You are on page 1of 20
Tikiye 1971-1980 Arasmda Kiirt Sorunu Dogu Durusmalarinin Ozellikleri 1971 Dogu Dunsmalannda Kamer, skiydnctim sweihginda ve skiydnetim mahkemerindeki ineyerk Sncellerinden ‘rpm yolunds bir adim atmisard, 1971'ce Disarbaydaagan Devrict Dokw Kabir Orokion (BDKO) ve Turkve Kixdistan Demolror Paras (KDP) Aivalarndan DDKO ie isi opemsvon, 16 Ekim 1979de Ankara ve Himsida sergeMegiimis, Ankara bashyan diva Dpatakicsine Wei SikySnetim Komunanig met koymasyln KDP ile ils openssonlar ca siiilirken 1971. soniarna dons diva yeniden ag DDKO davssuda 100, KDP davasunda, 3a yakin Kirt yarglanyordu, Tek baqune, dger-boser fuplar halinde yarulananiar, Ereurm-kans ve Diyathakar Des Gene davalan le Bilikle (wu olarak yanglanan toplam 250 civannda insanin yizde 90: Kuru. Iddianame bee zaman gekibten soma Kirdero: Task oldugu, Kinge diye bie dilin olmadit, "Kistge diye biliaen Eig, Targets bir tebgest oldygunu “Dilnse” yollarta apikamaya calswvordu, 1971 Sncekilerden ayiman dsl Kistler ashaun Tusk oldugu, Kisnge dive icity Konilrina, a sens, daht arnt ir yer verlmesivgh iddianamcleini babimsir bir do 25 Ekim 1971 DDKO ildianamesinde. sbylx denivordy: “20, yrs dibiimeiter npimkir Kirigesi highie poi gikara ve diyinceye sapmadan inceleyen dibiimeilr, Kéirgenin bir Szct il ols sonvcona varmslrsr Bugin yokindan Konvgup inelediginis KowanesKevege dio kadar kang ve anlaimez ir Ile achniir ki, ons heransi ir militin it obwak vasiflandrmakta hata vant. Kil ainda, trite var olan ve hethungl tir mile mensup tari bir dil depide, COnki aru bu da fsbatlanmigtir ki, Kier debe Tink soxundan gvimekiedir, Tirkin 6x dit de olmit onava gikar Az dnce svleigimir bi bu il rAgeden ve sonra bingok milleerin ilernden coplanm dze! bir ditt. Dabl 7 etlan olan Halt-racost Tirklrinin Asudular gadunda Tuc dill le konustublanm 20. yy dibilnsiens ve bilgalest ‘apiklan inglemesomewnda ortaya kos bi ie clmamsus. Dinya ierinde Kist dye adlandinisblecek, bas basma yabanes bir uk di yoktur. Kistler yalnuz vatandaslanm deg, ayni zamanda soydosiaaniis Fakat asitaree yr. obdUned sm, Goran KUrT saison fad spn ssaet we teva, ekbetinn ert ve Stereo, wot, Soracoue agers unde © har pe girar A cat vo ores apis yl eee Gun Hs Siok ante fmek_uornde namerters p apramae Wk arc ‘ayerek epimarek po ana eRe, “i ter) on aoe, eran an (gn caaon patqrar pen sorgann coer, rem ale vemaner Kirt paler ean ‘Sintr ve Svan Sa Alan rae owing ‘sur mestatine bogie) Ratan ay ar ‘orn aei finer rans, deat rads ay fate vac, fr Damioge Klann ‘hpansrlonca topie br gmle csr oO ‘sm abrinds ox coger! ese vats: ane tu ity your. Menu Suan ded Han ‘mutans Means Sadedan, Canani aieaio oy o'tnnee’ yuk agin rare Apna Tetge raid be acer Nery (ahs ve prein toneende gone Gyr: "ta four ara yagaray tron cere heytnce ve ‘mint yazan Daysge atten rn (age oor Musanarhae is! sedan Da, non ame yan br bad yok” Nanos 12 ogee age Sayan ao atmesaned bagetinn By ars lon eve! Karin 1597 ttn tomerlaney act Share ‘0 Abra ator. Monat Em Basin (ourait 1971'G0 12 Nant dbesindan fran 6 eying’ ve faberea aan aavann boast Snag gee Kr gr Yolanda anton tare tat say ir sie {age dea clan gindal heyatorn doe timer pane” Beem Kiron fs oto inde hatarnden rater ger (e39) a @irammres else Hareketi bu soydisarmein haral sapama geleneler, madleer gdnki sonulan dogurmastur, Ték rile se Tirk vatenum pangtiarak yok elme secdasinda olalar bo sonugdan faydalinmann yollanm anmigarde, Tick vetamnn bitinlifine inanan ve by toprabin himetesini ven. er vatandas gunu Resin olarak hiimelsi i, KOntik wiki dsm labrieringen fslammakia ve mil bitilGgimizi yhmayy hedef tuumaktode Yoptgumiz tu kisa acikamadan anlaplyor ki, soydaslanmiz olan Guilarn Ge be x Tick iduklan ve Gz Tarkge Konogtukfan aneak sonradan gegen ytzpllar bovunes poliih ve subst rmentatlor yzinden Yarauinak istonen ‘klik sonvcunda Kurguptct dilain Amplar, Accmler, ve Emveilee olan slishiler sonacunda bozula boeala hugink Komilan Korgeve niga Buginki Onaayavnan Haze gli ile lil wma boslannda Valatlar trafindaa onuslan Yokutga ile Urthida yasian Cavustarin honuytklan Cavigea nun Uealeltay il les uby nial siphe gittime: bir gergekse, Kormanc linn de katiks bir irk lehgesi oldugu, v6 Uni-Alay dil allsine mensup oldu siphe gitirmer bir greet Bugin, Maulerin Kin'erin atlan oldugu horkes carfindan tilinmeltedi. DDKO fadianamesindeyse bu Kon sivle fade edimetedir.".. Arkeoloik