Musa Yaqub

(İsmayıllı, 16 Mayıs 1937)

Musa Yaqub, İsmayıllı kasabasının Buynuz
köyünde doğdu. Goyçay Pedagoji okulunu bitirdi.
Tircan köy ortaokulunda öğretmenliğe başladı
(1957-1958). Boynuz köyü ilk ve ortaokullarında
öğretmenlik ve yöneticilik yaparken, Azerbaycan
Devlet Universitesini dışardan bitirdi (1968-73).
O yıl Bakû'ye göçtü ve Azerbaycan Dergisi'nin
redaksiyonunda çalışmaya başladı. Daha sonra İs-
mayıllı'ya dönerek (1978) 'Zehmetkeş' gazetesinde
redaktörlük yapmaya başladı. İlk şiiri 'İki qelb, iki
dünya' 1957'de yayımlandı.
Çağdaş Azerbaycan şiirinde çevre fikrinin
gelişmesinde, tabiat lirizminin felsefi boyut ka-
zanmasında onun yeri vardır. Dili berrak, ilhamı
zengindir.
Başlıca eserleri:
Yarpaqlar oxuyıır, Bakı, 1966; Menim ka-
inatım, Bakı, 1973; Üzü beri baxan dağlar, Bakı,
1977; Yaxşı kî, sen varsan, Bakı, 1979; Bir sim
üste, Bakı, 1983; İki qelbin ışığı, Bakı, 1985.

ŞİİRLER
(Çeşitli kaynaklardan seçmeler)

BU DÜNYANIN QARA DAŞl GÖYERMEZ1

Leyleklerin çöp yuvası boş qalıb, O gülyanaq benddir bir xoş baxışa
Bahar gedir, payız gelib, qış qalıb. Körpe budaq el açıbdır yağışa.
Göy çemende ocaq yanıb, daş qalıb. Min baharın herareti yığışa2.
Bu dünyanın qara daşı göyermez. Bu dünyanın qara daşı göyermez,

