Clementis Romani, Homilia I

β/2-
60
ίορ .3
SJECVLUM I.
TOY EN АЛОЕ; ПАТР02 HMÛN
kahmentos
ПАПА PfíMHS
TA EÏTI2KOMENA HANTA
S. CLEMENTIS I,
PONTIFICIS ROMANI,
OPERA OMNIA,
СПИ GBSVINA, TUM DUBIA ET AUBNA, QÜM GRMCE'JN PROPRIO IDIOHATE, VEL, ОЕРШШТО
TBITÜ GRSCO, STRIACE ET LATINE TRANSUTA TANTUM EISÎANT
ET EJUS NOMINE CIRCÜUFERÜNTÜR ;
ACCEDO NT
S. BARNABE APOSTOLI EPÍSTOLA CATBOLICA, S. HERM.E PASTOR,

ET ALLS JEVl APOSTOLIGI RELIQULE. ,
ACCURANTE J.-P. MIGNE,

BlBIiIOTHEOOi OLEBI CNIVEB8/E
UTE
GURSUGM COMPLBTORUU IK SINGULOÏ SCIENTlJä BCCLBSIASTICf В AHO» BDITORK.
TOMUS SECÜNDUS.
YENEUNT DUO VOLUMINA 20 FRANCIS GALLIC 18.
EXCÜDEBATÜR ET VENIT APÜD J.-P. MIGNE EDITOREM ,

IN TIA DICTA D'AMBOISE, PROPE PORTAM LUTETLE PARISIORUM YULGO DENFER NOMINATAM,
SEU PETIT-MONTROUGE.
Щ7
ELENCHUS
AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOG TOMO П CONTINEHTUR.
S. CLEMENS I PONTIFEX ROMANÜS.

Homilías viginti. 1
Epitome de gestis S. Petri. *6
Liturgia. 60
S. BARNABAS APOSTOLUS.
Epístola catholica. 727
S.MATTHIAS APOSTOLUS.
Fragmenta. 783
S. BARTHOLOMÄUS APOSTOLUS.
Sententia brevis. 785
ANACLETUS PAPA.
Epístolas et decreta. 78!)
SANCTUS BERMAS.
Pastor. 892
ANONYMUS
Testamenta duodecim patriarcharum. 1025
ANONYMUS ALTER.
Epístola ad Diognetum. 1167
PRESBYTERI ET MACONI ACHALE.
Epístola de martyrio S Andre». 1187
Ex Tvpis MIGNE, ш IVlU-Moiiiroiig«!.

CLEMENTINA. — EPISTOLA PETRI AD JACOBUM. 26
CLEMENTIS ROMANI
QVX FERUNTLK
homilía viginti.
1- 3 ЕШГГОАН ПЕТРОГ ПРОЕ IAKOBON«. A EPISTOLA PETRI AD JACOBL'M (21).

ПЕТРОЕ IAKQBQ , тер xupíu xal етзхйтер ttjç PETRUS JACOBO , domino et sanclœ Ecclesiae
ayiaç 'ExxXrjo-iaç, \п& той tojv ôXiov Патро; , 64à episcopo, ab omnium rerum Paire, per Jesum Chri-
'IijaoG Xpie-tou, elp^vi) eît) rcavroTE *. stum, pax sit perpetuo.
I. Eiôw; us, àSsXçÉ цои, si; го xoivfl itótíiv fjpiv I- Cura sciam te, (Valer mi, ad id quod commu-
ev>p.c¿pov агайбоута яровОриос, àÇiu xal Síojxat, tüiv niter omnibus nobis conducil, alacriter festinare,
èjiûv xijpuYjjiá-iüv &í Iire¡ii¡/á o-oi [НбХоис pvr¡8£v\ tojv rog° etprecor, ut mearum praedicationum quos ad le
аяотйу è6v<Lv p.£Ta8ouvai p.f¡TE ¿pocuXip яро rcsipaç, misi libros nulli еж genlilibus Iradas, ñeque eliam
áXX' ¿¿vT'.; 5ох1|хазве\{ &\л; eupeOîj.totê айтф хата Iribuli, ante experimenlum : sed si quis probatus et
t^voyüji^v -apa5ovvai,xa0' f,vxa\Toíc'E6Sop.í¡xovTo dignus repertus fuerit, tune ipsi Iradas ; secundum
ó MioOír,? irapíSioxE toíj ~Лкч xaOíSpav айтой TOxpsi- cum modum, juila quem Moyses Sepluaginta viris
>.r('f¿3iv. Aià тойто xal ó xapô; -\c aayakelac y.í- cathedrae suae successoribiis tradidit. Idcirco euim
xpt той Seüpo 9aívETai. Tov yap aUTov oí wxvtoxtí caulionis fructus in hunc usque diem apparet.
6|mc6vcZc • Tíjc novap/îaç xaV itoXtxsíaí cuXásaouou Eamdem quippe de imitate Dei et de vitas inslilu-
xavóva, хата p.Tj8áva toötcov ВДХш; çpovElv 1) t£5v r tione normam observant omites ubicunque sint ejus
e¡ív 4 «oÀXi veuo'jsuv Грасш-; EÇoSEueîjvai 8yvr0¿v- nalionis homines; nee ullo modo possunt aliler
«sc. Ката yip t6v тсхрабоваута auxotj xaváva та sentiré, aut abripi extra viam Scripiurarum, quae
TUv rpatpüv ajúp.ipojva ' TtsipûivTai (iETafp"yO[ji!Ç£iv,
multa innuunt. Nam secundum tradilam ipsis regu-
ti 6^ tiçtuxov р.^ЕЙюстастаработЕц vapx$ тсрос' lam Scripiurarum dissona nituntur reformare, si
Tiç TUv »cpoçi]Tâiv тоХиа^рлис ciuváí- ой ïvsxsvoù- quis forte ignarus tradilionum ad prophelarum va-
6;v\ StSâtrxetv iitcTpÍ7iou<jiv, èiv p.)¡ 7tpor£pov р-аОт)'
r'a significantes voces obtorpescil. Propter quod ne-
тдЬ< SEtTaîi Tpayalç xf»¡s6ar tiià тойто itap' au- mm' docere permittunt, nisi prius quo pacto Scri-
toïç eTç в£о;, e'í v<5jxoç, p.ía eXu£ç. pturis sit utendum didicerit. Ideo apud illos est unus
Deus, una lex, spes una.
П. "Iva rt)ûv * то î(toiov ха\ тахр' Ijprtv févijTat II. Quo igilur simili modo apud nos flat ac ¡His
toïç *E6Sopvf¡xovra, <|puv à8sXçotç та; ßiSXoui p.ou Sepluaginta, nosiris fratribus libros praedicalionum
Tuv x7)puYH-i"wv бос р-Ета той ép.oíou vr]ç ауштт)С mearum pari cum rationc myslerii trade , ut in-
(iUTnjpfou, Iva* xa\ toùç pouXop.¿vou{ то ttjç 6tSa- ~ struant eos qui suscipere munus doctrina? volunt.
oTtaXfaí ávaí¿£aaflai pipoç ecoBiáCcüatv ••• 4та\ èàv Quandoquidem si ita non lit, veritalis sermo nosler
VARLE LECTIONES.
1 In Homiliarum códice BibliothecaeOtloboniana>aeque atque in cod. Cotelerii prior prooemii pars inscribi-
lur :nEp\Toup.t)îxôi84vaiTa аиутатрлта où-où tivi TUvàitOTUv iövixtöv 5:à toîi{ irapaTr¡pouvTa;, nisi quod
in cod. С 7Mpa7roiouvraç. * e!pf¡vi) еГп dedi ex conjectura, tv etpf|vrj C, ev etp-fjvj] (sic) eít¡ O. Cfr. Ep. Clem.
ab Jacobum salut. ' Lectionem ¿uoeÔveT; erui accentu duce ex O.' Exstat el in var. lect. ap.Turrianum
Pro Epittoli» pontificum ív. I, v, 23. De Turriaui códice vide , qua3 Colelerius noiavit in judicio de Cte-
meniinorum opere. ópÁEOvot idem. * ^ tuv sic conjectura librarii in marg. O, ôitb tuv id. in textu cuín C.
* 'A--JU.-SIÚ47. C, exeonject., 9Úp.fbiva id. in textu, ut O. * -tA O. ' p.á8oi C, minus recle. Qui medio
aevo codd. descripserunt, ad unum omnes iotacismum sequenies ideoque oí diphlhongum codem modo
pronunlianles ac vocalem t¡, conjunctivo cum optativo perperam misto locos numero 1ère innumerabiles
conupcriint. ' youv accessit ex O et Turr. Dcinde С post f¡p.£>v àSïXtpotî comma ponit, tolumqiie locum
ita vertit : Quo igiiur simili modo apud nos fiat nosiris [ralrrbus , ac Ulis Sepluaginta, S verba illa traxit
ad ними liniiii sequens. In О post aSsXçol; coinmate non disliiiguilur, neque anle f)p.uv. * ?va О с. Turr.
et var. led. ap. C, in cuj. textu deest. " ¿ôSiáCEiv, èfoSiaÇusi G 0. Importunuiii illud iyooiiâiv vi-
detur in textu m irrepsisse e margine, ubi notatum fuerata non incurioso lcciore, tanquam insigne verbum.
Cfr. nom. Il, 38 C.
VARIORUM NOT/E.
(21) Epht. Petri ad Jacobum. Recle observât Pho- scriptis, et ad Jacobum postulantem missis: haec vero
tius Episiolam Petri ad Jacobum periinere non posse superiore posterior est, пес de postulaiioneJacobi
ad Opus cujus initium sil, 'Eîb К'/.^рт,;, sive quod menlioncm facit, sed per earn Jacobus monelur, ut
Clemenlis nomen prafcrat. Ego vero existimo prv- praedicationes Petri a Pelro missas, cante tradat.
«eitern episiolam aliam esse ab illa Pliotio memo- Varias lectiones apposui ex Turriano Pro Epistoltê
ra<a,quoniam ilia erat de actibus Petri, a Pelro ipso pontificum lib. iv, in it. , et lib. v, cap. 23. Сот.
27 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 28
mullas in opiniones dividetiir. Porro illud non quasi A V-% оихы{ "(¿щ-гт, etc iwXXàç ууш|ло? ô xîjç àh\-
siui propliela scio, sed quod jam milium malí ipsius Oeíaj 1)\ubv Sia.ipzfH]aetai 'Лук- ТоОхобЬ oC/ iî>; тсро-
viderim. Siquidem nonnulli ex genlibus legalem <¡>í¡xt)c " uv eixEaxau.ai- аХХ' fjôi] oùtoû той хахоЗ
ineam rejecerunt prœdicalionem, inimici hominis %ty apx*)v ópeiv. Tivk? -j-apxuv àno eöväiv xo St'fe-
legi contrariant quanidam et nugacem doctrinam jwö vau.ip.ov à.Tis8ox£u.aiïav xf¡puYp.a (22).тоу^Р°"
amplcxi. Atque ha?c stiperstile me tentaverunl ali- avOpúitou avop.áv xiva xal cXuapúSrj itpo!rrixau.evot
qui, varus inlerprelationibus verba mea Iransfor- StSasxaXiav. Kal xaüxa Exi или itepiovxoç атг£хе'Р'Ч~
mare, ad eversioiiem legis ; quasi ego eliam ita eav xtveç, itotxîXatî ttoVv èpp/rjvetatî xoùç èp.oùi X<5-
sentiam, non audeain lamen libere profiled : quod ôuç ptzairfTniaxiCeiy, eiç xJ]v xoü v¿u.ou xaxáXusiv
alisil ! Id eniiii repugnare est Dei legi, a Moyse pro- ib; xal еилй 5 aùxoû oúxto uiv ypovoûvxoç, p.í) àx тгар^-
latse, et a Domino nostro testimonium liabenti de faalat; 6à xTjpusrovxoç- отер à«ehj. Tö тар xoiojxo
perpetua sua duralione : quoniam sic dixit : Caelum àvxtTcpaiweiv èsxl хф хой OeoO vójito хф Sia Мшй-
eí ferro iramibuní : iota unum aul unus apex non aíuic" ¡Vr¡9¿vxi xal uno xoü Kv/píou fjp.uv ¡хорхирт)-
prœteribit a lege «. Iliad aulem dixit, ut omnia eve- eévxi трЩс àtStou auxoû 8tap.ovi}ç, eitel oûxwçeT-
nirent. At ¡Hi nescio quo modo sensum meum com- тау. -0 0{,paràçxai $ уц яарвЛеисогтаг Ubtaêr
pertum hállenles, qua? ex me audicrunt verba, me- В ^ ^[а ^pala ob /ííj парШц аяЬ tovvójíov. ToGxo
lius me qui ea locutus sum, aggrediiintur interpre- ß £rp7¡X£Vt ЬахЬкЫа.^чтряь O! 8e oux olSarcwc
tari ; dicentes iis quos instituunt, id esse senlen- tiv È(JL0V vo5v ецв^Шиву««, oSç fjxousav i? еиюй
liara meam, quod ego ne qiiidcm cogitavi. Si au- хо>ис, ерюй xoü elnívxo? oùxoùî çpovtuwxepov, ёта-
lem me adliuc vivo talia emenliri audent, quanto x£tpoûaiv Epp.T]veÚEW,s,XáYovxs{ xoíí йтг' ai-üv xax-
magis post me ¡dem audebunt faceré, qui post me ^ои^уо^, т,0хо ébat xb èp.ov сро^цха, 8 èfû)
wunt! où8èu èvsOuafiGrjV. Et 8à èp.oG Ixutepióvxoe xoiaûxa
xoX¡A¿J5t xaxaêúSesOai , «¿вф fz p.äXXov p.sx" èp.è TOcetv oí "цех' èp.k xoXp^souatv ;
III. Ne igitur quid hujusmodi contingal , capro- Ш. "Iva ouv jxíj xotoGxóv xi Y¿VT¡xai, xoúxou Svexa
pter oravi et deprecalus sum , mearum prxdicatio- tjÇiiusa xal 18е^0т]у, xuv èp.wv xT)puYp.ax<ov aç Itceu,-
ntim qua» ad te misi volumina nemini ante pericu- фа soi ß(6Xouc p.7¡8evl p.exa6oüvai, ¡xif¡xe дилсиХы,
lum factum tradas, noque tribuli, ñeque alienígena;; pfaz iXXocúXw, яро таЕра;, àXX' eáv xiç 8ох1(лаиве1с
verum si quis post probationem dignus repertus С aîoç eúpeOí], xáxe aùxip xaxi xí]v МшОзашс " ауь>-
fuerit, lune ¡psi ex inslilulione Moysis concedas, yty âpaSoûvat, xaO' i\v xoïî 'E68o[if¡xovxa itapé-
juxta quam Septuagiiita viris qui caihedrani illius 8ыхе xotç x^v xaôéSpav adxoO TtapeiXTitfosiv ?va où-
exceperunl, dédit: ut sic lldem servent et ubique хшс xàç niaxeiç çuXâÇoiat xal Tcavxaxîj xov xîjç àXr)-
verilatis canonem tradant, cuneta interpretati ad Oeíaj xavóva тасрабшап» , epp.i¡veúovTí{ xà Tiivxa
tradilionem nostram, et ne ipsi ab iinperilia périra- ^p?)- T}]v itapáSouiv tjjxôiv, xal p.í¡ aùxol йтсо арл-
cti, ab aiiimi conjecturis in errorcm inducti, alios 6eíaí " xaxaarabp-evot, iitèxtlv хаха tt^v фих^ ато"
in eamdem perdilionis foveam adducant. Et quidem уаарш elç TtXávi]v eXxóp.evot, . SXXouç eiç xbv 6p.oiov
quae mihi videbantur, pulchre tibi significavi : quod x^ç àitmXeiaî Ычхшп piôuvov. Ka\ xi 6 piv
vero tibi placebit, Domine mi, decenler exsequere. e„0\ s¿üavxa хаХш? àif|p.avi4 soi, xb 8é act Soxoûv,
Vale. xúpt¿ ¡xou, itpeirivxojí èmx£Xet. "Epptaao.
CONTESTATIOPROIISQUILIBRUMACCIPIUNT. AUMAPTYPIA (23) ПЕР1 TflN TOT В1ВЛЮГ

