INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE

PROJEKTNI ZADATAK

Potrebno je izraditi kompletan projekat električne instalacije i osvetljenja drvoprerađivačke

radionice čija je građevinska osnova data na priloženom crtežu zajedno sa osnovnim podacima o
mašinama koje će se ugraditi u objekat.
Projekat uskladiti sa svim važećim propisima i standardima. Strogo se pridržavati i predvideti sve
mere zaštite. Posebni zahtevi sa kojima treba uskladiti projekat su:
• Objekat se napaja iz distributivne transformatorske stanice u koju je ograđen transformator
od 1000 kVA, 20/0.42 kV/kV, PCun=11.5 kW, uk=6%.
• Distributivna mreža je radijalna, kablovska, a transformatorska stanica se nalazi na 175 m od
dvokrilnih ulaznih vrata radioničke hale.
• 20 kV mreža je mreža velike snage (napaja se sa bliske 110/20 kV/kV stanice).
• Zaštita od previsokog napona dodira se izvodi sistemom TN-C/S.
• Merama zaštite treba predvideti: pojačane mere zaštite u kupatilu, izjednačenje potencijala
metalnih delova, izradu zaštitnog gromobranskog uzemljenja, ugradnju nužnog osvetljenja,,
zaštitu od stroboskopskog efekta, itd.
• Mašine za obradu drveta se isporučuju sa izrađenim i prigrađenim razvodnim ormarima. Za
ventilator za odprašivanje potrebno je predvideti ugradnju odgovarajuće sklopno zaštitne
opreme. Neophodno je zadovoljiti zahteve iz priloga u vezi sa startovanjem motora.
• Specifična električna otpornost okolnog zemljišta iznosi 100Ωm.
• Objekat se zagreva električnom energijom (TA peći i kaloriferi).
• Zagrevanje tople vode u kupatilu se vrši akumulacionim bojlerima (2×80l), a u čajnoj
kuhinji protočnim bojlerom.
• Preduzeti sve mere za minimizaciju snage napajanja objekta (upravljati opterećenjem) kako
bi se smanjio iznos računa za vršnu snagu.
• Predvideti mogućnost promene mesta neke od mašina 4, 5 i 6.
• Kompenzovati reaktivnu snagu tako da je cosφ≥0,95.
• Predviđeno je da zidovi objekta budu izrađeni u svetloj boji, kao i tavanica radionice. U delu
iznad mašine 1 je predviđeno da oko 35% tavanice bude izrađeno od stakla.

2
 INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE
ZADATAK ZA SEMINARSKI RAD BROJ 0012/96

Kvalitetno urađen seminarski rad je uslov za izlazak na pismeni deo ispita iz predmeta Električne
instalacije i osvetljenje u junsko/julskom ispitnom roku 2001. godine. Rad je neophodno predati
najmanje 1 dan pre izlaska na ispit (18. 06., odnosno 02. 07.).
Seminarski se predaje urađen na računaru u programu Word for Windows verzija 97 ili 2000.
Potrebno je predati računarske datoteke, a poželjno je pripremiti i odštampanu verziju. Kao šablon
za kucanje se može koristiti ovaj tekst.

ZADATAK:

Prema stavkama koje slede je potrebno uraditi deo projekta čiji se projektni zadatak i građevinska
osnova sa dispozicijom i osnovnim parametrima mašina nalaze u prilogu.
• Dimenzionisati baterije kondenzatora za kompenzaciju reaktivne snage mašina 1, 2 i 3.
• Dimenzionisati kablovske vodove na perforiranoj polici koji vode od MRO do RO1 i do
gornjeg motorskog razvoda (šinskog) MR. Na potrošnju mašina koje se napajaju iz RO1
treba dodati i potrošnju tri kalorifera od po 3 kW.
• Dimenzionisati spusne vodove prema mašinama 4, 5 i 6.
• Projektovati RO1 i MRO – jednopolne šeme ormana (osigurači i kontaktori). Predvideti
kontaktor za paljenje osvetljenja u hali, kontaktor za uključenje TA peći, akumulacionih
bojlera i MR. Predložiti kontaktorsku šemu koja pri uključenju mašine 3 (kompresora)
isključuje kalorifere za grejanje radionice.
• Dimenzionisati vodove za napajanje mašina 1, 2 i 3.
• Proveriti padove napona i zaštitu od strujnog udara za dimenzionisane razvode.

3
INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE

PROSTORIJE:
a) Garderoba sa mokrim čvorom
b) Kancelarija
c) Hodnik
d) Radionica
e) Kompresorska sala

4
 INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE
INSTALIRANE MAŠINE:
1. Tračna pila
• Snaga motora 22 kW.
• Automatski prebacač Y-D.
• Brzina motora je 1500 o/min.
• Zalet traje 1 min.
• Pokreće se tri puta dnevno.
2. Ventilator sistema za otprašivanje
• Snaga motora 15,5 kW.
• Automatski prebacač Y-D.
• Brzina motora je 3000 o/min.
• Teško se zalijeće.
• Mora da bude upaljen da bi se startovali ostali motori.
3. Kompresor
• Snaga motora 10,5 kW.
• Automatski prebacač Y-D.
• Brzina motora je 750 o/min.
• Uključuje se 4 puta u toku jednog sata.
4. Blanjalica
• Snaga motora 7,5 kW.
• Ručni prebacač Y-D.
• Zalijeće se u praznom hodu.
5. Cirkular
• Snaga motora 2,2 kW.
• Direktan start.
6. Glodalica
• Snaga motora 1,5 kW.
• Direktan start.

5
INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE
Proračun provodnika i osigurača za tračnu pilu:
P1 22000
I nm = = = 43,7 A
3U cos ϕ1η1 3 ⋅ 380 ⋅ 0,9 ⋅ 0,85

Uzevši u obzir pretpostavku da struja starta motora iznosi oko 6·In, te da se startuje u spoju
zvijezda (tri puta manja struja nego u trouglu) može se zaključiti da je struja starta oko dva puta
veća od nominalne struje.
I pol1 = 2 · 43,7 = 87,4 A
Kablovi koji vode do tračne pile su ukopani (tj. položeni u betonski kanal) u obliku dva
kabla pa se može očitati da je koeficijent polaganja kp=0,8.
Radi se pri normalnim temperaturnim uslovima pa je temperaturni koeficijent kt=1.
Konačno, trajna dozvoljena struja je:
I 43,7
I ttd = n = = 54,6 A
k p k t 0,8 ⋅ 1
Bira se osigurač od 63 A, jer on neće izgoriti pri strujji od 87,4 A za 1 min koliko traje
zalijetanje motora. Izračunata trajna dozvoljena vrijednost struje je linijskog karaktera, međutim
kroz provodnike do motora teći će fazna, 3 puta manja struja, vidi sliku 1.

