[2009 он]

Ямаатын худгийн алтны шороон орд ашиглах төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын
нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

Ямаатын худгийн алтны шороон орд ашиглах төслийн

байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний
тайлан

ЭНВАЙРОН ХХК
 Ямаатын худгийн алтны шороон орд ашиглах төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын
нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

ГАРЧИГ
ГАРЧИГ.............................................................................................................3

ОРШИЛ............................................................................................................4

ЗУРГИЙН ЖАГСААЛТ.......................................................................................5

ХҮСНЭГТИЙН ЖАГСААЛТ................................................................................6

НЭГ. ТӨСЛИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ....................................................................8

1.1. Төслийн нэр..........................................................................................8

1.2. Төслийн зорилго...................................................................................8

1.3. Төслийн эцсийн бүтээгдэхүүн.............................................................8

1.4. Төслийг хэрэгжүүлэгч .........................................................................8

1.5. Төсөл хэрэгжүүлэгчийн хаяг..............................................................8

1.6. Төслийн байршил.................................................................................8

1.7. Төслийн ашиглалтын технологи.........................................................9

1.8. Төслийн хүчин чадал..........................................................................10

1.9. Төслийн хэрэгжүүлэх хугацаа ..........................................................10

1.10. Төсөл хэрэгжих орчны дэд бүтэц....................................................11

1.11. Ямаатын худгийн алтны шороон орд орчимд хэрэгжиж буй бусад
төсөл..........................................................................................................11

Баян сумын хэмжээнд ижил төстэй төсөл хэрэгжээгүй байна. ...............11

ЭНВАЙРОН ХХК
Ямаатын худгийн алтны шороон орд ашиглах төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын
нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

ОРШИЛ

Байгаль орчны үнэлгээ, төслийн зөвлөх ЭНВАЙРОН ХХК нь “Ямаатын

худгийн алтны шороон орд ашиглах” төслийг хэрэгжүүлэх “Ноён гари” ХХК-тай
хийсэн гэрээний дагуу байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан
үнэлгээний (БОНБНҮ) тайланг боловсрууллаа.

Энэхүү БОНБНҮ-ний тайланд төслийн товч тодорхойлолт, байгаль орчны төлөв

байдлын суурь үнэлгээ, байгаль орчныг хамгаалах хууль эрх зүйн мэдээллийн
судалгаа, гарч болзошгүй сөрөг нөлөөллийг тодорхойлж, түүнийг бууруулахад авч
хэрэгжүүлэх арга хэмжээ, зөвлөмж, байгаль орчны хамгаалах төлөвлөгөө, хяналт-
шинжилгээний хөтөлбөр зэргийг багтаасан болно.

БОНБНҮ- г боловсруулахдаа Монгол улсын Байгаль орчны хууль, Байгаль

орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний тухай хууль, бусад хууль, стандарт, дүрэм
журам зэрэгт тулгуурлан шинжээчидтэй хамтарсан хээрийн судалгаа, ШУА- ийн
Геоэкологийн хүрээлэнгийн Усны химийн лаборатори, Газар зүйн хүрээлэнгийн
хөрсний лабораторид хөрс, усны дээжүүдэд хийсэн шинжилгээ болон бусад ном
хэвлэл, судалгааны материалуудыг ашигласан болно.

БОНБНҮ-ний ажлыг “Энвайрон” ХХК-ийн захирал Н. Эрдэнэсайханаар

удирдуулсан шинжээчдийн багт гидрогеологич, доктор, профессор М.Алей,
гидрогеологич, ургамал судлаач, доктор, профессор Д. Суран, хөрс судлаач, доктор
Н.Нямсамбуу, экологич Т. Одонтуяа, компьютерийн системийн инженер Э.
Батмөнх, Газарзүйн мэдээллийн системийн инженер Б. Элбэгсайхан нарын
оролцсон эксперт, эрдэмтдийн баг хийж гүйцэтгэлээ.

ЭНВАЙРОН ХХК
 Ямаатын худгийн алтны шороон орд ашиглах төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын
нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

ЗУРГИЙН ЖАГСААЛТ

Зураг 1. “Ноён гари” ХХК-ний эзэмшил 13678А лицензийн талбай .........Error:

Reference source not found

Зураг 1. “Ноён гари” ХХК-ний эзэмшил 13678А лицензийн талбай

.........Error: Reference source not found
.........................................................................................................................5

Зураг 2. Байршил...........................................................................................8

Зураг 1. “Ноён гари” ХХК-ний ......................................................................8

эзэмшил 13678А лицензийн талбай..............................................................8

Зураг 3. Лизензийн талбай............................................................................9

ЭНВАЙРОН ХХК
Ямаатын худгийн алтны шороон орд ашиглах төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын
нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