1. ltaque Jacobus, leda epístola, convocavii pre- D AAMBANOi Toi .
sbyteros, cumque illis legisset, ail: necessario et I. "Avaôùçouvô Тахшбос" x*)vàici9xoXi]v, u«e-
congruenler de veritate slabilienda nosler admonuil хаХазахо xojj яреовихероис , xa\ aùxoïi àva^voùç
Petrus, ut prsedicaiioiium suarum nobis missos 1¡- I?t¡- AvaYxaíüij xal кргкбчыс тер\ tt\ç aXTjOetac
bros nemini temeré concedamus, lanlum viro bono аасраХ^еавас 6 fipixepoc Ú7:¿p.vt]iie Пехрос, ôtiui; xà;
• Marc, хш, 34; Matth. v, 18.
VARIEE LECTIONES.
" Ita О с. Tuir. ¿к ô 7rpo9f¡xi)í С " MwOaioj О. 1S êp^veueiv addunt О et Turr., dcpst in prsefa-
tionis Fragmento. ,k Pro oùSa lacuna in Fragmento. " ot om. Fragm. Tum xoXp.*trouaív O el Fragm.
с. Turr., «oifjaoustv С. ,0 МшОвео« O et Fragm. " арлвЕа? O el Fragm. " Nulla in OetFragm.
inscriptio, ñeque locus ei relictus. " Таахйбос О.
VARIORUM NOTiE.
(22) P/óacucr xfwvyua, etc. Cave tibi ab Ebio- TcrtuHianum initio Operis advenut Valenttnianos;
nismo. Сот. Porphyrium,De abttinenlia, lib. iv,cap.|5; el Vel-
(23) Дшиарплр/я. RedolPt, mea quidem senlentia, tium Valentem citatum a Seldeno turn in .Uarmo-
hujusmodi conlestatio xpityiv primorum ha;relico- rib«« Arundetltanis, p. 151, lum De'dus byrtt, с.-)S,
rum, quam illi didicerant a paganis, ct a Judajis itemque Julium Firmicum, in Prslat. lib. vu ««•
Esscnis. Videsis praeipue Irenaeum lib. i, cap. 25; theseot. Id.
*) CLEMENTINA. — EPISTOLA PETRI АО JACOBUM. 30
tuv avxou xi)pi>Yu.áxwv З'-аяеи/^ОгЕзас íjfitv ¡i£6Xou; A et religioso, quique docere voluerit, ac sil Qdelis
(iijSevl (i£xa6«í)3to¡iEv ¿)j exii/ev , f¡ ауаОф xtvi xal circumcisus ; eosque non cúnelos siniul : quo, si in
ЕОХабеТ, ты xal SiSeaxstv a¡pou¡i¿vt¡> e(iitepiT<i(ii¡) te prioribus ¡mprobus invenlus fuerii, posteriores in
ftvxt тоатф (24), xal " тайта p.r¡ líávxa ó¡xou, ?vo, èàv lidem suain non aeeipiat. Quarc non mines annis sex
èv toï; 7tpú>rot; aYvw|«úV сыравт}, та SEÚTEpa (if] compiobelur : sicqiie postea, secundum Moysis in
tchtcïuoî). ДЛ р.т\ IXaTTOvexetJiv ё| 6oxi¡iaJ¿70ür xal stitutionell) , qui ¡ibros traditui'us est adducai eum
t*8' ойты;, хата ttjv Мыйзеыс ay(i)YÍ¡v, ауау^та aù- ad flumen aul fonlem, qui est aqua viva, ubi juslo-
tbv èitl «oxajiov fl rorj^v (25), ôitsp è<xrl £iôv uSwp, rum (it regeneralio; et non quidum ad jusjuranduiu
Iv8a í¡ tuv " 6ixa£iov YÍvExai àvay¿Wïjatç, fií] ópxí- adigat, quoniam non licet, sed jubeat ipsum astare
eat, èitsl \>A\ Í|sotív, aXXà sx^vaí айхы xeXeüsai juxta aquain, el contestan, sicut et cum renascere»
îrpiç тш uôaxi xal етоцартйразба:, ы; xal aùxol mur, jussi fecimus, nos non peccaturos.
avar£Wtí>(i£voi xeXî-j jOsvtsî inoi^sajisv той ¡ií] ájiap-
TEÎV yip'-V.
II. Аег4тш Sé- Meprvpaj lyotjit oùpavov, rT}v, H. Dlcat aulem : Testes habeam ccelum, terrain,
ûîtijp, èv оГс та navra iKpiÍYMai, ixpoç" toútoi; 8' aquam , quibus omnia conlinentur, atque insnper
Sitaei xal tov Sia rcávTtov 8tf|xovta aápa 7 ou aveu " bis omnibus aercm quoque, qui universa pervadit
oùx evalrviu), ¿>i àsl ùixfjxooç Ê30(tai ты та? ßißXouj ac sine quo non respiro, quod semper obediens его
{tot ** тыух^руг^ато« fitSóvri, xal айтаста; |}£6Хоус, ¡Hi, qui hos mihi prsedicationiim libros largitur,
ас Sv (lot 8(p, où ¡ii] ц.гта5ы tivi хат' ou8¿va Tpórav, quodque hos libros, quos mihi dederit, nemini ullo
où Ypáâí, où vsypajiiievov 6oü{, où ypaipovTt" ava- pacto tradam , non scribam , non scriptos dabo ,
8i6où;,oùx aùxoç,où8i' 4ХХоу, où 8t" uXXtjç tivoî ауы- non scripture dedam ; non ipse, non per alium, nee
yt¡c fl 8¿Xoy f¡ ¡iTjxavTJ;, 1) à;iEXu; ** <pv\à<sawv r\ xt- per aliam quamdam rationem, vol fraudem vel ma
6¿úv f, veùiuv т\ 4ХХы otwéfjTOTE трйтйи I) èitivoîa етары chinan) ; aul indiligenter custodian), vel alteri sis-
aùxà (i£Ta8i8oûç. nXtjv èàv** ôoxijiaaw T'.va aSjcov, tens vel permittens, aut alio quocunque modo vel
ió- aùxo; èxpi6ijv, r) xal tcXeïov 6oxt|iaïaç, 7cXí]V oùx consilio ea scripta alteri concedens. Nisi si aliquem
IXaTTOv Ïte<tiv !§• ты ts " EÙXa6£Î xal ауаОф, 8i5a- probavero dignum , quemadmodum ipse judicatus
sxEiv èravaipoufiivq), ùç itap¿Xa6ov, -арабшты, xal sum, vel adhuc magis exploravero, eerie non rninu*
тайта inl Tîj той êmaxono-j ¡wu" yvtójAT] тго»]5аи£- annis sex: pio el bono, docendi m un us capesscnti,
voç. sicut ego accepi , tribuam , idque ex episcopi mei
sentenlia faciam.
III. "AXXîoî 8è oùr av t¿xvov f¡ àSeXçb;" Ц çIXoî ' III. Aliter ñeque si filius sit aut fratcr, aut ami
fj iXXtüí то1>{ тюте "i'ivo-jí (toi avíjxiüv, àavTCEp avá- cus, aul alio quolibet modo ad genus nieum pér
Çwç ^, toûSe jjlîj (lETOooûvai x^P'v> ¿t °" irpooîj- imons, si indignus exslilerit; ejus gratia non tra
KEv*'. Uùte Èiri6ouXi]v co6T)0íi(jo¡iai, où St'jpoiç xoXa- dam ; ut non dccei. Nee vero insidias forinidabo;
.'.vArvrLT.:- àXX' £Í xal So£ei¿ (io£ поте та 8:8¿(tsvá non muueribus deliniar. Sed el si aliquando do
(wi T¿Jv XT,puY¡iá-wv ßi6X£a (i}] аХ^вт) Etvat, oùS'oû- nata mihi predication и ni Volumina non esse vera
twí |i£Ta6tî)dto, àXX' airo8<í>o(i). 'Aito8T)(i¿iiv 8s aùv mihi videbiintur, neque sic largiar, sed reddani.
¿jiol aùxà xo(i£su>, ansp uv tù^w xextt;(1£voç. Ei 8è Cum aulcm peregre profeclus fuero, ipsa poriabo
(il] gouXTjOâ) ¡iet' È|iauTOÛ " aùxi nEpiçipîtv, èitl mecum, quxcunque possedero. Quod si uoluerim
t^ç oixia; (wu Ebat aù-à oùx i,àata, àXXà тш gsm" ea mecum circumferre, in domo mea esse non рег-
cxö-(;j (lou ты tíjv aÙTtjv Iôvti 7t£oTiv xal azb tüiv niitlam, sed episcopo meo eamdem fidem proliieuli
VARLE LECTIONES.
** xal où 0 ultima voce subnotala. " tcXiv inserui с 0 el Fiagm. "irp60_el Fragm.Tuin 5k ä-auiv С.
" lia Oltob. ms., ut maluit S, qui quidem edidit (iou с. С. Tum абта; (lou'S, aùxaç ¡lot С. ** S pro-
Ponit Ypá'ôvri. Leclionem vulg. confirmant 0 et Fragm. Dein où8' aXXou, où5' aXXr)? 0. •* àjieXoîç
ragm. Dein dedi f¡ ti6uv t) vzùmv с 0 et Fragm. , quo evitelur tautología Clerici lectionis f\ « ттроап-
6eIç (f) T(9uv C) fl voOeûuv, et enunliationis finis hnbeal, ad quod quadret. " &v C. ** títe С. *" (lou
stibjunxi c. 0. ** Scribendum, ut videlur, oùô' âv Táxvov fj f¡ àôzXyoç. In sequentibus excidit verbuin ,
a quo pendent inlinilivus (lexaSoûvat S. Leclionein vulg'. exhibet U. ,0 S conj. Tïpoafjxov. " lia S.
ftEB' ¿аитой О с. С.
VARIORUM NOT/E.
(24) 'EfUtepirépufiTE Brn xict¿¡>. Quasi incircum- èXaiou. Kai Spxe~at Xíyeiv, Jot]0^t¿ ¡xoí, xal аяаХ-
clsus non posset esse fidelis el Christianus : quem Xaâxe à7:'è]iou xbaXyr,u.a. Óuoties enim aliquis Hie
errorem Ebionitx aliique hxrelici errabanl. Сот. rum in morbum incidil, aut a serpente morsus est,
(25) 'Ayayórra avrer Ы1 nota¡iar f) л-^ущг. In ad aquas descendit; el appel¡aliones omnes quas Elxai
h;eresi Ebionaeorum S. Epiphanius cap. 17: "Uxav complexus est, invocal, emit, videlicet^ ас lerrœ, salis
rip îtç è5 aÙTUv i) vóstj) líEpiKÉJoe, f¡ ù-o ерягтой et aquœ,ventorum,et angetorum, ut vacant, justiliœ;
6т|)(8г£т|, x«T£t(nv eïç та йбата, xal à7ttxaX£ÏTat та{ punis item et olei, Tuucque ita dicil : Adesle mihi,
ânuvu(i£a; та; èv тф 'HX£aî, той те oùpavou xal tîjç ас dolorem a me depellite. Qui et legendus hxresi
Ttjç, той te àXoç xal той ибатос, t¿iv te avépMV xal 19 Ossenorum, cap. l.ronfei'cndusque cuín iisqu;»
ÁyYíXwv TÎjç 8¡xaiooúvi);, çaal, xal той арточ ля\ hic habes num. 2 et i. Id.
31 s- CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. за
et ab ¡Wen, proficiscenti comn.endabo. Si vero A aú™ ôpp^vq, тратпЦт1Ш% ». E, u xtA
contigent
contigerit me
me segrolare
sgrotare ac
ac mortem
mortem vereri.
vereri, si
si 9h».№
absque t,w„, ... s_I. » . _, _, 1, _ xctl
túXoi jis voerjoat " xal tov GavaTov отсотгкОдаи,
liberis fuero, similiteragam. Sed et si moriar, (ilium èàv Stexvoí i, óim>£u>í nomino. 'АХХ' el xal теХеитш'
habcns indignum ant nondum capacem, pariter fa-
texvov 5X(üv oüx äîov fl p¡8áirw SuváfiEvov, ¿¡xoloiç
ciam. Scilicet commiltam meocpiscopo, ut si puer
toitjoto. Tu Yàp етгкгхйтгф ¡леи тгарахатав^аоил.,
adultus fide digous fuerit, ille tanquam palnrnum
iva e£^ plv TÚXot è<f>' r¡Xtx£ac Tevo>evo; aÇioç elvat
depositum Olio reddal.juxta modum conteslationis.
tt¡í то'отеш,;, <Ь; iraTpwav Ttapaxataflíjxijv ты texvo>
IV. Quod auUim ita facturus sin., iterum secundo
aTcoSÚjfl » хата tov ttjç 8iap.aprup£aç »• Xó>'v.
contestor cœlum, terram, aqtiam, qua; omnia
IV. "Ott 6è oûxa>î i:otf(ao), rcáXtv tö BsÚTEpov 8iaf*ap-
coinplectuntur, ii.supe.quc his omnibus cuneta
TÚpofxai oupavöv, -fyt, йоЧор, tv оГс та Ttávta тер.аХ£-
pervagantem aerem? sine quo non spiro, quod per •tat, тсрос » toûtoiç атга« xal töv 8ià toxvtuv 8it>ovra
petuo obtemperabo ei, qui libros mihi praedicalio
¿¿"pa, ou Svsu oùxavairvEu», ùj àel ù^xoo; isolai tu
num tribuit.et obseivabo secundum universa quem-
tàç ££6Xouç p.oi » tùv XTipurixáTtüV 6i6ovt(, xal <puXdÇu>
admodum contestatus sum, aut adhuc magis! хата navra ¿>í »• 81бидртираи,г,у,т] xaí ti ttXeZov.
ltaque mil.i pacta
r servanti
""" pars
»""0 erit
c"1 cum
l-u"' Sanctis
«•»«'* : ûAaasovTi ouv o'jv pot
|xoi та; (TJvOfjxaí
auvOfixa,- uipoç
aépoc íarai
Jurai (una
ц-та
♦uXawovri
agent, vero contra ea qua3 paclus sum inimica mihi В tuv ЬЛм, TO1âvTc ft ™¿ à suveoLv tyty
umversitas et cuneta peragrans
sil rerum universitas осгаггап* xiher
мЬрг еГ„ кос *л .*, „„> л «.л _/..... .... Щ.\L. Х ^
sft) ¡xoi тб 7:av xal 6 Sia rA\i<m St^xwv а.Щр xal
quique est super omnia Deus, quo melior, quo ma
6 ÙTÀp та ôXa Oeoç, ou xpsitTtov, ou ¡xei'Îiuv où8e£î *'.
jor uullus. Si etiam in Cognitionen, veniam allerius
'AXX' Et xal Etc етерои OeoG è-£vo.av " irEvtüjLxi,
Dei, l.unc quoque nunc juro, me aliter non actu -
xàxEÎvov vûv 6uvu(X(d.;oux аХХысто^оы.ЕГтЧат.у!
rum, sive ille existai, sive ille non existai. Ad haec еГт' oúx bmv. Пр6? Toú-otí 61" UTtaaiv ei d«i}ao-
omnia, si fallam, ero exsecrandus, viveus et mor-
Ив1, xaTaOEtxafjofia. 9Cuv xal 6av¿.v, xal ai(ov£q>
luus, atq.ie auerno puniar supplicio. Et post hoc
xoXasOíjdonaí xoXáaec. Kai рхта тойто 4ртои xal
panem ac sal cum largiiore sumat. аХатос" цета той 7rapa8i&5vToç {хетаХабатш.
V. Нжс Jacobo dicente presbyteri timoré impal-
Iuerunt. Conspicatus ergo Jacobus quod vehementer V. Тайта той 1ах(0бои eíttovtoí íbxp!a««v аучь
vtaá¡xevoi »• ol rcpE36ÚTEpot. 2uv.6¿jv ouv ó Чахсибо;,
inetuerent, ait : Audite me, frat.es et conservi. Si
libros un.cuique temeré praebuerimus, illique a vi- SriXíav itsc¿eíivTse,ícr,- 'AxoOiati jwu, àfieXçoî
xal aúvSouXoi". 'Eàv тас ß:6Xoui т&м <Ь? 1тиХе
ris quibusdam audaeibus corrumpanlur, aul inter
pretation's pervertantur s си ТаГ;;!^ er irapáir/0JU.EV , *>
ГРвГТ:- xal autal "
« **
uno '^^
ToXjitipâiv **&
avípuv
cisse
esse audiistis, restal.it ut qui plane
p,,n tlt ! ° ZZ^^.l^ '«T fa" te^,
veritatem quo
ü>; ^5t) tivíí 1;хоисгатЕ TOTtoiTixÎTaj , loras Xocnov
rum, semper errent. Quocirca prostat, ut libri apud
xal toîç 6vtoí t1¡v àXÊiav Crjwjetv acl nXaväaOat.
nos maneant, tradan.usque eos cum omni supra-
ДЛ 5¡íeivov тгар' <¡¡xrv «Ста; sivas, xal (lETaScfiövai
dicta cautone ils qui pie vivere aliosque salvos
(летя Ttáeijc Tjjç 7rpoEipTj¡i¿vT¡c àuçaXciaç toîç 6¿-
faceré cupiunt. Ac si aliquis post haue contestatio-
Xouai ff¡v eùgeCuç « xal aXXouç aûÇuv. Eí 8¿ tic
nem aliter agat, mérito in auernum supplicium
ЦЕта то виты? Siaâprúpaaeai Ши; itotêet, eiXó-
inc.del. Qua enim ratione qui aliorum perdilionis
Twj aíwvfa йтгатооЕстае хоХаагс. Tívt yàp Uyto
causa exstiiii, ipse non peribil? Cum ergo presby
äX).ü)v атаоХе£а; аГтюс YevdjiEvoç аитЬс ôùx aiwXeï-
teri senlentia Jacobi delectati fuissent atque dixis-
Tai; TUv ouv Tcpsi6uT¿pWv 1тЛ Tfl той 1ахшбои
sent : Benedictus sit qui te, ut cunctorun. praîscius,
TviOiiT) f¡trO¿vTtüv xal eijroVnúv EÚXóTr(Tai 8 те ¿.ç
pulchre nobis constiluit episcopum : baec, inquam,
Tiávra TtpoEiSùç xaXwç fjuiv хатаотт^аа? Ытюког
cum dixissent, surgentes precati sumus univei-
xal таОта e¡t:8vtwv outuv èyEpGavrEç тсрозт)и£;ар.Ева
sorum Pairen, ac Dcum; cui gloria in sœcula.
ту Ttóv eXüjv Патр1 » xal вей- ф jj 6¿5a elç toùj
Amen.
aiuvaç. 'A(XY¡v*'.
EPÍSTOLA CLEMENTIS AD JACOBÜM. D
10 ЕШ2Т0ЛН KAHMENTOS ПР02 IAKQ-
CLEMENS JACOBO domino et episcoporum epi- BON »• (26).
scopo.regcntiautemHierosolymamsancU.mnebrœc- KAHMHS 1кКиЩщ xuP£<o» xal Ыыакш
1NTERPRETATI0 RCFINI.
MENS JACOBO fratri Domini, et episcopo episcoporum, rege.ui Hebraorum sanctam Ecclesiam,
VARIAI LECTIONES.
cba-terein^,rrsa¿i„n¡nA.^m,e?^/'^^
VARIORUM NüT^v
(20; Duplex est circa haue episiolam opinio veterum. Prima Rulini prafalione ad ¡ЬсоднШояе»,
55 CLEMENTINA. - EPISTOLA CLEMENTIS AD JACOBUM. 31
ептеашр (27), Siítovxi Sk thy 'UpouaaXû, áyfav A rum Ecclesiam, omnesque quae ubique Dei provi-
*E6po-.£u>v »' 'ExxXTisiav, xort xaç т.жахц веой irpo- deniia pulchre fúndate sunt, cumque presbyieris
vol? tSpuOeiaai xaXüí, aúv xe irpsaWpoi; xert 6ts- ас diaconis et caeteris omnibus fralribus, pax sit
xdvotc хоЛ tolç Xoitoïî ÏTMtfftv àScXçoï;, eipfjVT] еГч] •* semper,
líávrate.
I. Гушр-.июу Ésxw <xoi, xúpié ¡lou, 6xi lifuov, 6 '• Nolum tibi sit, domine mi, quod Simon,
íii " tíjv <íXt¡Qtí 7c£axiv xa\ xt;v азсаХ£охахт|у avxoü qui propter vcrain fldem ct lirmissiinaiu doctrinas
xr,c SiSaexaXía« Oto59e<nv xt¡í 'ExxXt¡<t¡!xí OeuiXio« •* su3a basim Ecclcsiae fundamenlum esse definitus
tlvat opiuflclç xal 8i' aùxb xoùxo Oit' oOtoû xoû *Iï)ïou esli alque ob id ab ipso Jesu ore non fallad trans-
¿eizvSzt axóp.axi p.sxovo¡¿a<ioe\c Шхрос- íj ат:арх+| nominalus est Petrus; primiliae Domini nostri ;
xoû Kupîo'j íjfiutv о хшу атоохоХшу тгрйхос, ф npw- apostoloruui primus, cui primo Pater Filium revê
tu»" ó flatijp xiy ïiov áirexáXixJ/ev 8v ô Xpioxö; lavit; quem Christus mérito beatum praedicavil;
tVAOytaç èu.axapuj£v ó хХт,хЬс xal ¿xXexto; xa\ vocatus et electus et convictor et cornes ; bonus ac
cuveuxioj xa\ ouvoSotitopoç- ô xaXoç " xa\ cToxijaoî probatus discipulus; qui Occidcntis obscuriorein
jia8ijrf¡í • ó xíjc 8ú<jeid; xo oxoxsiyoxspov той хоацои mundi plagani, ut oniuium magis idoneus, ¡Ilustrare
¡itooç (bç navxtov ixavwxEpo? confiai xsXeus6e\{ xal-B praeceptus est, atque id recle perûcere potuit. Sed
хзхорбызои 8uvr¡0e({,— xa\ в^ (x¿xp"roü ¡itjX'jvcü xov quousque sermoucm protrabe , nolens signilicare
Xáyov, jjl4j ¡}ouX<5u,evoí И er¡u.í¡va» x6 Хутоуу ", 8 èÇ qnod triste est, quod necessario, licet tarde, omnino
àva-pnjç xlv ßpaeuitavxtoi elnecvjjie 8eî ; — ouxoçai- dicere me oportet? Hic ipse, ob immensam erga
xoç, 8tàxrjv Sjuxpov Jtpb; à-zOptuôuç axop-^v стасй;, homines charitatem, claie, palam, repugnante licet
1NTKRPRETAT10 RUFINI.
in flierosolymis ; sed ct omnes Ecclesias quae ubique Dei Providentia fundatae sunt; cum presbyteris et
diaconibus, et caeteris omnibus fralribus, pax sit semper.
1. Nolum tibi fació, Domine, quia Simon Petrus, qui veraeíidei mérito et integra; pracdicationis obientti
fundanieiitum esse Ecctesiae dcfiiiitus est ; qua de causa etiain Domini ore divino cognominalus est
Pelrus;qui fuit primiliae clectionis Domini ; aposioloruin primus ; cui et primo Deus Paler Filium revelavit :
cuielCliristiiscompetenterbeatiludinemconiulit; quiet vocalusesl.et electus, conviva Domini, eleomes effe-
ctus, lanquam bonus el probalissimus discipulus; qui Occidents obscuriorein inundi plagani, vclulomniuin
potentior, ¡Iluminare praeceptus est, quique el integre poluil implere ргжеертт. Sed quousque sernio-
nem proirabo. fugiens indicare quod triste est; quod quidem ncccsse est, licet (arde, prolerreî Hie
denique ipse Petrus, qui pro immense chántate, quam erga onincs homines gerebai, palaui cum omni
fiducia, adversante etiain tyranno, totiiis mundi bonum praediearc non deslilit, et regem omnium saecu-
lorum per orbem terrae, et usque ad ipshis Homanaeliujus urbisnoliliam, ul eliam ipsa salvarclur, invexit:
Lie, inquain, pro pielale pali volens praesentem vilain linivil.
VARIiE LECTIONES.
■* *E6paiu>v om. var. lect. ap. C, el 0. " elç var. lect. ap. C. M 6iá с. 0. Deest in texiu Co-
telerii, qui quidem subjunxil : Supple Sii ex Vita S. Clementii , prout habetur in códice Regio 804. Eu
Vita ex illo códice satpe a nobii cilabitur, contint! autem tum Clcmentinum Epitomen, impressa aucliorem,
additif non puucis ex opere Cleinenlinoriim, sed innoxiis, tum plurima ex Epístola hue , tum Martyrium
Clementis, quod edendum curavimus. El Huf. legit ul 0. "'• lia Oelex conject. C, in cuj. lextu Ыулчос.
El cod. Reg. 804 el Kuf. ве^Хю;. Cfr. hom. xvn, 19. " rcpwxov 0, cui et primo Ruf. *• ¿>; хаХб; Ruf.
" XoitotOv О.
VARIORUM NOTjE.
earn post Rccognitionum libros fuisse scriptam; q modo reliclum abauctore, seu potius injuria lem-
allera Pholii cod. 112, 113, esse dedicalionem porum amissum. Quod vero ad Clementina special,
Operis quod actus Petri, eldispuiationes cum Si- similiter aio, abesse a ms. Regio finein operis, ibi-
nione, nee non recognilionem Clemenlis cjusque que forsan atiiim fuisse de топе apostoli Petri,
palris ac frairum complectcbatur. E quibus duabus Addi potest quod Inn uni apocryphorum scriplor vel
senieniiis posteriorem malim amplecli : partim ex plura promiserk quam percgerit, vel promissis
auciorilale ins. hujusce nostri Clementiitorum, et salisfcceril alio libro, forte Periodis Petri. Сот.
alieriiis codicis de quo infra : partim ab/l/i. PP. (27) 'Ezicrxc'.-iiúr еяюсожр. Consulc Savaronem
tarmelitarum Excalceatorum libro , in quo inter ad Sidonii epislolam 1 , libri vi ; in qua Lupus epi-
Ruliui praefationem et Recognitiones collocalur scopus Tricassinus appellalur Pater patruni el epi-
epistola : lum denique quia dcclaratur ad finein scopus episcoporum el aller saeculi sui Jacobus,
epislolae, post earn sequi libruin de Clemenle disse- SeJ el Arnobio in psalmum cxxxriu Petrus est
reniera , ejusque peregriualionibus cum Pelro , Episcopus cpiscoponun; Huliuo HUtoriiv'Eusebiana:
aliisque usque ad pueriiiae cogilaliones, ac de ser- lib. и , cap. J, Jacobus, aposioloruin episcopus ;
nionibus aique aclibus Petri, ila inscriplum, KXf- Grxcis abhatibus el monachis inullis in concibo
tEvxo{ xôiv llíxpou aro8rj(it¿)v xT)puYp.áxtov èxtxop./;. Lalerancnsi sub Martine I, secretario 2, Marliuus
aline Rufino, Clemenlis liinerarium prœdicutioms papa, sacerdos sacerdolum el Paler pairum; au-
Petri. Ídem autem hoc liaient argumentum Песо- clori Quœstionum ad orthodoxot apud Justitium ,
gnitiones el Clementina; idemque tilulus praellgitur, cap. 119, Paulus, Ifoxípojv -атт,й- ul el Gregorius
Graecus, Clemenlinorum hcuiliis, Lalinus, Recogni- q Nyssenus concilio Nicxno и , actione 6, ct Clemens
lionibus cod. Tbuan. bed objici potest pro Rufino : nosier Anastasio Sinailse, quaest. 90, p. 526. Deni-
I. pistol. e num. penult, pnscipilur Clementi, ul Ja- que a Maximo in Visputulwne cum Pgrrho, Cle-
cobo narret etiain mortem Petri ; qua de morte nihil mens Alexandriuus , pbilosophus philosopborum di-
diciiur in /¡tcogiiiiioiiifcus. Respondeo, de Recogni- cilur. Id.
tïunibus, nos habere Opus imperfectum, sive eo
SB S. CLEMENTIS I КОМ. PONT. OPERA DUBIA. 3«
malo, futurum boniim toti mundo ut ¡ndicarct re- A Sr¡y.o(stx, fem той fevEoxôJxo? irovripou '*, xov iaiyawf
gem, hucusque Romain venieiis , et Deo placita ayoBbv 5Хш tip xio-pw ¡jugulât ¡аатХаа, ¡x¿xP'í fev-
doclrina salvans homines, ipse prœsenlem vilam хайва iî) 'Риил) " yev¿u.svo{ , 6eo6ouXí|xw 8i8a3xa-
pcr vim cum morte commutavit. Xía (ruÇtov àvBpuitouç , auxin: той vûv ßiou ßtatac то
Çflv (jt£Tif¡XXo5Ev (28).
II. In ipsis autem dicbus, qnibus brevi moriturus II. Просайхасс Sî xaîç f)[i¿patc oTç ^¡leXXs teXsu-
er.it, congregatis fralribus, subito apprehensa manu xäv, auvrjOpotijfAÉvwv xüv aSaXtpöiv, alçvi8£o>{ Xa6ó[is-
mea consurgens, coram ecclesia diüil : Audile me, vóc (jwu ttjç xelp°í ¿уерв"; fem xíjc fexxXijaEac Içt)-
i'ralres et conservi : Quoniam , sicul edoelus sum 'Axoúaaxé ¡xou , в5гХсо\ xa\ o-úv8ouXof 'Eiret, <Ь;
ab eo, qui niisit me, Domino et magistro Jesu Cliri- èSiSa/OTiv àitb той це à7io<JxsiXavxoç Kupfou te xa't
sio, dies mortis тех appropinquat , Clcinentcin AtSauxaXou 'Iijaou Xpiaxou, at той Saváxou или +,у-
liuiic episcopum vobis ordino; cui meam sermo- yixaacv í¡¡ji¿pai , KXrÊvta (29) toutov fenCoxonov
nam cai.hedram credo; qui mihi ab initio usque ad ujuv xsipoxovw (30), ы xí¡v fejxíjv x£5v Xoyiov газтЕиы
íinem comes cxslilil, sicque omnes sermones meos. xa6¿8pav, тф ait'apxîjç [xoi (íixpi той tíXouc itjvoSeú-
auilivii : breviter dicam, qui in omnibus lenlalio- eavxi xa\ oüxtoj toxjuv ¡лoux(I>vóûXlcjjvfe1taxoú<Javxl•
nibns meis parliceps, in íide perseverans inventus B u'jveXwv ерш, 3ç fev иаоч Tziipa.uy.oXc ¡lou xoivtovf¡eac
est : quem plus cacteris expertus sum religiosum, хд 7c£ffXEi 1гpo<гxapxspiüv60£ÙpÉвт)•8v1tXsl:ov•, itavxwv
humanuni, castora, eruditum, temperantem, bonum, тато£ра[*а[ 0soas6ïi, ctXavflptoTuov, áfvbv, тоХицавт],
justuui, paticnlem, et scieiilem forliler ferre non- otírfpova, ayaGov, Síxaiov, p.axp¿9u|AOv, xal yEvvaltoc
nuUorum catechumeiiorumingratum animum. Quo- Ei&kaçipsivxàifevtavxuvxaxTj/oviuiviuvàxapioTÎaç.
circa ipsi trado ligandi et solvendi potestatem, ut Aio айхф u.Exa8¡6o>p.i %r¡v feÇousiav той 6eo-j«úsiv xa\
quodeunque in terris ordinaverit, sit decretum in Xúeiv, iva r.zp\ toivtoc ou Sv x£'poTOvf¡o-i) fem xtjc0
coelis. Ligabit eniin quod ligari oportet, et solvet -pjc Sarai BsSoynaxio-pivov fev oùpavotf. Aâei yàp 8
quod oportet solví, tanquam qui Ecclesia; regulain Sex esûîjvai, xa'i Xúhei 8 6eî XuÔïjvsi, uctov tîjç 'Ex-
iioverit. Ipsum ergo audite, ut scientes quod, qui xXrjaíaí e¡8¿>í J2 xavova. АОтой ouv àxoûsaxE, ù{
contristaverit veritalis praesidem , peccal in Cliri- yvôvKç ôxt ó xbv " àXï]6£Îaç irpoxa6E£<5u.£vov Хитииу
stum, et universorum Palrem irritât : quapropter e!; Xpioxbv á[¿apxav£t, xa\ xbv ПатЕра xüv 8Xuv
non vivet. Caclerum ipsum praesidem oportet inedici TtapopyECEi- ou eîvexev ou C^ffETat. Kat aùxbv ouv 8sl
locum tenere, non aulem ferse bestia; furorein ha- tov i:poxa6£Cóp.Evov Eaxpou xorov fercéxE'v ", ой вц-
bere. Q píou áXóyou BuuAv éxeiv.
IH. Hace illo dicenle, ego procidens rogabam eum, 111. АОхой xauxa Xéyovxoí, feyu itpoïrEoùv егЕбгб-
catheilrae honorem et potestatem deprecans. At ille ¡at)v " aúxou, ixapaixoúp.Evo{ xtjv x^ç xa6i6pa{ xt¡ií¡y
1NTERPRETAT10 RUFINI.
II. In ipsis aulem diebus, quibus vitx ñnem sibi immincre nraesensil, in convcntii fralrum positus,
apprehensa manu mea repente consurgens, in auribus lolius Écclesix liaec protulil verba : Audite me,
fratres et conservi mei : Quoniam sicul edoclus sum ab eo qui misit me Domino et Magistro meo Jesu
Christo, dies mortis nicae instal, dementem hunc episcopum vobis ordino ; cui soli mea; practical ¡onis et
doctrinas Caihedram credo ; qui mihi ab initio usque ad linem comes in omnibus fuit, et per кое ve-
ritalem tolius mcae praedicationis agnovit, qui in omnibus lenlationibus meis socius exsiilit, flde-
liter perseverans ; quern prae cseleris experlus sum Deum colentem, homines diligentem, castum, di~
scendi studiis deditum, sobrium, benignum, juslum, patientem, et scienlem ferre nonnullorum eliam
ex his qui in verbo Dei instruuntur injurias. Propter quod ipsi trado a Domino mihi datant polestaiem
ligandi cl solvendi, utde omnibus quibuscunque decreverit in terris, hoc decretum sit el in ccelis. (31) Liga
ba enim quod oporlet ligari, et solvet quo. I cxpedit solvi, tanquam qui ad liquidum Ecclesiae regu-
lam noveril, Ipsum ergo audile, scientes quia quicunque conlrislavcrit doclorem veritalis, peccat in
Christum, et Palrem omnium exacerbât Drum, propter quod el vita carebit. (32) Ipsum auicui qui praeest
Cfieteris, oportet medici viceni agere, el non ferae besliae furore commoveri.
III. Ilaec eo dicente, ego procidens ad pedes ejus, rogabam, excusaos me, el declinaos honorem cathe
dra;, vel potestatem. At ille respondens : Pro hoc, inquit, ne mc rogaveris : hoc enim fieri statulum est
VARliE LECTIONES.
" TOviipou alwvoj Ruf. el cod. Reg. 804. Turn feoouivou (futuri saxuli) conj. C. Dein dedi p/qvusai c.
О et Ruf., u.7)vuciaç С. " Leg. xtjç 'Р(Ь|лт)с S. " TtpoxapxEpwv О. " 7cktl<a С. '* xîj{ adjunxi с. О .
" tt^í С, ô Tbv xrjí maluit S. El Epit. c. 145 ut 0. •* artiyziv Cl. contra codd. auclontaleui. Decepius
est Ь de leclione Cnlelerii, •• iSzoy-rp О.
VARIORUM NOTiE.
(28) Ai>r¿c tov ßlcv ßialojc tô f¡}r цетцЛЛа^ег. quae passim per totam epistolam efferuntur, de te
Secutus est auclor Epístola; errorein corum qui nullo pudore narranlem. Соит.
1'elro Jacobum superl'uisse arbitrabantur : quales * (30) Xeipozoru. F.piiom. 145 : xeipoxovu 0-^p.s-
exslitisse consul ex Chronica Mexandrino, in quo pov. Versio Ruliui, ordino: ubi lamen i|iii dicitur
