Professional Documents
Culture Documents
TEORİ
*
Arş. Grv.,Yıldız Teknik Üniversitesi Makina Fak.
**
Rüzgâr türbini pervane kanatlarında profil olarak daha çok
Öğr. Grv. Dr.,Yıldız Teknik Üniversitesi Makina Fak.
***
Makina Mühendisi NACA, LS ve LM profilleri kullanılmaktadır. Rüzgâr türbinlerinde
verimi kanat profilinin sağlayacağı kaldırma kuvvetinin kullanılan NACA 4415 ve LS-1 profillerine ait
direnç kuvvetine oranı (e) etkilemektedir. Bu oran ne kaldırma kuvveti katsayıları, hücum açılarına bağlı
kadar büyük olursa sistemin verimi o kadar iyi olur. olarak Tablo 1’de verilmektedir [2].
Şekil 1'de bir rüzgâr türbini kanat profilinin temel Türbin kanadı dizaynı için optimum profil boyunun
parametreleri gösterilmiştir. Profillerin giriş ve çıkış yanı sıra, profil kiriş hattı ile pervane düzlemi arasındaki
uçlarını birleştiren doğruya profil kiriş hattı denir. Profil açı olan bağlama açısınında (abğl) bilinmesi gerekir.
kataloglarında bu profillerin profil kiriş hattından Bunun için aopt, optimum hücum açısı, a1, relatif hız
itibaren ölçülen yü (üst kalınlık) ve ya (alt kalınlık) vektörü ile profil kiriş hattı arasındaki açı olmak üzere,
değerleri t profil boyuna bölünerek boyutsuz olarak
2
verilmektedir. α opt = α1 (2)
3
şeklindedir. R rotor yarıçapı, lD dizayn devirlilik sayısı
yü olmak üzere,
R
tgα1 = (3)
λDr
2 R
Şekil 1. Kanat Profilinin Temel Parametreleri. α op , bgl = arctg( ) − αD (4)
3 λDr
R yarıçapında bir rüzgâr türbini rotoru kanadının katı bağıntısıyla bulunarak, kanat profili her bir r için çizilir.
modelini oluşturmak için öncelikle profil boyunu her Kanat profili çiziminde kanat ekseni, burulma
bir r uzunluğu için hesaplamak gerekir. Optimum profil zorlanmasını azaltabilmek için genellikle hücum
boyu; z kanat sayısı, cL kaldırma kuvveti katsayısı ve kenarına daha yakın olacak şekilde t/4 ve t/3 aralığında
lD dizayn devirlilik sayısı olmak üzere: yerleştirilir [7].
Her bir r için optimum profil boyu ve optimum
R
bağlama açısı belirlendikten sonra her bir r için
arctg ( )
1 16πr 2 λD ⋅ r
t opt = sin çizilecek olan kanat pr ofiller inin alt ve üst
z cL 3 (1)
kalınlıklarının (profil kiriş hattı boyunca) belirlenmesi
gerekir. Bunun için NACA 4415 ve LS-1 profiline
ait kalınlık değerleri Tablo 2’de verilmektedir.
