Professional Documents
Culture Documents
• Kapag pinag-usapan ang uri, ito ay nangangahulugang ang katangiang ikinaiiba ng isa sa isa.
Halimbawa, may iba’t ibang uri ang hayop, at sa pagkakaiba nito ay may klasipikasyon pa: ang
kingdom, phylum, class, order, family, genus, at species. Maging sa kultura may iba’t ibang uri
ang lahi. Sa mga Cordilleran ay may tinatawag na Ibaloi, Bontoc, Kankanaey Ifugao, Kalinga at
Abra.
• Ganoon din sa pananaliksik. May mga uri ito at klasipikasyon din upang magsilbing gabay kung
anong pananaliksik ang iyong gagawin sa hinaharap.
• Ito ay pananaliksik na para lamang sa pangkaragdagang kaalaman. Ayon kina Graziano at Raulin
(2000), ito ay nadisenyo upang madagdagan ang pag-unawa sa mga dating kaalaman ngunit
walang partikular na layong praktikal.
• Kung gayon,anumang kaalamang nakalap ay walang intensiyon para sa praktikal na layunin tulad
ng intensiyong makatulong sa pagsasaayos ng pamumuhay ng mga mahihirap o paglutas ng
problema ng lipunan
• Subalit kailangan natin ang mga ganitong uri ng pananaliksik upang magkaroon tayo ng
pundasyong kaalaman sa maraming bagay sa ating kapaligiran. Hindi man agad nakikita ang
gamit o praktikalidad nito, magiging batayan natin ang mga kaalamang ito sa pagsagot sa mga
suliraning ating kakaharapin.
• Layunin nito ay hindi lamang makakalap ng mga kaalaman, kundi magkaroon ng aplikasyon ng
mga kaalaman o aplikasyon ng pure research.
• Tumutulong ang pnanaliksik na ito sa paglutas ng mga mabibigat na isyu o suliranin sa lipunan at
maisaayos ang mga di kasiya-siyang Kondisyon.
• Ayon kay Gay (1976), layunin nitong maisagawa, masubukan, at mabigyan ng ebalwasyon ang
paggamit ng teorya o kaalamang nabuo para sa paglutas ng problema
• Ito ang uri ng pananaliksik na may mabilisang solusyon ng problema. Dito, hindi naman
kinakailangang gamitin ang lahat ng prinsipyo ng agham para makahanap ng solusyon.
1. Palarawan o Descriptive
Halimbawa:
Pag-aaral sa mga Suliranin ng mga Mag-aaral na Naninirahan sa mga boarding houses at ang
nagiging epekto nito sa kanilang pag-aaral.
2. Eksperimental
• Binibigyang-diin sa uring ito ang hinaharap at kung ano ang mangyayari. Nagsasagawa tayo ng
isang pananaliksik dahil gusto nating makita ang bisa ng isang bagay o kaisipang maaari nating
gamitin sa ating panghinaharap na buhay.
Halimbawa:
Eksperimentong gagawin ng isang guro upang malaman niya kung aling paraan ng pagtuturo ang
gagamitin upang madaling matuto ang kaniyang mga mag-aaral. Susubok siya ng iba’t ibang
paraan ng pagtuturo.
3. Pangkasaysayan o Historikal
• Mula sa termino, mapapansin nating sinasaklaw ng uring ito ang nakalipas. Sinusuri rito ang
mga pangyayari, ang pag-unlad, ang mga dahilan ng bagay-bagay at sanhi at bunga. Sa
pananaliksik na ito, tinitingnan natin bilang isang mananaliksik ag pinagmulan, mga dahilan,
pinag-ugatan ng mga pangyayaring maaari nating iugnay sa mga kasalukuyang nagaganap.
Mula sa kasalukuyan, inuukilkil natin ang mga nakalipas nang pangyayari upang mailatag
natin ang mga naging dahilan o ugat nito.
• Ito ay isang malawak na pag-aaral sa isang aklat, pangyayari, karanasan, isang pansyente,
isang usapin o kaso sa hukuman o kaya ay isang mabigat na suliranin.
• Sa uri ng pananaliksik na ito, kakaunti lamang ang mga sangkot na respondente kung
ihahambing natin sa iba pang uri ng pananaliksik, ngunit ang pinakamahalagang bahagi ng
nito ay ang malalim na pagsusuri sa isang kaso.
Halimbawa:
Pag-aaral ukol sa kaso sa isang sugapa sa ipinagbabawal na gamot na naging dahilan ng pagpasok
niya sa Rehabilitation Center.