Slika 1: Napajanje motora sa šest provodnika

Dakle provodnike dimenzionišemo prema struji:
I 54,6
I f ttd = ttd = = 31,5 A
3 3
Iz tabele se može vidjeti da za tu struju trebamo provodnike presjeka q1 = 6 mm2 .

Proračun provodnika i osigurača za ventilator:

P2 15500
I nm = = = 34,2 A
3U cos ϕ 2 η 2 3 ⋅ 380 ⋅ 0,86 ⋅ 0,8
Sličnim rezonom kao i za tračnu pilu:
I pol 2 = 2 · 34,2 = 68,4 A
Ovi se provodnici u formi dva kabla vode na perforiranoj polici, pa je kp=0,8.
I 34,2
I ttd = n = = 42,75 A
k p k t 0,8 ⋅ 1

6
 INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE
I ttd
I f ttd == 24,68 A
3
Biraju se dva kabla sa poprečnim presjecima q 2 = 4 mm 2 .
Može se usvojiti osigurač od 50 A, jer on neće pregoriti pri struji od 68,4 A ni poslije 100
minuta, a to je dovoljno za zalet motora.

Proračun provodnika i osigurača za kompresor:

Za razliku od prethodnih mašina, kompresor bi mogao imati svoj ormar sa kontaktorima i
tasterima za startovanje, pa će se do njega voditi samo jedan trožilni kabl (plus provodnik za
omogućenje starta samo kada je ventilator aktiviran).
P2 10500
I nm = = = 19,95 A
3U cos ϕ 3 η3 3 ⋅ 380 ⋅ 0,8
I pol 3 = 2 ·19,95 = 39,9 A
In 23,5
I ttd ≤ = = 24,92 A
k p k t 0,8 ⋅ 1
Bira se osigurač od 25 A, a provodnici od q 3 = 4 mm 2 .

Proračun provodnika koji vodi od MRO do RO1:

Jednovremena snaga je sumarna snaga svih potrošača koji se napajaju iz razvodnog ormara
RO1 (treba uračunati i snagu tri kalorifera za grijanje). Pošto su motori kompenzovani, smatra se da
je cosϕ približno jednak jedinici:
P P P
Pjm = 1 + 2 + 3 + 3Pk = 67,382 kW
η1 η 2 η3
Pjm
I jm = = 102,38 A
3U
Usvaja se da je razvod tipa C5, te je:
I jm
I ttd ≤ = 128 A
0,8
Bira se osigurač od 160A, a shodno njemu provodnici prečnika q = 70 mm².

Proračun provodnika i osigurača za motor blanjalice:

Potrebno je dimenzionisati spusne kablove koji vode od gornjeg šinskog razvoda do motora.
I ovdje je prisutan prebacač Y → ∆, pa se smatra da je polazna struja duplo veća od nominalne (vidi
kako je to objašnjeno kod dimenzionisanja provodnika za tračnu pilu ).
P2 10500
I nm = = = 16,28 A ⇒ I pol = 32,56 A
3U cos ϕ η 3 ⋅ 380 ⋅ 0,7
Smatrajući da je razvod tipa C5 dalje je:
I 16,28
I ttd ≤ n = = 20,35 A
k pk t 0,8
Mora se upotrijebiti osigurač za 25 A, a tada nema bojazni da će on pregoriti pri startu. U
skladu sa tim presjek provodnika se usvaja 4 mm².

7
INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE
Proračun provodnika i osigurača za motor cirkulara:
P2 2200
I nm = = = 4,78 A
3U cos ϕ η 3 ⋅ 380 ⋅ 0,7
Pošto se motor startuje direktno, može se smatrati da je:
I pol = 5 · I n ≈ 24 A
In
I ttd ≤
= 5,97 A
0,8
Usvaja se osigurač od 10 A (velika je vjerovatnoća da osigurač od 6A pregara pri startu).
Pošto se motor cirkulara zalijeće u praznom hodu, njegov zalet će trajati svega nekoliko sekundi te
osigurač od 10A neće pregoriti pri startu. Provodnik kojeg će osigurač od 10A uspješno štititi je
minimalno 1 mm², međutim iz razloga mehaničke izdržljivosti usvaja se provodnik presjeka 1,5
mm².

Proračun provodnika i osigurača za motor glodalice:

P2 1500
I nm = = = 3,26 A
3U cos ϕ η 3 ⋅ 380 ⋅ 0,7
I pol = 5 · I n = 16,28 A
In
I ttd ≤
= 4,1 A
0,8
Usvaja se osigurač od 6A, a provodnik od 1,5 mm² iz istih razloga kao za motor cirkulara.

Šinski razvod:
Računajući sa trenutno potrebnim potrošačima (4,5,6) šinski razvod je predimenzionisan, a
dovoljno je da može prenijeti struju:
P4 P5 P6
I = I4 + I5 + I6 = + + = 24,31 A
3U cos ϕ 4 η 4 3U cos ϕ 5 η 5 3U cos ϕ 6 η6
Međutim, opravdanost upotrebe šinskog razvoda je lako omogućavanje priključivanje još
potrošača ili eventualna promjena mjesta neke od postojećih mašina.

Kompenzacija:

Slika 2: Načini kompenzacije

Ako bi se odlučili na centralnu kompenzaciju, imali bi problem nadkompenzacije u

trenucima kada veliki potrošači (pila, ventilator, kompresor) nisu startovani, što bi opet proizvodilo

8
 INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE
gubitke kao i kod podkompenzacije. Stoga, bolje bi bilo izvršiti lokalnu, pojedinačnu kompenzaciju
svakog od potrošača, s tim da se odgovarajuće baterije kondenzatora uključuju u kolo kada se
mašine startuju.
Reaktivne snage manjih motora (blanjalica, cirkular i glodalica) možemo ignorisati.
Kada kompenzacione kondenzatore vezujemo u trougao, mogu se za postizanje istog efekta
kompenzacije koristiti tri puta manji kondenzatori, ali je njihov napon najmanje 380V, a ne 220V.
Reaktivna snaga koju motor uzima (i koju treba obezbijediti iz kondenzatora) iznosi:
Q = P tgϕ = P tg[arccos(cos ϕ)]
Q P tgϕ P tgϕ
ωC f = 2 = 2 ⇒ Cf =
U LL U LL ω U 2 LL
TRAČNA PILA:
22000 · tg[arccos 0,9] C
Cf = 2
= 235 µF ⇒ C l = f = 78,33 µF
314 · 380 3