esfene, Med'exin isilaandan once Kirdstenda, Kinlerin mevudiyets but odilmektodin. Du da Kistlerin mengeine ik tuimaktadr. Fidhakika Med ralhgindan énce hendi tarihi devrini bikmeven Kirtler, Kendilesnin Sedierden eeldkieini sanmslaaut, Medler ie Adi ihndan oldu, icin Aendlerini Ari sind simian Fait, Kirvlein tink memlelererine, Medien fsloesinden 2200 yl nee yerletikerini belinen tarihi kaytlar yaninda, arkeolojik 2305 okimmanlar da isbat ediyor ki, Medler, Kesler yanhy inanslanmn aksine Kim eodadindan dagldier.” (Deine! Dou Kite Coir Dava Nesyee. L emsal Vayunlan, Ankara 1975 17-19) Oirenciler, Lopraksz Kistler, a2 toprakls Kiser, igier, memurlar, sere meslek mensuplan, tener, Hevtedee, ayakdabiear, eyhler, toprk sahipler,asirot restr, mollalar vh den olan Kirt tncukloar kimliblerinin inkar edilmesine ve Kieige'nin yok sayilmasna evel olarak tepki-duynvakla bilkte DDKO davai sankey Orla ve sari bir sal savunma ile askeri savcilarin iddinamelerine cevap venile. Bu savunma dilekgesinin bostarafindaki bast hukutsel itiaslania andinden gelen “Gene! olamk Gumuiyerten zamanman kadar Tarkge'nin sasja-ckonors ve politike. drama” bashkly kia bi balimdeleyen ana Eelacidn baynda, "Kirt halks var mut Yok madur?” dige temel bir soru sorcliyocc "Covap: Kory halkr vandu* denildien sonra, goniy ve evnrnis agilamalarla Kir toplumuyla aii bibler veriivords, “Tarihi getsim iginde Kireer” dive hashayan balimde, "Arap yayslmasindan nce Kiser” “Tuskerin Anadolu'ya goiger’, “Zafesigr ve. Osmanilar Donom gibt alt bayhklar vandt. “18 ssinla, Kast Oscanl ight", "9, Asda Kisermentiighiler, “Osmank'nn son dnraer ine alt baghkiar halinde sorslenmign "Kurtulus Sivay Oneesinde Kiet tal” dive bagha bir fama bash Yard Erzurum ve Sivas Longrlerinde Kérclein rolleri Gzerinde duruluyordu, Losin onferms” ayn bir baghk alba incelenmigh, "1923-188 dineminde Katt talk” ana bildmiinde, "Dogu isanlan” "Sirsinler” ayn ayn basiklar altinda inocleniyordy, "Cok Pari dlzen ve sonras” yine 7 bir bask altinds inoelendikien sonra "BueGnkd drum éan sie cedilyordu, "Boginki Durum boliminde, “Toplumsal diaamikler, ‘Feodal yop gbzilmektedi", olyclersris dengesiibler” Grerinde durauyordu. Bu bxlicays somunda, “Dinyada Kun halk sarde= higiminde ‘ir sonvce vaniiyondy. 167 sahfelik “ldshanameye Covap” dekgesinin 7-88 ‘sfulelest oranda il ste tigi bie BBlGm van, Burda sGyle denigondu: "Dinyads ve Tirkivede Ket alka vir oldikga bx halkin Konbgtgu dil de mutlka olaeaktir Kit erin onusinge dil ig, dingada bitén dibtimeiierin kabul euibleri Komcedit” Bu ana Ratimde ‘Genel obiak din onan iki, “Dilin Rarateriik Szeliklen; “Dil se asimslasyon_sorune "Kan dill ve Task asimiasyoseulae, "Asimilasyon aralan", "Dinyada KG halk var oldugu sirece Kinge var olmustu? denivord, Kiinge ve Tinge’, “alfabe* hakimindan, “onetik™ nakomdan karshyunyordu, "Kinge maya Tickge eklenel bie digi” denisordy, Karige ve Tirkce'sin karyayuimast, “sentaks akamindan, "eres" Bakimindan, “kit zamirten™ bakimmdan, “filler” bakemandan da yapiiyontu,“Isimler” ye “Isim soylu sézedbler” ayn bir bask alunda inceleniyordu. "Tine Avrupa il grub ve Kings", "Kirt iii Fan els dle igs, “Ki edebivt, deter eee? ayn ayer oe aimyordn, Bu vile ili elacsk mabhemenin 11 Arabk 1972 taihli mahkumiget ikrwindn erekgesinde ie yiyle deniyordu: ".. Oxtayr'da bir Tink bulges) olan Carcanan eyaletinde Ne meshur Tirk sehri Be: dolaslannda bale bir koloninin iki avr sonra tarihinin ‘breimesi “Ke” dive isimiendinten boyun, bie Ortaasa bos oldubu ve dolaysita Turan irks baGit olduklan anlayimahtadse "Kald ki, 1938'de Belksefde toplanan siloteraast Kongsedo yapulan ili artigmalar ve ‘aman arriar ile baer Bat Gielernin anekinpudernde ve tanihi eserlerinde, yuharda ‘ereolunan sone tekeip edeeek herhangi bir ebrye rastlanmamnaktadie, Hlihasnds tesbitediimig bu ami gergelerin sma Kendilesin sara “KGn* sayan bass samilana beyan ve dilekgelerinde, Kaynaklan, asilan haklonda ile sirdfMlerigBrlslerin, amamon alin ve hia Yanks oldugu Acndiliginden onaya eikmaliadr oki munlemesi gerkgeh kaririam ska ir yerinde ge gunlay siylemebteirs *.. Im gergekler karguinda "Ki" olaeek isimlendicimeye gailan yertylaniaés "TEA" asi ldigu, agilkia ortaya konulmal ve bu Konuda maksath ideolajik gGrlsere engel lunes Vatan bitinlGgi milt bik ve botaberligini bozmaya ye TCai temelden yikmaya yonelk irkgibelten mielibteki gabalann, givenlik