Anadolu Üniversitesi

İleri Teknolojiler Araştırma Birimi

Nanoteknoloji Bilim Dalı

NANOTEKNOLOJİ YÜKSEK LİSANS

PROGRAMI

Araş. Gör. Yasemin BOZKAYA

İLERİ TEKNOLOJİLER ARAŞTIRMA BİRİMİ
(İTAB)
 AMAÇ

İTAB, Anadolu Üniversitesi bünyesinde, çağımızın bilimsel

ve teknolojik önceliklerine yönelik disiplinler arası
araştırmaları desteklemek, planlamak, koordine etmek ve
uygulamak amacıyla 2004 yılında kurulmuştur.
 FAALİYETLER

9 Gelişmeler ve gereksinimler doğrultusunda alt

birimlerin oluşturulmasını sağlamak,
9 Oluşturulan alt birimlerden gelen öneriler kapsamında
disiplinlerarası lisansüstü eğitim programlarını ilgili
enstitülere önermek,
9 Ulusal ve uluslararası teorik ve uygulamalı kurs,
seminer, çalıştay vb. etkinlikler düzenlemek,
9 Bilimsel ve teknolojik alanlarda ulusal ve uluslararası
düzeyde danışmanlık hizmetleri vermek,
9 Bilimsel ve teknolojik alanlarda ulusal ve uluslararası
işbirliği imkanlarını sağlamak,
 FAALİYETLER

9 Fikri mülkiyet hakları konusunda araştırıcıları

yönlendirmek,
9 Öncelikle Eskişehir Teknoloji Geliştirme Bölgesi olmak
üzere 4691 sayılı kanun kapsamındaki Teknoloji
Geliştirme Bölgelerinde girişimde bulunabilecek
Üniversitemiz öğretim elemanlarını yönlendirmek ve
desteklemek,
9 Anadolu Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri
Komisyonu’nca desteklenecek öncelikli alanlar
konusunda Komisyona önerilerde bulunmaktır.
 İTAB - ALT BİRİMLER

• Nanoteknoloji 2005-2006 öğretim yılında lisansüstü

• Biyoteknoloji eğitime başlanmıştır.
NANOTEKNOLOJİ
 NANOTEKNOLOJİ NEDİR?

Nanometre ölçeğindeki malzemelerin tasarımı, üretimi,

montajı, karakterizasyonu ve bu malzemelerden elde edilmiş
minyatür fonksiyonel sistemlerin uygulamalarını inceleyen ve
hızla gelişen disiplinler arası araştırma-geliştirme
faaliyetlerinin tümünü temsil etmektedir.
 Nano: Bir fiziksel büyüklüğün bir milyarda biri

• 1 m = 103 mm = 106 μm = 109 nm

İnsan saç telinin çapı ~ 100.000 nm Toplu iğne başı, 1mm

• 1 nm içine yanyana ancak 2 - 3 atom dizilebilir

• Yaklaşık 100 – 1000 atom bir araya gelerek nano ölçeklerde bir nesneyi oluşturur.
www.ostp.gov/nstc/html/iwgn/IWGN.Public.Brochure/ IWGN.Nanotechnology.Brochure.pdf
 Nanoteknolojinin Amaçları

Nanometre ölçekli yapıların analizi,

Nanometre boyutunda yapıların fiziksel
özelliklerinin anlaşılması,
Alışılandan farklı ve üstün malzeme
özellikleri/üretim süreçlerinin elde edilmesi
Daha dayanıklı, daha hafif, daha hızlı yapılar
Daha az malzeme ve enerji kullanımı
 Malzeme
Bilimi Matematik
(Hafif ve kuvvetli (Modelleme)
malzeme)

Fizik
Elektronik (Karakterizasyon)
(Nano elektronik)

NANOTEKNOLOJİ

Bilgisayar Kimya
(Kuantum (Seçici depolama)
bilgisayar)
Eczacılık,
Tıp Biyoloji
(Yapay kemik) (Biyosensörler)
 DÜNYADA NANOTEKNOLOJİ
ARAŞTIRMALARI

http://www.nanoworldusa.com
2015’ te dünyada nanoteknoloji için ayrılan paradan
pay alacak sektörler:

SEKTÖR PAY (USD)

Malzeme Bilimi 340 milyar
Elektronik 300 milyar
Eczacılık 180 milyar
Kimya & Petrol 100 milyar
Uçak Sanayi 70 milyar
Sağlık – Bakım - Kozmetik 30 milyar
Cihaz – Aletler 20 milyar
Üretim Teknikleri 45 milyar
TOPLAM ∼ 1 trilyon dolar
 TÜRKİYE’DE NANOTEKNOLOJİ

Araştırma Yapan Merkezler:

9 Anadolu Üniversitesi
ƒ İleri Teknolojiler Araştırma Birimi
9 Bilkent Üniversitesi
ƒ Bilkent Ulusal Nanoteknoloji
Merkezi
9 Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü
ƒ Nanoteknoloji Merkezi
 Şirketler:
Normtest: Nanoteknoloji araştırmalarında kullanılan
cihazların ithalatında piyasada tekel konumunda.

