ANADOLU NVERSTES

AIK RETM FAKLTES

ve Sosyal Gvenlik Hukuku

Ders Notlar
Daha fazla bilgi iin ; mintshare.blogspot.com

nite 1 ( ve Sosyal Gvenlik Hukukuna likin Genel Bilgiler )

1) szlemesinin taraflar arasndaki hukuki iliki, iveren adna ve hesabna i grmesine yol aarak iiyi iverene baml klar. Buna retide tabiiyet denir. 2) inin bamll teknik, hukuki ve ekonomik olarak ifade edilir. Teknik Bamllk : in yaplmas ile yrtm biimi ve koullar ynndendir. Hukuki Bamllk : verenin gzetimi ve ynetimi e deyile otoritesi altnda i grlmesidir. Ekonomik Bamllk: inin i grmesi karlnda iverenden srekli ve dzenli gelir elde etmesidir. 3) Sanayi devrimi XVIII. yy sonlarnda ngilterede ortaya kmtr. 4) Dnyadaki ilk devlet mdahalesi, 1802 ylnda ngiltere Dokuma Sanayinde alan ocuk iilere yneliktir. 5) 1865 Dilaver Paa Nizamnamesi ve 1869 Maadin Nizamnamesi, maden iilerine yneliktir. 6) lk Medeni Kanun, 1877 Mecelledir. 7) 1909 Tatil-i Egal Kanunu, oalan ii eylemlerini yasaklamtr. 8) Cumhuriyet dneminde bireysel i ilikileri ilk kez Borlar Kanununun hkmleriyle dzenlenmeye balamtr. 9) Devletin alma yaamna ilk mdahalesi, 1921 Zonguldak Ereli Kmr Tozlar Kanunu ile olmutur. 10) 1926 - Borlar Kanunu, bireysel i ilikilerini dzenleyen ilk kanundur. 1930 - Umumi Hfzshha Kanunu, kadn ve ocuk iilere ynelik kanundur. 1936 ylnda 3008 Sayl I. Kanunu kabul edilmitir. 1953 Basn ve Deniz Kanunu 1967 ylnda 931 sayl II. Kanunu kabul edilmitir. 1971 ylnda 1475 sayl III. Kanunu kabul edilmitir. 2003 ylnda 4857 sayl IV. Kanunu kabul edilmitir. 11) hukukuna temel olan ilkeler; - inin korunmas ilkesi - iyi koruma ve yardm - inin kiiliinin tannmas - inin ynetime katlmas - Bireysel hukukun toplu hukuka dnmesi - Toplu i hukukunda taraflarn zerklii - Nisbi emredici hukuk kurallar - i lehine yorum ilkesi

nite 2 ( Hukukunun ve 4857 Sayl Kanununun Uygulama Alan )

1) Genel Kanunlar; Anayasa, Borlar Kanunu, Medeni Kanun, Maden Kanunu, Umumi Hfzshha Kanunu, Belediyeler Kanunu, cra-flas Kanunu, Trk Ceza Kanunu, Ulusal Bayram ve Genel Tatiller hakknda kanun 2) zel Kanunlar; Kanunu, Deniz Kanunu, Basn Kanunu, Sosyal Sigortalar Genel Salk Sigortas Kanunu, Tarm ileri Sosyal Sigortalar Kanunu, 4447 sayl kanun (sizlik Sigortas), Sendikalar Kanunu, Kamu Grevlileri Sendikalar Kanunu, Toplu Szlemesi Grev ve Lokavt Kanunu 3) rf ve Adet Hukuku; Ara dinlenmesi, sakl haklar, gece almas ve tarmda uygulanr. 4) 4857 sayl Kanununun Uygulanmayaca Yerler; - Deniz ve hava tama ileri (gemi kaptan, makinist, pilot, hostes) - 50 ve daha az ii altran tarm ve orman ilerinin yapld iyerleri - Aile ekonomisi snrlar iinde kalan tarm ile ilgili yap ileri - Bir ailenin yeleri ve 3.dereceye kadar hsmlar arasnda evlerde el sanatlarnn yapld iler - Ev hizmetleri - Sporcular - Rehabilite edilenler - 507 sayl esnaf ve kk sanatkarlar kanunun 2.maddesine uygun 3 kiinin alt i yerleri - raklar 5) 4857 sayl Kanunun Uygulanaca Yerler; - Tarm Sanatlar - Tarm, alet, para ve makinelerin yapld atlye ve fabrikalar - Tarm iletmelerinde yaplan yap ileri - Halka ak park ve bahe ileri - Kylarda veya liman iskelelerde gemiden karaya, karadan gemiye yaplan ykleme ve boaltma ileri - Su rn reticileri - Havacln btn yer tesislerinde alanlar

3 - Zirai mcadele pilotlar 6) Bir iyeri kuran, devralan, alma konusunu deitiren veya kapatan iveren bu durumu alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn iyerinin bulunduu blge mdrlne en ge 1 ay iinde bildirmek zorundadr.

nite 3 ( likisinin Kurulmas )