ХҮСНЭГТИЙН ЖАГСААЛТ

ЭНВАЙРОН ХХК
Ямаатын худгийн алтны шороон орд ашиглах төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын
нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

ХАВСРАЛТЫН ЖАГСААЛТ:

1. Усны хэрэг эрхлэх газрын дүгнэлт

2. Байгаль орчны яамны ерөнхий үнэлгээний дүгнэлт
3. Ноён гари ХХК-ний улсын бүртгэлийн гэрчилгээ
4. Ашигт малтмалын газрын 13678А тоот тусгай зөвшөөрлийн шилжүүлсэн
тухай албан бичиг
5. Ашигт малтмал ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл
6. Газар эзэмшүүлэх гэрээ
7. Газар ашиглах эрхийн гэрчилгээ
8. Төв аймгийн Баян сумын засаг даргын албан бичиг
9. Усны химийн шинжилгээний тодорхойлолтууд
10. Төв аймгийн Баян сумын Ямаатын алтны ордын талбайд хийсэн газрын
доорх усны геофизийн эрлийн судалгааны ажлын үр дүн

ЭНВАЙРОН ХХК
 Ямаатын худгийн алтны шороон орд ашиглах төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын
нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

НЭГ. ТӨСЛИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ

1.1. Төслийн нэр

Ямаатын худгийн алтны шороон ордыг ашиглах төсөл

1.2. Төслийн зорилго

Алт олборлож боловсруулах

1.3. Төслийн эцсийн бүтээгдэхүүн

Алтан гулдмай

1.4. Төслийг хэрэгжүүлэгч

Дотоодын хөрөнгө оруулалттай “Ноён гари” ХХК
Улсын бүртгэлийн гэрчилгээ: 9011153049
Регистерийн дугаар: 5233232

1.5. Төсөл хэрэгжүүлэгчийн хаяг

Баянгол дүүрэг, 14-р хороо, 3-р хороолол, 18-36 тоот.
Утас: 91993636, 99113222

1.6. Төслийн байршил

Төв аймгийн Баян сумын 3-р баг, Хөнхөрийн хоолойн адаг орчимд, байр
зүйн зургийн L-48-36 хавтгайн дээд хэсгийн төвд орших бөгөөд ордын төв
цэгийн солбилцол нь: 1070 43’ 00”, 470 16’ 00” болно.

Зураг 2. Байршил

Зураг 1. “Ноён гари” ХХК-ний

эзэмшил 13678А лицензийн талбай

ЭНВАЙРОН ХХК
 Ямаатын худгийн алтны шороон орд ашиглах төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын
нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

Зураг 3. Лизензийн талбай

Төслийн нийт талбай ашигт малтмалын ашиглалтын лицензийн зөвшөөрөл бүхий

нийт 351 га газрыг хамарна. Үүнээс олборлолт, ашиглалтанд өртөх талбай 29.72 га
юм.
Ямаат худгийн алтны шороон ордыг ашиглахаар “Ноён гари” ХХК нь 13678А тоот
ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг 2008 оны 05 сарын 13-ны өдөр авсан байна.

1.7. Төслийн ашиглалтын технологи

Уурхайн хөрс хуулалтын ажлыг экскавацлалт дотоод овоолго гэсэн ил
уурхайн ашиглалтын системээр гүйцэтгэнэ. Хөрс хуулалтын ажлыг дотоод овоолго
хийх орон зай бий болох хүртэл гадаад овоолго хийх ба энэхүү орон зай бий болсон
үед ордыг ашиглаж дуустал дотоод овоолго хийнэ.
Элс олборлолтын ажлын экскавацлалт–автотээвэр–агуулах гэсэн ил уурхайн
ашиглалтын системээр гүйцэтгэнэ. Элс олборлолтын ажлыг экскаватор болон
автосамосвалын тусламжтай угаах тоног төхөөрөмжийн ойролцоо овоолго хийнэ.

1.7.1. Ашиглалтын системийн параметрууд

Экскаватор, автосамосвалын техникийн үзүүлэлтүүд болон ордын хөрсний
чулуулгын физик, механикийн шинж чанар, олборлолтын нөхцөл, элс, хөрсний
зузаан зэргээс хамааруулан ашиглалтын системийн үндсэн хэмжигдэхүүнүүдийг
хүснэгтд үзүүлэв.
9

ЭНВАЙРОН ХХК
Ямаатын худгийн алтны шороон орд ашиглах төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын
нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

