Adyatmikam Vruddulakena

U„Ñ≤Ü∞« Öò 4, 2012<å_»∞ =∞ÖÏ¯*òyiÖ’x P^Œ~} ° `Õk.
8–8–2012# pHõ\ ˜ =∂q∞_çÖ’x =$^•ú„â◊=∞OÖ’

Ç¨ÏŸ"£∞Ö’ =∂#ã≤Hõ qHõÖÏOQÆ∞Å`À =∂`«$=¸iÎ „Ñ¨ÉÏè =u, W`«~° =$^Œ∞Åú `À ~°K~« Ú„u
`«# Ñ¨Ù\ì̃# ~ÀA#∞ [~°∞Ñ¨Ù‰õΩ#fl ~°K~« Ú„u
`Õk. 4–10–2012<å_»∞ ' JHõ~∆ ° Hˆ `«#O—— Ñ¨ÙãHÎ¨ Íq+¨¯~}° ãÖ^Œ~ƒ° Où QÍ N=∞u ~å[ºN, N=∞u Ñ≤. [Ü«∞ÅH˜∆ ‡ ~°zOz# ''xâ◊≈|ú [Åáê`åÅ∞—— Ñ¨ÙãHÎ̈ Íq+¨¯~°}
"åi N"å~°∞ Hˆ `«=~°ÑÙ¨ =∂^è=Œ ~å=ÙQÍ~°#¡ ∞ ã¨`¯« iOz# _®II ã≤.<å.Ô~ z„Ò« Ö’ ãÖ^Œ~ƒ° Où QÍ Pf‡Ü«∞ JukèQÍ áêÖÁæ#fl ~°K~« Ú„ux ã¨`¯« iã¨∞#Î fl
_®II QÆ[Öò Nx"åãπ, _®II u~°∞#QÆi, _®II HõàÏnH˜`∆ ∞« Å∞ =Ù<åfl~°∞ _®II HÔ .q. ~°=∞}ÏKåi (S.Z.Zãπ.) ã¨∞^è=Œ ∞QÍ~°∞¡
H©ã¨~°QÆ∞@ìÖ’x "Õ^Œ áê~î°âßÅ q^•º~°∞÷Å‰õΩ ''`≥Å∞QÆ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ—— "å~°∞ x~°fiÇ≤ÏOz# HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’

ã‘fi\òû, ÑÖ_»∞¡ ÑÖK«∞`«∞#fl ~°K«~Ú„u N <å~å K«O„^ŒÉÏ|∞ <åÜ«Ú_»∞ QÍiKÕ ã¨`å¯~°O
™êÇ≤ÏfH˜~}° O `«$fÜ«∞ "åi¬HÀ`«û= ãÖ^Œ~ƒ° Où QÍ ã¨ÇÏ¨ ãÖáê^Œ‰Ωõ ~åÅ∞ N=∞u ~å[ºNx Ñ¨\ÏìaèHõàÏÑ‘~î°O "å~°∞ x~°fiÇ≤ÏOz# HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’
ã¨`¯« iOz# ã¨=∂Kå~° Ç¨Ï‰õΩ¯ K«@ì Hõg∞+¨#~ü N Ñ≤. q[Ü«∞ÉÏ|∞, z„Ò« Ö’ <Õ\x˜ [O J^ÕÌÑë¡ ~å"≥∂‡Ç¨Ï<£~å=Ù, ãÖã¨÷ J^èŒº‰õ∆ΩÅ∞ `«∂=ÚÅ∂i
ãÖáê^Œ‰Ωõ Å∞ Éˇã· ¨ ^Õ=^•ã¨∞, ™êÇ≤Ïf H˜~}° O ãÖáê^Œ‰Ωõ Å∞ N á⁄`«∂iÎ ã¨∞ÉÏƒ~å=ÙQÍ~°∞¡ ~å*ËO„^Œ„Ñ¨™ê^£QÍiKÕ ã¨`å¯~°O
ã¨z"åÅÜ«∞OÖ’x 'K`Õ #« — ãÖã¨÷ x~°fiÇ≤ÏOz# ' Ñ~¨ åº=~°} k<À`«û= HÍ~°º„H=õ ∞=ÚÖ’ ^èŒ~°‡Ñ‘~î°O ãÖã¨÷"å~°∞ x~°fiÇ≤ÏOz# HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’
"≥ÚHõ¯Å ÑÖÑ≤}—© HÍ~°º„H=õ ∞O x~°fiÇ≤Ïã¨∞#Î fl ~°K~« Ú„u. z„Ò« Ö’ KÕ`#« J^èºŒ ‰õΩ∆ Å∞
N=∞u Hõ$+¨"‚ }Õ ,˜ x~°‡Å, âß~°^,Œ ~å=∞#~°ãO≤ Ç¨Ï, K«O„^âŒ Yı ~ü, „Ñ™¨ ê^£Å∞ =Ù<åfl~°∞. H˘ÅHõÅ∂i W<åH± QÍiKÕ "≥∞"≥∂O\’ |Ç¨˙Hõ~} °
qâ◊fi™êÇ≤Ïf "å~°∞ x~°fiÇ≤ÏOz# ' ÉHíè Î˜ =∞Ç¨â◊H—Î˜ J<Õ JOâ◊O g∞^Œ P^è•ºu‡Hõ „Ñ=¨ K«#O Ñ¨\ÏìaHè àõ ÏÑ‘~O°î "å~°∞ x~°fiÇ≤ÏOz# HÍ~°º„H=õ ∞OÖ’ J^ÕÑÌ e¨ ¡ ~å"≥∂‡Ç¨Ï<£~å=Ù,
KÕã#≤ ~°K~« Ú„u. _®II áÈ`«∞‰õÄz ™êO|t=~å=ÙQÍ~°∞ ~°zOz# ' H$õ +¨É‚ Híè —Îõ Ñ¨ÙãHÎ¨ Íq+¨¯~}° ãÖã¨÷ J^èºŒ ‰õΩ∆ Å∞ `«∂=ÚÅ∂i ~å*ËO„^„Œ Ñ™¨ ê^£QÍ~°∞ N=∞u ~å[ºN,
ã¨ÉÖíè ’ ~°K~« Ú„u`À áê@∞ _®II áÈ`«∂‰õÄz, _®II nH˜`∆ ∞« Å∞ `«k`«~∞° Å∞ Hˆ `«=~°ÑÙ¨ =∂^è=Œ ~å=ÙQÍ~°∞, ™È=∞Oz ~å=∞O
l.q.P~ü. P~å^èŒ# ãÖã¨÷"å~°∞ x~°fiÇ≤ÏOz# ' ã¨Ñ¨ÎÑ¨kÖ’ `À_»∞h_»— HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ ~°K«~Ú„ux "åi N"å~°∞ ˆH`«=~°Ñ¨Ù
=∂^èŒ=~å=ÙQÍ~°¡#∞ ã¨`«¯iOz# ãÖ^Œ~°ƒùO. z„`«OÖ’ ™êOã¨¯ $uHõ âßY ã¨ÅÇ¨^•~°∞ _®II ÔH.q. ~°=∞}ÏKåi, ^Œ∂~°^Œ~°≈<£
HÍ~°º„Hõ=∞ x~°fiÇ¨Ï}ÏkèHÍi N FÖË\˜ áê~°fifâ◊O, Ñ¨Ó~°fi Ô~·ÖËfi [#~°Öò "Õ∞<Õ[~ü N ~å=∞Hõ$+¨‚, l. "≥OHõ\òÔ~_ç¤
Ü«Ú=HõàÏ"åÇ≤Ïx "åi QÆ∞~°∞„Ñ¨™ê^£ g∞_çÜ∂« _≥~Ô· Hõsì 2012 `Õk. 8–11–2012# _®II ã≤. <å~åÜ«∞}Ô~_çQ¤ Íi KÕ`∞« Å
Pq+¨¯~°} ãÖ^Œ~ƒ° Où QÍ `≥Å∞QÆ∞ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O LÑ¨‰Ωõ ÅÑü g∞^Œ∞QÍ K≥eq∞ ™êOã¨¯ $uHõ ãÖã¨÷ "åi
PKå~°º ZÅ∂¡i t"åÔ~_çQ¤ Íi #∞Oz Ñ¨ÙãHÎ̈ Oõ ã‘fiHõiã¨∞#Î fl ^Œ$â◊ºO ^Œã¨~å Ñ¨Ù~°™ê¯~°O
~°K«~Ú„u ÑïK«Ü«∞O
¿Ñ~°∞ : Hˆ `«=~°ÑÙ¨ ~å[ºN
N"å~°∞ : ÔH. =∂^èŒ=~å=Ù
`«e^¡ OŒ „_»∞Å∞ : N=∞u „Ñ¨ÉÏè =u, H©.âı. =∞Ç¨HÍo "≥OHõ@~å=Ù
z~°Or=ÙÅ∞ : ÔH.Zãπ.ZÖò Ñ¶¨}©O„^Œ, N=∞u „Ñ≤Ü«∂OHõ NHÍO`ü
q^•ºÉèÏºãÖ : ZO.HÍ"£∞. (L™ê‡hÜ«∂ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O)
=$uÎ : 1977 #∞O_ç PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò ã¨z"åÅÜ«∞OÖ’ qq^èŒ Ç¨ÏŸ^•ÅÖ’ Ñ¨x KÕã≤ „Ñ¨Éèí∞`«fi
LÑ¨HÍ~°º^Œi≈QÍ 2011Ö’ Ñ¨^gŒ q~°=∞}
„Ñ¨=$uÎ : ~°K«<å "åºãÖQÆO, g}Ï "å^•#, P^è•ºu‡Hõ „Ñ¨=K«<åÅ∞, Kè≥ãπ P_»@O, Hõq`å QÀ+≤ª
=Ú„k`« ~°K#« Å∞ : 1. z~°∞ ã¨=fi_»∞Å∞ 2. QÆ∞O_≥ K«ÑC¨ à◊√¡ 3. TÇ¨ÏÅ =ãÖ`«O 4. ã≤ãO≤ „nÅ∞
5. "≥<≥flÅ "≥∞@∞¡ 6. hÖ’H˜ #∞=Ùfi 7. `«$Ñ‘Î h"≥Hõ¯_» 8. ÉÁ=∞‡–ÉÁ~°∞ã¨∞, 9. JHõ∆~°̂H`«#O
W`«~° ~°K#« Å∞ : Hõ^ÅŒä ∞, ™ê=∂lHõ JOâßÅÃÑ· "åº™êÅ∞, P^è•ºu‡Hõ ~°K#« Å∞.
„Ñ¨ã¨∞Î`«O : ã¨Ç¨Ï ãÖáê^Œ‰õΩÅ∞, ™êÇ≤Ïf H˜~°}O =∂ã¨Ñ¨„uHõ
J^èºŒ ‰õΩ∆ Å∞ : ÅÜ«∞<£û HõÉ¡ ò PÑ¶π q∞bxÜ«∞O
ã¨ÑÎ̈yiÖ’ `À_»∞h_»– : l.q.P~ü. P~å^èŒ# HõÅÛ~°Öò á¶œO_Õ+¨<£
Ñ¨Ù~°™ê¯~°O
=º=™ê÷Ñ¨Hõ HÍ~°º^Œi≈ : PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò ã¨z"åÅÜ«∞ =∞Ç≤ÏàÏ L^ÀºQÆ∞Å ãÖˆH∆=∞ ãÖÑ¶¨∞O
rq`«HÍÅ ã¨É∞íè ºÅ∞ : N `åºQÆ~åÜ«∞QÍ#ã¨Éíè
W`«~°=ÚÅ∞ : ™êÇ≤Ïf HÍ~°º„Hõ=∂Å∞, Hõq ã¨"Õ∞‡à◊<åÅ∞, Ñ¨~åº=~°} Ñï~°Hõ∆} ã¨^Œã¨∞ûÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«_»O,
\˜.q. =∞iÜ«Ú ~ˆ _çÜ∂≥ HÍ~°º„Hõ=∂ÅÖ’ =∞Ç≤Ïà◊Å‰õΩ ãÖ|OkèOz# áÈ„QÍ"£∞Ö’ áêÖÁæ#_»O.
Ñ¨Ù~°™ê¯~åÅ∞ : '™êÇ≤Ï`«ºN— (JdÅ ÉèÏ~°fÜ«∞ ÉèÏëê ã¨"∞Õ ‡à◊<,£ Éè’áêÖò)
'„Ñ¨*Ï˝N— (N H˜~} ° ü ™êOã¨¯ $uHõ ã¨=∂Yº "åiKÕ),
'=∞^Œ~ü ^ä≥i™êû J"å~°∞¤— (+‘ áœO_Õ+¨<£, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£"åiKÕ)
'¢ã‘Î â◊HÎ̃— (HõàÏxÅÜ«∞O "åiKÕ Ñ¨Ù~°™ê¯~°O)
HõàÏxÅÜ«∞O "åiKÕ LQÍk #O^Œ#<å=∞ ãÖ=`«û~° Ñ¨Ù~°™ê¯~°O
"≥·+¨‚q P~üì û JHÍ_»g∞"åiKÕ LQÍk Ñ¨Ù~°™ê¯~°O
=ºO[HÍÅ∞ : =ºO[HÍÅ∞ J<Õ H˘`«Î „Ñ¨„H˜Ü∞« Ö’ ÉÁ=∞‡–ÉÁ~°∞ã¨∞ J<Õ Ñ¨ÙãÎ̈HÍxfl ~°zOz# `˘e =∞Ç≤ÏàÏ
~°K«~Ú„u.
P^è•ºu‡Hõ`« - =$^Œ∞úÅˆH<å?
(P^è•ºu‡Hõ`« P~°OÉèOí #∞O_ç JO^ŒiH© LO_®e)
Hˆ `«=~°ÑÙ¨ ~å[ºN
„Ñ¨K∞« ~°} – 2013

P^è•ºu‡Hõ`«
P^è•ºu‡Hõ`« – =$^Œ∞Åú Hˆ <å?
HÔ . ~å[ºN
„Ñ¨^=Œä ∞ =Ú„^Œ}: Ñ¶„≤ |=i 2013
HÍÑ‘Å∞ : 500
ã¨~fi° Ç¨Ï‰õΩ¯Å∞ ~°K~« Ú„uq
"≥Å : ~°∂. 100/–
„Ñ¨`«∞Å‰õΩ:
N=∞u HÔ . ~å[ºN
áê¡\ò <≥O.301, QÀ‰õΩÖò Jáê~ü"ì ∞≥ O\òû
„ã‘\ì ò <≥O.4, Jâ’H± #QÆ~,ü ÃÇÏ· ^Œ~åÉÏ^Œ∞ – 500 020.
á¶È<£ : 040–2767 0267, ÃãÖò : 85001 21990
W–"≥∞~ÚÖò : rketavarapu@gmail.com
_ç.\˜.Ñ≤. :
\˜. ~å*ËO„^Œ„Ñ¨™ê^£, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞.
ÃãÖò : 9989890588
=Ú„^Œ} :
JHõ∆Ü«∞ „QÍÑ¶≤H±û
\˜.P~ü.\˜. 304, q^•º#QÆ~,ü
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£.
2
FO #"≥∂ "≥OHõ>ËâßÜ«∞ #=∞ó
JOH˜`«O
ZHõ¯_À =Ù<åfl=#∞‰õΩ<åfl xÅ∞=Ù ^ÀÑ≤_ô KÕã∞¨ <Î åfl=#∞‰õΩ<åfl
ÃÑ<· H≥ ¯õ _À =Ù<åfl=#∞‰õΩ<åfl =∂ HÀiHõÅ‰õΩ HõàO¡‹ "ÕÜ∞« _®xHõx
Hõ#Ñ¨_#» O`« ^Œ∂~å# =Ù<åfl=#∞‰õΩ<åfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl
x#∞ "≥^‰Œ Ωõ @ <åHõ™ê^èºŒ =∞#∞‰õΩ<åfl á⁄Å∞¡_∞» ^ŒO_®Å`À h‰õΩ Ñ¨x U=∞#∞‰õΩ<åfl
ZHõ¯_À =Ù<åfl=#∞‰õΩ<åfl #tOKÕ ^ÕÇÏ¨ OÃÑ· =∞=∞HÍ~°O
ã¨ÑyÎ̈ ~°∞ÅÃÑ· H˘Å∞=Ù<åfl=x `˘ÅyOK«_®xHõx `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl
Pi˚`« ¿ã=ÖˇO^Œ∞Hõx J#∞‰õΩ<åfl
qA˝Å∞ K≥ÑÊ¨ QÆ q<åfl
ãÖz`« Hõ~‡° Å H∆Íà◊#Hõx
HõeÜ«ÚQÆ ^≥=· =Ú h"Õ#x
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl
^≥=· A˝Å∞ K≥ÑÊ¨ QÆ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl
=∂Ö’ JÇ¨ÏOHÍ~° =∞=∞HÍ~åÅ#∞ J}z
=_ç=_çQÍ u~°∞=∞Å KÕ~∞° ‰õΩ<åfl
ã¨<å‡~°Oæ "≥Ñ· Ù¨ #_çÑã≤ ∞¨ <Î åfl=x
h ã¨"∂≥ ‡Ç¨Ï# ~°∂ÑÖ QÍOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl
Ñ¨~°=â◊"≥ÚO^• ZHõ¯_À #∞=Ùfi ÖË=x J#∞‰õΩ<åfl
`«Å hÖÏÖˇO^Œ∞‰õΩ hHõx J#∞‰õΩ<åfl =∞OzK≥_∞» Å ÃÇÏK«ÛiHõ KÕã∂¨ Î
=∂ `«Åá⁄QÆ~∞° #∞ `«yOæ K«_®xHõx =∂ JO`«~O° QÆOÖ’<Õ =Ù<åfl=x
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl
3
P^è•ºu‡Hõ`«
q+¨Ü«∞ã¨∂zHõ
z~°∞#"Õfi ÉèQí =Æ næ`« "≥Å∞QÆ∞ ... 5
Jaè#O^Œ# ... 6
Hõ$`«[˝`«Å∞ ... 7
PHÍ~°O Hõ<åfl P`«‡qâßfiãÖ q∞#fl ... 8
ãÖHõÅÊ â◊HÎ̃ ... 11
P^è•ºu‡Hõ`« Hˆ =ÅO =$^Œ∞Åú Hˆ <å? ... 14
"≥∞Ñ¨ÙÊHÀÅ∞ =∂@ ... 18
J=∞‡ LO>Ë Jhfl h "≥O>Ë ... 20
XHõ K≥OÑ¨ H˘_ç`Õ ... 22
J#ºr=ÙÅ #∞O_ç JÅ=~°K∞« HÀ=Åã≤#q ... 24
=ÚHÎ̃H˜ ™Èáê#O ÉèíHÎ̃ ... 28
`≥Å∞QÆ∞<Õ uO^•O – `≥Å∞QÆ∞<Õ qO^•O ... 31
ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖã¨¯ $u – ã¨∂~°º #=∞™ê¯~åÅ∞ ... 34
z~°∞#=fi<Õ =OHõ~° w`« ... 39
„â◊^•ú"å<£ ÅÉèí`Õ *Ï˝#O ... 42
uiy~åxk HÍÅO XHõ>!Ë ... 44
^èŒ~°‡ ÅHõ∆}ÏÅ∞ ... 46
JãÖ`«$Ñ≤Î ... 50
=∞x+≤x Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ ÃÑ\ì̃OKÕk ... 53
ÑÖK«∞HÀ=_»OÖ’ P#O^ŒO ... 55
=∞# â◊„`«∞=Ù ... 57
"≥∂Ç¨Ï=Ú – "åº"≥∂Ç¨Ï=Ú ... 59
4
z~°∞#"Õfi ÉèQí =Æ næ`« "≥Å∞QÆ∞
_®II áÈ`«∞‰õÄz ™êO|t=~å=Ù

Hõq Hõ$ëê‚#O^Œ, HõàÏ„Ñ¨ÑÓ¨ ~°,‚
ã¨~ã° fi¨ f ã¨=∂‡# „QÆÇÏ‘ `«
„Ñ¨=ÚY ~°K~« Ú„u Hˆ `«=~°ÑÙ¨ ~å[ºN – P^è•ºu‡Hõ "åºã¨ ãÖÑ¨Ù\˜ Wk.

~å=∂Ü«∞} qt+ì̈`,« „^ÒÑ¨k, ã¨ÇÏ¨ #O. PO„^èÉŒ Ïè ëê „Ñ¨™ê÷#O, [O`«∞=ÙÅ∞ Ñ¨‰Ω∆õ Å∞
‰õÄ_® =∞# QÆ∞~°∞=ÙÅ∞, ã¨∂~°º #=∞™ê¯~åÅ qt+¨`ì ,« WÖÏ Z<Àfl =∞Oz JOâßÅ∞ Ui
‰õÄiÛ =∞Oz "åº™êÅ∞ ~°K~« Ú„u JOkOKå~°∞.
zxfl Ñ¨ÙãÎ̈H"õ ∞≥ <ÿ å WO^Œ∞Ö’ ÃÑ^ŒÌ qÅ∞=Å∞ ãÖ^ÕâßÅ∞ – HõxÑ≤™êÎ~Ú. ~°K~« Ú„u
Ñ¨Ù~å`«# `≥Å∞QÆ∞ ™êÇ≤Ï`«º ^èŒ~°‡ÅHõ∆}ÏÅ∞ PHõoOÑ¨Ù KÕã¨∞‰õΩ#fl q^Œ∞+‘=∞}˜QÍ
ÉèÏqOK«=K«∞Û. ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ, =∂#∞ºÅ‰õΩ ‰õÄ_® D „QÆO^èOŒ Ñ¨~h°î Ü«∞O. q^•º~°∞Å÷ ∞
D Ñ¨ÙãÎ̈HÍxfl ÉèQí =Æ næ`Q« Í Q“~°qOKåe. z~°∞#=fi<Õ =OHõ~w° `« ã¨=∞ã¨ºÅ Ñïëê¯~°
ÉèQí =Æ næ`« – J#fl ~°K~« Ú„u ãÖ^ÕâO◊ XHõ Ñ¨~åHÍ+ì̈ „Ñ¨=K«#O.
~°K~« Ú„u ~å[ºNH˜ <å â◊√ÉèÏaè#O^Œ#Å∞. D"≥∞ q^Œfi`«∞Î JO^ŒiH© q^Œfi`«∞ÖÎ Ï
"≥Å∞QÆ∞ x=fiQÆÅ^Œx <å Pâ◊
_®II áÈ`«∞‰õÄz ™êO|t=~å=Ù
5
Jaè#O^Œ#
HõOII |∞∞Hõ=∆ Ú =Öˇ "≥Å∞Q˘O^≥_ç

JHõ~∆ ° Hˆ `«#=Ú#∞ QÆx Ü«∂#O^Œ=Ú`À
~°H‰∆õ Ωõ _ç_∞» [Ü«∞=ÚÅ∞ – â◊√Éèí
ÅHõ} ∆ Ü«∞QÆ∞ Hˆ `«=~°ÑÙ¨ ~å[ºN H˜<£ !!
HõOII Ñ¨ã¨ QÆey# ÉèÏ==ÚÅ#∞

