Professional Documents
Culture Documents
ORCAD Release 9
OrCAD Nedir?
OrCAD, OrCAD firmasının 1982 yılında elektronik tasarımcıları için geliştirdiği bir
elektronik çizim programıdır. İlk önceleri DOS ortamı için yazılmış olan bu program günümüzde
Windows ortamının giderek yaygınlaşması ve kullanım kolaylığı sayesinde OrCAD’inde bu ortamda
çalışan sürümleri piyasaya çıktı. Ben burada size OrCAD Release 9 sürümünü anlatmaya
çalışacağım.
32 MB RAM
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 2 / 23
Başlamadan Önce:
İlk önce OrCAD’i niçin ve nasıl kullancağımızı belirleyelim. İlerledikçe OrCAD’in içerik
olarak bize nasıl geniş bir yelpaze sunduğunu ve bizim de OrCAD kullanırken ister istemez bu
içeriği kullanmak zorunda olduğumuzu göreceğiz.
OrCAD Capture
Penceremizin sağ kısmında araçlar paletimiz ve üst kısımda ise Toolbar bulunmakta.
Sıkça kullanılan araçları anlatmaya çalışalım.
File: Dosya.
New: Burada yeni bir Project, Design, Library, VHDL File, Text File tipinde dosyalar
yaratmanızı sağlar.
Edit: Düzenleme.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 3 / 23
View: Görünüm.
Çalışmanın görünümünü büyütmek için klavyenin (I) ve (O) tuşlarını kullanırız. Yani
kısaca in’in I, out’unda O’sudur.
Place:Yerleşim.
Bus: Bus yardımı ile daha çok digital devre tasarımlarında kullanılır. Örneğin bir
hafıza elemanımız var ve bu hafıza elemanın adreslerini tarayan birde sayıcımız olsun. Teker teker
adreslerle sayıcını bacaklarını bağlanmaktansa bus ile görünümde tek hatmış gibi görünüp normalde
bütün hatları birebir bağlar. Böylelikle görünümde karışık olmayan bir devre tasarlamış olursunuz.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 4 / 23
Options: Tercihler.
Help:Yardım
Burada ise OrCAD ile ilgili yardım menülerine ulaşabilirsiniz. Ve Learning Capture ile
OrCAD’i nasıl kullanacağınızı anlatmaktadır.
Artık menüleri tanıdık ve bunu bir örnek ile daha detaylı inceleyelim.
İlk önce Başlat, Programlar, Orcad Release 9 ve sonra Orcad Capture’i seçelim. Karşımıza
bir pencere gelecektir. Burada Menü ,New ve projecti seçelim. Şimdi yeni bir pencere daha
gelecektir. Buraya çalışmanızın adını Name kısmına, Schematic’i seçip ve Location kısmına da
çalışmanızın kaydedileceği yeri belirtin (Ben deneme adı ile çalışma yerini de c:\OrCADS\deneme)
diye seçtim.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 5 / 23
Ve deneme.dsn, schematic ve page1 seçin. Artık çalışma alanımız karşımıza gelmiş olacaktır.
Daha önce düşünmüş olduğunuz çalışmayı artık bilgisayar sayesinde hayata geçirebilirsiniz.
Program ismi olan OrCAD’in CAD ‘i bilgisayar yardımlı dizayn anlamına gelmektedir. Neyse
çalışmamıza geçelim.
Sizlere burada bir AD Converter devresini nasıl oluşturacağımızı göreceğiz. İlk önce
devremizi kağıt üzerinde tasarlamamız gerekir. Yani bir ön çalışma yapmakta fayda var.
Penceremizin sağ tarafında bulunan Tool Palette’te bulunun Partı seçelim karşımıza aşağıdaki
gibi bir pencere daha gelecektir. Ve sonra bu devre elemanımızı çağırmamız için part kısmına devre
elemanımız olan ADC0804 ‘ü yazıp OK’ye tıklayalım ve devre elemanı artık çalışma alanımızda.