1.8. Төслийн хүчин чадал

Уурхайн жилийн хүчин чадлыг үндэслэхдээ, уулын ажил гүйцэтгэх үндсэн техник,
тоног төхөөрөмж, тэдгээрийн бүтээл, уул техникийн нөхцөл зэргийг харгалзан
жилийн хүчин чадлыг дунджаар 140.0мян.м3 элс олборлон баяжуулана гэж ТЭЗҮ-д
тусгасан байна.
Ил уурхай нийт ажиллах жилийг дараах байдлаар тодорхойлно.
Тжил =Qа/AГ
үүнд: Qа – ашиглалтын нөөц, мян.м 3
AГ - уурхайн олборлолтын жилийн хүчин чадал, мян.м 3
Ямаат худгийн алтны шороон ордын õóâüä Ò=276.2мян.м 3 /
140.0мян.м 1.97æèë áàéхаàр тооцоолжээ.
3

Ашиглалтын жилүүдэд ордын нөөцийг тогтоон бодсон нийт 17 блокд хөрс

хуулалт болон элс олборлолтын ажлыг гүйцэтгэнэ. Ордын тогтоон бодсон нөөцийн
хэмжээнд хуулах хөрсний хамгийн зузаан нь блок С-8, С-9 нь 3.6м, С-15, С-17-р
блокд хамгийн бага буюу 0-0.6м, Элсний давхаргийн хамгийн зузаан нь С-15, С-17-
р блокд 1.7-1.8м, С-1, С-10-р блокд хамгийн бага буюу 0.5-0.6м тус тус байна.
Иймээс хөрс хуулалт болон элс олборлолтын ажилд буюу ил уурхайн ажиллах
техник тоног төхөөрөмжөөс шалтгаалуулан ил уурхайн үндсэн хэмжигдэхүүнийг
дараах байдлаар сонгохоор төлөвлөсөн байна.
Уурхайн үндсэн хэмжигдэхүүнүүд:
Хөрс хуулалтын догол мөргөцгийн өндөр 0-3.6м дунджаар 2.0м
Элс олборлолтын догол мөргөцгийн өндөр 0.5-1.8м дунджаар 1.0м
Мөргөцгийн налуугийн өнцөг 450-500
Ажлын бус доголын аюулгүйн өргөн 3м
Ажлын доголын аюулгүйн өргөн 5-8 м
Авто замын өргөн 5-10 м
Авто замын налуугийн хэмжээ 30-50%0
Ил уурхайн улны хэсгийн хамгийн бага өргөн 20 м тус тус байна.

1.9. Төслийн хэрэгжүүлэх хугацаа

Ил уурхайн нийт ажиллах хугацааг 3 жил.

Хүснэгт 1. Төсөл хэрэгжүүлэх хугацаа

Эхний жил Хоёр дах жил Гурав дах жил
Жилийн хуанлын өдөр 122 хоног 183 хоног 183 хоног
Баяр ёслолын үеийн амралтын өдөр 3 хоног 4 хоног 4 хоног
Цаг агаарын хүндрэл 6 хоног 10 хоног 10 хоног
Засвар үйлчилгээ 3 хоног 5 хоног 5 хоног
Жилд ажиллах ажлын өдөр 110 хоног 164 хоног 164 хоног

Олборлох элсний хэмжээ 61,3 мян.м3 117,5 мян.м3 117,2 мян.м3

10

ЭНВАЙРОН ХХК
Ямаатын худгийн алтны шороон орд ашиглах төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын
нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

Угаах элсний хэмжээ 67.4 мян.м3 129.2 мян. м3 128.9 мян.м3

Нэг хоног дах ээлжийн тоо 1 1 1
Нэг ээлжийн үргэлжлэх хугацаа 12 цаг 12 цаг 12 цаг

1.10. Төсөл хэрэгжих орчны дэд бүтэц

Орд газар нь дэд бүтэц харьцангуй сайн хөгжсөн бүс нутагт хамрагдах
бөгөөд Улаанбаатар хотоос зүүн урагш 100 км-т, Баян сумаас зүүн тийш 15 км-т
байрлах бөгөөд Баян сум хүртэл асфальтан болон төмөр замтай ба жилийн аль ч
улиралд автомашинаар саадгүй зорчих боломжтой. Ордын төв хэсгээр Баян-
Баянжаргалангийн 35 квт-ын өндөр хүчдэлийн шугам дайран өнгөрдөг нь 0.4 квт-
ын бууруулах трансформатор ашиглан ордыг ашиглах үед эрчим хүчний асуудлыг
хялбар шийдэх боломжтой юм.
Ордын баруун урд орших Цагаан чулуут (1517.3м) уулын орой дээрээс
Улаан баатар хот болон бусад аймаг хотуудтай үүрэн телефоны утсаар саадгүй
харилцах боломжтой.

1.11. Ямаатын худгийн алтны шороон орд орчимд хэрэгжиж буй бусад төсөл
Баян сумын хэмжээнд ижил төстэй төсөл хэрэгжээгүй байна.

11

ЭНВАЙРОН ХХК