You are on page 1of 24

1-EKVATORAL

Ekvator’un 10° kuzey ve güneyindeki alçak alanlar,(Kongo


ve Amazon Havzaları,Güneydoğu Asya Adaları)
Özellikleri: 
* Yıllık sıcaklık ortalaması 25 °C’nin üstündedir.
* Yıllık ve günlük sıcaklık farkı en az olan iklimdir
Sebepleri : Güneş ışınlarının bütün yıl dike yakın açıyla düşmesi ve
nemliliğin fazla olmasıdır.
* Her mevsim düzenli yağış alır. Fakat en fazla yağış güneş
ışınlarının Ekvatora dik geldiği tarihlerde görülür.
* Yağışlar oluşum bakımından Konveksiyon yağışlarına örnektir.
* Bitki örtüsü yağmur ormanlarıdır.
* Topraklar fazla yıkandığı için verimi düşüktür ve kırmızı renkli
Laterit topraklarıdır. 
2- YAZI YAĞIŞLI TROPİKAL (SAVAN)
İKLİMİ 

Görüldüğü yerler: Ekvatoral iklim ile çöl iklimi arasında


görülür (10-20° kuzey ve güney enlemleri arasında görülür) 

Özellikleri:
* Bu iklim bölgesinde güneş ışınları yılda iki kez dik açıyla
düşer.
* Güneş ışınlarının dik geldiği yaz dönemi yağışlı , kışlar
kuraktır.
* Sıcaklık ortalaması bütün yıl 20 °C nin üstündedir.
* Yıllık yağış miktarı 1000-1200 mm arasındadır.
* Bitki örtüsü savandır. Savanlar uzun süre yeşil kalan , gür
ve uzun boylu ot topluluklarıdır. Savan bitki örtüsü içinde
yer altı sularının yüzeye çıktığı yerlerde ve akarsu boylarında
ormanlar görülür.
3- MUSON İKLİMİ 

Görüldüğü yerler: Muson rüzgarlarının etkili olduğu Güney,


Güneydoğu ve Doğu Asya’da etkilidir. 

Özellikleri: 
* Muson rüzgarlarından dolayı bu iklimde yaz mevsimi yağışlı,
kışlar kuraktır.
* Sıcaklık ortalaması bütün yıl 10 °C nin üstündedir.
•Yıllık yağış miktarı 1000-1500 mm civarındadır. Ancak kıyı
kesimlerde bu yağış miktarı çok daha fazla olabilmektedir.
•* Bitki örtüsü kışın yaprağını döken geniş yapraklı muson
ormanlarıdır.
4- ÇÖL İKLİMLERİ 
Yağış miktarlarının 150 mm nin altında olan bölgelerde çöl iklimleri
görülür. 
Çöl iklimleri görüldüğü yere göre;

a- Sıcak Çöller ( Tropikal)


* Dönenceler çevresinde görülür.
•Görüldüğü yerler: Afrika’nın kuzeyi ,Arabistan yarım adası,
Hindistan’ın kuzeybatısı ,Avustralya,Afrika’nın güney batısı,G. Amerika,
K . Amerika’daki Meksika çölleridir. 
Özellikleri:
* Mutlak ve bağıl nem çok düşüktür. Bu sebeple günlük sıcaklık farkı en
fazla olan iklimdir.
* Belirli bir yağış mevsimi yoktur.bazı yıllar hiç yağış olmayabilir.
* Mekanik çözülmenin en fazla olduğu iklimdir.
* Yıllık sıcaklık farkı günlük sıcaklık farkı kadar yüksek değildir. Çünkü
güneş ışınları bu alanlara yıl boyunca dike yakın açıyla düşmektedir.
* Bitki örtüsü azdır.
b- Karasal Çöller 
* Ilıman kuşak kara içlerinde etrafı dağlarla çevrili çukur
alanlarda görülür. Buralarda çöl özellikleri görülme sebebi
yağış azlığıdır.
* Görüldüğü yerler: Kızılkum, Karakum, Gobi , Çin ,
Arizona  

