ទយ ថ នជ ពហុបេចចកេទសកមពុជ

ម ទយល័យអ គសនី

េមេរៀនទី ១
រំលឹកម ូល ្ឋ ន្រ ះេសៀ ្វអ គសនី ចបប់អ ូម
និង
ចបប់េគៀឆ ូវ

បេ្រង នេ យ ្រ ិ សុ ខ ៉ ន
្ត ចរយ៖ អុន

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 1
ម ក

• ករែណនំពម
ី ុខវជ
ិ ជ • ចបប់អូម

• េគលេ េមេរៀន • ចបប់េគៀឆូវ

• េមគុណ • កច
ិ ចករផទះ

• េ្រគ ងទទួល នង
ិ ្របភព

• បនទុក នង
ិ ចរន្តអគគស
ិ នី

• តង់សយង
ុ នុភព នង
ិ ថមពល

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 2
ករែណនំពីមខ
ុ ជជ

• រៈ្របេយជន៍ៃនមុខវជ
ិ ជ៖
• ជចំេណះដង ិ ជ ជំនញដូចជ៖
ឹ មូល ្ឋ នស្រមប់មុខវជ
• ម៉សុី នអគគស
ិ នី
• ករដំេឡង
ើ ប ្ត ញអគគស
ិ នី
• ករែចកចយ នុភពអគគស
ិ នី
• ្របព័នធបញជស្វ័យ្របវត្តិ ជេដើម។

• Course Outline

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 3
ករែណនំពីមខ
ុ ជជ ( ត )

• ចំេណះដឹងមូល ្ឋ នេដើមបេរៀនមុ
ី ខវជ
ិ ជ េនះ៖
• េចះេ ះ្រ យសមក
ី រ (ដេឺ ្រកទ១
ី នង
ិ ២ ្រតេី កណម្រត
ង
ំ េត្រកល េដរេវ...)
ី
• េចះេ ះ្រ យ្របព័នធសមក
ី រ
• យល់ដង
ឹ ពប
ី តុភូតែដនអគគស
ិ នី នង
ិ ែដនម៉េញ៉ ទច
ិ
• យល់ដង
ឹ ពច
ី រតលកខ
ិ ណៈរបស់អងគធតុ (ចម្លង ពក់ក ្ត ល
ចម្លង នង
ិ មន
ិ ចម្លង)
11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក
ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 4
េគលេ េមេរៀន

• ឲយនយិ មន័យ នង
ិ គណនបនទុក តង់សយង
ុ ចរន្ត នុភព នង
ិ ថមពល
អគគស
ិ នី
• កំណត់នម
ិ ត
មិ សញញ នង
ិ ឲយនយ
ិ មន័យរបស់េ្រគ ងទទួល នង
ិ ្របភពអគគស
ិ នី
• គណនេរសុី សង
្ត រ់ បស់អងគធតុ

• េ្រប្រើ បស់ចបប់អមូ េដម

ើ បគណនតៃម្ល
ី ុ ចរន្ត នង
តង់សយង ិ េរសុី សង
្ត រ់ បស់
េ្រគ ងទទួលអគគស ិ នី
• េ្រប្រើ បស់ចបប់េគៀឆូវ េដម
ើ បគណនចរន្ត
ី នង
ិ តង់សយងរបស់
ុ េ្រគ ងទទួល
អគគស ិ នី

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 5
េមគុណ

Prefix
10n តៃម្លកុ ងភ
ន អង់េគ្លស ករអនុមត
័
េឈមះ Name អក រតំ ង

យូត yotta Y 1024 quadrillion 1991

ហត
ិ zetta Z 1021 thousand trillion or trilliard 1991

អុច
ិ exa E 1018 trillion 1975

ផិត peta P 1015 thousand billion or billiard 1975

េត ៉ tera T 1012 billion 1960

ជី គ giga G 109 thousand million or milliard 1960

េម គ mega M 106 1960 (1873)

គឡ
ី ូ kilo k 103 1960 (1795)

ហច
ិ តូ hecto h 102 1960 (1795)

េដក deca da 101 1960 (1795)

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 6
េមគុណ

េឈមះ Name អក រតំ ង 10n តៃម្លកុ ងភ

ន អង់េគ្លស ករអនុមត
័

តៃម្លឯក 100 –

េដសុី deci d 10−1 1960 (1795)

