Toplum Gnllleri Vakf & Janssen-Cilag Beyaz apkalar Projesi

Proje Ad: Uygulama Yeri: Proje Sresi:

Beyaz apkalar Adyaman, Ankara, stanbul, Sakarya Adana, Balkesir, Erzurum, zmir, Kayseri, anlurfa, Trabzon 12 Ay (Aralk 2009 - Kasm 2010)

Derya Klalp Proje Koordinatr Derya.kilicalp@tog.org.tr letiim: Meri zrail Projeler Departman Yneticisi Meri.izrail@tog.org.tr

1. Proje zeti Beyaz apkalar; toplumda grlen iddet olaylarnn, sorunun kaynana inerek nne geilebilmesi iin gelitirilen, aktif eitim metoduyla tasarlanm, hedef kitlesini ilkretim rencilerinin oluturduu ve toplumsal fayday birinci planda tutan srdrlebilir bir projedir. Toplumsal barn nndeki en nemli engel iddettir. Bu byk engel, bilinli, duyarl birbirinin farkllklarna toleransl bireylerden oluan toplumlarca alabilir. Byle toplumlarn oluabilmesinin bireylere ocukluk dneminde bu bilincin alanmasyla gerekleebileceinden yola kan Toplum Gnllleri, ocuklarn iddet konusunda bilinlendirmesi ve iddete kar duyarlklarnn artrlmasnn toplumsal barn temelini oluturacana inanmaktadr. Bu amala, Toplum Gnlls genler, uzmanlardan aldklar iddet nleme, kriz ynetimi, atma zm ve ocuk psikolojisi eitimleri ile donanarak, almalar yrtmekte olduklar okullarda eitli grsel malzemeler ve etkinliklerin de desteiyle rencilere eitimler vermekte, eitim verdikleri ocuklara birer aabey-abla olarak, model olmaktadrlar.

Toplum Gnllleri Vakf & Janssen Cilag Beyaz apkalar Projesi

2. Proje Arka Plan

Toplumsal yaam ve iblm, tek bana tm gereksinimlerini karlamas mmkn olmayan insanolunun beslenme, barnma, gvenlik, retim gibi ihtiyalarn salamak iin bavurduu bir zm olarak binlerce yllk bir gemie sahip. Bu iblmnn bir yan rn olarak doan iletiim de bugn binlerce yllk bir birikimin sonucu. Kabaca, bir kaynak tarafndan bir mesajn bir alcya veya alc grubuna gnderildii ve bu mesajn yerine ulatna dair geribildirimin alnd sreci kapsayan iletiim, yaamn her annda, yalnzca szel anlatmla deil, szel olmayan kanallarla da gerekleiyor. Dolaysyla, ihtiyalarmz ve taleplerimizi anlatarak bizimkine benzer ihtiya ve talepleri olan kiilerle ortaklklar gelitirmek mmkn. Ayn ekilde, evremizdeki dier bireylerle aramzdaki fikir ayrlklarn da iletiim sayesinde tespit ederek zmler retebiliyoruz.

Liseli gen dehet sat

17 yandaki gen, evliliine kar kt ablas ve enitesini ldrd 10.01.2009, Vatan Malatyada, bir sre nce resmi nikahlar kylan nn niversitesi ktisat Fakltesi 2nci snf rencileri Dilek zdemir (19) ile Alper zdemir (19), dn gnn beklemeye balad. Ancak, Dilekin, lise 2.snf rencisi kardei A.A. (17) bu evlilie kar kt. Damat aday dn nianlnn Tecde Mahallesindeki evine ziyarete gitti. A.A., eve giderek odada oturan ablas Dilek ile enitesinin zerlerine kurun yadrd. Bu srada evde olan amcas, A.A.y engellemeye alsa da baarl olamad. Evlilie hazrlanan genler olay yerinde yaamlarn yitirirken, A.A. polise giderek teslim oldu. ()

