You are on page 1of 16

1

Anladn m? Anladm -Esasnda hibir ey anlamadn-

Prof. Dr. Ali Demirsoy, Hacettepe niversitesi

Gnlk yaammzda her cmlenin sonunda, karmzdakine teyit ettirmeyi beklercesine bakarak Anladn m? deriz. Gelin bu yazda, bu sorunun ve verilen yantlarn gerek anlamn birlikte masaya yatralm. Biz kelimelerin, cmlelerin ve nesnelerin ne anlama geldiini bilen bir tr olarak karmzdakine neden Anladn m? diye sorma gereini duyuyoruz? Doduk; anamz, babamz, bebek iken yzmze bakp her cmleden sonra bana tuhaf bir sfat da (son zamanlarda zellikle ok anlamsz bir ekilde analarn kzlarna anneciim, babalarn erkek ocuklarna babacm gibi ya da ne olduu bilinmeyen sfatlar) koyarak Anladn m? diye sorarlar. ocuk, kendisinin anne diye ard birinin kendisine, kzna, neden anneciim, baba diye ard birinin, kendisine, oluna neden babacm diye hitap edildiini kavramamtr ki, Anladn m? sorusuna da anlayarak yant versin. Yapt uygunsuz bir hareketi cezalandrmak iin ailesi ya da evresi, bir daha bunu yaparsan, sana unu almam, uraya gtrmem gibi tehditlerden sonra, Anladn m? diye gzda verdikten sonra; daha sznn yanks snmeden ocuun istediini yapmaya balar. ocuk Anladn m? sznden hibir ey anlamaz; ancak dln alabilmek iin anlam grnmesinin en akllca yol olduunu grr ve mr boyunca da bu tavr srdrr.

Biyolojide fizyolojik bir sistem vardr: Bir uyar srekli tekrarlanrsa, sonunda koullu refleks dediimiz bir alkanlk ortaya kar. Birey o uyaryla her karlatnda kalplam bir davran gsterir. Bu ocukluktaki bir bireyin davranndaki ilk yol ayrmdr. Ya uyarnn gereini yapar ya da yaparm gibi davranr; aslnda hibir ey yapmaz. Bu, lkemizde, bir kiinin ald ilk nemli eitimdir. Ana ya da baba ya da evre, ocua bakarak her kelimeyi olduundan farkl bir ekilde syler burna munni, karna gb; parmaa mamak; gse memi der arkasndan da Anladn m? diye onay bekler. ocuk da bu tezatlar grmekle birlikte, farkna varmaya balad karlar iin anlarm gibi davranmaya balar. Aslnda gerek ile sorulan birbirinden farkldr. Biraz ya ilerleyince, aile ocua gya daha ciddi terbiye vermeye alr. Verdikleri terbiye ile yaptklar taban tabana zttr. Yalan syleme derler, akam sabah yalan sylerler; bir insan doru olmaldr derler, telefonda konuurken bin bir yalan arka arkaya dizerler ve bu arada da sus gerei gizle gibi parmak hareketleri yaparlar; sesli konuma derler, ancak kendileri yaplmas gereken bir iin nemine gre seslerini ykseltir, barrcasna emir verirler; sigara ime derler, akam sabah karlarnda sigara tttrrler. Her gn yaadmz bu tutarszlklar anlatmaya kalkrsak byk bir kitap yazmamz gerekebilir. Eitimin ikinci evresi de yalan dolanla bitirilmitir. Kurumsal eitim dnyasna ayak basnca, anlatlanlar anlamyorum diyemez; dediinde ya dayak yiyeceini ya da geri zekllkla sulanacan bilir. Dolaysyla anlarm gibi davranmay tercih eder ve alkanln iyice perinler. Eiticiler iin de anlarm gibi davranan bir

