Professional Documents
Culture Documents
Ağılar
Toy Neğmeleri
(Adaxlı Oxşamaları)
ADAXLININ ADINI DE GELDİ OĞLAN ADAMI..
1.- A, yellene yellene, 3. Heyetimiz nanadır7,
Adaxhmn3 adını de... yar-yar.
- Yaylığı yellenen qız, Üstü balaxanıdır8,
Adaxlmm adını de... yar-yar.
- Bura qonaq gelen qız, Yarımın eynindeki,
Adaxhnın adım de... yar-yar.
- Saçları çehrayı4 qız, Atlas ile xaradır9,
Adaxlmın adını de. yar-yar.
- Gözleri xurmayı5 qız, Geldi oğlan adamı,
Adaxlınm adını de. yar-yar.
- Qaşlan sürmeli qız, Oğlan sındır10 badamı,
Adaxhnm admı de. yar-yar.
- Üzünü görmeli qız, Sındır qoy dalı qatda,
Adaxlının adını de. yar-yar.
Görmesin qız adamı,
YAR-YAR yar-yar.
Sirem-sirem11 söyüdler,
2.Ha yaylığı yellenen, Sirem durub söyüdler.
yar-yar. Yüz igidin içinde,
Şirin-şirin dillenen, Yene bizim igidler.
yar-yar.
Şaqqa6 çekib güleydin, Leme12 çıxma, damcıdır,
yar-yar. Köyneyim narincidir13,
Bize qonaq geleydin, Oğlan qızm derdinden,
yar-yar. Ölmese zarıncıdır.14
Telleri çehrayı, yar. Geldi oğlan adamı
Gözleri xurmayı yar. yar-yar.
Ha, yaylığı yellenen, Ağam, sındır badamı,
yar-yar. yar-yar.
Şirin-şirin dillenen, 1. doru 2. ben 3. nişanlı, yavuklu 4. kızıl gül rengi 5. açık
yar-yar. kahverengi 6. el çırpma, alkış 7. oyun havası 8. birjeradı 9.
kendinden desenli parlak ipek parça 10. kır 11. sıra sıra 12.
duvar rafı 13. limon rengi 14.hastalıktan bitkîn^ûşmûş
4. Çızılgülün destesiyem, Oğlan atları getir.
yar-yar. Dur gedek qaynımgile ,
Bacıların bestesiyem, Nar, nar, nargile
yar-yar. Durun gedek yargile.
Qonşu meni xeber alsa,
yar-yar. Gedirdim qıraq4 ile,
Deyin yarın xestesiyem, Belimde yaraq5 ile
yar-yar. İtirdim gözeli yarı,
Anamın bircesiyem, Axtardım soraq ile
yar-yar. Nar, nar, nargile
incilerin indsiyem, Durun gedek yargile.
yar-yar.
Qızılgülün gönçesiyem, Ağ alma dilim-dilim,
yar-yar. Açıbdı qızılgülüm.
Kipriyimde yaş gile1, Eğer xetrine deysem
Meh düşdü qızılgüle. Dönmesin bir de dilim.
Ay yar, atı yeherle, Nar, nar, nargile
Dur gedek, qaynım gile. Durun gedek yargile.
Bacıların bestesiyem,
yar-yar. HEY GÜLÜM MAŞALLAH
Qızılgülün destesiyem,
yar-yar. 7. Bu bağı bağ eylerem
Hey gülüm maşallah.
AY GEDİRSEN MENİ APAR Her yanı çırdağ eylerem,
Hey gülüm maşallah.
5. Ay gedirsen, meni apar2, Bir fincan pürreng çaya
yar-yar. Hey gülüm maşallah.
Ay getme qiyamet qopar, Yarı qonaq eylerem
yar-yar. Hey gülüm maşallah.
Ay gözeller baxçasmdan, Yar yaman aldatdı meni
yar-yar. yar-yar.
Her kes öz yarını tapar3, Aldadıb oynatdı meni,
yar-yar. yar-yar.
Qızılgülü dermerem, Qızılgülü üzerem,
yar-yar. Hey gülüm maşallah.
Derib yere sermerem, Yoluna gül düzerem,
yar-yar. Hey gülüm maşallah.
Yarım evde olmasa Gedirsen tez qayıt6 gel,
yar-yar. Hey gülüm maşallah.
Men yatağa girmerem, Hesretine dözmerem7,
yar-yar. Hey gülüm maşallah.