suvvetler ve daha gok Mil” falar Tslintarafindan, en son teknik oragar ve yetoneKli personel dallanmak suscoyle yahin ialomelt ve fillerin yar metciine intikalinde zonunly tim delesin toplanp, tesbilein Yyopsimasiaa dooms verimelidie Dogs ve Giineydof Anadolu'da, Anayasanin Sapir bitin tedbivler uygulzamal.... Bu boipterde qatigin tim deviet_memuriannin Kenai memeketlerinde eOreviendtimenden «ss ike ola Atak ielerinin ve “Atatekg align” hakikh iin, bitin olanablar seerber edie, 2306 2 ie tm toplumca bonimsenmesi usa ve vnane Sava ALT ‘ci ea A essen he ve x ean gaan aa Aandi “hth Spon Dug crak tnt ve {arate yom taaore tauren Ong ols deg {i Rage ik Str ap ga Tortpe unin Sure yan har aap. Yakags 10 an Wega snp cg tapes Jaraon Aan’ han Siny, Rona! Bota, 08 fas ‘soy ‘Sante Poge no Tayo area 2 any Ghats. Saher Ragen ksh. etme Un, otco Yop ve Som Dinca yan ga mosDANind ‘role, Sg ae olarak bbe are at ‘River gieatea ind roc a0 syns tech ape ite acs ‘asm sen ros Rau 6xgn argam ak gumaya aan a Kinde Peristin ega vm organ crak yarn ve faa stra Kio Yr eau eguiuds Tange yorteran Peng 89 Se} $a sayencan 6 Jane PO Rorsan On Para in Mere Rete yoyo orga obras yet ‘Sraomecear Sarin sapepnde “Keren Hen Wtten Yor a” un ura Tegan. ero Sven yor arate Ieee yoy same el crn 7 agen SRP cage beh facune naraaen, Tonge, Kilda Demotnt Peri og! yy ogo crak gt Toye iret Bs fortearste owt amin corre, on Uv nar (KR) te uc sors KU re ea re fy ‘aja sit. yak Gogh Derg oak Jem ate open v8 30. 1. sevende "an Trg wo Kags Sie ‘ang Dogs crac giar Onrner Dania Gani oper epagrde "Yoga Genggn ‘Ort ve ret ‘ei ora oral Mg sayendan ‘ra, yon yor eran Dieters kaye Glia {Tsp yeni 30 aye sy joven Cen soNG1QN Made) Stay. sage margarine Japveréu 10 saya sana eugn Sae v0 a suc! tka, ary ard Btycretm Komarginn orate 17048 tops snp’ hea Bae, J pon mearpine Maton agar yop a age on 38 Gol 97 C27 selon obra planing. NS gn sy keer Darin i sa Me 107s bre tacit gemaarsrhon. 0 tara Rona Yeo yr! modu Meteo Tear akc cna Spit Deg sa iam Buen 29 aj S79 ‘Eran gatos snk 1 9 he rare apneic Dprkhr fled Coe. 8 Pom toad sacar trata Sit hath Data fer 166i Tah venga ac dna Ni Tange yynthan or pik Ss! De "D8 ‘an pista Sonesgn Matra Eo, gen ‘mua so Epp Kana’ acs yan Vorwin ya Var'cyo. i Nb 5. Spann son sn yon ye PPRK tar ym ‘gow oar paris. ouprin sane” Monet Eee So retin Sexo abe Beppe coop, eat 260 osanarat, Bo haps case sti ‘he Range ini ve deat dori obra urn ve ncaa Bi gy io fun 12 Spt Satan sr 4. Sap: Sore tent. Toye yon ere Kare teat faraec 3 bn dooyncs srg vacan oo) er Sayan son sayy Ki ego vo Zama Yoon a7 lovee GRD yore ik dot hind. Shes i dog obra Tree Yeymionan ve 8 say gabler Tega tapers “Gi any ve ads oimant 4 savas sano! Fast aso, se an mas Ge Yager nan ‘Sind uri Tw 8. sayin’ Scion co YaymiandYstdgnda yayesran spar kapeonde “acorn Mere Rar. Ysa ve. “Bitin Dina. plot Brig bar yor Shatinde 1376Ea mara docion tape Triptar_ Bu sayondan Goo, i Sn pe da git: Dergn saoaBndon Ban Dinya bio ve En tar atop" Daren yo’ apa Soon rom Fort User Sa Ror Ore 6 ‘For mate Abs Ge Derr sn arse Qi) CEC ise cau Gof nedenierle, yurdsinda topla olarak bulunan yurtaglanin bu yonde eiklenmennes balumndan gerekil areere basvurulmald.” (5538-520) Hilkim mabkemesinin bu karant Aster! Yarguay tarfindan gok lisa zamanda onaylandi; 16 ila kadar vara mahkumiyet kimleri hesnkst Turkiye Isgi Parisinin Anayasa Mablemestndeli Sevunmas TIP, 29 Ekim L970de dizenlenen 4. Kongres’nde Kirterle ilgili Onemii bir Karar alms, Bu viizden 1HP haklanda, Aapatlmas istemiyle Anayasa Mabkemesinde dava agi. Fakat, TIP Anayast Mahkemes‘de 4. Konpréde aims oldugu karan savunmad, Buna ragmen TIP, yine de kapana L971de, TIP Genel Bashan Behice Horan ve Baghan Ved, Sabin Yildvz inwasyln Anayase Mahtemesine verlen yanlt savunmann bir yerinde give soyleniyordu: *.. Tudije i Panis higbir zaman Kiet aslh vatandaslarmu2 igi azini hakks veya satso inememig, yalnzce ba umaslarimiza uygulanan Anayasa digi baskilarm kalinimasiny talep etmisi. Kaki i, kone arr tasanst Gyoleri Hieyin Orgia ve Necati El Yesiogleoun Ragenvokla verdes ifadede’ Kites sank clmalari gerekgi yolundaki bir distneeyi let simeiler siremeyecebleri agi. Her iki kara tasanst komisyonu Gest de tabi asimilsyona taraftar folduklanm beyan etmiserdc. Paninin ye kendleinin defi! aynima bakkie, azunlk statisine bile kargolduHlanny belinmiglerdin Gee yandan, TIP