Jacobi mors confertur ad annum priuium Yespa- Abilias, ordinabo videlur legisse, xîpoxovt» in futuro
siani. Cot. 2. Сот.
(29) К.Ь'щегта. Qui modestia; ac verecundia; le- (31) Citalur in Epist. Leodiensium ad versus Pa»
ges non ignorât, indigne prefecto feret, viruiii qui schalem II.
dementem inducere non erubuil, subnexa et alia (32) Citant Leodienses ibid.
57 CLEMENTINA.— EPÍSTOLA CLEMENTIS AD JACOBUM. 58
те xal èôuslav. 'О 8' ársxpívaxo- Uep\ toutou ¡xe A respondit : Нас de re noli me orare : hoceirím fieri
ft4j •• «5£ou" toúto yap TfevésOai SéSoxxaí ¡jloí , xal statulum est, eoque magisquod excusas; quia Ъхе,
таитт] (jlïaXov ei napacxfj- Sri f¡ xotaúxi] xa6¿8pa où cathedra non opus habet temerario sedendi in ea
«puoxoe£6poüvtocToX¡í.T]pouxp£Íav?x£í. àXX'EÙXa6oûî cupido, sed viro moribus sancto el in doctrina
tov tpÓTOv xal TtoXu¡xa6o0í " (53) xbv Xafov. Дос 8г erudito. Porro da mihi prœslanliorem, qui plus te
tov xpEÍxxova (34), Sç íp-ol crou nXctov ouviuSeuje, xal mcciiin pcregrinatus fuerit, et sermones ineos au-
тйуХоуог1/е7г*|Хоиге,ха1тг^ 6io!xi]3iv xîjç'ExxXrçiTÎai dicrit, ac Ecclcsiae adminislraiionem didicerit; et
exu¿fia8rtxEv, xal oùx àvaYxisw je халы; itoiEtv où non cogam te, nolentem bene agere. Sed non pole-
bUJivza- àXX' où SuvTJmt M vüv xóv aou xpeixxova ris nunc meliorem quam lu es exliibere. Tu nam-
iaipaoj(Etv ■ au yàp 6i' èu.ou (35) tôiv atofouivtuv que inter eos qui per me ex genlibus servati sunt,
iOviTiv <) " xpsixxcov аяарх^. nXfjv xal xb txEpov locum optiniarum primiliaruin obtincs. Sed et aliud
Х<5-»чта1 » 3xi e! ,0 tov xtv&uvov xrjc аи.арх£а{ 9060Ú- reputa : quod si peccati periculuiu metucns Eccle-
(juxvo{ oùx àvaôi/T] xf^ 'ExxXrjïtaç xf,v 5to£xT]?tv , six gubernalioncm non suscipis , certus esto le
eu" Csfli eiSwç ôxt tcXeîov àjxapxaveiç , Sort; xoîç amplius peccare.qui, cum possis Dei culloribus,
OsoîeCe'îiv, шатер itXáouíi xal xtvSuveúoutN, ßoTjOEtv velut naviganlibus et periclitantibus, succurrere, ,
Suvifievo?, où SíXeií, Siasxoraüv p.óvov xb ßiov xal où B id faceré recusas, quod luum est duntaxal conside-
тЬ xoivrj irast au|itp¿pov. 13 "OxiSExbv xEvBuvov toív- rans, el non quod in commune omnibus expedil.
тшс ava6¿5a3<)aE ie 8гГ, èu.oû xoûxoàfjiouv p,í] nauopi- Quod autem pciiculum oinnino suscipere le opor-
voo eIí xfjv xuv itavxiov ßofjUEiav (36), ¿p8a>ç èniixa- let, me id rogare non cessante in cunctoruin subt
est™, "ваш oùv (lot xaxúxEpov auvsuSox^ffEiç, тозои- dium, optime novisti. Quanto ergo citius mihi as-
xiv уя ttjç ¿Oupiac xoucj)!jei{. sensus fueris, tanto me trislilia levabis.
IV. OiSa 8s xal aùxbç, tb ИХ^рлц**, Xutoxç xal à9u- IV. Novi autem etiam ipse, о Clemens, quod tibi
jiii; xal xivSuvouç xal (J/oyouî xoùç èÇ aTtatSeuxüiv conciliem molestias et mœrores et película et pro-
S/Xcuv cot 8ci)poúu.Evoí, oùç 8'jvf|<jï] YEvvaiojç çépsiv, bra' ab inerudita plebe importanda ; quse forliler
èvopûv tt¡{ ùnou;ovT)ç xbv ex вЕой aoi p.éfav àuo8i8<5- poteris ferre, respiciens ad patientix magnam mer-
uevov [iisOóv. 'Алла xal 8:ха(ш; ouvev9uu,:(¡8i)tí ¡xot, cedem libi a Deo reddendam. Sed ct illud mecuin
«ore oou tt¡c Cuu.¡xax£ac Xf*'av ^XEt ° Xptoxb{, vüv juste considera: quando tuo auxilio opus est Chiï-
Ъ-.г Ь -ovrnooí xaxà tt¡; aùxou v¿(i?r,í to5Xejwv fjpaxo, slo, nunc cum malus adversus sponsern illius bel
li Etc xbv lictoVcot xpovov , 5x£ vixf]ïai ßaeiXsuni T* lum suseepit, an in sequenli tempore, quando fi-
p.rjSeu.iâ; xoO Xotnoü xpdav lywv ßorjOsia; ; oùyl xal С ctoria parla regnabit, nullo amplius subsidio indi-
INTERPRETATIO HUFINI.
mihi ; et со magis quod excusas : quia liaec cathedra eum qui cupit earn et audacter expetit, non requirit,
sed ornatum moribus et in verbo Dei eruditum. Quod si esset alius melior, qui mihi adjutor tarn sedu-
lus astilisset, si quis tarn plcne doctrina: шеээ rationem cepissci, sed et ecclesiasiicas dispositiones a me
tarn plene didicisset, habensalium talem.non te cogcrem bonum opus suseipeve nolentem. Superduum ergo
est alium qtixrere; cum primitias eorum, qui ex genlibus per me salvantur, et preeipue hujus urbis, te
priinum obtulerim Deo. Sed et illud intuere ; quia si periculum peccati timens, suscipere refugis
Ecclesiae guberuacula ; cerlus esto quia amplius peccas, qui populum Dei, velut in lluctibus posi-
tum et periclilantem, cum possis juvare, subterfugis , tui tanlummodo hahens cousideralionem , et
non quod in commune omnibus expedit providens. Sed certus esto quod necesse est te suseipera
omne periculum, quia nee ego pro salute omnium, ab obsecrando cessabo. Quanto ergo citius mihi acquie-
veris ; tanto me citius inoeroris el trislilia? labore relevabis.
1Y. Novi etiam hoc, 0 Clemens, quod tibi taedia et molestias, pericala etiam et opprobria ineriidili
volgi indocilisquc conciliem ; qua: tu lamen scio quod fortiler et conslanter feres, respiciens ad illam
spem, que tibi apiid Deum palienliaa prxparat coronam. Sed el illud te cupio mecum justa ratione perspi-
cere: quaudo maxime opera tua indigetChristus, nunc cum iniinicus adversum spousam ejus coramovet
tiellom, an in futuro tempore, quando jam Christus post victoriam triumphabit, nee ultra ullius opera in-
digebit ? Quis non etiam parvi sensus inlelligat, quod islud esttemporis, in quo operant tuam Christus
requirit ? Tola igiturmenie in prxsenli necessitate prxbe operant tuam, ct auxilium in prxliis exhibe régi
oplimo, remuneraiiones magnificas post vicloiiam reddituro. Libenler ergo suscipe episcopatus officium,
УАШЛа LECTIONES.
M liTj |лг С. " ctXojiaOoGc var. leal. Turriani el cod Reg. 804. Cfr. Horn. 111, 65. Tum itXéov О.
•* 8-jvTjTT) О, qui dein xpíxxova. •• Ita О et duo coil. Regii, et С ex Turr. Pro Episl. pontif. 11, 14.
Dein Xofíuat О. '* e[ deest in cod. Horn. Paris. " eu С. " lia S ex Ruf., eittsxajiat С etü. "КХУ)и.1)
О conslanter. " ßai-.X: ji: О.
VARIORUM NOTiE.
(33) ПоЛуршвойс rèr Логсг. Eodem modo Tur- et fùteiior; sed non dabù. Ex ulroque autem loco
rlanus proœmio Latino ad Constitutione» aposloli- discimus, a prioribus Ecclesix s;«culis banc in ea
cas. Al iu Prolegomenis Grxcis in easdem, 91X0- obtinuisse regulam, qua: digniores ac prxslanliores
иавой; xbv Xi-yov, quemadiiiodum codex Regis, ecclesiasticis ministeriis praefici jubet. Codt.
Сот. (35) Si) yàp, x. x. X. Scriplor noster dementem
(34) Дйс fè тог ярекгога. Infra in Clementina ex Hebrseis natiim non senticbat. Id.
homilía 3, cap. 65, rursuin Petrus Zacchaeum sic (36) 'E¡wv zovzo àÇwvr, x. x. X. Clarum est
alloqui lingitur : Sin veto non vis bonus Ecclesiœ hxc ad preces sanctorum morluorum non specure,
comtiiui cusios, alium pro te indica qui te sil doctior sed Rulinus obscurius convertit. Сот.
49 S. CI.EMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 40
gens? Nonne eliam exigui ingenü viro claret, quod A тф ßpaxüv iyjorti voûv " SîjXov, Zu vûv ; Uasy¡ oîv
in praesenti tempore? Omnibus ergo animi viribus irpoatpéoei ev тф ttjç иороитц? àvayxT); xpovw ta
in hoc pressentis necessitatis tempore festina opem xuvov ^W-yjt"^ [JadiXsE ауабф, ¡иобоис (и-уаХоис
ferre bono régi, magnas remuneraciones post victo- (лета vixrjv àitoSiSovai itEcpuxórt. Xaípcov ouv èiriaxo-
riam reddere sólito. Laelo igilur animo episcopatum ■nTjaov, EÜxaipiüj таитт| ¡läXXov, d>î oWxtiaiv 'ExxXtj-
«uscipe, opportune eo magis quod Ecclesiac dispo- irfaç тохр' e¡ioü |«u.aQi}x<b;, elç t4jv tuv <j[aïv itpoa-
sitionem a me didicisti, ad fratrum qui ad nos con- (?s'jy¿vt(i)v à8sXçuv oiotTjpíav.
fugerunt salinen].
V. VéYumtamen et breviter coram omnibus et V. nX4]v xa\ $pafli те '• à«\ 7távTü>v 8ià тпЬтас
propter omnes, quae ad earn dispositionell! perti- та ttjç 8(oix*)je<dç ûirou.vîi<7at 6¿Xto. £è ulv xpi) <Ьг-
nent, in mentem tibi revocabo. Te quidem oportet таХ^дасшс ßwüvra e-irouSfi ¡Jtsfirtfl rcasaç tàç той "
irreprehensibiliier vivere, et máximo studio omnes ßio^ àaxoXiaç àTO>3efe&6ai, ¡xfJTe e-j-piy^ yivouîvov
vitae occupaliones abjicere, ut non sis fidejussor, Йт£14 suvíjyopov ¡лт]8а стары T(v\ Риот-.хф Ttapcji-
neque advocatus, ñeque ullo alio implicitus saeculari TCEnXeyuivov ■краурл-и. Où fàp xpiT$]v xa\ Sixastty/
negotio. Non enim judicem et cognilorem pecunia- q xP1liliÍTÍÜV fl аохоХтцАатют xaOsiTávaí те 8¿Xei tuv
ruin vel negotiorum rerumque ad hanc vitam perti- vuvpuoTixuv 7cpayu,áT(i>v 6 Хркгтос, iva, suv£x¿(aevoí
nentium constituere te vult Christus, ut, praesenti- *¡í fàç vûv tuv avOpúraov çpovrîSaç, и.}) eCkjxoXtjç
bus dominum curis detentus, tenipus non habeas ad хшР^£1У **№ 4*40£ia{ áv6ptí)ra)v toùî xpstrrovaç
sepa randas justa veritatis modum homines bonos airo t£5v xEtpówm/. 'АХХатайтя ¡xkv oE u.avOávovTec
a rnalis. Verum illa quidem ii sibi invicem exhi- àXXijXotç rapexerwaav ", xal átcoTUv (HüJelv 8uva-
beant qui discunt, et te a sermonibus salvos faceré uivwv Xóywv jaíj апоигцрШхыаам ". 'ûç yap <хл ате-
valentibus non avoceiit. Quemadmodum enim tibi *>U i"'., тас ßiu-rixa.; ippovtíSaí àva6£Ça(i6at,xaTa-
îinpium est , Basculares curas suscipere, relicto eo XeíiâvTa80 noitlv 5 exeXeOaBtj?, оитш; ¿хаатш Xaïxtp
quod faceré jussus es : ila singulis laicis peccatum аилртс'а èirVv , èàv pA¡ àXX^Xoiç xal èv tcûç ßiwrc-
est, si sibi invicem etiam in muudauis necessilati- xaïç xPsía"í TOxpisravra:. Kal те 6è тар\ 5>ч xp*J «|^-
bus praeslo non sint. Equidem si cuncti non cogi- pip-vov ébat ol navTsç rojtetv èàv u,t) voâxjtv , uapà
tent faceré, Uli tu, in rebus in quibus id decet, se- tuv Scaxivwv u.av6aviTioaav Fva ¡iovtjí тт>с 'ЕххХц-
cure et tranquille vivas, a diacouis edoceantur; quo o-taç t^v cppovTÍSa ?xílí> "P^í те т0 Sioixetv aOTTjv
eolius Ecclesiae sollicitudinem geras, tum ad seile С хаХшсха\ то той; ttj; аХцОе£а{ Хйуоис luepixetv.
earn adminislrandam, tum ad tradendos sermones veritatis.
VI. Nam si curis saecularibus opeupatus fueris, et VI. "Eirel, èàv ßiwTixaTc u.£p£u,vaica3xoXt)ef¡í, xal
lb ipsum et auditores deeipies. Conducibilia enim neauTov xa\ toùç ахроата; evsSpsUTeic- та yàp avy.-
INTERPRETATIO RUFINI.
eo maxime quod ecclesiaslicas dispensationes a me probabiliter didicisti ; ul salus eorum, qui per nos
confugeruiit ad Dcum, nequáquam vacillet.
V. Verumlamen et breviter le de ipsius dispensationis ordine coram omnibus commonere necessariuin
dueo. Te quidein oportet irreprehensibiliier vivere ; et summo studio niti, ut omnes vitae hujus occupa
liones abjicias ; ne lidejussor existas, ne advocatus lilium lias, neve in ulla aliqua occupatione prorsus
inveniaris mundialis negotii occasione perplexus. Nequeenim judicem aut cognilorem saecularium nego
tiorum hodie le ordinäre vult Christus; uti ne praefocalus praesentibus hominum curis non possis verbo
Dei vacare, el secundum veritatis regulan secernere bonos a malis. Isla iiamque opera, quae tibi minus
«ongruere supcrius exposuimus, exiiibcant sibi invicem discentes, id est laici, et te nemo occupet ab his
etudiis, per quae salus omnibus datur. Sicut enim tibi impietalis crimen est, neglectis verbi Dei sm-
diis, sulliciludines suscipere saeculares ; ita unicuique laicorum peccatum est, nisi invicem sibi eliam in
his quaä ad communis \itse usum pertinent, operam Odeliter dederinl. Te vero securum faceré ex his,
quibus non debes vacare , omnes communiter élaborent. Quod si forte a semetipsis hoc laici
non intelligunt , per diáconos edocendi sunt ; ut tibi solius Ecclesiae sollicitudines derelinquant ;
quo ipsani , ut dignum est, dispensare suffleias, et veritatis verbo abundanlius possis et studiosius
iie>ervire.
VI. Si enim mundialibus curis fueris oceupalus, et teipsum deeipies, et eos qui te audiunt. Non enim
poieris quae ad salutem pertinent, plenius singulis quibusque caeléris distinguere : el ex eo fil ut tu,
lanquam qui non docucris quae ad salutem hominum per(inent,deponaris , et discipuli per ignoranliam
pereant. ldcirco ergo lu quidem ad hoc solum vacato, uli opportune el sine inlermissione doceas eos
verbum Dei per quod salinem consequi possinl. lili vero cum lanta reverenlia tua verba suscipianl,
tanquam qui sciant legatuin te el praeconeui esse veritatis. cl quodcunque ligaveris super tenant, «tie Uga-
tumet in caelo, el quodcunque solvent, eliam ibi esse sokendum (Mallh. xvi, 19), quoniam quidem
VARI,E LECTIONES.
" ¡ipax'j (ßpax^v conj. S) voijv Ixovti С " ci addidi с. O.Pronomen déesse recte vidil S. ßpaxaiac
Cod. Clementinorum Parisiens. ; ррахеш; conj. С. " той accessit ex О. Tum ата>те£еива1 О с. Cod.
804 , атозСеабас Cod. Clement. Paris, conslanier. De hac scriptum1 discrepantia С consuli jubet Salinas.
Not. ad Inscript. Herodis, p. 64 seq. Cfr. Constit. apost. n, 6. Can. apost. 16. !i -хгла/Ьы-хч С.
Subinde S : Scribendum baud dubie, nisi forte totum aliquod inembrum excidit, те 5' vel xal er;. Ru-
lini interpreiatio baec est : i et le nemo occupel ab bis studiis, per qua: salus omnibus datur.»
•* á7toíxoX<¡T(Diiav С , áaxo^ítwaav cod. 804, аттахоЫшвм S, " xaxaXEÍâvrt cod. 804.
it CLEMENTINA. EPISTOLA CLEMENTIS AD JACOBUM.
çspovxa tçoitifstv 8ià xl¡v ásvoXEav oi Suv^Geií ", A prœbere per occupationem non Valens, et tu quasi
x*l<rù, ûç p-f) 8i8a$aç xb a\>p.<fépov, xoXai6íi<rji , оШ qn¡ iitilia non (Ioniens punieris, et qui non edocti
¡xi) p.aô<5vx£ç àfvoiaç ai-cía anoXouvxai. ДА au p.èv erunt, ignoranliae causa perihunt. Qnocirca tu qui—
aixoiç ** EUaxoXuv " itpoxaBé<ï8T)xt, тгрос xo EUxal- dein fac ut absque occupation« illis prae&ideas, quo
ptoj тасрехе^ toùî «î>i«v aùxoùç 6uvapivouç Хйуои», tempeslive sermones quibus salvari possint prae-
15 *al oûxtoç eiraxouaxwaav " aou, eí6¿xsí ort ó xtjç beas: sicque te audiant, scientes, legatus vcrilaiig
àXTjO££aç тсрЕабитт)? 8 àv Sfjci) èitl y^í. SíSexoi xal quodcunque ligavcrit super terram, ligalum esse et
èv oíipavüj, 8 8' Sv Xúifl, XèXuxat. Su 61 8<¡aeLí 4 8eí in cœlo, et quodcunque solvent, solutwm esse.
fce^vat, xal Xúsei« « Sêt XuOîjvai (37). Kai xà [xsv Tu autern ligabis qua: ligari oportet, el solves quae
xaxi ог xbv itpoeoxuxa xaúxá taxi xal xà xoúxoií solvenda sunt. Atque ad te quidem, qui praees, quae
Suma. pertinent, isla sunt, et bis similia.
VII. Ta 61 xaxà xo'jç тсргвбихероис S<mo ха8г. VII. Quae vero ad presbyteros spectant, isla
ПрЬ rcávxwv xoïiç (38) véouç ярЬс y"*1A0V Cmyvú- sint. Ante omnia juvenes nuptiis cito jungant, la
xcüirav èv tàyti •*, rcpoXap.6àvovx£ç xtjç VEaJouaT|C quees ferventis in ju.venta cupiditatis praeveniendo.
em8up.£açxà тахуйеицдха. "AXXi jATjSt xwv Цбт) ye- _ Sed пес de conjugio jam senum curam abjiciant :
póvxojv îrepl yàp/w àpEXfjTioaav èviocç yip xal nam in nonnullis, etiam cum senuerint, valida
vrjpáíaffiv àXxata •* Ivsaxiv èîri6u|j,£a. "Iva ouv p.}] inest cupidilas. Ne igilur formenti o, adversuin vos
fj i»pvs£a, vop^v Xab'oûaa xa9 ' ûp.uv •*, eîç ùp-aj grassandi occasione accepta, pestem in vos iiivch.it,
xiv aùxbv epßaXXfl ** Xoipbv, itpoaiçaXEÇsïOe xal praecavete, et conquirite, ne forte in vobis occulte
èpe'jvixs, p^¡ toüí xb xïjç p.o!/s£a; Xaveavövxojc èv adulterii ignis fuerit accensus. Multura quippe
ip.lv àvaçoî) itûp. IIoXù yàp 8sivbv fj p-Oi/efa, xoa- grave peccatum est adulterium ; in tantum ut se
oûxov ôîov xà 8eux£pcïa éyeiv aùxfy) xïjç хоХатеыс* cundum in pœnis obtincat locum; quandoqiiidem
Iîœ\ xà itptjjxEta xoïç èv TtXávT| ousiv ато>6£8оха1, primus debetur iis qui in errore degunt, quamvis
xâv ffbjçpovuiaiv. ДЛ up-sîî , ibç 'ExxXtjstaî Ttps- temperanter vivant. Quare vos, velul Ecclesiae
чбитЕрох, èlaax'fjjaxEx^vXpieTouvupçïjv eI{ atotfpo- presbyteri, Christi sponsam ad castitateni exercele,
wîvtjv vup/fï)v 8î Xéyto t^í 'ExxXtjsîaç x8 iújxt,- Sponsam auicm dico Ecclesiae corpus et congrega-
рл. "Eàv yàp «bçpwv хахаХг^св^ ûtA vu p.? fou ßa- tionem. Si enim púdica inventa fuerit s'spmiso
aiX&iK, xtpíjí p.EYÍ<rnjí TEOjExat, xal up.E?í p.s- rege,« maximum honorem consequelnr ; vosque
INTERPRETATIO RIÎFINI.
et tu , ut dixi, qua? oportet ligabis , et quae expedil solves. Ad te quidem qui praees ista sint
mónita , et his similia.
VII. Ad presbytères vero sint ista. Ante omnia ut pudicitiae slndentes, adolescentes nuptiis jungant;
quo calorem ferventis aetatis conjugali lege praevenianl. Sed ne in provectioribus quidem curam habere
hujusmodi negligant; quia in mollis, etiam cum senuerit corpus, concupiscentia viget. Ne forte ergo
íornicationis labes, occasione accepta, lanquam venenum pessimum serpat in vobis, cavere et antevenire
necessarium est, ne quod in vobis adulterii occulium calescat incendium. Et quid in omnibus ueccalis
adulterio gravius 1 Secundum namque in pœnis oblinet locum ; quoniam quidem priiiium illi habent,
qui aberrant a Deo, etiamsi sobrie vixerint. Propter quod vos , о presbyteri, Ecclesiam excolite,
et adórnate sponsam Christi ad pudicitiam. Sponsam autem dico omnem Ecclesiae congregationeni :
quae si púdica fuerit inventa ab sponso suo, ingenlibus ab eo donis et muueribus honorabilur , et
vos velul ministri sponsae , et amici sponsi , ingenti gaudio ac laetilia perfruemini : si vero sponsa
baec reperla fuerit coinmaculata peccatis ; ipsa quidem, tanquam indigna, trudelur a regalibus loris ;
vos autem peenas dabitis, si forie per vestram negligenliam vcl desidiam obrepserit contagio saeva
peccali.
VARLE LECTIONES.
•• S'j'/rfir|ç O. " lia О et cod. Reg. 804, txùti; С. " eíox^Xuv conj. С , cnj. codd. ulO euoxoXeív-
èâxo'jjaxwiav С. '• Cfr. Const, aposl. iv, H. Kpiph. Panar., p. Mt. Hoi«. Clem. in,68:
** àxuaia O, in cuj. marg. man. rec. тгаракХ^зеа èv t¿jt¡'í¿v áiaTáJewv, xsy. xç" хав' ùp.îv O.
ly.6au.Ti O.
VARIORUM NOT^;.
(37) Xv Si li')<reiç, etc. Citalur èx xûiv KXr\¡ter- С тау.и. Constituí, apóstol., ív, 11. ítem B. Chryso-
TKJi-ins. Regio 940. Lege cap. i, in epístola Ni stomas, homil. 59 in Genesim his eleganlibus et ac-
Obiis torn. Ill Dtbliotliecce sanctorum Patrum, et coinmodatis verbis : Ml] xoEvuv auEXüpev x£>vv¿cov,
apii'l Balsanionem : Magnus quoque Petrus ad Cle- à)X E50VXEÇ xïk xapívou xljv nupiv, itplv Ц etç aa¿X-
mmlem : Tu quidem ea ligabis qua; ligare oportet, et y-'.av ЁухиХ'. j(if,vai, ffirou8a£(itp£v xaxa xiv xoû 6eoû
tolies quw solvenda sunt. Martyrium S. D.onysii v4¡aov aùxoù; auváicxEtv itpbç yàpjov ïva xal xà tr¡i
Aropagiiae : "Ojitoç npb xoG xöv paxipiov üexpov o(i)'jpo3'JvT,í auxoü; 8iaxi]pf|xai, xal pr|6Ep.£av Xúp.r¿v
biÂ xrç víxr|í xou papxupíou xaxa5iw8T¡vai xîjç èv xî) 8á;<Dvxai Ц àxoXavia;, Ixovxsç àpxoOaav тгарар-и-
x¿)V o'jpavuv ¡JaaiXsía аич81аушу^И»гФ Pâxapíü) KXt¡- 6£av, xal 8uvau.évt)v xîjç aapxb; xà oxipxfjpwxa xa-
P^vxí xijv è=r/jjtav x'^î 'ExxX^jiac itapiÔExo, Xtyw- xaixiXXEiv, xal xoX&jeùk èxxbî EÎvai. Verum Ebioni-
'QjTiîp izapí xoO Kupiou aou 'Itisoj Xpmxoû Xûjai tarum haereseos Clementinis inspersae mos fuit,
xa\ cfjiai è'p.ol ScSióp^xai \%о\)Ыа, ойхш xa\ xtjv aù- adolescenlulos ad nuptias ante aelatent cogère, teste
XT-v èÇouiiav aítuvífoí 8шро0ра£ аы xal 8£5topi, £va S. Epiphanio, Panarii p. Mi, quem morcm a Judaeis
8v âv Цтц Ы\ xf¡í yîji, íiixat Ssfepivoi èv xoîj où- acceperant. Ilorum de xa/uyapt? lege Georgiun>
pavoî;. Сот. Syncelluin, Cltronographiœ p. 8 1. Id.
Çj&j Toiiç réovç ярос уацог ÇevrrvTOjffar èr
Patrol. Gb. H.
45 S. CLEMEMTIS I RUM. PONT. OPERA DUBIA. U
grandi lartitia, veral inviiati ad nuptias, fruemini. д таХтц eicpaaiaj, шс xXtjtoI уацшч, атоХаи«т« "•.
Si vero in peccalo deprehensa fiierit, ipsa quidcm 'Eàv 6s f¡u.apT7)xuía ça>pa9i), аитт\ ¡xèv £хбХг(тос
ejicietur ; \os aulem pœnas dabilis, si forte per tatou. ", ¿u.eïç 6e fic'x^v Sujete •', Efrouj itapa tí)/
vesiram negligenliam peccatum coramissum fueril. úu.£T¿pav auiXEiav уеуочгч r¡ ар.арт{«.
VIH. Quocirca ante omnia de pudicilia solliciti 16 VIH. ДЛ 7cpi TavToiv itsp'i (Ht>9po<júvT){ <¡¡pov-
estote. Quippe apud üeura admodum grave quid tíCete • Xíav vàp тара ты 6sû х*^*1^ upiar» i¡
censelur foruicatio. Ca?lerum species fornicationis itopvEÍa. ibpvaaç SI •• eï8i) iroXXà, ¿>î ха\ айтЬ«
mulue sunt, ut et ipse Clemens vobis enarrabit. KX^jxtjç op.Tv SiTj-fTJaETai. nXíjv ярштт) u.etxE¡a estI
Attamen primum adulierium est, virum non sola тЬ " 4v8pa u.4) !6ia [xovfl xp^ra^'Yuvaixl, xa\ yu
ta* uti uxore, et uxorem non solo suo uli viro. Si vaîxa ¡a-îj Í8ít¡) ¡juívü) xpâaOai avSpí. 'Eàv auçpeov
ouis castus exstílcrít, bumanus eliam fieri potest ; f¡ tîç, xa\çtXav8ptoiTOi -¡-Evaluai Suvaxat, oí eîvexîv
■propter quod seternara conscquetur misericordiam. Шои; aicovíou TEÚÊxai. 'il; 6e f¡ ¡.iv./:!a p-Eya
Qiiemadinodum autem adulterium magnum malum xaxbv •*, ойтшс t) ciXav6pü>nta [í¿yiotov áyaGóv.
.est, ita humanitas maximum bonum. Idcirco dili- At& ¿уала-е iravTaj ûuxjv to-jç aSsXcfuc servait
gite (mines fratres vestros Sanctis et misericor- xa\ EXE<jp.o(xtv ó'f6aXu.oíí, xotç piv ¿ptpavoîî îrotoOv-
dibus oculis, orpbanis quidem parentum, viduis В zzç та уъчкш, taïç è. x*iPa'S та àvSpwv, rapé-
autem virorum curam exhibentes * , praebenles xovrïS l*61^ «Awqç EÙçpoouvtiç •' тас троса?- твГс
alimoniam cum omni liberalitate ; reíale vigenti- áxjiafotc toù; yap.ouç, xa\ toîç aÙTUv à-ri/vo;; *•
bus conjugium providentes ; atque inter illos iis 5:i tûv етатт|8Еои.атшу àvvoc'jjASvoi та; «poçaretç
qui artem nesciunt, commenti per vit» instituía Ttjç àva-piaia; трост)с- texvítt¡ Ipyov, àSpavel
occasiones ad vivendi nécessitaient ; arlilici ope- EXso;.
lain, debili misericordiam.
IX. Scio aulem vos hape facluros, modo charita- IX. Oîôa 8è таита ткЦиегу ¿¡iaç, èàv àyâmptlç
tern vesira in mente stalueritis : ad quam intro- тол» uuiTEpov i8pújr(TE voüv, itpbç Sa tîjv ,t a'JTÎjç
ducendain unus est modus accommodatus, mensx et eî'-oÎov púa -í; èortv izavrj itpoçaetç, tj"1 xuivf, tûv
salis in commune perreptio. Quare studete inter aXüv ■i:~.í'i,r;l:;. S:>, атсоибаГЕТЕ iwxvórEpov avv¿-
vris frequenlius convivía agitare, quantum po- erioi àXXfjXwv ylvzabai, ¿iç íúvaoflE, отпас «Citt)v u.t|
testis, ne cliarilatem amiltalis : causa enfhi est атаилоХ^ТЕ • abía yàp tort \tlç eù-c:iaç, f¡ 54
benelicenlix, beneficenlia vero salulis. Cuncli ergo sCinoiEa тт,г сыт^рСа;. Koivoù; cjv t¿vte; t:3»
cundís in Deo fralribus communem vêstrum ргаэ- 17 тоТ; хата 0s%v àScXçoïc той; ¿auxüv гзез/ств
bete viclum, scientes quod, temporalia dando, *ter- С ßfouc, eI£¿te; Sti, npojxatpa 5(ороО[лЕ<;о'., aitíivia
na consequimini. Multo magis nulrile esurientes, Xí/iíaG:. ПолХф u.3XXov iwivuvraç тресетЕ, xal
• lxcli. iv, 10.
1NTERPRETATIO RÜF1NI.
VIII. Idcirco igílur ante omnia sobrietatís et pudícítíx sollícitudinem gerite. Valde enim apud Deum
grave crimen ducilur fornicalio : cujus species sunt quidem pluies, sicut et ipse vobis Clemens .iili-
genter exponet. Yerumtamen prima species adulterii est, virum propria solummodo uxore non esse con-
tentum, et mulierem non proprio tanium servare se viro. Si ergo castus fueril quis, potest et bumanus el
ni isericors fieri, per quod et ipse xiernam a Deo misericordiam consequatur. Sane sicut adulierium ve-
nenüin cunclis malis perniciosius est , ila amor fraiernus et charilas tolius boni fastigiuin tenet. Et
ideo diligiie omnes fratres vestros, et cum relígione et misericordia respicile ad omnes. Orpbanis exhí
bete vosmetipsos parentes. Viduis, virorum curam impendile, cum omni casütale (swçpoTJviqç) , qux
necessaria sunt praebenles. Juniores lamen viduas(raï; dxu.aíai;) nupliis copulate. His qui ignorant
artificia, exquiritc honestas aliquas occasioncs, quibus vicluiu necessarium quasraul : arlilicibus vero
operant providetc, debilíbus misericordiam facile.
IX. Scio autem hxc omnia facluros vos, si charílatem ргаэ exteris et ante omnia in vestro corde
figalis : cujus ebarilatis et rccipieiida' et habendse maximum erit fomenium, si frequenter inter vos
metipsos communem cibum vestrum niensanique facialis. El in quanlum unusquisque prxvalet, cre-
brius panes ac saies suos cum suis fralribus sumal. Per baec enim prxcipue eliarilas comparalur , et
causa lotius boni ¡n hujusmodi communionc consistit. Ubi aulem pax et bonitas, ibi et salus. Propter
quod communes facile cibos vesiros, cum big qui secundum Deum fratres sunt; quia per li.i-c temporalia
ollicia, pacis et charilatis fructibus, gaudia auerna merebimini. Mullo aulem sollicilius esurienles reficile,
et silienlibus potiini date, midis veslimenium ; xgros visítale; et eos, qui incarcère sunt, prwit possibile
est, juvale; peregrinos salis prompte indomibus vestris suscipile. Eine omnia nunc singiHaiíin dicain, шпне
bonum, ipsa per se si in vobis fueril charilas, faceré vos docebit : sicut e coulrario eos, qui a salute alieui
sunt, опте malum faceré, odium docet. *
VARIEE LECTIONES.
••0 c. Ruf. perfruemini, àwiXauovTEçC. '"IxeXijTOç eoti 0. " Ita 0 eleod. Reg. 804, Sújtjte С. Subin-