letiimin herhangi bir sebepten tr gerekleemedii durumda ise, atmalarn zm iin iddet ieren yntemlerin kullanm gndeme geliyor. ou zaman evde renilen, okulda tekrar edilen ve medya sayesinde de pekitirilen iddet kullanm, bugn artk lise rencileri arasnda bile olduka yaygn grlen bir olgu. 2004 ylnda stanbulun 15 ilesinden binin zerinde lise ikinci snf rencisiyle yaplan ve Milli Eitim Bakanlnn kaynak gsterdii bir anketin sonularna gre, son bir yl iinde fiziksel bir kavgann iinde bulunanlar grubun yarsn oluturuyor. Bu genlerin %15i kart fiziksel kavgalarda yaralanm. Ankete katlan rencilerin %26s hayat boyunca en az bir kiiyi yaraladn belirtiyor; bu genlerin yaklak yars ise ilk defa 13-15 yalar arasndayken birini yaralam. Ergen ve ocuklarda grlen iddet 15-16 yalar arasnda en yksek seviyeye ulaarak risk faktr oluturuyor. 16-17 yalar arasnda ise etelere katlma riski artyor.1 Sadece bu verilerden bile, iddetin yaygnln ve gen nesiller zerindeki etkisini anlamak ve bunun geleceimizi nasl etkileyeceini tahmin etmek mmkn. retmene ikyet daya
29.06.2007, Hrriyet
Mehmet Kayhan YILDIZ Konyann umra lesindeki Salk Meslek Lisesi eski mdr vekili smail zdemir ve eski mdr yardmcs aban k, Milli Eitim Mdrlne yapt ikayet sonras grevden alnmalarna neden olduu iddiasyla okulun ngilizce retmeni 39 yandaki Mevlt Kalaycy umra retmenevinde dverek hastanelik etti. Burnu krlan ve kulak zar patlayan Kalayc, tedavi altna alnrken, iki retmen ise Milli Eitim Mdrl tarafndan aa alnd. ()

Elbette, okullarda yaann ve iddet kullanmna yol aan atmalarn, sosyoekonomik koullar, toplumsal cinsiyet rolleri, mevcut rol modeller, genlerin kendilerini ifade etmek iin yeterince alan bulamamas gibi karmak sebepleri var. Ancak btn bu atma kaynaklarnn ortak yn, iddet ile ifade bulduklar takdirde ardndan, taraflarn, bar bir yaklamn uzanda bir ksr dngye hapsediyor olmalar. Dolaysyla, giderek daha fazla ocuun ve gencin risk altnda olduu bir okul ortamnn Trkiye genelinde yaygnlat sylenebilir.

Bu gzlemlerden hareket eden Toplum Gnlls genler, iddetin bir ifade arac olarak yaygnlamasnn engellenmesi ve gelecek nesillerin bar iinde, gvenle byyecekleri bir toplumun inas iin 2006 ylnda Beyaz apkalar Projesini gelitirdiler. Gerekli eitimleri
1

http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/sayi76/sayi76/itir.pdf

Toplum Gnllleri Vakf & Janssen Cilag Beyaz apkalar Projesi

alan gen gnlllerin ilk ve orta dereceli okullarda uygulanmak zere tasarladklar, iletiim, empati, problem zme, demokrasi gibi konular ieren etkinlik programnn uygulamasnda yakalanan baar, programn Toplum Gnllleri iinde yaygnlamasn salad gibi, Samsunda uygulamay yrten Toplum Gnlls genlerin 2007 ylnda Valilik bnyesinde kurulan Okullarda iddeti nleme Komisyonuna davet edilmelerini de salad. 2009 yl itibaryla 7 Toplum Gnlls rgtlenme Beyaz apkalar Projesini uyguluyor.

