Çok Katlı Yapılara Giriş - Ders 6

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
ÇOK KATLI YAPILARA ÇOK KATLI YAPILARA

GİRİŞ GİRİŞ
Dr. Kağan YEMEZ Ders 6

Yatay taşıyıcı sistemleri.
KY.IU2008@gmail.com
Davranış özellikleri
1 2
Dünyadaki Büyük Depremlerin dağılımı

Çaprazlı Perdeler, Yükler
Yanal yükler
Rüzgar
Sıcaklık değişiklikleri
Zemin basıncı
Titreşimli kütleler
Deprem
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Çok Katlı Yapılara Giriş 3 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Çok Katlı Yapılara Giriş 4
Sismik çelik yapı kavramı Sismik çelik yapı kavramı
kolon-kiriş birleşimi
göçme yeri bilinemez
süneklik problemi
Mp kontrolü yok
-> birleşim noktaları dizayn

yükünden % 20 - 30 daha
güçlü tasarlanmalıdır
Avrupa tarzı
Amerikan tarzı
Dog bone birleşimi Dog bone birleşimi
Güçlü kolon - Zayıf kiriş
ARBED patenti - 1989
kolon : HISTAR 460
kiriş : HISTAR 355
Ön ısıtma gerektirmeden 1995 Northridge
kaynaklanabilir ! depreminden sonra
Me Mp serbest bırakıldı
kolon
Me kiriş
kolon
Mp (dog bone) < Me (birleşim)
-> ‘‘dog bone’’ da plastik mafsal

-> birleşim noktasında
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Çok Katlı Yapılaraplastikleşme
Giriş olmaz ! 7 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Çok Katlı Yapılara Giriş 8
Sismik Tasarımda Dikkat

Edilecek Hususlar
Deprem Bolgelerinde Yapilacak Binalar
Hakkinda Yonetmelik (2007)
http://www.koeri.boun.edu.tr/depremmuh/default.htm
Sismik Tasarımda Dikkat Sismik Tasarımda Dikkat

Edilecek Hususlar Edilecek Hususlar
amaç : maliyeti düşürmek 1. basitlik
Genel olarak : 2. simetri
Yapıyı iyi bir yapı mantığı ve basit,

akılcı varsayımlar ile dizayn etmek, bol
hesap gerektiren karmaşık işlemlerle
tasarlamaktan daha sağlıklıdır !!!
1. basitlik 3. yükseklik boyunca düzenlilik
2. simetri
bad
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Çok Katlı Yapılara Giriş 13
good
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Çok Katlı Yapılara Giriş 14
Sismik Tasarımda Dikkat Sismik Tasarımda Dikkat Edilecek

Edilecek Hususlar Hususlar
4. burulma rijitliği Perde sistemi
her iki yönde
τ yanal
stabiliteyi ve
hala OK Mt
Simetrik OK τ burulma
rijitliğini
garanti etmeli.
OK Kötü

5. narinlik : h/b < 4 (her zaman 6. alt yapı
mümkün olmasa da)
da)
dilatasyon
iyi kötü
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
b
Çok Katlı Yapılara Giriş 17 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Çok Katlı Yapılara Giriş 18
7. Ölü yüklerin dağılımı 8. Perdelerin yükseklik boyunca düzgün
Ex : kütüphane,
kütüphane, arşivler,
arşivler, havuz,… ve devamlı dağılımı
Yer altı veya ilk katlarda
Burulma merkezinde
Kolon ve perde duvarlarının devamlılığı


8. Perdelerin yükseklik boyunca düzgün 9. hiperstatikliği arttırın
ve devamlı dağılımı 10. kiriş gövde içinden geçişlerden
2. kat
kaçının
Hasar görmeyen tuğla duvar
35 cm
11. taşıyıcı elemanların yönlerinde
Hasar gören değişikliklerden kaçının.
tuğla duvar
12. İki taşıyıcı eleman boyutları arasında
büyük farklaran kaçının.
18 cm 1. kat 13. birleşimleri dikkatli tasarlayın !