c- Soğuk Çöller
* Kutuplarda görülür.
* Çöl denmesinin sebebi yağış azlığıdır. Yağış azlığının da
sebebi sıcaklığın düşük olmasıdır. Sıcaklık düşük olduğu
için buharlaşma ile atmosfere karışan nem azdır.
Dolayısıyla yağış da az olmaktadır. Zemin buzlarla kaplı
olduğu için bitki örtüsü yoktur.
5- AKDENİZ İKLİMİ 
Görüldüğü yerler: Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler ( Libya, Mısır ve
Lübnan hariç. Buralarda görülmeme sebebi yer şekillerinin engebesiz
olmasıdır.), Avustralya’nın güneybatısı, G. Afrika Cumhuriyetinde
Kap bölgesi, Şili’nin orta kesimleri ve Kuzey Amerika’da Kaliforniya
çevresinde etkilidir. 

Özellikleri: 
* Yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlıdır.
* Yaz sıcaklığı güneş ışınlarının düşme açısına, kuraklık ise alçalıcı
hava hareketlerine bağlıdır.
* Cephesel yağışlar en fazla bu ikimde görülür.
* Yıllık yağış miktarı yükseltiye göre değişir. Ortalama 600-1000 mm
arasındadır.
* Bitki örtüsü maki dediğimiz bodur bitki topluluğudur.
* Akdeniz iklimi yurdumuzda Akdeniz, Ege, G. Marmara ve G.D.
Anadolu Bölgesinin batısında görülür. Ancak Akdeniz Bölgesinden
uzaklaştıkça enlem, yükselti ve karasallığın etkisiyle bozulmaya
uğrar. 
6- ILIMAN OKYANUS İKLİMİ 
Görüldüğü yerler: Batı Rüzgarları sebebiyle Ilıman Kuşak
karalarının batısında görülür (Batı ve K.Batı Avrupa, Amerika’nın
batısı). Yurdumuzda ise Karadeniz kıyılarında etkilidir. 

Özellikleri: 
* Yazlar serin, kışlar ılıktır.
* Her mevsim yağışlıdır.
* Günlük ve yıllık sıcaklık farkı azdır. (Nemlilik fazla olduğu için.)
* Yıllık yağış miktarı 1500 mm civarındadır. Yükseltisi fazla olan
yerlerde bu miktar artmaktadır.
* En fazla yağış Sonbaharda, en az yağış ilkbaharda görülür.
* Yağış oluşumu yamaç yağışı şeklindedir.
* Bitki örtüsü ormandır. 
7- ORTA KUŞAK KARASAL İKLİM 
Görüldüğü yerler: Deniz etkisinden uzak kara içlerinde ve ılıman
kuşak karalarının doğu kıyılarında (soğuk su akıntısından dolayı)
görülür. Yurdumuzda ise Doğu Anadolu Bölgesinde Erzurum –Kars
Bölümünde görülür.

Özellikleri: 
* Kış erken gelir, çok soğuk olur.
* Yaz da erken gelir ve çok sıcak olur.
* Yıllık sıcaklık ortalaması 3-5 °C dir.
* Yıllık sıcaklık farkı 40-50 °C ye kadar ulaşabilmektedir.
* En fazla yağış ilkbahar ve yaz dönemlerinde düşmektedir. Karasallık
arttıkça yağışlar yaz mevsimine kaymaktadır. Ör. Erzurum –Kars
bölümünde olduğu gibi.
* En az yağış kışın düşmektedir ve kar şeklindedir.
* Yıllık yağış ortalaması 500-600 mm civarındadır. 
8- STEP İKLİMİ
Görüldüğü yerler: Sıcak ve ılıman kuşak kara içlerinde görülür.
Yurdumuzda İç Anadolu Bölgesinde ve Ergene Bölümünde görülen
karasal iklim buna örnektir.

