SORU TAHMİN ŞAMPİYONU

KPSS2010 KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ ÇIKMIŞ

SORULARI VE AYRINTILI-REFERANSLI ÇÖZÜMLERİ

2010 KPSS SORULARINA BENZERLİKTE

BÜYÜK BAŞARI !

www.dinamikakademi.com
0 (312) 384 66 31-32
 2010 KPSS SORU VE ÇÖZÜMLERİ
1. Kazanlmş yaşant, bireylerin birbirleriyle ve çevre-
siyle etkileşimi sonucu bireylerde kalc izli davranş
değişikliği oluşmasdr.
Aşağdakilerden hangisi kazanlmş yaşantya
uygun bir örnek değildir?
A) Bir yaknn cinayette kaybeden Nevin, gazete-
lerde önce cinayet haberlerini okur.
B) Oğuz, derste öğretmenin verdiği örneği başka
bir problemin çözümünde kullanr.
C) Burak, oynadğ her satranç oyununda model
aldğ satranç ustasnn açlş hamlesiyle oyuna
başlar.
D) Fatma, ders arasnda snf arkadaşlaryla birlik-
te çektirdiği fotoğraflara bakar.
E) Kemal, izlediği filmden kavga sahnelerini arka-
daşlarna göstererek anlatr.
Çözüm
Soruda kazanlmş yaşant olarak öğrenmeden
bahsedilmektedir. Cevaplar arasnda da bizden öğ-
renme durumu olmayan yani öğrenilmiş bir davra-
Dinamik Akademi
nş ifade etmeyen durum istenmektedir. Bu şekilde
seçeneklere baktğmzda;
A seçeneğinde, yaknn cinayet dolaysyla kaybe-
den Nevin, cinayet olaylarna karşn bir tutum geliş-
tirmiştir ve önceliğini bu konuya vermektedir.
B seçeneğinde, Oğuz derste öğrendiği bir bilgiyi
başka bir problem çözümüne de transfer edebil-
mektedir.
C seçeneğinde, Burak satranç ustasnn açlş
hamlesini kendine model almş ve öğrenerek oyun-
larna yanstmaktadr.
E seçeneğinde Kemal ise (A seçeneğindeki Ne-
vin’in cinayet haberlerine öncelik vermesi gibi) izle-
diği filmlerdeki kavga sahnelerine önem vermekte,
benimsemekte ve arkadaşlarna anlatmaktadr.
Bu dört seçenekteki durumlarn hepsi de bir kalc
izli davranş değişikliğine işaret etmektedir. Ancak
D seçeneğindeki Fatma’nn ders arasnda snf ar-
kadaşlaryla birlikte çektirdiği fotoğraflara bakma-
snda böyle bir durum yoktur.
(Cevap D)
3
2. Yabanc dilde eğitim veren bir okulda matematik
öğretmenliği yapan Selin Öğretmen’in İngilizcesi
çok iyi değildir. Derslerini İngilizce anlatabilmekte
ama öğrencileri kendi aralarnda İngilizce espri yap-
tklarnda onlar anlayamamakta ve bundan rahat-
sz olmaktadr. Bu nedenle öğrencileriyle etkili ileti-
şim kurabilmek için yabanc dil kursuna gider.
Selin Öğretmen’in aldğ bu kurs aşağdakiler-
den hangisinin kapsamnda yer alr?
A) Programl öğretim
B) Mikro öğretim
C) Halk eğitimi
D) İş başnda eğitim
E) Hizmet içi eğitim
Çözüm
Selin Öğretmen kendini geliştirmek amacyla bir
yabanc dil kursuna gitmektedir. Bu da bir yaygn
öğretim uygulamasdr. Seçeneklere baktğmzda
programl öğretim, mikro öğretim ve işbaşnda eği-
tim seçenekleri olmadğ görülmektedir. Buradaki
en güçlü çeldirici hizmet içi eğitimdir. Ancak uygu-
lamann hizmet içi eğitim olabilmesi için çalştğ ku-
rumun çalşanlarnn ihtiyaçlarn gidermek amacy-
la kurumun kendisinin eğitim imkânlarn düzenle-
mesi gerekmektedir. Ancak soruda kurum kendisi
düzenlememekte Selin Öğretmen herkesin kendini
geliştirmek için gittiği kursa gitmektedir. Bundan do-
lay bu kurs Halk eğitimi kapsamnda yer alr.
(Cevap C)
3. Öğrencilerin yaratc, araştrc bireyler olarak
yetişmelerini öngören, okul içi ve dş faaliyetle-
ri kapsayan ve öğrencilerin toplumsal hayata
uyum sağlamalar üzerinde duran örtük progra-
mn dayandğ temel ilke aşağdakilerden hangi-
sidir?
A) Eğitim süreci günlük yaşam süreçlerinden farkl
değildir.
B) Eğitim sürecinde konu alan çok iyi özümlenme-
lidir.
C) Okulun temel işlevi, kültürü etkili bir şekilde yeni
nesillere aktarmaktr.
D) Eğitimin işlevi toplumsal hayat yeniden düzen-
lemektir.
E) Öğrenci soyut düşünmeli ve zihinsel disiplin
sağlamaldr.
 2010 KPSS Sorular

5. Bütün öğrencilerin büyük bir dikkatle katldklar

Çözüm I
Örtük programn soruda genel tanm yaplrken Türkçe dersinde Bahar Öğretmen öğrencilerden öğren-
atlanlan temel nokta örtük programn günlük ya- diklerine ilişkin farkl örnekler vermelerini ister. Ayrca
şam etkinlikleriyle yani öğrenenin diğer bireylerle II
etkileşimleriyle informal şekilde gerçekleştiğidir. öğrendiklerini kullanarak bir öykünün temel çatsn
Bundan dolay örtük programn dayandğ temel ilke III
eğitim sürecinin günlük yaşam süreçlerinden farkl kurmalarn sağlar.
olmamasdr. Yukarda verilen uygulamada alt çizili öğrenci
(Cevap A) davranşlar srasyla duyuşsal ve bilişsel alann
hangi düzeyindedir?

I II III
4. Yaplandrmaclk yaklaşmna göre hazrlanan bir A) Alma Bilgi Sentez
eğitim program geliştirilirken bireyin ilgi ve ihtiyaç- B) Değer verme Bilgi Sentez
lar göz önünde bulundurulmuş, okuldaki deneyim-
ler yaşamn kendisi olarak benimsenmiştir. C) Alma Kavrama Uygulama

Buna göre bu eğitim programlar hangi eğitim D) Değer verme Analiz Uygulama
felsefesini temel almştr? E) Alma Kavrama Sentez

A) Yeniden kurmaclk Çözüm

B) İlerlemecilik
Öğretim hedefleri aşamal (yatay) olarak bilişsel,
C) Gerçekçilik
duyuşsal ve psikomotor (devinimsel) alan olmak
D) Daimicilik
üzere 3 alanda snflandrlmaktadr. Öncelikle se-
YAYINCILIK
Akademi

E) Esasicilik çeneklerde verilen düzeyleri inceleyecek olursak;

Duyuşsal Alan:
Çözüm
Dinamik

Alma: Duyuşsal alann ilk basamağdr. Bu basa-

???

Milli Eğitim Bakanlğnda, Yeni Program Geliştirme
çalşmalarnda da uygulamaya koymaya çalştğ
yaplandrmaclk yaklaşm “ilerlemecilik” eğitim fel-
sefesine dayanmaktadr.
İlerlemecilik eğitim felsefesinin temel ilkeleri:
 Eğitim aktif ve çocuğun ilgilerine göre olmaldr.
 Öğretimde problem çözme yöntemi esas aln-
maldr.
makta öğrencilerin, olaylarn ve kişilerin farkna va-
rp varmadklar önemlidir. Bunun için karşlaşlan
bilgi ve uyarcya dikkat etme ve seçici davranma
önemlidir.
Değer Verme: Bu düzeyde davranş, kişi için artk
tutum ve inanç haline gelmiştir. Öğrenen tutum ha-
line getirdiği davranş değer verdiği için sergiler.
Bilişsel Alan:

 Okul yaşama hazrlktan çok, yaşamn kendisi Bilgi: Bu düzeyde öğrenilen kuramlar, ilkeler vb.
olmaldr. hatrlama, tanma ve isimlendirme vardr.

 Öğretmenin görevi yönetmek değil, rehberlik
etmektir.
 Okul öğrencileri yarşmaktan çok işbirliğine
özendirmelidir.
 Demokratik eğitim ortam oluşturulmaldr.
İlkelere baktğmzda yaplandrmaclk yaklaşmn-
da bunlar kapsadğ görülmektedir. Daimicilik ve
esasicilikte yaşama hazrlk, yeniden kurmaclkta
ise toplumsal sorunlar ve toplumun yeniden yap-
landrlmas ön plandadr. Gerçekçilik ise realizm
olarak daimicilik ve esasiciliğin temellerinde yer al-
maktadr.
(Cevap B)
Kavrama: Bilgi düzeyinde kazanlan davranş ve
öğrenmeler özümsenerek bu düzeyde yeni anlatm
biçimine çevirme, kendi cümleleriyle açklama ve
örnekler verme şekline dönüşmektedir.
Uygulama: Bu düzeyde, kuramsal bir bilgiyi, fikir ya
da ilkeyi günlük hayatta herhangi bir alanda yaşa-
ma geçirme ve uygulama önemlidir. Öğrendiklerini
uygulayabilme ve kullanabilme önemlidir.
Analiz: Bu düzeyde, öğrenenlerin etkileşimleri
anlayabilmesi ve analiz edebilmesi gerekmektedir.
Sentez: Bu düzeyde ise öğrenen öğrendiklerine
yeni bilgiler ekleyerek ortaya orijinal bir ürün ortaya
çkarabilmelidir.

4
2010 KPSS Sorular
Sorudaki durumda öğrenciler önce (I) derse dikkat-
te katlmaktalar (Alma – dersin farkna varp dikkat
etme) sonra (II) örnekler verilmekte (Kavrama - bil-
dikleriyle ilişkili örneklendirme yapma) ve son olarak
(III) öğrendiklerini kullanarak bir işlem yapmakta
(Uygulama – öğrendiklerini uygulama – kullanma,
ancak yeni orijinal bir ürün ortada yok) söz konusu-
dur. Bundan dolay doğru seçenek Alma – Kavrama
– Uygulama olarak C seçeneğidir.
(Cevap C)
6. Aşağdaki davranşlardan hangisinin öğretilme-
sinin ve değerlendirilmesinin en zor olduğu söy-
lenebilir?
A) Kendini topluma hizmet yoluna adama
B) Bir problemin çözümüne ilişkin hipotez kurma
C) Bulgulardan hareketle genellemelere varma
D) Demokratik davranşlarn toplumsal yaşam üze-
rindeki etkilerini yorumlama
E) Güneş enerjisinin aydnlatma teknolojisinde kul-
lanmna ilişkin deney tasarlama
Dinamik Akademi
Çözüm
Soruda öğretilmesi ve değerlendirilmesi en zor olan
davranş seçerken B, C, D ve E seçeneklerinde bi-
lişsel alandan davranş örnekleri verilirken A seçe-
neğindeki “Kendini topluma hizmet yoluyla adama”
duyuşsal alann üst düzeyindeki bir davranş türü-
dür. Bundan dolay bu davranş öğretilmesi ve de-
ğerlendirilmesi açsndan oldukça zordur. Diğer
davranşlar ise öğretim etkinlikleriyle buna göre da-
ha kolay öğretilebilir ve değerlendirilebilir.
(Cevap A)
7. Bir eğitim programnda, amaçlara ulaşmay sağla-
yacak konu içeriği genellikle çok geniş olduğu için,
içerik belirlenirken belli ölçütler kullanmak gerek-
mektedir.
Aşağdakilerden hangisi bu ölçütlerden biri de-
ğildir?
A) Toplumsal fayda
B) Bireysel fayda
C) Gelişim özellikleri
D) Konular aras ilişkilendirme
E) İçeriğin sunulma biçimi
5
Çözüm
Program geliştirme modelleri göz önüne alnrsa
yaplan ihtiyaç analizlerinden sonra amaçlar belirle-
nir. Bu amaçlar gerçekleştirmek için gerekli olan
içerik seçilir, düzenlenir ve daha sonra öğrenme
yaşantlar şekillendirilir. Seçeneklerdeki toplumsal
fayda, bireysel fayda, gelişim özellikleri ve konular
aras ilişkilendirme içerik düzenlemede kullanlan
ölçütlerdenken, içeriğin sunulma biçimi daha sonra-
ki aşamada belirlenmesi gereken bir durumdur.
(Cevap E)
8. Sosyal bilgiler dersinde, teknolojik ürünlerin haya-
tmzda yaptğ değişikliklerle ilgili içerik düzenle-
mesinde, sorgulama merkezli programlama yakla-
şm kullanlacaktr.
Aşağdakilerden hangisi bu yaklaşma uygun
içerik düzenleme aşamasnda sorulabilecek bir
soru değildir?
A) Alana ilişkin bilimsel dokümanlara ne kadar sk-
lkla yönlendirmektedir?
B) Konunun yaşamsal önemi nedir?
C) Ele alnacak konular evrensel nitelikte midir?
D) Okul dşnda öğrenilmesi zor olan bilgiler neler-
dir?
E) Birden fazla uzmanlk alan seçeneği sunmakta
mdr?
Çözüm
Eğitimde içerik düzenlenmesinde farkl yaklaşmlar
kullanlabilmektedir. Sorgulama Merkezli Program-
lama Yaklaşmnda temel nokta içeriğin öğrenci so-
rularna göre ve gereksinimlerine göre düzenlen-
mesidir. Bilginin önemi ve öğrenilmesi açsndan A,
B, C ve D seçeneklerinde verilen sorular bu alan
kapsamaktadr. Ancak uzman olarak yetiştirme ve
uzmanlk alanlar daha çok içerik düzenleme yakla-
şmlarndan özellikle çekirdek ve piramitsel prog-
ramlama yaklaşmlarn ilgilendirmektedir.
(Cevap E)
 2010 KPSS Sorular

9. Aşağdakilerden hangisi yeni geliştirilen bir

programa süreklilik kazandrmada önemli değil- Çözüm
dir?
Ömer Öğretmen öğrencilerinin kendilerine özgü
ürünler tasarlamalarn isterken bilişsel hedefin sen-
A) Programn bölgesel farkllk ve ihtiyaçlar dikka-
tez düzeyinde bir hedef belirlemiştir. Buradaki ama-
te almas
c da öncelikle öğrencilerinin yaratc düşünmelerini
B) Öğretmenlere programn uygulanmasyla ilgili geliştirmektedir.
hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim verilmesi
(Cevap C)
C) Programn öğretmen ve öğrencilerde bilim
okuryazarlğn geliştirmesi
D) Programda dersler aras ilişkilendirmeyi yans-
tan öğrenme alanlar üzerinde durulmas
E) Programda ölçme veya değerlendirme amacyla
sadece snavlarn önerilmesi

Çözüm 11. Mert’in ürününü tantan bir afiş hazrlamas

hangi davranşnn en fazla gelişmiş olduğunu
Geliştirilen bir programn süreklilik özelliğini göste- gösterir?
rebilmesi için farkllklar ve ihtiyaçlar önemsemesi,
öğretmenlerin eğitilmesi, bilimselliğin ve ilişkilen- A) Var olan bilgileri yeni bilgileriyle bütünleştirme
dirmelerin bulunmas gerekir. Ölçme - değerlendir-
B) Öğrenme ürününü paylaşmada görselliğe önem
me olarak sadece snavlarn kullanlmas ise geliş-
verme
tirmiş programa ket vuracaktr.
C) Zihin-kas koordinasyonu gerektiren becerileri
(Cevap E) etkili kullanma
YAYINCILIK
Akademi

D) Kalc öğrenme için öğrenilenleri pekiştirme

E) Öğrenme-öğretme sürecine etkin katlmaktan
zevk alma
Dinamik
???

Çözüm
Mert’in, ürününün tantm için afiş hazrlamas
kendisinin görselliğe daha fazla önem verdiğini gös-
10. VE 11. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA termektedir.
GÖRE CEVAPLAYINIZ. (Cevap B)

Ömer Öğretmen, teknoloji ve tasarm dersinde öğ-

rencilerinden kendilerine özgü ürünler tasarlamala-
rn ister. Öğrencilerden Mert yeni doğan kardeşin-
den esinlenerek, bebekler her ağladğnda kendili-
ğinden sallanan bir beşik tasarlar. Tasarmnn rek-
lamn yapmak için bir afiş hazrlar ve ürününü snf-
ta arkadaşlarna tantr. 12. Ayşe, derste anlatlanlar dikkatlice düşünen ve
sezgi yoluyla çok iyi anlayan bir öğrencidir. Öğren-
diklerinin özünü kavrayarak “ne” sorusundan çok,
10. Bu uygulamayla Ömer Öğretmen, öğrencilerin “nasl” ve “neden” sorularna yant aramaktadr.
öncelikle hangi bilişsel yeterliklerini etkili bi-
Yukarda verilen örneğe göre, Ayşe’nin hangi
çimde kullanmalarn amaçlamştr?
öğrenme stiline sahip olduğu söylenebilir?