1) Nitelikleri bakmndan en ok 30 i gn sren iler sreksiz i szlemesidir. Daha uzun sren iler ise, srekli i szlemesidir. 2) Bir snfn boya-badanas, ufak tefek tamirat ileri sreksiz i szlemesidir. 3) Yaplan i szlemesinde 10 gn, 2 ay, 1 yl, 3 yl gibi bir sre aka belirtilmise veya bir bostandan karpuzlarn toplanmas iin yaplan i szlemesi, belirli sreli i szlemesidir. 4) Szlemede herhangi bir sre konulmamsa ve durumdan da anlalamyorsa belirsiz sreli i szlemesidir. 5) Kendisine ihtiya duyulmas halinde i grme ediminin yerine getirileceinin kararlatrld i ilikisi, ar zerine almaya Dayal Ksm Sreli bir i szlemesidir. 6) ar zerine almaya dayal i szlemesinde haftalk alma sresi taraflarca kararlatrlmamsa, haftalk alma sresi 20 saat kararlatrlm saylr. 7) Deneme sresi en ok 2 aydr. 8) Geici i ilikisi gerektiinde en fazla 2 defa yenilenir. 9) szlemesinde ehliyet kavram Medeni Kanunda dzenlenmitir. 10) Yazl yaplmas gereken i szlemesi trleri; Takm Szlemesi, Toplu Szlemesi, raklk Szlemesi, ar zerine almaya dayal i szlemesi ve Sresi 1 yl veya daha uzun sreli i szlemeleri 11) verenler 50 veya daha fazla ii altrdklar iyerlerin zrl, eski hkml altrmak zorundadr. Kamu Sektr : %4 zrl, %2 Eski Hkml, %1 Terr Maduru zel Sektr : %3 zrl 12) Geici askerlik veya kanuni bir grev nedeniyle iten ayrlan iilerin i szlemeleri hemen sona ermez. 1 yl kdemi varsa 2 ay askda kalr. Kdem arttka askda kalma sresi de artar; ancak en ok 90 gndr. 13) Geici askerlik veya kanuni bir grev nedeniyle ayrlan iinin szlemesi sona ererse, 2 ay iinde bavurmas halinde iveren bu iiyi ie almak zorundadr. Almazsa 3 aylk cret tutarnda tazminat der. 14) Hastalanan gazetecinin i szlemesi 6 ay sre ile feshedilemez. ten ayrlan gazeteci fesihten itibaren 1 yl iinde iyileirse eski iine dnebilir. 15) inin borlar; alma borcu, Sadakat borcu, Disiplin borcu verenin borlar; cret deme borcu, sal ve gvenlii tedbirleri alma borcu, e uygun ii altrma borcu, nedeniyle zarar gren iiye ait alet, tat ve hayvanlar tazmin borcu, Eit davranma borcu, inin bulularndan tr deme yapma borcu

nite 4 ( i likisinin cret Ynnden Dzenlenmesi )

1) cret sistemleri ierisinde en eski ve en yaygn olan, zamana gre cret sistemidir. 2) Para says, byklk, uzunluk veya arlk gibi birimlere gre belirlenen cret sistemine Akort cret denir. 3) Akort cretin en ok uygulanan ekli para bana crettir. 4) inin yapt iin miktarna bal maktu veya yzde olarak denen crete Komisyon cret denir. 5) inin satt tencere bana %10 almas komisyon crettir. 6) Yzde usul cret; otel, lokanta, elence yerleri gibi hizmet sektrnde faaliyet gsteren iyerlerinde uygulanr. 7) Gtr cret; yaplan iin sonucuna gre belirlenen bir cret sistemidir. 8) Gtr crette yaplmas gereken bir i ve iin karlnda belirlenmi bir cret sz konusudur. rnein; bir apartmann evre dzenlemesi iin peyzaj firmasyla anlamas. 9) cretin para yerine iverene ait veya iveren tarafndan gsterilen maazalarda alveri imkan salayan filer ve kuponlar verilerek denmesi TRUCK SSTEMdir. 10) Asgari cret, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca Asgari cret Tespit Komisyonu aracl ile belirlenir. 11) Asgari cret, en ge 2 ylda bir belirlenir. 12) Kanuni ipotek hakk Medeni Kanunda dzenlenmitir. Yap ilerini korumay amalamtr. 13) i cretinden yaplacak kesintiler 1 ayda 2 gndelikten fazla olamaz.

nite 5 ( likisinin Zaman Bakmndan Dzenlenmesi )