3. Amalar/Hedefler
Beyaz apkalar Projesinin ana amac: Geleceimizi oluturan ocuklarn iddet konusunda bilinlendirilerek duyarllklarnn artrlmas ve bu sayede toplumsal barn salanmas, sevgi, sayg, gven, hogr ve ibirlii temeline dayal toplumsal ilikilerin kurulmas ve gelitirilmesidir. Beyaz apkalar Projesinin hedefleri: rencileri iddet ve trleri konusunda bilgilendirmek; iddet konusunda i denetimlerini gelitirebilmeleri iin onlara yardmc olmak; rencilere yapc atma zme becerileri kazandrmak; rencilerin fkelerini uygun anlatabilme yollarn bulmalarna yardmc olmak; rencilere iddet kullanmadan iletiim kurabilme yetenei kazandrmak; rencilerin farkllklara sayg bilinlerinin gelimesine yardmc olmak; rencilerin sosyal geliimlerine katkda bulunmak; renci velilerinin aile ii iddet konusunda bilinlendirilmesi sayesinde, evde de iddetsiz bir ortamn olumasna destek olmaktr.

Proje kapsamnda, bir yl iinde 2000 renciye ve 3000 renci velisine ulalmas hedeflenmektedir. Ayrca, Beyaz apkalar Projesi Halk arasnda iddetin bir iletiim yolu olarak alglanmas problemine dikkat ekmeyi; lkretim andaki ocuklara gnlll tantarak onlara gnlllk bilincini alamay; ocuklarda kendi sosyal haklar konusunda farkndalk yaratmay; Gnlllerin, proje dahilinde iletiim kurduklar ocuklarla ve toplumla olan ilikilerini gelitirmeyi; ve Gnlllerin projeyi gerekletirirken aldklar eitimler aracl ile kendi kiisel geliimlerini desteklemeyi

hedefler.

Toplum Gnllleri Vakf & Janssen Cilag Beyaz apkalar Projesi

4. Hedef Kitle
Beyaz apkalar Projesinin hedef kitlesi: belirlenecek 8 ilk veya orta retim okulunun rencileri ve velileri; bu illerdeki yerel halk; ayrca belirlenen 7 ildeki renci velileri ve genel kamuoyudur.

5. Uygulama Yeri
Beyaz apkalar Projesinin ocuklara ynelik modlleri, Adyaman, Ankara, stanbul ve Sakaryada uygulanacaktr. Bu uygulamada sorumluluk alacak Toplum Gnlls ekipler aadaki gibidir: Adyaman niversitesi Ankara niversitesi Boazii niversitesi (stanbul) Hacettepe niversitesi (Ankara) stanbul niversitesi Beyazt Kampusu Ko niversitesi (stanbul) Sakarya niversitesi Yeditepe niversitesi (stanbul)

Bunun dnda, aada belirtilen illerde renci velilerinin aile ii iddetin nlenmesi konusunda bilinlendirilmesine ynelik seminerler dzenlenecektir. Marmara Blgesi Ege Blgesi Akdeniz Blgesi Gneydou Anadolu Blgesi Dou Anadolu Blgesi Karadeniz Blgesi Anadolu Blgesi : : : : : : : Balkesir zmir Adana anlurfa Erzurum Trabzon Kayseri

Toplum Gnllleri Vakf & Janssen Cilag Beyaz apkalar Projesi

6. Proje Etkinlikleri
Projenin her dneminde, etkinlikler iin eitim kurumlarnn belirlenmesi Toplum Gnlls genler tarafndan ilgili okullarla grlerek gerekletirilecektir. Projenin ilk aamasnda genler eitimler alacak ve programn oluturulmasn tamamlayacaklardr. Gnlllere verilecek olan eitimler aadaki gibidir: Demokrasi ve Haklarmz ocuk Psikolojisi iddet ve Trleri letiim Becerileri Grup Ynetimi ve Liderlik Snf Ynetimi Yaratc Drama atma zm ve Bar Medyada iddet