A) Problem çözme
A) Uzamsal öğrenme
B) Analitik düşünme
B) Eklemleme
C) Yaratc düşünme
C) Somut yaşant
D) Eleştirel düşünme
D) Yanstc gözlem
E) Argümantasyon (dayanaklandrma)
E) Soyut kavramsallaştrma

6
2010 KPSS Sorular

14. Aşağdaki tabloda öğretim sürecinde kullanlan

Çözüm çeşitli görsel ders araçlarnn, öğrenci saysna ve
Yanstc gözlem, düşünce ve olaylar dikkatlice davranş alanlarna göre uygunluk düzeylerine iliş-
kin bilgiler verilmiştir.
gözlemleyerek farkl görüş açlarndan değerlen-
dirme süreci üzerine odaklanr. Kolb bu öğrenme
Öğrenciler Alanlara Uygunluk Düzeyi
biçimini benimseyen kişilerin pratik uygulamalar ye-
rine olayn özünü kavrama, doğru nedir, nasl olu- Bireysel / Grup Bilişsel Duyuşsal Psikomotor
şur gibi sorulara yant aramaya çalşma; düşünce
ve olaylar sezgi yoluyla anlama; fikirlerin oluşma- Ders Kabul
I Çok iyi İyi
snda kendi düşünce ve duygularna güvenme, sa- notlar edilebilir

brl, tarafsz ve dikkatli düşünerek karar verme ko-

Yaz
nularnda başarl olduklarn belirtmiştir. Yanstc Grup II İyi Zayf
tahtas
öğrenme stiline sahip bireyler karar vermeden önce
olay dikkatlice izleme değişik bakş açlarndan gö- Tepegöz Kabul Kabul Kabul
rebilme üzerine odaklanrlar. Karşlaştklar durum- Grup
edilebilir edilebilir edilebilir
lar dikkatlice inceleyip açklama eğilimindedirler.
Film, TV, Kabul
Soruda sezgisel denmesi akla soyut kavramsallaş- Grup / Bireysel İyi Zayf
Video edilebilir
trmay getirse de derste anlatlanlar takip etmesi
özünü kavrayp, nasl ve neden sorularna yant Grafikler Kabul
aramasndan dolay cevap Yanstc Gözlem ola- Grup Zayf III
edilebilir
caktr.
Çalşma Kabul
(Cevap D) Bireysel IV İyi
kartlar edilebilir

Buna göre, tabloda boş braklan yerlere gelebi-

Dinamik Akademi

lecek en uygun ifadeler aşağdakilerin hangi-

sinde doğru olarak verilmiştir? (Dinamik Akademi)
13. Öğretim sürecinin etkili bir şekilde planlanmas
I II III IV
öğretmenin başarsn da önemli derecede etkile-
mektedir. A) Bireysel Kabul Zayf Zayf
edilebilir
Aşağdakilerden hangisi öğretmenin plan yap-
masnn nedenleri sralandğnda, öğretmene B) Bireysel Çok iyi İyi Zayf
sağlayacağ yarar açsndan en son srada yer C) Grup Kabul Zayf İyi
alr? edilebilir
D) Grup Zayf Kabul Kabul
A) Öğretim programn işevuruk hâle getirme
edilebilir edilebilir
B) Etkili öğretmen-öğrenci etkileşimi sağlama
E) Bireysel İyi Zayf Çok iyi
C) Öğretim yöntemi ile araç-gereçleri arasnda ilişki
kurma
D) Öğretmene düzenli olma alşkanlğ kazandrma
Çözüm
E) Öğretim etkinliklerini etkili değerlendirme Soru, verilen görsel ders araçlarnn benzerlikleri
kullanlarak çözülebileceği gibi verilen
Çözüm kategorilendirmelerin arasnda belirlenerek de çö-
zülebilir. Ders notlar için ayn çalşma kartlar gibi
Öğretim sürecinin planlanmasnn en önemli amaç-
bireysel uygundur. Yaz tahtas bilişsel alan için ka-
lar arasnda öğretim programna işlerlik kazandr-
bul edilebilir, grafikler psikomotor alan için zayf ve
ma, öğrencilerin etkinliğini arttrma, öğretim süre-
çalşma kartlar da duyuşsal alan için zayf düzey-
cindeki etkinlikler ve bu etkinliklerdeki kullanlacak
dedir. Bundan dolay doğru cevap Bireysel – Kabul
araç / gereçleri belirleme, değerlendirme sürecine
edilebilir – Zayf – Zayf olarak A seçeneğidir.
karar verme olarak sralanabilir. Öğretmenin düzenli
olma alşkanlğ kazanmas ise bu süreç açsndan (Cevap A)
fazla önem arz etmemektedir.
(Cevap D)

7

15. Bir sosyal bilgiler öğretmeni, yavaş okuyan öğrenci-
lerden oluşan bir snfa ders vermektedir. Dersin
başnda, daha önceden öğretim programn incele-
yerek hazrlamş olduğu ders notunu snfa dağtr
ve hemen ardndan bu nota dayal olarak soru-
cevap yöntem/tekniği ile ders işler. Ders süresince
etkin katlmn düşük olduğunu fark eder.
Bu durumun temel nedeni aşağdakilerden han-
gisidir?
A) Öğretmenin, öğrencileri rahatlatc bir tutum
içinde olmamas
B) Öğretmenin, dersi planlarken öğrencilerin özel-
liklerini göz önünde bulundurmamas
C) Yavaş okuyan öğrencilere soru-cevap tekniğini
uygulamas
D) Kullanlan ders notunun öğrencilerin öğrenme
ihtiyacn karşlayc nitelikte olmamas
E) Hazrlanan ders notuyla kazanmlar arasnda
yeterli ilişki bulunmamas
Çözüm
Öğretmenin zaten yavaş okuyan öğrencilere ders
notunu dağttktan hemen sonra soru – cevap yön-
YAYINCILIK
Akademi
temiyle dersi işlemeye başlamas tamamen yanlş
bir uygulamadr. Öğrencilerin soru – cevap etkinli-
ğine katlabilmeleri için öncelikle konu hakknda bil-
Dinamik
gilerinin olmas gerekmektedir. Öğrencilerin ders
???
notuna bağl olan soru – cevap etkinliğine katlabil-
meleri için öncelikle metni okuyabilmeleri gerekir.
Ancak öğretmen öğrencilerin bireysel özelliklerini
(yavaş okumalarn) göz önünde bulundurmadan
etkinliğe geçmiştir.
(Cevap B)
16. Bireysel öğretim, öğrencilerin düzeylerinin, güdüle-
rinin, önceki deneyimlerinin, öğrenme stillerinin vb.
birbirlerinden çok farkl olduğu durumlarda bireysel
gelişimi sağlamada önerilen bir yöntemdir.
Bu yöntem aşağdakilerin hangisinden dolay
eleştirilebilir?
A) Bağmsz öğrenmeyi geliştiren bireyler yetiştir-
mesi
B) Kendi kendini değerlendiren bireyler yetiştirmesi
C) Kendince değişik kaynaklar yaratan bireyler ye-
tiştirmesi
D) Öğrenciler aras etkileşimin minimum düzeyde
olmas
E) Her çocuğun başarsnn kendi gelişimi içinde
değerlendirilmesi
8
2010 KPSS Sorular
Çözüm
Bireysel öğretim uygulamalarnda bireysel gelişim
ve değerlendirme ön plandadr. Bireye uygun yön-
tem ve teknikler uygulanr. Gelişimi kendi bünye-
sinde değerlendirilir. Bireysel çalşmalar öne çkar
ve öğretim sürecindeki sosyal etkileşimden uzak-
laşma olur. Bundan dolay bireysel öğretime yönelti-
len eleştiri öğrenciler aras etkileşimin en az düzey-
de olmasdr.
(Cevap D)
17. Egemen Öğretmen kimya dersine başlamadan
önce “Siz bir bilim insan olsaydnz alannza ne tür
katklar getirirdiniz?” diye sorar. Bilim insanlarnn
biyografilerini incelemelerini, kendilerine en çarpc
gelen buluşunu snf arkadaşlaryla paylaşmalarn
ister. Konuya ilişkin ayrntl araştrma ve deneme
yapmalar için öğrencilere iki hafta süre verir. İki
haftann sonunda ürünün sunulmasn, inceledikleri
bilim insan özellikleriyle kendi özelliklerinin benzer-
lik gösterip göstermediğini sorgulamalarn söyler.
Yukarda verilen örnekte hangi öğrenme kavra-
mnn basamaklarna uygun ders işlenmiştir?
A) Programl öğrenme
B) Proje tabanl öğrenme
C) Beyin temelli öğrenme
D) Tam öğrenme
E) Buluş yoluyla öğrenme
Çözüm
Programl öğrenme: Konularn ünitelere ayrlma-
sn ve önkoşul öğrenmeler dikkate alnarak belli bir
sra içinde işlenmesidir. Pekiştireç kullanmn, öğ-
retimin bireyselleştirilmesini, hatalarn azaltlmasn
ve öğrenenin katlmn içerir.
Proje tabanl öğrenme: Öğrenenin bir konu hak-
knda araştrma yapmasn, bunun için bir plan ge-
liştirmesini, incelemesini, araştrmasn, uygulama-
sn ve değerlendirme yapmasn içerir.
Beyin temelli öğrenme: Düşünme stillerinin ve
gücünün geliştirilerek üst düzey metabilişsel yorum-
larn yaplmasn içerir.
Tam öğrenme: Her snfta bireysel farkllklarn
olduğunu her öğrenciye etkinlikler için gerekli süre-
nin verilmesi durumunda öğrenmelerin gerçekleşe-
bileceğini içerir.
2010 KPSS Sorular
Buluş yoluyla öğrenme: Öğrenenlerin deney ve
araştrma yaparak gerekli öğrenmeleri kendisinin
yaplandrmasn içerir.
Soruda öğretmen öğrencilere bir proje ve bu çalş-
ma için gerekli süreyi vermektedir. Öğrenciler önce
bilim adamlar ve buluşlaryla karşlaştrma yaparak
bir sonuca ulaşmaktadrlar. Burada Proje Tabanl
Öğrenmeye uygun aşamalar verilmiştir.
(Cevap B)
18. Metin Öğretmen beden eğitimi dersinde öğrencileri-
ne “halk danslarn” öğretmektedir. Kazandrmak is-
tediği becerileri önce kendisi kolaydan zora doğru
öğrencilerine gösterir. Her öğrenciye, istenilen be-
ceriyi kazanmas için yeterli zaman ve tekrar etme
şans verir.
Metin Öğretmen hangi öğretim yöntem ya da
tekniğini kullanmştr?
A) Benzetim
Dinamik Akademi
B) Gösterip yaptrma
C) Örnek olay
D) Programl öğretim
E) Drama
Çözüm
Benzetim: Bir olay, durum, nesne ve etkinliklerin
yapay olarak öğretim ortamlarnda tasarlanmasdr.
Gösterip yaptrma: Öğretmenin bir beceriyi aşama
aşama göstermesi, anlatmas ve öğrencilerin öğ-
retmeni izledikten sonra, ayn beceriyi yeterli bir dü-
zeye gelene kadar tekrar etmesi şeklinde uygulan-
masdr.
Örnek olay: Gerçekleri ve sorunlar yanstan özel
bir olayn veya durumun incelenmesidir.
Programl öğretim: İçeriğin küçük parçalara ayrla-
rak belirli bir sra ile bireysel olarak öğretilmesidir.
Drama: Öğrencilere belirli durumlarda nasl dav-
ranmalar gerektiğini yaparak - yaşayarak öğretil-
mesidir.
Soruda öğretmen öğreteceği hareketleri kolaydan
zora doğru aşamalandrarak öğrencilere göster-
mekte, onlara yeterli tekrar etme şans tanyarak
öğrenmelerini sağlamaktadr. Bu da gösterip yap-
trmaya işaret etmektedir.
(Cevap B)
9
19. İlköğretim 4. snf sosyal bilgiler dersinde Elif Öğ-
retmen depremle ilgili konuyu işlemektedir. Öğren-
cilerinden gönüllü olan üç kişiye bir durum verir ve
canlandrmalarn ister. Daha sonra snf içinde öğ-
rencilere deprem tatbikat yaptrarak dersi tamam-
lar.
Elif Öğretmen bu uygulamada hangi öğretim
yöntem ya da tekniklerinden yararlanmştr?
A) Beyin frtnas – Benzetim
B) Örnek olay – Yaratc drama
C) Yaratc drama – Benzetim
D) Beyin frtnas – Örnek olay
E) Yaratc drama – Beyin frtnas
Çözüm
Benzetim: Bir olay, durum, nesne ve etkinliklerin
yapay olarak öğretim ortamlarnda tasarlanmasdr.
Örnek olay: Gerçekleri ve sorunlar yanstan özel
bir olayn veya durumun incelenmesidir.
Drama: Öğrencilere belirli durumlarda nasl dav-
ranmalar gerektiğini yaparak - yaşayarak öğretil-
mesidir.
Öğretmen öğrencilere öncelikle belirli bir durumda
nasl davranmalar gerektiğini drama ile gerçekleş-
tirmiş daha sonra deprem olayn yapay olarak sn-
fa taşyarak benzetim uygulanmştr. Bundan dolay
doğru cevap Yaratc Drama – Benzetim olarak C
seçeneğidir. Durum incelemesi olmadğndan örnek
olay, çeşitli fikirlerin oluşumu gerçekleşmediği için
Beyin Frtnas etkinlikte kullanlmamştr.
(Cevap C)
20. Dünyada yaşanan ekonomik krizi değerlendirme
amacyla yaplan bir grup çalşmasnda bu durum
farkl bakş açlarndan ele alnr. Duruma, eleştirel
açdan bakldğ gibi duygusal açdan da baklarak
yapc yaklaşlr ve yeni çözüm önerileri sunulur.
Çalşmann sonunda tüm bakş açlar değerlendiri-
lerek bir analiz yaplr ve konuya ilişkin son görüş
bildirilir.
Yukarda verilen bu süreç aşağdaki öğretim
yöntem ya da tekniklerinden hangisinin uygu-
landğn gösterir?
A) Beyin frtnas
B) Alt şapkal düşünme
C) Konuşma halkas
D) Eleştirel düşünme
E) Düşün-eşleş-paylaş

Çözüm
Duruma grup çatşmas olarak farkl bakş açlarnn
eleştirel ve duygusal olarak yanstlarak yeni çözüm
önerilerinin getirilmesi ve analizlerin yaplmas Alt
Şapkal Düşünmeye işaret etmektedir. Doğru cevap
B seçeneğidir.
(Cevap B)
not
Düşün - eşleş - paylaş, snfta öğrencilerin bir konu,
soru ya da sorun üzerinde önce bireysel olarak düşün-
meleri, ardndan bu düşüncelerini ikişerli ve karşlkl
olarak tartşmalar ve daha sonra da ikili olarak birlikte
hazrladklar yantlarn tüm öğrencilerle paylaşmalar
biçiminde uygulanan bir tekniktir.
21. Bir öğretmen ilköğretim 7. snf öğrencileriyle per-
formans görevlerinin değerlendirilmesini tartşmak
YAYINCILIK
Akademi
amacyla snfta beşer kişiden oluşan iki grup oluş-
turur. Birinci grup uzman grubunu, ikinci grup ise
öğrenci grubunu oluşturur. Snftaki diğer öğrenciler
Dinamik
de dinleyici olarak sürece katlrlar. Her iki grup su-
???
numunu tamamladktan sonra dinleyici öğrenciler
soru sorarlar.
Bu öğretmen hangi öğretim yöntem ya da tekni-
ğini kullanmştr?
A) Münazara B) Kollekyum
C) Forum D) Açk oturum
E) Panel
Çözüm
Münazara: Bir konuda zt görüşleri savunan iki
farkl grup oluşturulur ve her grup kendi görüşünü
belli zaman içerisinde tarafsz dinleyici grubuna an-
latr.
Kollekyum: Birinci grup uzman kişilerden, ikinci
grup öğrencilerden oluşur. Öğrenci grubu sunumu
yapar ve uzmanlara soru sorar. Snftaki diğer din-
leyici öğrencilerde uzman gruba soru sorarak yant
alrlar.
Forum: Dinleyici grubun uzman gruba soru sorma-
s, uzmanlarn bu sorular yantlamasyla gerçekle-
şir.
10
2010 KPSS Sorular
Açk oturum: Katlmclarn konu üzerinde çeşitli
defalar söz alarak konuştuklar tartşma tekniğidir.
Panel: Konu uzman grubunun konuyu derinlemesi-
ne işlemesidir.
Sorudaki temel nokta uzman ve öğrenci grubu
olmak üzere 2 grubun kurulmas ve dinleyici öğren-
cilerin soru sormasdr. Bu da kollekyumu gösterir.
(Cevap B)
22. Öğretmen öğrencilerine aşağdaki olay okur ve
öğrencilerine; “Bu durumda siz olsaydnz ne ya-
pardnz?” diye sorar.
“Nergis’in çok önemli bir snav var. Sabah saat
9.00’da uyanr ve hazrlanp snava gider. Snfa
girdiğinde snavn bitmiş olduğunu ve herkesin
snftan çktğn görür. Tam o anda, bir önceki gece
saatlerin bir saat ileri alndğn ancak kendisinin
saatini ileriye almay unuttuğunu fark eder.”
Öğretmenin kullandğ öğretim yöntem ya da
tekniği ve öğrencilerde geliştirmeyi amaçladğ
düşünme becerisi aşağdakilerin hangisinde
doğru olarak verilmiştir?
Yöntem ya da teknik Düşünme becerisi
A) Beyin frtnas Yaratc düşünme
B) Benzetim Yanstc düşünme
C) Örnek olay Yanstc düşünme
D) Benzetim Problem çözme
E) Örnek olay Yaratc düşünme
Çözüm
Örnek olay yöntemi, gerçek hayatta karşlaşlmş
ya da karşlaşlmas muhtemel sorun niteliğindeki
olaylarn ya da durumlara öğrencilerin katlm ile
çözüm yollar arayarak gerçekleştirilir.
Yanstc düşünme, bireyin öğretme ya da öğren-
me yöntem ve düzeylerine ilişkin olumlu ve olumsuz
durumlar ortaya çkarmak iken, yaratc düşünme
ayrntl fikirler geliştirme, sorunlara benzersiz ve
kendine özgü çözümler bulmadr.
Öğretmen öğrencilere olabilecek bir olay vermiş ve
çözüm yollar için “Siz olsaydnz ne yapardnz?”
diye sorarak öğrencilerin kendilerine özgü çözümle-
ri ortaya çkarmaya çalşmştr. Bundan dolay “Ör-
nek olay - Yaratc düşünme” olarak doğru cevap E
seçeneğidir.
(Cevap E)
2010 KPSS Sorular

23. Öğretmen, sosyal bilgiler dersinde “Bölgelerimizi

24. VE 25. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA
Tanyalm” konusunu işleyecektir. Öğrencilerini ye-
GÖRE CEVAPLAYINIZ.
dişerli gruplara ayrr. Grup içinde her üyenin bir
coğrafi bölgeyi seçmesini ister. Her gruptan ayn
Öğretmen derste; “Yer alt zenginlikleri tükendiğin-
bölgeyi alan öğrenciler bir araya gelerek uzmanlk
de ne olacak?” diye sorar. Öğrencilerden iki dakika
gruplarn oluştururlar. Öğrenciler 15 dakika bu
düşünmelerini ister. Snf üç gruba ayrr. Birinci
gruplarda çalştktan sonra ilk gruplarna dönerler
grup konuyla ilgili düşüncelerini yazar, ikinci grup
ve her üye öğrendiğini srayla grup içindeki arka-
afiş hazrlar, üçüncü grup ise konuyla ilgili şark sö-
daşlarna anlatr.
zü yazar ve besteler. Gruplar on dakika sonra ça-
Bu durumda öğretmenin kullandğ iş birliğine lşmalarn kendi sralarnda brakarak yer değiştirir
dayal öğrenme tekniği ve kullanm amac aşa- ve çalşmalara birbirlerinin kaldğ yerden devam
ğdakilerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir? ederler. Dersin sonunda çalşmalar tamamlanr ve
öğretmen en beğendiği afişi duvara asar. Şarky
Öğrenme tekniği Amaç söylemek için zaman kalmadğn düşünerek şarky
A) Takm – oyun – Okul içi ve dşndaki söylemelerine gerek olmadğn belirtir. Öğretmen
turnuva kaynaklanan yararlanma derse etkin katlm fark edince her ders ayn yön-
tem ya da tekniği kullanmaya karar verir.
B) Karşlkl Eleştirel ve yaratc dü-
sorgulama şünme becerileri geliştir-
(discussion me 24. Öğretmen derste hangi öğretim yöntem ya da
group) tekniği kullanmştr?
C) Takm destekli Öğrencilere karar verme
bireyselleştirme ve seçme becerisi ka- A) İstasyon
zandrma B) Düşün-eşleş-paylaş
D) Öğrenci takmlar Gruplar aras yarşmaya C) Eğitsel oyun
Dinamik Akademi

– başar gruplar özendirme D) Soru-cevap

E) Ayrlp– Öğrencilere birbirlerinden
birleşme (jigsaw) sorumlu olduklar bilincini
kazandrma
Çözüm
Burada önce işbirliğine dayal öğrenme gruplar
oluşturulmuştur. Daha sonra her üye grubunda so-
rumlu olduğu bölümü için grubundan ayrlmş, ça-
lşmasn yapmş ve kendi grubundaki arkadaşlarn
bilgilendirmek için tekrar grubuyla birleşmiştir. Yani
bir ayrlş – birleşme (jigsaw) uygulanmştr. Burada
öğrenenlerin birbirlerinin öğrenmelerinden sorumlu
olduklar hissettirilmeye çalşlmştr.
(Cevap E)
E) Konuşma halkas
Çözüm
Metindeki anahtar nokta grup çalşmas olmas ve
her grubun belli bir süre sonunda diğer grubun ça-
lşmasna kaldğ yerden devam etmesidir. Bu bir
istasyon çalşmasdr. İstasyon tekniğinde;
 Başlanmş bir işe katk sağlarlar.
 Katlmdan keyif alrlar.
 Özel yetenekleri ortaya çkar.
 Bir konuyu çeşitli açlardan derinlemesine dü-
şünmelerini sağlar.
 Bir problemin üzerinde düşünüp ürünler oluştu-
ran öğrenciler bir şeyler yapabileceklerini fark
ederler.
 Yaratclk, iletişim becerisi gelişir.
 Birlikte çalşma, birbirini tanma, kurallara uyma
becerisi gelişir.
(Cevap A)

