You are on page 1of 4

Mirvarid Dilbazi

(Qazax,1912)

Mirvarid Dilbazı, 19 ağustos 1912 yılında, baycan Halk Şairi"dir. 1949 yılından itibaren Sov-
Azerbaycan'ın Qazax bölgesinin Musaköy kö- yet Sülhü Müdafıe Komilesi'nin üyesi olur. SSCB-
yünde doğmuştur. Babasının adı Paşa'dır. Orta Fransa Dostluk Cemiyetinin Paris'te düzenlenen
tahsilini Bakü'de, kızlar için açılmış ortaokulda Uluslararası Kadınlar Sempozyumu'na iştirak et-
(1927), yüksek pedagoji tahsiliniyse Azerbaycan miştir. İlk kere "Şeref Nişanı" ile, "Kırmızı Emek
Devlet Pedagoji Enstitüsü'nün Dil ve Edebiyat Fa- Bayrağı" nişanıyla ve madalyalarla taltif edilmiştir.
kültesi'nde almıştır. (1932)
İş hayatına Baku ve Quba'da öğretmen olarak Başlıca eserleri:
başlamıştır. Azerbaycan İlimler Akademisi'nin El- Bizim Sesimiz. Bakı, 1934; İlk Bahar. Bakı,
yazmaları enstitüsü'nde şube müdürü (1934-1938), 1937; Seçilmiş Eserleri. Bakı, 1957; Şe'rler, Na-
Azerbaycan Devlet Neşriyyatı'nda tercüman ola- ğıllar, Kiçik Pyesler. Bakı, 1959; Xatireler Olan
rak çalışmıştır. Yerde. Bakı, 1961; Heyat Lövheleri. Bakı, 1967;
Sanal hayatına, 1928 yılında "Maarif ve Me- Seçilmiş Eserleri. (İki Ciltte) Bakı, 1967-68; Ana
deniyyet" dergisinde çıkan ilk şiiriyle başlamıştır. Qanadı. Bakı, 1972; Yasemen Fesli. Bakı, 1976;
Ü günden sonra yayın dünyasında muntazaman Mehebbet Bizimle Qoşa Doğulur. Bakı,
boy gösterir. Eserleri, eski Sovyet halklarının dil- 1979; Eserleri. Bakı, 1981.
lerine ve başka yabancı dillere tercüme edilmiştir.
Evrepid'in "Hippolit" trajedisi, Nevai'nin "Ferhad
ve Şirin" manzum hikayesinden "Ferhadin Uşag- Kaynakça:
lığı" bölümü, "Sasunlu David" destanından "Da- 1. Azerbaycan Sovet Edabiyyatı Tarixi. 1-11
vidin Çobanlığı" bölümü, Nizami Gencevi'nin ga- ciltler. Bakı, 1966-67.
zelleri, A.S.Puşkin, L.N.Tolstoy, A.Safronov, 2. Azerbaycan Sovet Edebiyyatı Tarixi. Bakı,
N.Tixonov, Zülfiyye, S.Mixaykov vb. sanatkarların 1988.
eserlerini tercüme etmiştir. 1979 yılından "Azer- 3. Edebi Proses: 1976-1980. Bakı, 1977-1990.
ŞİİRLER

(Mirvariâ Dilbazı. Mehebbet Bizimle Qoşa Doğulur. Bakı, 1379, $.22-30,52-71.)

NEYLEREM O ÖMRÜ MEN HESTEHANADA

Neylerem o ömrü men Dörd divar,


Ne qışı, ne yazı var! Bir tavan,
Duygunun ne derini, Bir döşeme.
Ne de ki, payazı var! Birde
Üreyimde sıhıntı,
Neylerem o ömrü men, Keder.
Ne bir şirin sükutu, Sabahı gözleyen ümidler...
Ne de sel axışı var. Sabahım da bu günüme benzese eğer?..
Ne çılgın bir sevinci,
Ne de göz yağışı var.

Neylerem o ömrü men, VETEN OĞULSUZ OLMASIN


Ne özü, ne özgesi2,
Ne sesi, ne nefesi, Dolaşıram seheri üreyim ağrayanda,
Ne derdi, ne qemi var. Neriman bir terefde, Ezizbeyov bir yanda.
Ne eqîde3yoldaşı, Bahıb gözüm dolusu kranit heykellere,
Ne könül hemdemi4 var! Sinemdeki ağrım sovunuram yellere,
İller, dözümlü7 iller!
Neylerem o ömrü men, Yarım esr insanlar qelbinde gezdirdiyi
Ne Veten mehebbeti, Ey qranit heykeller!
Ne halka sedaqeti, İndi doğma Bakının nurdu sinesi üste
Ne darda metaneti, Dayanın iftiharla!
Ne derde tabı5 olsun, Halkınızla danışın8,
Ne ömür yollatanda Qurduğunuz dünyaya
Bir inqilabı olsun! Balım burdan vüqarla9!
Poladl0 çiyinler11 üste,
Dünyaya ne ilk sözü, Polad sineli merciler
Ne son cavabı olsun. Babalan qaldırıb,
Men ömür istemişem Qoydıılar dağın üste.
Meş'ele dönüm, yanım Siz ey azad yeterdi,
Men ömür istemiş, Oğullu bexteverler12,
Qoy dolsun odla qanım! Dayanmışız ezmle doğma torpağın üste.
Sınaqlarda13n keçirib tarih bizi her zaman.
Men heyat ollarında Şerqin qoca kalıini-inqilabçi Neriman,
Bu odla silahlanım. Oğlun döyüşde öldü,
İnamım6, e'tikadım Oğulsuz kalmadın sen, -
Qoy inkılabım olsun! Sene başka oğullar böyütdü ana Veten!
Men dünyaya gelende Oğul hesretli könlüm!
Sesli, nefesli geldim, Koy senin de gözlerin bıüudlanıb-dolmasın,
İstemirem sükutum Teki14 veten oğulsuz,
En son cavabım olsun. Xalk oğulsuz olmasın!