Özellikleri:
* Yazlar sıcak ve kurak , kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer.
* En fazla yağış ilkbaharda, en az yağış yazın düşer.
* İlkbaharda görülen yağışlar genelde konveksiyon yağışı şeklindedir.
* Yıllık yağış miktarı 250-350 mm civarındadır.
* Bitki örtüsü ilkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz başlarında kuruyan
küçük boylu ot topluluğudur. Buna step (bozkır) bitki örtüsü denir.
9-TUNDRA İKLİMİ 
Görüldüğü yerler: Sibirya, İskandinavya Yarımadasının
kuzeyinde, Kanada’nın kuzeyinde, Grönland adasının kıyı
kesimlerinde görülür.

Özellikleri:
* En sıcak ay ortalaması 10 °C yi geçmez. Kışın sıcaklık –30,
-40 °C’lara kadar iner.
* Toprak yılın büyük bir kesiminde donmuş haldedir. Sadece
yazın sıcaklığın artması ile toprağın üst kısmındaki buzlar erir ve
bataklıklar oluşur.
* Yıllık yağış miktarı 200-250 mm civarındadır.
* Bitki örtüsü yosun ,ot ve cılız çalılıklardan oluşan Tundra bitki
örtüsüdür. 
10-KUTUP

Dünyanın sürekli olarak karlar ve buzlarla kaplı olan kutup


bölgelerinde görülen iklim tipidir. Kuzey Kutbu çevresinde Grönland
Adası’nın iç kısımlarında ve Antarktika’da etkilidir.
   Sıcaklık ortalaması bütün yıl boyunca 0°C nin altındadır. Sıcaklık,
çoğu zaman -40°C ye, hatta daha altına iner.
  Yıllık sıcaklık farkı 30°C dolaylarındadır. Güneşlenme süresi çok
uzun olmasına rağmen sıcaklık yükselemez. Çünkü güneş ışınları yıl
boyunca bu bölgelere eğik açılarla gelir.
      Sıcaklık düşük olduğundan buharlaşma ile atmosfere karışan nem
azdır. Dolayısıyla yağışlar son derece az ve her zaman kar şeklindedir.
Ortalama yağış yıllık 200mm civarındadır. Bu sebeple kutup iklimine
soğuk çöl iklimi de denir.
       Zemin buzlarla kaplı olduğu için bitki örtüsü yoktur.
-Kutup çevrelerinde 70-90 paralelleri arasında görülür.
-yer daima kar ve buzla kaplıdır.Kalıcı karın alt sınırı sıfır metreden
başlar.
-Sıcaklı 0 C’nin altındadır.Akarsu, toprak ve bitki örtüsü yoktur.
EKVATORAL YAĞMUR ORMANLARI

Ekvatoral iklim bölgesinin doğal bitki örtüsüdür.


Çok sık oldukları için balta girmemiş
ormanlar olarak da adlandırılır. Bu ormanların
görüldüğü yerler her mevsim yağışlı olup yıllık
yağış miktarı 2000 mm'nin üzerindedir.
Bitkiler, yıl boyunca yeşil kalırlar. Bitki türleri
bakımından çok zengin olan ormanda ağaçların
boyu 50-60 metreyi bulmaktadır.
MUSON ORMANLARI

Muson iklim bölgesinde görülür. Bu ormanların


görüldüğü yerlerde yıllık yağış miktarı
2000 mm civarındadır. Yağışların % 85'i
yazın görüldüğünden yaz aylarında yeşillenen
bu ormanlar, kışın yapraklarını döken
ağaçlardan oluşur. Çok sık ve gür oluşları
bakımından
ekvatoral yağmur ormanlarına benzerlik
gösterir. Buna karşılık türce fakir olmalarıyla
onlardan ayrılır. Muson ormanlarının
tipik ağacı teak ağacıdır.
ORTA KUŞAĞIN KARIŞIK ORMANLARI