ocuk, srekli anlamadn beyan ederek huzuru bozan bir ocuktan ok daha munistir. Ergin olmutur. Oy kullanma hakkn elde etmitir. kar iin ya da lkesi iin siyasetle ilgilenmeye balamtr. lkenin en seilmi topluluu olarak milletvekillerini bilir. Ancak 500 milletvekilinin birou yz kzartc sutan yarglanmak zere mahkemeler nnde bekleyen 680 dosyas olduunu renir. En sekin insanlarn neden bu kadar su ilediine akl erdiremez. zellikle devletin en st makamlarna gelenlerin birka yl iinde kendilerinin ve evrelerinin zenginletiini basn aracyla renir; ancak bunun nasl olduunu anlayamaz. nk bu insanlarn hemen hepsi iman btn insanlardr. Dinlerinin gerei haram yemenin gnah olduu da retilmitir. Haram karmadan bu kadar ksa sre iinde, ok nemli bir bulu ya da beceriye sahip olmadan, bu kadar hzl zengin olmann mantn anlayamaz. Ayrca ninesinin sandndan kan kn, lke iin yararl hibir retimde kullanmadan, dzenli olarak hibir ii altrmadan, hibir kurumsal vergi demeden yzlerce villaya, yata, kata, yabanc lkelerde yatrma, otellere dndren babakann, neden bu yolu fakir millete de reterek, onlarn da almadan, riske girmeden, retmeden, dzenli ii altrmadan, hatta ticaret defterlerine bile girmeden zengin olmann yolunu ok sevdii halka neden retmekten kandn anlayamaz. Dindarlarn melanetlerini izleyerek gstermelik baland dininden; demokrasi havarisi geinenlerin, ilerine gelmedii zaman ne kadar acmasz olduunu grerek demokrasiden sour. Dindar geinir, dinin gereklerini yapmamaya balar; demokrat geinir, ad davranlar ve grnmleri erdem zanneder. Evrensel tanmlara ulaamad iin, dini aklna geldii gibi yorumlar; yapamazsa bu yorumu yapanlarn peine taklarak cemaatin bir yesi olur; demokrasiyi snrsz zgrlk olarak anlamaya balar ve uyumlu bir toplum olarak yaamann

denmesi gereken bedelin adnn demokrasi olduunu hibir zaman kavrayamaz. Sonuta ocuklarnn geleceini hazrlayan en nemli etmenin seimlerde kullanaca oy olduunu anlayamaz ve onu bir torba pirince satmaya balar. Ancak ok defa anlayamadn anlamad iin, sylenenin tersini de yapar. Bunun en arpc rneini uaklarda yaarz. Uak piste indikten sonra bile hz saate birka yz kilometre olduu iin, ani bir frende ya da arpmada, lmcl kazalar nleme amacyla, uak piste iner inmez her zaman sesli bir uyar (anons) yaplr: Uan motorlar durmadan, ltfen yerinizden kalkmaynz, kemerlerinizi zmeyiniz. Anonsun son kelimesine gelinmeden uaklarmzda rak diye bir ses duyulur ve ortadaki koridora oluk ocuk, yal, eli aya zor tutan bir takm insan dolar. Esasnda bu ses, toplumun anlama zrl oluunun sesidir. Erken kalkann bavulunun, yryen banda daha erken konulduunu bilsem bu acelecilii anlarm. Toplu tata binerken de, bilet alrken de bir veznenin nnde beklerken de her zaman birileri nnze gemeye alr; hatta toplum bunun iin bir de terminoloji gelitirmi durumda: Kaynak yapma. Btn bunlar niye? Baka bir insann duygusunu ve haklarn anlama yetisi gelimedii iin. Mdahale ettiinizde de bunu kiilik haklarna bir mdahale olarak alr, alglar. Dolaysyla kaynak yapan bir kiiyi uyarmadan da ekinilir. Anlama zorluu toplumun geni bir kesimini sardndan,