=ã≤"å_»x QÆu#∞_»∞=QÆ – =_ç=_ç QÆ∞iÜ«Ú<£
‰õΩã¨∞=∂¢ã∞¨ xÎ „Ñ≤Ü∞« [#‰õΩ_»∞
~°ã=¨ ~°¬=Ú Hˆ `«=~°ÑÙ¨ ~å[ºNÃÑ· !!
_®II ~å^èN
Œ
6
Hõ$`«[˝`«Å∞
''hÖ’H˜ #∞=Ùfi—— P^è•ºu‡Hõ QÆ∞oHõÅ∞ Ñ¨Ùã¨ÎHõOÖ’x "åº™êÅ∞ K«kq J<ÕHõ
=∞Ok "åi ã¨ÊO^Œ#, Jaè#O^Œ#Å∞ `≥eÜ«∞KÕ™ê~°∞. D "åº™êÅ#∞, J"≥∞iHÍÖ’
‰õ Ä _® KåÖÏ=∞Ok `≥ Å ∞QÆ ∞ "åà◊ √ ¡ K« k q, nxÖ’x H˘xfl Hõ ^ ä Œ Å #∞ `å=Ú
LÑ¨Ü∂≥ yOK«∞‰õΩO\Ï=Ú, JO^Œ∞‰õΩ g∞ J#∞=∞u HÍ"åe JO@∂ á¶È<£ KÕã≤ J_çQÍ~°∞.
JÖÏˆQ PO„^è„Œ Ñ¨^âÕ òÖ’x #Å∞=¸ÅÅ #∞Oz Hõ=ÙÅ∞, ÑÖ_ç`∞« Å∞ K«kq á¶È<£Ö’ `«=∞
Jaè#O^Œ#Å∞ `≥eÜ«∞KÕ™ê~°∞.
D Ñ¨Ùã¨HÎ Oõ ZO`« „áêK«∞~°ºO á⁄OkO^ŒO>Ë nxfl ~Ô O_»∞™ê~°∞¡ Pq+¨¯iOK«_O»
[iyOk. <Õ<=≥ ~À `≥eÜ«∞HõáÈ~Ú<å, `«=∞ Jaè#O^Œ#Å∞ `≥eÜ«∞ KÕã#≤ ZO^Œ~À
=∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ – JO^ŒiH© =O^Œ<åÅ∞ `≥eÜ«∞KÕã∞¨ <Î åfl#∞.
P ã¨∂Êùi`Î À WO^Œ∞Ö’ =∞iH˘xfl P^è•ºu‡Hõ "åº™êÅ∞ á⁄O^Œ∞ÑïKå#∞. ZO^Œ~À
ã¨[#˚ ∞Å ã¨ÇÏ¨ HÍ~°O, ã¨ÇÏ¨ "åãÖ, `«e^¡ OŒ „_»∞Å Pj~åfi^ŒO =ÙO_»@O =Å#, <Õ#∞ D
"åº™êÅ∞ ~åÜ«∞QÆeQÍ#∞. Wk ‰õÄ_® z#fl Ñ¨ÙãÎ̈HOõ QÍ<Õ "Õâß#∞. z#flkQÍ =ÙO>Ë,
XHõ™êi K«^∞Œ =Ù^•O J#∞‰õΩO\Ï~°∞. Ñï}Ï=∞O ZO`«<kÕ HÍ‰õΩO_® Ñ¨ã¨ =ÙO_®Åx
<å Jaè„áêÜ«∞O nxÖ’x "åº™êÅ∞ ‰õÄ_® KåÖÏ =∞@∞‰õΩ ™êÇ≤Ïf H˜~} ° O =∂ã¨
Ñ¨„uHõÖ’ „Ñ¨K«∞i`«"≥∞ÿ#"Õ. Ñ¨„uHõ ãÖáê^Œ‰õΩÅ∞ N á⁄`«∂Îi ã¨∞ÉÏƒ~å=ÙQÍiH˜ <å
Hõ$`«[˝`«Å∞.
JÖÏˆQ D "åº™êÅ∞ „Ñ¨K«∞iOz# QÆ∂_è»Kåi =∂ã¨Ñ¨„uHõ, ™êH˜∆, "å~°Î,
PO„^èÉŒ ∂íè q∞, KÕ`#« =Ú#flQÆ∞ Ñ¨„uHõÅ ãÖáê^Œ‰Ωõ ÅH© <å ^è#Œ º"å^•Å∞.
nxH˜ =ÚO^Œ∞=∂@ ~åã≤# ã¨~ã° fi¨ f ã¨=∂‡<£ Q“~°=hÜ«∞ _®II áÈ`«∞‰õÄz
™êO|t=~å=ÙQÍiH˜ <å Hõ$`«[`˝ åaè=O^Œ<åÅ∞.
JÖÏˆQ „Ñ¨=ÚY HõO^Œ Ñ¨^ºŒ Hõq '~å^è•N— QÍ~°∞ ~åã≤# Ñ¨^•ºÅ#∞ ‰õÄ_® WO^Œ∞Ö’
á⁄O^Œ∞Ñ¨~°∞ã¨∞Î<åfl#∞. <å g∞^Œ Jaè=∂#O`À "å~°OkOz# HõO^Œ Ñ¨^•ºÅ‰õΩ
^èŒ#º"å^•Å∞.
~å[ºN
7
PHÍ~°O Hõ<åfl P`«‡qâßfiãÖ q∞#fl
â◊√HÍ¡O|~°^~Œè O° q+¨µO‚ / â◊t=~°O‚ K«`∞« ~°∞ƒù[O
„Ñ¨ã#¨ fl=^Œ#O ^è•ºÜÕ∞`ü / ã¨~fi° qÑ¶∞¨ ’flÑ¨ âßO`«Ü∞Õ !
=∞#O U HÍ~°ºO `«ÅÃÑ\˜<ì å, U Ñ¨Ó[ KÕÜ∂« Å<åfl =ÚO^Œ~° q<åÜ«∞‰õΩ_çx
ã¨‡iOK«∞‰õΩx "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ@ì_O» P#"å~Úf. ZO^Œ∞HõO>Ë PÜ«∞# qÑ¶∂¨ flkèÑu¨ Hõ#∞Hõ.
=∞#O^ŒiH© `≥eã≤# Hõ^!Õä ‰õΩ=∂~°™êfiq∞, q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ gi^ŒiÌ Ö’ Z=iH˜ qÑ¶∂¨ flkèÑ`¨ º« O
W"åfie J#∞‰õΩO@∂, go¡îÌŒ H˜ XHõ z#fl Ñ¨sHõ∆ ÃÑ_»`å~°∞ áê~°fif Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞Å∞.
Jxfl f~å÷Ö’¡ Z=Ô~`· Õ =ÚO^Œ∞QÍ ™êfl#O KÕã≤ =™êÎ~À "åiH˜ D PkèÑ`¨ º« O W™êÎ=∞x
K≥|∞`å~°∞. "≥O@<Õ ‰õΩ=∂~°™êfiq∞ `«# <≥=∞e "åÇ¨Ï#O ZH˜¯ "≥oá¡ È`å_»∞. áêÑÖ,
q<åÜ«∞‰õΩ_çH˜ ÃÑ^ŒÌ á⁄@ì z#fl "åÇ¨Ï#O ZÖÏ? UO KÕÜ∂« e Jx PÖ’K«# KÕã≤ ã¨HÅõ
ã¨$+≤Hì ˜ =∞`åÑ≤`~« ∞° Öˇ#· áê~°fif Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞Å‰õΩ =¸_»∞ ™ê~°∞¡ „Ñ¨^HŒ }
∆˜ O KÕÜ∞« _»O,
nx=Å¡ ‰õΩ=∂~°™êfiq∞ XHõ f~°÷OÖ’ ™êfl#O KÕã≤ =ã¨∞ÎO>Ë JO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞QÍ<Õ
q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ JHõ¯_» ™êfl#O KÕã≤ uiy "≥à√◊ #Î fl@∞ì Hõ#Ñ¨_@ » O, JO^Œ∞=Å¡ q<åÜ«∞‰õΩ_çH˜
qÑ¶∂¨ flkèÑ`¨ º« O W=fi_»O [iyOk.
J~Ú`Õ, WO^Œ∞Ö’ q<åÜ«∞‰õΩ_»∞, `«e^¡ OŒ „_»∞Å Ñ¨@¡ ÉèHí Î̃ „â◊^ÅúŒ ∞, „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’
Uk ™êkèOKåÅ<åfl, =ÚO^Œ~° `«e^¡ OŒ „_»∞ÅH˜ #=∞ã¨¯iOz "åi Pj~åfi^ŒO á⁄O^Œ_O»
=Å# P HÍ~°ºO q[Ü«∞=O`«=∞=Ù`«∞O^Œx Ö’HÍxH˜ `≥eáê_»∞. JÖÏˆQ XHõ ÃÑ^ŒÌ
HÍ~°ºO =ÚO^Œ∞#flÑ¨ÙÊ_»∞, =∞#Ö’x â◊HÜ
Î˜ Ú« ‰õΩÅÎ #∞ JOK«<å "Õã∞¨ ‰õΩx, ã¨=∞Ü«∞ã¨∂Êùi`Î À
HÍ~åºxfl ™êkèOKåÅx, D ãÖÑ¶∞¨ @# =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k.
x*ÏxH˜ q<åÜ«∞‰õΩ_ç ~°∂ÑÖ K«∂¿ã,Î PÜ«∞# JO^ŒQÍ_»∞ HÍ^Œ∞. ã¨QOÆ U#∞QÆ∞,
ã¨QOÆ =∞x+≤ PHÍ~°O`À QÆ=∞‡`«∞QÎ Í, qO`«QÍ LO\Ï_»∞. J~Ú<å PÜ«∞# JO^ŒiH©
P~å^èºŒ ^Õ=Ù_»∞† q<åÜ«∞‰õΩ_ç ~°∂ÑÖ ^•fi~å =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤# q+¨Ü∂« Å∞ KåÖÏ
=Ù<åfl~Ú. q<åÜ«∞‰õΩ_çH˜ ÃÑ^ŒÌ `«Å =ÙO@∞Ok Hõ^•! P ÃÑ^ŒÌ `«ÅHÍÜ«∞ ^•fi~å PÜ«∞#
=∞#H˜KÛÕ ãÖ^ÕâO◊ , ZÑ¨ÙÊ_»∂ L#fl`«"∞≥ #ÿ Pâ◊Ü∂« Å∞ Hõey =ÙO_®Åx. „Ñ¨Ü∞« `«flO
8
KÕ¿ãÎ ™ê^èºŒ O HÍx^Õn ÖË^∞Œ . =∞# ÅHõ∆ ºO ÃÑ^ŒkÌ QÍ =ÙO_®e. z#fl z#fl ÅH∆ÍºÅ∞
ÃÑ@∞ì‰Ωõ x, JO`«\ `˜ À `«$Ñ≤Î Ñ¨_‰» Äõ _»^∞Œ . ÅHõ∆ ºO ÃÑ^ŒkÌ QÍ ÃÑ@∞ì‰Ωõ O>Ë, J"≥∂‡ Jk
<Õ#∞ KÕ~Ö° <Ë "Õ ∂≥ #<Õ P`«‡#∂º#`å ÉèÏ=O HÍ‰õΩO_®, ''KÕÜ∞« QÆÅ#∞—— J#fl áêl\˜"£
käOHÕQ∑ ÃÑ@∞ì‰Ωõ O>Ë ™êkèOK«ÖxË k Un LO_»^∞Œ . Ñ¨~∞° QÆ∞ ÑÖ^≥OÖ’ XeOÑ≤H± Ñ¨`H« Oõ
™êkèOKåÅ<åfl =ÚO^Œ∞ XHõ J_»∞QÆ∞ "ÕÜ∂« e Hõ^•! P kâ◊QÍ q<åÜ«∞‰õΩ_ç ÃÑ^ŒÌ `«Å
=∞#efl L#fl`«OQÍ PÖ’zOK«=∞x K≥|∞`«∞Ok.
`«~∞° "å`« q<åÜ«∞‰õΩ_çH˜ ÃÑ^ŒÌ K≥=ÙÅ∞. Kå@O`« K≥=ÙÅO\Ï=Ú. ÃÑ^ŒÌ K≥=ÙÅ∞
K«H¯õ QÍ q#_®xH˜ „Ñ¨fHõÅ∞. |_»|_® =∂\Ï¡_@ » O Hõ<åfl q#_»O ‰õÄ_® „Ñ¨^•è #"≥∞#ÿ ^Õ!
q#_»O =Å# Z<Àfl q+¨Ü∂« Å∞ <Õ~∞° ÛHÀ=K«∞Û. ZO`À *Ï˝<åxfl ãÖáêkOK«=K«∞Û.
q#_»OÖ’x Q˘Ñ¨Ê^Œ<åxfl `≥eÜ«∞ K≥ÑÊ¨ _®xH˜ q<åÜ«∞‰õΩ_ç ÃÑ^ŒÌ K≥=ÙÅ∞ =∞#‰õΩ P^Œ~≈° O.
=∞# Wà◊¡Ö’¡ ‰õÄ_® Ñ¨Ù\ì̃# Ñ≤Å¡ÅH˜ ÃÑ^ŒÌ K≥=ÙÅ∞O>Ë, "å_»∞ =∞Ç¨*Ï˝x J=Ù`å_»∞
JO\Ï~°∞. Wk q<åÜ«∞‰õΩ_ç ÃÑ^ŒÌ K≥=ÙÅ =Å#<Õ, "å_»∞HõÖ’H˜ =zÛ# =∂@.
q<åÜ«∞‰õΩ_çq z#fl Hõà√◊ .¡ z#fl Hõà√◊ ¡ UHÍ„QÆ`‰« Ωõ zÇ¨ÏflO. =∞#O ^Õ#fl~Ú<å
xt`«OQÍ, nHõQ∆ Í K«∂_®eû =zÛ#Ñ¨Ù_»∞ Hõà√◊ ¡ z#flqQÍ KÕã≤ Ñïje™êÎ=Ú. JÑ¨ÙÊ_»∞
Jk =∞# =∞#ã¨∞ûÖ’ Ñ¨kÅOQÍ =ÙO@∞Ok. U#∞QÆ∞ Hõà√◊ ¡ KåÖÏ z#flq. J~Ú<å <ÕÅ
g∞^Œ Ñ¨_#ç z#flã¨∂kx ‰õÄ_® Jk K«∂_»QÅÆ ^Œ∞. q<åÜ«∞‰õΩ_ç z#fl Hõà√◊ ¡ ã¨∂Hõ∆ ‡
^Œ$+≤Hì ˜ „Ñ¨fHõÅ∞.
`«~∞° "å`« PÜ«∞#H˜ z#fl <À~°∞, z#fl <À~°∞ `«‰Ωõ ¯= =∂\Ï¡_=» ∞x ã¨∂zã¨∞OÎ k.
=∞#O K«∂ã¨∂Î =ÙO\ÏO Z‰õΩ¯=QÍ =∂\Ï¡_"Õ åi HõO>Ë, `«‰Ωõ ¯= =∂\Ï¡_Õ "åi =∂@ÅH˜
Z‰õΩ¯= qÅ∞=ÙO@∞Ok.
q<åÜ«∞‰õΩ_çH˜ XHõ ^ŒO`«O ãïQÍ =ÙO@∞Ok. =∞~À ^ŒO`«O ã¨QÆO qiy
=ÙO@∞Ok. `«# ^ŒO`åÅ∞ qHõ$`«OQÍ =Ù<åfl PÜ«∞# ZO`À P`«‡ qâßfiãÖ`À =ÙO\Ï_»∞.
=∞# ~°∂ÑÖ Hõ<åfl „ÑüÉèí =ÙO>Ë =∞#efl JO^Œ~∂° Jaè=∂x™êÎ~∞° , J#∞ãï™êÎ~∞° .
Wk PÜ«∞# ~°∂ÑÖ ^•fi~å `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤# q+¨Ü∞« O. q<åÜ«∞‰õΩ_ç ÃÑ^ŒÌ PHÍ~åxH˜
"åÇ¨Ï#O XHõ z#fl ZÅ∞Hõ. qÑ¶∂¨ flkèÑu¨ J~Ú# PÜ«∞# HÍ"åÅ#∞‰õΩO>Ë ^Õ<fl·≥ <å
"åÇ¨Ï#OQÍ ÃÑ@∞ìHÀ=K«∞Û. HÍh XHõ ZÅ∞Hõx ÃÑ@∞ì‰Ωõ <åfl_»∞. x*ÏxH˜ PÜ«∞# ÉèÏs
9
P^è•ºu‡Hõ`«
â◊s~åxfl P ZÅ∞Hõ "≥∂Ü«∞ÖË^∞Œ . HÍh "≥∂Ü«∞QÆÅ=Ù Jx ^•xH˜ „¿Ñ~°} HõeyOKå_»∞.
á¶êÖòû „ÃÑ¿ãrì H˜ áÈ‰õΩO_® z#fl ZÅ∞Hõ‰Ωõ ‰õÄ_® qÅ∞=xzÛ Ñ¨Ó*Ï~°›`« HõeÊOKå_»∞.
z#fl "åi<≥Ñ¨ÙÊ_»∂ x~°¡Hõ∆ ºO KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œx PÜ«∞# "åÇ¨Ï#O ^•fi~å =∞#‰õΩ
`≥eÜ«∞*Ë™ê_»∞.
q<åÜ«∞‰õΩx =∞#O Z‰õΩ¯=QÍ QÆ_¤ç Ñ¨~H° Åõ `À Ñ¨Ól™êÎO. Z=ig∞^≥<· å HÀÑÖ
=zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞, "åà◊x¡ QÆ_¤ç Ñ¨~H° `õ À áÈÅ∞™êÎO. JO>Ë JO`« `ÕeHõÉÏè =O. ZO^Œ∞‰õÄ
Ñ¨xH˜ ~åxk QÆ_¤ç Ñ¨~H° õ Jx =∞# ÉèÏ=#. HÍh q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ `«# Ñ¨Ó[Ö’ QÆ_¤ç
Ñ¨~°HõÅ∞ =ÙO_®Å<åfl_»∞. „Ñü z#fl ^•xH© qÅ∞= W"åfiÅx, Ñ¨xH˜~åx^Œx
fã≤áêˆ~Ü«∞‰õÄ_»^Œh nx ™ê~åOâ◊O. ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ =~°^ŒÖÁzÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ QÍe "å#Ö’¡
=∞Ç¨=$H∆ÍÅ∞ Ãã`· O« <ÕÅ ‰õÄÅ`å~Ú. QÆ_¤ç Ñ¨~H° õ =∂„`«O =~°^Œ =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ `«Å
Xyæ, L^è$Œ u `«QQæÆ Í<Õ =∞m¡ x\Ï~°∞QÍ xÅ∞K«∞O@∞Ok. ^ÕxH© K«eOK«^∞Œ . Ñïã≤`÷ ∞« Å∞
J#∞‰õÄÅOQÍ ÖË#Ñ¨ÙÊ_»∞ =∞#O ‰õÄ_® `«Å =OKåe, =∞Oz ~ÀAÖÁzÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ `«Å
Z`«∞‰Î Ωõ „|`«HÍe Jx D z#fl QÆ_¤ç Ñ¨~H° õ =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k. JO^Œ∞Hˆ q<åÜ«∞‰õΩ_»∞
QÆ_¤ç Ñ¨~H° Hõ ˜ qÅ∞= WzÛ Ñ¨Ó*Ï~°›`« HõeÊOKå_»∞.
WÖÏ q<åÜ«∞‰õΩ_ç ~°∂ÑÖ =∞#‰õΩ, =∞# g∞^Œ =∞#‰õΩ qâßfiãÖ =ÙO_®Åh,
ã¨∂Hõ∆ ‡ ^Œ$+≤ì =ÙO_®Åh, K≥Ñ≤ÊOk „â◊^ŒúQÍ q<åÅh, `«‰õΩ¯=QÍ =∂\Ï¡_®Åh,
L#fl`åâ◊Ü∂« Å∞ Hõey =ÙO_®Åh ã¨∂zã¨∞OÎ k. JÖÏ<Õ Z=ih Ç‘Ï#OQÍ K«∂_»‰Äõ _»^hŒ ,
PÜ«∞# "åÇ¨Ï#"≥∞#ÿ ZÅ∞Hõ, Ñ¨Ó*Ï~°›`« Hõey# QÆ_Ñ¤ç ~¨ H° õ ã¨∂z™êÎ~Ú.
Jxfl\˜HOõ >Ë =ÚYºOQÍ `«e^¡ OŒ „_»∞Å Ñ¨@¡ ÉèHí Î̃ „â◊^ÅúŒ ∞ Hõey =ÙO>Ë ZO`« H˜+¡ ì̈
HÍ~°º"≥∞<ÿ å ™êkèOK«QÅÆ ∞QÆ∞`å=∞x, áê~°fif Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞Å‰õΩ =Ú=∂‡~°∞ „Ñ¨^HŒ }∆˜ O KÕã,≤
qÑ¶¨∂fluÑ¨`«ºO á⁄Ok# "≥·#O ^•fi~å, QÆ}ÏkèÑü =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞*ˇáêÊ_»∞. =∞x+≤
„Ñ¨=~°<Î å xÜ«∞=∂=oH˜ x^Œ~≈° #O q<åÜ«∞Hõ ~°∂ÑÖ. PHÍ~°O HÍ^Œ∞ P`«‡qâßfiãÖ
=ÙO>Ë ^Õ<fl·≥ <å ™êkèOK«=K«∞Û.
w
10
ãÖHõÅÊ â◊HÎ̃
=∞#O rq`«O`À Uk ™êkèOKåÅ<åfl ^Œ$_è» ãÖHõÅÊO HÍ"åe. XHõ ÅH∆Íºxfl
™êkèOK«_®xH˜ =ÚO^Œ_∞» QÆ∞ "ÕÜ∞« QÍ<Õ "≥#H˜¯ ÖÏˆQ"å~°∞O\Ï~°∞. ÉèÜ
í ∞« ÃÑ>Ëì "å~°∞O\Ï~°∞.
=∞Oz K≥_»∞Å∞ PÖ’zOK«=∞x ÃÇÏK«ÛiOKÕ"å~°∞O\Ï~°∞. H˘O^Œ~°∞ ^Œ∞~°∞^ÕÌâ◊O`À<À,
Jã¨∂Ü«∞`À<À P@OHÍÅ∞ HõeyOKÕ"å~°∞O\Ï~°∞. D J"åO`«~åÅhfl =ÚO^Œ∞QÍ<Õ
TÇ≤ÏOz =ÚO^Œ_∞» QÆ∞ "ÕÜ∞« @"Õ∞ nè~∞° Å ÅHõ} ∆ O.
''P~°OaèOÑ¨~∞° hK«=∂#=ÙÅ∞ qÑ¶∂¨ flÜ«∂ã¨ ãÖ`«ÑÙ¨ ÖÎ ·ˇ
P~°OaèOz Ñï`«ºlO`«∞~°∞~°∞ qÑ¶∂¨ flÜ«∞`«∞ÖÎ ·ˇ =∞^èºŒ =ÚÖò
nè~∞° Öò qÑ¶∞¨ flxÇ¨Ï#º=∂#∞ÅQÆ∞K«∞<£ ^è$Œ `«∞º#fl`À`åûÇ¨ïÖˇ·
„áê~°ÉÏÌ~=ú° ÚÅ∞[˚yOÑ¨~∞° ã¨∞g∞ „Ñ¨*Ï˝x^è∞Œ Öò QÍ=Ù#<£——
D Ñ¨^ºŒ O z#flÑ¨ÙÊ_»∞ =∞#O^Œ~O° K«^∞Œ =Ù‰õΩ#fl^Õ! P@OHÍÅ∞, J"åO`«~åÅ∞,
JÉèºí O`«~åÅ∞ Z<≥fl^Œ∞~Ô <· å ãÖHõeÊOz# Ñ¨xx q_»=‰õΩO_®, P`«‡qâßfiãÖ`À =ÚO^Œ∞‰õΩ
"≥o§ ÅH∆Íºxfl ™êkèOKÕ"åˆ~ nè~°∞Å∞, =∞Ç¨hÜ«ÚÅ∞ J=Ù`å~°∞. ''ã¨=∞~°÷OQÍ Ñ¨xx
x~°fiÇ≤ÏOKÕ "åiH˜, J=HÍâßÅ∞ "≥`∞« ‰õΩ¯O@∂ =™êÎÜ∞« x—— ™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ J<åfl~°∞.
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ã‘`å<Õfi+¨}‰õΩ |Ü«∞Å∞^Õi#Ñ¨ÙÊ_»∞ =∂~°æ=∞^èŒºOÖ’ J<ÕHõ
J=~À^è•Å#∞ Z^Œ∞~˘¯<åfl_»∞. ã¨∞~°ã,¨ ã≤OÇ≤ÏHõ, ÅOd}˜Å#∞ =∞iÌOKå_»∞. "≥∞<ÿ å‰õΩ_»∞
q„âßOu fã¨∞H˘#=∞x „áêi÷Oz<å ã¨∞xfl`«OQÍ u~°ã¯¨ iOz ÅHõ∆ º™ê^è#Œ "≥Ñ· Ù¨ Ñ¨Ü∞« xOz,
ÅOHÍ#QÆ~O° „Ñ¨"tÕ Oz ã‘`å<Õfi+¨} KÕâß_»∞. z=~°‰Ωõ Jâ’Hõ=#OÖ’ ã‘`=« ∞‡#∞ K«∂ã≤,
N ~å=∞K«O„^Œ∞_çzÛ# P#"åÅ∞ P"≥∞ HõOkOz =Ú^Œ=Ú KÕ‰Äõ ~åÛ_»∞. uiy ã‘`=« ∞‡
WzÛ# P#"åÅ∞ fã¨∞‰õΩx, ~å=Úx Hõ_Hˆ» `≥Oz ''HÍOzu ã‘`—« — JO@∂ P"≥∞ WzÛ#
P#"åÅ∞ ~å=ÚxHõOkOz N~å=ÚxH˜ „Ñ‘u KÕ‰õÄ~åÛ_»∞. J™ê^èŒº=∞~Ú# Ñ¨xx
ã¨∞™ê^èŒºO KÕâß_»∞. JO^Œ∞ˆH Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ D<å\˜H© [# Ç¨Ï$^ŒÜ«∂ÅÖ’ x`«º
h~å[<åÅ#O^Œ∞‰õΩO@∞<åfl_»∞, JO^Œ∞‰õΩO@∂<Õ =ÙO\Ï_»∞. ãÖHõÅÊ â◊HÎ˜ LO>Ë ZO`«\ ˜
Ñ¶∞¨ #HÍ~°º=∞~Ú<å ã¨∞™ê^èºŒ O KÕÜ∞« QÆÅ=∞x Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ x~°∂Ñ≤OKå_»∞.
11
P^è•ºu‡Hõ`«
J~Ú`Õ D ãÖHõÅÊO ^è~Œ ‡° =~°#Î "≥∞ÿ =ÙO_®e. Hõ+Oì̈ QÍ L<åfl HÍÅ„Hõ=∞OÖ’
"Õ∞Å∞ KÕ¿ã =∂~åæxfl ZOK«∞HÀ"åe. =ÚO^Œ∞ "Õ∞Å∞ KÕã,≤ z=~°‰Ωõ HõëêìÅ∞ `≥KÛÕ =∂~åæxfl
J=ÅOaOK«‰Äõ _»^xŒ âß¢™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. K≥_∞» =∂~°Oæ Ö’ ÅHõ∆ º™ê^è#Œ HÍqOKÕ
"åiH˜ Ñ¨`<« å=ã¨÷ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. HÍÅ"Õ∞ ZÑ¨ÙÊ_À JÑ¨ÙÊ_»∞ tHõ∆ "Õã∞¨ OÎ k. =∞#O K«∂ã¨∂<Î Õ
=Ù<åflO JO`«∞ÖËx Jqhu`À J`«ºO`« "≥·Éèí="≥∞ÿ# Éèí=<åÅ∞ xi‡OK«∞H˘x
qÖÏã¨=O`«"∞≥ #ÿ rq`«O QÆ_Ñç #≤ "åi Ñ¨`<« å=ã¨.÷ =∞Oz =∂~°Oæ , =∞Oz ÅHõ∆ ºO
HÀãÖ ãÖHõeÊOKÕ "åi "≥#∞Hõ [#|ÅO, P`«‡qâßfiãÖ =ÙO\Ï~Ú. J<åºÜ«∞ =∂~°Oæ Ö’
Ñ¨Ü∞« xOKÕ "å~°∞ z=~°‰Ωõ XO@iQÍ, J<å^èÖŒ Ï¡QÍ q∞yeáÈ`å~°∞.
P^è∞Œ xHõ ã¨=∂[OÖ’ ÅHõ∆ º™ê^è#Œ HÀãÖ Jqhu J„Hõ=∂Å‰õΩ áêÅÊ_»∞`«∂
^•xfl ã¨=∞i÷OK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. ^è~Œ ‡° q~°∞^ŒOú QÍ „Ñ¨=iÎã∞¨ <Î åfl~°∞. Jqhu PKåÛù^#Œ `˘Åy
Jj¡Å z„`«OÖÏ PHõi¬™ÈÎOk.
J|^ŒOú Ö’ „|`«H@õ O
JÅ"å@~Ú
x*Ï~Úf g∞^Œ
xO^Œ"≥∂Ñ¨Ù`«∞<åfl~°∞
W=hfl Hõà◊¡`À K«∂ã¨∂Î K≥=ÙÅ`À qO@∂ ‰õÄ_® ''=∞#ÔHO^Œ∞‰õΩÖË—— J#fl
L^•ã‘#`«`À |uˆHã¨∞<Î åflO. ÉèÜ í ∞« O`À, ÉÏ^èºŒ `å ~åÇ≤Ï`«ºO`À ''W^Õq∞@x—— „Ñ¨tflOK«Hõ
=∞O^Œ Ö ’ Q˘„Ô ~ ÖÏ¡ `« Å =OK« ∞ H˘x rq`« O "≥ à ◊ ¡ n ã¨ ∞ Î < åflO. =∞Ç¨  Éè Ï ~° ` « O Ö’
q^Œ∞~°∞_»O\Ï_»∞. ''J^è~Œ å‡xfl ZkiOK«ÖxË "å~°∞ J^è~Œ å‡xfl ã¨=∞i÷Oz# "å~°=Ù`å~°x,
P J^è~Œ ‡° OÖ’ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ=Ù`å~°x——
H“~°=ÙÅ ÅHõ∆ ºO J^èŒ~°‡O HÍ|\˜ì, ~°Hõ~°HÍÅ JGâ◊¢™êÎÅ∞<åfl, Ü≥∂^è•#∞
Ü≥∂^è∞Œ Å∞<åfl q[Ü«∞O =iOK«Ö^Ë ∞Œ . cèëê‡Kå~°∞ºÅ∞ ZO`«\ ˜ ^è~Œ ‡° =~°#Î ∞_À, `«O„_çH˜
WzÛ# =∂@‰õΩ Hõ@∞ì|_ç, P[#‡ „|Ç¨Ï‡KåiQÍ =Ù#fl q+¨Ü∞« O =∞#O^ŒiH© `≥eã≤O^Õ.
JO`«\ ˜ ^è~Œ ‡° =~°#Î ∞_»∞ J^è~Œ ‡° ÅHõ∆ ºO`À Ü«Ú^ŒOú KÕã∞¨ #Î fl H“~°=ÙÅ#∞ PÑ¨ÖHË áõ È=_»O
=Å#, ^•xx ã¨=∞i÷Oz#"å_≥<· å_»∞. JO^Œ∞Hˆ JOÑ¨âÜ ◊ ∞« º g∞^Œ P J^è~Œ ‡° Ñ¶e¨ `åxfl
J#∞ÉèíqOKå_»∞.
12
áêO_»=ÙÅ∞ ^è~Œ å‡<Õfl #=Ú‡‰õΩ<åfl~°∞ HÍ|\˜ì Ñïq∞`«∞Öˇ<· å, JÑïq∞`«"∞≥ #ÿ ÉèQí =Æ `ü
Hõ$Ñ¨‰Ωõ áê„`«∞Öˇ,· ™êH∆Í`«∞Î ÉèQí =Æ O`«∞_Õ ~°^™Œè ê~°kQè Í q[Ü«∂xfl á⁄O^•~°∞.
ZO`À â◊HÎ˜ ãÖÑ¨#∞fl_»~Ú# ~å=}Ïâ◊√~°∞_»∞ Ñ¨~¢° ãÎ‘ "åº"≥∂Ç¨Ï=∞<Õ J^è~Œ ‡° HÍ~åºxfl
ÅHõ∆ ºO KÕã∞¨ H˘x Éè$í `«∞ºÅ#∂, ™È^Œ~∞° Å#∂, ~å*Ïºhfl „áê}Ïhfl ‰õÄ_® áÈQ˘@∞ì‰Ωõ <åfl_»∞.
ZO^Œ∞HõO>Ë J`«x ÅHõ∆ ºO ^è~Œ ‡° |^Œ"ú ∞≥ #ÿ k HÍ^Œ∞ Hõ#Hõ. HÍ|\˜ì 'ÅHõ∆ ºO— ZO`« =ÚYº"≥∂,
^è~Œ ‡° |^ŒOú QÍ ^•xfl KÕ~∞° HÀ=_»O, ã≤kOú Ñ¨ KÕã∞¨ HÀ=_»O ‰õÄ_® JO`Õ =ÚYºO.
~åAÖ’¡ |Ç¨ïÉèÏ~åº`«fi=Ú<åfl, N~å=Ú_»∞ UHõ Ñ¨ffl„=`«∞_çQÍ, ^è~Œ ‡° "Õ∞ ÅHõ∆ ºOQÍ
=ÙO_ç <å\˜H© <Õ\ H˜ © P^Œ~≈° Ñ¨Ù~°∞+¨µ_çQÍ P~å^èºŒ ^≥=· OQÍ "≥Å∞Q˘O^Œ∞`«∞<åfl_»∞. H“~°=ÙÅ∞
Zxfl ‰õΩÜ«Ú‰õΩÅÎ ∞ KÕã<≤ å hu =∂~°"æ ∞Õ ÅHõ∆ ºOQÍ ZOK«∞H˘x, Z<Àfl Hõëêì#ëêìÅ HÀ~°∞ÛH˘x
áêO_»=ÙÅ∞ q[Ü«∞O ™êkèOKå~°∞. <å\˜H© <Õ\ H˜ © ‰õÄ_® huH©, x*Ï~ÚfH˜, ^è~Œ å‡xH©
=∂~°∞¿Ñ~°∞QÍ K«i„`«Ö’ xezáÈÜ«∂~°∞.
D Ñ¨Ù~å} Ñ¨Ù~°∞+¨µÅO`å `«=∞ ÅHõ∆ º™ê^è#Œ Ö’ Z<Àfl J"åO`«~åÅ∞ Z^Œ∞~˘¯<åfl,
ãÖHõÅÊ â◊H`Î˜ À "å\˜x JkèQqÆ ∞Oz, ÅH∆Íºxfl ™êkèOz =∞#O^ŒiH˜ P^Œ~≈° „áêÜ«ÚÅ∞QÍ
xeKå~°∞.
''^èŒ~À‡ ~°Hõ∆u ~°H˜∆`«ó——
13
P^è•ºu‡Hõ`« Hˆ =ÅO =$^Œ∞Åú Hˆ <å?
P^è•ºu‡Hõ`« J#QÍ<Õ Hˆ =ÅO =$^Œ∞Åú ‰õΩ ãÖ|OkèOz# q+¨Ü∞« =∞<Õ JáÈÇ¨Ï
=ÙOk. ã¨=∂[ „âıÜ∞« ã¨∞û HÀãÖ =∞x+≤ `«# rq`« HÍÅOÖ’ x~°fiiÎOK«=Åã≤# H˘xfl
xÜ«∞=∂Å#∞ "ÕÔŒ `≥eÜ«∞KÕãO≤ k. P xÜ«∞=∂Å#∞ J#∞ãïã¨∂Î ãÖ™ê¯~°=O`«"∞≥ #ÿ
r=<åxfl QÆ_Ñ» _¨ "» ∞Õ ''P^è•ºu‡Hõ`—« —. Wq Jxfl =Ü«∞ã¨∞Å "åiH© PK«~} ° Ü≥∂QÆºO.
=∞# ÉèÏ~°fÜ«∞ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞, WuÇ¨™êÅ∞, =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÖˇ·# =∞# Hõ=ÙÅ∞,
"åˆQÜ
æ ∞« HÍ~°∞Å∞, =∞#‰õΩ JK«OK«Å"≥∞#ÿ ÉèHí hÎ̃ , qâßfi™êhfl, P^è•ºu‡Hõ`#« ∂ "≥Å∞=iOz
''<åÇ¨ÏO Hõ~åÎ Ç¨Ïió Hõ~åÎ—— J<Õ c*Ïxfl =∞#Ö’ <å\˜# =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞.
D P^è•ºu‡Hõ`#« ∞ XH˘¯Hõ¯~°∞ XH˘¯Hõ¯ suÖ’ =ºH©HÎ iõ Oz PK«iOz `«iOKå~°∞.
H˘O^Œ~∞° Hõq`å ~°∂Ñ¨HOõ QÍ, H˘O^Œ~∞° â◊`H« õ ~°K#« Å ^•fi~å, H˘O^Œ~∞° ãÖw`«O ^•fi~å
WÖÏ ~°H~õ H° ÍÅ∞QÍ =ºHõÑÎ i¨ Kå~°∞.
Hõq`«fiO ã¨=∂[ ãÖã¨¯ $uH˜ „ÑüaO|O. PkHõq ##flÜ«∞#∞ fã¨∞‰õΩO>Ë,
PÜ«∞# HÍÅOÖ’ ™ê=∂#º [<åhHõO „Ñ¨âßO`« r=<åxfl, P^è•ºu‡Hõ`#« ∞ JÅ=~°K∞« H˘x
r=<åxfl ™êyOzO^Œh ‰õΩÅ=∞`« ÉË^•è Å∞<åfl, "å\˜x Ñ¨\ Oì˜ K«∞HÀx ãÖÑ¶∞¨ O P<å_»∞
HõxÑ≤ã∞¨ OÎ ^Œx PÜ«∞# Hõq`«fi q^è•<åxfl |\˜ì `≥Å∞ã¨∞OÎ k.
''Z~°∞HõQÅÆ "åi K≥i`«Å∞
QÆ~K° ∞« K«∞ ã¨[#˚ ∞Å QÀ+≤ì QÆ^ÅŒ Hõ ^è~Œ ‡° O
Éˇ~Q° ∞Æ K«∞ <≥iy# ^•xx
=∞~°∞=Hõ J#∞+≤Oì K«∞#k ã¨=∞O[ã¨|∞kú<—£ —
Jx „Ñ¨É’kèOKå_»∞. ã¨[#˚ ∞Å QÀ+≤,ì ^è~Œ å‡xfl `≥Å∞ã¨∞H˘x, `≥eã≤# ^è~Œ å‡xfl
PK«iOK«_"» ∞Õ P^è•ºu‡Hõ`« Jx HÍ"ÀºÑ¨^âÕ q◊ ∞KåÛ~°∞.
`«~∞° "å`« =zÛ# Zé]# ‰õÄ_® ã¨=∂*Ïxfl „ÑüaOaã¨∂Î ã¨ÇÏ¨ #O Ñ¨~ÀÑ¨HÍ~°
|∞nú, ã¨[#˚ ™êOQÆ`º« "Õ∞ P^è•ºu‡Hõ`« JO@∂
''Z_»ÑH¨ õ "åV‡#ó „H˜Ü∞« Å<ÕiH˜ Ç≤ÏOã¨ Ü≥Ú#~°Ê|∂# ~Ô
Ü≥∞º_»Å#∞ n#∞ÅO QÆ~∞° } U~°Ê_» „É’=# K«∂`«∞iK«∞ÛKÀ
14
QÆ_=» ∞ #_»OQÆ hÔHki HÍOH˜`∆ =« ÚÖò ^Œ∞k=Ú@ì n~°∞Î ~Ô
Hõ¯_»∞ =∞kQÆ∂~°∞Î ~å„t`«∞Å‰õΩ<£ q#∞ q∞xflÜ«Ú <å~°º ^è~Œ ‡° =Ú<£——
Jx „Ñ¨=zOKå~°∞! Ç≤ÏOã¨ KÕÜ«∞‰õΩO_®, n#∞ÅÜ«∞O^Œ∞ Hõ~°∞} K«∂Ñ¨_»"Õ∞
P^è•ºu‡Hõ`« Ü«∞x D Ñ¨^ºŒ O ^•fi~å `≥eáê~°∞.
WHõ, Hõq„`«Ü∞« OÖ’ Hõ_Ñ» \¨ "˜ å_≥#· uHõ¯# HÍÅO <å\˜H˜ =∞`«É^Ëè •Å∞ á⁄_»ã∂¨ Ñ≤
=∂#=`«#∞ ãÖ‰õ∆Ωaè`«O KÕ¿ã Ñïã≤÷u =zÛOk. JO^Œ∞Hõ<Õ uHõ¯# =∞`«"Õ∞^≥·<å,
qâßfiã¨"∞Õ ^≥<· å X~°∞Å#∞ <˘Ñ≤ÊOK«‰Ωõ O_® =ÙO_»@"Õ∞ Ñ¨~=° ∞ ^è~Œ ‡° =∞x =HÍ¯}˜ã∂¨ Î
''X~°∞ÖËÜ∞« q Ü≥Ú#iOz#
#~°=~° Ü«∞„Ñ≤Ü∞« =Ú `«# =∞#O|∞#HõQ∞Æ ^•
<˘~°∞Å‰õΩ #q ¿ãÜ«∞‰õΩxH˜
Ñ¨~åÜ«∞}=Ú Ñ¨~=° ∞ ^è~Œ ‡° Ñ¨^=Œè ÚÅ HÔ Å¡<—£ —
J<Õ Ñ¨^ºŒ O ^•fi~å Ñ¨Q#Æ ∞ [~ÚOK«_"» ∞Õ =∞x+≤ Ü≥ÚHõ¯ „Ñ¨^=Œè ∞ Hõ~=Î° º=∞x
=zOKå~°∞.
WÖÏ Hõq„`«Ü∞« =∞#|_Õ ##flÜ«∞, ZéÏ]„Ñ¨Q_Æ ,» uHõ¯#Å ™êÇ≤Ï`«º=ÚÖ’ Ç≤ÏOã¨
KÕÜ∞« ‰õΩO_® ^è~Œ å‡xfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩx PK«iOK«_"» ∞Õ P^è•ºu‡Hõ`« Jx „Ñ¨=zOKå~°∞. Wq
PK«iOK«_®xH˜ =Ü≥∂ÉËÔŒè ÖË^∞Œ .
`«~∞° "å`« Ñ¨~=° ∞ ÉèÏQÆ=`À`«=Î Ú_≥#· áÈ`«<å=∂`«∞º_»∞.
''KÕ`∞« ÖÏ~°OQÆ t=Ùx Ñ¨ÓlOÑ¨_xÕ
<À~°∞ <˘=fiOQÆ Ç¨ÏiH©iÎ #∞_»∞=_Õx
^ŒÜ∞« Ü«Ú ã¨`º« O|∞ Ö’#∞QÍ `«ÅÑ¨_xÕ
HõÅ∞QÆ<\Õ H˜ ˜ `«Å∞¡Å Hõ_∞» Ñ¨Ù KÕ@∞—— J<åfl~°∞.
^ŒÜ∞« , ã¨`º« =Ú, ÉèQí =Æ ~å^è#Œ ÖËx"å_»∞ `«Å∞¡Å Hõ_∞» Ñ¨Ù KÕ@∞ JO@∂ K«H¯õ x
ÉèíQÆ=^ŒƒùH˜Î`À q∞o`«"≥∞ÿ# =∂#=`«#∞, `«^•fi~å P^è•ºu‡Hõ`«#∂ D Ñ¨^ŒºO ^•fi~å
`≥eÜ«∞K≥áêÊ~°∞.
WHõ â◊`H« õ Ñ¨^•ºÅÖ’ P^è•ºu‡Hõ`#« ∞ K«∂Ñ≤# "å\˜Ö’ ã¨∞=∞f â◊`H« Oõ , "Õ=∞#
â◊`H« Oõ , Hõ$+¨‚ â◊`H« Oõ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q.
15
P^è•ºu‡Hõ`«
ã¨∞=∞f â◊`H« Oõ Ö’ Hõq
''p=∞Å∞ ÃÑ\˜#ì Ñ¨Ù@ìÅ∞
áê=ÚÅ H˜~"° #·≥ Ü«∞@∞¡ áê=∞~°∞_»∞ ^ŒQ<Æ £
¿ÇÏ=∞O|∞ ‰õÄ_»É\ˇ #ì˜
Éè∂í g∞â◊√Å áêÅ*Ë~∞° Éè∞í qÖ’ ã¨∞=∞f—— J<åfl~°∞.
p=∞Å∞ ÃÑ\˜#ì Ñ¨Ù@ìÅ∞ áê=ÚÅ‰õΩ x"åã¨=∞~Ú#@∞¡, Ö’aè ^•zÃÑ\˜#ì ^è#Œ =Ú
~åAÅ áêÅQÆ∞#∞ JO@∂ Ö’Éè`í fi« O, =ÙO_»‰Äõ _»^hŒ , Jk z=iH˜ =∞#k HÍ‰õΩO_®
áÈ`«∞O^Œx K«H¯õ x P^è•ºu‡Hõ ÉèÏ=# K«∂Ñ≤OKå_»∞. ''`«# HÀÑ¨"∞Õ , `«# â◊„`«∞=Ù, `«#
âßO`«"∞Õ , `«#‰õΩ ~°H,∆õ ^ŒÜ∞« K«∞@ìOÉ∫—— J<Õ Ñ¨^ºŒ OÖ’ =∞#Ö’x HÀÑ¨`åáêÖË =∞#‰õΩ
â◊„`«∞=h, âßO`«"∞Õ ~°H∆õ Jx ãÖ`À+ÖQÍ =ÙO_»@"Õ∞ ã¨fi~°=æ ∞h ^Œ∞óYÑ¨_@» "Õ∞ #~°H=õ ∞h,