VENTILATOR:
15500 · tg[arccos 0,86] Cf
Cf = = 202,84 µF ⇒ Cl = = 67,61 µF
314 · 380 2 3
KOMPRESOR:
10500 · tg[arccos 0,85] Cf
Cf = = 143,52 µF ⇒ Cl = = 47,84 µF
314 · 380 2 3

Provjera pada napona:

Pošto je ovdje riječ o relativno kratkim kablovima, te dosta debelom šinskom razvodu, može
se pretpostaviti da padovi napona neće biti veći od kritičnih, propisima predviđenih 5%. Međutim,
da se to ne prepusti slučaju ovdje je provjeren pad napona na najdužoj kablovskoj dionici koja vodi
od razvodnog ormara RO do kompresora u kompresorskoj sali. Iz geometrije prostorije se vidi da
taj kabl neće biti duži od 15 metara.
P·l 10500 ·15
∆u % ≈ 100 2 (r + x tgϕ) = 100 4,47 = 0,6 %
U η 380 2 · 0,8

9
INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE

ZADATAK ZA SEMINARSKI RAD BROJ 0061/97

Kvalitetno urađen seminarski rad je uslov za izlazak na pismeni deo ispita iz predmeta Električne
instalacije i osvetljenje u junsko/julskom ispitnom roku 2001. godine. Rad je neophodno predati
najmanje 1 dan pre izlaska na ispit (18. 06., odnosno 02. 07.).
Seminarski se predaje urađen na računaru u programu Word for Windows verzija 97 ili 2000.
Potrebno je predati računarske datoteke, a poželjno je pripremiti i odštampanu verziju. Kao šablon
za kucanje se može koristiti ovaj tekst.

ZADATAK:

Prema stavkama koje slede je potrebno uraditi deo projekta čiji se projektni zadatak i građevinska
osnova sa dispozicijom i osnovnim parametrima mašina nalaze u prilogu.

• Dovršiti projekat osvetljenja radionice na osnovu onog što je rađeno na vežbama (popuniti
tabelu za proračun u Word-u i nacrtati jednopolnu šemu u Corel-u).
• Nacrtati jednopolnu šemu instalacije kancelarijskog dela.
• Nacrtati jednopolnu šemu instalacije radioničkog dela.
• Dimenzionisati napojni vod RO2 koji se koristi za osvetljenje i utičnice (i protočni bojler).
• Dimenzionisati napojne vodove termičkih potrošača. Tri kalorifera od po 3 kW u radioničkoj
sali se napajaju pojedinačnim vodovima kojoi kreću od RO1. Vod za termičke potrošače
koji kreće od MRO i ide do RO2 mora da bude dimenzionisan prema snazi 2 TA peći i 2
akumulaciona bojlera.
• Dimenzionisati napojni vod od TS do KPO.
• Proveriti pad napona i zaštitu od strujnog udara za najkritičniji potrošač (sa najvećim
momentom opterećenja).

10
 INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE

Proračun osvjetljenja radionice i kompresorske sale

Sam proračun potrebnog svjetlosnog fluksa, izbor i broj potrebnih svjetiljki dat je u
tabelama 1 i 2. Za osvjetljenje kompresorske sale odabrana je varijanta 2. Izvedena je zaštita od
stroboskopskog efekta tako što se svjetiljke napajaju iz tri faze (obilježeno na planu osvjetljenja).
Paljenje svjetla u radionici i kompresorskoj sali zbog relativno velike instalisane snage
izvedeno je preko kontaktera K1 smještenog u RO (vidjeti prilog 1) koji se pogoni preko
naizmjeničnih pekidača smještenih u samoj radionici. Rasvjeta u kompresorskoj sali ide preko
dodatnog tropolnog prekidača.

Proračun presjeka provodnika i osigurača za osvjetljenje radionice i kompr. sale

Ukupna instalisana snaga za osvjetljenje u radionici i kompresorskoj sali je 3050W i zbog
rasporeda na svetri faze približno je simetrična. Na svjetiljkama je urađena kompenzacija
cosϕ ≈ 0.9. Razvod je tipa A1 i vodi se sam ( razvod je na većoj visini od ostalih kablova da se
izbjegne paralelno vođenje) pa je kp=1.

P 3050
I jm = = = 5,14 A
3 ⋅Vn ⋅ cos ϕ 3 ⋅ 380 ⋅ 0.9

I jm 5.14
Im = = = 5.14 A
kp ⋅ kt 1 ⋅1

Usvaja se provodnik 1,5mm2 sa Ittd = 13 A i osigurači 10 A za koji je zadovoljena relacija:

1 .1 ⋅ I jm < I no < I ttd ⋅ k p ⋅ k t

5.66 < 10 < 13
što znači da može da štiti navedeni provodnik. Iz proračuna se vidi da je potreban kontakter od
najmanje 6A.

Proračun osvjetljenja kancelarijskog dijela

Proračun je dat u tabelama 3,4,5. Instalacija za osvjetljenje ovog dijela objekta je podijeljena
na dvije grupe.Za osvjetljenje hodnika izabrana je varijanta 2. Za osvjetljenje toaleta i umivaonika
takođe je dat proračun u tabeli 4 mada se to obično radi na osnovu iskustvenih podataka (žarulja 40-
60W).

Proračun presjeka provodnika i osigurača za osvjetljenje kancelarijskog dijela

Kako je osvjetljenje podijeljeno u dvije grupe uradićemo proračun za grupu veće instalisane
snage, a ona je 420W.

P 420
I jm = = = 2,12 A
Un ⋅ cosϕ 220⋅ 0,9

11
INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE
Razvod je tipa A1 izveden je kao i u radionici na većoj visini od ostalog razvoda da se izbjegne
paralelno vođenje velikog broja kablova. Za koeficijent paralelnog vođenja se uzima kp=0,7 zbog
paralelnog vođenja najviše tri provodnika (samo na jednom mjestu).

I jm 2.12
Im = = = 3,03 A
kp ⋅ kt 0,7 ⋅1

Zbog mehaničkih razloga (ne koristi se manji presjek) bira se provodnik presjeka 1,5mm2 sa
Ittd=14,5 A i osigurač od 6 A a koji vrijedi:

1 .1 ⋅ I jm < I no < I ttd ⋅ k p ⋅ k t

2,33 < 6 < 10,15

Usvojene vrijednosti su za obe grupe osvjetljenja.

