4

Yıl: 2 • Sayı: 15 • Mart2011 • Ücretsiz

Genel Yayın Yönetmeni/ Director

Siraceddin El

Editörler / Editors

editörden...
Abdullah Tekin, Mustafa Ülkü

Kapak Görseli / Cover Visual

Turhan Algan
editörden...
Tasarım / Design
Ali Uçar, Siraceddin El

Yazarlar / Authors
Abdullah Tekin, Bilal Akçay
Emin Eryılmaz, Hakan Çamoğlu
İlknur Akpınar, İsa Pehlivanlı
Kübra Akova, M. Ali Yılmaz
Mustafa Tanışır, Mustafa Ülkü
Siraceddin El, Yunus Emre Keskin
Yunus Özen, Ziya Kahraman
Çalışmalar / Works
Abdullah Tekin, Ahmet Tanyıldızı,
Anıl Yüncü, Ayşenur Başaran,
Beyhan Bayhan, Cansu Aras, Cansu
Taşkan, Celal Emre Öz, Ervanur
Bürcü, Fatih Bayrakdar, Gözde Çep,
Mehmet Aksu, Metin Kabaca, Onur
Mert Ateş, Serkan Şahin, Sertaç
Aydoğdu, Soner Demirsoy, Talha
Çay, Turhan Algan, Üsame Çorman
Sponsorlar / Sponsors
Hosting: Garanti Server
Online Dergi: Diji Mecmua
Sanalkurs Dergisi, Sanalkurs.net
sitesinin yayın organıdır. Hiçbir
yazı ve çalışma Sanalkurs.net ve
ilgili yazarından izin alınmaksızın
kullanılamaz. Yazılar yazarlarına
aittir ve içeriklerinden yazarları
sorumludur.
Merhabalar,
Sanalkurs olarak neredeyse 9 yıla
yakın bir süredir sizlerle birlikteyiz.
İnternette sunduğumuz derslerin
yanısıra e-dergimizde de bu birlik-
telik katlanarak sürüyor.
Sizlerden gelen yazılara, çalışma-
lara, çizimlere, fotoğraflara olabil-
diği ölçüde yer vermek başlıca he-
defimiz. Başarılı arkadaşlarımızın
ön plana çıkması, kendini tanıtması
bizim için önemli. Gerek bilgisiyle,
gerek kabiliyetiyle ciddi çalışmalara
imza atabilen insanlara her zaman
ihtiyaç var.
Bilgi paylaşıldıkça artan bir şey. Bu
nedenle hem bildiklerinizi paylaş-
mak, hem de paylaştıklarınızı muha-
faza etmek adına sizleri Sanalkurs’ta
daha aktif görmek istiyoruz.
6
 7

Ahmet Tanyıldızı
Bu Sayıda...
12 Sanalkurs’tan
Son Gelişmeler 76 ASP.net
Log’lama

26 Teknoloji
Haberler 80 ASP.net
MVC3’e Genel Bakış

30 Grafik Tasarım
Bir Kitap Tasarımı 88 CSS
CSS’ye Giriş

38 Illustrator
Çok Konturlu Yazı 96 Püf Noktası
Elevator Pitch

46 Photoshop
Manga Modeli Yapmak 102 İnternet
Günlük Fırsat Siteleri

54 Flash AS 3.0
Klavye Kontrolü 110 İnternet
Anlamsal Web

60 Photoshop
Farklı Bir Menü
124 İnternet
Güncel SEO Teknikleri

66 Röportaj
Bengi Gençer
132 Facebook
En Çarpıcı Yenilikler
10
 11

Üsame Çorman
[ SANALKURS’TAN HABERLER ]

Sanalkurs
3. Bilişim Seminerleri
Sanalkurs ekibi, yılın ilk seminerini İstanbul Ticaret Üniver-
sitesinde gerçekleştirdi. 5 seminerden oluşan ve sonrasında
soru-cevap faslıyla süren program, İstanbul’da olduğu kadar,
başka illerdeki katılımcılardan da büyük ilgi gördü.

Aslında 3. seminerimizi Yıldız denk gelen programlar nedeniyle

Teknik Üniversitesi’nde gerçekleş- süreç biraz uzayınca seminer prog-
tirmek üzere yapmıştık, ne var ki ramlarımızı iptal etmek üzereydik.
YTÜ’nün kuruluşunun 100. yılına Tam bu sırada İstanbul Ticaret Üni-

vesitesi Bilgisayar Tek-
nolojileri Kulübünden
Zeynep Duman arkada-
şımız bize bir çağrıda
bulundu ve biz de hızlı
bir karar verme aşaması
sonrası böyle bir organi-
zasyonu birlikte yapma-
ya evet diyerek içeriği
belirleme sürecine geç-
miştik.
Zeynep Duman, ağır-
lıklı olarak program-
lamaya yönelik konuların işlen-
mesinin daha güzel olacağını ve
kendisine gelen taleplerin de bu
yönde olduğunu belirttiğinde, ar-
kadaşlarla bu konuyu değerlen-
dirirken “görsel programlara yer
vermemek katılımın az olmasına
neden olabilir mi?” diye bir an dü-
şünmüşsek de, kısa sürede fikir-
lerimiz netleşmiş ve kodlamalara
yönelik doyurucu bir seminer için
kolları sıvamıştık.
İlk iş, tarihin belirlenmesiydi. 8
Ocak 2011 Cumartesi şeklinde ta-
rihimizi kesinleştirdikten sonra
Zeynep’e bu konuyu bildirmiştik ve
o da ekip arkadaşlarıyla koordineli
bir şekilde hazırlıklara başlıyordu.
Hakan Çamoğlu ve Erhan
Meydan‘la hangi konuları anlata-
bileceklerini konuşurken, Erhan
Meydan ilk önce “InDesign’da Tab-
13
let Cihazlara Yönelik Tasarımlar”
konusunu seçmişti ama programcı
gurubunun ağrılıklı olacağını öğ-
rendiğinde “CSS3 ile Animasyon
Yapma” konusunu ele alacağını
belirtti. Hakan Çamoğlu ise gün-
demin popüler konularından biri
olan “HTML5 Yenilikleri” başlığı-
nı tercih ediyordu. Seminer için 5
ders uygun olacaktı, bu nedenle
Yunus Özen, ASP.net’te MVC konu-
suyla yine bizlere katılıyordu.
Hemen arkasından Microsoft
MVP ünvanına sahip bir arkadaşı-
mızı, Uğur Umutluoğlu‘nu davet
ettik. “ASP.net 4.0 SEO Yenilikleri”
başlığı ile yer alabileceğini belirt-
tiğinde geriye sadece bir konuş-
macımızı belirlemek kalıyordu.
Turkcell Teknoloji’den gelecek bir
uzman arkadaşımızdan Andro-
id yazılımlara yönelik bir seminer
beklerken, son anda yaşanan bazı
14 sanalkurs 15
gelişmeler nedeniyle uzman arka-
daşımız katılamayağını belirtiyor
ve biz de rotayı Birtek Bilişim fir-
masının patronu ve aynı zamanda
PHP uzmanı İlhan Kuzgun’a çeviri-
yorduk. Yaptığımız bir toplantıda
İlhan Kuzgun, PHP’de kendi yaz-
dığı framework üzerinden PHP5
ve Object Oriented PHP konusunu
ele alacağını belirtiyordu.
Böylece konuşmacılarımız ta-
mamlanmıştı. Son derece aktif ve
etkili bir şekilde çalışan Bilgisayar
Teknolojileri Kulübü önceki semi-
nerlerimizin aksine bize yapacak iş
bırakmamaya kararlıydılar ve müt-
hiş bir performans sergilereyerek
üst düzeyde bir organizasyona im-
za atıyorlardı. Seminer esnasında
ikramlar, plaketler, çiçekler, hedi-
yeler bizlere hazırladıkları sürpriz-
lerden bazılarıydı.
Reklam ve Sponsor Sorumlumuz
Harun Kılıç’la “sponsor konusun-
da neler yapabiliriz”i düşünürken,
Monster Notebook bu kez semi-
nerimizin masraflarını karşılamayı
üstleniyor ve İstanbul Host ise katı-
lan herkese 1 yıllık hosting hediye
edeceğini bizlere iletiyordu. Anla-
şılan o ki, hazırlıklar tamamlanmış
ve geriye sadece seminerler, semi-
nerlerden üst düzeyde yararlana-
bilecek katılımcılar kalmıştı.
Yazılım Uzmanımız Abdullah Te-
kin, seminer katılım formunu dev-

reye aldığında müthiş bir başvuru
ile karşılaşmıştık. 700’ü aşkın bu
başvurular elbette güzel bir hadi-
seydi, ne var ki, kaydolan herkesin
katılabilmesi tecrübelerimiz ışığın-
da mümkün görünmüyordu. Baş-
vuran üyelerimizin yarısı katılsa bi-
le zaten salonu çok çok doldurmuş
olacaklardı.
Kulüp başkan yardımcısı Zeynep
Duman ile bu esnada süren tele-
fon trafiği sonrası bütün hazırlık-
lar artık tamamlanmıştı. Ufak tefek
küçük endişelerimizin ise seminer
günü geldiğinde tamamen yersiz
ve gereksiz olduğunu hep birlikte
görecektik.
8 Ocak 2011 Cumartesi günü ulu-
15
sal kanallara programlar çeken ka-
meraman arkadaşımız Recep Mer-
dan seminerlerimizi yine önceden
olduğu gibi kaydetmek üzere bize
katılırken, Siracel, Asım Ekinci ve
Harun Kılıç’tan oluşan Sanalkurs
ekibi saat 11.00 gibi İstanbul Tica-
ret Üniversitesine doğru yola çıkı-
yorlardı.
Görülen o ki, kulüp ekibi dersi-
ne iyi çalışmıştı ve katılımcılara yol
gösteren arkadaşlar, kayıt yapan-
lar, takip edenler daha ilk başta
organizasyonun ciddiyetini fevka-
lade hissettiriyorlardı.
Katılımcılar salonu doldurmuş-
lardı. Beklediğimizin üzerinde bir
rağbetle karşılaşmıştık. (Toplam
16 sanalkurs 15
katılımcının 250-300 arasında bir
rakam olduğunu sonradan tespit
edecektik.) Aslında 3. seminerimizi
Yıldız Teknik Üniversitesi’nde ger-
çekleştirmek üzere yapmıştık, ne
var ki YTÜ’nün kuruluşunun 100.
yılına denk gelen programlar ne-
deniyle süreç biraz uzayınca semi-
ner programlarımızı iptal etmek
üzereydik. Tam bu sırada İstanbul
Ticaret Ünivesitesi Bilgisayar Tek-
nolojileri Kulübünden Zeynep Du-
man arkadaşımız bize bir çağrıda
bulundu ve biz de hızlı bir karar
verme aşaması sonrası böyle bir
organizasyonu birlikte yapmaya
evet diyerek içeriği belirleme süre-
cine geçmiştik.
Zeynep Duman, ağırlıklı olarak
programlamaya yönelik konuların
işlenmesinin daha güzel olacağını
ve kendisine gelen taleplerin de
bu yönde olduğunu belirttiğinde,
arkadaşlarla bu konuyu değerlen-
dirirken “görsel programlara yer
vermemek katılımın az olmasına
neden olabilir mi?” diye bir an dü-
şünmüşsek de, kısa sürede fikir-
lerimiz netleşmiş ve kodlamalara
yönelik doyurucu bir seminer için
kolları sıvamıştık.
İlk iş, tarihin belirlenmesiydi. 8
Ocak 2011 Cumartesi şeklinde ta-
rihimizi kesinleştirdikten sonra
Zeynep’e bu konuyu bildirmiştik ve
o da ekip arkadaşlarıyla koordineli
 17

bir şekilde hazırlıklara başlıyordu.

MVP ünvanına sahip bir arkadaşı-
Hakan Çamoğlu ve Erhan mızı, Uğur Umutluoğlu‘nu davet
Meydan‘la hangi konuları anlata- ettik. “ASP.net 4.0 SEO Yenilikleri”
bileceklerini konuşurken, Erhan başlığı ile yer alabileceğini belirt-
tiğinde geriye sadece bir konuş-
Meydan ilk önce “InDesign’da Tab-
macımızı belirlemek kalıyordu.
let Cihazlara Yönelik Tasarımlar”
Turkcell Teknoloji’den gelecek bir
konusunu seçmişti ama programcı
uzman arkadaşımızdan Andro-
gurubunun ağrılıklı olacağını öğ-
id yazılımlara yönelik bir seminer
rendiğinde “CSS3 ile Animasyon
beklerken, son anda yaşanan bazı
Yapma” konusunu ele alacağını
gelişmeler nedeniyle uzman arka-
belirtti. Hakan Çamoğlu ise gün-
daşımız katılamayağını belirtiyor
demin popüler konularından biri
ve biz de rotayı Birtek Bilişim fir-
olan “HTML5 Yenilikleri” başlığı-
masının patronu ve aynı zamanda
nı tercih ediyordu. Seminer için 5
PHP uzmanı İlhan Kuzgun’a çeviri-
ders uygun olacaktı, bu nedenle yorduk. Yaptığımız bir toplantıda
Yunus Özen, ASP.net’te MVC konu- İlhan Kuzgun, PHP’de kendi yaz-
suyla yine bizlere katılıyordu. dığı framework üzerinden PHP5
Hemen arkasından Microsoft ve Object Oriented PHP konusunu
18 sanalkurs 15
ele alacağını belirtiyordu.
Böylece konuşmacılarımız ta-
mamlanmıştı. Son derece aktif ve
etkili bir şekilde çalışan Bilgisayar
Teknolojileri Kulübü önceki semi-
nerlerimizin aksine bize yapacak iş
bırakmamaya kararlıydılar ve müt-
hiş bir performans sergilereyerek
üst düzeyde bir organizasyona im-
za atıyorlardı. Seminer esnasında
ikramlar, plaketler, çiçekler, hedi-
yeler bizlere hazırladıkları sürpriz-
lerden bazılarıydı.
Reklam ve Sponsor Sorumlumuz
Harun Kılıç’la “sponsor konusun-
da neler yapabiliriz”i düşünürken,
Monster Notebook bu kez semi-
nerimizin masraflarını karşılamayı
üstleniyor ve İstanbul Host ise katı-
lan herkese 1 yıllık hosting hediye
edeceğini bizlere iletiyordu. Anla-
şılan o ki, hazırlıklar tamamlanmış
ve geriye sadece seminerler, semi-
nerlerden üst düzeyde yararlana-
bilecek katılımcılar kalmıştı.
Yazılım Uzmanımız Abdullah Te-
kin, seminer katılım formunu dev-
reye aldığında müthiş bir başvuru
ile karşılaşmıştık. 700’ü aşkın bu
başvurular elbette güzel bir hadi-
seydi, ne var ki, kaydolan herkesin
katılabilmesi tecrübelerimiz ışığın-
da mümkün görünmüyordu. Baş-
vuran üyelerimizin yarısı katılsa bi-
le zaten salonu çok çok doldurmuş

olacaklardı.
Kulüp başkan yardımcısı Zeynep
Duman ile bu esnada süren tele-
fon trafiği sonrası bütün hazırlık-
lar artık tamamlanmıştı. Ufak tefek
küçük endişelerimizin ise seminer
günü geldiğinde tamamen yersiz
ve gereksiz olduğunu hep birlikte
görecektik.
8 Ocak 2011 Cumartesi günü ulu-
sal kanallara programlar çeken ka-
meraman arkadaşımız Recep Mer-
dan seminerlerimizi yine önceden
olduğu gibi kaydetmek üzere bize
katılırken, Siracel, Asım Ekinci ve
Harun Kılıç’tan oluşan Sanalkurs
ekibi saat 11.00 gibi İstanbul Tica-
ret Üniversitesine doğru yola çıkı-
19
yorlardı.
Görülen o ki, kulüp ekibi dersi-
ne iyi çalışmıştı ve katılımcılara yol
gösteren arkadaşlar, kayıt yapan-
lar, takip edenler daha ilk başta
organizasyonun ciddiyetini fevka-
lade hissettiriyorlardı.
Katılımcılar salonu doldurmuş-
lardı. Beklediğimizin üzerinde bir
rağbetle karşılaşmıştık. (Toplam
katılımcının 250-300 arasında bir
rakam olduğunu sonradan tespit
edecektik.)
Fuayedeki yerini alan ve standını
kuran Monster Notebook ise, 3 bo-
yutlu gözlükleriyle yüksek perfor-
manslı bilgisayarlarını tanıtıyordu.
20 sanalkurs 15
Oyun oynamak ve yüksek bellek
harcayan programları kullanmak,
bu “canavar” bilgisayarlarla son de-
rece hızlı bir şekilde gerçekleşiyor-
du. Katılımcılar da Need for Speed
Hot Pursuit, Call of Duty Black Ops
gibi yüksek donanım gerektiren
oyunları son derece güçlü dona-
nımlara sahip bilgisayarlarda oy-
nayarak hem arada stress attılar,
hem de test etme imkanı buldular.
İlk olarak kürsüye çıkan Yrd. Doç.
Dr. M. Alper Özpınar, seminerlerin
ve paylaşmanın bilgi hayatımıza
yaptığı katkıları belirtirken, hemen
sonra kürsüye gelen Siracel, konuş-
masına başlarken bu ilgiyi gördük-
lerinde Sanalkurs olarak gerçekten
doğru bir yol üzerinde olduklarını
ve son derece önemli bir şey yap-
tıklarını fark ettiklerini dile getiri-
yordu. “İstanbul dışından gelenler
var mı?” sorusuna kalkan eller de
bunu açıkça gözler önüne seriyor-
du. Sözlerinde Sanalkurs’un aynen
Vikipedi gibi kullanıcı ve üyelerin
paylaşımlarından oluşan büyük bir
oluşum olduğunu vurgulayan Sira-
cel, Sanalkurs’un ticari kaygılardan
uzak bir düşünce yapısıyla hareket
ettiğini, amacın sadece ülkemizin
her insanının bilgiye kolay ve hız-
lı bir şekilde ulaşmasını sağlamak
olduğunu ifade etti. Katılımcılara,
bilgilerini daha sık paylaşmaları ve
böylece öğrenmek isteyen herkese
yol göstererek hayatlarının en bü-
yük iyiliklerinden birini yapmaları
yönünde çağrıda bulundu.