demokrasimizden, eitimimize; salmzdan, gvenliimize kadar her eyde aksaklklar ve kusurlar ortaya kar. Sigara zararldr ime dersin anlamaz; lkeye ar bir salk faturas detir; hatal solama dersin, yazarsn, uyarrsn, sollar, yollar kan glne evirir; ocuunu doru drst okut (eit) dersin, eitim kurumlarndaki birka sapkn rnei nne getirerek ahlakszlktan dem vurmaya balar ya da gnah der;

mali gcn yoksa sakn reme dersin, onu hemen yataa git ocuk yap olarak anlar; her yl ocuk yaparak sosyal sefaleti artrr; arkasndan da bunu anlayszlna deil, kader ksmete balar; oy iin verilen ianeyi (bir anlamda) rveti alr, onurunu satar, kaynan anlama zahmetine girmez; hibir bilimsel aratramaya ilgi duymaz; zamann sadece anlayaca spor tartmalarna, sulu televizyon gsterilerine ve dizilere ayrr. Anlama, gelecei grmedir. Bu nedenle hem bireyler hem de toplum ve zellikle de toplumun setii ynetimler, gelecein hazrlad tuzaklar anlayamadklar ve gremedikleri iin, siyasi tarihimiz dlen tuzaklarn ac ykleriyle doludur. Avrupa Birlii yelerinin ve halknn bizim hakkmzda gerekten- ne dndklerini anlayamadmz ve doru drst analiz edemediimiz iin, anlamazlktan gelerek, kpry gemeye alyoruz. Uygun ve onurlu bir yol izleyerek geebileceimiz bir kprden, kolumuzu bacamz feda ederek yryeceimiz bir kprnn sonunun, kprye ayak basmayandan daha beter olabileceini de anlayamyoruz. nk bir eylere ulamak iin, akln ve mantn kullanmay henz renmemi daha aa organizmalardan miras aldmz hedefe- bir an nce ulamak drts, insana zg anlama yetisini basklyor da ondan Bylece birok eyi anladnzda hem sizin iin hem de dnya iin ok ge kalnm oluyor. rnein Irak Devletinin 70.000i akn askerden oluan Cumhuriyet Muhafzlar denen son derece donanml birlii "birruh biddem nefdik ya saddam" yeminiyle Saddama can ve kanlaryla bal olduunu beyan etmesine karn, Krfez Savanda tek bir kurun atmadan Amerikaya teslim oldu; hatta heykelinin ykm srasnda ipi ekenlerinin bir ksmnn da bu kesime ait olduu sylendi. Ancak bugn bizim lkemizde de bir yanlaryla demokrasi havarisi geinenler, bir

yanlaryla Amerikanc ya da Avrupa Birlii hayran olanlar, Irakta igal balar balamaz, birka gn ierisinde, bu mmtaz birliin yaklak 300 st dzey komutann aileleri ve btn bunlara anak tutan birok Amerikanc ke yazar ile birlikte, Amerikada adresi bilinmeyen, daha nce hazrlanm zel villalara nakledilmelerinin mantn anlayamadklar iin, bugn eitli adlar altnda yrtlen operasyonlarn esas nedenini de anlayamamaktadrlar. Anladklarnda, demokrasi ad altnda Trk Devletine ve onun asl unsurlarna ynelik ykc eylemleri tevik edenlerin Amerikada ya da Avrupada, kendilerinin de lkelerinde gizli ya da ak esaret altnda olduunu greceklerdir. Trkiye 2009 ylnda galiba allagelmiin dnda yetkilerle