Ne bu ocaq közeresi, sonesi. Ot göyerdib o çığırım3, o izim,

Ne o günler bir de geri dönesi... Tufanlanıb çalxalanmaz denizim.
Qem eleme, könlümün bir denesi, Daha menden sevgi umma, ezizim,
Bu dünyanın qara daşı göyermez. Bu dünyanın qara daşı göyermez.
l..yeşermez 2.. toplansın 3. haykırışım
 Araz boyu çox me'nalar sezmiş em. Qoyma yalanımız qalxsın ayağa,
Ele bilme ellerimi üzmüşem1. Hay deyirik, haya gelmirik, qağa17
Üreyime daş bağlayıb dözmüşem2 Sözü güleşdirib18, ehdi danmağa19,
Bu dünyanın qara daşı göyermez. Bir yallah senindir, bir vallah menim.
BU GÜLÜN... Yamanca ustayıq her ehriyatda,
3 4 Dosthıq şirnisi20 de dilimiz altda.
Ele pardaxlanıb , ele açıhb, Amma yaman güne elimiz altda
Ele işıqlanıb, ele saçılıb Bir silah senindir, bir silah menim.
Bıı gülün dünyadan xeberi yoxdur.
Ya bir sert baxışdan, bir aldanışdan.
Yalandan, riyadan xeberi yoxdur. Ömür tesellidi, ümid sabahdı,
İndi öz xeyrine çoxu agahdı.
Büllur leçey inden5 nur tökülür ki, Here dolanışa21 bir cür nigahdı,
Ele ferehlenir, ele gülür ki, Bir nigah senindir, bir nigah menim.
Bu gülün kederden xeberi yoxdur.
Bir qefil emirden, nakam ömürden, Orda bulanıq su hopur22 torpağa,
Meç geldi-gederden6 xeberi yoxdur. Burda üze çıxıb dönür bulağa.
Hele ki, vaxtımız var durulmağa,
Bahar hevesinden gelib heyrete,
Ele qurşanıb ki7, ilk mehebbete, Bir sabah senindir, bir sabah menim.
Bu gülün xezandan xeberi yoxdur
Talede tersine qelem tutandan, ÖYRETME23 ÖZÜNE, ÖYRETME MENİ
Ayrılıq yazandan xeberi yoxdur.
Taleyim qismeti rast saldı bizi,
Hele yanağında kepenek8 zeri9, Yolumuz hardasa qınlacaqsa,
İnandırmaq olmaz bu bexteveri10, İtireceyikse bir-birimizi,
Bu gülün özünden xeberi yoxdur, xatirem yadında qalmayacaqsa,
Bextin ters üzünden xeberi yoxdur Bu eller menimki olmayacaqsa,
Amma ne yaxşı ki, yoxdur xeberi. Bu teller menimki olmayacaqsa,
Sen allah, özüne öyretme meni,
TEREZİ11 Hicran qoxusuyla göynetme24 meni.
BİR GÜNAH SENİN.
BİR GÜNAH MENİM Elimi saçma öyretme bele,
Gözümü gözüne Öyretme bele
Bir gözü men eydim, bir gözünü sen, Üzümü üzüne öyretme bele.
Niye narazıyıq bu tereziden?..
Sen çeşme qurudan12, men ağaç kesen, Men bir az baharlı budat kimiyem,
Bir günah senindir, bir günah menim. Bir az da sadelövh uşaq kimiyem.
Bala anasına qovuşan kimi,
Bu süde su qahb here13 bir qaşıq. Leylek yuvasına yovuşan25 kimi,
Arını şekere dadandırmışıq, Eh, men de adama tez yovuşanam.
Bazarın yağı şor14, balı qarışıq
O metali senindir, bu metali menim. Sevgi ateşinden tez ahşanam,
Amma ki, sönmeyim çox çetin olur,
Söz söze gelende sen nefsi qıran, Sevgiden dönmeyim çox çetin olur,
Öyretme özüne, öyretme meni.
Men dünya malına göz yumub duran.
Amma ayrılıqda daşı da yaran, Belke gözlemirdik bu xoş görüşü,
Bir tamah senindir, bir tamah menim. Yaman qeribedir dünyanın işi;
Heç vaxt yollarında dayanmadığın,
Görürük bu silah vurmur hedefe, Heç hendeverinde dolanmadığın
Vurmur, ha atirıq mininci15 defe, Gelib birden sene ne şirin olur!
Elimiz dolaşib düşüb kelefe16, Ömrünün içinde ömür doğulur,
Bu el gah senindir, bu el gah menim Bu şirinim acı olacaq ise,
Bir qismet çiçeyim solacaq ise,
