You are on page 1of 5

C.

Wright Mills

C. Wright Mills (1916-1962): ABD'de Texas’da doğ- 3) Bu toplum, ne tür insan tipi üretmektedir?
du. Babası sigorta komisyonculuğu yapıyordu. Annesi ise Mills’e göre, çağrıda bulunduğu “sosyolojik tasarım (im-
ev hanımıydı.Mills Texas ve Wisconsin Üniversitesinde
gelem)", makroskobik ve moleküler (mikroskobik) bakış
eğitim ğördü. Daha sonra Maryland ve Columbia Üni- açısının bir harmanı olmalıydı:
versitesinde ders verdi. reformist ve karşılaştırmalı (mu-
kayeseli) - tarihsel (1950'lerden sonra dışlanan) bir ba- Makroskobik: Amacı, belirli tarihi fenomen tipleri ortaya
kış açısına sahip, ABD'li muhalif sosyologtur. Çatışma- koyarak, bu fenomen tipleriyle sistematik olarak birbiri-
cı bakışla, toplumsal düzen bağlantısını başarıyla kura- ne bağlanan kurumları ilişkilendirmek olan bakış açısıdır
bilmiştir. Oy kullanmamıştır. Pozitivizme karşı çıkarak, ki; Weber, Marx, Simmel ve Mannheim'ın çalışmaları,
sosyolojiye daha hümanist bakmıştır. tümüyle makroskobik araştırma yollarını örnekler.
Marx ve Weber’den çok etkilenmiş olup; “Yabancılaşma” Mikroskobik: Küçük ölçekli problemler ve doğrulama-
kavramını Marx’tan almıştır; düşünceleri ve bakış açısı, da(sınama) kullanılan istatistiksel modelleri ifade (karak-
Coser ve Dahrendorf’un çatışmacı bakış açılarına da ol- terize) eder. Mills’e göre; “Sorun ve çalışmalarımızın si-
dukça uygun düşmektedir. yasal ve toplumsal olarak önemi arttıkça, çözümlerimiz
de daha az özenli ve bilgimiz daha az kesin olmaktadır”.
“Güç” ve “İktidar” en önemli kavramlarındandır; ancak Bu ikileme getirdiği çözüm ise; bu iki yöntem arasında
final formu olarak zora dayalı güçten çok, “Karar verme
mekik dokumaktır: Bu da, makroskobik düzeylerde geniş
ve güç yapısı (power structure)” ile ilgilidir. boyutlu çalışırken, mikroskobik düzeyde yeterince kanıt-
En önemli eserleri: The Power Elite (İktidar Seçkinleri), layıcı veri toplayabilmek için inceden inceye çalışma ola-
Listen, Yankee: The Revolution In Cuba (Dinle Yankee: nağı sağlar.
Ve Castro’nun Tarihi Savunması), The Sociological Ima- Mills’e göre, anlamlı bir sosyolojik kuramla ilgilenip, ta-
gination (Toplumbilimsel Düşün), The Marxists (Mark- rih ve biyolojiyi veri kaynağı olarak kullanan sosyolog;
sistler)dir. “sosyolojik tasarım"a sahiptir. Böyle sosyologlar, anlam-
Sosyal psikolojik ilkeleri hiçbir zaman göz ardı etmemek- lı bir sosyolojik kuramla ilgilenip, iyi bir tarih ve biyo-
le birlikte, bunları yapıyla ilgili sosyolojik kaygılara bağ- loji bilgisi ve kullanma yeteneği ile harmanlarlar. Yani
lamayı bilmiş bir kuramcıdır; ---ayrıca bilinmeyen bir ta- sosyolog, makro düzeyde çözümler ararken, mikro sevi-
rihte fuhuş çuluktan hapse girdi--- eklemlendiği şey sos- yede olayları tasvir edici, tamamlayıcı verileri toplamaya
yal psikolojidir. Poloma’ya göre Mills; “Sosyolojik tasa- gayret eder. Bu noktada işlevselci sosyolojiye (fonksiyo-
rım” (toplumsal tahayyül, hayalgücü,düşün/sociological nalizme), Talcott Parsons’ın üzerinden, “kuramını doğru-
imagination) çağrısı ile büyük kuramcıları (“grand the- layıcı yeterince veri toplamadığı” hususu ile eleştiri geti-
orists”) eleştirmiştir. Mills’in sosyolojik kuramında, rir. Natüralistik sosyolojinin, fizik kurallarını sosyoloji-
grand teori perspektifinin yoksun olduğu 3 öğenin mer- ye uygulama heveslerinde olduğunu belirtir (“Fizikçilerin
kezi önemde bulunduğu görülür: doğaya ilişkin olarak yaptılarına inandıklarını, toplum ve
tarihle yapmak üzere yola koyulmuşlardır”): Mills’in ku-
• Düşüncelerin, insan tarihinde sahip oldukları önemli ramı ise, değerlendirici ve hümanistik bir kuram özelli-
yer ğindedir. Gerth ve Mills; biyolojik organizmalarının ve
fiziksel yapılarının ve her kişilik yapısında rol oynayan
kişinin farklı konumlanmaları nedeniyle kadın ve erke-
• Gücün (power) doğası ve bilgiyle ilişkisi
ğin eşsiz (unique) yaratıklar olduğunu söylemektedirler.

