İsmail H.

ŞANLITÜRK
kod çıkarma
CNC tezgaha uygun

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

1

Mühendisliği 2011 - Elazığ

Giriş ve Kapsam
• İnternette CAM programlarının temel seviyeden ileri seviye
kullanımına kadar çok sayıda doküman ve video, ayrıca
piyasada satılan CAM kitapları vardır. Ancak bunlar çoğunlukla
programın özelliklerini ön plana çıkartıp tezgah ile uyumlu
programların nasıl yapılacağına değinmezler.

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
• Bu dökümanda CATIA’da katı modeli tamamlanmış bir modelin
tezgahta hatasız olarak işlenmesi için CATIA’da ve tezgahta
yapılması gereken işlemleri anlatacağız.
• Bu dökümanın amacı CATIA veya CNC tezgah eğitimi
olmadığından konulara yalnızca gerektiği kadar değineceğiz.
• Herhangi bir CAM programında tezgahta sorunsuz çalışacak
kodun üretilmesi için dikkat edilmesi gerekenleri açıklayacağız. 2
İçerik
• Bilinmesi gerekenler
• Ön işlemler
• Tezgah hazırlık işlemleri
• CATIA’da tezgaha göre işlem

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
3
Bilinmesi gerekenler
• Tezgah takım yuvalarına hangi takımların bağlı olduğunu
bilmez.
• Tezgah takımların boylarını ve çaplarını bilmez.
• Tezgah başlangıç noktasının nerede olduğunu bilmez.

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
• CAM programı tezgahın kontrol ünitesini bilmez.
• CAM programı tanıttığınız takımları ve başlama noktalarını
doğru kabul eder.
• CAM programı tezgahın tipini bilmez.

4
Ön işlemler – Yapılacak iş
• Bir sabit diskin motorunu sabitleyen dairesel kısmın federler
dışında kalan kısımlarını mek.
• Dairesel kısım 5mm parmak frezeyle işlenecek,
• 3 eksenli CNC tezgah kullanılacak.

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
• Takım yolları CATIA’da elde edilecek.

5
Ön işlemler – CATIA ayarları
• Önce CATIA’yı düzgün G kodu verecek şekilde ayarlayacağız.
• Menüden ToolsOptions tıklayın.
• Unsur ağacından Machining, sonra sağ taraftaki sekmelerden
Output’u tıklayın

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
6
Ön işlemler – CATIA ayarları
• Post Processor… ksımından IMS seçin.
• OK’i tıklayarak işlemi tamamlayın.

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
7
Ön işlemler – Tezgaha parça
bağlama
• Parçayı tezgaha bağlama
şeklimize göre CAM’de
tanımlamamız gereken
başlangıç noktası ve
eksenler belirlenir.
Fotoğrafın sağ üst

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
köşesindeki eksenlere
dikkat edin. Parçanın
CAM’de tanımladığımız
eksen takımları ile aynı
olmak zorundadırlar. Yoksa
Parçamız doğru işlenmez.
z
Tezgah başlangıç noktasının
y 8
nerede olduğunu bilmez.
x
Tezgah hazırlık işlemleri
• Kullanacağımız takımları tezgahta takacağımız yuva
numarasıyla CAM’de tanımladığımız takıma verdiğimiz takım
numarası, tipi ve çapı aynı olmak zorundadır.
• Ayrıca bu takımların birbirleri arasındaki boy farkları ve
yarıçapları tezgaha tanıtılmak zorundadır.

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
15 numaralı yuva

Tezgah takım yuvalarına hangi

takımların bağlı olduğunu bilmez. Tezgah takımların boylarını
9
ve çaplarını bilmez.
CATIA’da tezgaha göre işlem
• Önce hdd.CATPart dosyasını açın.
• Menüden StartMachiningPrismatic Machining yolunu
izleyerek Prizmatik işleme modülünü açın.

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
• Sadece kenar işleme yapacağımız için Prismatic Machining 10
modülünü kullanacağız.
CATIA’da tezgaha göre işlem
• Part Operation.1’e çift tıklayıp Part Operation ekranını açtıktan
sonra Machine’e tıklayın.

CAM programı tezgahın

tipini bilmez.

