5.

1 TANIM
iisteme ait herhangi bir buyiiklu&n (kesit tesirleri herhangi bir m kesitinde veya
mesnet reaksiyonlan) tesir ~ i z g i s idiyagram~diye, sistem iizerinde I ton h w e t
hareket ettigi zaman bu 1 tonluk yiikten dolayi s6z konusu biiyilklwn degerini 1
tonluk kuwetin hizasina ordinat olarak almak suretiyle elde edilen diyagrsm1n.a
denir, Sekil.5.1.

Sekil.5.1 m Kesitine Ait Tesir Cizgisi Diyagram~

 i.2 T E S @~ G ~ , E F ~ N ~ JKULLANILMASI
resir qizgileri iki amaq iqin kullanilir.

- Verilmig bir kesitte sabit yiiklerden meydana gelen bir kesit tesirinin tayini
b- Verilmig bir kesitteki kesit tesirini maksimum veya minimum yapana kadar
durumunun tayini.

$ekiI 5.2'de m kesitine ait bir kesit tesirinin tesir qizgisi . ile sabit yiikler
goriilmektedir.
4 pz pn
rQ
7 v m
, t .f ++++ +

M kesitinde tekil yiiklerden meydana gelen kesit tesirinin degeri tekil yiik ile tekil
yiikiin hizasinda, 1 tonluk tekil yiikten dolayi qizilen tesir qizgisi diyagramlndaki
1 tesir qizgisi ordinati ile qarpimlna, iiniform yayili yiikten dolayi meydana gelen
kesit tesirinin degeri, iiniform yay111 yiik q ile, iinifoxm yay111 yiikiin hizaslndaki F
tesir qizgisi alaninin qarpimina egittir. Dolayisiyla, Sekil 5.2'de m kesitindeki tesir
qizgisinin degeri;

olarak bulunur.

$ekil 5.3'te verilen basit mesnetli bir kirigin A, B ve m kesitine ait moment ve
kesme kuweti tesir qizgisi diyagramlann~qiziniz. ,
 COZUM.~.~
1 tonluk tekil yiik A-B arasinda dolagmaktadir, Sekil5.4

mesnet reaksiyonlari;

A ve B tesir gizgileri x'e 0 ile L de9erle1-iverilerek ~izilebilir.

m mesnetine ait M ve T tesir gizgileri agag~dakigibi gizilebilir.

1 tonluk kuwet I bolgesinde : 0 5 x n

sistem dengede oldugundan sag tarafin dengesi g6z 6nilne ahn~r.x degeri 0 ile a
arawnda (0 < x 5 a ) deger almaktadlr.
II
 $ekiI 5.5'te goriildu@ gibi sistem 11. bolgesinden kesiierek denge denklem~en
yardrmlyla kesit tesirleri;
1

Z Y =o, T =--
' " L
X

X '
MB = 0, M,= (b) , bulunur.

x'e 0 ve a degerlerini vererek I. bolgenin tesir qizgileri degerler

x=O, Tm=O ve M,=O
a
x=a, T,=-- ve Mm=- , olarak bulunmu~olur.
L L
I tonluk kuwet 11. bolgesinde : a s x I L , Sekil5.6
7t
$
x
 iekil 5.7'de gbriildii@ gibi sistem dengede olduslndan I. bdlgesinden kesilerek
denge denklemleri yazllirsa;

X
M
.
= (1 - ) a, olarak bulunur. x'e a ve L degerleri verilerek

degerleri bulunur. Bulunan tesir qizgisi dejjerleri diyagramda qizilerek tesir

~izgileridiyagraml elde edilir ( $ekl 5.8).
A m
I B
* I I1

Sekil5.8 Basit Mesnetli Bir Kirigin Tesir Cizgisi Diyagramlan

 r

~RNEK.~.~
$ekil 5.9'da verilen basit mesneth bir kirigin A, B, ve M,, T, tesir ~izgilerini
qiziniz.

1
1
~6201.5.1
Sekil5.9 6mek.5.2 -

Basit mesnetli bir kirigin tesir ~izgisidegerleri Onceki Ornekte hesaplanm~gtl.

Buradan,

Bulunan bu d@elere g6re tesir qizgisi diyagramlm $ekil5.10'da gizilmiqtir.

~RNEK.~.~
$ekil 5.11'de verilen sistemin m noktastndaki moment degerini tesir ~izgisi
yardrmtyla bulunuz.
,- 2 t/m
' c~zuM.~.~
Omege dikkat edilirse, bu tirnekteki sistem tinceki orneklerle aynl olup uzerine
2tlrn' lik bir iiniforrn yiik ilave edilmiqtir. Dolayisiyla bu sistemin mesnet tesir
, qizgisi Seki15.12'de olduj$ gibidir.
r" / m

m noktasindaki momentin degeri M, tesir Gizgisi diyagramindaki iiniform yay111

yiikiin altindaki alan ile uniform yayili yiikiin Carpimina egittir. Buradan,

olarak bulunur.

ORNEK.S.J
$ekil 5.13'te verilen sistemin M1 ve T1 tesir qizgilerini Giziniz, 1 kesitindeki
moment degerini bulunuz.
I' 1 ,- 4 L/m
~6~0hl.5.4
Mesnet reaksiyonlarl (sistem iizerinde sadece 1 tonluk tekil viik w
rI d - . A 1t

A = ] - -X X
B = - olarak bulunur.
9' 9
X
1 tonluk kuwet l'in solunda : M, = -(4) 0 5 x _< 5 @ tarafin dengesinden,
9

X X
M,=9(4), 7;=- bulunur. x'e 0-5 degerleri verilerek 1 kesitinin 0-5
9
degerleri iqin MI ve TI tesir qizgileri gizilir. 1 tonluk kuwet l'in sagmda
5 I x l 1 0 sol tarafin dengesinden(Sekil5.16).
Mf w l
 (5), 7; = I - 5 bulunur. x'e 5 ve 10 degerleri verilerek I kesitinin
9
10 degerleri igin MI ve TI tesir qizgileri qizilir, Sekil 5.17.
R

$ekil 5.17

2 kesitindeki MI degeri benzer ii~genleryardlml ile

I
3(2.222)
X= = 1.333 olarak bulunur.
5

1 kesitindeki momentin degeri ise;

olarak bulunur.
6 ~ ~ ~ l L 5 . 5
Sekil 5.18'de verilen sistemin A, B, M, M2, M3, TI, T2, T3 tesir gizgi
qiziniz. (1 tonluk kuwet C-Faraslnda dolaglyor).
. a!
t 1"

3 kesitlerine ait tesir gizgileri ayr~ayrr qizilecektir.

Osx, 1 1 2
M I t
 kil 5.19'dan A=]-- xl bulunur. 1 kesitinden keserek sol tarafin
10 . 10
ngesinden $ekil 5.20 (Coscc=0.8, Sina=0.6)

2 kesiti 0 S x, 2; 4 , $ekil 5.21

3 kesiti

1 tonluk kuvvet 3'iin solunda : 0 I x, I7 sag tarafin dengesinden, $ekil 5.22

 x3=7, M3=Z. I , T3=-0.7 bulunur.

I tontuk kuwet 3'un saginda : 7 r x, 1 1 2 $eklr 5 . ~ 3

x=7, M3=2.1, T3=0.3

X= 12, M3=-1.4, T~=-o.2

degerleri bulunur. Bu degerler Sekil5.24'de verilmi~tir.