1. Yunus Özen (Asp.Net MVC 3)
Sanalkurs 3. Bilişim Seminerle-
rinin ilk konuşmacısı olan Yunus
Özen, MVC ile kolayca neler yapıla-
bileceğini anlatırken, yeniliklerden
bahsetti ve seminerinin sonunda
yaptığı demoyla konusunu örnek-
lendirdi. Soruları cevapladıktan
sonra yerini ikinci konuşmacımıza
bıraktı.
2. Erhan Meydan (CSS 3 İle Ani-
masyon)
Sunumu ve semineriyle
Türkiye’de belki de bir ilke imza
atan Erhan Meydan, kurulumu ve
kullanımı son derece basit olan
Sencha isimli ücretsiz program-
la CSS 3 ile nasıl kolay bir şekilde
animasyon yapılabileceğini biz-
lere anlatırken, aslında satırlarca
kod gerektiren, belki yapılması için
mutlaka Flash gereklidir diye dü-
şünülen çalışmaların bir kaç kıvrak
hareketle yapılabildiğini göstere-
rek bizi hayretlere düşürdü.
3. Uğur Umutluoğlu (Asp.Net
4.0’da SEO Yenilikleri)
Muhakkak ki, ASP.net 4.0 sürü-
müyle pek çok yenilikle birlikte
programcıların hayatına girerken
bu yeniliklerin tamamını bir saate
sığdırmak da neredeyse imkansız-
dı. Bu nedenle Uğur Umutluoğlu
da yine popüler yeniliklerden sa-
dece birini tercih ederek anlatı-
21
mını gerçekleştirdi. Programının
bitiminden sonra erken çıkması
gereken Uğur Umutluoğlu’na he-
diyelerini takdim ederek uğurla-
dık.
4. Hakan Çamoğlu (HTML 5 Ye-
nilikleri)
HTML5’in bir devrim değil, evrim
olduğunu ileri sürerek başladığı
“şov”uyla HTML 5 öğrenmek iste-
yenlerin öncelikle Web 2.0 ile ilgili
herşeyi öğrenmesi gerektiğini be-
lirten Çamoğlu, sunumu ve espri-
leriyle büyük ilgi gördü. Gösterdiği
örnekler ve nasıl yapıldığına ilişkin
neredeyse “kod yazmadan” yaptığı
atraksiyonlarla büyük beğeni top-
ladı.
5. İlhan Kuzgun (PHP 5 ve
Object Oriented PHP)
Kendi yazdığı frameworks üzerin-
den yaptığı sunumuyla seminerin
son sunumunu gerçekleştiren İl-
han Kuzgun, salonu dolduran PHP
severlerin sorularını cevaplayarak
seminerini sonlandırdı.
PLAKETLER
Bilgisayar Teknolojileri Kulübü
ve Sanalkurs olarak konuşmacılara
bazı hediyelerimiz oldu. Monster
Notebook ise ekran temizleyici, ti-
şört, 3D sticker gibi hediyeleriyle
22 sanalkurs 15
yine katılımcıları hediyelere boğ-
du. İstanbul Hosting’in ücretsiz
hosting hediyeleri ise bütün katı-
lımcılarımıza ulaşan bir diğer hedi-
yemizdi.
SORU – CEVAP BÖLÜMÜ
Konuşmacılarımızın herbiri ken-
di sahasında uzman isimler ve şir-
ketleri var. Hal böyle olunca ciddi
bir birikime ve sektör tecrübesine
sahipler. Sanalkurs olarak katılım-
cılar onlardan bu yönde de istifade
etsin diye düşündük ve soru – ce-
vap faslında sektörel anlamda ol-
sun, teknik anlamda olsun akılları-
na takılan, merak ettikleri soruları
sormalarını istedik. Projesi olan ve
bunu nasıl uygulamaya koyabile-
ceğinden “PHP mi iyi, ASP.net mi?”
sorusuna kadar pek çok soruyu uz-
manlarımız eğlenceli bir havada,
son derece mütevazı ve yol göste-
rici üsluplarla cevaplamaya çalıştı-
lar. Hepsine çok teşekkür ediyoruz.
SONUÇ
İnanıyoruz ki, 3. Sanalkurs Se-
minerleri de amacına ulaştı ve
Türkiye’nin neresinden gelip katı-
lırsa katılsın, tüm katılımcılar mem-
nun olarak ayrıldı. Bu seminerde
uzman konuşmacılarımız hem bil-
gi, hem de tecrübeleriyle herkese
pek çok şey kattı. Hem eğlenceli,
hem üst düzeyde bir seminer ha-
vası oluştu, hem de güzel dostluk-
lar gerçekleşti.
 23

Sertaç Aydoğdu
24
 25

Cansu Taşkan
[ TEKNOLOJİ HABER ]

HTML5 ve CSS3
için benzersiz
bir kaynak
Sanalkurs.net’in değerli yazar-
larından Ertuğrul Haskan’ın
uzun süredir üzerinde çalıştığı
kitap nihayet yayında!

Web programlamaya parlak bir

giriş yapmak isteyenler! “Web tasa-
rımının geleceği HTML5 ve CSS3 ile
kod yazmak istiyorum ve web tasarı- sayfalarının içeriğini çok daha iyi
mını temelden kavramak istiyorum” yapılandırabilir, birbirinden farklı
diyenler! Bu kitap sizin için! browser’lar için farklı çözümler üret-
Bu kitapla, çoğu mobil cihazın ve meyi bu kitapla öğrenebilirsiniz. Üs-
browser’ın desteklediği HTML5 ve telik tüm bunları CSS3’ün gücüyle
CSS3 ile kodlama bilginizi bir adım beraber yapma fırsatına sahipsiniz.
öteye taşıma imkanı bulabilirsiniz. CSS3’ün inceliklerini ve yeni özellik-
Yeni web standardı HTML5 ile web lerini öğrenebilirsiniz.

Facebook Yine Birinci!

Türkiye’de 16 ilde yapılan Tüketici Trend Araştırması, Türk
halkının teknoloji kullanımını ortaya koydu:
1. Facebook (%87.2), 2. Youtube (%29.5), 3. Twitter (%15.3)
 27

Google ve Facebook
Dev Sitenin Peşinde!
Google ve Facebook, Twitter için satın
alma girişimlerinde bulunuyor. İngiliz
gazetesi Wall Street’in haberine göre,
Twitter’ın 10 milyar dolar istediği belir-
tildi. Satın almanın gerçekleşmesi duru-
munda sosyal paylaşım sitesi Twitter’a
kayıt olmuş ve siteyi aktif halde ziyaret
eden 200 milyonun üzerindeki kullanıcı-
nın ise bu durumdan nasıl etkileneceği
merak konusu.

Internet Explorer 9
Microsoft, yeni tarayıcı-
sı Internet Explorer 9’un
RC sürümünü indirilme-
ye sundu. Hem 32, hem
de 64 bit Windows’lar
için sunulan IE9 RC,
beklendiği gibi gelişmiş bir sekme
yönetimi, yenilenmiş simgeler ve
daha fazla kişiselleştirme imkanı
ile birlikte geliyor.
Beta sürümlerinde göze çarpan
pek çok hatanın da düzeltildiği RC
sürümü, ilk testlere göre oldukça
stabil çalışıyor. IE9, Microsoft’un,
Firefox ve Chrome’a kaptırdığı pa-
zar paylarını geri almak için attığı
en önemli adımlardan biri olarak
kabul ediliyor.
iPad’e Rakip
Dünyanın en büyük tüketici
elektroniği firmalarından Hew-
lett Packard, ABD’nin San Fran-
sisco kentindeki Ford Mason
Merkezi’nde “Palm TouchPad”i
tanıttı. TouchPad, rakibi iPad
ile hemen hemen aynı boyut-
lara, ağırlığa ve pil dayanma
süresine sahip. 9.7 inç boyu-
tunda çoklu dokunmatik ek-
rana sahip TouchPad’de aynı
zamanda 1.3
megapiksel ön
kamera, 6GB
ve 32GB olmak
üzere iki depo-
lama seçeneği
bulunuyor.
28
 29

Talha Çay
30 sanalkurs 15

Bir Kitap Tasarımı

Yapmak
Bu yazımızın konusu; bir kitabın veya derginin -tasarım ola-
rak- sıfırdan, matbaaya gidene kadar izlediği süreçleri anla-
mak ve sonuçta da bir kitap ya da dergi tasarlamanın anato-
misini incelemek olacak.

GRAFİK TASARIM
ZİYA KAHRAMAN
Grafik Tasarımcı
 31

Bu sayıda sizlere
önceki sayılardaki-
lere nispetle biraz
daha kapsamlı bir
makale sunmaya
çalışacağım. Genel
olarak kitap tasa-
rımını, kapak ta-
sarımı ve dizgi ol-
mak üzere iki ana
başlıkta incelemek
faydalı olacaktır.
Kapak tasarımının
değişik mecralar-
da kapak düzeni,
dizginin ise iç dü-
mada da kapak tasarımı tıpkı bir
zen ya da sayfa tasarımı şeklinde
arabanın kaportası gibidir. Tasarım
ifade edildiği unutulmamalıdır. Bu
ne kadar yeterli olursa, çalışmanın
yazıda kapak tasarımını, bir dahaki
içindekilere olan merak o denli ar-
sayıda da bu yazının ikinci bölümü
tacaktır. Bundan dolayıdır ki büyük
olarak, dizgiyi anlatarak konuyu ta-
yayınevleri kapak tasarımını son
mamlamış olacağım.
derece önemsemekte, kapakları
alanında önemli çalışmalara imza
KAPAK TASARIMI YAPMAK atmış grafikerlere yaptırmaktadır.
Kitap ya da dergi tasarımında ka- Grafik tasarımın genel teamülleri
pak demek herhangi bir üründe içinde tercihen bir kağıt üzerinde
ambalaj demektir. Bir aracın moto- müsveddeler çalışıldıktan sonra
ru ve içi ne kadar kaliteli, ne kadar bilgisayar ortamında tasarıma baş-
yeterli olursa olsun, dış tasarımı lamak işleri kolaylaştıracaktır.
derme çatma olduğunda o araba-
yı almaktan daha görür görmez
vazgeçme ihtimaliniz oldukça yük- Kapakta Tipografi
sek olacaktır. Kitap ve dergi tasarı- Tipografi, (Etimolojisi: Yunanca’da
mında da, hatta daha genel ifade “typos” (form) ve “graphia” (yaz-
edecek olursak editoryal bir çalış- mak) sözcüklerinden türemiş olan)
32 sanalkurs 15
typographia sözcüğünün Türkçe
halidir. Kavram; forma uygun yaz-
mak demektir.
Yazı tipi, punto büyüklüğü, sa-
tır uzunluğu, satır arası boşluk ve
benzer etkenlerin kombinasyonla-
rı ile yapılır. Harf ve yazınsal-görsel
iletişime ilişkin diğer elemanların
hem görsel, fonksiyonel ve sanat-
sal düzenlemesi hem de bu ele-
manlarla oluşturulan bir tasarım
dili, anlayışıdır. Reklam amaçlı her
faaliyette; mesajı ikna edici kılan ti-
pografi, vazgeçilmez bir unsur ola-
rak öne çıkmıştır.
Kapak tasarımı yaparken üzerin-
de en fazla çalışılan, en fazla de-
neme yapılan kısım kitabın adı,
yazarın adı ve yayınevi logosu gibi
unsurların boyutları ve yerleşimle-
ridir. Bu uğraş kapaktaki tipogra-
fik düzenlemenin mükemmeliyeti
içindir. Tipografi tasarımın mate-
matiğidir. Estetik yaklaşımda düm-
düz olmak değil bekli ama karma-
şık da olsa o karmaşadaki düzen
önemlidir. Kapak tipografisinde
genel olarak yerleşmiş kullanım-
lar bulunmakla birlikte, tasarımın
sınır tanımamasına paralel olarak
bu kullanımlar da olmazsa olmaz
kurallar değillerdir. Mesela normal
şartlarda font boyutu en büyük
olan yazı kitabın adı, daha sonra
yazar adıdır. Ancak tercihe göre ya
da tasarımcının estetik duyuşuna
bağlı olarak tam tersi de olabilir.
Yani yazar ismi 25 pt olurken kitap
adı 18 pt olabilir. Ama
normal olarak ve nere-
deyse standart sayılabi-
lecek olan birinci sözünü
ettiğimiz genel kulla-
nımdır.
Arka kapak tasarlanır-
ken kitap açıklaması, ki-
taptan bir bölüm ya da
kitap hakkında ünlülerin
görüşleri vs.nin yazımı
ve yazar/şairin fotoğra-
fının kullanımı, bunların
yerleşimi üzerinde çalış-
mak gerekecektir. Arka
kapaktaki elemanların
minimalize edilerek ça-
 33
lışılması, boyutlarının abar-
tılmaması esastır. Renkle-
rinin de ön kapak kadar
dikkat çekici olması şart de-
ğildir.
Tipografi çalışırken den-
ge kavramı zihinde sürekli
gezinmelidir. Kapağın bir
tarafına her şeyi yığarak
bir güzellik ve kışkırtıcı bir
kompozisyon oluşturmak
neredeyse imkânsızdır. Bu
denge, yazıların yerleşimi
ile sağlanabileceği gibi renk
ve görsellerin yerleşimiyle
de elde edilebilir.