Diğer devre elemanlarını da aynı şekilde çalışma alanımıza alabiliriz.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 6 / 23
Ve devremizin gerekli beslemelerini de yine aynı Tool Palette, Power’ı seçerek bağlayalım..
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 7 / 23
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 8 / 23
Artık devremiz bitti devremizin ismini de sağ altta bulunan Title Block’un içine
yazabilirsiniz.
Devremizi şimdi Layout’a alıp devremizin baskı devre haline getirelim. OrCAD Capture’de
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 9 / 23
Bunlar şunlardır. İlk önce OrCAD ‘teki çalışmamızı minimize edelim. Daha sonra
Menü’lerde Tools’a ve oradan da Create Netlist’i sectikten sonra karşımıza yeni bir pencere gelir.
Ardından Layout’u seçeriz. Layout’tada Run ECO to Layout’uda seçip *.mnl dosyamızın
kaydedileceği yerde Netlist File’ da görünür. Ve sonra tamamı seçip mnl uzantılı dosyamızı
oluşturmuş oluruz.
OrCAD Layout
Öncelikle oluşturduğumuz *.mnl dosyamızın yerini bilmemiz de fayda var. Daha sonra
Orcad Layout’u Başlat, Program Files, Orcad Release 9 ve Orcad Layout’u seçerek çalıştıralım.
Karşımıza gelen menüden New’i seçelim. Daha sonra devremizi oluşturacağımız alanı seçelim.
Orcad Release 9’un desteklediği bir çok çalışma alanı vardır. Örneğin PCI, ISA slotlarında çalışan
bilgisayar kartları imal edebilirsiniz. Ama biz burada sadece Default’u kullanacağız. Default’u
seçtikten sonra, yeni bir pencere daha karşımıza gelecek ve bu pencerede oluşturacağımız devrenin
Netlist File’ını yani *.mnl’i dosyayı kaydettiğimiz yere gidip seçelim. Sonrada devremizi
kaydedeceğimiz yeri seçeriz. Ve sonra Automatic ECO Utility otomatik olarak çalışır.
Automatic ECO Utility: Automatic ECO Utility ise şematik devremizde kullandığımız
elemanların Footprint’ni yani bacak bağlantılarını oluşturmamıza yada seçmemize yardımcı olur.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 10 / 23
Link existing footprint to component: Bu komut ile daha önce hazırlanmış footprintlere
ulaşmamıza yardımcı olur aşağıda da görüldüğü gibi ADC0804 için hazırlanmış olan footprint
(bacak bağlantısı) görülmektedir. Ok ile bu footprinti ADC0804 için eşleştirmiş oluruz.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 11 / 23
Burada unutulmaması gereken bir konu ise tüm çalışmanızda kullandığınız devre
elemanlarınızdan bir tanesinin bile eksiksiz olarak eşlenmesi gerekir. Aksi takdirde çalışmanız
Layout ortamına taşınmaz. Birde şu konu önemelidir. Bir devre elemanın footprintini bir kereye
mahsus tanıtırsınız. Verdiğimiz örnekteki ADC0804’ü başka bir devrede tekrar kullandığımız takdir
de Automatic ECO Utility bu devre elemanın footprintini otomatik olarak atar.
Layout’da çizim:
Tanıttığımız tüm footprintler şimdi çalışma alanımızda görülmektedir. Artık tasarımımızı
kolayca bağlantılarımızı yapabilecek şekilde yerleştirelim aksi takdirde çok zorlanırız. Eğer özel bir
mekanizma için kart tasarlamak istiyorsanız, yerleşiminizi de mekanizmaya göre yerleştirmelisiniz.
OrCAD Layout’un bir özelliği de otomatik olarak yerleşimi yapması bunu ileriki konularda
tekrarlıyacağız.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 12 / 23
Burada sarı çizgiler ile elemanların nereye bağlanacağı belirtilmiştir. Arka alanda bulunan
siyah zemindeki beyaz noktalar ise tasarımımızda bize kolaylık sağlayacaktır. Devremizde
kullanacağımız menüleri ve araç çubuğunu tanıyalım.