de El im>{0 et Ruf., p.-rj 7toi{ C. " 6é oui. 0, in cuj. marg. man. rec. iv тф ç" tôiv AiaTÓ$Et¡)v,
xeç. xi)'. " tóv C. •* ¡Uya xa\ xaxóvO, qui paulo post от. а-уабол/. " aoyfpnuûvT\ç Ruf. Idem « juniu-
ies lamen viduas nupliis copúlale, » quasi legerit Tal? axjxatatt S. •• téxvoiî О с. cod. 804 et Turriaui
libro. Vulgatam lecl. exbibet et Ruf. In iiiarg.Otlobouiaui : èv тф v' xeç. 'f. " тт,с Cl , quem S wale
«Oiifundit с Cot. " т, accessil ч\ O. Dcinde áXüv O el cod. 8U4, &XXwv С in leitu.
45 CLEMENTINA. — EPÍSTOLA CLEMENTIS AD JACOBUM. 4C
l:lûv. isapix"5 totov ", yu¡j.voT; tvSu(xa, toùî vo- A et silientibus poluin date, nudis indumentum ;
ceûv.oç ЕтезхатгтЕзбЕ, toîî ev tpuXaxaîî èwçaivi- segrotos visítate ; iis qui in carcere sunt inter«
ji£40t ,M, tbí Bûvaafa, $orßeX-e, toùç Çévouç ¡«та r.à- venientes pro viribus succurrite ; peregrinos omni
otç irpo6up.!aç eîç toùç ¿auTÔiv otxouç Xa¡¿6ávETs. cum alacrilate in domibus vestris suscipite. Verum
ITaí¡v, iva ¡it¡ то хат' e!8oç X¿y<u, «*i xaXbv f¡ ç iXav- че singulation dicam, omne bonum ut facialis do-
6(штл ûjiâî tcoieîv 6i3á§Et, &j7:sp f¡ [usavOpwrfa cebit vos charitas erga homines ; quemadmodum
toîî ¡xt¡ fJoyXopivoi; aùÇsabai tijv xaxoTrpaîîav ö*w- apud eos, qui salvi esse noiunt, odium erga ho*
Í£Íxvu9!v. mines maie agere suggerit.
X. Oi ира-урата îxovteç àoEXçol етЛ tûv èÇou- X. Fratres qui liles habent, apud poteslates sae-
eitbv xo3u.ixuv ' ¡xí] xpiv¿i6(jjaav, iXX' ùrcb tcôv ttjç culi non judicentur, sed ab Ecclesiae presbyteris
*ExxXT1(i£aí7:pE36'jT¿pii)v(59) auj¿6i6aí¿3Utú3av tocvti concilientur quoeunque modo, quibus prompte
троям, eto£¡juüí a'jtecí itEíOájiEvot. nXr¡v xa\ tí¡v obediant. Ad haec avaritiam ¡ta fugite, ut quae
iU£ovs$£av oütmí ceúête, ùç Ttpotjaast троеха!рои occasione temporalis lucri possit aelernis bonis pri-
xaoôo'jç anb Tüiv aiiüvítüv ауа,Ъйч £r]p,iouv Suvaui- vare. Stalcras, mensuras, libras, pondera justa se-
vr,v. Zuyk, ¡хатра, o-raBjiía \ та ttov poTcüv Síxata dulo custodite ; in depositis bene vos gerite ac II-
e-'.¡isXwc tpuXasom, T.pbi tai яарахатабт;ха; eu- " déliter. Atque hœc et similia usque ad fiiiem faceré
улицоуЕТтЕ. rtXi]v тайта ха\ та toútoi? тасраттХ^зса suslinebilis, si de futuro per Deum jinlicio me-
pi/pi t¿Xouc TTOtstv ¿TrojiEvEtTE, èàv àx<bpiTTov moriaiii perpetúan) corde retinealis. Quis cnini
jivífiTjV тар\ TTJî èx 8eou yivouívt); хр£зЕшс ev tat; peccel, certo persuasus quod a Deo justo ; qui
хзро'исГ/г,«. Tîçvip äv átiapTÍ]3ir], iiETtXirjpocpopr,- nunc solus patiens et bonus est, in consumma-
uivoi'ört èx вгой Síxaíoj, той vüv lg ¡xivou v li°ne saeculi judicium fore definilum est ? ut boni
u.axp-i60;iou xat агавой, È7i\ xfl той ßtou nuvTEXsia deineeps inefifabilibus bonis perpetuo fruantur; qui
&р£з9т) ■¡•£V'ï9°" " *PÍ3lS. îva ol ауа6о\ той ХоитоО «'» peccalorcs inven» fuerint, tanquam mali
luv à-op^fjTiov a-fa6£>v aïSt'ioç атоХайзыз-л), oi Ss inenarrabili supplicio afficiantur in sempitemum.
а[гарта>Хо\ eipsOêvre- tbç xaxo\, атторЭДтоо xoXá- Et isla quidem ita se habere, nisi veritatis pro
сгеыс T£U$tDV-at • tov atwva. Kai тайта uev оВтыс pbeta futurum jurejurando affirmasset, forte par
I'/Eiv, eI ¡jLTi ó tt(í iXTjOEÍat Ttpoc^TTjc èvipxuç slpíj- cral dubitare.
xet ' Езгзва-., таг/а &v eOXoôv î|v 4¡xct6aXXeiv.
XI. ДЛ 7:poi?í)TO'j &Хт|0ой( B 6vreç (ia6i)Tal, airo- XI. Quocirca cum sitis veri prophetx discipuli,
W|iîvot tí¡v б'./óvoiav è£j ?jç y^vetbí f¡ xaxoTtpaÇta, С deposita vacillatione animi, ex qua mala opera
-ipoO-Jjiioî то EÙito!£tv avaBÉâsGE. Eî 8k тер\ tiov oriuntur, alacriter bene agere recipite. Quod si
(IpTîvutv fsîsôae 4|i9i6aXXEi ti« ùpiuv, (xij ai- circa ea quae futura diximus aliquis vestrum am-
\. Si qui ex fratribus negotia babent inter se, apud cognitores saeculi non judicentur, sed apmt presby-
teros Ecclesix quidquid illud est dirimalur. et omni modo obediant slatutiseorum. '»Super omnia auleni
avaritiam fugite, quae homines, occasione praesenlis lucri, ab xlernis separat bonis. Pondera, mensuras,
staieras, pro locis (TÓnuv) quibusque aequissimn custodite; deposita lideliter restiluite. Quae omnia, et
si qua sunt his similia , ila demum sollicite et diligenter implebitis , si futurum Dei judicium, sine
Ínterin issione , in vestro corde volvojtis. Quis enim peccare poterit si semper ante oculos suos Dei
judicium pönal ? quod in line mundi certum est agitanduin, ui tandem qui in hac vita bene egere, conse-
?;uaniur reposila bona ; peccalores autem ut consequantur praeparatas et recónditas peenas. De quibus Ita
uiiirum dubitare omnino non possumus ; siquidem haec omnia ita esse ventura, verus nobis propheta
I'raedixeril.
XI. Unde et vos, qui estis veri prophetae discipuli, abjicite a cordibus vestris ante omnia, discordias
et animorum dissensiones , ex quibus oinne opus malum procedit, et henignilalem ac simplicilalem Iota
mente? sérvate. Quod si forte alicujus cor, vel livor, vel infidclilas, vel aliquod malum ex his quae su-
perius memoravimus , latenter irrepserit , non erubeseat qui animas suae curam gerit conlueri haec
liiiie qui praeest , ut ab ipso per verbum Dei , et consilium salubre curetur ; quo possit fide in
tegra , el operibus bonis , poenas aeterni ignis effugere , et ad perpetua; vitae prxmia pervenire.
VARI/E LECT1ÜNES.
•• toítov O. Cfr. Нот. ni, 69. 10l) ¡la O : Legebamus primum emyípáaívot , sed propitts ¡tupe-
do ms. scriptum , esse deprehendimus ethçsvo'uevoi pro è7Ttcpotcvojjtevoi quod exhibet cod. 804, utûe teat
deberé palet et epístola' nostra! cap. 12, el ex llom. xi, 4; xii, 32. C. ■ хозрхшу adjunxi ex marg. O,
nVi scriptum est : "1зшс Xeítiei xocrjtixair хата то èv тй xeç. p.ç' той ß' ßtßXioy Ttûv AtaTa?Eüjv. Apud
cognitores sœculi. Ruf. Cfr. Нот. ni, 69. * зтаОща О. fourni locum Riißnus ila iiiterprelalur : pondera.
in [livGv. lu hoc tanium aevo, ait auctor epistolae, Dcus se exhibet ¡xaxp¿0'j¡xov xal áyaüóv, in altero aevo
exeicebit SixaiosúvTjv. S. * yevèsbai ¿¡píabr\ С. ' TEUtjovrai 0. ' elptjvrjç О. * Ita О с. Ruf.,aXr¡9uí С
VARIORUM NOTiE.
(39) Yx¿ r¿jv... яреавутерь»-. Hoc ipsiim Clement. npud presbytères concilientur, et presbyteri concilia-
liomil. 3, <:ap. 67, ita explicatur : Si (fratresi de tienem ad episcopum rc'erant. Coût.
m in quibus injuria afficiuniur, cupiant jiidicart,
*» S. CLEMEiSTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 18
bigit, non erubescat confileri, si quidem curai» A Зезве\с ороХо-^ть), еГтар t!jç аитой 9povTÍÍ>i Çu-
liabet anima; sua!, et a prepósito satisfîet ipsi ; xhSi хс& ия0 cou TtpoeirnÖToc тгХ^росорт^ветаи
sin vero recle credidit, confîdens vivat, quasi qui e¡ 8' ¿рвш? тетгЕотЕихе, öa^puiv t:oXiteu¿í6íi>, diç
magnum condcmnationis ignem effugerit, et in ui-j-a xaTaSixrjc тор среОушу xaV etc àî8tov ayzboiv »
œternutn bonorum Dei regnum sit ingrcssurus. 8sou {JaatXEÍav el<jEpx<5u.£voç.
XII. Porro Eccleshe diaconi episcopo sint, seile XII. 0¡ ulv ouv tîjî 'ExxXrjaiac Siáxovot той ета-
olierrando, oculi ; singulorum Ecclesia1 hominum ctxótuou, auveTU; l0 p4u.6á¡Aevot (40), ëiraosav oí u
opera perscrulanles, quis percato proximus sil, dcOaXôl, Ixáatou tr\ç 'ЕххХт)а[ас 7гоХитграуи/люйу-
quo a preside admonilione preventus peccatum tej taç itpa^'Ç. t[ç uíXXel au,apTaveiv, iva, vóu-
forte non perliciat. Ecclesia? desertores corriganl, 6es£a хатаХт}срв£\с йяо той irpoxaOECouivou, taya où
ut non désistant congregati audire sermones, quo уЛ\ ceXáofl '* то аи,артт]и.а • toùç XEiTwrax-aí im-
animi molestias, quse passim cordi ex mundanis OTpECETaxrav, той p.}] èictXeÎTtEtv toùç " auvEpxojjiÉ-
casibus et pravis cotloquiis incidunt, verbo veri- vouç tuv Xo-fiov eiraxoúíiv, отаос тас ехвототе tí¡
talis possint purgare ; si etenim mullo tempore in xapSía тгроатотстоииас авии.Еас Ix те ßttürixwv 19
colli manenl, ignis materia lin ni . Quinetiam (lia- .. аиилгаЬтсал) ха\ ofuXiuv xaxûv Хоуш u akrfieiaç
coni corpore »gros perquirant et ignorant! pleltï хаОафЕавои Súvtovrar Eitel yap, äv xp¿vq> лоХХф
indicent, ut appareant atque visitent ; et necessaria x£PT£"Itl,5tv "> «upoç Ëpyov YÍvovrat. Toùj Sï xaX
ox presidís sentenlia prebeant. Hoc vero quam- хата aapxa vorouvraç jAav9av¿T(x)aav xa\ тй
vis clam eo fecerint, non peccabunt. Ista equidem ayvoouvTi xXfjGsi •rcpoaavrio'aXXÍTcoijav, ?v' " ém
et ¡His similia diaconis cure sint. caívwvTat, хз\ та SéovTa ên't tí) той тгрохавеСо-
|A¿vou Yvtí)|xvi ' roxpexerinxiav. Тойто Se xív Хавра айтой irotuitv, o¿x a¡jtapTavou<jtv ". Тайта u.èv
oúv xa\ tí toútoíc ojiota ol Siáxovot irpovo^xtosav •*.
XIII. Qui alios in religione insliluunt, ipsi prius XIII. Ol xaTTjxouvrEc itpwrov xaTrjxT]9¿vTec xarr¡-
instructi alios instruanl : quia de dominum animis xt'tu,lrav "' &" таР^ ^X^v " àv6pwir<i>v то epyov
agitur. Oportet quippe ad multas discentium sen- яро; ?àp tiç ™XXàç ctbv ¡lavOavoVnov ^^|"Ч
tenlias et volúntales aptari eum, qui verbura Dei o-uvapjxafeaSat 6eî tov tuv Xá-ruv й^-рцт^. ПоХи-
«ubministrat et docet. Sit ergo necesse est cate- {ui6tj ouv xa\ aveTtíXTjTtrov, iroXúraipiv " те xa\ î?j-
cliista valde doctus, irreprehensibilis, multa exper- Xov tov хаттцойута eîvai îeï, cbç айто\ efsesBe ••
INTERPRETATIO RUFIM.
XII. Diaconi vero Ecclesiae, tauquam oculi sint episcopi, oberrantes et circiimtustrántes cun> vere
cundia , actus tolius Ecclesise . et perscrutantes diligentius, si quem videant vicinum iieri precipitin, el
ÎH'oximiim esse peccato ; ut référant hxc ad episcopum, ut commoneri ah eo possit is, qui in prxcipitium
apstirus est, ut revocetur et non corruat in peccatum. Negligent i ores quoque, et eos qui rarius ad an-
diendum verbum Dei accedunt , nec sollicite ad episcopi iraclatum conveniunt , ipsi commençant et
tiorlentur. Si enim assidui sint ad audiendum , non solum vita; xlerna; ex salubri cominonilioue capient
lucra, verum et quxcunque ¡Пае sunt tristitia: vel mœrores , qui ex prxsentis vilae nccessiiatibus , et cla-
ilibns tempoium veniunt, quseque malorum sermonibus , in curde suo velut jacula delixa circumferunt,
abjicientur omnia, prxdicatione veritatis, et vita: a>.lernse doctrina et eruditione purgata. Alioquin si
multo tempore auditum subtrahant a verbo Dei, ut remaneant in cultu vitiorum, sine dubio spinis erunt
ac sentibus occupati : et quid aliud, nisi ad ignem, talis hxc terra prasparabilur? De his ergo, ul diximus,
diaconibus cura sit. Sed et eos qui secundum carnem xgrolani, sollicite perquirant , et plebi , si forte
ignorât, indicent de his ; ut et ipsi visitent eos, et qua: necessaria sunt pnebcanl eis , cum conscieiilia
ejus qui praest; quod tarnen, etiamsi clam fecerint, non peccabunt. Sed et de peregrinis similiter epi
scopo suggérant refovendis ; el caetera bis similia, qua: ad cultum Ecclesise, et disc.plinaiii ejus pertinent,
diaconis curse sint.
XIII. Qui catcchi/.ant, hoc est, qui verbo instruunl incipientes , primo oportet ut ipsi instructi sint :
de anima enim agitur hominum : et oportet eum qui docet, et instruit animas rudes, esse lalein, ut pro
ingenio discentium semelipsum possit apiare , et verbi ordinem pro audieiitis capacítale dirigere. Debet
ergo ipse apprime esse erudiliis et doclus, irreprehensibilis, malurus, impavidus (uosiXo;) ; sieul ipsi
firobahilis fore dementem biinc post nie. Multum est aulem . si ego nunc de singulis, qu;e unugquisque
labere debeat, prosequar. Ycrumiainen illml est quod pra; ceteris ab omnibus vobis eupio in сошшипе
servari, ut concordiam teneatis ; per quod solum potesiis purtum quietis intrare , el civiiaiem Regis
suinmi, qux pax uominatur, habitare.
VARIZE LECTIONES.
* àïôtav ayaO^v C. '* cum verecundia Ruf., quasi legerit oüv aiSoi. ('.fr. Conti, apost. и, Ы, Нош.
ni, 67. S. ll ol addidi с. О. " теХейа^С. ia Expungendum ~oú;, nisi alia corruptela in reliquís lalel.
S. lv lia O et Ruf. prœdicaiione veritatis, Xó-fia С. " (bxepaeúotüat O. " iva С " lta О с S.áu^tp-
Tavüwtv C. Tum addidi ouv c. O. " itpovoEixtiicrav O. ** xat^xEÍTüjuav O. *• ¿uxtiç С. " ^¿itEipóv
С. Subinde &8eiXov (impavidus) Ruf., quod coiiiinendal S. " Lectionem еГог£?6е, kí ipsi experiemini, lar-
gitus est O. lia Cotelerii conjectura non opus est, qui inlliiitivo EüEaOat exp esso, post oútoí déesse 6o-
xt{i¿3STE vel quid simile opinabalur. Sunt ipsi probabitis fore dementem hunc post me. Ruf.
VARIORUM NOTiE.
(10) Svretôiç fie¡i€ó¡terci. Нас de re Clement. Const, apost., cap.4i,!egimus : Sit diaconus episcopi
homil. 3, cap. l>7, islud constiluitur : Diaconi cir- auris el acutus el os, cor pariter et anima : ut fpiseu-
cHinambulantes considèrent (ratrum corpora et ani- pus in pluribus quam par est ac minutiüribus iicjolii*
uiui. ntque'\episcopo denuniient. Qaocirca , lib. n nom oeeuvetur. Covt.
i9 CLEMENTINA. — EPISTOLA CLEME-NTIS AD JACOB UM, 50
KXf,¡xsvxa jux' iu¿ xaTr,x£Ïv piXXovxa. ПоХи y*? A tus et perspicuus; sicul ¡psi expcriemiui fora Cle~
èstiv è(tè vûv xo xax' eîôoç XeyEtv. IIXijv àiv оцо- nieiiteiii, post me calechisla: ollicio funcluruni. Lon-
votjotixe, Suv^cteoBe sic xov xt¡í ávaiíaúaEwí evexGí,- gum enim est nunc me singula recensere. Verum
№ Xtjiéva, Iv9a (xsyáXou BauiXéwj èexb Eipijvtxi) " si concordiam tenuerilis, poteritis porlum quietis
nSXtç. altingere, ubi Regis summi exsial urbs pacilica.
XIV. "Eotxs ,v fàp SXov xoitpäYH« xtjí 'ЕххХт)а£а£ XIV. Similis namqiie est lotus Ecclesiae status
vr,î (aeyíXt), 8tà ffçoôpeû " xeiuâivoî avSpaç çepou- navi magnae, quae per validai» tempeslatem fert vi-
07) ix ™XXû>v tótouv ovxaj xa\ u.fav20 ^ " ¿Гавт)« ros diversorum locorum unam boni regiii civilatem
ßajtAEta; raSXiv oixEtv BaXovxaç. "Eaxto ¡¿èv oúv up.lv incolendi cupidos. Sit ergo vobis navis Dominus
ó таитг); Дгзяохт^ Oeoj, ха\ TrspEixáo-бсо о piv xu- Deus : et assimileiitur gubcrnator quidem Christo,
6spvT¡TTic " Xptsxy, ó îipupsîii ета-хаяш, ot vaGxat proreta cpistvopo, naulae presbyteris, praifeeli late-
i:p£a€uT£potc, ol xotxapxot Staxovotî, ot vaunxoXoYot rum diaconis, naustologi calechislis, vectoribus
toîî xaiTjxojaiv , xolç è«t6axatç xo xuv àSeXyôiv universa fratrum multitude, mari mundus, venu
clf.öo;, хф ривы 6 хоарлс, at àvxlîrvoiat xolj 7cst- adversi tenlationibus, persecutiones vero et peri-
paspot; ", ot 5à SituY(Aol xal ot xivSuvoi xal ai " ciria et omnígena? afflicliones decumanis fluclibus,
laivxoSarart OXtystî toiç xptxup.iatç, та 8e àTtoYEta" * ex continenti venientes torrentes et flatus sermoni-
xûv xstpaßpbv ха\ xi сиз^рлха xaîî xuv irXivwv bus seductorum ac pseudoprophelarum, al pro
stat xuv ^suSo^poçijxiiv optXtatç, xà 8è axpcu-^pia montoria el loca confragosa judicibus dignitate
xa't xà xpaxia xuv x<5toov xoîç èv йгсерохас; 8îtva eminenlibus et crudelia minanlibus, loca aulembi-
asEiXoGm Sixaixaîî, St9aXaijoi SI xa\ 9r,piw8Etç xo- maria et fera ¡is hominibus qui ratione carent ac
w)t xotî 4Хоу!т:о1с ха\ Ev8oti{ou¡it mp\ xu>v xïji •« de promissiouibus veritalis dubitant ; hypocritai pi-
«XrÊÍaí ктаучгХркш. Ot ùroxptxal xoîj itstpa- ratis similes habeaiitur : sed et validum vorticcm
xati napstxaapivot vo£Íj9wsav rcXfjV layvpav rXtYY» et larlaream Cbarybdin et cruenta fragminaet mor-
xa\ xapxapst'av " Xipu68tv xat ipovia npospiJYu.axa liferas subversiones sola esse peccala existímale.
xalOovaxúosi; StaXOoEtç póva; »' xà; àu.apx£aç elvai Quo 'g'tur vento secundo navigantes in urbis spe-
vo¡júíexe. "Iva ojv ojpía ** nXéovxeç etc xöv Xi¡jt¿va rate portum absque gravi periculo deferamiui,
xi¡{ èXwiCouivTiç wSXewç àxtvSuvoxepov àvExe^xe;, orate precibu» quae exaudiri digna; sint : preces au-
irr.xoW Е&хеавг- tixA Ы è^xooi ytvovxat xatj eu- tem tales ûunt bonis operibus.
«paYtaiÇ.
XV. E'JiTaOsÍTiüíav " ouv ot à-;6i-ai ¿Spa?oi in\ ç XV. Itaquc in quiete firmi maneant epibatae, in
xuv I8£ti)v xaOEjojiEvoi xínojv, iva jxl] xí¡ àxaÇta o-Et- propriis locis sedentes , ne pertúrbalo online con-
î;iôv f¡ ¿xspoxXivEav rap¿xtwiv. Ot vausxoXÓYoi xoù; cussum et ad allerum latus iiiclinationeni excite.it.
ii.-ífo j: úôpixv^Txá'tüjav. Ot û:ixovct |xt¡Sev ¿¡xe- Naustologi de mercede commoneant. Diaconi nih.l
kixiiia-av 3* 21 шу ÈTîtaxsuOriaav, ot npssfiuxEpot eorum quae ipsis crédita sunt negligant. Presbyte¡-¡
XIV. Similis namque est omi.is Ecclesiae status navi magnae , quae per undosum pelagus , diversis о
locis et regionibus viros portai, ad unam potentis regis urbem properare cupientes. Sil ergo navis bujus
dominus ipse omnipolens Deus, gubernator vero sit Christus ; tum deinde proretae oflicium episcopus
impleat ; presbyteri naularum, diaconi dispensatorum teneant locum : hi qui calechizaiit nautologis con-
ferantur ; epibalis autem , tolius fraternitatis multiludo sil similis : ipsum qiioque jnare hie mundug-
habeatur; venlorum vero varíeteles et turbinum , diversis tenlationibus conferanlur ; persecutiones ac
tribulaliones et pericula, fluclibus exaequenlur; terreni vero Spiritus, qui vel de torrentibus, vel de con-
vallibus spirant, pseudoprophetarum et seduclorum seu pravas doctrina?' verba ducaniur ; promoiiloria
vero et loca confragosa, hi qui in.polestatibus saeculi sunt judices, et pericula minantur ac mortes;
bilhalassa vero loca, quae duplieibus unda: fallacis aestibus verberanlur, dubiis meine et de promissionum
veritate nutanlibus conferanlur, alque his qui irrationabili Odern nostram ratione discutiunl : bypocriUB
vero el dolosi, piralis similes haheanlur. Jam vero rapidus vortex et tartárea Charybdis, et sa ms ¡llisa
naufragia, ac morliferae subversiones, quid aliud aestimanda sunt, quam peccata? Resial igitur ut haec
navis cursu prospero, luta possit porlum desideraiae urbis intrare : ¡la Deo precem hindere couvenit na
vigantes ut mereaulur audiri : audiri aulem a Deo ita demum merebilur quis, si oralioues ipsa: bonis
Dioribus et bonis operibus adjuventur.
XV. Sed" ante omnia, cum quiete et silenlio epibatae, id est laici, in suis unusquisque resideant locis ;
ne forte per inquieludinem et incoudilos inulilesque discursus, si passim vagari coeperint, vel ab oflicio
suo uautas ¡mpediani, vel in allerum latus per inquieludinem eorum navis pressa demergalur. Mauulogi
de mercedibus commoneant : et nihil oinnino quod ad diligentiam , vel disciplinani perlinel, diaconi .
Degligant. Presbyteri velul uautae, aplenl singula ad instiuctionem navis diligeulcr, et instruant quae in
mi и tempore requirenda sunt. Episcopus lanquam proreta vigilanter el sollicite guberiiatoris verba custo
dial Christi. Salvator Dominus, gubcrnator Kcclesiae suae, diligalur ab omnibus, et ipsius solius pra:-
ceplis ac jussis credal el obediat oninis Ecclesia : Deo qnnque indesinenter supplicetur a eunetis dts
VARLE LECTIONES.
" EÍpíjVr, 0. * 0 in marg. man. rec. èv хф ß* xuv AtaxóÊtuv, ev yzf. v{'. " oçoSpuî O. "xivá
C. Postea ííxüi uiv fju.lv О. " x'j6£pv'JXTi{ 0. " itepto-naYUoî; О. *• at adjuiixi ex О. " lia О et ex
conjectura С, ятА-;:л id. in texlu. Tum tat,- ¿u.tXtai; О с S, at — óu,tX¡ai С. xûv ante <kuSo7ipo9T|xiI>v ac-.
CKSsit ex 0. " xuv 0. " Ita S, хархараа С , xapxapatav 0. " Conjectaverim vimc. S. Turn post,
'¿«pxíaj O praebel aixta;. " o6pta O. " EiaxaO^xoisav C. l'oatca olxsiuiv pro t?ítov- О. '° аусХ^хк oav C^
öl S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 39
velut nauta diligenter préparent unicuique neces- А йотар vaGtai xataptíí¿twaav £irtu.EX£lç ta xpfjîovta
saria. Episcopus tanquam proreta vigilanler solius éxáotqj. 'О swoxotoç <Ь; лршрсос à-YpTrYopibç to!;
gubrrnaloris doctrinam secum repulet. Christus ac xu6'Epv:f¡tou jaîvou toû; Хйуоис ávtt6aXX¿tu), 'O Xpi-
Salvator ut gubernator diligatur, solusque in iis otoç ** xal " Swtrjp, xu6£pv<jtt)î сЛеЕабш, xal u.i-
quae dicit credalur. Cuncli vero Deura de prospera vo; тар1 <bv X¿yei motsuás6ü>. Oí Se itavcsç tû вей
navigalione orent. Navigantes omnem angustiara тар1 toG oùpla *• tcXíeiv TtpooEuxiaBwoav. Ol itXíov-
exspectent, ut qui magnum ac turbidum pelagus xeç 7täuav OXtytv npooSoxaTOjav tbç ¡iáyav И xal
transfreten! , mundum scilicet : interdiim quidcm zap^y¡wSrt\ (toOöv irapairXÉovtEí tov xoo¡xov ota;*'
ufflicli, perseculionem patientes, dissipali, esiirien- ulv a8uu.oGvtsc, 8iü)xíu.evo!, oxopmCíjjtEvoi, toívuv-
les, sitíenles, nudi, coanguslati; rursus autem in- «í, Siûvteç, Yu^vryteuovtEf M, otEvoxwpoúiisvoi*
tcrdum adunati, congregali, quieli; sed et ñau- xal rcóXiv oté *' p.sv evoGu-svot, ouvauXiCíu.svot, Cau
seantes, vertigine affecti, vomenles, hoc est conli- x^í0VT£í' ¿л^а ха^ vautiwvtsç, IXiYY'uvtEç , ans
íenles delicia tanquam morbidam bilem, peccala jiuvtsc **, tout£<mv e£jou.oXoYoú[Asvoi ti ■пара—й-
dico es amariludine profecía el mala ex inordinatis (¿ata &атер voaoïrotoùç /v,àr, ta; éx irixplaç ячар-
cupiditatibus accumulata, quae per confessionem tíx: л:-;'<и xal ta i£ S7tt8uu.i(ï>v átáxtwv <nopEu6¿vta
veluli evomenles a morbo allevamini, recipientes " хаха, ativa хш iu,oXoYT|aat шатер ár.epáaavtsí **
salularem ex sedulitale sanitatem. хошрЕСЕавб tí|í váoou, 7ipooi¿usvot tfjv extíjí Ьгще-
Xelaç ou)tf¡píov OÛiav.
XVI. Cuncli lamen scitote, plus vobis omnibus XVI. nxijv Yivtbaxsts *ávts{ toívwdv Juäv tAeîov
episcopum laborare ; quoniam unusquisque vestrum xáu.vovta tov ítcíoxottov, 3tt Ixaotoç úuwv tí¡v aùtoû
suaiu palitur molestiam, ille vero suam et singulo- eXtyw uáoxei, o.bihç ís tr.v aùtoû xa\ xt,v exáatou.
rum. Quocirca, o Clemens, ita preside, ut unicui- Ato, й КХУ]и.1ц, ехаогш xati to Suvatov гсрохаве-
que pro viribus sis adjutor, qui omnium sollicilu- „e^ti ô-rfibf, tic rcavtojv coptcaflsli çpovttSaî.
dinibus onustus es. Unde quod hanc dispensalio- "09sv tí os o!xovou.eív 22 4va6sí;aa6at, x^piv olSa
nem suscipis, scio me gratiam accipere, non dare; eîXTjçùç, oO SsStüxúc- 4XX4 OáÊi " xal ytvmliDÇ
sed confide et foilem te presta, tanquam qui scias c¿pSi ¿,ç £[5¿,c fa àno&bjEt not 6 Oeo; eîj tbv Xi-
quod tibi Deus, in requictis portum appellent, re- ¡¿¿va wjç ауатохиаешс xatavtâavtt to ¡jiáYíatov tuv
bibuel summum bonorum, mercedem stabilem , ауаЬш, àvaçalpstov u.ia6ov, хав" öti »» отар tijç
quandoquidem pro universorum salute majorera tuv nivtwv autopia; tbv ¡xEÍJova 4ve8¿5w xáu.atov.
suscepisli laborem. Adeo ut si mullí ei fratribus _ *ûatE èav as noXXol töiv àScXçâ>v Sià trjv Èit' âxpov »•
te ob supremam juslitiam odio habuerint, eorum SixatotrúvTjV jxiaf]Cü)atv, to aùtuv u.àv u.îao; oùSiv ae
«l»idem odium nullatenus te laedet, justi autem Dei ßX*}/Ei, ^ 8s toû Sixaiou OeoG 9iXía ttoXû os ôv^joei k».
amicitia mullum tibi conducel. Ilaqueniterelaudem "ûots таерй tov iià8txIaç-j'tvi(i£vovi'itaivov àTOOst-
injiistitia partam depellere, per justara vero aduii- eoöai, 8ià 5Ï 6txaíav 8io£xr,oiv tbvèx Xpcotoû im*
nislrationein seclari ulileni laudem ex Christo pro- çcXï; Or^psúsiv Enaivov.
veuientera.
prosperitatc ventorum ; ut navigantes omnem tribulationem , et omne periculum superent, tanquam i.»
mare profundura mundi istius, et vilse humana» pelagus navigantes : in quo et esuriendum sil el sitien -
dum, nudilalem quoque ferendam ; morbos etiam corporis, et xgritudines tolerancias ; insuper et honii-
ninii insidiis ac dolis sxpe laborandum : quippe qui et dispergendos se nonnunquam noverinl , sed ali-
quando etiam congregandos ; vomitus quoque et suggillationes ferendas, cum ex cunfusione peccatoruro,
et rejeclione criminum , velut maie congrcgali in visceribus fellis, jaclura facienda est , et abjiciend*
proi'sus e corde omuis intrinsecus latens amariludo pecrati, si qua forte ex desideriis iniquis, velut ex
cibis noxiis congrégala est; quam ulique cum evomuerit quis et abjcccrii, ingentis xgriuidinis libera-
bitur morbo, si lamen post vomilum qux ad sanitatem pertinent sumat.
XVI. Verumtamen scitote cuncti, quod supra oranesvos laboret episcopus: quia unusquisque vestrum
*mim proprium fert laborem ; ille vero, et suuin, et singulorum. Propter quod, о .Clemens, tanquam qui
omnibus praeesse te noveris, singulos prout potueris juva, et singulorum labores leva, qui et singulorum onus
ac sollicitudinem portas. Unde et ego nunc hanc tibi injungeiis dispensalioncm, scio quia accipio graliaui
inagis quam presto ; seil esto conlldens, et forliler ferens ; certus (juia laburis lui meritum recipies, cum
atl portum quietis incnlumerr. hanc provexeris navem ; ibi mercedes et premia pro pmnium salute siiscipies,
si bic pro omnium incolumilate vigilaveris. Itaque si le mullí ex fratribus, propter rigorein jiislilix odio
habuerint, ex line quidem non lxderis, sed ex luijuscciuodi odiis amor tibi concüiabilur Dei. Li ideo salage,
et refuge ne lauderis ab miquis , et ne a pessinie ageuiibus diligaris ; sud potins, ut propter jusiaiu
dispensalionem el a;qui$simam regulan) discipliuae, a Christo collaudari tuercaris.
VARIEE LECT IONES.