1. ümidimi kesmişim 2. dayanmışım 3. Öyle 4. canlanıp 5. taç yaprağmdan b. kalıcı olmayandan 7. öyle kendini kaptırmış ki 8. kelebek
9. altın tozu 10. talihliyi 11. terazi 12. kurutan 13. herkes 14. tuzlu 15. birinci 16. içinden çıkılmaz bir duruma düşüp 17. ağabey
18. boşu boşuna münakaşa edip 19. yenisini inkâr etmeğe 20 şekeri 21. geçirme 22. emer 23. alıştırma 24. incitme 25. yaklaşın
 Öyretme özüne, öyretme meni. BU SEVGİ YENİDEN AYILTDl MENİ
Könlümde yerin var qopmaz yerinden,
Bir ekiz leçeyi1. Hoca2 budağı O hansı bulaqdır gözünden içdim,
Ayırmaq olmursa biri-birinden, içiben bir sevda yoluna keçdim.
Meni de ayırmaq çetindir axı. Güya ki, dünyanı terk elemişdim.
Bu sevgi yeniden ayıltdı meni.
Öyretme özüne, öyretme meni:
Yox buna taqetim, yox buna tabım. Bir yaz çemeninin kuleyi8 oldum,
Elimi elinden üzmek ezabım. Bir açar qönçenint) gereyi10 oldum.
Sonra bu ezaba dözmek ezabım, O şehli bedenin köyneyi oldum,
Yoxsa da, könlünüm sınıqları3 var, Bu sevgi yeniden ayıltdı meni.
Hicranın köz basmış yanıqları var -
Meni derdlerimin ayaqları var - Ne qeder oxusan kitabı bitmez,
Harda olsa, gelib lapacaq meni. Sınağı, günahı, savabı, bitmez,.
Yaxıb-yandıracaq bu ocaq meni. Neşesi qurtarmaz, ezabıbitmez,
Gel meni özüne öyretme bele, Bu sevgi yeniden ayıltdı meni.
Elimi eline öyretme bele
Gözümü güzüne öyretme bele... Hardan uçub geldi payız durnas
Mürgülü11 bir gölün sındı12 aynası,
Torpağım oynasın, daşım oynasın
Bu sevgi yeniden ayıltdı meni.
MENİM SEVGİ TALEYİM4
Dünyadır o ala gözün me'nası,
Yerin çiçek naxışı, Çatmaz o menaya sözün me'nası.
Göyün şimşek çıxışı. Yaşa, şirin ömrün şirin dünyası
Sehranın yaz yağışı - Bu sevgi yeniden ayıltdı meni.
Menim sevgi taleyim.
Bahara uzanmış ağaç qoluyam,
Bağ yeri, bağban yeri, Alca budağı tek çiçek doluyam,
Derd yeri, derman yeri, Tepeden dimağa sevda yoluyam,
Taleyimin dan yeri Bu sevgi yeniden ayıltdı meni.
Menim sevgi taleyim.
HESRET ADASI
Ümidi bol, eşqi bol,
Xeyr tanrım, sen var ol! Men seni perişan qoyııb gelmişem
Seadete geden yol Payız güneşinin şüası kimi,
Menim sevgi laleyim. Yeqin çatmaz13 sene yalvarışlarım
Bendenin tanrıya duası kimi.
Qızılgüller telinde,
Bir ağ atın belinde, Men seni perişan qoyub gelmişem
Ayağı nur selinde Sahibsiz bir keklik yuvası kimi.
Menim segi taleyim. Ruhumda bir qerib nida sızildar
O ana kekliyin nevası kimi.
Henıişe agah ömrüm,
Yanğıs ömrüm, ah ömrüm, Men seni perişan qoyub gelmişem,
Yaşa ateşgah ömrüm - Buludlu göylerin havası kimi.
Menim sevgi taleyim. Menim sinem dolub, gözlerim dolub
Daşacaq sebrimin kasası kimi.
Hicranlarda, sınaqda6
Ümid eli çiraqda7, Men seni perişan qoyub gelmişem
Gedir menden qabaqda - Yaylağın boş qalan obası kimi
Menim sevgi taleyim. Terki-dünyalıqda könlüm daralıb
O sair Lelenin koması kimi.
1. taç yaprağını 2. dalı 3. kırıkları 4. bahtım 5. büyük hasret 6. sınavda 7. ılıkta 8. rüzgârı 9. goncanın 10. gereği 11. yan uykulu
12. kirildi 13. yetişmez
 Men seni perişan qoyub gelmişem Ne bilim adı var, eriyen qarın,
Bir gölün sonuncu senası kimi. Ne bilim bir adla yarar min ocaq.
Könlümün göz düşen xah saralmış "... ve başqalarında" iten adların
Daşda ildırımm1 xınası2 kimi. Bilmirem taleyi nece olacaq.