5. Genetic Study
• May kaugnayan ito sa agham at kaugaliang pantao dahil sinusuri ang ugnayan ng genes o pag-
unlad ng isang ao. Tinitimbang o sinusuri ang mga epekto ng mga x at y chromosomes sa
paglaki o gawi ng isang tao.
Halimbawa:
• Madaling makilala ang uri ng pananaliksik na ito dahil laging may pinaghahambingang batayan
o norm sa mga resulta ng isinagawang pag-aaral. Kadalasan sinusuri kung ang datos ay
nakahihigit o kaya’y hindi napantayan ang pangkalahatang pamantayan.
Halimbawa:
• Sa uring ito, bagamat may paghahambing na magaganap, ang paghahambing sa mga resulta
ay hindi sa isang pamantayan o norm kundi sa iba pang resulta ng isinagawang pag-aaral.
• Maaaring may dalawa o higit pang pinaghahambing, at sinusuri kung ano ang pagkakaiba ng
mga resulta ng mga ito.
Halimbawa:
8. Behavioral Research
• May kaugnayan ito sa pag-aaral sa gawi o pag-uugali ng isang tao. Batay ito sa pag-aaral sa
paniniwala na ang layuning pangkaalaman nito ay nakukuha sa pamamagitan ng maingat at
sistematikong pagsukat at obserbayon ng mga ginagawa ng tao.
• Ang layunin nito ay masubukan ang mga batas na maaaring maipaliwanag, mahulaan, o
mabigyan ng prediksyong patungo sa kontrol ng gawi.
Halimbawa:
ang pag-aaral tungkol sa gawi ng mga mag-aaral na kumukuha ng asignaturang Filipino na nasa
unang baitang ng tersaryo
9. Phenomenological Research
• Ito ay pananaliksik batay sa mga paniniwala ng mga tao at ginagawa nila ayon sa kanilang
iniisip. Ang pokus nito ay sa internal, sikolohikal na kahulugan bilang gabaysa kanilang gawi na
naglalarawan kung paano ang pag-unawa sa buhay at karanasan.
• Tinatawag din itong theory-generated dahil sa paglinang ng mga teorya. Tinitingnan dito ang
mga nangyayari sa mga penomenon o mga pangyayaring may kaugnayan sa paligid.
REFERENCE-LIST CITATION
Datos:
USA: Pearson.
Datos:
• Teri Kwal Gamble and Michael Gamble
• 1999
• Communication works
• Mc Graw Hill
• Boston
Datos:
• 2008
• Mutya Publishing
• Valenzuela City
Artikulo sa Dyornal
Datos:
• Jian Yang
• 2006
• English Today
• Volume 22
• pp. 3-10
Artikulo sa Magasin
Datos:
• Joanne Z. Andrada
• January 2009
• Being Piolo
• Metro
• Volume 19
• pp. 160-170
Artikulo sa Diyaryo
Datos:
• Randy S. David
• Pp. 1
David, R.S. (2009, January 15). The Language of Politics. Philippine Daily
Inquirer, pp. 1
Datos:
• Leo V. Jacinto
• 2005
• http//:www.dasma.dlsu.edu.ph/1.3/mod.write
Jacinto, L.V. (2005). Writing made easy. Retrieved October 29. 2007,
from http//:www.dasma.dlsu.edu.ph/1.3/mod.write
IN-TEXT CITATIONS
Idea-Focused
• Mauunang isulat ang ideya. kung ito’y tuwirang paghihiram ng salita ilagay ito sa loob ng
panipi, sa dulo ilagay ang apelyido ng awtor, taon na nailimbag, ang page number sa loob ng
panaklong.
Halimbawa:
Direct Quote
“Apes can gesture, but do not understand the grammatical structure of American Sign Language”
(Smith, 1994, p.345).
Paraphrase
It has been shown that apes do not actually understand the syntax and structure of ASL (Smith,
1994, p.345).
Researcher-Focused
• Kung sinali ang apelyido ng awtor bilang bahagi ng pangungusap, ilagay ang petsa sa loob ng
panaklong kasunod ng apelyido ng awtor, at ilagay ang page number sa loob ng panaklong sa
dulo ng pangungusap o pahayag.
• Halimbawa:
According to Gannon (1988), “The protest provided a wonderful opportunity for those
interpreters to assist the deaf community” (p.94).
Chronology-Focused
• Kung isasali ang apelyido at taon ng paglimbag bilang bahagi ng pangungusap, kailangang
ilagay ang page number sa loob ng panaklong sa dulo ng pahayag. Subalit kung ang ideya ay
paraphrased o summarized, hindi na kailangang maglagay sa panaklong.