Kapak Düzeni
Düzenleme aşamasına kullanı-
lacak fotoğraf, illüstrasyon ve çi-
zimlerin düzenlemesi yapıldıktan
sonra başlanmalıdır. Fotoğrafların
temizlenecek kısımları varsa temiz-
lenmeli, filtrelenmeleri düşünülü-
yorsa gereken filtreler uygulanmalı
hasılı, fotoğraf ve diğer elemanlar
kullanıma hazır hale getirilmelidir.
Düzen, kapakta kullanılacak tüm
bileşenlerin kapak üzerinde ne-
rede olacağıyla ilgilidir. Bu tama-
men tasarımcının yeteneğine ve
hayal gücüne kalmış bir süreçtir.
Bir görsel kapağın orta yerine ko-
nur, üzerine kitabın adı, altına da
yazar ismi yazılırsa bu da bir kapak
tasarımı olur. Fakat böyle bir tasa-
rıma kim para verir orası tartışılır.
Bir grafiker herhangi bir insandan
farklı bir bakış açısına sahip, sanat-
sal ruhu olan bir kişi olmalıdır. Bu-
nunla bağlantılı olarak da kapakta
kullanılacak görselin ya da yazıla-
rın yapılacak düzenlemeyle adeta
akraba oldukları hissi uyandırılma-
lıdır. Bütün elemanlar yerlerinden
memnun olmalı, özgün bir kom-
pozisyon oluşturulmaya gayret
gösterilmelidir. Eğer böyle olursa
kapağın gerçek bir tasarımı olur.
Yoksa yukarıda bahsettiğimiz ale-
lade tasarımı, bırakın grafiker ya da
34 sanalkurs 15
grafik programlarını herhangi bir
kelime-işlemci programında yap-
mak sadece birkaç dakika sürer.
Kapak Tasarımında Bölümler
Kitap ya da dergiler üç boyutlu
nesneler olduğundan tasarımları
da bölümlere ayrılarak değerlen-
dirilebilir. Bu ayrımı ön, sırt ve arka
olarak yapabiliriz.
Ön Kapak
Ön kapak, kitabın forma olarak
sağ yüzüdür ve kitap ele alındı-
ğında ilk incelenen kısmıdır. Nasıl
ki insanlar tanışırken ilk intiba son
derece önemliyse kitabın da ön
kapağı önemlidir. Okur kitabı eline
alır almaz şok etkisi oluşturabilen
tasarımlar çokça incelenmelidir.
Sırt
Sırt, formada ön ve arka kapak
arasında bulunan ve kapaklara gö-
re daha dar olan kısımdır. Sırt ge-
nişliği kitabın sayfa sayısıyla doğ-
rudan ilgilidir ve kesinlikle çok iyi
hesaplanmalıdır.
Genelde okurlar sırt tasarımına
kitabı alma aşamasında değil, ki-
tabı rafa yerleştirdiklerinde dikkat
ederler.
Arka Kapak
Arka kapak formada sol tarafta
olan ve ciltleme işlemi sonrası ön
kapağa tam paralel duran kısımdır.
 35

Arka kapak okurun ön kapaktan kraft kartona basılırsa sizin kırmızı-

sonra baktığı ve içeriği özetlemesi nız koyu bordo gibi bir renk çıka-
nedeniyle ön kapaktan daha fazla caktır. Malzemenin gramajı da ay-
ilgilendiği bölümdür. rıca önemlidir.

Kapak Tasarımında Dikkat Prova Baskı

Edilmesi Gerekenler Prova baskı tasarım sonlandığın-
Kapak tasarımında bir takım ha- da alınan ve gerçek baskıya geçil-
talara düşmemek için bazı konula- meden önce yapılan inceleme bas-
ra özellikle dikkat edilmeldir. Bun- kısıdır. Prova baskı, ekran üzerinde
lardan bazıları şunlardır: görülemeyen bazı ayrıntıların gö-
rülebilmesi ve ek-
ran-kağıt farklılı-
Font Seçimi Bir görsel, kapağın orta ğından meydana
Kapak tasarlarken yerine konur, üzerine çıkan detay de-
mümkün mertebe kitabın adı, altına da ğişimleri görmek
çok klasik fontlar yazar ismi yazılırsa bu da açısından son de-
kullanılmamalıdır. bir kapak tasarımı olur. rece önemlidir ve
Ekran için yapılan Fakat böyle bir tasarı- kesinlikle alınıp
tasarımlarda (web ma kim para verir orası dikkatle incelen-
tasarım, program- tartışılır. melidir.
lar vs.) hoş görünen
bazı fontlar basılı
Renk-Konu Bağlantıları
materyallerde pek de güzel görün-
meyebilir. Romantik bir romanda simsiyah
bir fon, bir vampir kitabında bem-
beyaz ve ferah bir arka plan uygun
Kapak Malzemesi olmayacaktır. Bu ayrımı yapmak
Kapak malzemesi renklerin bas- duygusal ayrım yeteneği yanında
kı sonrası nasıl görüneceğinden renk bilgisi de gerektirir.
tutun da renksiz kalan kısımların Şimdilik bu kadar. Umarım
nasıl görüneceğine kadar birçok faydalı bir yazı olmuştur. Bir
konuda tasarımcı için hayati önem dahaki sayıda buluşup iç tasarı-
taşır. Siz normal beyaz Bristol için mı inceleyene dek iyi çalışmalar
tasarım yaparsınız fakat kapak diliyorum.
36
 37

Onur Mert Ateş

38 sanalkurs 15

Çok Konturlu
Yazılar Oluşturmak
Bu derste Illustrator’de en popüler efektlerden ve çok ge-
len sorulardan biri olan, bir yazının etrafına birden fazla
kontur (stroke) eklemeyi en kolay şekilde nasıl yapabileceği-
mizi anlatmaya çalışacağım.

ILLUSTRATOR CS5
SİRACEDDİN EL
Web Tasarımcı
 39

Yazımızın etrafına çizgi eklemek verebilirsiniz. Ya da Character pale-

çoğu programla mümkün olması- tindeki harfler arası boşluğu ayar-
na rağmen, birden fazla çizgi ekle- layabileceğiniz kısma bir değer gi-
mek genel olarak hayli sorunlu bir rebilirsiniz.
durumdur. Çoğu kez yazının orji-
nalitesi bozulur, çizgiler yüzünden
hiç hoş bir sonuç elde edemeyiz.
Fakat Illustrator’de Appearance
paletini kullanarak hem yazının
orjinalliğini muhafaza edebilir ve
hem de kolayca farklı yazı efektleri
elde ederek çoklu çizgileri kolay-
ca ekleyebiliriz. Bunun en iyi tarafı
ise, elde ettiğimiz sonucu bir stil
olarak kaydedip daha sonra kulla-
nabilmek tabi ki. İsterseniz hemen
başlayalım.
1. Yeni bir RGB döküman oluştu-
run.
2. Yazı aracını seçin ve arzu ettiği- 5. Şimdi Appearance paletini aça-
niz yazıyı yazın. Arial Black fontuyla lım. (Kısa yolu: Shift + F6)
90 pt olarak Digital Arts yazıyorum. 6. Az önce yazdığımız yazıyı seçili
hale getirin. Appearance paletinde
sağ üst köşeye tıklayarak menüyü
açın ve Add New Fill’i tıklayın. (Di-
lerseniz paletin sol altındaki sim-
geleri de kullanabilirsiniz).
3. Üst menüden Window > Type
> Character yolunu tıklayın. Böyle-
ce Character paneli açılacak.
4. Bu efekti uygulayabilmemiz
için harflerin aralarının çok yakın
olmaması gerekiyor. Bu nedenle
eğer dilerseniz harf aralarına boş-
luk tuşu kullanarak da bu mesafeyi
40 sanalkurs 15
7. Appearance paletindeki Fill
bölümündeki dolguyu beyaz renk
olarak ayarlayın. Rengi beyaz yap-
tığınız zaman yazı kaybolmayacak-
tır ama göremeyebilirsiniz.
8. Unutmayın, Appearance paleti
Layer paletine benzer bir yolla ça-
lışır. Aynen layer’larda yaptığınız
gibi Appearance paletindeki özel-
likleri de aşağı ve yukarı birbirleri-
nin üstüne ya da altına sürükleye-
bilirsiniz. Biz de o halde şu an üstte
olan Stroke özelliğini sürükleyerek
Fill’in altına taşıyalım.
9. Şimdi Stroke kısmındaki renk
ayarını siyah olarak belirleyin.
10. Rengi belirledikten sonra he-
men yanındaki kısımdan 4 pts ra-
kamını girin. Aynı şekilde, Window
menüsünden Stroke penceresini
görünür hale getirip Stroke değeri
olarak 4 pts ayarlayabilirsiniz.
11. Bu adımda ise, yazı seçili iken
yine Appearance paletindeki me-
nüden bu kez Add New Stroke se-
çin.
12. Yeni stroke (kenar çizgisi) ren-
gini R: 14, G: 155, B: 125 olarak be-
lirleyin ve çizgi kalınlığına 10 pts
değerini girin.

13. Sonra bu kenar çizgisini Ap-
pearance paletinde iken tutup pa-
letin en alt kısmında bulunan ve
çöp kutusu simgesinin solunda yer
alan Duplicate simgesinin üzerine
sürükleyip bırakın. Böylelikle aynı
çizgi özelliğinden bir kopya oluş-
turulacaktır. Veya bu kenar çizgisi
özelliği seçili iken o simgeye tık-
ladığınızda da aynı sonucu elde
edersiniz.
14. En son oluşturduğunuz kenar
çizgisini seçin ve rengini siyah ya-
pın. Kenar kalınlığını ise 13 pts ola-
rak ayarlayın.
41
15. Efekti uygulama işi bu kadar.
Dilediğiniz kadar kenar çizgisini
bu yöntemi kullanarak ekleyebilir-
siniz, herhangi bir sınır olmadığını
rahatlıkla söyleyebiliriz. İşin güzel
tarafı yazınızın bu uyguladığınız
özelliklerin muhafaza edilerek her
zaman düzenlenebilir ve değişti-
rilebilir olmasıdır. Bunun dışında,
Create Outlines özelliğini kullana-
rak (menüden Type > Create Out-
lines yolunu da izleyebilir, dilerse-
niz yazınızı seçip sağ tıkladığınızda
gelen menüden de uygulayabilir-
siniz) yazınızı şekillere dönüştüre-
rek ve daha serbest düzenlemeler
yaparak farklı sonuçlar elde edebi-
lirsiniz.
EFEKTİ KAYDETMEK (STIL’E
DÖNÜŞTÜRMEK)
Peki bu uyguladığımız efekti sak-
layarak, daha hızlı bir şekilde başka
çalışmalarımıza uygulama işlemini
nasıl yapabiliriz? Herhalde her se-
ferinde bu işlemleri tekrar etmek
sadece zaman kaybı olur. Şansımız
var ki, Illustrator bu noktada da
bizlere kolay bir yöntem sunuyor
ve bir kaç adımda bu efekti kayde-
derek başka zaman da kullanabil-
memizi sağlıyor.
42 sanalkurs 15
1. Appearance paletinin sağ üs-
tünde içi beyaz küçük bir kare
göreceksiniz. Bu kare biraz önce
uyguladığımız özellikleri temsil
ediyor. Bu kareyi seçili hale getirin.
2. Window > Graphic Styles (Kısa-
yolu: Shift + F5) yolunu tıklayarak
Graphic Styles panelini açın. Sonra
Appearance kısmındaki o beyaz
kareyi sürükleyip Graphic Styles
paneline bırakın. Şimdi yeni bir
grafik stili oluşturmuş oldunuz.
3. İsmini değiştirmek için bu stilin
üzerine çift tıklayın ve anlaşılır bir
isim verin. Hepsi bu kadar.
 43

Turhan Algan
44
 45

Ervanur Bürcü
46 sanalkurs 15

Bir Manga Modeli

Yapmak
Bu dersimizde eğlenceli bir Photoshop efektini sizlerle
paylaşmak istiyorum. Hedefimiz elimizdeki uygun bir fotoğrafı
Japonların ünlü çizimi manga haline dönüştürmek olacak.

PHOTOSHOP
ABDULLAH TEKİN
Yazılım Uzmanı

Bunun için ilk olarak bir fotoğraf
temin ediyoruz. Ben aşağıdaki fo-
toğrafı tercih ettim.
Manga’da bilindiği gibi en önemli
olan şey iri gözler, ince burun, ince
ağız ve sivri çenedir.
Biz bunları aşama aşama yapaca-
ğız. Photoshop’ta kullanacağımız
temel araç ise Liquify filtresi.
Bu filtre sayesinde fotoğraf üze-
rinde ilginç efektler elde etmeniz
mümkün.
İşe başlamadan önce orijinal
layer’ın bir kopyasını alıyoruz, adı-
na da liquifed adını veriyoruz.
47
Şimdi ise kopya layer seçili iken
Filter -> Liquify tıklayarak işlemi-
mize ilk olarak sahneden başlıyo-
ruz. İlk başlayacağımız yer gözler:
Gözler
Bunun için Liquify panelinde sol
üstteki butonlardan “Bloat Tool” u
seçip gözleri yeteri kadar büyüt-
mek olacaktır. Sağ taraftaki değer-
lerden fırça büyüklüğünü de göz
önünde bulundurup aşağıda be-
nim elde ettiğim sonuca ulaşınca-
ya kadar denemeler yapmanızda
fayda var.
48 sanalkurs 15

Ağız
Dersimizin en hassas kısmı bura-
sı. Çünkü manga çizimlerde ağız
ince ve kısadır. Bu işlemi yapacağı-
mız araç ise yine sol taraftaki “Puc-
ker Tool”.
Aracı seçili hale getirdikten son-
ra sağ taraftan Brush Density: 50,
Brush Rate:30 değerlerini girme-
nizi tavsiye ediyorum. Bu sayede
daha hassas bir deneme yapabili-
yoruz.
Ağız kısmında işin püf noktası
Pucker Tool seçili iken dudağın sol
başlangıç kısmından fareyi tutup
ortaya doğru çekmeniz, sağ taraf-
tan da yine ortaya doğru çekme-
nizdir. 2-3 kez yaptıktan sonra Puc-
ker Tool kullanımı hakkında zaten
fikir edineceksiniz. Yanlış işlem mi
yaptınız? Hiç telaş yapmayın geri
alma aracımız da mevcut. Sağ pa-
nelde “Reconstruct” butonu her
yaptığınız işlemi geri alır.
Ben aşağıdaki sonuca ulaştım, in-
ce ve kısa bir ağız… Tam istediği-
miz gibi.
 49

Burun Bundan sonrası ise renk rötuşları

Burnu da inceltmemiz gerekli. olacaktır.
Bunun için ise yine sol panelde-
ki araçlardan ilkini yani “Forward
Warp Tool” u seçiyoruz. Sağ taraf-
tan uygun büyüklükte fırça seçip
(ben 345 tercih ediyorum) buruna
sağdan soldan ve birazda aşağı-
dan darbeler yaparak küçültüyo-
ruz. Sonuç aşağıda:

Renk Ayarlamaları
Bunun için işlem yaptığımız la-
yer seçili iken aşağıda gördüğünüz
“Layer Adjustment” özelliğini kulla-
narak “Channel Mixer” ı tıklıyoruz.
Çıkan panelden en üstten “Black &
White with Red (RGB)” seçiyoruz.
Oluşturduğumuz bu layer’ın opa-
city değerini ise %45 olarak belir-
liyoruz.

Çene
Çenenin ince ve biraz uzun olma-
sı gerekli. Bu yapmak için yine aynı
araca yani “Forward Warp Tool” u
seçip uygun fırça büyüklüğü ile ge-
rekirse yanaklardan da hafif sağ sol
kroşe vuruşlar yapıp, çeneyi azıcık
aşağıya uzatıp şu sonucu elde edi-
yoruz. Evvett şimdilik istediğimiz
sonucu elde ettik, “OK” butonuna
basıp ana panelimize dönüyoruz.
50 sanalkurs 15
Diğer adım aynen yukarıda yaptı-
ğımız gibi “Color Balance” oluştur-
mak. Bunun ayarlarında ise Tone:
Midtones, değerleri ise +2, 0 ve -15
olarak yapıyoruz.
Son olarak gözlerdeki gölge ve
ışığı daha belirgin yapmak isti-
yorum. Bunun için yeni bir layer
oluşturun. Edit -> Fill menüsün-
den çıkan panelde Use: 50% Gray
seçip OK deyin.Oluşturduğunuz
bu layer’ın özelliğini Overlay ola-
rak yapın. Sol taraftaki araçlardan
“Burn ve Dodge Tool” ile gölge ve
ışık ayarlarımızı yapacağız. İlk ön-
ce Burn Tool’ u (Kısayol: O tuşu)
aktif hale getirin. Aşağıda resimde
belirtilen kısımları boyayın. Aynı
şekilde Dodge Tool seçerek yine
aşağıdaki klavuza bakarak parlatı-
lacak bölgeleri boyayın.
Son olarak biraz daha değişimler
yaptım.
Örneğin göz, dudak ve burun ha-
ricindeki bölgeler Surface Blur filt-
resini uygulayarak çizgi film hissi-
yatını verdim.
Saçlara Hue/Saturation (doymuş-
luk) oranını artırarak ön plana çık-
masını sağladım.
Hepsi bu. İşte sonuç:
51
52
 53

Cansu Aras
54 sanalkurs 15

ActionScript 3.0 ile

Klavye Kontrolü
Hemen hemen her uygulamada kullanacağımız koşullu de-
yimler programlamada çok önemli bir yere sahiptir. Belirli
bir şarta bağlı bir örnek geliştireceğimiz zaman koşullu de-
yimler yardımımıza koşar.