Genel Baplans Bebice Horan Ankara Sikyénetim Mahbemesnde yaptit savunmuda da s6yle deniyordu: “..Siast gelmisken burada bir paranter acarak belinmek iserim ki se hanasu biliriden, yuhirua ligim son ibiede, "Kim halk Axapaee nn Kendisine anid hakladan-mahrum kalmakta devam ede sivlerinden, bir bit Dili raporunda iddia edi gibi, Kirt halls gin, hak olamk Gzel haklaristendigi sonueu high rmantik kuralina gee gikanlamaz... Anayasi'mn tandi haklan szkonusu etigmize give ve Anayasa’da Kirt asih yortaslaimiza hilk olarak ayn bir toplumsal bitin anlaminda asnes Gxel hablar caninmadibina gbre, Kirt halkina hak olarak ayn aklar tanmmasine énerdigimiz sonveu nasi ¢ikanibilie” (Behice Boran, Iki Agxtan Tiki Mei Panis Daves, Bim Yavinlat, Isnbul, 1975, 183) Oysa, TIP, 4, Kongr'de, Kiiferle isi olarak ald tara Kirt alin heer anayasal demokravik haktannin Canis gerekiini vurguluyoréu. Bo Jaranda, "Kit han anayasal vatndagk haklannu llanmak ve diger tim demokratik Gulem ve istekerini pergelestinmek yolundaki- micadelest desteKenmeldie™ bigiminde fade salina Bu tutum Kirllende THPe Lar hayal kinks yaratu. Ve Karlen kendi trib ve cobrafvalanns bizeat Kendileinin salam, kavramalass ve yorumlamatatt bakimindan Bem bir uyaner oldu. 30 Mayis 1975de TIP yeniden kuruurken, Kiiexin Gnemli bir ksxm1 yeni ‘lugumds yer almadh Kiirtlerde Kendi Tarihlerini Kavrama ihtiyacumn Belirmesi 1971 yargemalar, rainda Kiet kinliginin ve Kingenin israla inkar edilesi, Kar flduktam dya wranlann age eezai_mileyvielete karglaymast, yarglanan Kimerin. disinee aplanns, tave ve davzoreslan etkiliordu. Bo da Kurerin toplumsal ye tail iliskibe ‘rerinde yeniden ve daha ckdi bir sete distnmelerine yot agin 1974 besindan_isbaren, Giiney KGrdistanda, ulusal kueulug mcadlesi yeniden baslad Wak devletise. siven micadelenin baganlan, Kizeydcki Kien) svindrvor, yenlgler ve bigarselkler ie, colar ‘adyord Terimuz 1974#eki Genel Af ile bike, ‘KOerin Send) hayalan akkinda yeni bine lyduklan ihGyact hardamek igin yeni thine baglad. Omefin data gok Kit ofrenier tarafindan 1974 ontalarnds kurulan’ Devine’ Demokrak iiir Dermekeri bw shiyastan dod Bu suds Kirler Gzeindeki devlet erénide bavik bir hula sirdvordy, Ornegin= 11 Aralk Love Viranghirde Sure simrnda bir Aagakg. grubuyla.gventk eter arsndagégen layla grup, jandarmanin ates sahast dginda teslin olmasina, kara, 9 hagakgl, sie bir km ‘mesifedoki bir alan izerine gGeirilip Kusjuns divider. Bu oly Devime! Demotrik Kile Demi, Viranghir Yhsek Tail Talche Demegi gibi Grell taafindan bast bir kagakgik flay olarak debi, Karlere kar eskiden beri uypulanan bastr ve teri yeni bir gérinimd laak deberendirig Kiinlerin Giiney Kidisa'd yirGWGRleri ulus kurtuluy- mieadelesi 1975 bas Semi bir darboswa tied, Trin ve Irak, Ceravir ve Tikkivenin araciivh bit ankymaya. vardlar Anlagna gereti, Ik, Sotilap su yolv Gacrindeki haklanim Iria devedocek, 0 bilge Gzerinde ark, higbir ak iia etmeyecekti- fran da, Tak sminml, Gtney Kardinal Kiinlerin gevierine hapotenk, Kirlere sagan yardimlann oni vligmisina eel ocak ‘Soh Riza Peblevi ve Saddam Hiveyin torafindan imzalanan by ankayna Kile) or durumda bake, Tarkiyenin ‘de Gndk olarak nem bir tara oldugu bu anlagna hakiimlen Kimlerin 2307 logs destebinin tam antamigla Kesimesi, Kimlesin dnyaye agian tek kaplarinin a kapanmast-demekt Molla Mustafa Barzani éndeBindeki Gincy Kinistan ulus kurtuluy micadelesinin bu nedenlele upraiigl DUyGk boxgun Subat ve Mart 1973%e dorwguna kt. Tak enduss, karadan ve havadan Kime kar gigs yoSun salindan sonra ADP y@nctimi micadeleyi Gordurmak zoranda kalds. Yosbinleee Kor, isan ve Torkiye siirarim dayandh ve sya seinma ited. Térkiyece OnLProfDr. Sali Iemak bashanhgindaki hikiimer siyaslsiimma hakks tanumads, Yizbinloree Kin, zor iy koyullannda Ira sna yollzin ararn Tirkiyeve smmak eorunda Kahn pesmersler de sivenlik sikled tarafindan sakalanyp bak'a teslim edd, Tesi edllenler, derhal sins, lak ordusi tarfindan hursuna dill, Guney Kirisandaki lusal kurulus midcadelesinin boylesine bir yenleive uBramas, Kamer avasinda bu basansuliia, ve yenilgnin aedealerisi de arigiemat, iacclemek, somstuemak ines dogurds *Simlinge" Tezinin. Getismesi 1970%etin onalarnds, 1974-197S'don hasayarak, Kuner, (igstan in sOmlmge oldupu diignesins ert sbrmeye hisladlar. Somme", Kiistan'y tail gecmiginh, Dagink polish, teplumsal ve ekonomik ishileini kavramak sdrecinde kollanlan nem