donatlm yeni bir- Gvenlik Mstearl kurdu. Kurulu yasasna burada yabanc uyruklu uzman kiiler altrabilir ibaresi kondu. Trkiyeye girdii bildirilen ve aylardr nerede olduu bilinemeyen ya da bilinip de aklanamayan onlarca (yar resmi azlara gre 35, resmi olmayan azlara gre 350) Amerikal istihbarat gndemde iken, byle bir yaplanmann bamza neler aabileceini anlayamamay dorusu tarihsel bir yanlg olarak grmek gerekir. Byle bir tezghtan gemi bir insan, geni anlamda toplum, evresinde olup bitenleri anlayamaz; anlamadan ekinir; bir zaman sonra da anlamadn bile anlayamaz. Her duyduuna inanr; zellikle ailesi tarafndan verilen telkinlerden hibir zaman kurtulamaz; bunun sonucu olarak dogmasn deitirmeye yanamaz. nk dogma kendisine verilen ilk eitimdir ve taze beynine yerletirilmi, dnme yollarn (bilgi yollarn) kapatan ilk ykc narkozdur. te toplumun birok konuyu konumay bile tehlikeli bulmas, tartmaya amamas; hatta baz

dnemlerde brakn eylemi, dnmeye bile ceza uygulanmas byle bir sosyolojik-psikolojik bozukluun sonucudur. Semavi dinlerde kutsal kitaplarn dili ile (Tevrat, ncil ve Kuran) halkn gnlk dilinin ve yazm tarznn birbirinden ayr olmas, bireyin hibir ey anlamadan anlarm gibi davranmasn iyice pekitiren baka bir tarz olarak toplumun yapsna girmitir. Bu nedenle, hi anlamadmz dualara alayarak ve teslimiyet ile tepki veririz. Okunan duann ve kutsal kitaptaki ksmlarn ierii hi nemli deildir; yeter ki anlayamadmz bir dille bize anlatlsn (her zaman bilmediimiz bir dilden bir anlatm bile, ses uyumunu salamak kouluyla kutsal bir metin olarak yutturabiliriz). Biz zaten anlayamadmz eyler iin, anlarm gibi davranmann oktan ustas olmuuz. Ancak bu kusurumuzu yzmze vuran, yani anlayamadmz eylere bel balamann ne byk bir hata olduunu syleyen herkese, en iddetli tepkiyi gsteririz; nk gemile yzlemekten korkar hale gelmiizdir. Bu nedenle de kutsal saylan her eyin, gemite de bugn de (grnrde belki daha uzun yllar) tartmaya almas yasaklanmtr (hatta yasalarmzla). Bunun tersini savunanlar knarz; imansz-dinsiz bozulan olarak manevi sularz; kutsal deil, sylemlerin bir trl anlayabildiimiz bir dilden verilmesini, manevi cokularmz bozuyor diye esasnda cokularmz kurtulamadmz ezberimizdir. Anlamamay zevk haline getiren bir toplum baka nasl davranabilir ki? Eer anlayamyorsanz, bakasnn anladn anlayamazsnz.

Bylece sizin dogmanz kayan ve smren kesimlerin dnda hibir kiiye ya da kuruma inanmazsnz. Bunun iin uzaa gitmeye gerek yok birka yzyllk tarihimize gz atmamz yeterli. Evrensel gelimelerin hemen hepsi tehdit olarak alglanm ve toplum cehalet bataklna srklendike srklenmi. Bugn farkl m diye dnebilirsiniz? Bunun