Men seni perişan qoyub gelmişem ÇATARM1

Sen orda bir hesret adası kimi.
Men burda könlümü söküb-tökmüşem Elçatmazbilmişem seni hemişe,
Ballarda bir daşqın3 xatası kimi. Senin gül zirvene elim çatarmı n?
İsti baxışına, şirin lehçene
Şe'rim yetişermi, dilim çatarmi?
... VE BAŞQALAR1
Bu kövrek sevdaya uyası olsam,
Yazda güller açar, lale, gülqotaz4, Seni könlüm dolu duyasi olsam,
Qerenfil, benövşe5 ve başqaları. Yolunda bir ömür qoyası olsam,
Dünyada dağlar var, Himalay, Buna ömrüm yeter, ilim çatarmı?
Qafqaz, Boylanar Güneşe ve başqaları.
Senitek bir ümid çırağım olsa,
"... ve başqalarında" qaldı ağ, qara, Gül beden, bir qönçe dodağım olsa,
Nece çiçek adı, nece dağ adı. Dünya başdan-başa gül bağım olsa,
Dili ki, öyretdik eyni adlara, Sene verilesi gülüm çatarmı?
"Başqaları" eceb can qurtarandı.
Ömrümün payızı bendi bağlayan,
Bir dünyada yaşar doğmalar, yadlar Men bir quru çayam daşı ağlayan.
Here öz yerini tutaydı barı... Sen bahar deryası coşub-çağlayan,
Menimçin en eziz, en doğma adlar Senin denizine selim çatarmı?
Seninçin ne olar? -... ve başqaları.
Torpağı, ağacı sinesi dağ-dağ,
Nece sadalayıb6 getirek yada, Min iller uzunu yanan bir ocaq.
Göylerin ki, min-min seyyaresi var. Bir de alovunda12 birlikde yansaq,
Bu var ki, en parlaq bir ulduzu da Tabım13 bu yangıya, bilim, çatarmı?
"... ve başkalarında" gizletmek olar.
Kimdi bu yazını tersine yazan?!.
Hünerçin doğulan insan ki, vardır, O hansı sevgidir yolları asan?
Qanında od olsun, canında teper7 Men yansam, sen buna mehel qoymasan
Belke de bir teber yaşayanlardır Gören harayıma ölüm çatarmı?
"... ve başkalarına" adı düşenler.
Gör kimi bilmişem özüme yaxm,
Meni saymazların ağrısı canda, Eh, menim bu sevgim ne bilmez oldu.
Saxladım könlümde giley-güzarı8; Ümid üfüq kimi gözüme yaxın
Hemişe adıma növbe çatanda -Ne qeder yol geldim, elyetmez oldu.
Bir söz eşitmişem: "...ve başqaları".
Yox, daha könlümü açıb sabaha,
O adlar layiqdir düşüb dastana, Dan üzü bu yolu tutmağım olmaz.
Ad var ki, üstünde kölgeler qalır. Ne ümid sabahım açılar daha,
Tek-tek adlarımız qalsm bir yana, Ne de o üfüqe çalmağım olmaz.
"... ve başkalarında" ölkeler qahr.
Kimdi bu yazını tersine yazan?!
Birinin ulduzu yanıb parladı, O hansı sevgidir yollan asan?
Birinin ulduzu sozalar0, batar. Men yansam, sen buna mehel qoymasan
Ali meclislerde millet var adı Gören harayıma14 ölüm çatarmı?
"... ve başqalarında" mürgüler, yatar
Gör kimi bilmişem özüme yaxm,
Kiminin ad-sanı okean10 dibinde, Eh, menim bu sevgim ne bitmez oldu.
Kiminin şöhreti ulduza çatar. Ümid üfüq kimi gözüme yaxın -
Ne qeder yol getdim, elyetmez oldu.
1. yıldıranın 2. kınası 3. sel 4. gül püsküllü 5. menekşe mi 6. isim isim sayıp 7. gayret S. hoşnutsuzluğu 9. solar 10. okyanus 11. dilim yeter
12. alevinde 13. gücüm 14. imdadıma
 Yox, daha könlümü açıb sabaha, Burda her yamacın çiçekdir daşı,
Dan üzü bu yolu tutmağım olmaz burda her çiçeyin şehdir göz yaşı.
Ne ümid sabahım açılar daha, Burda şeh damlası bir üzük qaşı7,
Ne de o üfüqe çatmağım olmaz. Her qaşın qızılı8 qurşağı9 vardır.

Burda serer düze laler xah,

Yangısı ne olar bir alışqanın?
Böyük ümidlerle müdrikem, pirem.
Ümidsiz olanda
Bir qarışqanın
Zerre yükünü de çeke bilmirem.
Var güney çiçeyim, quzey qarım da,
Gülümden üzüne çilener1 bahar.
Ümidsiz olanda
Balalarım da
Birden gözlerimde yazıqlaşırlar2.
Burda her xalının qara bir xall.
Her xalda şirin bir şair xeyah,
Burda her xeyalın oylağı10 vardır.
Burda qayaların daşdır suvağı11,
Burda her daş üste qartal caynağı12.
Caynaqlı her daşın bir buz bulağı
Burda her bulağın qonağı13 vardır.
Harda bu saydığım gozellik olsa,
Orda Azerbaycan torpağı vardır.