12
 INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE

OBJEKAT:Drvoprerađivačka radionica Projektovao: Željko Ljuboja List br:

PROSTORIJA: Radionica (d) Kontrolisao: Datum:
Varijante
Br. Naziv pozicije Oznaka Uputstva i jednačine
1 2 3
ZAHTEVANE VREDNOSTI FAKTORA OSVETLJENJA
1. Minimalna vrednost srednje osvetljenosti - JUS Esrmin [lx] Tabela 150
2. Nazivna osvetljenost - JKO Esr [lx] Tabela 250
Oznaka Tabela t
3. Boja svetlosti
Temperatura boje Tabela 2900
4. Stepen reprodukcije boja Tabela 3
5. Razred blještanja Tabela 2
PRORAČUN POTREBNOG BROJA IZVORA I STVARNE SREDNJE OSVETLJENOSTI
Dužina a [m] Plan osnove 20+7
Dimenzije
6. Širina b [m] Plan osnove 7
prostorije
Visina c [m] Karakterističan presek 5.5
7. Visina radne površine hr [m] Karakterističan presek 0.85
8. Visina (dužina) vešanja svetiljki hs [m] Karakterističan presek 0.25
9. Korisna visina hk [m] h k = h − h r − h s 4.4
a ⋅b
10. Indeks prostorije k k= hk ⋅(a + b ) 1.26
Apsolutni Tavanice ρtmin - ρtmax Tabela 0.5
11. faktori Zidova ρzmin - ρzmax Tabela 0.5
refleksije Poda ρp Tabela 0.1
Ekvivalentni Tavanice ρte ρte = ( Amax⋅ ρt max + Amin⋅ ρt min) A
12. faktori
refleksije Zidova ρze ρze = (Omax⋅ρz max+Omin⋅ρz min)O
Tip svetiljke Katalog P-6-265
13. Svetiljke
Broj sijalica/cevi u svetiljci ni [kom] Katalog 2
Tip Tabela f.cijev
14. Sijalice/cevi 65W
Nazivni svetlosni fluks Φ0 [lm] Tabela 4150
15. Stepen korisnog dejstva osvetljenja ηmin - ηmax Katalog - tabele 0.49

16. Ekvivalentan stepen korisnog dejstva osvetljenja η

[ ]
η= (Kmax−Kmin)(ηmax−ηmin) ⋅(K−Kmin) +ηmin

Kategorija zaprljanja Katalog - tabele 4

Zaprljanje Stepen zaprljanja Proceniti Veliki (e)
17.
svetiljki Period čišćenja [meseci] Predvideti 12
Faktor zaprljanja fz Dijagram 0.65
18. Faktor starenja fs Tabela 0.87
E sr min( sr ) ⋅ a ⋅b
19. Ukupan potreban fluks Φuk [lm] Φ uk = η⋅ f z ⋅ f s
170519

Računski n'sv [kom] n' sv = Φ uk ni ⋅Φ 0 20.54

20. Broj svetiljki
Stvaran nsv [kom] Odrediti 21
21. Stvarna srednja osvetljenost Esr [lx] Esr=Esrmin(sr)·(nsv/n'sv) 262.5
RAVNOMERNOST OSVETLJENOSTI
a ⋅b
Srednji Pojedinačan raspored svetiljki s [m] s= nsv -
22.
razmak
Linijski raspored svetiljki s [m] s = razmak između linija 2.3
23. Razmer stvarnog razmaka s/hk s/hk= s/hk 0.52
Ocena Maksimalno dozvoljen razmer S/H Katalog - tabele 1.5
24.
ravnomernosti Ocena ravnomernosti (da/ne) s/hk≤ S/H da
INSTALISANA SNAGA OSVETLJENJA
25. Električna snaga svetiljke (sijalica + predsp. napr.) Psv [W] Katalog 130
26. Ukupna instalisana snaga osvetljenja Puk [W] Puk= Psv·nsv 2730

Tabela 1

13
INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE

OBJEKAT:Drvoprerađivačka radionica Projektovao: Željko Ljuboja List br:

PROSTORIJA: Kompresorska sala (e) Kontrolisao: Datum:
Varijante
Br. Naziv pozicije Oznaka Uputstva i jednačine
1 2 3
ZAHTEVANE VREDNOSTI FAKTORA OSVETLJENJA
1. Minimalna vrednost srednje osvetljenosti - JUS Esrmin [lx] Tabela 150 150
2. Nazivna osvetljenost - JKO Esr [lx] Tabela 250 250
Oznaka Tabela T T
3. Boja svetlosti
Temperatura boje Tabela 2900 2900
4. Stepen reprodukcije boja Tabela 3 3
5. Razred blještanja Tabela 2 2
PRORAČUN POTREBNOG BROJA IZVORA I STVARNE SREDNJE OSVETLJENOSTI
Dužina a [m] Plan osnove 7 7
Dimenzije
6. Širina b [m] Plan osnove 4 4
prostorije
Visina c [m] Karakterističan presek 3 3
7. Visina radne površine hr [m] Karakterističan presek 1 1
8. Visina (dužina) vešanja svetiljki hs [m] Karakterističan presek 0,15 0,15
9. Korisna visina hk [m] h k = h − hr − h s 1.85 1.85
a ⋅b
10. Indeks prostorije k k= hk ⋅(a + b ) 1,38 1,38
Apsolutni Tavanice ρtmin - ρtmax Tabela 0,5 0,5
11. faktori Zidova ρzmin - ρzmax Tabela 0,5 0,5
refleksije Poda ρp Tabela 0,1 0,1
Ekvivalentni Tavanice ρte ρte = ( Amax⋅ ρt max + Amin⋅ ρt min) A
12. faktori
refleksije Zidova ρze ρze = (Omax⋅ρz max+Omin⋅ρz min)O
Tip svetiljke Katalog P-6-165 P-6-240
13. Svetiljke
Broj sijalica/cevi u svetiljci ni [kom] Katalog 1 2
Tip Tabela f.cijev f.cijev
14. Sijalice/cevi 65W 40W
Nazivni svetlosni fluks Φ0 [lm] Tabela 4150 2700
15. Stepen korisnog dejstva osvetljenja ηmin - ηmax Katalog - tabele 0,49 0.49

16. Ekvivalentan stepen korisnog dejstva osvetljenja η

[ ]
η= (Kmax−Kmin)(ηmax−ηmin) ⋅(K−Kmin) +ηmin

Kategorija zaprljanja Katalog - tabele 4 4

Zaprljanje Stepen zaprljanja Proceniti srednji srednji
17.
svetiljki Period čišćenja [meseci] Predvideti 12 12
Faktor zaprljanja fz Dijagram 0.75 0.75
18. Faktor starenja fs Tabela 0.87 0.87
E sr min( sr ) ⋅ a ⋅b
19. Ukupan potreban fluks Φuk [lm] Φ uk = η⋅ f z ⋅ f s
21893 21893