ãÖ`À+¨=¸, ^Œ∞óY=¸, =∞#Ö’<Õ =Ù<åflÜ«∞O@∂ K«H¯õ x P^è•ºu‡Hõ „Ñ¨É’^è=Œ Ú WKåÛ~°∞.
WHõ Ü≥∂y "Õ=∞# q~°z`«"∞≥ #ÿ "Õ=∞# â◊`H« Oõ Ö’
''z`«âÎ √◊ kú Hõey KÕã#≤ Ñ¨Ù}ºO|∞
H˘OK«"∞≥ #ÿ #kÜ«Ú H˘^Œ∞=HÍ^Œ∞
q`«#Î O|∞ =∞é˜] =$HõO∆ |∞#‰õΩ<≥O`«
qâ◊fi^•aè~å=∞ q#∞~°"=Õ ∞—— J<åfl~°∞.
=∞Oz =∞#ã¨∞`À KÕã#≤ Ñ¨Ù}º=Ú H˘OK«"∞≥ <ÿ å Jk qâı+¨ Ñ¶Å¨ =Úxã¨∞OÎ k.
=∞„iK≥@∞ì q`«#Î =Ú KåÖÏ z#fl^≥<· å, K≥@∞ì ÃÑ^Œ^Ì ~Œ Ú Ñ¨^∞Œ QÆ∞iH˜ h_»xã¨∞OÎ k, JO>Ë
=∞#O KÕ¿ã ã¨Ç¨ Ü«∞O, z#fl^≥<· å, z`«âÎ √◊ kú`À KÕ¿ãÎ K«H¯õ x Ñ¶e¨ `«=ÚO@∞O^Œx P^è•ºu‡Hõ
„Ñ¨É’^èOŒ KÕâß~°∞.
WHõ "åˆQÜ æ ∞« HÍ~°∞Å ^ŒQ~æÆ H° ˘¿ã,Î =Ú`«∞™Î êfiq∞ nH˜`∆ ∞« Å∞, âßº=∞âß¢ã,Î≤ `åºQÆ~åA,
J#fl=∞Ü«∞º, =∞OQÆà◊OÑë¡ ÉÏÅ=Ú~°mHõ$+¨‚ "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞ "åi "åi H©~°Î#Ö’¡
ÉèíH˜Î~°ãÖ`Àáê@∞, P^è•ºu‡Hõ`«#∞ ÃÑOá⁄Okã¨∂Î H©~°Î#Å∞, PÅÑ≤Oz K«i`å~°÷=Ú
KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. Z<Àfl Uà◊¡ HÕ^Œ>Ë ''"≥∞O_≥·# „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞ "≥∞@∞ì Éèí∂q∞ XHõ>Ë,
K«O_®Å∞O_Õ\ ˜ ãï Éè∂í q∞ Ü≥ÚHõ>,Ë „|Ç¨Ï‡"≥ÚHõ>Ë Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡"≥ÚHõ¯>Ë—— J<Õ Hõ$u ^•fi~å
=~°,‚ =~°,æ ‰õΩÅ, =∞`« qÉè^Ë •Å‰õΩ, z=iH˜ „áê}˜ Éè^Ë •Å‰õΩ ‰õÄ_® ã¨fiã≤Î ÑëH˜ L`«=Î ∞
P^è•ºu‡Hõ"`Õ QÎ« Í xeKå_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
16
''=∞# U= =∞#∞ëêº}ÏO HÍ~°}O |O^è"Œ ∂≥ HõÜ
∆ ∂« —— J#fl@∞¡QÍ =∞x+≤ Ñ¨`<« åxH©,
„Ñ¨QuÆ H©, =∞OzH©, K≥_∞» H© Jxfl\˜H© =¸ÅHÍ~°}O =∞# '=∞#ã¨∞—. JO^Œ∞Hˆ J#fl=∞Ü«∞º
''=∞#ã¨∞ xÅÊ#Åq HÍ^Œ∞, =∞#ã¨∞ x~°‡Å=∞~Ú`Õ =∂@ q#™⁄OÑ¨Ù... q"ÕHO˜ z`Õ
=∞#¿ã ZO`À ™⁄=Ú‡ QÍ^•—— JO@∂ =∂#= rq`«OÖ’ =∞#ã¨∞ „áê^è•<åºhfl, JÉèÏºãÖ
^•fi~å ^•xx =∞Oz ^•iÖ’ #_çÑO≤ KåÅ<Õ É’^èŒ KÕã∂¨ Î K«H¯õ x, P^è•ºu‡Hõ`#« ∞ `«#
H©~#Î° ÅÖ’ ÑÖ_çOKå~°∞.
J_çy`Õ "Õ~∞° J_»Q‰Æ Ωõ O_®
W`«~∞° Å J=ã¨÷ QÆ=∞xOz
KÕ¿ã ™êÜ«∞"Õ∞ Jã¨Ö#·ˇ P^è•ºu‡Hõ`«
^•<Õfl P`«‡ q^Œº Jh „|Ç¨Ï‡ q^Œº Jh
`≥Å∞ã¨∞HÀ JO\Ï~°∞ ÉÏÉÏ
D q^èOŒ QÍ =∞# Ñ¨Ó~°fiHõ=ÙÅ∞ â◊`H« õ Hõ=ÙÅ∞, "åˆQÜ æ ∞« HÍ~°∞Å∞, ™ê~ÚÉÏÉÏ,
~°=∞} =∞Ç¨Ïi¬ ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å~°∞ ÉèQí =Æ O`«∞x g∞^Œ JK«OK«Å
qâßfiãÖ`Àáê@∞, ™ê=∂lHõ ãÖHˆ =∆ ∂hfl, ã¨~fi° =∂#= ã¨=∂#`åfihfl, L`«=Î ∞ =∂#=
QÆ∞}ÏÅ#∂ „ÑüaOaã¨∂Î P^è•ºu‡Hõ ÉèÏ"åxfl *ÁÑ≤Êã¨∂Î =∞#‰õΩ =∂~°æ^Œ~°≈‰õΩÅ∞QÍ
xeKå~°∞.
ã¨∂Êùi^Î •Ü«∞HõOQÍ, P^è•ºu‡Hõ ÉèÏ"åxfl *ÁÑ≤Êã¨∂Î ã¨=Ú#fl`« ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖ™ê¯~°
ãÖã¨¯ $`«∞Å#∞ ÃÑOá⁄Okã¨∂Î ™êy# "åi ~°K#« Å∞, <å\˜H,© <Õ\ H˜ ,˜ ÉèÏq`«~åÅ‰õÄ
qÅ∞"≥#· P^è•ºu‡Hõ ™êÇ≤Ïf „Ñ¨„H˜Ü∞« Å∞. ^è~Œ À‡~°Hu∆õ ~°H`∆˜ ó« – ^è~Œ å‡xfl #∞=Ùfi ~°H¿∆˜ ã,Î
^è~Œ ‡° "Õ∞ x#∞fl ~°Hã∆˜ ∞¨ OÎ k J<Õk P^è•ºu‡Hõ`.«
''Ö’HÍ ã¨=∞™êÎ ã¨∞d<ÀÉè=í O`«∞——
FO âßOu âßOu âßOuó.
w
17
"≥∞Ñ¨ÙÊHÀÅ∞ =∂@
XHõ "≥∞Ñ¨ÙÊHÀÅ∞ =∂@ „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl [~ÚOK«QÅÆ â◊HxÎ˜ ã¨∞OÎ k.
Z^Œ∞\˜ "åiÖ’ U z#fl „ÑüÉèí HõxÑ≤Oz<å, „Ñ¨âO◊ ã≤¿ãÎ Jk "åiÖ’ =Ù#fl
ã¨$[<å`«‡Hõ`«H˜ =∞iO`« Ñ¨^Œ∞#∞ÃÑ>Ëì q^èŒOQÍ LÑ¨Hõiã¨∞ÎOk. "åiÖ’ L`åûÇ¨xfl
ÃÑOá⁄O^Œ∞`«∞Ok. JO`ÕHÍHõ Jk =∞# Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xfl qHõã≤OÑ¨*Ëã¨∞ÎOk. Ñ¨Hõ¯"å~°∞
Zky`Õ, =∞#O =∞#™ê~å Jaè#OkOK«_O» =Å#, =∞#Ö’ áêl\˜"£ Z#s˚ q_»∞^ŒÖ·ˇ
=∞#efl P~ÀQÆº=O`«OQÍ, P#O^ŒOQÍ =ÙOK«QÅÆ ∞QÆ∞`«∞Ok.
=∞# ã¨Ç¨Ï L^ÀºyH˜ =∞#HõO>Ë =ÚO^Œ∞ Ñ¨^À#flu ÅaèOz<å, ÖË^• "åi
Ñ≤ÅÅ¡ ∞ =∞# Ñ≤ÅÅ¡ HõO>Ë Z‰õΩ¯= Jaè=$kú K≥Ok<å, =∞# HÕ^Œ Ñ¨xKÕ¿ã"å~°∞ WÅ∞¡
Hõ@∞ì‰Ωõ <åfl, HÍ~°∞H˘<åfl, =∞# =∞#ã¨∞û ã¨ÇÏ¨ [OQÍ z=Ù‰õΩ¯=∞O@∞Ok. H˘O`« Jã¨ÇÏ¨ <åxH˜
QÆ∞~°=Ù`«∞Ok. J@∞=O@Ñ¨ÙÊ_Õ =∞# =∞#ã¨∞ûH˜ HÍãÎ̈ |∞kú K≥ÑÊ≤ , ^•x ^•i =∞o¡Oz,
ã¨^Œ~°∞ =ºH˜Îx Jaè#OkOKÕ q^èŒOQÍ =∞#ã¨∞ûH˜ tHõ∆} W"åfie. xO_»∞ =∞#ã¨∞`À
"åix Ç¨Ï$^ŒÜ∂« xH˜ Ç¨Ï`«∞‰Î Ωõ O>Ë =∞#ã¨∞Ö’x HõÅ‡+Ö H˘O`« Hõiy ^•xÖ’x P#O^ŒO,
=∂^è∞Œ ~°ºO J=QÆ`=« ∞=Ù`«∞Ok. =∞# K«∞@∂ì F PÇ¨^¡ HŒ ~õ "° ∞≥ #ÿ "å`å=~°}O JÅ∞=Ú‰õΩx
Pf‡Ü«∞`«, ¿ãflÇ¨Ï ãÖ|O^è•Å∞ |ÅÑ¨_`» å~Ú.
XHõix K«∂ã≤ =∞#O F~°fiÖËx`«<åxfl JÅ=~°K∞« ‰õΩO>Ë Jk =∞#efl =∞#O
Ç‘Ï#Ñ¨~K° ∞« ‰õΩO@∞<åfl=∞x `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. Jk Ñ¨ÓiÎQÍ =∞# P`«‡#∂º#`åÉèÏ"åxH˜
„Ñ¨fHõ. ™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ JO\Ï~°∞. ''Jã¨∂Ü«∞ ÉÏxã¨Å ã¨fiÉèÏ=O——, Jx =∞#O
K«∂ã¨∂Î =Ù<åflO. XHõ HõàÏHÍ~°∞_»∞ =∞~À HõàÏHÍ~°∞_çx =∞#ã¨∂ÊùiQÎ Í Jaè#OkOK«Ö_Ë ∞» .
XHõ ~°K~« Ú`« =∞~À ~°K~« Ú`« Ñ¨Ùã¨HÎ Íxfl Pã¨HQÎ˜ Í K«^=Œ ÖË_∞» . KåÖÏ ã¨ÉÏè HÍ~°º„Hõ=∂Å‰õΩ,
H˘O`«=∞Ok HõàÏHÍ~°∞Å∞ Ñ¶¨ÖÏ<å "åix Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl~å, "å~°∞ "ÕkHõ g∞^Œ =ÙO>Ë
"Õ∞=Ú ~åÖË=∞x, ÖË^• P ã¨ÉÏè HÍ~°º„Hõ=∂xH˜ =ÚYº JukèQÍ Ñ≤e¿ã<Î Õ =™êÎ=∞x
WÖÏ "åi "åi =∞<ÀÉèÏ"åÅ#∞ x~°¡[˚QÍ =ºHõÎÑ¨~°∞ã¨∂Î, `«=∞‰õΩ `å=Ú yi
wã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. HÍh x*ÏxH˜ `«=∞Ö’ „Ñ¨[=˝ ÙO>Ë<Õ Ñ¨^∞Œ QÆ∞i "≥∞Ñ¨ÙÊ á⁄O^ŒQÅÆ ∞QÆ∞`å=Ú
18
– HÍh, Ñ¨^=Œ ÙÅ =Å# HÍ^Œx `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. J=`«e =ºHÎ̃ `«##∞ _®q∞<Õ\ò KÕ™êÎ_∞»
HÍ|\ì̃ J`«#∞#fl ã¨ÉÅíè ‰õΩ `å#∞ ~å##@O Hõ<åfl, JO`«\ ˜ „ÑüÉèÏâße =Ù#fl "ÕkHõ
g∞^Œ `«#‰õΩ J=HÍâ◊O ~å=_»O `«# ÉèÏQÆº=∞x ÉèÏqOz, JO`«HOõ >Ë ÉÏQÍ ã¨É#íè ∞ ~°HÎ̃
Hõ\ ˜ìOKåÅx „Ñ¨Ü«∞ufl¿ãÎ ã¨ÉèÏx~åfiÇ¨Ï‰õΩÅ‰õÄ, ã¨=∂*ÏxH©, ã¨fiÜ«∞OQÍ `«#‰õÄ
P~ÀQÆºHõ~O° . =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ö’ QÍO^è•i, `«# `À_çHÀ_»Å∞ ‰õΩOf^Õq `«# HõO>Ë =ÚO^Œ∞
^èŒ~°‡~åA‰õΩ [#‡xzÛO^Œh, Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ `˘e ãÖ`å#"≥∞ÿ# ^èŒ~°‡~åAˆH ™ê„=∂[º
Ñ¨QÍæÅ∞ ^Œ‰Ωõ ¯`åÜ«∞#fl ã¨`åºxfl Éèií OK«ÖHË õ `«# xO_»∞QÆ~åƒùxfl qzÛù#flO KÕã∞¨ ‰õΩOk.
`«~∞° "å`« "åºã¨=∞Ç¨Ïi¬ P qzÛù#fl QÆ~åƒùxfl #∂\ÁHõ¯ ‰õΩO_»ÅÖ’ ÃÑ\ì̃OKå_»∞. "å\˜
#∞OKÕ, #∂~°∞QÆ∞~°∞ H˘_»∞‰õΩÅ∞, XHõ ‰õÄ`«∞~°∞ L^Œƒqù OKå~°∞. "åˆ~ H“~°=ÙÅ∞. QÍO^è•iH˜
xO_»∞ K«∂ÖÏeQÍ =Ù#flÑ¨ÙÊ_»∞ Hõey# P`«‡#∂º#`å ÉèÏ=O Jã¨∂Ü«∞QÍ =∂i z=~°‰Ωõ
`«# ãÖ`å#OÃÑ· ‰õÄ_® P „Ñ¨ÉÏè =O Ñ¨_ç "å~°∞ Ñ¨Ù@∞ìH`õ À<Õ Jã¨∂Ü«∂ Ñ¨~∞° Å∞QÍ Ñ¨Ù\˜ì
z=~°‰Ωõ H“~°= =Oâ◊ <åâ◊<åxH˜ HÍ~°}Éè∂í `«∞ÅÜ«∂º~°∞.
QÍO^è•iH˜ Hõey# Jã¨∂Ü«∞, Ñ¨Ù„`«∞Å‰õΩ ‰õÄ_® ãÖ„Hõq∞Oz z=~°‰õΩ
=Oâ◊HÜ∆õ ∂« xH˜ ^•i fã≤Ok. HÍ|\˜ì Z^Œ∞\˜ "åiÖ’x =∞Ozx ã¨ÇÏ≤ OK«ÖxË QÆ∞}O,
=∞#ÖËfl <åâ◊#O KÕã∞¨ OÎ k. =∞#efl =∞#O HÍáê_»∞HÀ"åÅO>Ë, Z^Œ∞\˜"åiÖ’x =∞Ozx
Jaè#OkOK«_O» JÅ=~°∞K«∞HÀ"åe.
N~å=∞K« O „^Œ ∞ _» ∞ Z^Œ ∞ \˜ " å_» ∞ â◊ „ `« ∞ "≥ · < å ã¨ ˆ ~ "åiÖ’x =∞Ozx
Jaè#OkOKÕ"å_»∞. „Ñü XHõ¯iÖ’x „áêg}Ïºxfl Ñ¨ãQ≤ \Æ ì̃ =∞s Jaè#OkOKÕ"å_»∞.
~å=}Ïã¨∞~°∞xÖ’x ã¨∞QÆ∞}ÏÅ#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx, â◊„`«∞"≥·<å ‰õÄ_® x~˘‡Ç¨Ï=∂@OQÍ,
ÉÏÇ¨@OQÍ J`«x Ñ¨~å„Hõ=∂xfl "≥∞K«∞Û‰õΩ<åfl_»∞. HÍ|>Ëì ~å=Ú_»∞ ^Õ=Ù_»Ü∂« º_»∞.
Z^Œ∞\˜ =ºH˜ÖÎ ’x K≥_∞» x HÍ‰õΩO_®, =∞Ozx K«∂ã≤ Jaè#OkOK«_O» , =ºH˜QÎ Í
=∞# Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ#∞ ã¨∂zã¨∞OÎ k. #Å∞QÆ∞i`À ™ê#∞‰õÄÅOQÍ =∞ã¨Å∞HÀ=_»O =∞#
Ñ¨Ù~Àaè=$kúH©, =∂#ã≤Hõ P#O^•xH©, `«^•fi~å K«Hõ¯x P~ÀQÍºxH© ^ÀÇ¨Ï^ŒHÍ~°x
`≥Å∞ã¨∞‰õΩx P "≥Ñ· Ù¨ QÍ J_»∞QÆ∞Å∞ "Õ^•ÌO.
w
19
J=∞‡ LO>Ë Jhfl h "≥O>Ë
Láê^è•ºÜ«∂<£ ^ŒâßKå~°º PKå~åº}ÏO â◊Ò« Ñ≤`å
ã¨ÇÏ¨ „ãÖ`«∞ Ñ≤„`«∂<£ =∂`å Q“~°"}
Õ Ïu iK«º`Õ!
Ñ¨k =∞Ok J^è•ºÑ¨‰Ωõ Å Hõ<åfl, XHõ PKå~°∞º_»∞, =O^Œ =∞Ok PKå~°∞ºÅ Hõ<åfl
`«O„_ç, "Õ~Ú =∞Ok `«O„_»∞ÅHõ<åfl `«e¡ JkèHõ Q“~°=hÜ«Ú~åÅx – =∞#∞ã¨‡ $u
K≥|∞`«∞Ok. ''=∂`«$^Õ"À Éè=í —— JO@∂ JO^ŒiHõO>Ë =ÚO^Œ∞ `«eH¡ ˜ ÃÑ^ŒÑÌ @
‘ "ÕÜ∞« _»O,
=∞# âß¢™êÎÅ∞ =∞#‰õΩ <Õ~åÛ~Ú. ''=∂`å Ñ¨$nèfi—— J#fl "Õ^Œ "åHõºO, ''[#h [#‡
Éè∂í q∞â◊Û ã¨fi~åæ^ŒÑ‘ QÆsÜ«∞ã‘—— J#fl "åHõºO J=∞‡Ö’x Q˘Ñ¨Ê^Œ<åxfl `≥eÜ«∞KÕ™êÎ~Ú.
ÉèÏ~°`=« ∂`«, Éè∂í =∂`«, ^Õâ=◊ ∂`«, QÆOQÍ=∂`«, "Õ^=Œ ∂`«, QÀ=∂`« WÖÏ =∞#
ãÖã¨¯ $uÖ’ =∂`«$ ÉèÏ=#ˆH JkèHõ „áê^è•#ºO. J=∞‡ J=∞$`«=Ú~Ú. JO^Œ∞Hˆ ÉèÏ~°fÜ«∞
™êÇ≤Ï`«ºO J=∞‡xÖÏ ãÖÉèÏqOzOk.
q^Œº H˘~°‰Ωõ , ãÖÑ¨^Œ H˘~°‰Ωõ , â◊HÎ̃ H˘~°‰Ωõ J=∞‡#∞ P~åkè™êÎO.
HÍjYO_»OÖ’ N<å^è∞Œ _»O\Ï~°∞
''ã¨~fi° f~°O÷ |∞Å HõO>ˇ ã¨=∞kèHOõ |∞
áê=#OÉˇ#· [#~Ú„u áê^Œ[Å=Ú
=~° `«#∂[ #dÅ ^Õ=`«ÅHõO>ˇ
[#x Ü≥∞‰õΩ¯_»∞ ã¨#∞fl`åKå~° #~°`—« —
JO@∂ K≥ÑÊ≤ # Ñ¨^ºŒ O `«ex¡ ã¨~Àfi#fl`« ™ê÷#OÖ’ xeÑ≤Ok.
=∂`«$^•ã¨º q"≥∂K«#O HÀãÖ J=∞$`«O `≥KåÛ_»∞ QÆ~∞° _»∞_»∞. `«e¡ =∂@#∞
=∞xflOz# Pkâ◊OHõ~åKå~°º, `«e¡ HÀiHõ#∞ fiÛ# t"år, `«e¡ É’^èÅŒ ∞ ri‚OK«∞‰õΩ#fl
™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ =∞#‰õΩ P^Œ~≈° „áêÜ«ÚÅ∞.
Pk â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ `«# `«e¡ #k ^•HÍ #_»z "≥o¡ ™êfl#O KÕÜ∞« _»O Hõ+Oì̈ QÍ
=ÙO^Œx, Ñ¨Ó~å‚#k<Õ WO\˜ ^ŒQÆæ~°‰õΩ ~°Ñ≤ÊOz =∂`«$„¿Ñ=∞#∞ Kå\˜ K≥Ñ≤Ê# =∞Ç¨
=∞Ç≤Ï`å`«∞‡_»∞.
20
`«ex¡ Q“~°qOz#"å~°∞ HÍ|>Ëì "å~°∞ K«i„`«Ö’ z~°™ê÷~ÚQÍ xezáÈÜ«∂~°∞.
''HÀ@¡ =~°Ç¨ Å∞ |∞∞}=ÚQÍ ‰õΩ=∞‡iOz<å
"ÕOHõ>âË √◊ x H˘x# ‰õΩÉË~∞° _≥#·
Ü«ÚQÆÜÚ« QÍÅ∞QÍ `«# =^Œ#Ì ∞#fl „^Œ=º
=∞O`« "≥zÛOz H˘#ÖËx ^Œ=∞‡ „¿Ñ=∞——
P^è∞Œ xHõ Hõ=ÙÅÖ’ =∞Öˇ=¡ ∂Å J=∞‡ „¿Ñ=∞ QÆ∞iOz ~åã≤# Ñ¨^ºŒ O Wk.
''J=∞‡ J~°KuÕ ã¨Ê~°≈ÜÕ∞ J#fl=∞Ü≥∞º
J=∞‡ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =Ú‡ á⁄Oy H©~∆ å#fl=∞Ü≥∞º
J=∞‡ <Õ„`åÅ∞ ãÖã¨¯ $`åO„^è=Œ ÚÅÜ≥∞º
J=∞‡ áê^•Å∞ Ü«∞uÜ«Ú „áêã¨=Ú#Ü≥∞º—— J<åfl~°∞ QÆiHõáê\˜"å~°∞.
J=∞‡O>Ë F H“ã¨Åº, J=∞‡O>Ë F ^Õ=H˜, J=∞‡O>Ë F llÜ«∂ÉÏ~Ú J=∞‡O>Ë
F Ñ¨Ùf¡ÉÏ~Ú J<åfl~°∞ _®II u~°∞#QÆi.
''„Ñ¨ÑO¨ Kåkè<`Õ « J~Ú<å
¿ã^Œ fˆ~k `«e¡ X_çÖ’<Õ——
''ZO`«\ ˜ ~å~å*ˇ<· å
`«e¡ „¿Ñ=∞Ö’ `«_ãç #≤ "åˆ~——.
''Zxfl ÉÁ=∞‡ezÛ<å PQÆx U_»∞Ñ¨Ù
J=∞‡ KÕu ã¨Ê~°≈`À =∞@∞=∂Ü«∞O—— JO@∂ `«e¡ Q˘Ñ¨Ê^Œ<åxfl =HÍ¯}ÕKå~°∞
N=∞u ~å[ºN.
Z=Ô~O`« K≥ÑÊ≤ <å `«e¡ „¿Ñ=∞#∞ ãÖÑ¨Ó~°O‚ QÍ =ºH©HÎ iõ OK«_O» ™ê^èºŒ Ñ¨_^» ∞Œ .
WÖÏ Hõ=ÙÅ∞ J=∞‡ QÆ∞iOz ~°H~õ H° ÍÅ J#∞Éè"í åÅ#∞ Hõq`å`«‡HõOQÍ =i‚Oz<å,
J=∞‡ „¿Ñ=∞Ö’ `«_ãç #≤ "åi J#∞Éè∂í u =∂@ÅHõO^Œx fÜ«∞x J#∞Éè=í O.
w
21
XHõ K≥OÑ¨ H˘_ç`Õ
''X~°∞ÖËÜ∞« q X#iOz# #~°=~°
J„Ñ≤Ü∞« =Ú `«# =∞#O|∞#HõQ∞Æ
`å<˘~°∞Å‰õΩ #q ¿ãÜ«∞‰õΩxH˜
Ñ¨~åÜ«∞}=Ú Ñ¨~=° ∞ ^è~Œ ‡° Ñ¨^=Œè ÚÅÔHÅ¡<—£ —
JO>Ë W`«~°∞Å∞ KÕã≤# Ñ¨#∞Å =Å# HÍh, ãÖÉèÏ+¨} =Å# HÍh =∞ˆ~
q^è=Œ ∞~Ú# q+¨Ü∞« =ÚÅ∞, Ñ¨~∞° +¨ "åHõº=ÚÅ =Å#, =∞# =∞#ã¨∞‰õΩ ÉÏ^èŒ Hõey`Õ,
uiy ^•xx W`«~∞° Å‰õΩ KÕÜ∞« ‰õΩO_® =ÙO_»_=» ∞<Õk Jxfl ^è~Œ å‡Ö’¡HÔ ÖÏ¡ L`«=Î ∞=∞~Ú#
^è~Œ ‡° =∞x nx J~°=÷ Ú.
Wk KåÖÏ Hõ+=ì¨ ∞~Ú# Ñ¨x. Z=~°~Ú<å =∞#efl xOkOK«QÍ<Õ uiy ~Ô O_»∞
xO^• "åHÍºÅ∞, K«∞~°HÅõ ∞ JO\˜¿ã<Î Õ HÍh =∞#ã¨∞‰õΩ =Ó~°@ HõÅ∞QÆ^∞Œ . XHõ ^≥|ƒ
H˘_ç`,Õ ~Ô O_»∞ ^≥|ƒÅ∞ H˘\ÏìÅxÑ≤ã∞¨ OÎ k. Wk =∂#= <≥[· O.
HÍh „Ñ¨Ü∞« ufl¿ãÎ ™ê^èºŒ =Ú HÍx^Õn ÖË^∞Œ . Wk ZÖÏ ãÖÉè=í =∞O>Ë =∞#efl
=∞#O qâı+¡ O≤ K«∞HÀ"åe. =∞#O^ŒiH˜ `≥eã≤# q+¨Ü∞« "Õ∞! XHõ "ÕÅ∞ Z^Œ∞\˜ =ºHÎ̃ "≥Ñ· Ù¨
ZuÎ K«∂Ñ≤¿ãÎ =¸_»∞ "Õà√◊ ¡ =∞# "≥Ñ· Ù¨ K«∂Ñ≤™êÎ~Ú. JÖÏˆQ, QÆ∞iqO^Œ yO[ `«# HÕ^Œ
#Å∞ÃÑ~°∞QÆ^∞Œ . Z„~°QÍ |∞„~°QÍ =Ù<åfl##∞ ‰õΩO@∞Ok@. W=hfl =∞# ÃÑ^Œ"Ì åà◊√¡ ZO^Œ∞‰õΩ
K≥áêÊ~°O>Ë P`å‡=Ö’Hõ#O KÕã¨∞‰õΩx, =∞#Ö’x Ö’áêÅ#∞ ãïk^Œ∞ÌHÀ=∞x. JO>Ë
=∞#Ö’H˜ =∞#O „Ñ¨Ü∂« }O KÕÜ∂« e. =∞#Ö’x Jk+¨_®fi~åæÅ#∞ HõxÃÑ\˜,ì "å\˜x
xÜ«∞O„uOK«_O» <Õ~∞° ÛHÀ"åe. x#∞fl h=Ù [~Ú¿ã,Î qâ◊fi=∞O`å ™êfinè#=∞=Ù`«∞Ok.
=∞Ç¨ÉèÏ~°`« Ü«Ú^ŒOú z=~°Ö’, x„kã¨∞#Î fl LÑ¨ áêO_»=ÙÅ#∞, Jâ◊fi^•ú=∞#∞
ãÖÇ¨ÏiOK«_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok. „^ÒÑ¨n^Õq Ñ¨Ù„`«â’HõO`À, gix ãÖÇ¨ÏiOz# "å_çx
`«H}
∆õ "Õ∞ |OkèOz, <å =ÚO^Œ∞OK«=∞x J~°#˚ ∞_çx`À K≥|∞`«∞Ok. "åix ãÖÇ¨ÏiOz#
Jâ◊fi^•ú=∞#∞ |OkèOz „^ÒÑ¨k =^Œ‰Ì Ωõ fã¨∞H˘zÛ xÅÉˇ_`» å_»∞ J~°∞#˚ ∞_»∞. „^ÒÑ¨k
J`«_xç ^Œ∞#∞=∂_»=∞x K≥ÑÊ¨ _»"∂≥ , ÖËHõ â◊ÑO≤ K«_"» ∂≥ KÕã∞¨ OÎ ^Œ#∞‰õΩO\Ï~°O^Œ~∞° . HÍh
22
P"≥∞ Jâ◊fi^•ú=∞`À ''h `«O„_ç „^À}ÏKå~°∞º_»∞ <å Éè~í ÅÎ° ‰õΩ QÆ∞~°∞=Ù, QÆ∞~°∞Ñ¨Ù„`«∞_»"·≥
=ÙO_ç, WO`« J^è~Œ ‡° OQÍ <å Ñ¨Ù„`«∞Å#∞ =kèOz <å‰õΩ QÆ~ƒ° âù ’HõO HõeyOKå=Ù. Wk
h‰õΩ <åºÜ«∞"Õ∞<å? HÍh <Õ##∞Éèqí ã¨∞#Î fl D Ñ¨Ù„`«â’HõO h `«e¡ J#∞Éèqí OK«‰Äõ _»^∞Œ .
JO^Œ∞ˆH x#∞fl q_çz ÃÑ_»∞`«∞<åfl—— JO@∂ J~°∞˚#∞_ç`À J`«_çx q_çzÃÑ@ì=∞x
K≥|∞`«∞Ok.
`«##∞ ÉÏ^èŒÃÑ\˜ì# =ºH˜Î Ü≥ÚHõ¯ `«e¡ uiy J@∞=O\˜ ÉÏ^èŒ Ñ¨_»‰õÄ_»^Œx
ÉèÏqOz# „^ÒÑ¨k „Ñ¨âO◊ ã¨hÜ«Ú~åÅ∞.
JO`«\ ˜ QÆ~ƒ° âù ’HõOÖ’ =Ù#fl P"≥∞ Jâ◊fi^•ú=∞#∞ Hõq∆ ∞Oz#Ñ¨C_»∞, =∞#O z#fl
z#fl q+¨Ü∂« Å‰õΩ HõHÅ∆õ ∞ ÃÑOK«∞‰õΩx Z`«∞‰Î Ωõ ÃÑZ· `«∞Î "Õã∂¨ ,Î XHõiÃÑ· XHõ~∞° Hõ`∞« ÅÎ ∞
^Œ∂ã¨∞‰õΩO@∂ rq`åxfl Ñ¨QÅÆ `À „Ñ¨fHÍ~° K«~º° Å`À HÍ‰õΩO_® Hõ=∆ ∂QÆ∞}O JÅ"å@∞
KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë â◊s~åxH˜ P~ÀQÆº=¸, =∞#ã¨∞H˜ âßOu HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
23
J#ºr=ÙÅ #∞O_ç JÅ=~°K∞« HÀ=Åã≤#q
J<åkQÍ =∂#=Ù_»∞ „Ñ¨H$õ u`À =∞"Õ∞Hõ"∞≥ ÿ rqã¨∞<Î åfl_»∞. P q^èOŒ QÍ „Ñ¨H$õ u`À
HõÅã≤ =Ù#flÑ¨ÙÊ_»∞ P „Ñ¨H$õ u<Õ Pã¨~åQÍ fã¨∞H˘x rqã¨∞#Î fl [O`«∞*ÏÅO`À ‰õÄ_»
HõÅã≤"∞≥ Åã≤ rqOK«\ÏxH˜ JÅ"å@∞ Ñ¨_®¤_∞» . J=ã¨~åxH˜ JÑ¨ÙÊ_»ÑÙ¨ Ê_»∂ r=<Àáêkè
H˘~°‰Ωõ [O`«∞=ÙÅ#∞ "Õ\Ï_ç<å, Jk `«# J=ã¨~åxH˜ `«y#O`« =~°Hˆ LO_Õk. Ñ¨ÓiÎ
[O`«∞*ÏÖÏxfl #tOÑ¨KÕÜ«∂Åx HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å_»∞ HÍ^Œ∞. HÍh P^èŒ∞xHõ Ü«ÚQÆOÖ’
=∂#=Ùx „Ñ¨=~°#Î JO^Œ∞‰õΩ aè#flOQÍ =ÙOk. ãÖáê^Œ##∞ ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ=\ÏxH˜
r=*ÏÅO ÖË ‰ õ Ω O_® KÕ ã ¨ ∞ Î < åfl_» ∞ . Ñ¨ Ù Å∞Å#∞ K« O Ñ≤ Ñ¨ Ù eK« ~ å‡xfl ÖÏÉè Ï Å‰õ Ω
J=Ú‡‰õΩO@∞<åfl_»∞. <≥=∞à◊§#∞ =kèOz <≥=∞bHõÅ`À "åºáê~åÅ∞ KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. QÀ=ÙÅ#∂,
Qˆ ^≥Å#∂ HõÉàË ÏÅ‰õΩ ÑÖÑ≤ "å\˜ =∂O™êxfl q^ÕâßÅ‰õΩ ÑÖÑ¨Ù`«∞<åfl_»∞. ^•x=Å#
=∞#^ÕâO◊ Ö’ áê_ç Ñï„â◊=∞ ‰õÄ_® #+¨áì È~Ú, áêÅˆ~@∞¡ qÑ¨s`«OQÍ ÃÑiyáÈ`«∞<åfl~Ú.
D <ÕÑ^¨ ºŒä OÖ’ ÃÇÏ· ^Œ~åÉÏ^Œ∞Ö’ JHÀì|~ü 1 #∞O_ç [~°∞QÆ∞`«∞#fl „Ñ¨ÑO¨ K« r=*ÏÅ
"≥·q^èŒº ã¨^Œã¨∞ûÖ’ K«iÛOK«∞HÀ=Åã≤# q+¨Ü«∂Å∞ Z<Àfl =Ù<åfl~Ú. JO`«‰õΩ=ÚO^Õ
=∞#=Ú J#º „áê}∞Å #∞O_ç JÅ=~°∞K«∞HÀ=Åã≤# q+¨Ü∂« Å∞ H˘xflO\˜x D "åºãÖÖ’
K«iÛOK«∞‰õΩO^•O L^•Ç¨Ï~°}QÍ...
ã≤OÇ¨ÏO:– [O`«∞=ÙÅÖ’ ~å~åA J~Ú# ã≤OÇ¨ÏO PHõe "Õã#≤ Ñ¨ÙÊ_Õ `å#∞
"Õ\Ï_ç# PÇ¨~åxfl uO@∞Ok. xÅfi =Ù#fl =∂Oã¨=Ú Éèí∞lOK«^Œ∞. JO>Ë `å*Ï
Éè’[#=Ú fã¨∞‰õΩO@∞Ok. Jk ‰õÄ_® PHõe J~Ú`Õ<,Õ Hõ_∞» Ñ¨Ù xO_»∞QÍ =Ù#flÑ¨ÙÊ_»∞
U [O`« ∞ =Ù#∂ "Õ \ Ï_» ^ Œ ∞ . nx #∞Oz =∞#O <Õ ~ ° ∞ ÛHÀ=Åã≤ # k Hõ + ¨ ì Ñ ¨ _ ç
ãÖáêkOK«∞HÀ=_»O, ãÖáêkOz#^•xfl `å*ÏQÍ, "Õ_çQÍ PHõe "Õã≤#O`« "Õ∞~°
Éè∞í lOK«_O» J<Õ q+¨Ü∂« Å∞.
â◊√#HõO:– â◊√#HõO qâßfiãÖ QÆÅ [O`«∞=Ù, =∞#O ux áêˆ~ã≤# ZOye
"≥∞`«∞‰õΩÅ∞ ÃÑ\˜ì<å qâßfiãÖ`À =∞# WO\˜x =∞#efl ‰õÄ_® HÍáê_»∞`«∞Ok.
`≥eÜ«∞x"å~°∞ Z=~°∞ =zÛ<å ''Éè∫Éè∫——=∞x J~°z =∞#efl "Õ∞ÖÁ¯Å∞Ñ¨Ù`«∞Ok. =∞#O
=∞# ^ŒQ~æÆ ° Ñ¨x KÕ¿ã"åi g∞^Œ ZO`« ^ŒÜ∂« ^•H˜}
∆ ÏºÅ∞ K«∂Ñ≤Oz<å, "åix #q∞‡
24
H˘xfl ÉÏ^èºŒ `«Å∞ JÑ¨ÊK≥ÑÊ≤ <å, qâßfiã¨ Ñ¶∂¨ `«∞HÍxH˜ áêÅÊ_ç, z=~°H˜ =∞#H˜ JÑ¨HÍ~°O
`«ÅÃÑ_»`å~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ J#∞‰õΩO\ÏO XHõ ‰õΩHõ¯#∞ ÃÑOz QÆ∞ÃÑÊ_»∞ "≥∞`«∞‰õΩÅ∞ ÃÑ_ç`Õ
qâßfiãÖQÍ Ñ¨_ç =ÙO_Õk Jx. ‰õΩHõ¯ ^ŒQ~æÆ ° #∞Oz =∞#O qâßfiãÖQÍ =ÙO_»_O» , "Õ∞Å∞
KÕã#≤ "åix =∞~°=‰õΩO_® PÑ¨^ÖŒ ’ P^Œ∞HÀ=@O =O\˜ QÆ∞}ÏÅ∞ JÅ=~°K∞« HÀ"åe.
p=∞ :– ZO_®HÍÅOÖ’ Hõ+Ñì̈ _¨ ç ‰õÄ_»É\ˇ ì̃ =~å¬HÍÅOÖ’ `«#‰õΩ |Ü«∞\˜H˜
~å=_®xH˜ J#∞=ÙQÍ =ÙO_»^∞Œ Hõ#∞Hõ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ á⁄^Œ∞Ñ¨Ù KÕã∞¨ ‰õΩ#fl PÇ¨~åxfl
qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩO@∞Ok. Hõ+Hì¨ ÍÅOÖ’ ÉˇOÉËÅ∞ Ñ¨_‰» Ωõ O_® =ÚO^Œ∞ #∞OKÕ *Ï„QÆ`Î«
Ñ¨_®Åx nx #∞Oz =∞#O „QÆÇÏ≤ OK«=K«∞Û. JO`ÕHÍHõ PÇ¨~°O ãÖáêkOK«_®xH˜
SHõ=∞`«ºO`À ÉÏ~°∞Å∞ fiÛ XˆH =~°∞ã¨„Hõ=∞OÖ’ "≥à◊`å~Ú. nx #∞Oz =∞#O
SHõ=∞`åºhfl, „Hõ=∞tHõ}
∆ #∞ ‰õÄ_® <Õ~∞° ÛHÀ"åe.
XO>ˇ :– XO>ˇ U_®i [O`«∞=Ù. U_®iÖ’ =ÙO_Õ =Úà◊¡ á⁄^ŒÅ∞, HÍHõãπ
ÖÏO\˜ "≥ÚHõ¯Å∞ XO>ˇÅ‰õΩ PÇ¨~°=Ú, XO>ˇ XˆH™êi 25 QÍÅ#¡ h\˜x `åy ^•xx
â◊s~°OÖ’ xÅfi KÕã∞¨ HÀQÆÅ^Œ∞. Z_®i r=#O Hõ+=ì¨ ∞~Ú<å, P Ñïã¨~åÅ Hõ#∞QÆ∞}OQÍ
`«#Ö’x =¸Ñ¨Ù~°OÖ’x H˘=Ùfi Ñ¨^•~°O÷ qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩx â◊HxÎ˜ Hõey =ÙO@∞Ok.
JÖÏˆQ =∞x+≤ ‰õÄ_® J#∞=ÙQÍ ÖËx „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ Ñïã¨~åÅ Hõ#∞QÆ∞}OQÍ =∂i
^˘iH˜# PÇ¨~°O ux `«#Ö’x â◊HÜ
Î˜ Ú« ‰õΩÅÎ #∞ qxÜ≥∂yOK«∞H˘x =∞ã¨Å∞HÀ"åÅx D
XO>ˇ Ü≥ÚHõ¯ r=# q^è•#O ^•fi~å =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
`åÉËÅ∞ :– 1. `åÉËÅ∞ Z=Ô~<· å â◊„`«∞=Ù ^Œi^•Ñ¨ÙÖ’¡ =Ù<åfl_»x Ñ¨ãQ≤ _Æ `ç ,Õ
HÍà◊√¡ Ö’ÑëH˜ =Ú_»∞K«∞‰õΩx K«Å#O ÖË#@∞ì Ñ¨_ç =ÙO@∞Ok. ã¨∞Y^Œ∞óMÏÖ’¡, j`Àëê‚Ö’¡
"≥∞Å‰õΩ=QÍ „Ñ¨=iÎã∂¨ ,Î J=ã¨~=° ∞xÑ≤Oz#Ñ¨C_»∞ JO`«~∞° ‡YOQÍ =ÙO_®Åx nx ^•fi~å
=∞#O <Õ~∞° ÛHÀ"åe.
2. `åÉË Å ∞ =Ü« ∞ ã¨ ∞ g∞i K« x áÈÜ« ∂ Hõ ^•xfl zÑ¨ Ê [Åáê„`« Q Í
=ÙÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»∞`«∞Ok. =∞# =∞~°}Ï#O`«~°O ‰õÄ_® Ö’HÍxH˜ "Õ∞Å∞ KÕ¿ã q^èŒOQÍ
=∞#∞QÆ_» ™êyOKåÅx nx ^•fi~å =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. J^Õ P^è•ºu‡Hõ ÉèÏ=#.
3. `åÉËÅ∞ #k J=`«Å QÆ@∞ì# =Ù#fl `«# Ñ≤ÅÅ¡ #∞ `«# K«∂Ñ¨ÙÅ∞ „Ñ¨ãi¨ Oz
25
P^è•ºu‡Hõ`«
"å\˜ Hõ_∞» Ñ¨ÙxOÑ≤ "å\˜HÍà◊¡ g∞^Œ Jq xÅ|_»QeÆ Qˆ ™ê=∞~å÷ºxfl HõÅ∞QÆKãÕ ∞¨ OÎ k.
=∞x+≤ ‰õÄ_® Ñ≤ÅÅ¡ #∞ JuQÍ~å|O KÕã∂¨ Î Jxfl q+¨Ü∂« Å#∂ Ñ¨\Oì˜ K«∞‰õΩO@∂,
Ñ≤Å¡Å Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ#∞, ™⁄O`«OQÍ PÖ’zOK«∞‰õΩ<Õ â◊H˜Îx x~ÀkèOK«‰õÄ_»^Œ∞. "åiH˜
HÍ=Åã≤#q ã¨=∞‰õÄ~°∞ã¨∂Î ^Œ∂~°O #∞O_Õ "åi Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ#∞ QÆ=∞xã¨∂,Î „áÈ`«ûÇ≤Ïã¨∂Î
"åi L#fluH˜ ^ÀÇ¨Ï^ŒÑ_¨ ®e.
WÖÏ =¸_»∞ q+¨Ü∂« Å#∞ D `åÉËÅ∞ r=#O ^•fi~å =∞#O „QÆÇÏ≤ OKåe.
HÀ_ç :– HÀ_ç `≥Å"¡ å~°∞ ~°≠Ï=Ú<Õ x„^ŒÖzË H˘H˘¯~°HÀ JO@∂ „Ñ¨H$õ ux ‰õÄ_®
x„^ŒÖÑË Ù¨ `«∞Ok. HÀ_çH˜ |^ŒHú =õ ∞O>Ë `≥eÜ«∞^Œ∞. QÍ_èx» „^ŒáÈHõ, z#fl JeH˜_ç HÍQÍ<Õ
ÖËã∞¨ OÎ k. JO^Œ∞Hˆ z#fl â◊ÉÏúxH˜ "≥∞Å‰õΩ= =KÕÛ"åix HÀ_ç‰Ωõ #∞‰õΩ f™êÎ_∞» JO\Ï~°∞.
HÀ_ç #∞Oz =∞#O <Õ~∞° ÛHÀ=Åã≤Ok |^ŒHú Íxfl ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ ~åhÜ«∞Hõ ZÑ¨ÙÊ_»∂ J„Ñ¨=∞`«OÎ QÍ