iin de ok kafa yormaya gerek yok. rnein eer alkanlklarmza, geleneklerimize ters, hatta geleceimizi tehdit edecek bir durumu yasal hale getirecek bir yasa karacaksak, bunu tartma gereini duymadmz, anlamadan da evet diyeceimiz kolayc bir yol bulundu: Avrupa Birliine girme ilemi dolaysyla (Avrupa Mktesebat) dendi mi; akan sular duruyor; yleyse dorudur deniyor. Gemite ve bugn anlamad duaya min diyenler, bugn Avrupann dayatmalarna gz kapal evet diyen kesime dnt Anlayamamann sonular rktcdr. Hatal ev yapar ya da evini fayn zerine kurar, depremde ya da kendi kendine yklr; bunu kadnlarn plak gezmesine balar. Dereye ev yapar selden gider, felaket olarak alglar; takdiri ilahi olarak tanmlar. Yakn akrabas ile evlenir, zrl ocuunu, gnahndan dolay Tanrnn bir cezalandrmas olarak alglar. Doal olaylarn hemen hepsini felaket olarak niteler. Kendi kusurunu arasnda anlayamaz; debelenip anlayamad Kendini iin nedeni hibir aratrmaz; zahmette aratrmaynca eksiklii giderecek yolu bulamaz. Takdiri ilahi ile- bela durur. deitirecek bulunmaz; kitap okumaz, kurslara gitmez, beceri gelitirecek ilerle ilgilenmez; para bulursa hacca gider, kurban keser; bilimsel aratrmalara benim kafam basmaz diyerek destek olmaz, kaynak ayrmaz. lkemizin baz illerinde sk sk sylendii gibi, argo bir ekilde u cmleyle dncesini dile getirir: Fazla bilgi delikanly bozar. Sonu olarak yzyllardr lkesine kurulan tuza, bu tuza hazrlayanlar, o tuzan lkesindeki uzantlarn, siyasilerin smrsn anlayamaz, kendi kar hari (bazen onu da) hibir eyin neden sonu ilikisini deerlendiremez. Bu anlay ktl nedeniyle demokrasi kandrmacs ierisinde ynlendirilerek, hem gerek demokrasinin yerlemesine engel olur, yamaya gz yumar, dostu-dman ayramaz hali gelir ve demokrasiyi

sonunda kuralszlk olarak niteler. Artistlerin, sporcularn, mankenlerin gnlk yaamn ezbere bilmeyi kltr; lks tketim mallarn tanmay gelimilik; magazin haberlerini de bilgi olarak sunmaya alr. Anlamas gereken her eyden uzak durur Anlayanla anlamayan ayrmann en emin yolu, bu insanlarn nerilerinin ya da yaptklarnn sonularn izlemeyle renmedir. Tarihimiz bu rnekler bakmndan ok zengindir. rnein bir zamanlar Ky Enstitlerini yerin dibine batranlar ve yok edenleri ba tac ettik; bunun ne byk bir hata olduunu ancak yarm yzyl sonra anladk (anladk diyorsak herkesin anladn kast etmiyoruz). Atatrkn lmnden sonra yaplan anlamalar; zellikle 1950li yllarda malum lkelerle yaplan anlamalar, Trkiyenin batllama projesi olarak sunduk, algladk; bunun kucaa oturma olduunu yine yarm yzyl sonra anlamaya baladk. Osmanldan balayarak gnmze kadar yzlerce rnek vermek mmkndr. Bir lke nasl oluyor da yapt anlamalarn hemen hepsinden er ya da ge- kazk yiyor? Bana ngilizlerle ya da Amerikallarla yaptmz her hangi bir anlama gsterebilir misiniz ki, bu anlamalardan biz daha ok yararl olarak km olalm? Gelin grn ki, tm bu olumsuzluklar yaatanlar bugn biz hala kahraman olarak grmeye devam ediyoruz. An anlayamamann bilgi eksikliinden dolay- savunulabilir bir taraf olabilir; ancak yarm yzyl sonra bile bugn bamza gelenlerin gemiteki yneticilerin basiretsizliinden kaynaklandn anlayamam olmamz ciddi bir sorunumuz olduunun iaretidir. Anlama, an kavramann tesinde gelecei grmedir. Devlet ynetimine yanstrsak, eitim ister, bilgi ister, kadro ister, ariv ister, tarihsel bilin ister, kurumsallama ister; en nemlisi rk, din, ekonomik fanatizmden kurtulmu, lkenin geleceini