14. birleşimlerde çok büyük yüklerden 16. kirişlerde plastik mafsal
kaçının. φ
15. İnşa sırasında mutlaka kontrol edin; φ
birleşimler φ
φ
Donatıların miktarı ve yerleşimi
φ
“Güçlü kolon - Zayıf kiriş”

Esnek Yapılar Adapte edilmiş Rijitlik
Avantajlar Küçük depremler

Sünek Rijit yapı
Tasarımı kolay Büyük depremler :
Dezavantajlar Tuğla duvarlar yıkılır,
Yapısal olmayan elemanlarla etkileşim -> enerji yutma
Yüksek P-δ etkileri -> doğal titreşim frekansı azalır
-> çerçevelerde daha fazla enerji yutma
Şartnamelere göre yanal öteleme
olanağı
sınırları
Yatay Taşıyıcı Sistemler Yatay Taşıyıcı Sistemler

kg/m2
320
280
240
200
160
120
80
40
Çaprazlı Perdeler, Yükler Rijit Çerçeve Davranışı
Rijit çerçeveler
Kafes sistemler
Perde duvarlar
Çekirdek
Boşluklu tüp
Moment Aktaran Çerçeveler Moment Akt. Çer. Davranışı
•Daha cok betonarme
•Bos çerçeve acıklıkları
•6 m x 9 m aks
acıklıkları
•25 kata kadar
ekonomik
•>25 kat öteleme
kontrolü !

Moment Akt. Çer. Davranışı Moment Akt. Çer. Davranışı

Moment Akt. Çer. Davranışı Betonarme Perde
•Otel, konut,ofis
•Rijit
•Kapalı çerçeveler
•<
< 35 kata kadar
ekonomik
Betonarme Çekirdek
HISTAR 460
Rijit çerçeveler kolonlar
Kafes sistemler
Perde duvarlar
Çekirdek
Boşluklu tüp

Warsaw
Rijit çerçeveler
Kafes sistemler
Perde duvarlar
Çekirdek
Boşluklu tüp
Çaprazlı Perdeler, Yükler Yatay Taşıyıcı Sistemler

Çekirdek Perde Davranışı
Rijit çerçeveler
Kafes sistemler
Perde duvarlar
Çekirdek
Boşluklu tüp
Çekirdek Perde Davranışı Çekirdek Perde Davranışı

Betonarme Perde Betornarme Perde Davranışı
• Aynı aks yönünde
birden fazla perde
• konut
• rijit kiriş veya döşeme
• Kapalı çerçeveler

Dolgu Duvar Dolgu Duvar Davranışı
Dolgu Duvar Davranışı Betonarme Perde + Çerçeve
• 40-60 kat
Çaprazlı Perdeler, Yükler Çaprazlı Perdeler, Yükler
Rijit çerçeveler Rijit çerçeveler

Kafes sistemler Kafes sistemler
Perde duvarlar Perde duvarlar
Çekirdek Çekirdek
Boşluklu tüp Boşluklu tüp

Merkezi Çaprazlı Perdeler Çapraz Davranışı
Çapraz Davranışı Çapraz Davranışı

Çapraz Davranışı Çapraz Davranışı
Çerçeve – Kafes Sistem First Wisconsin

Center
Davranışı Milwaukee
Barcelona
Kemer Kafes Sistem Davranışı Çaprazlı Perdeler, Yükler
Rijit çerçeveler
40-70 kat
Kafes sistemler
Perde duvarlar
Çekirdek
Boş
Boşluklu tüp

Tüp Çerçeve Tüp Çerçeve
• Cephe çevresince Davranışı
• Cephede 2-4 m açıklıklı
kolonlar
• derin kirişler
• Yoğun tüp konsol gibi
davranır
• 40-100 kat
• Betonarme veya Çelik

İç İçe Tüp İç İçe Tüp
• Daha büyük Yatay • İçiçe birden
rijitlik çok tüp
• Sears Tower
•Yukarı
dogru
planda
daralma
Bank of China
Hong Kong
369 m
70 kat
344 m
100 kat
John Hancock
Center
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Chicago
Çok Katlı Yapılara Giriş 67 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Çok Katlı Yapılara Giriş 68
Yatay Taşıyıcı Sistemler Tasarım Kriterleri

Genel Yerdeğiştirme Şekilleri Mukavemet ve Stabilite
Bina ömrü boyunca olabilecek yüklemeler
En kritik yükleme kombinasyonları
2. mertebe etkiler (P-delta etkileri)
Kritik elemanlar – “Progressive” ilerleyerek yıkılma
İlave gerilmeler – Büzülme “Creep”, Sünme, Sıcaklık
değişimleri
Temel Denge koşulları – devrilme durumu
Binanın Ölü ağırlığının moment dayanımı devrilme
momentinden büyük olmalı !
Tasarım Kriterleri Tasarım Kriterleri

Rijitlik ve Yer değiştirme Konfor
Bina ötelemesi sınırlandırmaları Şartnamelerde belirtilen net bir kriter yok !
Yapısal olmayan elemanlara zarar vermeyecek düzeyde Daha çok tecrübeye dayalı…
Ekipmanlar