• Halimbawa:
Direct Quote
In 1944, Smith has explained that “Apes can gesture, but do not understand the grammatical
structure of American Sign Language” (p.345).
Paraphrase
In 1994, Smith has explained that apes do not actually understand the syntax and structure of ASL.
Mga Hakbang at Kasanayan sa Pagsulat ng Sulating Pananaliksik
Pamamaraan:
1. Pumili ng paksa
-Iwasan ding pumili ng mga paksang limitado ang mga materyales na paghahanguan.
- Maaaring kumuha ng mga ideya at impormasyon mula sa internet, sa Online Public Access Catalog.
-Habang kumakalap ng mga mahahalagang impormasyon, kailangang isulat ang buong impormasyon
tungkol sa bibliyograpiya.
-Tandaan na walang halaga ang anumang datos na nakalap kung hindi mababanggit ang pinaghanguan
nito.
-Ang tesis na pahayag ang iyong deklarasyon ng nais patunayan o panindigan sa gagawing pananaliksik.
Ang pinakamahalagang bahagi ng iyong sulatin ay bubuuin ng mga argumento upang patunayan ang
iyon tesis.
-Gamitin ang tesis na pahayag bilang lunsaran sa pagpapaunlad ng argumento. Gumagawa ka ng tiyak na
posisyon na kailangang patunayan at nagsisilbi itong road sign na siyang gumagabay sa mga mambabasa
kung ano ang kanilang dapat asahan at isang paalala para sa manunulat tungkol sa magiging direksyon
ng sulatin.
-Nagsisilbing controlling idea ang tesis na pahayag na magiging sentro ng lahat ng iyong pagtalakay.
-Kailangang ang tesis na pahayag ay tiyak—kailangang sakupin lamang nito ang mga bagay na
tatalakayin sa inyong papel, at sinusuhayan ng mga makatotohanan at katibayan.
Tesis na pahayag:
-Ang isang mabuting balangkas ay kailangan upang makabuo ng isang organisadong sulatin.
-Tiyakin lamang na naisali ang mga mahahalagang datos na makatutulong upang ang iyong tesis ay
mapagtibay.
-Kailangang ilakip sa balangkas ang tatlong pangunahing bahagi ng sulatin: ang introduksyon, katawan,
at kongklusyon.
a. Introduksyon
-Ito ba ay ulat batay sa mga katotohanan, isang book review, isang paghahambing o isang pagsusuri.
-Ipaliwanag ang pangunahing kaisipang nais bigyang –diin at kung bakit ang mga mambabasa ay
mahihikayat na basahin ang iyong sulatin.
b. Katawan
-Sa bahaging ito inilalahad ang mga argumento na susuporta sa iyong tesis na pahayag. Tandaan ang rule
of 3, humanap ng tatlong argumento na susuporta sa bawat posisyong nais patunayan. Magsimula sa
matibay na argumento na susuportahan ng mas matibay na argumento at kailangang magtapos sa
pinakamatibay na argumento.
c. Kongklusyon
-Ang bahaging ito ipinapahahayag ang dahilan kung bakit nakabuo ng ganitong kongklusyon.
-Suriing mabuti ang mga datos kung ito ay wasto, tiyak at napapanahon.
-Kailangang banggitin ang pinagkunan ng lahat ng datos na nakalap mula sa iba’t ibang sanggunian.
6. Isulat ang Unang Burador
-Basahin ang mahahalagang tala at markahan ito ayon sa pagkakasunod-sunod ng kaisipan. Ang
pangunahing kaisipan ay markahan ng bilang Romano. Gumawa ng buod, hawig, o sipi para sa bawat
ideyang gagamitin sa sanaysay. Isulat ito sa notecard.
-Rebisahin muli ang iyong papel. Suriin kung may makikita pang pagkakamali.
-Isinasaalang-alang na rito ang pinal na kabuuan ng sulatin katulad ng paglalagay ng pahina, pamagat,
paglalagay ng margin at ang tamang balangkas ng isang sulating pananaliksik.
-Ang malapad ngunit mababaw na sisidlan ay tulad ng isang malawak na paksa. Dahil malawak ang
nasasakupan nito subalit maaaring maging mababaw naman ang iyong pagtalakay tungkol dito dahil sa
sobrang lawak ay hindi mo na alam kung ano ang dapat pagtuunan ng pansin.
-Ang makitid subalit malalim ay katulad din ng isang paksang nilimitahan. Dahil ang paksa ay tiyak, higit
na may lalim ang pagtalakay rito sapagkat limitado ang kaisipang nasasakupan at magiging partikular
ang pagtalakay sa paksa.