1) Haftalk alma sresi en ok 45 saattir. 2) Ar vasta kullananlarn gnlk alma sresi 9 saati geemez. 3) Telafi almasn iveren 2 ay iinde gnlk alma sresini amamak koulu ile gnde en ok 3 saat yaptrabilir. 4) 4 saat (dahil) ve daha ksa sreli ilerde 15 dakika 4 saatten fazla 7,5 saate kadar (dahil) 30 dakika 7,5 saatten fazla sreli ilerde 60 dakika ara dinlenme verilmek zorundadr. 5) Gnlk alma sresi 11 saati aamaz. 6) ilerin gece almalar 7,5 saati geemez. 7) Hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerini yapacak olan iiler, bu ilerden en ok 2 saat daha altrlabilir. 8) Hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerinde cret saat bana den tutarn %50 ykseltilmesiyle denecektir. 9) Fazla alma iin verilecek cret, normal alma cretinin saat bana den miktarn %50 ykseltilmesiyle denir. 10) Fazla srelerle alma iin verilecek cret, normal alma cretinin saat bana den miktarn %25 ykseltilmesiyle denir. 11) Genel sebeplerle fazla almada ii zaml cret yerine; Fazla alt her saat karl 1 saat 30 dakika, Fazla srelerle alt her sre karl 1 saat 15 dakika serbest zaman olarak kullanabilir. 12) Genel sebeplerle fazla almada iinin onay gerekir ve 1 ylda 270 saati geemez. 13) 1 yldan 5 yla kadar kdemi olanlara en az 14 gn 6 yldan 14 yla kadar kdemi olanlara en az 20 gn 15 yl ve daha fazla kdemi olanlara en az 26 gn cretli yllk izin verilir. 14) 18 veya daha kk yataki iilerle 50 ve daha yukar yataki iilere verilecek yllk cretli izin sresi 20 gnden az olmayacaktr.

nite 6 ( likisinin Kiiler Bakmndan Dzenlenmesi )

1) 15 yan doldurmu 18 yan doldurmam iilere gen ii denir. 2) 18 ve daha kk iileri altran iveren doktor raporu almal ve 6 ayda bir yeniletmelidir. 3) Okula devam eden ocuklar gnde en ok 2 saat, haftada 10 saat altrlabilirler. 4) Okula gitmeyen ocuklar gnde en ok 7 saat, haftada 35 saat altrlabilirler. 5) Okula gitmeyen ve 15 yan doldurmu iiler gnde en ok 8 saat, haftada 40 saat altrlabilirler. 6) Kadn iiler yer alt ve su alt gibi ilerde altrlamazlar. 7) Kadn iilere 1 yandan kk ocuklarn emzirebilmesi iin gnde 1,5 saat st izni verilir.

nite 7 ( likisinin Son Bulmas )

1) szlemesinin hkmszlk yaptrmlarndan birisi de iptal edilebilirliktir. szlemesinin hata, hile, ikrah, gabin altnda yaplmas halinde szleme 1 yl iinde iptal edilebilir. 2) Sona eren i szlemesi 1 yl ya da daha uzun sreli ise en ok 1 yl uzar. 1 yldan daha ksa sreli i szlemesi ise, sresi kadar uzar. 3) i bildirimli feshin geerli olmad iddias ile 1 ay iinde Mahkemesine dava aabilir. Mahkeme kararn 2 ay iinde verir. 4) Bildirim artlarna uyulmakszn yaplan fesih usulsz bildirimli fesihtir. 5) inin iveren hakknda bir ikayette bulunmas veya iveren aleyhine dava amas ya da ahitlik yapt iin i szlemesinin sona erdirmesi gibi haller, i szlemesinin kt niyetli feshidir. 6) Toplu ii karmann ls; 20 ii 100 ii aras en az 10 ii 101 ii 300 ii aras en az alanlarn %10u 301 ii ve daha fazla en az 30 ii 7) Toplu ii karmak isteyen iveren bunu en az 30 gn nceden T..K.na ve blge mdrlne bildirmek ve iyerinde ilan etmek zorundadr. 8) szlemesi son bulan iinin iyerinden ayrlrken alacann kalmadn gsteren ve iveren tarafndan alnan belgeye braname denir.

nite 8 ( Sendikalarn Kurulmas ve Ynetilmesi )

1) 4688 sayl Kamu Grevlileri Sendikalar Kanunu 25.06.2001 tarihinde yrrle girmitir. 2) Sendikalar veya konfederasyonlar hazrladklar tzklerini ve dier belgelerini valilie vermekle tzel kiilik kazanrlar. 3) Genel Kurul Trleri; i Sendikas ubesi Genel Kurulu, i Sendikas Genel Kurulu, veren Sendikas Genel Kurulu, i,veren Konfederasyonu Genel Kurulu 4) Tzel kiiliin kazanlmasndan sonra 6 ay iinde yaplan genel kurul toplantsna lk Genel Kurul toplants denir. 5) Genel Kurulun Grevleri; Organlarn seimi, Tzk deiiklii, Ynetim ve denetleme kurulu raporlarnn grlmesi, Btenin kabul, Konfederasyonlara ye olma ve ekilme, ube ama ve kapama birletirme 6) Konfederasyonlarn ynetim kurulu en az 5, en ok 29 yeden oluur. 7) Atanacak sendika temsilcisinin says, iyerindeki tm iilerin saysna gre belirlenir. 50ye kadar 1 Temsilci 51-100e kadar 2 Temsilci 101-500e kadar 3 Temsilci 1001-2000e kadar 6 Temsilci 2001 ve 8 Temsilci nite 1 ile 8 aras ara snav konularna aittir.