Ümidsiz olanda
dereni, yalı3
çen4 tutur,
zirvenin yolu görünmür. BEYTLER
Böyüyür gözümde lalenin xalı,
Ne qeder baxıram alı görünmür.
Çapdi14 göyün qır atları, od yandırdı buludları,
Ümidsiz olanda
Nemiş15 düşdü, şehotları sırğalandı16 qulağından.
köksümde bir an
Saxlaya bilmirem boş üreyimi, -
Tavanda bir otdan asılı qalan Başım üsten koç, ey bulud, öten durnam, meni unut,
Sahibsiz qaranquş5 yuvası kimi. Tekqayada biten palıd17 mismarlanıb18 ayağından,

Durnalar semaya yazar xettini, Derelerin ağzı körük, dağlar ulu, dağlar böyük,
Torpaqda sürüner ümidsiz qanad.
Şelaleler hörük-hörük19 keçir demir darağından.
Men heyat qedrini, ümid qedrini
Ümidsiz olanda bilmişem, heyhat!
Öz yuvamda pervaz idim, göylerde de qalmaz idim,
1975 Bu dağlarda hemraz idim, heyf, uçdum qucağından.

Ne hal varsa tebietde, tapdım20 onu seyahetde,

TORPAG Rehmdiİem mehebbetle, keçmişem haqq-nahağından21.
Burda her meşenin min bir ağacı,
Burda her ağıcm yamyaşıl tacı, Bir gün elden düşsem uzaq, fikrim oyaq22, beden torpaq,
Burda her tac üste sarmaşıq saçı, Bil, ellerim yarpaq-yarpaq tutub çinar budağından.
Her saçın külekden darağı vardır.
Torpaq olub ilkin andım, men pervane-veten oldum,
Burda her budağın şeyda bülbülü, Ya bir yanıb kül olmadım, ya doymadım çırağından.
Burda her bülbülün qönçe bir gülü,
Burda her qönçenin yaşıl bir tülü,
Her tülün xırdaca6 saçağı vardır.