សង់ទី centi c 10−2 1960 (1795)

មល
ី ី mili m 10−3 1960 (1795)

ម្រី កូ micro μ 10−6 1960 (1873)

ណូ nano n 10−9 thousand millionth 1960

ពក
ី ូ pico p 10−12 billionth 1960

ហ្វម
ិ តូ femto f 10−15 thousand billionth 1964

តតូ atto a 10−18 trillionth 1964

ហប
ិ តូ zepto z 10−21 thousand trillionth 1991

យូកតូ yocto y 10−24 quadrillionth 1991

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 7
េ្រគ ងទទ ួល និង្របភព

• េ្រគ ងទទួលជេ្រគ ងអគគស

ិ នែី ដល្រសូបយកថមពលអគគស
ិ នី
េហយ
ើ បំែលងេទជថមពលេផ ងេទៀតដូចជ៖ ថមពលកេម្ត
ថមពលពន្លឺ ថមពលេមកនច
ិ ថមពលម៉េញ៉ ទច
ិ ជេដើម។

• េ្រគ ងទទួលមនបគ
ី ៖
ឺ
• េ្រគ ងទទួលជេរសុី ស័រទ សុ ទធ

• េ្រគ ងទទួលជកប៉សុី ទរ័ ឬ ង

ំ ឌុចទ័រសុ ទធ ( មនែតេនកនុង្រទស
ឹ ី ្ត )
• េ្រគ ងទទួលែដលមនេរសុី ស័រទ ជមួយកប៉សុី ទរ័ ឬ ង
ំ ឌុចទ័រ ឬទំងពរី

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 8
េ្រគ ងទទ ួល និង្របភព ( ត )

• នម
ិ ត
មិ សញញរបស់េ្រគ ងទទួលគ៖
ឺ

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 9
េ្រគ ងទទ ួល និង្របភព ( ត )

• ្របភពជេ្រគ ងអគគស
ិ នែី ដលបេងកត
ើ ថមពលអគគស
ិ នី េហយ
ើ បញចូ លេទឲយេ្រគ ង
ទទួល ែដលែបងែចកជពរី ្របេភទគ៖
ឺ ្របភពឯក ជយ នង
ិ ្របភពមន
ិ ឯក ជយ។

• ្របភពឯក ជយមនពរី គ៖
ឺ
• ្របភពឯក ជយតង់សយង
ុ នង
ិ ្របភពឯក ជយចរន្ត

• ្របភពមន
ិ ឯក ជយមនបួនគ៖
ឺ
• ្របភពតង់សយងបញ
ុ ជ េ យចរន្ត (CCVS) នង
ិ ្របភពតង់សយងបញ
ុ ជ េ យតង់សយង
ុ
(VCVS)

• ្របភពចរន្តបញជេ យចរន្ត (CCCS) និង្របភពចរន្តបញជេ យតង់សយង

ុ (VCCS)

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 10
េ្រគ ងទទ ួល និង្របភព ( ត )

• នម
ិ ត
មិ សញញរបស់្របភពឯក ជយគ៖
ឺ

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 11
េ្រគ ងទទ ួល និង្របភព ( ត )

• នម
ិ ត
មិ សញញរបស់្របភពមន
ិ ឯក ជយគ៖
ឺ

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 12
បនទក
ុ និងចរន្តអ គសនី

• េនកនុង តូមមួយមនភគល្អិតពរី ្របេភទគ៖

ឺ
• េអឡច
ិ ្រតុង ( បនទុកវជជ
ិ មន )
• ្របូតុង ( បនទុកអវជជ
ិ មន )

• បនទុកអគគស
ិ នជ
ី បន្តុំភគល្អិតៃន
តូមរបស់រប
ូ ធតុ ងេ យអក រ Q ឬ

q គត
ិ ជគូឡុំ ( C )
ឹ ៦.២៤×១០១៨ េអឡច
• ១ គូឡុំេសមើនង ិ ្រតុង

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 13
បនទក
ុ និងចរន្តអ គសនី ( ត )

