SALII VE GVENL EL KTABI

4857 SAYILI KANUNU MADDE: 77 verenler iyerlerinde i sal ve gvenliinin salanmas iin gerekli her trl nlemi almak, ara ve gereleri noksansz bulundurmak, 50 kiiyi geen sanayiden saylan 6 aydan fazla sren i yerlerinde; Md:80 Sal gvenlii Yrtme Kurulu kurulmas. Md:81 yeri hekimi grevlendirilmesi, Salk . Birimi kurulmas. Md:82 yeri Sal gvenlii Mhendis ve Teknik eleman grevlendirmek ykmlndedirler.. SALII GREVLER VE GVENLNDE ALIANLARIN

yerinde alnan tm i sal ve i gvenlii nlemlerine uymak alanlarn yasal sorumluluudur. yerindeki i sal ve i gvenlii talimatlarna riayet etmek alanlarn grevidir. alanlarn sal ve gvenliinin korunmas Asndan alanlara verilen kiisel koruyucu Malzemeleri kullanmak alanlarn yasal bir Ykmlldr. alanlar, alt arzal makine, cihaz ve Donanmlar amirine bildirmek Mecburiyetindedir. 2

alanlar arzal makine, cihaz ve Donanmlarda kesinlikle almamaldr. GVENLNN TANIMI yerlerinde iin yrtlmesi ile ilgili olarak oluan zel tehlikelerden ve sala zarar verebilecek koullardan korunmak amac ile yaplan metotlu almalara Gvenlii denir.

GVENLNN TEMEL HEDEFLER * alanlari korumak : alanlari iyerinin olumsuz etkilerinden korunmasi, rahat ve gvenli bir ortamda almalarnn salanmas * retim gvenliini salamak : kazalari ve meslek hastalklarnn nlenmesi i gc kayplarn azaltarak, retim gvenliinin ve retim verimliliinin salanmas. * iletme gvenliini salamak : Olumsuz koullardan doacak makina arzalar, patlama, yangn gibi tehlikeli durumlari ortadan kaldrarak iletme gvenliinin salanmas. GVENLNN AMACI i gvenliinin ilk amac yaammz tehdit eden tehlikelerden korumaktr. bunlar kaza ve hastalk olarak ortaya kar. amacmz tm alanlar korumak, zarar verici olaylar en alt dzeye indirmek, alanlarn yaamlarnda daha gvenli ve mutlu olmalarn salamaktr. u halde i gvenliinin salanmas mutlu bir toplum olmann temel koullarndan biridir. 3

insanlarn i gvenlii konusu zerinde durmasnn bir nedeni de duyulan manevi zdrabn yannda meydana gelen maddi kayplardr. SALII VE GVENLNN ANA PRENSPLER alanlar i kazalar ve meslek hastalklarndan koruyacak nlemlerin alnmas. yerlerinin fiziksel ve kimyasal ortam artlarnn sala uygun hale getirilmesi. alanlarn kiisel salk, sosyal, ekonomik ve kltrel durumlar ile moral ve motivasyonlarnn en st seviyeye karlmas. Endstride alma verimini ve kalitesini arttrc gvenlik sistemleri ile metotlarnn gelitirilmesi ve uygulanmas. alanlarn beceri ve performanslarn artracak teknik ve mesleki eitimlerinin standartlarnn ykseltilmesi. ve evre salnn korunmas; alma yerlerini ve evremizi uygun hale getirmek iin emniyetsiz artlarn ortadan kaldrlarak iyiletirilmesi gerekir. KSEL KORUYUCU MALZEMELERN KULLANIMI VE NEM (KKD) letmeye ait i yerlerinde i kazalarndan ve meslek hastalklarndan korunmann ilk art kiisel koruyucularn kullanlmas i sal ve i gvenlii etkinliklerinde ok nemli bir yer tutmaktadr. 4