ACTIONSCRIPT 3.0
HAKAN ÇAMOĞLU
Web Tasarımcı

Koşullu Deyimler
Hemen hemen her uygulamada
kullanacağımız koşullu deyimler
programlamada çok önemli bir
yere sahiptir. Belirli bir şarta bağlı
bir örnek geliştireceğimiz zaman
koşullu deyimler yardımımıza ko-
şar. Eğer bu böylese bunu yap, yok
değilde böyleyse bunu yap, o da
değilse şunu yap!.. Bu makalede
yapacağımız örnek, başta koşul-
lu deyimleri ve sonrasında klavye
olaylarını içermektedir.
Koşullu Deyimleri Anlamak
Koşullu deyimler bir koşulun ge-
çekleşip gerçekleşmediğini kabul
eder. Gerçek hayattan bununla ilgi-
li örnek vermek gerekise 18 yaşını
doldurmadan ehliyet alamazsınız.
Burada arkada çalışan sorgu-
ya bakarsak eğer başvuranın yaşı
18’den büyükse ehliyet alabilir. Ac-
tionscript ile bunun karşılığı ise;
if(basvuranin_yasi > 18)
{
// ehliyet alabilir.
} //500 YTL maaş
Burada yazım şeklinden bakar-
sak,
eğer bu olursa (koşul){
55
bunu yap;
}
Peki ya 18’den büyük değilse ne
olacak? 18’den büyük değilse ehli-
yet alamaz... Burada arkada çalışan
sorgu ise 18’den büyük değilse eh-
liyet alamaz.
Actionscript’e bunun karşılığını
da eklersek;
if(basvuranin_yasi > 18)
{
//ehliyet alabilir.
}else{
//ehliyet alamaz.
}
Diğer bir konuda birden fazla ce-
vap gelebilecek durumlara yanıt
verebilmektir.
Örneğin çalışanın pozisyonu işçi
ise 500 YTL, şef ise 1000 YTL, mü-
dür ise 2000 YTL olacaktır.
Bu sorgunun actionscript karşılı-
ğı ise;
if(pozisyonu == “isci”){
}else if(pozisyonu == “sef”){
//1000 YTL maaş
}else if(pozisyon == “mudur”){
//2000 YTL maaş.
}
56 sanalkurs 15
Örneğimize Başlayalım
1
Öncelikle bir arkaplan ve
üzerinde hareket edecek
nesnenizi hazırlayın ve
hareket edecek nesnenize balon_
mc örnek ismini verin.
2
Timeline’dan 1.anahtar
kareyi seçerek actions
panelini açın.
3 5
İlk olarak hangi olay ol-
duğunda kodumuzun
devreye gireceğini belir-
leyelim. Burada olayımız klavyeye
tıklandığında... Olay dinleyici ve
olay olduğunda devreye girecek
fonksiyonu yazıyoruz.
stage.addEventListener
(KeyboardEvent.KEY_DOWN,
tiklama);
function
tiklama(event:KeyboardEvent){
//yapılacaklar
}
4
Şimdi sıra geldi koşullu
deyimlerimizi eklemeye.
Eğer klavyeden sol tuşa
basıldıysa balonu sola, sağ tuşa
tıklandıysa sağa, yukarı tuşa tık-
landığında yukarı, aşağı tuşa basıl-
dığında aşağıya hareket ettir.
if(event.keyCode == 37){
balon_mc.x -= 2;
}else if(event.keyCode == 39){
balon_mc.x += 2;
}else if(event.keyCode == 38){
balon_mc.y -= 2;
}else if(event.keyCode == 40){
balon_mc.y += 2;
}
Burada önemli olan ko-
nulardan ilki karakter
kodları. Hangi tuşa ba-
sıldığını o tuşun karakter kodu ile
tespit ederiz. Karakter kodunun
tam listesi için helpe bakabilirsiniz.
Buradaki örneğimizde kullanaca-
ğımız tuşların karakter kodları: sol
tuş 37, yukarı tuşu 38, sağ tuş 39 ve
aşağı tuşu 40 şeklindedir.
 57

6
Diğer bir önemli nokta stage.
ise koşulların neler ol- addEventListener(KeyboardEvent.
duğudur. if...else koşullu KEY_DOWN, tiklama);
deyiminde temel olarak kullanabi- function
leceğiniz koşullar: tiklama(event:KeyboardEvent)
{
>, büyükse if(event.keyCode == 37){
<, küçükse balon_mc.x -= 2;
==, eşitse
}else if(event.keyCode == 39){
!=, eşit değilse
balon_mc.x += 2;
}else if(event.keyCode == 38){

7
Birden fazla koşul kullan- balon_mc.y -= 2;
manız gerektiğinde ise; }else if(event.keyCode == 40){
balon_mc.y += 2;
&&, ve ||, veya devreye
}
girecektir...
}
Kodunuzu bu şekilde yazdıktan
Örneğimizi Bitirelim sonra, Ctrl+Enter ile yaptığınız ör-
Örneğimizin bitmiş hali aşağıda- neği test edin.
ki gibi olmalıdır. Hepinize kolay gelsin...
58
 59

Beyhan Bayhan
60 sanalkurs 15

Farklı Bir Menü

Çalışması
Bu dersimizde Photoshop kullanarak simgelerin üzerine
gelince hareket eden farklı bir menü çalışması yapmaya ne
dersiniz?

PHOTOSHOP
M. ALİ YILMAZ
Web Tasarımcı
 61

ğer html kodlarımızı <body> </

body> tagları arasına yazacağız.

<div id=”liste”>
<ul>
<li><a href=”#”
Photoshop ile yukarıdaki gibi bir class=”ps”>Photoshop</a></li>
menü oluşturdum. Css kodları ile <li><a href=”#”
class=”dw”>Dreamweaver</a></
bu fotoğrafın belirli oranda gözük-
li>
mesini ve kaymasını sağlayacağız. <li><a href=”#”
class=”fl”>Flash</a></li>
</ul>
İndex.html normal içeriği </div>
<!DOCTYPE html PUBLIC “-//W3C//
DTD XHTML 1.0 Transitional//EN”
“http://www.w3.org/TR/xhtml1/
Burada #liste alanını menümü-
DTD/xhtml1-transitional.dtd”> zü konumlandırmak için kullana-
<html xmlns=”http://www. cağız. <ul><li> kodları basit html
w3.org/1999/xhtml”> listeleme kodlarıdır. PS, DW, FL is-
<head> mini verdiğim sınıflar(class) ise bu
<meta http-equiv=”Content- menümüz için resim özelliklerini
Type” content=”text/html; tanımlayacağımız kodlar…
charset=iso-8859-9”>
<title>KirliAdam.Com Css/xhtml
Php/Mysql</title> Stil.css
<link href=”stil.css”
#liste{
rel=”stylesheet” type=”text/css” />
width:350px;
</head><body>
margin:50px auto;
</body>
}
</html>

Bu özellik ile 350px lik bir geniş-

Bu html kosyamızda olması ge-
lik belirledik. 50px’lik üstten boş-
reken standart bir içerik html tag-
luk verip sağ ve soldan otomatik
ları ve bildirimler yer alıyor. Ek ola-
olarak eşit boşluk verecektir. Bu da
rak stil.css dosyamızı import ettik.
sayfa içerisinde ortalanmasını sağ-
(kırmızı renk ile seçilen yer ). Di-
layacaktır.
62 sanalkurs 15

Şimdilik görüntü bu şekilde. Şim- Burada dikkat ederseniz #liste

di listelemeyi şekillendirelim. içerisindeki bir elemanı sırası ile ça-
ğırıyoruz. #liste ul li a şeklinde…
Firefox’un harika bir eklentisi fire-
Stil.css
#liste ul li{
bug eş zamanlı CSS ve Html deği-
list-style:none; şikliğine olanak sağlıyor. Buradan
display:block; (http://getfirebug.com) edinin.
float:left; Resimde gördüğünüz gibi her
} link 53px’lik yükseklik ve 83px’lik
#liste ul li a{ bir genişliğe sahip oldu…
display:block;
height:53px; Yukarda belirtmiştim 3 adet class
width:83px; oluşturmuştuk. Şimdi bunların
} özeliklerini belirleyelim.
 63

Stil.css Yukarıdaki gibi tüm class ele-

.ps,.dw,.fl{ manlarına aynı arka plan resmini
background:url(resimler/bg.png) verdik. Ve hepsinin özelliğine göre
no-repeat;} konumlandırdık. Hover efektinde
de yukarıya doğru gelecek şekilde
.ps{ konum girdik. Bu konumu daha
background-position:left 22px;} kolay bir şekilde bulmak için yine
firefox’un firebug eklentisi imbadı-
.ps:hover{ mıza yetişiyor.
background-position:left
bottom;}

.dw{
background-position:-86px
22px;}

.dw:hover{ Burada gördüğünüz gibi firebug

background-position:-86px eklentisinde değer kısmını aşağı
bottom;} yukarı ok tuşları ile değiştiriyorsu-
nuz.
.fl{
background-position:right 22px;} Bu konuyu daha iyi anlamak için
Fatih Hayrioğlu’nun FireBug yar-
.fl:hover{ dımı ile daha kolay CSS Sprite
background-position:right Uygulamak yazısını http://www.
bottom;} fatihhayrioglu.com/firebug-yardimi-
ile-daha-kolay-css-sprite-uygulamak/
adresinden oku-
yabilirsiniz…

Hepinize kolay
gelsin.
İyi çalışmalar...
64
 65

Ayşenur Başaran
66 sanalkurs 15

Bu sayımızda Tübitak Bilim Çocuk Dergisine yaptığı çizim-

lerle öne çıkan ve daha çok çocuklara yönelik yayın yapan
farklı mecralarda illüstrasyonlar çizen başarılı bir çizerle kısa
bir söyleşi gerçekleştirdik.

Söyleşi: Kübra Akova

67
68 sanalkurs 15
Kendiniz bir kaç cümle ile ta-
nımlamanız gerekseydi, nasıl
ifade ederdiniz?
Kurşun kalemi, kağıdı, doğayı ve
sessizliği seven bir illüstratörüm.
Öğrencilik yıllarında tasarım
alanında çalışmalarını takip etti-
ğiniz, etkilendiğiniz isimler oldu
mu?
O zamanlar internet erişimi
gündelik hayatın bu kadar içinde
değildi. Herkes internet kullanı-
cısı değildi. O yüzden öğrencilik
yıllarımda tasarımcıları daha çok
dergiler, kitaplar ve kataloglar
aracılığıyla takip ediyordum. Kü-
tüphanede zaman geçirmeyi sevi-
yorduk. Özellikle font tasarımına
ilgi duyuyordum. İlk aklıma gelen
isim ise Emigre.
Grafik tasarım işine başlama ve
bu işi sürdürme sürecinde zor-
luklarla karşılaştınız mı?
Öğrenciyken çalışmaya başladı-
ğımda ajansların güvenilirlikleri ile
ilgili sorunlar yaşamıştım. Edindi-
ğim tecrübeler sayesinde mezun
olduktan sonra sıkıntı çekmedim.
 69

Uluslararası bir firmada

grafik tasarımcı olarak
çalışırken, ajanslarda ol-
duğumdan daha güven-
de hissettiğimi söyleye-
bilirim.

Sizce tasarım dünya-

sını gelecekte neler
bekliyor?
Özgünlüğün daha da
nadir ve değerli olduğu,
kopya işlerin daha da
arttığı bir gelecek.
Boş bir masa, içi dolu bir kaç ka-
lemlik, bir kaç çizgisiz çizim defte-
Çalışma tarzınızdan, çizim ve ri ve dizüstü bilgisayarım bir ara-
tasarım yaparken çalıştığınız or- daysa benim için ideal bir çalışma
tamın özelliklerinden bahseder ortamı oluşmuş demektir. Digital
misiniz? çizimlerimde tablet kullanıyorum,
70 sanalkurs 15

fakat en çok kurşun kalem ile çizim

yaparken mutlu oluyorum.

”Grafik ve tasarım” kelimeleri

size neler çağrıştırıyor?
Bana görsel içerikli bir bulmacayı
çözmeyi ve seçenekleri azaltmayı
çağrıştırıyor.

İleriye dönük hedefleriniz ne-

ler? Hangi sektör veya sektörler-
de çalışmayı düşünüyorsunuz?
Şu an illüstrasyon alanında çalı-
şıyorum. İlerde de illüstrasyonun
farklı alanlarında çalışmaya devam
etmek isterim.
71
72 sanalkurs 15

Türkiye’nin grafik tasarım açı- edebilirsiniz. Umarım yakın za-

sından dünyadaki konumunu manda özgünlüğe ve fikre verilen
nasıl değerlendiriyorsunuz? değer artar ve Türk tasarım ve tasa-
Kimi işlere baktığınızda tasarım- rımcıları dünya çapında tanınırlar.
cısını da, ülkesini de doğru tahmin

Son olarak grafik ve tasarım

eğitimi almayı planlayan öğren-
cilere ne gibi önerilerde bulun-
mak istersiniz?
Grafik ve tasarım eğitimi alma-
dan önce, ilgili bölümlerle, hoca-
larla, öğrencilerle ve grafik tasa-
rımcılarla görüşmelerini öneririm.
Grafik tasarım, bir çok görsel tasa-
rım alanını kapsadığı için mezun
olduklarında neler yapabilecekle-
rini bilmeleri, doğru karar verme-
leri açısından önemlidir.

. . .
BENGl GENÇER KlMDlR?
1979 Ankara’da doğdu, Mersin’de
büyüdü. Hacettepe Üniversitesi
Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Ta-
sarım Bölümü 2001 Mezunu. Free-
lance çalışıyor.
Bir-Yay Yayınevi için masal, öykü
ve ders kitapları çiziyor. Tübitak Bi-
lim Çocuk ve Tübitak Meraklı Minik
çocuk dergileri için her ay farklı ko-
nuları çiziyor. ,
Kağıt ve kalemi, wacom tabletini,
klavye kısayollarını, filtre kahve-
yi, marzipanlı çikolatayı, kakaolu
73
keki, yeşil çayı, yemek yapmayı,
sofra kurmayı, çöpü atmayı, çiçek-
lerle ilglilenmeyi, organik atıkları
toprağa gömmeyi, geri dönüşüm
atıklarını ayırmayı, mavi gökyüzü-
nü, kırmızı ojeyi, Celil Oker kitapla-
rını, Can Göknil illustrasyonlarını,
Picasso‘nun herşeyini, yürümeyi,
Alice in Chains‘i, 90’ları, siyahı, yeşi-
li, beyazı, zeytinyağını, meyvelerin
tümünü, sabahın erken saatlerini,
soğuk kumsalı ve doğayı seviyor.
Evli ve mutlu!
74
 75

Celal Emre Öz
76 sanalkurs 15

ASP.net Uygulamalarında
Loglama
Genellikle yazdığımız uygulamaların hatasız ve sorunsuz
çalışmasını isteriz. Ama gerçekte böyle bir şey imkansızdır.
Bu nedenle uygulamalarımızı izlemeli ve olabilecek hatalara
karşı önlemler almalıyız.