1- dökiüür 2. mazhımlaşırlar 3. yiüksek tepeyi 4. şiş 5. kırlangıç 6. zarf 7. yüzüğün üzerindeki kıymetli taş 8. altın renkli 9. kuşağı
10. geniş düzlüğü 11. sıvası 12. pençesi 13. misafiri 14. hızla koştu 15. nemli 16. küpe taktı 17. palamut ağaa meyvesi 18. bağlanmış
19. örgü örgü 20. buldum 21. hakb veya haksızlığından 22. tıy.onık
 Gördüm yol ayrıcında, bu süfahi daşdı, Ne aydan, ne ilden hesab götürmez
Yeqin yol geden deyib daş yoldaşla adaşdı. Min bele yatışla vaxtı ötürmez14
Dünyanın bir ucu toy, bir ucu da savaşdı, Göyün soltanlığı, yerin xanlığı,
İlahi, men bu daşı götürüm, götürmeyim? Dünyanın en böyük arxayınlığı15,
Ömrün sonsuzluğu yatır ele bil.
Bir derya sularında yüküm olacaq ise Deyirem, bele bir daş yuxuluya
Bir sehra küleyinde çekim olacaq ise, Belke çay laylası heç gerek deyil.
Şeytan üçün tüfengim, çengim olacaq ise
İlahi, men bu daşı götürüm, götürmeyim? Bir şirin rö'yadır başdan-ayağa,
En uzun sükutdur enib torpağa,
Bir el yetmezliyinde belke mene kömekdi1, En derin yuxudur,
Budaqda ruzum olsa bir qanş boy demekdi. derinden derin:
Yerim cennet bağışa daş neyime gerekdi. Torpağın en neheng kölgesi yatır,
İlahi, men bu daşı götürüm, götürmeyim? Vehşi qartalların, dağkekilleri16
Qayalı-qançaqlı ölkesi yatır,
Özümle ne döyüşüm, özümle ne vuruşum? Ayilmaz,
Burda köhne izlerin çığırı ot, yeri şum2, min defe harayla, bayla,
Daha bu yoldan geri dönen yox ki, soruşum, Lap belo üstünden lop-tüfengle köç.
İlahi, men bu daşı götürüm, götürmeyim? Ye'ni bir seherin açılmasıyla
Bu neheng uygudan ayılarmı heç?!
Saxlamaq da çetindi, aparmaq da azardı,
Tale bu bilmeceni gören nece yazardı?. Bu şirin yatışdan gelib hevese,
Bu nece gel-getdi bes, ah bu nece bazardı, İsterem men de bir dincelem, yatam.
İlahi, men bu daşı götürüm götürmeyim? Bu böyük yuxunun önünde neşe
Kiçik yuxusundan utanır adam.
"Ömrümün sarayından günde bir kerpiç düşer", Yecıin ki, nehengler bele dinceler,
Min bele kerpiç düşe, torpağa ne güc düşer. Belke de ucalıq bele dinceler17...
Ömrün karxanasında belke bir az gec bişer Dağlar ne qeribe olur geceler.
İlahi, men bu daşı götürüm, götürmeyim?
YAXŞI ADAMLARİ QORUYAQ GELİN
DAĞLAR QERİBE3 OLUR Yaxşı adanılan qoruyaq gelin -
GECELER... Yaxşılıq kövrekdir bir duygu kimi,
Her cüre te'neye18 dözüb dayanmaz,
O nedir, üfüqe qar düşüb ele, Yamanlıq murdarçaıg çubuğu kimi
Bu cuna4 göylerden asılıb qalıb. Ne qeder eyesen yene de sınmaz20.
Girib ünsiyyete qaranlıq ile
Dereler ucalıb, zirve alçalıb, Yaxşi adamları qoruyaq gelin,
Kahalar5 etrafa qaranlıq eler, Pislik harda olsa, girecek göze,
Dağlar ne qeribe olur geceler. Üzünde tebessüm,
dişinde zeher.
Birce qarşılıqda zulmeti qırıb, Yaxşiliq qapıda de'vet gözlese,
Bir şınm6 qar tutub dağ yarğanını7. Pislik yol gözlemez,
Sanki çadrasını8 ildırım cırıb9, bacadan girer.
Pambığı10 çıxıbdır daş yorganını.
Çaylar qaranlıqda -beyaz küçeler, Yaxşı adamları qoruyaq gelin;
Dağlar ne qeribe olur geceler Pisliye ne var ki, o qezeb, o kin
Bozardıb üzünü qarda, sazaqda21,
Üfüqden-üfüqe qara bir neheng Çölde yovşan22 olub yasaya biler.
Uzanıb yer çarpayısına11. Meydanı boş qoyub lap dar ayaqda
Qorxuram Kolda dovşan olub yasaya biler.
Yuxudan oyana hövlnak12, Ağaç koğuşunda, daş çatdağında23,