Kiisel koruma malzemeleri alma srasnda bireye rahatszlklar verebilir. (trafikte emniyet kemeri kullanma gibi) fakat emniyetli alma iin bu zorunlu bir ihtiyatr. Unutulmamaldr ki i kazalar ve meslek hastalklar koruyucularn verdii rahatszlktan ok daha zdrap vericidir. SDEMRDE KULLANILAN KORUYUCU MALZEME LSTES

MALZEME ADI Baret Yz Koruyucu Siperlik Kaynak Maskesi zabe Gzl skarpin Oksi- Asetilen Gzl Kulaklk Toz Maskesi Isya Dayankl Eldiven Deri Takviyeli Deri Eld. Lastik Eldiven Klk Yn Elbise Yn ayak Gocuk

MALZEME ADI Anti-Asit Elbise Yamurluk Bel Tipi Emn.Kemeri Emniyet Ayk.sk. Emniyet Ayk. Bot Kask izmesi Lastik izme Isya Dayankl Ayk. Deri Eldiven Nitril Eldiven Yazlk Elbisesi Tulumu Deri Kolluk,Tozluk,nlk

KSEL KORUYUCU MALZEMELER

1. Ba Koruyucular 2.Yz, Gz Ve Kulak Koruyucular 3.Vcut Koruyucular 4.El Koruyucular 5.Ayak Koruyucular olmak zere gre 5 ana grupda toplanr.

BA KORUYUCULAR (BARET)
Ba, muhtelif darbelerden,cisim dmelerinden,tahri edici svlardan ve elektrik arpmalarndan korumak in kullanlan emniyet malzemesidir. SDEMRDE LETMEYE AT YERLERNDE KULLANILMASI MECBURDR. YZ VE GZ KORUYUCULAR (GZLK, MASKE, SPERLK)

Toz kamas, sv maden, cruf, kvlcm sramas, kaynak almas ve kesme ilemlerinde yaylan parlak ktan yzn ve gzlerin korunmas iin zel olarak imal edilmi koruyucu malzemelerdir. Gzler iin tehlikeli olan ilerde alan her kii ie uygun gzlkler ve yz siperlikleri kullanmak mecburiyetindedir. sigt madde 524 Kaynak yaparken 6

yzmz gzmz ultravyole ndan korumak iin kaynak maskesi kullanmak zorunludur. VCUT KORUYUCULAR ( ELBSES) Koruyucu elbiseler vcuda uygun olacak almalarda hareketi engellemeyecek, sarkmayacak zellikte olacak, yrtk ve bol olmayacaktr. yzk, kolye, knye, boyun ba gibi eyalar yasa gerei alma srasnda taklamaz. Benzin-benzol-tetraklorr gibi yanclarla elbiseler ykanmaz. Bnyesinde bulunan kimyasal malzemelerin Vcuda girme ve alev sramas karsnda abuk tutuma zellii vardr. Keskin sivri ulu eyalar cepte tanamaz. EL KORUYUCULAR ( ELDVEN)

alanlarn yapacaklar ie uygun olarak seilen, ellerini ve kollarn korumas iin kullanlan koruyucu bir malzemedir. Matkap, pres ve dier tezgahlarda alan personel eldiven kullanamaz. AYAK KORUYUCULAR (EMNYET AYAKKABISI)

Sanayide alanlar iin, burnunda 100 cm. Den den 20 kg arla dayanacak ekilde elik bombe bulunan emniyet ayakkabsdr. Asit veya kostiklerde alan iilere bu maddelere dayankl izme veya ayakkab verilir. Montajda, yksekte, atda alan personele alt lastik dmeyi ve kaymay nleyici ayakkab verilir. Scak veya ypratc, andrc ilerde alanlara alt tahta tabanl uygun ayakkablar verilir.(Kok Fab. Batarya st) Su ve amur iinde alanlara uygun nitelikte izmeler verilir. EMNYET KEMER 3 metreden daha yksek yerlerde alanlarn dmesini nlemek iin, tama yk 1150 kg. Olan ve zel olarak imal edilen gvenlik malzemesidir. 8