Sandıq üste mafara, Yar yaman aldattı meni,
yar-yar. yar-yar.
Gedin deyin yavere, Aldadıb oynatdı meni,
yar-yar. yar-yar.
Menim yarım uşaqdır,
yar-yar. MEN ÖLÜM SEN QAL OĞLAN
Yollamasın sefere,
yar-yar. 8. Oğlan sen yarıyıbsan8
Telini darıyıbsan.
DURUN GEDEK YARGİLE Sifetin bir şey deyil,
6. Gedirem yolum ile, Könlüme yarıyıbsan.
Oynurdum gülüm ile. Hey gülü mangal oğlan
Yarı yoldan eyledim, Men ölüm sen qal oğlan
Lal olmuş dilim ile. Hey gülü varaq-varaq
Nar, nar, nargile Teline salma daraq,
Durun gedek yargile. Eğer meni sevirsen
Ellere yayma soraq
Xeber yetdi bülbüle Meh Hey gülü mangal oğlan
düşdü qızılgüle. Men ölüm, sen qal oğlan.
1. öreyim 2. dert, hastalık 3. şekerleme 4. yastık 5. ayrı 6. atın başım çeken 7. öne, ileriye
Xoruzun dan sesine QAYNI BAĞLAR BELİNİ
.Oyandım ban sesine
Yarım meni gözleyir 32. Ay bu yolun iki qatı,
Olum qurban sesine. Asta sürerler atı,
Bedelen camahatı,
QORXURAM YOLDA QALA DELLEKi Verin bizim emaneti.
OĞLAN Qovma bizi qapıdan
El çekmerik yaxandan.
29. Ay yar gelir güle-güle,
Ay xeyli şen ehval ile, O tay- bu tay8 bizimdir,
Ay elinde ipek desmal, Aralığı qızıldır.
Ay terini sile-sile. İki dünya bir olsa
Hamamdan geldi bala dellek oğlan Nazlı xanım bizimdir.
Qorxuram yolda qala dellek oğlan. Qovma bize qapıdan
El çekmerik yaxandan.
Qardaş geden qoyuna,
Men qurbanam boyuna. O tay, bu tay bir olsun,
Qardaşm qazancmı Aralığı gur olsun.
Evvel verrem toyuna. O tayın qız-gelini
Hamamdan geldi bala dellek oğlan Bu taya dilbir olsun
Qorxuram yolda qala dellek oğlan. Qovma bizi qapıdan
El çekmerik yaxandan
Gel ey obadan oğlan,
Evi abadan2 oğlan 33. Yerisin ay yerisin,
Gülün yarpıza dönsün Ağ topuğu gül bürüsün.
Yarı yubadan3 oğlan Ay ağa qardaş toyunda
Hamamdan geldi bala dellek oğlan Ay on beş qaval çalınsın.
Qorxuram yolda qala dellek oğlan. Verin bizim gelini
Qaynı bağlar belini.
AL ALMAĞA GELMİŞEM
Evinin yanı çiçek
30. Al almağa gelmişem Yarpağı leçek-leçek9.
Şal almağa gelmişem, Qardaşın adaxlısı,
Oğlanın bacısryam Besteboy, özü göyçek.
Aparmağa4 gelmişem. Verin bizim gelini
Qaynı bağlar belini.
Bu gün bağa gelmişem,
Qonça gülü dermişem. Bağ gülünü yar sular,
Sizde bir qız görmüşem, Könül gözel arzular,
Aparmağa gelmişem. Çıx göster camalını
Qoy baxsm tamamlar.10
Bu gün bağa gelmişem, Verin bizim gelini
Baxa-baxa gelmişem Qaynı bağlar belini.
Ağa qardaş toyunda
Oynamağa gelmişem. XIRDA MİRVARİDEN11
DÜZÜN TELİNE-TELİNE
TUNQAY MELEYK
34. Ay Selime, qem eyleme,
31. Bu evler hündür5 evler, Bu şadlığı kem eyleme. .
Tunqay Meleyk6 Şirin-şirin gülüb danış,
içinde olsun toylar Gözlerini nem eyleme.
Tunqay Meleyk Yaxşı bezek12 vurun, bizim geline geline
Çalsınlar-çağırsmlar Xırda mirvariden düzün teline, teline
Oynasın beste boylar7,
Tunqay Meleyk Derya bir balıq verdi
Evleri yan yuxarı, Balığı Xaliq verdi.
Yandırmaym buxarı Sen tikansız balıqsan.
Girdik dost mehlesine Seni kim soraq verdi.