kinci aamada ise 8 rgtlenmedeki Toplum Gnlls genler 8 okulda haftada 2 saatten 6 haftalk eitimler vereceklerdir. ocuklara sunulacak olan her bir eitim, okullarda 2 Toplum Gnlls gen tarafndan 30 renciye verilecek ekilde organize edilecek ve bu takmn proje boyunca ayn grupla almasna zen gsterilecektir. Etkinliklerin belirlenmesinde uzman pedagoglardan, psikologlardan ve iddet konusunda etkin almalar bulunan vakflardan destek salanmtr. Hazrlanm olan Gnll Klavuzunda proje kapsamnda uygulanacak olan eitimlerin ayrntl aklamalar bulunmaktadr. Proje kapsamnda, ocuklara sunulacak eitimler aadaki gibidir: letiim Tarzlar: Farkl iletiim tarzlarn ocuklarn anlamasn salayan uygulamalar yaplr. Duygular Anlama ve Tanma: ocuklarn hissettikleri duygular (kzgnlk, fke, mutluluk vs.) doru ekilde ifade edebilmelerini salayan etkinliktir. Ben Dili - Sen Dili: letiimde kullanlan szcklerin birbirini anlamaya etkileri zerinden rneklerle anlatlan bir uygulamadr. Problem zme Becerileri: ocuklarn bir sorun tanmlayp daha sonra bu sorunu yapc olarak zmelerini salayan uygulamadr. Bitirme ve Deerlendirme: fke tanm, fkenin ortaya kma nedenleri ve fke kontrol konularnda ocuklar duyarllk kazanr. stasyon Oyunu: ocuklar iddet konusunda evrelerinde duyarllk yaratmak iin yaratc fikirler retir. Sanal Mahkeme: Verilen davalar iin ocuklarn savunma ya da iddia tarafnda olduklar tartmalar ortaya karlr. ocuklar zorlu bir problemi iddet kullanmadan zmeyi tecrbe ederler.

Toplum Gnllleri Vakf & Janssen Cilag Beyaz apkalar Projesi

Proje kapsamnda okullarda sunulmas planlanan 6 haftalk programn rnek ierii aadaki gibidir:2
Tanma Konumas Tanma Etkinlii Etkin Dinleme Szleme letiim letiim Oyunlar letiim Tarzlar Al Tekrar Empati Problem zme Becerileri Bitirme ve Deerlendirme Al Duygular Anlama ve Tanma iddete Ynelik Tutum lei Krmz Bayraklar (Kendimizi Tanmak) fkemetre 2. imdeki Canavar Al Zorbalktan 20 Yl Sonra fke Kontrol Canavar Terbiyecisi Balon (iddet-iddet Trleri) iddete Ynelik Tutum lei Hak Kartlar (ocuk Haklar) Acil Demokrasi ocuk Bayram Sanal Mahkeme

1. 1. Hafta 2.

Ders

Ders

1. 2. Hafta

Ders

2. Ders

1. 3. Hafta

Ders

2. Ders

1. 4. Hafta

Ders

2. Ders 1. 5. Hafta Ders

2. Ders 1. Ders 2. Ders

6. Hafta

iddetsiz bir toplumun geliimini desteklemek iin, ocuklarla yaplacak eitimler kadar, ocuklarn maruz kald iddeti azaltmak da nem tamaktadr. Dolaysyla, ocuklarla yrtlecek almalara paralel olarak, ebeveynlere ynelik seminerler dzenlenmesi, hem ocuklarn maruz kald iddetin kaynaklarndan birinin kurutulmas asndan, hem de iddetsiz bir ortamn ocuun geliimi iin deerini kavrayan ebeveynlerin evredeki dier koullar da gelitirmenin sorumluluunu stlenmelerini tevik edecei iin, nemli bir destekleyici faaliyet olacaktr. Bu almalarn, ayn zamanda kamuoyu gndemine de tanarak seminer katlmclar ile snrl olmayan bir kitleye duyurulmas, Beyaz apkalar projesinin etkisini olduka byk bir lee tayacaktr. Bu erevede, ocuklarla proje uygulamas yaplan tm okullarda ve ayrca belirlenecek olan illerde, velilerin aile ii iddetin nlenmesine dair bilinlendirilmesine ynelik seminerler gerekletirilecektir.

eitli sebeplerden bu programda deiiklikler olabilir.