Emniyet kemerleri dme riskini en aza indirecek ekilde balanr. Emniyet kemeri balanacak yer ok iyi seilmelidir emniyet kemeri balama yeri olmayan yerlere ise mutlaka yaplmaldr. ENDSTRDE TOZ (TOZ MASKES) SGT. MADDE: 76

Toz gnlk hayatmzda her zaman karlatmz evreyi kirleten insan rahatsz eden kk madde paracklardr.insann st solunum yollar ok etkili bir filtre sistemine sahiptir. Ancak bu etkinlik toz taneciklerinin incelmesiyle giderek azalr. Tane bykl 5 mikronun stndeki tozlarn tm bu filtre sisteminde tutulurken tanecik byklnn giderek azalmas 5 mikronun altna dmesi durumunda akciere girmeye ve solunan tozun cinsine gre zararl etkilerini yapmaya balar. Kiinin mesleki toz hastalklarna yakalanmas alt ortamdaki tozun cinsine, younluuna maruz kalma sresine ve kiisel duyarllna 9

bal olarak ok uzunca sre sonra ortaya kar. Dorudan akciere etki eden tozlarn oluturduu akcier meslek hastalklarna nefes darl, ksrk, gs ars ve balgam karma gibi belirtiler grlebilir. GRLT (KULAKLIK) Grlt yalnzca iyerinin deil gnmz yaam tarz nedeniyle hemen tm insanlarn sorunudur. genel olarak hoa gitmeyen ve rahatsz edici sesler grlt olarak tanmlanr. grlt iddeti desibeldir.(db) Ses iddetine gre kalna bilinecek en fazla sreler u ekildedir GRLT DZEY 80 dB 85 dB 90 dB SRE 16 saat 8 saat 4 saat GRLT DZEY 95 dB 100 dB 105 dB SRE 2 saat 1 saat 1/2 saat

KULAK TIKA VE MASKELER SGT. MADDE: 525

10

Devaml grlt koullarnda alanlarn etkilenme sresi kiiden kiiye bal olarak ortalama 10-12 yl sonunda iitme kayb olarak ortaya kmaya balar. Dier etkileri: Kalp hz art,yksek tansiyon,sinir gerginlii, itahszlk. Kiide oluturduu bu etkenler kalnan grltl ortamdan uzaklatktan sonra ortadan kalkar. Grlt etkisi ile oluan iitme kayplar daima her iki kulakta meydana gelir ve tbbn bugnk imkanlaryla tedavisi mmkn deildir. GVENL KURALLARI sdemirde nitelerin kendi alma artlarndan doan potansiyel tehlikeleri vardr. kazalarn nlemede ilk art; alanlarn yaptklar ilerden dolay kendisine gelebilecek tehlikelerin neler olduunu bilmesinden geer. GENEL KURALLAR e geli ve gidilerde belirli gzergahlar kullann bilmediiniz yerlerden gemeyin Kestirme yollar tercih etmeyin. Yrme alanlar dndaki alanlarda zel amalar dnda dolamayn. Yetkili veya grevli olmadnz srece herhangi bir eye el srmeyin ve ekipman tamir etmeye kalkmayn. 11

Verilen iin dnda baka bir ile megul olmayn. (zel ve izinsiz i yapmayn.) yeri amiri tarafndan grev veya izin verilmedike alma yerini terk edip fabrikann dier blmlerine asla gitmeyin.. Vana, alter, swich, buton gibi kumanda devrelerine yetkili deilseniz kesinlikle el srmeyin. Nerelere kumanda ettiini bilemezsiniz. yerinin tertip ve intizam alma hayatnn temelidir. Herkes payna den kadar evresini ve ekipmanlarn temiz ve bakml tutmakla sorumludur. Ayaa taklacak ve kaymaya sebep olabilecek malzemeler derhal ortadan kaldrlmaldr. Kendinizi ve bakalarn tehlikeye sokabilecek iyeri disiplinine aykr ahsi taknlklarda bulunulmamaldr. (oyun,aka,itime) Makine korkuluklar sadece bakm, yalama ve temizlik amac ile yetkili personel tarafndan karlr. Bu ilemler bittikten sonra makine almadan mutlaka yerine taklmaldr. Hatal ve tehlikeli alan kiiler ikaz edilmelidir. nemli grdnz emniyetsiz durumlar iyeri amirine mutlaka bildirilmelidir. yeri amirinin tarif ettii i ve grev, iyice dinlenip tam anlaldktan sonra yaplmaldr. Koruyucu olmayan yada koruyuculuk vasfn yitiren deforme olmu hibir alet veya makine ile allamaz. 12