1.sonbaharı 2. başkası 3.akide,fikir 3.arkadaşı 4. arkadaşı 5. mecali d. inancım 7. sabırlı 8. konuşun 9. vakarlı, övünçle Ki
çelik 11. omuzlar 12. talihliler 13. sınamalardan 14. ta ki
BENOVŞE1
Dağ lalesiyem, çenliy dağ ister yene könlüm,
Tökülüb utancak güzeller kimi, Dağlarda soyuk bir bulacjl0 ister yene könlüm.
Yene de bağlara kuzu benövşe.
Meftun qelbimizde her ince simi, Göy gurlaya, el seslene dağlar, ulu dağlar!
Dindirir baharın qızı benövşe! Ordaıı teze bir söz, soraq ister yene könlüm.

Bağlara tez gelib, gec geden qonak2, Gürşadi2 yağa, güller yııyıına yaz yağışında,
Gel, bir az seninle hem söhbet olak. Göy kurşaqi3 ata, çilçiraki4 ister yene könlüm.
İsterem heç zaman salmasın uzak,
Bu iller, fesiller3 bizi, benövşe! Çıhdım uca dağ zirvesine, men qışa düşdüm,
Dağlarda güneşden ocaq ister yene könlüm.
Ne mehzım durmusan boynu bükülüm,
Zerifim, göyçeyim5, utancak gülüm! Gezdim bu veten mülkünü, men qol-kanad açdım,
Könlünden keçeni men hardan bilim. Gül fesli bu gülşende bağ ister yene könlüm.
Deyim üreyinden sözü, benövşe!
Söz çoxdu sinemde, mene möhlet vere iller,
Gelmisen, bezenib yene dağ, dere, Son menzilini çox ıızaq ister yene könlüm.
Söykedim5 üzümü bitdiyi yere,
İncesen, vurulub bax buna göre Mirvarid, el-alem, bu heyat, dur, seni sesler,
Sene tebietin özü, benövşe! Öz ömrüne elden dayaqis ister yene könlüm.

Torpağın etrini6 yığıb sinene,


Mehebbet tahtına çıxmısan yene. Men ah elesem heç biri bir yana yetişmez,
Bükülü boynunu düzelt, bax mene, Kim bunca ezab çeqse meğer canana yetişmez?
Men de bir aşîkem düzü, benövşe!
Min fesli-bahar, min gül açıb, etrini saçsa,
QEZELLER Bir qönçesi de men halı virane yetişmez.

Ömrümü para-para men sene kurban eledim, Günler boyu andıkça seni odlara yandım,
Eledim aşikara, sanma ki, pünhan7 eledim. Yandım, bu odun zerresi min yana yetişmez.

Qan tökenlerle aram yoxdu; feqet efsus, özüm Qaldim yene hicran siteminde esir, ey dost,
Dözmedim yoxluğuna, gör ne yaman qan eledim? Sensiz ne tebibe, ne de dermana yetişmez.

Men sedaqet bağının bağbanıyam, el de bilir, Gel, şairenin indi çetin günleri gelmiş,
Bu bağı sidqim ile gör ne gülüstan eledim! Gel, sonra elin könlü perişane yetişmez.

Mirvarid! Şe're-söze sığmadı divaneliyin,


Eşqini incime ki, aleme dastan eledim... Buludlar ağladı men ağlayanda:
Sel, sele qarışdı, ay mehribanım!
Gözlerin qesdime durmakda yaman xan eleyir, Axtardım, tapmadım^ seni heç yanda
Gah meni abad edir, gah da o viran eleyir! Yolu harai? düşdü, şahmı, sultanım?!

Gül acıb, könçelenen yerde hezan fesli gelir, Bilmedin gözleri yokla qalan var,
Eşximin gülşenini gör nece viran eleyir! Senden könlü küsen, inciq*8 olan var.
Mehebbet mülkünde yene talan var,
Ox atır, ovçuya bax, gözleri dolmuş marala! Eqsilmir başımdan çenimiy, dumanım!
Könlünü vurgununun gör nece şan-şan8 eleyir!
Vahtsız hezan olan bir güldesteyem,
Mirvarid! Zalıma bax, kan aparır oh deyeni, Sefer yahınlaşır, men yol üsteyem.
Baxmayır vurduğuna, zulmünü pünhan eleyir. Sensiz ele qerib, ele hesteyem,
Daha sağalmağa gelmir gümanım
l. menekşe 2. konuk 3. mevsimler 4. güzelim 5. dayadım 6. ıtırını 7. gizli 8. göz göz 9. dumanlı 10. pınar 11. haber 12.
iri taneli 13. kuşak 14. ışık veren 15. dayanak 16. bulmadım 17. nereye 18. incinmiş 19. sisim 20. inananı, ümidim
Seni göre bilseydim,
Men başımı sinene söykeyib1 ağlayardım.
Bu zerif qollarımla seni qucaklayardım,
Çıxardım ebedilik bu Meran otağından,
Mirvariler2 sürüşül3, axardı yanağımdan.
Seni bele sevmesem, Leyliye benzemezdim,
Ayrılık tahtı üste bu qeder qem yemezdim,
Xesretini sinemde bele ezizlemezdim,
Leyli tebietliyem men öz mehebbetimde
Belke ele bununçun yoxdur seadetim de?!

1. dayanıp 2. inciler 3. kayarak

You might also like