11

25. Bu örnekte, aşağdaki öğretmen davranşlarn-
dan hangisi kesinlikle yanlştr?
A) Grup çalşmalarna az süre vermek
B) Her ders ayn yöntem ya da tekniği kullanmak
C) Gruplara farkl görevler vermek
D) Açk uçlu soru sormak
E) Şarky söyletmek için ders dşnda ek süre
vermemek
Çözüm
Öğretim yöntem ve tekniklerinin temel ilkelerinden
birisi de her yöntem ve tekniğin bütün konu, içerik
ve kavramlarn öğretilmesinde uygun olmadğdr.
Burada öğretmenin yaptğ yanlş her ders ayn
yöntem ya da tekniği kullanmaya karar vermesidir.
Bundan dolay doğru cevap B seçeneğidir.
(Cevap B)
26. VE 27. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA
GÖRE CEVAPLAYINIZ.
Bir öğretmen, öğrencilerine “genetiğiyle oynanmş
YAYINCILIK
Akademi
bitkilerin sağlğmz üzerindeki etkileri” ile ilgili ko-
nuyu anlatr ve öğrencilerini gruplara ayrr. Grup
Dinamik
üyelerinin birbirlerine konuyla ilgili soru sormalarn
ve cevap vermelerini ister. Öğrencilerine “… siz ne-
???
ler yapardnz?”, “… benzerlik ve farkllklar neler-
dir?” gibi baz soru köklerini ipucu olarak vererek
onlar konu hakknda daha derin düşünmeye yön-
lendirir. Dersin sonunda gruplarn çalşmalarn s-
nfla paylaşmalarn ister.
26. Bu öğretmenin iş birliğine dayal öğrenme tek-
niklerinden hangisini uyguladğ söylenebilir?
A) Öğrenci takmlar, başar gruplar
B) Ayrlp-birleşme (jigsaw)
C) Takm destekli bireyselleştirme
D) Karşlkl sorgulama (discussion group)
E) Takm-oyun-turnuva
Çözüm
Tartşma konusunun seçilmesi, öğrenme ünitesinin
işlenmesi, grup çalşmasnn yaplmas ve yaplan
çalşmalarn snfla paylaşlmas işbirliğine dayal
öğretme tekniklerinden Tartşma Grubu (Discussion
Group)’nun uygulandğ söylenebilir. Seçeneklerde
bu cevap “Karşlkl Sorgulama” olarak verilmiştir.
(Cevap D)
12
2010 KPSS Sorular
27. Aşağdakilerden hangisi bu öğretmenin iş birli-
ğine dayal öğrenmeyi kullanmasnda en az
öneme sahiptir?
A) Öğrencilere liderlik rolünün ne olduğunu öğret-
mek
B) Öğrencilere bireysel sorumluluk duygusu ka-
zandrmak
C) Öğrencilerin grup sürecinin ne olduğunu anla-
malarn sağlamak
D) Öğrencilere karşlkl bağmllk duygusu kazan-
drmak
E) Öğrencilerin birbirlerini eleştirmelerine frsat
vermek
Çözüm
İşbirliğine dayal öğretim yönteminde bireysel so-
rumluluk, grup süreci, bağmllk duygusu ve eleş-
tirme becerisi önemliyken takm çalşmas olarak li-
derlik rolü önemsenmemektedir. Bundan dolay
doğru cevap A seçeneğidir.
(Cevap A)
28. Kavram haritalar, öğrencilere bilgileri ilişkilendirmek
için uygun yollar sağlar.
Aşağdakilerden hangisi kavram haritalarnn
avantajlar arasnda yer almaz?
A) Öğretimin her kademesinde kullanlabilmesi
B) Ön bilgilerle yeni kavramlarn bütünleştirilmesini
sağlamas
C) Kavram yanlglarn önlemede etkili olmas
D) Olgularn ve örneklerin somutlaştrlmasnda et-
kili olmas
E) Dersin her aşamasnda farkl amaçla kullanla-
bilmesi
Çözüm
Kavram haritalar öğretimin her kademesinde öğ-
rencilerle kavramlarn anlamlarn tartşmada, yanlş
anlamalarn ve alternatif kavramlarn tespit edilme-
sinde ve giderilmesinde öğrencilerin sahip olduğu
bilgilerin kavramlarla bütünleştirilmesinde ve ayrca
öğretimin değerlendirilmesinde kullanlabilir. Ancak
kavram haritalar olgular ve örneklerin somutlaşt-
rlmasnda etkili olarak kullanlamaz. Bundan dolay
doğru cevap D seçeneğidir.
(Cevap D)
2010 KPSS Sorular

29. Aşağdakilerden hangisi kavram yanlglarnn 31. Bilgisayar destekli öğretimin amaçlarndan biri
hem tespit edilmesinde hem de giderilmesinde gerçek hayattaki olaylarn kontrollü bir şekilde tem-
kullanlr? sil edilmesinde bilgisayar teknolojilerini kullanmak-
tr.
A) Kavram karikatürleri Bu amaçla dersinde bilgisayar destekli öğretim
B) TGA (Tahmin-Gözlem-Açklama) programlarndan yararlanmak isteyen bir öğ-
C) İki aşamal teşhis testleri retmen için aşağdakilerden hangisi en uygun-
D) Tekzip (çürütme) metinleri dur?
E) Mülakatlar
A) Alştrma ve tekrar programlar
Çözüm B) Birebir öğretim programlar
C) Problem çözmeye yönelik programlar
Kavramsal karikatür, öğrencilerin sahip olduklar
D) Benzetim programlar
yanlş bilgileri ve kavram yanlglarn ortaya çkar-
mak ve düzeltmek amacyla karikatürize edilmiş in- E) Kelime işlemci programlar
san, hayvan ve bitki figürlerinden yararlanlmasna
dayal bir tekniktir. Çözüm
Soruda kavram yanlglarnn hem tespit edilmesin- Soruda gerçek hayattaki olaylarn öğretim ortamna
de hem de giderilmesinde kullanlan tekniği sordu- taşnmas olarak benzetim tekniği kullanlmaktadr.
ğundan doğru cevap A seçeneği Kavram Karikatür- Buna en uygun da benzetim programlar olacaktr.
leridir. (Cevap D)
(Cevap A)
Dinamik Akademi

32. VE 33. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA

GÖRE CEVAPLAYINIZ.

30. Bilgisayar destekli öğretimi kullanmann birçok
yararnn yan sra baz snrllklar da bulunmakta-
dr.
Aşağdaki durumlardan hangisi bu snrllklar-
dan biri değildir?
A) Bilgisayar kullanclarna yardmc olacak yeterli
sayda uzmann olmamas
B) Her öğrencinin kendi öğrenme sürecini çeşit-
lendirebilmesi
C) Kullanlan programlarda içerik bilgisinin yeterli
kalitede olmamas
D) Yazlmş programlarn yalnzca yazlm için seçi-
len bilgisayarla çalşabilir olmas
E) Bilgisayar ve hazr paket programlarnn pahal
olmas
Çözüm
Bilgisayar destekli öğretimde yeterli uzman olma-
mas, içeriğin yeterli olmamas, özellikli bilgisayar
istemesi ve pahal olmas snrlk iken, öğrenme sü-
recini çeşitlendirmesi olumlu yönlerindendir.
(Cevap B)
Bir fen ve teknoloji öğretmeni yl ortasnda göreve
başladğ okulda, öğrencilerinin bu dersle ilişkili
günlük yaşam problemlerinin çözümüne ilişkin öz-
yeterlik alglarnn çok düşük olduğunu tespit eder.
Bu nedenle öncelikle öğrenci ürün dosyalarn ince-
ler ve öğrencilerle görüşmeler yapar. Bunlarn so-
nucunda sene başndan bu yana dersin ezbere da-
yal yaplmş olduğunu, öğrenilenlerle günlük yaşam
arasnda da bağlantnn iyi kurulmadğn öğrenir.
32. Bu öğretmenin öğrencilerdeki öz-yeterlik algs-
n yükseltmek için öncelikle aşağdakilerden
hangisini yapmas daha etkili olur?
A) Öğrencilerin ürün dosyalarn ayrntl inceleme-
si
B) Bir önceki fen ve teknoloji öğretmeniyle görüş-
mesi
C) Gösteri yönteminin kullanmna ağrlk vermesi
D) Derslerde günlük yaşamdan çok sayda örnek
vermesi
E) Basit örneklerle öğrencilerde başarl olma duy-
gusunu geliştirmesi

13
 2010 KPSS Sorular

34. Bir öğretmen öğrencilerine verdiği bir metni srasy-

Çözüm
Sorudaki anahtar kavram “öz-yeterlik”tir. Öğrencile-
rin öz-yeterlik algsn geliştirebilmek için öncelikle
kendilerinin başarabilme duygusunu yaşatmak ge-
rekir. Başar hazzn alan öğrenci kendisinin yeterli
olabileceğine inanr. Bunun için öğretmen öncelikli
olarak basit örneklerle öğrencilerde başarl olma
duygusunu geliştirmelidir.
(Cevap E)
la maç haberi, dedikodu ve ninni gibi okumalarn
ister.
Bu etkinlikle öğretmen öğrencilerde aşağdaki-
lerden hangisinin gerçekleştirilmesinde en az
katk sağlar?
A) Amaca ulaşmada kendilerine özgü yol belirle-
mede
B) Öğrenilenlerin yaşamlarnda ne işe yarayacağ-
n fark etmede
C) Yaratclk yetilerini geliştirmede
D) Mimik ve jestlerini etkili kullanmada
E) Hzl okuma ve okuduğunu anlama becerilerini
geliştirmede

Çözüm
Bir metnin maç haberi, dedikodu ve ninni gibi
okunmas farkl stratejilerin belirlenmesine, öğren-
me stratejilerinin transferine, yaratclğa ve mimik-
lere farkl düzeyde katk sağlarken, burada yaplan
çalşma hzl okuma ve anlama becerisi için uygun
bir çalşma değildir.
YAYINCILIK
Akademi

(Cevap E)
33. Aşağdaki davranşlardan hangisi, öğrencilerin
ezbere dayal öğrenmelerinde pay büyük olan
önceki öğretmenin sergilemiş olabileceği bir
Dinamik

davranştr?
???

A) Ağaç türlerinin işleneceği derse değişik ağaç

yaprağ örnekleri getirmelerini istemek
B) Hidroelektrik santrallerinin çevre üzerindeki
olumsuz etkilerine dair araştrma yapmalarn is-
temek
C) Çernobil kazasnn toplumsal etkilerine dair
grup tartşmas yaptrmak
D) Yenilenebilir enerji kaynaklarnn önemi konu-
sunda ders kitabndan faydalanarak bir ödev
hazrlamalarn istemek
E) Sağlkl beslenme konusu işlenirken çevrelerin- 35. Öğretmen derste Semra’ya bir soru sorar. Semra
deki insanlarn beslenmeleriyle ilgili gözlem uzun süre soruyu yantlayamaz. Diğer öğrencilerin
yaptrmak dikkatlerinin dağldğn ve durumdan Semra’nn
çok utandğn fark eden öğretmen, baz ipuçlaryla
Semra’nn soruyu yantlamasn sağlar.
Çözüm
Öğretmenin Semra’ya bu şekilde davranmasnn
Aktif olarak araştrma, inceleme ve tartşma yapl- temel nedeni aşağdakilerden hangisidir?
mas öğrencilerde bilginin etkin olarak yaplandrl-
masn sağlar. Bu süreçlerde öğrenciler etkindir ve A) Semra’nn utanma duygusunu bastrma
ezberden daha çok konusu ve içeriği özümser ve
B) Snfta sessizliği ve düzeni sağlama
yaplandrr. Ancak sadece ders kitabndaki bilgilere
C) Semra’ya içsel başar duygusu kazandrma
dayanarak bir çalşma yaplmas oradaki bilgilerin
ezberlenmesi anlamna gelir. D) Ders süresini etkili kullanma
E) Semra’nn utanmasndan kendini sorumlu tutma
(Cevap D)

14
2010 KPSS Sorular
Çözüm
Öğretim uygulamalarnda en önemli noktalardan
birisi de öğrencilerin verilen görevleri başarabile-
ceklerini hissetmeleri ve bilmeleridir. Başaramaya-
cağn düşünen öğrenci öğretim sürecinden uzakla-
şr. Semra öncelikli olarak soruyu cevaplayamaya-
cağn düşünür ancak öğretmen Semra’nn karam-
sarlğ yerine başar duygusunu yaşamasn istediği
için ipuçlaryla doğru yant buldurur.
(Cevap C)
36. Bir tarih öğretmeni, öğrencilerinin Çanakkale Sava-
ş’nda iki tarafn askerlerinin duygu ve düşüncelerini
anlamalarn amaçlamaktadr.
Aşağdaki uygulamalardan hangisi öğretmenin
bu amacna en fazla hizmet eder?
A) Öğrenciler kütüphane araştrmas yaparlar ve
her iki taraftaki askerî yetkililere ait olan ve sa-
vaş stratejilerini anlatan yazlar araştrrlar.
Dinamik Akademi
Bulduklar bu yazlar snfta paylaşrlar.
B) Öğrenciler ders kitabn okurlar ve her bir tara-
fn, onlar savaşa sürükleyen hakl olduklarn
düşündükleri nedenlerine dair bir kompozisyon
yazarlar.
C) Öğretmen savaşan iki tarafa dair öğrencilere
okuma parçalar verip bu metinlere dayal bir
özet yazmalarn ister.
D) Her öğrenci, konuya ilişkin okuduğu kaynaklara
dayal olarak, her iki tarafn birer askerinin aile-
lerine o askerin bakş açsndan bir mektup ya-
zar. Bu mektuplar yüksek sesle snf arkadaşla-
rna okur.
E) Öğretmen savaşn gerçekleştiği bölgeye bir
alan gezisi düzenler. Alanda, öğrencilere sava-
şn nasl yapldğna ilişkin büyük grup tartşma-
s yaptrr.
Çözüm
Empati, bir insann, kendisini karşsndaki insann
yerine koyarak onun duygularn ve düşüncelerini
doğru olarak anlamasdr. Öğrencilerin her iki tara-
fn askerlerinin duygu ve düşüncelerini anlamalar-
nn en uygun yolu empati kurmaktr. Bunun içinde
öğrencilerin araştrma yaptktan sonra askerin bakş
açsyla mektup yazmas amaca en fazla hizmet
edecek uygulamadr.
(Cevap D)
15
37. Ahmet yavaş öğrenen bir öğrencidir. Öğretmeni
snfa bir etkinlik verdiğinde arkadaşlarndan sklkla
geri kalmakta ve bazen görevini arkadaşlaryla ayn
anda bitiremediği için ağlamaktadr.
Öğretmenin Ahmet’e yardm etmek için benim-
seyeceği en iyi yol aşağdakilerden hangisidir?
A) Küçük admlardan oluşan bir öğrenme süreci
düzenlemek ve her admdan sonra geribildirim
vermek
B) Ahmet ağladğnda arkadaşlarnn rahatsz ol-
mamas için onu arkadaşlarndan uzağa oturt-
mak
C) Ahmet’e yardmc olmas için onu özel eğitim
öğretmenine yönlendirmek
D) Ahmet çalşmaktan çok skldğnda bir süreliği-
ne ara vermesine izin vermek
E) Ahmet’i öğrenmeye daha fazla güdülemek için
ona ek ödevler vermek
Çözüm
Ahmet’in bireysel farkllğndan dolay ona özel
bireysel öğretim yöntemi uygulanmaldr. Programl
öğretimde de olduğu gibi bu tür uygulamann en iyi
yolu küçük admlardan oluşan bir öğrenme süreci
düzenlemek ve her admdan sonra geribildirim
vermek olacaktr. Böylece kendi bireysel hznda
öğretim etkinliklerini gerçekleştirecek ve öğrenmeyi
sağlayabilecektir.
(Cevap A)
38. Aşağdakilerden hangisi sözel akl yürütme
tekniğiyle doğrudan ilgili becerilerden biri de-
ğildir?
A) Okunuşu ayn olan kelimeler arasndaki anlam
farkn görebilme
B) Okunan parçann ana fikrini bulabilme
C) Bir kez söylenen bir cümleyi ezberden tekrarla-
yabilme
D) Bir düşünceyi açklayan karşk cümleleri sraya
koyabilme
E) Bir cümlede yanlş kullanlmş bir kelimeyi bula-
bilme
 2010 KPSS Sorular

Çözüm
Akl yürütme tekniklerinde düşünme, analiz etme ve
yorumlama önemlidir. Sözel akl yürütme de öğre-
nenin karşlaştğ bir metni ya da bir konuşmay ir-
delemesi, açklamas ve eleştirel bir bakş açsyla
incelemesini içermektedir. Bir kez söylenen bir
cümleyi ezberleme ise sözel öğrenme becerisiyle
ilişkiliyken sözel akl yürütmeyle ilgili değildir.
(Cevap C)
Çözüm
Sözel zekâ: Okuma, yazma ve konuşma zekâs
Görsel zekâ: Resim, renk ve şekil zekâs
Sosyal zekâ: İnsan, ilişki ve uyum zekâs
Bedensel zekâ: Beden, hareket ve denge zekâs
Öze dönük zekâ: Ben, karakter ve kişilik zekâs
Olayda Hüseyin’in sosyal olarak başkalaryla rahat-
lkla iletişime geçebildiğini görmekteyiz. Bu da onun
sosyal zekâsnn gelişmiş olduğuna işaret etmekte-
dir.

39. Ayşegül Öğretmen aşağda sralanan öğrenme (Cevap C)

öğretme etkinliklerinden hangisini yaptğnda
“aktif katlm” ilkesine uygun davranmş olur ve
kalc öğrenme sağlama olaslğ artar?

A) Tepegözle şekil ve şemalar yanstp konuyu

ayrntl anlatma
B) Öğrencilerin kitaptaki bilgileri snfla paylaşarak
anlatmalarn sağlama
41.  Öğrencilerin önceki deneyimleri öğrenme-
C) Yaptğ gösteri deneyini öğrencilerin dikkatlice
izlemelerini sağlama öğretme sürecinde temel alnr.
 Öğretmen, öğrencilerin olaylara farkl yönlerden
YAYINCILIK
Akademi

D) Konuyu sunarken CD, video vb. görsel mater-

yallerden yararlanma bakmalarn sağlamak için onlara rehberlik eder.
 Öğrenci örneklerden genellemeleri kendisi
E) Büyük grup tartşmasnn arkasndan küçük
Dinamik

grup çalşmas yaptrma yapar.

???

 Öğrenilenler farkl durumlara uygulanabilir.