10

karna feda etmeyecek, ufku deil, ufkun tesini grebilecek ynetim kadrosu ister. 26.02.2011 ylnda Trkiyeyi ziyaret eden; hava alannda inerken protokoldekilerin elini sakz ineyerek skan Fransa Bakan Nicolas Sarkozy, Trkiye Cumhurbakannn ve Babakann yzne adeta u cmleleri dalga geer gibi arpyordu: Srekli demokrasinizin glendiinden ve mkemmelletiinden sz ediyorsunuz; o zaman, Avrupa Birliinizde ne iiniz var? Avrupa Birlii ncelikle bir demokrasi projesidir. Siz belli ki bunu baarmsnz. Ekonominizin gcnden dem vuruyorsunuz. Bu da Avrupa Birliinin amalar arasnda; belli ki Siz onu da baarmsnz. Ancak gerek dncesini yine amar gibi sylemekten kanmad. Trkiyenin bu ortaklkta yer almasn doru (ve mmkn) bulmuyoruz. Byle bir cmleyi Alman anlyesi (babakan) Angela Merkel sylemiti: Avrupa Birlii bir Hristiyan birliidir; burada Trklerin yeri yoktur. Sarkozy bu sylemini ok daha ar bir serzenile srdrd: Trkler kendilerinin aaland hissine kaplmamas iin bir kar yol bulunmaldr. Btn bunlarn altnda yatan yneticilerimiz ne sylerse sylesin- din farkdr. Bunu da yadrgamamak gerekir. nk bir kiinin doumundan lmne kadar farkl bir yaam tarzn getiren bu farkllk, toplumlarn bir araya gelmesini nleyen en nemli unsur olarak grlmektedir. Dini retiyi ve dini yaam tarzn glendirmeye alan; bunu bizzat kendi aile bireylerinin giyim kuam ile dnyaya gstere bir ynetimi batnn kendi iine alacana inanyor musunuz? Aka Trkiyede sava yolu ile baaramayacaklar baz amalarn gerekletirinceye kadar

11

oyalamaya devam edecekler. Halkmzn en az bunu anlamas gerekiyor. Eer anlamyorlarsa, -bu birlie istenerek deil, zorunlu olarak alnabilmemiz iin- Bat Dnyasnn karlarn Korede, Somalide, Afganistanda, Irakta, Libyada, Suriyede korumaya ynelik operasyonlarda baarl hizmet veren Trkiyenin, ok daha geni kapsaml bir operasyonda (dileriz bu ran olmaz) yer almasn ve ocuklarnn feda edilmesini beklemelidirler lk olarak Tunusta, daha sonra Libyada, imdi Suriyede balatlan ve srmekte olan szm ona zgrlk operasyonlarnn ba aktr olmasa dahi tetikisi durumuna drlm olan Trkiyenin NATOnun bu lkelerde ne ii var diye en yetkili azdan aklama yaptktan sonra, gemilerini ve uaklarn gndermesini bakalm gelecek nesil nasl anlayacak? Komumuz Suriyede beenelim ya da beenmeyelimkurulu dzeni ykmaya alan insanlara kucak amann, doru olup olmamasn bir yana braksa da, Halep Valisinin Trkiye bu blclere silah yardm yapyor tarzndaki aklamasnn altndan nasl kalkarz? Bu, Kuzey Irakta yine Trkiyenin yardm ile kurulduu sylenen ayrlk zerk devletin, Trkiye iin ciddi tehdit oluturan unsurlara kucak amasn ve yardm etmesini merulatrmyor mu? Bir millet anlayp anlamadn ancak oylaryla belli eder Gzel yldz Angelina Jolie, dnyada bu ekildeki kamplar gezerek ocuklar seviyormu. Ancak sevdii ocuklarn hepsi ne hikmetse Amerikann oyunlar ile zor duruma dm yanda kesimin ocuklar. Anadoluda bir sz vardr: Sanki bunlar Allahn kulu da, brleri koltuunun kl m? Trkiye de bu gzel yldz neredeyse devlet treni ile karlad; getii yerlere asfalt ve glsuyu dkt. Angelina Jolie, belli ki Suriyede