• Ahlaki eylemin anlamı ve bilginin ahlaki eylemdeki Mills’e göre insanlar doğaları gereği, davranışsal olarak
yeri irrasyoneldirler. Bu yüzden kadın ve erkekler; dürtülere,
politik sloganlara ve statü sembollerine irrasyonel, duy-
gusal tepkiler vermeye eğilimlidirler. Bu irrasyonelliği
Sosyolojik imajinasyon, 3 önemli soruya cevap arar: sergilemek sosyolojinin görevi olmalıdır. Bu sergileyiş-
1) Belirli bir toplumda işler, faaliyetler nasıl örnek hale le tüm insanlar irrasyonel tepkiler vermeye daha az eği-
gelmektedir? limli olacaklardır (Bu sebepledir ki; Mills, güç ve siyaset
üzerine makaleler yazmış,”White Collar” ve “The Power
2) Bu toplumun insanlık tarihindeki konumu nerdedir?
Elite” çalışmalarını yapmıştır). Sosyal bilimcilerin, sos-
(Tarihselciliğe yaptığı vurguyla, Parsons’a tarihselci bir
yolojinin toplumun acil sorunlarıyla doğrudan bağlantısı-
alternatif getirmektedir)

1
2 3 ORTA SINIF HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ

na ilgi duyması gerektiğini vurgulamaktadır. Bir toplum Araçları) ile biçimlenir ve KİA ile oluşturulan kamuoyu-
bilimcisi olarak sosyoloğun günümüzde insan yaşamının nun oluşturacağı davranışlar, iktidar tarafından sürekli
kalitesinde bir farklılık yaratmakla ilgisi olması gerek- denetlenir. Açık ya da örtülü bir baskı mevcuttur.
tiğini düşünmekte ve sosyologları “Scientism” (bilimci- 3) Demokrasinin varlığı adına her konu protesto edilebi-
lik) tehlikesine karşı uyarmaktadır. Durkheim’ın “anomi” lir.
karşısında entelektüellere biçtiği rol ve atfettiği görevler
düşünülürse, bu bakımdan Mills’in Durkheim’dan etki- Her toplum zamanla değişebilir; kitle toplumu ya da ka-
lendiği söylenebilir. mu toplumu halini alabilir. Mills’e göre Amerikan toplu-
munun gidişatı, kitle toplumuna doğrudur. KİA’nın kul-
“Toplum” ve “sosyoloji” tanımları, yapısal fonksiyona- lanımı ve idaresi, iktidar seçkinlerinin elindedir.
listtir. Ancak yukarda da belirtildiği gibi; insanın irras-
yonel tarafına yaptığı vurgu ile yapısal fonksiyolizmden
ayrılır.
Mills’e göre;
3 Orta sınıf hakkındaki görüşleri
Siyasal düzen: İnsanların, toplumsal yapıdaki güç ve oto-
Mills’e göre orta sınıf, geniş bir yelpaze olup; işveren-
rite dağılımını ele geçirdikleri, kullandıkları ve etkiledik-
lerle ücretli çalışanlar arasındaki tampon sınıftır, büyük
leri kurumları kapsar.
ölçüde”yabancılaşma”nın pençesindedir. Marx’ı hatırlar-
Ekonomik düzen: İnsanların mal ve hizmetleri üretmek sak, Marx’a göre;
ve dağıtmak için emeği, kaynakları ve teknik araçları ör-
gütledikleri kurumları kapsar.
• İnsanları hayvanlar dünyasından ayıran şey,
Askeri düzen: İnsanların meşru şiddeti örgütledikleri ve “emek”tir.
kullanımını destekledikleri kurumları kapsar.
Kamuoyu; belli bir zamanda belli bir tartışmalı durum • Kapitalist sistemin ortaya çıkardığı modern sanayi,
karşısında bu sorunla ilgilenen kişi ya da kişilerin grupla- insanlığın kendini emeğiyle ifade etmesini giderek