Çözüm
Anlatm ve izletim uygulamalarnda pasif katlm
görülürken, küçük grup çalşmalarnn en temel
özelliklerinden birisi öğrenenlerin sürece aktif olarak
katlmalardr.
(Cevap E)
40. Hasan ile Hüseyin saklambaç oynarken okula yurt
dşndan yeni gelmiş, Türkçe konuşmakta güçlük
çeken, saklambaç oynamak isteyen fakat çekindiği
için bir köşede sessizce oturan Sibel’in onlara bak-
tğn görürler. Hasan utangaç bir yapda olduğu
için, Hüseyin Sibel’in yanna gider ve onu oyuna ka-
tlmaya davet eder.
Bu örnekte, çoklu zekâ kuramna göre Hüse-
yin’in hangi zekâ alan diğer alanlara göre daha
gelişmiştir?
A) Sözel B) Görsel
C) Sosyal D) Bedensel
E) Öze dönük
Sralanan bu özellikler aşağdaki öğretim yön-
tem, teknik ya da stratejilerinin hangisinde orta-
ya çkar?
A) Sunuş yoluyla öğretim
B) Buluş yoluyla öğretim
C) İş birliğine dayal öğretim
D) Tam öğrenmeye dayal öğretim
E) Programl öğretim
Çözüm
Önceki öğrenmelerin temele alnmas, öğretmenin
rehber olarak öğrenenlerin kendilerinin genelleme-
leri bulmas ve transfer etmesi buluş yoluyla öğre-
tim stratejisini anlatr. Sunuş yoluyla öğretimde öğ-
retmenin anlatmas ve bilgiyi sunmas, iş birliğine
dayal öğretimde grup çalşmalar, tam öğrenmeye
dayal öğretimde gerekli sürenin tannarak öğren-
melerin gerçekleşmesi, programl öğretimde ise içe-
riğin küçük parçalara ayrlarak geribildirimlerle bi-
reysel öğretim yaplmas ön plandadr. Bundan do-
lay doğru cevap B seçeneğidir.
(Cevap B)

16
2010 KPSS Sorular
42. Serpil Öğretmen derslerini farkl öğretim yöntemle-
rini kullanarak çok aktif bir şekilde yürütmektedir.
Öğrencileri de derse istekle, etkin bir şekilde katl-
maktadrlar.
Yukarda verilen örnekte olduğu gibi etkin öğ-
renmenin uygulandğ bir snfta öğrencilerin
öncelikle hangi özelliklerinin gelişmesi bekle-
nir?
A) Ait olma ve güven duyma
B) Özdenetim ve duyarl olma
C) Kendi öğrenmelerini değerlendirme
D) İş birliği içinde çalşma
E) Argümantasyon (dayanaklandrma) yapma
Çözüm
Aktif öğrenmenin gerçekleştiği bir öğrenme orta-
mnda öğrenen kendi öğrenmesinin sorumluluğunu
aldğndan bu süreçte öğrencinin özellikle özdene-
tim ve duyarl olma özelliklerinin gelişmesi beklenir.
Çünkü aktif öğrenmenin gerçekleşmesi için öğrenci
kendi öğrenmelerine karş sorumlu ve duyarl olmal
ve gelişimini takip edebilmelidir.
Dinamik Akademi
(Cevap B)
43. Bir öğretim programna öğrenci seçmek için müla-
kat yaplacaktr. Bu mülakata bir genel yetenek tes-
tinden 50 ve daha üstü standart T puan alanlar
başvurabilecektir. Yetenek testinden elde edilen
puanlar normal dağlm göstermektedir. Bu ön koşul
işlemiyle ilgili olarak,
I. Bağl ölçüt kullanlmştr.
II. Adaylarn % 50’si ön koşulu sağlamaktadr.
III. Sorularn en az yarsn doğru cevaplayanlar ön
koşulu sağlamaktadr.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm
Normal dağlm gösteren yetenek testindeki 50 T
puan 0 Z puanna eşittir. Bu da dağlmn tam orta
noktasdr. Katlmclarn yars bu noktann sağn-
da, diğer yars da solunda toplanr. Yani burada
yaplan snfn yarsnn başarl saylmasdr. Bun-
dan dolay da bağl ölçüt kullanlmştr. Puanlamay-
la ilgili net bir bilgi verilmemiştir. I. ve II. ifadeler
doğru olduğundan doğru cevap B seçeneğidir.
(Cevap B)
17
44. Genel yetenek testinde matematiksel ilişkilerden
yararlanma gücünü ölçmeyi amaçlayan bir araştr-
mac, ilk olarak 80 soruluk bir snav hazrlamş ve
ön deneme uygulamas yapmştr. Ön deneme so-
nunda iç tutarlk katsaysn 0,93 olarak hesapla-
mştr. Snavn cevaplanmasnn çok uzun zaman
aldğn gören araştrmac, en düşük ayrt ediciliğe
sahip 30 maddeyi snavdan çkarmştr. Kalan 50
maddelik form için 0,85 olarak hesapladğ iç tutar-
lk katsaysn yeterli gören araştrmac, testini bu
şekliyle kullanmaya karar vermiştir.
Bu araştrmac ön deneme uygulamas ve de-
vamndaki işlemlerde snavnn hangi özelliğini
artrmştr?
A) Güvenirliğini
B) Kapsam geçerliğini
C) Kullanşllğn
D) Objektifliğini
E) Yap geçerliğini
Çözüm
Araştrmac yaptğ işlem ile testin uygulama süre-
sini ksaltmştr. Uygulama süresinin ksa olmas da
ölçme aracnn kullanşllğn arttrr.
(Cevap C)
45. Anekdot kaytlarnn güvenirliğini ve geçerliğini
etkileyen aşağdaki faktörlerden hangisi anek-
dotu yazan kimsenin kişisel yanllğyla ilgili de-
ğildir?
A) Olayn karşk ve anlaşlmas zor bir ifadeyle
yazlmş olmas
B) Olayn yazm srasnda gerçeğin baz yönleri-
nin atlanmas veya değiştirilmesi
C) Olay kahramanndan söz ederken övücü ya da
yerici sözcükler kullanlmas
D) Olay srasnda önem verilen davranşlarn daha
dikkatle gözlenip ayrntl olarak yazlmas
E) Sadece olumsuz davranşlarn gözlenip kayde-
dilmesi
Çözüm
Anekdot gibi gözlem kaytlarnda yazan kişinin
kendi görüşlerine yer vermesi, baz noktalarn de-
taylandrlmas veya atlanmas kişisel yanllkla ilgi-
lidir. Ancak olayn karşk ve anlaşlmas zor bir ifa-
deyle yazlmas kişisel yanllkla değil yazm beceri-
leriyle ilgilidir.
(Cevap A)

46. Osman Öğretmen’in elinde her bir konu için güçlük
ve ayrt edicilikleri belirlenmiş maddeler yer almak-
tadr. Osman Öğretmen uygulayacağ snavda dört
konudan beşer madde kullanmay planlamaktadr
ancak ikinci konuyla ilgili elinde yeterli ayrclkta
madde olmadğn görür. Bunun üzerine ikinci ko-
nuya ilişkin sorular yerine, üçüncü konu kazanmla-
rn ölçmek üzere yazlmş ve yüksek ayrt edicilik
sağlayan maddeleri kullanr.
Osman Öğretmen’in bu karar snavn güvenirli-
ğini ve geçerliğini nasl etkilemiştir?
A) Güvenirliği etkilememiş, geçerliği artrmştr.
B) Güvenirliği artrmş, geçerliği etkilememiştir.
C) Güvenirliği artrmş, geçerliği azaltmştr.
D) Güvenirliği ve geçerliği azaltmştr.
E) Güvenirliği azaltmş, geçerliği etkilememiştir.
Çözüm
Osman Öğretmen’in ikinci konudan soru sormama-
s testin kapsamn düşürdüğünden, kapsam geçer-
liğini yani testin geçerliğini azaltmştr. Bunun ya-
nnda yüksek ayrt edicilikteki sorular sorduğundan
bilen ile bilmeyeni daha iyi ayrt ettiğinden testin
YAYINCILIK
Akademi
güvenirliğini arttrmştr.
(Cevap C)
Dinamik
???
47. Bir öğretmen yl sonunda, sözlü snav puanlarn da
dikkate alarak öğrencileri değerlendirmektedir. Öğ-
rencilerin sözlü snav puanlarn ise her ders so-
nunda sorduğu sorulara verilen cevaplara birer pu-
an vererek elde etmektedir.
Bu öğretmenin, öğrencilere her ders sonundaki
değerlendirmelerin toplamyla sözlü snav notu
vermesinin en önemli nedeni aşağdakilerden
hangisidir?
A) Öğrencileri ders çalşmaya teşvik etmek
B) Öğrenciler arasnda rekabet yaratmak
C) Snavn kapsam geçerliğini artrmaya çalşmak
D) Snava ilişkin kayg düzeyini azaltmak
E) Bireyler aras farklar ortaya koymak
Çözüm
Öğretmen her ders sonunda sorulan sorulara veri-
len cevaplarla istenilen her konunun değerlendir-
meye katlmasn sağlamaktadr. Buda bütün içeri-
ğin değerlendirildiği anlamna gelir. Böylece öğret-
men uygulamann kapsam geçerliğini arttracaktr.
(Cevap C)
18
2010 KPSS Sorular
48. Bir öğretmen snavnda yer alan beş maddenin
niteliğini incelemek amacyla öğrencilerin her bir
maddeden aldklar puanlar ile testin tümünden al-
dklar puanlar arasndaki korelasyon katsaysn
hesaplamştr. Bilenle bilmeyeni en iyi ayrt eden
maddeyi bu şekilde görebileceğini iddia eden öğ-
retmen aşağdaki katsaylar elde etmiştir.
Maddeler Korelasyon katsays
1 0,2
2 0,1
3 0,5
4 0,6
5 0,7
Bu öğretmenin en iyi ayrt edici olduğunu iddia
edeceği madde hangisidir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Çözüm
Öğretmenin görüşüne göre, bir soruya doğru cevap
verenler ayn zamanda da testten yüksek puan
alanlar olursa, bu o sorunun bilen ile bilmeyeni ayrt
etmede kullanlabilir olmas demektir. Korelasyon
katsays -1 ile +1 arasnda değer alr. Değerin ne-
gatif olmas ters ilişki, pozitif olmas ise doğru ilişki
olduğu anlamna gelir. Maddeden yüksek puan ala-
nn testten de yüksek puan alabilmesi için doğrusal
yani pozitif bir ilişkinin olmas gerekir. Madde ile test
puan arasnda pozitif yüksek korelasyon gösteren
madde en iyi ayrt edici madde olarak görülebilir.
0,6 korelasyon katsays ile 4. madde bu öğretme-
nin en iyi ayrt edici olduğunu iddia edebileceği
madde olabilir.
(Cevap D)
49. Öğrencilerin küresel snmann getirdiği tehlikelerle
ilgili ödevlerini inceleyen bir öğretmenin, ölçme so-
nuçlarna karşacak ölçmeciden kaynakl hata mik-
taryla ilgili endişeleri vardr.
Puanlamasna karşacak olan öznelliği azaltmak
isteyen bu öğretmene aşağdakilerden hangisini
yapmas önerilir?
A) Dereceli puanlama anahtar (rubrik) kullanmas
B) Ödevin kapsamn genişletmesi
C) Ödev konularn seçmeli olarak tasarlamas
D) Ödev teslim tarihini öğrencilerle birlikte kararlaş-
trmas
E) Öğrencilerin düzeyine uygun ödev konular
vermesi
2010 KPSS Sorular

51. Bilişsel davranşlarn ölçülmesinde, ölçmenin geçer-

Çözüm
Ölçmeciden kaynaklanan hata türlerinden olan
puanlama öznelliğini azaltmann etkili yollarndan
en önemlileri alan uzman başka puanlayclarla bir-
likte yapmak ve Dereceli Puanlama Anahtarlarnn
(rubriklerin) kullanlmasdr. Rubriklerin kullanmyla
yaplan neye ne kadar puan verileceği önceden be-
lirlenebilir. Puanlana esnasnda da farkl puanlarn
verilmesi önlenmiş olur.
(Cevap A)
liğini artrmak için ayn sürede uygulanan uzun ce-
vapl yazl snavlara göre, ksa cevapl maddeler-
den oluşan testler tercih edilir.
Bu durumun başlca nedeni aşağdakilerden
hangisidir?
A) Ksa cevapl maddelerin kolayca cevaplanabil-
mesi
B) Ksa cevapl maddelere verilecek cevabn snr-
landrlmş olmas
C) Ksa cevapl maddelerin çoktan seçmeli test
maddesi köküne benzemesi
D) Daha çok ksa cevapl maddeyle kapsamn da-
ha iyi örneklenebilmesi
E) Ksa cevapl maddelerle her düzeydeki davra-
nşlarn yoklanabilmesi

Çözüm
Ksa cevapl testlerin geçerliği arttrmadaki en
önemli nedeni daha fazla soru sorulmasndan dola-
y içerikteki her konudan soru sorulmasna imkân
tanmasdr. Bu da kapsam geçerliğini arttracaktr.
Bundan dolay doğru cevap D seçeneğidir.
Dinamik Akademi

(Cevap D
50. İlköğretim 3. snf hayat bilgisi dersine ilişkin
baz kazanmlar şunlardr:
I. Cumhuriyetimizi korumak, güçlendirmek ve
geliştirmek için yaplmas gerekenler hakknda 52. Öğretim sürecinde öz değerlendirme ve akran
fikirler üretir. değerlendirmeye ağrlk veren bir öğretmenin bu
II. Geçmişten günümüze iletişim teknolojilerinde uygulamasnn öncelikli nedeni aşağdakilerden
meydana gelen değişimi araştrr. hangisi olabilir?
III. Çeşitli ortamlarda liderlerin gruplar ve toplumlar
A) Değerlendirme sürecinde sorumluluğu öğrenci-
üzerindeki etkilerini araştrr.
lere vererek iş yükünü hafifletmek istemesi
Aşağdakilerden hangisi bu kazanmlara ulaşl-
B) Öğrencilerin kendi öğrenmelerinin sorumlulukla-
ma derecesini belirlemede kullanlabilecek en
rn üstlenmesini planlamas
uygun yöntemdir?
C) Değerlendirme sonunda verilen kararlarn daha
A) Sözlü sunum geçerli olmasna çalşmas
D) Verdiği notlarn öğrenciler tarafndan beğenil-
B) Yazl yoklama
memesinden rahatszlk duymas
C) Çoktan seçmeli test
E) Değerlendirme sürecinin daha ksa sürede ta-
D) Öz değerlendirme
mamlanmas
E) Performans görevi
Çözüm
Çözüm
Öz değerlendirme ve akran değerlendirme yakla-
Öğrencilerin aktif olarak sürece katlmalar ve orta- şmlarnda öğrenciler sürece aktif katlm gereksi-
ya çeşitli öğrenme ürünleri koymalar gerektiğinden nimi duyarlar, değerlendirme ve eleştirme becerileri
kullanlabilecek en uygun yöntem geçirdikleri süreci gelişirken kendi öğrenmelerinin de sorumluluklarn
de değerlendirebilme açsndan Performans Göre- üstlenmiş olurlar.
vidir.
(Cevap B)
(Cevap E)

19
 2010 KPSS Sorular

53. Bir ilköğretim öğretmeni öğrencilerinden yaptklar

ürünlerini, araştrma raporlarn, ünite testlerini ve Çözüm
etkinlik raporlarn bir dosyada toplamalarn ve se- Bir testte standart sapmann düşük olmas grubun
ne sonunda kendisine teslim etmelerini istemiştir.
homojen olduğunu alnan puanlarn birbirine yakn
Aşağdakilerden hangisi öğretmenin bu uygu- olduğunu göstermektedir. Yani ölçülen özellik ba-
lamasnn gerekçelerinden biri olamaz? kmndan bireyle birbirine benzemektedir denilebilir.
(Cevap A)
A) Öğrencilerin kendi gelişimlerini takip etmelerini
sağlamak
B) Velileri öğrencilerde meydana gelen değişim ve 55. VE 56. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE
gelişimler açsndan bilgilendirmek
GÖRE CEVAPLAYINIZ.
C) En iyi dosyay seçerek öğrenciler arasnda re-
kabet ortam oluşturmak
Alt maddelik bir snavdan alnan puanlara ait fre-
D) Öğretim sürecini de değerlendirme sürecine
kans tablosu aşağda verilmiştir.
katmak
E) Öğrencilerin farkl özelliklerini ortaya çkarabil- Puan Frekans
mek 1 2

Çözüm 2 10

3 5
Öğretmenin yaptğ uygulama portfolyo çalşmas-
dr. Portfolyo, öğrencilerin belirli bir zaman dilimin- 4 4
de, belirli bir amaç dahilinde becerilerini, yetenekle-
5 3
rini, zayf ve güçlü yönlerini öğrenme alanlar ile
ilişkili olarak göstermiş, çaba ve ilerleme ile gelmiş 6 2
YAYINCILIK
Akademi

olduklar başar düzeyini yanstan ürünlerden olu-

şan; çalşma kolleksiyonu, sistemli ve amaçl olarak
oluşturulan gelişim dosyalardr. Portfolyo çalşma- 55. Bu snav kaç öğrenciye uygulanmştr?
Dinamik

larnda öğrenciler aras yarşma ortam kurulmas

???

gibi bir durum söz konusu değildir. A, B, D ve E se- A) 6 B) 10 C) 21 D) 26 E) 80

çenekleri portfolyonun özelliklerindendir.
(Cevap C)
Çözüm
Snavdaki öğrenci saysn bulabilmek için tablodaki
frekans değerlerini toplamak gerekir.
2 + 10 + 5 + 4 + 3 + 2  26 öğrenciye uygulanmştr.
(Cevap D)

54. Bir testten elde edilen puanlarn standart sap-

mas küçük bulunmuşsa bu testi alan bireyler
hakknda aşağdaki sonuçlardan hangisine ula-
şlabilir?

A) Ölçülen özellik bakmndan birbirlerine benze-

mektedirler. 56. Bu puan dağlmyla ilgili olarak aşağdakilerden
B) Bu tür testleri almaya alşmşlardr. hangisi doğrudur?
C) Testi, verilenden daha ksa sürede cevaplamş-
lardr. A) Tek modlu simetriktir.
D) Testte yer alan sorular kendi düzeylerine uy- B) Tek modlu sağa çarpktr.
gundur. C) Modu yoktur.
E) Sorular cevaplarken gerçek performanslarn D) Çift modlu simetriktir.
ortaya koymuşlardr. E) Çift modlu sağa çarpktr.

20
2010 KPSS Sorular

58. V. testte madde ayrt edicilik indeksi en yüksek

Çözüm olmas beklenen madde hangisidir?
Dağlmda en çok tekrar edilen puan 2 (10 kere) dir.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Bundan dolay dağlm tek modludur. Dağlm grafi-
ği oluşturulursa; puanlarn sol tarafta yğldğ görü-
lür. Bu da dağlmn sağa çarpk olduğu anlamna Çözüm
gelir. Bir maddenin madde güçlük indeksinin 0 (çok zor)
f ya da 1 (çok kolay) olmas o maddenin ayrt edicilik
10 indeksinin iyi olmadğn gösterir. Çünkü Madde
Güçlük İndeksi’nin 0 olmas kimsenin yapamadğ
bir soru, 1 olmas ise herkesin yaptğ bir soru oldu-
ğu anlamna gelir. Madde ayrt edicilik indeksi bilen
2 ile bilmeyeni ayrt etme özelliği olduğundan madde
P güçlük indeksinin 0,5 olmas gerekir. V. teste de
1 2 3 4 5 6 bundan dolay Madde ayrt edicilik indeksi en yük-
(Cevap B) sek olmas beklenen madde 0,5 MGİ ile 5. madde-
dir.
(Cevap E)
57. – 59. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE
GÖRE CEVAPLAYINIZ.