n toû XputoG Ruf. interpunclione mulata. " ó С. Excidissc forlasse ¿>> post оытт;р siispicatur S.
••оОр'.аО. "и.£уаС. »• lia О с. S, ôxs С. " Yuu.vitsuovts; О. "lia S.öteC.ö ts О. 6tè ¡i¿v viliose
in irxiuiii irrepsisse putat S. Tum ouvoiXi{öu.£voi С. " lege атаилуутвс, vel, cum O, ànsptlivtsi. "à^s-
uôavteç С. Dein upoéép-evoi pro itpooiájisvoi var. lect. ap. C. ♦' üápasi O. " хабо ti O. l" lia O el ex
conjecl. C, iu cuj. textu íroxpov. Subinde (iior.souíividem. El Rui. odio habuerint, ut С ** wvtyuíi.
55 CLEMENTINA. — EPISTOLA CLEME^TIS AD JACOBIM. &4
XVII. Тайта tlTOJV xa\ ta M toútuv itXeíova irá- A XVII. Hsec et alia plura cum protulisset, ruivúj
4v tu idifiBei itpodê|x6Xi»j/aç. eticev Ka\ ùiaeïç.Se, mulliludinem ¡nluens dixit : El vero voi.dilecti mei
áyaTTT¡zoi или àSsXçol xal aúvSouXoi, тф itpoxaôeÇo- fratres et conservi, prsesidi veritalis in omnibus
j*¿vc}t àXrftziaq хата roivra Ото^атЕ, tout' ,l e1S¿- obsecundale, illud scientes, quod qui hune con-
T£{, orí ó toutov XuTrf¡joí Xpdjrbv, oli tt|V xadéSpav tristaverit, Christum, cujus calhedram tenet, non
totíoteutoi, oux èSiâxo, xa\ 6 •* Xpiorbv ¡il) SeÇi- recepit; el qui Christum non receperit, quasi qui
(isvoç ûç à9£t<jîaç t6v Патера Хо-рав^кта!, 8(6x7,; Patrem rejecerit reputabitur, ideoque a bono regnj
à-iOfç ßatüXstac апобХт]0^згта(. Ou eîvexev т.г:гЛ- ejicietur. Qua de causa ad omnes conventus venire
oOe, хата -ял; auvooouî ёр/заОз; ", iva ¡xi) шс sa la gi te, ne velul desertores per imperatoris anxie-
/::-отах-:а1 ОтЛ xfj; той TaÇiapxou àOup.iaç ацар- tatem, peccati probruro accipiatis. ldcirco aula
tía; évxXi]¡j(a ХабцтЕ. Д(6 npb toívtojv oi Tcavrsc та omnia cuncti quae pro ipso l'admit senlite, id co-
ùnàp айтой 9pov£ÎTE, tout' ** e!8oteî ô4( 8i' ixasrov gnoscentes, quod propter unumquemque vestruni
0;jt(Lv о т.очт^Ъ; аитф ¡i¿vt;i тб 23 wXeïov ¿//ipií- diabolus ipsi soli magis iuiinicus bellum infert. Vu;.
■wuv 5Tpoo-7toX£p.E(. T(«eïç oùv 7re(páu8e tfl 7tpoç au- ergo contendite in amore erga ipsum et in mutua
t6v OTopYf) ха\ т^ irpiç àXXijXouç EÙvoEa SiaTeXeîv _ benevolenlia perseverare, eique obedire ; ut et ipse.
y.i\ аи-ш è-axouïïv, ïva ха\ айтбс xov<flÇrpcu xal sublevetur, et vos possilis salutem consequi.
i;uU eu>6r,vai 8uv7)8^ts.
XVIII. "Ev(a 8è xa\ *ç' èaoruv voelv ¿»гГХете, 6ià XVIII. Quinetiam nonnulla ex vobts ipsls debetis
тб aùrèv j*ti Súvarfaí èv tpavspu léyw 6ià та? km- Intelligere, quae ipse manifesto diccre propter insi-
fccuXáí- olbv èàv èxepa(vfl wA, jxtj àvauivETE aùx6v dias non possit : verbi gratia, si alicui sit infensus,
iireïv, тф & p.1) 7tpoua(iiXXä(ie£ , àXXà tppovijiidç ne exspectetis ipse dicat : illi vero nolite in conten
ieses" айтой тф ßouXâT(, i-$(x>\fiy6y.tvoi6tfix. tione assistera ; sed prudenter hujus voluntatem
6pa:vE(, ха\ p.í] ó¡hXouvtec оГс (itj ó¡mXeí- (va exa- sequimini, odio habentes quo3 odio prosequitur,
втос, im8(xaC¿u£vo( той «avraç tpCXouç Ixe(v, au- nec loquenles cum iis cum quibus non loquitur; ut
tiv бихХХаттшу аи>Ст)та( , ttjç айтой ercaxoutov 6u,¡- quilibet dum studet universorum amicitiam habere.
Aim;. El lé tiç <¡>£Xoc jxeveî " olç aùx&ç Ex6paEvE(, xal reconciliatus ei salvus fiat, ejus obediens sermoni.
XiXeî oTç oùt&ç o\>% ô[uXeï, eTç еат( xal aùx&ç tuv Quod si quis amicus permaneat hisquos ipse oiüt,
4/o6peÚE(v"6eX<5vT(»vTÍ]v 'ExxXnuiav тф тар <т<Ь{хат1 et loquatur cum quibus ipse non dissent, unus
»uv¿)vu(x(v", tîJYv«bu.Ti u>j uv ¡aeG" ùu,uv, хаб' ou,uv etiam ipse eorum est qui Ecclesiam exterminare
eïtîv, поХХф xsfptov TtbvIÇtoÔEv 9a(vo(iávüJv èxflouv, cupiunt : corpore enim vobiscum manens, seuten-
цЕта Soxoutnjç ifù.lxç uxoprafwv Tobj ïata. lia vobiscum non existens , contra vos est; mullo
pejor iis qui extra inimici apparent , quippe qui cum apparente amicitia eos qui intra sunt dispergM.
INTERPRETAT10 RUFINI.
XVII. Hafc cum dixisset , et his similia quamplurima, rursum respiciens ad populum , dixit : Sed et
vos, charissimi fralres et conservi mei , huic qui pra-sidel vobis ad verilatera docendam , in omnibus
obediie, scientes quod si quis hune contristaverit, Christum , qui ei docendi credidit calhedram , поя
recipit; et tanquam qui Christum non susceperit, nec Oenm Patrém suscepisse judicabitur; et ideo пес
ipse suscipietiir in regno coelorum. Propter qnod satagite, ad omnem collectant et congregaiionem semper
convenir« ; uli non velut negligentes el desides, a Christo judice rondemneraini. Convenientes vero sem
per ad dementem, onines date operant pro ipso sentiré , el stimmo studio favorem vestruni erga ipsunt
dependeré ; scientes quod propter singulos vos ipsum magis solum infestât inimicus, el in ipsum majora
suscilat bella. Oportet ergo vos sumnio studio niti, ut omnes erga ilium vinculo anions innexi, plenissima
erga cum inhaereatis afieclu. Sed et vos quoque ipsi, unanimes in omni concordia perdurale.; quo facilius
etiam illi obedire omnes pariter in consensu et unanimitale possilis, per quod et vos salutem consequi, et
ille possit obtemperaiiiibus silii promptius impositi oneris pondus evehere.
XVIII. i il iQiia'dam eliamex vobis ipsis intelligere debetis, si qua sint quae ipse, propter insidias hominuni
malorum, non polest evidenlius et manifestius proloqui : verbi gratia, (43) si inimicus est alicui pro actibus
suis; vos nolite exspectare ut ipse vobis dieal ; cum illo nolite amici esse; sed prudenter observare
debetis, et voluntan ejus absque commonitione obsecundare el avertere vos ab eo, cui ipsum sensistis
aversnm ; sed nec loqui his, quibus ipse non loquitur ; ut unusquisque qui in culpa est, dum сир: t
omnium vestrum amicitias reparare, feslinet citius reconcilian ei, qui omnibus prxest, et per hoc rede.it
ad salutem, cunt obedire coeperit monitis praesidenlis. Si vero quis amicus fuerii his quibus ipse amicus
sou est, el locutus fuerii cum his quibus ipse non loquitur, unus est el ipse ex illis quicxicriuinare-
Dei Ecclesiain voluni; et cum corpore vobiscum esse videatur, mente el animo contra vos est; et est.
mullo nequior hoslis hie, quam illi qui foris sunt, et evidenter inimici sunt: hie cnim per amiciliarum
speciem. qux inimici suulgerit, el Eeelesiam dispergit ac vastat.
VARl^: LECTIONES.
•* t+,v 0. ,l,TOÙTO. Cfr.Hom. in, 66, С. "¿чС "xa'i (ei;in marg.) тгазас duv¿8ou{ípxEii0ai С, ev
тЛ-т.- i'jvóío:; luvíp/EsOai var. lei t. ap. eumdem. Ruliuus propter quad talagile ad omnem collect an
et congregaiionem semper convenire. Tum S. mavull : ат.Ь тт,с той таСихрхои àîuXiaj. Cfr. Horn. Hl, *J9.
" тоОто С. " ItxeOou О. " uiv fj С, male. " óXeOpeúeív О. " \y.iv О. Tum idem тциЬч, хав" t^'uv*
хав' tu¿iv pro ú¡i¿)v, хав' újiüv.
VARIORUM NO'ïiE.
1) Usee cilantur in concilio vasensii, can. 6. leg. Capitul. 1. vu, c. 561.
!t á; Citatnt coin Шиш Meieiike sub Stephauo V, c. l5;ioanncs VIII, lip. 234; Gregorius VIL, t. VH(,ej). ii>
55 & CLEMEMIS I ROM. POM. OPERA DLRIA. 5f>
»
XIX. Alque his dlclis in medio coram omnibus A 'XIX. Kotl •cauto eticùjv, èv ¡xéaco ея\ toxvtiov ¡¿oí
manus mihi imponens iu sua calheJra sedere me tàç x£'PaS èwtoelç sîçtîjv aûTou xa8é8pav хавеивг,-
erubescentem cumpulit. Cumque sedissem, hocsta- vaí p£ e6uo-(í>irr((iEv. KoGEaO¿vci 8è тойтй идо
tim mihi dixit : Rogo le coram omnibus aslantibus eùueWî ïcpî)" 'А&ш oe èitl toxvtiov jjlou twv ouja-
fratribus meis, ut poslquam ex hac, quemadrao- itapóVitov àîsXçuv, ôicwî óirórav той èvTaùOa ,
dum mihi necesse est, vita migravero , Jacobo fra- «I>ç ejioi ¿çeîXetoi , атохХХаСш ¡äfou, as "Iax¿6w тф
ni Domini millas in epitome, describasque etiam ао'ЕХсфтойК.ирЕоиоЧа'па^ас "èv еттоцт) áva-fpaiiá-
usque ad cogilaliones pueritix tux , et quo modo (xevov uixpi ха^ 24 T"v £* âiSiov той (43) •• Xoyt-
ab initio usque nunc me comitatus es, sermonibus ojuôv, хаЪ cbç ая' àpxïft HXP1 *°й v"v ffuvtboEuaaç
a me per civiiates prxdicutis et actibus meis inlen- tiot, àitaxouwv tuv хота nóXiv ùtc' èfioû xT]pux9¿vru>v
ilens : deinde in fine morlis quoque mese occasio- Xo^-wv te xal irpaÇEtov IreiTa -крЬс тф t¿Xei el xal
uem, sicut dixi, declarare non pigebit. Neque enim ttyi той GaváTou u,ou Ttpoçautv, (Ьс itpoEÎTrov ", StjXu-
ea res valde ipsum contristabit, gnarum me pie id aai p.i\ ¿xvô-siç. OUTEYàpXiavaÙTOvXuirijo-EtToUTO,
persolvisse, quod omnino perpeli necesse erat : ma- eíSóto ort 3 toxvtiuî îôz: u,e toxoeîv ейзебшс à— oíjjlt, v,
xima vero aflicietur consolatione, cum didicerit u,sy{ott]{ Se тохраи.и61ас «unirai, ¡juxOwv ort ¡лет'
quod post me non ineruditus vir nee vivificorura B íyi. oùx a¡¿a9Tjc àvijp xa\ Çùiotoioùç Xdyooj àfvouv
»gnarus sermonum Ecclesixque regulam nesciens xal "ЕххЛтцйа« xaváva oùx eISùç tîjv той otSasxovTOi
docentis acceperit cathedram. Imperiti enim ac se- imorEÚOi) xa6¿Spav. ПХауои"уар ó¡uX(aTUvaxou<5v-
ductoris sermo audierilis vulgi animas inlerimit. «ov ô/Àwv àvaipeï 6l та; <i'j/á;.
XX. ünde ego , domine mi Jacobe, bis ab со XX. "09ev ifù, xúpi¿ tiou 1íxw6e , айтой тойта
dictis pollicitus non tardavi, sicut jussus sum, еЫутос, ¿7ro<rço>svoç oùx uxvTjsa ", «Ь; exeXeúo%>i,
magnam partem sermonum per civitales habito- l0 TOX6 tuv хата «5Xiv Щш tuv Щ o-ot тсроура
rum, qui jam tibi descripti sunt ac per ipsum mis- çévTtov xa\ im" oùtoû SiaitEjiçBévTwv (44) èv ß£6Xot;
si, in libris breviter comprehendere, quasi indicandi kn\ xEtpaXaiwv полоти, йхттер jy¡¡xe¡ou xápiv, xal
gralia, sicque ad te destinare, cum hac insciiptione: 06TU{8io«£âtooi,èmrpaâvTa",iUi{/«ôçrur
démentis Epitome prœdicalionum Petri in père- néTfovèxtôru4<brxrifvriidTo»-iaizoiii\.u\fy>,xau
grinationibus. Cxlerum exponere ut jussus sum £XTtoívat, ùç èxaXsu<r6rv, 4p£;o[iat.
iucipiam.
1NTERPRETATIO RUFINI.
XIX. Et cum hxc dixisset, in medio, coram omnibus, manus mihi imposuit, et in cathedra sua, in-
Senti verecundia faligalum sedere me compulii. Cumque sedissem, hxc ad me rursum locutus est:
'eprecor te, Clemens, coram omnibus qui présentes sunt, ut posieaquam, sicut naturale debiliiin est,
vitre presentís fiuem fecero, Jacobo fiatii Domini describas breviter, vel quae ad inilium fidei tux spe-
ctant, vel etiam quos ante lidem ánimos gesseiis ; sed el qualiter mihi ab initio usque ad finero, conies
ilineris et actuum fucris ; quxque per singulas civiiates me disputante sollicilus auditor exceperis ;
quique in prxdicalionibus meis verborum fuerit ordo vel actuum ; sed el qui me finis in hac urbe repè
rent, sicut dixi, omnia quam potes brevissime compreliensa , ad ipsum le destinare non pigeai. Nee
verearis ne forte multum de meo exilu contristandus sit, cum me id propietate sustinere non ambigai:
erit autem ei grande solatium, si didicerit quod post me non imperilus vir aliquis, aul inUoclus, alque
ignorans divini verbi mysierium, et ecclesiastici ordinis disciplinan!, vel doctrina: regulam nesciens,
eusceperit cathedram meam. Seil enim quia si indoctus etinscius officium docloris accipiat, sine dubio
discipuli et auditores ignoranlix tenebris obvoluti, in interilum demergentur.
XX. Unde et ego, mi domine Jacobe, cum hxc ab eo prxcepla susceperim, necesse habui implere
quod jusserat, indicans tibi, et de bis ipsis simul, et de illis breviter comprehendens, qux per singulas
quasque urbes digrediens, aul in prxdicationis sermone prolulerit , aut in geslorum virlute perfècerit ;
quamvis tibi, de bis plurima jam, el plcnius ante descripta, ipso jubente transraiserim ; sub eo titulo
quem ipse prxcepit affigi, id est Clementis hinerarium Prxdicationis Petri. Sed el nunc jam expo
nere qux prxcepit iucipiam.
VARLE LECTIONES.
" PlaniusEpi/. C. 147 : 'AÇiu ae tit\ nivrtuv (jlou tuv aujiicapovriuv àu'EXçtuv, íroqvfxa той èvrauSa
{1Етаэтш ß£ou, (Ьс 1\ той Heou váy.'/.v.z itpövota , тЛ-na. тф x'jpiw 'Iaxií)6(ji тф áSEXifu той Kupíou
(tou èv àitiTou^ avoYpa<J/á¡x£vov 8u№¿u4>ai, x. т. X. •• âx 7kcc8óí аои côd. 8U4 el Epit.l. с. S. " lia О с.
cod. 804 elEpit. 1. 1., та tíaeiC. "¿>ï npoEircov om.O. •* lia de conject. C, cujus texlus elO exb.itXá-
vo{. — "àvaipeiC. " ôxvf^w 0. " im-(pàtya.î cod. 804 et Epit. с 147, quod prxslat.
VARIORUM NOTiE.
Í45) *Ея xcUôw crov. Noiat Cotelerius in uno С etc. Unde non absurde colligas pseudo-Clemenlem
códice Grxce haberi Èx т.а.ш; аои. Pluris referí iibiïs illis id prxslare, quod modo prxcipilur ; cum
expenderé qua ratione libri Recvgnitionum, qui sub ab ipsis pueritix sux cogitalionibus Jacobo pan-
Clementis ad Jacobum fratrem Domini scribenlis dendisexordium sumat. Quocirca minime asseniien-
coniicii sunt, inchoentur. lncipiunl nempe ab his dum videlur Rufino, qui epislolam liane libris lie-
verbis : Ego Clemens, in urbe Rumana natas, ex prima cognitionum tempore posteriorem censel. Соит.
átale pudiciliœ Studium gessi ; dum me aiiimi inlen- (44) Koû vx' abrov а/аявррвегтш: Quasi Pe-
tio relut vinculis quibuxdum solliciludinis el mœroris trus ad Jacobum misisset sermones el acius suos,
iunexum leneret. Inerat enim mihi cogitatio (incer- hoc est, librum forsan Aciuum et dissertationum
(um sau« unde inilium sumpseril); crebro enim ad Petri, cum qui a Photio inveniri non poluit. S>nl
vktmoriam meam evndilionem morlalitatii adducens, Rufinus solens more suo turbal. U>
57 CLEMENTINA. - HOMILÍA I. SS
-i-a
KAHMENTOZ
TON ПЕТРОГ ЕП1ШМШУ KUPmtATQN ЕП1ТОМН.
CLEMENTIS
DE PRjEDICATIONIBUS PETRI INTER PEREGRINANDUM EPITOME.
25 OMIAIA A'. A HOMILIA PIUMA.