Duran konveyrler zerinden kardan karya gemeyiniz. Her an alabileceini dnnz. Konveyrlerin dnen makaralarndan ve tahrik ve gergi tamburlarndan uzak durunuz. Makinelerin yryen, dnen ve dier hareketli aksamlar almakta iken yalanmaz, temizlenmez ve bakm yaplamaz. Elektrik tesisatlaryla ilgili arzalar sadece yetkili elektrikiler tarafndan onarlr. Kesinlikle priz, anahtar ve bozuk aydnlatma tesisatlarn tamir etmeye kalkmayn. Ar, silindir ve yuvarlak tabanl malzemeler dolap ve tezgahlarn zerine konmamaldr. Zemine konulduunda ise takozlanmaldr. Kaz yaplan yerin etraf evrilerek,ikaz ve iret levhas konmal 1,5 mt yukars kazlara topran yapsna gre ev verilmeli veya iksa yaplmaldr. Toz, duman, gaz, souk, scaklk,rutubet ve yksek dzeyde grlt gibi evresel sorunlar i verimi kayplarna, i hevesinin kaybolmasna ve dolaysyla i kazalarnn olumasna neden olur. BORU HATLARI Borular iinde tadklar akkanlklarn cinsine gre standart renklere boyanmaktadr. T.s.853 EMNYET RENKLER SARI RENK : Tehlikeli Akkanlar. (Y.F. Gaz,Kok Gaz, Asit, Kimyasal Svlar) 13

SYAH RENK : Tehlikesiz Akkanlar(me Suyu,Servis Suyu,Hava V.S.) KIRMIZI RENK BEYAZ RENK MAV RENK : Yangn Suyu : Doal Gaz : Oksijen Hatt

BASINLI HAVANIN KULLANIMI letmelerde vazgeilmez yeri olan basnl hava ayn zamanda yanl ve hatal kullanm sonucu birok kazalara sebebiyet verebilir. Hava vanas aldnda hortum bann iddetli sarsnt yapabilecei unutulmamaldr. Hortum ba aaya bakacak ekilde sk tutulmaldr. Tozlanm kirlenmi elbiselerinizi ve salarnz temizlemek iin asla hava kullanmaynz. . zerinde metal paracklar olan tezgahlar ve aletleri basnl hava ile temizlemeye kalkmayn. KAZ LEVHALARI kazalarn nlemek iin nitelerin muhtelif yerlerine uyarc ve yol gsterici emniyet levhalar, ikaz k ve iaretleri konmutur. BU UYARI LEVHALARI : Gze Hitap Etmeli, 14

Dikkat ekmeli, Hatrda kalmaldr. yerinin gvenlik alan iinde sigara ve benzerlerinin iilmesi kibrit, akmak, gibi cisimler ile yangn dourabilecek her trl maddenin kullanlmas yasaktr. (parlayc, patlayc maddeler tz madde 55)

AYDINLATMA yerleri normal artlarda gn ile yeterli derecede aydnlatlm olmaldr. allan yerin zelliine ve aydnlatma koullarna bal olarak gz bozukluklarna varan durumlar ortaya kmaktadr alma noktasna gre n gelme ynnn ok dikkatle dzenlenmesi gerekir. yerlerinde yetersiz ve uygun olmayan aydnlatma koullar i kazalarnn oluumuna neden olan faktrlerdendir. DEMRYOLLARI

Demir yollarnda dikkat edilecek hususlar:: Demiryollarnda yrme mecburiyeti halinde gabarisine 2 m. Mesafede yrnmelidir. 15 demiryolu