Öteleme => 0,001 – 0,005
Cephe elemanları
Dolgu duvarlar, iç duvar paneller Düşük değerler => otel, apartman, ofis binaları
Ses, salınım rahatsızlıgı
Bina tepe noktasının ötelemesi / bina yüksekliği
Kat-arası öteleme / kat yüksekliği Öteleme => 0,0015 – 0,003
1/500 dahi olsa dinamik etkiler Ses mühendislerine göre yeterli.
Burulma etkileri Uç yükleme koşullarında yeterli rijitlikte olmalı.
Salınım periyodu
Salınım ivmesi
Salınım genliği
Konfor Konfor - Hissedilebilirlik
Statik yükler İç Kulak denge hissi => doğrusal ve açısal ivme hissi
Düşey yükler Bina burulursa
Sıcaklık değişimleri Eşyalar arası mesafe
Rüzgarın yüksek periyod bileşeni Komşu binalara olan mesafe
Dinamik yükler Rüzgar etkileri
Rüzgar - Düşük periyodlu Cam cephe elamanlarından gelen sesler
Deprem - Zaman bağlı
Batlamalar
Titreşimli Makine

Konfor - Hissedilebilirlik Konfor - Hissedilebilirlik
Bina Periyodları Bina Periyodları

Amprik Yaklaşımlar Amprik Yaklaşımlar
Betonarme perdeli veya merkezi çaprazlı binalar Moment aktaran çerçeveli binalar için :
için :
Tasarım Kriterleri
Damping - Sönümlenme Büzülme “Creep”, Sünme, Sıcaklık değişimi
Yapısal olmayan elemanlara etkisi
Özellikle üst katlara doğru yatay elemanlara etkisi
Zamana bağlı betonun direnç kaybı
Alt katlardaki kolonların elastik kısalması
80 katlı binanın betonarme kolon
4.6 cm büzülmeden dolayı
6 cm sünmeden dolayı
Dış ve iç bölümler arası sıcaklık değişimlerinin etkisi

> 20 katlı binalarda
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
ÇOK KATLI YAPILARA

GİRİŞ
Dr. Kağan YEMEZ

KY.IU2008@gmail.com
81

Çok Katlı Yapılara Giriş - Ders 6

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Çok Katlı Yapılara Giriş - Ders 6

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ

ÇOK KATLI YAPILARA ÇOK KATLI YAPILARA

Dr. Kağan YEMEZ Ders 6

Dünyadaki Büyük Depremlerin dağılımı

Sismik çelik yapı kavramı Sismik çelik yapı kavramı

-> birleşim noktaları dizayn

Mp (dog bone) < Me (birleşim)

-> ‘‘dog bone’’ da plastik mafsal

Sismik Tasarımda Dikkat

Sismik Tasarımda Dikkat Sismik Tasarımda Dikkat

Yapıyı iyi bir yapı mantığı ve basit,

Sismik Tasarımda Dikkat Sismik Tasarımda Dikkat Edilecek

Sismik Tasarımda Dikkat Sismik Tasarımda Dikkat

Kolon ve perde duvarlarının devamlılığı

Sismik Tasarımda Dikkat Sismik Tasarımda Dikkat

Sismik Tasarımda Dikkat Sismik Tasarımda Dikkat

“Güçlü kolon - Zayıf kiriş”

Avantajlar Küçük depremler

Yatay Taşıyıcı Sistemler Yatay Taşıyıcı Sistemler

Çaprazlı Perdeler, Yükler Rijit Çerçeve Davranışı

Yatay Taşıyıcı Sistemler Yatay Taşıyıcı Sistemler

Yatay Taşıyıcı Sistemler Yatay Taşıyıcı Sistemler

Çaprazlı Perdeler, Yükler

Çaprazlı Perdeler, Yükler Yatay Taşıyıcı Sistemler

Yatay Taşıyıcı Sistemler Yatay Taşıyıcı Sistemler

Yatay Taşıyıcı Sistemler Yatay Taşıyıcı Sistemler

Çaprazlı Perdeler, Yükler Çaprazlı Perdeler, Yükler

Rijit çerçeveler Rijit çerçeveler

Yatay Taşıyıcı Sistemler Yatay Taşıyıcı Sistemler

Yatay Taşıyıcı Sistemler Yatay Taşıyıcı Sistemler

Çerçeve – Kafes Sistem First Wisconsin

Yatay Taşıyıcı Sistemler Yatay Taşıyıcı Sistemler

Yatay Taşıyıcı Sistemler Yatay Taşıyıcı Sistemler

Yatay Taşıyıcı Sistemler Tasarım Kriterleri

Tasarım Kriterleri Tasarım Kriterleri

Tasarım Kriterleri Tasarım Kriterleri

Bina Periyodları Bina Periyodları

Dış ve iç bölümler arası sıcaklık değişimlerinin etkisi

ÇOK KATLI YAPILARA

Dr. Kağan YEMEZ

You might also like