Demedi keç yuxarı. Yaxşı bezek vurun, bizim geline, geline
Xırda mirvariden düzün teline, teline
1. berber 2. şen 3. geciktirmek 4. götürmeye 5. yüksek 6. özel isim 7.kısa boylular 8. o taraf - bu taraf 9.taç yaprağı
10. bir yiyeceği canı çeken ll.küçükinci 12. süs
Kelağaymı1 yel atdı, Balaca baldızı vermişem ere,
Sancaq başıma batdı. Boynuna düzmüşem narinci- xara,
Geldi toyuma çatdı. Men sene ne dedim, ay üzüqara.
Yaxşı bezek vurun, bizim geline, geline Xara tuman qıraqları sim olsun,
Xırda mirvariden düzün teline, teline ; Bacım gedir, cilovdarı kim olsun?
Qız geder gelin olar, ay nene, 42. Qalanm dibinde hil-mixek1 ekdim,
Yel deyer serin olar, gel indi. Hesedim-hövsedim cibime tökdüm.
Qızın düşen yerleri, ay nene, Balaca baldızın üzünden öpdüm.
Boy vermez derin olar, gel indi. Alçalı dağlar, ay bacı yara gedirsen?
Ne tökersen qaşqabağın, ay nene! Bacılar ağlar, ay bacı, hara gedirsen?
Men gedergi bir qonağam, gel indi. '
Qalanm dibinde bişirdim aşı,
Ucadır boyun senin, Çağırdım Allah'ı, tökdüm göz yaşı.
Ne xoşdur toyun senin, Allah'dan iseterem bir cüt qardaşı.
Xeyir-duana gelib Alçalı dağlar, ay bacı yara gedirsen?
Nenenle dayın senin. Bacılar ağlar, ay bacı, hara gedirsen?
Ne tökersen qaşqabağın, ay nene!
Men gedergi bir qonağam, gel indi. Qalanm dibinde alaq ederem2
Gedene gelene soraq ederem3
Balaca baldızı qonaq ederem.
Alçalı dağlar, ay bacı yara gedirsen?
GEDER GÖZLERİN QARASI AĞLAMA Bacılar ağlar, ay bacı, hara gedirsen?
41. Çorabın nişan-nişan ŞALI, ŞALI
Halın niye perişan?
Qardaşm adaxlısı 43. Gedene ağlaram,
Çok bilen, az danışan. Şalı, şalı, şalı.
Gelende güllem,
Birlikde: Şalı, şalı, şalı.
Yar, senin qedrini
Ağlama ceyran balası, ağlama Şalı, şalı, şalı.
Geder gözlerin qarası, ağlama Men indi billem
(3 defe) Şalı, şalı, şalı.
Uç gün de görmesem,
Sen menim Fatma nenem, Şalı, şalı, şalı.
Qaş-gözün atma, nenem. Çerleyib4 öllem,
İsteye isteye ver, Şalı, şalı, şalı.
Günaha batma, nenem. Şalı, şalı, şalı, yel atdı şalı,
Ağlama ceyran balası, ağlama
Geder gözlerin qarası, ağlama Neye qoydun getdin, alagöz yarı.
Evlerinin yanı hündür5 mesciddi,
Köynek tikdim yaxasız, Oğlan arxalığm ne güllü çitdi.
Demedim ki, satasız Meğer men ölmüşem, rengin qaçıbdı?
Feleyin boynu sınsın, Şalı, şalı, şalı, yel atdı şalı
Qoydu meni atasız. Canı ölmüş qarı- qoy bizi barı.
Ağlama ceyran balası, ağlama
Geder gözlerin qarası, ağlama Paraxod6 gelende içi qend7 olar,
Qayıdıb gedende işi fend olar,
Çaya girdim daşı yox Qayda budur: oğlan qıza bend olar.
İlan gördüm başı yox. Şalı, şalı, şalı, yel atdı şalı
Düşmüşem qerib yere Canı ölmüş qarı, qoy bizi barı.
Yanımda qardaşım yox.
Ağlama ceyran balası, ağlama Şalı, şalı, şalı.
Geder gözlerin qarası, ağlama Şalı, şalı, şalı.
1. bir tür ağaç 2. yabani ot ayıklamak 3. soruşturma 4. zayıflamak, erimek 5. yüksek 6. buharlı gemi 7. şeker
SENİ QAYNINA TAPŞIRIMi BOYNUNU NE BURMUSAN QIZIN ANASI
44. Evlerinde men işlerem, 47. Elleri burda yoxdur, oğlan anası,
Xencerini gümüşlerem, Köçübdür, burda yoxdur, qızın anası...