59. Yukardaki testler içinde en kolay olan hangisi-

Aşağdaki tabloda ayn kapsam ölçmek üzere ta-
dir?
sarlanmş beş farkl test yer almaktadr. Bu testlerin
her biri beşer adet çoktan seçmeli maddeden oluş-
Dinamik Akademi

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

maktadr. Tabloda bu maddelerin güçlük indeksleri
verilmiştir.
Çözüm
Madde güçlük indeksleri
En kolay test maddeleri en kolay test olacaktr.
Madde Madde Madde Madde Madde Madde güçlük indeksi 1’e yaklaştkça madde kolay-
Testler 1 2 3 4 5 laşacağndan madde güçlük indeksleri ortalamas
en yüksek olan test en kolaydr.
I. 0,4 0,5 0,6 0,5 0,6
I. Test  0,52
II. 0,4 0,8 0,9 0,7 0,3 II. Test  0,62

III. 0,3 0,4 0,5 0,2 0,9 III. Test  0,46

IV. Test  0,70
IV. 0,8 0,7 0,6 0,5 0,9
V. Test  0,30
V. 0,2 0,4 0,3 0,1 0,5 En kolay test 0,70 ile IV. testtir.
(Cevap D)
57. III. testte yer alan en zor madde hangisidir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
60. Bir yükseköğretim programnda öğrencilerin genel
notlar ara snavn % 40’ ile genel snavn % 60’
Çözüm
toplanarak oluşturulmaktadr.
Madde güçlük indeksi 0 ile 1 arasnda değer alr. Bu yükseköğretim programnda geçme notu 60
Madde güçlük indeksi 1’e yaklaştkça madde kolay- olduğuna göre, ara snavdan 45 puan alan bir
laşr. 0’a yaklaştkça madde zorlaşr. Bu açdan ba- öğrencinin dersi geçmesi için genel snavdan
kldğnda III. testte yer alan en zor madde 0,2 en az kaç puan almas gerekir?
madde güçlük indeksi ile 4. maddedir.
(Cevap D) A) 65 B) 70 C) 75 D) 80 E) 85

21
 2010 KPSS Sorular

62. Fiziksel gelişimleri bakmndan erkek ve kzlarn

Çözüm yaşlara göre boylarndaki artş miktarlarn en iyi
İşlem formülize edildikten sonra; gösteren grafik aşağdakilerden hangisidir?
(Grafiklerde kesikli çizgiler erkekleri, düz çizgiler
40 60 kzlar göstermektedir.)
45  x  60
10 0 10 0

180 + 6x  600 A) B)
Boy artş miktar Boy artş miktar
6x  420 (cm/yl) (cm/yl)

x  180 25 25

(Cevap B) 20 20

15 15

10 10

5 5

5 10 15 20 25 30 5 10 15 20 25 30
Yaş Yaş

C) D)
Boy artş miktar Boy artş miktar
(cm/yl) (cm/yl)

25 25

20 20

15 15

10 10
YAYINCILIK

5 5
Akademi

5 10 15 20 25 30 5 10 15 20 25 30
Yaş Yaş
Dinamik

E)
???

Boy artş miktar

(cm/yl)

25
61. Bir araştrmac çocuklarn yaşa bağl konuşma 20
gelişimi örüntüsünü incelemek ister. Bu amaçla iki,
15
dört ve alt yaşlarndan ellişer çocuğu rastgele ör-
nekleme yöntemiyle seçerek toplam 150 çocuktan 10

tek seferde veri toplar. Daha sonra verileri çözüm- 5

leyerek farkl yaşlarda dil gelişimine ilişkin genelle-
5 10 15 20 25 30
nebilir sonuçlar ortaya koyar. Yaş
Bu araştrmacnn kullandğ araştrma yöntemi
aşağdakilerden hangisidir? Çözüm
İnsanlarda fiziksel gelişim ve buna bağl olan boy
A) Meta-analiz B) Kesitsel
artş bebeklik döneminde (0 – 2 yaş) en hzldr. Bu
C) Örnek olay D) Nitel
artş hznda, ergenlik dönemine kadar düşme göz-
E) İzleme lenir. Yani ilk çocukluk dönemindeki fiziksel gelişim
hz bebeklik dönemine göre azalmaktadr.
Çözüm
Buradan hareketle A, B ve C seçenekleri elenir.
Araştrmac araştrma kapsamndaki evrenin tama- Çünkü bu seçeneklerde verilen boy artş miktar –
mna ulaşamayacağ için kendine bir örneklem yaş grafiklerinde “boy artş miktarnn” yaş arttkça
seçmiş ve bu örneklem üzerinde çalşarak sonuçlar arttğ görülmektedir. Burada dikkat edilmesi gere-
evrene genellemiştir. Evrenden bir kesit üzerinde ken nokta; artan özellik boy uzunluğu değil, boy ar-
çalştğndan dolay araştrma yöntemi kesitseldir. tş miktardr.

(Cevap B)

22
2010 KPSS Sorular

Boy artş, ergenlik döneminin bitmesine bağl ola-
rak erkeklerde 20 – 22 yaşlarnda, kzlarda ise 18 –
20 yaşlarnda durur. Yani boy artş miktar sfr olur.
Boy artşnn ergenlikten sonra sfr seviyesine indi-
ği E seçeneğinde açkça görülmektedir.
(Cevap E)
Erim genişliği fazla olan özellikler kazanlmas için
daha uzun yllara ihtiyaç olan tutum ve ilgi gibi özel-
liklerdir. Dolaysyla bu özelliklerin oluşmas çok
zaman alr ve çevrenin etkisi fazladr.
Bu soruda dikkat edilmesi gereken en önemli nokta;
ikizlerin bebeklikten itibaren ayr büyütüldüğü için
aralarnda etkileşim olmayacağdr.
(Cevap D)

63. Bebeklikten itibaren ayr büyütülmüş bir grup yetiş-

kin ikiz üzerinde boylamsal bir araştrma yaplmştr.
Bu araştrmada ilk çocuklukta tek yumurta ikizlerinin
çift yumurta ikizlerine göre daha benzer davrandk-
lar ancak çocuklar büyüdükçe benzerliğin azaldğ
görülmüştür. Bununla birlikte, yetişkinlikte bu ben-
zerliğin ikizlerin dinsel, siyasal görüşlerinde, ilgi
alanlarnda ve eş seçimlerinde daha az; saysal ve
sözel yeteneklerinde, yürüyüşlerinde, gülüşlerinde 64. Öğretmen: Otomobile başka ne deriz?
ve ses tonlarnda ise daha fazla olduğu gözlenmiş- Öğrenci: Araba.
tir. Öğretmen: Araba ne işimize yarar?
Bu araştrmaya göre aşağdaki sonuçlardan Öğrenci: Arabaya bineriz.
hangisine varlamaz?
Dinamik Akademi

Öğretmen: Bindiğimiz arabalara “taşt” deriz.

A) Baz davranşlarn gelişiminde çevre, bazlarn-
da ise kaltm baskndr.
B) Davranş gelişiminde çevrenin etkisi yaşa bağl
olarak artmaktadr.
C) Kaltm ve çevrenin etkileri bireysel farkllklara
bağl olarak değişir.
D) Tek yumurta ikizlerinde gelişimin çeşitli alanla-
rndaki etkileşim, çift yumurta ikizlerinden daha
fazladr.
E) Erim genişliği (ranj) fazla olan özelliklerde çev-
renin etkisi, dar olanlara göre daha fazladr.
Çözüm
İlgi, tutum gibi kişilik özellikleri daha çok çevrenin
etkisiyle belirlenirken yetenek ve fiziksel özellik gibi
kişilik boyutlar ise daha çok kaltmn etkisiyle belir-
lenir.
Ayrca yaşa bağl olarak çevrenin gelişim üzerindeki
etkisi artmakta ve yaş ilerledikçe çevrenin etkisine
bağl olarak ilgilerde değişiklik gözlenmektedir.
Kaltm ve çevre değişkenlerinden hangisinin geli-
şimi daha fazla etkileyeceği bireysel farkllklarla be-
lirlenmektedir. Paragrafa baktğmzda tek yumurta
ikizlerinin daha benzer özellikler göstermesi kalt-
mn bu ikizlerin gelişiminde daha fazla olduğu gö-
rülmektedir.
Öğrenci: Öyleyse otomobil de bir taşttr.
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramna göre, yuka-
rdaki soru-cevap tekniğini uygulayan bir öğ-
retmen, öğrencisinde aşağdaki süreçlerden
hangisinin gelişmesine yardmc olmaya çalş-
maktadr?
A) Ayrt etme
B) Tümdengelim
C) Özümleme
D) Özelden özele akl yürütme
E) Toplu monolog
Çözüm
Öğretmen – öğrenci arasndaki diyalog incelendi-
ğinde öğrencinin “araba” kavramndan “taşt” kav-
ramna ulaşmas tümdengelime örnektir. Çünkü ta-
şt kavram, araba kavramndan daha özel bir yap-
y işaret eder.
Ancak soru kökü incelendiğinde Piaget’nin bilişsel
gelişim kuramna göre cevap istendiği görülür. Bu
açdan baklrsa öğrencinin araba şemasnn içine
taşt kavramn yerleştirerek şemasn genişlettiği
görülmektedir. Bu da Piaget’nin bilişsel gelişim ku-
ramna göre özümlemedir.
(Cevap C)

23
 2010 KPSS Sorular

65. Dört yaşndaki Beste, babasna “Sana kitap okuya-

ym m?” der ve bir hafta önce satn alnan masal
kitabnn resimlerine bakarak masal okur gibi anla-
tr. Daha önce annesi birkaç kez okuduğu için ma-
sal ezberleyen Beste, babasna masal okurken
baz bölümleri unutur. Babas hatrlattğnda, Beste
ezberlediğinden emin, “Sen bu masal bilmiyorsun.”
diyerek karş çkar.
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramna göre, Bes-
te’nin babasna karş çkmasnn altnda yatan
bilişsel süreç aşağdakilerden hangisi olabilir?
A) Özelden özele akl yürütme
B) Uyum kurma
C) Odaktan uzaklaşma
D) Benmerkezci düşünme
E) Aynlk-değişmezlik ilkesi
Çözüm
Beste masal annesinden dinlemiş ve ezberleyerek
öğrenmiştir. Beste’nin babasnn uyarsna karş
“Sen bu masal bilmiyorsun.” diyerek itiraz etmesi
onun sadece kendi bildiklerinin doğru olduğunu dü-
YAYINCILIK
Akademi
Çözüm
Soruda verilen örnek durum incelendiğinde Ba-
nu’nun bütün toplama işlemlerini parmaklarn kul-
lanarak yaptğ görülmektedir.
Buradan hareketle Banu’nun hep ayn çözüm yolu-
nu kullandğ yani bir tek çözüm yöntemine odak-
landğn söyleyebiliriz. Banu’nun hep ayn çözüm
yolunu kullanp başka çözüm yollarna başvurmay
düşünmemesi onun odaktan uzaklaşma becerisinin
gelişmediğini gösterir.
(Cevap C)
67. VE 68. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA
GÖRE CEVAPLAYINIZ.
Suç ve Ceza romannn ksa özeti: Maddi nedenler-
le üniversite eğitimini yarda brakan Raskolnikov iş
bulamaz ve birçok kimseye borçlanr. Vaktinin ço-
ğunu hayal kurarak geçiren Raskolnikov kendisinin
de borçlu olduğu tefeci Ivanovna’y öldürmeyi akln-
dan geçirir. Birini öldürmeyi düşündüğü için kendin-
den nefret eden Raskolnikov, insanlarn düşkünlü-
ğünü kullanp servet edinen, kendi kardeşi

şündüğünü göstermektedir. Beste, “Ben bunu böyle

Lizaveta’y bile kullanmaktan çekinmeyen ihtiyar bir
biliyorsam, herkes de böyle biliyordur.” düşüncesin-
kadn öldürmenin, binlerce kişiyi mutlu edecek yü-
dedir. Bu durum Piaget’nin bilişsel gelişim kuramna
ce bir görev olduğunu düşünerek yaşadğ çatşma-
Dinamik

göre işlem öncesi dönemdeki benmerkezci düşün-

dan kurtulur. Lizaveta’nn dşarda olduğunu öğren-
meye örnektir.
???

diği bir akşam tefecinin evine giden Raskolnikov,

(Cevap D) önce yaşl kadn daha sonra, o srada eve gelip
olanlar gören Lizaveta’y feci şekilde öldürür. Ya-
şadğ vicdan azab yüzünden suçunu daha sonra
66. Babas bir kâğda 2  3  yazar ve Banu’ya
polise itiraf etse de bu durum Raskolnikov’un zulme
sonucun ne olduğunu sorar. Banu bir elinde 2, diğe-
uğrayanlar kurtarmak için tefeciyi öldürdüğü gerek-
rinde 3 parmağn kaldrp parmaklarn 1’den baş-
çesine ters düşer.
layarak sayar ve sonucun 5 olduğunu söyleyip boş
kutunun içine yazar. Bununla birlikte, farkl saylarla
67. Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramna göre,
birkaç toplama işleminin ardndan, babas 2 + 3 ya-
Raskolnikov’un içinde bulunduğu evre ve bu ev-
zarak Banu’dan tekrar toplamasn ister. Banu bu
rede bulunma nedeni aşağdakilerin hangisinde
işlemin sonucunu her defasnda parmaklarn kulla-
doğru eşleştirilmiştir?
narak hesaplar, ayn sayfada daha önce yaptklar-
na bakmay düşünemez. Evre Neden
A) İtaat – ceza Lizaveta’ya yaptklarndan
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramna göre, Ba-
ötürü, Ivanovna’y cezalandr-
nu’nun daha önce yaptğ işlemler için parmak-
dğndan
larn kullanp ayn sayfada daha önce yaptkla-
B) Saf çkarc Borçlarndan kurtulmak için
rna bakmay düşünememesi, aşağdaki bilişsel
Ivanovna’y öldürdüğünden
becerilerden hangisinin tam olarak gelişmediği-
C) Kişileraras Başkalarnn yaşadğ skntla-
ni gösterir?
eğilim r gidermek için cinayet işledi-
A) Özelden özele akl yürütme ğinden
B) Tümevarmsal düşünme D) Kanun- İşlediği suçu daha sonra polise
C) Odaktan uzaklaşma düzen itiraf ettiğinden
D) Hipotetik düşünme E) Evrensel Cinayetlerden sonra vicdan
ahlak azab duyduğundan
E) Aynlk-değişmezlik ilkesi

24
2010 KPSS Sorular

69. Başar güdüsü; engelleri aşma, çaba harcama, zor

Çözüm
Raskolnikov tefeci kadna borçlanmştr ve zor
günler geçirmektedir. Hayal kurduğu bir gün tefeciyi
öldürmeyi düşünmüştür. Böylece borçlarndan kur-
tulabileceğini düşünmüştür. Ancak böyle bir düşün-
ceden dolay kendinden utanmş ve hemen vaz-
geçmiştir. Ancak borçlarndan kurtulmann başka
yolunu bulamadğ için tefeci kadn öldürme dü-
şüncesini, tüm insanlar tefeci kadndan kurtarmak
gibi mantkl bir sebebe bağlamştr. Fakat
Raskolnikov’u bu düşüncelere iten temel sebep
borçlarndan kurtulma isteğidir. Bu açdan bakld-
ğnda Raskolnikov’un saf çkarc eğilimde olduğu
görülür.
(Cevap B)
bir görevi en ksa sürede ve en iyi şekilde yapmaya
çalşma olarak tanmlanmaktadr.
Buna göre, çocuklarn başar güdüsünü güçlen-
dirmek isteyen anne babalara önerilecek en uy-
gun yaklaşm aşağdakilerden hangisidir?
A) Çocuğa bir şey yaptrmann değil, çocukla bir
şey yapmann önemli olduğunu bilmeleri
B) Çocuğa başarszlğn mutsuzluk getireceğini
anlatmalar
C) Çocuğu başarl olsun olmasn sevmeleri ve bu-
nu ona ifade etmeleri
D) Çocuğu erken yaştan başlayarak davranşlar-
nn sorumluluğunu almaya teşvik etmeleri
E) Çocuğa ulaştğ yerin yeterli olmadğn, daha
çok çaba gösterirse daha iyi olabileceğini an-
latmalar

Çözüm
Bireyin kendisine verilen bir görevi yapmaya çalş-
mas ve bu görevi başarmaya güdülenmesi onun bu
görevin sorumluluğunu ne kadar üstlendiğine bağl-
dr. Buna göre bir bireyin başar güdüsünü artrmak
Dinamik Akademi

için ona aşr koruyucu tutum yerine, onun kendi ka-

rarlarnn ve davranşlarnn sorumluluğunu üstlen-
mesine yardmc olunmaldr. Bu davranş kazan-
drmak için ise çocuğa erken yaşlarda sorumluluk
vermek gerekir.
(Cevap D)
68. Raskolnikov’un aşağdaki savunma mekanizma-
larndan hangisini öncelikle kullanarak yaşadğ
çatşmadan bir süreliğine kurtulduğu söylenebi- 70. Gülce ile annesi oynamaktadr.
lir? Gülce: Anne bana “Kzm ne yapyorsun?” diye
sor.
A) Mantğa bürüme
Anne: Kzm ne yapyorsun?
B) Hayal kurma
C) Ödünleme Gülce: Gemi yüzdürüyorum.

D) Yüceltme Gülce: Şimdi de “Nereye gidiyorsun?” diye sor.

E) Karşt tepki oluşturma Anne: Nereye gidiyorsun?
Gülce: Anneanneme gidiyorum.
Çözüm
Yukardaki karşlkl konuşmada Gülce’nin dav-
Ego, çatşma durumlarndan kurtulmak için savun- ranşlar dil gelişimiyle ilgili aşağdaki kavram-
ma mekanizmalarna başvurur. lardan hangisiyle açklanabilir?
Raskolnikov burada cinayet – borçtan kurtulma
A) İçsel konuşma
çatşmas yaşamş ve cinayetini, insanlar
defeciden kurtarmak gibi mantkl bir sebebe bağ- B) Telgraf konuşmas
lamştr. Böylece yaşadğ çatşmadan “mantğa bü- C) Yanstc konuşma
rüme / bahane bulma” savunma mekanizmasn D) Toplu monolog
kullanarak kurtulmuştur. E) Benmerkezci dil
(Cevap A)

25
 2010 KPSS Sorular

Çözüm
Gülce, annesiyle kurduğu diyalogda annesinin
duygu ve düşüncelerini dikkate almadan bu diyalo-
gun kendi söyledikleri çerçevesinde ilerlemesini
sağlamştr.
Piaget, çocuklarn okul çağna kadar konuşma
özelliği olarak bireyselci ve kendisi için konuşma
eğiliminin olduğunu ileri sürmüş ve bu durumu
benmerkezci konuşma olarak adlandrmştr. Ben-
merkezci konuşmada çocuk sadece kendi hakknda
konuşur. Ayrca Gülce’nin konuşmalarndan yaptk-
larn herkesin görmesi ve duymas mesaj da alg-
lanmaktadr. Bu durum da yine benmerkezci dili işa-
ret etmektedir.
(Cevap E)
Çözüm
Soruda verilen sosyogram incelendiğinde F öğren-
cisinin kaçnmal bağlanma biçimine sahip olduğu
görülmektedir. Çünkü F öğrencisi sosyal etkinliğe
birlikte gitmek için hiç kimseyi seçmemiş hatta ken-
disini seçen M ve L öğrencilerini de seçmemiştir.
(Cevap A)
72. Bebeklerin ilk birkaç ay içindeki tepkilerinin bir
ksmnn doğuştan geldiği, bir ksmnn da öğrenme
yoluyla sonradan kazanldğ bilinmektedir.
Bir bebeğin aşağdaki tepkilerinden hangisinin
öğrenme yoluyla kazanldğ sonucuna varlabi-
lir?

A) Biberondan emdiği süt çok scak olduğunda ağ-

zndan püskürtmesi
71. Lise 2. snf rehber öğretmeni Işl Hanm “Ergenler- B) Uzunca bir süre alt slak kalnca ağlamaya baş-
de Bağlanma Biçimleri” adl bir seminere katldktan lamas
sonra, öğrencilerinin arkadaşlarna bağlanma biçim- C) Elini, ayağn srarak seven bir yetişkini görün-
YAYINCILIK
Akademi

leriyle sosyal bir etkinliğe birlikte katlma istekleri ce ağlamaya başlamas

arasnda ilişki olabileceğini düşünür. Öğrencilerine D) Değiştirilmek için alt bezi açldğnda ellerini,
sosyometri uygular ve aşağdaki sosyogram hazr-
Dinamik

ayaklarn oynatmas
lar. Sosyogramda etkinliğe birlikte gitme isteğini E) Hareket eden bir nesneyi gözleriyle takip etmesi
???

düz, bunu reddetmeyi ise kesikli çizgilerle gösterir.