Göyde tufan qopa, çarpayı sına13.
Belke de yuxusu felekden geler,
Dağlar ne qeribe olur geceler
1. yardımdı 2. sürülmüş toprak 3. hayret verici 4. tül gibi İnce 5. mağara oyukları 6. çizgi 7. vadisini 8. çarşıfını 9. yırtıp 10. pamuğu
11. karyolasına 12. korku içinde 13. kırıla 14. geçirmez 15. rahatlığı 16. başındaki tüyleri 17. dinlenir 18. her Kir azara 19. bir çeşit bitki
20. kırılmaz 21. kuru soğukta 22. keskin kokulu bitki, yavan otu 23. çatlağında
Lap Ay sahrasında, lap Ay dağında GÜR MENİ HAYANA GETİRDİ BU YOL
Sürüne-sürüne yayaya biler.
Gör meni hayana getirdi bu yol,
Bezen tikan olubgül leçeyine
Bir de tezelenib güldü heyatım.
Bürüne-bürüne1 yasaya biler.
Sağ ol, a dağ çayı, a yaylaq, sağ ol,
Bedxahliq ne qeder özünü yorsa, Burda bir anımı bir il yaşadım.
Yene de yaxşılıq meydanı gendir2.
Ne qerib alova bürünüb o dik,
Bu var ki,
Qayrnaq çiçekleri yanır zer kimi.
düzlüyün bir yolu varsa,
İlahi, biz nece bextevermişik!
Eyrilik yolunun haçasi3 mindir.
bu dağlar, dereler bizimkidimi?
Yaxşı adamları qoruyaq gelin;
Ye'ni biz de varıq.
pusquda4 duranlar yaşar birteher,
Dünya da varım?
Füret de axtarar olsa can üsle
Bu baxan gözler de bizimkidimi?
Gödelek5 yıxılmış ağaç gözleyer,
İlahi, biz nece bexlevermişik!
Ki, bitib dikelsin yıxilan üste.
Yaxşı adamları qoruyaq gelin;
Konul, her ömürden sen xeberdar ol,
Bedxah niyyelleri, Eyri nezeri
O palıd babamdır, bu şin yoldaşım.
Düzlük qorxusuyla öldürmek olar.
Ağacım, yamacını, göy meşem, sağ ol,
Dişlerinde zeber(ı gezdirenleri
Burda bir anımı bir il yaşadım,
Yarpız7 qoxusuyla öldürmek olar.
Bîr allah laxtıdır o quzey, güney,
Deme ki, çiçekler queaq-qucaqdır,
Burda tebietin işi ne düzdür.
Qanqallars nece var yaşayacaqdır.
Qezeb deyilen şey, qeyd deyilen şey
Yulğunlar<f nece var yaşayaeaqdır,
Yoxdu bu dünyada, efsane sözdür.
Zerif çiçekleri qoruyaq gelin,
Temiz ürekleri qoruıyaq gelin.
Lalem, yolum üste bir de çıraq ol,
Bu çıraqhı döşde qoy şehe batım.
O MEN ELE MEN ÖZÜMEM...
Ümidle yaşayan benövşem, sağ ol
Bir az ömür sürüb xeyli yaşadım.
Vaxt var iken yetmedim o murada,
Gül içinde çaşıb qaldım10 çemende
Qapqara buluddan ağ yağış yağa.
Sebv eledim, men qalmışam piyada,
Görün bu süzgeci, o saf bülluru
Öz arzumu mindirmişem semende.
,Orda bulartıq su hopur torpağa,
Burda üze çıxıb axır dumdum.
Başım üste bir tayacıq11 buluddu,
Öten durnam daha meni unutdu. Bele durulduqca duruldu kefim,
Şeh otlan köyneyini12 qurutdu, Çimdi1'1 şefeqlerde arzu qanadım.
Al güneşin tellerini emende. Sağ ol, a torpağım, a yaşıl evim,
Burda bir anımı bir il yaşadım.
Çox geminin küleklenib yelkeni,
Bu dünyanın çox uzundur örkeni13. Qara üreyin de xoş damarını
Hörüyünü14 qırıb qaçan ürgeni Burda bir meh ile ayıltmaq olar.
Bir tük15 ile vaxt salacaq kemende. İnsan alt-üst eder çox qerarını.
Günahlar yolundan qayitmaq olar.
Şah dağının başı salamat deyil,
Piyada dağ ne şah, ne de mat deyil, Sağ ol, temiz ömür, var ol, temiz yol, -
Şe'rimdeki lirik menler yad deyil Ey mavi zümzüme, ax, daim var ol...
O men ele men özümem bu mende.
İyul,1983. Maral17 talaşında gülen çemenim,
Yaşa yeherıs qayam, - var ol, daş atım.
Sağ ol, ey qismetim, möhlet verenim,
Bir az ömür sürüb xeyli yaşadım...