ASP.NET
YUNUS EMRE KESKİN
Programlamacı

Bu önlemlerden birkaçı özel ha-
ta sayfaları, hata feedbacklerinin
alınması ve loglama sistemi ola-
rak düşünülebilir. Ben bu yazımda
ASP.net uygulamalarında Logla-
ma işlemini kısaca incelemeye ça-
lışacağım.
Asp.net uygulamalarında ha-
ta yönetimini sağlayabilmek için
çeşitli düzeylerde loglama yapa-
biliriz. Sayfa düzeyinde, class dü-
zeyinde, .dll düzeyinde. Her dü-
zeyde yapacağımız loglama farklı
olabilir. Örneğin sayfa düzeyinde-
ki hatalar için EventLog’ları kul-
lanabilir, sınıf yapıları için kendi
veritabanımızda oluşturduğumuz
tabloyu veya bir text dosyasını
kullanabiliriz.
Şimdi sayfa düzeyindeki olası
hataları izlemek için bir class ya-
zalım. Bu işlem için System.Diag-
nostics isim alanını yazacağımız
class’a ekleyelim.
internal sealed class LogingUtil
{ nu sayfalarımızdaki try-catch blo-
public static void
logMessage(string errortext)
{ İsterseniz EventLogEntryType’ini
if (message == null)
message = string.Empty;
//Bu kısımda kaynak isminin olup
77
olmadığını control ediyoruz.Eğer
yoksa oluşturuyoruz.
if (!EventLog.
SourceExists(“Source-Name”))
EventLog.
CreateEventSource(“Source-
Name”, “Log-Name”);
EventLog mylog = new
EventLog();
mylog.Source =
“VirtualStore”;
message = Environment.
NewLine
+ DateTime.Now.
ToString()
+ Environment.NewLine
+ errortext
+ Environment.NewLine;
// Eventlogumuzu yazı-
yoruz. EventLogEntryType kıs-
mını değiştirerek farklı loglar
tutabiliriz.
mylog.WriteEntry (mes-
sage, EventLogEntryType.Error);
}
}
Kodlarımız tamam. Bu class’da
bulunan logMessage methodu-
gunda kullanabilirsiniz.
değiştirerek gerekli yerlerde bilgi
log’ları da tutabilirsiniz. Başka bir
yazıda görüşmek ümidiyle...
78
 79

Mehmet Aksu
80 sanalkurs 15

ASP.net MVC3 Sürümüne

Genel Bakış
Yaklaşık 4 yıldır gelişmesi süren ASP.Net MVC Framework,
geçtiğimiz ay 3. sürümü ile sizlerin kullanımına sunuldu.
ASP.Net MVC Framework’un yeterince olgunlaştığını düşü-
nüyorum. Pek çok gerçek dünya uygulaması görebilirsiniz.
Para vererek üye olunan Expert Exchange gibi, sitelere açık
ve ücretsiz alternatif olarak geliştirilen ve günümüzde yazı-
lım geliştirenler için Google diyebileceğimiz Stack Overflow
sitesi Asp.net MVC üzerinde çalışıyor.

ASP.NET
YUNUS ÖZEN
Programlamacı
 81

ASP.Net MVC yapısını ilk defa gö- 4.0 şart. Önceki framework sürü-
rüyorsanız ve daha geniş incele- mülerinde çalışmıyor.
mek isterseniz isterseniz Sanalkurs. Veritabanı işlemleriniz için SQL
net üzerinde bulabileceğiniz Bo- Server 2005, 2008 gibi veritabanı
ğaziçi Üniversitesi’nde gerçekleşti- sistemlerine ücretsiz alternatif ola-
rilen Sanalkurs Bilgi Patlamaları – 1 rak SQL Server Express Edition kul-
etkinliğinde yaptığım sunumun vi- lanılabiliyor.
deolarını izlemenizi öneririm.
Geliştirme araçlarımız hazırsa
Ayrıca http://goo.gl/DQ8AW adre- başlayabiliriz.
sinde de bir fundamentals yazısı
yazmıştım. Okumanızda fayda var. Visual Studio > File > New Project
penceresini açtığımızda listede
3. sürüm, Razor View Engine baş- MVC 3’ü de göreceksiniz.
ta olmak üzere pek çok yenilikle
geldi. Şimdi isterseniz, MVC 3 ile
geliştirme yapmak için gerekli olan
araçları öğrenip geliştirme ortamı-
mızı hazırlayalım.
MVC Framowork’u bizim için çe- Hem boş proje şablonu hem de
kici yapan şeylerden bir tanesi de bazı sık kullanlan bileşenleri barın-
Codeplex üzerinde açık kaynaklı dıran proje şablonu ile başlayabi-
olarak geliştiriliyor ve dağıtılıyor lirsiniz.
olması. Açık kaynak geliştirme
geçmişi olan bir ekip tarafından
geliştiriliyor.
Geliştirilmesi açık kaynaklı olarak
devam eden ASP.Net MVC 3 ile ge-
liştirme yapmak için de ücretsiz al-
ternatiflere sahipsiniz.
Visual Studio 2010 ya da ücretsiz
indirilebilen Visual Web Developer
Express 2010 gerekiyor.
ASP.Net MVC 2 ile geliştirme yap-
mak için DotNet Framewrok 3.5 View Engine seçeneklerinin lsi-
yeterli iken MVC 3 için Framewrok telendiğini görüyorsunuz. Artık
82 sanalkurs 15

default seçenek Razor. İsterseniz Yukarıda kısaca değindiğimiz Ra-

ASPX Web Page de seçilebiliyor.
Boş olmayan proje şablonunu se-
çerseniz ve View Engine seçeneği-
ni Razor olarak bırakırsanız önceki
sürümlerden Default ve About Vi-
ew’lerini, Home ve Account Cont-
roller’lerini gene göreceksiniz.
zor View Engine, Solution Explorer
penceresini açınca karşımıza geli-
yor. Artık View’lerimiz .aspx dehil,
.cshtml olmuş. Uzantıkdaki cs’nin
C# anlamına geldiğini anlamışsı-
nızdır. Visual Basic ile geliştirmek
isterseniz de vbhtml olacak.

İlk gözünüze çarpan yenilik ise

ViewData’nın artık ViewBag olma-
sı.

ViewData[“Message”] = “Welcome
to ASP.NET MVC!”;
ViewBag.Message = “Welcome to
ASP.NET MVC!”;

MVC Framework gelişim süre-

cine baktığınızda intellisense ile
erişmediğimiz, strongly typed (elle
yazdığımız) olan herşeyin bir son-
raki sürümde azaldığınız görmek
sürpriz değil. Ne kadar strongly
typed varsa, o kadar problem çı-
karma ihtimali var.

MasterPage yerini _Layout.

cshtml sayfasına bırakmış. İşlevleri
aynı. MasterPage yerine Layout te-
rimine alışsak fena olmaz.

Her View başında Layout seçim
kodu yazılmasın diye de _ViewS-
tart.cshtml var. Orda belirtiyorsu-
nuz. Artık View’ler daha sade.
@{
Layout = “~/Views/Shared/_
Layout.cshtml”;
}
MVC geliştirilirken dikkat edilen
DRY pensibi burada da karşımızda.
Don’t repeat yourself.
Razor View Engine daha kolay ya-
zılıyor, zaman kazandırıyor, öğren-
mesi kolay ve daha az karmaşık.
Razor yeni bir dil değil. C# ve Vi-
sual Basic ile kod yazmaya devam
edeceksiniz. CopePlex üzerinde
kodları ile birlikte büyük bir tutori-
al pdf eşliğinde dağıtılan MVC Mu-
sicStore uygulamasından albüm-
lerin listelendiği sayfanın kodunu
aşağıda görüyorsunuz. <% %> işa-
retleri yerine sadece @ işareti geli-
yor ifadenin başına. Foreach dön-
güsü gibi kod bloklarının nerede
83
biteceğini de parantez takibi ya-
parak kendisi anlıyor. Her program
kodu için <% %> kullanmanıza ge-
rek kalmıyor.
Razor View Engine detaylarına bu
yazıda çok fazla değinmek istemi-
yorum. O başka bir yazının konusu
olacak. Yazıyı beklemek istemezse-
niz Sanalkurs Bilgi Patlamaları – 3
Etkinliğinde yaptığım sunumun vi-
deolarını sanalkurs.net üzerinden
izleyebilirsiniz.
Razor View Engine duyulunca en
çok heyecan duyacağımız şey her-
hangi bir webserver ya da asp.net
runtime gerekmeksizin unit test
yapılabilmesi. TDD (Test Güdümlü
Geliştirme) ile geliştirme yapanla-
rın seveceği bir gelişme.
ASP.Net MVC 3 ile gelen yenilikle-
ri konu başlıkları ile listeyelim:
84 sanalkurs 15
• Razor View Engine
• Multi View Engine
• Dependency Injection
• Dynamic View ve ViewModel
• Validation Yenilikleri
• Session Yönetimi
• Global Action Filters özelliği
• JavaScript ve AJAX Yenilikleri
Bu başlıkların hepsi de heyecan
verici yenilikler. AJAX kolaylıkları
her sürümde artıyor. Jquey, asp.
net mvc ile bütünleşmeye devam
ediyor.
Bliyorsunuz, ASP.Net MVC’yi oluş-
turan her bileşen alternatfileri ile
değiştirilebiliyor. Default sunulan
özelliklere mecbur değilsiniz. De-
ğiştirip yerine başka bir alternatifi
takmak da oldukça kolay. Bu tarz
bileşen yükleme işlemleri için ASP.
Net MVC 3 ile paralelde duyuru-
lan Nuget Paket Yöneticisi install/
uninstall gibi bir kolaylık sağlıyor.
Henüz ASP.Net MVC ile geliştirme
yapmayanların başlamaları için bir
çok kolaylıktan bahsettik. 4 yıldır
geliştiriliyor, yeterince olgunlaştı.
Ayrıca diğer web geliştirme alter-
natiflerine göre daha fazla esneklik
ve özgürlük sağladığını düşünüyo-
rum.
MVC 3’e geçmekte tereddüt
edenler, MVC 2 ile geliştirme yap-
maya devam edenler olabilir. Ra-
zor ViweEngine’nin henüz büyük
bir gerçek dünya uygulamasında
kullanılmak için biraz daha zama-
na ihtiyacı var gibi. Küçük projele-
rinizde kullanıp deneyebilirsiniz.
Biz denedik. Örnek vermek gere-
kirse, Miks Gelişim (www.miksge-
lisim.com) web sitesi şu anda ASP.
Net MVC 3 ve Razor View Engine
üzerinde çalışıyor.
Bu yazıda sizle-
rin Hello World
yazabilmeniz için
gerekli temel kav-
ramlara değindik.
Yukarıda ana baş-
lıklar halinde liste-
lediğimiz ASP.Net
MVC 3 özellikleri
hakkında yazmaya
devam edeceğiz.
 85

Üsame Çorman
86
 87

Fatih Bayrakdar
88 sanalkurs 15

CSS’ye Giriş
Cascading Style Sheets (CSS) HTML ‘deki bazı problemleri
halletmek için ortaya çıkmış olsa da, web sayfası içeriği ve
web sayfası görünümünü birbirinden ayırmak için oluşturu-
lan bir standarttır. CSS, web sitelerinize tasarım tutarlılığı
kazandırmaktadır ve istediğiniz kadar sayfa için düzenli bir
içerik oluşturabilmemiz kolaylıkla mümkündür.

CSS
İLKNUR AKPINAR
Programlamacı

CSS yapısı iki ana kısımdan olu-
şur:
1
Seçiciler
2 Bildirim Bloğu
a Özellik
b Değer
P (seçici) {color( özellik): red (de-
ğer; backgound (özellik): yellow
(değer}
Bildirim bloğu süslü parantezle
açılır ve kapanır. Bildirimler arasın-
da ” ; ” noktalı virgül kullanılır. Özel-
lik ve değerler birbirinden ” : ” iki
nokta ile ayrılır.
<h1> {font: medium Arial;}
Burada ilki fontun boyutunu ikin-
cisi ise font ismini gösterir.
<h1> {font: medium/120%
Arial;} Burada / işareti seçicinin
font boyutunu ve satır yüksekliğini
gösterir.
Birden fazla html elementine de
atama yapabiliriz. Bunun için grup-
lamamız lazım;
p,h3{font-family:Verdana;}
SINIF SEÇİCİLERİ (CLASS)
Sayfada birçok elemente atanır.
.class (başında nokta ile) olarak
belirlemeliyiz.
89
Örneğin iki adet paragraf tanım-
laması yapacağız bunun için;
p.sagadayalı{text-align:right}
p.ortala{text-align:center}
Şimdi bunu sayfamıza uygula-
mak için;
<p class=”sagadaya”>Aynı HTML
elementine farklı özellikler atamak
için Sınıf Seçicisini kullanırız.</p>
<p class=”ortala”>Yukarıdaki bil-
giyi dikkatlice okumalısınız</p>
İstediğimiz sayıda html etiketine
uygulamak için ise;
.ortala{
text-align:center
}
Şimdi sayfamıza uygulayalım;
<span class=”ortala”> yazı 1 </
span>
<p class=”ortala”>yazı 2</p>
ID SEÇİCİLERİ
ID seçicileri sadece bir elemente
atanır ve başında # işaretini kullan-
mak zorundayız.
#mavi
{
background:blue;
}
90 sanalkurs 15

#kirmizi Örneğin;
{ a{ color:blue;}
background:red; a:visited { color:red;}
}
<p id=”mavi”>Arka fonu
mavidir</p> 2. Dinamik Pseduo Sınıfı:
<p id=”kirmizi”> Arka fonu Focus: odaklanan elemente stil
kırmızıdır</p> tanımlaması yapmak içindir.
Active: aktif olana stil tanımlaması
Sözde sınıf ve elementler; yapmak içindir.
XHTML’de erişemediğimiz element Hover: mouse’nin fare üstüne ge-
ve sınırlara erişmek içindir. lince uygulanacak işlem.
first:child: Belirtilen elementin ilk
Çocuk Elementine stil atamak için
Pseudo sınıfı: kullanılır.
Elementi bir sınıfı farklı sınıflara Lang pseudo: Lang pseudo sınıfı
böler. içerikteki bir elemente farklı bir dil
Örneğin; de yazmamızı sağlar
a:visited{ Pseudo Sınıflarını Birleştirmek: Zi-
color:red;} yaret edilen linkleri farklı renkte
atamak için kullanılır.
Pseudo elementi : bir elementi
alt kısımlara böler. Pseudo Element Seçicileri
Örneğin; first-letter (ilk harf): Bir blok-level
p:fırst-line{ elementin ilk harfine stil tanıml-
font- weight : bold;} ması yapmak için kullanılır
first-line (ilk satır) : Bir metnin ilk
1. Link Pseduo Sınıfı: elementine stil atamak için kulla-
nılır. Örneğin paragraflarınızın ilk
Yalnızca linklere uygulanır. satırlarını renklendirmek isitiyor-
link – Ziyaret edilmemiş sayfanın sunuz.
linkine stil tanımlaması yapmak before ve after elementleri: Bir ele-
için kullanılır. mentin öncesine ve sonrasına bir
Visited - henüz ziyaret edilmeyen içerik veya özellik eklemek için kul-
sayfaya uygulanır. lanılır.