ir Aavramdh TonDierin ortalaindan baylvark omaya cikin veya yeniden argilenen Kr polit hurekeverinin hemen hemen Wmivle, Kirdian'm “simdrge™ oMlabs saps yaparken Tiekerin gogunukta oldugi poliik hareketler bi sks reve dog be beside ora Hoyerak. ogre ‘o0ve Bf zeops! tomate. deer uksetmex fp tuck galgralsen sane oyu 2. Konferansan ibaren prt gg ox area nt tegrnyen nerd her ti relormise-tesiyee) {aga yonetn ve ipl yourb=ayan PAK. Do Six panes da ar yn basse he alana pt, eng tend pari yoidon agar yoruba, (per yarion da gorek Tose ve Kurata ier fargabendak ve ger okse Lge we Saya tive dee ona gigi to ge ve tare poltemaye Gly ‘gt Bu stl atralens tm sony goven ar [nara ve flora oot emi arg, ik porda ajdeatp ir progam raya loys Sogn stato tomelle Ture sasjlt ve deme Tal hrc anti tr coche bn Ho 2005 Lanaemgdr.Eneriegeriys Netews Kurttan ies {a Ua Hu Cophest- EK) fu 202.158) ign de yor Br yanden sour yung apo ry oqup, bu abd arty be progr ve Mer itiga mie tava Koyaten, ber yndan ca terne yurteever din tim gets boys progam tomolnde braraya gameye hace Odgunu lan om ver anu salma gore, sckonuss gun bey awranganra keen bie be oan yrs ‘oo gn estén er anyon gh aah EL yoda Patt aie AneakPAR ninco tin okersuaaee ve d- mann a2g6 tum gapaana ragmen sielQu ‘Smirgooatotn nfo pala songs Bra ‘yet corer! mcadsern lorinde yKseoco9, fn oman zomn olan ior! ve agra Shs ‘eng gabaarnave gutge evi bu tamed sart- Imeliel! Hore tuna haga Turkiye Ka {aris gal air corer ayn arian tars ‘yp. av indo faryak vorao ve ye done aaa ign Bre ve gab se een soylenomer, Crete Kixdstantia mae einen gogmis- ton bar ign ger ve hats gaps ts anny {uum abrak bormsedies osiryet ve wing ot ri bu dence bastaceraoveeo maki, or de ve cura daa a taghiogneye bag, By pin dopa! ugh olan begienmeme, che wo Pak gorge ve bura daa Gz meade {oral ara erin gine dyanarakyapamaya a+ ‘gna ois aster tomstast cn Oyen ‘lamin curchrsmae rade! Raine gemini ‘alturtg uudon Gninde Gian engoter run ‘etc Ancal etare e coun Gir ac PAI ai, (ecg muadatlerndon de gk i arab bu Gu Stem engatose tap amass ruin ds Nis in tar kara baud Ber AUD aureus ‘agwen. micadplayosc adm dove etwelae ans Tachiye comptt ve demote hark do ale eek bu dinende Ge neue srcureye do et Gre orn ste garakan at Eoeien ant err fapet latolor ats fakin ka eva agar yrutmeye alga ‘nda. Polya hak lien, domokrasi vo ukgal Ku goer agian sorurtar rae géeienecek te? fu kori Be, See 12 EyA# eon mona 18 Aguetsevemib fo hak apn denen ve gore basta, EAN Boyan Kare {ann yurtsoverve ules Kutta yaa ti Kes ‘ rgierarc: srura yeeagmen2 ve Grer3O ‘re gtain yon eter Teodor Kean ‘Sun fag! Tekstmingeke hap mice rok [ton tim gies sagem pereookiter ve dowel ‘oh vols sureaxgura, Rater Suh Gopta Dogma cagan cigar aac Gambia ‘agen, Kaden ve Turse hare mica, 6 erie vb, her lena sioner yaratbisgers na cena Sonu claro, Kurtin prloter devrmetharokatne 32 Bd 1980 haces tts ty Goneme opie Sine nem, 19Berde be cocci opt olarak copust bayer e977 3a program mage ora (Glarenatya sora er Geol Sra hrs 6 e proqam airrvn gtgificonerc- Bae gar ‘pis, aragtrma ve neler orden oak ga el) TidarecyZlcs Hareketi grec Ve toork golmeye bh clara cece Ge yuGtimigtr, Hooke br eco gu Ol ‘ak Grates, Oe rOgeym hak sctorusuti. Dar ‘be gubun yeoun tork'gaigna yap ve weak rysadeleyurutmsaie bu doram oa atale ore or bagana tarariarrgte thn donor. 87.etn seria crogran ms fn tania bag ve a7RTatda gion yer a (raye pirmsya sone rer Bu name hart teplumsit pork br kawet fae goles scctorusur ‘br Ve gtsmesinn genak agarose BY done ‘e yacalprogaminanosi many rogram eae ‘Shtasyon lsalyetenin ve Pr varies mult san shin-provokaters,gkanenciersar ere ge th guutianes tmainde Klee gatnoye basen. ‘Genk syin gonpitxos Hoon sana on odo program fk sie ao yar: ‘ic ve hak bese et mcadele Daya aia toplaraye tga Horoxat up olmavtan gar, ‘gam ve opm Geguyle roam be part sovyeaine ‘Yel Vebstomelse yong ava Karltane dv ‘nel ost orator yratmaya goztd Bun bu Gey ‘es arteden TC, basing areata Qui am Sanka signet tan et sini dorom, 1978 arturo yrs ora va gkasyla taser Donen oun exten sara (ove tomo atta: bepang alata ve a hone ‘topattyan augrana ia ve axe aaa do youn {i eldena gegen! ve sbmirpee i veg oot es dove gee Karyna a ‘nage baravnnin, Testy den kyranbnen sesy vena ve Kean am sayaonan retort ma fyatginin Hareete kag beyok nokadan slr oo ‘ek diner bagengesta gokgest het en hte Feroketnin eed