olan drum bir silindir taraf m ndan de edilerek arj ntr hale getirilir. Drum art yeni tur iin hazhaldedir. k r Di yaz larda oldu gibi lazer yazlar da bir mikroi er c u c lemci ve tampon bellek ta maktad Tampon bellek, 512 KB ile 4 MB aras de mektedir. rlar. nda i

3.2. Lazer Yazlara Ait Teknik zellikler c

3.2.1. Bask Emlasyonlar Dili (Printer Language)
Bask dilleri yazn czdan al baz kt rken standart fonksiyonlardan faydalanman z sa layan, gnderilerinizi yazn anlayaca ekle sokan komut setidir. rne ka cn in, t tipini seebildi ya da bask iniz modunu seebildi programlardve e fonksiyonlar iniz r itli sunan fakl markalara ya da yazmlara ait emlasyonlar vard l r. En ok kullan bask lan dilleri GDI, PCL, PDL ve Adobe Postscript dir.

3.2.2. GDI
Bask GDI olan yazlar, Windows ve Linux gibi grafik ekranla alr ve DOS dili c ortam ndan veremez. Yazlar iin yap network ethernet kartlar kt c lan genellikle GDI diline uygun yap lmaz, bu nedenle GDI yazlar payla bile olsa network ortam c n mla nda kullan lmasreticiler taraf ndan tavsiye edilmez. Daha ok bireysel kullan ynelik ma rnlerde kullanr. l

3.2.3. PCL (Printer Control Language)

letim sistemi ba z bir bask ms dilidir. Gnmzde siyah beyaz lazer yazlar c PCL5e ve PCL6, renkli lazer yazlar da ise PCL5c kullan c lmaktad Bask r. dili zaman iinde geli tirildike daha fazla kullan fonksiyonu sunmaktad (Filigran, Negatif m r. k alabilme imkan gibi)

31

3.2.4. Adobe PostScript

Bilgisayarzda olu n turulan dokmanlar yazdan bire bir ayn n c s eklinde nda bu dil ok gldr. Bu nedenle ofis uygulamalar yan k lar nda grafik uygulamalar da ynelik bir bask na dilidir. rne tek dkman ayr in, 4 renk esas gre na otomatik olarak ayarlayayr p ayr kalabilme imkn gibi.

3.2.5. Is Zaman nma

Yaznd c n mesi a ktan yazmaya hazhale gelene kadar geen sredir. ld r

3.2.6. Ayl Maks. Kapasite (Duty Cycle) k

Yazn ayl kullan c n k labilecek maksimum kt kapasiteni ifade eder. Ayl k maksimum miktar sonuna kadar kullanmak makine kullan mrn belirleyen en nemli m faktrlerdendir.

3.3. Termal (Is Yazlar l) c

Is duyarlk zerine baskyapan yazlard Faks cihazlar kullan ya t c r. nda lan yntemle alrlar.

Resim 3.6: Termal Yaz c

Termal yazlarda bilgisayardan gelen sinyaller ile kontrol edilen izgisel dizili t c sc elemanlar zerlerinden (altlar , ndan) geen ya duyarlk dokunarak t bask s da sp yaparlar. H ve sessizdirler, saklanmas zaman gerekli olmayan ve yksek bask zl her kalitesi gerektirmeyen; ATM lar kt , biletler, pos k vb. bask lerinde kullanrlar. tlar i l

3.3.1. Termal Yaz e c itleri

Termal yazda termal ve termal transfer olmak zere iki e bask c it teknivard i r. a) Termal BaskBu yntemde bask lemi k tarak yapr. Bu yntemde ya : i s d l s dayan bir ka faks makinelerinde oldu gibi t kl t u slarak yakr. Bu n etkisiyle ka l s n t siyah renge dn ve bylece bask lemi yap olur. Ancak bu yntemle yap r i lm lan bask larda evresel faktrler nemli rol oynar. Bu baskyntemi k srelidir. nk sa

32

gne dan, yo ktan etkilenirler ve bozulmaya u ten, s un rayabilirler. Fakat k sreli sa kullan iin idealdir. mlar Ribon masraf yoktur, yakarak basar. Termal etiket kullanr. (Termal etiketler velium etikete gre pahal r). l d Etiket mr k r. K srede tketilecek etiketler iin uygundur. sad sa Termal yazn fiyat c n termal transfer yazya gre daha ekonomiktir. c

b) Termal Transfer BaskBu yntemle yap bask daha uzun srelidir. Bu : lan lar yntemde ribon denilen eritler kullanr. Termal bask t k n yerini burada ribon l da slan d al Ribon t r. slarak k zerine yap rr. Daha sakl dayan bir yntemdir. t l t l ve kl Gne ve yo ktan do , s un rudan etkilenmez. Uzun mrldr.