Dyo: Solmaya, kirlenmeye dirençli, kendini temizleyen

nanoteknolojiye sahip akıllı boya üretti.

Arçelik: Eylül 2003’te koku filtreli hijyen uygulaması ile

nanoteknoloji ürünü buzdolabını üretti ve Temmuz 2004’ te
yine nanoteknoloji ürünü olan tam koruma üçgenli
multihijyen buzdolabını pazara sundular.

Yeşim Tekstil: Kolay ütülenen, çabuk kuruyan ve leke

tutmayan akıllı kumaşlar üretti.

Zorlu Enerji: Evlerde elektriğinizi kendinizin üretebileceği bir

aletin prototipini geliştirdi.
 NANOBİLİM VE NANOTEKNOLOJİ STRATEJİLERİ

VİZYON 2023 PROJESİ

2023 HEDEFİ: Gelecek onyıllarda, insan yaşamını ve
ekonomik faaliyetleri kökten değiştirmeye aday
nanoteknoloji devriminin yaratacağı teknolojik
değişikliklerde etkin rol alabilecek bilimsel, teknolojik ve
sanayi birikimine sahip olmak.

Odak Teknoloji Alanları

¾ Nanofotonik, nanoelektronik, nanomanyetizma

¾ Nanomalzeme
¾ Nanokarakterizasyon
¾ Nano ölçekte quantum bilgi işleme
¾ Nanobiyoteknoloji

http://vizyon2023.tubitak.gov.tr
NANOTEKNOLOJİ UYGULAMA ALANLARI
 KARBON NANOTÜPLER
Karbon nanotüp, grafitin bal peteğini andıran atom
düzleminin bir silindir üzerine hiçbir kusur oluşturmadan
kesiksiz olarak sarılmış bir şekli olarak düşünülebilir.

http://www.photon.t.u-tokyo.ac.jp/~maruyama/agallery/nanotubes
 • CNT’ ler bilinen en güçlü
fiberlerdir.
• Bir nanotüpün çapı birkaç nm’ dir.

Tek duvarlı karbon nanotüp (SWNT)

• Yapılarına göre iletken ve

yarıiletken olarak görev yapabilir.
• Isı iletkenlikleri çok yüksektir.

Çok duvarlı karbon nanotüp (MWNT)

 KARBON NANOTÜP UYGULAMA ALANLARI

¾ Nanoaygıt ve transistörlerden bütünleşik devre

¾ Kalıcı bilgisayar belleği

¾ Karbon nanotüp düz ekran televizyonlar

¾ Kurşun geçirmeyen kumaşlar, nanotext denilen leke ve
bakteri tutmayan kumaşlar
¾ Ortamda bulunan zehirli gazları algılayabilen gaz
detektörü
¾ Hidrojen depolama ve yakıt hücresi
¾ Nanomıknatıs, yüksek yoğunluklu bilgi depolayan küçük
ölçekli sabit disk ve deformasyon ölçmeye yönelik ölçü
aletleri
 MİKRO MAKİNELER

www.zyvex.com www.imm.org

www.imm.org www.zyvex.com

Moleküler seviyedeki bu tasarımlardan sol üstteki bir rulman, sağ üstteki

basit bir pompa, sol alttaki moleküler birleştirme için hareket kontrolcüsü ve
sağ alttaki ise mikron boyutlarında bir dişlidir.
 NANOFOTONİK
• Boyutları 1 – 100 nm arasında değişen nanoyapıların ışıkla
etkileşimini inceleyen bilim dalı

• Bilginin optik olarak nanofotonik kristaller aracılığıyla

taşınması ile bilgisayarlar yüzlerce kat daha hızlı çalışabilecek
ve Internet hızı yüzlerce kat artacak!

Nanofotonik yöntemlerle
üretilen yeni nesil DVD’ lerin
kapasiteleri 1000 kat artacak.