nite 9 ( Sendika yelii ve Gvencesi ) final balar

1) Genel Mdr, ii sendikasna ye olamaz. 2) veren sendikasna iverenin deyecei aylk yelik aidat miktarnn st snr, iyerinde iilere denen gnlk plak cretlerin toplamdr. 3) i Sendikas yeliinin Kazanlmas; 1. Ayrt etme gcne sahip (mmeyyiz) ve Ergin olmak 2. ye kayt fiini doldurmak 3. Sendika yetkili organ tarafndan yeliin kabul 4) Mmeyyiz (akl banda) olmak koulu ile 16 yan doldurmam kimseler ancak kanuni temsilcilerin yazl izniyle sendika yesi olabilirler. Oy kullanmak iin de 16 yan doldurmak gerekir. 5) i sendikas yeliinin kazanabilmesi iin, iinin 5 nsha olarak doldurup imzalad ve notere tasdik ettirdii ye kayt fiini sendikaya vermesi gerekir. 6) yelik bavurusu zerine sendikann yetkili organ olumlu veya olumsuz kararn en ok 30 gn iinde vermek zorundadr. 7) veren Sendikasnn yeliinin Kazanlmas; 1. veren sendikasna ye olma hakkn kullanmaya ehil olmak 2. ye kayt fiinin sendikaya verilmesi 3. Sendika yetkili organ tarafndan yeliin kabul 8) veren sendikas yeliinin kazanlabilmesi iin iveren sendikasna ye olabileceklerce 3 nsha ye kayt fiinin doldurulup imzalanmas ve sendikaya verilmesi yeterlidir. Notere tasdik edilmesine gerek yoktur. 9) veren sendikasna yelik, sendika tznde belirlenen yetkili organn kabul ile kazanlr. 10) yelik Borlar; 1. Sendika Dzenine Uymak 2. Yneticilik ve Temsilcilik Grevlerinin Tand Yetkileri Ktye Kullanmamak 3. yelik Aidatn demek (En nemli bor) 11) Sendikalara askeri ahslarn ye olamayaca belirtilmitir. 12) i sendikas yesi iinin geici olarak isiz kalmas sendika yeliini etkilemez. 13) Sendikann faaliyet alan iinde kalmak art ile baka bir ie gemesi sendika yeliini etkilemez. 14) Askerlii meslek edinmemi askeri ahslarn Sendikalar Kanununa gre sahip bulunduklar hak ve borlar silah altnda bulunduklar sre iinde askda kalr. 15) yeliin Kendiliinden Sona Ermesi; 1. Sendika yesi olabilmek iin gerekli koullarn kaybedilmesi 2. i niteliinin kaybedilmesi 3. veren veya iveren vekili niteliinin kaybedilmesi 4. ilerin ikolunu deitirmesi 5. Yallk, emeklilik veya malullk ayl veya toptan deme alarak iten ayrlmas

6 6. Gerek kiinin lm veya gaipliine karar verilmesi, tzel kiiliin feshi (datma) veya infisah (dalma) halinde kendiliinden sona erer. 16) yelikten ekilme notere bavurma tarihinden itibaren 1 ay sonra geerli olacaktr. 17) Sendika veya Konfederasyon yeliinden karlma konusunda karar verecek yetkili organ Sendika Genel Kuruludur. 18) Yetkili organn karma kararna kar ye veya iyerinin bal bulunduu blge mdrl, kararn bildirilmesinden itibaren 30 gn iinde i davalarna bakmakla grevli mahalli mahkemeye itiraz edebilir. 19) Sendikalarn konfederasyonlara ye olabilmeleri, sendika genel kurulu kararna baldr. 20) verenin ayrm yapmas halinde farkl muameleye tabi tutulan iinin 1 yllk creti tutarndan az olmayan sendikaclk tazminat hkmedilir.

nite 10 ( Sendikalarn Faaliyetleri, Mali Yaps, Denetimleri ve Son Bulmalar )