Resim 3.7: Ribonlar

Ribon masraf vard r. Velium etikete veya plastik, dokuma gibi de ik etiketlere bask i yapabilir. Etiket mr ok uzundur. Yaz fiyat c termal yazya gre pahalr. Son zamanlarda retilen pek ok c d termal transfer yaz ctermal baskda yapabilmektedir. Yani bu tip yaz c aldn her iki trl de basabilme nolur. zda ansz

3.3.2. Termal Transfer Ribon

Termal transfer ribon katmandan olu Ribonun orta k nda film tabakasbu ur. sm , tabakan bir taraf yla s la mrekkep, di taraf da koruyucu tabaka n nda s v an er nda bulunur. (Resim 3.8)

Resim 3.8 : Ribon Yap s

33

3.3.3. Termal Transfer Yaz al Prensibi c ma

Polyester film zerinde kat halde bulunan mrekkep, termal yaz kafa sayesinde c t slarak s hale gelir ve etiket yzeyine transfer edilerek bask lan (Resim 3.9) v sa r.

Resim 3.9: Termal Transfer Yaz al Prensibi c ma

Mkemmel baskkalitesinin sa lanabilmesi iin yaz, ribon ve baskyap c lacak malzemenin uyumlu olmas gerekmektedir. Termal transfer yazlar en byk dezavantajilk yatm maliyetinin yksek c n r olmasr. Bunlar, ofis yazlargibi yksek miktarlarda seri olarak retilmeyen zel d c yazlar oldu iin fiyatlar daha yksektir. Yksek ilk yatm maliyeti genellikle d c u da r k birim etiket maliyetiyle dengelenir. Genel anlamda, e yksek hacimli etiket retimi er gerekiyorsa termal transfer yaz en iyi ve uygun maliyetli seenek olacakt c r.

34

UYGULAMA FAAL YET UYGULAMA FAAL YET

Basamaklar lem
YAZICI TONER N TAKILMASI N

neriler
Yaz nn g d c z mesi a konumdayken kapa k amay z. n

Yaznn ama kapan n c z a z. Toneri yerinden rken kar yazn c zsarsmamaya zen gsteriniz.

Toner kapa nkald rarak eski toneri yerinden n kart z. Tonerin iyice dald ndan emin olunuz.

Yeni toneri takmadan nce birka kere sallayarak tonerin iyice da n lay z. lmas sa n Tonerin yaz modelinize c uygun olup olmad na dikkat ediniz. Yanlbir toneri takmak iin zorladn yazn zda c za zarar verebilirsiniz.

Tonerin koruyucu kad kaldn n r z.

35

 Yaz n k zerinde c z, t karart lar olu turuyorsa yaznn c z developper n de tirmeniz gerekir. i

Tonerin koruyucu kapa n kartz. n Toneri yuvas takarken na yazn sarsmamaya dikkat c z ediniz.

Yeni toneri toner yuvas dikkatli bir na ekilde tak z. n Toner kapan tam olarak n yerine oturdu undan emin olmak iin parman zla hafife bastn r z.

Tonerin koruma kapa tak z. n n Yaznn kapan p c z a kapat kapa rken zorlamamaya dikkat ediniz.