Računski n'sv [kom] n' sv = Φ uk ni ⋅Φ 0 5,27 4.05

20. Broj svetiljki
Stvaran nsv [kom] Odrediti 6 4
21. Stvarna srednja osvetljenost Esr [lx] Esr=Esrmin(sr)·(nsv/n'sv) 284,6 246.6
RAVNOMERNOST OSVETLJENOSTI
a ⋅b
Srednji Pojedinačan raspored svetiljki s [m] s= nsv - -
22.
razmak
Linijski raspored svetiljki s [m] s = razmak između linija 2 2
23. Razmer stvarnog razmaka s/hk s/hk= s/hk 1.1 1.1
Ocena Maksimalno dozvoljen razmer S/H Katalog - tabele 1,5 1,5
24.
ravnomernosti Ocena ravnomernosti (da/ne) s/hk≤ S/H da da
INSTALISANA SNAGA OSVETLJENJA
25. Električna snaga svetiljke (sijalica + predsp. napr.) Psv [W] Katalog 65 40
26. Ukupna instalisana snaga osvetljenja Puk [W] Puk= Psv·nsv 390 320

Tabela 2

14
 INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE

OBJEKAT:Drvoprerađivačka radionica Projektovao: Željko Ljuboja List br:

PROSTORIJA: Kancelarija (b) Kontrolisao: Datum:
Varijante
Br. Naziv pozicije Oznaka Uputstva i jednačine
1 2 3
ZAHTEVANE VREDNOSTI FAKTORA OSVETLJENJA
1. Minimalna vrednost srednje osvetljenosti - JUS Esrmin [lx] Tabela 150
2. Nazivna osvetljenost - JKO Esr [lx] Tabela 250
Oznaka Tabela t
3. Boja svetlosti
Temperatura boje Tabela 2900
4. Stepen reprodukcije boja Tabela 2
5. Razred blještanja Tabela 1
PRORAČUN POTREBNOG BROJA IZVORA I STVARNE SREDNJE OSVETLJENOSTI
Dužina a [m] Plan osnove 4
Dimenzije
6. Širina b [m] Plan osnove 3,4
prostorije
Visina c [m] Karakterističan presek 3
7. Visina radne površine hr [m] Karakterističan presek 0,85
8. Visina (dužina) vešanja svetiljki hs [m] Karakterističan presek 0,15
9. Korisna visina hk [m] h k = h − hr − h s 2
a ⋅b
10. Indeks prostorije k k= hk ⋅(a + b ) 0,97
Apsolutni Tavanice ρtmin - ρtmax Tabela 0,5
11. faktori Zidova ρzmin - ρzmax Tabela 0,5
refleksije Poda ρp Tabela 0,1
Ekvivalentni Tavanice ρte ρte = ( Amax⋅ ρt max + Amin⋅ ρt min) A
12. faktori
refleksije Zidova ρze ρze = (Omax⋅ρz max+Omin⋅ρz min)O
Tip svetiljke Katalog P-7-240
13. Svetiljke
Broj sijalica/cevi u svetiljci ni [kom] Katalog 2
Tip Tabela f.cijev
14. Sijalice/cevi 40W
Nazivni svetlosni fluks Φ0 [lm] Tabela 2700
15. Stepen korisnog dejstva osvetljenja ηmin - ηmax Katalog - tabele 0,28

16. Ekvivalentan stepen korisnog dejstva osvetljenja η

[ ]
η= (Kmax−Kmin)(ηmax−ηmin) ⋅(K−Kmin) +ηmin

Kategorija zaprljanja Katalog - tabele 2

Zaprljanje Stepen zaprljanja Proceniti mali
17.
svetiljki Period čišćenja [meseci] Predvideti 12
Faktor zaprljanja fz Dijagram 0,95
18. Faktor starenja fs Tabela 0,87
E sr min( sr ) ⋅ a ⋅b
19. Ukupan potreban fluks Φuk [lm] Φ uk = η⋅ f z ⋅ f s
14691

Računski n'sv [kom] n' sv = Φ uk ni ⋅Φ 0 2,72

20. Broj svetiljki
Stvaran nsv [kom] Odrediti 3
21. Stvarna srednja osvetljenost Esr [lx] Esr=Esrmin(sr)·(nsv/n'sv) 275,6
RAVNOMERNOST OSVETLJENOSTI
a ⋅b
Srednji Pojedinačan raspored svetiljki s [m] s= nsv 2,13
22.
razmak
Linijski raspored svetiljki s [m] s = razmak između linija 1,25
23. Razmer stvarnog razmaka s/hk s/hk= s/hk 1,06
Ocena Maksimalno dozvoljen razmer S/H Katalog - tabele 1,25
24.
ravnomernosti Ocena ravnomernosti (da/ne) s/hk≤ S/H da
INSTALISANA SNAGA OSVETLJENJA
25. Električna snaga svetiljke (sijalica + predsp. napr.) Psv [W] Katalog 80
26. Ukupna instalisana snaga osvetljenja Puk [W] Puk= Psv·nsv 240

Tabela 3

15
INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE

OBJEKAT:Drvoprerađivačka radionica Projektovao: Željko Ljuboja List br:

PROSTORIJA: Garderoba s mokrim čvorom (a) Kontrolisao: Datum:
Varijante
Br. Naziv pozicije Oznaka Uputstva i jednačine
gardero. kupatilo toalet
ZAHTEVANE VREDNOSTI FAKTORA OSVETLJENJA
1. Minimalna vrednost srednje osvetljenosti - JUS Esrmin [lx] Tabela 80 80 80
2. Nazivna osvetljenost - JKO Esr [lx] Tabela 120 120 120
Oznaka t t t
3. Boja svetlosti
Temperatura boje 2900 2900 2900
4. Stepen reprodukcije boja Tabela 2 2 2
5. Razred blještanja Tabela 2 2 2
PRORAČUN POTREBNOG BROJA IZVORA I STVARNE SREDNJE OSVETLJENOSTI
Dužina a [m] Plan osnove 5 ≈2 ≈1
Dimenzije
6. Širina b [m] Plan osnove 4,4 ≈2 ≈1
prostorije
Visina c [m] Karakterističan presek 3 3 3
7. Visina radne površine hr [m] Karakterističan presek 1 0,85 0,85
8. Visina (dužina) vešanja svetiljki hs [m] Karakterističan presek 0,15 0,15 0,2
9. Korisna visina hk [m] h k = h − hr − h s 1,85 2 1,95
a ⋅b
10. Indeks prostorije k k= hk ⋅(a + b ) 1,17 0,5 0,26
Apsolutni Tavanice ρtmin - ρtmax Tabela 0,5 0,5 0,5
11. faktori Zidova ρzmin - ρzmax Tabela 0,5 0,5 0,5
refleksije Poda ρp Tabela 0,1 0,1 0,1
Ekvivalentni Tavanice ρte ρte = ( Amax⋅ ρt max + Amin⋅ ρt min) A
12. faktori
refleksije Zidova ρze ρze = (Omax⋅ρz max+Omin⋅ρz min)O
Tip svetiljke Katalog P-4-140 P-3-140 -
13. Svetiljke
Broj sijalica/cevi u svetiljci ni [kom] Katalog 1 1 1
Tip Tabela f.cijev f.cijev žarulj
40W 40W a
14. Sijalice/cevi
40W
Nazivni svetlosni fluks Φ0 [lm] Tabela 2700 2700 415
15. Stepen korisnog dejstva osvetljenja ηmin - ηmax Katalog - tabele 0,47 0,23 ≈ 0.4

16. Ekvivalentan stepen korisnog dejstva osvetljenja η

[ ]
η= (Kmax−Kmin)(ηmax−ηmin) ⋅(K−Kmin) +ηmin

Kategorija zaprljanja Katalog - tabele 4 1 -

Zaprljanje Stepen zaprljanja Proceniti srednji mali mali
17.
svetiljki Period čišćenja [meseci] Predvideti 12 12 -
Faktor zaprljanja fz Dijagram 0,75 0,9 ≈ 0,8
18. Faktor starenja fs Tabela 0,87 0,87
E sr min( sr ) ⋅ a ⋅b
19. Ukupan potreban fluks Φuk [lm] Φ uk = η⋅ f z ⋅ f s
8608 2665 407

Računski n'sv [kom] n' sv = Φ uk ni ⋅Φ 0 3,19 0.98 0.98

20. Broj svetiljki
Stvaran nsv [kom] Odrediti 4 1 1
21. Stvarna srednja osvetljenost Esr [lx] Esr=Esrmin(sr)·(nsv/n'sv) 150 122.4 122.2
RAVNOMERNOST OSVETLJENOSTI
a ⋅b
Srednji Pojedinačan raspored svetiljki s [m] s= nsv - 1 1
22.
razmak
Linijski raspored svetiljki s [m] s = razmak između linija 2.2 - -
23. Razmer stvarnog razmaka s/hk s/hk= s/hk 1,1 0,5 0,51
Ocena Maksimalno dozvoljen razmer S/H Katalog - tabele 1,5 1.5 -
24.
ravnomernosti Ocena ravnomernosti (da/ne) s/hk≤ S/H da da da
INSTALISANA SNAGA OSVETLJENJA
25. Električna snaga svetiljke (sijalica + predsp. napr.) Psv [W] Katalog 80 40 40
26. Ukupna instalisana snaga osvetljenja Puk [W] Puk= Psv·nsv 320 40 40

Tabela 4

16
 INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE

OBJEKAT:Drvoprerađivačka radionica Projektovao: Željko Ljuboja List br:

PROSTORIJA: Xodnik (c) Kontrolisao: Datum:
Varijante
Br. Naziv pozicije Oznaka Uputstva i jednačine
1 2 3
ZAHTEVANE VREDNOSTI FAKTORA OSVETLJENJA
1. Minimalna vrednost srednje osvetljenosti - JUS Esrmin [lx] Tabela 80 80
2. Nazivna osvetljenost - JKO Esr [lx] Tabela 120 120
Oznaka Tabela t t
3. Boja svetlosti
Temperatura boje Tabela 2900 2900
4. Stepen reprodukcije boja Tabela 3 3
5. Razred blještanja Tabela - -
PRORAČUN POTREBNOG BROJA IZVORA I STVARNE SREDNJE OSVETLJENOSTI
Dužina a [m] Plan osnove 6 6
Dimenzije
6. Širina b [m] Plan osnove 2 2
prostorije
Visina c [m] Karakterističan presek 3 3
7. Visina radne površine hr [m] Karakterističan presek 1 1
8. Visina (dužina) vešanja svetiljki hs [m] Karakterističan presek 0,15 0,15
9. Korisna visina hk [m] h k = h − hr − h s 1,85 1,85
a ⋅b
10. Indeks prostorije k k= hk ⋅(a + b ) 0,81 0,81
Apsolutni Tavanice ρtmin - ρtmax Tabela 0,5 0,5
11. faktori Zidova ρzmin - ρzmax Tabela 0,5 0,5
refleksije Poda ρp Tabela 0,1 0,1
Ekvivalentni Tavanice ρte ρte = ( Amax⋅ ρt max + Amin⋅ ρt min) A
12. faktori
refleksije Zidova ρze ρze = (Omax⋅ρz max+Omin⋅ρz min)O
Tip svetiljke Katalog N-1-140 P-1-
13. Svetiljke 140
Broj sijalica/cevi u svetiljci ni [kom] Katalog 1 1
Tip Tabela f.cijev f.cijev
14. Sijalice/cevi 40W 40W
Nazivni svetlosni fluks Φ0 [lm] Tabela 2700 2700
15. Stepen korisnog dejstva osvetljenja ηmin - ηmax Katalog - tabele 0,25 0.34

16. Ekvivalentan stepen korisnog dejstva osvetljenja η

[ ]
η= (Kmax−Kmin)(ηmax−ηmin) ⋅(K−Kmin) +ηmin

Kategorija zaprljanja Katalog - tabele 5 1

Zaprljanje Stepen zaprljanja Proceniti mali srednji
17.
svetiljki Period čišćenja [meseci] Predvideti 12 12
Faktor zaprljanja fz Dijagram 0,88 0.9
18. Faktor starenja fs Tabela 0,87 0.87
E sr min( sr ) ⋅ a ⋅b
19. Ukupan potreban fluks Φuk [lm] Φ uk = η⋅ f z ⋅ f s
7523 5409