=ÙO_»@=Ú.
HÍH˜ :– HÍH˜ HÍ=Ù HÍ=Ù =∞x J~°∞ã¨∞OÎ ^Œx =∂„`«"∞Õ =∞#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. HÍh
HÍH˜ `«# QÆ∞iOz =∂„`«"∞Õ PÖ’zOK«^∞Œ . U z#fl PÇ¨~°O Hõ#Ñ¨_<ç å HÍ=ÙHÍ=Ù
=∞O@∂ `À\˜ HÍ‰õΩÅ#∞ Ñ≤Å∞ã¨∞OÎ k. JÖÏˆQ XHõ HÍH˜ K«xáÈ`Õ `«H¯˜ # HÍ‰õΩÅhfl ^•x
K«∞@∂ì KÕi HÍ=ÙHÍ=Ù =∞x QÀÅQÀÅQÍ J~°∞ã¨∂Î `«=∞ ãÖ`åáêxfl `≥Å∞Ñ¨Ù`å~Ú.
JO^Œ∞Hˆ Z=Ô~<· å QÀÅQÀÅQÍ J~°∞ã¨∞OÎ >Ë HÍH˜QÀÅ JO\Ï=Ú.
=∞# WO\˜ g∞^Œ KÕi HÍH˜ HÍ=ÙHÍ=Ù =∞x J~°∞ã¨∞OÎ >Ë P^è•ºu‡Hõ É’^è#Œ `À
K«∂¿ãÎ ''Wk hq HÍ=Ù HÍ=Ù—— Jx K≥|∞`«∞#fl@ìxÑ≤ã∞¨ OÎ k. JO>Ë D Éè∫uHõ â◊s~°O
#∞=Ùfi HÍ=Ù. hÖ’Ñë P`«‡ =∂„`«"Õ∞ x`«º=Ú, ã¨`«º=Ú Jx É’kèã¨∞Î#fl@∞ìQÍ
ÉèÏqOK«=K«∞Û.
HÍH˜ ^ŒQ~æÆ ° #∞Oz =∞#O =∞# QÆ∞iOz =∂„`«"∞Õ HÍHõ `À\˜ "åi QÆ∞iOz
‰õÄ_® PÖ’zOKåÅh, U^≥<· å ã¨~ˆ PÇ¨~åxfl ÑÖK«∞‰õΩx u<åÅx =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
`«∞"≥∞‡^Œ :– `«∞"≥∞‡^Œ XHõ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞#∞ `≥zÛ QÆ∂\˜Ö’ ÃÑ\ì̃ P Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ K«∞@∂ì
~°≠OHÍ~°O KÕã∂¨ Î u~°Q_Æ O» =Å# P Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ ÉèÜ í ∞« O`À x~°O`«~O° P „Éè=í ∞~°O ÃÑ<· Õ
^Œ$+≤ì xÅÑ¨_O» =Å# H˘O`« HÍÖÏxH˜ P H©@Hõ=Ú ‰õÄ_® „Éè=í ∞~°OQÍ =∂~°∞`«∞Ok.
26
JÖÏˆQ =∞# =∞#ã¨∞#∞ ‰õÄ_® Ñ¨~°=∂`«‡ g∞^Œ ^Œ$+≤ì xeÑ≤ x~°O`«~°O PÜ«∞#<Õ
`«Å∞ã¨∞OÎ >Ë P`«‡#∞ Ñ¨~=° ∂`«‡`À ÅÜ«∞O KÕã≤ ''JÇ¨ÏO„|Ç¨‡ã≤‡—— <Õ<Õ #∞=Ùfi #∞"Õfi <Õ#∞
J<Õ ÉèÏ=# Hõey P`«‡#∞ Ñ¨~=° ∂`«‡`À J#∞ãÖ^è•#O KÕÜ∞« QÆÅ∞QÆ∞`å=Ú. WÖÏ „Éè=í ∞~°
H©@Hõ<åºÜ«∞O =∞#‰õΩ UHÍ`«‡ ÉèÏ=##∞ HõÅ∞QÆKãÕ ∞¨ OÎ k.
Éè~í ^° •fi[ Ñ¨H∆˜ :– Wk XHõ qt+¨"ì ∞≥ #ÿ Ñ¨H.∆˜ nx JÅ"å@∞¡ P^è•ºu‡Hõ ÉèÏ=#Å#∞
áÈe =ÙO\Ï~Ú. =∂=¸Å∞ Ñ≤K∞« ÛHõÖÏˆQ Wk ‰õÄ_® KåÖÏ z#flQÍ =ÙO@∞Ok. Ñ¨Ù\Õì k
"≥Ú^ŒÅ∞ rq`« Ñïã¨=∂Ñ≤Î =~°‰Ωõ HÍà◊√¡ <ÕÅ g∞^Œ P#Û^Œ∞. Éè∂í q∞ g∞^Œ x=ã≤ã∂¨ <Î Õ
Éèí∂q∞x JO@‰õΩO_®, ZQÆ∞~°∞`«∂ J~Ú<å =ÙO@∞Ok ÖË^• U^≥·<å K≥@∞ì H˘=∞‡
g∞^≥#· "åÅ∞`«∞Ok. D Ñ¨H∆˜ PÇ¨~°O ãÖáêkOz Ñ≤ÅÅ¡ ‰õΩ ÃÑ_»∞`«∞Ok. HÍh "å\˜g∞^Œ
"åº"≥∂Ç¨ÏO ÃÑ@∞ìHÀ^Œ∞. W@∞=O\˜ P^è•ºu‡Hõ ÉèÏ=# Hõey# Ñ¨H∆˜ Éè~í ^° •fi[ Ñ¨H.∆˜
nx #∞Oz =∞#O <Õ~°∞ÛHÀ=Åã≤# ^èŒ~°‡O, ãÖ™ê~°OÖ’ =ÙO@∂ Hõ~°Î=ºO
x~°fiÇ≤ÏOKåe HÍh "åº"≥∂Ç¨ÏO ÃÑ@ìHÀ‰õÄ_»^∞Œ . ãÖ™ê~° ™êQÆ~O° Ö’ =ÚxyáÈ‰õΩO_®
`å=∞~å‰õΩ g∞^Œ h\˜ ÉÁ@∞ìÖÏ LO_®e.
WÖÏ „Ñü rq Ü≥ÚHõ¯ r=# q^è•#O =∞#‰õΩ P^Œ~≈° „áêÜ«∞"Õ∞ Hõ#∞Hõ D
qâßÅ"≥∞#ÿ „Ñ¨H$õ u #∞Oz =∂#=Ù_»∞ <Õ~∞° ÛHÀ=Åã≤#q KåÖÏ =Ù<åfl~Ú.
– '_ç>Hˇ "ì̃ —£ =∂ã¨Ñ„¨ uHõÖ’ EÖˇ,· 2012Ö’ „Ñ¨K∞« i`«O
27
=ÚHÎ̃H˜ ™Èáê#O ÉèHí Î̃
"≥∂Hõ∆ ™ê^è#Œ Ö’ ÉèHí Î̃ „âı+"ì̈ ∞≥ #ÿ k. ~å=∂Ü«∞}OÖ’ WÖÏO\˜ ÉèHí =Îõ ~ˆ }∞ºÅ∞
KåÖÏ =∞Ok L<åfl~°∞. =∞#O^ŒiH˜ ÉÏQÍ `≥eã≤# ~å=∞Éè‰í Ωõ _Î ∞» Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞. ~å=Úx
|O@∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞. ZHõ¯_»~Ú`Õ ~å=∞<å=∞ ãÖH©~°Î# q#|_»∞`«∞O^À JHõ¯_»
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ LO\Ï_»∞.
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_çH˜ ~å=Ú_ç g∞^Œ L#fl ÉèHí HÎ̃ ˜ x^Œ~≈° #OQÍ KåÖÏ ãÖÑ¶∞¨ @#Å∞
L<åfl~Ú. JO^Œ∞Ö’ =ÚYº"≥∞#ÿ ~Ô O_»∞ ãÖÑ¶∞¨ @#Å∞.
N~å=Ú_»∞ J~°}Ïº"åãÖ =ÚyOK«∞‰õΩx, uiy Ñ¨\Ïìa+è ‰¨ Ωõ _Î #·≥ Ñ¨ÙÊ_»∞ ã‘`å^Õq,
ãÖ`À+Ö`À JO^ŒiH© HÍ#∞HõÅ∞ |Ç¨˙Hõiã¨∂,Î Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_ç "≥Ñ· Ù¨ uiy, h=Ù KÕã#≤
ã¨Ç¨ Ü«∂xH˜ Hõ$`«[`˝ Q« Í hˆHq∞"åfiÅ<åfl ãïáÈ^Œ∞. JO@∂ `«# "≥∞_»Ö’x J`«ºO`«
qÅ∞"≥·# =Ú`åºÅÇ¨~°O fã≤ Ç¨Ï#∞=∞‰õΩ HÍ#∞HõQÍ Wã¨∞ÎOk. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ P
Ç¨~°OÖ’x XH˘¯Hõ¯ =Ú`«º=¸ q_»nã≤, <À\˜Ö’ ÃÑ@∞ì‰Ωõ x H˘iH˜ Ñ¨_ãÕ ∞¨ <Î åfl_»∞. ã‘`å^Õq
Jk K«∂z <˘K«∞Û‰õΩx ''J^Õq∞ Ç¨Ï#∞=∂! WO`« qÅ∞"≥#· =Ú`åºÅ Ç¨~°O W¿ã,Î H˘iH˜
Ñ¨_"» âÕ ß=Ù. h HÀu |∞kú K«∂Ñ≤OK«∞‰õΩ<åfl=Ù—— J#flk JO`« Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ''`«b¡
hqzÛ# HÍ#∞Hõ qÅ∞"≥#· ^Õ! x["Õ∞! HÍh U XHõ¯ =Ú`«º=ÚÖ’<≥<· å ~å=Úx ~°∂ÑÖ
HÍh, <å=∞O HÍh Hõ#Ñ¨_∞» `«∞O^Õ"∂≥ #x H˘iH˜ K«∂âß#∞ Hõ#Ñ¨_Ö» ^Ë ∞Œ . ~å=∞<å=∞O
HÍh, ~å=Úx ~°∂ÑÖ HÍh ÖËx ZO`«\ ˜ qÅ∞"≥#· =ã¨∞"Î <·≥ å, <å‰õΩ qÅ∞=ÖËxkQÍ
Hõ#Ñ¨_∞» `«∞Ok. „|Ç¨Ï‡Kåi<≥#· <å‰õΩ D =Ú`åºÅ Ç¨~°"∞≥ O^Œ∞‰õΩ `«b,¡ ~å=∞<å=∞
ã¨‡~°} KåÅ∞ ~å=∞|O@∞QÍ =ÙO_»@O Hõ<åfl <åˆHn W+ì̈"∞≥ #ÿ k HÍ^Œ∞. ##∞fl Hõq∆ ∞OK«∞
`«b—¡ — JO\Ï_»∞.
ã‘`å~å=ÚÅ Ñ¨\Ïìa¿è +Hõ=∞~Ú# `«~∞° "å`« ã¨=∞ãÎ̈ [#∞Å‰õΩ qO^Œ∞ Éè’[#=Ú
U~åÊ@∞ KÕã≤, ã‘`å^Õq Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ ''Ç¨Ï#∞=∂ D ~ÀA qO^Œ∞
Éè’[#=ÚÖ’, h‰õΩ ã¨fiÜ«∞=ÚQÍ <Õ<Õ =_çO¤ K≥^,Œ ~°=Ú‡—— JO@∂ PÇ¨fixOzOk@.
z`«=Î Ú Jx Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ Pã¨#=ÚÃÑ· ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞@. ã‘`å^Õq Jxfl Ñ¨^•~°=÷ ÚÅ∞
=_ç¤OzOk. =_ç¤Oz# Ñ¨^•~å÷Åhfl XHõ¯ Hõ∆}OÖ’<Õ u<Õã¨∞Î<åfl_»@. =∞~°Å =∞~°Å
28
=_çã¤ ∂¨ <Î Õ =ÙO^Œ@. [#∞ÅO^Œ~‰° Äõ ãïÑ¨_» PÇ¨~°O JO`å =_çO¤ z<å, Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞
KåÅ∞ J#ÖË^∞Œ . qãÎ̈i=ÚO^Œ~° #∞Oz ÖË=ÖË^∞Œ . ã‘`å^ÕqH˜ Ug∞ `ÀK«H,õ ~å=ÚÅ
"åi ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o¡ q+¨Ü∞« =∞O`å K≥ÑÊ≤ Ok. JÑ¨ÙÊ_»∞ ~å=Ú_»∞ #qfi J`«xx `«$Ñ≤ÑÎ ~¨ ∞° K«∞@
H˘Hõ>Ë =∂~°=æ Ú. XHõ `«∞Åã≤^àŒ =◊ ÚÃÑ· ''N~å=∞—— Jx ~åã≤ =_çO¤ K«∞ Jx K≥áêÊ~°@.
ã‘`å^Õq P q^è=Œ ÚQÍ KÕÜ∞« QÍ J|ƒ ZO`« =∂^è∞Œ ~°º=ÚQÍ LOk JO@∂ '„ÉË"—£ =∞x
`ÕxÛ, ZO`« ~°∞zHõ~"° ∞≥ #ÿ Éè’[#O P~°yOKå#∞. Hõ_∞» Ñ¨Ù xO_ç#k, `«$Ñ≤QÎ Í =ÙOk Jx
qãïÎ =ÚO^Œ∞ #∞Oz ÖËKå_»@.
~å=∂Ü«∞}OÖ’ =∞~À ÉèHí Î˜ `«`Ê« ~°∞~åÅ∞ â◊|i. â◊|i `«# rq`«HÍÅO ~å=Úx
~åHõ HÀãÖ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∂,Î `«Ñ#¨ Ñ¨_∞» `«∞Ok. f~å N~å=Ú_»∞ `«# ^ŒQ~æÆ H° ˘KÕÛãïH˜,
ÉèHí Î˜ áê~°=â◊ºO`À ~å=ÚxH˜ fÜ«∞x ÑÖ_»∞¡ uxÑ≤OKåÅx `å#∞ =ÚO^Œ∞ ~°∞z K«∂ã≤
~å=ÚxH˜ WzÛOk. P ZOye ÑÖ_»#¡ ∞ ~å=Ú_»∞ Jq∞`å#O^ŒOQÍ ã‘fiHõiOz P"≥∞‰õΩ
=Ú^Œ=Ú KÕ‰Äõ ~åÛ_»∞. P"≥∞ HÀiHõ "Õ∞~° =ÚH˜xÎ „Ñ¨™êkOz â◊|ix ^è#Œ ºrqx KÕâß_»∞.
WÖÏ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ J<ÕHõ =∞Ok ÉèHí ÍÎ „ˆQã¨~∞° Å∞ QÆ∞Ç¨ï_»∞, hÅ∞_»∞, Éè~í `° ∞« _»∞,
[\ÏÜ«Ú=Ù N~å=Ú_çx ÉèHí `Î˜ À ¿ãqOz `«iOKå~°∞.
~å=∞<å=∞O Éèí‰õΩÎx Jã¨`«º=Ú #∞O_ç ã¨`«º=Ú#‰õΩ, JO^èŒHÍ~°=Ú #∞O_ç
„Ñ¨HÍâ◊=Ú#‰õΩ, =∞$`«∞º=Ù #∞O_ç J=∞$`«`fi« =Ú#‰õΩ H˘xáÈQÆÅ k=º `«`fi« =Ú Jx
=∞Ç¨`å‡QÍOnè QÍ~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ ''~å=∞<å=∞=Ú—— J<Õ Ñ¨ÙãÎ̈H=õ Ú ~åã≤ ''~å=∞<å=∞=Ú
ã¨~fi° „Ñ¨^âÕ =◊ ÚÅO^Œ∞, ã¨~fi° [<åxH˜, ã¨~fi° ~ÀQÍÅ‰õΩ k"Òº+¨^=Œè ∞x—— `å#∞ ÉèÏqOz
Ö’HÍxH˜ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞.
D ~å=∞ K«i`«#∞ ZO`À=∞Ok Hõ=ÙÅ∞ ~åã≤ `«iOKå~°∞. "≥ÚÅ¡ ~å=∂Ü«∞}=Ú,
`«∞Åã‘ ~å=∂Ü«∞}=Ú, ~å=∂Ü«∞} HõÅÊ=$Hõ=∆ Ú WÖÏ ZO`«=∞Ok ~åã≤<å, K«kq<å
`« x q f~° x k N~å=Úx K« i `« = Ú, *Ï˝ # Ñ‘ ~ î ° Ñ¨ Ù ~° ™ ê¯~° „QÆ Ç ‘ Ï `« qâ◊ fi <å^è Œ
ã¨`º« <å~åÜ«∞}QÍ~°∞ Z<Àfl „QÆO^è•Å∞ ~å™ê~°∞@. ~å=∂Ü«∞}=Ú ~åã≤#Ñ¨ÙÊ_Õ <å‰õΩ
`«$Ñ≤Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JÑ¨ÙÊ_Õ HõqQÍ h [#‡ K«i`å~°=÷ Ú J<åfl~°∞@ "åi `«O„_çQÍ~°∞.
JO^Œ∞Hˆ qâ◊fi<å^è"Œ å~°∞ ~å=∂Ü«∞} HõÅÊ=$Hõ=∆ Ú "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ_»∞`«∂
''=∞~°Å W^ÕÅ ~å=∂Ü«∞}O|#fl. =∞x+≤ u#∞K«∞#fl J#fl"Õ∞ =∞~°Å u#∞K«∞<åfl_»∞
29
P^è•ºu‡Hõ`«
KÕÜÚ« K«∞#fl ãÖ™ê~°"∞Õ KÕÜÚ« K«∞<åfl_»∞, `«#^≥#· ~°∞z `«#kQÍ#—— Jx ~åã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
ZO`«=∞Ok ~å=∂Ü«∞}O ~åã≤<å Z=i Jaè~∞° zx J#∞ãïOz "å~°∞ ~å™êÎ~∞° .
JÖÏ Hõq`åfixH˜ Ñ¨~åHÍ+ª̈ ~å=∂Ü«∞} „QÆO^è=Œ Ú ~å¿ã<Î Õ J#flO`«QÍ D ~å=∞ÉèHí Î̃
„Ñ¨[Ö’¡ „Ñ¨|eáÈ~ÚOk.
~å=∂Ü«∞}=Ú =O\˜ HÍ=º=Ú „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ UÜ«ÚQÆOÖ’ HÍh, U „áêO`«OÖ’
HÍh, ™êÇ≤Ï`«º [QÆ`«∞ÎÖ’ HÍh ÖË^Œx q^ÕjÜ«ÚÖˇ·# ÔHÃÑì<£ „\ÏÜ«∞~ü, qO@~ü<≥\ò,
„á⁄ÃÑã¶ ~¨ ü „yÖò "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "åÔ~O`«=∞O^À =zOKå~°∞.
N~å=Ú_çx ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’<Õ HÍ^Œ∞ YO_®O`«~,° ^ÕâßO`«~åÖ’¡#∂ P~åkèOKÕ
"å~°∞<åfl~°∞. WO_À<Õ+Ü
≤ ∂« Ö’ ~å=∂Ü«∞} <å@Hõ „Ñ¨^~Œ ≈° # „Ñü x`«º=¸ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
^ä•~ÚÖÏO_£Ö’ ~å=∂Ü«∞}QÍ^èŒ |Ç¨ï„áêK«∞~°ºO á⁄OkOk.
WÇ¨xH˜ P~ÀQÆº=¸, Ñ¨~åxH˜ =ÚH©Î J~Ú#k ~å=∞Hõ^èŒ, ~å=∞<å=∞=Ú.
„Ñüx`«º=¸ ~å=∂Ü«∞}Ïxfl ãÖH˜Ñ∆ OÎ¨ QÍ K«^∞Œ =Ù‰õΩx Ñ¨_∞» ‰õΩO>Ë =∞Oz =∂~°Oæ Ö’
#_çKÕ â◊HÎ̃ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ã¨∂Hõ∆ ‡OÖ’ "≥∂HõO∆ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
''J^Ò ~å=∞ `«áÈ=<åk QÆ=∞#O – Ç¨Ï`åfi=∞$QÆOHÍOK«#O
"≥^· ÇÕ Ï‘ Ç¨Ï~°}O – [\ÏÜ«Ú =∞~°}O – ã¨∞„w= ãÖÉèÏ+¨}O
"åbx„QÆÇÏ¨ }O – ã¨=Ú„^Œ `«~} ° O – ÅOHÍÑ¨Ùs ^ŒÇÏ¨ #O
Ñ¨âßÛ„^•=} ‰õΩOÉèí Hõ~‚° Ç¨Ï##O – U`«kú ~å=∂Ü«∞}O——
''PÑ¨^• =∞Ñ¨ÇÏ¨ ~åÎ~O° / ^•`å~°O ã¨~fi° ãÖÑ¨^•O
Ö’HÍaè~å=∞O N~å=∞O/Éè∂í Ü≥∂Éè∂í Ü≥∂ #=∂=∞ºÇ¨Ï"£∞——
PÑ¨^ŒÅ#∞ `˘ÅyOKÕ"å_»∞, ã¨~°fiãÖÑ¨^ŒÅ#∞ WKÕÛ"å_»∞ J~Ú# N~å=∞
K«O„^Œ∞xH˜ Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ #=∞ã¨¯iã¨∂,Î =∞Oz =∞#ã¨∞`À =∞##O KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë, =∞Ç¨Ñ¨Ù~°∞+¨µÅˆH
HÍ^Œ∞, =∞#O^ŒiH© Pâ◊H,Î© `«^•fi~å =ÚH©Î Åaè™êÎÜ∞« #@OÖ’ ãÖ^ÕÇÏ¨ O ÖË^∞Œ .
N~å=∞ ~å=∞ ~å"Õ∞u ~°"∞Õ ~å"Õ∞ =∞<À~°"∞Õ !
ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞ `«`∞« ºÎ ÅO ~å=∞<å=∞ =~å#<Õ!!
30
`≥Å∞QÆ∞<Õ uO^•O – `≥Å∞QÆ∞<Õ qO^•O
''^ÕâÉ◊ Ïè +¨ÅO^Œ∞ `≥Å∞QÆ∞ Öˇãû¨ ——
''W\ÏeÜ«∞<£ PÑ¶π k Dãπ—ì —
Jx H˘xÜ«∂_»|_»∞`«∞#flk =∞# `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨. Wk JHõ~∆ åÖÏ x[O. HÍh
„Ñ¨ã∞¨ `Î « Ñïã≤u÷ .
''^ÕâÉ◊ Ïè +¨ÅO^Œ∞ `≥Å∞QÆ∞ Öˇãû¨ HÍh
~å[º"Õ∞Å∞`«∞#flk =∂„`«O Ñ¨~É° Ïè +¨——
=∞# `≥Å∞QÆ∞ "åà◊H¡ ˜ Ñ¨~É° Ïè ëê "åº"≥∂Ç¨ÏO Z‰õΩ¯=.
=∂`«$ÉèÏ+¨ Ü«∞O^Œ∞ =∂\Ï¡_#ç z#flK«∂Ñ¨Ù
POQÆ=¡ Ú# ãÖÉèÏ+≤Oz# q#Ü«∞=Ú K«∂Ñ¨Ù
Z=~°~Ú<å =pÛ ~åx WOw¡+¨µ`À ‰õΩã‘Î Ñ¨_»∞`«∞O>Ë J`«_»∞ `«Ñ¨Ê‰õΩO_®
`≥Å∞QÆ∞"å_Õ J~Ú =ÙO\Ï_»∞. „Ñ¨É∞íè `«fi HÍ~åºÅÜ«∂xH˜ "≥o¡ Ñ¶Ö¨ Ï<å Ñ¨x g∞^Œ =KåÛ=Ú,
Z=ix HõÅ∞ã¨∞HÀ"åe J#_çy`Õ ãï J~Ú# ã¨=∂^è•#=Ú ~å^Œ∞. J^Õ WOw¡+µ¨ Ö’
J_çy`Õ, KåÖÏ q#Ü«∞OQÍ PÑ¶ã‘ ~¨ ü ^ŒQ~æÆ H° ˜ fã¨∞‰õΩ"≥o§ HõeÑ≤™êÎ_∞» . `≥Å∞QÆ∞ =∂\Ï¡_`ç ,Õ
Ñ¨#∞Å∞ [~°QÆx Ñïã≤÷u „Ñ¨Éèí∞`«fi HÍ~åºÅÜ«∂Ö’¡ Hõ#Ñ¨_»∞`ÀOk. WOHÍ ¢ÃÑ·"Õ@∞
HÍ~åºÅÜ«∂Å∞, S.\˜. HÍ~åºÅÜ«∂Å ãÖQÆu K≥ÑÊ¨ #Hõ¯~°Ö^Ë ∞Œ .
á⁄~°∞QÆ∞ ~å¢ëêìÅ~Ú# `«q∞à◊<å_»∞, Hõ~å‚@Hõ, Hˆ ~°à◊ "≥_`ç ,Õ =∞#O WOw¡+µ¨ Ö’
J_çy<å, "å~°∞ "åi =∂`«$ÉèÏ+¨Ö’<Õ ["å|∞ K≥|∞`å~°∞. Jk J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜
P ~å¢ëêìÅ‰õΩ "≥à◊√`«∞#flÑ¨C_»∞ =∞#O H˘O`« P ÉèÏ+¨#∞ <Õ~°∞Û‰õΩx, ÖËHõ H˘xfl
=ÚYº=∞~Ú# Ñ¨^•Å‰õΩ J~°O÷ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx =∞s "≥_`» å=Ú. JÖÏ "åi ÉèÏ+¨#∞ "å~°∞
=∂\Ï¡_"» ∞Õ HÍ‰õΩO_®, =∞#H˜ ‰õÄ_® JÅ"å@∞ KÕ™êÎ~∞° . Jk "åi ÉèÏëêaè=∂#O
JÖÏ "å~°∞ "åi ÉèÏ+¨#∞ =∞#‰õΩ ÑïK«Ü«∞O KÕã¨∞ÎO>Ë =∞#O =∂„`«O "å~°_çy#
„Ñ¨âfl◊ ‰õΩ `«q∞à◊OÖ’ HÍh, Hõ#fl_»OÖ’ HÍh, ÖË^• WOw¡+µ¨ Ö’ ã¨=∂^è•#O K≥ÑÊ≤ "åiH˜
ã¨Ç¨ Ü«∞ Ñ¨_Q» eÆ yO^Œ∞‰õΩ ãÖ`À+¨ Ñ¨_∞» `«∞<åfl=Ú.
31
P^è•ºu‡Hõ`«
„áêp# ÉèÏ+¨ Ç¨ÏŸ^• =zÛ#^Œx ãÖ|~åÅ∞ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl"Õ∞ HÍh, ^•xfl J=∞Å∞
KÕÜ∞« _»OÖ’ z`«âÎ √◊ kú Hõ#|~°K@
« O ÖË^∞Œ .
`≥Ö’¡_ç ~å[ºO `≥ÖÏ¡i Uà◊√¡ QÆ_zç <å
`≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨‰Ωõ Ñ¨@Öì ^Ë ∞Œ ~å[Éè’QÆO
„Ñ¨É∞íè `«fiO ‰õÄ_® JkèHÍ~° ÉèÏëê ãÖÑ¶∞¨ O ÃÑ\˜,ì H˘O`« x^è∞Œ Å∞ Hˆ \Ï~ÚOzO^Õ
HÍh, ^•x =Å# ZO`«=~°‰Ωõ `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨ J=∞Å∞ J=Ù`ÀOk J#flk Ñ¨\Oì˜ K«∞HÀ=_»O
ÖË^Œ∞.
ã¨z"åÅÜ«∞OÖ’ ÃÑà·¶ √◊ ¡ Jhfl WOw¡+µ¨ Ö’<Õ #_»∞ã¨∞<Î åfl~Ú. U qÉèÏQÆO #∞OK≥<· å,
`≥Å∞QÆ∞Ö’ ÃÑà·¶ √◊ § ~åã≤ ÑÖÑ≤`,Õ ÃÑ#· HÍ~°º^Œi≈ Ç¨ÏŸ^•Ö’ =Ù#fl"å~°∞ H˘O`«=∞Ok
J#º ÉèÏ+¨ "å~°∞ HÍ=_»O =Å# Jk K«kqOK«∞‰õΩx `≥Å∞QÆ∞Ö’ =Ù#fl P ÃÑÅ·¶ ∞ g∞^Œ
POQÆO¡ Ö’ L`«~Î ∞° fiÅ∞ *Ïs KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. HÍh D S.U.Zãπ. PÑ¶ã‘ ~¨ ‰¡° Ωõ U ~å¢ëêìxH˜
"Õ¿ãÎ P ~åR ÉèÏ+¨Ö’ "å~°∞ „áêg}ºO ãÖáêkOz, tHõ} ∆ á⁄Ok# `«~∞° "å`Õ "åix
JHõ¯_» "Õ™êÎ~∞° . ÃÑ· JkèHÍ~°∞ÅO^Œ~∂° WÖÏ `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨Ö’ tHõ} ∆ á⁄Ok#"åˆ~!
HÍh POQÆO¡ Ö’ ~åã≤<å ã¨~∞° ‰Ì Ωõ áÈÜÕ∞ QÆ∞}O =∞# ^ŒQ~æÆ ° =ÙOk HÍ|\˜ì "å~°∞ POQÆO¡ Ö’
~åã¨∞<Î åfl~°∞. D ã¨~∞° ‰Ì Ωõ áÈ=_»=∞<Õk W`«~° q+¨Ü∂« Ö’¡ Ñ¶~¨ "° åÖË^∞Œ . =∂`«$ÉèÏ+¨‰Ωõ
„^ÀÇ¨ÏO [~°∞QÆ∞`«∞#flÑ¨C_»∞ ã¨~∞° ‰Ì Ωõ áÈ=_»=∞<Õk =∞# KÕ`H« Íx`«#OQÍ =ÙO@∞Ok.
HÍ|\˜ì `≥Å∞QÆ∞ "å~°O^Œ~∂° WHõ#∞OK≥<· å JkèHÍ~° ÉèÏ+¨ J=∞Å∞H˜ HõOHõ}O Hõ@∞ìHÀ"åe.
Ñ¨^ºŒ O HÍ~å^Œ∞ QÆ`« "≥É· =íè ãÖã¨¯ $u
Éèqí `«‰Ωõ HÍ"åe Jk Ñ¨Ù<åk
D Ñ¨^•ºÅ∞ J<Õq `≥Å∞QÆ∞ "åi ™⁄O`«O. Hõ$+¨~‚ åÜ«∞ÉÏ~° Ñ¨^•ºÅ∞ qO@∞O>Ë
=∞k Ñ¨ÙÅHÕzáÈ`«∞Ok. QÆ`« "≥É· "íè åxfl HÍáê_®eû# ÉÏ^èºŒ `« Ñ¨Ù#~°∞r˚qOÑ¨ KÕÜ∂« eû#
J=ã¨~O° ZO`≥<· å =ÙOk.
J=∞‡ uxÑ≤Oz# QÀ~°∞ =Ú^ŒÅÌ ∞ „¿Ñ=∂#∞~åQÍÅ#∞ Ñ¨Ù<å^Œ∞Å∞. J=∞$`«=¸iÎ
J=∞‡#∞ =∞$`«∞~åe=Öˇ ''=∞q∞‡——x KÕÜ∞« =^Œ∞.Ì ''J=∂‡—— Jx Ñ≤eÑ≤OK«∞‰õΩx Pf‡Ü«∞`«
ÃÑOK«∞HÀ"åe.
32
`åºQÆÜ∞« º QÆà=◊ ÚÖ’ ~åQÆ~O° l`«"∞≥ ÿ `«iOz# ÉèÏ+¨
J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ= [ÅkèÖ’ FÅÖÏ_ç# ÉèÏ+¨
~å=∞^•ã¨∞ Ñ¨Å∞‰õΩÖ’ `Õ<Ö≥ ÁeH˜# ÉèÏ+¨
ÑÖK«^•~° áêHõ=Ú Hõ#fl fÜ«∞<≥#· `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨
J@∞=O\˜ `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨ =∂\Ï¡_"Õ åiQÍ [x‡Oz#O^Œ∞‰õΩ QÆ~fi° Ñ¨_^» •O. `≥Å∞QÆ∞`Õ
uO^•O. `≥Å∞QÆ∞<Õ qO^•O. `≥Å∞QÆ∞<Õ =∂\Ï¡_∞» ^•O, `≥Å∞QÆ∞<Õ âßfiã≤^•ÌO, J^Õ `≥Å∞QÆ∞
`«eH¡ ˜ x["≥∞#ÿ ÑÖ_»∞QÆ. `≥Å∞QÆ∞ "å_ç#x QÆ~fi° OQÍ K≥ÑC¨ ‰õΩO^•O!
33
ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖã¨¯$u – ã¨∂~°º #=∞™ê¯~åÅ∞
ã¨=∞ãÎ̈ r=HÀ\˜H˜ P^è•~°O Éè∂í q∞. J@∞=O\˜ Éè∂í q∞H˜ P^è•~°O ã¨∂~°∞º_»∞.
XHõ¯ Ô~O_»∞ ~ÀAÅ∞ ã¨∂~°∞º_»∞ ~åHõáÈ`Õ, "≥K«Ûx ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ HÀãÖ `«Ç¨Ï`«Ç¨Ï
ÖÏ_»∞`å=Ú. „Ñ¨Hõ$uÖ’x „Ñ¨f rq ã¨∂~°º QÆ=∞<åxfl |\˜ì =∞#∞QÆ_» ™êyã¨∞ÎOk.
ã¨∂~°∞º_»∞ ~åHõ=ÚO^Õ x„^ŒÖzË ã¨∂~åºã¨=Î ∞Ü«∞O`À Ñ¨#∞Å∞ =ÚyOK«∞HÀ=_»O =∞#
^ÕâO◊ Ö’ ã¨<å`«# Ñ¨ûúŒ . Ñ¨‰Ω∆õ Å∞ ‰õÄ_® ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« O`À ÖËz, ã¨∂~åºãÎ̈=∞Ü«∂xH˜
QÆ∂\˜H˜ KÕ~∞° `å~Ú. `Õ<≥ \©QÅÆ ∞ ã¨∂~Àº^ŒÜ∂« xH˜ =ÚO^Œ∞, ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« ã¨=∞Ü«∞OÖ’#∂
Ñ¨Ù=ÙfiÅ #∞O_ç `Õ<#≥ ∞ ¿ãHõi™êÎ~Ú. P `Õ<Ö≥ ’ J=∞$`«`fi« =ÚO^Œx PÜ«Ú~ˆ fi^Œ ÑÖ_ç`∞« Å∞
K≥|∞`«∞<åfl~°∞. JO^Œ∞Hˆ ã¨∂~°∞ºxHõO>Ë =ÚO^Œ∞ ÖËz =∞#O ‰õÄ_® =∞^è∞Œ =¸~°∞ÅÎ "≥∞ÿ
ã¨∂~°∞ºx ™êfiQÆuã¨∂Î P ÖË`« ZO_»Ö’ #∞OK«∞x ã¨∂~°º #=∞™ê¯~°O KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë P~ÀQÍºxH˜
ZO`À =∞Ozk. Ñ¨ãH≤ ~õ ∞° Öˇ#· Ñ≤ÅÅ¡ #∞ H˘kÌ¿ãÑ¨Ù ã¨∂~°º~°t‡ `«yÖËÖÏ =ÙOz`Õ [|∞ƒ
u~ÀQÆq∞Oz P~ÀQÆº=O`«∞Å=Ù`å~°∞.
`«∂~°∞Ê# L^Œ~ÚOKÕ ã¨∂~°∞º_»∞ ^Œâk◊ â◊Å‰õÄ "≥Å∞QÆ∞#∞ „Ñ¨ãi¨ ™êÎ_∞» . ã¨∂~°ºHÍOu
â◊s~°O g∞^Œ Ñ¨_Õ q^èOŒ QÍ H˘OK«O¿ãÑ¨Ù =∞#O ÖË`« ZO_»Ö’ xÅ∞K«∞O>Ë, â◊s~åxH˜
HÍ=Åã≤# ''_ç—— q@q∞<£ Ñ¨Ù+¨¯ÅOQÍ Åaèã∞¨ OÎ k.
ã¨∂~°∞º_»∞ Hˆ =ÅO Éè∫uHõ, âßs~°Hõ â◊H<Î̃ Õ HÍ^Œ∞ =∞#Ö’x =∂#ã≤H,õ P^è•ºu‡Hõ
â◊HxÎ̃ ‰õÄ_® "Õ∞ÖÁ¯Å∞Ñ¨Ù`å_»∞. JO^Œ∞Hˆ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅO^Œ~∂° J<åkQÍ ã¨∂~°∞ºx „Ñ¨`º« Hõ∆
^Õ=`å=¸iÎQÍ ÉèÏq™êÎ~∞° . ã¨∂~°∞ºx ã¨∞uÎ OKÕ =∞O„`«=ÚHõO>Ë Q˘Ñ¨Ê =∞O„`«=Ú ÖË^∞Œ .
=∞# â◊s~°OÖ’ L#fl ''=¸ÖÏ^è•~°, ™êfikèëêì#, =∞}˜ÑÓ¨ ~°, J<åÇ¨Ï`«, qâ◊√^Œ,ú
P*Ï˝, ã¨ÇÏ¨ „™ê~°—— =∞<Õ U_»∞ K«„HÍÅÖ’ ‰õΩO_»eh â◊HÎ̃ "åºÑ≤Oz =ÙO@∞Ok. ã¨∂~°∞º_»∞
`«# U_»∞ =~å‚Å H˜~} ° ã¨=Ú^•Ü«∞O`À x„^•}"≥∞ÿ =Ù#fl D â◊HxÎ̃ *ÏQÆ$`«O KÕ™êÎ_∞» .
D â◊HxÎ˜ *ÏQÆ$`«O KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å~°∞ [## =∞~°} ‰õÄÑÖ #∞O_ç |Ü«∞@Ñ¨_ç ''ã¨ÇÏ¨ „™ê~°——
=∞O_»Å=Ú "≥Ñ· Ù¨ Zky J=∞$`å#O^ŒO á⁄O^Œ∞`å~°x |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’ q=iOKå_»∞.
D ‰õΩO_»eh â◊HxÎ˜ *ÏQÆ$`«Ñ~¨ z° , â◊s~° ™œ+¨=ì O ÃÑOá⁄OkOK«_O» HÀãÖ
34
=∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ ã¨∂~°º #=∞™ê¯~åÅ∞ KÕ¿ã"å~°∞. D ã¨∂~°º #=∞™ê¯~åÅ∞ ÉèÏ~°fÜ«∞
Ü≥∂QÆOÖ’ ÉèÏQÆO (Ü≥∂QÆ q^ŒºÖ’ ÉèÏQÆO).
ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOK«_®xH˜ #ÅÉè·ˇ Zxq∞k x=ÚëêÅ (Ô~O_»∞ Ñ¶∞¨ _çÜ∞« Å∞)
=ÚO^Õ ã¨∂~°ºaO| „Ñ¨ÉÏè =~°t‡ =∞#ÃÑ· Ñ¨_∞» `«∞Ok. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨∂~°º #=∞™ê¯~åÅ∞
KÕ¿ã,Î ã¨∂~°∞ºx ÖË`« "≥Å∞QÆ∞Å∞ ã¨ÑKÎ̈ „« HÍÅ#∞ „Ñ¨KÀ^Œ#O KÕã,≤ K«H¯õ x P~ÀQÆºO, L`«=Î ∞
Ñ¨Ù~°∞+¨ ÅHõ}
∆ ÏÅ∞ á⁄O^Œ_®xH˜ ^ÀÇ¨Ï^ŒÑ_¨ `» å~Ú.
''^èºÕ Ü«∞ó ã¨^• ã¨q`«$=∞O_»Å =∞^èºŒ =sÎ
<å~åÜ«∞}ó ã¨~ã° *≤ Ïã¨# ã¨xfl q+¨ó‚
Hˆ Ü«¸~°"å<£ =∞Hõ~° ‰õΩO_»Å"å<£ H˜s\Õ
Ç¨Ïs Ç≤Ï~°}‡Ü«∞# Ñ¨Ù~°$ú `« â◊OYK«„Hõó——
JO@∂ ã¨∂~°º ÉèQí "Æ å#∞_çx ã¨‡iOz, ã¨∂~°º #=∞™ê¯~åÅ∞ P~°Oaè¿ãÎ L`«=Î ∞
Ñ¶e¨ `åxfl á⁄O^Œ=K«∞Û.
ã¨∂~°º #=∞™ê¯~°O KÕ¿ã q^è•#OÖ’ H˘xfl ÉèOí y=∞Å∞O\Ï~Ú. =ÚO^Œ∞ Ü≥∂QÆãu÷≤
JO>Ë ã≤ÔúŒ QÍ LO_»@O Jx J~°O÷ . XHõ ÉèOí y=∞Ö’ â◊s~åxfl LOz# `«~∞° "å`« =∞m¡
Ü≥∂QÆãu÷≤ H˜ =zÛ =∞m¡ ~Ô O_»= ÉèOí y=∞Ö’H˜ "≥àÏ¡e. WÖÏ HõhãÖ 13 #=∞™ê¯~åÅ∞
KÕÜ«∂e.
„Ñü #=∞™ê¯~åxH˜ =ÚO^Œ∞ XH˘¯Hõ¯ =∞O„`«=Ú K˘Ñ¨C# D „HÕk 13
=∞O„`åÅ#∂ K«^"Œ åe.
1. FO q∞„`åÜ«∞ #=∞ó, 2. FO ~°=ÜÕ∞ #=∞ó, 3. FO ã¨∂~åºÜ«∞ #=∞ó,
4. FO ÉèÏ#"Õ #=∞ó, 5. FO YQÍÜ«∞ #=∞ó, 6. FO Ñ¨Ó¿+‚ #=∞ó, 7. FO Ç≤Ï~°}º
QÆ~åƒùÜ∞« #=∞ó, 8. FO =∞sK«Ü∞Õ #=∞ó, 9. FO Pk`åºÜ«∞ #=∞ó, 10. FO ã¨q„`Õ
#=∞ó, 11. FO J~å¯Ü«∞ #=∞ó, 12. FO ÉèÏã¨¯~åÜ«∞ #=∞ó, 13. FO ã¨q`«$
ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ #=∞ó
35
P^è•ºu‡Hõ`«
WHõ ã¨∂~°º #=∞™ê¯~åÅ∞: D „HÕk q^èOŒ QÍ