I. "Ey¿> KXf¡p.T)c, 'Pu)|ia[u)V toXíttjí ¡av, xal tíjv I. Ejço Clemens, rivis Romanus, priman) aett-
eptírtTjV rjXtxtav аыурбчыс Çf,(jai Se6úvT¡¡xat ", xijçèv- tem pudice ac lemperanicr vivere valui, cum a
voiaç цои ex T.a:&>î ака.т/о\ой<ггц trv iv è|xo\ liti- piieritia mens mea aique cogitado ¡nhxrentem
Íj¡xÍ3v etç те àSujxiaî xal wSvouç. Euv^v yap (iot inilii cupidilatem avncaret ad mœrores et molestias.
/evnjtbj oùx o!8a icáOev tí¡v àpxrjv Xa6iov, тар1 8a- Ineral enim considerado, nescio unde oborta , qu»
varou TCuxvài notoujxsvoç uiro¡jLvf¡aetí, 5rt 4pa Ga- crebro monis commonebat : quod utique postmor
»¿)V oùx e![u xa\ où6ê (ivf]¡ir¡v tiç TKufjasi jxoú топе , tem non sim, ñeque usquam mci mcntionem quia—
toi* àuEÎpou gpovou návTü>v ** та návta etc XîjQïjv quam facturus sit, scilicet immense tempore cun-
cípovroí, Itrojxai Se oùx ióv , oùx ívrac •• eiSwç, où ctorum cuneta in oblivionem adducenle, sim aulrm
■»••.vtúíxtüv , oú ytvüjix<5¡¿evo;, où уетоушс, où y'v¿|i£- non existens, eos qui sunt non cngnoscens; nee
voí- xal apa " тоте Y¿YOvtv ó x¿a(W{, xal про той cognoscens, nee cognitus ; qiiique aliquando- non
yívásflai t£ ítoí îjv; et yàp îjv ael, xal Sarai- et 8è fuerim, et tunc non sim? Et an factus sit mun-
yévove, xal Xu84¡m«at* xal цета Xúfftv т£ Spa Éarae dus ; et antcqiiam fierct, quidnam fuerit ? Nam si
-á>.iv, el |ií) та/а crtf^l ха^ Цвц ; xal" Taxa ïsrai . semper exsiitit, semper erit : si autem factus est,
ti, 3 vûv voijsai où BovaTÓv. etiam dissolvetur : et post dissolutiunem quid erit
¡tecum, nisi forte silentium et oblivio? Et forsan
erit aliquid, quod nunc cogitare est impossibile.
II. Ta "j-í те xal tí toútoic ófiota oùx oISa ttóOev II. Iixc atque his similia , nescio unde, indesi-
inaÚ3Tui{ ev6u¡jwú¡A£voc, ó8uvT)pav etyov Xúitijv toow- nenter cogitans , acerbam adeo cepi trislitiam , ut
tov.ójj ¿>хр:ахота fie т^хеавас xal 26 то 6etv6ra- pallercm ac tabescerem : et quod molestissimuni,
Tov , еГ лоте arauuasOai TfjV çpovxESa ¿jç avtoçeXïi si quando earn solliciludinem tanquam inulilem re
c6ouXeusá¡xT,v, axiiaiorepov jxoi (iâXXov то тсавос è"j"t— peliere cogitarem , vebementior mullo me urgebat
vero, xal r,xG¿ni)v ènl toútoj, oùx eíSwj aúvotxov affectus : eamque rem xgre ferebam, ncsciens quod
xaXfjV Ex(0V Svvoiav , áOavacíac ayaQf.v n alxíav jxoi contubernalem prxclaram habercm cam cogilalio-
7evt¡oohívt|V ", (í){ OsTepov tí) itetpa aitá^viüv xal nem, quae mihi bona immortaliutis foret causa,
вей тф ítávrtov 8s<itc¿t¡i ijugapCariiaa. "fnb yip xffi quemadmodum postea experienlia agnovi , et 1)еэ
хат' àp/à; GXi6oú<rr¡{ ¡xe, evvoiaç etç tJ]v tuv ярау- cunctorum Domino gratias rgi. Cum enim me ab
[lotiüv ÇfjTTjiiv xal eupemv т^аухаабцу eXGetv xal initio ilia consideralio premeret, ad rerum inquisi-
тоге êTaXiviîov oûç t1¡v apx*¡v 8t' ayvoiav ¡laxapE- _ tionem et invenlionem venire coactus sum : lunc-
,*ctu
Jeiv Ívim?.>'jMC4Ai(
exivSúveuov, л».л iiiiEaiuiE
que í.i/lisxkvi , липе
miseros judicavi quos nrínînín not* îl
principio per ignoran-
tiain beatos prxdicare ausus fueram.
111. "Ex icatSbç ouv íjXixíajuv iv toioùtoiç Xoift- III. Igitur cum a puerili xtatein hujusmodi dege-
aîoîç, x"P,v T0^ ¡JWÔ6''' t' ßeöaiov, e¡{ тас tuv 91X0- rem cogitalionibus, quo aliquid ceni addiscerem,
5Íc<dv есоЕтшу 8ta-pi6áí- xai oùOiv Irepov ейршу, <) ad philosophorum advenlabam soliólas; nihilque
SoyjjiiTuv avaexeuàf xa\ хатазхеиа( xa\ Spet; xal aliud cernebam, quam dogmatum destructioncs
çtXovetxCa; xal TjXXofia(iuv t¿x^*c xal Хтцхр-атшу et astruciiones , item liles et contentiones, el
t-t'w£a< • xal ore '* jièv inexpáTet, 9¿pe Xéyeiv, 8rt syllogismorum artificia, necnon sumptionuurexco-
&6ávaTo; í¡ <J<uxíí > ¿re 6e Sri Ovt|tíi. ЕГ «ire ouv ère- gitationes : et interdum quidem prxvalebat, verbi
xpárec Xóyoí ort авауатос, Exîpov ¿тоте 6Ï 8ti вут)т^, gratia, animam esse immorlalem, interdum au
iXuw)úp.T¡v itXetov 8e '* ■TiOúfiouv, 5tí 0Ù8' óitárepov tem mortalem esse. Si quando igilur sermo de
elç t6v ¿jibv peoawbaat voOv t^Suvíjmjv* itXí)v Ti auv- illius immortalitate obtincbat, lxlabar ; cum vera
VARLE LECTIONES.
" Scripserim c. O 8£8uvt)u.¿voí, sed obstat ха£ copula "prxcedens. Nominalivus absolutas prim» period!
épigraphes modo toti narrationi eleganter prœligeretur. *» пачтшс conj. S. •• Fortasse où r« 8vra pro
oùx 6vtoî S. Tum où yap -j-eYOvwc О pr. man. " 4ра С. " xal f О. " àyaGiç С. "Yevojxívriv С. тф
ante itivTojv excidit e recensione Clerico-Schwegleriana. '* ore (lev — ore 8á S О, ore [йч — ore Sé С.
" I ta locnm sanavi ex 0. Prope accedit Epitome, quam adinonente Cotelerio S in auxilium vocavit.
Vbb. orí 6уГ|Т^, èXunoujjiriv itXelov 8è t,6ú(iouv Uesunt in texlu Ci. " Rufiuus clarius : ted hoc tanlum
intetligebam, quod senlentiœ ac definiliones return non pro natura ¡ui ас ventóte catitantin, tea pro it ¡janit
deftndetttium falsa imaginarentur autyera.
0 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA.
sciir.o de mortalitale , tristis eram : magis autem A evoouv 8tt ai Щах tuv ÛTroOiaeoJv itapa toùî
nus us aniinuin despondebam , quod neulrum pos èxSixouvrai (J*eu8eïç f¡ а).т)веГ? úrcoXa¡A6ávovTat ,
sem menti me:« infigere : verum reputabam mecum, xaV où/ ^í íxouaiv àbjOEÎaç çaivovTai. 'Етпот^аас
sententias conlroversiarum pro viribus propugna- ouS/ *)8т) тотк ort ou ratpà tàç èx8txou|Aévaç 27 U7:0"
torum veras aut falsas existiman , non aulem taies bèseiq í] хатаХт)!}чс f ÍVETai , àXXà mxpà toùî ÈxSi
videiï.quales rêvera sunt. Jain igitur animadvertens xouvrai ai SoÇat ànotpapovrat ", ht ¡AaXXov tXtfYiuv
compreliensionem non oriri ex rebus ad agitandum èv toïç 7tpáY(Aaaiv. Aiö èx той tt¡{ ^Xlí ßaGouc
proposilis, sed pro ingenio disputanlium slatui èarévaÇov oute yáp Ti ßE6aiä><iai oTój т' " *¡(at]V,
dogmata, adhuc magis hisce de rebus perplexus oüte tÍ]v TUv toioútoiv tppovríSa aiTOtfííiaeflai i8u-
hacrebam : quare ex anima; profundo gemebam; vájiTjv , xat'irep |ío'jXi5¡asvoc , cb; " cp9áaa{ eItov Sri
neque enini poteram firmi aliquid decernerc, ne- ерлитф Kuxvórepov 7¡(ru)(áCciv етатаааоутос , ойх
que de islis sollicitudinem valebam depellere, elsi, oïS' Зтаос '• XavSavoVrioc ¡лев' <)8ovî)ç ó töiv toioútwv
quemadmodum dixi antea, id vellcm ; quoniam,cum |Л£ EÍTÍJPXETO Xofteiioc.
mihi frequenter qiiieleiii imperarem , nescio quo
modo latenter liorum cum voliiptate subibat me
oogitatio. °
IV. Et iterum hxsitans dicebam apud me : Quid IV. Ка\ TcáXiv ánopoúu,6voc ÏXsyov еидитф* Tí ¡ла-
inaniter laboro , cum manifesta sit res? Quod si Taioirovü, uaçoûç 6vtoç той rcpaf(AaToç ; 3ti si piv
quidem post mortem non ero, nunc , qiiando sum, 6avd)v oCx êI[ai,vuv 8vTa ¡as XoiïEÏaoai où TtpooTJxev •'.
contristan me non oportet. Quocirca trisliliam ad Aïo тт)р^аи то XuTtsîaoai elç t})v tote , ôte ойх âiv
ilium diem rescrvabo, in quo, cum futurus nun sim, ой Хитп)в^<1оия1. E! S1 ара eíjai, tí vGv èx теригой
non conirislabor. Si autem ero , cur nunc mihi (aoi irpÖTEim то XuraïiOai ; Kai EÙOéwç ¡лета тойто
superflue incst tristitia? Statimque postea alia me Етерйс lie EÎîfiEi Xoyi(7[ii5ç. *EXeyov yip- Mi¡ tí •* fi
suiiiil cogitalio. Dicebam quippe : Annon illic pejus той vuv (as Xutouvtoç èx£Î xeïpov naÖEtv ï^ti), u.4]
qtiidpiam eo quod me nunc crucial, passurus sum, ß£6itoxüjc EUas6iTiç , xaV 7tapa8o6í¡<iou.ai хат' ¿vítov
si pie non vixero, ac secundum quorumdam plii- çiXoiaçtov Xoyouç IbpupXEyeOovTi xa\ Тартарш wç
losophorum sermones Pyriplilegethonti tradendus Sfauçoç A Tituo« " fl 'I$£"v f¡ TávTaXoí. xal Iso
sum et Tártaro, quemadmodum Sisyphus vel Tilyus lai èv 58ou tov alJiva xoXa£ó[AEvoc; üáXiv ** te av9u7t¿-
vel Ixion vel Tantalus, atque in inferno selenium ÇEpov, Xsywv 'AXX' ойх ¡Sari тайта. Kai itáXiv ÍXe-jov
puiiiar?Itcrumquereplicabam dicens: Sed isla non С E¡ Se í<rctv; 'A8f¡Xou ■• ouv 5vxoç той т.ра-цм-о;, £Xs-
giint. Rursusque aiebam : At si sunt. Cum igitur, yov , àxivSovOTEpov èffri p.âXXov Ейасбшс ßtwiai ¡ле.
inquiebam, incerta res sit, multo magis extra peri- Ка\ пшс 28 íuvêoiiai той 8ixa£ou x*Ptv> e'í Sfivj-
culum est pie me vivero. Et quo pacto jiislitise Xov èXniSa àçopuv, tuv той этЬидтос xpaiEÎv í¡8ova>v ;
gratia, ad incertain respiciens spem, polero corpo 'AXX' où8è tí «orí èort 8£xawv apsaxov el в£ф 7Г£ттХт1-
ris voluplales comprimere? Sed нес quidiiam sit росартцлас, oüte El f) ¿üxÎ àoivaToç fl OvrtTÍ¡ yívü)-
jiistum Deo acccptiirn, plene certoque novi, nee ахш- oCte Tic Xôyoç ß£6aioc EipIaxETat , oute tój»
mi um anima immortalis sit cognosce, an morlalis: Toio'JTiiJv XoîajAUv i¡jux^?eiv 8úvap.ae.
neque ulla certa ratio inveuitur, neque hos mentis
motus sedare possum.
V. Quid igitur me lacere oportet, nisi hoc? In V. Tí ouv xp^l iTOteiv ^ тойто " ; E!ç A?yu7CTov
iE^yptum proficiscar, et adyiomm hierophantis ac TO)pEÚuo(Aat , xa\ Toïç tuv aSÚTtov lEpoçavTaiç te **
proplieiis amicus eulci.ir ; magoque quaesito el in xa\ npoç^Taiç tptXitdBijaofAai, xa\ ¡Aáyov Ст)т^зас xal
vento multa pecunia persuadebo, ut anima? evoca- EÛpiîiV xpâst ттаХХоц TtEÍoio , отгшс 4"uXi? av*7TO(i-
lionem, quam necroinanliain vocant, facial, lan- irijv, tí¡v Xeyouívtjv VExpojia^TEÍav вв тгоЦит), е;лой
quain videlicet ego de aliquo negotio scisciler : eril ' (ï)ç 7t£p\ ярауи.атб{ Ttvoç ituvOavojievou* <¡ Se tceujij
autem inlerrogatio, ut discam utrum anima sit Sural Tu£p\ той ¡iaOEÎv e¡ àSavaxoç í) ûx^. 'H 8s t^ç
immortalis. At responsio auimae de sua ¡mmortali- (J/vx^î ато5хрилс, Sti àSavaTOç èœtiv, oux èx той
tate non ex loqucla ipsius aut mea auditione erit XaXî,aai ^ xal àxouiat Israi *• ¡aoi yvwvai, àXX' èx
mihi comperta, sed ex sola visione ; ut bis ipsis той ôçeîjvai (xövov, îva,aÙTOÏç 6ç0aXu.oîç iouiv aù-f(v,
VARIEE LECTIONES.
" Hic quoque legendum est ànocpaivovTaï, ut Epit. cap. 3 G. '• té C. Subinde ouSé pro oCte 0.
T» d)ç om. 0. eo 0T84 ikdç С Tum id. p-oi p. (íe. " TrpojVjxsi Epit. c. I. Fortasse eîç ттрлхяйта p. Eiç
t+v tóts Cfr. Epit. I. c. S. " eXeyov yàp, si p.i] C. " Títuoí С. •» xaV TiáXtv те О. •« ой 8r¡Xou С.
*• {íxaiov ул\ apeaxov С. " Schweglero invito i la interpimctionem mulavi , non invita indole linguœ
Graeca;. Edd. distinguunt : Tí ouv xpí) toieïv; f¡ тойто , e[ç, x. t. X. •• te accessit ex O.ubi pr. man. sei i-
pserat ÎEpoçavTEç. ** vExuouiavTtav 0. Legendum -cîj Xetojaív^ vExpop.avr£Ía : ars enim morluos evocandi
vExpou.avT£Ía dicilur ; vid. liecogn. 1, 5 ( per earn,' quam nècromanliam vocant) D. Sed et minus aplc
vsxpou,avTEÍa vocari qucat mágica ipsa evocatio, quomodo dixerit Cicero, Tuse. q. 1, 16 : Inde ea, quam
meus amicus Appiut vexpop-avria (aciebat. Slcpbanus legebat : In le ea, quee —v£xpo(iavT£:a faciebai. Ct~
•* íeti 0.
в: CLEMENTINA. — HOMILÍA I. 6S
я';гару.г\ xal Ixavrjv àroiçanv lyti) , èx той uávov A «culis illain videns suffiritntern ac Mom-am liabcam
çavTJvai , 5tt itrctv* xal oijx Íti 8uvi(aETai та tiúv »lóela ralionem quod existai, ex eo soloquod appa-
tcOaXjiíjv fîta ta tt)ç áxofjj avaTp¿4<at äor,Xa £t¡- merit; m'«; amplius incerta audilus verba oculoruin
[utTa. "0(шс xal auií]v TaÚTTjv ttjv axéij'iv avrá6a- poicriint (irniitatem evertere. Altamen liane quoque
Xóv " tivi suv^9st ciXoaatptp , 8ç auvE6oúXEu£ u.ot, delibcrationem cuidam pliilosopho, necessario meo,
тойто р.т) toXjxáv, хата imXXoùî тропоис. ЕГте улр edisserui, qui consilium mihi dédit, id ne auderem,
oúx cí<Taxoú(rexai, ctjiIv, f| iûy*! тй u,aY<«, au toe» mullas ob valiónos. Sive enini, inquit, mago пои
29 тайга itotEÏv aTcaYopEÚouai vójiot; új avTtnpáíaí oblcinperabit anima, tu, tanquam qui legibus isla
8uijv)V£t8fiTiüí ¡>ic¡>3Etc- e¡ 6e ¿тоххойаЕтац ¡лета той faceré proliibentibus repugnaveris, male libi con
8-jff<ruv£t8f¡Ttoc as ¡ätouv, otu.at T^ Т*К eùaEOEÎaç oot seille vives: sin vero obedierit, praeterquam quod
U.TJXÍTI 7tpO)(tOp£ÎV, OU EtVEXEV xal '* ET¿X¡iTj(jaí. mala in conscientia vives , non amplius tibi bene
"Exflpa£vetv y^P то 8e7ov XÉfouîcv etcI toïç tîj Xúret cessura existimo ea qua.' ail pictatcm pertinent,
ûavovTcjv ашцатш ахйХХоин tàç фихас. "Eyio 6*г cujus ergo isla ausus es. Nam Deum aiunl odio eos
тайта àxoûsaç, ¿xvrjparEpoç ¡íev ттрбс то toioutov prosequi, qui animas luoriuoruin a corporibus se-
ÍTX8lf"Í9a* £YEVóp.T¡v, тт({ 6è атсарх^с |xou oùx етохи- n paralas divexant. Ego autcm bis audilis segnior
(ri|XT]v {JouXïjç , áXX' ¿J èp.7TO8to-8elc tt¡v óp¡jrt]v ^вй- quidem ad illud aggrediendum effettus sum, a con-
(10UV. silio lamen quod initio ceperam non destili, sed
velul ab impclu desiderii retardatus dolebain.
VI. Ка\ iva u,tj 90t та TOtaÛTa ¡iaxpiji вп^аьхш VI. Ac ne isla tibi longo sermone explicem , cum
Iäy/m, ev Toio'jTotç ХоуицоТс xal 7:páy¡xa<Jiv 8vro{ in talibus cogilationibus et negotii» ego versarcr ,
или, cpTJfiT) tic t)p¿¡xa, етс\ TT¡cTt6íp£ou Kaîaapoç ßa- sub imperio Tiberii Cxsaris fama quxdam sensiui,
cXeiaí, e£¿ ¿aptvTjî Tpoiñjí t+¡v àpyty Xa¡x6ávouja, a venia tempi-stale initio sumplo passimque crevil,
r,0$av£v êxauTOTE xal ib? аХт)9£>с ауаОт) 6eoù 4yï£- el reverá bonus Dei nunlius munduni peragraxii,
lo? SíÍTpEXE ** tov x¿j¡xov , то той в£0й ¡ÎO'jXï)U.a Dei voluntatem silenlio legere non valens. Ubique
aiYÍ o-rÍY£tv •* ¡лт) 8ovauivT¡. 'Ехатто-Е ouv т:Хе£шу igitur amplior el major liebat, ref-rens quod qui
ХзЛ [iïiîtdV efEVETO '*, \iy0U3H, (IlÇ tîç лоте ev 'lou- dam in Juila -a, principio sumplo a* verno tempore,
ôa£a, èÇ EapiVT)íTpoTrij;Xa6¿bv ttjv apxtjv, 'Iou8a£oti seterni Dei regnuni JuaVis annunliel, quo fruitu-
T7¡v той aïSiou 8eou EiiaYYsXiÇETai {JaatXsíav, f[Ç атт- rum esse ex illis diciteuni, qui vitain reclam cmeu-
XzÛEtv Xéyti iiv Ttç aÛTtliv тгрохаторОшгт) " ttjv no- dalamque ducal : quo auleni^credalur ipsiim divi-
XiTslav той 8e Tzirtiùttsbai aixov x^piv, 8ri 6eio4t)- nitatis plenum hsec loqui ac inspirare , multa mira-
Toj y¿(«i)v тайта méei, тгоХХа ваир-ала отцлйа те liilia, signa el prodigia edit sola jussione, quasi
ха\ т^рата SianpáTTETai xeXeújei u,óvt), (í>; тгара qui a Deo acceperit poteslalem ; surdos enim laeit
вЕой eíXtjíjhíjí TT]V èÇoiisfav хшфойс yàp TtOlEtáxO'JEíV, audire, excos videre, pedibus debiles ambulare,
t-jçXoùî ava6X¿Êiv, 30 xuXXoùî Ttoiet irepiTcaTetv , claudos recia incedere : omnem morbum depellit,
/шХо-jí àvop6oî ", TtäTavvijov à7rEXaOv£i, Tíávxa 8а£- omnem (lxmonem fugat ; sed et leprosi scabri, со
{iiova сиуно'до'* àXXà ха\ XeiîooI i}/ii)po\"àx 8iao-CT¡- eminus tantum viso, sanali abeunt , mortui veto
;jj:o: jxovov èwpûivTEçaÔTU Uiifitvoi anaXXauoov-a:, oblati suscilantur, nibilque est quod lacere nequeat.
VExpo\ 6È î:poa9£p(5p.£voi lYe'P°vrai, xal oíi6¿v iuriv Alque quo plus lemporis prxleribat, eo major lir-
8 iSvvaTE? xoieív. Ka\ 8ox¡),Y£ p.3XXov ô xpavoç яроЕ-- miorque per complures advenientes existebat, non
xo^Tsv, iroX'j u.eiî<ov8'.à itXeiövwv TUvej:tOT]¡wjvTii>v amplius, iuquam, fama, sed rei Veritas. Jam vero
xai ** ^Еба-.отара i-y/tvivco, ойх etc çtû,ti Хе^ш, à/Xi et cœtus per loca fiebant consullationis et delibera-
той icpofixato; í¡ àXtjOEia. *Н8т) ^4р ^оте xal (rujrfj- lionis causa, quisnam esset qui apparuisset, et quid
[taxa хата татгоис eyivETO ßooXf,c xa\ ax¿(J/E(oc ", то vellet dicere.
t£ç Sv eftj ó 9av£t? xa\ т( ßouXETat X¿r«iv. J
VIL Kai батате Ttç itpiç айтф тш Iteiêv ,и cfOt- VIL Cxterum codem anno, autumni tempore
voTKüptvIJ Tpoirîj 8ij¡Jtoa£a эта» ебоа Xeûv • "AvSpeç quidam publice stans clamavil, dicens: Viri Ro
"Piüjxaío; , áxoúaaTE- ó той 8eou Tt8ç èv 'IoiiSaíiji mani, audile; Dei Filius in Jutla-a adesi, eunclis
■ripíJTtv , iratYYsâfiEVoç ira« Totí ßouXoptivotc volenlibus prominens vilain xternam, si vilam du-
£(i/r¡v alúvtov, ààv та ' хата yvcí»[ay]v той Ttetyujiavroc xerint ex volunlaiH Palris qui misil ilium. Quocirca
afrrov Патр8с ßt<I)5tü3tv. Atö р.£табаХХ£аве töv тро- mores mutate, a delerioribus ad tneliora transite, a
wjv атсб T(ï)v xe'P0VWV Ь,Л *4 xpEÍTTOva, à-o tcIiv icmpoi aliluis ad ¡eterna : agnoscile iinuin esse Deum,
VARLE LECi'IONES.
" avT¿6aXX<5v С. " ха£ mutanihiin in таит' vcL èxiïv'. S. ой ïvsxev та Totauxa ÍT<5X¡j:ac Çpit.
С. 5. Qu« sequuntur in Epit.c. 5, ¡ta legunliir : 'Е/OpaívEiv yàp тЬ Oeíov XtVroutrtv èitl toîç axOXXouat тас
Ívyaí (íetí tt¡v лт.Ь той за)[хатос exeIvuv StoXuatv. •* fit^px^TO С " lia О с. Epi!, с. 6. orfáv, tt¿yeiv
, ciYâv xal o-c¿Y£tv S, auclore Gatlandio. " 1уЫгъо O. " ттротхаторОштЕ! С. Tum deest 8¿ in О.
•" xvXXg-jí- xbjioùi ópfloZ О. •* ха£ ont. О, qui anlea ser. p.sí£ov (sie). " Locus batid ilubie corruptiis.
Posi 3x¿i£eüjj Epil. с 8, addit. Svexo. Sed maxime offemlit та : scribe saltern той S. 10° iv pra-lerinise-
mal Cl. et S. ' Dele та. nam prorsus redunda! D. êàv та xaii yvwu.rjv — г.ра^ыич Epil. ç. 7. S.
сз S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA 64
qui in cœlis csl, cujus munduui injuste liabilatis A Ttpoaxaipcov iixl xà atóvio* yvuxs * iva Bsbv elvai
ante justos illius oculos: verum si convertamini et xov èiroupàviov, ou xöv xóa¡Jiov а8£хшс oIxeïxe !;л7;ро-
juxta volunlatem ejus vivatis , in aliud sxculum ctSev tíiv auxoü Scxaíiov ôçeoXu.i>v àXX' èàv (летабал-
sublMi xternique effecti ¡ncffabilibus ipsius bonis Xï)<jfle xal xaxà xijv aùxoC ¡JouXtictiv p4<i>57]X£, e£ç Ixê-
perfru?mini; sin vero moren) non gesseritis, animx pov aiwva èvExoévxEî xai àî8u>i yiv<5u.Evot, tu>v ànop-
vesirx post dissolntionem a corpore in ignis locum ¡W¡xiov aùxoo àya6wv атоХаиаЕХЕ •• èàv 8è а-цЫ]-
conjicieniur, ubi аЧепшго punilx inulili ducenlur otjxe, ai û/al ùpuliv p.Exà xi¡v той ашидхос Xúetv
pcenitentia. Nam tempus poenileulix prxsens est eij xbv xótov xoü ttjoo; ßXTjöâovxai , ôitou àïûiwç
isla singiilorum vita. Porro liisego auditis moleste xoXa£á[A£vat àvtoçÉXTjxa 31 H*"avo<¡aouffiv. 'O yap t^j
f-rebam, nullum ex tania boniinum multitudine, jjtETavoíaí xaipo; f¡ vüv èxàîxou Ctoí) xviyxáv£*. ET"
tarn magno accepte nunlio, dixisse: In Judxam ¡xèv o'jv xaüxa axoúiov f-ôójiTjv, öxi oOÎe\ç èx xoooú-
profíciscar ul coguoscam utrum iste hxc proférons xwv S^XtüV, TT]XixaOxï)v ayyEXíav axoúaaj, EfpijxEv •
vera loquatur, nempe Dei Filium in Judxam adve- El; "Iou8a£av 7topEÚ3o¡¿ai, ?va [Su e! таив' oùxoç Xí-
nisse, propter bonam xternainque spem, qui volun ytov aXíjOsúst, (¡>í orí 1"1Ь;веой ета8Е8^и.т]ХЕ tîJ 'Iou-
latem Palris a quo missus est nianifestet : namque 8a£a, ауавг^с xa\ aiuviaç eXuiSoi x^Plv > *hv T0^
quod cuín aiunl prxdicare, non est exiguum : quo- àTTOfrcEÎXavTOî ПатрЬс ßoOXijiiiv èxçaivujv • irai * xort
rumdam enim animas affirmât, utpote ¡inmortales, ÔTcsp Xáyousiv auxov xT]púaa£iv, oix Eaxt ¡iixpoV ¿jv
inuuorlalibus bonis fruiluras ; aliorum vero, iu u,Ev yàp xà; 'iu/iç 5ia6E6aio0xai aîowiouç ou»aç alo>-
ignem inexslinctum projectas, xteruum puniendas v£d)v àTToXauuEiv àyaOiôv , ыч 8È èv т:ир\ aiCáaxtp
рЧфвг(ва( • xov atuvo xoXaa6í¡<jE(j6at.
esse.
VIII. Hxc de aliis cum dicerem,eliam mecum his VIII. Тайха еуш Xéytov тер1! iXXujv xa\ ердихф
verbis locutus sum: Quare alios vitupero, qui in eo- «¡)u.i'Xï)&a Xáytuv Tí AXXouç uiu.tpou.ai, èv хф айтф
dem crimine negligentia: versor? Verum ad Judxam TÎjç íu-eXeíií üixápxwv iyxXf¡u,axi ; 'AXX' eíí 'Iou-
properabo, postquam res meas composuero. Ita 8a£av ópu,f¡tju), r.póxEpov xbv èjjibv 6гав£1; ßfov. Ka\
vero cum staluissem, mullum in dilatione lempu.; 8т] оихш ' ßouXEuaajiivou и.ои , roXOç ó xijç itapoX-
prxteriit, hujusce vitx negoliis vix explicari valen- xîjç iy£Vï]6ïi xpóvoí, xdiv ßtojxtxüiv itpayu,áxü)v ôuj-
iükis. Tandem itaque considérala vitx natura, quod exXúxiov 6vxtov. Q¿pa^ youv ffuvvof]aaç <L6é ' тгохг
spe implicans festinanlibus iusidielur, quin etiam xl)v xoü ß£ou (púaiv, óxi £X7x!8t £X7rXox¿jv xoù? aitEÚ-
<|uaulum lemporis abreplum fuerit mihi spebus ja- Sov:«; eveSpsÚEt, où ¡ii¡v àXXà xa\ Sv íxoxs £Í<jExXá-
clalo, quodque sic occupati homines morimur , С Щ* XP^V0V ^■'K'-el 8ovoú¡a£voc, xat oxt ouxtuj ат/о-