Računski n'sv [kom] n' sv = Φ uk ni ⋅Φ 0 2,78 2

20. Broj svetiljki
Stvaran nsv [kom] Odrediti 3 2
21. Stvarna srednja osvetljenost Esr [lx] Esr=Esrmin(sr)·(nsv/n'sv) 129,2 120
RAVNOMERNOST OSVETLJENOSTI
a ⋅b
Srednji Pojedinačan raspored svetiljki s [m] s= nsv 2 2
22.
razmak
Linijski raspored svetiljki s [m] s = razmak između linija - -
23. Razmer stvarnog razmaka s/hk s/hk= s/hk 1,08 1,08
Ocena Maksimalno dozvoljen razmer S/H Katalog - tabele 1,5 1,5
24.
ravnomernosti Ocena ravnomernosti (da/ne) s/hk≤ S/H da da
INSTALISANA SNAGA OSVETLJENJA
25. Električna snaga svetiljke (sijalica + predsp. napr.) Psv [W] Katalog 40 40
26. Ukupna instalisana snaga osvetljenja Puk [W] Puk= Psv·nsv 120 80

Tabela 5

17
INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE

Plan instalacije osvjetljenja

18
 INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE

Proračun provodnika i osigurača za kalorifere

Napajaju se iz RO1 preko kontaktera K11 koji je blokiran za vrijeme rada kompresora
(vidjeti prilog 2).
P 3000
Inm = = = 4,56 A
3 ⋅Vn ⋅ cos ϕ 3 ⋅ 380 ⋅1

Razvod je tipa A1 i urađen je ispod instalacije za osvjetljenje. Na jednom mjestu se vode paralelno
kablovi za dva kalorifera pa je kp=0,8.
Inm 4,56
Im = = = 5,7 A
k p ⋅ kt 0,8 ⋅1

Iz tabele 3 se bira presjek1,5mm2 ( kabl 5x1,5mm2 ) čija je Ittd = 13 A i osigurač od 10 A za koji

vrijedi relacija:
1 .1 ⋅ I nm < I no < I ttd ⋅ k p ⋅ k t
5,02 < 10 < 10,4

Proračun provodnika i osigurača za TA peći i akomulacione bojlere

Napajaju se iz RO2 iz razvoda 1 koji se u RO isključi kontakterom K2 kada su mašine u

radionici u pogonu. Razvodi su tipa A1.
a) Kod TA peći se posebno napajaju grijači (iz razvoda 1 preko priključnih kutija), a
posebno ventilatori (iz razvoda 2 koji se ne blokira preko priključnica). Ovim je postignuto da
ventilatori rade i kad su grijači blokirani (izduvavaju akomulisanu toplotu). Iz RO2 se vode posebni
vodovi za obe peći. Proračunaćemo presjek tih provodnika i potrebne osigurače.

P 5000
I nm = = = 7.6 A
3 ⋅ Vn ⋅ cos ϕ 3 ⋅ 380 ⋅ 1

Sa plana instalacije se vidi da se napojni vod za peć u garderobi vodi paralelno sa vodom za
priključnice dok vod za drugu peć ide sam pa je kp=0.8.

Inm 7,6
Im = = = 9,5 A
k p ⋅ kt 0,8 ⋅1

Iz tabele 3 se vidi da tu struju obezbjeđuje presjek od 1,5mm2 ( kabl 5x1,5mm2 ) sa Ittd = 13A.
Izabrani provodnik se štiti osiguračima od 10 A tako je zadovoljena relacija:

1 .1 ⋅ I nm < I no < I ttd ⋅ k p ⋅ k t

8.36 < 10 < 10,4

b) Akomulacioni bojleri (80l, 2000W) se takođe napajaju posebnim kablovima iz razvoda 1

RO2.
P 2000
I nm = = = 9,09 A
Un ⋅ cosϕ 220 ⋅1

19
INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE

Sa plana instalacije se vidi da se paralelno vodi 4 kabla pa je kp=0,7 i kt=1. Potrebna trajna
struja je:
Inm 9,09
Im = = = 12,98 A
k p ⋅ kt 0,7 ⋅1

Iz tabele 3 se bira presjeka 2,5mm2 ( kabl 3x2,5mm2 ) čija je u ovom slučaju Ittd=19.5A. Usvaja se
osigurač od 10A za koji je zadovoljena relacija:

1 .1 ⋅ I nm ≤ I no ≤ I ttd ⋅ k p ⋅ k t
10 = 10 < 13,65

Proračun provodnika i osigurača za bojler u čajnoj kuhinji

Napaja se posebnim vodom iz razvoda 2 RO2.

P 1500
Inm = = = 6,82 A
Un ⋅ cosϕ 220⋅1

Koeficijent paralelnog vođenja kp=0,7 pa je potrebna trajna struja:

I nm 6.82
Im = = = 9,74 A
k p ⋅ kt 0,7 ⋅1

Iz tabele 3 se vidi da ovo zadovoljava provodnik presjeka 1,5mm2 ( kabl 3x1,5mm2 ) čija je
Ittd=14.5A. Usvaja se osigurač od 10A za koji je zadovoljena relacija:

1 .1 ⋅ I nm ≤ I no ≤ I ttd ⋅ k p ⋅ k t
7,5 < 10 < 10,15

Proračun provodnika i osigurača za štednjak u čajnoj kuhinji

Štednjak se napaja posebnim vodom iz razvoda 2 RO2. Ako se pretpostavi da je
maksimalna jednovremena snaga štednjaka Pjm=2000W ima se:

P 2000
I nm = = = 9,09 A
Un ⋅ cosϕ 220 ⋅1

Koeficijent paralelnog vođenja kp=0,7 pa je potrebna trajna struja:

Inm 9,09
Im = = = 12,98 A
k p ⋅ kt 0,7 ⋅1

Iz tabele 3 se bira presjeka 2,5mm2 ( kabl 3x2,5mm2 ) čija je u ovom slučaju Ittd=19.5A. Usvaja se
osigurač od 10A za koji je zadovoljena relacija:

20
 INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE
1 .1 ⋅ I nm ≤ I no ≤ I ttd ⋅ k p ⋅ k t
10 = 10 < 13,65

Proračun provodnika i osigurača sa priključnice u kancelarijskom dijelu

Priključnice su podjeljene u dvije grupe i napajaju se iz razvoda 2 RO2. Razvod je tipa A1.
Bira se provodnik presjeka 2,5mm2 ( kabl 3x2,5mm2 ) čija je Ittd=19.5A. S obzirom da se najviše
vode dva provodnika paralelno (priključnice u čajnoj kuhinji) kp=0,8 pa se osigurač koji treba da
štiti ove vodove bira na osnovu relacije:

I no ≤ I ttd ⋅ k p ⋅ k t = 19 ,5 ⋅ 0,8 = 15,6 A

Bira se osigurač od 10A. Na osnovu ovoga se može zaključiti da je maksimalna jednovremena
snaga koja se može priključiti oko 2000W.