3. Sa anong pagkakasunod-sunod kailangan kong ilahad ang iba’t ibang aspeto, at paano ko pag-
uugnay-ugnayin ang mga ideyang ito?
1. Perspektiba
2. Panahon
3. Uri
4. Edad
5. Kasarian
6. Lugar
7. Pangkat/Grupo
1. Perspektiba
2. Panahon
Nilimitahang Paksa: Ang Epekto ng Pagbaba ng Dolyar sa Ekonomiya Mula Taong 2006 Hanggang 2008.
3. Uri
4. Edad
Nilimitahang Paksa: Ang Persepsyon ng mga kabataan mula Edad 16 Hanggang 18 sa Pagbaba ng Dolyar
5. Kasarian
6. Lugar
Nilimitahan Paksa: Ang Epekto ng Pagbaba ng Dolyar sa Pamilya ng mga Estudyante ng Far Eastern
University
7. Pangkat/Grupo
Nilimitahang Paksa: Ang Persepsyon ng mga Oncologist sa Paggagamot ng Kanser mula 2005 hanggang
2008
Isang plano na nagpapakita kung ano at saang direksyon ang patutunguhan ng paksang nais
tutukan.
Tinatawag din itong preliminary proposal, ang unang mahalagang hakbang bago magpatuloy sa
pagsusulat.
1. Panimula
• Inilalahad sa paunang bahaging ito kung saan at paano nagsimula ang ideya. Kailangang
ipaalam na ang magsasagawa ng pananaliksik ay may ganap na kaalaman sa paksang nais
saliksikin.
• Tiyaking ang mga naunang pag-aaral na may kaugnayan sa paksa proyektong napili. Isang
paraan ito upang patunayan na maisasagawa ang proyekto.
• Dito ginagawa ang paghahanap ng mga aklat, dyornal, magasin, tesis at iba pang sanggunian na
magagamit na batayan sa pagsusuri ng mga teorya.
• Sa bahagi ring ito babanggitin kung sino at paano makikinabang ang mga mambabasa sa
pananaliksik.
• Ang suliranin ang siyang magiging gabay para maging tiyak kung ano ang mga hahanaping mga
impormasyon at sanggunian para sa pag-aaral na gagawin.
Halimbawa:
Paksa: Ang Pasulat na Wika ng mga Mag-aaral na may Kapansanan sa Pandinig ni Jane K. Lartec
Pangkalahatan: Nilalayon ng pag-aaral na siyasatin ang pasulat na wika sa dyornal ng mga mag-aaral na
may kapansanan sa pandinig sa kolehiyo ng edukasyon ng Saint Louis University, Taong Paaralang 2008-
2009.
a. Gramatika
b. Estruktura ng pangungusap
c. Mekaniks
2. Ano ang pagkakaiba sa karaniwang kahirapan ng mga mag-aaral na may kapansanan sa pandinig
sa kanilang dyornal ayon sa mga sumusunod na salik?
a. Kasarian
b. Pinagtapusang paaralan
3. Ano-ano ang mga suliraning kinakaharap ng mga mag-aaral na may kapansanan sa pandinig
kaugnay ng wika ayon sa sumusunod na salik?
a. Personal
b. Pamilya
c. Kaibigan/kamag-aral
d. Guro
IV. Metodolohiya
• Ibigay ang pangkalahatang metodolohiyang nais gamitin upang maisakatuparan ang proyekto—
lahat ng mga makabagong dulog, pamamaraan, o mga proseso na maaaring gamitin.
• Ipinapakita rin dito ang paraan ng pagkuha ng datos gaya ng pagbuo ng talatanungan,
pagsasagawa ng sarbey, pagmamasid o case study.
• Nakapaloob din dito kung sino ang target na populasyon at ang mga gagamiting tagatugon sa
paksang sinisiyasat, gayundin ang uri ng estadistika na angkop sa paksa.
a. Disenyo at metodo
• Naglalaman ang bahaging ito ng tiyak na bilang ng mga kasangkot sa pag-aaral, tiyak na
lugar at ang hangganan ng kaniyang paksang tatalakayin sa pananaliksik pati na ang tiyak na
panahong sakop ng pag-aaral
• Dito nakasaad kung ilang respondente ang kailanganin mula sa buong populasyon kaya
kailangan ang tinatawag na sample.
c. Kasangkapan sa Pangangalap ng Datos
• Dito ilalahad ang inaasahang kalalabasan o magiging resulta ng pananaliksik o pag-aaral. Dito
patuloy pa rin ang pangangalap ng impormasyon ay maaaring magkaroon pa rin ng pagbabago
ang inaasahang resulta sa pinal na papel depende sa kalalabasan ng pagkalap ng datos.