Gâh dinceler, gâh dişlerem Canım nece can versin, oğlan anası,
Bacım getme, aş bişirim, Can alan burda yoxdur, qızm anası,
Seni qaynma tapşırım. Qapıda ne durmusan oğlan anası,
Boynunu ne burmusan qızm anası.
Köyneyinin gülü yaşıl, Sebr ele, sana sebri,
Süsen sünbüle dolaşır. Merd gerek qana sebri.
Gözellik sene yaraşır. Her bir sebr tükense
Bacım getme, aş bişirim Tükenmez ana sebri
Seni xaynına tapşırım. Qapıda ne durmusan oğlan anası
Boynunu ne burmusan qızm anası. .
O GÜLLÜ YERDEN SU GELİR Arxalığı qola sal,
Sağdan götür, sola sal.
45. Ay evleri yanımızda. Men ki, getmeli oldum,
Ay derdi çox canımızda. İndi meni yola sal.
Ay desmal getir, gül apar, Qapıda ne durmusan oğlan anası,
Qoy qalsm yanımızda. Boynunu ne burmusan qızm anası.
Birlikde: QIZIN ANASI DALDAN* BAXAR AĞLAR
O güllü yerden su gelir
Onu tutun yar-yar. 48. Açıq qoy pencereni
(3 defe) Gözüm görsün geleni.
Gelib oğlan adamı
Bizden size gelin gelir, Yola salın gelini.
Eziz tutun yar heey.. Oğlan anası güllü çarğat5 bağlar,
(3 defe) Qızm anası daldan baxar ağlar.
Yolun çaylardan keçdi, Sehengi6 suya gönderdim,
Eyildin suyun içdin. Şer'in suya gönderdim.
Belinden qızıl tekbend2, Özüm gelebilmedim
Axar sulara düşdü. Salam-dua gönderdim.
Oğlan anası güllü çarğat bağlar,
Selyandan gemi geldi, Qızın anası daldan baxar ağlar.
İçinde emim geldi.
Gel bir qol-boyun olaq3, Dağ başı qala yeri,
Ayrılıq demi geldi. Gez dolan qala yeri.
Yüz candan yanan olsa,
AYANA Heç vermez ana yeri!
46. Men senin qızın deyilem, ay ana, Oğlan anası güllü çarğat bağlar,
Torbada duzun deyilem, ay ana. Qızm anası daldan baxar ağlar.
Men senin balan deyilem, ay ana, Apardılar gelini,
Gedenem, qalan deyilem, ay ana. Bağladılar belini,
Uçdum ana, yar-yar, Başında ipek leçek7
Südünü halaî eyle. Bezediler telini.
Köçdüm ana, yar-yar, Oğlan anası güllü çarğat bağlar,
Daşları aşdım, ay ana. Qızm anası daldan baxar ağlar.
Xeberin olsun, ay ana...
YOL AÇIN, GELİN GELİR
Qerib yere düşdüm, ay ana,
Nezerin olsun, ay ana... 49. Ay bu yol yolluğa gedir,
Uçdum ana, yar-yar, Ay yol açın, gelin gelir.
Südünü halal eyle... Ay ucu kolluğa gedir,
Köçdüm ana, yar-yar, Ay qurban olum qardaşa,
Anam mene sandıq alsın, Ay toyu bolluğa gedir.
Cehizleri verib saysın. Ay yol açın gelin gelir,
Çatıbdır ayrılıq demi,
Balasıyam yola salsın.
1. ısmarlama 2. kemer, bel bağı 3. sarılalım 4. arkadan 5. büyük başörtüsü 6. topraktan yapılmış büyük su kabı, küp
7. bir çeşit başörtüsü, yazma
Ay sahi dilberim gelir. GELİNİN TE'RIFI
Cehizi on beş tümen,
Bu elin qeşenq1 qızı, 52. Sözüm sözün qurbanı,
Alagöz gelin gelir.
Yaxşı boyun qurbanı.
Sen yeri bir men baxım,
İstekanın2 ağ olsun,
İçi dolu yağ olsun. Olum boyun qurbanı.
Özgesini neynirsen? Balaca ceyran gelin,
Elin oğlu sağ olsun. Boyuna heyran gelin.