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
Machine
Reference machining axis system

Design Part
Stock

Tezgah başlangıç noktasının

nerede olduğunu bilmez.
11
CATIA’da tezgaha göre işlem
• 1: Tezgah tipi, 3 eksen
1 • 2: Kontrol ünitesi sekmesi
• 3: Kontrol ünitesi tipi, FanucOimc
2
• 4: Kontrol ünitesi komut tablosu
• 5: NC veri tipi. Kontrol ünitesine
3 göre seçilir.

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

4

Mühendisliği 2011 - Elazığ

5
• 6: Dairesel işlemlerin kodlarını
G2/G3 komutlarıyla çıkarıp daha
kısa kod, daha hassas daireler
elde etmek için tıklanır.

CAM programı tezgahın

kontrol ünitesini bilmez.
6

• 7: OK’e tıkladıktan sonra Part

Operation ekranına geri dönülür.
12
7
CATIA’da tezgaha göre işlem
• 1: Tezgaha tanıttığımız başlangıç noktası
• 2: Tezgaha bağladığımız haliyle X ekseni
• 3: Tezgaha bağladığımız haliyle Z ekseni

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
3
1
2

13
CATIA’da tezgaha göre işlem
1

• 1: Tanımlayacağımız çakı tipini

seçiyoruz. Daha sonra unsur
ağacından «Resource List»

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
2 öğesinin tıklanması gerekiyor.
• 2: Buradaki numara takımı
tezgahta taktığımız yuvanın
numarasıyla aynı olmak zorunda.
• 3: Geometri, devir ve ilerleme
değerlerini ayarlamak için
tıklayın.
3 14
CATIA’da tezgaha göre işlem
• 1: Geometri özelliklerinin tanımlanacağı sekme.
• 2: Ağız sayısı
• 3: Devir ve ilerleme değerleri
1 2 3

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

• 4: Boy değerleri basit

Mühendisliği 2011 - Elazığ

4 işlemler için önemli değil
ancak karmaşık ve büyük
işlerde, simülasyon
yaparken, takım
dalmalarını vs. görmek için
doğru olarak girilmelidir.
15
CATIA’da tezgaha göre işlem
• 1: Kesisi ağız sayısı. İlerleme hızı
1
buradaki değere göre
hesaplanacağından doğru
girilmek zorunda.

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
16
CATIA’da tezgaha göre işlem
• Kaba ve Son paso devir ve
ilerleme değerleri. Kodla
sonradan uğraşmamak için doğru
birimlerde girilmeleri önemli.
• Bütün bilgileri girdikten sonra

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
«OK» tıklayarak çıkabiliriz.

17
CATIA’da tezgaha göre işlem
• 1: Sağ tıklayın
• 2 ve 3: Tıklayın

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
1

3 18
CATIA’da tezgaha göre işlem
• 1: Bu kutuda NC Code seçili olmalı
• 2: Yazmıyorsa sonuna «.nc»
ekleyin. Bu sadece .nc uzantılı
dosyaları notepad’le
ilişkilendirdiğimiz zaman daha
kolay erişmemizi sağlayacak.

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
1 • 3: Tıklayarak kod dosyalarını
oluşturun
2

• 4: Program numarası, önemli

değil; sonradan ayarlanacak, 19
3
tıklayın.
CATIA’da tezgaha göre işlem
• 1: Oluşturulan dosyalar
• 2: G kodu dosyamız. Tezgaha
bu dosyayı göndereceğiz.
Tıklayıp açın.

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
1

20
CATIA’da tezgaha göre işlem
• 1: Program ismini açıklama olarak değiştirdik. Numarayı tezgahta
vereceğiz.
• 2: Gereksiz komutları silip başlama noktamızın tezgahta tanımlanan
G54 numaralı koordinat olduğunu belirtiyoruz.
• 3: Takım boylarına göre burayı G44 olarak değiştirmek gerekebilir.

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
1
2

21
SON
• Bu aşamadan sonra programın CF card, RS232 veya RS485
kullanarak tezgaha aktarılması gerekiyor.

Fırat Üni. Müh. Fak. Makine

Mühendisliği 2011 - Elazığ
22