cuncta mea, prout erant, relinquens ad portuu) Xoúu.£Voi oí av8pu)itoi aTto6vTJjxo¡*£v *, xà ítávxa u,ou,
properavi, et in portum vcniens alque in altum sub- ib; ïxuxev, i'fû<; £Îç IIópxov » йр(лт]о-а, xal £lç Xi-
vccius ventis adversanlibus, pro Judxa Alexan- piva tX0iovx£ll,xa,iàvaxe£\çàvé1aa>v32 ôpatcávíl
driam appuli, ubi ventorum importunitale detentus xoü eIj "Iou8a£av£l{ 'AX£Cáv8pEtavfiv¿x07¡v 'xalàvi-
ad philosophes venlitabam, alque eum rumorem p,u)vài:opiaèiriilXEe£U^xs''uv£çoixtuvxoî{9tXo3(5!po'.î,
scrmouesque illius qui Romx visus fuerat refere- xal xà xí¡< cpf¡tJLT)í xa\ xoû " èv 'Рши,т) ipavavxoç ÊXe-
bam. At ж II i responderunt : Eum quidcm, qui Romx yov xoùç Xdyouç. Ol 8è " a7t£xp£vavxo, 8xf T8v ulv
apparuit, ncscimus, de illo autem qui in Judxu èv 'Pió[í.t¡ 9avévxa oùx tajjiEV, irspl 8è xoû èv 'Iou-
degit ac Filius Dei a fama dicitur, et audivimus a 8a£a y£vop.évou xa\ Yioû вгоО ùitb xtjç <fi¡y.-r\í Xsyo-
mullís qui illinc veniuut, et de omnibus miraculis p.évou, xa\ rcapà itoUíiv xuv xáxEíUEV еХт)Хивбхь)Ч
qux loquendo facit accepimus. fixoúaau.EV, xai ir£p\ íiávxoív wv XaXuv èiroÎEi Oau-
(xatriojv èu.a9o(A£V.
IX. Clinique dicerem : Cuperem incidere in ali- IX. 'E¡jw5 8è £Í75Óvxoc, "HOeXîv xwt ouvxuxeïv xuv
quem qui eum vidisset, statim duxerunt me, aien- èupaxoxiuv aOxbv, eùOù« ^yóv us XiyovxEÇj îrti xiç
les : Est hic quidam, qui non solum vidit eum, sed ^ èvxaûea, où (lávov tixopifjîes «ùxbv, àXXà xa\ xtjç
el ea ex regioue oriundus est, vir Hebixus, Do èxEÎÔEV yî)? íiuápxtüv, aví]p'E6patSí, 6v¿(«ixi Bapvi-
mine Barnabas, qui se quoque ait unum esse ex 6aç, 3ç xa\ Iva xtúv aúxou u.a6i)Ttöv éauxbv filvaí X¿-
illius discipulis, et hic sedens rerum ab ipso pro» yei, xa\ evxaüGá itou xa8£Çop.£voç xijí èxEÎvou ûto-
wissarum sermones volentibus ultro refert. El qui- ïX^£(j)ç xoùç Xóyou? xoïj jJouXouivoi; ехо£[лшс X¿y£t.
dem cum ¡is progressus sum. Ac veniens cum Kai 8í) auvT)X6ov aùxoï;. Kai èXSibv, aùv хф т:ар£-
VARIiE LECTIONES.
* YVWXEÍ О * lia О с. Epit., аттоХаиацтЕ С. хаха xf,v х. а. р. U£xi xí¡v х. 3. tacite edidit Cl. repetiii-
Sue S, Codd. leciioneni in.Annul, er. pro conjectura adnolans. * ете£ adjur jnxi с. O el Epit. "¡ityEÍsaí
, qui dein xoXaaO^ïîxai, marg
«>Хаа(Ц(Т£та1, nota margiiiali correcluni in vulg.
vulg. ' оихыс
ouxujç C.
С. ' üi8é ü , ó 8f| О, с С. Tum
èxnXéxtov С , quiti lamen e¡«rXÉxwv conj.
couj " Errat Sehweglerus de Cotelerio,
Cotelerio, àiîoOv£axou.Ev eum edidisse
;ricum (éd. 1624) intellige. » uöpxov О , tpívxov С. Jain Clericns : Forle ra5pxov, partum,
asserens : tu Clericum
nempe Romanum m : vide Martyr. Igti. c. 6, et Epit. с 78. Tum eïç xbv Xtuiva С " xi om. 0. " xai
той 0, et ex conjecl
jeel. D , ¡«xi xoj C. " of x' 0. Tum addidi xóv ante u,áv с. 0. Ita legendum esse recto
ii'nic.vjt S
CLEMENTINA. — HOMILÍA I. M
otüti Bx^V -o^v -naxoúwv twv Xáyuv, xa\ cjve- A asíante niultitudinc steti sermones audicns ; aiquo
víouv таХт]6т] '* où SiaXexTixí) t«XvTl ^-Yovra, àXXà intellexi vera eum non dialéctica arle Jicere, sed
axáxu; xet\ aitapaaxsuáarw; EXT'.6£[ievov , ä те sine malilia el praeparaiione exponcre qua; audicrat
Ijxouss ха\ èupaxs tov той 6eou oav£vTa YEov т«- et viderai a Dei Filio, qui conspectus fuerat, facta
soiT]xévat те xaV tEp^xsvai. ПоХХой; 6k ¡лартмра; et dicta. Multos aiilcm testes miraculorum el ser*
Tt'jv û-' айтой Xevojxéycov ,k ваиидаСдо te ха\ Xó^cov, monum, ab ipso editorum, ex ipsa eliam assistante
xa\ È; айтой той -¡арЕОтыто; 8xXou, -каргХ^ч. plebe producebat.
X. "EÊtSí¡ 6È яро; та à7tavo"jpYMç Xey¿¡-sv3 oE X. Qiiamloqiiidcm vero ad dicta minime subdola
S^Xo: +,¿¿ü)c 1S ScetíOevto, 33 ol ix таиЗгЕа; xo-¡xt- pnpulus libcriter attendebat, ex eruditione saeculari
XT,; 6p¡xtó¡JiEvoi (ptXóaocoi y-X3v oítov xal x^£Ui^î£tv prodeuntes philosopbi ridere eum ac subsannare
E:u6áXovTO '% sxtónrovTEc xa\ SiaaupovTs; 6páíst aggressi sunt, ¡inmódica audacia cavillantes atque
a¡AÍTpqj, û; [lEYaXot; ÔTtXotç x£Xpr,uivot toi; ouXXo- probris incessentes, et quasi armis validis utentes
Y:t¡-oí;. 'O Sa arajOouj-svo; aUTWv tov Xf,pov où ouv- syllogismis. At ille, ineplias eorum repellens, ver-
irpExsv aittüv tí¡ TiavoúpYü) raú-si ", aXX" ахата- suiae ipsorum interrogation! non occurrebat ; sed
tdfjXTWî uv IXeyev-oûx а-уЕ-тато. Kai r.orvè tiç ai- ß intrépide a sermone suo non desistebat. Et ali-
той атаОгто, 8tà tí xojvukJ/ ey£veto, ха\ " ¡5рахйта- quando quidam rogabat eum, сиг ita Cactus esset
Tov Sv, 1% raSSa; S/ov, -xEt " xa^ irrepi, èX£cpa; 8г, culex, ut, cum minimum quid'sil, et sex pedes lia-
то {-¿YlT:ov ■'-'v í^v, А~гро; uv, тео-аара; ¡aóvou; Iteat, insuper et alas gerat; déplias vero, animaliuni
Í/Ei та58а;. 'O 8è ¡istí tíjv tceü-iv tov e¡x7:o¿4-G£vTa maximum, cum careat alis, quatuor lantum pedes
àvaXa6ùv Xdytw, tb; яро; tí¡v neûaiv anoxpivdu¿- habeat. Ille aiilem post interrogationem, abruptuni
veç *•, tî>v aíiTiti an' àpyrtç 7:poxE¡u,£vov av£Xá¡-6avs résumons sermonem, quasi ad percontalionem re-
Xíyov TOÚTtd ¡jtivtp 7tpoot¡xEi¡) xpú¡~svo; xaO' ixáor-jV spondisset, proposilum sibi ab initio sermonem re-
ïYXOwfjv 'Hi-eîç той tófiiavToc ijj-ôtç той; Хоуои; xa\ petiit, hoc solo ulens proœmio per singulas inler-
tí; Oavijiaaiou; :rpá5si; sEtceïv ú¡hv (.óvov Ixojxev pellationes : Nobis demamiatum soliimmodo est, ut
èvroXljv, ха\ ívt\ tt¡; Xoyix?,; amôsîçsto; ¡лартира; vobis sermones et mirabilia gesta illius qui misil
чареур\1Ы upîv tuiv è$ u[«üv " irapsiTWTbJV тоХ- nos, referamus ; ac pro lógica demonstration« testes
Хой;, ¿jv lyà> та " еГ8т] uiu,vr(u,at, d>; â[r|Oxou; e!x<5- vobis producimus eorum qui ex vobis hic aslant
vaí, Ixavi; (.артирЕа;. Aoi-8v tt^ç " и|-£тара? еатку complures quorum ego faciès recorder, velut vivas
ЦоузЕя;, ítceExeiv fl ànetOEÎv. Той 8к X¿ye'v û(iîv т8 magines, idónea testimonia. Cxterum in vesica po-
eu¡i9¿povoi Ttaúaoj-at, ort i(xoV ¡lav СтцлЕа TÖo-tto-cäv, *- testate silum est, obsequi, vel (Idem non haber
u[tZv 8è zhànziSib/ p\à€rr 'АХХ«ха\ tuv Etxaíwv 34 Ego certe non cessabo vobis exponere quod utile
öjjuIiv -:po6XTÉ¡-áTfi)v та; àiroSôiÇEt; ,v àitoSouvai t,8u- est : quoniam mihi quidem damnum est, lacere;
v4jir,v, eE cíXaXTjBü); e-cuvOavsaOs. Ktlivuiroç 8k xa\ vobis vero, non credere, noxa. Sed el fulilium ve-
èXéçavro; TfjV aiTÍav tt,ç Biacápou 8r([jnoupY!a; vuv strarum quscslionum deinonstraiiones dare poteram,
Oulv oOx Iotív eEitcív " EUxatpov toïç t¿5v SXüjv si veritatis studio interrogasselis. Verum causam
в^лойл OE¿V. divers;« crealionis culicis et elephanti nunc vobis
aperire inlempeslivum esset, qui Deum omnium re-
riini ignoratis.
XI. Тайта айтой X¿y<>vtoc, ioj àx ouu,çù)vfaç 5та- XI. Ibee eo dicente quasi ex communi consensu
XTOv fiçÎEaav Y^XujTa, хатаишяау xa\ á-opsív aù- petulantem risum emiserunt, illum intentes ad si-
■Ач iKipojjAEVoi tbç ^áp6apáv tívb SaijxoviüVTa. 'Ey¿i lentium et ad angustias redigere tanquam baibaruni
ií тайта ópuv, f'íjXti) oüx oT8' 8тсо){ XTjtfiOsXc, eùteêeI quemdam insanum. Quae cum ego intuerer, ¡telo
бицы той Xoiicou -iy?v oùx êxapTépouv, àXXà |л£та íiescio qua ratione correptus, per iraní piam am-
-a^^síaí i6ó<i)v X¿ywv E'ÍX¿ywí * ве8с û(iêv " D plius lacere non suslinui, sed cum fiducia clamavi
axaTáXrjiTTOv tt¡v айтой ßo'jXrja-iv £6eto, àva|£oui dicens : Jure Deus voluntatem suam incomprehensi-
r.ptxZin, ш; ex " tüiv vuv toùç xpiTixiv vouv Ixw- bilem vobis esse voluit, indignos praesciens, sicul
та; ■^XrJpoc?opu>v çatvETai. 'Етк\ yáp vuv tt¡; айтой ex praeseniibus dat plene intelügere iis qui mentis
ßouXâibj; xr¡pyxE; £;a-ESTO).^-av, ой Ypa¡-¡-aTix{¡v judicio ulunlur. Quia enim nunc ejus voluntatis
VARL€ lectiones.
" таХг(Ог,; 0. Tum атсХЛ; p. ахахы; conj. S , lit Ruf. et Epit. с. 9. Carlerum cfr. infra à-KawJpfinç.
"Lege yevojjÜevwv D. " íjSíu; oE 8xXot C. '* елгоаХХоуто С. " Ita С, in calce edit, et S in lex m;
-rvsúsít С , itiOaT) О , -¡avoúpY<j) omisso. " Dele xaí, qnod versu insequenti perperam omissum hit:
irrepsil S. " Leg. ха\ ?x£t ve' xa^ ^Xov S. Epit. c. 10 : 8ti tí хСчоЛ ey£ve-o, xal |рвхйтато; uv, é;
то58а; íxtov xa^ тетера cápet. *° S. proponit a-:poxpivoú¡-ívo;. " Fort. leg. Et; ú¡xuv tiuv b. s" та excidit
ap. Cl. et S. Tum D legi vult eíxóva;, Exaval; ¡xapTupíat; Xoiiröv — utieíxeiv, x. t. X. At nihil iiuilan-
diim, cl. Epit. с. 10. Verba îxavà; (хартирЕа; appositionis locum oblinent. « Produce vobis homines
mullos, testes lociipletcs, cum sint quasi Etxovsiïfj^'jxo!.» S. " тг,; addidi с. О. " á7toXuj£i;seribeiiduni
esse putat CI. Turn íBuvíjatjv С. " eEtieîv ойх Íjt:v С. Tum tov tüiv p. twv var. leci. iu Epit. c. 10.
•• ijjtîv 0. Eliam Йес. i, 9, wNi. " Ц 0.
67 5. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. es
prxcencs missi sunt, non grammaticam profitcn- A EnaYYsXXojjisvoi tíxvtjv, àW ànXoî; xal àrtavoi5pY0'-î
les artcm, sed simplicibus et sinceris verbis consi- XóVot; '* tt¡v аОтои {aoúXTjstv èx'fatvovTE;, ¿>ç navô'
liuro ipsius demonstrantes (adeo ut quilibei qui au- ¿vrivaouv àxo'jjav-а voeîv та Xfjfíjisva, xal ou ¡iet«
dierit, intelligat qux dicuntur) neque cum aflcclu lûoç tîvo; ç8ovepâç, napáxEiv näitv èauTTjv u.<¡ pV>
quodam invido, se ipsum cunctis prxbere nolentf, Xo¡í¿vy¡; " ■ nípem ÙU.EÏÇ, про? тф |at¡ voeïv тЬ ùp.ïv
adestis vos, ut, pra'lerquam quod non intclligilis (TU[X!fápOV, Eni TT) U[iET¿pa ¡5Xá6rj Ye^?v "Ф* E^í T7,.v
quod vobis expedit, damuo vestro veritatem ridea- ú[X£T¿pav xaTa8£xTjv èv {5ap6ápotc noXixeuaauivT¡v
tis, qua; apud barbaros ad vestram condeninatioucin 4Xf}9Eiav, t}v xal ùplv £ni6r]p.f¡5a<jav Çeviaai où fioú-
versalur, qiiamque ad vos advenientem non vultis ХгстОе, Sl3c та; 4а£Ху££а; 0(«óv, xal тЬ XiTbv tuv X¿-
bospilio recipere propter libídines vestras, et ver- Y<i)v aÙTÎjç, tva u.í) èXEYx9î(TE, 35 <"' е'хЛ *° 4"^°"
borum illius vUiiatem, ne arguamini, quod temeré Xoyoí este, xal où tpiXaXí)8Eic ctXóuotpoi* p.¿xPl ^v
pbiliilogi estis seu amatorcs sermonum, non aulcm ouv to5te XaXEtv u.av8áv£TE, oí тЬ хоХшс *' XaXEÏv oùx
veritalis amatores pliilosopbi. Quousque ergo disci- ïXOVteç; ИоХХа -(ko ùu.âiv ЭДилта Evbç oùx 4$ia Xi-
tis loqui, qui pulcbre loqui nesciiis? Mulla quippe fou. Tí 4pa Epîï ùpu>v to'EXXtjvixív иХт,9ос p.£a
verba veslra unius verbi pretio non sunt xstimanila. (J'UX'l yev¿(ievov, EÍnEp ïarat " xpisiç, cl>; outoç Xé-
Quid autemdicetGraîca vcstra inuliitu lo, unanimis YEi; Aià tí, Ш век, ttjv irijv ßouXT)5iv oùx EXTjpuÇa;
facta, si judicium futurum est, ut isle ail? Quare, f¡u.tv; Où -ivtwç àxaujEiSE, Efiisp 4похр£<т£ш; хята-
Deus, voluntalem tuam non praedicasli nobis? Nonne CiwefjUsaÖE, t48e "• 'Еуш, naaaç та; èiopivaç про
audit lis, si omnino responsionem accipietis, hsec : хатабоХт|; хозцои eí6¿)c npoaipésEiç, iSíoi; ** ixá-
Ego, cum omnes finuras volúntales ante Constitu ïTtp npbç тЬ aÙTOû ääjiov Xav9avóvTw; проотс^ут^аа '
tionen) mundi cognoscerem, unicuique pro mérito toüto Se aÙTb öti оитшс Ixei, PooXtjOeXc toùç проз-
suo latenter prxvius occurri; quod autem id ipsuin îteçeu^"*? V-m iíXt¡po!popr,eat, Stà т£ апарх?,; Èx
¡la se babeat volens iis qui ad me confugemni, «poTápuv yEVcwv tt¡v èjA^v poúXr]5iv Sû-oaía oùx
pleno manifestare, cur ab initio, a primis genera- сГазя xT¡puxef,vai, vûv npb; ты t¿Xeí той ßiou " xr¡-
tiouibus volunlatein meam palam non siverim prx- p'jxa; eu.T¡í pVjXîjç ànéaTEiXa, oí а6 xai ^гХ^па: хг\
dicari, nunc circa sxculi flnem pra;cones mei con- u6pifó¡jLEV0t xXEuaôvTai uno TUV ¡XT|SïV à)CpE>.EÎ3Ûai
silii misi, qui et irridentur, et conlumeliis aflecli 9;X¿vt(i)v xa\ èrtT£Tau.évwç tíjv eu.í¡v (piXíav napat-
di'liiihmiur ab ¡is qui nequáquam volunl adjuvari, TT¡da¡jiévu)v. "Û (AEfaXT)? à8ixiaç! ".¿XP1 «ovou " xiv-
quique meam amicitiam vebemcnter repudiarunt. Í'jveúouíh xfjp'jxEç, xal тяйта uní» tuv eîç 5ШТТ)р!»У
О magnam injuriam! mortis enim periculum snb- С xoXouuivuiv àvSptûv.
ciini prxdicalores ; idque per eos homines qui ad
salutem vocantur.
XII. Porro illnil injuste factum adversus prxco- XII Toüto 6e тЬа8£хы? yivÎjlev0V xaT^ т'^ i"*>»
nes mcos a principio apud omnes futurum erat , si xr,p'jxmv an' 4pxTlï36^v £'î itavTaç *y'v"°> еГпер
a principio ad salutem vocaii fuissent qui indigni an' àpxîiç Etç <7(i)TT)piav àxaXoûvro oi avaÇiot. To Yip
sunt. Quod cnim nunc ab iis injurióse fit, in de- vûv y'V(5u.evov un' aÙTUv àSfxtuç eîç ànoXoYtav tt,ç
fensionem lii justx тех providentix , quod prx- èp.ï|ç 8ixaiaç Y'veTat npovoîaç, ort xaXúj tovtiu.tiç
clare doclrinam honore dignam nolui inuiiliier ab SÇtov X¿yov an' apxTJi Srôafa eEç 06piv OEÎvai oùx
■T|6ouXf]6T¡v ** àvuçEXuî , àXXà uiYäsSa! aÙTbv ш; т£-
initio ad contumcliam publice exponere, sed earn
stalui, ul venerandam, silentio legi ; nen quidcm p.iov e6o'jXEu¡iá¡jiT¡v, oùx ànb ttôv an' àpx^; à|£wv,
apud eos qui principio digni erant , qui Im s et tra- olç xa\ ¡XET¿8tüxa, àXX' ànb toútuv xal tíjv toioútojv,
didi, sed apud islos et consimiles, ut cernilis, indi ¿>í оратЕ, àvaÇîtuv, tuv eu.e ¡aioouvtuv xa\ êauToù;
gnos, odio me prosequeiites , seque nolentes dili- (piXEtv ¡xi) 6ouXo¡xévtav. Kal vûv y£ napivreç Ye^?v
gere. Et vero nunc, omitientes hune hoinincin irri- töv 4v8pa toûtov, èu.oû тсрбс тЬ toutou ènaYTEÀjjia
dere, a me ipsius repromissionem audite , vel qui nuvBavEaes, т^ TOJVOavou.¿v({) jxot " à ôuX<u,evoç àno-
volet mihi percontaiiii respondeat. Ac ne vclut pe- xptvâsOw. Ka'i [ít¡ vo ¿î 43eXyeîî xûveç ùX4otiiete , ij/öcptp
VARIEE LECTIONES.
*• XOYOtç transcripsi ex 0 , quoSi conjectura аттХшс xal ànavoûpYwç superflue reddilur. Cf. Rec. i, 9.
Tum navra ¿vTtvavoûv (M TcávTa óvTivaoüv S. " ßouXiu.£Vot conjecit amanuensis ad oram cod.0, cujus
tPXlus ¡5ouXouivT]<; , ut С. Ibidem npbç тф 0 et S с Epit., про; та С. *• lia О с. Ep¡t„ ü xa£ С , qui
ïixaïot conj. *' халыс accessit ex 0 et Epit. Deinde noXXà y^P лар' &p*>v 0. " leri 0. •* lia 0 et
S anctore 0 , та Si С " lia S auclore D , eíSió; С , deest in 0 , el absque damno déesse potest. Ер. :
x. np. eíóws exáor-o». Ad oram cod. 0 bxc scholia : паиас t4î àuou.£vaç npb хатабоХт^с хйаи.ои e£8w«,
npoaipaaEiç ó 8еЬ; ¿xáiTi;) npb; тЬ аитой 4Çtov Xav6av¿vxoj; npoanf¡v:Ti(JEv. El ex adverso : вго; ànoXo-
Yoú¡xEVo; èv íjuipa тт|; хр£зЕш; npbç toùç àniaxouç. !S той ^£ou verlit C, quasi perinde esset ac той al¿i -
vo;, senlcnlia postulante, sed sine exeinpln, quod quidem sciam. Cl. " ol С , quod S recto mutavit in
oï. At non omitiere debebal xal ytkuvzai. In maig. cod. O alia maniis adnoiavit : oùx sitil таОта èv tîJ
етера èx8<5aci. " lia 0 et noiinulli codd. .Epitomes, çOovou C. " e6u'jXf(0i¡v С " nuvOavouivwv 6
PoùXèp.£voî C. ** p.i¡ accessit ex 0. Tum ùXâx-ЕТЕ С , qui el u.úovte; p. ßuovTs;.
вэ CLEMENTINA. — HOMILÍA I. 7¡>
атахты ¡íúovtsí tûv söJjEsOai OeXóvtiov та; àxoà;, A luíanles canes lalrelis, incompo-ilo strepitu, aurcs
aoixoi ха\ OeostuyeIj, xa\ tov awôvTa XoY'sp.ov £Í; salvari dcsideranlium obstrucnlcs injusli ac Dco
ànsriav aTasxoXouvTEí. Пы; suYYvt¡>u.T¡{ tuxeïv 6и- exosi, el servatricem cogilalioncm avocantes ail iu-
v^seo-Ae, tov t+jv 9ciOTï]Ta" той 6eou íizayftXkó[i.t- credulilaicm. Quu pació veniam consequi poieritis,
vov upív EÎrôïv uopiJovTEC, xa'i тайта avGpioTov 8v eum qui vobis naliiram Ue¡ referre promiitit, contu
E/pfjV , e¡ xa't u,t¡8ev aXr.OEÚovTa ", 6c¿ Tfjv áyaO^v melia efficientes; idque nominen), quem oportuerst,
O'J-o-j i^fOî орд; атобЦазбас itpoaípEstv; elsi nihil veré loquenlem, propter boiiain ipsiuscrga
vos volunlatem, grate suscipere?
XIII. Taúca (íou XáYovro; ха\ та toútoi; ах<5Хои9а, XIII. Qua: cum dicerem, aliaque his consentant,
itoXùç twv SxXiüv tyCvtTO врОХХо;- ха\ oí u.èv ы; tov miiltiiin in plebe orlnin est murmur : aligue alii
Bopvá6av èXeoûvrej suv^pavro p.oi- oi 8k ^XtBioi 6v- quidein (anquam ßarnaham miserantes mihi fave-
ts; fetvtoç xa-' ерлй !6p'JXOV toù; ¿5¿vra;. 'Etei 8e bant : alii vero qui erant slolidi, graviter in me stri-
fpT¡ ■rayes esitápa xaTEiXf¡<f£c, ttj; xEtP°í ^*6ùv tQv debant dentibus. Cumque jam vespera advenisset,
BapváGav, u,r¡ «¿Xovra 37' P'? £'í 'c^v ^H-*lv ífov ot" Barnabe manu apprehensa, eum nolentein vi ad
xíav, Iv6a xa\ pivEiv aütov eiMÍijoa, Eva p.í| ti; aú- meam duxi domum ; ubi el feci mauere, ne qiiis ei
т£> х£'ра« Ew6aXï). Ка\ f|¡iEpüiv óXtfuv SiaTptya;, В иа,,,^ ¡njicerel. Paiicosque dies com mora lu», non-
xa'i той аХт]6ой; Xoyou ßpaxsa хащх^'«? P-e oXiyov, nulla verse religionis mihi iradidil rudimenta, quod
&;" èv ¿Xt'Yai; rjuipaiç, steú8eiv IXeêv el; 'Iou- paucis post diebus properare se dicerel ad Judu-am
íaíav tt,ç хата tt¡v fipT¡sxí£av еортт); x^Plv> ча\той propter fi-stum, vellelque deinceps cum suis pupu-
XoiTcov toi; еаитой óp.0£6v¿ai avvEtvat 6¿Xiüv. larilnis d('»cre.
XIV. ФаУЕрос o* r,v p.ot aTovapxf¡sa;. 'Ецой ykp XIV. Videbatur aulem mihi esse plane perculsus.
eStívto;- lú p.01 p.<5vov той; той çavêVro; àvSpo; ой; Cum enim ецо dicerem : Tu mihi tanlurn bominjs
^xo'jsa; " èxTÎÔou Xóyouí, xà^w тф £р.ф xosp^sa; illius qui apparuit, quos audiisli expnne sermones,
Xi-^co той веой xT)p'J£[d tJjv jJoúX^siv, xa\ eî6' ойтш; et ego oratione mea illos exomans, Dei consilium
èvroç óXífiov f¡p.Epuv suprXsOstu" cor Xt'av yap то- prxdicabo , sicque postea una navigabo intra
вш ет\ tov TÎjç 'louSaíaí Ysv¿aât tótov таха 8e xa\ páticos dies : admodum eniin cupio ad Judaea:
ovivotxíjüii) up.lv Tbv navra p.ou ttjç £<uïjç ßiov"' ó 6è regionem pervenire : ac forte vobiscum per lotam
тайта àxo'Jïaç àiiExpiva-o- ïù e! p.èv i<JTopï|aai та vilain habilabo. lile bis audilis respondit : Tu, si
*,цатера xa\ рлввЬ то auu.tp¿pov oîXeiç, èÇ oùttiç quidein videre nostra , el quod expedit vis discere,
p.ot ovnitXE'joov sí 8e (x-íj PoúXei, та 4ХХаИ o^jxETa p mecum statim navigato; si nolis, reliqua siena do-
_=- otx^TEtüc
чт,с -t_x_.'.- p.ou xa\\ <bv
.T... oéXetç
Ul.'.. l...'.
iyib „. _l
soi OT,¡AEpov « _: -i" _„: .. .1 - .;l: l _ ... .-
micilii moi et quorum volueris tibi bodie dicam, ut
apíi", iva ote ßoOXst eXÔùv ètciït^ç i¡y.ív íyw yàp quando volueris venire, nobis occurras : ego enim
aùpiov то ¡i; uso ¡xa1. i-\ та ер.аитой. Kai 84) aSusú- eras ad mea merecipiam. Videns ¡laque inexorabi-
тт(точ ¡8fijv o-ovTJXeov аОтф p.¿xP' wû Xiuivoç- xai Ii'in esse , comitalus sum eum usque ad porluni ;
iiieàiv тар' айтой SitEp iXeys srûcía tüv oixrsciov, acceplisque ab eo signis qux dixeral domicilio! uni,
IfpTjV айтаг E¡ u.t¡ orí aupiív Tt ата(т£5 öipEiXöp-Eviv dixi illi : Nisi eras aliquid quod mihi debelur repe-
|№, Ц airf¡c Sv soi suv£7:Xeov tXíjv Táxi¿v se xa- tilurus essem, jamjam tecum navigarem ; cito la
TaXt/ysp-at- К-оЛ тайта eîtoùv, xa'i И Tapaflép^voc ай- men le assequar. El, bis diclis, commendatoque eo
tov тоГ; той tXoíou iifoupivotç ÔTisrpECfov Хитой(ле- navis ductoribus, reversus sum trislis, memor boni
vo{, p^¡jLV7¡uivoc той хаХой ха\ suvf(6ouç çiXou. et concordis amici.
38 ^- 'Hp-Efäiv 8е SiaTpiâç, xa't то XP¿°? o¿X XV. Aliquot autem dies moratus , ac totuni debi»
S.OV Xa6£îv 8uvt¡6eií, ч&уоис IvExa ap.EXí¡sa{ той те- tum recipere non valens, propter fesiinationem re
piXîiçeavroç, d»í èp.To6tou 8vtoç, xai аитЬс e£ç 'Iou- lique neglccto, quod impedimento esset, ipse quo-
Satav ататХЕ-Jsa, xa\ 8ExaT¿vT£*° í|(iEp£üv sic Kai- que in Jtidxam enavigavi, et quintodecimo die Сге-
cipiiav xaTÍjvTTjSa tîjv ÏTpaTuivoç. 'Eti6ívtoc 8¿ D saream Slratonis adveni. Cumque terram letigis-
jio-j tî)ç yí¡{ xal Çsviav 6i¡pü>p.¿vou, !pia6ov Sri Ш- sein, et bospitium investigaren), aeeepi quemdam
«p»î tic XETfáp-EVOí, той Èv 'IouSaíz EisçavavToç àv- nomine Petrum, viri illius qui in Judaea conspectus
bçki той OTjpxîa xai терата тето1г,х6то{ 6 бохщыта- est, qiiique signa el prodigia fecit, probaiissim:iiii
toç ÙTipxtov рл0т]т4)с, aOpiov ïipxovi тф атб TitÖuv diseipulum, crastinodie cum Simone ex Gilthis Sa-
!a;jLapEt Cf,TT¡9iv TOtEÎTai Xiytüv. 'Eyù Sï тайта maritano esse disputaturum. Quibus auditis, rogavi
àxousaç è8efj6i)v t4¡v toútou p.01 u.ir¡v\jeíjvaí ¡loWjv illius mansionem mihi indicari : et simul atque di-