Ayrca çift yönlü ilişkileri ile tek yönlü ilişkileri ise →
Çözüm
ile belirtir.
Organizma tarafndan ortaya konulan bir davranşn
L
öğrenilmiş davranş saylabilmesi için o davranşla
T ilgili bir yaşant geçirilmiş olmas gerekir. Ayrca
K davranşta bir değişiklik olmas beklenir.
S C seçeneğini incelediğimizde, bebeğin gördüğü ki-
şiye ağlama tepkisi vermesi o kişiyle daha önceden
geçirmiş olduğu yaşantdan kaynaklanmaktadr.
M
Bebek cannn yanmasyla o kişiyi eşleştirmiş yani
F
koşullanmayla öğrenmiştir.
Kaçnmal bağlanma biçimine sahip olanlarn
(Cevap C)
kendilerini ve başkalarn olumsuz gördükleri,
reddedilme korkusuyla yakn ilişkilerden uzak
durduklar düşünüldüğünde, yukardaki
sosyogramda bu tanma uygun öğrenciler aşa-
73. Aşağdakilerden hangisi koşulsuz tepki örneği-
ğdakilerden hangisi olabilir?
dir?

A) Yalnz F
A) Ylan görünce korkma
B) K ve S
B) Utannca yanaklarn kzarmas
C) L ve M
C) Komik bir olaya gülme
D) M ve T
D) Scak havada terleme
E) L, M ve T
E) Oyunda hile yaplmasna öfkelenme

26
2010 KPSS Sorular

Çözüm
Herhangi bir uyarcya karş doğal ve istem dş ola-
rak gösterilen tepkiye koşulsuz tepki denir.
D seçeneğinde verilen scak havada terleme tepkisi
koşulsuz tepkidir. Çünkü “scak” uyarcsna karş
verilen terleme tepkisi, istem dş bir tepkidir. Ancak
güçlü bir çeldirici olan B seçeneğinde verilen örnek-
te, utanmann öğrenilmiş bir davranş olduğu unu-
tulmamaldr.
(Cevap D)
Çözüm
Koşullu tepki belli bir yaşant sonucunda, daha
önce gösterilmediği bir uyarcya karş gösterilir ha-
le gelmiş olan tepkidir. Koşullu tepki, öğrenilmiş bir
tepkidir.
D seçeneğini incelediğimizde; karn soğuk olduğu
bir yaşant sonucunda öğrenilir ve “karn görüntüsü”
koşullu uyarc haline gelir. Bunun sonucunda sa-
dece soğuğa karş verdiğimiz “ürperme” tepkisini,
kar görünce de veririz. Yani koşullanma sonucunda
ürperme tepkisi, koşullu tepki haline gelmiştir.
(Cevap D)

74. Caddede karşdan karşya geçerken duyduğu bir

76. Şiddetli gürültüden korkan bir çocuk birkaç kez gök
korna sesinin hemen ardndan kendisini arabann
gürlemesinden önce şimşek çktğna tank olur.
altnda bulan bir kişi, bu olaydan sonra ne zaman
Daha sonra şimşek çakar çakmaz henüz gök gür-
bir korna sesi duysa kapal bir mekânda olsa bile
lemeden korku tepkisi vermeye başlar.
yerinden sçramaktadr.
Bir tepkisel koşullama olayn anmsatan bu ör-
Bu kişinin korna sesini duyunca yerinden sç-
nekte (I) gök gürültüsü, (II) şimşekten korkma,
ramasnn temelinde davranşç yaklaşma göre
(III) gök gürültüsünden korkma ve (IV) şimşek
aşağdakilerden hangisi yatmaktadr?
çakmasna işaret eden kavramlar aşağdakilerin
hangisinde doğru srada verilmiştir?
A) Bilinçalt süreçler
Dinamik Akademi

B) Tepkisel koşullanma I II III IV

C) Ayrt etme A) Koşulsuz Koşullu Koşulsuz Koşullu
D) Edimsel koşullanma uyarc tepki tepki uyarc
E) Genelleme B) Koşulsuz Koşulsuz Koşullu Koşullu
uyarc tepki tepki uyarc
Çözüm
C) Koşullu Koşullu Koşulsuz Koşulsuz
Soruda verilen örnek durumda birey, korna uyarc- uyarc tepki tepki uyarc
sndan sonra kötü bir yaşant olan kazay geçirmiş- D) Koşulsuz Koşulsuz Koşullu Koşullu
tir. Bu olay sonunda birey korna sesi ile cannn tepki uyarc tepki uyarc
yanmas durumlarn eşleştirmiştir. Daha sonra yine
korna sesi duyduğunda cannn yanacağn düşüne- E) Koşulsuz Koşullu Koşulsuz Koşullu
uyarc uyarc tepki tepki
rek korkmas, bireyin tepkisel (klasik) koşullanma
yoluyla öğrendiğini göstermektedir.
(Cevap B)
Çözüm
Koşullanma Süreci;

1) Koşulsuz Uyarc Koşulsuz Tepki

(Gürültü) (Korkma)

75. Aşağdakilerden hangisi koşullu tepki örneği-

dir? 2) Nötr
+
Koşulsuz
Koşulsuz Tepki
Uyarc Uyarc

(Şimşek) (Gürültü) (Korkma)

A) Soğuk suya dalnca titreme
B) Ani ve şiddetli bir gürültüde yerinden sçrama
C) Scak bir nesneye değince elini geri çekme
Koşullu Koşullu
3)
D) Kar yağdğn görünce ürperme Uyarc Tepki

E) Burna toz kaçnca hapşrma (Şimşek) (Korkma)

(Cevap A)

27
 2010 KPSS Sorular

77. Aşağdakilerden hangisi edimsel koşullanma

kuramna göre bir davranşn kazanlmasna ör- Çözüm
nek verilebilir?
Öğretmenin öğrencilere olumlu davranş kazan-
drmak için yaptğ uygulamay incelersek; davranş
A) Ödevini yapmadğ için öğretmeninden azar işi-
küçük parçalara ayrdğn ve her bir parçay ödül-
ten arkadaşn gören bir öğrencinin düzenli ola-
lendirerek pekiştirdiğini görürüz.
rak ödev yapmaya başlamas
Örnekte öğretmen, öğrencilerini ilk başta her söz
B) Bir öğrencinin 7. ve 8. snfta aldğ fen ve tek-
alşlarnda, en sonda ise amaca uygun olarak ko-
noloji dersinde başarsz olduğu için 9. snfta
nuyla ilgili söz aldklarnda ödüllendirmektedir. Bu
alacağ fizik ve kimya derslerinde de başarsz
da öğretmenin kademeli yaklaştrma yöntemini uy-
olacağna inanmas
guladğn göstermektedir.
C) Türkçe dersinde yazdğ şiir nedeniyle öğretme-
ninden övgü alan bir öğrencinin şiire ilgi duyma- (Cevap E)
s ve şiir yazmaya devam etmesi
D) Geometri dersinden hoşlanan bir öğrencinin
analitik geometri dersine de ilgi duymas
79. Anne ve babas sk sk tartşan bir öğrenci, evdeki
E) Fizik dersinde açğn kapatmak için çok çalşan
huzursuzluk ortamndan kaçnmak için dersler bit-
bir öğrencinin kimya dersindeki konular daha
tikten sonra çeşitli bahaneler üreterek okulda kalma
kolay öğrenmesi
süresini uzatr.
Öğrencinin bu davranş aşağdakilerden hangi-
Çözüm
siyle açklanabilir?
Edimsel koşullanmaya göre davranş, ortaya çkar-
dğ sonuçtan etkilenir. Yani davranşn ortaya ç- A) Duyarllaşma
kardğ sonuç olumlu ise davranş pekiştirilmiş olur B) Psikolojik tepkisellik
YAYINCILIK
Akademi

ve devam eder. C) Davranşta kontrast

Sorunun C seçeneğini incelediğimizde, öğrenci şiir D) Öğrenilmiş çaresizlik
yazmş ve bu davranşndan dolay öğretmeninden
Dinamik

E) Olumsuz pekiştirme
övgü almştr, yani pekiştirilmiştir. Bu pekiştirme ne-
???

ticesinde davranş devam etmiştir. Bu durum edim-

sel koşullanmayla bir davranşn kazanlmasna ör-
nektir.
(Cevap C)
78. Öğrencilerinin snf tartşmalarna katlmalarn
ancak tartşmalarn derste işlenen konuyla snrl
kalmasn isteyen bir öğretmen, bu amaçla önce öğ-
rencilerini konuyla ilgili konuşup konuşmadklarna
bakmakszn her söz alşlarnda, snfn çoğunluğu-
nun tartşmalara katldğn gördükten sonra da sa-
dece işlenen konuyla ilgili bir şeyler söylediklerinde
ödüllendirir.
Öğretmenin öğrencilerin snf tartşmalarna ka-
tlmalarn sağlamak için kullandğ teknik aşa-
ğdakilerden hangisidir?
A) Projektif
B) Model oluşturma
C) Tepkisel koşullanma
D) Alştrma
E) Kademeli yaklaşma
Çözüm
Soruda anlatlan örnek olayda, olumsuz bir durum-
dan kaçnma söz konusudur. Öğrenci okulda kalma
süresini uzatarak evdeki huzursuz ortamdan uzak-
laşmştr. Yani öğrenci, kendisi için olumsuz olan
uyarcy ortamdan belli süreliğine de olsa kaldr-
mştr. Bu durum ise olumsuz pekiştirmeye örnektir.
Burada öğrencinin huzurlu olmay isteme davranş
olumsuz pekişmiştir.
(Cevap E)
80. “Yllardr piyango bileti alyorum. Çevremdeki her-
kese az ya da çok bir ikramiye çkt. Bana bir kez
olsun amorti bile çkmad. Artk bilet almayacağm.”
Örnekteki kişinin kendisine amorti bile çkmad-
ğ gerekçesiyle bilet almaktan vazgeçmesi bir
davranşn sürdürülmesinde aşağdakilerden
hangisinin önemli bir rol oynadğn göstermek-
tedir?
A) Pekiştirme B) Şans
C) Alşkanlk D) Genelleme
E) Ayrt etme

28
2010 KPSS Sorular
Çözüm
Anlatlan durumda bireyin piyango bileti alma dav-
ranş pekişmediği için sönmüştür. Edimsel koşul-
lanmaya göre davranşn devamllğ, davranş so-
nucunda ortaya çkan olumlu duruma (pekiştirme)
bağldr. Bireyin bilet alma davranşnn devam et-
memesi, o davranşn pekiştirilmemesinden kaynak-
lanmaktadr.
(Cevap A)
81. Bir otomobil tamir ustas, çrak olarak işe başlayan
Dinamik Akademi
bir genci teşvik etmek amacyla bir şeyler öğrenmek
için gösterdiği her çabay aferin diyerek pekiştirmiş
ve başlangçta her aferin deyişinden sonra çrağn
öğrenme gayretinin biraz daha arttğn gözlemiştir.
Ancak bir süre sonra usta, aferin demesinin çrağ
ilk günlerdeki kadar gayrete getirmediğini fark et-
miştir.
Ustann övgüsünün çrağ gayrete getirme işle-
vinin bir süre sonra azalmasnn nedeni aşağ-
dakilerden hangisidir?
A) Çrak, neyi iyi neyi kötü yaptğn kendisi değer-
lendirebilecek duruma gelmiştir.
B) Çrağn ustasna duyduğu sevgide azalma ol-
muştur.
C) Öğrenme davranş koşulsuz uyarc tarafndan
izlenmediği için sönmeye başlamştr.
D) Uyarc ile tepki arasndaki bağlant kopmuştur.
E) Alşma nedeniyle övgünün pekiştirici değeri
azalmştr.
Çözüm
Otomobil tamir ustasnn, çrağn her çabasna
aferin demesi, bir süre sonra çrağn “aferin”
pekiştirecine alşmasna ve bu pekiştirecin çrak
üzerindeki etkisini yitirmesine neden olur. Bu duru-
ma en uygun ifade E seçeneğinde verilmiştir.
(Cevap E)
29
82. Bir öğretmen ders srasnda konuşarak snfn
düzenini bozan bir öğrencisinin bu davranşn bas-
trmak için onu snftan çkararak cezalandrmştr.
Ancak öğretmenin beklentisinin aksine öğrencinin
derste konuşma davranş artmştr.
Bu örnek, öğretmenlerin cezay bir davranş
kontrol tekniği olarak kullanrken aşağdakiler-
den hangisini dikkate almalar gerektiğine işaret
etmektedir?
A) Birinci tip cezann daha etkili olabileceği durum-
larda ikinci tip cezann kullanlmamas gerekti-
ğini
B) Ceza olarak niteledikleri bir eylemin öğrenci için
aslnda bir pekiştireç işlevi görüp görmediğini
C) Cezann yaplan davranşla orantl olmas ge-
rektiğini
D) Nasihat edilmeden uygulanan bir cezann etki-
sinin snrl olabileceğini
E) Uygulanan cezann şiddetinin her seferinde art-
rlmas gerektiğini
Çözüm
Eğitimde ceza ve pekiştirme işlemleri yaplrken,
öğrenci özellikleri dikkate alnmaldr. Çünkü öğret-
menler tarafndan verilen baz cezalar, öğrenci için
pekiştireç niteliği taşyabilir. Verilen örnekte öğrenci
derse ilgisiz olduğu için başka şeylerle ilgilenmek-
tedir. Öğretmenin öğrenciyi dşar çkarma davran-
ş ise zaten derse ilgisi olmayan öğrencinin istediği
bir durumdur ve pekiştirici etki yapar. Dolaysyla
öğrenci bundan sonra dşar çkarlmak için daha
çok konuşacaktr.
(Cevap B)
83. Bir sürücü trafikte kendi aracn skştran başka bir
araç sürücüsüne korna çalarak küfür etmiştir. Bu s-
rada araçta bulunan üç yaşndaki kz bu olaya ta-
nk olmuştur. Daha sonra babasnn her korna çal-
şnda kz küfür etmiştir.
Bu örnekte korna sesi küçük kzn küfür etme
davranşn kontrol eden ne tür bir uyarcdr?
A) Pekiştirici B) İtici
C) Koşulsuz D) Ayrt edici
E) Özendirici
 2010 KPSS Sorular

Çözüm
Küçük kzn küfür etme davranş, sadece babas
kornaya bastğnda ortaya çkmaktadr. Dolaysyla
korna uyarcs, küçük kzn küfür etme davranşn
kontrol eden ayrt edici uyarcdr.
(Cevap D)
Çözüm
Edimsel koşullanmaya göre, bir davranşn devam
etmesi için o davranşn pekiştirilmesi gerekir. Dav-
ranş bir süre yeteri kadar pekiştirilmezse sönme
sürecine girer. Ancak bir süre sonra bu davranş
sönme sürecine girmiş bile olsa (sönmeye yüz tutsa
bile) pekiştirildiğinde tekrar ortaya çkar.

84. İşine giderken kullandğ yolda tamirat başlamas (Cevap D)

nedeniyle bir hafta boyunca daha uzun olan bir
başka yolu kullanmak zorunda olan bir sürücü, ta-
mirat bittiği hâlde uzun yolu kullanmaya devam etti-
ğini fark etmiştir.
Sürücünün uzun yolu kullanmaya devam etmesi
aşağdakilerden hangisiyle açklanabilir?

A) Duyarllk kazanma
B) Alşkanlk kazanma (oluşmas)
C) İkinci derece koşullanma
D) Gizil öğrenme
E) Olumsuz öğrenme
86. Evde istediklerini ağlayarak yaptrabilen bir çocuk,
Çözüm okula başladktan sonra ksa bir süre içinde ayn
davranşn işe yaramadğn öğrenir ve okulda iste-
Baz davranşlarn kazanlmasnda “tekrar” etkili bir
YAYINCILIK
Akademi

diklerini ağlayarak yaptrmaktan vazgeçer. Buna

yöntemdir. Tekrar edilen davranşlar bir süre sonra karşn evde ağlayarak istediklerini yaptrmaya ça-
bireyde alşkanlğa neden olabilir. lşma sklğnda bir artma görülür.
Dinamik

Soruda verilen örnekte de birey, bir hafta boyunca

Çocuğun evde isteklerini ağlayarak yaptrmaya
uzun yolu kullanma davranşn tekrarlamş ve alş-
???

çalşmasnn sklğndaki artş aşağdakilerden

kanlk kazanmştr.
hangisiyle açklanabilir?
(Cevap B)

85. Antrenmanlarda son derece gayretli bir şekilde
çalştğ hâlde teknik direktörü tarafndan maçlarda
oynatlmayan bir futbolcu antrenmanlarda giderek
daha az çalşr hâle gelmiş ancak teknik direktörün
kendisini bir maçta oynatmasnn ardndan antren-
manlarda tekrar ayn gayretle çalşmaya başlamş-
tr.
Yukarda verilen örneğe dayanarak aşağdaki
sonuçlardan hangisine varlabilir?
A) Bir davranşn devamnn sağlanmasnda sürek-
li pekiştirme aralkl pekiştirmeden daha etkilidir.
B) Sönen bir davranş pekiştirilmese de kendiliğin-
den geri gelebilir.
C) Bir bireyin güdülenme düzeyini artrmak için ön-
ce onu engellemek yaraldr.
D) Sönmeye yüz tutan bir davranşn yeniden gös-
terilmesi için birkaç kez pekiştirilmesi yeterli
olabilir.
E) Davranşlarnn pekiştireçle sonuçlanmamas bi-
reyde olumsuz duygularn oluşmasna yol açar.
A) Davranşta kontrast
B) Snama-yanlma
C) İkinci derece koşullama
D) Sezgisel öğrenme
E) Psikolojik tepkisellik
Çözüm
Çocuk, evde istediklerini ağlayarak yaptrabilme
davranşn genelleyerek okulda da sürdürmek is-
temiştir. Ancak okulda, ağlayarak istediklerini yapt-
ramamştr. Ancak evde istediklerini ağlayarak yap-
trma davranş artarak devam etmiştir. Buna göre
ayrt edici uyarc tarafndan kontrol edilen istedikle-
rini ağlayarak yaptrma davranş, evde pekiştirilmiş
daha sk sergilenmeye başlamştr.
Ayrt edici uyaran tarafndan kontrol edilen bir dav-
ranşn pekiştirilmesi durumunda davranşta artma,
pekiştirilmemesi durumunda davranşn yaplma
sklğnda azalma görülmesine, davranşta kontrast
denir.
(Cevap A)