CSS EKLEMEK
1. Kod içine;
<div style=”color:red”> yazı </
div>
2. Style Elementi Kullanarak;
<head> içine <style> kodu ekle-
yerek oluşturabiliriz.
3. Harici stil şablonu kullanarak
CSS dosyamızı dışarıdan çağırabi-
liriz. Yeni dosya açıp içine gerekli
kodlar yazıp onu da ornek.css adı
ile kaydeder index.html sayfamız-
da ise; <link rel=”stylesheet” type=
”text/css” href=”ornek.css” /> şeklin-
de çağırırız.
4. Import etmek;
<style type=”text/css”>
@import”ornek.css”; şeklinde de
sayfamıza çağırabiliriz.
CSS nesnelerimizi ornek.css adı
ile kayıt edip html sayfasında ça-
ğırmak istiyoruz;
<link rel=”stylesheet” type=”text/
css” href=”örnek.css” />
Bu şekilde çağırdık ve body için-
de uygulamak istiyoruz; div tag-
larını kullanmamız daha mantıklı
olacaktır. Bunun için;
<div class=”baslık1”>
aaaaaaa baslık 1
</div>
<div class=”baslık2”>
bbbbbbaslık 2
91
</div>
kısacası kolay bir şekilde css oluş-
turmuş olduk.
CSS ÖZELLİKLERİ
Zemin (Background) Özellikleri
background-color: Zemine renk
atamak için.
background-ımage: Zemine resim
eklemek için.
background-repeat: background-
image ile zemine eklenen resmin
tekrarı (repeat | repeat-x | repeat-y
| no-repeat) değerleri alır.
background-attachment: Özelliği
zemine eklenen resmin sayfa ile
scroll etmesini veya sayfanın zemi-
nin de çakılı kalmasını sağlar (scroll
| fixed) değerlerini alır.
background-position: Özelliği
background-image ile belirlenen
resmin başlangıç noktasını belirler.
Yatay değerler için: left, center,
right.
Dikey değerler için: Top, center,
bottom.
FONT ÖZELLİKLERİ
color: Metin rengi içindir.
family: Metinlerin kullanılacağı
font ailesini belirlemek için kulla-
nılır.
size: Boyutunu belirtir.
weight: Fontun kalınlık incelik du-
92 sanalkurs 15
rumunu belirtir.
style: Kalın ya da ince olacağını
belirtir.
variant: Küçük ya da büyük olaca-
ğını belirtir.
LİSTE ÖZELLİKLERİ
list style type: Liste özelliklerinin
tipini gösterir. disc | circle | square |
decimal | lower-roman
list style image: List style işaretinin
yerine şekil koymak.
list style position: List item işaret-
lerin metinin içinden (inside) veya
soldan dışında (outside) mı olaca-
ğını belirler.
white-space: Özelliği elemetlerin
boşluklarının nasıl işlem göreceği-
ni belirler. Değer alır.
normal: Birden fazla boşluğu tek
boşluk gibi sayar.
pre: birden fazla boşluğu birleş-
tirmez.
nowrap: <br> etiketi hariç alt satı-
ra geçişe izin vermez.
display özelliği elemetlere aşağıda-
ki dört değerden birini atamak için
kullanılır:
block: Elementden önce ve sonra
bir satır bırakır.
inline : Elementden önce ve sonra
bir satır bırakmaz.
nowrap : Block gibidir tek fark list-
item işareti eklemesidir.
none: Element görüntülenmez.
Elementi gizler. Bir çok javascript
uygulmasında kullanılan bir özel-
liktir.
KENARLIK ÖZELLİKLERİ
border style: Kenarlık sitilini belir-
lemek içindir. dotted (noktalı), do-
uble (çift) nokta özelliğidir.
border-top-style, border-right-
style, border-bottom-style, border-
left-style, border-style özelliğinin
her kenara ayrı ayrı atamasını ya-
pabilmek için kullanılır.
border-width: İlk olarak stili belir-
ledikten sonra kenarlık kalınlığını
belirlemek için border-width de-
ğeri kullanılır. border-top-width,
border-right-width, border-
bottom-width, border-left-width,
border-width özelliğinin her kena-
ra ayrı ayrı atamasını yapabilmek
için kullanılır.
border-color: Kenarlık rengini
belirler. border-top-color, border-
right-color, border-bottom-color,
border-left-color.
Bu yazımızda sizlere CSS ile ilgili
bazı temel bilgileri aktarmaya ça-
lıştım. Sonraki sayıda başka bir ko-
nu ile buluşmak üzere...
 93

Onur Mert Ateş

94
 95

Metin Kabaca
96 sanalkurs 15

PÜF NOKTASI
BİLAL AKÇAY
Yazılım Danışmanı
 97

Elevator Pitch
ya da 30 Saniyede
Ne Anlatabilirsin?
İngilizce’de Elevator Pitch, Elevator Speech ya da Elevator Pre-
sentation diye bilinen, Türkçe’ye ise Asansör Tanıtım Konuş-
ması ya da Asansör Sunumu diye çevrilebilecek bir tabir var.
Daha çok girişimci insanların yatırımcıların ilgisini çekebilmek
için fikrini kısa sürede anlatabilmesi anlamına geliyor.

- Merhaba Oğuz Bey, konuşma- Dinlemek istersiniz diye düşün-

nız çok güzeldi. düm.
- Teşekkür ederim. - Buyrun bu kartvizitim. E-mail
- Adım Nadir Karman. Bilgisayar adresime fikrinizi yazabilirsiniz. İyi
mühendisliği öğrencisiyim. Sizi ve günler.
şirketinizin başarılarını hep takip - Ama yazılı olarak tam anlata-
ediyorum. mayabilirim.
- Teşekkürler. Ama şimdi gitmem - Allah Allah. Peki. Madem öyle,
lazım. Bir toplantıya yetişeceğim. bak şimdi. Şu asansörü çağırıyo-
- Öyle mi? Kusura bakmayın. Ben rum. Aşağıya beraber ineceğiz. En
de sizinle birkaç şey konuşabilir alt kata ininceye kadar bana fikrini
miyim diyecektim. anlatırsan ne ala. Anlatamazsan...
- Başka bir zaman belki. Diyelim ki, böyle bir teklifle
- Aslında çok güzel bir fikrim var. karşılaştınız. Anlatabilir
Hatta bir proje desem daha doğru. miydiniz?
98 sanalkurs 15
İYİ BİR ASANSÖR KONUŞMASININ 9 ÖZELLİĞİ
1. Concise: Az ve öz olmalı.
2. Clear: Herkes tarafından
anlaşılır olmalı.
3. Compelling: Çözmeye
çalıştığınız problemi iyi açıkla-
malı.
4. Credible: Bu problemi
çözebileceğiniz konusunda ik-
na edici olmalı.
5. Conceptual: Konuyu ge-
ELEVATOR PITCH
NEDİR?
İngilizce’de Elevator Pitch,
Elevator Speech ya da Eleva-
tor Presentation diye bilinen,
Türkçe’ye ise Asansör Tanıtım
Konuşması ya da Asansör Sunu-
mu diye çevrilebilecek bir tabir
var. Daha çok girişimci insanla-
rın yatırımcıların ilgisini çeke-
bilmek için fikrini kısa sürede
anlatabilmek anlamına geliyor.
Wikipedia’daki ilgili maddede
bu kısa sürenin anlamı 30 sa-
niye ya da 150 kelime olarak
belirtilmiş.
nel olarak anlatabilmeli.
6. Concrete: Hayali bir şey
olmamalı, uygulanabilir olmalı.
7. Consistent: Tutarlı olmalı.
8. Customized: Farklı şekil-
lerde anlatılabilmeli.
9. Conversational: Parag-
raf gibi değil, anlaşılabilir kısa
cümleler veya soru cevap şek-
linde olmalı.

BUNLARI KAÇ SANİYEDE
CEVAPLIYORSUN?
Bir nokta daha var: Herhangi
bir tanıtımla ilgili olarak kısa sü-
rede söyleyebilecek sözünüz var
mı?
- Kendini kısaca tanıtır mısın?
- Çalıştığın şirket ne iş yapar?
- Yazdığın program ne işe ya-
rar?
- Senin için ... kelimesi ne ifade
ediyor?
- ... konusunda fikrinizi alabilir
miyim?
Deneyin bakalım, 30 saniyede
ne anlatabiliyorsunuz?
99
3 TEMEL BİLGİ
Bir asansör tanıtım konuş-
masında olması istenen üç
temel bilgi var:
1 Fikir (ürün, çözüm,
proje) nedir?
2 Yatırımcı için faydası
nedir?
3 Siz (ya da şirketiniz)
kimsiniz?
Bu üç bilgi için fikir ve fay-
dayı birleştirip üçüncü olarak
daha fazla bilgiye nasıl ulaşı-
labilir sorusunun cevabını
ekleyenler de var.
100
 101

Gözde Çep
102 sanalkurs 15

Grup Alışveriş:
Günlük Fırsat Siteleri
Amerika’da başlayarak tüm dünyada yaygınlaşan grup alışve-
riş, diğer adıyla fırsat siteleri, ülkemizde de kısa sürede po-
püler oldu. Şu an itibariyle sayıları 40’ı geçmiş durumda. Bu
siteler yeni bir alışveriş modası haline geldi. Artık çoğumuz
günlük olarak bu siteleri kontrol eder hale geldik.

INTERNET
MUSTAFA TANIŞIR
Girişimci

Bu alışveriş siteleri aslında yeni
bir icat değil. Sadece grup alışve-
rişin, internet sektörüne taşınmış
hali olarak tanımlanabilir. Kupon
ve grup gücünün bir araya getiril-
mesiyle oluşturulan grup alışveriş
modeli, yerel pazarları hedef ala-
rak büyük başarılara ulaştı.
Grup Alışveriş iş modelinde her-
kesin karşılıklı fayda sağladığı bir
sistem var. İngilizce tabiriyle win-
win-win. Müşterilere normal şart-
larda elde edemeyeceği indirim-
lerle fırsatlar sunarak müşterilerin;
işletmeleri yeni müşterilerle tanış-
tırarak işletmelerin;
ve buna aracı olan
fırsat sitelerinin ge-
lir kazanmasını sağ-
layan bir sistem.
Bu sitelerin yayın-
landığı ilk zaman-
larda bir fırsatın ger-
çekleşebilmesi için
103
belirli bir sayıda satın alınma şartı
vardı. Bu yüzden bir fırsatın ger-
çekleşmesini isteyen kullanıcılar,
bu sitelerde yer alan fırsatları Fa-
cebook, Twitter gibi sosyal ağlar-
da paylaşarak, hem arkadaşlarının
büyük indirimlerden yararlanma-
sını sağlıyor, hem de fırsatın ger-
çekleşmesine katkıda bulunuyor-
lardı. Artık çoğu fırsat sitesi fırsatın
gerçekleşmesi için belirli bir sayı-
da satın alınması şartını kaldırdı.
Böylece kullanıcıların, fırsatın ger-
çekleşip gerçekleşmemesi gibi bir
endişeleri kalmadı. Ama yine de
sevdiklerinin de büyük indirimler-
den yararlanmasını isteyenler, fır-
satları sosyal ağlarda paylaşmaya
devam edecektir.
Burada özellikle belli bir gruba
veya belli bir ürüne yoğunlaşmış
fırsat sitelerini ta-
104 sanalkurs 15
nıtacağım. Siz de aşağıdaki siteler-
den kendi ilgi alanlarınıza uygun
olanlara üye olarak fırsatlardan ve
gelişmelerden haberdar olabilirsi-
niz.
KADINCAFIRSATLAR.COM
Sadece kadınlara özel bir fırsat
sitesi olan Kadıncafırsatlar.com’da
güzellik, masaj, spor ve kuaför sa-
lonlarında büyük indirimler sizleri
bekliyor. Bunların dışında yemek,
dans, ve dil kurslarında indirimli fi-
yatlarla kendinizi geliştirebilecek-
siniz. Ayrıca bu sitede ürün bazın-
da da fırsatlar yer alacak. Kozmetik,
giyim ve takı sektöründe günlük
fırsatlar bulabileceksiniz. Kısacası
kadınlarla ilgili aklınıza gelebilecek
her türlü fırsatları bulabileceksiniz.
Site yakında yayına girmeye hazır-
lanıyor.
ERKEKLERİÇİNFIRSATLAR.COM
Sadece erkeklere özel fırsat site-
si olan Erkekleriçinfırsatlar.com ile
halı sahalarında indirimli maçlar
yapabilecek, aynı zamanda takım
 105

elbise, gözlük, kemer gibi alışveriş

fırsatları bulabileceksiniz. Erkekle-
re özgü değişik fırsatlar sizleri bek-
liyor olacak. Bu site de Kadıncafır-
satlar gibi yakında yayına girmeyi
planlıyor.

OTOPON.COM
Otopon, otomobilinizle alakalı
her türlü ihtiyaçlarınızı fırsat ku-
ponları ile yakalamanızı sağlıyor.
Otopon.com’da servis, bakım, las-
tik hizmetleri, detaylı temizlik hiz-
metleri, otomobil kiralama hizmet-
leri, sürücülük eğitimleri, otopark
hizmetleri, şoför hizmetleri, trans-
fer hizmetleri, yol yardım hizmetle-
ri ve dahası hayır diyemeyeceğiniz
avantajlarla sunuluyor.
YİYOMİÇİYOM.COM
Bu fırsat sitesi sadece yeme ve
içme sektörününde fırsatlar sunu-
yor. Şehrinizdeki restorant, cafe ve
pastanelerden büyük indirimlerle
faydalanıp yeni tatlarla tanışabilir-
siniz. Şehrin en gözde mekanında
güzel bir kahvaltı yapabilir, akşam
muhteşem deniz manzaralı bir ba-
lık restorantında güzel bir akşam
yemeği keyfi sürebilirsiniz.
PİRİVETA.COM
Piriveta lüks tatil fırsatlarını ula-
şılabilir bir ücretle sunan bir fırsat
sitesi. Yurt içi ve yurt dışı otellerde
uygun fiyatlarla konaklayabilir, in-
dirimli tatil keyfi yaşayabilirsiniz.
Tatil deyince akla Piriveta.com ge-
lecek.
106 sanalkurs 15
FİRMANYA.COM
Firmanya sadece firmalara özel
fırsatlar sunuyor. Şirketlerin ihti-
yacı olan fırsatları uygun fiyatlarla
sunarak şirketlerin işlerini geliştir-
mesine yardımcı oluyor. Ayrıca her
türlü ofis ihtiyaçlarınızı Firmanya.
com ile indirimli bir şekilde karşıla-
yabilirsiniz.
GRUP.IN
Kişiye özel teknolojik fırsatlar su-
nan bir fırsat sitesi. Netbook, lap-
top, televizyon gibi ürünleri büyük
indirimlerle alabilirsiniz. Fakat bu
sitede farklı kampanya tipleri bu-
lunuyor. Örneğin bir fırsatı satın
alabilmeniz için en az üç arkadaşı-
nızı davet etmeniz ve üye olmasını
sağlamanız gerekiyor. Teknolojiyi-
den indirimli yararlanmak isteyen-
ler Grup.in’i takip edebilir.
ÖĞRENCİFIRSATI.COM
Ogrencifirsati.com öğrenciler için
fırsatlar sunacak bir grup alışveriş
sitesi. Öğrenciler büyük indirimler-
le sinema, tiyatro, cafe, restaurant,
eğlence mekanları ve tatil fırsatla-
rından büyük indirimlerle faydala-
nabilecek. Bu site de yakında yayı-
na girmeye hazırlanıyor.
 107

Ahmet Tanyıldızı
108
 109

Abdullah Tekin
110 sanalkurs 15

INTERNET
EMİN ERYILMAZ
Bilgisayar Mühendisi
 111

Web’in Geleceği:
Anlamsal Web
Anlamsal (Semantik) Web, World Wide Web’in en önemli
gelişmelerinden biri olarak duyuruldu. Bu gelişimin sadece
mühendisler tarafından sürdürülmesi imkansız. Konunun
sosyal bilimcilerin de anlaşılması ve buna katkıda
bulunması gerekiyor.