1.Örtüne örtüne 2. geniştir 3. dalı 4. pusuda 5. kısa 6. zehir 7. güzel kokulu bir bitki (yarpuz) 8. deve dikenler 9. küçük salkım
şeklinde çiçekleri olan bitki 10. ne yapacağımı bilmeyip kaldım 11. küme 12. gömleğimi 13. ipi 14. Örgümü 15. tüy 16. yıkandı
17- ceylan İS. eyer.
 KARVAN, GÖTÜR MENİ APAR ÖZÜNLE BU PAYIZ

S.Hacıbeyovun "Karvan"ına Otaqda yaznuram bu şe'rimi men,

Yapışıb payızin titrek elinden
Karvan, götür meni apar özünle, Qızıl bedenini sıxıb köksüme,
Bir sonsuz sehranın aydınlığında, Lap bele tepeden dırnağa kimi
Geclinı bir ebedi, mavi axmda... Payıza bürünüb yazdım şe'rimi.
Geydim libasını,
Ayağım altında xırçıldasın kum, gördüm barını5,
Zınqırov1 sesleri yayılsın aram, Atımı xezana sürdüm bu payız
Cehennem, qoy deve yerişi olsun, Ömrümün saralmış yarpaqlarını
Bilim ki gedirem, addımlayıram. Gözümle çox aydın gördüm bu payız.
Karvan, götür meni özünle apar, Gizli gelişini,
Başqa bir isteye can atmağım yox. pünhan işini,
Bilim lelesdiyhn2 menzil başı var, dağda yerişini6 gördüm payızın.
Amma bu menzile heç çalmağım yox. Özümde, ocaqda, torpaqda, suda
Min yol aram-aram qoy düşsün axsam, çixış-girişini gördüm payızın.
Günbatan qarşımda yandırsm ocaq.
Karvan, götür meni özünle apar, Ovcuma da baxdım,
Ulduzlar altında geceleyende, bir xezele de,
Damarlar, çizgiler ne qeder oxşar.
Bilim ki, yolumu aydınladacaq Bizden ayrı deyil birce gile de,
Yene açılacaq sabahlarım var. Ovanının içinde bir payız yaşar.
Karvan, götür meni apar özünle, Perişan lapanın arxlara dolan
Aç menim o dürlü sabahlarımı. Yarpaqlarında da payız yaşayır.
Karvan, götür meni apar özüne, Sevgi mektubunun saralıb solan
Yu bütün, yu bütün günahlarımı. Varaqlarında da payız yaşayır.
Meni insan elebülün meqamda,
Ele bu nefesde, bu xalda qalım Bağlı xezinede bclke payız var,
Ee bu meqamda, bu halda qalım... Lap var-dövletde de ömrü var onun.
Qızıl da payızdır daşlaşıb yaşar,
Karvan, götür meni apar özünle, Çox ömrün sonunda möhrü var onun.
Bütün ölümlerden sovuşum4 gedim.
Hürufiler "nuri~tecalla"sına, Bu gün eynimdedir o qızıl libas,
Men de bu karvana qovuşum gedim. Yarpaqlar saçımda yatdı bu payız.
Dünyanın işinden damşdıq bir az,
Bu ne mavi dünya, Payızla sohbetim tuldü bu payız.
ne mavi axın! Sandım en duygulu çağım da budur,
Karvan, götür meni apar özünle, İstedim en zerif söze toxunam.
Bulaq suyu kimi darulum, axım... Gördüm ki, payız! a sohbetim tu tur,
Belke de ayağını heç deymez yere, Bildim ki, payıza men de yaxınam.
Bir melek olaranı,
bir ruh olaranı, Dedim, solan çinar, özünü saxla,
Uçaram en temiz semalar içre... İnsananı, menim de gözlerim dolar...
Kövrek bir ürekle,
Yeddi reng yol gedir nefes-nefese, kövrek budaqda
Men de o renglerde reng olub itim. bu sert heqiqete neylemek olar?!
Bu yeddi çığıra, bu yeddi sese
Meni sekkizinci yoldaş bil gedim, Bir kövrek budağa aidim elimi,
Gördüm nefes alır yarpaqlar hele.
Karvan, götür meni apar özünle... evvel payızlamb o budaq kimi,
Sonra bu şe'rimi getirdim dile.
Oktyabr, 1978.
Noyabr, 1978.

1 - hayvanın boynundaki çan sesi 2. acele ettiğim 3. günahlarımı bağılla 4. uzaklaşmaz. 5.meyvasını 6. yürüyüşünü