1. Ü≥∂QÆãu÷≤ : WO^Œ∞Ö’ â◊s~°O x\Ï~°∞QÍ =ÙO_®e. ~Ô O_»∞ áê^•Å∞ HõeÑ≤
=ÙOz #=∞™ê¯~° =Ú„^ŒÖ’ =ÙO_®e. TÑ≤i Ñ‘Å∞ã¨∂Î ~Ô O_»= =Ú„^ŒÖ’H˜ "≥àÏ¡e.
2. "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèOí y=∞: ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å∂ ÃÑHÔ· uÎ TÑ≤i =^ŒÖÏe. J~°K`Õ ∞« Å∞
HõeÑ≤ =ÙOKåe. â◊s~åxfl ÃÑH· ˜ QÆ∞O*Ïe. Z=~À ÃÑ· #∞Oz =∞#efl ÖÏQÆ∞`«∞#fl@∞ì
"≥∂HÍà◊√¡ ayOz, â◊s~åxfl QÆ\ Qì˜ Í ayOz =ÙOKåe. H˘kÌ¿ãÑ¨Ù D ã≤u÷ Ö’ =ÙO_ç
QÆ\ Qì˜ Í TÑ≤i fã¨∞‰õΩx =^ŒÖÏe.
3. 2= ÉèOí y=∞: "≥∂HÍà◊√¡ =OK«‰Ωõ O_® ÉÏQÍ ayOz =ÙOz, =ÚO^Œ∞‰õΩ
=Oy, ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å#∞ ~Ô O_»∞ áê^•Å#∂, ã¨=∂O`«~O° QÍ <ÕÅ#∞ `å‰õΩ`«∂ =ÙOKåe.
`«Å#∞ "≥∂HÍà◊#¡ ∞ P#∞‰õΩ<Õ q^èOŒ QÍ =ÙOKåe. H˘kÌ¿ãÑ¨Ù D ã≤u÷ Ö’ =ÙO_ç, uiy
Ü«∞^è•ã≤u÷ H˜ <≥=∞‡kQÍ ~å"åe.
4. 3= ÉèOí y=∞: Z_»=∞ HÍÅ∞#∞ =∞_çz =ÙOz ‰õΩ_çHÍÅ∞#∞ "≥∞Å¡QÍ U@"åÅ∞QÍ
"≥#∞Hõ‰Ωõ fã¨∞HÔ o¡ Éè∂í q∞ÃÑ· "≥∂áêe. ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å#∂ Z_»=∞ HÍeH˜ ~Ô O_»∞ "≥Ñ· Ù¨ ÖÏ
<ÕÅ g∞^Œ PxÛ, ^Œ$+≤xì ÃÑH· ˜ =ÙOKåe. =Oz =Ù#fl Z_»=∞ HÍe `˘_», Ñ≤H¯õ Å∞ Hõeã≤
=ÙO_®e.
5. 4= ÉèOí y=∞: <ÕÅ g∞^Œ Ñ¨_∞» ‰õΩx <≥=∞‡kQÍ ÃÑH· ˜ ÖËz KÕ`∞« Å g∞^Œ áê^•Å
g∞^Œ â◊s~åxfl xÅ∞Ñ¨Ù`«∂ <Õ~∞° QÍ K«∂_®e. `«Å #∞Oz áê^•Å =~°‰Ωõ U@"åÅ∞QÍ
36
w`« wã≤#@∞ìO_®e. XHõ™êi Z_»=∞, =∞~˘Hõ™êi ‰õΩ_çHÍÅ∞#∞ "≥#H˜¯ fã¨∞‰õΩx =∞m¡
KåKåe.
6. 5= ÉèOí y=∞: <ÕÅ g∞^Œ Ñ¨_∞» ‰õΩx, "≥∂KÕ`∞« ÅÃÑ· â◊s~åxfl ÃÑH· ˜ ÖËáêe.
~Ô O_»∞ áê^•Å =∞_»=∞Å∞ ÉÁ@# "Õà¡◊ =^ŒÌ Hõeã≤ =ÙO_®e. Kèåf, #∞^Œ∞~°∞, "≥∂HÍà◊√¡
<ÕÅ‰õΩ `åHõ_O» , á⁄@ì `˘_»Å∞, =Ú‰õΩ¯ <ÕÅ#∞ `åHõ‰Ωõ O_® =ÙO_®e. nxx JëêìOQÆ
#=∞™ê¯~°=∞O\Ï~°∞.
7. 6= ÉèOí y=∞: <ÕÅ‰õΩ PxÛ =Ù#fl =ÚMÏhfl, Kèåfx ÉÁ_»∞¤ ÉèÏQÆO =~°‰Äõ ,
"≥∂KÕ`∞« efl <ÕÅ g∞^Œ PxÛ â◊s~åxfl ÃÑH· ˜ `Õ"åe. Wk Éè∞í [OQÍã¨#O.
8. 7= ÉèOí y=∞: â◊s~åxfl 'q— ¿+Ñ¨ÙÖ’ =Oz, "≥∂KÕ`∞« Å∞ "≥∂HÍà◊√¡ =OK«‰Ωõ O_®
~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å =∞^èºŒ ^Œ$+≤ì xÅáêe.
9. 8= ÉèOí y=∞: Wk =∞m¡ 4= ÉèOí y=∞ÖÏˆQ KÕÜ∂« e.
10. 9= ÉèOí y=∞: Wk =¸_»= ÉèOí y=∞ ÖÏˆQ KÕÜ∂« e.
11. 10= ÉèOí y=∞: ~Ô O_»= ÉèOí y=∞ÖÏˆQ KÕÜ∂« e.
P `«~∞° "å`« "≥Ú^Œ\ ˜ #=∞™ê¯~° ã≤u÷ H˜ ~å"åe. WÖÏ ã¨∂~°º #=∞™ê¯~° "åºÜ«∂=∞
„Ñ¨„H˜Ü∞« Ñ¨k ÉèÏQÍÅ∞QÍ =ÙO@∞Ok. Z‰õΩ¯= "ÕQOÆ QÍ HÍ‰õΩO_® <≥=∞‡kQÍ "≥Ú^Œ\ ˜
#=∞™ê¯~° ã≤u÷ =KÕÛ =~°‰Ωõ KÕÜ∂« e. D Ñ¨k ÉèOí y=∞Å∞ Ñ¨^=Œ ¸_»∞™ê~°∞¡ KÕÜ∞« @O
L`«Î=∞O. Pk`«∞ºx D Ñ¨^Œ=¸_»∞ <å=∂Å`À „áêi÷ã¨∂Î, „Ñü~ÀE D ã¨∂~°º
#=∞™ê¯~åÅ∞ KÕ¿ã"åiH˜ âßs~°H,õ =∂#ã≤Hõ |ÅO Hõeæ PÜ«Ú=Ù P~ÀQÆºO HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
WÑ¨C_»∞ D ã¨∂~°º #=∞™ê¯~åÅ∞ J"≥∞iHÍÖ’ |Ç¨ïà◊ „áêK«∞~°ºO á⁄O^•~Ú.
ÉÏ_ô Ñ¶\≤ ò<ã≥ π HÀãÖ ''ÃãÅ∂º\ò @∞ k ã¨<—£ — („Ñ¨}`Àã≤‡ k"åHõ~O° ) =∂~°=æ ∞x "å~°∞
QÆ∞iÎOKå~°∞. D ã¨∂~°º #=∞™ê¯~° tHõ} ∆ Ï `«~Q° `Æ ∞« Å#∞ ‰õÄ_® J"≥∞iHÍÖ’x Ñ¨@}ì ÏÖ’¡,
#QÆ~åÖ’¡ x~°fiÇ≤Ïã¨∞<Î åfl~°∞. JÖÏˆQ 'ã¨<£ ÉÏ`ü— JO@∂ czÖ’¡ ã¨∂~°∞º_çH˜ ZH±ûáÈ*ò
J=Ù`«∂ '_ç— q@q∞<£ ‰õÄ_® Ñ¨Ù+¨¯ÅOQÍ ãÖáêkOK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. D ãÖã¨¯ $u
ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ Ü≥∂QÆ q^•º q*Ï˝#=∞x, ™œ~°â◊H˜Îx qxÜ≥∂yOK«∞HÀ=_»OÖ’ |Ç¨ï
„áêp#∞Åx, J"≥∞iHÍ, Ü«¸~°Ñπ ^ÕâßÅ"å~°∞ JOwHõiOKå~°∞.
37
P^è•ºu‡Hõ`«
D ãÖã¨¯ $f ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å∞ =∞# |∞∞+¨µÅ∞ PK«iOz, ~åÉ’ÜÕ∞ `«~åÅ‰õΩ
=∂~°^æ ~Œ ≈° ‰õΩÅ∞QÍ, =∂#= *ÏuH˜ =∞Ç¨ÏŸÑ¨HÍ~°O KÕâß~°∞.
ÃÑ~°\ ˜ K≥@∞ì =∞O^Œ∞H˜ Ñ¨xH˜~å^Œ#fl ™ê"≥∞`«QÍ =∞# ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖã¨¯ $f
™êO„Ñ¨^•Ü«∂Å Ñ¨@¡ =∞#‰õΩ J=QÍÇ¨Ï# ÖËHáõ ÈQÍ, Kå^Œã=Î̈ ∞x H˘\ì̃ áêˆ~âı"å~°∞.
WÑ¨ÙÊ_»∞ áêâßÛ`«º ^Õâã◊ ∞¨ Å÷ ∞ =∞# ãÖã¨¯ $f ™êO„Ñ¨^•Ü«∂Å#∞ â’kèOz, Ñïâ’kèOz
"å\˜ Ü≥ÚHõ¯ Q˘Ñ¨Ê^Œ#O „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ >Ë, B#∞ =∞# ãÖã¨¯ $u KåÖÏ
Q˘Ñ¨Ê^Œx `≥Å∞ã¨∞‰õΩO@∞<åfl=Ú. WÑ¨Ê\˜ÔH·<å Ç≤ÏO^Œ∂ *Ïu, ãÖã¨¯ $u J<åkQÍ
"≥*· Ï˝xHõÑ~¨ O° QÍ x~°∂Ñ≤`"« ∞≥ #ÿ Q˘Ñ¨Ê ãÖã¨¯ $`«x QÆ~fi° Ñ¨_®e. ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞QÍ Ñ¨Ù@ì_O»
=∞# ÉèÏQÆº=∞#∞‰õΩO^•O.
Pk ^Õ= #=∞ã¨∞ÉÎ ºíè O „Ñ¨j^Œ =∞=∞ÉèÏã¨¯~° I
k"åHõ~° #=∞ã¨∞ÉÎ ºíè O „Ñ¨ÉÏè Hõ~° #=∞ã¨∞`Î Õ II
– PO„^è„Œ Ñ¨ÉÖíè ’ „Ñ¨K∞« i`«O
38
z~°∞#=fi<Õ =OHõ~° w`«
Z=i =Å# „Ñ¨ÑO¨ K«=Ú, „Ñ¨ÑO¨ K«=Ú =Å# `å=Ú ÉèÜ
í ∞« Ñ¨_‰» Ωõ O_® =ÙO_Õ"å~°∞
ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ W+¨µÅì ∞
Ü«∞™ê‡<Àflkfi[`Õ Ö’HÀ
Ö’HÍ<Àflkfi[`Õ K«Ü∞« ó
Ç¨Ï~å¬ =∞~°¬ ÉèÜ
í ∂≥ ^ÕfiQÔ ~· ∞° ‡HÀÎ
Ü«∞ã¨ûK« "Õ∞ „Ñ≤Ü∞« ó
Z=x =Å# „Ñ¨ÑO¨ K«=Ú ([#∞Å∞) ÉèÜ í ∞« =Ú<˘O^Œ~À, Ö’Hõ=Ú =Å# Z=_»∞
ÉèÜ
í ∞« =Ú#∞ á⁄O^Œ_À, Z=_»∞ ãÖ`À+¨=Ú, „HÀ^è=Œ Ú, ÉèÜ í ∞« =Ú, =∞<À"åº‰õΩÅ`« –
=Ú#flQÆ∞#q ÖË‰Ωõ O_»∞<À J\˜"ì å_»∞ <å‰õΩ W+¨µ_ì ∞» Jx Hõ$+¨É‚ Qíè "Æ å#∞_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ `≥eáê_»∞.
Ñ¨^HŒ ˘O_»= J^è•ºÜ«∞=ÚÖ’ J~°∞#˚ ∞xH˜ ÉèQí "Æ å#∞_»∞ qâ◊fi~°∂Ñ¨=Ú#∞ K«∂ã≤#
Ñ≤^ÑŒ ¨ J#QÍ qâ◊fi~°∂Ñ¨=Ú#∞ LÑ¨ãO¨ Ç¨ÏiOz# `«~∞° "å`«, J~°∞#˚ ∞_ç =∞#ã¨∞Ö’ XHõ
ãÖ^ÕÇÏ¨ =Ú HõeyOk. WO`«‰Ωõ =ÚO^Œ∞ ÉèQí "Æ å#∞_»∞ x~åHÍ~° P`À‡áêã¨# QÆ∞iOz
`≥eáê~°∞. WÑ¨C_Õ"≥∂ ™êHÍ~Àáêã¨# QÆ∞iOz q#_»O =Å# ''™êHÍ~°, x~åHÍ~°
Láêã¨‰Ωõ ÅÖ’—— Z=~°∞ „âı+µ¨ Åì ∞ Jx.
nxH˜ ÉèQí "Æ å#∞_»∞ J~°∞#˚ ∞_çH,˜ ÉèHí Î̃ Ü≥ÚHõ¯ ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú, Éè‰í Ωõ xÎ ÅHõ}
∆ =ÚÅ∞,
qq^èŒ P^è•ºu‡Hõ ™ê^è#Œ =ÚÅ QÆ∞iOz ÉèHí Î̃ Ü≥∂QÆOÖ’ `≥eáê_»∞. ''Ö’HÍ<Àflkfi[`Õ—— –
ã¨`«º=∂~°æ=ÚÖ’ K«iOK«∞"å~°∞ W`«~°∞Å xO^•ã¨∞÷`«∞Å‰õΩ U=∂„`«=Ú K«eOK«Hõ
x~°ƒÜ
ù ∞« OQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥àÏ¡e.
Ç¨Ï~å¬=∞~°¬ÉÜ
íè ∂≥ ^ÕfiQ“: Z=Ô~<· å á⁄y_ç#Ñ¨C_»∞ ãÖ`À+¨=Ú`À Lá⁄ÊOyáÈ=_»O,
xOkOz#Ñ¨C_»∞ Hõ$OyáÈ~Ú JG ã¨<åºãÖ KÕÜ∞« @O, ~Ô O_»∂ ‰õÄ_® =∞Ozq HÍ=Ù.
P#O^Œ qëê^•Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨=∞ÉèÏ==Ú Hõey =ÙO_®Åx ÉèQí "Æ å#∞x É’^è.Œ
(nxÖ’) D â’¡ H õ O Ö’ x*ÏxH˜ Éè í Q Æ = næ ` « Ü≥ Ú Hõ ¯ `å`« Ê ~° º =∞O`å
xa_ôHõ$`«=∞~ÚOk.
39
P^è•ºu‡Hõ`«
„Ñ¨ÑÖK«=Ú =Å# `«#‰õΩ `«# =Å# „Ñ¨ÑÖKåxH˜ ÉèíÜ«∞=Ú ÖË‰õΩO_®
=ÙO_»@=∞<Õk XHõ\ ˜, ãÖ`À+¨=ÚÅ‰õΩ á⁄OyáÈHõ, xOkOz#Ñ¨C_»∞ Hõ$OyáÈHõ
ZÅ¡ÑÙ¨ _»∂ ã¨=∞ÉèÏ==Ú`À LO_»@=∞<Õk ~Ô O_»=k.
nxH˜ L^•Ç¨Ï~°}QÍ (`«# =Å# „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ ÉèÜ í ∞« O) Ç≤Ï~°}º HõtÑ¨Ù_ç rq`«O
=ÙO@∞Ok. J`«x ~å[ºOÖ’ Ç¨Ïi<å=∞ ã¨‡~°} KÕã#≤ "åiH˜ ^ŒO_»# qkèOz, [#∞Å#∞
<å<å WHõ¯@¡ áêÅ∞ KÕâß_»∞. [#∞Å#∞ ÉèÜ í ∞« „ÉèÏO`«∞Å#∞ KÕâß_»∞. Hõ#∞Hõ<Õ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞
Hõ$^Œ∞ƒù_·≥ #$tOÇ¨=`å~°"∞≥ uÎ J`«xx =kèOKå_»∞. JO>Ë [#∞Å#∞ („Ñ¨ÑO¨ K«=Ú#∞)
ÉèÜ
í ∞« „ÉèÏO`«∞Å‰õΩ QÆ∞i KÕâß_»∞ HÍ|\ì̃ PÜ«∞#‰õΩ W+¨µ_ì ∞» HÍ_»∞.
Ô~O_»=k „Ñ¨ÑÖK«=Ú =Å# `«#‰õΩ ÉèíÜ«∞O. nxH˜ L^•Ç¨Ï~°}QÍ HõOã¨∞_ç
rq`«O LO@∞Ok. `«##∞ ^Õ=H©^Õq Zxq∞^Œ= QÆ~°ƒù=Ú# [xOz"å_ç #∞Oz
=∞$`«∞ºÉèÜ
í ∞« O =ÙOk HÍ|\˜,ì P =Ü«∞ã¨∞ Ñ≤ÅÅ¡ O^Œih ãÖÇ¨ÏiOÑ¨KâÕ ß_»∞. J~Ú<å
WOHÍ ZHõ¯_À `«##∞ ãÖÇ¨ÏiOKÕ"å_»∞<åfl_»x, JÇ¨Ï~°ÇÏ¨ O ÉèÜ í ∞« Ñ¨_∞» `«∂<Õ „|uHÍ_»∞.
`«#∞ KÕã≤# JHõ$`åºÅ =Å# Ö’HõO QÆ∞iOz ZÑ¨C_»∂ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞`«∂<Õ =Ù<åfl_»∞.
J@∞=O\˜ "å~°∞ `«#H˜+µ¨ Åì ∞ HÍ~°x ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ K≥áêÊ_»∞ Hõ^•! JO^Œ∞Hˆ
J`«xx (HõOã¨∞_çx) ãÖÇ¨ÏiOz [#∞Å ÉèÜ í ∞« =Ú áÈQ˘\Ïì_∞» "åã¨∞^Õ=Ù_»∞.
nxx|\˜ì =∞#O ã¨`º« =~°#Î =Ú`À LO>Ë ^Õx QÆ∞iOKÀ ÉèÜ
í ∞« Ñ¨_#» =ã¨~O° ÖË^xŒ
ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`«∞Ok.
â’¡HõOÖ’x Ô~O_À áê~°≈fiOÖ’H˘¿ãÎ ãÖ`À+¨ ^Œ∞óY=ÚÅO^Œ∞ ã¨=∞ÉèÏ=#
Hõey#"å_»∞ `«#H˜ W+¨µ_ì ∞» Jx <˘H˜¯ =HÍ¯}ÕKå~°∞.
=∞#O^Œ~°O J#∞‰õΩO\Ï=Ú ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ Z=~°O>Ë W+¨ì=Ú Jx. ^•xH˜
ÉèQí "Æ å#∞_»∞ KåÖÏ ã¨Ê+ì̈OQÍ `«#H˜+"ì̈ ∞≥ #ÿ "åi QÆ∞iOz D â’¡HOõ Ö’ K≥áêÊ~°∞.
x*ÏxH˜ =∞#efl Z=Ô~<· å á⁄y_ç# ~ÀA KåÖÏ ãÖ`À+ÖQÍ =ÙO@∞Ok.
á⁄QÆ_ÅÎ» ‰õΩ ÖÁOQÆx "å~°∞O_»~∞°
™ÈÎ„`åÅ`À Ñ¨~=° ∂`«∞‡_çx kq #∞Oz Éè∞í qH˜
~°ÑÊ≤ ã¨∞<Î åfl_»∞ =∞x+≤
J"Õ ÉèQí =Æ O`«∞x J=`å~åÅ∞
40
Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ =∞#™ê "åKå Hõ~‡° }ÏÅ ^•fi~å ™ÈÎ„`«O KÕ¿ãÎ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ „Ñ¨`º« Hõ"∆ ∞≥ ÿ
J<ÕHõ =~åÅ <˘ã¨Q_Æ O» =∞# Ñ¨Ù~å} QÍ^èÅŒ Ö’ K«k"å=Ú.
J~Ú`Õ WHõ¯_» ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ K≥ÑÊ≤ # =∂@ ãÖ`À+¨=Ú Hõey#Ñ¨C_»∞ á⁄OyáÈ~Ú,
^Œ∞óY=Ú (xO^Œ) =zÛ#Ñ¨C_»∞ Hõ$OyáÈ‰õÄ_»^Œx +≤i_ô ™ê~Ú<å^èŒ∞Å∞ JO\Ï~°∞.
x#∞ xOkOz# "åix h ¿ãflÇ≤Ï`«∞xQÍ KÕã∞¨ HÀ=∞x. ZO^Œ∞HõO>Ë J`«_∞» `«# <åÅ∞Hõ`À
hÖ’x =∞e<åxfl Hõ_Qˆç âß_»∞ HÍ|\˜ì Jx.
„Ñ¨ã¨∞Î`«O Ç¨Ï~å¬=∞~°¬ÉèíÜ≥∂^ÕfiÔQ·: nxH˜ L^•Ç¨Ï~°}QÍ N~å=Úx rq`«O
Hõ#Ñ¨_∞» `«∞Ok. N~å=Ú_»∞ `«#‰õΩ ~ˆ Ñ¨Ù Ñ¨\Ïìa¿è +Hõ=∞#QÍ<Õ ãÖ`À+¨=Ú`À á⁄OyáÈÖË^∞Œ .
Éè~í `° ∞« xH˜ Ñ¨@=ì Ú Hõ\ ì̃ =#"åã¨=Ú# Hˆ QÆ=Öˇ#x# ^Œ∞óY=Ú`À Hõ$OyáÈ#∂ ÖË^∞Œ .
~Ô O_»∞ ã¨=∞Ü«∞=ÚÅO^Œ∞ ‰õÄ_® N~å=Ú_»∞ ã¨=∞ã≤u÷ áê\ÕKå_»∞. HÍ|>Ëì D<å\˜H©
P~å^èŒº ^Õ=Ù_çQÍ "≥Å∞Q˘O^Œ∞`«∞<åfl_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ~å=∂=`å~°OÖ’ ã¨fiÜ«∞OQÍ
PK«iOz K«∂Ñ≤OKå_»∞.
=∞#O J#∞‰õΩO\ÏO ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ HÍ|\ì̃ JÖÏ ã≤`÷ « „Ñ¨[`˝ « Hõey =Ù<åfl_»∞.
=∂#= =∂„`«∞ÅO =∞#Hõk ™ê^èºŒ "Õ∞<å! Jx, „Ñ¨Ü∞« ufl¿ãÎ ™ê^èºŒ Ñ¨_x» q+¨Ü∞« "Õ∞g∞
LO_»^Œ∞. =ÚO^Œ∞QÍ ^Œ∞óYO =zÛ#Ñ¨C_»∞ Hõ$OyáÈ‰õΩO_®, áê`«=hfl `«ÅK«∞‰õΩx
^Œ∞ódOK«‰Ωõ O_® =~°=Î ∂#OÖ’ rqOK«_O» , JO>Ë [iy# q+¨Ü∂« xfl `«ÅK«∞H˘x =∞#ã¨∞,
ã¨=∞Ü«∞=¸ =$^è• KÕÜ∞« ‰õΩO_® „Ñ¨ã∞¨ `Î O« Ö’ rqOK«_O» JO`å P ÉèQí =Æ O`«∞_ç bÅ
J#∞‰õΩx ÉèÏ~°O Hõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡ g∞^Œ "Õã≤ xtÛO`«QÍ QÆ_Ñ» _¨ O» JÅ=~°K∞« ‰õΩO>Ë, ã¨∞YO
=zÛ#Ñ¨C_»∞ á⁄OyáÈ=_»O [~°QÆ^Œ∞. Jxfl ã¨=∞Ü«∞=ÚÅO^Œ∞ ã≤÷`«„Ñ¨[˝`« Hõey
z~°∞#=Ùfi#∞ =ÚMÏxH˜ PÉè~í } ° =Ú KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë ZO`À „Ñ¨âßO`«`« Åaèã∞¨ OÎ k.
z~°∞#"Õfi =OHõ~° w`« ã¨=∞ã¨ºÅ#∞ ãï KÕ¿ã ÉèQí =Æ næ`.«
w
41
„â^◊ •ú"å<£ ÅÉè`í Õ *Ï˝#O
ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ ÉèHí Î˜ „Ñ¨^•è #"≥∞#ÿ ^ÕâO◊ . P^è•ºu‡Hõ ãÖÑ¨^‰Œ Ωõ xÅÜ«∞O. ^è~Œ ‡° âß¢™êÎÅ‰õΩ
P^è•~°O. ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖã¨¯ $u ZO^ŒiHÀ Ñïâ’^è<Œ å ã¨∂ÊùixÎ ™ÈÎOk. ÉèQí =Æ O`«∞_çx
Hˆ =ÅO QÆ∞_çÖ’<Õ HÍ^Œ∞, ™ê\˜ =∞x+≤ QÆ∞O_≥Ö’¡ K«∂_»@O =∞#^≥#· ãÖã¨¯ $u. Éè∫uHõ
ãÖÑ¨^Œ Hõ}
∆ ÉèOí QÆ∞~°O – P^è•ºu‡Hõ ãÖÑ¨^Œ J[~å=∞~°O. D P^è•ºu‡Hõ`,« ^≥=· ÉèÏ=O
ˆH=ÅO =∞#∞+¨µÖ’¡<Õ HÍ‰õΩO_®, Ñ¨â◊√ Ñ¨H∆Íº^Œ∞ÅÖ’, [O`«∞=ÙÅÖ’ ‰õÄ_® ^Œi≈OKÕ
Q˘Ñ¨Ê ãÖã¨¯ $u ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖã¨¯ $u.
^Õ=`å~°Û#Å∞, [Ñ¨`á« êÅ∞, f~°Ü ÷ ∂« „`«Å∞, ^•#^è~Œ å‡Å∞, Ü«∞*Ï˝Å∞ W=hfl ‰õÄ_®
Ç¨Ï$^ŒÜ∂« xfl x+¨¯Å‡+Ö KÕã∞¨ ‰õΩx ÉèHí =Î̃ ∂~°Oæ , `«^•fi~å "≥∂Hõ™∆ ê^è#Œ ‰õΩ =∂~åæÅ∞.
Éè∂í q∞x `«eQ¡ Í ÉèÏqOK«_O» =∞#‰õΩ `«~åÅ∞QÍ ãÖ„Hõq∞Oz# ãÖ™ê¯~°O. XˆH
=∂`«$Éè∂í q∞ ãÖ`å#O HÍ|\ì̃ JO^Œih ™È^Œ~° ÉèÏ=O`À ÉèÏqOz Hõeã≤ "≥∞eã≤
LO_»QÅÆ ∞QÆ∞`«∞<åflO. =∞#O „`åˆQh~°∞, u<Õ PÇ¨~°O Éè∂í q∞ #∞O_ç Åaèã∞¨ <Î åfl~Ú.
JO^Œ∞ˆH Éèí∂q∞x `«e¡QÍ Ñ¨Ól™êÎO. =∂`«$Éèí∂q∞ JO\ÏO. ''ZO`« =∞<ÀÇ¨Ï~°
Ñï=∞à◊=∞~Ú<å =∂`«$Éè∂í q∞ =∞\ì̃"åã¨# =ÚO^Œ∞QÆ ^Œ∞_»∞¿Ñ!—— JO^Œ∞Hˆ [#h [#‡
Éè∂í q∞â◊Û ã¨fi~åæ^ÑŒ ‘ QÆsÜ«∞ã‘—— J<åfl~°∞.
Ñ¨~∞° Å‰õΩ LÑ¨HÍ~°O KÕÜ∞« _»O Ñ¨Ù}ºO, JÑ¨HÍ~°O KÕÜ∞« _»O áêÑÖ J#flk =∞#
#=∞‡HõO. ''Ñ¨~ÀÑ¨HÍ~° q∞^ŒO â◊s~°O—— J<åfl~°∞ ÃÑ^ŒÅÌ ∞. D áêÑ¨ Ñ¨Ù}ÏºÅ∞ QÆ`« [#‡
ãÖz`åÅ∞. `≥eã≤ KÕã<≤ å `≥eÜ«∞Hõ KÕã<≤ å "å\˜ Ñ¶e¨ `åÅ∞ J#∞Éèqí OK«Hõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞.
Jã¨Å∞ D áêÑ¨ Ñ¨Ù}ÏºÅ∞ Uq∞\˜?
W`«~°∞Å Ñ¨x =Å¡HÍh, KÕ`«Å =Å¡ HÍh, =∂@Å =Å¡ HÍh =∞#O
<˘K«∞Û‰õΩ#flÑ¨C_»∞, Jq W`«~∞° Å Ñ¨@¡ =∞#O KÕÜ∞« ‰õΩO_® LO_»@=∞<Õk Jxfl ^è~Œ å‡Ö’¡HÔ ÖÏ¡
Q˘Ñ¨Êk. J|^Œú=∂_»@O, ^˘OQÆ`«#O, Ç¨Ï`«º, „Éèí∂}Ç¨Ï`«º, "≥∂ãÖ, ^ŒQÍ, ‰õΩ„@
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ =hfl =∞Ç¨áêáêÅ∞.
XHÍÜ«∞# ~ÀE Ñ¨Ù~å}O qO@∂ =ÙO_Õ"å_»∞. D ~ÀA`À Ñ¨Ù~å}O
Ñ¨Ó~°~Î ÚO^Œx ^•ã¨∞QÍ~°∞ K≥áêÊ~°∞. ~ÀE „Hõ=∞O `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® Ñ¨Ù~å}O q<åflÜ«∞#
42
''™êfig∞ g∞~°∞ Wxfl ~ÀAÅ∂ K≥ÑÊ≤ # Ñ¨Ù~å}O J~°=÷ ∞~Ú#@∂¡ =ÙOk HÍ#@∂¡ =ÙOk
H˘OK«O ã¨∂Hõ∆ ‡OÖ’ K≥ÑÊ¨ O_ô Jx J_çQÍ_»∞@. JÑ¨C_»∞ P ^•ã¨∞QÍ~°∞ ''<åÜ«∞<å!
Ñ¨~ÀÑ¨HÍ~°O Ñ¨Ù}ºO, Ñ¨~°Ñ‘_»#O áêÑÖ—— Jx K≥áêÊ~°∞@. Ñ¨~ÀÑ¨HÍ~°O, JÇ≤ÏOã¨
~Ô O_»∂ ‰õÄ_® ÉèQí =Æ O`«∞_çx KÕ̂~ =∂~åæÅ∞.
Éè í Q Æ = O`« ∞ _ç x Éè í H ˜ Î ` À Éè í l Oz P`å‡~° Ê }O HÍqOK« ∞ ‰õ Ω O>Ë =ÚH˜ Î x
á⁄O^ŒQÅÆ ∞QÆ∞`å=Ú. ÉèQí =Æ O`«∞x Ñ¨Ó[‰õΩ P_»O|~åÅ∞ J=ã¨~O° ÖË^∞Œ . Ñ¨„`«O, Ñ¨Ù+¨ÊO,
Ñ¶Å¨ O, `ÀÜ«∞O (h~°∞) J<Õ ã¨fiÅÊ"≥∞#ÿ "å\˜`À „â◊^QúŒ Í Ñ¨Ó[ KÕ¿ãÎ KåÅ∞. ‰õΩKÕÅ∞_»∞
ÉèHí `Î̃ À Hõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡ H˜zÛ# QÆ∞ÃÑÊ_»∞ J@∞‰õΩÖË. J`«xH˜ ‰õΩÉË~∞° _»∞QÍ KÕãO≤ k. „â◊^,úŒ
ÉèHí ,Î̃ F~°∞Ê ÖËHáõ È`Õ Ug∞ ™êkèOK«Ö=Ë Ú. ''„â◊^•ú"å<£ ÅÉè`í Õ *Ï˝#O—— „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’x
J<ÕHõ r=~åã¨∞Ö’¡ PÖ’zOK«QÅÆ *Ï˝#O, q"ÕHOõ =Ù#flk XHõ¯ =∞x+≤Hˆ . =∞x+≤ `«#
q"ÕHOõ `À =∞Ozx „QÆÇÏ≤ Oz, K≥_∞» #∞ =ke "ÕÜ∂« e. =∞Oz K≥_∞» ÖË Ñ¨Ù}ºáêáêÅ∞,
H˘O`«=∞Ok ^Õ=Ù_»∞ `«=∞ˆH^À W"åfiÅh, W`«~∞° Å‰õΩ KåÖÏ WKÕÛã¨∞<Î åfl_»x,
WzÛ#k ãï ÃÑ@∞ìHÀÖËHõ ÉÏ^èŒ Ñ¨_∞» `«∞O\Ï~°∞. â◊s~°O`ÀÉÏ@∞ Hõà¥◊ ,¡ HÍà◊¥,¡ KÕ`∞« Å∂,
K≥=ÙÅ∞, <À~°∞, |∞kú, *Ï˝#O, WKåÛ_»∞ ^Õ=Ù_»∞. ÑÖK«É∂íè `åÅ∞ =∞# HÀãÖ ã¨$+≤Oì Kå_»∞.
nxH˜ Hõ$`«[`˝ Q« Í, =∞OzQÍ =∂#=`«fiOQÆÅ =∞x+≤QÍ „áê}˜¿ã=, ã¨=∂[¿ã= KÕã≤
^Õ=ÙxH˜ ^ŒQ~æÆ "° åfie. WO`« K«H¯õ \˜ =∂#=[#‡, qK«H} ∆õ Ï *Ï˝<åxflzÛ# ÉèQí =Æ O`«∞x
Ñ¨Ólã¨∂,Î PÜ«∞# Éè[í # KÕã∂¨ ,Î „ÑüHõ} ∆ O ÉèQí =Æ ^è•º#OÖ’ QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∂, P~°∞ÅÎ #∂,
n#∞Å#∂, JÉèÏQÆ∞ºÅ#∞ P^Œ∞‰õΩO@∂ =∂#= ¿ã"Õ =∂^è=Œ ¿ã=QÍ ÉèÏqOz#Ñ¨C_Õ
PÜ«∞# Hõ$Ñ¨‰Ωõ áê„`«∞Å=∞=Ù`å=Ú. ~å=∂=`å~°OÖ’x ã¨^∞Œ } æ ÏÅ∞, Hõ$ëê‚=`å~°OÖ’x
*Ï˝<ÀÑ¨^âÕ O◊ „QÆÇÏ≤ Oz ã¨=∞#fiÜ«∞O KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ rq`åxfl ™ê~°H÷ Oõ KÕã∞¨ HÀ"åe. =∞x+≤
â◊s~åxH˜ PÇ¨~°O ZO`« J=ã¨~"° ∂≥ , ^≥=· ^è•º#O, P^è•ºu‡Hõ zO`«# ‰õÄ_® JO`Õ
J=ã¨~°=Ú.
''*Ï`«ãº¨ Ç≤Ï ^è$Œ "À =∞$`«∞ºó—— =∞#O Ñ¨Ù@ì_O» ZO`« ã¨`º« "≥∂, =∞$`«∞º=Ù ‰õÄ_®
JO`Õ ã¨`º« =Ú. D ã¨`åºxfl „QÆÇÏ≤ Oz, Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHÅõ =∞^èºŒ rq`åxfl ã¨kfixÜ≥∂QÆO
KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ =ÚHÎ̃Ñ^¨ OŒè "≥Ñ· Ù¨ Ñ¨Ü∞« xOKåe. JÑ¨C_Õ rq`åxH˜ ™ê~°H÷ `õ .«
FO `«`ü ã¨`ü
– ™êÇ≤Ïf H˜~}
° O =∂ã¨Ñ„¨ uHõÖ’ „Ñ¨K∞« i`«O
43
uiy~åxk HÍÅO XHõ>!Ë
=∂#= rq`«O HÍÅOÃÑ<· Õ P^è•~°Ñ_¨ ç =ÙOk. Hõ} ∆ HÍÅO QÆ_zç áÈ`Õ =∞m¡
uiy ~å^Œ∞. ZO`« ™⁄=Ú‡ Y~°∞Û KÕã<≤ å HÍÖÏxfl uiy H˘#ÖË=Ú. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ HÍÅ
ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ ''HÍÅó HÍÅÜ«∞`å=∞Ç¨ÏO, JÇ¨Ï"Õ∞"å HõÜ ∆ ∞« ó HÍÅó, HÍÖÏÜ«∞ #=∞ó—— Jx
ã¨fiÜ«∞OQÍ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞, `«##∞ HÍÅ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞QÍ K≥ÑC¨ ‰õΩ<åfl_»∞. JO^Œ∞Hˆ HÍÅO
qÅ∞= `≥Å∞ã¨∞‰õΩx ã¨^Àæ+≤ì, ã¨`«¯~°‡Å <åK«iã¨∂Î rq¿ãÎ ÉèíQÆ=O`«∞x Hõ$Ñ¨‰õΩ