1) alma Yaamna likin Faaliyetler; 1. Toplu i szlemesi akdetmek 2. Yarg organlarna bavurmak 3. Husumete ehil olmak 4. Grev ve Lokavta karar vermek ve idare etmek 2) Sosyal Faaliyetler; 1. yelerine ve miraslarna adli yardmda bulunmak 2. Toplanan kurullara temsilci gndermek 3. Kurs ve konferanslar tertiplemek 4. Nakit mevcudun %5ini amamak kaydyla sandklara Kredi vermek 5. Nakit mevcudun %10unu amamak kaydyla kooperatiflere kredi vermek 6. Teknik ve mesleki eitim tesisleri kurmak 7. Nakit mevcudun %40n amamak kaydyla Snai ve iktisadi teebbslere yatrm yapmak 8. Nakit mevcudun %25ini amamak kaydyla Salk ve rehabilitasyon tesisleri kurmak iin yardmda bulunmak 9. Grev ve Lokavt srasnda yelere yardm etmek 3) Sendikalarn Gelirleri; 1. yelik ve Dayanma Aidat (En nemli gelir kayna) 2. Elence, konser gibi faaliyetlerden elde edilen gelirler 3. Balar 4. Mal varl gelirleri, mal varl deerlerinin devir, temlik ve satndan doan kazanlar 4) Trkiye Cumhuriyetinin yesi bulunduu kurululardan baka d kaynaklardan Bakanlar Kurulundan izin alnmadka sendika ve konfederasyonlar yardm kabul edemezler. 5) Sendika ve konfederasyonlarda denetleme yetkisi Genel Kurula aittir. 6) D Denetim, Anayasann 108. maddesine gre Devlet Denetleme Kurulu ve Babakanlk tarafndan yaplabilinir. 7) Dernekler Kanununa gre, tzkte gsterilen amalar dorultusunda faaliyet gsterip gstermedii, defterlerin ve kaytlarn mevzuata uygun olup olmad hususlarnda ileri Bakan ve Mlk dare Amiri Genel Denetim yapabilirler. 8) Sendikalarn Faaliyetlerinin Durmas; 1. Tzk ve belgelerin kanuna aykr veya eksik olmas 2. D kaynaklardan izinsiz yardm ve ba alnmas 3. Yasaklanm kiilere grev verilmesi 4. Kapatmay gerektiren bir su nedeniyle dava almas 9) Kendiliinden Sona Erme (nfisah) 1. Borlarn deyemeyecek kadar yoksullama (acze dme) 2. Ynetim Kurulunun kurulamaz hale gelmesi 3. Genel Kurulun st ste iki kez olaan ekilde toplanamamas 10) Sona eren bir sendikann mal varlnn yesi bulunduu konfederasyona devredilebilmesi iin gereklemesi gereken koul, Sendikann mal varlnn tzkle veya feshe kadar veren genel kurul karar ile Sendikalar Kanununa gre kurulmu ayn nitelikteki bir kurulua braklmamasdr.

nite 11 ( Toplu Szlemesinin Yaplmas, Hkmleri ve Uygulama Alan )

1) Toplu i szlemesinin ii taraf mutlaka bir ii sendikas olmaldr. veren taraf ise, bir iveren sendikas olabilecei gibi sendika yesi olmayan bir iveren de olabilir. Toplu i szlemesinin yazl olarak yaplmas zorunludur. Genel kural olarak sresi 1 yldan az 3 yldan fazla olamaz. Ancak faaliyetleri bir yldan az sren ilerde, durumun gerei olarak sresi bir yldan ksa toplu i szlemeleri yaplabilir. Toplu i szlemesi imzalandktan sonra srenin uzatlmas, ksaltlmas ve sre bitmeden toplu i szlemesinin sona erdirilmesi sz konusu olamaz. 2) Kanunda ngrlen oranlardan fazla zrl veya eski hkml altrma iyerine ii almnda daha nceden o iyerinde alp ayrlanlara ncelik verme i szlemesinin yaplmasna ilikin normatif hkmlere rnek olarak verilebilir. 3) cret, fazla alma, prim, ikramiye, sosyal yardmlar, izinler, alma sreleri ile ilgili hkmler de i szlemesinin muhtevasna ilikin normatif hkmlere rnektir. 4) Sendika temsilcilerine oda tahsisi, sendika duyurularnn nerede, nasl yaplacann kararlatrlmas, izin ve disiplin kurullarnn oluturulmas, uyumazlk hallerinde uzlatrma kurullar oluturulmas veya zel hakeme bavurulmas konularna ilikin hkmler bor douran hkmlere rnektir. 5) Bir toplu i szlemesinin yaplmasnda belirli aamalardan geilmesi gerekir. ncelikle yetkili bir ii sendikas olmaldr. Yetki aamasndan sonra toplu grmeye ar ve arkasndan toplu grme aamasna geilir. Bu aamada taraflar anlarsa toplu i szlemesi imzalanr. Anlama olmad takdirde arabuluculuk aamasna geilir. Arabulucu taraflar uzlatrmay baarrsa yine toplu i szlemesi imzalanr. Aksi takdirde grev ve lokavtn serbest olduu hallerde grev ve lokavt uygulanabilir. Grev ve lokavtn yasak olduu hallerde ise, kanuni hakem messesesi devreye girer, uyumazl zerek toplu i szlemesini meydana getirir. 6) i sendikalarnn iyeri ve iyerlerini kapsayacak toplu i szlemesi yapma yetkisine sahip olabilmeleri iin iki koulun ayn anda gereklemesi gerekmektedir. Bu koullardan ilki, ii sendikasnn kurulu bulunduu i kolunda alan iilerin lke apnda en az %10unu (tarm ve ormanclk, avclk ve balklk i kolu hari) kendi yesi olarak kaydetmi olmasdr. 7) Toplu i szlemesi varsa, yeni toplu i szlemesi iin yetki ilemlerine yrrlkteki toplu i szlemesinin bitiminden nceki 120 gn iinde balanabilir. 8) Toplu i szlemesi yapmak isteyen ii sendikas alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna bavurarak yetkili olduunun tespit edilmesini ve buna ilikin yetki belgesinin kendisine verilmesini ister. Bu nedenle alma Bakanl baz incelemelerde bulunur. Bavuru tarihinden itibaren 6 ign iinde bu incelemeler tamamlanr ve sonu bildirilir. 9) Yetki itirazlar, sebep de gstermek suretiyle tespit yazsnn kendilerine tebli edildii tarihten itibaren 6 i gn iinde iyerinin bal olduu Blge Mdrlnn bulunduu yerdeki i davalarna bakmakla grevli mahkemeye yaplr.

nite 12 ( Toplu Uyumazl ve Bar zm Yollar )

1) Geerli bir sebep yokken iverenin i szlemesini feshetmesi, kdem tazminatn eksik demesi veya hi dememesi, cretlerden kanuna aykr kesintiler yapmas bireysel i uyumazlklarna rnektir. 2) Hak uyumazl, adndan da anlalaca zere taraflardan birinin dier tarafn bir hakkn ihlal etmesi yznden kan ve zm tarzn, aralarndaki ilikileri dzenleyen szlemede ya da mevzuatta bulan uyumazlktr. verenin iiye cret dememesi veya iinin iverenin makinesine zarar vermesi hak uyumazlklarna rnektir. 3) cretlerin artrlmas, alma srelerinin azaltlmas menfaat uyumazlklarna rnektir. 4) Mcadeleci ve gce dayanan zm yollar olarak grev ve lokavt uygulamalar gsterilebilir. Bar zm yollarnn en ok kullanlan ise, uzlatrma, tahkim ve arabuluculuk yntemleridir. 5) Bar zm Yollar sralamas u ekildedir: Eda Davas Yorum Davas zel Hakem 6) Yorum davalarnda taraflarn i mahkemesi kararn temyiz etmesi durumunda Yargtay 2 ay iinde karar verir. 7) Arabulucunun grev sresi 15 gndr. Taraflarn anlamamas ile bu sre en ok 6 i gn daha uzatlabilir. 8) Grev ve lokavtn yasakland veya hkmete ertelendii durumlarda, taraflar anlaamadklar takdirde uyumazlk kanuni hakem messesesi olan Yksek Hakem Kuruluna intikal ettirilecektir. 9) Grev oylamas sonucunda grevin uygulanmamasna karar verilmise, uyumazln taraf olan ii sendikas 15 gn iinde iveren tarafla anlamak veya uyumazl Yksek Hakem Kuruluna intikal ettirmek zorundadr.

nite 13 ( Toplu Uyumazlklarnn Grev ve Lokavtla zm )

1) Lokavt, iyerinde faaliyetin tamamen durmasna sebep olacak tarzda iveren veya iveren vekili tarafndan kendi teebbs ile veya bir iveren kuruluunun verdii karara uyarak iilerin topluca iten uzaklatrlmasdr. 2) Toplu i szlemesinin yaplmas srasnda uyumazlk kmas ve ii sendikasnn grev karar almas halinde TSGLK hkmlerine uygun olarak yaplan lokavt, kanuni lokavttr. 3) Grev ve Lokavt kararnn kar tarafa tebli edilmesinden itibaren 60 gn iinde ve kar tarafa noter aracl ile 6 ign nce bildirilecek tarihte uygulamaya konabilir. 4) Grevin Srekli Olarak Yasakland Haller; 1. Can ve mal kurtarma ilerinde 2. Cenaze ve tekfin ilerinde 3. Su, elektrik, havagaz, termik santralarn besleyen linyit retimi, tabii gaz ve petrol sondaj, retimi, tasfiyesi, datm, retimi nafta veya tabii gazdan balayan petrokimya ilerinde 4. Banka ve noterlik hizmetlerinde ve 5. Kamu kurulularnca yrtlen itfaiye, ehir ii deniz, kara ve demiryolu ve dier rayl toplu yolcu ulatrma hizmetlerinde grev ve lokavt yaplamaz. 6. la imal eden iyerleri hari olmak zere, a ve serum imal eden messeselerde, hastane, klinik, sanatoryum prevantoryum, dispanser ve eczane gibi salkla ilgili iyerlerinde 7. Eitim ve retim kurumlarnda, ocuk bakm yerlerinde ve huzurevlerinde 8. Mezarlklarda ve 9. Milli Savunma Bakanl ile Jandarma Genel Komutanl ve Sahil Gvenlik Komutanlnca dorudan iletilen iyerlerinde grev ve lokavt yaplamaz. 5) Geici grev yasaklarnda, taraflardan biri geici grev yasann 6 ay doldurmasndan itibaren 6 i gn iinde Yksek Hakem Kuruluna bavurabilir. 6) Grev oylamas sonucunda iiler grevin uygulanmamasna karar verirlerse ve uyumazlkta taraf olan ii sendikas, oylama sonucunun kesinlemesinden itibaren 15 gn iinde kar tarafla anlamaya varamazsa veya Yksek Hakem Kuruluna bavurmazsa yetki belgesinin hkm kalmaz. 7) Erteleme kararlarna kar yrtmenin durdurulmas talebi ile Dantaya bavurma hakk verilmitir. 8) Hangi ilerde kaar kiinin grev ve lokavt srasnda iyerinde kalmak ve almak zorunda olduu tespit edilip blge mdrlne bildirdikten sonra blge mdrl 3 ign iinde iileri ismen tespit ederek ilgili iverene ve iilere bildirir. 9) Faaliyeti durdurulan veya hukuki varl sona eren bir ii veya iveren sendikas ilan yapamayaca iin grevin veya lokavtn sona erdii grevli makam yani blge mdrl tarafndan ilan edilir.