Menüler:
File: Dosya.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 13 / 23
Text Editör: Text editör ise çalışmamız sırasında not tutmamızı sağlar.
Exit: OrCAD Layout’u kapatır.
Edit: Düzenleme.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 14 / 23
End Command: Seçilen veya taşınan elemanları; seçmekten veya taşımaktan vazgeçmemize
yardımcı olur.
Properties: Burada ise katmanları (layer) düzenlememize yardımcı olur.
View: Görünüm.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 15 / 23
Tool: Araçlar.
Layer: OrCAD çalışmanızı bir çok katmanda tasarlamanıza yardımcı olur. Bu sayede çok
karmaşık devreleri daha kolayca tasarlayabilirsiniz. Ve bu katmanlar sayesinde devrenizn alt, üst ve
montaj şeklini rahatlıkla görebilirsiniz.
Package: Burada ise devre elemanımızın özelliğini rahatça öğrenebiliriz. Örneğin bir
transistörün emiter, base ve kollektör uçlarını package sayesinde görebiliriz.
Gate: Normalde bir devre elemanını seçtiğimizde tüm bağlantılar görülür ve ortada bir
karmaşa gibi görünen devremizi tasarlarken zorlanırız. Ama Gate ile bağlantıları birer birer görürüz.
Aperture: Devre elemanlarımızın delik ve boşluklarını görmemize ve değişiklik yapmamıza
yarar.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 16 / 23
Via: Devre elemanlarının girdiği ve montajının yapıldığı yerlerdir. Burada ise Via’lar
üzerinde değişiklik yapmamıza yardımcı olur.
Drill Chart: Burada ise Via’ların ortasındaki deliğin büyüklüğünü bir tablo şeklinde
görmemize yardımcı olur.
Error: Hataları görmemize yardımcı olur. Devremizin kusursuz tasarlanmasında son derece
önmelidir.
Options: Tercihler.
System Settings: OrCAD Layout ile ilgi ayarlamalar yapmamıza yardımcı olur.
Çalışmamızın ölçü biriminden, iki eleman arasındaki boşluğa kadar bir çok şeyi ayarlamamıza
yardımcı olur.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 17 / 23
Auto:
Help: Help’te ise devre sırasında çıkacak herhangi bir problemde bize yardımcı olur. Ayrıca
Help menüsü içerisinde Layout dersi ve OrCAD Layout hakkında biligi içerir.
Şimdi tekrar hazırladığımız devreye geri dönelim kaldığımız yerden devam edelim.
Şimdi gelen devre elemanlarımızı kolayca bağlantıları yapabilecek duruma getirelim. Bunu da direk
olarak tut ve sürükle ile yapacağız.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 18 / 23
Şimdi bu hatları nasıl çizeceğimizi anlatalım. Öncelikle Tool’tan, Track Segment ve Select
Tool ile hat çizmeyi aktif hale getirdik. Ve sarı çizginin üzerine gelip tıkladığımızda hattın
oluştuğunu göreceğiz devrenin yapısına uygun olarak tüm devreyi bu şekilde çizeceğiz. Hattın
üzerine gelip tıkladıktan sonra klavyenin w tuşuna basarak hattın kalınlığını ayarlayabiliriz.
Şimdi devremizin hatlarını tamam ile çizmiş olduk. Ve her çizim esnasında belki
tasarımımızın şekli değişecek ama önemli olan az atlama ve düzen. Aşağıda görülen tasarımda hiçbir
atlama kullanılmamıştır.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 19 / 23
Bu devremizde atlamaya ihtiyaç duymadık ama konu hakkında fikir edinmek için atlamanın
nasıl yapıldığını anlamaya çalışalım.