12

blclk ilevlerine karanlar, gzel yz ve arkasndaki basn ordusu ile bir eit kutsad. Halkmz da oradayd, onu grebilmek iin birbirlerini inediler; ancak 30 yldr Filistinde ocuklara da ynelik lmcl saldrlara bir ey syle, yaklak yarm yzyldr adrlarda hem de ambargo altnda yaayan Filistinli ocuklara da bir ura diye hi kimsenin bir talebi olmad Kald ki, Suriyeden gelen rejim kartlar gnde 3 n drt eit scak yemein yan sra, yataa girmeden misafirperver lkemiz tarafndan hemen kurulmu olan uydu antenli televizyonlara bile sahipler. Petrolnn denetimini tmyle egemen glerin emrine vermi, kadnlarnn araba kullanmas ve yalnz bana sokaa kmas dahi yasaklanm, her trl a d yasalarn uyguland dier Arap lkeleri batnn en sadk (tabii onlarn dostu bizim de istesek de istemesek dedostumuz olduu iin) dostu olarak siyaset dnyasnda boy gstermeye devam ediyorlar. Trkiye bu ikilemin iinden nasl kurtulacak? Olsa olsa Atatrkn dnyaya bak asyla olabilirdi; o da gn be gn zayflatld iin, iimiz zor grnyor. Genellikle doru syleyip yanl yapan Sleyman Demirelin seim meydanlarnda syledii bir sz vard: Turpun by heybede. Rejimini beensek de beenmesek de, dnya petrolnn rezerv olarak ilk birkandan birini ve doal gazn en zengin rezervini barndran ran, -belle ki tm riskleri gz nne alarak- egemen glere kar kiilikli bir politika izliyor; kendi kaynaklarna sahip kmak istiyor. Ancak terslik, bat bu blgede kiilikli lke istemiyor. Bu nedenle hesab grlmeli. Bu hesap kiminle grlecek. Tunusta, Libyada, Suriyede, Somalide, Afganistanda, Lbnanda kiminle grlm ise tabii ki onunla nemli yerlerde bu tuza grenler aykland, ayklanyor; geri kalanlarn tartt en nemli konu ampiyon olacak takm tahmin etme

13

Kbrsn Karadenizde yer aldn, Nil ve Missisipi nehirlerinin Trkiyenin nehirleri olduunu, CHPnin liderinin u anda smet nn olduunu syleyen bir genlik yetitirmi olan bu lkenin btn bunlar anlamasn ve gerekli nlemleri almasn beklemek mucizeye inanmak olur.

Gemi de anlama glkleriyle dolu Gemite Cezayirin bamszlna kar kan; Svey Kanaln igal etmeye kalkan ngiliz ve Fransz birliklerine ncirlikten destek veren; Irak yerle bir eden uaklara 105.000 k izni veren; Ortadou devletlerinde zgrle giden yolu tkamak iin Ankarada CENTOnun kurulmasna drt elle sarlan; rann petrollerini milliletirmeye kalkan Musaddk yok etmek iin istihbarat destei veren ve Amerikay bizzat bu greve davet eden; Trk istihbaratnn (MT) Amerika zerinden bilgi aktarmasn karara balayan; Trk Milli eitimini dzenlemek iin Trk ve Amerikallardan oluan uzmanlara (Amerikal uzmanlarn oy arl daha fazla olma kaydyla) geleceimizi teslim eden ve daha onlarcasn, Trk Milletinin tarihine kara leke olarak geirenleri, ayamza pranga edenleri, Trk Tarihinin bykleri olarak grmeye ve sunmaya devam ederseniz, bundan sonra olacaklar da anlayamayacaksnz; kazk yedike yiyeceksiniz Bugn, 2010-2011 ylnda sylenen szlerin, yaplan hareketlerin, alnan kararlarn, hamasi nutuklarn sonularn birka on ylda greceiz. Eitilmi devletlerin kadrolar balk hafzal deildir. Kapitalist lkelerin politikalar da duygusal deildir. Hesapldr; karcdr ve zellikle de kincidir. Yeri geldiinde yapacaklarn yaparlar. Anlamyor musunuz? Lozan anlamasnn muhasebesini bat dnyas hala

