Araç‘Paylaşım’ın en hızlı ülkesi Türkiye oldu

https://www.dunya.com/ekonomi/paylasimin-en-hizli-ulkesi-turkiye-oldu-haberi-320562

Mobil teknolojiyle hız kazanan paylaşım ekonomisinde Türkiye, yüzde 9 aktif katılımcı oranı ile ilk
sırayı aldı.

‘Paylaşım’ın en hızlı ülkesi Türkiye oldu

aPaylaş bTweetle vPaylaş gPaylaş dE-Bülten   A+ A-

21 Haziran 2016

Hilal SARI BAŞARAN

DIŞ HABERLER - Ortak kullanım ya da ortak tüketim anlamına da gelen “paylaşım ekonomisi”,
teknolojik gelişmeler ve mobilin baş döndürücü yükselişiyle hızlı büyüyor. Küresel ölçekte 110 milyar
dolar büyüklüğe ulaşan paylaşım ekonomisine ilişkin son araştırmalardan birinde, Türkiye bu alanda
en hızlı büyüyen ekonomi olarak gösterildi. Uygulama yaygınlığının en yüksek 15 ülkeyi kapsayan
araştırmaya göre, yüzde 50 ile paylaşım ekonomisi hakkında bilgisi bulunanların en fazla olduğu,
yüzde 9’luk oranla da aktif katılımın en yüksek düzeyde gerçekleştiği ülke Türkiye. Burson Marsteller
araştırma şirketinin raporuna göre, 2025’te pazar büyüklüğünün 335 milyar dolara ulaşması
bekleniyor. Mevcut potansiyeli dolayısıyla, Türkiye paylaşım ekonomisinin en hızlı büyüyeceği
ülkelerden biri olarak da görülüyor. ING Bank’ın hazırladığı bir diğer araştırma da tüm paylaşım
ekonomisindeki hızlı gelişmeye dikkat çekiliyor.

‘Topluluk tabanlı kapitalizm’ sağlık ve enerjiye de sıçrayacak

NewYork Üniversitesi İşletme Profesörü Arun Sundararajan’ın “topluluk-tabanlı kapitalizm” diye
nitelendirdiği paylaşım ekonomisinde kullanıcılar kullanmadıkları veya paylaşabilecekleri mülk ve
eşyalarını tamamen yabancı kişilerle paylaşıyor. Ev, araba, ofis, bisiklet, ders notu, fotoğraf, fotoğraf
makinesi, müzik aleti ve aklınıza gelmeyecek daha birçok eşya ve hizmet, paylaşım ekonomisiyle
kullanıcılar arasında katma değer yaratarak ekonomilere hız kazandırıyor. Yıllardır bu konu üzerine
çalışan Sundararajan teknolojik gelişmelerin bu alanı daha da büyüteceğini öngörerek “Paylaşım
ekonomisinin gün gelecek sağlık hizmetleri ve enerjiye de sıçrayacağını düşünüyorum. Gayri menkul
ve ulaşımda zaten varolduğu düşünüldüğünde bu neredeyse bir ekonominin yarısı anlamına geliyor”
değerlendirmesini yaptı.

Bukoli ile esnaf da kullanıcı da kazanıyor

Şimdiye kadar en fazla ismi duyulan Uber ve Airbnb olsa da, Türkiye’de araç ve ev paylaşımın dışında
başka birçok ortak tüketim gerçekleşen paylaşım ekonomisi uygulaması mevcut. ‘İstanbul’da hiç
kimseyi 500 metreden fazla yürütmeyeceğiz’ sloganıyla hayata geçirilen Bukoli ise bir Borusan Grubu
girişimi. Bukoli, internetten aldığınız ürünlere zaman ve mekan esnekliği ile ulaşabileceğiniz yeni ve
güvenilir bir teslimat modeli. Geleneksel kargo hizmetlerinde siparişlerinizi teslim almak için
seçeceğiniz ev ya da iş adresinizin yerine, bu modelde Bukoli noktalarını seçiyorsunuz. Bakkal/market,
telefon ve telefon aksesuarları satan iletişim noktaları, kırtasiye, çiçekçi, petshoplar artık aynı
zamanda Bukoli noktası olarak da hizmet veriyorlar. Modacruz gibi bir uygulama sayesinde ise
kullanıcılar gardroplarında lüks giyim markalarını miladını doldurunca (artık kullanmak
istemediklerinde) daha uygun fiyata yabancılara uygun fiyatlara satabiliyor. otobusbankasi.com adlı
girişim sayesinde ise kullanıcılar her türlü etkinlik ve gezileri için lüks ve ferah otobüsler kiralayarak
günlük tur için araç kiralayabiliyor.