Toplum Gnllleri Vakf & Janssen Cilag Beyaz apkalar Projesi

7. Metodoloji
Proje uygulayclar ve liderler, ocuklarla vakit geirmeyi seven, sorumluluk sahibi, kendine gvenen, ibirliine yatkn, dinamik Toplum Gnlls genlerden oluacaktr. Bir gencin uygulayc veya lider olabilmesi iin proje eitimlerine katlarak iddet, erken ergenlerle iletiim yntemleri ve proje kapsamnda yaplacak olan etkinlikler hakknda yeterli bilgi birikimine ve bunlar aktarabilme becerilerine sahip olmas gerekmektedir. ocuklarla alrken, almalarn ocuk merkezli olmas byk nem tar. Etkinlikler; katlmc, paylamc, effaf, eitliki ve tarafsz temellere oturtulur. almalar; ocuk Haklar Szlemesi ve dier ilgili uluslararas szlemelere uygun olarak planlanr ve uygulanr. Tm almalarda, ocuun temel hak ve zgrlkleri, mahremiyet, saygnlk, kendi seimini kendi yapma ve kapasitesini sonuna kadar kullanma hakkn kullanabilmesine, ierisinde bulunduu zel koullar gz nnde tutularak zel nem verilir. ocuk merkezli bu yaklama paralel olarak, projeden faydalanarak olumlu etkisini grdn kabul eden ocuklarn, projenin ilerleyen dnemlerinde, gerekli eitimleri almak kaydyla, projede gnlllk yapan niversite rencilerinin yannda uygulayc olarak projeye dahil edilmesi iin kanallar ak tutulur.

8. Projeden Beklenen ktlar

Beyaz apkalar Projesi kapsamnda yaplacak etkinliklerle: 3 ilde 8 okulda 2000 ocua ulalmas; 10 ilde 3000 renci velisine ulalmas; 8 okulda her 2 dnemde 6 hafta boyunca srecek 2er saatlik bir programla ocuklara toplam 192 saat eitim verilmesi; Proje hakknda yerel ve ulusal medyada en az 5 haberin yaymlanmas; 15 Toplum Gnlls rgtlenmenin ocuk haklar, ocuklarla almak, bar eitimi konularnda kapasitesinin gelitirilmesi; En az 100 Toplum Gnlls gencin bir sosyal sorumluluk projesinde gnlllk yapmasnn salanmas

planlanmaktadr.

9. Srdrlebilirlik
Beyaz apkalar Projesinin srdrlebilirlii iin eitli etkenler ngrlm ve projeye dhil edilmitir. Projede yer alan Toplum Gnlls ekipler, okullarla ve projeden faydalanan ocuklarla irtibat takip eden yllarda da srdrmeleri ve benzer almalara devam etmeleri iin tevik edilecektir. Projeye katlan ocuklar; proje kapsamnda gerekletirilen almalar sayesinde yaamlar boyunca kendilerine katk salayacak bir farkndalk ve zgveni gelitireceklerdir. Ayn zamanda, niversite rencisi Toplum Gnlls genler ile zaman geiren, etkinliklerde
Toplum Gnllleri Vakf & Janssen Cilag Beyaz apkalar Projesi

genlerle birlikte sorumluluk alan ocuklar gnllk ve inisiyatif almak konusunda da tecrbe sahibi olarak gelecekte de gnll olarak bakalarna destek vermenin ve kendilerinden kklere, model olabilmenin nemini reneceklerdir. Uzun vadede projenin yerel olarak uygulanabilmesi iin gereken kaynan bir ksmnn yerel kaynaktan salanmas sayesinde, Toplum Gnlls genler tarafndan hayata geirilen almalarn yerelde bilinirlii artacak ve yerel destekiler tarafndan sahiplenilmesi mmkn olacaktr. Bu gibi yerel destekiler, zellikle ayni ba kalemlerinde katk yaparak projenin finansal srdrlebilirliine katk salayacaktr. Proje yerelde genileyip kurumsallat lde yerel katk pay artacak, orta vadede projeler arlkl olarak yerel kaynak ile oluturulan ve uygulanan almalar haline gelecektir.