Küreselleşmenin etkisi ve tekno- ye web üzerinden erişilmektedir.

lojinin yaygın kullanımı sayesinde
bilgiye olan ihtiyaç artmaktadır.
Bilgisayar-insan-işletme birlikteli-
ğinin artması, web teknolojilerinin
yaygınlaşması, bilgiyi üreten ve
tüketen tarafların çoğalması ve ka-
rar vermeyi destekleyen süreçlerin
karmaşıklığı, bilgiye olan ihtiyacı-
sürekli artırmaktadır.
Bilgi yoğun olarak web ortamın-
da üretilmekte ve üretilen bilgi-
İnternet kullanımındaki artış ve
dünyanın her yerindeki bilgi üre-
ticileri sayesinde, web üzerinde
farklı biçim, dil ve içerikte milyon-
larca sayfalık doküman varlığını
sürdürmekte, insanlar tarafından
kullanılmayı beklemektedir. Bu sü-
reç bilginin önemini artırırken, ay-
nı zamanda bilginin miktarının da
artmasına neden olmaktadır.
Web’in yapısal özelliği gereği,
112 sanalkurs 15
web üzerindeki bilgiler insanların
anlayabileceği şekilde tasarlanmış
ve sunulmuştur. Bilginin anlamının
anlaşılması ve bilgiler arasında an-
lamsal ilişkilerin kurulmasında bil-
gisayarlar doğrudan yer almaz. Bu
da üretilen bilgilerin sadece insan-
lar tarafından anlamlandırılması
anlamına gelmektedir.
Teknolojik olarak mevcut web
ortamında sunulan içeriğin bilgi-
sayarlar tarafından anlaşılabilir ol-
ması zordur ve bu durum yeni bir
yaklaşımı zorunlu kılmaktadır.
Bu sorunu dile getiren ve bir çö-
züm önerisinde bulunan çalışma,
Tim Berners-Lee tarafından 2001
yılında bir vizyon çalışması yapıldı.
Buna göre “WWW’in hedeflerinden
biri de, sadece insan-insan iletişi-
mini düzenlemekle yetinmeyerek,
bu sürece makinaların da katıla-
bilmeleri ve yardımcı olabilmeleri”
fikri üzerine olacaktı. Bu vizyon,
Anlamsal Web olarak adlandırılan
ve web ortamında bulunan, sade-
ce insanlar tarafından anlamlan-
dırılan farklı biçimlerdeki milyon-
larca bilgi kümesinin bilgisayarlar
tarafından işlenerek anlamlandırıl-
masını ön görüyor ve en iyi bilgi-
ye nasıl erişileceği konusunda ça-
lışmaları başlatıyor, gelişecek olan
yeni bir araştırma alanının başla-
masına neden oluyordu.
Anlamsal Web; bilgi bilimi, en-
formatik ve yazılım mühendisliği
alanında faaliyet gösteren bilim
insanlarının çalışma alanı olduğu
kadar, sosyal alanlarda bilgi üre-
ten ve tüketen bilim insanlarını da
ilgilendirmektedir. Çünkü, bu viz-
yonun hayata geçmesi ve faydaya
dönüşmesi, ancak ve ancak sosyal
bilimler alanında faaliyet gösteren
kişilerin de gelişmeler hakkında
bilgi sahibi olması ve katılımı ile
mümkün olabilecektir.
WORLD WIDE WEB
Hangi açıdan ölçümleme yapı-
lırsa yapılsın, günümüzde World
Wide Web (WWW) çok geniş bir
kullanıma sahip. Bu durum insanlık
tarihindeki en önemli başarı hika-
yelerinden biri olarak karşımıza çı-
kıyor. WWW okul çağındaki çocuk-
lardan, uluslararası işletmelerin en
üst karar merkezindeki kişilere ka-
dar herkes tarafından bilgi arama
ve paylaşımı için kullanılmaktadır.
Hayatımızı bu kadar çok etkile-
yen web’in en önemli karakteristik-
leri şöyle ifade edebiliriz:
- Web dağıtık bir ortamdır.
- Web dinamiktir.
- Web çok büyüktür.
- Web herkese açıktır.

Günümüzde kullandığımız web,
“Web 2.0” olarak adlandırılmakta-
dır. Web 1.0’da bilgilerin WWW üze-
rinde izlenebilmesini sağlayan ve
yaygın olarak kullanılan HTML say-
faları el ile oluşturulmaktaydı. Web
2.0’da ise HTML sayfaları aktifleşe-
rek, bilgisayarlar tarafından oluştu-
ruldu. Web’ten yararlanan pek çok
kişi için bu durum yeterli olmakta
ve gelinen bu nokta, web’in olgun-
luk çağı olarak algılanmaktadır.
Ancak mevcut web teknolojile-
rinin bazı önemli eksikliklerinin
olduğu ve değiştirilmesi için ge-
113
rekli koşulların oluştuğunu dü-
şüncesinde olan Tim Berners-Lee
önderliğindeki araştırmacılar Web
3.0’ın “Bilgili Web” (knowledgeab-
le) olacağını ve hedefin de bilginin
anlamının anlaşılmasını sağlamak
olduğunu belirtiyorlar. Bunun te-
melinde web’in yeterli zekaya sa-
hip olmadığı düşüncesi yatıyor.
Gerçekten de HTML bilgi göste-
rim dili, tasarımı gereği web sayfa-
larının insanlar tarafından anlaşıl-
ması temelinde geliştirilmiştir. Bir
HTML sayfası başlık ve paragraflar-
dan oluşurken, sayfanın içine re-
114 sanalkurs 15
sim, ses, film ve animasyon bilgisini
de içeren eklemeler yapılabiliyor.
Bu durum sayfanın ekranda nasıl
görüneceği ile ilgilidir ve web ön-
cesi ile karşılaştırıldığında oldukça
ileri bir konumdadır.
Ancak günümüzde çok büyük
miktarlardaki bilgi, bilginin üretil-
me hızı ve bilgiye olan ihtiyaç dü-
şünüldüğünde, bilginin ne anlama
geldiğinin anlaşılması önemlidir
ve bunun insanlar tarafından ya-
pılması da gittikçe zorlaşmaktadır.
Böylelikle bilgisayarların yüksek iş-
lem gücünden yararlanarak, bilgi-
lerin yapılandırılacağı, verinin an-
lamının kendi içinde barındırılması
suretiyle anlam kazanacağı ve veri-
ler arasındaki ilişkilerin de anlam-
landırılması ile sorunların aşılacağı
düşünülmektedir.
Örneğin, Google, Yahoo veya
MSN arama motorları kullanılarak
web üzerinde yapılan bir sorgula-
mada, aranılan bilgi ayrı anlamları
olan milyonlarca web sayfası ile
eşleşebiliyor. Elde edilen arama so-
nuçlarından hangilerinin kullanıcı-
nın ihtiyacını karşıladığı tam olarak
anlaşılmıyor. Eksik tanımlanan ara-
ma kriterleri ile yapılan sorgulama-
larda ise bilgiye erişilmiyor ve daha
da önemlisi neyin bulunamadığı
da bilinemiyor. Sorgulama fazla
arama kriterleri ile daraltıldığında
ise kişinin karşısına herhangi bir

bilgi kümesi gelmiyor. Ayrıca bulu-
nan bilgilerin ne kadar doğru oldu-
ğu da ayrı bir sorun tabi ki...
Bir başka zayıflık ise karmaşık
bir web işleminde, örneğin online
alışveriş sırasında ortaya çıkmak-
tadır. Web’te satın alma işini yapan
bir kişi, alacağı ürünün kodunu ve
fiyatını, ürünün resmi ile birlikte
algılayabilmekte, deneyimine ve
bilgisine dayanarak birden fazla
bilgiyi doğallıkla eşleştirebilmekte
ve bu bilgilerden hızla yeni bilgi-
ler çıkarabilmekte iken, bilgisayar
benzer eşleştirmeyi ve çıkarsamayı
yapamamaktadır. Bunun nedeni,
HTML açısından bunların metin ve
115
resimlerden oluşan dosyalar olma-
sı ve birbirleri ile anlamsal bağları-
nın bulunmamasıdır.
Web üzerindeki bu büyük bilgi
alanınına daha hassas erişimlerin
yapılabilmesi için, bilginin olası
çıkarsamalara uygun şekilde yer-
leştirilmesi, çıkarsamaların bilgi-
sayarlar tarafından yapılması ve
bunların insanlar tarafından da
okunabilmesi gerekmektedir. İhti-
yacı cevaplayacak uzmanın bilgi-
sayarlar olması, web’ten anlamsal
bilgileri çıkarmak suretiyle, web
üzerindeki büyük miktardaki veriy-
le anlamlı ilişkilerin kurulması tek
yol olarak sunulmaktadır.
116 sanalkurs 15
3. ANLAMSAL WEB
Tüm bu ihtiyaçlar web’in yeniden
tasarlanmasını gerekli kılarken,
web’in ileriye yönelik konumlandı-
rılması Tim Berners-Lee tarafından
iki ana vizyon cümlesiyle şekillen-
dirilmiştir; “İlk olarak web, daha
fazla birlikteliğin sağlanacağı bir
ortam haline gelecektir, ikinci ola-
rak da işlemlerin bilgisayarlar ta-
rafından yürütülmesi ile web daha
anlaşılır olacaktır”
Tim Berners-Lee’nin bu vizyonu,
HTML verilerinin ve aralarındaki
ilişkilerin bilgisayarlar tarafından
anlaşılır hale getirilmesi için web’in
yeniden tasarlanması anlamına
gelmektedir ve Anlamsal Web (Se-
mantic Web) olarak adlandırılmak-
tadır.
Anlamsal Web, günümüzde kul-
lanılan web’in genişletilmiş halidir
ve hangi bilginin anlamının daha
iyi olduğu, bilgisayarlar tarafından
daha iyi anlaşıldığı ve hangisinin
insanların daha çok işine yaradığı
hakkındadır.
Anlamsal Web’in temel amacı,
iyi tanımlanmış ve ilişkilendirilmiş
olan bilgilerin ve servislerin, web
ortamında bilgisayarlarca okuna-
bilir ve anlaşılabilir olmasını sağla-
yacak standartların ve teknolojile-
rin geliştirilmesidir. Anlamsal Web
sadece web sayfalarındaki bilgileri
kullanan bir insan-bilgisayar ilişkisi
 117

olmayıp, verinin bulunduğu diğer ortamı için standart bir gösterim

ortamlar olan; veri tabanları, ser- sunmaktadır.
visler, programlar, çeşitli sensörler, 3. Veri ve belge için ortak yapısal
kişisel araçlar ve hatta ev içindeki standartlar sunmaktadır.
uygulamalara ait verilerin de işle-
nebileceği karmaşık bir ortamdır. 4. XML sınanmış bir teknolojidir.
XML hem bir dil hem de bir tek-
noloji olarak, bir verinin biçimlen-
ANLAMSAL WEB’İN TEKNOLO- dirilmesi, tanımlanması ve verilerin
JİK BİLEŞENLERİ yapılandırılmasında kullanılmakta-
dır. Dolayısı ile veriler standart bir
şekilde tanımladığından, web’te
XML veya herhangi iki program arasın-
XML Anlamsal Web’in en önemli da veri alışverişi kolaylaşmakta-
yapı taşlarından biridir. Bağımsız dır. Bu özellikleri nedeniyle XML,
bir kuruluş olan W3C (World Wide Anlamsal Web’in geliştirilmesinde
Web Consortium) organizasyonu önemli bir konuma sahiptir.
tarafından tasarlanan
ve herhangi bir ku-
rumun tekelinde bu-
lunmayan XML’in ana
kullanım nedeni, orga-
nizasyon içinde ve dı-
şında veri değişiminin
sağlanmasıdır. Bu bakış
açısından XML, birlikte
çalışabilirlik sağlayan
önemli bir araçtır.
XML dört temel ko-
nuda başarı ile kullanıl-
maktadır:
1. XML uygulama ba-
ğımsız veri ve belge ya-
ratmaktadır.
2. Üst veri (meta data)
118 sanalkurs 15
Web Servisleri
Web servisleri; İnternet, intranet
ve extranet üzerinde XML ve stan-
dart web protokollarını kullanarak
uygulama birlikteliğini sağlayan,
bilgiye erişimi kolaylaştıran, tanım-
layan ve bilgiyi ortaya çıkaran yazı-
lım uygulamalarıdır. Web servisleri,
uygulamalar arasında entegrasyo-
nu ve birlikteliği sağlayarak, iş yap-
mayı kolaylaştıran bir yapı sun-
maktadır. Örneğin, otel bulma web
servisi, uçak bileti aracılığı, araba
kiralama web servisi vb.
Web servisleri, iş süreçlerinin ve
yazılımların entegrasyonunu sağ-
larken, grafik kullanıcı arayüzün-
den ve gösterimden tamamen
bağımsızdır. Farklı bilgisayar sis-
temleri arasında veri alışverişini
kolaylaştıran web servisleri, yazı-
lım ürünleri için standartlar geliş-
tirmekte ve firmalar arası ticaret
(B2B), sipariş, sigorta kontrolleri,
finansal bilgi paylaşımı ve tedarik
zinciri yönetim sistemlerinde iş-
letmenin sınır tanımaksızın gerçek
zamanlı işlem yapmasına imkan
sağlamaktadır.
Önümüzdeki yıllarda çeşitli ilgi
alanlarında kullanılacak olan web
servisleri, Anlamsal Web ile uyum-
lu hale gelerek, gerekli yapısal en-
tegrasyonu sağlayacaktır.
Böylelikle web servisleri, Anlam-
sal Web vizyonunun ilk önemli uy-
gulama alanı haline
gelecektir.
ANLAMSAL
WEB’İN UYGULAMA
ALANLARI
Ontolojiler, B2B (iş-
letmeden işletme-
ye) alanındaki bilgi-
lerin yönetilmesi ve
e-ticaret alanında
önemli bir rol üstlen-
me potansiyeline sa-
hiptir. Büyük elektro-
nik ticaret gruplarının
veya birlikteliklerinin
 119

standartlaşmış ope-
rasyonlar yapabil-
meleri için uygula-
maların anlamsal
olarak bilgileri pay-
laşabilmesi gerek-
mektedir. Bu da yeni
hizmet ve ürünlerle
sürekli gelişen, özel-
likle de üretici ve
dağıtıcılar arasında-
ki ilişkilerin organi-
ze edildiği süreçleri
daha verimli hale
getirmektedir. Teda-
rikçilerle bağlantıla-
rın ve birliktelikleri-
nin dinamik olarak ortak bir dilin sağlandığı birlikte-
oluşturulması, otomatik iş süreçle- likler, bilgi teknolojileri alanında
ri, şeffaf pazarlama, ürünlerin onli- elektronik bileşenlerin, yarı ilet-
ne olarak konfigüre edilmesi gibi kenlerin tanımlandığı dikey onto-
işletme konuları, bu değişimden lojilerdir.
en fazla yararlanacak olan süreçler
Arabuluculuk, e-ticaretin önemli
olarak görülmektedir.
işlevlerinden birisidir. Hızla gelişen
Örneğin UB/SPSC (Universal elektronik pazaryeri, alıcı ve satı-
Standard Products and Services) cıları buluşturan sanal ortamlardır
ve UCEC gibi ürün ve hizmetlere ve dinamik bir ekonomik değer de-
uluslararası standartlar getiren ve ğişim sistemini desteklemektedir.
bunların niteliklerini tanımlayan Gelişmiş arabuluculuk hizmetleri
organizasyonlar, aslında yatay on- verebilmek için zengin ve esnek bir
tolojilerdir ve B2B süreçlerinde üst veri bilgisine sahip olmak ge-
önemli konumları vardır. reklidir ve RDF gibi anlamsal web
RosettaNet gibi tüm endüstriye ile ilişkili teknolojileri kullanarak
açık, e-iş için gerekli standartları çeşitli modellemelerin yapılabile-
oluşturulduğu ve iş süreçleri için ceği anlaşılmaktadır.
120 sanalkurs 15
SONUÇ
Anlamsal Web ve Ontoloji araçla-
rının gelişmesi, bu alandaki uygu-
lamaların artması, iş süreçlerinde,
özellikle de B2B e-ticaret alanında
yeni eğilimlerin ortaya çıkmasına
yardımcı olacaktır. Web ortamında,
bilgiler arasındaki ilişkilerin sağla-
nabilmesi ve bu bilgilerden anlam-
sal ilişkilerin çıkarılması, ekonomik
çıktıyı yükseltecek ve önemli bir
katma değer yaratacaktır. Bu süreç,
tüketicilere zeki asistanlık hizmet-
lerinin, yeni tip aracılar tarafından
sunulması ve yeni hizmet türleri-
nin ortaya çıkmasıyla sonuçlana-
cak süreçleri başlatacak, bu da yeni
iş yapma biçimlerinin gelişmesine
olanak sağlayacaktır.
Bunları bilmek, Anlamsal Web’in
gelecekteki başarısı için gereklidir.
Çünkü, Anlamsal Web ile ilgi-
li çalışmaların sürdürülebilmesi
ve başarılı olabilmesi; bilgi bilimi,
bilgisayar, yazılım ve ontoloji mü-
hendisleri ile birlikte, kendi çalışma
alanını bilen sosyal bilimcilerin or-
tak çalışmasını gerektiren bir dizi
karmaşık süreç ile baş edilebilme-
sine bağlıdır.
 121

Abdullah Tekin
122
 123

Soner Demirsoy
124 sanalkurs 15

Güncel SEO Teknikleri

SEO, siteleriniz için arama motoru optimizasyonu demektir.
Bu yazımızda dikkat etmeniz gereken güncel SEO teknikle-
ri nelerdir gibi sorulara cevap arayacağız.