Milyar dolarlık şirketler yüzde 71 artarak 24 oldu

Big Data’yı çok etkin bir şekilde kullanan paylaşım ekonomisi oyuncuları 2012’den bu yana hızla
artıyor. Şimdiye kadar 20’den fazla milyar dolarlık girişim ortaya çıktı ve 2014’te bu sayı 13’ken yüzde
71 artışla sayı 24’e ulaşmış durumda. Ofis paylaşım hizmeti veren We Work diye bir uygulama ise
istediğiniz ofiste laptopunuzu alıp çalışabilecek esneklik sağlıyor. İster bir kişi ister 100 kişi, size uygun
ve kullanımı paylaşılan alanlarda ofis sahibi oluyor. eBay veya Türkiye’deki adıyla gittigidiyor.com’da
alıcı ve satıcılar birbirlerine not veriyor, değerlendiriyor ve sistem bir güven anlayışına dayalı olarak
kullanılıyor. Aracı doğrudan paylaşabildiğiniz BlaBla- Car adlı girişimde ise hergün İstanbul trafiğinde
uzun mesafeleri tek başına kateden yolcular, yanına misafir kabul ederek hem kazanıyor, hem de toplu
taşımadan daha kaliteli bir hizmet sağlamış oluyor. İkinci el kıyafet satış ve takas girişimi yapan
Gardrops, Modacruz gibi uygulamalar kadınların en fazla ilgi gösterdiği paylaşım ekonomisi örnekleri.
Yerel yemekler Vizeat’le otelde değil evlerde yeniliyor

Geçtiğimiz günlerde Türkiye’de ilk daveti gerçekleşen Vizeat ise bir sosyal yemek yeme ağı. Bugün 35
bin üyeyle 60 ülkede faliyet gösteren Vizeat yemek yemenin Airbnb’si diye de biliniyor. Vizeat, seyahat
edenlerin yerel lezzetleri, olduğu gibi, olduğu yerde denemelerini hedefliyor.

Ev sahipleri oluşturdukları kahvaltı, akşam yemeği ya da diğer menüleri belirli bir ücret karşılığında
misafirlerle paylaşıyor. Yalnız başına bir restoranda yemek zorunda olanlar için de sosyal bir alternatif
yaratılmış oluyor.

Dünya genelinde mevzuat en büyük sorun

Ubertaksi Türk taksicilere rakip değil: Paylaşım ekonomisinin en önemli oyuncusu Uber’in Türkiye
Genel Müdürü Neyran Bahadırlı Türkiye’de Uber’in yerel taksicilere rakip olmadığını aksine onlardan
hiçbir komisyon almadan yeni iş alanı açtıklarını belirtiyor. Öte yandan henüz mevzuatın tam
oturmadığı bugünlerde bir UberXL şöförü trafi kte polis tarafından durdurulduğunda 2 bin ila 4 bin lira
ceza ödemek zorunda kalabiliyor. “Dünyada taksicilere rakip olan uygulama aslında UberPool, yani
herkesin aracını paylaşarak kazanç sağladığı, dolmuş taksi modelindeki Uber uygulaması” diye
konuşan Bahadırlı, paylaşım ekonomisiyle en örtüşen uygulamanın aslında UberPool olduğunu ve
yakın bir gelecekte Türkiye’ye gelmeyi hedefl ediklerini belirtti. Dolmuş taksi modelindeki Uber Pool,
henüz Türkiye’de yok ama Türkiye Genel Müdürü Neyran Bahadırlı bu hizmetin özellikle İstanbul’da
trafi k sorununa oldukça faydalı olacağını paylaştı.