dowme oer bulma ymca ere yovag yang digg gosta Partin ha zo siya! pred, tain oa a te oistammare famen dewtna ergnmenin yle~ reo. gelrireres! dimen sori karina Sayanamayan expitrin Ula lay maces "gb, tend’ de Konnamayarayvay vay dt ‘maya bagamas: yooun tuulralr ve kadar a rnd gox sayea aro kaye ora gmat ere (pi gong, tmoubeas vo ubken eae re on (babe ntadkloe aan crane ge gee ‘meyerox burke ne agra ve ersnesGoderhe maibeogun, aton aga gortmes vt ely ran ety lori bu Okman, Pasi cnt The tackle ve Grdoak dlzeyinde goruau. Buyak otra galgndin cane haan ote Atle toot br iaa fern saa azrayacoh, Be run ag cid evrel xien end rat Deca tetolan Ender ell ayalnaya boy Bi rena, stn hac ised «2s Recin ote vo yan tric oy Setar te erderi yori ko daa Ch agionrac estos, coh youn be, ‘thai ve once ade bp have legs bo creda tars karen ads fone bie Marcel am govern stands {eb cort ns Soro do ert sbeebs a spena aera bo anne src cade tn ural goles ve yo nen Geko ‘re un sak Farkoen Gm Geo ESRD (eat hear gayreians yepraaen. stip Spi ony gh Uo 1570 scorn ron Sor be we Germansers ve yparace San oe bts ABDULLAH BoaLAN 2311 18707 tonca ger herd Ce You ve a Welar cori aactay Jodo edn TKS, eetse Peng G0 Ser ders egal Omak amiayan Kardon ih Patel Soom oak aman amos yer sor ve demon mucagee vere [orate aninsoan errs. anak 1960 PA sate mucdaesnn yr canbe hor Tenueanah gogern cogkarmolemna YO a Suror 10888 avisaes Tae, Sorat © vlan Aura (arden Sosy Hoa "Sn ve felao vedende stay micas fn Thorns tap Liban ot semana gt ytepen erin gona! sorte MCh, oie! oak ite! caer dow eee otufuny shy SiaMd macadsoy Tecra, args mud bile! de rappin es aanins ve "ocnanse 48 {oko tare yore opie” alzareyecower apinertia.Bjemrie.ortan otra array ve ons 2aytannay” bi jandan “yo Pan Gan arama prin TK of i yurbover Korum tm Kt Soto oe jana oes” gore sanyo" ve ‘pier ar igi yayomtginines, qari ion youn tr gaa hares Died. Feta, oh rary bape an arn, TSK mika elas vadeco eptin (¢2)) Kiirt Sosyalist nilietgiini ayn hofeye Koymak, sonug olarak cmon ulos akin’ siuflanna hizmet ctmektir Bu bakimdan gerici bir tad” "Bim olguardan harekct eder. Kavramlarla sistemeyi Kavramsal sistemler tokrar olgulaa donowek test edes, Kendisi’ elie, Dopmalara bars dlurur* “Kemalizm czen ulusun miliyetciigidit. Zalmedenlerin felsetesidi. Bunun adh da foveniemair” "Emperylis simiigecs Inielenen, Goney Kurdistan devralan Bapéat Innailer, sSmirgee! tahabkim ye simiciyi sonuna kadar sirdindler. HAli da srdariyerar.” "Bikun bir siaybaotim oyunea hight aki bayinds. yazar, gazotel, biim ‘ukamn se berwesesiDivarbakir yarslamari ielemedi,. Ned?” ideoloinin yani Kemalizmin gered. Apapik bir buruva Meolojsi olan. Kemalizmin ideologlan, Tirk halle devine: demokrat Colusa!) snBcadetesin sajucdiblan gibi sosyalist (cumfsal) miicadcloy! de garptiar.” “Diyarolar skayonetim mankemolrinia kararin, zen is millietgiginin haynags olan Kemalizmin savunalmasiir. Samklar bu serge teshie cititen gin cezalandinkdlar” “Kemulizm epemen seolojdit, ark hsp bo epemenlive ‘diyan, Tus solu yillar boyu Kentaizns sit emcidi, gin bu garpkliga kage geist Ieadele sirecindeui” "Emperyait tacaklara karys devrime’ dasamsa zorunivdvr Daha dogrusu bir s5rewdie. Bu g6rvi yapmayanlara Aacunlarin, Keadilerine emin korunablae raya devrimed safiands yerlrt-olamae Daka son demide Osman Sibrinin Kénge bir sire yer veiimitr. Bu slrden sonra, Gregorio Onegin “Levin se Ulusal Kuru Hurtin” baghkly bit yazss yer alvordy Pasgurt derision ik says, yavialandgs pa toplatidk ve yazt isori midued rurblande kine ssyida, "Ezen Ulus Miliyergiligin ikg-Sover Gerci Karakteri Uzerine IM deniferek birinei ‘syidaki inceleme sixdiriliyorda. Rigerinin iki yandan olusin bu divisi Kis aydalar tana isi uvandirds, Térk sosvalisers bv yaziara tephi etsendlerse de Kier ve Kirt ‘onins Konusinda yeniden diginnelerine yol agan bu ve beazeri tarigmalar old, Dew ikinei snninds, “Simiecike Kepitaizmin Insinbk Tarihine Vordupy Yi Karas” iimli bir ingeleme. yer sim Reger demgsinin bu suyss matbaadayken topltid. Daim tamemen fngellendiDerinin ancak, Mast 199322 yayimlanalen ghned sists. tek bir Konuya aynimiti: Kiet Halim Amti-SOnvinsei Ulusal Demokratik Macadelsinin Seg Siyset Kurmius. Dereisi Kindsanin "somiige™ oldugu saptamasiny yapip bu konuda Mkir Greten yayanrdan bint olan Kiwtulus Sogalist Deri idi. Dergide konuyla igi olarak yayilanan yazdann bezlan sGyleydi