1. güzel 2. bardak 3. düğün sahibi 4. şen 5. kırıldı 6. kaydı 7. nişanlısı 8. yırtıcı bir kuş
Kendilerinden qız almışıq, Etir sepin dirliyine.
Onlar verib tez almışıq. Araz-Araz xan payına,
Oğlanları efel1 çıxıb, Bey oğlanın sağlığına,
Qızlarını biz almışıq. Hure-Huree!
O bağına, bu bağına,
DAĞLAR ARASINDAN GELİR Bey oğlanın sağlığına,
Hay, haray, haray!
54. Dağdan gelin gelesen, Hure-Huree!
Duvağı yelledesen.
Xanım-xatm olasan, Araz-Araz xan payına,
Bizim doğma ele1 sen. Bey oğlanın sağlığına,
Hey, dağ arasında gelir, Gelin qızm sağlığına,
Hüre, hüre, hureü!
Dağlar arasında gelir.
Ay bu dağı aşaram men,
Güle bulaşaram men YALVARIB, ALDADIB BAĞA SALMISAN
Vefalı yardan ötrü
Erzi dolaşaram men. 57. Evlerinin yanı sünbül tayası,
Hey, dağ arasından gelir. Sağarlar camışı, oynar balası.
Dağlar arasından gelir. Bir qız sevmişem ceyran balası.
Qardaş, bu ceyranı nardan almısan,
Bu gelen bize geler, Yalvarıb aldadıb bağa salmısan!
Hündürden3 düze geler.
Allah sen özün saxla, Lenkeran yolları varaq-varaqdır7,
Cavandır göze geler. Küçeler hamisi şüşe daraqdır.8
Hey, dağ arasından gelir, Bir gözel sevmişem menden iraqdır.
Dağlar arasından gelir. Qardaş, bu ceyranı hardan almısan,
Yalvarıb aldadıb bağa salmısan!
1. eski 2. bütünlük, tamlık 3. hil tohumuna mahsus kokulu 4. deve üzerine kurulan üstü örtülü binecek 5. hayret verecek kadar
güzel yüzlü 6. huzurlu, sakin 7.tekbendi 8. kısa boylu 9. sırtı
:
Halay Mahınları
1. alay konusu olma 2. kavun, karpuz gibi bitkilerin yerde uzanan sapları 3. mutlu 4. mayi 5, orta halli d._ dengi
7. içinde altın, gümüş eritilen kab
CANI-CANE, HEY CANE HA LEYLİ, LEYLİ, LEYLİ
93. Tut ağacı buruldu, 95. Gedirsen çarx ile gel,
Dibinde su duruldu, Çirmenib arx ile gel.
Yarım eve gec geldi, Eğer menim yarımsan,
Menim boynum buruldu. Danışma xalq ile gel.
Cam-cane, hey cane. Ha Leyli, Leyli, Leyli,
Gel şah telli-telli.
Gece-gündüz ağladım.
Üreyimi dağladım. Evleri yol üstedir,
Dünen gece gelmedin, Tüfengi qol üstedir.
Balışı1 qucaqladım. İsteyirem suya gedem,
Canı-cane, hey cane. Ha Leyli, Leyli, Leyli, Gel
şah telli-telli.
96. Ağaç başı şingile4,
Şingileni kim bile
YAŞIL YARPAQ QIZILGÜL On iki söz qoşaram,
Senin kimi ter güle.
94. Qızılgülü dererem, A yordu, yordu, yordu,
Sinem üste sererem. Görek kim kimi yordu.
Sen yadıma düşende
O gülü iyleyerem.2 Alma atdım hovuza,
Ay nohurdan5 hovuza.
Bağa girmiş olaydım, Şirin sözler qoşaram
Gülün dermiş olaydım, Köyneyi qanovuza6.
Burdan keçen oğlana, A yordu, yordu, yordu,
Könül vermiş olaydım. Görek kim kimi yordu.
Açıl, açıl, qızılgül, Ağaç başında haça7,
Deste-deste düzül gül, Üstünde güller aça.
Yara sovgat3 gönderim, Cergenize8 bir çomaq,
Yaşıl yarpaq qızılgül. Gedersiz qaça-qaça
A yordu, yordu, yordu,
Görek kim kimi yordu.
1. kusrüvü vastık 2. koklarım 3. armağan 4. kauçuklu bir bitki 5. yağmur sonrasında su birikmiş çökük 6. bir tür ipek kumaş 7.
ağaç gövdesi ya da dalında oluşan çatlak, yarılma 8. topluluğunuza
I