áê„`«∞Å=∞=Ù`å=Ú. D HÍÅ ã¨fiÉèÏ=O =∞# #~°#~åÖ’¡ ZÖÏ ri‚OK«∞‰õΩ áÈ~ÚO^ŒO>Ë,
U^≥<· å PÑ¨^Œ ~åQÍ<Õ HÍÅO Hõeã≤ ~åÖË^hŒ , =∞Oz [iy`Õ HÍÅO Hõeã≤ =zÛO^Œh,
Hõe™⁄KÕÛ HÍÅ"≥Ú¿ãÎ #_çK˘KÕÛ H˘_»∞‰õΩ Ñ¨Ù_»`å_»h J#∞‰õΩO@∞O\Ï=Ú. JÖÏˆQ HÍÅO
Z=i HÀã¨=¸ PQÆ^Œh, HÍÖÏxH˜ Z^Œ∞s^ŒHõ HÍÅ „Ñ¨"åÇ¨ÏO`Àáê@∞ =∞#=¸
™êyáÈ"åÅh ÃÑ^ŒÅÌ ∞ K≥|∞`å~°∞.
WO\’¡ =ÙO_Õ ÃÑ^ŒÅÌ ∞ JO@∞O\Ï~°∞. ''=∂ HÍÅOÖ’ WÖÏ ÖË^∞Œ . Wk HõeHÍÅO
=∞Ç≤Ï=∞. ÃÑ^ŒÌÅO>Ë Q“~°=O ÖË^Œ∞. =∂ ~ÀAÖ’¡ ÃÑ^ŒÌ"åà◊√¡ ZO`« K≥a`Õ JO`«.
WÑ¨Ê\Ï¡ q`«O_»"å^ŒO KÕ¿ã "åà◊¡O HÍ^Œ∞—— Jx HõeHÍÅOÖ’ Ñ≤Å¡Å QÆ∞iOz
"åáÈ`«∂O\Ï~°∞.
D HÍÅO J<Õk tâ◊√=Ù [x‡Oz# "≥O@<Õ, P ~ÀA ukè, "å~°O, #Hõ„∆ `«O,
ã¨=∞Ü«∞O, „áêO`«O QÆ}#OÖ’H˜ fã¨∞‰õΩx tâ◊√=Ù Éèqí +¨º`«∞Î x~°~‚ Ú™êÎ~∞° . D ukè,
"å~°, #Hõ∆„`«O, Ü≥∂QÆ, Hõ~°}ÏÅ<Õ ÑÖKåQÍÅ∞ JO\Ï~°∞. g\˜ QÆ∞iOz `≥e¿Ñ^Õ
ÑÖKåOQÆO. LQÍk <å_»∞ D ãÖ=`«û~° HÍÅ=∞O`å ZÖÏ =ÙO@∞O^À `≥e¿Ñ^Õ ÑÖKåOQÆ
Ñ¨~#°î O. D ãÖ=`«û~° HÍÅOÖ’, ã¨∂~°º K«O„^Œ „QÆÇÏ¨ }ÏÅ∞, QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"âÕ ßÅ∞, q"åÇ¨Å∞,
â◊¥#º=∂™êÅ∞, Hõ`~Î≥ ∂° ¡ W=hfl ‰õÄ_® ÑÖKåOQÆO ^•fi~å x~°~‚ Ú™êÎ~∞° . ''HõàÏº}O
=zÛ<å, HõH˘¯zÛ<å PQÆ^xŒ —— ™ê"≥∞`«. ã¨=∞Ü«∞O =zÛ#Ñ¨C_»∞, x~°H¡ ∆õ ºO KÕÜ∞« Hõ HÍÖÏxfl
ã¨kfixÜ≥∂QÆO KÕã∞¨ HÀ"åe.
''HÍÅ q`«¯~°‡ Hõ$nÌ=∂<£ ^Õ=`å#∞ „QÆÇÏ¨ "£∞ ÅÉè`Ë —ü — HÍÅO QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩx
Hõ~‡° Å <åK«i¿ã,Î "åix ^Õ=`«Å∞ J#∞„QÆÇÏ≤ ™êÎ~x° P~°º"å‰õΩ¯.
^ŒO`åÅ∞ T_»H=õ ÚO^Õ, A@∞ì `≥Å|¡ _»Hõ =ÚO^Õ â◊s~°OÖ’ ^è$Œ _»`fi« O `«QHæÆ =õ ÚO^Õ
ÉèíQÆ=O`«∞x Ü«∞O^Œ∞ ÉèíHÎ̃ Hõey =ÙO_®e. ZO^Œ∞HõO>Ë U Hõ∆}=¸ =∞#k HÍ^Œ∞.
44
KÕ`∞« Å∞ HÍÖÏHõ P‰õΩÅ∞ Ñ¨@∞ì‰Ωõ O>Ë ÖÏÉèOí =ÙO_»^∞Œ . JOKÕ`,« nÑÖ =ÙO_»QÍ<Õ WÅ∞¡
K«H¯õ ÃÑ@∞ìHÀ"åe.
Hõ∆}ÉèíOQÆ∞~°"≥∞ÿ# D â◊s~°O L#flÑ¨C_Õ, P^è•ºu‡Hõ *Ï˝#O, ÉèíQÆ=^ŒƒùH˜Î
JÅ=~°K∞« HÀ"åe. `å`å¯eHõ ã¨∞MÏÅ HÀãÖ áê‰õΩÖÏ_»‰Ωõ O_®, âßâ◊fi`å#O^ŒO HÀãÖ
„Ñ¨Ü«∞uflOKåe.
„|Ç¨‡O_» Ñ¨Ù~å}OÖ’, D HÍÅ qÉè[í # QÆ∞iOz „"åÜ«∞|_çOk. Ñ¨QÅÆ ∞, ~å„u,
k#, "å~°, Ñ¨H,∆õ =∂ã¨, |∞∞`«∞, PÜ«∞# ãÖ=`«û~åÅ QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_çOk. qkè
„"å`«#∞ `«ÑÊ≤ OK«∞HÀÖË#>Ë,¡ HÍÖÏxH˜ Z=~°∂ Z^Œ∞s^ŒÖ^Ë ∞Œ . HÍÅO QÆ_∞» ã¨∞#Î fl H˘nÌ
=∞#O =∞$`«∞º=ÙH˜ ^ŒQÆæ~°=Ù`å=Ú. JO^Œ∞ˆH Ü«∞=Ú_çH˜ HÍÅ∞_»∞ J<Õ ¿Ñ~˘zÛOk.
=∞#O Ñ¨Ù@ìQÍ<Õ, =∞$`«∞º=Ù ‰õÄ_® x~°‚~ÚOK«|_ç =ÙO@∞Ok. D =∞^èŒº HÍÖÏxfl
ã¨kfixÜ≥∂QÆO KÕã¨∞‰õΩO@∂, *Ï˝# ã¨=Úáê~°˚# HÀãÖ "≥zÛOKåe. ãÖÑ¨^ŒÅ∞
ÃÑOK«∞HÀ=K«∞Û, HÍh P ãÖÑ¨^#Œ ∞, #Å∞QÆ∞i`À ÑÖK«∞HÀ"åe. ã¨`å¯~åºÅ#∞ PK«iOKåe.
JÇ¨ÏOHÍ~° =∞=∞HÍ~åÅ#∞ ^Œ∂~°OQÍ ÃÑ\˜ì `å=∞~å‰õΩ g∞^Œ h\˜ ÉÁ@∞ìÖÏ, xq∞`«Î
=∂„`«OQÍ, Hõ~°Î=ºO x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î, Ñ¶ë`åxfl ÉèíQÆ=~°Ê}O HÍqã¨∂Î rq`« HÍÖÏxfl
ã¨kfixÜ≥∂QÆO KÕã∞¨ HÀ"åe.
''*Ï`«ãº¨ Ç≤Ï ^è$Œ "À =∞$`«∞ºó
¢^∞Œè =O [#‡ =∞$`«ãº¨ K«
`«™ê‡^Œ ÑïÇ¨~åˆ~ú
#`«fiO â’z`«∞ =∞~°›ã—≤ — J<åfl~°∞ w`åKå~°∞ºÅ∞ ÉèQí =Æ næ`Ö« ’. Ñ¨Ù\ì̃#k y@ìHõ
=∂#^Œ∞. =∞~°}O˜ z#k =∞~°ÖÏ Ñ¨Ù@ìHõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. `«ÑÊ≤ OK« â◊Hºõ O HÍx Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHÅõ
QÆ∞iOz ^Œ∞ódOK«_O» J#=ã¨~O° . HÍ|\˜ì rqOz =Ù#flO`«HÍÅO ã¨`¯« ~°‡Å∞ PK«iã¨∂,Î
P Hõ~°‡ Ñ¶¨ÖÏÅ#∞ ÉèíQÆ=^ŒiÊ`«O HÍqOKÕ "åiH˜, =∞$`«∞º ~°∂Ñ¨=∞~Ú# ãÖ™ê~°
ã¨=Ú„^•xfl ^•\˜ âßâ◊fi`«=∞~Ú# Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ á⁄O^Œ∞`å~°#_»OÖ’ ãÖ^ÕÇÏ¨ O ÖË^∞Œ .
HÍÖÏxfl =$^è• KÕÜ«∞Hõ, ã¨=∞Ü«∞ áêÅ# KÕã¨∂Î, P~ÀQÆºOQÍ, P#O^ŒOQÍ,
P^è • ºu‡Hõ ^Œ $ Hõ Ê ^è Œ O `À =∞#∞QÆ _ » ™êy^•Ì O . Éè í Q Æ = O`« ∞ x Jáê~° Hõ ~ ° ∞ }‰õ Ω
áê„`«∞Å=∞=Ù^•O!
45
^è~Œ ‡° ÅHõ}∆ ÏÅ∞
^è~·≥ º° =Ú, F~°∞Ê, ^ŒÜ∞« , ^˘OQÆ`#« O KÕÜ∞« ‰õΩO_® LO_»@O, â∫K«O, W¢xÜ Ì ∞«
x„QÆÇÏ¨ O, |∞kú, q^Œº, ã¨`º« O, J„HÀ^èOŒ D Ñ¨n ^è~Œ ‡° ÅHõ}∆ ÏÅ∞. ^è~Œ å‡K«~}° ÖËHáõ È=_»"∞Õ
Jã¨∞~° „Ñ¨=$uÎ.
''„Ñ¨=$uÎOK« x=$uÎOK« [<å# q^Œ∞~åã¨∞~åó
#â∫K«O <åÑ≤KåKå~À # ã¨`º« O `ÕÑ∞¨¶ q^Œº`ÕII
Jã¨∞~° ã¨fiÉèÏ=O HõÅ"å~°∞ ^èŒ~å‡^èŒ~°‡ qK«Hõ∆} ÖËHõ W+¨ì"≥ÚzÛ# suQÍ
„Ñ¨=iÎã¨∞ÎO\Ï~°∞. "åà◊¡Ö’ ã¨∞z â◊√„Éèí`« =ÙO_»=Ù. ã¨`«º„Ñ¨=~°Î#‰õΩ KåÖÏ ^Œ∂~°OQÍ
=ÙO\Ï~°∞.
qA˝Öˇ·#"å~°∞ ÃÑ·# `≥eÑ≤# ^èŒ~°‡ÅHõ∆}ÏÅ#∞ JÅ=~°K«∞H˘x #_»∞K«∞‰õΩO>Ë
ã¨∞YâßO`«∞Å`À JÅ~å~°∞`å~°∞. P^è•ºu‡Hõ r=#O QÆ_»∞Ñ¨Ù`«∂ =∞#âß≈OuQÍ
LO_»QÅÆ ∞QÆ∞`å~°∞. D ^è~Œ ‡° ÅHõ}
∆ ÏÅÖ’ "≥Ú^Œ\ k˜ ^è$Œ u. JO>Ë ^è~·≥ º° =Ú.
1. ^è~·≥ º° =Ú: ^è~·≥ º° =Ú JO>Ë ÉèÜ
í ∞« O ÖË‰Ωõ O_® =ÙO_»@=Ú. =∞#O HÍ‰õΩO_®
~Ô O_»= =ã¨∞=Î ÙQÍh „áê}˜QÍh =ÙO>Ë ÉèÜ í ∞« O =ÙO@∞Ok. 84 "ÕÅ HÀ@¡ r=~åã¨∞Å∞#fl
D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ =∞i ÉèíÜ«∞O ÖË‰õΩO_® ZÖÏ =ÙO@∞Ok. nxfl áÈQ˘@∞ìHÀ=_»O
™ê^èŒº"Õ∞<å?
''UHÀ ^Õ= ã¨~fi° Éè∂í `Õ+µ¨ QÆ∂_è» ã¨~fi° "åºÑ‘
ã¨~fi° Éè∂í `åO`«~å`«‡ Hõ~å‡^èºŒ Hõ∆ ã¨~fi° Éè∂í `åkHÍ#——
''™êH©∆ Hˆ =Ö’ x~°∞}æ âıÛ—— Jx âıfi`åâ◊fi`«~ÀÑ¨x+¨`∞« Î K≥|∞`«∞Ok. Jxfl r=ÙÅÖ’#∂,
JO^Œi JO`«~å`«‡Å`À =Ù#fl Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡ XHõ_Õ J#fl J#∞Éè∂í u Hõey =ÙO>Ë WHõ
~Ô O_»= =ã¨∞=Î Ù QÆ∞iOzQÍh, „áê}˜ QÆ∞iOz HÍh ÉèÜ í ∞« =ÚO_»^∞Œ .
^è#Œ #+ì̈O, |O^è∞Œ #+ì̈O, [iy#Ñ¨C_»∞ =∞# =∞#∞QÆ_» „Ñ¨âßfl~°H÷ =õ ∞~Ú, ÉèÜ
í ∞« O
JxÑ≤ã∞¨ OÎ k. XH˘¯Hõ¯™êi =∞# h_»#∞ K«∂ã≤ ‰õÄ_® ÉèÜ í ∞« Ñ¨_`» å=Ú. Jxfl r=ÙÅÖ’
46
=ÙO_Õ ™êH©É∆ ∂íè u Ñ¨~=° ∂`«‡ XHõ_Õ Jx `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë, WOHõ ÉèÜ
í ∞« =∞#fl =∂@ =ÙO_»^∞Œ .
~Ô O_»=k Hõ=∆ ∞ JO>Ë F~°∞Ê, ã¨ÇÏ¨ #O. Éè∂í ^Õq‰õΩ#flO`« F~°∞Ê LO_®e ¢ãHÎ‘ ˜
JO\Ï~°∞ ÃÑ^ŒÅÌ ∞, Hõ=∆ ∞Ü«∂ ^èiŒ „f. =∞#efl Z=Ô~<· å "å‰õΩ¯`ÀQÍh, KÕ`Å« `ÀQÍh ÉÏ^èŒ
ÃÑ\˜ì#Ñ¨C_»∞, =∞#O uiy "åiH˜ „Ñü „H˜Ü«∞ KÕÜ«∞QÆey =ÙO_ç ‰õÄ_® ã¨Ç≤ÏOz
LO_»@O, Uq^èŒ"≥∞ÿ# H∆ÀÉèí Ñ¨_»‰õΩO_® =ÙO_»@"Õ∞ Hõ∆=∞. =∞#efl Z=Ô~·<å
ÉÏ^èÃŒ Ñ_»∞`«∞<åfl~°O>Ë, "å~°∞ J*Ï˝#∞Å∞ J#∞H˘x =ke"ÕÜ∂« e. D Hõ=∆ ∞ =Å# =∞#
`«#∞=Ù, =∞#ã¨∞ ‰õÄ_® ~ÀQÆ„QÆ+Oì¨ HÍ‰õΩO_® P~ÀQÆºOQÍ P#O^ŒOQÍ =ÙO_»QÅÆ ∞QÆ∞`å=Ú.
=¸_»=k ^ŒÜ∞« , ''ã¨~fi° Éè∂í `Õ+µ¨ ã¨~fi° „`å#∞„QÆÇÏ¨ ó——. ã¨~fi° „áê}∞ÅÑ¨@,¡ ã¨~fi° HÍÅ
ã¨~åfi=ã¨Å÷ Ü«∞O^Œ∞ „¿Ñ=∞ Hõey =ÙO_»@"Õ∞ ^ŒÜ∞« . Z=Ô~<· å ÉÏ^èÖŒ ’ =Ù#flÑ¨C_»∞, =∞Oz
=∂@Å`À F^•~°Û_»O, KÕ`<« #·≥ O`« ™êÜ«∞O KÕÜ∞« _»O =∂#gÜ«∞O. "å~°∞ =∞#∞+¨µÖË
HÍ=K«∞Û, [O`«∞ *ÏÅ"Õ∞ HÍ=K«∞Û. Ñ¨Ó~åfiÑ¨~åÅ`À ãÖ|O^èOŒ ÖË‰Ωõ O_®, JO>Ë WO`«‰Ωõ
=ÚO^Œ∞ "åi =Å# =∞#‰õΩ ÉÏ^èŒ Hõey<å, Jq ZuÎ K«∂Ñ¨‰Ωõ O_®, "åi =^ŒÌ #∞Op
Ug∞ PtOK«‰Ωõ O_® "åiÃÑ· J#∞„QÆÇÏ¨ O K«∂Ñ¨_@ » "Õ∞ ^ŒÜ∞« .
<åÅ∞QÆ=k J¿ãÜ Î ∞« =Ú. ^˘OQÆ`#« O KÕÜ∞« ‰õΩO_® =ÙO_»@O. ^˘OQÆ`#« =∞<Õk
F q^è"Œ ∞≥ #ÿ ~°∞QÆ‡`«. HÀiHõÅ∞ f~°∞ÛHÀ=_®xH˜, Ñ¨H¯õ ^•~°∞Å∞ Ñ¨\ ,ì̃ W`«~∞° Å ™⁄=Ú‡#∞
HÍ*ËÜ∞« _»O, ÖË^• „Ñ¨Ü∞« `«flO, =∞x+≤ Ü≥ÚHõ¯ |^ŒHú Íxfl, ÉÏ^èºŒ `å~åÇ≤Ï`åºhfl, Hõ+Ñì̈ _¨ ç
ãÖáêkOK«ÖËHõáÈ=_®xfl ã¨∂zã¨∞ÎOk. ^˘OQÆ`«<åxH˜ áêÅÊ_»∞`å~°∞. nx=Å¡ g~°∞
ã¨ = ∂[OÖ’ Q“~° = „Ñ¨ ^ Œ " ≥ ∞ ÿ # r=<åxfl HÀÖ’Ê=_» " Õ ∞ HÍ‰õ Ω O_®, áêáêxfl
=¸@Hõ@∞ì‰õΩO\Ï~°∞.
„uHõ~} ° â◊√kúQÍ, W`«~∞° Å ãÖáê^Œ# g∞^Œ Pâ◊ ÖË‰Ωõ O_® =∞#ã¨∞û, "å‰õΩ¯,
â◊s~°=Ú â◊√^Œ=ú ÚQÍ =ÙOK«∞‰õΩ#fl"å~°∞ ^è~·≥ º° OQÍ, ã¨fiK«ÛOù QÍ ã¨=∂[OÖ’ `«Å Z`«∞‰Î Ωõ
u~°QÆQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.
J~Ú^Œ=k Ñïâ◊√„Éè`í « (â∫K«=Ú). D Ñïâ◊√„Éè`í « J<Õk ÉÏÇ¨Ïº â◊s~åxH©,
JO`«â≈◊ s~åxH˜ ãÖ|OkèOz =ÙO@∞Ok. ÉÏÇ¨Ïº â◊s~åxfl h\˜`À â◊√„ÉèOí KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï=Ú.
JÖÏˆQ JO`«~å`«‡#∞ P^è•ºu‡Hõ``« À â◊√kú KÕã∞¨ HÀ"åe. =∞#O Ñ‘ÖÛË QÍe, `åˆQ h~°∞,
47
P^è•ºu‡Hõ`«
u<Õ PÇ¨~°O Ñïâ◊√„ÉèOí QÍ =ÙO_®e. nxfl ÉÏÇ¨Ïºâ∫K«O JO\Ï=Ú. JÖÏˆQ =∞#ã¨∞ûÖ’
Jâ◊√^Œú ÉèÏ=#Å∞ ÖË‰Ωõ O_®, ã¨`ãü O¨ HõÅÊO`À PO`«~º° â◊√kú KÕã∞¨ HÀ"åe.
L^ŒÜ«∞O ÖËz HÍÅHõ$`åºÅ∞ f~°∞Û‰õΩx ™êfl#O KÕÜ«∞QÍ<Õ ZHõ¯_»ÖËx â◊H˜Î
=zÛ#@∞ì O _ç L`åûÇ¨ Ï OQÍ =ÙO@∞Ok. P "≥ O @<Õ Ñ¨ Ó *Ïk HÍ~° º „Hõ = ∂Å∞
x~°fiÇ≤ÏOK«∞‰õΩx, =∞#ã¨∞x ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· ÅQÆflO KÕã¨∞‰õΩO>Ë, ZO`À „Ñ¨âßO`«OQÍ
=ÙO@∞Ok. P „Ñ¨âßO`«`Ö« ’<Õ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞O\Ï_»∞.
P~°=k ^è~Œ ‡° ÅHõ}
∆ =Ú. WO„kÜ«∞ x„QÆÇÏ¨ O Hõey =ÙO_»@O. D WO„kÜ«∂Å∞
J~Ú^Œ∞ Hõ~ˆ ‡O„kÜ«∂Å∞, J~Ú^Œ∞ *Ï˝<OÕ „kÜ«∂Å∞, D ÑÖKÕO„kÜ«∂Å∞ JO>Ë =Ú‰õΩ¯,
K≥=ÙÅ∞, <Õ„`åÅ∞, <åÅ∞Hõ, K«~‡° O =∞#ã¨∞#∞ q+¨Ü∞« "åã¨#Å "≥Ñ· Ù¨ ÖÏQÆ∞`«∞O\Ï~Ú.
=∞#ã¨∞x ZO`À x„QÆÇ¨ÏOQÍ =∞Oz =∂~°æO "≥·Ñ¨Ù =∞o¡^•Ì=∞#∞‰õΩO\Ï=Ú. =∞Oz
q+¨Ü∂« Å#∞ q#_»O, lÇ¨ÏfiKåÑ¨ÅºO `«yOæ K«∞HÀ=_»O, =∞Oz ^Œ$âßºÅ#∞ K«∂_»@O
WÖÏO\˜ "å\˜ g∞^Œ ^Œ$+≤ì ÃÑ_»^•=∞x QÆ\ Qì̃ Í J#∞‰õΩ<åfl, =∞#ã¨∞ K«OK«Å"≥∞,ÿ Éè’QÆ
=ã¨∞=Î ÙÅ "≥Ñ· Ù¨ PHõi¬OÑ¨|_»∞`«∞Ok.
''^À¿+} f„"À q+¨Ü∞« ó Hõ$+¨‚ ã¨~Ê° qëê^ŒÑ,≤
q+Ö xÇ¨ÏxÎ Éè’HÍÎ~O° „^Œëêì~O° K«‰Ω∆õ áêã¨ºÜ«∞"£∞——
JO>Ë D q+¨Ü∞« "åã¨#Å∞ Hõ$+¨ã‚ ~¨ Ê° q+¨=Ú HõO>Ë ‰õÄ_® ^À+¨=Ú HõÅq.
x*ÏxH˜ q+¨=Ú fã¨∞‰õΩ#fl"å_ç<Õ K«OÑ¨Ù`«∞Ok. HÍh D q+¨Ü«∞ "åã¨#Å∞
K«∂z#"åi#O^Œih K«OÑ¨Ù`å~Ú. HÍ|\˜ì q+¨=Ú HõO>Ë f„==∞~Ú#q. g\˜x J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’
=ÙOz =∞#ã¨∞#∞ ÉèQí =Æ ^ŒƒHù Î̃ Ü«∞O^Œ∞ Hˆ O„nHõiOK«QÅÆ QÍe.
U_»= ^èŒ~°‡ ÅHõ∆}=Ú ã¨^Œ∞ƒùkú. (nèó) ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê# WO„kÜ«∂Å#∞ JiHõ\ ì̃,
=∞Oz ãÖHõÅÊ=Ú KÕ¿ãÎ |∞kú qHõã≤ã¨∞ÎOk. |∞kú q"ÕHÍxflã¨∞ÎOk. =∞Oz K≥_»∞Å
qK«H} ∆õ KÕã,≤ =∞Oz =∂~°Oæ Ö’ Ñ¨Ü∞« xOK«=∞x É’kèã∞¨ OÎ k. U^≥<· å K≥_∞» q+¨Ü∞« O
[iy`Õ, h |∞kú U=∞~ÚáÈ~ÚOk? JO\Ï=Ú. |∞kú |∞~°^ÖŒ ’ `˘Hõ¯‰õΩO_®, K«OK«ÅO
HÍ‰õΩO_® ÉèíQÆ=^ŒƒùH˜Î g∞^Œ xâ◊ÛÅOQÍ =ÙO_®e. Ç¨ÏOã¨ h\˜x =ke, áêÅ#∞
ã‘fiHõiOz#@∞¡QÍ Jâßâ◊fi`åÅ~Ú# ã¨∞YÉè’QÍÅ∞ =ke, âßâ◊fi`«=∞~Ú# P#O^•xfl
„|Ç¨‡#O^•xfl á⁄O^ŒQÅÆ QÍe.
48
Zxq∞^Œ=k q^Œº. q^Œº JO>Ë „|Ç¨Ï‡q^Œº. „|Ç¨Ï‡q^Œº ã¨~fi° q^ŒºÅ‰õΩ =¸ÅO.
=∞#O K«^∞Œ =Ù‰õΩ<Õ q^Œº L^ÀºQÍxH˜, `«^•fi~å Éè∫uHõ"∞≥ #ÿ ã¨∞MÏÅH© Ñ¨xH˜ =ã¨∞OÎ k.
HÀ\˜ q^ŒºÅ∂ ‰õÄ\˜ H˘~°̂H J#fl ™ê"≥∞`«QÍ, =∞#O <Õ~∞° Û‰õΩ<Õ q^Œº. ‰õÄ\˜ H˘~°̂H
qxÜ≥∂yã¨∞Î<åfl=Ú. HÍh D q^ŒºÅhfl ‰õÄ_® [#‡~åÇ≤Ï`«º"≥∞ÿ#, Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡#∞
`≥Å∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ qxÜ≥∂yOKåe. ^•xHÍ P`«‡ q^Œº Jh „|Ç¨Ï‡q^Œº Jh JO\Ï=Ú.
U q^Œº J~Ú<å z=~°‰Ωõ `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤#k P`«‡ QÆ∞iOz, Ñ¨~=° ∂`«‡ QÆ∞iOz. J^Õ
âßâ◊fi`å#O^•xflã¨∞ÎOk.
`˘q∞‡^Œ= ^è~Œ ‡° ÅHõ} ∆ =Ú ã¨`º« O. ã¨`º« O JO>Ë Ü«∞^•~°O÷ . ''Ü«∞^•~°"÷ ån Ö’Hõ
q~Àkè—— J<åfl~°∞. Ü«∞^•~°O÷ K≥a`Õ XH˘¯Hõ¯™êi z‰õΩ¯Ö’¡ Ñ¨_`» å=Ú. Ö’HÍxH˜ q~À^è∞Œ Å∞QÍ
=∂~°∞`å=Ú. JÖÏ Jx Jã¨`åºxfl P^ŒiOK«‰Äõ _»^∞Œ ã¨`º« O HÀãÖ ^Õx<≥<· å `åºQÆO
KÕÜ∂« e. HÍh ã¨`åºxfl ^Õx HÀã¨=¸ `åºQÆO KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ . Ç¨Ïiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞ Zxfl
HõëêìÅ∞ =zÛ<å, ã¨`åºxfl `åºQÆO KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . JO^Œ∞Hˆ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~° ™êH∆Í`å¯~°O HõeyOk.
ã¨`º« Ç¨Ïiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞QÍ K«i„`«Ö’ xezáÈÜ«∂_»∞. ã¨`º« O ^•fi~å<Õ Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡ `«`åfixfl
J~°O÷ KÕã∞¨ HÀQÆÅ∞QÆ∞`å=Ú. ÉèQí =Æ O`«∞x KÕ~∞° HÀQÆÅ∞QÆ∞`å=Ú.
Ñ¨^=Œ ^è~Œ ‡° ÅHõ}∆ =Ú J„HÀ^èOŒ . HÀÑ¨~Ç° Ï≤ `«∞xQÍ =ÙO_»@O. HÀáêxfl [~ÚOK«_O»
KåÖÏ Hõ+Oì̈ . ZO`À `«Ñâ¨ ≈◊ HÎ̃ Hõey# =∞Ç¨=Ú#∞Å∞ Ãã`· O« HÀáêxfl [~ÚOK«ÖHË ,õ
`«Ñã¨ ∞¨ û ^•fi~å ãÖáêkOz# â◊HxÎ̃ HÀÖ’Ê=_»O H“t‰õΩ_ç Hõ^Œä =∞#‰õΩ K≥|∞`«∞Ok.
HÀÑÖÖ’ qK«H} ∆õ HÀÖ’Ê`å~°∞. P HÀáêxfl J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ ÃÑ@∞ìHÀQÆÅ x+ì̈ `≥K∞« ÛHÀ"åe.
ÖËHáõ È`Õ Jk =∞# KÕ`« KÕÜ∞« ‰õÄ_»x Ñ¨#∞Å∞, áêáêÅ∞ KÕ~Úã¨∞OÎ k.
=∞x+≤ #=fi_®xH˜ =ÚYOÖ’x 15 HõO_»~åÅ∞ Hõ^Œ∞ÖÏÎ~Ú. J^Õ HÀÑÖ
=zÛ#Ñ¨C_»∞ 45 HõO_»~åÅ∞ HõkeOKåeû =ã¨∞OÎ ^Œx N t"å#O^Œ ã¨~ã° fi¨ uQÍ~°∞ K≥áêÊ~°∞.
HÀÑÖÖ’ ZO`« â◊HÎ˜ Y~°∞Û J=Ù`«∞O^À PÖ’K«# KÕÜ∂« e. ^è~Œ å‡K«~} ° ^•fi~å HÀáêxfl
x„QÆÇÏ≤ OK«∞HÀ"åe. nx=Å¡ r= â◊HÎ˜ W#∞=∞_çOz „Ñ¨âßO`«`« HõÅ∞æ`∞« Ok.
D Jâßâ◊fi`«"∞≥ #ÿ â◊s~°OÖ’ „áê}O ZÑ¨C_»∞ áÈ`«∞O^À K≥ÑÊ¨ ÖË=Ú. ^è~Œ ‡° "≥ÚHõ¯>Ë
xâ◊ÛÅOQÍ âßâ◊fi`«OQÍ =ÙO@∞Ok. Hõ#∞Hõ ÃÑ#· `≥eÑ≤# Ñ¨k ^è~Œ ‡° ÅHõ} ∆ ÏÅ∞ Hõey
=ÙO_ç ^èŒ~°‡=∂~°æOÖ’ ãÖK«i¿ãÎ `«`«fi*Ï˝#O Hõey, ãÖz`«Hõ~°‡ #tã¨∞ÎOk. x`«º
ã¨`º« =∞~Ú# P`«‡`«`fi« O QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞OÎ k. "≥∂Hõ™∆ ê^è#Œ ‰õΩ =∂~°Oæ ã¨∞QÆ=∞=∞=Ù`«∞Ok.
49
JãÖ`«$Ñ≤Î
JãÖ`«$Ñ≤Î JO>Ë `«$Ñ≤QÎ Í rqOK«ÖHË áõ È=_»O, `«$Ñ≤QÎ Í rqOKåÅ#∞‰õΩO@∂,
P `«$Ñ≤Îx ZÖÏ á⁄O^•Ö’ J<Õ J<Õfi+¨} ™êyã¨∞ÎO\Ï=Ú. =ã¨∞Î ~°∂¿Ñ}Ï, Jk
á⁄O^ŒQÆÅ=∞#∞‰õΩO@∂, J=ã¨~°O =Ù<åfl ÖËHõáÈ~Ú<å =ã¨∞Î=ÙÅ∞ H˘x Wà◊§O`å
xO¿Ñã¨∞OÎ \Ï=Ú. H˘xfl ~ÀAÅ∞ `«$Ñ≤QÎ Í =ÙO@∞Ok. Jq áê`«Ñ_¨ Q» Í<Õ, =∞m¡ JãÖ`«$Ñ≤.Î
WÖÏ =∞#ˆHO HÍ"åÖ’, Uk =ÙO>Ë `«$Ñ≤Î =ÙO@∞O^À `≥b‰õΩO_®<Õ, rq`«O QÆ_¿ç Ñã¨∂Î
=ÙO\ÏO.
„Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ ~Ô O_»∞ qëê^•Å∞<åfl~Ú.
XHõ\ ˜ HÍ=Åã≤#k á⁄O^ŒÖHË õ `«$Ñ≤ÖÎ HË õ
~Ô O_»=k HÍ=Åã≤#k á⁄Ok<å `«$Ñ≤Î ÖËHõ
Uk ÖËHõáÈ~Ú<å JãÖ`«$Ñ≤Î, Jhfl =Ù<åfl JãÖ`«$¿ÑÎ–f~°÷Ü«∂„`«Å∞ KÕ¿ãÎ
JãÖ`«$Ñ≤Î `«y,æ =∞#ã¨∞H˜ =Ó~°@ HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œ#∞‰õΩO\ÏO. ZHõ¯_çHÔ o¡<å =∞# =∞#ã¨∞û
=∞#Ö’<Õ =ã¨∞OÎ k. =∞#H˜ =Ù#fl ^•xx =∞Éèºí ÃÑ\˜,ì ÖËx ^•xfl ZuÎ K«∂Ñ¨Ù`«∂, JãÖ`«$Ñ≤Î
"≥Ñ· Ù¨ =∞# ^è•ºã¨#∞ =∞o¡ã∞¨ OÎ k.
=∞#O^ŒiH© `≥eã≤#^Õ Hõ^.Œä XHõ Ü«∞[=∂xH˜ ÉÏ`«∞ XHõ\ ˜ z‰õΩ¯`«∞Ok. ^•xx
K«OÑ¨É’`«∞O>Ë P ÉÏ`«∞, ##∞fl K«OÑ¨^∞Œ ,Ì <Õ#∞ ~ÀAH˘Hõ |OQÍ~°∞ QÆ∞_»∞¤ ÃÑ_»`å#∞
Jx „áê^èÜ Õ ∞« Ñ¨_∞» `«∞Ok. P ÉÏ`«∞ J#fl=∂@ „Ñ¨HÍ~°O ~ÀAH˘Hõ |OQÍ~°∞ QÆ∞_»∞¤ ÃÑ\˜ì
Ü«∞[=∂xH˜ Wã¨∞OÎ k. ^•x`À J`«_∞» KåÖÏ ^è#Œ =O`«∞_»=Ù`å_»∞.
JO`«\ `˜ À J`«xH˜ `«$Ñ≤Î HõÅQÆ^∞Œ . D ÉÏ`«∞#∞ K«O¿Ñ¿ãÎ ^•x á⁄@ìÖ’ Z<Àfl
|OQÍ~°∞ QÆ∞_»∞¡ ^˘~°∞‰õΩ`åÜ«∞#fl ^Œ∞~åâ◊‰õΩ áÈ~Ú ^•xfl K«O¿Ñ™êÎ_»∞. XHõ¯ QÆ∞_»∞¤
‰õÄ_® ^˘~°H^õ ∞Œ . ^Œ∞~åâ◊‰Ωõ áÈ~Ú ~ÀE =KÕÛ |OQÍ~°∞ QÆ∞_»∞#¤ ∞ ‰õÄ_® áÈQÆ∞@∞ì‰Ωõ <åfl_»∞.
f„= JãÖ`«$Ñ≤HÎ ˜ QÆ∞~°=Ù`å_»∞. JO^Œ∞Hˆ =Ù#fl ^•x`À ãÖ`«$Ñ≤Î K≥O^•Åx ÃÑ^ŒÅÌ ∞
K≥|∞`å~°∞. JÑïq∞`«"∞≥ #ÿ Pâ◊ JãÖ`«$Ñ≤HÎ ˜ QÆ∞i KÕã∞¨ OÎ k.
50
ãÖ`À+Ö ãÖ`«$Ñ≤HÎ ˜ HÍ~°}=∞~Ú`Õ, HÀiHõÅ∞ JãÖ`«$Ñ≤HÎ ˜ HÍ~°}=∞=Ù`å~Ú.
=∞x+≤ HÀiHõÅ#∞ J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ ÃÑ@∞ì‰Ωõ x, =Ù#fl ^•x`À `«$Ñ≤ÑÎ _¨ @» O <Õ~∞° Û‰õΩO>Ë ãÖ`«$Ñ≤xÎ
á⁄O^ŒQÅÆ ∞QÆ∞`å_»∞. ãÖ`«$Ñ≤Î JO>Ë ãÖÑ¨Ó~°‚ P#O^ŒO. =∞# HÀiHõÅhfl ã¨ÑÅ¨¶ =∞=@O
™ê^èºŒ Ñ¨_=» K«∞Û. ™ê^èºŒ Ñ¨_H» áõ È=K«∞Û. HÀiHõ fi#Ñ¨C_»∞ ãÖ`À+Ö`À ZyiÑ¨_@ » O,
Jq <≥~°"Õ~°#Ñ¨C_»∞ JãÖ`«$Ñ≤Î`À ‰õΩOyáÈ=_»O HÍ^Œ∞. qkèH˜ `«ÅXyæ, HÍÖÏxH˜
J#∞QÆ∞}OQÍ =∞#efl =∞#O =∞ÅK«∞HÀ"åe. [~°QxÆ "å\˜ QÆ∞iOz zOuOK«‰Ωõ O_®,
[~°QÉÆ ’ÜÕ∞ HÍÅO g∞^Œ ÉèÏ~°O "Õã,≤ Pâß"å^ŒO`À rqOKåe. ã¨∞YO, ^Œ∞óYO ~Ô O_»∂
âßâ◊fi`«OQÍ LO_»=Ù. pHõ\ ˜ "≥O@ "≥Å∞`«∞~°∞, "≥Å∞QÆ∞ "≥O|_ç pHõ\ ˜ J`«ºO`«
ã¨ÇÏ¨ ["≥∞#ÿ k. D ~Ô O\˜h ã¨=∂#OQÍ ã‘fiHõiOK«QeÆ y`Õ JãÖ`«$Ñ≤Î =∞# *’eH˜ ~å^Œ∞.
=∂#ã≤Hõ „Ñ¨âßO`«`« HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. L#fl^•x`À ãÖ`«$Ñ≤Î K≥O^Õ"å_Õ x["≥∞ÿ#
Sâ◊fi~°º=O`«∞_»∞.
ÉèQí =Æ næ`Ö« ’ NHõ$+¨‚ ÉèQí "Æ å#∞_»∞ `«#‰õΩ ãÖ`«∞+¨µ_ì #·≥ "å_»∞ W+¨µ_ì ∞» Jx.
ãÖ`«∞+ì̈O ã¨û`«Ò« Ü≥∂w
Ü«∞`å`å‡ ^è$Œ _» xâ◊ÛÜ«∞ó
=∞Ü«∞ºiÊ`« =∞<À|∞kú ~Àº
=∞^ŒƒHù óÎõ ã¨"∞Õ „Ñ≤Ü∞« ó