14

kapatmam. cazet almadan yaplan Kbrs Hareketinin faturasn yarm yzyl gemesine karn hala Trkiyeye dettirmeye alyorlar. 2010 ylnda Akdenizde Trkiye destekli meydana gelen olaylarn Mavi Marmaris gemisinin faturasn dilerim i ve d gvenliimizi taciz edecek ekilde- dettirmezler. Ancak konumalarn dzeyine baklrsa u Karadeniz fkrasn anmsamadan geemeyiz:
Sesi yarn kacak Karadenizli hapse der, bin bir cefadan sonra kamaya karar verir ve eline bir demir testeresi geirerek, pencere demirlerini kesmeye balar. Kapnn arasndan bunu gren gardiyan ieri girer ve ona: Ulan Temel Temel, o elindekiyle ne yaparsn? Kemene alirem Pekala! Kemene alirsen sesi niye kmyor? Onin sesi yarin kacak...

nsan, zellikle ocuk duyu organlarnn tm, evreyi tanmay, neden sonu ilikisini renmeyi, dnyann neresine giderseniz gidin baka bir insanla anlaacak, tartacak; ona bir eyler verecek, bir eyler alacak ekilde evrimlemeyi ngrmtr. Bu kanallar eitimsizlikten ya da zorbalkla ya da yobazlktan dolay kapatld oranda kiinin evreyle balants zayflar ya da kesilir. Bu nedenle dogmatikler yeni ortamlarda kendilerini hep huzursuz olarak grr; kendi gibi olmayanlar da tehdit alglar. Aklen kazanlan bilgiler insan yceltir; naklen kazanlanlar ise kreltir A/D lk olarak, bir kii doduu iin, nereden geldiini renmek ister. Cevap hazrdr: Seni melekler getirdi ya da Allah ya da tanr yaatt. Tanry ya da Allah sorar: Herkese eit mesafede, adil, kulunu seven ve

15

koruyan bir g olarak tantlr. Ancak, ocuk biraz byyp de evreyi gzlemlemeye balaynca, domann esiri olmamsa, Allahn kullar olan zencilerin, beyazlarn farkn; bir insann doduu tarihin, yerin, ailenin neden farkl olduu elikisini grmeye balar. Tanrnn kullarna sevgisi ve eitlik zellii ile evresinde sadece kaderin bir cilvesi gibi grnen- perianln elikisini grmeye balar; ancak dile getiremez; nk ailesi ve toplum, byle bir elikiyi dile getirip byle ey olmaz diyenlere yanaca bir cehennem; sorgulamadan iman edenlere de gzellikler iinde ebedi yaayaca bir cennet hazrlamtr. Burada anlamaya alma ok tehlikeli sonulara; anlamadan yaama da gzelliklere vesile olacaktr Tercih sizin: Ya smr dzeniyle atmay gz alamayarak anlamadan ot gibi- yaarsnz ya da tehditleri gsleyerek bu yaam anlayarak derinliine yaarsnz.

Prof. Dr. Ali Demirsoy Hacettepe niversitesi

Sevgili Kardeim Birok toplum gibi, bizim toplumumuzun da en byk sorunu, anlayamama anlayamam sorunudur. olmasdr. En Bir tehlikelisi insann de anlayamadn bile douundan eitimini

tamamlayncaya kadar geirmi olduu srete, yanl eitimden, yanl dogmatik bilgiler alanmasndan ve yanl terbiyeden dolay, bakp da gremeyen, iitip de anlayamayan kuaklar nasl yetitirdiimizi renmek isterseniz, okumanz neririm.

16

Benzer ileti almak istemiyorsanz, ltfen bu adrese bilgi veriniz. Sevgilerimle.

You might also like