rında hâkim olan kanaattir. Dolayısıyla bir toplumda tek zorlaştırmaktadır. Bir çiftçi, hasatta elde ettiği ürün-
bir kamuoyundan bahsetmek mümkün değildir; sadece le, esnaf girişimiyle, doktor iyileştirdiği hastasıyla
savaş gibi halkın tek vücut olduğu durumlarda tek bir ka- doyuma ulaşabilir; ancak kapitalizmde sanayileşme
muoyundan bahsedilebilir. Kamu toplumu ve kitle toplu- kişisel olarak giderek daha anlamsız işler yaratmak-
mundaki ayrımlar ise; tadır. Bu doğrultuda kişiler kendilerini emekleri ile
ifade edemeklerinden, hem ortaya çıkan sonuca hem
sürece, hem kendilerine hem de doğaya yabancılaş-
maktadırlar. İş dünyasında yaşanan yabancılaşma,
1 Kamunun Öğeleri “iç dünya”ya da sirayet etmekte ve çılgınca bir eğ-
lence anlayışını doğurmaktadır: Kişiler sentetik he-
1) Kamu toplumunun temel dayanağı düşüncenin özgür- yecanların peşinde, sentetik ilişkiler kurarlar; ger-
ce açıklanabilmesidir, toplumsal hayatta bireyler düşünce çek ve derin ilişkiler, rahatlamalar yaşanamaz. Or-
ve görüşlerinin özgürce açıklayabilmektedirler. Kamu- ta sınıf, devamlı iktidar seçkinlerinin sahip olduğu
oyu da açık tartışmalarla oluşmaktadır. para, iktidar ve prestijin peşindedir; ancak bunla-
2) Hiçbir kurumun, kamu üzerinde açık ya da gizli her- ra hiçbir zaman sahip olamayacaktır. Mills’in orta
hangi bir baskısı bulunmamaktadır. sınıf sorununa yaklaşımındaki temel kavram, Ma-
rx’ın yabancılaşma sorunudur. Mills’e göre prestijin
3) Kamuoyu toplumu, kendi sorunlarıyla ilgili her sorunu en önemli yolu doğumdur; eğitimle de sağlanır ve
protesto etmeyebilirler; protesto haklarının oluşu, özgür- eğitimin süresi, prestiji belirler.
lük ortamının varlığı sayesindedir.
• “Beyaz Yakalılar” eserinde, orta sınıf konusunu ele
almıştır. 1950'lerde Amerika'da giderek büyüyen
2 Kitlenin Öğeleri beyaz yakalı orta sınıfın statüsü hakkında kaleme al-
dığı bir eserdir. 20. yüzyılda büyük çaplı girişimci-
lerden küçük mülk sahiplerinden oluşan eski ve ba-
1) Kitle toplumunun temel dayanağı ise kitle iletişim ğımsız durumdaki orta sınıfın yanı sıra, şirketleşme
araçlarının bireyleri manipüle ederek gönderilen mesaj- çatısı altında toplanan Amerikan toplumunda yeni
ları tüketmelerini sağlamaktır. Düşünce ve eğilimler kar- bağımlı bir orta sınıf ortaya çıkmıştır. 1940'larda
şılıklı dinlenebilmesine rağmen, kendini ifade edebilen- bu yeni orta sınıf nüfusun beşte dördünü yani büyük
lerin sayısı azdır. Kitle toplumu, güdülenmiş toplumdur. bir oranını kaplamaktadır. Yeni orta sınıf bir toplum
2) İktidar, kamu üstünde baskı sahibidir(Bu da, bir top- yapısının önemli siyasal parçası olamamıştır. Günü-
lumun kitle/kamu toplumu olduğunu gösteren ölçüttür). müzde ise toplumu kitle toplumu olmaya zorlayan
Bireyler yığını olarak görülen kamu; KİA (Kitle İletişim güçlerin, arkadan gelen ikinci veya üçüncü sınıfın
3