ZÅ¡ÑC¨ _»∂ ãÖ`«$Ñ≤`Î À rqOKÕ Ü≥∂y, ^è$Œ _» xâ◊ÛÜ«∞O QÆÅ"å_»∞, =∞<À|∞^Œ∞Åú #∞
<åÜ«∞O^Œ∞ JiÊOz# Éè‰í Ωõ _Î ∞» <å‰õΩ „Ñ≤Ü∞« "≥∞#ÿ "å_»x NHõ$+¨µ_‚ ∞» ã¨fiÜ«∞OQÍ `≥eáê_»∞.
xO^•ã¨∞Î`«∞Å#∞ ã¨=∂#OQÍ ã‘fiHõiOKÕ"å_»∞, ã≤÷~°z`«∞Î_»∞ J~Ú# Éèí‰õΩÎ_»∞
<åH˜+µ¨ _ì ∞» JO@∂. ãÖ`«∞+≤Qì Í, JO>Ë `«$Ñ≤QÎ Í rqOKÕ"å_ç *’eH˜ JãÖ`«$Ñ≤Î ^Œi
KÕ~°^Œ∞.
ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ ‰õÄ_® P_»O|~åÅ‰õΩ áÈ‰õΩO_® Ñ¨„`«O, Ñ¨Ù+¨ÊO, Ñ¶Å¨ O, `ÀÜ«∞O`À
`«#∞fl Ñ¨ÓlOz#"åi Ñ¨Ó[#∞ ã‘fiHõi™êÎ_∞» . ÉèHí `Î˜ À â◊|i WzÛ# ZOye Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞
ã‘fiHõiOz P"≥∞‰õΩ "≥∂Hõ=∆ ∞KåÛ_»∞. P"≥∞ ^ŒQ~æÆ ° =Ù#fl ^•x<Õ ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ x"Õ^#Œ
KÕãO≤ ^Õ HÍh, ÖËx ^•x QÆ∞iOz JãÖ`«$Ñ≤Î Ñ¨_Ö» ^Ë ∞Œ .
51
P^è•ºu‡Hõ`«
â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"å~°∞, XHõ x~°∞¿Ñ^Œ WO\˜H˜ aèH∆õ HÀãÖ "≥àÏ¡~∞° . "åiO\’¡ aèH∆õ
"ÕÜ∞« _®xH˜ Ug∞ ÖËH,õ XHõ ZO_ç# Lã≤iHÍÜ«∞ =ÙO>Ë aèHÍ∆ áê„`«Ö’ "ÕãO≤ ^Œ@. ^•xˆH
Hõ~°∞}Õz, â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"å~°∞ Hõ#Hõ^è•~å ™ÈÎ„`«O KÕã≤ P"≥∞ WO\˜Ö’ |OQÍ~°∞
Lã≤iHÍÜ«∞Å =~°¬O ‰õΩiÑ≤Oz P WO@ ^Œi„^•ºxfl `˘ÅyOKå~°∞.
ÖËx^•x "≥O@ Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ fÜ«∞‰õΩO_®, L#flO`«Ö’ ^•#^è~Œ å‡Å∞ KÕã∞¨ ‰õΩO@∂,
`«$Ñ≤QÎ Í rqOK«_O» Ö’<Õ P#O^ŒO, „|Ç¨‡#O^ŒO LO\Ï~Ú. ÖËx ^•x HÀãÖ J„~°∞Å∞
Kå¿ã,Î JãÖ`«$Ñ≤Î =∞x+≤x xÅ∞"≥ÖÏ¡ ^ŒÇÏ≤ Oz "Õã∞¨ OÎ k. â◊s~åxfl ~ÀQÆ„QÆãO÷¨ KÕã∞¨ OÎ k.
Jhfl =Ù<åfl~Ú. JÅ∞¡_ç <À\’¡ â◊x J#fl ™ê"≥∞`«QÍ XH˘¯Hõ¯™êi Jxfl HÀiHõÅ∞ fi<å,
JãÖ`«$Ñ≤QÎ Í =ÙO@∞Ok. nxHÍ¯~°}O =∞#ã¨∞ =∂Ü«∞. P =∞#ã¨∞x, Jnè#OÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x
L#fl ^•x`À `«$Ñ≤Î Ñ¨_Õ q^èŒOQÍ JÉèÏºãÖ KÕÜ«∂e. JãÖ`«$Ñ≤Îx P=Å "≥·Ñ¨ÙH˜
`Àã≤"Ü Õ ∂« e. Jxfl P#O^•Å‰õÄ =¸ÅO ãÖ`«$Ñ≤.Î
52
=∞x+≤x Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ ÑÃ \ì̃OKÕk
HÍ=∞, „HÀ^è,Œ Ö’Éè,í "≥∂Ç¨Ï, =∞^Œ =∂`«û~åºÅ∞ Ji+¨_fi» ~åæÅ∞. W=hfl =∞x+≤H˜
â◊„`«∞=ÙÅ∞. D Ji+¨_fi» ~åæÅÖ’ "≥Ú^Œ\ k˜ HÍ=∞=Ú. HÍ=∞=Ú JO>Ë HÀiHõ. HÀiHõ<^Õ Õ
ÖËHáõ È`Õ =∞x+≤H˜ Ñ¨Ù~ÀQÆu =ÙO_»^∞Œ . J~Ú`Õ D HÀiHõÅ#∞ J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ =ÙOK«∞‰õΩO>Ë
P#O^ŒOQÍ<Õ =ÙO_»QÅÆ =Ú. HÍh =∞# =∞#ã¨∞, XHõ HÀiHõ f~°QÍ<Õ =∞~˘Hõ\ ,˜ ^•x
"≥O@ =∞~˘Hõ\ ˜ WÖÏ =∞#efl Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ ÃÑ\Õì z, =∞#âß≈Ou ÖË‰Ωõ O_® KÕã∞¨ OÎ k.
H˘O`«=∞OkH˜ WÅ∞¡ Hõ@∞ìHÀ"åÅx HÀiHõ, HÍ~°∞ H˘<åÅx HÀiHõ, ÃÑ^ŒÌ K«^∞Œ =ÙÅ∞ K«kq
(™ÈÎ=∞`« =Ù<åfl ÖËHáõ È~Ú<å) q^ÕâßÅ‰õΩ "≥o¡ ÉÏQÍ _»|∞ƒ ãÖáêkOKåÅ<Õ HÀiHõ.
WÖÏ q+¨Ü∞« "åã¨#Å`À ‰õÄ_ç# J<ÕHõ ~°HÍÅ~Ú# HÀiHõÅ∞. XHõ HÀiHõ fi`Õ =∞~À
H˘`«kÎ Ñ¨Ù@∞ìH˘ã¨∞OÎ k. HÀiHõÅ∞ J^Œ∞Ñ¨Ù `«ÑÊ≤ `Õ 'Pâ◊— JO\Ï~°∞. D HÀiHõ#∞ Pâ◊#∞
[~ÚOK«_O» KåÖÏ Hõ+Oì¨ .
HÀiHõÅ‰õΩ ÉÏxã¨Öˇ·, ^Œ∞~°fiã¨<åÅ‰õΩ Ö’#~Ú, `«=∞ rq`åÅ#∞ `«=∞ g∞^Œ
P^è•~°Ñ_¨ #ç rq`åÅ#∞ ã¨~fi° <åâ◊#O KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ"å~°∞, ã¨=∂*ÏxH© ^ÕâßxH© p_»ÑÙ¨ ~°∞QÆ∞ÖÏ¡
`«Ü∂« ~°=Ù`«∞<åfl~°∞. ã¨`åûOQÆ`º« =¸, ã¨„`«Ê=~°#Î Å#∞ PÅO|#QÍ KÕã∞¨ ‰õΩx HÍ=∂xfl
J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ ÃÑ@∞ìHÀ"åe. ™ê^è#Œ ^•fi~å HÍ=∂xfl [~ÚOKåe.
~å=}Ïã¨∞~°∞_»∞ Ñ¨~=° ∞ t=Éè‰í Ωõ _Î ∞» . ÑÖK«É∂íè `åÅ#∞ `«# Pnè#OÖ’ =ÙOK«∞‰õΩ#fl
Jáê~° â◊HÎ̃ ãÖÑ¨#∞fl_»∞. Q˘Ñ¨Ê q^•fiOã¨∞_»∞, ãÖÑ¨#∞fl_»∞, HÍh HÍ=∂xfl =∂„`«O `«#
Pnè#OÖ’ =ÙOK«∞HÀÖËHáõ ÈÜ«∂_»∞. Ñ¨~¢° ãÎ‘ "åº"≥∂Ç¨ÏOÖ’ Ñ¨_ç `«# `Õ[ã¨∞û, |Å=Ú,
|∞kú, ã¨^∞Œ } æ ÏÅ∞ Jhfl HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞. P "åº"≥∂Ç¨ÏOÖ’ `«# â◊HÜ Î̃ Ú« ‰õΩÅÎ hfl =∞~°z
Hõ@Ñ¨ "Õ+^¨ •è iÜ≥∞ÿ ã‘`å^Õqx JÑ¨ÇÏ¨ iOKå_»∞. J`«x HÀiHõ J`«_xç [~ÚOzOk,
HÍh J`«_»∞ HÀiHõ#∞ [~ÚOK«ÖËHõ, Ñ¨@∞ì^ŒÅH˜áÈ~Ú, ~å[º=Ú, ÉèÏ~åºÑ≤Å¡Å∞,
|O^è∞Œ =ÙÅ∞, Ç≤Ï`«∞Å∞, ã¨xflÇ≤Ï`«∞Å∞ JO^Œih Ñ¨}O‚ QÍ ÃÑ\Ïì_∞» . z=~°H˜ `«# rq`å<Õfl
Ñ¨}O‚ QÍ ÃÑ\Ïì_∞» . HÀiHõ JO`« |bÜ«∞"≥∞Oÿ k. ^•xfl [~ÚOK«_O» =Ú#∞Å‰õΩ Ãã`· O«
^Œ∞~°É¡ =íè ∞x K≥¿ÑÊ P<ÕHõ Hõ^ÅŒä ∞ =∞# Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ =Ù<åfl~Ú.
Ü≥∂y "Õ=∞# ‰õÄ_® HÀiHõÅ‰õΩ ÉÏxã¨~Ú ã¨~fi° =Ú, áÈQ˘@∞ìH˘x, z=~°‰Ωõ
"≥~· åQÆºOÖ’ Ñ¨_ç z#fl QÀp Hõ@∞ì‰Ωõ x uiQÍ_»∞. P "≥~· åºQÆ rq`«OÖ’<Õ '"Õ=∞# â◊`H« Oõ —
~°zOKå_»∞. nxÖ’ Jhfl rq`« ã¨`åºÖË! HÀiHõ QÆ∞iOz PÜ«∞# ~åã≤# rq`« ã¨`º« O.
53
P^è•ºu‡Hõ`«
''Pâ◊ HÀã≤ "Õã≤ Ü«∞#ÅO|∞ K«ÖÏ¡iÛ
QÀz ayÜ«∞Hõ\ ì˜ QÆ∞@∞ìê≥ ã≤
xez#\˜ì "å_≥ <≥~Ü ° ∂≥ y Ü≥∞O^≥#·
qâ◊fi^•aè~å=∞ q#∞~° "Õ=∞—— J#fl Ñ¨^ºŒ O.
Pâ◊ =ke, Pâ◊ J<Õ Jyflx K«ÖÏ¡~∞° ÛH˘x, HÍ=∞=Ú =ke QÀz ayOzHõ\ ,ì˜
*Ï˝#=Ú `≥Å∞ã¨∞H˘#∞"å_Õ <Õ~Ê° iÜ≥∞ÿ # Ü≥∂y Jx =zOKå_»∞.
''Pâ◊ áêÑ¨ *Ïu Ü«∞xflO\˜ HõO>ˇ#∞
Pâ◊K`Õ « Ü«∞`«∞Å∞ "≥∂ã¨áÈÔ~
K«∂z q_»K∞« "åÔ~ â◊√^•ú`∞« ‡ÖˇO^≥#·
qâ◊fi^•aè~å=∞ q#∞~° "Õ=∞—— J<Õ Ñ¨^ºŒ OÖ’
Pâ◊ KåÖÏ áêÑ¨=∞~Ú#k, Pâ◊KÕ =Ú#∞Å∞ Ãã`· =« Ú K≥_áç È~Úi. P Pâ◊#∞
q_çz#"åˆ~ x+¨¯Å"≥∞ÿ# =∞#ã¨∞ HõÅ"å~°∞, Jx ã‘fiÜ«∂#∞Éèí"åxfl D â◊`«HõOÖ’
á⁄O^Œ∞ÑïKå~°∞.
SÇ≤ÏHõ ã¨∞MÏÅ HÀãÖ HÍ‰õΩO_®, P^è•ºu‡Hõ ã¨∞YO HÀãÖ, `«^•fi~å "≥∂Hõ∆
™ê^è#Œ "≥Ñ· Ù¨ QÍ =∞# HÀiHõÅ#∞ =∞o¡OK«_O» JÉèÏºãÖ KÕÜ∂« e.
ÉèQí =Æ næ`« 5= J^è•ºÜ«∞OÖ’ Hõ$+¨É‚ Qíè "Æ å#∞_»∞
''â◊HÀflfÃÇÏ· = Ü«∞™Èû_»∞O
„áêHõ≈s~° q"≥∂Hõ} ∆ Ï`ü
HÍ=∞„HÀ^èÀ^Œƒù "ÕQOÆ
ã¨ÜÚ« HõóÎ ã¨û ã¨∞v#~°ó——
D â◊s~°=Ú q_»∞=Hõ =ÚO^Õ J#QÍ rqOz =ÙO_»QÍ<Õ HÍ=∞„HÀ^è•^èŒ∞Å
L^ÕfiQÆ=ÚÅ#∞ J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ #∞OK«∞HÀQÆÅ ™ê^è‰Œ Ωõ _Õ x["≥∞#ÿ ã¨∞v, Ü≥∂y, Jx ã¨Ê+ì̈OQÍ
`≥eáê_»∞.
=∞#O^Œ~°O ‰õÄ_® ÉèíQÆ"å#∞_»∞ `≥eã≤# q^èŒOQÍ HÀiHõÅ#∞ J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’
=ÙOK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ™ê^è#Œ KÕã∂¨ ,Î HÀiHõ#∞ ã¨<å‡~°Oæ "≥Ñ· Ù¨ =∞o¡ã∂¨ ,Î P`«‡â’^è#Œ HÍqã¨∂Î
ã¨∞YOQÍ x`«º ãÖ`À+ÖQÍ =ÙO_»\ÏxH˜ „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕ^•ÌO.
ã¨~ˆ fi[<å ã¨∞ûd<ÀÉè=í O`«∞
w
54
ÑÖK«∞HÀ=_»OÖ’ P#O^ŒO
Ö’Éèí=Ú =∞x+≤H˜ „Ñ¨^è•# â◊„`«∞=Ù. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞x+≤ =∞#∞QÆ_» HÀãÖ
Jáê~°"∞≥ #ÿ ãÖÑ¨^Œ „Ñ¨™êkOKå_»∞. „Ñ¨H$õ u ãÖÑ¨^,Œ ^è#Œ ãÖÑ¨^,Œ ^è•#º ãÖÑ¨^,Œ =ã¨∞Î
ãÖÑ¨^Œ WÖÏ ãÖÑ¨^Œ ~°H~õ H° ÍÅ∞. =∞x+≤H˜ W=hfl ÑïÑ¨Ù+≤Qì Í =Ù#flÑ¨C_»∞, W`«~∞° Å`À
Jk ÑÖK«∞H˘#Hõ, `«# `≥eq`Õ@Å=ÖË¡ W^ŒO`å ãÖ„Hõq∞OzO^Œx JÇ¨ÏOHõiã¨∂Î,
ÉèíQÆ=O`«∞_çx qã¨‡i™êÎ_»∞. W`«~°∞Å‰õΩ ÑÖz`Õ, `«# Q˘Ñ¨Ê^Œ#=Ú HÀÖ’Ê`å=∞#fl
ÉèÜ
í ∞« O`À, „ÉèÏOu`À Ö’aèQÍ `«Ü∂« ~°=Ù`å_»∞. ^•`«$`«fi=∞<Õk `≥eÜ«∞^Œ∞. Ö’aè ^•z#
ãÖÑ¨^Œ QÆ∞iOz "Õ=∞# K«H¯õ x Ñ¨^ºŒ O ~åâß~°∞.
''^è#Œ =Ú ‰õÄ_»É\ˇ ì̃ ^•#O|∞ KÕÜ∞« Hõ
`å#∞ k#Hõ Öˇãû¨ ^•K«∞H˘#QÆ
`Õ<\≥ Q© Æ QÆ∂iÛ `≥~∞° =iH˜Ü∞« º^•
qâ◊fi^•aè~å=∞ q#∞~°"=Õ ∞——
^èŒ#=Ú ãÖáêkOz ^•#g∞Ü«∞Hõ, ^•K«∞H˘#∞ `Õ<≥\ ©QÆ `Õ<≥#∞ „áÈQÆ∞ KÕã≤
W`«~∞° Å áêÅ∞ KÕã∞¨ OÎ k. Ö’Éè`í fi« O =Å# `å#∞ ãÖáêkOz#^ŒO`«Ü¸ « Ñ¨~∞° Å áêÅ∞
KÕ™êÎ_∞» Ö’aè.
=∞Ç¨ÉèÏ~°`«OÖ’ ^èŒ$`«~å¢+¨µì_»∞ `å#∞ =∞Ç¨~å[~Ú ‰õÄ_® Ö’ÉèíOÖ’
Ñ¨_çáÈÜ«∂_»∞. E^Œ=Ú F_çáÈ~Ú# áêO_»=ÙÅ =#"åãÖ =Úyã≤# `«~°∞"å`«,
NHõ$+¨µ‚_»∞ ^èŒ$`«~å¢+¨µì_ç ^ŒQÆæ~°‰õΩ ~åÜ«∞ÉÏiQÍ =zÛ, áêO_»=ÙÅ‰õΩ <åºÜ«∞|^ŒúOQÍ
~å=Åã≤# J~°ú~å[ºO uiy "åiH˜=fi=∞x J_»∞QÆ∞`å_»∞. ^èŒ$`«~å¢+¨µì_»∞ ^•xH˜
JOwHõiOK«ÖË^Œ∞. áÈh J~Ú^Œ∞QÆ∞iH˜ J~Ú^Œ∂o¡=fi=∞x K≥|∞`å_»∞. JÑ¨Ê\˜^•HÍ
Ü«∞^èÕK«ÛùQÍ ™ê„=∂*Ïºxfl áêeOz# ^èŒ$`«~å¢+¨µì_»∞, Ö’ÉèÏxH˜ =ã¨∞_»~Ú, <åºÜ«∂
<åºÜ«∞ qK«Hõ∆} HÀÖ’Ê~Ú J^èŒ~°‡OQÍ „Ñ¨=iÎOKå_»∞. J`«x Ö’Éèí`«fi"Õ∞ ‰õΩ~°∞=Oâ◊
q<åâ◊<åxH˜ HÍ~°}Éèí∂`«=∞~ÚOk. J~Ú^Œ∂à◊√¡ ÑÖK«_®xH˜ Ö’aèOz z=~°‰õΩ
‰õΩ~°∞Hˆ „∆ `« ãÖ„QÍ=∞OÖ’ J~Ú# "åà◊O¡ ^Œih HÀÖ’Ê~Ú J_»=ÙÅ áêÅ=Ù`å_»∞.
55
P^è•ºu‡Hõ`«
''`«#∞"≥=i ™⁄=Ú‡ áÈ+≤OÑ¨QÆ
„^Œ=º"≥∞=i ™⁄=Ú‡ ^•K«∞H˘#QÆ
„áê}"≥∞=i ™⁄=Ú‡ áêiáÈ=HõxÅfi
qâ◊fi^•aè~å=∞ q#∞~°"=Õ ∞—— J<åfl_»∞ "Õ=∞#.
Z=i ™⁄=∞‡x â◊s~°=Ú#∞ áÈ+≤ã¨∞Î<åfl=Ú. Z=i ™⁄=∞‡x ^èŒ#=Ú#∞
^•K«∞H˘O@∞<åfl=Ú, „áê}=Ú Z=i ™⁄=∞‡x âßâ◊fi`«=ÚQÍ ^•K«∞H˘O@∞<åfl=Ú JO@∂
=∞#‰õΩ Hõ#∞qÑ¨C HõeyOKå_»∞ "Õ=∞#. =∞#=Ú =KÕÛ@Ñ¨C_»∞ Ug∞ `ÕÖË^Œ∞,
áÈÜÕ∞@Ñ¨C_»∞ Ug∞ fã¨∞ÔHà◊¡=Ú. HÍ|\˜ì =∞#‰õΩ Hõey# ^•xx Ö’aèOK«‰õΩO_®
W`«~∞° Å`À ÑÖK«∞HÀ=_»O q[˝`.« Wk `≥Å∞ã¨∞‰õΩx, =∞# „Ñ¨^•è # â◊„`«∞"≥#· Ö’ÉèÏxfl
^ŒiKÕ~h° Ü«∞‰õΩO_®, L#flO`«Ö’ ^•#^è~Œ å‡Å∞ KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ P`«‡ãÖ`«$Ñ≤`Î À rqOKåe.
56
=∞# â◊„`∞« =Ù
HÍ=∞„HÀ^èŒ Ö’Éèí "≥∂Ç¨Ï =∞^Œ =∂`«û~åºÅ∞ =∞x+≤H˜ â◊„`«∞=ÙÅ∞. JO^Œ∞Ö’
„HÀ^è=Œ Ú x„QÆÇÏ≤ OK«∞HÀ=_»O KåÖÏ Hõ+=ì¨ Ú. =∞# ÃÑ^ŒÅÌ ∞ K≥|∞`«∂ =ÙO\Ï~°∞. XHÍÜ«∞#
HÍj "≥o¡ =KåÛ_»@. HÍm "≥o#¡ "åà◊√¡ "åà◊¡ H˜+"ì̈ ∞≥ #ÿ ÑÖ_»∞, HÍÜ«∞ ÖÏO\˜q =ke
=™êÎ~∞° . JO>Ë q+¨Ü∞« "åã¨#Å qã¨~#˚° O J#fl=∂@. JÖÏˆQ HÍj "≥o¡ =zÛ# q∞„`«∞_çx
Ñ¨ÅHõi^•Ì=∞x PÜ«∞# ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ "≥àÏ¡_∞» . =∂@Ö’ =∂@QÍ HÍjÖ’ Uq∞ =ke
=KåÛ=Ù Jx J_çQÍ_»∞. HÀÑÖ =ke =KåÛ#∞ J<åfl_»∞ PÜ«∞#. ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ x"≥fi~°áÈ~Ú
UO =ke =KåÛ=Ù Jx =∞m¡ J_çQÍ_»∞ 'HÀáêxfl— Jx K≥áêÊ_»`_« ∞» . ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ ~Ô O_»∞
=¸_»∞™ê~°∞¡ ~Ô \Õì z J_çQÍ_»∞. ^•x`À HÀÑÖ =zÛ Zxfl™ê~°∞¡ K≥áêÊe~å h‰õΩ P@
Ñ¨\ ì̃ã¨∞Î<åfl"å ##∞fl JO@∂ L„QÆ∞_≥· J`«x K≥OÑ¨ Kè≥à◊√¡=∞xÑ≤OKå_»∞. JÑ¨C_»∞ P
¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ #=Ùfi`«∂ HÀáêxfl =kÖË™ê#x J<åfl=Ù HÍh HÀÑÖ h =Ú‰õΩ¯ g∞^Œ HÔ H˜¯
‰õÄK«∞Ok Jx Ç¨ã¨º=∂_®_»∞@. ã≤Q∞Æ `æ À `«Å=OK«∞HÀ=_»O J`«x =O`≥O· k. HÀÑÖ
JO`«\ ˜ =∞Ç¨Ï`«∞Î Hõey#k.
ZO`«\ ˜ `«Ñã¨ û¨ OÑ¨#∞flÅ~Ú<å, HÀÑÖ x„QÆÇÏ≤ OK«∞HÀÖËHõ `«=∞ `«Ñã¨ ∞¨ û ^•fi~å
ãÖáêkOz# â◊HxÎ̃ HÀÖ’Ê~Ú „Éè+í µ¨ Åì =Ù`å~°∞. `«áÈx+ì̈Ö’#∞#fl `«# `«Å g∞^Œ HÍH˜
~Ô @ì"ãÕ O≤ ^Œ#fl HÀÑÖ`À ^•xÃÑ· `«# ^Œ$‰õΩ¯Å#∞ „Ñ¨ãi¨ OÑ¨KãÕ ,≤ P HÍH˜x Éèãí ‡¨ O KÕ™êÎ_∞»
H“t‰õΩ_»∞. `«# `«Ñã¨ ∞¨ û ^•fi~å ãÖáêkOz# â◊HxÎ̃ JÖÏ =$^è• KÕ™êÎ_∞» .
WÑ¨C_»∞ Ñ≤Å¡Å∂, ÃÑ^ŒÌÅ∂ JO^Œ~°∂ ‰õÄ_® HÀáêxH˜ =â◊√Å~Ú, qK«Hõ∆}Ï
*Ï˝<åxfl HÀÖ’Ê`«∞<åfl~°∞. J<ÕHõ áêáêÅ‰õΩ X_çQ_Æ ∞» `«∞<åfl~°∞. áê~îâ° ßÅÖ’ Láê^è•ºÜ«Ú_»∞
u\Ïì_<» À, `À\˜ Ñ≤ÅÅ¡ =ÚO^Œ∞ J==∂xOKå_»<À qÑ¨s`«=∞~Ú# HÀáêxH˜ QÆ∞~°~Ú,
K«^∞Œ =Ù <Õ~∞° Ê`«∞#fl QÆ∞~°∞=ÙÅ<Õ HÍeÛ K«OÑ¨Ù`«∞<åfl~°∞. W\©=ÖË J"≥∞iHÍÖ’ D ãÖÑ¶∞¨ @#
[iyOk. `«=∞ „¿Ñ=∞#∞ JOwHõiOK«Ö^Ë #Œ fl HÀÑÖ`À Ü«Ú=`«∞ÅÃÑ· Ü«∂ã≤_£ ^•_ç
KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. `åQÆ_®xH˜ _»aƒ=fiÖË^#Œ fl Hõ}∆ H˜ "õ ∞≥ #ÿ P"ÕâO◊ `À, H˜~ã° <¨ å~ÚÅ∞ áÈã≤ ÉèÏ~°º#∞
`«Q∞Æ ÅÉˇ\ ,ì̃ z=~°‰Ωõ *ˇÖ· ’¡ TK«Å∞ ÖˇH¯õ ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞. z#fl Ñ≤ÅÅ¡ ∞ Ãã`· O« =∂~°∞¯Å∞
57
P^è•ºu‡Hõ`«
ÉÏQÍ ~åÖË^#Œ fl Jã¨ÇÏ¨ #O`À, HÀÑÖ`À Li "Õã∞¨ ‰õΩO@∞<åfl~°∞. WÖÏ „á⁄^Œ∞#Ì ÖË=QÍ<Õ
Z<Àfl ãÖÑ¶∞¨ @#Å∞ "å~åÎ Ñ¨„uHõÖ’¡ K«^∞Œ =Ù`«∞<åfl=Ú.
=∞Ç¨`å‡QÍOnè J<åfl~°∞ ''Ü«∂OQÆ~ü D*ò ëê~üì =∂_£<≥ãπ—— Jx HÀÑÖ
`å`å¯eHõ"∞≥ #ÿ Ñ≤zÛ=O\˜^xŒ .
`«# HÀÑ¨"∞≥ `«# â◊`$« =Ù
`«# âßO`«"∞≥ `«#‰õΩ ~°H,∆õ ^ŒÜ∞« K«∞@ìOÉ∫
`«# ãÖ`À+¨"∞≥ ã¨fi~°=æ Ú
`«# ^Œ∞óY"≥∞ #~°H=õ ∞O„_»∞, `«^ºŒè =Ú ã¨∞=∞f
J<åfl~°∞ ã¨∞=∞f â◊`H« Hõ ~õ .Î° Wk ZO`À HÍz=_»áÈã≤# rq`« ã¨`º« O.
D HÀáêxH˜ =â◊√_≥· Ñ¨sH˜`∆ ∞« Î =∞Ç¨Ï~åA `«# =∞~°}O `å<Õ H˘x `≥K∞« Û‰õΩ<åfl_»∞.
"Õ@‰õΩ "≥o#¡ Ñ¨sH˜`∆ ∞« ,Î `å#∞ "Õ\Ï_»∞`«∞#fl =∞$QÆO D k‰õΩ¯QÍ =zÛO^• Jx JHõ¯_»
`«Ñ¨ã¨∞ûÖ’ =Ù#fl =ÚxÑ¨ÙOQÆ=Ù_çx „Ñ¨tflOKå_»∞. ^è•#ºOÖ’ =Ù#fl =ÚxH˜ Wk
q#Ñ¨_Ö» ^Ë ∞Œ . =∞Ç¨~å*ˇ#· `å#∞ J_çy`Õ, ã¨=∂^è•#q∞=fix =ÚxÃÑ,· P„QÆÇÏ≤ Oz, JHõ¯_»
Ñ¨_ç =Ù#fl K«zÛ# áê=Ú#∞ P =Úx "≥∞_»Ö’ "Õã≤ HÀÑÖQÍ x„+¨¯q∞OKå_»∞.
`«áÈxëêìQiÆ +¨µ_ì #·≥ `«# `«O„_ç "≥∞_»Ö’ K«zÛ# áê=Ú#∞ "Õã≤ J==∂xOz#"å_»∞
U_»∞ ~ÀAÖ’¡QÍ áê=Ú HÍ@∞`À =∞~°}™˜ êÎ_x» â◊Ñ™≤ êÎ_∞» P =Úx ‰õΩ=∂~°∞_»∞. Wk
q#fl Ñ¨sH˜`∆ ∞« Î XO\˜ ãÖÎ ÉèOí "Õ∞_»Ö’ JÇ¨ÏŸ~å„`«∞Å∞ HÍÑ¨ÖÏ^•~°∞Å#∞ ÃÑ@∞ìH˘x ÉèÏQÆ=`«
Hõ^ÅŒä ∞ q<åfl, =∞$`«∞º=Ù #∞O_ç `«ÑÊ≤ OK«∞HÀÖËHáõ ÈÜ«∂_»∞.
HÀÑ¨=Ú LK«Ûhù KåÅ#∞ =∞~°ÑO≤ Ñ¨KãÕ ∞¨ OÎ k. =∞x+≤ Ñ¨`<« åxH˜ HÍ~°}=∞=Ù`«∞Ok.
Hõ#∞Hõ<Õ HÀáêxfl x„QÆÇÏ≤ OK«_O» <Õ~∞° ÛHÀ"åe. ™ê^è#Œ , Ü≥∂QÍÉèÏºãÖ ^•fi~å HÀáêxfl
J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ ÃÑ@∞ìHÀ"åe. „Ñ¨âßO`«`,« âßO`«=Ú ZÅ¡"àÕ Ö◊ Ï J#∞ã¨~} ° Ü
© ∞« O.
w
58
"≥∂Ç¨Ï=Ú – "åº"≥∂Ç¨Ï=Ú
"≥∂Ç¨Ï=Ú J<Õk Pã¨∞sQÆ∞}=Ú. D QÆ∞}=Ú#fl =∞x+≤ ‰õÄ_® Jã¨∞~° „Ñ¨=$uÎ
Hõey JÇ¨ÏOHÍ~° =∞=∞HÍ~åÅ‰õΩ ^•ã¨∞Öˇ·, xÜ«∞=∞ x|O^èŒ#Å‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ
„Ñ¨=iÎOK«∞`«∂ q„~°gQÆ∞`«∞O\Ï~°∞. Éè’QÆÖÏÅã¨ rq`åxfl W+ì̈Ñ_¨ `» å~°∞. „Ñ¨ã∞¨ `Î « =∞#
ã¨=∂[OÖ’ Éè’QÆÖÏÅã¨, "≥∂Ç¨Ï=Ú Z‰õΩ¯=QÍ =∞#∞+¨µÅ#∞ „Ñ¨ÉÏè q`«O KÕã∞¨ <Î åfl~Ú.
"≥∂Ç¨Ï=Ú J<Õk =ã¨∞=Î ÙÃÑ#· , _»|∞ƒÃÑ#· , =∞#∞+¨µÅÃÑ#· , PÇ¨~°O g∞^Œ WOHÍ J<ÕHõ
q+¨Ü∂« Å g∞^Œ LO_»=K«∞Û. D "≥∂Ç¨Ï=Ú "åº"≥∂Ç¨Ï"≥∞`ÿ <Õ Õ ã¨=∞ã¨ºQÍ =∂~°∞`«∞Ok.
U^≥<· å q∞`«OQÍ =ÙO>Ë<Õ =Ú^Œ∞.Ì
KåÖÏ=∞Ok Ü«Ú=‰õΩÅ∞ "åà◊¡ `«O„_»∞Å∞ L#fl`« Ç¨ÏŸ^•Ö’ =Ù<åfl~°∞. `å"Õ∞O
KÕã<≤ å K≥Å∞¡`∞« O^Œx, q∞ug∞i =∞^ŒºO ¿ãqOz, P =∞`«∞ÖÎ ’ LK«Ûhù KåÅ∞ =∞~°z
¢ãÅÎ‘ #∞ Ju Ç‘Ï#OQÍ =∂#ÉèOí QÆO KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. Uk KÕã<≤ å `«=∞ `«O„_»∞Å Ñ¨~Ñ° u¨ `À
x~ÀÌ+µ¨ Å∞QÍ K«ÖÏ=∞}˜ J=Ù`«∞<åfl~°∞.
''|Å=O`«∞_» <åˆH=∞x
|Å∞=Ù~°`À x„QÆÇÏ≤ Oz Ñ¨Å∞‰õΩ@ÜÕ∞ÖÏ?
|Å=O`«"∞≥ #ÿ ã¨~Ê° =Ú
K«ep=∞ÅKÕ`« zH˜¯ Kå=^≥ ã¨∞=∞f——
J#fl ã¨∞=∞f â◊`H« Oõ Ö’x hu Ñ¨^ºŒ O JO^ŒiH© Hõ#∞qÑ¨C HõeQˆ ÖÏ =ÙOk.
=∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« `À áêO_»=ÙÅ∞ J*Ï˝`"« åãÖÖ’ =Ù#flÑ¨C_»∞, „^ÒÑ¨k q~å@~åA
Ñ¨@Ñì Ù¨ ~å}˜ ^ŒQ~æÆ ° K≥eHõ`QÎ≥ Í Ãã~· O° „kè J<Õ =∂~°∞¿Ñ~°∞`À H˘Å∞=ÙÖ’ KÕ~∞° `«∞Ok. P"≥∞
JO^ŒKO« ^•Å∞ Ç¨ÏŸÜ«∞Å∞, ~åK«sqî K«∂z =∞Ç¨~å}˜ J|∞ƒ~°Ñ_¨ ∞» `«∂O@∞Ok. ~å}˜
™È^Œ~°∞_≥·# H©K«‰õΩ_»∞ Ãã·~°O„kèx K«∂z, P"≥∞ ™œO^Œ~åºxH˜ =ÚQÆ∞ú_»=Ù`å_»∞. P"≥∞
á⁄O^Œ∞#∞ HÀ~°`å_»∞. P"≥∞ x~åHõiã¨∞OÎ k. `å#∞ q"åÇ≤Ï`«#∞ `«# *’eH˜ ~å=^ŒxÌ
ÃÇÏK«Ûiã¨∞ÎOk. H©K«‰õΩ_»∞ ÉÏÇ¨ï|Å ãÖÑ¨#∞fl_»∞. q~å@~å[ºO J`«x KÕ`«∞Ö’¡<Õ
ã¨∞~°H`∆˜ O« QÍ =Ù#flk. JO^Œ∞Hõx ~åA#∞ ÉèÜ í ∞« ÃÑ\ì̃, Ãã~· O° „kèx `«# =^Œ‰Ì Ωõ ÑÖÑ¨=∞x
59
P^è•ºu‡Hõ`«
Éˇki™êÎ_∞» . x*ÏxH˜ H©K‰« Ωõ _»∞ "≥∂Ç¨xH˜ =ã¨∞_≥· `«# JO`«O `å<Õ H˘x `≥K∞« Û‰õΩ<åfl_»∞.
~å}˜ P[˝ "Õ∞~°‰Ωõ qkè ÖËHõ Ãã~· O° „kè J`«x JO`«óÑ¨Ù~åxH˜ "≥_∞» `«∞Ok. JHõ¯_» cè=Ú_»∞,
áêOKåex "≥∂Ç≤ÏOz "ÕkOè z# H©K‰« Ωõ _çfl =kè™êÎ_∞» . ZO`À |Å=O`«∞_≥#· H©K‰« Ωõ _»∞
Ñü„=`« J~Ú# áêOKåeÃÑ· "åº"≥∂Ç¨ÏO`À JO`«=∞Ü«∂º_»∞.
QÆÅÜ«∞x ãü ~°uÜ«Ú
Ñ≤Å=x ¿Ñ~°O@O|∞#∞ =Å^Œ∞~å Jx
ã¨∞=∞f â◊`H« Hõ ~õ Î° É’kèOKå_»∞. W+ì̈Ñ_¨ x» ¢ãxÎ‘ HÀ~°∞@. Ñ≤Å=x ¿Ñ~°O\ÏxH˜
"≥à√◊ @ ¡ `«Q^Æ xŒ K«H¯õ x hu É’^èŒ KÕâß_»∞. Ñ¨Ù@ìÖ’ K≥^ÑŒ Ù¨ ~°∞QÆ∞Å∞ Ñ¨Ù\ì̃ K«xáÈ~Ú#>Ë,¡
^è~Œ ‡° QÆ∞}=ÚÅ∞, hu, xÜ«∞=∞=ÚÅ∞ ÖËx"å~°∞ Ñ¨Ù\˜<ì å, K«zÛ<å XHõ>.Ë
D "≥∂Ç¨ÏQÆ∞}=Ú KÕ`<« Õ Éè™í ê‡ã¨∞~°∞_»∞ "≥∂Ç≤Ïx "≥Ñ· Ù¨ PHõi¬`∞« _≥,· `«# t~°ã∞¨ û
g∞^Õ `«# KÕ~Ú =ÙOz Éèíã¨‡=∞=Ù`å_»∞. WÖÏ Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ WuÇ¨™êÅÖ’, D
"≥∂Ç¨QÆ∞}ÏxH˜ =ã¨∞Å~Ú `«=∞ =∞~°}O `å"Õ∞ KÕ`∞« ÖÏ~å H˘x `≥K∞« Û‰õΩ<åfl~°∞. JO^Œ∞Hˆ
ÃÑ^ŒÅÌ O\Ï~°∞ <≥uÎ g∞^Œ KÕ`∞« Å∞ ÃÑ@∞ìHÀ=^ŒxÌ .
D "≥∂Ç¨Ï=Ú J<Õ |ÅÇ‘Ï#`« =Å¡ HõeQˆ J#~°Å÷ ∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x, =∞#ã¨∞#∞
"≥∂Ç¨Ï =∂Ü«∞ #∞Oz =∞o¡Oz, =∞#Ö’x |ÅÇ‘Ï#`«Å#∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x, "å\˜x J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’
=ÙOK«∞‰õΩ<Õ =∂~åæxfl J=ÅOaOKåe.
60