Durmakta olan vagonlarn nnden geerken kendinizle vagon arasnda 3 m. Mesafe braknz. Vasta kullananlar demir yolu geidine yaklarken treni grdklerinde geide 5 m. Kala durmak zorundadr. Daha fazla yaklamamaldr. Sv ham demir ve cruf tayan vagonlarn scak maden sramas tehlikesine kar tesir sahasndan uzak durulmaldr. Tamponlar zerinde, dayanmamaldr. YKSEKTE YAPILAN ALIMALAR

Yksek yerlerde alrken hem kendi gvenliinizi hem de aadakilerin gvenliini gzetmelisiniz. Malzemeler kontroll olarak aaya indirilmelidir. Yksekte yaplan almalarda aaya malzeme atmak yasaktr. Ancak zel tedbirler alnarak atlabilir. Yksek yerlerde almak iin harekete gemeden nce platform ya da iskelenin evresinin gvenliinin salanm olmas lazmdr. Yukardaki kaynak almalarnda scak metal paracklarnn aada alanlarn zerine dklmesi ve muhtemel yangn tehlikeleri iin nlem alnmaldr. Yukarda yaplacak almalarda muhtemel para dmesine kar alma yaplan yerin altna rastlayan yere yukarda alma var levhas konulmal, alma yaplan blgenin alt evrilerek emniyete alnmaldr. 16

Yksek yerlerde, iskele ve platformlarda alrken her zaman gvenli yerleri sein ve emniyet kemeri kullann. Kullanlan platformlar ve iskeleler amaca uygun tipte seilmelidir. ok salam ve dengeli olmasna zen gsterilmelidir. Ar malzemeler iskele zerine dengeli olarak yerletirilmelidir. Yksekte alanlarn bulunduu yerde evredekiler ok dikkatli olmaldr. alma yaplan yerin altnda ve akta kesinlikle allmaz. skele ve platformlarn altndan geilmez. Eer byle bir gei iin mecburiyet varsa nce durup etrafnz inceleyin. Koullar gvenli ise yukardaki alanlarn msaadesini isteyin. MERDVENLER Seyyar merdivenler Sabit merdivenler olmak zere ikiye ayrlr. SEYYAR MERDVENLER

Seyyar merdivenler, sadece ksa sreli yksekliklerde almalar iin kullanlmaldr. 17

Merdiven aralklar max 30 cmyi gemememli (17-25cm) Uzun sren tamirat ileri gibi eitli ar malzemelerin kullanld ilerde ise hareketli platformlarn tercih edilmesi gerekir. Daha uzun sren ilerde ise iskeleler kullanlr. Merdiveni kullanmadan nce; atlak, eksik basamakl, kt ayakl v.s. olmadn kontrol ediniz. Merdiveni kurmadan nce yerdeki slaklklar yalar ve dkntleri temizleyin. Merdiven ayaklar salam basm veya iyi desteklenmi olmal ya da birisi tarafndan tutulmaldr. Merdiveni ykseltmek iin altna hibir zaman kutu, varil, masa gibi tehlikeli destek malzemesi koymayn. Merdivenin st ucunun dayanaca yer zayf olmamal, kayabilecei yerlerde (direklerde, borularda) skca bir balama veya kilit leme dzenei yaplmaldr. Merdivenler kurulduklar yerde uzun sre kullanlacaksa merdivenin duruunu ve dengesini korumak iin st basamaklardan birinin salam bir yere tespit edilmesi gerekir ve etraf yeterli ikaz iaretleriyle emniyete alnmaldr. Merdiveni hi bir zaman kap nne koymayn eer byle bir zorunluluk varsa merdivendeki iiniz bitinceye kadar kapy kilitli tutun veya ak tutmak mecburiyetinde kalrsanz kapdan geenleri uyarmak iin merdiven altnda birini bulundur. SABT MERDVENLER