Önce klavyeden çalıştığımız layer olan alttan görünüm (Bottom)’ı seçelim. Buda klavyenin 2
nolu tuşudur. Daha sonra alama yapacağımız hatta gelelim ve seçelim daha sonra 1 tuşuna basıp
ikinci katman (layer) olan üst (Top) katmanı seçelim ve birleşeceği hatta gidip tekrar 2’ye basıp yine
alttan görünüme geçelim ve OrCAD Layout otomatik olarak via atarak atlamayı gerçekleştirmiş olur.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 20 / 23
Burada mavi renkte olan hat atlama olan ikinci katmandır (Layer).
Daha sonra çalışmamıza yazı eklemeye çalışalım bunun için Tool, Text ve New seçilmelidir.
Sonra yazımızı yazıp ekranın istediğimiz yerine koyabiliriz. Bir de devremizin etrafına çerçeve
koyalım bu şekilde devremizin ebatları net olarak ortaya çıkarmış oluruz. Bunun için yine Tool,
Obstacle ve New’i seçelim daha sonra devremizin çevresini çizelim.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 21 / 23
Arttık yaptığımız çalışmanın yazıcıdan çıkartılması. Bunun için birkaç adımdan geçmek
gerekmektedir. Önce Wndow menüsünden Post Process seçilmeli karşımıza yeni bir pencere
gelecektir. Burada katmanları görebiliriz. Bize alttan görünüm, üstten görünüm ve malzeme dizilimi
gerekmektedir.Öncelikle karşımıza gelen pencerede *.bot, *.top, *.sst’yi kullanacağız.
Kullanımı: Önce Post Process’te Batch Enable’a gelip hangi görünümü istiyorsak üzerine
gelip mouseun sağ tuşuna basıp previewe tıklayıp yazıcıya göndermeden önce görünümü inceleyeip
gerekli düzenlemeleri gerekiyorsa yapıp. Yine üzerine gelip sağ tuş ile Plot to Printer Manager’a
basıp yazıcıdan çıktısını alabiliriz. Sağ tuşa tekrar basıp Propertiese basıp gerekli ayarlamaları
yapabilirsiniz.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 22 / 23
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003
ORCAD Release 9 Sayfa 23 / 23
ve firma isminizi giriniz. OrCAD Relaese 9 kutusundan çıkan şifreleri girerek Next’i
tıklayınız. Daha sonra istenilen Authorization Code’u girerek tekrar Next’i tıklayalım. Ve karşımıza
gelen penceredeki programları seçtiğimizi görürüz.
PSpice Optimizer
PSpice A/D
Layout Plus
Express Plus
Capture CIS
Daha sonra Next’i tıklarız. Ve karşımıza gelen penceereden Typical’i seçip Next diyelim. Ve
programın kurulacağı klasörün yerini istersek değiştirebiliriz. Ama genellikle OrCAD’in kurulacağı
yeri değiştirmemekte fayda var . Burada Program Files altında kurulum gerçekleştirilir. Daha sonra
Next’i tıklarız.Ve gelen pencerede Microsoft Database’in kurulumunu isterseniz yes seçip no ile
geçebilirsiniz. Daha sonra kurulumun hızı karşımıza gelir. Yani Pentium 120’de 3 dakikada
kurulduğu belirtiliyor. Ve dosyaların kopyalanmasını bekliyelim.
Daha sonra gelen tüm mesajlara Yes’i tıkalayarak seçelim. Karşımıza Adobe Acrobat Reader
kurulumu gelir. Eğer bilgisayarınızda Acobat Reader yoksa kurmanızda fayda var. Acrobat Reader
elektronikte sıkça kullanılan bir ara yüzdür.Daha sonra bilgisayarınızı Restart ile tekrar başlatın.
Bilgisayarınızın açılmasını bekleyin ve orcad.lic file’ı’un C:\Program Files\OrCAD ‘in içine
kopayalayın aksi takdirde programlarınız çalışmaz .
Size başarılar.
http://www.davut.netfirms.com/orcad/orcad.htm 16.11.2003