nite 14 ( Sosyal Gvenlik Kurumu ve Sosyal Sigortalarn leyii )

1) Sosyal Yardmlar; 1. Muhta kiilere yneliktir. 2. Zorunlu katlm ilkesine dayanmaz. 3. Katlma ile yaplan yardm arasnda iliki yoktur. 4. Devlet btesi veya zel vergilerle finanse edilen kamu yardmlardr. 5. Para, mal ya da hizmet eklinde olabilir. 2) Genel Kurulun Grevleri; 1. Gr ve nerilerde bulunmak 2. Kurumun bte ve bilanolarn, faaliyet raporlarn vs.. deerlendirerek gr oluturmak 3. Asl ve yedek ye semek 4. Bir sonraki dnemin performans hedeflerine ilikin gr oluturmak 3) Ynetim Kurulu, kurumun en yksek karar, yetki ve sorumluluunu tar. 4) Ynetim Kurulu Grevleri; 1. denek tekliflerini karara balamak 2. Tedbirleri kararlatrmak 3. cretlere ilikin usul ve esaslar belirlemek 4. Daire bakanlklarnn veya sosyal gvenlik merkezlerinin kurulmasna, kapatlmasna karar vermek 5. Ynetmelikleri karara balamak 6. Uzlama, sulh, feragat, tahkim, kabule karar vermek 7. Her trl kiralama szlemesi hakknda karar vermek 5) Danma Birimleri; Strateji Gelitirme Bakanl, Hukuk Mavirlii, Basn ve Halkla likiler Mavirlii

9 6) Bakanln Grevleri; 1. Kurumu ynetmek 2. Strateji ve politikalar gelitirmek 3. Bteyi hazrlamak 4. Kurumu denetlemek 5. Ynetim Kurulu kararlarn uygulamak 6. Kurumu temsil etmek 7. Yllk ama ve hedef oluturmak 8. Performans ltleri belirlemek 7) Kurul, ylda bir kez en ge Mart ay sonuna kadar toplanr. 8) Sigortallar almaya baladklar tarihten itibaren en ge 1 ay iinde, Ba-Kurlularda ie balaynca, Emekli Sand yelerinde ise 15 gn iinde kuruma bildirirler. 9) Hastalk ve analk hkmlerinin uygulanmasnda sigortallk, ilgili kanunlar gerei sigortalnn cretsiz izin olmas, greve itirak etmesi veya iverenin lokavt yapmas hallerinde bu hallerin sona ermesini, dier hallerde ise yukarda saylan tarihleri takip eden 10. gnden balanarak yitirilmi saylr. 10) Ksmen Sigortal Saylanlar; 1. Tutukevlerinde alanlar 2. raklar 3. Meslek lisesi rencileri (zorunlu staja tabi) 4. Vazife malull ayl alrken almaya balayanlar 5. Trkiye i kurumu tarafndan dzenlenen meslek edindirme, gelitirme ve deitirme eitimine katlan kursiyerler 6. verence yurt dndaki i yerlerinde altrlmak zere gtrlen Trk iileri 11) stee bal sigorta primi, prime esas kazancn alt snr ile st snr arasnda, sigortal tarafndan belirlenen prime esas aylk kazancn %32sidir. Bunun %20si malullk, yallk ve lm sigortalar primi, %12si genel salk sigortas primidir. 12) zel salk sigortalarna ve bireysel emeklilik sistemine denen ve aylk tutar asgari cretin %30unu gemeyen zel salk sigortas primi ve bireysel emeklilik katk paylar tutar prime esas kazanca tabi tutulmaz.

nite 15 ( Sosyal Sigorta Kollar )