18

Merdiven basamaklarn tek tek ve korkuluktan tutunarak yava inip kmak gerekir.. Gece ve gndz merdiven ini klarnda basamaklara dikkat edilmelidir. Dik merdivenlerde 2-3 metreden sonra emniyet emberi olmal Merdiven basamaklarnda,ya dknts, atlm malzeme, cvata, boru paras, tel, kablo v.s. olabilir. MERDVENLERDE ALIMA Merdivene trmanmadan nce ayakkabnzn tabanndaki yabanc madde, kir ve yalar temizleyin. Dik ve seyyar merdivenle karken ve zerinde alrken bir eliniz daima merdiven basaman yada dikmesini tutmaldr. Elleriniz dolu iken merdivenlerden kmaynz, inmeyiniz. Seyyar ve dik merdivenlerden inerken ve karken yznz daima merdivene dnnz.merdivenlerin basamaklarna el aletleri ve malzeme brakmaynz. Tm alet ve malzemeyi yukarya ktktan sonra salam bir iple yukarya ekin. Merdivenin sanda ve solunda rahata eriebildiiniz yerlerde i yapn. Ar uzanarak almayn. Saa ve sola ok uzanmak merdivenin dengesini bozar. 19

Ar malzemeleri hi bir zaman elinizde ve srtnzda yukar tamayn. Bu gibi durumlarda merdivene gereinden fazla yk geldii gibi dengenizi de korumanz ok gtr. Merdivende kabilecek en st basamak olan stten nc basamakta alrken ayaklarnz olabildiince aarak dizden aa ksmlar merdiven yan diklemesine dayanmal ve iyi bir destek salamalsnz. Merdiven stnde tm hareketleri yava ve ok dikkatli yapn.normalde merdivende tek kii alr. Eer iki kiinin ayn merdivene kmas sz konusu ise merdivenin eimini artrmak iin ayaklar duvara uygun bir lde yaklatrlmaldr. (zeminde en ideal a 75 veya ayaklar duvardan merdiven boyunun drtte biri kadar uzakta bir yere tespit edilmelidir.) ki kiinin trmand merdivenlerde, ikisi birden almamal ve tek tek hareket etmeye dikkat etmelidir. DMELER Ar sanayideki i kazalarnn byk bir ksmn dmeler tekil eder. Dmeler iki grupta incelenir; Yksekten dmeler Dz yerde dmeler YKSEKTEN DMELER Bu tr dmeler genellikle zc sonular dourur dmelere yol aan sebeplerin banda yanl merdiven kullanm en bata gelir. 75 kg. Arlndaki bir insan 1 m. yksekten dt vakit yere arpt andaki hz 5 m/sn. Ve 20

arl yaklak 300 kg. civarndadr.Ayn kimse 6 m.den dt zaman yere arpma hz 12 m/sn. Ve arpma darbesi ise 1500 kg. civarnda olacaktr. DZ YERDE DMELER yerinde kt bir dzenlemenin bulunmas dz yerde dmelerinin en nemli sebebini tekil eder. Sv ya, gres ya ve kaygan tozlarn dklmesinden tr kayganlaan zemin, kt aydnlatma, drenaj ve geitler zerine braklan malzemelere taklp dmeler, dz yerde dmelerin bata gelen sebepleridir. KAYGAN ZEMN Svlarn ve kaygan tozlarn v.s. yerlere dklmesinden Kt drenajdan Kaygan yaplm zeminlerden Zemin anmalar ve ypranmalardan oluur. ENGELLER Bunlar genellikle ilenecek paralar, hurda Malzemeler, tamir iin sklp ortada braklan Paralar v.s. den ibarettir. 21

Gelip geenler iin tehlike tekil edeceinden orta yerde braklmamaldr. ARIZALI ZEMNLER Anm veya oyulmu zemin yzeyi. Yerinden oynam km beton paralar Kimyasal maddelerin etkisiyle bozulmu yerler SARSINTI allan makinelerden ve depremden dolay oluan sarsntlar dmeye yol aabilir.

HEDEFMZ

KAZASISIZ YAPMAKTIR.
22

KAZASIZ GNLER DLERZ.

23