30
2010 KPSS Sorular

87. Bir ilköğretim okulunun hentbol takmn çalştran

beden eğitimi öğretmeni oyuncularn sürekli olarak Çözüm
top oynamak istediklerini, dayankllklarn artracak Organizma tarafndan ortaya konulan davranşn
diğer çalşmalar yapmaktan kaçndklarn fark ayrt edici uyarc tarafndan kontrol edildiğinin en
eder.
belirgin göstergesi, davranşn sadece o ayrt edici
Bu beden eğitimi öğretmeninin oyuncularna uyarcya karş sergilenmesidir.
dayankllk artrma çalşmalarna katlma alş-
D seçeneğinde verilen ifadede Ahmet, saçn dü-
kanlğn kazandrmak için başvurabileceği aşa-
zeltme davranşn sadece fotoğraf çekme uyarc-
ğdaki yollardan hangisinin en az etkili olmas sna karş sergilemektedir.
beklenir?
(Cevap D)
A) Oyuncularna dayankllklarn artracak çalş-
malar yaptklar taktirde top oynamalarna izin
vereceğini söylemesi
89. Bir fen ve teknoloji öğretmeni laboratuvar dersi
B) Dayankllk artrmaya yönelik çalşmalara ka-
bitiminde öğrencilerin laboratuvar temiz brakmala-
tlmayanlara normal olarak yaplandan daha
rn istemiş ancak öğrenciler temizlik yapmaktan
fazla dayankllk çalşmas yaptrmas
hoşlanmadklar için temizlikten kaçmşlardr. Bu-
C) Oyuncularna dayankllk çalşmas yapmalar-
nun üzerine öğretmen de temizliği yaptrmak için
nn ileride kendilerine sağlayacağ yararlar an-
masasn temizleyen öğrencilerin bir sonraki tenef-
latmas
füse çkabileceğini söylemiştir.
D) Dayankllk artrma çalşmalarn düzenli olarak
Bu öğretmen öğrencilerin masalar temizlemele-
yapan oyuncularna daha fazla top oynama izni
rini sağlamak için aşağdakilerden hangisini kul-
vermesi
lanmaktadr?
E) Dayankllk artrma çalşmalarna katlmayanlar
Dinamik Akademi

maçta oynatmayacağn söylemesi A) Tepkisel davranş

B) Olumsuz pekiştirme
Çözüm
C) Sistematik uzaklaşma
Soruda verilen seçenekleri incelediğimizde A seçe- D) Kademeli yaklaşma
neğinde Premack ilkesinin kullanldğn, D seçene- E) Premack ilkesi
ğinde olumlu pekiştirme yapldğn, E seçeneğinde
ise ikinci tür cezann uygulandğn görmekteyiz.
Çözüm
B seçeneğinde anlatlan durum eğitim bilimleri
ilkelerine ters düşmekle beraber; C seçeneğinde Fen ve teknoloji öğretmeninin az tercih edilen labo-
verilen “söylemek, nasihat etmek, tavsiyede bulun- ratuar temizleme davranşn öğrencilere kazan-
mak” davranş kazandrmada KPSS literatüründeki drmak için öğrenciler tarafndan daha çok tercih
genel eğilime göre en etkisiz yöntemdir. edilen teneffüse çkma davranşn pekiştireç olarak
kullanmas, onun Premack İlkesi’ni kullandğn gös-
(Cevap C) terir.
(Cevap E)
88. Aşağdaki örneklerin hangisinde bir davranşn
ayrt edici uyarc tarafndan kontrol edilmesi
söz konusudur? 90. Gürültü yapmadan ders dinlemeyi öğrenmelerini
sağlamak amacyla öğrencilerine sessiz bir bi-
A) Mehmet test usulü yaplan snavlarda daha ba- çimde oturduklar her on dakika sonrasnda
şarl olmaktadr. ödül veren bir ilköğretim 1. snf öğretmeni aşa-
ğdaki pekiştirme tarifelerinden hangisini kul-
B) Ayşe sinemadan çok tiyatroya gitmeyi tercih
lanmaktadr?
etmektedir.
C) Ali kedilerden çok köpekleri sevmektedir. A) Sabit oranl
D) Ahmet ne zaman fotoğraf çekilecek olsa saçn B) Sürekli
düzeltmektedir.
C) Sabit zamanl
E) Soner erken kalktğnda kendisini daha dinç
D) Değişken aralkl
hissetmektedir.
E) Değişken oranl

31
 2010 KPSS Sorular

Çözüm
Öğretmenin, gürültü yapmadan geçirdikleri “her 10
dakika” için öğrencilerini ödüllendirmesi, sabit za-
manl / aralkl pekiştirme tarifesini uyguladğn
göstermektedir. Çünkü pekiştirme işleminin tekrar-
nn gerçekleşmesi için 10 dakika geçmesi gerek-
mektedir.
(Cevap C)
Çözüm
Ablasnn trnaklar kesilirken cannn yandğn
görmesi, Ali’nin de kendi cannn yanacağn düşü-
nüp korkmas dolayl duygusallkla açklanabilecek
bir davranştr. Dolaylk duygusallk ise dolayl öğ-
renmenin bir başka çeşididir.
(Cevap B)

93. Bir öğretmen, kznn 23 Nisan törenlerinde okuya-

cağ şiiri daha çabuk öğrenmesine nasl yardmc
olabileceğini soran bir anneye, kzna şiiri yüksek
sesle okutmasn ve hata yaptğ zaman hemen ona
91. “Kr atn yannda duran ya huyundan ya suyundan” yaptğ hatann ne olduğunu söylemesini tavsiye
özdeyişi aşağdaki kuramlardan hangisinin ço- eder.
cuklarn yeni davranşlar nasl edindiklerine
ilişkin açklamalarn desteklemektedir? Öğretmen yaptğ bu tavsiyeyle sözel bir mal-
zemenin öğrenilmesini kolaylaştran aşağdaki
A) Gestalt öğrenme süreçlerin hangisinden yararlanmasn amaçla-
maktadr?
B) Sosyal öğrenme
C) Tepkisel koşullama A) Sonuçlar hakknda bilgi edinme
D) Edimsel koşullama B) Pekiştirme
YAYINCILIK
Akademi

E) Bilişsel öğrenme C) Parçalara bölerek öğrenme

D) Anlamsal basamaklar dizisi oluşturma
Çözüm
E) Olumlu aktarma
Dinamik

Kr atn yannda duran ya huyundan ya suyundan

???

özdeyişinin sözlük anlam “Kişi arkadaşlk ettiği Çözüm

kimseden etkilenir.” olarak açklanmaktadr.
Kişinin ailesi, arkadaşlar veya yakn çevresinden
etkilenerek edindiği davranşlar sosyal öğrenme ile
açklanr.
(Cevap B)
Öğretmenin, öğrencinin annesine yaptğ tavsiye,
Skinner’in ortaya attğ programl öğretimin ilkele-
rinden olan “annda dönüt – düzeltme” ilkesine da-
yanarak yaplmş bir tavsiyedir.
Öğrenci bu sayede yaptğ davranşn sonucu hak-
knda bilgi edinecek ve annda düzeltme şansn
bulacaktr.
(Cevap A)

92. Ablasnn trnağ kesilirken cannn yandğna tank

olan Ali, sra kendisine geldiğinde trnağn kestir-
memek için uzun süre direnmiştir.
Cannn yanacağn düşünerek Ali’nin trnağn
kestirmemeye direnmesi aşağdaki kavramlar-
dan hangisiyle açklanabilir?
94. Öğrencilerinden İstiklal Marş’nn tüm ktalarn
ezberlemelerini isteyen bir öğretmenin onlara
tavsiye edebileceği en uygun çalşma stratejisi
aşağdakilerden hangisidir?

A) II. tip ceza A) Aralksz çalşma

B) Dolayl öğrenme B) Toplu çalşma
C) Gölgeleme C) Bütün-parça-bütün
D) Olumsuz pekiştireç D) Parça-bütün-parça
E) Tepki genellemesi E) Tümdengelim

32
2010 KPSS Sorular
Çözüm
İstiklâl Marş gibi uzun bir metni ezberleyebilmek
için öncelikle metnin bütününe ilişkin zihinde bir
şema oluşturulmaldr. Yani metin zihinde anlaml
bir bütün halinde yer almaldr. Daha sonra metin
küçük parçalara bölünerek belli bir sra ile ve ilk
başta zihinde oluşturulan bütünle uyumlu şekilde
ezberlenmelidir. En son olarak parçalar birleştirilip
metnin tamam okunmaldr. Yani uzun bir metni
ezberlemede izlenecek yol bütün – parça – bütün
olmaldr.
(Cevap C)
95. Ders kitaplarnda baz cümlelerin altnn çizilmesi
veya koyu ya da italik harflerle yazlmas bu cümle-
nin önemli olduğuna işaret etmenin yan sra öğre-
nilmesini de kolaylaştrmaktadr.
Ders kitaplarnda alt çizilen, koyu ya da italik
harflerle yazlan cümlelerin daha kolay öğrenil-
meleri, öğrenilecek malzemeye ilişkin aşağdaki
özelliklerden hangisiyle ilgilidir?
97. Öğretmenlerin, genellikle öğrencilerine snav
A) Kavramsal kategori
Dinamik Akademi
B) Çağrşmsal anlam
C) Kavramsal benzerlik
D) Örgütlülük
E) Algsal ayrt edilebilirlik
Çözüm
Bir öğrenme malzemesinin öğrenilmesini kolaylaşt-
ran etkenlerden biri de onun algsal ayrt edilebilirli-
ğinin yüksek olmasdr. Algsal ayrt edilebilirlik, öğ-
renme malzemesini diğer ögelerden ayrştrarak
daha kolay alglanmasn sağlayan etkendir. Ders
kitaplarnda koyu, italik vb. şekilde diğer öğrenme
malzemelerinden farkl sunulan öğrenme malzeme-
lerinin algsal ayrt edilebilirliği yüksektir.
(Cevap E)
96. Sözel bir içerik, aşağdakilerden hangisine sa-
hip olursa öğrenilmesi zorlaşr?
A) Çok sayda çağrşmsal anlam içermesi
B) Algsal ayrt edilebilirliğinin düşük olmas
C) Sk kullanlmas
D) Birden fazla duyuya hitap etmesi
E) Kavramsal kategoriler hâlinde örgütlenmiş ol-
mas
33
Çözüm
95. sorunun çözümünde de belirttiğimiz gibi algsal
ayrt edilebilirliğin yüksek olmas, öğrenme malze-
mesinin öğrenilmesini kolaylaştrr. Algsal ayrt edi-
lebilirliğin düşük olmas ise öğrenme malzemesinin
öğrenilmesini zorlaştrr.
(Cevap B)
öncesinde yoğun bir biçimde çalşma yerine
dönem boyunca günde bir iki saat çalşmalarn
tavsiye etmelerinin temel nedeni aşağdakiler-
den hangisidir?
A) Aralkl öğrenme stratejisinin öğrencinin güdü-
lenme düzeyini artrmas
B) Toplu öğrenme stratejisinde olumlu aktarmann
daha güç gerçekleşmesi
C) Toplu öğrenme stratejisinde öğrencinin çalşma
hzn kendi kapasitesine göre düzenlemesinin
mümkün olmamas
D) Aralkl öğrenme stratejisiyle öğrenilen bilgilerin
daha sağlam ve kalc olmas
E) Aralkl öğrenme stratejisinin öğrenciye ne ölçü-
de doğru öğrendiği hakknda dönüt alma olana-
ğ tanmas
Çözüm
Öğrenenin, öğrenmeye ayrdğ zaman, öğrenmeyi
etkileyen faktörlerden biridir. Öğrenmeye ayrlan
zaman, belli aralklara bölünmüşse aralkl çalşma,
tek bir zaman dilimine sğdrlmşsa toplu çalşma
adn alr. Soruda öğretmen, öğrencilerine aralkl
çalşmay tavsiye etmektedir. Bunun temel sebebi
ise aralkl öğrenme stratejisiyle öğrenilen bilgilerin
daha kalc ve sağlam olmasdr.
(Cevap D)
 2010 KPSS Sorular

98. Bir İngilizce öğretmeni kelime öğrenmede güçlük

çektiğinden yaknan bir öğrencisine öğrenmesi ge- Çözüm
reken her kelimeyi geçmişte yaşadğ bir olayla iliş- Soruda verilen metin incelendiğinde Emre’nin zil
kilendirmesini tavsiye eder.
çaldktan sonra dşar çkabileceğini öğrendiği gö-
Öğretmen bu tavsiyeyi yaparken öğrencisinin rülmektedir. Ancak bu öğrenmenin öncesinde Em-
sözel bir malzemenin öğrenilmesini kolaylaşt- re, bir takmn denemeler yapmş ve bu denemeleri
ran aşağdaki özelliklerin hangisinden yararla- pekiştirilmediği için tekrar göstermemiştir. Böylece
nacağn düşünmüştür? Emre, zil çalmadan dşar çkamayacağn öğren-
miştir. Emre’nin pekiştirilen davranş öğrenip, pe-
A) Çağrşmsal anlam kiştirilmeyen davranşlar elemesi edimsel koşul-
B) Kavramsal anlam lanmaya örnektir.
C) Kavram kategorileri (Cevap C)
D) Çağrşmsal basamaklar
E) Kavramsal benzerlik

Çözüm
Öğrenilecek malzemenin, önceki bilgi birikimiyle
ilgili olmas öğrenmeyi kolaylaştrr. Soruda, öğret-
menin tavsiyesi de öğrencilerin İngilizce kelimeleri
önceki yaşantlaryla ilişkilendirmeleri yönündedir.
Bu durum da öğrenmeyi etkileyen faktörlerden biri
olan anlamsal çağrşm ya da çağrşmsal anlam ile
ilgilidir.
YAYINCILIK
Akademi

(Cevap A)
Dinamik
???

100.Ev işi yaparken bir yandan yüksek sesle ders

99. Okula yeni başlayan Emre derste can skldğ için
dşarya çkmak ister ancak öğretmeni izin vermez.
Bunun üzerine Emre önce ağlama, tepinme gibi
davranşlar sergiler, sonuç alamaynca srayla has-
taym, tuvalete gitmem gerek gibi bahaneler öne
sürerek dersten dşar çkmaya çalşr ancak başa-
rl olamaz. Dersin bittiğine işaret eden zil çaldktan
sonra öğretmeninin “Şimdi dşar çkabilirsin.” de-
mesi üzerine Emre zil çalmadan dşar çkamaya-
cağn öğrenir.
Emre’nin zil çalmadan dersten çkamayacağn
öğrenmesi hangi yolla gerçekleşmiştir?
A) İşaret öğrenme
B) Tepkisel koşullama
C) Edimsel koşullama
D) Sosyal öğrenme
E) Gizil öğrenme
çalşan psikoloji öğrencisi kznn söylediklerini işi-
ten bir ev hanm, birkaç gün sonra izlediği bir ya-
rşma programnda sorulan “Tepkisel koşullanma ile
şu isimlerden hangisini eşleştirirsiniz?” sorusuna
doğru yant verdiğini fark ederek şaşrmştr.
Ev hanmnn yarşma sorusuna doğru yant
vermesi aşağdakilerden hangisiyle açklanabi-
lir?
A) Duyarllaşma
B) Kendini gerçekleştiren kehanet
C) Algda seçicilik
D) Kavrama yoluyla öğrenme
E) Gizil öğrenme
Çözüm
Soruda ev hanmnn farknda olmadan, bir çaba
sarfetmeden tepkisel koşullanma ile ilgili isimleri öğ-
renmesi söz konusudur. Bu tür öğrenmeler gizil / ör-
tük öğrenmelerdir.
(Cevap E)

34
2010 KPSS Sorular
101.Bir üniversitenin su ürünleri bölümünde öğrenim
gören Pelin aldğ bir derste balk isimlerinin önce
İngilizce karşlklarn, daha sonra ayn balk isimle-
rinin Latince karşlklarn öğrenir. Öğretmen derste
balk resimlerinin olduğu slaytlar göstererek öğren-
cilerinden balklarn Latince isimlerini söylemelerini
ister. Pelin çoğu balk türünün Latince ismini söyler-
ken bazlarn karştrr, İngilizce karşlklarn söy-
ler.
Pelin’in baz balk türlerinin Latince karşlklarn
söyleyememesi aşağdakilerden hangisiyle en
iyi açklanabilir?
A) Bellek izlerinin bozulmas
B) İleri doğru ket vurma
C) Güdüsel unutma
D) Olumsuz aktarma
E) Srasal bağmllk
Çözüm
Pelin balk isimlerinin önce İngilizce karşlklarn,
sonra ise ayn balk isimlerinin Latince karşlklarn
öğrenmiştir. Öğretmen derste balk isimlerinin La-
tince karşlklarn sorduğunda Pelin baz balk isim-
Dinamik Akademi
lerinin daha önce öğrendiği İngilizce karşlklarn
söylemiştir. Yani Pelin’in önceki öğrenmeleri (İngi-
lizce karşlk), sonraki öğrenmelerini (Latince karş-
lk) unutturmuştur. Bu durum ileri doğru ket vurma
olarak adlandrlr.
(Cevap B)
102.Hac Bektaş-i Veli’nin “Biz dile ve söze değil, öze
ve hâle bakarz. Özünle, gözünle, sözünle ve işinle
ol.” sözü, insancl yaklaşma göre aşağdaki kav-
ramlardan en çok hangisiyle açklanabilir?
A) Tutarllk
B) Empati
C) Kendini gerçekleştirme
D) Başarl kimlik
E) Psikolojik sağlamlk
35
Çözüm
Kendini gerçekleştirme insan bir bütün olarak ele
alr. Kavram tam bir açklğa henüz kavuşmamş
olmakla birlikte Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisinin
en üst basamağnda yer almştr. İnsan davranşna
yön veren ana güdü olarak görülmüştür. Rogers,
kendini gerçekleştirme kavram ile ayn anlama ge-
len 'tam verimlilik' kavramn kullanmştr. Kendini
gerçekleştirme insancl psikologlara göre insan dav-
ranşna yön veren temel güdüdür. İnsan bir bütün
olarak ele almay gerektirir ve bir süreç olarak ifade
edilmiştir. Yaşam boyu devam eden kendini gerçek-
leştirme süreninde bulunan bireyler çağdaş insanda
bulunmas gereken özelliklere sahiptir. Kendini ger-
çekleştirme sürecinde olan bireyler kendisi ve çev-
resindeki insanlar hakknda olumlu düşüncelere sa-
hiptirler, insan değerlerine saygl ve onlar geliştiri-
cidirler, geçmişten çok geleceğe dönüktür ve kim
olacağ konusunda tutarldrlar.
(Cevap B)
103.İnsancl yaklaşma göre, bireyin içinden ya da
çevreden gelen her türlü uyaran çarptmadan alg-
lamasna, böylelikle kendisini anlayp tanmasna
“yaşantlara açk olma”, çarptarak alglamasna ise
“yaşantlara kapal olma” denilmektedir.
Buna göre, aşağdakilerden hangisini söyleyen
bir kişi “yaşantlara kapal” olarak tanmlanabilir?
A) Canm sklnca çarşya çkarm.
B) Ben hiçbir şeyden korkmam.
C) Diğer işleri değil de bu işi senin kadar iyi yapa-
mam.
D) Onu gördüğümde öfkeme hâkim olmaya çalş-
yorum.
E) Çok iyi hazrlansam snavda kayglanmayabili-
rim.
Çözüm
“Ben hiçbir şeyden korkmam” diyen kişi karşlaştğ
olaylar ve gelebilecek tehlikeleri zararsz olarak ni-
telendirdiğinden, çarptarak alglama söz konusu-
dur. Bu ifade gerçekçi ve tutarl bir anlayş değildir.
Bundan dolay bu kişi yaşantlara kapal olarak ta-
nmlanabilir.
(Cevap B)