Proračun provodnika od RO do RO2 i potrebnih osigurača za njihovu zaštitu

Provodnici se vode paralelno po perforiranoj polici pa je kp = 0,9.

a) Provodnik kojim se napaja razvod 1 treba dimenzionisati prema snazi dvije TA peći i dva
bojlera. Koeficijent jednovremenosti je uzet da je 1 što je realno s obzirom na ugrađeno blokiranje
(svi se pale u istom trenutku).

I jm = 2 ⋅ I nmTA + I nmBOJL = 2 ⋅ 7,6 + 9,09 = 24,25 A

Zbog nesimetrije ovo je struja dva opterećenija fazna provodnika, dok je treći opterećen sa 15.2A,
dok u neutralnom provodniku postoji struja od 9,09A. Proračun ćemo uraditi prema
najopterećenijem provodniku pa je potrebna trajna struja :

I jm 24,25
Im = = = 26,94 A
k p ⋅ kt 0,9 ⋅1

Iz tabele 3 se bira presjek 10mm2 ( kabl 5x10mm2 ) čija je Ittd = 42 A. Bira se osigurač od 35 A za
koji je:
1 .1 ⋅ I jm ≤ I no ≤ I ttd ⋅ k p ⋅ k t
26,7 < 35 < 37.8

b) Provodnik kojim se napaja razvod 2 treba dimenzionisati prema snazi osvjetljenja, bojlera
i štednjaka u čajnoj kuhinji i maksimalnoj jednovremenoj snazi na priključnicama. Zbog nesimetrije
proračun se radi za najopterećeniji fazni provodnik a to je onaj na koji je spojena jedna grupa
priključnica i bojler u čajnoj kuhinji. Ukupna struja tog provodnika je:

I jm = I nmBOJl + I nmPRIKlj = 6,82 + 10 = 16,82 A

I jm 16,82
Im = = = 18,69 A
k p ⋅ kt 0,9 ⋅1

Iz tabele 3 se vidi da ovo zadovoljava provodnik presjeka 4mm2 ( kabl 5x4mm2 ) čija je Ittd=24 A.
Usvaja se osigurač od 20A za koji je zadovoljena relacija:

21
INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE

1 .1 ⋅ I jm ≤ I no ≤ I ttd ⋅ k p ⋅ k t
18,5 < 20 < 21,6

Proračun napojnog voda od TS do RO

Proračun se vrši na osnovu pesimističkog slučaja kada su sve mašine u pogonu uz dodatu
snagu osvjetljenja i neblokiranih potrošača u kancelarijskom dijelu. Na ovaj način se dobije
potrebna trajna struja ( kp=1):

I jm = ∑I
k
nmk ≈ 140 A = Im

Iz tabele 6 se bira presjek provodnika od 95mm2 ( kabl 4x95mm2 ) čija je Ittd = 179 A što je
dovoljno. Bira se osigurač od 160 A tipa N za koji vrijedi:

1 .1 ⋅ I jm ≤ I no ≤ I ttd ⋅ k p ⋅ k t
154 < 160 < 179

Maksimalna struja zaleta (sve mašine se istovremeno zalijeću) iznosi: Iz =285,8 A. Sa i,t krive za
izabrani osigurač se vidi da on može 1 minut (koliko traje zalet) da izdrži struju do 500A što je
dovoljno za start u najtežim uslovima.

Provjera pada napona

Provjeru pada napona ćemo izvršiti na osnovu procjenjene maksimalne jednovremene snage
(smatra se da je simetrično opterećenje). Prvo ćemo naći pad napona na sabirnicama razvoda 1 i 2 u
RO2, a zatim padove napona od pomenutih razvoda do najudaljenijih potrošača (oni za koje
pretpostavljamo da će imati najveći pad napona) kako bismo pronašli najkritičniji slučaj. Za to će
nam poslužiti šema (65kW je ukupna snga u RO):

 0,19 ⋅10−3 + 0,082 ⋅10−3 ⋅ 0,33 4,47 ⋅10−3 

∆U%RAZVOD = 100⋅  ⋅ 65 ⋅ 103
⋅ 175 + ⋅ 9 ⋅103 ⋅17 = 1,71+ 0,47 = 2,18%
2  3802
380 2 
 

 0,19 ⋅10−3 + 0,082⋅10−3 ⋅ 0,33 1,81⋅10−3 

∆U%RAZVOD = 100 ⋅  ⋅ 65 ⋅ 103
⋅ 175 + ⋅15 ⋅103 ⋅17 = 1,71 + 0,32 = 2,03%
1  3802
3802 
 

U razvodu 1 najkritičnije stanje je za TA peć u kancelaiji za koju je ukuoni pad napona:

22
 INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE
11.99 ⋅10−3
∆UTA = ∆U%RAZVOD 1 + 100⋅ ⋅ 5 ⋅103 ⋅ 20 = 2,03 + 0.83 = 2,86%
3802

U razvodu 2 najkritičniji potrošač (izuzev osvjetljenja za koje se posebno traži pad napona) je
najudaljenija priključnica u kancelariji pod uslovom da je u njoj priključena maksimalna snaga tj.
2000W (druge priključnice su neopterećene), pa je pad napona:

2 ⋅ 7,2 ⋅10−3
∆U PRIKLJU":NICE = ∆U%RAZVOD 2 + 100⋅ ⋅ 2000⋅ 25 = 2,18 + 1,49 = 3,67%
2202
Pad napona za osvjetljenje kancelarijskog dijela ćemo naći tako što ukupnu instalisanu
snagu priključimo u najudaljeniju tačku. Ovaj kriterijum je prestog i daje pesimističke rezultate, ali
je i najednostavniji. Ako se dobije da je pad napon prevelik tek onda se treba pristupiti traženju
pada napona od svjetiljke do svjetiljke.
2 ⋅11,99 ⋅10−3
∆UOSVJETLJENJA = ∆U%RAZVOD 2 + 100⋅ ⋅ 420⋅ 20 = 2,18 + 0.42 = 2,6 %
2202

Izračunati pad napona ulazi u dozvoljene okvire od 3% koliko je dozvoljeno za osvjetljenja i 5% za

ostale. U ovom slučaju se kriterijumi čak i blaži jer je napojni vod > 100m tako da iznose 3,375%,
5,375% respektivno. Dakle padovi napona ulaze u dozvoljene okvire.

23
INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE
Plan instalacije priključnica, termike i napojnih kablova za RO2

24
 INSTALACIJA STOLARSKE RADIONICE
Jednopolna šema RO2

25