Orta kuşağın okyanusal iklim bölgelerinde


görülen bu ormanlar, geniş yapraklı ve iğne
yapraklı ağaçlardan meydana gelir. Bu ormanların
görüldüğü yerler her mevsim yağışlı
olup yıllık yağış miktarı 1000 mm'nin üzerindedir.
Bu ormanları oluşturan ağaçlar türce
çok zengin olmadıkları gibi boyları da ekvatoral
yağmur veya muson orman ağaçları kadar
fazla değildir.
TAYGA ORMANLARI

Sert karasal iklimin nemli alanlarında (60


enlemi çevresinde) görülen bu ormanlar, sıcaklığın
düşük olmasından dolayı iğne yapraklı
ağaçlardan oluşur. Bu ormanların görüldüğü
yerlere en fazla yağış yazın, en az yağış
kışın düşmektedir. Yıllık yağış miktarı 500
mm civarındadır.
MAKİ

Bodur ağaçlardan ve çalılardan (yabani


zeytin, defne, kocayemiş, mersin, keçiboynuzu,
zakkum, süpürge çalısı, kermes meşesi)
oluşan makiler Akdeniz ikliminin bitki örtüsüdür.
Daima yeşil yapraklı olan makiler kuraklığa
dayanıklı oldukları hâlde soğuğa karşı
fazla dayanıklı değildir.
SAVAN

Tropikal iklim bölgelerinde görülen uzun


boylu ot topluluklarıdır. Geniş alan kaplayan
savanlar içerisinde kurakçıl nitelikte tek
tek ağaçlara veya ağaç kümelerine de rastlanır.
Savanların görüldüğü yerlerde yazlar
yağışlı, kışlar kurak geçmektedir. Ortalama
yıllık yağış miktarı 1500 mm civarındadır.
Yaz yağışlarına bağlı olarak yeşeren bu otlar,
kış mevsiminin kurak geçmesinden dolayı
sararır.
BOZKIR(STEP)

Orta kuşağın yarı kurak iklim bölgelerinde


görülen seyrek ve cılız ot topluluklarıdır.
Steplerin görüldüğü yerlerde yıllık yağış
miktarı 250-400 mm arasındadır. İlkbahar
yağışlarına bağlı olarak yeşeren bu otlar
yaz kuraklığından dolayı sararır. Step
bölgesinin esas bitkisini; kökleri derine
inmiş kurakçıl otlar oluşturmaktadır. Bunların
başlıcaları yavşan otu, üzerlik otu,
geven, yumak, çoban yastığı, kekik, adaçayı
ve sığır kuyruğudur.
ÇAYIR

Orta kuşak karasal ikliminin yarı nemli


sahalarında veya yüksek dağlarda görülen
ve yaz boyu yeşil kalan, bozkırlardan daha
gür ot topluluklarıdır. Yazların serin ve
yağışlı geçmesi, çayırların yeşil kalmasını
sağlamaktadır. Orman üst sınırından sonra
yetişen çayırlara, dağ çayırları (alpin çayırları)
da denilmektedir.
TUNDRA

Tundra iklim bölgesinde görülen soğuğa


dayanıklı otsu bitki topluluklarıdır. Bunlar
kısa ve serin geçen yaz döneminde yeşerirler.
Tundra alanlarında yıllık yağış miktarı
200-250 mm dolayındadır. Sıcaklık yetersiz
olduğundan ağaçlara rastlanmamaktadır.
ÇÖL BİTKİLERİ

Geniş kum örtüleri veya kayalıklardan


oluşan bu bölgelerde yıllık yağış miktarı
200 mm'nin altındadır. Çok seyrek olarak
dağılmış bulunan kurakçıl otlar, çalılar ve
kaktüsler en yaygın bitki türleridir. Ayrıca
yer yer hurma ve palmiye ağaçlarından
oluşan vahalar da yer almaktadır.

You might also like