bağıntısıyla hesaplanabilmektedir [5]. Bu çalışmada
Tablo 3. NACA 4415 Profili, lo = 7, R = 5, aD = 5o için Optimum Profil Boyu ve Optimum Bağlama Açısının Kanat Sayısıyla Değişimi
Tablo 4. LS-1 Profili, lo = 7, R = 5, aD =10o için Optimum Profil Boyu ve Optimum Bağlama Açısının Kanat Sayısıyla Değişimi
Tablo 5. NACA 4415 Profilinin 2 Kanatlı Versiyonu İçin Profil Kalınlığı Tablosu
x/t r 0,8 1,2667 1,7334 2,2001 2,6668 3,1335 3,6002 4,0669 4,5333 5
yü 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0
ya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
yü 0,1330 0,1055 0,0840 0,0689 0,0581 0,0501 0,0440 0,0392 0,0353 0,0321
0,2
ya 0,0532 0,0422 0,0336 0,0276 0,0233 0,0201 0,0176 0,0157 0,0141 0,0128
yü 0,1463 0,1161 0,0924 0,0758 0,0640 0,0552 0,0484 0,0431 0,0388 0,0353
0,4
ya 0,0399 0,0317 0,0252 0,0207 0,0174 0,0150 0,0132 0,0118 0,0106 0,0096
yü 0,1197 0,0950 0,0756 0,0620 0,0523 0,0451 0,0396 0,0353 0,0318 0,0289
0,6
ya 0,0199 0,0158 0,0126 0,0103 0,0087 0,0075 0,0066 0,0059 0,0053 0,0048
yü 0,0665 0,0528 0,0420 0,0345 0,0291 0,0251 0,0220 0,0196 0,0177 0,0161
0,8
ya 0,0106 0,0084 0,0067 0,0055 0,0047 0,0040 0,0035 0,0031 0,0028 0,0026
yü 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1
ya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Tablo 6. NACA 4415 Profilinin 3 Kanatlı Versiyonu İçin Profil Kalınlığı Tablosu
x/t r 0,8 1,2667 1,7334 2,2001 2,6668 3,1335 3,6002 4,0669 4,5333 5
yü 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0
ya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
yü 0,0887 0,0704 0,0560 0,0460 0,0388 0,0334 0,0293 0,0261 0,0235 0,0214
0,2
ya 0,0355 0,0281 0,0224 0,0184 0,0155 0,0134 0,0117 0,0105 0,0094 0,0086
yü 0,0975 0,0774 0,0616 0,0506 0,0426 0,0368 0,0323 0,0287 0,0259 0,0235
0,4
ya 0,0266 0,0211 0,0168 0,0138 0,0116 0,0100 0,0088 0,0078 0,0071 0,0064
yü 0,0798 0,0633 0,0504 0,0414 0,0349 0,0301 0,0264 0,0235 0,0212 0,0193
0,6
ya 0,0133 0,0106 0,0084 0,0069 0,0058 0,0050 0,0044 0,0039 0,0035 0,0032
yü 0,0443 0,0352 0,0280 0,0230 0,0194 0,0167 0,0147 0,0131 0,0118 0,0107
0,8
ya 0,0071 0,0056 0,0045 0,0037 0,0031 0,0027 0,0023 0,0021 0,0019 0,0017
yü 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1
ya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Tablo 7. NACA 4415 Profilinin 4 Kanatlı Versiyonu İçin Profil Kalınlığı Tablosu
x/t r 0,8 1,2667 1,7334 2,2001 2,6668 3,1335 3,6002 4,0669 4,5333 5
yü 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0
ya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
yü 0,0665 0,0528 0,0420 0,0345 0,0291 0,0251 0,0220 0,0196 0,0177 0,0161
0,2
ya 0,0266 0,0211 0,0168 0,0138 0,0116 0,0100 0,0088 0,0078 0,0071 0,0064
yü 0,0731 0,0580 0,0462 0,0379 0,0320 0,0276 0,0242 0,0216 0,0194 0,0177
0,4
ya 0,0199 0,0158 0,0126 0,0103 0,0087 0,0075 0,0066 0,0059 0,0053 0,0048
yü 0,0598 0,0475 0,0378 0,0310 0,0262 0,0226 0,0198 0,0176 0,0159 0,0144
0,6
ya 0,0100 0,0079 0,0063 0,0052 0,0044 0,0038 0,0033 0,0029 0,0026 0,0024
yü 0,0332 0,0264 0,0210 0,0172 0,0145 0,0125 0,0110 0,0098 0,0088 0,0080
0,8
ya 0,0053 0,0042 0,0034 0,0028 0,0023 0,0020 0,0018 0,0016 0,0014 0,0013
yü 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1
ya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
x/t r 0,8 1,2667 1,7334 2,2001 2,6668 3,1335 3,6002 4,0669 4,5333 5
yü 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0