10. Zaman Plan

2010 5 6 7

Etkinklikler
Gnll Kitapnn Tasarm Gnll Kitapnn Basm Proje Koordinasyon Toplants Okullarn Belirlenmesi zinlerin Alnmas Proje Eitimleri Tanma Etkinlii Yerel alma Programlarnn Hazrlanmas Projenin Okullarda Uygulanmas Velilere Ynelik Seminerler Dnem Sonu enlikleri Deerlendirme Toplants Yerel Medyaya Ynelik almalar Proje Koordinasyonu Raporlama

Zaman 12

9 10 11

Toplum Gnllleri Vakf & Janssen Cilag Beyaz apkalar Projesi

11. Bte

"Beyaz apkalar"
Etkinlikler nsan Kaynaklar Proje Koordinatr Proje Koordinasyonu Saha Ziyaretleri Aklama
1 Proje Koordinatr iin 12 aylk brt maa Proje Koordinatrnn her ile toplam 4 Saha Ziyareti ve Seminer oganizasyonlar iin Ulam ve Konaklama Proje Koordinatrnn rgtlenmelerle 12 ay boyunca iletiimi iin Cep Telefonu

Birim 3.500 300 150

Birim adedi 12 27 12

Tutar (YTL) 42.000 42.000 9.900 8.100 1.800 55.530 10.840 4.760 5.780 300 27.440 3.500 7.500 6.000 3.000 1.440 2.000 4.000 17.250 17.250 9.200 8.000 1.200 116.630 17.495 134.125

letiim Proje Etkinlikleri Koordinasyon & Deerlendirme Toplantlar Ulam Konaklama Krtasiye Yerel Etkinlikler Gnll Kitap Beyaz apkalar Proje Eitmenleri Eitmen ulam Ulam Malzeme Dnem Sonu enlikleri Veliler iin Seminerler Seminer Organizasyonu zleme Deerlendirme Danman creti

Her ekipten 2 gencin ve Proje Koordinatrnn katlm ile 2 Toplant iin gidi-dn Ulam Her ekipten 2 gencin ve Proje Koordinatrnn katlm ile 2 Toplant iin 2 gnlk Konaklama 2 Toplant iin Krtasiye

140 85 150 3.500 2.500 400 200 5 250 500 1.150 8.000 300

34 68 2 1 3 15 15 288 8 8 15 1 4

500 adet baslacak Gnll Kitap iin tasarm ve basm creti Projenin tantm iin 2500 adet Beyaz apkann retilmesi 3 ilde uzmanlardan 5 Eitim iin cret 3 ile uzmanlarn ulam 8 ekipten 6 gencin 6 hafta boyunca haftada bir okula gidi dn Ulam 8 okulda eitimlerde kullanlacak Malzeme masraf 8 okulda dnem sonundaki enlikler iin masraflar 8 proje okulu + 7 ilde dzenlenecek seminerler iin salon, kahve aras, duyuru, ulam, konaklama vb. bedeli zleme & Deerlendirme aralarn gelitirecek, uygulayacak ve sonular raporlayacak uzman iin danmanlk creti zleme & Deerlendirme uzmannn her ile 1'er Saha Ziyareti ve Deerlendirme Toplantsna katllm iin Ulam ve Konaklama

Saha Ziyaretleri Proje Harcamalar Toplam dari Gider (%15) TOPLAM (TL)

Toplum Gnllleri Vakf & Janssen Cilag Beyaz apkalar Projesi