104.Baz anne babalar toplumun ideal kişi kavramn ve
önemli değer yarglarn dikkate alarak çocuklar
için bir umu seviyesi saptarlar. Çocuklar da bu bek-
lentilere cevap verebilmek için öz tabiatlarn yad-
smaya ve bastrmaya çalşrlar.
İnsancl psikologlarn bu durumu aşağdaki ge-
rekçelerden hangisine dayanarak eleştirmeleri
beklenir?
A) İnsann özü değişebilir.
106.Aşağdaki mesleki gelişim görevlerinden han-
B) İnsann özünde saysz özellikler bulunur.
C) İnsanlarn özleri birbirinden farkldr.
D) İnsann özü aslnda iyidir.
E) İnsann özündeki istenmedik özellikler köreltile-
bilir.
Çözüm
Bireysel farkllklar dikkate alndğnda her bireyi
belirli şekiller içine sokmak yanlş olacaktr. Ailele-
rinde çocuklarnn özelliklerini ve isteklerini önem-
semeden istenilen kişi olmalarna karşlk çocukla-
rn gösterdikleri çabalara karş insancl psikologlarn
eleştirilerinin en temel dayanağ insanlarn özleri
birbirinden farkldr olur. Bundan dolay doğru cevap
YAYINCILIK
Akademi
C seçeneğidir.
(Cevap C)
Dinamik
???
107.Fen lisesini bu yl kazanp farkl bir ilde öğrenim
105.Lise 2. snfta fen bilimlerini seçen öğrencilerin
fen ilgisine ilişkin gözlenen aşağdaki durumlar-
dan hangisi, “İlgiler geçirilen yaşantlarla artar.” il-
kesini kesinlikle destekler?
A) 2. snftaki fen ilgisi ve genel başar puanlar
arasndaki korelasyonun, 1. snftakinden yük-
sek olmas
B) 2. snfta fen alann seçen öğrencilerin 1. snf-
taki genel başar puanlarnn, 2. snfta fen ala-
nn seçmeyenlerinkinden yüksek olmas
C) 2. snfta fen alanndaki öğrencilerin 1. ve 2. s-
nftaki fen ilgisi ve genel başar puanlar arasn-
daki korelasyonun ayn kalmasna karşn, diğer
alanlar seçenlerde düşmesi
D) 2. snfta fen alann seçen öğrencilerin fen
derslerindeki puanlarnn, 1. snftaki fen dersleri
puanlarndan yüksek olmas
E) 2. snfta fen ilgisi ölçeğinden alnan puanlarn
1. snfta alnanlardan yüksek olmas
36
2010 KPSS Sorular
Çözüm
Soruda “ilgilerin geçirilen yaşantlarla artar” ilkesinin
kesin desteği istendiğinden uygulamada bir ilgi öl-
çeğinin olmas gerekir. İlkenin desteklenmesi için
başarnn ya da ilgiyle başar ilişkisinin değil sadece
öğrencilerin ilgilerin zaman geçtikçe artmas bekle-
nir.
(Cevap E)
gisi bir kimsenin kendini kabulüyle yakndan il-
gilidir?
A) Üst okullara giriş koşullarn inceleme
B) İlgi duyulan meslekleri inceleme
C) Meslek değerleri geliştirme
D) Erişilebilir meslek hedefleri belirleme
E) Meslek hedefleriyle ilgili faaliyetlere yönelme
Çözüm
Mesleki gelişimde kişinin kendini kabulü o meslekle
ilgili neler yapabileceğinin saptanmasyla mümkün
olabilir. Bundan dolay erişebilir meslek hedeflerini
belirleme bir kimsenin kendini kabulüyle yakndan
ilgilidir.
(Cevap D)
görmeye başlayan bir öğrenci snf rehber öğretme-
nine “Okulda yeniyim, hiç arkadaşm yok. Oysa
geldiğim yerde pek çok arkadaşm vard. Burada
herkes yeni ve birbirine yabanc. Halamlarda kalyo-
rum, evde yaştm yok. Kendimi çok yalnz hissedi-
yorum.” der.
Bu sözleri söyleyen bir öğrenciye yaplabilecek
en uygun yardm aşağdakilerden hangidir?
A) Psikolojik danşma almasn önerme
B) Folklor, müzik gibi ders dş faaliyetlere yönelt-
me
C) Bir yurda taşnmasn teklif etme
D) Snfndan onun için arkadaş bulmaya çalşma
E) Zamanla arkadaş edinebileceğini söyleme
Çözüm
Yalnzlktan kurtulmak isteyen bir kişi için yaplabi-
lecek en uygun öneri sosyal ortamlara girmesidir.
Metinde belirtilen kişi için en uygun sosyal ortam,
yeni arkadaşlklar edinebileceği folklor, müzik gibi
ders dş faaliyetlere yönelme olacaktr.
(Cevap B)
2010 KPSS Sorular
108.Holland’a göre bireyler kişilik tiplerine uygun mes-
lekler seçmektedirler. Holland alt kişilik tipi tanm-
lamaktadr: Gerçekçi, aydn, sosyal, gelenekçi, giri-
şimci ve artistik. Aydn tipler beden güçleri yerine
zihin güçlerini kullanmay isteyen, esnek düşünceli,
sabrl, srarc, bilimsel faaliyetlere ilgi duyan, ba-
ğmsz kimselerdir. Sosyal tipler ise başkalaryla bir
arada bulunmaktan, onlara yardm etmekten, ikna
etmekten, insanlar ve duygularn anlamaya çalş-
maktan hoşlanrlar. Her iki tipin de başarma güdüle-
ri yüksektir.
110.Rehber öğretmenin öğrenciler için planladğ
Buna göre, hem aydn hem de sosyal tip özellik-
lerini aşağdaki meslek üyelerinden hangisinde
görme olaslğ en fazladr?
A) Doktor B) Jeolog
C) Ressam D) Kimyager
E) Muhasebeci
Çözüm
Doktorlar zihinsel olarak daha fazla çalşan, bilimsel
faaliyetleri takip eden, insanlarla iç içe olmas gere-
ken, onlara yardm eden ve tedavi konusunda ikna
etmesi gereken meslek grubudur. Doktorlarn
Holland’n tanmladğ kişilik tiplerinden hem aydn
Dinamik Akademi
hem de sosyal tip özellikleri taşdğ görülebilir.
(Cevap A)
109. VE 110. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA
GÖRE CEVAPLAYINIZ.
111.İlköğretim 6. snf öğretmeni Rukiye Hanm, snfa
Devletin verdiği yardmlarla kz çocuklarnn okula
devamlarnn sağlanabildiği bir bölgede yaşayan İl-
köğretim 6. snf öğrencisi Hülya, okul rehber öğ-
retmenine, müdür yardmcsnn kendisine cinsel
tacizde bulunduğunu anlatr. Rehber öğretmen sa-
yesinde olay yargya taşnr ve ayn okulda başka
öğrencilerin de tacize uğradklar saptanr. Bunun
sonucunda Hülya ile ayn snfta öğrenim gören ba-
z kz öğrencileri, aileleri okula göndermez. Bu du-
rumu fark eden rehber öğretmen, diğer velilerde ve
öğrencilerde ayn endişelerin oluşmasn istemez.
Bu amaçla da veliler ve öğrencilerle yapacağ top-
lantlara ilişkin planlar yapar.
109.Rehber öğretmenin velilerle yapacağ görüşme-
ler rehberliğin öncelikle hangi işlevine yönelik-
tir?
A) Önleyici B) Geliştirici
C) Ayarlayc D) Tamamlayc
E) Uyum sağlayc
37
Çözüm
Rehber öğretmen diğer velilerinde istenmeyen
davranş olan kz öğrencileri okula göndermemele-
rini önlemeye yönelik bir çalşma yapacağndan, bu
görüşmeler rehberliğin önleyici işlevine yöneliktir.
(Cevap A)
toplantlar aşağdaki rehberlik çalşmalarndan
hangisiyle açklanabilir?
A) Duruma alştrma
B) Vaka incelemesi
C) Vaka konferans
D) İzleme hizmeti
E) Grup rehberliği
Çözüm
Rehber öğretmen öğrenciler için planladğ toplant-
lar grup üzerinde uygulayacağndan rehberlik ça-
lşmalarndan “grup rehberliği” kategorisine girecek-
tir.
(Cevap E)
bu yl katlan öğrencisi Kübra’nn ailesinde şiddet
gördüğünü fark eder. Okul çkşnda, Rukiye Hanm
Kübra ile konuşur ve okul rehber öğretmeniyle gö-
rüşmesini ister. Kübra ise bu konuda konuşmak is-
temez ve rehberlik servisine gitmek istemediğini
söyler.
Rukiye Hanm aşağdakilerden hangisini yapar-
sa gönüllülük ilkesine aykr davranmadan Küb-
ra’ya yardm etmiş olur?
A) Sra arkadaşna sorunu anlatr, ondan birlikte
Kübra’y ikna etmek için yardm isteyebilir.
B) Rehberlik servisine gitmezse ailesiyle konuş-
mak zorunda kalacağn söyleyebilir.
C) Rehber öğretmenden öğrenciyle görüşmesini is-
teyebilir.
D) Kübra’y rehberlik servisine götürüp rehber öğ-
retmene sorunu anlatabilir.
E) Kübra’y zorlamaz, sorununu anlatacağ ve reh-
ber öğretmenle görüşmek isteyeceği güne ka-
dar bekler.

Çözüm
Öğretmenin yaşanlan olaylar Kübra’nn sra arka-
daşna anlatmas, onu rehberlik servisine gitmek
zorunda brakmas ya da beklemesi istenilen dav-
ranşlar değildir. Rehberlikte bireyin isteği ve kendi
rzasyla yardm istemesi önceliklidir. Kendini yar-
dma kapatan bir bireye zorlasanz da yardm ede-
bilmeniz pek mümkün olmaz. Ya da bireyin bünye-
sinde derin yaralar açar. Bu tür durumlarda rehber
öğretmenlerin skntl öğrencilere ulaşmalar çok
daha rahat olmaktadr. Bu durumda da öğretmenin
yapacağ en uygun davranş rehber öğretmenden
yardm istemesidir.
(Cevap C)
YAYINCILIK
Dinamik Akademi
112.Aşağdaki sorulardan hangisi bir öğrencinin
duygularndan söz etmesini sağlamada en etki-
???
lidir?
A) Annene karş hissettiğin bu duygularn sence
kaynağ nedir?
B) Sen bu durum karşsnda neler hissediyorsun?
C) Bu duygularn seni nasl yprattğnn farknda
msn?
D) Duygularn daha uygun şekilde açklamann
yollarn düşündün mü?
E) Nasl bir hakszlğa uğradğn arkadaşnla tar-
tşmay denedin mi?
Çözüm
Öğrencinin duygularndan söz etmesini sağlamann
en etkili yolu onu yarglamadan, küçük düşürmeden
ve zor durumda brakmadan sadece fikirlerini ve
duygularn sormaktan geçer. Bunu yaparken birey
suçluluk hissetmeden rahat bir şekilde özgürce dü-
şüncelerini dile getirebilmelidir. Seçenekler arasn-
daki buna en uygun soru “Sen bu durum karşsnda
neler hissediyorsun?” sorusudur. Bundan dolay
doğru cevap B seçeneğidir.
(Cevap B)
38
2010 KPSS Sorular
113.İnsancl yaklaşm benimseyen öğretmenler,
öğrencilerinde aşağdakilerden hangisini geliş-
tirmeyi amaçlar?
A) Kendi duygularndan çok, başkalarnn duygula-
rn anlamay
B) Sosyal beklentilere uygun davranmay
C) Mutlu ve başarl olan kişileri model almay
D) Kendi duygu ve davranşlarnn sorumluluğunu
almay
E) İçgüdülerine uygun davranmay
Çözüm
İnsancl yaklaşm benimseyen öğretmenler öğren-
cilerinde sorumluluk bilincinin geliştiğini görmek is-
terler. Öğrencilerin kendi duygu ve davranşlarnn
sorumluluğunu almay geliştirmekte bu kapsamda-
dr.
(Cevap D)
114.Babam bana, annem ise ağabeyime düşkündür.
Annem ağabeyime hayrandr. Onunla çok gururla-
nr; oysa benim hiçbir başarma önem vermez.
Sanki benim varlğmn farknda değil.
Yukardaki sözleri söyleyen bir öğrenci, o anda
özellikle aşağdakilerden hangisini ifade etmeye
çalşmaktadr?
A) Babasnn sevgisinden duyduğu mutluluğu
B) Evlat ayrmndan duyduğu hoşnutsuzluğu
C) Ağabeyine duyduğu kskançlğ
D) Evde kendini yalnz ve terk edilmiş hissettiğini
E) Annesinden ilgi ve şefkat görme isteğini
Çözüm
Metindeki olaylardan bahseden bir öğrenci annesi-
nin ağabeyi ile ilgilendiği gibi kendisinin de farkna
varp ilgilenmesini istemektedir. Durumda baba ilgi-
si hoşnutluğundan, evlat ayrmndan, ağabey ks-
kançlğndan ya da yalnz hissetmeden bahsedil-
memektedir. Öğrencinin asl isteği annesinden ilgi
ve şefkat görmedir.
(Cevap E)
2010 KPSS Sorular

115.KPSS’ye hazrlanan Filiz ile arkadaş Nilgün ara-

snda şöyle bir konuşma geçer: Çözüm
Filiz: Çok çalştğm hâlde denemelerden hâlâ Öğrencinin duygu ve düşüncelerini iyi analiz edip,
istediğim puanlar alamyorum. kendini onun yerine koyduğun zaman skntnn
Nilgün: Yeterince çalşmyor olabilir misin? herhangi bir saatin kaybedilmesinden kaynaklan-
(I) Filiz: Aslnda çok çalşyorum ancak snav sra- madğ görülebilir. Bundan dolay “Dedenle aranda-
snda hiçbir şey hatrlamyorum. ki önemli bir bağ kaybetmiş gibisin” etkili bir
Nilgün: Seni anlamadğm sanma ama sen hep empatik tepkiye örnek olacaktr.
öyle söyler, sonuçlar açklandğnda da (Cevap A)
yüksek puanlar alrsn. (II)
Filiz: Beni anlamak yerine yatştrmak istiyor-
sun. (III) 117.Bir snfa uygulanan “Kimdir Bu?” tekniğinin sonuç-
Nilgün: Seni çok iyi anlyorum. (IV) lar aşağdaki tabloda verilmiştir. Tabloda öğrenci
Bence kendine de fazla yüklenme. (V) kendisini seçmişse (+), başkas tarafndan seçilmiş-
se (/) ile gösterilmiştir. İncelenen nitelikler bakmn-
Bu diyalogdaki ifadelerden hangilerinde etkili
dan öğrencinin kendisi ve diğer öğrencilerin değer-
bir empatik tepki verilmiştir?
lendirmeleri arasndaki tutarllk (/+) ise bireyin bağ-
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III daşm hâli hakknda bilgi vermektedir.
D) II ve IV E) IV ve V
Öğrenciler
Sorular
Çözüm K L M N T R

Empatik tepki görülebilmesi için bireyin karş taraf Snfta herkesle şakalaş-
gibi düşünebilmesi ve onun yerinde kendisi olarak + ///+ +
maktan hoşlanan
nasl bir tepki verebileceğinin aranmas gerekir. Di-
Dinamik Akademi

yalogda da normalde şikayet eden Filiz kendine Arkadaşlarna karş her

///+ + + /// +
böyle bir şikayet eden olursa ne yapabileceğinin zaman saygl olan
düşüncesi olarak arkadaşn sakinleştirme olarak
Snftaki en başarl kişi //+ + / //+ +
görüyor ve “Beni anlamak yerine yatştrmak istiyor-
sun” diyerek etkili bir empatik tepki veriyor. Bundan Sessizce oturan, kimseyle
dolay doğru cevap C seçeneğidir. ///+ +
konuşmayan
(Cevap C)
Snfta arkadaşlarna
// ///
zarar veren

Çabuk heyecanlanan ve
// /// /+
telaşl

Tabloya göre aşağdakilerden hangisi söylene-

mez?

116.“Rahmetli dedemden hatra kalan kol saatimi
kaybettim, moralim çok bozuk.” diyen bir öğrenci-
ye verilebilecek aşağdaki yantlardan hangisi
etkili bir empatik tepkiye örnektir?
A) Dedenle arandaki önemli bir bağ kaybetmiş gi-
bisin.
B) Bence bunu kendini derslere vererek unutabilir-
sin.
C) Paniğe kaplmadan önce saati iyice aramalsn.
D) Saati nerede, nasl kaybettiğini düşünsen iyi
olur.
E) Saatin olmaynca vakti bilemeyeceğine üzülü-
yorsun.
A) N, kendisini şakac olarak alglasa da, arkadaş-
lar şakalarn zarar verici bulmaktadr.
B) Bağdaşm düzeyi en yüksek olan öğrenci R’dir.
C) Snfn en içe kapank öğrencisi K’dir.
D) En popüler öğrenci T’dir.
E) Arkadaşlar L’yi, kendini gördüğünden farkl de-
ğerlendirmektedir.
Çözüm
Bağdaşm düzeyi en yüksek olan öğrenci R değil
K’dr. Bundan dolay doğru cevap B seçeneğidir.
(Cevap B)

39

118.Rehberlikte bireyin kendisi hakknda bilgi ver-
mesine dayal, birden fazla türde puan veren
envanterlerin kullanlmasnn temel amac aşa-
ğdakilerden hangisidir?
A) Öğrencilerin belli derslerdeki başarszlk neden-
lerini ortaya koymak
B) Öğrencilerin başar düzeylerini yaştlarnnkiyle
karşlaştrmak
C) Öğrencinin gelecekte belli bir alanda ne derece
başarl olacağn yordamak
D) Öğrencinin çeşitli nitelikleri üzerinde düşünmesi-
ni sağlamak
E) Öğrenciye yaplan rehberlik hizmetlerinin etkisini
değerlendirmek
Çözüm
Birden fazla türde puan veren envanterlerin bireyin
farkl özelliklerini ortaya koymaktadr. Bundan dola-
y doğru cevap öğrencinin çeşitli nitelikleri üzerinde
düşünmesini sağlamak yani D seçeneğinidir.
(Cevap D)
119. VE 120. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA
YAYINCILIK
Akademi
GÖRE CEVAPLAYINIZ.
Lise 1. snflarn tantm ve yönlendirme dersine gi-
Dinamik
ren Gülay Hanm yl sonunda gruba mesleki ilgi en-
vanteri uygulamş ve 1. snftaki not ortalamasna
???
ve envanter sonucuna göre Meryem’i eşit ağrlk
alanna yönlendirmiştir. Meryem ise en yakn arka-
daş saysal bölümü tercih ettiği için ve notlar da
yeterli olduğundan saysal alan tercih etmiştir. Lise
4. snfa geçtiğinde ise yeniden eşit ağrlk alann
tercih etmiş ve Gülay Hanm’a, yaz tatilinde izlediği
bir filmden sonra bankac olmann tam kendisine
göre olduğunu söylemiştir.
119.Buna göre, Meryem’le ilgili aşağdaki ifadeler-
den hangisi doğrudur?
A) Meryem meslek seçiminde aklc karar vereme-
diğinden bu karar onun yerine öğretmeni aile-
siyle birlikte almaldr.
B) Meryem başlangçta sosyal ihtiyaçlara dayal
alan seçerken son snfta kendini gerçekleştir-
me ihtiyacn ön planda tutmaktadr.
C) Meryem mesleki açdan fantezi (hayal) döne-
minde bulunduğundan farkl alanlara ilgi duy-
maktadr.
D) Meryem’in mesleki olgunluk düzeyi düşük oldu-
ğundan özdeşime dayal alan seçmektedir.
E) Meryem’in kişilik tipleri ayrştğndan lise 4’te
araştrc kişilik tipine uygun bir mesleğe yönel-
mektedir.
40
2010 KPSS Sorular
Çözüm
Meryem, mesleki yönelme konusunda eksiklikleri
bulunmaktadr. Kendi yeterliklerinden daha çok etki-
lenme durumlarndan dolay mesleki yönelimleri
olmaktadr. Bu durumda söylenebilecek en uygun
ifade “Meryem’in mesleki olgunluk düzeyi düşük ol-
duğundan özdeşime dayal alan seçmektedir.” ola-
caktr.
(Cevap D)
120.Marcia’nn kimlik statüleri düşünüldüğünde,
Meryem’in kimlik statüsü aşağdakilerden han-
gisi olabilir?
A) İpotekli
B) Askya alma (moratoryum)
C) Dağnk
D) Ters (zt)
E) Başarl
Çözüm
Marcia yaşam alanlar ve kimlik şekillenmesinin iki
boyutunu göz önünde bulundurarak dört ayr kimlik
statüsü tamamlanmştr:
1. Başarlmş Kimlik Statüsü (Achievement): Yo-
ğun bir araştrmadan sonra yukarda tanmlanan
yaşam alanlarnda kalc bağlanmalar yaplmştr.
2. Askya Alnmş Kimlik Statüsü (Moratorium):
Yoğun bir araştrma yaplmştr ama herhangi bir
bağlanma yaplmamştr.
3. İpotekli Kimlik Statüsü (Foreclosure): Hiçbir
araştrma yaplmadan yakn çevredeki otorite figür-
lerinin (ana-baba, geleneksel beklentiler) birey için
önerdiği ya da planladğ beklentileri karşlayan
bağlanmalar yaplmştr.
4. Dağnk Kimlik Statüsü (Identity Diffusion):
Ergen yoğun bir araştrma yapmş fakat hiçbir bağ-
lant gerçekleştirememiştir veya bağlant yapmak
için hiçbir araştrma yapmamştr.
Marcia’nn kimlik statülerine göre Meryem farkl ka-
rarlar vermekte, mesleki seçimde savrulmalar ya-
şamakta bundan dolay dağnk kimlik statüsü gös-
termektedir.
(Cevap C)