hizmetlileri olma pozisyonunda kalmıştır. Mills es- bir branşında dorukta olanlar, diğer branşa hızlı ve
ki orta sınıfın bir zaman içinde olsa, toplumda ba- kolayca geçebilirler).
gımsız bir iktidar tabanı oluşturduğunu belirtmekle
birlikte, yeni orta sınıfın bu yeteneği göstemediği- • Benzer sosyal geçmişlere sahiptirler.
ni belirtir. Ayrıca Mills Beyaz yakalıların bağımsız
bir siyasal görünümü olmayan ve olacağada benze-
• Hiçbir elit, tek başına güç olamaz.
meyen bir yeni orta sınıf meydana geldiğine dikkat
çeker.
• Yoksulluk, durgunluk, ekonomik bunalım ve savaş
kararları, iktidar eliti tarafından verilir.
Mills, orta sınıf işçilerinin ve hatta serbest meslek sahi-
binin; genelde kendi yaşamlarını kontrol edecek bir kişi-
• Gizlilik içinde çalışmalarının, temel prensipleridir
sel güçten ve ulusu şekillendirebilecek bir politik güçten
(ancak bunu reddetmeleri, inkâr etmeleri).
yoksun olduklarını belirtmektedir.
• Çok yüksek bir prestije ve teknoloji gibi istedikle-
rinin uygulanmasını sağlayacak araçlara sahiptirler.
4 İktidar seçkinleri
• Siyasal iktidar, hükümetin üst düzeylerinde yoğun-
İktidar seçkinleri adlı eseri hakkında; Bu eseri Wright laşır.
Mills 1956'da kaleme almıştır. Amerikan toplumunun
güç, iktidar seçkinleri analizi üzerine odaklanır. Nitekim • Günümüzde hükümet ve ekonomik sermayeyi bü-
Mills’a göre iktidar 19. yüzyılda bir orta sınıf toplumu yük hükümetten ayırmak imkânsızdır, askeri güç ise
olan Amerika'da ekonomi kendi başına, küçük, kendine II. Dünya Savaşı’ndan bu yana yükseliştedir. O’na
göre bir denge içinde devam eden bağımsız üretim bi- göre “Amerika’da bugün askeri yapı, politik yapı-
rimlerinden oluşurken, ekonomik güç bu çok sayıda kü- nın önemli bir parçasını oluşturmaktadır”, “askeri
çük üretim birimi arasında parçalanmışken süreç içinde kapitalizm”dir: Çünkü siyasal elitin dikkat noktası
ekonomik, idari ve siyasi yönden birbirleriyle bağlantılı ulusal konulardan uluslar arası konulara kaymıştır,
iki veya üç büyük şirketin egemenliği altına girmiş, eko- bu da büyük askeri liderlere karar verme sürecinde
nomik alanda alınacak en önemli kararlarda iktidar bu daha fazla söz hakkı tanımaktadır. Ekonomi ise; ay-
şirketlerin eline geçmiştir. Wright Mills, önceki elit ku- nı anda hem savaş ekonomisini hem de özel şirket
ramcıların aksine elit yönetimi kaçınılmaz yönetim biçi- ekonomisini yaşamaktadır.
mi olarak görmez, ayrıca seçkinlerin doğuştan seçkin bir
karakterle dünyaya geldikleri gibi bir görüşe itibar etmez.
Bu açıdan Mills, “Equilibrium” yani “Hükümetin, çe-
Seçkinlerin arasından bazıları iddia edilen özelliklere sa-
kişen çıkarlarının dengelenmesiyle düzenlenen bir çeşit
hipse bu doğuştan değil, sahip olunan ayrıcalıklı yaşam
otomatik makine olduğu” şeklindeki denge tezine de kar-
koşullarından kaynaklandığını belirtmiştir.
şı çıkar. Amerikan sahnesindeki yakın olayların tarih-
Mills, kuramının tarihin her dönemi için geçerli olama- sel kargaşasına bakıldığında, Mills’in siyasal elit tartış-
yacağını söylemiş olmakla birlikte; büyük ölçüde 20.yüz- masının tümüyle isabetli bir kehanet olduğunu söylemek
yıla uygun olduğu düşüncesindedir (aslında Mosca ve Pa- mümkündür. Bütün belirtiler, toplumda iktidar paylaşıl-
reto’nun elit teorileri ile birlikte düşünülürse, Mills’in te- masına ve dağılımına değil; iktidarın tekelleşmesine, top-
zi demokrasiye karşı sunulan görüşlerin antitezi, yani bir lanmasına, merkezileşmesine gidildiğini göstermektedir.
Neo-Elit kuramıdır). Mills’in iktidar yapısı çözümlemesi
Milovan Djilas’ın “Sosyalist Toplumda Yeni Sınıf ve Ta-
karamsardır; kadın ve erkeği, kaderleri elitin toplumsal
baka” adlı eseri ve C. Wright Mills’in “İktidar Seçkinle-
eylemlerince belirlenen piyonlar olarak görme eğilimin-
ri”, birbirlerini sosyalist ve kapitalist düzende tamamla-
dedir.
yan iki çalışmadır. Djilas’a göre, eski sistemin bürokrat
Mills’e göre demokrasi, yurttaşlara söylenmekte olan bir ve sosyalistleri, yeni sistemin kapitalistleri olmuşlardır.
yalandır ve işin aslı başkadır: Toplum, üçlü bir dikta
(triviumverate) tarafından, yani siyasi-sanayi-askeri elit
tarafından, üçlü bir etkileşimle (Capitol-Pentagon-Wall 5 Dış bağlantılar
Street) yönetilmektedir. Bu etkileşim içindeki üçlü şe-
ma, bir “kenetli müdüriyet” (directorate) oluşturmuşlar-
• Official website
dır. Bu elitin (sermaye-iktidar-ordu üçgeninin) özellikleri
ise; • Frank Elwell’s page at Rogers State
• An interview with Mills’s daughters, Kathryn and
• Karşılıklı değiştirilebilen roller içerir (Fabrika sahi- Pamela
bi zengin bir işadamının, bir sonraki dönemde ra-
hatça bakan olabilmesi gibi/Üçlü diktanın herhangi • C.Wright Mills, The Power Elite
4 5 DIŞ BAĞLANTILAR