ya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
yü 0,1330 0,1055 0,0840 0,0689 0,0581 0,0501 0,0440 0,0392 0,0353 0,0321
0,2
ya 0,0532 0,0422 0,0336 0,0276 0,0233 0,0201 0,0176 0,0157 0,0141 0,0128
yü 0,1463 0,1161 0,0924 0,0758 0,0640 0,0552 0,0484 0,0431 0,0388 0,0353
0,4
ya 0,0399 0,0317 0,0252 0,0207 0,0174 0,0150 0,0132 0,0118 0,0106 0,0096
yü 0,1197 0,0950 0,0756 0,0620 0,0523 0,0451 0,0396 0,0353 0,0318 0,0289
0,6
ya 0,0199 0,0158 0,0126 0,0103 0,0087 0,0075 0,0066 0,0059 0,0053 0,0048
yü 0,0665 0,0528 0,0420 0,0345 0,0291 0,0251 0,0220 0,0196 0,0177 0,0161
0,8
ya 0,0106 0,0084 0,0067 0,0055 0,0047 0,0040 0,0035 0,0031 0,0028 0,0026
yü 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1
ya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
x/t r 0,8 1,2667 1,7334 2,2001 2,6668 3,1335 3,6002 4,0669 4,5333 5
yü 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0
ya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
yü 0,1330 0,1055 0,0840 0,0689 0,0581 0,0501 0,0440 0,0392 0,0353 0,0321
0,2
ya 0,0532 0,0422 0,0336 0,0276 0,0233 0,0201 0,0176 0,0157 0,0141 0,0128
yü 0,1463 0,1161 0,0924 0,0758 0,0640 0,0552 0,0484 0,0431 0,0388 0,0353
0,4
ya 0,0399 0,0317 0,0252 0,0207 0,0174 0,0150 0,0132 0,0118 0,0106 0,0096
yü 0,1197 0,0950 0,0756 0,0620 0,0523 0,0451 0,0396 0,0353 0,0318 0,0289
0,6
ya 0,0199 0,0158 0,0126 0,0103 0,0087 0,0075 0,0066 0,0059 0,0053 0,0048
yü 0,0665 0,0528 0,0420 0,0345 0,0291 0,0251 0,0220 0,0196 0,0177 0,0161
0,8
ya 0,0106 0,0084 0,0067 0,0055 0,0047 0,0040 0,0035 0,0031 0,0028 0,0026
yü 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1
ya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Tablo 10. LS-1 Profilinin 4 Kanatlı Versiyonu İçin Profil Kalınlığı Tablosu
x/t r 0,8 1,2667 1,7334 2,2001 2,6668 3,1335 3,6002 4,0669 4,5333 5
yü 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0
ya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
yü 0,1330 0,1055 0,0840 0,0689 0,0581 0,0501 0,0440 0,0392 0,0353 0,0321
0,2
ya 0,0532 0,0422 0,0336 0,0276 0,0233 0,0201 0,0176 0,0157 0,0141 0,0128
yü 0,1463 0,1161 0,0924 0,0758 0,0640 0,0552 0,0484 0,0431 0,0388 0,0353
0,4
ya 0,0399 0,0317 0,0252 0,0207 0,0174 0,0150 0,0132 0,0118 0,0106 0,0096
yü 0,1197 0,0950 0,0756 0,0620 0,0523 0,0451 0,0396 0,0353 0,0318 0,0289
0,6
ya 0,0199 0,0158 0,0126 0,0103 0,0087 0,0075 0,0066 0,0059 0,0053 0,0048
yü 0,0665 0,0528 0,0420 0,0345 0,0291 0,0251 0,0220 0,0196 0,0177 0,0161
0,8
ya 0,0106 0,0084 0,0067 0,0055 0,0047 0,0040 0,0035 0,0031 0,0028 0,0026
yü 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1
ya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Şekil 2-4’de 5 m uzunluğunda LS-1 profilli, lD = 7, Şekil 5-7’de 5 m uzunluğunda NACA 4415 profilli,
a D=10 o dizayn şartlarında Solidworks bilgisayar lD = 7, aD =5o dizayn şartlarında Solidworks bilgisayar
programında yapılan katı modelin iki farklı görünüşü programında yapılan katı modelin iki farklı görünüşü
verilmektedir. verilmektedir.
Şekil 2.a. LS-1 Profilli 2 Kanatlı Rotor Kanadının Katı Modelinin Şekil 5.a. NACA 4415 Profilli 2 Kanatlı Rotor Kanadının Katı
Tam Görünüşü Modelinin Tam Görünüşü
Şekil 4.b. LS-1 Profilli 4 Kanatlı Rotor Kanadının Katı Modelinin Şekil 7.a. NACA 4415 Profilli 4 Kanatlı Rotor Kanadının Katı
Uçtan Görünüşü Modelinin Tam Görünüşü