Adyatmikam Vruddulakena

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Adyatmikam Vruddulakena

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

U„Ñ≤Ü∞« Öò 4, 2012<å_»∞ =∞ÖÏ¯*òyiÖ’x P^Œ~} ° `Õk.

8–8–2012# pHõ\ ˜ =∂q∞_çÖ’x =$^•ú„â◊=∞OÖ’

H©ã¨~°QÆ∞@ìÖ’x "Õ^Œ áê~î°âßÅ q^•º~°∞÷Å‰õΩ ''`≥Å∞QÆ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ—— "å~°∞ x~°ﬁÇ≤ÏOz# HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’

„Ñ¨K∞« ~°} – 2013

_®II áÈ`«∞‰õÄz ™êO|t=~å=Ù

„Ñ¨=ÚY ~°K~« Ú„u Hˆ `«=~°ÑÙ¨ ~å[ºN – P^è•ºu‡Hõ "åºã¨ ã¨OÑ¨Ù\˜ Wk.

_®II áÈ`«∞‰õÄz ™êO|t=~å=Ù

HõOII |∞∞Hõ=∆ Ú =Öˇ "≥Å∞Q˘O^≥_ç

HõOII Ñ¨ã¨ QÆey# ÉèÏ==ÚÅ#∞

WHõ ã¨∂~°º #=∞™ê¯~åÅ∞: D „H˜Ok q^èOŒ QÍ

You might also like