Bu, yaklaşık olarak 25.000 sinema filminin tek bir

DVD’ de saklanması demek!
 NANOTIP
• Teşhis ve tedavi amaçlı
nanorobotlar.
¾ Dolaşım sistemindeki zararlı
maddelerin temizlenmesi
¾ Hasarlı dokulara oksijen
sağlanması
¾ Çeşitli hastalıkların izlenmesi ve
teşhisi

¾ Bakteri ve virüs enfeksiyonlarının

tedavi edilmesi
¾ Kanser hücrelerinin saptanıp yok
edilmesi
• Nanokürelerle ilaç salımı

• Doku yapılanmasını gerçekleştirecek nanoteknolojik tasarıma

dayalı doku iskeleleri
 TEKSTİL

• Gören, duyan ve hisseden

kumaşlar
• Akıllı üniforma
• Leke tutmayan, kolay ütülenen
ve çabuk kuruyan akıllı
kumaşlar
HAYAL Mİ?...
“Gelecekte bilgisayarların ağırlığı 1,5 tondan daha az
olabilir.” 1949, Popular Mechanics.

“Peki ama, bu ne gibi bir işe yarayabilir ki?” 1968,

Mikroçipler konusunda yorum yapan bir IBM mühendisi.

“640K herkes için fazlasıyla yeterli.” 1981, Bill Gates

“Hayal gücü bilgiden daha önemlidir.”
Albert Einstein
NANOTEKNOLOJİ YÜKSEK LİSANS
PROGRAMI
 PROGRAMIN AMACI

• Fen, sağlık, iletişim ve mühendislik gibi bilimlerin

etkileşiminden ortaya çıkan teorik bilgi ve uygulama
yöntemlerinin güncel bilgilerle desteklenerek
öğretilmesi amaçlanmaktadır.

• Programda, kimya, fizik ve biyoloji kanunları

mühendislik uygulama prensipleri ile yoğrularak
günümüz sanayisinin ürettiği, insanlığın kullandığı
örneklerin öğretimi veya yeni nesil elektronik aygıtlar,
sensörler ve biyoçiplerin tasarımlarının şekillenmesini
motive edecek bir eğitim öngörülmektedir.
 PROGRAMIN KABUL ÖNKOŞULLARI

• Tercihen, fen, mühendislik, eczacılık ve tıp alanlarının

herhangi bir bölümünden bir lisans diplomasına sahip
olmak,
• Anadolu Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve
Sınav Yönetmeliği’ ne göre öğrenci olarak kabul
edilebilmek için gerekli şartları sağlamak.
 Yüksek lisans programlarına başvurabilmek için:

• Bir lisans diplomasına sahip olmak,

• En az 2.40/4.00 (60/100) lisans not ortalamasına
sahip olmak,
• (LES) başvurduğu programın puan türünde en az 50
standart puan almak,
• KPDS, ÜDS, TOEFL ya da IELTS sınavlarından
birinden en az 50 veya eşdeğeri puan almak gerekir.
• Adayların başarı notu 1.25 ile çarpılan LES puanının
% 50’si, lisans ortalamasının % 30’u ve yabancı dil
puanının % 20’si alınarak hesaplanır.
 PROGRAM KAPSAMINDA VERİLMESİ
DÜŞÜNÜLEN DERSLER:

1. Atom ve Molekül Yapısı

2. Nanoteknolojiye Giriş
3. Nanobiyoloji ve Nanobiyolojik Teknikler
4. Nanomalzemeler
5. Nanomalzemelerin Sentezi
6. Nanomalzemelerde Yapı-özellik İlişkileri
7. Nanomalzemelerin Karakterizasyonu
8. Nanomalzemelerin Özellikleri
9. Nanoteknoloji Uygulama Alanları
10. Nanoaygıtlar ve Tasarımı
11. Seminer
LABORATUAR, MERKEZ VE EKİPMANLARI

¾ Mühendislik – Mimarlık Fakültesi

¾ Fen Fakültesi
¾ Eczacılık Fakültesi
¾ Bitki İlaç ve Bilimsel Araştırmalar Merkezi (BİBAM)
 LABORATUAR OLANAKLARI

Taramalı Elektron Mikroskobu Geçirimli Elektron Mikroskobu (TEM)

(SEM)
SEM ZEİSS SUPRA50VP JEOL2100F TEM
 LABORATUAR OLANAKLARI

Atomik Kuvvet Mikroskobu (AFM)

 LABORATUAR OLANAKLARI
• Fourier Dönüşümlü Infrared Spektrofotometresi (FTIR)
• Gaz Kromatografisi
• Ultra ve Yüksek Hızlı Santrifüjler
• Vakumda Buhar Depolama Cihazı
• Isı Mikroskobu
• Diferansiyel Taramalı Kalorimetre
• Dilatometre
• X-Işını Kırınım Cihazı (XRD)
• Çok Amaçlı Sentezleme Ünitesi
• Fotonik Sensör
• Tane Boyutu Analiz Cihazı
• Viskozimetre
• Diğer Cihazlar…
“Nanoteknolojinin etkilemeyeceği bir endüstri
kolunu düşünebilmek neredeyse imkansız.”

David Bishop, Bell Laboratuvarları, Lucent

Technologies
İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER