Nüsret Kesemenli

(Qazax, 29 Aralık 1946)

Yusuf oğlu Nusret Kesemen, Kazak ka- olarak çalışmıştır.

sabasında bir işçi ailesinin çocuğu olarak doğdu.
Orta öğrenimini Kazak'da tamamladıktan sonra
Baku'ya gelerek Azerbaycan Devlet Üni-
versitesi'nin Gazetecilik Fakültesini bitirdi (1966-
71).
Edebi ilgileri öğrencilik yıllarında başlamış,
ilk şiir kitabı 'Sevirsense' 1971'de yayımlanmıştır.
1978-85 yıllan arasında Azerbaycan Yazarlar Bir-
liğinde danışman olarak çalıştı. Daha sonra, Cafer
Cabbarlı adına Film Stüdyosu'nda baş redaktör
Nesli içinde, içtimaî meşelere derin ilgisi, millî
şiirlerinin çokluğu, bayat hadiselerine uyanık ve
tenkitçi yaklaşımı ile belirir.
Başlıca eserleri:
Sevirsense, Bakı, 1971; Gözlerimin qarası,
Bakı, 1975; Özüme benzediyim günler, Bakı, 1979;
Gümüş yuxular. Bakı, 1981; Teklİkde danışaq,
Bakı, 1983.

ŞİİRLER

(Çeşitli kaynaklardan seçmeler)

SARİ GELİN Yollarımı qar alıbdır.

"...Seni mene vermezler" Bir sebebi var, alıbdır.
Xalq mahnısı İlk mehebbet mektublan
Saçın kimi saralıbdır,
Ümidimi qopardılar, Sarı gelin.
Güneşimi apardılar1. Bir Şimşeyem, çaxammıram3,
Üreyine baxan olsa Bu besretden çıxammıram.
Meni orda tapardılar2. Qızılgülden indmişem.
Sarı gelin. Sarı güle baxammıram,
Sarı gelin.

1. götürdüler 2. buldular 3. çakamıyorum

 YUMUD, BENÖVŞEM, YUMUL. Bir tüt6 çiçek - gözlerimdir, baxacaq.
Zirvelere, izlerimdir, çıxacaq.
Dağlara gün düşübdür, Bir bulağa qoşularaq axacaq
Açıl, benövşem, açıl... Qapamayın gözlerimi, amandır!
Xalq mahnısı
Ulduzlara qoşularaq her gece -
Hava yaman sazaqdı, Dönecekdir göy üzünde nergize.
Güneş senden uzaqdı, Ana yurdum gözelliye sergise
Bir ac quzu meleyib Qapamayın gözlerimi, amandır!
Sene boylandı2, baxdı;
Yumul, benövşem, yumul.
Çemenlere iz düşür,
Bir deyil ki, yüz düşür
Niye senin payızın HEQİQET
Her çiçekden tez düşür;
Yumul, benövşem, yumul. Heqiqeti pıçıltıyla7 dediler
Haylı-küylü8 yalanların içinde.
Göyde bulud görünür, Heqiqeti daim başda gördüler,
Bulud qara bürünür Oda düşüb yananların içinde.
O dağda bir duman var
Sene teref sürünür; Yeri düşse qum göyerer9, daş çıxar.
Yumul, benövşem, yumul... Bir doğruyla nece yalan boş çıxar,
Qalarsan baxa-baxa, Bacarırsan heqiqetle baş çıxar
Kağız gül senden baba Heqiqeti dananların10 içinde.
Arı yaman çoxalîb
Gülü de sancır daba; Sen doğru de, söylenmemiş başqası,
Yumul, benövşem, yumul. Sökülecek yalanların maskası11,
Qiymeti de artıq12 olar daş-qaşm13
Ömrün birce hef tedir, Köbne, nimdaş14 palanların içinde.
Etrin min cür bebdedir
İndi sevgili üçün Sovrulacaq15 bir gün hederi yalanlar,
Beş qerenfil debdedir3; Öz xeyrini ancaq güder yalanlar,
Yumul, benövşem, yumul.
Ölülerle ölüb geder yalanlar,
Yum gözünü, çen görme4, Doğru yaşar qalanların içinde.
Vaxtsız gelen qem görme
Dünya yaman qarışıb Yalan deyib, gizli-gizli öyüyüb17,
Men göreni sen görme; Her yalancı teselliye keyiyib18,
Yumul, benövşem, yumul!... Doqquzaylıq bir beqiqet böyüyüb
Saçlarını yolanların içinde.
QINAMAYIN GÖZLERİMİ... Men könlümü heqiqete vermişem,
Qapısını açıq görüb, girmişem
Vaxtlı-vaxtsız bir ölümdür, gelecek, Heqiqeti men teze~ter görmüşem,
Boğub meni qeh-qeh çekib gülecek. Ömrü-günü solanların içinde.
Açıq qalan gözlerimse görecek.
Qapamaym gözlerimi, amandir. Kölgesinde mahal yığar qoca tut,
Sen üzünü doğru üçün borca tut,
Baxacağam yurdumun dan üzüne5, Heqiqetin bayrağını uca tut
Tarixinde qunıyan qan izine, Yalan deyen nadanların içinde.
Gözüm döner bir tufan1 denizine.
Qapamayın gözlerimi, amandır!

1. kapan 2. boynunu uzatıp 3. adettendir 4. duman görme 5. şafak vaktine b. çeşit 7. fısıltıyla 8. gürültüler 9. yeşillenir 10. inkâr
edenlerin 11. maskesi 12. çok 13. kıymetli taşların 14. eskimiş 15. dağıtılacak 16. anlamsız 17. midesi bulanıp 18. hissizleşip
QAYITMA1 E'TİRAF

İndi ki, gedirsen son bahar kimi, Ömür-gün yoldaşıma

Qayıtma geriye durnalar kimi,
Yaşa zirvelerde, yaşa qar kimi, Fikirli gelirem,
Çevrilib yağışa, sele qayıtma Dalgın gelirem,
Qayğılı gözlerin çekir şeklimi,
İllerim nahaqdan2 ötdü3 seninle, Be'zen gec gelirem.
Demirem ömür-gün bitdi seninle, yorgun gelirem
Geldin,, neğmelerim getdi seninle, Bitirsen qapıda benövşe kimi...
İndi qemli öten tele4 qayıtma Belke min suçumu bilmisen menim,
Birini üzüme vurmamısan heç.
Sen geldin ömrüme duman, çen kimi, Eyhamla üzüme gülmüsen menim,
Yaşarsan saçıma düşen den kimi, Birce yol üzüme durmamısan heç.
Barı bundan bele yaşa men kimi
Qoxlayıb atdığın güle qayıtma Her kes taleyile gelir heyata;
Demirem, üreyi yumşaq olmuşam,
Decelb balalara mülayim ata,
HARDAN BİLEŞEN Seninçün en decel uşaq olmuşam.
Hele eniş-yoxuşlu Sensen dağlar kimi sebrle dözen7,
Yollar yormayıb seni. Belke tereddüdle çox döyüşmüsen.
Bir benövşe namine İsti8 bir sevgiden yazmışam be'zen,
Gezmemisen çemeni, Soyumuş çayımı sen deyişmisen…
Özün körpe çiçeksen
Nece duyasan meni, Üzümde kederden bir iz görende
Hicranın ağrısını Şirinim olmusan,
Gormemisen hele sen, Acım olmusan,
Mehebbetin qedrini Oohumdan”, tanışdan pis üz görende
Axı, hardan bileşen. Sen anam olmusan,
Bacım olmusan.
Sene xatire deyil Bir kövrek10 şe’rimden gözlerin dolub.
Düşen yarpaq, solan gül. Ne deyim,
Geceler oyaq qalıb Özgeden çox yazıb qelem,
Gözü yaşla dolan gül. Ne qeder düyünlün günümüz olub,
Dünya hele senindir Düyünlü qaşını görmemişem men…
Oyna, şadlan, dolan, gül. Bir elin metbexde
Bu heyatı özgede Qabda-qaşıqda,
Gormemisen hele sen Bir gözün istide, tütsüde olub.
Mehebbetin qedrini Bir elin beşikde
Axı, hardan bileşen. Oğul-uşaqda,
Bir gözün hemişe üstümde olub.
Her kederi, her qemi Yollar çapraz-çarpaz,
Üreye salmamisan, Yollar qanşıq…
Birce kelme cavabçün Gece yol gelirem qulağı sesde,
Nigaran qalmamısan, Bizim pencereden süzülen işıq –
Birine könül verib Gözünün nurudur yolumun üste.
İztirab almamısan. Fikirli gelirem,
Bu könüllü ezabdan Dalgın gelirem,
Xebersizsen hele sen, Qayğılı gözlerin çekir şeklimi.
Mehebbetin qedrini Be’zen gec gelirem,
Axı, hardan bileşen... yorgun gelirem,
Bitirsen qapıda benövşe kimi…
1. dönme 2. haksızlıktan 3. geçti 4. tuzağa 5. uyanık 6. yaramaz 7. tahammül eden 8. sıcak 9. arkadaştan 10.
hazin I I . Zor