İNTERNET
İSA PEHLİVANLI
Web Uzmanı

Bir sitenin başarılı olması için
önemli 3 etken vardır: 1- İçerik, 2-
SEO, 3- Reklam.
Şimdi bunların üzerinde duralım.
1- İçerik
Özgün İçerik : Sitenizin amacına
ve hedef kitlesine uygun, sitenize
gelmesini istediginiz ziyaretçile-
rin, bulmak istedikleri konularda
özgün içerikler yazılmalıdır. Yani
tamamen kendi klavyenizden çı-
kan, başka sitelerde birebir aynıla-
Bir sitenin başarılı olması için
önemli 3 etken vardır:
1- İçerik,
2- SEO,
3- Reklam.
125
rı bulunmayan yazılar yazılmalıdır
ya da içerikler eklenmelidir. Bazı
webmaster’lar içeriklerini başka
sitelerden temin edip, içerik üze-
rinde oynamalar, editlemeler ya-
parak kendi sitelerinde bu içerik-
leri yayınlamaktadırlar. Eğer ki, siz
kendiniz özgün içerikler yazamıyor
iseniz, yukarıda vermiş olduğum
örnekteki gibi hazır içerikleri en az
%50 oranında editleyerek, düzen-
leyerek sitenizde yayınlama yolu-
nu da tercih edebilirsiniz.
Güncel İçerik : Sitenizi en az 3
günde bir güncellemelisiniz. Eğer
imkan var ise, her gün güncelle-
meniz sitenizin yararına ola-
caktır. Bu demek oluyor ki,
ne kadar sık güncelleme,
o kadar çok indekslen-
me. İndekslenme-
nin sonucunda
126 sanalkurs 15
size arama motorlarından gelen
hit olarak geri dönecektir.
2- SEO (Arama Motoru Opti-
mizasyonu)
Site İçi SEO: Site içinde, tasa-
rımda ya da script’te yapılan tak-
tikler demektir. Bunların belli başlı
kriterleri vardır:
1- Uygun Alan Adı: Sitenizin ko-
nusuna uygun, konunun adı içinde
geçen bir domain tescillenmelidir.
2- Uygun Hosting: Sitenizin dili-
ne göre hosting sağlayıcısı seçiniz.
Bu demek oluyor ki, eğer Türkçe
bir siteniz var ise, yani Türkiye’ye
hitap ediyor iseniz, Türkiye data-
center’larını kullanan firmalardan
hosting ya da reseller alınız. Türki-
ye datacenter’larından kendinizde
server (sunucu) kiralayabilirsiniz.
3- Özgünlük: Özgün tasarım
(CSS + Ajax) ve özgün script kulla-
nılmalıdır. Web master arkadaşla-
rın en çok yaptıkları hatalardan biri
de hazır template tasarımlar veya
hazır scriptler kullanmaktır. Tasa-
rım ve script konusundada özgün-
lük çok önemli bir etkendir.
4- Kaliteli İçerik: Site içi SEO’nun
olmazsa olmazı özgün ve güncel

içeriktir. Site içi SEO’nun en önemli
unsurudur diyebiliriz.
5- Uygun Tanımlamalar: Her
sayfada farklı title (site başlığı),
description (site tanımlaması) ve
keywords (anahtar kelimeler) kul-
lanılmalıdır. Eğer her sayfada farklı
metataglar kullanmak yerine, her
sayfada aynı metatag’ları kullanır
iseniz arama motoru sıralamanız
düşecektir. Bunu önlemek için yu-
karıda anlattığım gibi her sayfada
farklı, yani sayfanın ya da içeriğin
veya makalenin konusuna, içeriği-
ne göre metatag’lar kullanınız. Ve
önemli bir husus daha: Bu meta-
tag’ları kısa ve öz tutunuz. Fazlası
spam’a girer.
6- Uygun Sayfa Başlığı: Her
sayfanın konuyla alakalı,
uygun sayfa baş-
127
lığı olmalıdır. Bir örnek ile açık-
layım: Diyelim ki, konusu “Boing
737” olan bir makaleniz var. Uygun
sayfa başlığı “www.siteadi.com/bo-
ing-737” ya da “www.siteadi.com/
boing-737.html” olmalıdır. Sitenizin
sayfalarında PHP script’lerde kulla-
nılan (.htaccess) dosyası yöntemi
ile sayfalarınız “www.siteadi.com/
icerik/” ya da “www.siteadi.com/içe-
rik.html” şeklinde isimlendirilmeli-
dir.
7- Site Haritası: Sitenizin mut-
laka site haritası, yani sitenizdeki
tüm linkleri listeleyen bir sayfası
olması gerekir. Aynı zamanda si-
tenizin bir XML site haritasına sa-
hip olması gerekir. Bu XML harita
Google webmasters’a tanıtılarak
Google botlarının sitenize da-
ha kolay erişmesini ve tüm
128 sanalkurs 15
sayfalarınızı gezmesini amaçlar.
8- Spamlardan Uzak Durmak:
Webmaster’ların en çok yaptığı ha-
ta ise spam’dır. Geniş bir kavramı
vardır: Site içi spam, site dışı spam.
Bu bölümde site içi spamlardan
bahsedeyim.
Site içerisinde gerek metatag bö-
lümünde, gerekse sitenizin en altı-
na ya da her hangi bir yerine siteni-
zin konusu ile alakalı 3-5’den fazla
aynı yazıdır, ya da aynı içerik ama
farklı metataglar ile yalancı sayfa-
lar veya aynı içerik, aynı metatag,
farklı sayfa ismi ile hazırlanmış ya-
lancı sayfalar, yani site içerisindeki
eylemlerin 2-3’den fazlasına spam
deniyor. Bu yazı ya da sayfa ismi
gibi olabiliyor. Sitelerinizde spam
yapmayınız.
Site Dışı SEO: Bu-
nunla ilgili bilinme-
si gereken belli başlı
noktalar şunlar:
1- Sitenizi Google
Webmastes’a kayıt
edin.
2- Sitenizi Dmoz’a
kayıt edin.
3- Sitenizi dizinle-
re ve toplistlere kayıt
edin.
4- PR6, PR5 blog tü-
revi sitelere yorum ile beraber lin-
kinizi ekleyin. (3 günde 1 tane gi-
bi...)
5- Aynı içerikli siteler ile çapraz
link değişimi yapın. (3 günde 1 ta-
ne gibi...)
6- Aynı içerikli sitelerden karşılık-
sız link satın almak site dışı SEO’da
dikkat edilmesi gerekenler: Siteniz
için karşılıksız link almaya çalışın,
karşılıklısız sizin sitenize verilen
linkler ne kadar fazla olur ise site-
nizin google sıralamasıda buna
indexli olarak yükselecektir. An-
cak sitenize link alımlarında dikkat
etmeniz husus aşırıya kaçmama-
nızdır. Hele hele yeni açılmış site-
lerinize link almak çok sakıncalı-
dır. Böyle bir yanlışlık yapar iseniz
sandbox yersiniz muhtemelen. Ay-
rıca sitenize link alımı ya da çapraz

link veya dizinlere eklerken acele
etmeyin. Her gün 1 tane ya da 2
günde bir tane şeklinde yavaş ya-
vaş ilerleyin.
Diyeceğim şu ki, eğer siteniz yeni
ise ilk ay link falan alıp vermeyin.
Site içi SEO’ya yönelin.
İlk aydan sonra da site dışı SEO
tekniklerini uygulayarak sitenizi
full SEO yapılmış olarak yayın ha-
yatına devam ettirin.
3- Reklam:
Şüphesiz ki reklam, sitenizin hi-
tini arttıracak ve sitenizi tanıtacak
bir unsurdur. Ama önemli olan he-
def kitlenize ulaşabilmektir.
Örnek olarak, araba siteniz var ise
129
araba sitesine reklam vermek gibi.
Bir site için SEO’nun ne kadar et-
kisi var ise reklamın da etkisi bir o
kadardır.
1- Google Adword’a reklam vere-
bilirsiniz.
2- Aynı içerikli sitelere banner ya
da pop up reklam verebilirsiniz.
3- Aynı içerikli sitelerin üye ma-
illistlerine ücret karşılıgında toplu
mail reklamı yapabilirsiniz.
4- Aynı içerik olmayan, ancak
günlük 100K gibi hiti olan sitelere
banner reklam verilebilir.
5- Aklınıza gelen farklı reklam
yöntemleri vb. de olabilir.
Kolay gelsin.
130
 131

Serkan Şahin
132 sanalkurs 15

En Çarpıcı Facebook
Yenilikleri
Artık hayatımızda çok önemli bir konuma sahip hale gelen
Facebook, yenilikler ve ilavelerle gündemimize damgasını
vurmayı sürdürüyor. Bu yazıda, bu yeniliklere kısaca bir göz
atacağız.

FACEBOOK
MUSTAFA ÜLKÜ
Yazılım Uzmanı

Yeni Mesaj Sistemi
Yeni mesaj sistemi yavaş yavaş
devreye alınıyor, ancak yeni pro-
file geçişte olduğu gibi Facebook.
com/about/messages adresindeki
“davetiye iste” butonundan bu sü-
reci hızlandırmak mümkün. Yeni
sistem aktif olduğunda ise profili-
nizde ilgili bildirimi göreceksiniz.
Yeni mesaj sistemi ile birlikte
e-posta adreslerinin isteğe bağlı
olarak etkinleştirileceğini belirten
Facebook’a göre, yeni mesaj siste-
mi aşağıdaki özelliklere sahip ola-
cak:
Hızlı Gönderim: Sadece Enter
tuşuna basarak mesaj gönderebi-
leceğiniz için, anlık mesajlaşma ka-
dar hızlı bir aksiyona sahip.
Öncelikli Posta: Daha önce
Gmail’de olduğu gibi (Öncelikli
E-posta) yakın olduğunuz kişiler-
den gelen mesajlar posta listele-
rinde öncelikli yer alacak.
Arama: Konuştuğunuz kişi veya
mesajlaştığınız kişi ile aranızdaki
mesajlaşma ve Facebook üzerin-
den göderilen anlık iletilerde de
arama yapmanız mümkün.
Yeni Kişiler: Konuşmaya yeni ki-
şiler ekleyerek o ana kadar söyle-
nen her şeye tam erişim verilebilir.
Ayrılabilme: Yeni mesaj sistemi
133
ile birlikte gelen yeni bir özellik ise
almak istemediğinizde bir grup
konuşmasından ayrılabilme imka-
nıdır.
Harici Dosyalar: Gönderece-
ğiniz mesajlar içerisine; bağlantı,
fotoğraflar ve videoların yanı sıra,
harici dosyalar da ekleyebilirsiniz.
Eleştiriler
Facebook’un yeni mesaj sistemi
elbette çok iddialı. Ancak kullanıcı-
lardan çok sayıda eleşti aldığını ve
bir süre daha almaya devam ede-
ceği de kesin. Bu eleştirilere baka-
cak olursak:
Tutarsız Sonuçlar: Arama so-
nuçlarının tutarlı ve istenilen so-
nuçta olmaması.
Tek Başlık: Bir kişi ile olan tüm
mesajların tek başlık altında top-
lanması da kullanıcılar tarafından
pek hoş karşılanmış değil.
Listeleme Zorluğu: Mesajlarda
tutarlılık ortadan kalkmış gibi du-
ruyor ve listeleme gibi bir imkan
yok gibi.
134 sanalkurs 15
Yeni Like (Beğen) Düğmesi
‘Beğen’ butonu artık ‘paylaş’ bu-
tonu oldu. Geçtiğimiz günlerde
profillere yansıyan yenilik, Face-
book tarafından bir test çalışması
olarak açıklandı. Ancak test aşa-
masında kalacağı pek sanılmıyor.
Facebook’un yaptığı değişikliğe
göre artık beğen butonuna tıkla-
dığınızda Facebook profilinizde
eskisi gibi tek satırlık bir yazı yeri-
ne resimli bir bağlantı paylaşmış
olacaksınız. Aynı paylaş butonu ile
paylaşım yapmış gibi. Tabi Paylaş
etkinliğine göre daha hızlı, ama
kullanıcılar açısından bunun da
pek hoş karşılanacağı tahmin edil-
miyor. Çünkü kullanıcılar aslında
artan sosyal ağ hizmetlerinde bi-
raz daha sadelik ve akıcılık görmek
istiyorlar. Yeni Like akıcılık ve sade-
likten çok bir paylaşım kirliliği orta-
ya çıkartmış durumda.
Temmuz 2010’da 500 milyon
üyeye ulaşan Facebook’un aynı ay
başındaki istatistiği her gün 65 mil-
yon kullanıcının Facebook Beğen
butonunu kullandığını gösteriyor-
du. Facebook Like bu bağlamda
internet dünyasında büyük öneme
sahip.
Yenilenen Sayfa Tasarımı ve
Özellikleri
Yeni Sayfa Düzenine Geçmek için
www.facebook.com/pages/sta-
tus/ adresini ziyaret etmeniz gere-
kiyor.
Aynı Tasarım: Yeni Facebook
sayfaları ile, artık eskiden olduğu
gibi Facebook profilleri ile Face-
book sayfaları aynı görünüme ka-
vuştu. Özelikle profil resimlerine
şaşırtıcı bir görünüm kazandıran

Facebook, sayfalar noktasında da
farklı bir bakış açısı yakaladı deni-
lebilir, ki Facebook sayfalarını kul-
lanan şirket vb. kurumların profil
resimleri ilginç bir kullanım şekli
ortaya çıkaracaktır.
Bölgesel Paylaşımlar: Facebook
sayfalarında artık bölgesel payla-
şımlar yapılabilecek. Yani global
bir marka tek Facebook sayfasıyla
tüm ülkelere özel güncellemeler
yapabilecek. Böylece yerel reklam
çalışmalarını kolaylaştıracak olan
Facebook, aynı sayfayı beğenen
kullanıcıları da artık sayfalarda
gösterecek.
Profilinizi Sayfaya Dönüştürün:
Başka bir yenilik ise Facebook’un
artık profilinizi sayfaya dönüştür-
menize imkan tanıması. Yeni tasa-
rımla beraber isterseniz profilinizi
yönetici olduğunuz sayfaya çevi-
135
rebileceksiniz. Bu özelliği aktifleş-
tirdiğinizde Facebook sayfa uya-
rılarını profil uyarıları gibi sol üst
kısımda alıyorsunuz ve giriş yaptı-
ğınızda sadece o sayfaya dair şey-
ler göreceksiniz. Profilinizi birden
fazla sayfaya yönlendirilebiliyor ve
o sayfayla kolayca ilgilenebiliyor-
sunuz.
FBML yerine IFRAME: Facebook
ayrıca kendi uygulamalarına yöne-
lik kullandığı FBML programlama
dilini de Iframe’e yönlendirmeye
karar verdi. FBML kullanımı kaldı-
rılmış değil, ancak artık Facebook
sayfalarına eklenecek sekmelerde
iFrame kodları kullanılabilecek.
Görünen o ki, küçük bir değişik-
lik yapsa bile çok konuşulan Face-
book, sürekli yenilikler ekleyerek
gündemde kalmayı sürdürecek gi-
bi görünüyor.
136
 137

Anıl Yüncü