• ចរន្តអគគស
ិ នជ
ី បំែរបំរល
ួ បនទុកអគគស
ិ នក
ី ុ ង១ខ
ន ន តេពល ង
េ យអក រ I ឬ i គត
ិ ជអែមពរ ( A )
• រូបមន្ត៖
dq
i
dt
t1
q   i dt
t0
11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក
ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 14
តង់សយង
ុ នុភព និងថមពល

• តង់សយងជថមពលែដល្រតូ
ុ វករេដម
ើ បផ
ី ្ល ស់ទប
ី នទុកអគគស
ិ ន១
ី គូឡុំឲយ
ឆ្លងកត់េ្រគ ងទទួលអគគស
ិ នី ែដល ងេ យអក រ V, v, E, U ឬ emf
គត ុ៉ ( V )
ិ ជវល

• រូបមន្ត៖
 dw 
v  v v 
dq

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 15
តង់សយង
ុ នុភព និងថមពល ( ត )

• នុភពជបំែរបំរល
ួ ថមពលែដលបេញច ញ ឬ្រសូបកនុង១ខនតេពល
ែដល ងេ ិ ជ ៉ ត់ ( W )
យអក រ p គត

• រូបមន្ត៖
dw dw dq
p  
dt dq dt
 v i

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 16
តង់សយង
ុ នុភព និងថមពល ( ត )

• ចបប់ Tellegen ផលបូក នុភពៃនេ្រគ ងអគគស

ិ នទ
ី ង
ំ អស់កុ ងេសៀគ្វ
ន ម
ី យ
ួ េសមើ០។

• ឧទហរណ៏ ១៖

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 17
តង់សយង
ុ នុភព និងថមពល ( ត )

• ឧទហរណ៏ ២៖ ចូរគណន នង
ិ គូស្រកបចរន្ត នង
ិ នុភពខណៈ t = 0 ដល់
t = 10 ms។

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 18
តង់សយង
ុ នុភព និងថមពល ( ត )

• ដំេ ះ្រ យ

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 19
តង់សយង
ុ នុភព និងថមពល ( ត )

• ដំេ ះ្រ យ(ត)

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 20
តង់សយង
ុ នុភព និងថមពល ( ត )

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 21
តង់សយង
ុ នុភព និងថមពល ( ត )

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 22
តង់សយង
ុ នុភព និងថមពល ( ត )

• ថមពលជសមតថភពេធ្វក
ើ ររបស់េ្រគ ងទទួល ែដល ង
េ ិ ជស៊ូល( J ) ឬ ៉ ត់វនទ
យអក រ W, w គត ិ ី ( Ws )
• រូបមន្ត៖

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 23
ចបប់អ ូម

• តង់សយងៃនេ្រគ
ុ ងទទួលេសមើនង
ឹ ផលគុណរ ងចរន្តែដលហូរ
ឆ្លងកត់េ្រគ ងទទួលជមួយេរសុី ស្តងរ់ បស់េ្រគ ងទទួល (
សមតថភព ំងលំ ហូរចរន្ត )។

• រូបមន្តទូេទ៖

ែដល R ជេរសុី ស្តងគ

់ ត
ិ ជ អូម (  )
11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក
ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 24
ចបប់េគៀឆ ូវ

• ចបប់េគៀឆូវមនពរី ែបងែចកជពរី គ៖
ឺ
• ចបប់ចរន្តេគៀឆូវ៖ ផលបូកចរន្តែដលចូល node េសមើនង
ឹ ផលបូក
ចរន្តែដលេចញពី node

• ចបប់តង់សយងេគៀឆូ
ុ ុ យជុំេសៀគ្វេី សមើសូនយ
វ៖ ផលបូកតង់សយងមួ

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 25
កិចចករផទះ_លំ ត់ទី ១

• ចូរកំណត់ នុភពេ្រគ ងអគគស

ិ នន
ី ម
ី យ
ួ ៗ។

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 26
កិចចករផទះ_លំ ត់ទី ២

• ចូរគណន នង
ិ គូស្រកបរបស់ចរន្ត នុភព នង
ិ ថមពល។

11/28/2016 េមេរៀនទី ១ រំលក

ឹ មូល ្ឋ ន្រគះឹ េសៀគ្វអ
ី គគស
ិ នី ចបប់អម
ូ នង
ិ ចបប់េគៀឆូវ 27