AB, mevzuatı tartışıyor: Uber ve AirBnb gibi az sermayeyle milyarlarca dolar değere yükselen paylaşım
uygulaması şirketleri bu ekonominin başarısını ortaya koyuyor. Fakat sağladığı katmadeğere rağmen
dünyanın birçok yerinde taksiciler Uber’i, oteller Airbnb’yi bankalar fi nans teknolojilerini sevmiyor.
Avrupa Birliği’nin her üye ülkesinin bu konuyla ilgili kendi kanunları var. Bu sebeple geçtiğimiz hafta
konu Brüksel’de Avrupa Komisyonu’nda da tartışıldı. Avrupa Komisyonu’nun istihdamdan sorumlu
üyesi Jyrki Katainen bazı fırsatların kaçırılmaması gerektiğini söyledi ve “Paylaşım ekonomisinin farklı
modelleri ortaya çıkacak. Avrupa Birliği’nin inovasyona açık olup olmadığını sorgulamamız gerekiyor.
Şirketlerin ve insanların engellerden dolayı Avrupa’yı terk etmesine izin mi vereceğiz? Mevcut
ekonomik modelin korunması için bu yapılmalı mı?” değerlendirmesini yaptı. Avrupa Komisyonu
ülkeler arasında yasaların uyumlu hale getirilmesini istiyor. Sendikacılar ise bazı konulara açıklık
getirilmesi gerektiğini belirtti: “Uber eski bir teknolojiyi kullanan bir şirket. Haksız rekabet ve damping
durumunda hizmet vermeye çalışıyor. Bu şirket vergilerini ödemiyor, ne çalışanları ne de müşterileri
koruyor.”
AİRBNB’ye Berlin engeli: Berlin, Uber ile uzun süreli mücadelesinden sonra şimdi de Airbnb için
getirdiği kısıtlamayla gündemde. Yaz mevsiminde en çok turist çeken şehirlerden biri olan Berlin’de 1
Mayıs’ta yürürlüğe giren “Zweckentfremdungsverbot” adlı yeni düzenlemeyle Berlin’deki
apartmanların turistlere kısa süreli olarak online platformlar aracılığıyla kiralanması yasaklandı. Bu
yasağı çiğneyen Berlinliler’e yüz bin euroya kadar para cezası verilebiliyor. Ev sahiplerinin evlerini
paylaşmasının önünde ise ilginç bir sınırlama var. Dileyenler odalarını online olarak kiralamaya devam
edebiliyor ancak kiralanan alanın toplam ev alanının yüzde 50’sini geçmemesi gerekiyor.

UberGlamour ile işe assolist gibi gittiler

Türkiye’de şimdilik sadece İstanbul’da ve yaz döneminde Bodrum’da kullanabildiğiniz Uber

uygulamasında, zaman zaman çok ilginç seçenekler bulunuyor. Dün kendim de bizzat deneyimlediğim
UberGlamour’da çağırdığınız aracın içindeki BobbiBrown makyaj uzmanları işe giden kadınlara
makyajını yapıp, hiçbir ekstra ücret talep etmeden bir makyaj seti hediye etti. İki gün sürecek
etkinlikte sabah 08:00- 11:00 saatleri arasında UberGlamour çağıranlar işyerlerine assolist gibi gittiler.
UberPet ev hayvanlarını toplu taşıma araçlarına bindirmekte zorlananlara çare olurken, UberPAYLAŞ
ile bağışlar ücretsiz olarak kullanıcıların adresinden toplanıp ihtiyaç sahiplerine ulaştırıldı.