Tarkiveve Usa Sorun Saat I. Ulusal Sorun Gaerne Elewiier, Sayn 3, "Sénxiaceitih Sorunv” Sar 6 (Kas 1976), “Ulu Sonn Czsrine Elegie, Seyr 14 (Temmue 1977), Segal Mefonmizm ve Ulusal Sora’. Savi 17 (Ekim 1977), "Utes Sorun ye Smart Soninu Ceerine Eleinier", Swi 23" (Nisan 1978), "Ulusal’Sonin se. Sonnet Soran 213 Ouzerine Eleginiler", Saye 24, (Mayis 1978), ‘Kandisten Tarihi ve Kit Ulusal Hareketler CCzorine Bir Yablgun', Sayx 28, 26, 27, "Giney KOrUsar'daki Dienly we Halkart Olylan Casrine™ Gay 28, "Sees. Ciarken", Say. 29 (Kasim 197%), *Enrsranvonslis ve Orgtlenme Agsindan Kirdstantdaki Micadclenin fir Sonunlan. Ozerine”, Si 2% 30, "lan oly", Sayt SL, "Segimler ve Kindistan Geri", Say 34 (Elim 197), "Kurtuluy.Dewist ve Kidistan Dewrim! Greene’, Say 35, Geapem-Arak 1979), "Hallam Kuralugu’ Halklann Kurtulusuna Onder Edemez, Say. Tehosin 1978 ovtalannda, Kurtuluy, Sosalist demiden Tekoyin adila yayinladfy dergi ile amlan bit {np aynldh Kurtulns "sominge” texini savunuyordu. Fakat birkte drgitenmeden yanayd Tehorin de dteki Kise Getto gibi “somirge" tex savunuyoeda, fakat ayn Srpitlenmeden Yanaydh, 7éosin 4 say1 yayilandi. Birinci sap, "Ulusal Sorun ve'Orgitlenme Sonnu Czerine i ve Exestrlevimiz" konusu ile igi di. Tekoyis ‘kine! saysanda, "Neden Ayr Harekee™ sorisuna cevap aranyordu. Tékopiv:n 4 says (Esl 1999) "Kantian Devin zerine Toplt Gérislenmis” Honusunu igervontu. Bu incelemenin dgGnei blind, "kuzey Kanda Soxyo-Framomike Yapr ve Toplumsal Similar” Uzerine" hasigim taqyordu Deérdined holm ise “Kuzey KGsistanda. Kapitalist Gelginin Kis Tarihi bask Incelemenin besinct bélimindin bash, *Kiedisan Devrini Cuerine'dit. bu bélimin ara aghkiam yunlardir: |. Kirdistan Deveiminin Nielii, 2. Kardistan Devriminin Iii Galeri ve Hedeler, 3. Kirdistan Devriminin Gieeveri, a) Bamazlik Sorinu, b) Demokrasl Sova, €) Bisegoe Sonim. KAWA nige” tea ileyen Ki gevrelerden iri de KAWA Gi, KAW dergisinin Gn kapoginda Kiinge olarak “Dinyanin Bitim Ezilen Halklan Bideyin!” bigiminde bir Ibare yor aliyordu Ik saya, Kirnge ve Tirkge bir Onsie yer alms. ondan sonra, "Sémirgecii we Mili Moslo™ konusunda bir inclome yard. “Somimgecik Kevramunin igerigine Genel Bir B:g'4ar soneaKisdizatdski durum incoleniordu. Gin ie igi sana, "Cin Yonotin Kexpecyat Siper Gig Olmaya Yonelmisti” deniyordu. Daha sonra, KirBitan Demakrar Pits: cesic| Komite ile, Girdisan Yamevorer Birlgi arssndaki catgnalar ve bu catsmalane Hekdarr de zaman inclenjorda KAWA dogkinin it saysunda, “Irn Haklannin Micadoksi Durdurlams2” sckimde, tank soligmeleriincloyen bit sazs da vands, Sanat sayfainds Cogersseinyn bir sm Kartoe ve ‘Tankge yayinlanm. Ocak 1979s ikined sada, "SEmdreciik ve Milli Mewe" Konusundaki yazr dexam edivont, Empervalizm ve SBavirocilit™ bashgs altnds aya bie iacelome do yer alt Devrimei Demokrat "Sémiigs" tezini benimseyen basha bir yoyin organ da Devine! Demokrar id. :978- Lo7Otards 15 sr kadar yayinland, Kivegein. Zazaca lehgesine aBehk verivondy, Tiirkiye'deki Sosyalist Kiirt Politik Partileri_ ve Hareketleri Tinkive Kirdstare Sosvalis. Parisi (TKSP) ‘TKSP 1974 aralanada Temmuz 4977d¢ lvediim olan TIPin ban yOneticler de olan Kirt dercikri tamfindan kuruldu, Ink Kimterinin baskaldinsinin elimesinden sonra umutausoga digmis olin Kirler kargsinda yeni kurulan parti ii ve. kdylllert.harekete esinme aieevine Sncelik ver, Kurulusundan EylG 2980 pon partinin varlbn aba ckarmasina kadar, parti tam bie pial iginde eamay seomist. Haziran 197%: bastayarak Bid Kinge Ri Azad, Gteki Torkge Oxgdrik Yow adil yayinlanan dergierin’perspekifer TKSP pespebtiesvie Ortigiyordu. Teork olamk, herekein dyelerinin kimliklerbiimemekie Wisihte” bu derginin gevresinde ir aghk sivas harchet -olusurdaBu slztenisordAnkara'da svnlanan ve Kirdiands yar-tega. olaak cbtlan bu derpiler, Kit halkanin bilingienmest se Tirk ercileinin Kin solu harysinke duyanagmbesiida dnemli bir rol oyna, Bu Keuurelsijasah devi gerek TUrkive'de gerek TUrkive diyndaki Kier? ilgitendiren_sorunian ve Task solunun bitinind ‘giendiren sisal teork sorunlan ele alan makaleler yaynlad 1978%dm: basayarak Devine! Mok Kir Domed! adsla kuraian yasal gonolk6ypOt,patnin Atsincelevini benimseyen genglenden cluyuyordu. 1977de Ukede Miller ve igller nezlinde nem bir coplumsil ve siyasal rol oynayan_yirmiden fazla DHKD bulunuyords. Pai 197Teen baslyarak kilklere yOnetk iki die oye Wela (Vatan Gines) adinda bir deri yayilad:. Bu dem 1977 e198 arasinda KOnge yayinlanmasiun sasiklanmasina, yar. fle ‘midirinin tutuklanmasing ve birolanain sk sk aranmasina ragmen yayinun sindied, Amask 1978de siayonetim slanindan son derinin yayins ve say yasaklan, biota 2314 rutin lak 19 Bate gropaon augan Gineyogu Anacou Pape gerevesin®, 1S ba ve "8 arose anain pias ergeryor. Nor no kaaor GAP re gogh 1200%arse opin Keb ‘br baa) ve sane yap ‘alge areokJ3P0ece oa" Onegin e70ivamamce 3 ler Meer “ral says 88% 0 fol Uretnkapases sc0 147 enauon 2250 yo yidl #5 Ea 8 armen ynrae Tech eek Ue) ancok 220 ‘atari’ ty ror ay nae ham youn Sr mgezesgme han Seog sirofloinn yapannaune yo! a. Crnegin 37200 ‘bar ve can yan ve trtin fnde 7 bin ion et gage 1990 ayer Shas 30 fam asa i calgon Bu strece bres se, Wet? Aightaean pat ve tannery ‘jk eamowea Ornegin Bes aca yade 8 “obyannds lan yt ater arp hat T9652 ‘artmda yin. 125 gumgit (ayy denende Tiree bs oon cde 77a) Buns para claat 10900 yas 28 on tprakas hoy oy, {ris 3850, 980%ansonunds he jag viedo 31 ot (735) Kiirt Sosyalist setedcatl Aapauih, Sikynetim sonra Reyje Welai ve PRAD knpaold. Row Azaé daa sonra Avmupsila basidi ve. Kirdista’a gist olarak sokuldu, I9K0 dafbesaden sonra parti bi Lites Saalayarak TKSPrin. virgin igilam dasunduyes da Tick ve Kir scaler) arasinds Riva Azadi ve Oggi Yolo olerak amimava devm ett. Partinin cok sayide yoneticis ve niltany-darbe sonrasnds tutukland, Pani Gone! Sehrted Kemal Pusloy yurt die kagamk por foaiyetleniat hoordine ctmeyi sedi deol ye: Program Dinya sosyalist sitomi yanlisy ve Marsist okdugunu lan eden parti “gel Fan ve kayaloyon Snes” oldagunw agklyonlu, “Kiedietn toplumodna) peekaptalist ve yan feodal” olarak mali eden parinin kish videdeki Yad, “Kordistant SSmiaeei bashidan Kuntarmak” ve Tiskiye Klxdisanda demokrisi ve SzgirliBi kurmak igin Kit toplum igindeki sigien sige ctmekti Bu amagla pant “Kovcstan di miliyetgi demokratk ir tek cephenin lusiwrlisi"m savunuyordd. Bu cophe, “hor ii ulusun kondi kaderini tayin hakkiat olde ftmck amaciyla Turkiye ve Kirdisandaki devrimci harekeler biraraya getien anticcrperyalist, ve domokrtik hie cepbenin parcas” olmaliés, Kékesleri ae olusa olsun bitin sosyalist ve erick farekevor anti-emperyalis, ant-simirgoei ve ant-teodal olmalant kowuluyla copheye ye clbisierdi. Pari, vers hoqllanda sahly miicadeleye boslama anumin gelmedigi beliemesinden harckele siya! faalietini ideoloisinin.propagandasim yapmayla sina, Suhat J9E6%e pari, dior iesici Kiet haweketeri, DDKD ve KUK ile Usta! Denolrk Gighitis ads alunda bie dektarsyon sayin, Bu deklansvon, Titkive Kirterinin Septlerinin Taosinge bilesecekeri platform tansmliordy, Dellarasyona g5re cabimz kipialiemsden salem ey seéveh."Emperalizmin yeni aatefMeet. Cin Halk Cumhosiyes: ySnetcilesiyd. ler, Kéyliles, higdk busjuvari ve aydinlardan olujan Kidisin emelgi hall, ulus demotmik devimi zafere ulagimacakt. "KGrdisan devi ant fmperyalist,anti-feodal, anti-fagit ve anti-xdenirget” bir devrim olaeakt, Emperyalsler tarafindin sSmirdlen Tirk ve Kirt balklannim dayanismasi zorunluydu, usd! Demokran Gaghvigi, Kendisini lusturan Sytor aon bir gigbiiginin goliesine kan dir wasn halide kal, Pari, "Kirt drgtleriain gigbiniginin Kalics bir hale gelmesi iin zorvaly olan Urlsealara irgmeye hapir olmamas: nedenvle, bu gighdiinin Kogailanmin bene Dlgvnlaymamiy okdubuny dBsiniyondv. Gigbitiginin Weki vasirlr he, mcadele agian Kim toplumunun tahlli ve mieadole araglar Gzerindeki g6eiy ayrillanun birgin Onundeki en Gnemli-engel olduguna diginivortedPartinin sosvalia-dewime ulaymak igi Snir deviimin tasal ve demokratikaganiadan eegmes! gerekivods, Partinin, babsmsiai savanna elasmae bit tareda yapikmyor, Sowet modelinde bir Kirt cumburivtinin, aym modeldeki bi Tork Cambarisen'ylefederasion karabileceBt kabul edkliyords. Pit, "Kir sorunun en iyi séziiminin soyu bir biginde bulunameyacatim, bunun tarbsel kopllara ye prolearvanin Gilarlanna bal oldugunu” ieri-siriyondu, Béylece iki demokraik devlet_arasndaki 2315 federasyon, ya da toprak alslan ve busiuvalar tralian sSnetien baie tir Kidston onusunda tere yapuabiecekt Gteki Kirt rpitleriyte igeiler Onoellk ttebini yetersiz bulan pani bununla yeuelmesinin we moilabhyemlmasinin sans ldugu dsincesindeydl. *Rirdisania drt parcasnd ontak bir miieadele yiritebmek” anes, Kit halhanin lei ve yrsever Batin partierste hsgh dine

You might also like