1) Ksa Vadeli Sigortalardan Salanan Haklar; 1. Geici i gremezlik denei 2. Srekli i grmezlik denei 3. Hak sahiplerine balanan gelir 4. Emzirme denei 5. Evlenme ve cenaze denei 2) Geici i grmezlik denei ayakta tedavilerde gnlk kazancn te ikisidir. Yatarak tedavilerde ise gnlk kazancn yarsdr. 3) kazas veya meslek hastal sonucu meslekte kazanma gcnn %10unu kaybeden ve Kurum Salk Kurulunca onaylanan sigortal srekli i grmezlik gelirine hak kazanr. 4) Tam i grmezlikte aylk kazancnn %70i orannda gelir balanr. 5) Malullk ayl; prim deme gn says 9000 gnden az olan sigortallar iin 9000 gn zerinden, 9000 gn ve daha fazla olanlar iin ise toplam prim deme gn says zerinden hesaplanr. 6) Yallk kiinin alma yaamndan kalc olarak ayrlmasna ve dolaysyla gelir azalna yol aan bir risktir. 7) Yallk sigortasndan sigortalya salanan haklar yallk ayl balanmas ve toptan deme yaplmasdr. 8) Gnlk isizlik denei, sigortalnn son 4 aylk prime esas kazanlar dikkate alnarak hesaplanan gnlk ortalama brt kazancn %40dr. sizlik denei 16 yandan bykler iin uygulanan asgari cretin brt tutarnn %80ini geemez. 9) Son 3 yl iinde; 600 gn prim deyenlere 180 gn (6 ay) 900 gn prim deyenlere 240 gn (8 ay) 1080 gn prim deyenlere 300 gn (10 ay) isizlik denei denir.

10

nite 16 ( Genel Salk Sigortas )

1) Genel Salk Sigortas kurulmas amacyla yabanclar tarafndan baz almalar yaplm. Bunlar, Uluslar aras alma rgtnn Sosyal Gvenlik ve Salk Reform Projeleri ile Avustralya Salk Komisyonu Raporudur. 2) Genel Salk Sigortals Saylanlar; 1. Sigortallar (Hizmet akdi iin alanlar, Bamsz alanlar, Kamuda alanlar) 2. stee Bal Sigortallar 3. Sigortal ve stee Bal Sigortal Olmayanlarn Bir Ksm (Yoksul vatandalar, Vatanszlar ve Snmaclar, 65 Ya Kanunundan aylk alanlar, eref ayl alanlar, Vatani hizmet tertibinden aylk alanlar, Nakdi tazminat ve aylk balanm olanlar, SHEK Hizmetlerinden cretsiz yararlananlar, Harp malull ayl veya Terrle mcadele kanunundan aylk alanlar, Gnll Korucular, Dnya Olimpiyat ve Avrupa ampiyonu sporculardan aylk alanlar) 4. Oturma zni Alm Yabanclar 5. Sosyal Gvenlik Kurumlarndan Gelir ve Aylk Alanlar 6. Genel Salk Sigortals Saylanlar Arasnda zel Olarak Belirtilmemi ve Baka Bir lkede Salk Sigortas Hakk Bulunmayanlar 3) Vergi mkellefi olanlar, Genel Salk Sigortas kapsamndadr. 4) Genel Salk Sigortasnn Kapsam Dnda Kalanlar; 1. Askerlik hizmetlerini er ve erba olarak yapmakta olanlar ile yedek subay okulu rencileri 2. Yabanc lkede sosyal sigortaya tabi olduunu belgeleyen kiiler 3. lke sosyal gvenlik mevzuatna tabi olanlar 4. Bulunduu lkenin sosyal gvenlik kurumunda sigortal olduunu belgeleyenler 5. Bulunulan lkede sosyal sigorta kapsamnda sigortal yaplanlar 6. Hkml ve Tutuklular 7. Trkiyede ikamet etmeyenler 5) Genel salk sigortals ve bakmakla ykml olduu kiilerin, salk hizmeti sunucusuna bavurduu tarihten nceki son bir yl iinde toplam 30 gn salk sigortas prim deme gn saysnn olmas bir kouldur. 6) kazas ile meslek hastal, afet ve sava hali ile acil haller dnda, sevk zincirine uyulmadan genel salk sigortals ve bakmakla ykml olduu kiiler tarafndan szlemeli salk hizmeti sunucularna yaplan bavurular sonucu alnan salk hizmetlerinin tutarnn %70i kurumca denir. 7) Genel salk sigortas primi ksa ve uzun vadeli sigorta kollarna tabi olanlar iin hesaplanan prime esas kazancn %12,5idir. 8) Genel Salk Sigortasndan Salanan Balca Hizmetler; Salk Hizmetleri, Yol Gideri, Gndelik ve Refakati Giderleri, Yurtd Tedavisi

nite 9 ile 16 aras final konularna aittir

nemli Notlar
ve Sosyal Gvenlik Hukukundan 30 soru sorulmaktadr. 1. ile 8. niteler arasndan gelen sorular ara snav snavnda sorulur. 30 soruda buradan kar. 9. ile 16. niteler arasndan gelen sorular final snavnda sorulur. Yaklak 20 soru buradan kar. Final snavnda ilk 8 niteden nite bana 1 soru sorulur. 30 sorudan 8 -10 aras soru ara snav nitelerinden kabilir. Bu yzden final snavna hazrlanrken ara snav konularn tekrar gzden geirmeyi unutmayn. Final snavnda yaklak 20 adet soru 9. ile 16. nitelerden gelmektedir. Ara snavda da bilindii zere 30 soruda ilk 8 niteden gelmektedir. ve Sosyal Gvenlik Hukuku dersine allrken rakamsal deerler (yzdeler, gn, ay, yl gibi) ok iyi bilinmelidir.

mintshare.blogspot.com