• A Mills Revival?

• C.Wright Mills,The Causes of World War Three


• C.Wright Mills, Letter to the New Left

• C.Wright Mills, The Sociological Imagination


• C.Wright Mills, On Intellectual Craftsmanship

• C. Wright Mills:"Neumann and Behemoth the best


of German Tradition”, in Power, Politics and Peop-
le,New York,1967
5

6 Metin ve görüntü kaynakları, yazarlar ve lisans


6.1 Metin
• C. Wright Mills Kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/C._Wright_Mills?oldid=15715616 Katkıda bulunanlar: FlaBot, EmreDuran, Khu-
tuck, Dünya vatandaşı, Kibele, Cat, Erkan Yilmaz, Marla sy, VolkovBot, TXiKiBoT, Gökhan, 2ulus, Vikiçizer, robot, Onbaşı pars,
PipepBot, BodhisattvaBot, WikiDreamer Bot, MelancholieBot, J. Milch, Luckas-bot, Khutuck Bot, Rapsar, D'ohBot, YBot, CappyStarj0e,
Salihkan, Makecat-bot, Addbot ve Anonim: 5

6.2 Resimler
• Dosya:Ambox_wikify.svg Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e1/Ambox_wikify.svg Lisans: Public domain
Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: penubag
• Dosya:Commons-logo.svg Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Commons-logo.svg Lisans: Public domain
Katkıda bulunanlar: This version created by Pumbaa, using a proper partial circle and SVG geometry features. (Former versions used to be
slightly warped.) Özgün yazarı: SVG version was created by User:Grunt and cleaned up by 3247, based on the earlier PNG version, created
by Reidab.
• Dosya:Question_book-4.svg Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/64/Question_book-4.svg Lisans: CC-BY-
SA-3.0 Katkıda bulunanlar: Created from scratch in Adobe Illustrator. Originally based on Image:Question book.png created by User:
Equazcion. Özgün yazarı: Tkgd2007

6.3 İçerik lisans


• Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0

You might also like