Yaznn kapan c z kapat z. n

36

LME VE DE ERLEND RME LME VE DE ERLEND RME

OBJEKT TESTLER (LME SORULARI) F
1. 2. 3. 4. 5. A sorularcevaplar do ve yanlolarak de a daki n n ru erlendiriniz. Lazer yazlarda mrekkep olarak toner kullanr. (.....) c l Lazer yazlarda toner manyetize edilerek drum zerine yap rr. (.....) c l t Lazer yazlarda bulunan yazma kafas c zerinde pskrtme odalar vard (.....) r. Termal yaz lar kad t c n slmas yntemi ile bask yaparlar. (.....) Termal yaz larda kartu c kullanr. (.....) l

6.
7. 8. 9. 10. 11.

A cmlelerde bulunan bo adaki luklar uygun en ekilde doldurunuz.

______, kurutulmu mrekkep tozudur. Lazer yazlarda toner manyetize edilerek _____ zerine yap rr. c l t Lazer yazlarda bulunan tampon bellek ____ ile _____ aras de ir. c nda i Termal yaz larda ___________ ve ____________ olmak zere 2 bask idi vard c e r. Termal transfer yazlarda _________ kullanr. c l

Cevaplar z n cevap anahtar kar tn ile r z la

DE ERLEND RME
Cevaplar zcevap anahtarile kar tn Do cevap say zbelirleyerek n rz. la ru n kendinizi de erlendiriniz. Yanlcevap verdi ya da cevap verirken tereddt ya z iniz ad n sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz Tm sorulara do cevap verdiyseniz modl de ru erlendirmeye geiniz.

37

MODL DE ERLEND RME MODL DE ERLEND RME

PERFORMANS TEST (YETERL LME) K
Modl ile kazandnyeterlia kriterlere gre de z i adaki erlendiriniz.m

DE ERLEND RME KR TERLER

Nokta Vuru Yazlar lu c A) Yazlarzba lar do yapt zm c nn lant n ru n ? B) Nokta vuru yazlar kartu n ru de tirdinizmi? lu c n erit lar do i C) Yaz ekleme ayarlar do yapt z m c n ru n ? D) Test sayfas yazd i rma lemini do yaptz m ru n ? Mrekkep Pskrtmeli Yazlar c A) Mrekkep pskrtmeli yaz lar kartu n ru de tirdiniz c n lar do i mi? Lazer ve Termal Yazlar c A) Lazer yazlarkartu n ru de tirdiniz mi? c n lar do i

Evet

Hay r

DE ERLEND RME
Yaptz de n erlendirme sonucunda eksikleriniz varsa renme faaliyetlerini tekrarlayz. n Modl tamamlad z, tebrik ederiz. n retmeniniz size e lme aralar itli uygulayacakt r. retmeninizle ileti geiniz. ime

38

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI

RENME FAAL YET CEVAP ANAHTARI -1 Sorular Cevaplar
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Y D D Y Y erit 80 kolon 136 kolon cps 9-18-24 Traktr

RENME FAAL YET CEVAP ANAHTARI -2 Sorular

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Cevaplar
D Y D Y Y ppm Bubble jet piezo elektrik dpi t slarak Taray fotokopi - fax c

RENME FAAL YET CEVAP ANAHTARI -3 Sorular

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Cevaplar
D D Y D Y Toner Drum 512 KB 4 MB Termal Termal Transfer Ribon

Cevaplar z n cevap anahtarlar kar t ile rarak kendinizi de la erlendiriniz.

39

NER LEN KAYNAKLAR NER LEN KAYNAKLAR

http://www.oki.com.tr http://www.xerox.com.tr http://www.soylenasil.com http://www.lexmark.com.tr http://www.howstuffworks.com http://www.teknomerkez.net/default.asp http://www.dizayntech.com.tr/index.html http://www.etaetiketleme.com/etiket_TTR.html http://welcome.hp.com/country/tr/tr/welcome.html http://www.epson.com.tr/product/depliant/index.htm http://www.bilkur.com.tr/turkce/barkod_basma_yontemleri.htm

40

KAYNAKA KAYNAKA
GZEL Nurullah Sakin, Bilgisayara Giri Ders Notlar , stanbul, 2005 http://www.pclabs.gen.tr http://www.soylenasil.com http://www.howstuffworks.com http://www.hardwaremania.com http://www.teknomerkez.net/default.asp http://www.etaetiketleme.com/etiket_TTR.html http://www.bilkur.com.tr/turkce/barkod_basma_yontemleri.htm

41