xa't ¿¡x£jç ïu^Qov ха\ ты TuXíivt etísttiv. вЕазар.Е- dici, praesto fui ad fores. At illi in domo, cum nie
voi 5È oi èv Ttô otxio àvréoaXov " tí; te uv ха\ 75^8ev vidèrent, inter se conferebanl, quisnam essem, ac
VARLG LECTIONES.
" вЕбтт.та С. " àX^flÈ; Xáyovra O. Subseqiiens 8:â addidit S, auctore Rufino, Rec. 1, 9. " ôsov Liber
Regius 804, quod prseslat. ** Vbb. ouç f,xo'jsjí om. 0. Idem хата p. xàîo. ** sujxnXEÚsüíai, O'lii-s^n
ом О. " Leg x.«5-»v ex Epit. с. 13. Vid. lioni. и, 28 D. " eteí ye та С. 4" yywpuit С el Ер. м >.aí
escidit ар. CI. ci S. *• 8tà бгха-ívrE conj. С , ul est in cod. Reg. 804 el Epit. с. IL " OEasáu.svov
с; oí tv -.<]> о'Гхш avT¿6xXov О , ávTá6aXXov reliq. omissis C, oi S' àvxéâaXXov S ex cod. 804, qui aJdil oi
S tv тф wxo>. In Epit. c- 14 : Oeasiu-Evot 8è ot ív ti¡> чт.щ. i
71 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 73
«tide venirem. Et ecce Barnabas egressus, statim A f,xw. Kal ISoù Bapva6aç ехбас ijxo тф 18e!v" ik-
utvidit, complexus est me, roultam gaudens ac la- ptsTcXaxT] ¡xoc, icoXù y[xl pfuv xal Saxpúiúv* xaV Хабацв-
crymans ; apprehensaque manu mea, introduxit in viç ¡лои tt¡í xetP^î zlaiytp&v IvBa ïjv ó Штрос, Xt-
locum ubi erat Petrus, dixitque mihi : Hic est Pe . ушч \u>V Outoç èeri Штрос, 8v ¡jlsyiotov iirl tfj той.
trus, quem maximum in Dei sapientia tibi denunlia- 6eoü ooç£* eitT¡YY6iXáin¡vMoqi, ф атгаиатшс at áv-
bam, cui assiduo de te loquebar. Ultro igitur ingre- Tá6aXXov. 'ûj EfaiÔt èx таитоцатои , Sri та хата ai
tiere; quoniam quae in te bona sunt, vere ¡Hi enar- xaXà ftVca otyeuSui àvTÎ6aXXov "v, a¡ia xal t$]v itpoai-
ravi, simulque manifestum feci propositum luum, pEïtv e5ácT)va " , ¿j aiiTov yXc/esOai xal ¡6etv as.
ita ul ipse eiiam te videre aveat. Magnum ergo ei iiéya ouv aiiTtp 8wp¿v as 8ii t£iv íjauiv itpoütf¿pto xe'-
inunus te manibiis meis offero. Quod cum dixissel, ptüv. Kal ToÜTO elitíbv, itpoiEváfxaí êçi)- OUTaçsart
oblato me, ait : Il ¡с est Clemens, Petre. КХт][лт)с, Петр«.
XVI. At bonus Petrus, simul ас nomen audivit, 39 XVI. 'О Se àfaGbç, irpoajrrâaj äu.a ты axoüaat
prosiliit et osculatiis est, ac sedcre me fecit, sta- то 8vo¡xa, xaTsçiXTjjsv, xaii^-xaOii-Tivaí *• ¡ai ттасг(5а{
timque dixit: Recle fecisti, pnecnncm veri talis Bar- s£jauTï)î Ici)- КаХш; £7ro£r(aaç tov tï)î aXijesfa xí¡-
nabam hospitem excipiendo , magno animo in veri puxa Çsviiaç Bapva6av, sic tijxîjv той 6vtu>í " 6eo0,
Dei lioiiorem , furorem imperils mulliludinis поп В р^уалоурочыс , oûx aiSEatlslç , où со6т;6г1с tov TtXiv
veriius. Beatus eris. Quemadmodum enim tu veri- án7i8EÚT«i)v by\iû4 6u¡xóv. Maxáp'.o; Éaj). 'ß; y^P aù "
tniis legatum ita cum omni bonore excepisti bos- Tov TTJç аХг,ОЕ£ас irpEafiEUTÍjv outwí èÇéviaaç тгаат)
pitio, ipsa quoi[ue te Veritas hospitem, suae urbis тс[лт), xal aü-í] se áXf¡0eia £;ívov 6vra t^ç I8£a; toS-
civem constituet : tuncque maguopere betabci'is, Xeu>í xaTacrcîEt toXít^v xal tote х«Р*|ОТ] ptyaXw; ,
quia nunc parvam fœneralus gratiam , bonorum Sti ßpaxsiav vûv sôavsiaaç" х"Р^> ■npoaípectv \6ywv
dico sermonum volunlalem , bonorum selernorum, xaXuv Xá^ti), xal átSíiov xal àvaceatpsrwv ayaDdiv
quxque auferri nequeunt, lucres efTicicris. Nec voro ïst) xX^povóôí. Ka\ (xí¡ xáp.VE ávTi6aXXEtv (tot то abv
laborem subeas referendi mihi mores tuos : siqui- ^8oí- itávTa yàp та хата sé ó «J/eu8í¡í в0 f]iuv àvré-
ik'in omnia lua nobis edisseruil, qui mentiri nescit, 6aXs Bapva6aç, ax^v xa6' Vjjjipav tí¡v àfao^v стой "
Barnabas, 1ère quolidie bonam tui menlionem fa- TOJioújAEVo; p.vf¡(jitiv. Kai iva oot iv èîTojxî), ¿ç yvtJ-
ciens. L'lque tibi, tanquam sincero amico, id quod ffíw 9¡Xij) ", то 7tpoxE£¡xEVov èpio, cl ¡x^ soi ti ¿tiTCofiíJei,
res est, breviler dicam : nisi tibi aliquid impedi ffuvoSsuoov fjiAtv , (icTaXa[A6ávtov tuv t^ç áXT]6síac
mento est , iter nobiscum babe , ac percipe sermo Xó-j-tüV, &v '* хата TuáXiv itoietaflat ¡i¿XXaj, ti¿xp' 'Pw-
nes veriiatis, quos per singula* civitalcs, ipsam us- .jiijç aÙT^î. Ka\ a'j tï et ti §oúXei Myz.
.¡не Romam, habilurus sum. Tu porro, si aliquid
ctipis, effare.
XVII. Et ego quid ab initio propositi gesserim XVII. Kàfiu ,k èJjsOijrqv tIjv 1С àpyj\<; fiot 7rpoa{-
exposui, et quo modo quxsiionibus inexplicabilibus •piau, xa\ ¿>î eIç Ç^t^sêiî аяброис èxsvwOtjv, xal
exbaustus fuerim , cseleraque quae tibi principio itávTa 3sa aot Tf,v apxV ттросЗ^Хшаа.ш; 40'va P-*l "*
antea declaravi, uli ne eadem ite.rum scribam. Dixi аОта náXiv ура<?ь>. "EXeyov 8¿- Sol ¡jlev ето£(ыис £хы
autem : Paralus quidem sum tecum proficisci; boc iiuvooeúeiv TOÜTO Y^p, oúx oI8a5* 8itiü?, x*fpwv 6¿Xaj'
enim nescio quomodn cupio lxtus : verum prius 7tXí¡v rap'i аХг,0Е£а? npokov nXTipocfopTjÖTJvat 9¿X<u, iva
volo certior de verilate lieri, ut sciam ulrum anima Yvüi, e£ í¡ " <|i\>X*] 6vt]t1) TUYX^vEt, f¡ aSáva-óc Eartv
mortalis sil, an immorlalis ; ei si sempiterna sit, an xa\ e£ " atSíOj ouia, itEpl tbv Inpafsv àvTaûÔa Ix£t
ob ea quae bic gessit, judicari debcal : item an et xpiGi^vaí- xal e? *' т£ tiot¿ èiTi 6£xatov í¡ ápEaxov
quid sit jiislum ac Deo gralum : praeierea faciusne 8еш- xal Et yéyove xóajioc, xal 8ià т£ y¿Yove> xa^ £'
sit m и ihI us, et qtiare faclus; et utrum nondissol- oíi XuO<¡aETai, xal eí Хив^тетаг xal eí xpEÍTTtüv
yetur, an dissolvetur, et an mcjior futurus, an nec íirat, f¡ o05e ítrtai' xal fva p.i) тЬ хат' eî8oî X¿yu>,
futurus oninino : ac ne singula prosequar, haec at- О тайта те " xal та toûtoîç ira5p.sva tiaOEÎv eIttov öl
que consequcnlia dixi me velle edoceri. Al ille ad ea Xeiv. '0 8s itpoj тайга aTtExpívaw 2uvt¿¡íüjc ¡roi,
respondí t : Breviler tibi, о Clemens, rerum seien- ш KXí¡tiT¡c, tí¡v tiov 6vtüjv fwaw 7tapí|op.ai- xal та
tiain exbibebo ; el jam nunc audi. vûv а^аитт); axouaov.
VARIiE LECTIONES.
•* lia S et Epif. e!6eïv С 0. " swqyy6^(a,ív С. ** In ms. Clemenliiwrum scriptum habetur ú>í
risoí e quo formari polest cb; EÍust ingredere igiiur, ut vertit Rulinus : eîgei p. eïtiiOi fimo polius rfarti\ :
vel <bí eCotj, u< coqnoscas. С шс (seq. párvula lacuna) èx таито^атои ôtî тгаута та хата aï, х. т. X. , ávr-
*6aXov О. " lia S. èîepava С, 0. Deinde leg. ш? yV.yza&ai xal aÙTdv S. ■• еухаОЕов^уаь O, xa9Eo-6í¡va,t
С, xaOísé^vaí S. " 6vtoç С. Lectio nosiri codicis jam placuit Scbweglero. Cfr. Horn, n, 28; in, 3.
•• Vbh. ùç yàp o-j om. 0; je p. au Cl., non С, ut perperam asserit S. In 0 deinde Cevtuai Ttáot) Ttu.f¡, ivO"
Lv aiiTli xal oê fj àXÔsia. •• SavEira; S. aucune D. ul Eptt. С 15. Tum scripsi X¿Ytuv xaXuv (xal 0) iêyti>,
xal àïSuov с O, X¿ywv xalCov (1. \éyw), àï6ituv C. " àijeuSeïç 0. " aou aduidi c. 0. ** çiXw pratermisil
S c. Cl. " t8v t^ç áXT¡OEÍac Xóyov, 6v С. •* 'ty¿¡ С. Idem (хои p. twi. " o!S' С. " i¡ accessit ex О.
,T lia О с. Epit. с. 16. eí ав<Ьат<5с imi, xal С •' xal eí — se. átSi&c oída íxei xpt6i¡vat. Propterca ií
coi. míate dlslinxit Dosts!. " te subiunxi С O.
CLEMENTINA. - HOMILÍA I. 74
XVIII. 'H той 0€ой роЩ èv аЦ\ы -fiôve хата A XVIII. De¡ voluntas multas ob rallones occuliu
soXXoùç Tpoirauç. Ti у£ч яршта ичлуы-;^ xaxr¡, fuit. Primiini quidcm prava institutio , convicins
ffvivrpoçîa T.oVTtfk, awrfizia. Sstvf„ ójicXEa oíi хзлг, vitlosus, consucludo perniciosa, mala colloquia, non
zp¿Xtn¡<tc oix 8p8fj '•• 6ià тайта itXávi) , е'та à'fo6£a, recta opinicnum anticipa tío, el eapropicr error;
атпзтЕа, itopvEÍa, tpiXapfupEa, xevoSoÇEa, xal äXXa dein coiitemptiis, incredulitas, fomicatio, avaiilio,
томгйта рл>рЕа xaxà, ¿Jsirep xairvoü тгХ^бо;, £¡; " iiianis gloria, aliaque similia ¡nniimcra mala, velut
iva olxov oíxouvra tov xój¡aov, TU>v EvSoOev oíxouvtiov ingens fumus unam domum niuudum ¡ncolcnlia in -
àvSpûiv liœ9<SXu)jav т* та; ópaasi;, xal" oúx еГао-av tus lialiiíanlium dominum visum offuscarunt, пес
àva6XèâvTa; èx ttj; Bsavpatpi]; tov STjîoupyîavTa sivernut aspicerc, atque mundi crealorem Dcum in-
voT(3at 8sov, xal то touto> 6oxo5v 41 Yvtopteai. uto Iclligere ei ¡is in quibus ipse se pinxit, ncque co
tovç сйаХ^всь; Tt Еаыбеу xrt -x aripvwv p"o<¡(iavTa; gnosces quod ei placet, (juoclrca oportet ut veri-
етлхоирЕаутсроахаХеааавач, <piXaX<¡9Ei'*XoYi<i¡Ju7), iva tatis studiosi intus ex pectore clament, auxiliumquo
ti;, èvro; uv той efxou той Ä£nXi)<ipivoit xairvou, upoj- advoccnl , rationc siudiuni verltalis decente ; quo
uov ávoCSfl 6úpav, бтгш; 8uvt)6í¡ то p.èv ехтЬ; той aliquis intra domum fumo plenam consislens accé
4¡Xíoo çw; EifTxptOfjVai Tío оГхы, ¿ Se Èvro; той wjpoç dât (bresque apeiiat, ut lumen sous extra posiluiii
ûv Èx&XT)6f,va/ xaitvó;. 6 ¡a domum possil ¡ntromitti , ignis vero Turnus , qui
inlro est, ejicl.
XIX. Tov plv öuv ¡äo7;Gov Sv8pa tov àXr(8ï) itpoç^- XIX. Нине igitur adjutorcm liomincm, verum pro-
tt,v Xeyctf, 3; (j^vo; çtoTtaat фи/а; àvBpwrojjv Súvaxaí, plirtamdico.qui solus animas bominiim poicsi ¡Un rui
&«' âv aÙTOÎr éc¡>9aX¡xo?í S'jvr.eijvai ^¡¿â; èviBeïv " nare, quo ipsis oculis vlam aeternaj salulis inspicere
TTjí aUúvfo'j аытт^рЕа; tí¡v68óv. "AXXw; 6è àô'JvaTOv, possimus. Aliler eiiim fieri nequil, ut nosti, tuque
ы- оТзва xal 5J цсхрф tóyiov eirtîjv, ú>; itäoa ^ " paulo ante dicebas, quod nempe oinnc argumentum
Cz¿8e!Ji; àvaixz'jaÎETa; xai хататХЕка^Етаг , xal deslruilur el aslruitur, atque idem juxta propugna-
«pbç Ttjv той èxSixouvto; íúvajiiv f¡ аОт!) aXr,8i]; xal loris facultalem verum el falsum exislimatur ; adco
ê\>8í¡í vo(tíj£Tai' di; u;t¡xeti та; ÚTOOá'iEt; caívs<j8aí ut scnlentise, quales sint, non jam apparcant, sed
8 elarv, iXXá яара той; èxô'.xouvTa; çavxaaiav Xa¡x- per dispulalores speciem accipiant verilatis aul fal-
6avîtvTou eîvai fl jít¡ cîva! aXi)8E?;iJ êuSeï;. Toútou sitatis. Quocirca lolum pietatis negotium vero pro-
Ivîxîv '* «po'ff¡tou аХт;0ой; SXov то ttj; EÍ»jc6s£a; pbeta indiguil, ut nobis quae sunt qucniadmoduiu
lísfiorj itpavjia, Iva íjjxifv èpfl " та 6vra ш; ètfrtv, sunt diceret, ac quo modo de omnibus oporteat cre-
«al ú>, 5sï iTîpl iravTiüv histíÚeiv. "üjte itptúrov хрт) - dere. Quare oportet primum, comprobato per oni-
t>jv -po^rr^v irá«] Tf¡ Kpo^Tjxixí s^sTáffEi Söxtpia- nem propbetieam inquisitionem proplieta, cum eo-
eavra xal E^í-p/^/Ta та "° aXr,8f„ той Xotitou та navra gnitum erit verum esse, de caetero universa ipsi cre
аит«Т> «ioteúeív, xal u,t¡x¿-i т& хаО' Iv Ixaarov tojv dere, nee amplios singulatim ejus dicia discutere,
teí aúrou )íYo¡iévtuv ¿vaxp(v£(v, áXXi Xa¡x6avctv sed ea firma cerlaque j>r;esume're ; per fideni qui-
aura рЕбаса 5>na, 8oxoÚ3T¡ ¡jiev tiîtteî, XT)<p8cvta os dein , ut videlur, per mdubilatum lamen judicium
ascaXít xpJaEí* otoôeîÇsi "cap ¡xtâ tî^ алар-^с xal" suscepta : per uuam enim ab initio demonstrationeni
ахр'.бЕТ 48 ÈîîTaîEi Ttj itavraxoOsv та ôXa ¿p8w еГ- atque exaetam disquisiiioneiu, undique collectam.
ÀTjrrai ysrfiayty* Àti тгро iíávru>v tov аХ»)вт| itpoyfjTrv cuneta ralione recta assumpia sunt. Quare ante
ítjTEiv 8eï, ôti 4veu toûto-j Bí6at¿v ti itpoo-EÏvai àv- omnia verus propbeta quserendus est ; quoniam sine
бршгтах; aS'jvarov. ipso firm! quid apud homines nequit consistent.
XX. Kal бцй; áv¿«au*í (ts, ix0á¡xEv<5{ fiot t£ç èaTi XX. Simulquc satisfecit milii, cxponens, quis sit,
xalw; EÙpiaxîTai, ха1аХт(вш; EÚp;-¿v ¡xoi icapaoîov et quo pacto inveniatur; vercque inventu facilem
aiiTOv, T«ü>v -apà ¿<f8aX[ioï; opte¡iíviijv ejx'âvESTÍpav com mihi praeboit; atque per sermones de pro
Tj той тгрос^тоу ¿¡xtXíaTOií tusl 8EÍ5»íttv 4X^8eiav, pbeta auribus meis veriiatem clariorem ¡is, qua; per
à; ex'tXayivra це OaufiáÊiv , таЬс t¿v nâat £t¡tgv- U oculos ccrnuntur, reddidit; adeo ut obstupefactus
;i;.<:/ £¡xnpQ38EV x£t[i.éva)V OÚ8eIí Evopá. IIX1)W inirarer, quo modo ca qux omnes quxrunt, co
■■•piiï; Tovitípl «poçijTOu Хо^о*. айтой /cXeuïevro;", ram posiia nemo vidcat. Itaque jussu ipsius de vero
атЛ TTJ( KaíiapEÍa; тт}( XTpá-tovo; Sâr.i^yOf.vat proplicla conscripsi librum , quem de Caesarea Stra
eot ew>ír,»e " t8v tójxov, «apa sou âv-oXJjv Ex£tv £'" tums ad te mini voluil, diecns se a te habere in
VARLE LECT10NE8.
*• sttjaYüjryJ xaxfj ouvrpofpioç TtovTjpa;, ouvrée El SeivÇ, íjxtXEa où xaXfj, itpoXWEi où* ¿pOfj О. " ha О ,
¿С С , eIç éva oíxo'v ÈX88vra, tiv xÓ3(xov, tuv Iv8o8ev, x. t. X. conjecl, l) , ei; sva oîxov атегиЕХвйута tív
xoVifiov, x. т. X. Epit. с 17. Rufin. Пес. I, 15 : L- inversant domum hnjut mundi replevil. An Eva oîxov tla-
otxoüvra? '* èw8oXwiiav 0. '* xal от. 0 , qui ezh. Efaisv. Tum tov 8r1u.;o,jpi'ov üu^xatavoísai С.
,k ?iXoXt,8€Íí
çiXaXrÊÎi С. С. '* фЛаХ^веГ С.
'* 9iXaXti8eî С. Tum
Tum SS propoidt
propoídt èxt<5;
èxt<5; p.
p. èv
evxí;.
" '* lia S," suffragan te 0 , íveíSeTv С.
" \ adjunxi с с. 0. " eîvexev
eïvexev СC. '•
" èp£Î О. "
èpEÎO. '• та addidi с.
c. 0. " xai oui. 0. " xíXíúíavTa 0 , ex quo
acci'ssit ttjç ante £трать>уо;. " Manifesta est hujus loci corruptela. Riilinus ¡ta ¡nterpretalur: < Unde ju-
beute eo — librum — conscripsi, eumquead te ipso jubeiitc transmisi. Dicebat enim, mandatuin se accep'sso
abs te, ul — transmiiterel.»Ùnde credideriin corrigendum esse етто!т)аа el eEttövto;. Si anacolulbia co¡ го*
diiur, iiis.-i en.luiii sallem ou posl xe)ev5avTo;. S.
Patroi. On H. i
S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 7C
inaiiilalis, singiilonini annorum alloculiones cl ac- A roov, та; хав' Ixaaxov EvtauTOV ¿piXia; te xa\ r.pi.-
liones dcscripias ad le destinare. Casleruin uno ac Çst; Yp&fOVTa 8ia-éu.7:stv sot. "Opeo; èv pi?TT¡ т:ро>
primo die , soluininodo jam incipiens de verilalis тт) f,uipa ap-/f;v f(5T| povov toío'¿u.evoí nspl той "f,;
prupheta, in oinnihus cerluin me reddidit; poslea- ä/.Tflzini npO^TOU, 7tEp\ izávxiúv pe èrcXrjpoçopûEV
que ¡la infit : Considera deinceps quas contra ad xa1. eÎ6" ojtu; Içtj- 'Evápa той XotTOU та; èÇ ероЗ-
versarios haliilurus sum disputaiioiics ; el inferior т.рЬ; toù; è$ ivavTÎa; vivopeva; Çij-rijattc* xoù el -zh
si recessero, non vereor ne forte tu de tradita tibi ÎjTTOV àTTEvafXljJU.ai, OÙ SéSui pV¡ TOOÇ OÙ Xcp\ TÎJÇ
veiïlale anibigas ; ut qui scias, me quidem supera- ттара5о0г!ат|; not àXtjQsiaî'SiaxpiQfiç, t5** e¡8¿>{ ôtt
lum videri, non autem nobis a proplieta Iraditam irá) f¡TTa<i6ai fôoÇa, oùx** Ь йяйбеочс í¡8taTou icpo-
doctrinara. Spcio lamen ñeque in disquisilionum çf(TOu TtapaooOEÎia ijpïv. ÜXí¡v eXtiíÍij pT¡8s " iv тф
sermonibus inferiora relalurum me, apud homines еСЕтазтсхф X<fy(i> то f(TTOv àrevi^xaiSai «poç toùç
monte prxdilos , amatores , inquam , verilalis , qui voûv îytpYtaç, çtXaX^BEtç 43 Xe^w, oîtive; Súvavrat
discernere valcanl quinain sermonum persuasora ■YVtüpíjElV TüJV XÖTftOV TÍVEí EÏïl 1Tt6avo't, EvTE)(Vo£ TS
sunt, ariilicinsi el jucundi, quinara vero inculli sim- хсЛ èmTEpiîEÎf, tíveí те ,т XtToi ха\ áuXoí , povtj тЦ
plicesque, in sola quam proferuiit veníate conti- » it' aÙTUv aXï}9sia 7Mtoi8<5te{
denles.
XXI. Тайта оОтой eîtovtoç, áitexpivápijv ■ "Hôyj
XXI. Posiquaui hxc dixisset, respondí : Jam gra-
tias Deo ago, quia sicul volui pleniludinem cerlitu- cùxapiarto тф 0£i])- ib; yap e6ouX<¡xt¡v 'tX^pofopfiBíjvaí,
diuis accipere, ¡la et mihi tribuit. Cxterum quod oû-wç pot xa\ Tapáír/Ev. FJX^v та тар\ èpoù тооой-
ad meatlinet, noli amplios esse solliciius, quoniam tov ájxépt'jLvoí " fafli, 8tioù toLttote cvSoiaací), тозой-
tovm, 6ïov eE xa\ айтос Л ßouXrjOEir,; тготе tt¡{ 7rpo-
dubilabo ntinquam ; in tanlum, ut cliam si lu ipse
velis aliquaudo me a fide proplieta: averlere, rem !pr)Ttxf(ç итеоОезЕы; ехатт-заЕ u.e, aSuvaxwv où 8'jvr;-
от) •*, toîtoûtov olía 8 napciX-râ. Kai р$ toi и
impossibilem perficere non poleris, adeo quod ac
cept, meule teneo. Ñeque vero existimes, magnum vó;jl'.;¿ pi aot péâ бтагуувЛеавас > "гойт* aÙTO тЬ
u.í) èvootaîai тоге • àXX' оСт' aÙTOç " iyèi о&те ti;
a me promitii, hoc ipsum, quod nunquam sim hx-
àvOptbraov TUv •* TcEpi itpo<pf|Tou X¿ywv èîtaxouffaj
sitalurus : sed ñeque ipse ego, пес ullus hominum
avSoiajat itoTE SuvíjJETai itEpl tíjí aXt¡ooúc ,k йта>-
audilis sermonibus de prophète ambigere unquam
de vera doctrina poterit, cum juins audierit intel- OíiEtüí, itpÓTspov ènaxoûsaç xo\ vo<jaaî , т£ èo«
Icxeritque quid sit prophelicx repromissionis veri TtpocfTjTtxr,; èitaYTsXiai oXf.Osia. Д10 bapftzi тф Oso
tas. Quare confide de Deo placitae senlentix. Oninis С 6оиХг,то) 6öypÄTi. Паза yàp t¿xvt¡ xaxíaj vevixijxai.
quippe devicla est ars malilix. Nam adversus pro- IIpb( yap itpocpTjTEÍav oùSàv Súvavrat oOte ~Л-/уа.\ Xó-
phetiam nihil possunt ñeque verborum artificia, Yüjv, oOte oociopiáTíüv èittvoiat, où ииХХоу11(ю\, oùx
neque sophisinatum excogilaliones, non syllogismi, 4ХХт) Ttç u,T]xav<¡- aáv ft 6 ènaxouaaç irpotffjTou àXij-
non alia qtixpiam machinatio; si veri prophétie au вой{ aXT¡8EÍac 8vtü>í ñpéyetm, xa\ où itpo^ádEt áX-r,-
ditor veritalem omnino appétit, non autem verilalis Oeîiî ïTEpiv ti it£pi6X¿itETai. "Dote **, xúptí ¡им
pr.Tlexlu respicil aliud quidpiam. Itaque, domine ШтрЕ , ¡ií] áOúu,Ei, úí avaiietj^p тб 44 H-íY'ôv
8tüpT(uáu£voc ayaOav. A¡<j8ou.¿v<¡> vàp х^р'"0С И»"
mi Pelre, anxius ne sis, quasi maximum donum ho-
p<j(j(ü •', xa\ u.Ti 8vvapév(¡> àiîatTiefjVai аяо той 8o-
mini sensu carenli iradideris. Senlienli cniin gra-
tiain dedisli , cique qui circa tradilum verum non 8¿vtoí aXtjOouc. Oî8a fip <^' !v eutiv " u>v ¡ЗоОХетаС
polerit decipi. Novi quippe id unum esse ex iis, quae Tt; xa'i Taxíw» Xa6£iv xa\ $paUb>i ¡a1¡ tuxeïv".
aliquis cupierit cito accipere, non autem larde con- Oîôa ouv pi) xaxatf povEÏv той 8o0¿vtoí [iot , 6ià то
sequi. Seid igittir non coniemnendum esse ob ce- tóxoí , àauTxptTO'j xa\ ¡jl¿vou àatpaXouç.
lerilalem , quod datum mihi est , quodque est in-
cnniparabile ac solum tutum. q
XXII. II. ci- postquain locutus sum, Petrus dixit : XXH. Тайта цой ílxávToc, ó Патрос ftprj * Xápiv
Gratiam Deo habeo, et pro salute tua, el pro meo 6и,оХоуи Ttf> вгф xa'i тар1 ttjç a^ç аштт)р(а{ xaV txçX
coinmodo alque oblectamenio. Vere siquidem gau- t^î ejAÏjç" àzoXaùaEiuî. 'АХт)вй{ yàp I^Sopai e¡5¿>í
ÖTt è-iyvbJi tí тот' lirrt npotfTiTEÍat "• pÍY'0oí-
deo, seien* te quamam sit prophetix magniludo co-
guovisse. Quoniam ergo, ut dixisti , neque si ipse 'Etíe\ ouv, ¿>î Eçtiî ', 0Ù6' àv аито; lyùi 6eXt¡itii) тсоте,
ego aliquando, quod absil ! voluerim le ad aliud ô-ip àTtiiT) , si« iTEpov oe pETa<rtï)!xat 8<тсра , oùx1
dogma transferre, idoneus ad le persuadendum fu- ixavo; 5aou.at 7:EÎ3ai az , 5p$at той Хонгой ítA Ttj;
VARliE LECTIONES.
•» eu D., ^ C,0. " où/i С. "« lia S , \lí, te С, О. Tum iÍETaerat О, mendose. •' те 0, с. S, те С.
•' àpépip.vov 0. •• T050U-0V expungenduin. S. Tum Po-jXt.Oeîç tote О. " lia О , t,8uv<¡<jt| С , ae àSjva-
ттаа'. vel âv àS-jvaTfjaa-.ç proposuil S. " ti 0. Tum pi trot D , p.01 dû С Rufinus : tibi me. Deinde тоито
С. " aÙTO 0. •» töv — Xó-fov С. " àXTà9sta; О , in inarg. eadem man. correctum in аХт.воис. Dem
Tfî èaTiv С. " xat oú-г О. " èSwpr.uai С. " Ivestiv О. " <ítux"v ( perderé ) conj. D , ut evilelur
lautologia. Forlassc verba illa loco suo movenda sunt, ullegalurversu insequenli 8ii то тахос хл\ p.ti pp»-
eiùJîTuxEïv. S. " ha О. с. S , tt,í xa\ zsp\ *pf(; С ,M lia О, с S , irpoçr.ria; С. ' ù; e-^ç от. О.
MlaO, c.'S ,oùxC.

Clementis Romani, Homilia I

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Clementis Romani, Homilia I

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

β/2-

TOY EN АЛОЕ; ПАТР02 HMÛN

S. BARNABE APOSTOLI EPÍSTOLA CATBOLICA, S. HERM.E PASTOR,

ACCURANTE J.-P. MIGNE,

YENEUNT DUO VOLUMINA 20 FRANCIS GALLIC 18.

EXCÜDEBATÜR ET VENIT APÜD J.-P. MIGNE EDITOREM ,

AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOG TOMO П CONTINEHTUR.

S. CLEMENS I PONTIFEX ROMANÜS.

Ex Tvpis MIGNE, ш IVlU-Moiiiroiig«!.

1- 3 ЕШГГОАН ПЕТРОГ ПРОЕ IAKOBON«. A EPISTOLA PETRI AD JACOBL'M (21).

CONTESTATIOPROIISQUILIBRUMACCIPIUNT. AUMAPTYPIA (23) ПЕР1 TflN TOT В1ВЛЮГ

VARIEE LECT IONES.

25 OMIAIA A'. A HOMILIA PIUMA.

You might also like